Istanbul hukumeti gozuyle Erzurum Kongresi

I
tetanhl &ikfmeti
6$diyLe Erauffirn Kongrcsl
Ismst }'erit Faga ffiilc&otinin, yabaner tgganlert r€ t€s*st6blr asf,ts ffidefe*se ai,tell$ind,* yer prer &arrulan
kurnngrye milltyc h.areketf.erS. -wnasshesind,e trr&trmtrs lm ker,err bellt
ld,l' srmu hahtliye sesarettntn x? Faslran r91g da nllssretlere w
mtietahiL l$,wLam ]laptaBr &ra*md.e btltfu aglkLrSa tle e$r{'y€Fuer Sr
t*n*md,e eEdlnle d,extllycrr&l ktr ilIIak tanrnraa;ran gS*aF e€ gadd.aroa
Ytrhu ba,la& tggrl,l*rtten *e ksda* tecesnr ve tafl,*l duptrXrrea duy$L*
sulx CImanle ffic**re*i bu *aralffds har$e firttrg,amaa. $Enkiil bu giia
varl.:.$enl ansek et,yasat f.le eaYlrnabl,leesk bir durrwdadrr* h ej.yaeet ise irsmdolffim &tt. diddettl,r lehxnl,zdsd.lrb parf.e r* bafl.g kong*
resXne, g*d.a: te haktara$:r.sln gtrdrrn aar.l keeeerlsrenr hurtar*esklarl*a trutdtr*1fi g*nrien g{ine arftnak*e tla bu d"uenmu g{,lgleirttE€cek re hs*te
inh*nees kr.lasek btr fstsk*t !"gin btlhaEsa d,lkkat nas&rah:"ar ve b**
uri,yetintnl' selbederirs* S feldk*tts atlll or"clu togkll etnnek, ni31t
$svunnayr. hasarlanak gibl endg;*trerle Su s:"raiia cen d.e:r€.se mrht*g
oLduSmtra sf€&}ek*ttn asayi.gi,$t bs#lak* rmh*e1lf : nsrsrrl.ar nraeln*a
lerx
karg:-send*
dti'pnanh,lje yerrid.sn fliLen nJmnd^r.rasak toprakLerrra:,adekl, {*{tgf
hiikfiilt*tlerl tonsLX.sflerLnln !:.o6nutmro3.uff*rru eelletme&nkanunsualrrk*
gekv*t" yees devfrl,arini bttebtittin kapemek ssnrettnde iken yenld.e*r
agaakr htiX,aea &!.l,eh g$star*reetn Parls konfreatnds b,iai haksea d&gtr*s* bn ttt*E Elrki"a hallaro bep cenellk hstti aleg&anleht"arj-n Eavkl
{,1t }r!'na iptfl* gsetec'xmktlr. hr devletl,n ee}srncttne son btr d.arbe
mesa?reef'nd.i: olan 'bu suslba*in Sntlnii slmak tgia ne tr&s1rnss yapnakta*
asl"a gek{.nneyLnJ"a. Fs gaf}et* saf bi.r ;rurtseverllk eay:[k**:;yra daLsnlare sm'sXha*le i,kaa adinlrs onmesss sorla yola getlrtnla. EekXd'on bsri al'egt:.klara igin wnfaat *ag{k*aryla bu 3r.slu tutunt*ra karge
i'nuafer"Esa ilslrarf,.n]-ttr,8r $anun hiit:nfinf,, var l**vetiy]* kulla$rn3&r !fi1ld*a !'gi'*da esqyigi. nuh*f,aaaJra va rr:ubtetr.lf trnsusl&r argsrnda diun]cnn
oldt*r lsed,*Ir bi.rlist @Lry;,ayal ertak hnrretl* ve t*dbfurlt btr hfil{**
mot* ma!'tk ve b{lyflk blr gc$tnlu!:l.a nilkqx ve veikar eahibl haLk olmar
ya bagX.ad'1$emaar doet Ys dfi8nana teeLLn *ttinruy* wn sesr,tni.aLr gaI'tgtnlr. &r efln ktigEk biiyiik hsr tiirk meuulnms d$Ssyr en kuteal eilllye* w h*miyet v*sl.fa*l bndur.'
hhtl'lye ne*arotintn bu emrindE hakln olan ettigiiBe1g Tls si,hntyet r*111t srdtrl kurroanxn vB mll.L! sarlrdrs yent kurreffr nn5.1li;re teg*
htlfi*r. Jre,pe&nln bir f,el*ket *ldrS$.tlr, ${evsud.ftret*nn siyas*t vE kr3r*s6t tle sata,aablLoaosl,l $1ffin i.E*nr:Lo ktrrctt.t &nEtlsr$n bulunelugtr
Lnan*uda*.er. Farie Sarep Kongr*slne gldea sadrgsenrn btis{tk pu m*eut
nstles3'erle dbnoca,*tndelt e":r$,n gEatiirmektep ibtj;,6f denle*Lsrl ailneeElllerLufur hognuteu*lu&utrr oelbe*mekte dE fev&Ldd.e gekinmektedlrr Sgtanlut
trtik&e*t eeae i,t{barly}e rffi,m*.yet ve i}t$ar baregenrn tg ve d.e6 slgre*
seti'ne d"airanmak*a', eekt ?:*k;S.etl.en&r Lernat:"n& kanunsuzLuk ogk!#elrJc
yafi*a de?rt' olarak war.f,Len{lrcakta, mllll ayakl.anma harepetine gg,rtgooohS.erln d'e ges€n bop eeneltk k6tii ihtiyatlerr.na bagle olarak harEket
cttikl*rinl earune'ktad.tr. &yn{ sffne&d^a koa.4teini d.a kswetbi ve miid,debblr
blr hiikiipet farsetnnektedlr.
