Kurmalı oyuncaklar, pekiştirilmiş öğrenme: ilköğretim sınıflarında
Transkript
Kurmalı oyuncaklar, pekiştirilmiş öğrenme: ilköğretim sınıflarında
Kurmalı oyuncaklar, pekiştirilmiş öğrenme: ilköğretim sınıflarında öğrenme becerileri, yaratıcılık ve anahtar yeterliliklerin geliştirilmesinde özdevinir oyuncak yapımı ve öğrenmeye katkısı Proje nr 518288-LLP-2011-1-IT-Comenius-CMP Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion, creativity fostering & Key Competences acquisition’ projesi Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilmektedir. Bu belgede yer alan fikirler yazarlarına aittir. Avrupa Komisyonu bu belge içinde verilen bilgilerden sorumlu tutulamaz. 2 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu ORTAKLAR Proje Koordinatörü Kurum Borgorete Società Cooperativa Sociale. Perugia, Italy Alivola s.r.l Montopoli Sabina, Italy http://www.borgorete.it/ www.modernautomatamuseum.com [email protected] Cukurova University, Adana, Turkey http://www.cukurova.edu.tr/eng/ Kindersite, London UK http://www.kindersite.org/ Schule am Halmerweg. Bremen, German http://www.bildung.bremen.de Spanish Confederation of Education and Training Centres, Madrid www.cece.es Coimbra University Coimbra, Portugal http://www.uc.pt/en/fctuc [email protected] Proje Uygulama Okulu: Adana Final Okulları, Adana, Türkiye www.finalokullari.com.tr/adana/ilkogretim 3 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu İçindekiler ORTAKLAR ................................................................................................................................. 3 Proje Uygulama Okulu .............................................................................................................. 3 1. GİRİŞ ...................................................................................................................................... 6 Proje hakkında........................................................................................................................... 6 Kısaca CLOHE ............................................................................................................................. 6 Avrupa Eğitim Sisteminde CLOHE ............................................................................................. 7 2. YAKLAŞIM / YÖNTEM ............................................................................................................ 8 Yaparak öğrenme ...................................................................................................................... 8 Organizasyon modeli: Özdevinir nasıl yapılır ............................................................................ 8 Malzemeler ........................................................................................................................... 8 Öykü .................................................................................................................................... 10 Mekanizma ve hareketler: .................................................................................................. 11 Yapım aşaması: üst ve alt bölümler .................................................................................... 12 3. ÖĞRETMEN ATÖLYE ÇALIŞMASI: İspanya örneği ................................................................ 13 Amaçlar ................................................................................................................................... 13 Yöntem .................................................................................................................................... 13 Katılımcı öğretmenlerin dönütleri ........................................................................................... 14 4. PILOT UYGULAMA ............................................................................................................... 15 1. Hedef kitle ........................................................................................................................... 15 Malzeme ve yönergeler........................................................................................................... 15 Pilot uygulamanın yapısı ......................................................................................................... 15 Sonuçlar................................................................................................................................... 15 5. ANAHTAR YETERLİLİKLER VE ÖZDEVİNİM ........................................................................... 16 İlkokulda anadilde iletişimi geliştirmek amacıyla özdevinimli oyuncak kullanımı .................. 16 2. Yabancı dilde iletişimi geliştirmek için özdevinimli oyuncakların kullanımı ........................ 18 Özdevinimli oyuncaklar, matematik becerisi ve fen ve teknolojide temel yeterlilikler ......... 19 Özdevinim ve Öğrenmeyi Öğrenme ........................................................................................ 20 Özdevinim ve toplumsal ve vatandaşlık becerileri .................................................................. 