KENDİN YAP Sözlüğü
Transkript
KENDİN YAP Sözlüğü
N e t ‘ t r Prope : I r a l c ipu ’ A'dan Z'ye Teknik Terimler KENDİN YAP Sözlüğü Nur im A B Açık zaman Bağlayıcı malzemeler Malzemenin uygulanması ile malzemenin „kabuk tutması“ arasındaki zaman dilimi ile ilgili bir ürün özelliğidir (işlenebilirlik süresi açısından önemlidir). Agregaları (kum, çakıl) sıkıca birbirine bağlayan alçı, kireç ve çimento. Anhidrit şaplar Bu yükleme durumu, yüzey suyu ve sızıntı suyunda, damlayan bir sıvı şeklinde mevcuttur. Su, yalıtım malzemesinin üzerine, hidrostatik basınç uygulamaz. Bu şaplarda, bağlayıcı malzeme olarak, anhidrit kullanılır. Anhidrit şaplar, yüzer vaziyette veya kompozit olarak uygulanır; asla ıslak veya rutubetli hacimlerde kullanılmamalıdır. Üzerlerine herhangi bir şey uygulanmadan önce, yüzeyleri, taşlanmalıdır. Aşır su kullanımı Harç karılırken çok fazla su eklenmesi. Fazla su eklenmesi, malzeme özelliklerinin değişmesine neden olur. Astarlama Örneğin; yapışma kapasitesinin arttırılması, emme kapasitesinin düşürülmesi veya sağlamlaştırmak amacıyla, üzerine fayans döşenecek olan zemine ilk önce bir emülsiyon veya başka bir harcın uygulanması. Astarlar/Aderans köprüleri Örneğin; yapışma kapasitesinin arttırılması, emme kapasitesinin düşürülmesi veya sağlamlaştırmak amacıyla, üzerine fayans döşenecek olan zemine ilk önce bir emülsiyon veya bir harç şerbetinin uygulanması. Astarlar, mutlaka bir duvar kağıdı fırçası, bir fırça veya bir rulo ile sürülmelidir. Ayırıcı tabaka üzerine uygulanan şaplar Bu şap, sabit bir şekilde zemine bağlı olmayıp, ayırıcı folyonun üzerinde bulunur. Asgari kalınlığı, yaklaşık 35 mm’dir. Basınçsız su Biriken su Tuğla duvara dışarıdan hidrostatik basınç uygulayan yeraltı suyu, biriken su veya askıdaki su. Bu basıncın, yeraltı suyu içinde kalan su yalıtımlarında ve kohezyonlu zeminler ve/ veya şevli bölgelerde varsayılması gerekmektedir. Bitüm Bitüm, seçkin hammaddelerin hazırlandığı sırada çeşitli organik maddelerden elde edilen ve viskozite davranışı sıcaklığa göre değişen bir karışımdır. Bitüm emülsiyonu Kaynar su ile iyice karıştırılması ve bitümün suyun içinde damla şeklinde dağılması sonucunda ortaya çıkan bitüm emülsiyonu. Boya pigmentleri Örneğin; renkli dekoratif dış cephe sıvalarının boyanması için kullanılan çok ince, kuru boya tozları. Bu pigmentler, genellikle ışığa ve hava koşullarına dayanıklıdır. Buhar geçirgenliği Yapı malzemelerinin nefes alma aktivitelerini ifade eder. Buttering floating yönetmi Çukur Bkz. „kombine yöntem“ Bodrum dış duvarı ile toprak arasında kalan boşluğu ifade eder. Bu çukur, kalın kaplama yeterli oranda kuruduktan sonra, toprakla doldurulur. Buttering yöntemi İnce yataklı çalışma yöntemi. Bu yöntemde fayans yapıştırıcı, fayanslanacak zemine değil, fayansın arka yüzüne sürülür. D Büzülme (rötre) Dekoratif dış cephe sıvaları Bir yapı bileşeninin sertleşme sırasındaki kısalmasını