\2-
ffiildhesi-* bu eeasr teldkkt rre zlhnlyetL lana* Ferlt Paga
tktidag. dartln6e ?rornen hersen hi"g dffilgmeralg ve l.sraate &a bun* qrd'u:rrl*
btl
mak LetenmXgkir. Bu l{fi&rinet aynl sanranda br:na r,rnnnaal' olarak dr*Ber
.iras:.taseyl'a
karas al.eyordu kt1 vil$ye*lere g$nd.erllo<rek $aetr Bir beyetilr
lnce1erceler jrapt1r*ee;s re bu euretle A{lya dursrnnr Smkendan b{l'errdc buna
g5xe ted.birlor alecsl*ta. $srgektein Sasirsrx s talarenda ilk defe olarek
ela aldrgr bu harsket bakkrne t*rnd,an ssnra sukteLif san:an].axds da*igik
gakill.erl* qryu).am1s m:htsltf biilgplere t&rlfl. treyetxer giinderritgtl. Btr
Afrinel heyetln eetr:i hhl.Liye liazen l$shsat .1,1t geyln baqkanlrSe a3.t:-nda
Tar5"i:c1 Ahmet fef,ike gurapa F*vLst $,zasr thsanl lfiillqtye }Sifettlgl.erlnd,en
fsaet! tl,xrlye*"en nhlrnllt SeBi} tde*r tepkll ed-lImost t{tke1€ necl'isinse tenaim otunaeak bir tal'*'xrata s6re gitmeS'erts snad*}u ve lo'!u Aned'o]"u vl'l$yetibarin&e ntilir*ye narn:slarlntre yasifelerlnl *etkik etrael'erl. ve g*nig y€tkl1erl nai.s bultrruaal"arr 6n g$r{ifn}rig*ilr. $slbukl bu slra-ia btl'hassa 8o€ir
Anad.oturrla enperye.3f.*t blr devS.etln tabri.kler*. biitiln gtd'detiyl* sflr6p
g!,tmakte ictri. Sal,S.liye STasaretini.n m*hsX.lerlnd,e aldlkXare lBberl'ere bakr1rrea $anr BltL5.*1 $i;rarbektrl itusu} sil"flyet1e*1:rdeki lngi:.tr Siyasl
telasileilq:ri agr.l.;**,* eag3o?a a bslgelerd* 3ra"1e1m* &lrk eglretLell fi'zerind'e
hiihdxnet aloyhinde ta!r:i:ikLa? ve telklnLer*e bulusrsaktal d'lnl.1 nXL1'3 duy$:*
lag,t Lle tse?srsan *snanx:, SefLettne be*.*I.r. bu1unssx ury* bu agtretl"ertn relslerini g6h biiyiik ;i*.r.xtrar verrneks 6&h oebrtt-qiddat gssteruek xrretLvle eltle
etmeyo Ealeqmakta ve cnlarr S*nanlr ffrtldrro*ttnden aylrnqra sorl'srrskta l{iLsr, Hatta bu &trrrr* bsnr- aglretler tiaerinds fotk61a,J.e bl"r he}'ocan Farat*
meg 6fi,-.;an1lk vo aeaJrr.Fr bos,rcak h*ller *nhurr eturlg ve bu t&:'l'ti telkfurlerden niiteeeeir va t*hcyy$* olan a$trotler araeLnela S*lagan blr fngilla
tems*.LcLst d,a hatSoS.rmnugta. Ses"a $ahiliye I$esar*tl. ktlrt t*al't eemiyetlBe snsagt;rg: baa:. Ic.*n*{}3cr taraf:nslan ba{emsra b*r kfrdi"etsn tegkt}t yoluncl'a
t*gebb{tsler vuglrrrn*s bu s*Xnasebatle vsks}d sieaLJ.si.ne araed.lyordu kt keyfi,yetten bu eebeple 1raberd"ar olsn ve noeeioyl, blr de ensn:lnenl mahst}sl Y&keldya to*ktrk ettLre::ek miit*l.6a1arenl alan vfiiceL$ nrtrs}isll sl'snlaren inktgafenr bir taraftan Ila.r5.e$.ye Senaretl. kanakyta 1ngiL5.r &ffisosslltSXne vestt{aLarryla blrl&lit* Su;r*rrrug va rm.li,eselr tegebblislar€e bulunnak kararma
vatrc:.$ di$er ;r'aeden ne**lenln mshal.lerin*.e ner gibi tad.bfrler ahnslasr gerektlgini. dilnildisstrdra* $edra"seil'r VskiLl x&retafa Sabri efesd.lnln baqkanlr6end,skl yiikels i{ee31si brrrs}*ra biliytik mikiras*s ask$r sievtclne *#Sn f;t5remsmc&:*e madCen ni!,}:*;i r*lkta*d.a ferialrarl':.k iht{varmr d-a ha}e haa:'r bsalne
dur.un:snua dees,destxll$tni dtkk*te atarak Jaxdarnnea ksdrolEirlnln $6?cut thttgaglarLa *ittercastrp hlr *ekilr,e ger:f.gletilnresiyle yerunek lst€tsekte ldi.
Btr ile a6l.ret aeisleri,rri. I:,fikiinete rslndrra*sk ve onlart d'rg tahrlkLerclen
korrr:raoak iiscl tedbt* t'e te6ebbitetrare bap vtrrm&Jrr. d,a &enel*eyl *ii$tinen m
Hike}a nfies]"ls{ bu gibt, a5rj.ret reiel*ri?1d.*n baseLarrna ntrganTmad'aX.ya ve niinaeip iinrmnlar tsg*111, *ur*rtiylr* **lttf ed.ilrneleslns ve g$n&Ilerinl-n hoqfii&rluraer.nry keaa bunlaranr *esdlniLe o b6Sgeden iyi gsliret lle *anrnnlg hatrrle $,e niifue3u klms*Xeri, nael,hatea sSarak giinder"wyi iin gSdiyorr $on zamangerel*lt tavstye
Lar.r*,* $fuiarb*hir vni"lSiSlne *ayfn sd!.l.svr Salk A11 Sefe d.e
rre tsmh1hLeys.e buf,.unulnrastn&1 d:L$ar tarafta hfik&mete b*Shl:-;ir' "e sadekate
biltrnan S.r,u^a.€ reisl*agase StlrssAe Ab&urralru*n e$aJra'hErdf,k&;$el..hfUf
tagkt3"St* iti"non pfu:erln$ln:.e teblffi et*lrtlmesine karsr veri'yordu.
-3&ef nl&etiktt ":rfu xXexkxtanxkrynnxmx6r**rtrxllrxc
*t*raekntNEsE
kgx*i'hxtxsxm:ri+pagrlcilrJBril?BiMlfhrigr*xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
tfu
bagka, barbr ursumi e$naelnd.a harp ahvallnln icaplan ctinLeeinden ol.arak Konya ve Ankara vil6yetlerine isk6n ecLilmig olan
kiirt aha1lslnln memLeketlerine ladesl.r bunlar aglret efradrnd.an
bulunnekla seferberlikte fazla kalan hayvan ve gad.:.rlarrn cihetl,
aakerlyeoe} kend.ilerine veriLmesi uy$rn gdriiltiyordu. Mecliei Ttike16nen DoSu vil8yetlorlne gdnclerllecelc nenurlar hakkrndaki gu
mtital$asr da bilhasea dlkkate de$er. Karar d"a bu husus aynen gdy1e kaydoluruuptur. 4..Age1 FaJranr. dikkat ve bilviicuh haizi ehensrlyet olan gef her tarafga oldu$u gibt biLhaesa viL6yot't Earkiyecte
elye'm mevcut ve mtistahelen bul.un&n ve bundan bSyle giinde*iLeoek olan
btiytik ve kiigilk btlcfinl.e mennureylnln mahallerinin ehemmlyeti t1e
miltenasip ruvi;yet ve iktid.an b.ats erbabr kryaeet ve fetanetten
intthap rre tayLnlerl keyfiyeti oLmaoryla bu cihetin d.e hagan ttibardan dur tutulmamast l.€zrmdrr.m $iphesiz kt lyi nlyet 13.e dilqiintiLen*r.m** bu tedbi.r o giiniin gartlarr igintie bllhaesa naaarr.yatta
Bund.an
kalmaya mahkumdu.