21 Özdevinim ile girişimcilik ve yatırımcılık duygusu ................................................................... 22 Özdevinim ile kültürel farkındalık ve anlatım yetisi. ............................................................... 23 6. SONUÇ ................................................................................................................................. 24 7. Kaynaklar, Wiki, Sanal Müze, Videolar ................................................................................ 26 4 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 5 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 1. GİRİŞ Proje hakkında CLOHE projesi http://www.clohe-movingtoys.eu/ 2011 yılında Yaşam boyu Öğrenme Programları, Comenius Çok Taraflı Projeler Hareketi tarafından sağlanan hibe ile başlamıştır. Proje ortaklığı altı ülkeden yedi organizasyonun katılımı ile oluşmuştur. Ayrıca Exploratorium of Coimbra (Portekiz) ve Modern Automata Müzesi (İtalya) gibi organizasyonlar ile işbirliği yapılmaktadır. Bu organizasyonlar bilim ve sanat eğitimi konusundaki uzmanlıklarını projeye aktararak projenin eğitsel potansiyeline katma değer kazandırmışlardır. Bütün proje ortaklarına projenin internet adresinden ulaşabilir ve bu organizasyonları inceleyebilirsiniz. http://www.clohe-movingtoys.eu/www/Home_EN/Partners.htm Kısaca CLOHE Oyuncaklar ve hareketli nesneler birer çocukluk tutkusudur. CLOHE projesinin amacı 7 – 11 yaş grubundaki öğrencilerin özdevinir, elle kumanda edilen hareketli oyuncaklar, yapmasını sağlayacak bir öğrenme yöntemi geliştirmek ve bu yöntemi test etmektir. Figürün hareketi bir döndürme kolu yardımıyla gerçekleşir. Geliştirilen yöntemin özü öğrencilere bir öyküden yola çıkarak, o öyküde yer alan karakterleri ve sahneleri özdevinir yolu ile hayata geçirmeleri temeline dayanır. Çocuklar kendi özdevinir ve mekanizmasını tasarlayıp, üretebilmeleri için rehberlik edilir. Özdevinir üretim aşamaları yapılandırmacı ve deneysel öğrenme yöntemlerini içerir. Proje mekanik, matematik, tasarım, el becerisi, yaratıcılık ve sanat konularına giriş yapar. Sonuçlar ve ürünler sistematik bir şekilde AB düzeyinde kullanılmak üzere transfer edilmiştir. Özdevinir yapmak için, çocuklar üst-bilişsel becerilerin gelişimine katkıda bulunan bir seri etkinliği tamamlamak zorundadır. Bunlar sırasıyla: 1. Bir öykü anlatımı (ya da bir metin) 2. Öykünün ana bölümlerini oluşturan bölümlerin belirlenmesi ve özetlenmesi 3. Özdevinir oluşturulmasında kullanılacak olan semboller yada figürlerin belirlenmesi 4. Karakterlerin, malzemelerin, kullanılacak renk ve boyutun belirlenmesi 5. Hareketi sağlayacak mekanik yapının tasarlanması ve çizimi 6. Mekanik yapının ve bileşenlerinin oluşturulması ve birleştirilmesi 7. Özdevinirin hareketinin test edilmesi ve ürünün gerek duyulması durumunda düzeltilmesi 6 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 8. Özdevinirin temsil ettiği öykü doğrultusunda test edilmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılması Projenin en önemli sonucu, öğrencilerin sonuçta gurur duyacakları somut bir ürün olarak kendi özdevinirlerini üretmiş olmalarıdır. Bu öğrenciler için önemli bir güdü oluşturur. Öğretmenler için düzenlenen atölye çalışmalarında, öğretmenler öğrencileri ile beraber izleyecekleri yöntemin aynısını örnekleyen çalışmalara katılmışlardır. Avrupa Eğitim Sisteminde CLOHE CLOHE Eğitim ve Öğretim alanındaki AB politika ve stratejilerine bir cevap olarak oluşturulmuştur. 2020 AB Stratejisi kapsamında, eğitim ve öğrenme süreci ve sürecin geleceğin şekillendirilmesindeki rolü daha fazla önem kazanmıştır. AB 2020 politikası ve stratejik eylem planında vurgulanan bazı zorluklar yaratıcılık ve yenilikle ilgilidir. Yenilik ve yaratıcılık Temel Çapraz Yeterliliklerin geliştirilmesi ve bu amaçla oluşturulacak geniş kapsamlı işbirliği ile başarılabilir. 21. Yüzyıla uyum sağlayacak gençlerin yeterliliklerinin sağlanmasında sanatın rolü Avrupa düzeyinde tanınmıştır. AB Komisyonu sanat temelli eğitimin yaratıcılığı geliştirmedeki değerini Kültür için Avrupa Ajandası’nda ön plana çıkartmıştır. AB stratejik çerçeve program kültürel farkındalık ve yaratıcılığı da içeren temel çapraz yeterliliklerin önemine vurgu yapmaktadır. 7 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 2. YAKLAŞIM / YÖNTEM Yaparak öğrenme “Duyarsam unuturum, görürsem hatırlarım, yaparsam bilirim.” - Konfiçyus Pek çok çalışma öğrenmek için en iyi stratejinin yaparak öğrenmek olduğunu göstermiştir. İnsan zekası bir işletim sistemidir. İşletim eylemden yola çıkar: somut bir eylem içselleştiğinde tekrar edilebilir hale gelir. Bir çocuğun eyleme geçmesi için, sayısal ya da konumsal, bu konuda ön çalışma yapmış olması gerekir. Deneyerek öğrenme ve malzemelerin ve fiziksel nesnelerin kullanılması ayrılmaz parçalardır. Yaparak öğrenme son zamanlarda ortaya çıkan öğrenme teorileri arasında öne çıkan güncel bir yöntemdir. Ancak bu anlayış içerisinde öğrenme sadece yapma yoluyla desteklenmez. Başka bir deyişle, eğer yaparak öğrenme süreci onu takip eden