ifade eder. Tanelerinin granülometrik yapısı sayesinde çeşitli strüktürlerin oluşturulabilmesine izin veren sıvalardır. Bu sıvalar, genellikle renklidir. C DIN 4108 Zeminde mevcut olan veya sonradan oluşan çatlakların Bina inşaatında ısı yalıtımı ile ilgili asgari gerekliliklere dair DIN (Alman Endüstri Standardı). köprülenebilmesi olanağını ifade eder. DIN 18195 Çimento şap Yapı yalıtımları ile ilgili Alman Standardı. Bu standart, yapı yalıtımlarının nasıl uygulanacağını tarif eder ve ilgili yük durumları ile ilgili olarak yalıtım malzemelerinin nasıl kullanılacağı konularını ele alır. Çatlak köprüleme Çimento şapta, sertleşmeden sorumlu bağlayıcı malzeme, çimentodur. Çimento şaplar hidrolik olarak sertleşir ve tamamen sertleşmeleri için en az 28 gün gereklidir. Döşeme kaplamaları, bu süre dolduktan sonra döşenmelidir. Çizerek pürüzleştirme Çizilerek pürüzleştirilen bir malzeme, yüzey profillendirme veya taşların düzensizliklerinin düzeltilmesi amacıyla uygulanır ve üzerine bir kat daha uygulanmadan önce kurumuş Dispersiyon yapıştırıcı Plastikten elde edilen, kullanıma hazır yapıştırıcılar. Bu yapıştırıcılar, suyunun buharlaşması veya hava ile temas etmesi sonucunda katılaşır. Dona dayanıklı olmalıdır. Sertleşmiş vaziyette don etkilerine karşı dayanıklı olma durumu. CO2 Donatı Karbondioksit („sera gazı“) - karbon içeren yakıtların (kömür, Betonda çatlak oluşumunu en aza indirgeyen ve betonun içine yerleştirilen döşeme donatıları veya demir çubuklar. mazot, doğalgaz, odun) yakıldığı sırada ortaya çıkar. Döşeme Granüler alt tabaka Bir binanın, taşıyıcı yatay yapı bileşenlerinin üstünde yer alan tüm kaplamalar. Üzerine beton dökülecek bir zeminin tesviye edilmesi amacıyla kullanılan kum veya ince çakıldan oluşan tabaka. Drenaj levhaları Drenaj levhaları, koruyucu tabaka olarak, kalın kaplamanın üzerine yapıştırılır. Daha sonra çukurlar, toprakla doldurulur. Düşük enerjili ev Dış duvar U değeri 0,3 veya altında olan düşük enerjili ev. Düzeltme süresi Fayans yapıştırıcıların test kriteri: Fayansın konumumun; yapışma özellikleri değişmeksizin düzeltilebileceği zaman dilimi. H Harç grupları/Sıva harcı grupları Harcın dayanımını tanımlarlar. Duvar örgü harçları, harç gruplarında, sıvalar, sıva harcı gruplarında sınıflanmıştır. Hidrolik olarak sertleşen ince yatak harcı Seramik fayans ve karoların döşenmesinde kullanılan kuru harç. Bağlayıcı malzeme olarak, çimento kullanılır. Bu harçlar, su ilave edildikten sonra sertleşir. E Homojen Enerji bilançosu yöntemi Aynı türden, tekdüze anlamına gelir. Bir harç; eğer malzemesi Isı kayıpları ile ısı kazançlarının karşılaştırılmasını ifade eder. iyice karıştırılmış ve eşit oranlı uygulanabiliyor ise, homojendir. Enerji tasarrufu yönetmeliği EnEV Binalarda kullanılan, enerji tasarruflu ısı yalıtımı ve enerji tasarruflu sistem teknolojilerine dair yönetmelik. I F Günümüzde, fayans döşeme işlerinde kullanılan en