Kirt Tea1t Gemiyeti ile ilgili
ol.arak da
@eliel lft-
kel$ bu kararrnda yine"bekle ve gdr"polltikase taklp etmekte 1d.1,
Hiikilmete giire,cemiyetLerln tegekkiil. sitreli ve tabi olaoakLarr. biikiimler ve gartlar 6se1 kanun ile blrlegtiriLmig ve buna ayflrrbir
hareket* lunlru*p;x kanunt takibatr gerektLreaek blr keyfiyet aLmaslyLa bu eernlyetin d.e gerek tstanbul morkea heyetlnce gerek tagrad.aki kuruLlsrrncb kanuni mevzuata tamamen qygun hareket ed.ilmesi
d.erkdr id.l. hrnrmla beraber bu vll€,yetLerin ( Van, 3itllsrli5.s36*klrl Mrsul) Osmanlr )evletfnden a;rrrlmasr igln igten vo drqtan vulrr
bulun tahrikler ve tfsat harelcetleri hakkucta d.evanle bLr gekild.e
araqttrma ve norugturmad.a bulunmak, bu hareketlere karge alrnmssr
gerekLl, ted.birLer ve te*rebbiislare girlgrnek ve 6ze11ik1e tstenbulf da
lkamet eden k0rt nuteber ve ileri geleal.eri lLe temasta bulunarak
kend.ilerind fugat ve ikaz eylemek glbi vazifeLerle HaydarLzaae iUrahln &fendlr Abuk Ahmet Paga ve Sahrlye Naarn Avnl Pagad.an mflrekkep
dalmi ve 6ze1 blr ercfimen kurul.masr tensip edlLiyordu. $olr gegmeden
Mustafa Kensal Paga Rraurunfa v*e:.l obm6 ve nitL0 hareketLere orad.an
lstlk6net verteye bagl.amri:tr. Onrn 5 Semsuz d.a sadraaamlr$e gEniLerdi&t ve 3, 0:rdu nriifetti,gl arfatiyla tmaalad.r$r blr glfre tel6raf bu
bakemd.an defferlendlreblllr. 3u gifre telgraf gdyle ld.i, ritilAf devLotlerl tarafendan evrreLce tebLi$ olunmakgrzrn gehir rre kasabaLaremtzd.an her hangi blrlne bir teeevtis rnrkuund.a aekeri kurnretler tarafrndan uildaf+e ediLuresi hakkrnda
Neaaretinln vaLilere .rnrku
'ahtl"lye
bul.an tebligat hiikiim1erlni kolordu3.ara
ulagtrruak ve gerekAai ifa
atmek tsere makaunma d.a resmen keyfiyetln tebli.$ eclilmesl lilzununu
argederl.n,nfialbuki mealisl viike*€ tanamen bapka istikamettel d,avranrgl.ar giistermeye bagla,makta ve sdsd.e barrggr yo11ar izlemekte idl.
3lrnun tiplk blr nieallni 1? Temmuz d.a Mrstefa Sabrt fifendi bagkanlrSrncl.aki nikel6 necl.isinln gu kararrn .a g$rmekteyiz.
-4Karar da imzasr bulunanLar araett-nila Ahmet I^zzets Re;it Akift
Ahmet AttA, Abuk A}:net, Ferit pagalar3.a birlj^kte Abdugahmaa
d.e lmsa$eref v€ trshem beylerlnl tbrahfua Elhayd,art efend.intn
sr bulunmaktad.rr. Tltkelfl frec|fsl;{ nazbatasrnrn bu husustaki
karar kaygl gdyleetir: E ttalyanLarrn Konya vllyatei \re eivar:'
havalisinde buLunmalarr teL3e ahallye tectivlia geklini almad'r$r
gibi, katr i blr nahlyette buLunmadrfl da temlnredildlSlne ve bu
meseLel.erin hatll kuwetle de$iI suLh kongresi..Eiikiinetl seniye
lehine gevirecek slyasl tegebbilsler ile kabil olarak buna d'a
tevesstil ediLmekte bulundu$una binaen miid"afaaya tasatti !I'e me-
glkareLma,rnastnrn mahaLline teb}i$inin lahi1lye neraf,eli vehilLi$lne bll"d iril"mesl.....R
.A.hnet lsae* Pag'anrn Darnat Ferit Pa;a kabinesind.s vaeife almase Liitfil Simavl Beyink hateratrnda beLlrtti$l glbit
her kesl.n halaetini nruclp olmugtu1g. Stinkiir Paris Sulh Kong;as1ne
gid.lp te fransra SagveklLind.en hakareti amlze bir Cevap V8 mt:&dt€Leye hedef olan sadrauamln avd.etinden sonr,a nrevkiiJiyadesiy}e
oararlmr* oldugu igin istlfa etmesi ve yeniden fiffilfi d.efa tegkit'
etti$t bu htiltiin:etin rengi, tutumr ve aa?r ad'an akrltr. beLLi olmugtu. Hatta oau1 tekrar hiikiimet kurmasrnr nrenleketln yiikoek rnenfaatl'erl
sele
hesabrna gok tehlikbS.i gdren siyast
partiler delegeleri fiffiyet
ve ibtitaf, Partisi raerkeaind.o toplanlp bu kabibenln d.evletln hartcl
slyasetlni d.ahlLi igl.elinl ldare bakrmrndan ehllyetsiE ve klfayetslz
bulduklarlnL umuml efk6ra it6n etmlplercl.l. Gergekten ve hiikiimet mernlaketin her tara:i'rnd.a kend.isine aksettlrllen 6s malr ve heyati El6a6lelere yaptca ve kesln gare vs ted.blrler bulmaktan ficla gdr0niiyordu.
Ll
Tommus d.a Srzumm d.an
15. Kolord.u
Hurrandanr- K6srm Karabeh'ir pa-
gadan flarbiye Sazrrrna gelen telgrafta hudut drprnd.aki ermenXlerln
1s16m1ara kargr top ve ti:ifekl"e devam ed.en aaLlnane hareketlerlnden
f,ekaLi4e oanlarr yanan ve sad"ece nefieLerini lmrtarmak raaksadlyla
Sok miisliiman ail'eLerin hud'udh*lna slvarrndakl d'a$lara kagtrklan ve
[udud.unruz dahi].ine kabull.erinl lstlr]ran eylenekte oLdui 1arr, I'neanLlktan med.et urnan bu savallr mahlul<lartn merbarnete L8yrk olan haLlsrinin Hraurumd.akt tngiLiz mtinessllerlne cte blld.irilciigl ifacle edilmli;tlr. 3u roiitaldaya harbiye nauLrL Ferl't ?aqa lle lahlliye Sazrrl
vekiLi Ethem Seyin d.e katrLclrklarrnr bildlriyor ve !bo11s.1 tftkelddan
bir karar alrnmasrnr istiyorlarclr. $iip&.esla kl bu karar yaraya deva
olmaktan uzak buLunaoele ve ansak "fdaroyi Sagl-ahat 't nitefl$lni ta-
gryaoaktr.