bir düşünme ve eleştiri aşamaları ile tamamlanmazsa öğrenme gerçekleşmez. Basit bir eylem ile ancak bir dizi mekanik aşama ezberlenebilir. Fakat kavrayabilmek için düşünme ve tartışmaya ihtiyaç duyarız. Eylem içselleşmeli ve zihinsel olarak tekrar edilmelidir. Aynı zamanda eylemin başkaları ile paylaşılması da gerekir. Başkaları ile paylaşılan, tartışılan, üzerinde düşünülen eylemler kubaşıl öğrenme amacına hizmet eder. Yaparak öğrenme öğrencinin anlamlı ve uygun deneyimler yoluyla gelecekte kullanabilecekleri bir dizi etkinliğin dikkatli tasarımını içerir. Robert Schank (1999) ve meslektaşları yaparak öğrenmenin yararlarını şöyle sıralamaktadır: • Sadece bilmek değil nasıl yapılacağını öğrenme (beceri kazanma); • Bir hedef doğrultusunda, anlamlı ve ilgi çekici öğrenme süreci oluşturma; • Öğrenme ortamı dışında bilginin nasıl kullanılacağını gösteren uygun görevler yoluyla öğrenilen içerik bilgisi kazanma Didaktik strateji olarak atölye çalışması Atölye çalışması belirli bir amaç için yapılan etkinlikler bütünüdür. Atölye çalışmalarında yaparak öğrenme süreci önemli bir yer tutar. Bu eğitsel faaliyetlerde öğretme ve öğrenme tek yönlü geleneksel öğretme yöntemine değil karşılıklı ve kubaşıl öğrenmeye dayanır. Atölye çalışmalarında eleştirisel düşünme yoluyla eylemler ve sonuçları arasındaki ilişki irdelenerek bağlantılar arasındaki sistem ortaya çıkarılmaya çalışılır. Organizasyon modeli: Özdevinir nasıl yapılır Malzemeler Sınıfta özdevinir yapmak pahalı donanım ve malzeme gerektirmeyen ucuz bir işlemdir. Deneme yapmanız için gerekli olan malzemeleri üç gruba ayırabiliriz: Kutu için malzemeler 8 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Dişliler için malzemeler Karakterler için malzemeler a: Ayakkabı kutusu kullanmanız için en iyi seçenektir: erişilmesi kolaydır, ezilmez, bir tarafı açıktır, ve çarkları yerleştirmek için kullanacağınız tahta çubuklar için kolaylıkla delik açabilirsiniz. Ayrıca kutunun üzerine dekor çizebilir veya boyayabilirsiniz. b: Dişliler kolaylıkla bulunabilen malzemelerden yapılabilir: tahta çöp şişler, plastik şişe kapakları, sünger, pipet. Temel araç-gereçler: makas, silikon tabanca, kutuyu delmek için çuvaldız ya da çivi. 9 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu c: Karakterler farklı malzemeler kullanarak pek çok teknik yardımıyla yapılabilir. En basit olanları ısı kullanarak kolayca şekil verilebilen renkli kauçuklarla yapılabilir. Ya da teneke içecek kutusu, bahçe malzemeleri, plastik şişeler gibi geri dönüşüm malzemeleri kullanılabilir. Aslında bir tornavida ya da yapıştırıcı kullanarak birleştirilebilen her türlü malzeme kullanılabilir. Dekor kutunun üzerine çizilebilir. Eğer kutu üzerinde herhangi bir yazı ya da resim var ise, kutu üzerinde bir işlem yapmadan önce hazırlamak amacıyla boyamak gerekebilir. Daha sonar dekor çizilir, boyanır ya da farklı malzemelerden kesilen parçalar kutu üzerine yapıştırılır. Kullanılacak malzemeye bağlı olarak araç ve gereçler farklılık gösterebilir. Ancak makas, maket bıçağı, silikon tabanca ve zımba temel ekipmanı oluşturur. Öykü Öyküler farklı türlerde olabilir: klasik öyküler, öğrenciler tarafından oluşturulan öyküler, geleneksel öyküler ya da etnik grupların geleneksel öyküleri. Öğrencilerin duygusal katılım düzeyi kullanılan öykü türüne göre farklılık gösterebilir. Elde etmek istediğiniz sonuca uygun bir öykü türünü seçmenizi öneriyoruz. Her durumda öğrencilerden öyküyü 4 ya da 5 ana bölüme ayırmaları istenir ve her bölüm için bir özdevinir yapmaları söylenir. Her bir öğrencinin üretimi olan özdevinir aracılığı ile sınıf içerisinde sosyal bütünleşme sağlanır. Bu özellikle ailesel problemleri olan ya da toplumsal uyum zorlukları yaşayan ya da bütünleşme süreci içerisindeki göçmen bireylerde etkilidir. Aşağıda verilen YouTube bağlantılarında ilk http://www.youtube.com/watch?v=JUHnq0bY4g ve orta http://www.youtube.com/watch?v=nDZc9ASwOdc kademedeki öğrenciler tarafından yapılan özdevinir ve ilgili öyküleri gösteren videoları izleyebilirsiniz. 10 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Mekanizma ve hareketler: Aşağıda gösterilen mekanizmaların hareketlerini izlemek için lütfen bağlantıya gidiniz. http://www.clohemovingtoys.eu/www/Home_EN/Automata_Gallery_Mechanisms.htm (bu sayfa içeriği bütün proje dillerinde mevcuttur). Bu mekanizmaları kullanan özdevinirlerin videolarına da bu sayfadan ulaşabilirsiniz. Bu düzeneklerin çalışma prensibini oluşturan bir düzine mekanizma vardır ve mekanizmaların üretim zorluk derecesi sistemin ne kadar karmaşık olduğuna bağlı olarak değişir. Aşağıda en basitten başlayarak çeşitli zorluk düzeylerinde temel mekanizmalar verilmiştir. 1 - Sürtünme çarkı, alt yatay çark hareketi üst dikey çarka hareket kazandırır 2- Çift sürtünme çarkı, döner yatay hareketi döner ileri-geri dikey harekete çevirir. 3- Eksantrik kam ve Zıplama kamı, döner hareketi dikey yada dikey yukarı-aşağı harekete çevirir. 4 – Alt ve Üst Kol Kaydırıcı, döner hareketi farklı büyüklükte salınım hareketine çevirir 5- Krank mili, döner hareketi sabit hızda dikey harekete çevirir. 