E.Ü. Hemşirelik Fakültesi Dergisi Cilt 29 - Sayı 1

EGE ÜNİVERSİTESİ
HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
JOURNAL OF EGE UNIVERSITY
NURSING FACULTY
Cilt/Volume: 29
Sayı/Number: 1
Yıl/Year: 2013
AÇIKLAMALAR
Bu dergi 22 Ekim 1984 gün ve 18553 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Üniversitelerde
Ders Aracı Olarak Kullanılan Kitaplar, Teksirler ve Yardımcı Ders Kitapları Dışındaki
Yayınlarla İlgili Yönetmelik" bağlamında yayınlanmaktadır.
Yayın Türleri
Adı geçen yönetmeliğin 2. ve 3. maddeleri uyarınca dergide eğitim ve araştırma
çalışmalarına paralel olarak orjinal araştırma raporları, bilimsel tarama yazıları, yeni bir
yöntem veya teknik tanımlayan kısa bildiri yazıları ve çok önemli bilimsel çeviriler
yayınlanabilir.
Yayın Hakları
Yayınlanacak yazıların bilim dil bakımından sorumluluğu yazarlara aittir. Yayın Kurulu
gerekli değişiklik veya kısaltmaları yazardan isteyebilir veya yazarın izni alınarak içeriği
bozmayacak değişiklikler yapabilir. Basılmayacak yazılar için bir ay içinde yazara bilgi
verilir.
ISSN – 2147 – 3463
EGE ÜNİVERSİTESİ
HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
Cilt 29, Sayı 1
2013
Yayın Sahibi
Prof. Dr. Çiçek FADILOĞLU Hemşirelik Fakültesi Adına
Sorumlu Müdür
Prof. Dr. Olcay ÇAM
Yayın Alt Komisyonu
Prof. Dr. Çiçek FADILOĞLU (Başkan)
Prof. Dr. Ayla BAYIK TEMEL
Doç. Dr. Meryem YAVUZ
Prof. Dr. Gülümser ARGON
Prof. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL
Dergi Yayın Kurulu
Prof. Dr. Olcay ÇAM (Editör)
Prof. Dr. Ümran SEVİL
Prof. Dr. Süheyla ÖZSOY
Doç. Dr. Meryem YAVUZ
Prof. Dr. Leyla KHORSHID (Editör Yrd.)
Prof. Dr. Aynur ESEN
Prof. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL
Basım Yeri
Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova - İzmir
Baskı Tarihi
15.04.2013
Yönetim Yeri
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi (EÜHF) tarafından
yılda üç sayı/bir cilt hakemli dergi olarak yayınlanır.
Türkiye Atıf Dizini’nde yer almaktadır. Indexed in Türkiye Citation Index.
Yazışma Adresi
Özen DURAKOĞLU: [email protected]
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Yayın İşleri 35100 Bornova/İZMİR
HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
DERGİ HAKEM KURULU
PROFESÖRLER
AKBAYRAK Nalan
AKYOLCU Neriman
ARGON Gülümser
ARSLAN Hediye
AŞTI Nesrin
AŞTI Türkinaz
BAHAR Zuhal
BAŞBAKKAL Zümrüt
BAYIK TEMEL Ayla
BAYRAKTAR Nurhan
BEDÜK Tülin
BULDUKOĞLU Kadriye
BUZLU Sevim
ÇAM Olcay
ÇAVUŞOĞLU Hicran
ÇİMETE Güler
ECEVİT ALPAR Şule
EMİROĞLU Oya Nuran
ENÇ Nuray
ERCİ Behice
ERDEMİR Firdevs
ERDEM Yurdagül
ERDOĞAN Semra
EROĞLU Kafiye
ESEN Aynur
EŞER İsmet
ETİ ASLAN Fatma
FADILOĞLU Çiçek
GÖKDOĞAN Feray
GÖRGÜLÜ Selma
GÖZÜM Sebahat
HATİPOĞLU Sevgi
KANAN Nevin
KARADAĞ Ayişe
KARADAKOVAN Ayfer
KARANİSOĞLU Hacer
KARATAŞ Nimet
KHORSHID Leyla
KOCAMAN Gülseren
KÖMÜRCÜ Nuran
NAHÇİVAN Nursen
OCAKÇI Ayşe
OLGUN Nermin
ÖZ Fatma
