Absorbsiyonlu Çillerler(Absorption Chillers)

ABSORBSİYONLU ÇİLLERLER (ABSORPTION CHILLERS)
Absorbsiyonlu su soğutma sistemleri düşük sıcaklıkta suyun ısıtılması, sayesinde düşük
enerji seviyesindeki kaynağın ısısının alınması esasıyla çalışır. Buhar sıkıştırma çevrim
sistemine benzer şekilde Absorpsiyonlu Çillerlerde de çalışma prensibi, soğutma yapmak
için çevrimli buharlaşma-yoğuşma döngüsüne dayanmaktadır. İlkinde buharın sıkıştırılması
mekanik compresörle yapılırken, Absorpsiyonlu Çillerlerde bu işlem bir ısı kaynağından
sağlanan enerjiyle gerçekleştirilmektedir. Bu ısının kaynağı, ya bir kazan kullanarak direk
yakma, ya da; diğer proseslerden elde edilen buhar, sıcak su veya atık ısının
değerlendirilmesi ile dolaylı yakmadır. Mevcut Absorpsiyonlu Çillerler; Düşük atık ısı enerjili
tek-etkili (tek aşamalı jeneratör konfigürasyonu) çillerler veya ısı kaynağı olarak direk
yakmalı ya da yüksek dereceli buhar kullanan enerji verimliliği yüksek çift-etkili (iki aşamalı
jeneratör konfigürasyonu) çillerler olmak üzere iki kısımdırlar.
Doğal gazlı absorpsiyonlu çillerler, elektirikli çiller’lere nazaran daha düşük performans
katsayılarına COP) sahip olmakla birlikte, ekonomik ve çevre dostu olma avantajları ile çok
defa tercih edilen konumda olmaktadırlar.
Doğal gazlı absorpsiyonlu çillerler, pik dönemde elektrik tüketimini azaltmakta, düşük
maliyetli yakıtla çalışmakta daha, az sayıda hareketi parçadan oluşmalarından dolayı daha az
bakım gerektirmekte, daha sessiz çalışmakta ve zararlı refrigerant kullanmamaktadır. (CFCKloraFloraKarbon). CFC esaslı soğutucuların ozonu yok eden özellikleri ortaya çıktığından
beri büyük kabul görmüştür.
Vakum altında hücre içine sprey halinde püskürtülen ve +3 ºC ‘de buharlaştırılan su ve boru
demeti içinden geçen suyu soğutur. Ancak buharlaşma hücre doluncaya dek sürdürülebilir.
Gerekli hacmi tekrar sağlayabilmek için su buharının bir çeşit tuz (Lityum Bromür) yardımı
ile emilmesi gerekir. İşlemin tekrarı için LiBr’ün ve suyun tekrar kullanılabilmesine bağlıdır.
LiBr ısıtıldığında içerdiği suyu bırakır ve sistem çevriminin tekrarlanması sağlanır<O
1. Tek–etkili bir Absorbsiyonlu Çillerin Çalışma Prensibi:
Genel olarak soğutma prensibi ısı transferi olup dört temel ısı transfer yüzeyi söz konusudur.
Bunlar Buharlaştırıcı, Absorber, Generatör ve yoğuşturucudur.
Evaparatör
Soğutucu akışkan genleşir ve alt kovanın üst kısmına girerek, pompalanan ve buharlaştırıcı
boru demeti üzerine püskürtülen soğutucu sıvısına katılır. Soğuyan sıvının açığa çıkardığı ısı
soğutucu malzemesinin bir kısmını buharlaştırır.
Absorber
Soğutucu malzeme buharı alt kovanın alt yarısına ulaşır. Burada buhar bir Lityum Bromür
çözeltisi tarafından emilir. Lityum Bromür aslında suda çözülmüş bir tuzdan başka bir şey
değildir. Ancak Lityum Bromür, 38 C sıcaklığının üzerinde bile güçlü bir su çekici maddedir.
Lityum Bromür püskürtülmesi, soğutucu madde buharını tutan yüzlerce küçük sünger gibi
bir etki yaratmaktadır. Lityum bromür ve yoğuşmuş soğutucu madde buharı karışımı
(seyreltik çözelti)bundan sonra alt kovanın dibinde toplanır. Çözelti ısısı, absorber
borularından geçen soğutma suyu tarafından uzaklaştırılır.
Generatör
Seyreltik çözelti daha sonra, generatörden sıcak yoğunlaştırılmış çözelti tarafından ön
ısıtmaya tabi tutulduğu ısıtıcının içine pompalanır. Isıtıcı generatördeki seyreltik çözeltinin
ısıtılması için gereken buhar ya da sıcak suyun miktarını azaltmak suretiyle çevrimin
etkinliğini yükseltir. Sonra seyreltik çözelti, basıncın dış atmosfer basıncının yaklaşık onda
biri ya da 70 mm civa basıncı kadar olduğu yoğuşturucu ve üretici içeren üst kovana doğru
İGDAŞ’ın izni olmaksızın hiç bir yolla çoğaltılamaz.
İGDAŞ yayınıdır.
yoluna devam eder. Seyreltik çözelti üreteç borularından geçer ve buhar ya da sıcak su
tarafından ısıtılır.
Buhar ya da sıcak sudan kaynaklanan ısı girişinin miktarı bir valf tarafından kontrol edilir ve
gereken soğutma yüküne karşılık olacak şekilde belirlenir. Sıcak generatör boruları seyreltik
çözeltiyi kaynatarak soğutucu malzeme buharının serbest kalmasını sağlarlar ki bu da
çözeltinin yeniden yoğuşmasına yol açar.
<O sonra
Yoğuşturucu
Soğutucu malzeme buharı yoğuşturucuya kadar yükselir ve yoğuşturucu borularından
akmakta olan suyun soğutucu etkisi ile yoğuşur. Sıvı soğutucu alt kovana geri döner ve
devridaim yaptırılan soğutucu ile yeniden püskürtmeye tabi tutulur.
Soğutucu malzeme çevrimi generatörden, alt konanda bulunan ve yeniden soğutucu
malzeme emmeye hazır olan emiciye geri döner. Lityum Bromür çevrimi de böylece
tamamlanmış olur.
Şekil - 1: Tek–etkili bir Absorbsiyonlu Çiller
İGDAŞ’ın izni olmaksızın hiç bir yolla çoğaltılamaz.
İGDAŞ yayınıdır.
2. Absorbsiyonlu Çillerin Uygulama Alanları:
Absorbsiyon üniteleri hastanelerde, apartman ve ofis binalarında, üniversitelerde, buz
patenleri, hemşire evleri, oteller, perakendeliler, endüstriyel tesisler ve diğerleri. ve çok
katlı meskenlerin iklimlendirilmesinde soğuk su sağlamak için kullanılabilir.
Şekil - 2: Absorbsiyonlu Çiller
İGDAŞ’ın izni olmaksızın hiç bir yolla çoğaltılamaz.
İGDAŞ yayınıdır.