türkiye ihracat kredi bankası a.ş türk eximbank yurt dışı müteahhitlik

TÜRKİYE İHRACAT KREDİ BANKASI A.Ş
TÜRK EXİMBANK
YURT DIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİNE YÖNELİK
TEMİNAT MEKTUBU PROGRAMI
UYGULAMA ESASLARI
TARİH
SAYI
BİRİM
: 29.07.2002
: 2002-1
: Özellikli Krediler Daire Başkanlığı
AMAÇ VE KONU :
Madde 13332 sayılı Kanun’a dayanılarak çıkartılan 87/11914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki’nde yer alan
ve Devlet Yatırım Bankası’nın Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) adıyla yeniden
düzenlenmesine ilişkin Esasların 8/3'üncü maddesine istinaden ve Yüksek Danışma ve Kredileri
Yönlendirme Kurulu’nun 15.07.2002 tarihli Kararı çerçevesinde; müteahhitlik sektöründe faaliyet
gösteren firmaların mevcut pazarlarda kalıcılığının sağlanmasının yanısıra, yeni pazarlara
açılmalarını teminen yurt dışında üstlenilen projelerin teminat mektubu ile desteklenmesi amacıyla
yürürlüğe konulan Türk Eximbank Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetlerine Yönelik Teminat Mektubu
Programı'nın kuralları, şartları ve takip usulleri bu Uygulama Esasları’nda düzenlenmiştir. İşbu
Uygulama Esasları çerçevesinde yapılacak kredi tahsis ve kredilendirme işlemleri her bir proje
bazında Bankamız Yönetim Kurulu’nun onayı ile yürütülür.
KAPSAM :
Madde 2Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetlerine Yönelik Teminat Mektubu Programı ile Türk bankaları1
tarafından kredibilitesi ve üstlendiği/üstleneceği projesi uygun bulunan müteahhitlik firmalarının
yurtdışında katılacakları ihalelere ve/veya taahhütlerine yönelik olmak üzere Türk bankalarının Türk
Eximbank'a muhatap kontrgarantileri karşılığında, Türk müteahhitlik firmaları lehine yurtdışı işveren
ihale makamına ya da işveren makamın bankasına muhatap;
a) Geçici teminat mektubu,
b) İhalenin müteahhit firma tarafından kazanılması halinde kesin teminat mektubu,
c) İşverenin müteahhit firmaya avans şeklinde yapacağı ödemelerin geri ödeme garantisi olarak
avans teminat mektubu,
talepleri karşılanabilecektir.
VERGİ, RESİM, HARÇ İSTİSNASI :
Madde 3Krediye, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi (VRHİB) alınmış olması kaydıyla İhracat, İhracat
sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi Resim ve Harç
İstisnası Hakkındaki Karar ve bu karara ilişkin tebliğlerde yer alan hükümler dahilinde vergi resim
ve harç istisnası uygulanır. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu’na ilişkin hususlarda ilgili karar,
tebliğ ve genelge hükümleri çerçevesinde işlem yapılır.
FİRMA LİMİTİ :
Madde 4Program kapsamında Türk bankalarının kontrgarantisi karşılığında, bir firma lehine düzenlenecek
toplam garanti tutarı 25 Milyon ABD Doları'nı aşmayacaktır.
Herhangi bir firmanın belirli bir andaki riskinin tesbitinde, müteahhit firmaların oluşturacakları
konsorsiyumlar kapsamında üstlenecekleri proje içindeki payları dikkate alınacaktır.
PROJE LİMİTİ :
Madde 5Madde 4'de belirtilen firma limitini aşmayacak şekilde işveren ihale makamı ile yapılmış sözleşmede
belirtilen tutarın ya da ihale bedelinin azami % 25’ine kadar teminat mektubu verilebilecektir.
ÜLKE LİMİTİ :
Madde 6Ülke bazında teminat mektubu tahsisi toplam program limitinin % 20'sini geçmeyecektir.
1 Türk Eximbank tarafından değerlendirilerek kredibilitesi uygun bulunan ve işlem limiti tahsis edilen 5411 sayılı Bankacılık
Kanunu hükümleri çerçevesindeki bankalar.
1
TEMİNAT MEKTUBU TUTARI VE VADESİ :
Madde 7Düzenlenecek teminat mektubunun tutarı ve vadesi; Madde 4, 5 ve 6'da belirtilen miktarlarla sınırlı
kalacak şekilde, talep edilen mektubun türü, ihale şartnamesi ya da sözleşme metni esas alınarak
işlem bazında Türk Eximbank tarafından belirlenir.
Herhangi bir proje için yukarıda belirtilen sınırlamalar içerisinde kalacak şekilde Türk Eximbank
tarafından düzenlenecek teminat mektubu tutarı Türk bankaları tarafından Türk Eximbank'a muhatap
düzenlenecek kontrgaranti tutarını hiçbir şekilde aşamaz.