ÖZBAŞARAN Ferda
ÖZHAN ELBAŞ Nalan
ÖZSOY Süheyla
PINAR Rukiye
SABUNCU Necmiye
SAVAŞER Sevim
SEVİĞ Ümit
SEVİL Ümran
ŞENOL ÇELİK Sevilay
ŞİRİN Ahsen
TAŞOCAK Gülsün
UZUN Özge
ÜSTÜN Besti
YILDIRIM Aytolon
YILDIZ Suzan
DOÇENTLER
ABAAN Süheyla
ARDAHAN Melek
ARSLANTAŞ Hülya
ACAROĞLU Rengin
AKYOL Asiye
AKYÜZ Aygül
AKTOLUN BALKAYA Nevin
AKPINAR BALCI Reva
ALTUN İnsaf
BAL YILMAZ Hatice
BAYKAL Ülkü
BİLGE Ayşegül
ÇEBER Esin
ÇİÇEK Hatice
ÇETİNKAYA DUMAN Zekiye
DEMİRKIRAN Fatma
DEMİR KORKMAZ Fatma
DİNÇ Leyla
EKTİ GENÇ Rabia
ENGİN Esra
ERGÜL Şafak
ERTEM Gül
GÜNER Perihan
GÜNEŞ Ülkü
GÜMÜŞ Aysun
İYİGÜN Emine
KAPTAN Gülten
KARACA SAYDAM Birsen
KARAÇAM Zekiye
KAVLAK Oya
KELLECİ Meral
KOCAMAN YILDIRIM Nazmiye
KUTLU Yasemin
KULAKAÇ Özen
KUKULU Kamile
METE Samiye
OFLAZ Fahriye
OKANLI Ayşe
ÖĞCE Filiz
ÖZBAYIR Türkan
ÖZEL EFE Emine
ÖZER Nadiye
ÖZKAN Özlem
ÖZMEN Dilek
ÖZTÜRK Candan
ÖZTÜRK CAN Hafize
POLAT Sevinç
UÇAR Hülya
UYSAL TORAMAN Aynur
SAN TURGAY Ayşe
SOĞUKPINAR Neriman
SEREN İNTEPELER Şeyda
ŞAHİN Nevin
ŞENDİR Merdiye
ŞENUZUN Fisun
TANRIVERDİ Gülbu
TEL Hatice
TEL Havva
TERZİOĞLU Füsun
YAVA Ayla
YAVUZ Meryem
YEŞİLBALKAN Öznur
YILDIRIM Yasemin
ZAYBAK Ayten
İÇİNDEKİLER
Editörden
Araştırmalar
- İyi Ölüm Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirliği
Validity and Reliability of Good Death Scale
Tuğba AKSU, Çiçek FADILOĞLU….…....………………...................................................1-15
- İki Farklı Eğitim Sisteminde Öğrenim Gören Öğrenci Hemşirelerin
Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi
Studying The Epistemologic Beliefs of the Nurse Students Being Educated
in Two Distinct Education Systems
Fatma ORGUN, Leyla KHORSHID, İsmet EŞER…………………………………..16-29
- Klasik Eğitim ve Entegre Eğitim Modeli İle Öğrenim Gören Hemşire
Öğrencilerin Kişisel Değerlerinin Karşılaştırılması
Comparison of Personal Values Nursing Students Trained by Classical and
Integrated Teaching Models
Renginar ÖZTÜRK DÖNMEZ, Ayla BAYIK TEMEL ……………………………….30-44
- Üniversite Çalışanlarında Kafein Tüketimi
Cafeine Consumption in Staff in University
Leyla KHORSHID, Dilek SARI ...…...………………….…………………………....45-59
Derleme Yazılar
- Hemşirelik Eğitiminde ve Uygulamalarında Kültür
The Culture in the Nursing Education and in the Nursing Practices
Nurten TERKEŞ, Hicran BEKTAŞ…………………………………………………60-67
- Etik Boyutu Tartışılan Yardımcı Üreme Teknikleri ve Yasal Düzenlemeler
Discussed in the Legal Regulations and the Ethical Dimension of Assisted
Reproductive Tecnologies
Keziban AMANAK, Oya KAVLAK…………………………………….…………...68-75
Editörden Okura,
Değerli Okuyucularımız,
Dergimizin 2013 yılının bu ilk sayısında dört araştırma makale, iki derleme
makalesi olmak üzere altı bilimsel makale yer almaktadır. Her makale özgün ve
özgün olduğu kadar da güncel konuları içermektedir. Bu bilimsel bilgilerin
mesleğimizin bilimsel bilgi birikimini arttıracağı inancındayım.