11 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Bütün bu mekanizmalar 6. Sayfada yer alan Malzemeler bölümünde anlatılan materyalleri kullanarak basit bir şekilde yapılabilirler. Yapım aşaması: üst ve alt bölümler Özdevinirin üst bölümü öyküde geçen bir sahne içerisinde yer alan bir ya da daha fazla karakteri sergiler. Kutunun içerisindeki alt bölüm üst bölümde yer alan karakterlerin hareketini sağlayan çarklardan oluşur. Öyküden farklı sahneleri çizerek işe başlayabilirsiniz: karakterleri ve onların hareketlerini tasarlayarak mevcut malzemelerden hangisinin amacınıza hizmet edebileceğine kolaylıkla karar verebilirsiniz. Karakterleri oluştururken hangi bölümlerin hareketli olmasını istediğinizi belirlemelisiniz. Daha sonar mekanizmayı yapmaya başlayabilirsiniz. Yapım aşamasında karakterler ve çark hareketleri arasında bir uyum sağlanana kadar deneme yapılmalı ve elde edilen veriler ışığında gerekli değişiklikler gerçekleştirilmelidir. Bu videolarda basit bir mekanizmanın yapılış sürecini, sürtünme çarkını ve işleyişini izleyebilirsiniz. http://www.youtube.com/watch?v=Yag54CVNmtk İkinci olarak, çift sürtünme çarkı yapımı ve işleyişini izleyeceksiniz. http://www.youtube.com/watch?v=NO6PrJS-TLk 12 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 3. ÖĞRETMEN ATÖLYE ÇALIŞMASI: İspanya örneği Amaçlar Çalışmanın ana amacı öğretmenlere CLOHE projesinin temel yeterliliklerin öğretilmesinde kullanımını sunmaktı. Çalışmanın diğer amaçları şöyle sıralanabilir: Projenin temel aldığı genel pedagojik çerçeveyi sunmak Projenin önemine dikkat çekmek ve CLOHE projesinin sınıf ortamlarında üstlenebileceği eğitsel rolü vurgulamak Tümevarımsal bir yöntem kullanılarak öğretmenler ile öğrenciler için kullanılacak yöntemin eşi bir uygulama yapmak ve böylece öğretmenleri sınıflarında gerçekleştirecekleri proje uygulamasına hazır hale getirmek Özdevinir yapımında kullanılacak malzemeleri öğretmenlere tanıtmak Eğitimci tarafından önceden yapılan özdevinir yoluyla temel mekanizmaları ve hareketleri öğretmenlere tanıtmak Öğretmenler için hazırlanan çevirim içi kaynakları tanıtmak: Sanal Müze, öğretmen rehberi, Wiki ve benzerleri Atölye çalışması için tasarlanan görevi tamamlamak Yöntem Atölye çalışmasının aşamaları: a) Projenin tanıtımı: Proje web sitesi öğretmenlere tanıtılarak bilgilerin diğer öğretmenler ve öğrenciler ile paylaşımı üzerinde duruldu. Örneğin, Wiki ve diğer proje kaynakları, videolar, mekanizma resimleri ve mekanizma yapım şemaları gösterildi. b) Atölye öncesi: Özdevinir yapımı konusunda farklı seçenekler, etkinlikler, malzemeler ve araç-gereçler tartışıldı. Grup tarafından kullanılacak öyküye karar verildi ve tema olarak yeni yıl konusu seçildi. c) Atölye süresince: Öğretmenler resim dersliğinde bir araya geldiler. Onlara özdevinir yapmak için gereken malzemeler sunuldu. Çevirim içi videolar izletildi. Daha önceden yapılan üç özdevinir örneği gösterildi. d) Atölye sonrası: Her öğretmen kendi yaptığı özdeviniri sergiledi. Clohe Projesi Bremen toplantısında kullanılan modeli temel alarak, öğretmenlerin deneyimlerini birbirleriyle paylaşması istendi. Özellikle, üretim aşamasında karşılaştıkları zorluklardan ya da başarılarından söz etmeleri istendi. Son aşama olarak, atölye çalışmasının değerlendirmesini yapmak üzere anket çalışması yapıldı. Katılımcılara sertifikalarının verilmesiyle atölye çalışması sona erdi. 13 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Katılımcı öğretmenlerin dönütleri Atölye çalışmasına katılan bütün öğretmenler büyük ilgi gösterdiler. Özdevinir ve ilgili mekanizmaların müfredata dahil edilmesi durumunda pek çok temel becerinin eş zamanlı olarak geliştirilebileceği görüşünü paylaştılar. Atölye çalışmasına katılan öğretmenlerin tamamı görsel sanatlar ve fen bilgisi öğretmenleriydi. Bu öğretmenler özdevinirlerin derste kullanımı yoluyla pek çok müfredat konusun zenginlik kazanabileceği konusunda fikir birliğine vardı. Katılımcılar ayrıca özdevinir yapım sürecinin öğrencilerin yaratıcılığına ve sınıf içi işbirliğine olumlu katkı sağlayacağını belirttiler. Katılımcı öğretmenler, dijital beceri dışında diğer bütün temel yeterlilik alanlarında özdevinirden yararlanmanın anlamlı bir eğitsel bağlam oluşturacağını ifade ettiler. Son olarak katılımcılar, projenin öğrencilere ellerini ve el becerilerini kullanabilecekleri dijital gündelik yaşam rutinine bir alternatif sunabileceğini belirttiler. Özdevinir yapımının öğrenme ortamında aşılması gereken zorlu görevler sunarak problem çözme becerisini geliştirdiği eklendi. Öğretmen rehberi, sanal müze, çevirim-içi kaynaklar ve mekanizmaların işleyişini gösteren videolar gibi çeşitli proje kaynakları katılımcı öğretmenler tarafından yararlı ve kullanılabilir bulundu. 