MÜRACAAT ŞEKLİ :
Madde 8Söz konusu programdan yararlanmak isteyen firma/konsorsiyum temsilcisi firma; işveren ihale
makamı, ihtiyaç duyulan teminat mektubu türü, verilecek mektup örneği, talep edilen teminat
mektubunun tutarı, süresi, kime hitaben düzenleneceği, işveren ihale makamının bankası, firmasına
ilişkin özet bilgi ve belgeleri içeren Niyet Mektubu Talep Formu (Ek-1), Türkiye Müteahhitler
Birliği’nce onaylanan Proje Bilgileri Onay Formu (Ek-2) ve kontrgaranti düzenleyecek Türk
bankasının niyet mektubu (EK-3) ile Türk Eximbank'a Niyet Mektubu için müracaat edecektir.
NİYET MEKTUBU :
Madde 9Türk Eximbank tarafından uygun bulunan Türk bankalarının kontrgarantisini içeren ve Türkiye
Müteahhitler Birliği’nce onaylanmış projelere ilişkin olarak müteahhit firmalar tarafından Madde
8'de belirtilen çerçevede iletilen talepler değerlendirilerek Türk Eximbank tarafından da uygun
görülmesi durumunda Niyet Mektubu verilecektir.
TEMİNAT MEKTUBU TALEBİ:
Madde 10- Müteahhit firmanın Türk Eximbank tarafından Niyet Mektubu verilen projesi için teminat mektubu
başvurusu, yine Niyet Mektubu talebi aşamasında Türk Eximbank'a bildirilen Türk bankaları
tarafından müteahhit firma adına yapılacaktır. Niyet Mektubu alındıktan sonra, başvuru aşamasında
Türk Eximbank'a bildirilen proje, banka ve benzeri hususlarda ortaya çıkabilecek herhangi bir
değişiklik Türk Eximbank'ın yeniden onayına tabi olacaktır.
TEMİNAT MEKTUBUNUN DÜZENLENMESİ:
Madde 11- Türk Eximbank’ca uygun bulunan projeler için Türk bankalarının işleme ilişkin Türk Eximbank'a
muhatap kontrgarantisinin tesisini ve müteahhit firmanın Türk Eximbank’la Genel Kredi
Sözleşmesini yapmasını takiben Madde 4,5,6 ve 7'de belirtilen limitler ve Türk bankaları tarafından
düzenlenen kontrgarantinin tutar ve vadesini aşmamak üzere ilgili işveren ihale makamına ya da
bankasına hitaben teminat mektubu düzenlenecektir.
Gerçek kişi tacirlere kullandırılacak kredilerde imzalanacak Genel Kredi Sözleşmesinde Bankamızca
uygun bulunan en az iki gerçek ve/veya tüzel kişinin müşterek borçlu müteselsil kefaleti ve ayrıca
mal beyanları aranacaktır.
Genel Kredi Sözleşmesinde firma adına imza atan temsil ve ilzama yetkili gerçek kişiler ile müşterek
borçlu müteselsil kefil sıfatıyla imzaları bulunan gerçek kişilerin noter tasdikli nüfus cüzdanı
suretleri, tüzel kişi / gerçek kişi tacirlerin kuruluş ve son değişikliklere ilişkin ticaret sicili gazetesi
orijinali ya da noter tasdikli suretleri, yabancı uyruklu gerçek kişiler için kendi ülke pasaportu veya
yerleşim yeri belgesinin noter tasdikli suretleri alınacaktır. Sözkonusu belgeler sadece ilk başvuru
aşamasında alınacak olup, kimlik bilgilerine ilişkin yıllık kontroller T.C. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nce sağlanan “Kimlik Paylaşım Sistemi” servisinden
yararlanılarak yapılacaktır. Kimlik bilgilerinde herhangi bir değişiklik olması halinde yeni bilgileri
içeren noter onaylı nüfus cüzdanı suretinin tarafımıza ivedilikle iletilmesi gerekmektedir.2
TEMİNAT MEKTUBU KOMİSYONU:
Madde 12- İşveren ihale makamına ya da ihale makamının bankasına muhatap düzenlenecek teminat mektupları
için Türk Eximbank tarafından yıllık %1 oranında komisyon alınacaktır. Sözkonusu komisyon
tutarları 3’er aylık dönemler itibariyle müteahhit adına ilgili Türk bankalarından peşin olarak tahsil
edilecektir.
2
17.05.2010 tarihinden itibaren geçerlidir.
2
Türk Eximbank 3 aylık dönemlerde tahsil edilecek komisyon tutarlarını tahsilat tarihinden makul bir
süre önce ilgili bankaya ihbar edecektir.
Komisyon tutarı Türk Lirası veya döviz olarak ödenebilir. Türk Lirası ödemelerde, komisyon TL
karşılığının belirlenmesinde kullanılacak döviz kuru, işlem günü saat 11.00'de Reuters ekranının
TRY1= sayfasında kotasyon veren bankalardan Türk Eximbank tarafından belirlenenlerce kote
edilen ABD Doları satış kurlarının basit aritmetik ortalamasıdır.