Hakem kurulumuzun genişlemesi nedeniyle hakemlerimizin makaleleri hızlı
okuyabilmeleri nedeniyle yayınların dergiye kabul süreci de hızlanmıştır. Hakemlerimizin özeniyle birlikte dergimizin kaynak olarak gösterilmesine önem verdiğimizi
tüm yazarlarımıza tekrar bildirmek isterim.
Dergimizin yayınlanma sürecinde emeği geçen yazarlarımıza, hakemlerimize
ve siz okurlarımıza teşekkür eder, sağlıklı ve verimli günler dileyerek sevgi ve
saygılarımı sunarım.
Prof. Dr. Olcay ÇAM
EDİTÖR
[email protected]
[email protected]
İletişim Mail Adresi:
Özen DURAKOĞLU
[email protected]
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 29: (1-15), 2013
İYİ ÖLÜM ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİĞİ
VALIDITY AND RELIABILITY OF GOOD DEATH SCALE
Prof. Dr. Çiçek FADILOĞLU* Araş. Gör. Tuğba AKSU**
*E.Ü. Hemşirelik Fakültesi Dekanı
**E.Ü. Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği AD.
Bu araştırma 16-19 Şubat 2012 2.Hemşirelik Sempozyumunda sözel bildiri olarak sunulmuştur.
ÖZET
Giriş: Ölüme karşı verilen tepkiler toplumda yaşama ve ölüme yüklenen anlamlar, kültür,
inanç sistemi, yaş ve gelişimsel seviye ve bireysel değerlerden etkilenmektedir. Ancak tüm
toplumlarda iyi ölüm önem taşımaktadır. İyi bir ölüm aynı zamanda temel bir insan hakkıdır. Bu
nedenle terminal dönem hastaları için en temel ihtiyaç rahat, huzurlu ve ağrısız bir şekilde
yaşamlarının sona ermesidir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelerin iyi ölüm kavramına ilişkin özelliklerini saptamak
üzere Schwartz ve arkadaşları tarafından 2003 yılında geliştirilen İyi Ölüm Ölçeği’nin Türkiye’de
geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmektir.
Yöntem: Araştırmanın örneklemeni, Mart-Aralık 2010 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi’nde, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Dahili ve
Cerrahi yoğun bakım kliniklerinde ve Anesteziyoloji-Reanimasyon Anabilim Dalında çalışan 170
hemşire oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak hasta tanıtıcı bilgi formu ve İyi
Ölüm Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada ölçek sahibinden, kurumdan ve hemşirelerden yazılı izin ve
etik kurul onayı alınmıştır. İyi Ölüm Ölçeği toplam 17 soru ve üç alt boyuttan oluşmaktadır; birinci
alt boyutu ölümün psikososyal ve manevi yönlerini tanımlar (9 soru), ikinci alt boyut zihinsel dikkati,
iletişim yeteneği ve fiziksel fonksiyonların kontrolünü tanımlar ve kişisel kontrol alt boyutu olarak
adlandırılır (3 soru), üçüncü alt boyut ölümün klinik veya biyomedikal yönlerini tanımlar ve klinik
kontrol alt boyutu olarak adlandırılır (5 soru). Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılımı,
faktör analizi, madde toplam puan korelasyonu ve Cronbach alfa katsayısı, test-tekrar test,
madde analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Ölçeğin dil geçerliğinde, 6 uzman tarafından İngilizce’ye çevirisi ve 6 uzman
tarafından da Türkçe’ye geri çevirisi yapılmıştır. İçerik geçerliği için 15 uzmandan görüş alınmış,
yapılan analizde uzman puanlarının uyumlu olduğu görülmüştür (KW=0.138, p=0.08). İyi Ölüm
Ölçeği’nin korelasyon katsayısı test-tekrar test güvenirliği; 0.89’dur ve test-tekrar test puan
ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark yoktur (p>0.05). Faktör yüklerinin ise 0.516-0.813
arasında olduğu, 3 faktör grubuna ayrıldığı, toplam varyansın %81.24’ünü açıkladığı ve genel
Cronbach Alpha katsayısının 0.92, ölçeğin alt boyutları olan klinik kontrol için 0.88, kişisel kontrol
için 0.79 ve psikososyal-ruhsal kontrol boyutu için 0.82 olduğu bulunmuştur.