K$zrm Karabekir pa+sntn Erzurun kon$resl sualarrnela bu lnglllz niiroeseill v€ya onun d.ed,l$i gM gl?:ir kaynakamr Ra/llnson lLe mand.a mese1esir hakkrndal.ri konupmasr d.a gok iLgl gekleidLr. Kolordu !ilmandant-n1n Harbiye Seaaretine b&ld.ird.l$i bu mrhabere gdyle^eere;*an etni5-;;tit
inglliz temsilclsine g6re Amerika Meclisl iiyanl (Senato/
kabul etmedlgi cihetle Anerlka }evlett, filrklyer Glirclstant Aaarbeycan
ve Ermenistan mandasrnr iiae:.ine alnaak istenenekted.ir. I{albukl fngilirJ.er
ts16m diinyasrnrn id.areslnd.e tecriibe ve maharet sahibid.frler. !fiand.an1n
nahlyett hak&.en<la vakl olan bir suale cevaben d.e ldrsu ve l{indlstanr
nisal olarak gdeternekte siyasi d.urumdan kend.lslne bilgl verilned l$i
cihetl.e htikiimetince mandanrn teldkl|l tarsrnr bilmernekle beraber uzun
11{n, ter1he we esar.e* ka}1rl etmez blr ah]6}c* seciyeye malik bir nilletl
-5 *n1.r, gok meggul olciu$u bir devircle
bir tngiliz temsilc{sinin bu gtir{igii de gok gegneden
nlLll kongrelerln gi,lndemlnde yerr alacak ve tstanbul l{iiktimetlnln
ft{and.a meeel"esi hakkrncla umuml
Ersurumfilakl
niiteredd.i* davranlqrr.na kargrlrk,Eraurum ve $rvas kongreleriri bu konud.a kesln kararlera varacaklardr.
Ersurum Kongresi srralarrnd.a yenl Harblye !{asrn Saarn
Paganrn Kuvagpr Milllye hareketLerlyle d.e ilglti olarak Sadrazas'r
Ferlt*
Pagaya sunduSu bir takrlrl b5.ze hiikiimetln bir gok bakrmlard.an
gdriipiinti aksettlrrnesl itlbarr ile dikkate de$er. 5. Ordu !&i,fettlgli$t ile yapteffr bir yaur.fmaya atrf yapan Sazrm Paga dr:rumu gdyle
takrlr etmek-ter bu arad.a kend.l miitaldalannr d.a bellrtmekted.lr, r...
Isl$n unsurunua hicrete sevtr, katl ve ifna suretlyle TunanllLar maksat ve gayeLerine git*lkge yakl.agroaktadrrfi, llrnanlelarrn izmir lggalleri strasrnd.a thlncl d"efa olarak sad.arat makarnrnr d.er:uhte buyurd.uklarr saman, g*rek )'ed.!.gahrnr-z1n gazstelerle negolunan hatt-r htinaSrunl.arrnrr gerek sat* fahi"ssneLerinln vatan-pervercotJtamlmlerini rntitekklp glddetlenen bu Yunan genaatr kargesenda giiphesia ki memleketin
vaaiyeti otyaslt&nG x vak:.f bulunmaka:.rln nmkkad.es hakLannrn hirnaye olunurad.r$rnr g6ren nrahalli ahq.J.l tryin Yunan neq4lim ve faclalarrna hedef olmaktansa Jnrtlarrnrs'kvladti iiyalle rtnl.t-cffi namusLannr
kanlare lle miid.afaa,ya azmetmlp oS.iluklarr celeyan ad.en vakal.arLa anlagrlmaktad.u. 31lhassa Ayd,rn bdlgesind.e lta3"yan1arrn sdzle ve hareketle yardrnS.ara ve cereyan etmekte olan hadiseler kargrsrnda yalnrz
ttalyanlarrn nl.sbl muavenetlell:
iatlsna ed iliree,di$er btiyilk itlldf
bli#nanl
d evletlerinin seyircl kalarak
rlarla kargr hargrya b*akmalarr,
ahalLnin mukabeLe ve mild,afaaya d.avam etmelerinl tepvik etmekte, oilLare bu *iirl,ti harekete mecbur krLmaktad,r. Satl fairirffe"inin Farisrte
bulund.u$u srrada biitiin itll6f hiiktimetlerine gumultinden dolayr tatblki kabil. olmasendan sarfrnazar bliyiik siyasi mtigkiil$tr d.a doSuraoa$end.an oiheti. askeriyenin tamim etnediSit fakat Sahiliye $ezaretlnin aeeLe tle derhal. etrefa negrettl$i. mecllsi rtk616 kararLaralrril ve lrrvaSryr
mllJ.iyenin d.a$rtrlmasr kanunen aekere alrnmasl gerekse efrat dahll
olnak tizerel biittin efradrn ieabet etmeeini rriibeyyin d.ahiliye nezaretinin tamimi gtbip birbirine temamen zet emlrLerLe miilklye ve asheriye
makamlarr. aresr-n& sokulan anlagnazleklar bLr takrm uygunsuz ded.ikod.ulara ve haLkrn millkt ve aekerl menurl.ara kargr g[ivenetzli$lne eebebiyet vermigtir. Sulh ve asayipi sa$larnak bahanesiyl.e baglamrg oLan
bu lggaLin neyd.ana getird.iSi teesstf ed.ilecek vakalar d.aha elim netl.eeler doS,rracak rnahiyetted.lr" Blnaena3.eyh. halkrn hayate ve hukuku kefalet altrna alrnarak bunun dniine gegllmesoe akibetfn hen is16m ahal.l
hen de hiikiimet ve namLeket lgin teldfisl funk€nerz aararLar tevlit edeceS'i mui:.akkakter. 8u guin Yunanlrlarla harp halind.e bulundu$jrmuz halde
bunlarrn her tiirl0 nasrtaya miiracaetla isl$n ahaliye taarrrrzlarr;pehlr
ve kasebalara tayyarelerlnd.en bonnba atmalarr nltraly6z kullarunalarr,
askertrrilzi g6rd.iikLori yerde iiser}erine sald.rrnaLarr ve tablatryl.a aakerlerimialn d.e bunl.ara mukabelest devletler hukukunca nasrl tel-6kki
edl1d"l$l halekenda nesareti"rnia hayretler iglniledir. Ialnrs bilinen blr
Sey varsa o d.a funanlll"ara k"argr saten mevcut olan Ein ve d.iignanlr€'en
bu genaat karprernd.a her gtin mtitemad iyen arttr$'r.ilrr. Bunun dniine d.urt'rak,
ise hiiktimetln siyasi tegabbtielerinin baLkr tatmin edecek surette ve
semerelt olm&sl Ldsrmd"u.