14 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 4. PILOT UYGULAMA 1. Hedef kitle Pilot çalışması proje ortakları tarafından beş ülkede pek çok okulda yapıldı. Proje kaynaklarının geçerliliğini sağlamak açısından uygulama mümkün olan pek çok farklı durum ve koşulda gerçekleştirildi. Böylece aynı zamanda projenin gerçek sınıf ortamlarında planlandığı şekilde sonuçlanacağı ve hedeflere ulaşılacağından emin olundu. Uygulamanın ana hedef kitlesi ilköğretim öğrencileri ve bilim müzeleri ziyaretçileriydi. Malzeme ve yönergeler Tüm pilot uygulamalar üçüncü proje toplantısı esnasında 2012 Ekim ayında Bremen’de yapılan birinci öğretmen atölye çalışmasından yola çıkarak tasarlandı. Bu toplantı sırasında edinilen tecrübeleri kaynak olarak kullanarak, ortaklar bir organizasyon modeli geliştirdi (daha detaylı bilgi için verilen bağlantıyı kullanınız http://www.clohe-movingtoys.eu/www/Home_EN/Resources.htm). Pilot uygulama modeli öğretmenlerin kolaylıkla kullanabileceği çok yönlü bir yapıya sahiptir. Proje ortakları tarafından gerçekleştirilen pilot uygulamaların çoğunda, öğrenciler ya kendi öykülerini oluşturdu ya da var olan bir öyküyü kullandı. Bunu takiben iç mekanizmayı sergilemeden tamamlanmış bir özdevinir gösterildi. Sonraki aşamada öğrencilere özdevinir mekanizma yapımında kullanabilecekleri malzemeler gösterildi: ayakkabı kutusu, köpük, tahta çubuklar, kağıt, karton, yapıştırıcı, cetvel, kalem, boyama kalemleri, şişe kapakları, makas, çuvaldız gibi. Yaratıcılıklarını sınırlamamak için öğrencilere özdevinir mekanizmasını nasıl yapabilecekleri konusunda detaylı bilgi verilmedi. Pilot uygulamanın yapısı Benimsenen ya da oluşturulan öykü okundu ya da öğretmen tarafından anlatıldı. Daha sonra öğrenciler yapacakları mekanizmaları ile sergileyecekleri bir sahne ya da karakter seçtiler. Hareketleri oluşturmak için denemeler yaptılar ve kuklaların nasıl hareket edeceklerine karar verdiler. Sonraki aşamada mekanizmalarını yapmak için tasarımlarını çizdiler. Bu aşamayı yapım ve test adımları takip etti. Mekanizmalarını son aşamada sergileyip teknik açıklamalarda bulundular ve arkadaşlarından dönüt aldılar. Sonuçlar Pilot uygulama sonuçları basit malzemeler kullanarak çalışan mekanizmalar yapılabilmesinin mümkün olduğu konusundaki proje hedefine ulaşıldığını gösterdi. Farklı mekanizmalar kullanarak benzer hareket modelleri oluşturuldu. Öğrenciler ürünleri ile gurur duydular ve olumlu etkilendiler. Motivasyonları arttı. Hem öğretmenler hem de öğrenciler özdevinir mekanizma üretiminin bir müfredat konusu olabileceği konusunda aynı düşünceleri paylaştı. 15 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 5. ANAHTAR YETERLİLİKLER VE ÖZDEVİNİM Durum senaryosu İlkokulda anadilde iletişimi geliştirmek amacıyla özdevinimli oyuncak kullanımı Başlık 1. İlkokulda anadilde iletişimi geliştirmek amacıyla özdevinimli oyuncak kullanımı Ortak ülke Portekiz Anahtar yeterlilik Anadilde iletişim Hedef kitle İlkokul öğrencileri – 3. ve 4. sınıflar Tanımlama Özdevinimli oyuncaklar anadilde iletişimi ve matematik becerisini geliştirmek amacıyla çocukları güdülemek ve onlara eğitsel bir uğraşı kazandırmak için kullanılmıştır. Bu proje Portekizin Pombal şehrindeki bir devlet okulunda 3. ve 4. sınıf öğrencileri ile dört oturumluk bir atölye çalışması ile tamamlanmış ve öğrencilerin halen uygulamadaki müfredatlarına bütünleşik olarak gerçekleştirilmiştir. İlkönce, özdevinimli oyuncaklar hareket veren düzenekleri gizlenerek öğrencilere gösterilmiştir. Daha sonra hangi hareketin hangi mekanizma ile oluşturulabileceği üzerinde bir tartışma ortamı yaratılmıştır. Çocuklara dışarıdan gözlemlenebilen hareketler için nasıl bir açıklama getirebilecekleri sorulmuştur. Bunun üzerine çocuklar hareketler üzerine ilk savlarını basit çizimlerle anlatmaya çalışmışlardır. Bunun ardından gelen bölümde ise çocuklara iç düzeneğe bakmaları için izin verilmiştir. Daha sonra ise özdevinimli oyuncak yaratma amacıyla onlardan bireysel olarak bir öykü oluşturmaları istenmiştir. Tüm sınıf olarak ortak biçimde hazırlanan ve “Küçük Fosca ve Arkadaşları adlı bir öykü oluşturuldu. Bu öykünün karakterlerinden esinlenerek çocuklar sonuç bölümünde özdevinimli oyuncaklarını yaptılar. Bu etkinlik sırasında, çocuklardan gözlemledikleri özdevinimli oyuncak üzerine kendi matematik problemlerini yaratmaları istendi ve daha sonra bu problemi sunarak çözüm oluşturdular. - Sözlü ve yazılı anlatımın geliştirilmesi; Öğrenme hedefleri - Metin çözümleme yeterliliklerinin desteklenmesi; - İşbirliği ile yazılı anlatımın geliştirilmesi; 16 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu - Farklı türlerdeki hareketler yönelik gözlem becerilerinin arttırılması; - Çizge ile anlatımın geliştirilmesi; - Hareket ve bunu oluşturan düzeneğe yönelik zihinsel simgelemenin geliştirilmesi; - Matematiksel düşünce ve problem oluşturmanın desteklenmesi; - Farklı etkinliklerde anadilde iletişim becerilerinin önemine yönelik farkındalığın arttırılması 17 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 2. Yabancı dilde iletişimi geliştirmek için özdevinimli oyuncakların kullanımı Başlık Türkiye’de ilköğretim düzeyinde yabancı dil olarak İngilizce öğretiminde özdevinimli mekanizmaların ders materyali olarak kullanımı Ortak ülke Türkiye Temel Yabancı dilde iletişim Yeterlilikler Kültürel farkındalık ve anlatım Hedef kitle İlköğretim 5. sınıf Tanımlama