yaygın Floating yöntemi Fayans yapıştırıcısının zemine sürüldüğü, ince yatak çalışma yöntemi. İnce yataklı çalışma / Kalın yatak yöntemi tekniklerden biridir. Yapıştırıcı, zemine veya fayansın arka yüzüne ince bir yatak oluşturacak (2 - 6 mm arası) şekilde sürülür. Ancak, bu tekniğin uygulanabilmesi için, zeminin tamamen düz olması gerekir. G Işığa dayanıklı Genleşme derzleri Işığın etkisiyle rengi solan iyi renk pigmentlerinin iyi bir özel- Bkz. „oturma derzleri“. liği. Islak tabaka kalınlığı Kayma Yalıtılacak olan yapı bileşeninin üzerine uygulanan kalın tabakanın kalınlığıdır. Belirtilen ıslak tabaka kalınlığı, hiçbir noktada, %100’den daha fazla aşılmamalıdır. Fayans yapıştırıcıları için bir test kriteri. Dikey veya çok eğimli yüzeylerde, yapıştırıcının, fayansın ağırlığı nedeniyle kaç milimetre kaydığı ölçülür. Fayans 0,5 mm’den fazla kaymadığı takdirde, test başarılı sayılır. K Kabuk tutma Fayans yapıştırıcılarının, tarama ile sertleşme başlangıcı arasındaki süre ile ilgili test kriteri. Bu süre sonunda, taranan tabakanın aderans yeteneği azalır. Malzeme, yüzeyinde kabuk tutmaya başladıktan sonra, üzerine artık fayans koyulmamalıdır. Kalın kaplamalar Bitüm emülsiyonu bazlı, macunsu, mala ile uygulanabilen ve plastik ile modifiye edilmiş bitümlü kalın kaplamalar. Bu kaplamalar, dış su yalıtımı olarak kullanılır ve ilgili yapının suya bakan tarafına uygulanır. Kalın yataklı çalışma / Kalın yatak yöntemi Keçeli mala ile perdahlama Katılaşmaya başlamış bir sıvanın, keçeli mala ile „perdahlanması“ işlemi. Kendinden yayılma (akışkan) Bir zemin tesviye harcının akışkanlık yeteneğini ifade eden bir özellik. Malzeme, nerdeyse kendiliğinden yayılır. Malzemenin eşit oranlı yayılabilmesi için, çek çek, süpürge veya mala kullanılır. Kıvam Harcın ince veya kalın kıvamını ifade eder. Kıvamın işlenebilir derecede olması, ilgili uygulama şekline göre değişir ve ambalajın üzerinde belirtilen su miktarı ile elde edilir. Fayans döşemede uygulanan en eski teknik. Tek tek her fayansa, 15 - 20 mm kalınlığında harç sürülür. Örneğin; doğal taş döşenirken. Kohezyonlu zemin Karıştırma veya hazırlama Kohezyonsuz zemin Malzeme hazırlığı aşamasını ifade eder. Kuru harçlar, işlenmeden önce, topaksız bir karışım elde edilene kadar temiz su ile karıştırılmalıdır. Bu karıştırma işlemi, en iyi şekilde bir karıştırıcı ile gerçekleştirilebilir. Diğerlerinin yanı sıra, kum ve çakıl kohezyonsuz zemin olarak anılır; yani, bunlar, plastik özellikleri olmayan zeminlerdir. Karma suyu İşlenebilecek seviyeye gelene kadar karıştırma amacıyla harca eklenen su miktarını ifade eder. Örneğin; balçık veya kil gibi plastik özelliklere sahip zeminlere kohezyonlu zemin denir. Kombine yöntem („Buttering Floating“ olarak da bilinir). Çok yüksek zorlanmalara maruz kalan yerlerde kullanılan özel ince yatak tekniği. Hem zemine, hem de fayansın arka yüzüne yapıştırıcı sürülür. Kür uygulama Mineral