Muntasa,n
bir
vasrtalerlyle lca:'gr kopnaya gaLrgan ve
ord.u kargrnrnd.a orta ga$
netl.eed,e faslac* kaybed.llen
(fiir*) kanrnrn akrtrlmaslna vs memleketin her tarafrnd,a
ve galeyanrn husuliine sebebiyet veren bir hale nlhayet
miieLiiman
h€,,,'ec&n
vermek igl.n araed.ilen miisbet ve s€raerell tegebbtisgtr ars ve istirha&
9y1erim.s
Hiikiimet azasrnd.an $aarn Paganrn Sad.raaaudan memleketln
her tarafrnd"a kln faeial.ar ve iEgaller kargrsrnd.a n miisbet ve eemsreli tegebb0satn lstsdl$l beklecll$i srrada Damat Ferit Papa tanamen
bunun aksl btr l"g slyeeet taklp etmektel nilletin kaderj.ni taay;nin
ve tesbit etnek tizere Erzu:um da toplannesl 6n gdritlmiig ra11ll kongreyl ahlm berakmaya galrgnaktad.rr. Ornua 20 Tenmuz 1335 tarlhtni tagLyan ve tstanbul htikiimetinin Do$u AnsdoLu vil.ayetleri kongresini
nasel telakki ettt$ini gdsteren ve vilsyetlere yazrJ.an tanlm aJmen
gdyJ-edir: { Faris kongeresind.e bulunmasr haeablyle altr hafta devam
eden miiddeti gaybubetimden AnadoLu nun lktlsap etmi.s oldugu tezeba6p ltigagt badl-1 teeseiifii azi-mdir. Climleaizln it&t]-a miikel].ef o1duf;unu kanmnr esasr" hiikniince istenbul Behrl paytaht-r saltanat-r
eeniye old.u$und.an heyeti tegriiyenin sat-r akd.es"i bumdyunlarl marlfetiyLe kiigad" ed.llneei muearrah ve mertebe-i viicubtsd.er. Bu veghlle
kanun-+r nez*nlr hiikiin-ri u,iinlfine ve Efenellmisln arsu vs lrade-i gahanelerine ve nenafi-i aliyye-i vatanlyeye tamamen muhallf oJan harsket-i vakranen ruenfii hal ve naslahat icabr olmakla ona glire vil6yet-l aliyel.erlne mti$hirk bfl.ctimLe nutasarrrf ve lcaymekaml"rklara tebligat-r eklde ve gedide icreer hassatan tavsiye olunur. ?,r:urahaslara
harc*ah ithasr ieap edip aneak htikrniine gellnce, ssasen hilaflr m€Sruiyet ve negrutiyet olan b6yle bir harekat'* kamrn-u glksnanenin
teehiL d,e$11 noenri bilciinl"e mtlki ve askeri hiikiimet mercurLarrnrn
vaslfesl. icabrndan olmakla bu tavslyeler hiikmiine gdre hareket eililmesi
hassatan ve katiyyen ihtar olunur. $ad.raeam lamat Ferit.t
Dl5ier taraftan bundan blr ay 6nce glrL,silen bir teSebbiise
yeni bir istik$rnet ve hez verilmesi istenmig muhteLif bdlgelere tahkik
heyetleri giinderllnrig, dteelisi lfiksl€
d.a btrr karara baSlannrgtrr.Gergekten ?6 femmuz da namat Farit Paganrn bagkanlr$rrrd.aki Mecllsl !iikeLS - kl, hentiz Tevl'tk ?agayla Ahmet izs,a* Faga da dahil idiLer ve
gok gegmeden kabLne,:en lstifalannt vermek suretiyle ayrrlacaklard.rgiiyle blr karar ald.r. lfagradl.a baar yerl.erd.e sokun ye umuml asayigi
ih161 ed'ebiLecek bazr halLer, harliseler v6 muameleler rrt.kua gelraehte
old.u$u haber al.rnd"rSr cihetle bu tiirlii hadiseLerln sebep; mahiyet ve
salkleri hakk:.nd.a mahaLlerind.e etraflrea sonrgturrna yap:.lmasiyle tahkikat netlceslni mufaseal ve niigterek bir rapor).a bild"lrnek ve bu arada
mfihinr ve miistaceL g$recekleri geylerl teLgrafl.a sorup ioabrnd.a burad.an
vuku bulaaak tebllgat dairesinde gerekli tepebbiisler ve telkinLer ifa
etmek iiuere dahiliye i{esaretince }Sil$l.ye nemurLannd.an ve k:;raset ve
riiyet erbabrnd.an inti.hap eciilecek birer zat ve keza Hayici.l,e Nezaretinee matlup efsafr haiz erkAn ve fimeray-r askeriyed.en eegilecek birer
aattan nrtirekkep taliliik heyetleri tegEtl ve bu heyetlerrlen blrinin Siid,avend.igsr (nuroa)1 Karesi (nalrtceetr), atgerinin Konya, KarahLsarr
$ahip1 Antalye, fi.giinciiettntin Ankarar Ka-starnonu, d.drdtinctlsiiniin Sameun,
$ivae, beginoleinin d.e Trabaon, srsurum vil6yetlerl mrntrkaLrrrna
gdnderilnesl, eihet-l miiLlclye ve asheriyed.en her ttirlti kolay}rk ve
yard.rnrr.n seglanmasr ertesi Srnki.i dlealtgi tditetd ise nbunlarrn isjmlerinl tesblt edi.yor, tbabaon ve Sraurum vlldyetLertne Laslsten
eutasscr:,fl esbskr zlya bey llr Konla sebr} lml.isl, Yusuf Iieca Fapan:.np &anya Ys Antslsa mlntlkagena defter$ haldnl anLnl filya Bey
l.L* Fasra rrall vs kumanrlan vekili Ssfib Fapanenl Ankarat*l Ksetsmouu vil$;rotlerJ.na da $"lrayr levlet aabrk dusstnrian Rahm5. Seyle lditak*yyt t erkdne*b*rblfe nirl ltal arr.ntian CaL lp Pa ; nnan g$nd,erllnesine
karsr veriyardu' frabaoan Srrun*m E$lges*.ne &sau? heyett*n llrsuf Elya Fape yarlne sonradan mlrltva i,ll Pavsl Fapa g6nrleril,mtgtl kl, onun
Ap,arto* sffilarrnd.* g$nd.erdi.&b raForu s$q€edr bahls l";on$su adeoesla.