Sözkonusu komisyon ödemesinin ABD Doları dışında bir para birimi cinsinden olması halinde ise;
Türk Lirası karşılığının belirlenmesinde kullanılacak döviz kuru, söz konusu para birimi için işlem
günü saat 11.00'de Reuters ekranının FXFX sayfasında kote edilen çapraz kurun yukarıda belirtilen
ortalama ABD Doları satış kuruna uygulanmasıyla bulunacak kur olacaktır.
ABD Doları cinsinden yapılacak komisyon ödemelerinde, ödeme tutarları Türk bankası tarafından
Bankamızın muhabir hesaplarına aktarılır.
Banka, Türk Eximbank'ın bildirdiği komisyon tutarını;
- Türk Lirası cinsinden ödeyecek ise, ödeme valöründen en geç iki iş günü önce,
- ABD Doları veya başka bir döviz cinsinden ödeyecek ise, ödeme valöründen en geç üç iş günü
önce hangi muhabir bankası aracılığı ile,
ödeyeceğini Türk Eximbank'a yazılı olarak bildirecektir. Buna göre, ödeme valörü itibariyle;
- Türk Lirası cinsinden ödemelerde, Türk Eximbank'ın EFT sistemindeki 0016-99999 no.lu TIC
hesabına,
- ABD Doları cinsinden ödemelerde, Bankamızın Citibank New York nezdindeki 36063249 no.lu
muhabir hesabına ödeyecektir.
Söz konusu hesaplarda bir değişiklik olması halinde Türk Eximbank bunu ayrıca Türk bankalarına
bildirecektir.
Söz konusu teminat mektuplarından tahsil edilen komisyonlar, teminat mektuplarının dönemlerinden
önce hükümden düşmesi halinde Türk bankalarına iade edilmez.
TÜRK EXİMBANK TARAFINDAN DÜZENLENEN TEMİNAT MEKTUBUNUN
HÜKÜMDEN DÜŞMESİ :
Madde 13- Türk Eximbank tarafından düzenlenen teminat mektupları:
1. Teminat Mektubunun vadesinin sona ermesi,
2. Muhatabının Bankamızı yazılı olarak ibra etmesi,
3. Geçici teminat mektubu verilmiş ise; ihalenin kazanılmaması durumunda ya da vadesinde,
Bankamızın düzenlemiş olduğu teminat mektubu tamamen hükümden düşer.
Avans teminat mektubu kısmi düşümleri, sözleşme konusu işin yerine getirilmesine bağlı olarak,
müteahhit firmanın ilgili hakedişleri Bankamıza ibraz etmesi ve muhatabın iade edilecek tutarı
Bankamıza yazılı olarak bildirmesini takiben yapılır.
Teminat mektubunun kısmi tazmini halinde ise tazmin edilen kısmı hükümden düşecektir.
VRHİB TAAHHÜDÜNÜN KAPATILMASI:
Madde 14- VRHİB taahhüdü, T.C. Merkez Bankası (TCMB) tarafından kapatılır. TCMB tarafından
kapatılmasını takiben TCMB tarafından bildirilen sonuca göre işlem yapılır. Sözkonusu taahhüt
kapatma işleminin takibi, kontrgaranti veren Türk bankası/bankaları tarafından yerine getirilir.
3
GENEL ESASLAR :
Madde 15- Bu Uygulama Esaslarında açıklık olmayan hallerde yürürlükteki mevzuat hükümleri ve bu çerçevede
yapılan genel düzenlemeler dikkate alınır.
Müteahhit firma, proje konusu işin gelişimine ilişkin, Türk Eximbank'a düzenli olarak bilgi ve belge
verecektir. Ayrıca, Türk Eximbank'ın sözkonusu iş ile ilgili diğer bilgi ve belgeleri gerek müteahhit
firmadan, gerekse tarafımıza muhatap kontrgaranti düzenleyen Türk bankalarından isteme hakkı
saklıdır. Müteahhit firma, işveren ile aralarında ortaya çıkan her türlü uyuşmazlığı derhal Bankamıza
bildirmekle yükümlüdür.
Bu program kapsamındaki bankacılık ve diğer işlemler ile ilgili tüm masraflar Türk bankalarına ait
olacaktır.
Anılan programa ilişkin, Türk Eximbank'a iletilen bilgi ve belgeler üzerinde yapılacak değerlendirme
çalışmaları sırasında bilgi ve belgelerin kısmen veya tamamen doğru olmadığının tesbiti halinde,
ilgili firmaların Türk Eximbank kredi, sigorta ve garanti programlarından yararlandırılmama
sonucunu doğurabilir.
YÜRÜRLÜK:
Madde 16- Bu Uygulama Esasları 29/07/2002 tarihinden itibaren geçerlidir.
Ek-1 : Niyet Mektubu Talep Formu
Ek-2 : Türkiye Müteahhitler Birliği Proje Bilgileri Onay Formu
Ek-3 : Türk Bankası Niyet Mektubu Örneği
Ek-4 : Başvuru İle Gönderilecek Bilgi ve Belgeler Listesi
Ek-5 : Firma Beyanı
Ek-6 : Hesap Durum Belgesi
Ek-7 : Fax Sözleşmesi
4