Addison Hastalığı

Transkript

Addison Hastalığı
Addison Hastalığı
Addison Hastalığı, İnsan metabolizmasında hayati önem taşıyan böbreküstü bezleri, her iki
böbreğimizin üzerinde bulunan, toplam 5-6 gram büyüklüğünde et parçalarıdır. Bu bezler
hayatın devamı için önemli işlevlere sahiptirler. Her iki böbrek bezi de bir laboratuvar gibi çalışır.
Ürettikleri damlalar ile ifade edilebilen hormon miktarları sayesinde, bütün vücudun aksamadan
çalışmasını organize ederler. Cinsel gelişim, şeker metabolizması, hafıza gibi oldukça geniş bir
yelpazede görevli olan bu bezler heyecanlı, tehlikede yada korku dolu olduğumuz anlarda bile
vücudumuzu bulunduğumuz ortama hazırlarlar.
Böbreğimiz, üç çeşit hormonun üretildiği Böbrek üstü bezinin dış kısmı yani Adrenal Kortex, iki
ayrı hormonun üretildiği böbreğin iç kısmı yani Adrenal Medula'dan oluşur. Androjen-Östrojenler
( cinsel gelişim için) , Glukokortikoid Hormon (Şeker metabolizması için) ve Mineralokortikoid
Hormon ( vücudun sodyum-potasyum dengesinin sağlanması için) gibi vücudun olmazsa olmaz
hormonları bu bezlerde, böbreğin kortex kısmında üretilir. Bu önemli hormonların vücutta miktarının normalden az olması, diğer bir anlamda böbrek
üstü bezlerinin yetersiz çalışması önemli sağlık sorunlarına yolaçar. Addison Hastalığı da
bunlardan biridir. Addison Hastalığı oldukça sinsi ilerleyen bir hastalıktır ve kişinin hayatını
olumsuz etkiler. Hormonlar, insan metabolizmasının binlerce farklı anlamda dengesinin
sağlanmasında en önemli unsurlardır. Addison Hastalığı, vücudun işlevlerini yerine getirirken ihtiyaç duyduğu hormonları yeterli
oranda bulamaması sonucunda görülen bir hastalıktır. Addison Hastalığında böbreküstü bezleri
yetersiz çalışır. Bütün vücutta görevi olan bu bezlerden üretilen hormonların yetersiz kalması,
her hormonun ayrı ayrı işlevlerinden kaynaklanan problemleri beraberinde getirir. Hasta halsiz,
bilinci bulanık ve solgun bir cilde sahiptir. Böbrek üstü bezlerinin az çalışması ya da Addison hastalığı, sıklıkla erken menapoza
girenlerde, Tip 1 Şeker Hastalığına sahip kişilerde, Grave's Hastalığında, Troid hastalıklarında
ve Pernisiyöz anemiye sahip kişilerde görülür.
Hastalık Belirtileri:
• Halsizlik • Kas güçsüzlüğü • Mide bulantısı, kusma • İştah Kaybı • Sıklıkla ishal olma • Cilt döküntüleri, ciltte meydana gelen yaralar • Deride renk değişiklikleri • Tansiyon ve nabızda değişimler • Terleme • Baş ağrısı • Hafıza zayıflığı, Hafıza bulanıklığı yada kaybı 1/2
Addison Hastalığı
• Hallüsinasyonlar görme • Dikkat dağınıklığı • Titreme • Vücutta, özellikle göz kapaklarında istemsiz, anormal hareketler
Tıbbi Testler Sonucu Bulunan Bulgular • Tansiyon düşüklüğü • Kanda sodyum değerinin düşmesi, bazı durumlarda potasyum miktarının artışı • Kanda krtizol seviyesinin düşmesi • Adrenalin seviyesinin düşmesi • Çekilen tomografilerde kireçlenme odaklarının bulunması Böbreküstü bezlerinin
yetersiz çalışması, bu bezlerde üretilen hormon seviyelerinin kanda düşük düzeyde çıkmasına
neden olacaktır. Yapılan testler, hormon seviyeleri ve etki ettikleri metabolizmal faaliyetler ve bu
faaliyetlerin sonucunda alınan verilerde değişikliklere neden olabilir. Çıkan test sonuçları uzman
bir hekim tarafından dikkatle incelenerek doğru değerlendirilmelidir. Addison Hastalığı kişinin yaşam kalitesini oldukça düşüren bir hastalıktır. Ancak gelişen
tıp sayesinde hastalığın tedavisi son derece iyi düzenlenebilmektedir. Hastalığın tedavisinde en
önemli husus eksik olanın yerine konması metodudur. Yani yetersiz hormon miktarlarının yerine
eksik olanın konması hastalığın çekilebilirliğini artırır. Hastalık tablosunda en sık, Adrenalin
Krizleri tehlike yaratır. Kriz dönemlerinde alınan ilaçların dozları hekim kontrolünde arttırılabilir.
İhtiyaç duyulan hormonların yerine konmasının yanısıra, hastalığın karekteristik etkisi düşük
tansiyon ile de savaşmak gereklidir. Düşük tansiyon tedavisi, eksik hormon tamamlama
tedavisine ek olarak hastaya uygulanır. Hastalığın seyrini psikolojik etkenler tetikleyebilir.
Addison Hastalarına acil durumlarda hidrokortizon takviyesi yapılışı öğretilmiştir. Addison
hastaları genellikle yanlarında acil durum kartları taşırlar. Acil durumlarda kendilerine doğru
tedavinin yapılabilmesi için taşıdıkları bu kartlar, etraflarındaki insanlara yardımcı olur. Hasta
kartında kullanılacak ilacın ismi ve dozu belirtilmelidir. Addison hastaları ilaçlarını düzenli ve önerilen dozda kullanmaya özen göstermelidirler.
Şiddetli kusma, vücutta su miktarının artması (ödem) yada aşırı kilo artışları hastalığın sürecini
ve tedavisini düzenleyen hekime acilen bildirilmelidir
2/2