Tirmrnsn Kcngrasinln akd.edtldt&i bu glin1erde1 fetanbul ffiikrlnetini en goh il6Llendlr n sosolol.Eril,sn blrl d.a sfya*1 partLlarlx
tutnmu, lsled.iklert elyaoatler 1d.1. khlllye' i{esrrhi:.na get*rf"Lon
,*.dtl beyl,n bu husus*akl bir d,c-ea *cl'*
bir kreem afurasi parttfen
(nnmtyet te ttrttt8fl $ri]tu ve 6eL$mat, t[11]3 ioo r,*"tXl*rf) araEu*e
tsesstir *e krrgrnlrk uynnd:rairgt:*. Acll.L l*oy *lyordu kt nsenlekette
mevcut ferkslerr.n knmu o*1nulu na etererygro kadar t*nsi1 ettlklcrl ggl}t
aogfu*lerden 6*oe anlage3"emryaoege eihitlarbu pemtll"eri.n bu gn tgln
tlr t*grt-t kmdretl hais ol"iluklen fsrtg c].unanar. $lger taraftan
$eytrltltsl$un ierstgf* Sabri efendinLn dtrhefasekiir fr*esr altrnda yeni
bir siy;rst ;:'*rtl. teirktl ed.ilec*Sl. rlnayetler.i. elolagn**kta ve bu part!,*
lar arasenda h{ilc{lnete gldd.etle mrhal.efet ed"en partlnin lltlrrl"yet ve
t}t*f$f P*rtLslrhfrkrS*iotc l:ar6r glddetl.l tedblrlsr krrl.!,anr.1n&atnr. hatX,yyen e*iz ,e;tirtrLyen partXnla lee Yat:ttot-l *ditltye heyoti }iellei Ahsst
Braa boy *ldrrfu *Sylennekte J.dL, tlags.tcl.*rin y*aelesrna sgre, Siyesi
Barttlera ssas olerak kabrrl ed.ilen noktalarrn b*gleaa tlg uaddede topland:$r gilrliJ.ilyordu.
1- Fri elyaset ve barel rniizal,:.erelerinrie nur*hhas heyetlnlrln
nshtrraLar:.nda llttzanr edl.len tmparatorluk eseslanndan va*gegiS.erek
Vllson preucl.plerine n* co$raf,t .atarA..r sg&$if.ara g$re ntlll birltk
ve ls*lklfil. lneialn nfid.afa*er.
?* hfemleket deirlllnde tahsd#iis ed.an emri vrrkl.lgrden s0tevel**
ltt lftlga;l*r dclnye*5.yle blr tara:tan &vrtrpa ve &erlha']ra karg:.
niLi,f hskl.anli,rsx.n savunnas:.nt d!-;er Srnndan tstenbul. ve v{tAyetlsrd.e
flkirlertn ts*klnlne ruhted.lr olasak blr htikdmet teEkillne gal:.grl[18SLr
3* $eglmlarln bebersahal loraeiSrle mt}Lf Lrsd,ealel* tessbsrii-
v* lsk$n verlln*l*
fu tq tara bu e:,rad.a isecliei Ytikel$ya mesutr laki aadrazan
Ihllet tsset Faq* lstlfs otmii: vc trunun sebebi hal-klnrla d,a fagLa blr gey
edylekmigtlrl &d,aeatbarralslad.e blr ask*rfurf kabfuneda bulunnakLa nriisbat blr 1; gtlr'rie:'e nue?fakiyet el veml.yo:rilu"dernehls yetinmilttr.lrakat
ne ne*ar
uuhakknkkt ?$ ?ermua tarLhinde viikat6 Lr,sclislnde karare be$lenan ve
Srzurum KongEenl ile llgttl, bulunan gu rnesele lLe stkr erkrya elskadar
oayrlabil"i.rd.1. Ia::;at fJerit lbganen bagkanlr$r.nd.a Siiustafa $abrl. Sfendl,
ferfLk $a$ar Abuk Ahnet h6a ve Adil he;'ly1 bul"unilukl,arr kablne gu tarlLl kararr lmralenagl.ard:.* *l,fustafa Ksnd1 ve Sauf b*yler5.n (p*i,r eefatr kull"anelmamegt:.no ifustafa Xem6.l fgfn) ?ltlkr?metin nukke*erat ve tob*
l.lgntrna u*rhalif haral:si va [ahrlketts d.erram vo i.sra,r etmekte oldu]larr
I'ssalarr eltrnda ne;re*tlk!.erl beyannaroelerle {graunxs Koagroal Ksrar1ara) matratrLerinrl"en vuku bulan 16ar1ard.an *n1age}ril&s1'n* bl,nesn ffirna*
*l.eyhtrxa,nr"n he,::ren d.erdaet ed.{}.erek Eerleaad.ette l,senla?l arffiilndg harbtye neae;retind.an mahsl.l.f ku*ranrl;rnlrkLaren* rre hhl1l"i-s $as*ratind.en
$enureJml miil!:l;re; sntelgrafla tobllsat-l serLa l,:Fa ve }larlciye l{egare-
tlns nalfust itasr.,.
"
-sb{aa}l.sJ" Vilkel.€n:"n bu k*rs&r.nr. teklp eden g{inler&o bu scssela hekkrnda
yo::tr:rX.*r dsvem ettl.. Vsrllen ha.berl,ardep bfikfmetLn fAnad.olu *hnal,lad,ekl
teEev'vfi glerln n*lisebbl,BLerl hakkrnd,a ted,abtr lttthasr.nr.n kararlagtrr*ri*l rm
bu d,rnledtn olarah * Errtrrnrm aihatlertnde }fil. .l konf;ra kflgat eden l.krlu
l',Ifi,fetttglt$indsn lfitstaft !&rstafe KemaL kg* ila Eekt Sahrl.ya naaerlarenden
Raref, beyLnr Ana{o!.u'd.a ve Sastlll bsval.isLnete gete tegki.I8tr. lLe neggrl
$*mlrsi. Efe va ?egkildt* elflltyc hrmaad.anl l?aee fjli!*{ nanr" dt6srlarr.n:. kullananlsrrn derdest t1e lstshbulra Leanlart Hflkitr$etl *filklyc rr€ as&orlyece tenelp
e411m1g ve bu hu$reta l$sln g,el*n xrahal.lere resr:Isn teblignt bul.rmuhnnrl:turF doaillyordu. Yl.ne bu mssele ile i.Lgtli olerak hhtllye ilasr.n AeiX.l Beyln rer{i.$l beyanlards giiyle koaugrqvo;'du r Sunler yalnec bilkrtrrnEt aleyhlnde degll aynl,
nemlekai aXalrhlncl.e hareket etmektedlrl*r, lfamafib efal vo harek6tr
vakralarenen mah.furetl v* bu harek6ta vall,Ler!.n i;ttrak d.erecasi. hakkrnda honiis vasrh ve katrl maltlmetrmrs yokturr Ocrak ?fuetafs Keulal Pega ve Serek Rauf
8ey halckenda lpt!"daLere htil:{lmetge pek bftyfik blr ltirnet-r hls bestonnokte o1dofitt ve ksndileri.nln ganle rre parlak miallari de btr lttn*d.e *lkflye sttsakte
bul,und,u$u traLde; son se!ilanlardakt barel:etlarl biiknlnetlr bu ts.rada eurlr vernsye neobur br.ral*nrtttr' Esttilslle Sr.rstafa Kpnal Pa6a $a,msunta gl.dinoe blr takr.n
togktl6t *nr*raJra bagSanegl camid.o ahal.furl topl.e}'arak tahrl,k6t vo tegvi&lltta
bul.uaung; bunun [sarlne bfi]nimetge verLl*n as'ilet smi*ns lcabet etnadlgi gfbl.