Özdevinimli mekanizmaları ilköğretim düzeyindeki öğrencilere yabancı dil olarak İngilizce öğretiminde kullanmak üzere Türkiye’de Adana ilindeki Final Özel Okulları ile ortak çalışma yürütüldü. Özdevinimli oyuncakları yapma konusunda önceden eğitim almış dört İngilizce öğretmeni derslerinde okuma, konuşma ve yazma becerilerini öğretmek ve geliştirmek için bu aracı kullandılar. Öğretmenler öğrencileri ile birlikte bir Hint halk masalı olan “Altı kör adam ve fil”’i seçtiler. Sınıfta başlangıç noktası olarak öyküyü anlayıp bununla ilgili sözcük ve dilbilgisi çalışmalarını yürüttüler. Daha sonra öğretmenler öğrencilerden öykü içerisinde geçen ve en çok hoşlarına giden bir mizanseni seçip tahtaya çizmelerini ve bunu canlandırmalarını istediler. Dil çalışmasını tamamladıktan sonra öğrencilere örnek bir model sunularak özdevinim mekanizması hakkında bilgi verildi ve çeşitli hareketlerin nasıl gerçekleştiği gösterildi. Öğretmenler öğrencilere öyküden bir mizansen seçmelerini ve bunu kendi hazırlayacakları özdevinim mekanizması ile canlandıracaklarını söyleyip uygun malzemeler hakkında beyin fırtınası yapmalarını istedi. Öğrenciler modellerinin dış yapısıyla işe başlayıp ilgili kukla ve süslemeleri yaptılar. Daha sonraki aşamada öğretmenlerinin yardımıyla öğrenciler hareketli mekanizmalarına karar verdiler. Deneme – yanılma sürecinden sonra hareketli parçaları oluşturarak mekanizmayı tamamladılar. Sonuç olarak mekanizmalarında sergiledikleri sahne için sözler yazıp öyküyü canlandırdılar. Öğrenme hedefleri Kültürel farkındalık Öğrencilerin aşağıdaki dil becerilerini geliştirmek: Sözcük bilgisi Okuma – anlama becerileri Dilbilgisi Yazma becerisi Sözlü iletişim 18 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Özdevinimli oyuncaklar, matematik becerisi ve fen ve teknolojide temel yeterlilikler Başlık Matematik becerisi ve fen ve teknolojide temel yeterliliklerde özdevinimli mekanizmaların kullanılması Ortak ülke Almanya Anahtar yeterlilik Matematik ve Fen’de Temel Yeterlilikler Hedef kitle İlköğretim öğrencileri Tanımlama Atölye çalışması için AmHalmerweg ilkokulundan bir sınıf Melanchthonstraße ilkokulundan da diğer bir sınıf seçildi. 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin yaşarı 9 – 10 arasındaydı. Öğrencilerin benzer tip etkinliklerde daha öncesinde hiçbir deneyimleri olmamıştı. Bu sınıfların öğretmenleri 2112 yılının Ekim ayında CLOHE atölye çalışmasına katıldılar. Her iki okulun öğrencileri özellikle Türkiye olmak üzere diğer ülkelerden gelen göçmen öğrenci profiline sahiptir. Her iki okulda şehrin toplumsal olarak geri kalmış bölgelerinde bulunmaktadır. Öğrencilerin bazıları derslerini kendi anadillerinde almaktadırlar. Birincil hedef olarak matematik, fen ve teknolojide becerileri geliştirmek olarak belirtilebilir. Bunun için - Deneyim: Teknoloji çevrelerinde sürekli olmasına ragmen çocukların bu konuda deneyim eksikliği bulunmaktadır. İlgili konuda beceriler, çok basit araçlar bile, aileleri tarafından kullanılmadığı için yok sayılmaktadır. - Beceriler (yapabilirlik): Öğrenme hedefleri Bir plan doğrultusunda, kutunun içerisinde neler olabileceğini düşünerek basit ödevler yerine getirilebilmelidir. Tahta çubuklar, makas, kağıt, ve karton kutu gibi kullanım gereçleri, yani çocukların halihazırda tanıdık oldukları basit araçların kullanımı gerekmektedir. Sonuç olarak, düzeneğin çalışması için temel matematik becerilerini tasarlayıp, uygulamaları gerekmektedir. - Temel: Devinim aktarımı, bir enerji kaynağını diğerine aktarmak ve devinimi sağlamak temel matematik becerisi gerektirmektedir. Bu etkinlikte, basit bir devinim düzeneğini oluşturmak temel becerilerin başarılı şekilde edinimini gerektirmektedir. 19 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Özdevinim ve Öğrenmeyi Öğrenme Başlık Öğrenmeyi öğrenmede özdevinim düzeneği kullanımı Ortak ülke İtalya Anahtar yeterlilik Öğrenmeyi öğrenme Hedef kitle İlköğretim öğrencileri Tanımlama Pilot uygulama İtalyanın Perugia şehrinin “Collodi” okulunda biri 4. diğeri de 5. sınıf olmak üzere iki grup öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Atölye çalışması her grup için 20 saat sürmüş olup her biri iki saat süren 10 oturumda yapılmıştır. Öğrenciler ikili gruplar halinde yeni bir öykü yaratmıştır. Öğretmen öykülerinden seçmek istedikleri ve en sevdikleri sahneyi almalarını istemiştir. Öğrenciler vücut hareketlerini de kullanarak devinim yaratmak istedikleri mizanseni seçmişlerdir. Devinim düzeneğini oluşturmaya alt kısımdan başlanmıştır. Bir deneme yanılma sürecinden sonra düzeneğe son hali verilebilmiştir. Düzenek hazırlandıktan sonra üst kısma geçiliştir. Son basamakta ise öğrenciler devinimli oyuncaklarını sınıfta sergilemiş ve projenin wiki sayfasında paylaşmışlardır. - Devinimle sergilenecek mizansenin metinden seçilmesi - Düzenek için temel mekanizmayı oluşturmayı öğrenme - Düzenek oluşturmayı bir dizi eylem planı doğrultusunda gerçekleştirmeyi öğrenme Öğrenme hedefleri - Dönütleri kullanarak, basamak düzeneğin işleyişine yönelik çalışma yapabilmek - Gerektiğinde bir önceki