bazlı sıvalar Betonlar ve harçlar, işlendikten sonra bir kür uygulamasına tabi tutulur; yani, betonlar ve harçlar; hakim olan ortam koşullarına göre, bir folyo ile örtülür veya nemli tutulur. Doğal hammadde bazlı üretilen sıva harçlarıdır. Bağlayıcı malzeme olarak, kireç, çimento, bunların kombinasyonları veya alçı kullanılır. Kuru harç Üretim tesislerinde önceden karışıtırılan ve su ilave edildiğinde kullanıma hazır olan harç. Kuru tabaka kalınlığı Kuru tabaka kalınlığı, bitüm esaslı kalın kaplamanın nihai kalınlığını ifade eder. Bu kalınlık, kalın tabakanın tamamen kurumasından sonra oluşur ve yükleme durumlarında göre, hiçbir noktada altına düşülmemesi gereken asgari kalınlıklara sahip olmak zorundadır. Kuruma süresi Bir malzemenin tamamen kuruması için gerekli olan süreyi ifade eder. İzleyen çalışmalar, ancak malzeme tamamen kuruduktan sonra gerçekleştirilebilir. Mineral bazlı renkli dekoratif dış cephe sıvaları Burada, plastik katkı malzemeleri içermeyen doğal kireç sıvalar söz konusudur. O Olgunlaşma süresi Dinlenmesi gereken bazı malzemelerin, karılıp tekrar karıştırılmaları arasındaki zaman dilimi. Oluk Kuvars kumu Tüm duvar ve döşemeler ile iç köşeler arası geçiş noktalarını ifade eder. Bu geçiş olukları, MG II veya III sınıfı bir harç ile 4 - 6 mm büyüklüğünde bir yarıçapta oluşturulur. Minerallerden oluşan kum. Kum ocakları ve ırmaklardan elde edilir. Duvar örgü, sıva ve şap harçlarında agrega olarak kullanılır. Orta yataklı çalışma / Orta yatak yöntemi L Lento Bir açıklığın üzerinde yer alan kiriş veya taşıyıcı. M Mahya Çatının; eğimli çatı yüzeylerinin birbirleriyle bitiştiği en üst kenarı. İnce yatak ve kalın yatak yönteminden geliştirilen bir teknik. Yapıştırıcı, dişleri 5 - 15 mm arasında olan kaba bir dişli mala ile sürülür. Bu şekilde, zemindeki ufak tefek düzensizlikler tesviye edilebilir. Oturma derzleri Sabit yapı bileşenleri arasında konstrüksiyondan kaynaklanan gerilmeleri dengeleyen derzler. Bu derzler, sürekli elastik kalacak şekilde yalıtılır. Zeminde öngörülmüş olan oturma derzleri, kesinlikle kaplamanın yüzeyine kadar uygulanmalıdır. P Solvent Perdah malası İşlenebilirlik sıcaklıklarının düşürülebilmesi amacıyla, bitümlü ürünlerin imalatında kullanılır. Şap veya sıvalı yüzeylerin işlenmesi, dekoratif dış cephe sıvalarının uygulanması ve/veya işlenmesi ve düz bir strüktürün elde edilmesi amacıyla kullanılan çelik veya plastik mala. T Perdahlama Sertleşmeye başlamış bir alçı sıvanın çelik perdah malası ve gerekmesi durumunda biraz su ile düzleştirilmesi işi. PS Sert köpük levhalar Teknik tanımı: Polistiren köpük. Is ve ses yalıtımında kullanılan köpük levhalar. Stiropor veya stirofoam olarak da bilinir. S Şap Genellikle, çimento, anhidrit, dökme asfalt veya asfalt/bitüm üzerine uygulanan, düz ve pürüzsüz bir yüzeye sahip döşeme kaplaması. Şaplar, „yüzer şaplar“ ve „kompozit şaplar“ olmak üzere ikiye ayrılır. Şerbetleme