DaliiX.lye Ssseretl,nXn aEll bakkrnd,akl etnrinl d.e tanernan:"g ve nlheyet askerllk*
tan letl,fa sdorslq cb&a 2-;/0.{a. tehrlkata baglen:.gtet. }Silcfinet5.n g!,frestnt kl,rllanmalct nrd:aeelar sslb lls Ereiururi da kon6re te;;kil etnskr uilelilnanX.arJ,a b:"rretlyanlar aranrnd,a sr*l tcfehhiluler do$tiracak taraila tahrikete
d.evau eylemek tttbariyle i&retefa l{Er::al Fapa lle Rei:f Beytn il,srdestl sr,rrl.
v*rl,1ul,Et1. Dahiliye $eaaratl l{l.ltf Segk.1}6tA ne$a:. aLtrnd,a bLr aiimre ctlcud.s
getlrilerek f,*al,J,yetts bulunulmeernr nmlshet menfaatleylna a*rarl.l al.acs$end.an bahisle bii3tik bi.r tepk116t kt*r*ln*srne glddetla kcrge k.o;nrlmce yolunds mfi,lhsk8ta gereklt tebllgs,tta bulr nnuqtu.il lfse1isi Vfkslinr.n leararr.yla
latrlli"yo Fastr:.nrn bu beyanatr Fraurum Scngresl vs nltlf hcrehet hakkrnda
tstanbul Hit<8met{nin gitrfig{nti agekga g$eterxrekte ld.l,. hr k*rarlar vorl3.d.lgl
sr.rade fetanbul ii.a .Anorlka f,evtaldtie koraleeri Amtral Brleta1 biitiin elyasl
parti ttrderlerL tt hcyatlerlnl aJmr *4*a kabul aclsrok llilrkiyanln geLece$l
se Mand.a meeeleal l akklnda giiriir;l.Ertni S$raniyor ve her blrindetr nensup
old.uklan oiyasl.r slknrenin diigiincelerl hekkenila lsabat alryordu. Gitrfii:t0S&
klnsaler gunlardf r Vahdetl Hilllya lleyetL franrna Ahnet Rraa Seyle, giiritk*rlu !.fahrmrt Fagar Habi ve Re6tt &d,1 Sey}er, Mtlli i,hrer Ftrkasr namlna thn$nl
kfittbt 0aml Seyr Srlb ve SaLAset S'erkasa na$rna !&retsfa Arlf, 3ay1 lf{lrriyet
ve intll8f Ferkagt $a$ir.rra SeynelJbldin tlfenst, g1]"LA Kongra naalna lr.Ssat
Pagal lfrakya Cemi.yetl nsnrna $,rki $d.l.rre mebuau Falk Bey.Iine bu g0nlerd.a
aluan bLr kerarl.a ( 3O f*rrusa) nebusan r*eolisi esg!.mlerlnin lcrasr hab.kenda
119111 d,aLrelsre baar husuelsr blld.lrilnekte, iggal altend.akl yorlerrle bunu
tonl'n otmsk lgln ?Iarielyo l{esaratl tarafrnd.an mii$resailler neadl,nde mtina,slp
stratte te6abbtiaatta bulunutmsst. dilgiintilurokta ld.i.
Ytno lbaurun Konpi* e:,rasend.a ve ge*mrz nlbaSratl.erlnde K6sr'e KerabekLr
3ag*nrn $arbiye 3{osar€tlne gdxlerdt$t bXr glfre ta}.graf, Srn*enletan hududtrnrla
vrrku bulsn hadlselarle tnglll* *dlmsesLllnin bununla llgtli ar?t*l*asrne akestt$
n*kte1 hsrhel&e krmssr n{llf, kogrenln t*slri altlnd.a kalen Rar6lngontnun tns*fh#r. ve akl"e eeliprt uy€ua bl,r d.iigiinco bee:.eneye baglade$:.ahn beli.rtm*ktdlr.
gal;:and.e
-9 15. oL KoLord,u Kunan,.:l.an:. , cox
(0t
, l:udut lclntekasanda w hud.udun Frmenl.stan ts:"af,and.a blr miildettsn berl lnsclamslerile tlulunan ],, menLl.erin tslfimlar aleyhind.e yapahta oldt*:lara p*k rahgice wcsall.sl il.a tgldm eballnLn l.mhesr hlrreketle::lnl gsren lngilia algrasl ve sskerL taresllcleln{tffi
RsVJ.l,naontrm ?5 tesmrz 1335 d6 tetanbuldstcf fnelfiz Umuml Xarargahena gektlB't telgrsfra iinenlt uul:tsilrasene vakf,f o!.d.u$;unu btld,l.rmekterbu telgrafta
Oltudan Bey*rr.* hud,udune kadar olan ceph*de Drffienil.erfn katllam :rapakta
old,ukl.arr Lttraf ed.lfunekte, artr.k big blr ko*trotre tal:i olna;ran salln
erseni nllletfntn tartrtbt tgl"n .naale oLarek miittef*&lerln kulruet g6nd,orcreslnl talop ettt$ini Xraar*akta, Ersnenl raill.etl,'in bu suretle rahgt vo toa4d.lyo nmrhteg atrdu$unun tngllla mrirreaillarintn ra:orandan aaLsrrrak l:ialm lgln
6neni halsd"$r d.er:rektedLr. Sdars Kar*bek;f,r S*ga dai:a sonra 6.u enteree*n
bilgiyi verna*ktadir. stngilisl^erla Kefkagyad,akl. eskerlerinln gekilmeel
ilgerlne tekrar eskerl igg:lt.ert a).tend,a bulund.urr::ak Lgin Kafkaayad.ar as&ytiln boauk o3dup,'unu g6etermek iizere her tiirlii, vtla:.t*'ia r*iira{}aattan seri
ilurnadrl";1ar:ne ve bJ.r gak gnroBogenrlcl*r yaptrkla*nr' hatts Ertnen1]er
le1en ah.altye yapteklarr mesell,ml pok il.eri gOtiir*rilg w baat noktalarde
kogtf ko3.Lare l1e huciudwslar togavtta etnLg olduklax.r ig5.x bial 4a bun1ar
alySrh*no barske*e bil.e tegvik etmlg aldukLer:ue ?2 Ter:unua tarlhlt telg:afend.a arsetni.*tlm' Suna nnlk*biL bisi.n hpr nrretl.e lrlkrilae* ve ltld.alimXal
muhafaza ettl$LmluXl hududum,rg d.ahilir:de hi,g btr uygunaua hal rmlcu bulsrad'rQ$rnen*lorln vahglgrahe harelretl"erin$. proteetc i1e lk*tfa ettistmtat
gdrilnool bl"si *etrrik ve tegvlk strrotiyle da nrakoadrna m.rvaffek olamrJra*aSrne *nleyan tngtllr Ka;rmakame &w3l.ngon Srukarda araolulan Tapo:rr tle hakiket:' agehlanad.a ve bu suretle Kafka*uraya kurryst getlrrilesl"Et t6&l.na galegryaktn o3.dufiu ....* Ferblye i'l&aer1 1{aarr.r paga ke;,fiyeti eadarete arsed,st*En
ing1l1a ailmeeell.inin 6rjind.*rdi$i telgrafl'rifiikfneti Senlyece na,fl. olacak
te;ebbiiaats igin bir rssarr*t sa;rme,kte, id.l,.