eylem basamağına dönüp o noktadan yeniden başlayabilmek - İsleyiş süreci üzerine yorum yapıp, öğrenme gereklerini gerçekleştirebilmek - Grup çalışması yapabilmek ve dönüt alıp verebilmek - İşleyiş sürecinde oluşabilecek aksaklıkları tolere edip üstesinden gelebilmek 20 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Özdevinim ve toplumsal ve vatandaşlık becerileri Başlık İlköğretimde özdevinimli düzenekler ile toplumsal ve vatandaşlık becerilerini geliştirme Ortak ülke İspanya Anahtar yeterlilik Toplumsal ve vatandaşlık becerileri Hedef kitle İlköğretim öğrencileri (9-10 yaş) Tanımlama Bu projenin pilot çalışması İspanya’nın Marbella kentinde “Las Chapas” adlı özel okulda gerçekleştirilmiştir. Öğrenciler üç veya dört kız öğrenciden oluşan gruplar halinde uygulamaya katılmışlardır. Proje Ekim – Mayıs ayları arasında bir eğitim yılında gerçekleştirilmiştir. Katılımcı öğrenim yöntemi kullanılmış ve öğrenciler bir öğretmen denetiminde gruplar halinde etkinliklerini gerçekleştirmişlerdir. Uygulama süresince, öğrenciler grup içinde çalışmayı ve ortak bir ürün ortaya koymak için diğer grup üyeleri ile birlikte hareket etmeyi öğrenmişlerdir. Diğer becerilerin yanı sıra öğrencilerin sorumluluk duygularının arttırılması hedeflenmektedir. Uygulamaya katilan gruplar rastgele seçimle oluşturulduğundan, öğrenciler birbirilerini tanımıyorlardı. Böylece tanımadıkları öğrenciler ile çalışma ve arkadaşlık kurma becerilerini de geliştirmiş oldular. Toplumsal ve vatandaşlık becerileri toplumda yaşamayı, dünyanın toplumsal gerçekliğini anlamayı ve giderek çoğulcu olan toplumda yasamayı gerektirmektedir. Bu projenin, bu yüzden, amacı: Öğrenme hedefleri aktif vatandaşlığa hazırlanma yolunda birlikte yaşamanın ve çalışmanın değerini ve kurallarını kazandırmak birlikte öğrenmeyi ve işbirliğini anlamak farklı sanatsal etkinliklerin farkındalığını kazanmak. diğerlerine saygı duymayı öğrenmektir. 21 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Özdevinim ile girişimcilik ve yatırımcılık duygusu Başlık Özdevinim düzenekleri ile girişimcilik ve yatırımcılık duygusunun geliştirilmesi Ortak ülke İtalya, Alivola Anahtar yeterlilik Girişimcilik ve yatırımcılık duygusu Hedef kitle İlk ve Orta öğretim öğrencileri Tanımlama Özdevinim atölye çalışmaları bir ilköğretim bir de ortaöğretimden olmak üzere yaşları 7-12 arasında değişen öğrencilerle gerçekleştirildi. Katılımcı çocukların ve öğretmenlerin özdevinim düzenekleri ve çalışma ilkeleri üzerine daha önce hiçbir deneyimleri yoktu. Proje Kasım-Mart ayları arasında, 2013 yılında yapıldı. Öğrenciler 3-4 kişilik gruplara ayrıldılar. Atölye çalışması sırasında her grup kendi öyküsünü yarattı (öğrenme hedefi: yaratıcılık), anahtar kavramları gözeterek çözümledi (öğrenme hedefi: çözümleme); yapım aşaması tasarlandı (öğrenme hedefi: tasarlama); tasarı eyleme geçirildi (öğrenme hedefi: düşünceyi eyleme dökme ): birey olarak ve grup içerisinde çalışıldı (öğrenme hedefi: bireysel olarak ve grup içerisinde çalışma yetisi); görev dağılımı yapıldı (öğrenme hedefi: görev dağılımı yapma yetisi). Ürün hakkında sınıf arkadaşlarına ve öğretmenlere sunum yapıldı (öğrenme hedefi: iletişim), etkinlik ve sonuç raporu hazırlandı, yönetimi yapıldı (öğrenme hedefi: rapor hazırlama ve yönetim). Etkinlik raporu için: http://www.clohemovingtoys.eu/www/HomeIT/ResourcesIT.htm “Girişimcilik” kişinin düşüncelerini eyleme geçirmesi demektir. Bu, hedefe ulaşmak için yaratıcılığı, yenilikçiliği, risk almayı, plan yapabilmeyi ve yönetmeyi gerektirir. Uygulama sırasında etkin Öğrenme hedefleri proje yönetimi için birtakım beceriler kullanıldı (planlama, düzenleme, yönetme, liderlik etme, değerlendirme ve kayıt altına alma), ve ayrıca iletişim ve koordinasyon açısından etkili tartışma, sunum yapma gibi beceriler gerçekleştirildi. 22 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu Özdevinim ile kültürel farkındalık ve anlatım yetisi. Başlık Özdevinim ile kültürel farkındalık ve anlatım yetisini geliştirme Ortak ülke Portekiz Anahtar yeterlilik Kültürel farkındalık ve anlatım yetisi Hedef kitle İlköğretim 1. sınıf öğrencileri Tanımlama Özdevinim düzeneği etkinlikleri deniz teması ve ilgili geleneklere ilişkin olarak kültürel farkında lığın ve anlatım yetisinin geliştirilmesinde kullanılmıştır. Proje, Potek’de Abadias devlet okulunda birinci sınıf öğrencileri ile ve okuldaki birtakım diğer öğrencilerin katılımıyla gerçekleştirildi. Önce özdevinim kavramı ve projenin genel amaçları anlatıldı. Daha sonra, “Deniz Kızının Arkadaşları“ öyküsü okundu ve iki veya üç öğrenciden oluşan gruplar, hazırlayacakları etkinlik için öyküden bir karakter seçtiler. Başlangıç aşamasında, her grup hareketi oluşturacak düzeneği hayallerinde canlandırıp sundular. Düzenek için dönüşümlü malzemelere karar verildi ve iç düzeneğin oluşturulmasına öğretmen denetiminde başlandı. Öğrencilerin anne babaları ve büyük anne veya babaları sürece dahil edildi ve böylece nesiller arası katılım sağlandı. Sonuç aşamasında, çocuklar düzeneklerini nasıl hazırladıklarına dair aşamaları sundular. Çocuklara