Genel olarak, herhangi bir yüzeyin şerbetle yalıtılması; burada kullanıldığı anlamı ile, derzleme aşamasını ifade eder. Derzleme yapılırken, sıvı/yumuşak bir harç (şerbet), çek çekle uygulanır. Sıkıştırma 1. Derzlere yerleştirilen derz dolgu harcının sıkıştırılması işlemini ifade eder. 2. Harç veya beton yapısının sıkıştırılması işlemi. Tamamen kuruma süresi Kalın kaplamanın ne kadar sürede tamamen kuruduğunu ve çukurun ne zaman doldurulabileceğini belirten süre. Tarama Zemine uygulanan malzemenin - bir fayans yapıştırıcıda da olduğu gibi - dişli veya taraklı mala ile çekilmesini ifade eder. Temas yüzeyi Fayans yapıştırıcıları için bir test kriteri. Dişli bir mala ile taranan yapıştırıcının plastik deformasyonu ile ilgili kapasitesini ifade eder. Dişli bir mala ile taranan fayans yapıştırıcının üzerine bir cam koyulmak suretiyle yük bindirilir. Daha sonra, cam ile yapıştırıcı arasındaki temas yüzeyinde ne kadar yapıştırıcı olduğu ölçülür. Temas yüzeyi minimum % 65 oranında olmak zorundadır. Tuğla duvar ankrajı Tuğla duvarların bitişikteki yapı bileşenlerine bağlanması amacıyla kullanılan, paslanmaz tel ankraj. U U Değeri Isı kayıpları rakamlarını belirten ısı geçirme katsayısı. Bu katsayı, Wat olarak bir metrekare çarpı Kelvin W/(m2xK) şeklinde ifade edilir ve 1 °C'de 1m2 duvar yüzeyinde ne kadar sıcaklık gradyanının kaybolduğunu belirtir. U Değeri ne kadar düşükse, yalıtım o kadar iyi demektir. Yüzer şap V Bu şap, sabit bir şekilde zemine bağlı olmayıp, ayırıcı folyonun üzerinde bulunur. Asgari kalınlığı, yaklaşık 35 mm’dir. İşlenebilirlik Süresi Malzemenin; karıldıktan sonra işlenebilir vaziyette kaldığı süre. Kompozit şap Z Şap, sağlamca zemine bağlıdır. Asgari kalınlığı, yaklaşık 20 mm'dir. Zemin kaplaması Y Yıllık ısıtma sıcaklığı ihtiyacı Kalorifer yakıtı litre ve doğalgaz metreküp cinsinden olmak üzere, her bir metrekare kullanım alanı ve yararlı alan bazında yıllık enerji ihtiyacı. Yükleme durumu Doğrudan doğruya kullanılan ve üzerinde yürünen yüzey tabakası. Üst yüzey olarak da anılır. Parke, laminat, fayanslar, karolar, tekstil kaplamalar vb. en fazla bilinen zemin kaplamalarıdır. Zemin nemi Zemin nemi, çok iyi geçirgenlik özelliklerine sahip bir zeminde, bodrum duvarları üzerinde damlayan bir sıvı şeklinde etkili olmayacak biçimde mevcuttur. Toprak altında kalan bölgelerin yalıtım çalışmalarında, çeşitli yükleme durumları göz önünde bulundurulur: Zemin rutubeti ve birikme yapmayan sızıntı suyu ile birikme yapan sızıntı suyu. www.probau.eu PROBAU Yapı Malzemeleri Eviniz için marka kalitesi PROBAU, çok sayıda yenileme ve inşaat uygulamaları ile evlerindeki tamir ve yenileme işlerini kendileri yapanlar için her zaman güvenebileceğiniz, profesyonel kalitede çok geniş bir ürün yelpazesi sunmaktadır. ÜCRETSİZ ÇAĞRI MERKEZİ 0800 - 3905000 Pazartesi - Cuma saat 9.00 - 18.00 arası BAHAG AG Postfach 100561, 68005 Mannheim Evinizin uzmanı!