tbkarde bnhis konueu ettiSi*rlr frebson*S"surum tabl lk heyetlnln
Srabson ve Ergurusdan gttnder{f$i r*porlara gyolincel banl.agn her iklsl de
hayet relst. All Fevsl fFaga] imc*ornt1 btrt fl AFpstr]s l335r d,lgerl 3O
A,ftc*ae 1335 tarll;inl tag;:.r. Birinclej.nde frabaond.a yaptrsil ten*e ve tahklkaten netl.calerini Fontos Hik*meti tagkil ve Rrm getelerL faaliyetlerlnl
enlattrhtan gonra gsyle devam q-lmektodir. re ... Bssmf naruni;iett alrmsca{
burad'a fiidaf,aye t{uktrku flL11il,,e%5ltd,ya*-e garktygra },Sidaf**X i{ukulc-tr Hilltye
naml'are lle btr cemiyet te;ekkiil efuil,g.tl,r. M,ralrbaren taml'r faciaarn:.n suli[rtl iiterino hu cemlyetler firsuri.rara snrahhaslar iaanl ile blr kongre
a*d'erLereh bu b*lrts basr, !:ararlar *lrnmrg lse rle bunlardan hig btr gey
bur*da hanlls ftillyat saliasln* grknan:.;t1r. Bi.naenalyeh bu gf,in bu vtl6yette(Frab,uonf isl€mlard"an rntter;okkfl elyael hlg bir gete olma.1rrp blldhls nrmle,r tara,fend.art sdlkenrnelen teq:kfi. sd.llmlt getelsr mevauttqr. Hatt6
bunl*,rd.*n blr krene ?f-a,gk* hasase d,ahnllnd.s tara-vr faeltyet$^ir1ffi*a,r,*.,,rra*n
trabaon-Hrslrrum y*lunun tiamal, Kpy$:ro lr*d^ar o1.en ! *aetlik rnEsafesl,nde muha_
taza igl* i.lt'l tatrur ask€rr bulurfifi'atta olduffu halde gene vrrkuat:.n finiine gegilenanekterlif,..* t Ersnnm d.an sad.arste giinderd.f$t tkincLsinde, frrsurur::,f&
muvaseLat:.nr lieyotXn d.l$er asnsl nlya 3ey ile eral"artnd.a l5tfl$f grktr$rnr.,
onun lcendl thtlsaslarrne ayrr.ca btl.rllreaegi.nl Srabs$r-Bqyburttan gdnclerdlklerl n{lgter*le telgrafnarnel.erd.e derssillLen husuelann firNurucn ha}:k'nda d,a
tekra* ed.lletrlleoe$tnl, bu b$).gede rnul:telf,f *nesrr bulunduSu cit:etle slikin
vo asaylgfui her yarde fazla otrdufignt bild.trdlktan aon:pg mruaatrnr. gu diirt
nol:taela toplenakta id,i,
-L0L- Srzurr.rm havs1ieinde tegkll olunmuB geteler yoktur.
2- lPabur rnevcutlan ?O nefere lndirildi$inden hiikrlmotin ve niireegellerl"n ma}inratr taht:.nd.a d.Srt senelik niaerai yaglard.a muaJryen tarlhten sonra firar etnig olanlann aelpl€rine tegebliic olunmugtur. Bayburtta
aekerllk dairesi bagkanlr$enda yaptr$rn tahkiketta ayda sadece Lki nefer
oelp va sevh oLunmaktad.rr. Suna gdre asker celbi gaS.yasr bundan grknrg
olsa gerek*ir.
l- Kuvayr i'filJ.lye namr ile rlahi ortada blr pey yo$tur. Ancak izmlr
faciasenrn ii&ve oLarak terked llmig olan iig saneakta nrmBiter tarafrnd.an
inha usulii tatbih olundu$r havadlslnln burada gayi oluasa vo ErnenLstenrn
dahi buralara kad.ar llerllyeceS'i. rlvayet va end"i$esi ve hal$ hanelerde
na$azal.arda pi*3.eree y:-$rn haLind.o o1an nazlun gehl.tLerin manzarasr. zsten
miitegekklL olan ViL6yat-r $arklye ve ttfld,afa-i tltrkrrk-u ltilliye cemiyetlerinln kogre haltncle topl.anarak basr kararl.ar lttihaslna mecbur eylediSlnl
ve cenalyet kendinin akd.oiunan kongnssinln .hiilcrlnetin nisaml.arLna ve med.eni hanunlera rouvafrk oldu$frnrr blldlrmekted.ir.
4- Bllciimle iel6n abalinin Ealifelerlne ve devl.etlerine baSl.:.1rk1ar1 sarsllrya derecede olup g{igliik gr.karnamak igln son derece sablr ve
stii..rinetlt"ili'rraf*oa etmekted.lr].er. &r babta mahilll. iilemanen dahL giikrana
d.e$er hl.gnetleri lrard.rr. il
Btr raporun biiyiik blr neticesi beklenemezdi.. Zlra 3u errad.a heyetl
ternsiliye Slvaeta 6egm{g va orad.a biitiin"Anaaolu ve RumeLiye 6amil nlll.f
kongre hazrrlekl&rlna glrtgmigti ki tstanbul ffikrlneti artrk yent do$an
bu vaaiyete kargr yeni blr tutun ltizumunu duyetu ve yerl bi.r takrm tedbir
ve togebbtisLere gi.rdi., &r d.a Slvae kongreei.nln tarlhlni meyd.ana getiunek*
ted j r,
Prof . Dr.
layyip Gdkbilgln