etkinlik güncesi tutmaları ve daha sonra bunu kullanarak ilgili düşünce ve yorumlarını anlatmaları istendi. Öğrenme hedefleri Şehrin ve okulun coğrafi konumu hakkında farkındalık kazanımı ve deniz yaşamının hayatlarındaki önemini kavratma Deniz ve kültürü hakkında bilgiyi arttırma Okuma ve dinleme ve öykü anlatma becerilerini kazandırma Sözlü anlatımı geliştirme Yazılı ve sözlü tümce oluşturma becerisini geliştirme Çizgi ile ifadeyi geliştirme ve sunum becerisi kazandırma Düzenek oluşturma Yaratıcı fikirlerin desteklenmesi ve medya kullanımı 23 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 6. SONUÇ CLOHE özdevinimli oyuncakların sınıf ortamında farklı ders konularının öğretilmesinde kullanılabilmesi düşüncesinden ortaya çıkmıştır. Projenin eğitsel getirisi öğretmenlere bu sanatsal ve oyuna dayalı etkinliklerin eğitim süreçlerinde öğrencilerin anahtar becerilerini nasıl geliştirip, destekleyip, değerlendirebileceklerine ilişkin destek sağlamasıdır. Bu anahtar beceriler Avrupa Birliği, Yaşam Boyu Öğrenme için Anahtar Beceriler Referans Belgesinde açıkça belirtilmiştir EACEA (2007). Bunlar: Anadilde iletişim Yabacı dillerde iletişim Matematik becerisi ve bilim ve teknolojide temel yetkinlikler Sayısal (dijital) beceriler Öğrenmeyi öğrenme Sosyal ve vatandaşlık becerileri Girişimcilik yetisi Kültürel farkındalık ve anlatım Bu proje sayısal beceri gelişimi hariç diğer bütün becerilere gönderimde bulunmaktadır. Bu bağlamda, CLOHE AB politikası ve stratejilerine büyük ölçüde katkıda bulunmakta ve eğitimde karşılaşılan güçlüklere, ilgili alanlarda destek vererek olumlu katkı sağlamaktadır. Proje süresince, katılımcı ülkeler farklı yetkinlik alanlarına odaklanarak çalışmalarını yürütmüşlerdir: Portekiz özdevinimli düzenekleri anadilde eğitim ve matematik becerilerinin geliştirilmesinde öğrencileri güdülenerek bu doğrultuda kullanmıştır. Aynı zamanda deniz kültürü ve geleneklerini işleyerek kültürel farkındalık yaratmayı amaçlamışlar ve anadilde anlatım yetisini geliştirecek etkinlikler düzenlemişlerdir. Türkiye ilköğretimde yabancı dil öğretimine odaklanarak bu düzeneklerden yararlanıp etkinlikler gerçekleştirmiştir. Kültürel farkındalık ve anlatım becerisi üzerinde de durulmuştur. Almanya sınıf etkinliklerinde matematik, bilim ve teknoloji üzerine eğilmiştir. Proje yürütücüsü olan İtalya ise ilköğretimde öğrenmeyi öğrenme üzerinde durmuş ve bu doğrultuda etkinlikler gerekleştirmişlerdir Toplumsal ve vatandaşlık becerileri üzerine İspanya etkinlikler gerçekletirmiş çoğulcu bir toplumda yaşamanın gerekleri üzerine çalışmalar gerçekleştirmiş ve 24 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu özdevinimli düzeneklerini bu doğrultuda kullanarak çocuklarda ilgili yetileri geliştirmeye çalışmışlardır. İkinci İtalyan ortak ise, özdevinim olgusunu girişimcilik becerisinin geliştirilmesinde kullanmıştır. Bu, hedefe ulaşmak için yaratıcılığı, yenilikçiliği, risk almayı, plan yapabilmeyi ve yönetmeyi gerektirdiğinden uygulama sırasında etkin proje yönetimi için birtakım beceriler kullanılmış (planlama, düzenleme, yönetme, liderlik etme, değerlendirme ve kayıt altına alma), ve ayrıca iletişim ve koordinasyon açısından etkili tartışma, sunum yapma gibi beceriler gerçekleştirilmiştir. Bu proje ile CLOHE proje ortaklığı üzerinde çalıştığı öğrenme alanlarında başarılı bir dizi uygulama gerçekleştirmiştir. Bu projenin gerçekleştirdiklerinden ve çıktılarından Avrupa’daki eğitim kurumlarının hepsi olumlu uygulama örnekleri çıkarabilirler. CLOHE proje ortaklığının bakış açısıyla, burada elde edilen sonuçlar her zaman gelişime açık olup daha fazlası her zaman yapılabilir ve buradaki uygulama alanlarının ötesine geçilip diğer konuların öğretilmesinde de kullanılabilir. Proje katılımcısı ülkelerin gerçekleştirdikleri uygulamalardan birtakım çıkarımlarda bulunmuşlardır ve bunlar çeşitli öneriler sunulmasını gerekli kılmaktadır. Bu doğrultuda, önerimiz, bundan sonra uygulama yapacak kurumların proje sonunda ortaya konulan kılavuz ve örnekleri izlemeleri ve bu doğrultuda kendi uygulamalarını kendi gerçeklikleri ile paralel hayata koymalarıdır. Sonuç olarak söyleyebileceğimiz, özdevinimli düzeneklerin çeşitli ülkelerde, ortaya koyduğumuz iyi örnekler doğrultusunda öğrenme ve öğretme sürecinde kullanılmasının gerekliliğine olan inancımızdır. 25 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu 7. Kaynaklar, Wiki, Sanal Müze, Videolar CLOHE internet sayfası için: http://www.clohe-movingtoys.eu Sitede 6 dilde oluşturulmuş eğitsel kaynaklara, 100 den fazla özdevinimli düzenek örneğine ulaşmak olasıdır. Bunlar arasında şunlar da bulunmaktadır - Nasıl yapılır kılavuzları - Öğretmen kılavuzları - Öğrenci kılavuzları - Pilot uygulama raporları - Sormaca örnekleri CLOHE wiki sayfası için: http://moving-toys-inthe-classroom.wikispaces.com Sanal müze uygulaması ve çocukların uygulamaları CLOHE YouTube kanalı http://www.youtube.com/user/CLOHE2012 çeşitli uygulama videoları CLOHE Örnek senaryoları https://sites.google.com/site/clohecasestudies/ 26 / 26 http://www.clohe-movingtoys.eu