Sonuç: İyi Ölüm Ölçeği, Türk toplumu için güvenirliği ve geçerliği yüksek bir ölçektir.
Anahtar kelimeler: İyi ölüm, ölçek, geçerlik, güvenirlik.
Akgül A, Çevik O. “Faktör Analizi, İstatistiksel Analiz Teknikleri” SPSS‖de İşletme Yönetimi ve
Uygulamaları, Yeni Mustafa Kitabevi, Ankara. 2003;5-9.
Aksayan S, Bahar Z, Bayık A. “Hemşirelikte Araştırma İlke, Süreç ve Yöntemleri, Hemşirelikte Araştırma
ve Geliştirme Derneği, 1 Basım, Odak Ofset, İstanbul, 2002; 114-210.
Anton JL, Van H. Ancient euthanasia: ―good death‖ and the doctor in the graeco-Roman world. Soc Sci
Med. 2004; 58: 975–985.
Baykul Y. “Geçerlik, Güvenirlik, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme, Klasik Test Teorisi ve Uygulaması”,
ÖSYM Yayınları, Ankara, 2000;141-233.
Büyüköztürk Ş. “Geçerlik, Güvenirlik”. Veri Analizi El Kitabı, Pegem A Yayıncılık,6. Basım, Ankara,
2006, 167-169.
Chen CY, Chiu TY, Bhikkhuni TT, et al. Influencing factors of death fear in terminal cancer patients.
Taiwan J Hospice Palliat Care; 200;, 8(2):134–142.
Cohen LM, Poppel DM, Cohn GM, Reiter GS. A very good death: Measuring quality of dying in end-stage
renal disease. J Palliat Med. 2001; 4:167–172.
Depaola J, Griffin M, Young JR, et al. Death anxiety and attitudes toward the elderly among older adults:
The role of gender and ethnicity. Death Studies. 2003; 27(4):335–354.
Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2004; 30 (3):
211-216.
Erefe İ. “Veri Toplama Araçlarının Niteliği”. içinden Erefe İ. (Ed.), Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve
Yöntemleri, Odak Ofset, İstanbul, 2002, 169-188.
Ergin DY. Ölçeklerde Geçerlik ve Güvenirlik. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi.
1995; 4: 125-148.
Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: psikometrik özellikler ve kültürlerarası
karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2002; 4(2): 9-20.
Grant E, Murray SA, Grant A, Brown JA. Good death in rural Kenya? Listening to Meru patients and
their families talk about care needs at the end of life. J Palliat Care. 2003; 19(3): 159–167.
Han NY, Yoon HJ, Park IH, Chung YS, Yoo SM. The elderly‖s perception of good death. Korean Journal
of Family Medicine, 2002; 23: 769–777.
Harrington D. Confirmatory factor analysis (pp. 21–99). New York: Oxford University Press.
Jo KH, Lee HJ, Le YJ. (2005) Types of students‖ death attitudes majoring in human services area: Qmethodological approach. Journal of Korean Academy of Nursing, 2009;35(5):829–841.
Johnston B, Smith LN. Nurses‖ and patients‖ perceptions of expert palliative nursing care. Journal of
Advanced Nursing 2006;54(6), 700-709.
Kan A. Ölçme araçlarında bulunması gereken nitelikler. Atılgan, H. (Ed.), Eğitimde ölçme ve
değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık. 2006:88-138.Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi. 10.
Baskı, Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Ankara. 2000;136-153.
Keser ÖN. “Ölüm ve Ölümü Yaklaşan Bireyin Bakımı”, Temel Hemşirelik, Kavramlar, İlkeler,
Uygulamalar, Ed: Fatma Akça Ay, Medikal Yayıncılık, İstanbul. 2007.
Keskin ÜG. “Ölmekte Olan Hastaya Kognitif Davranışsal Hemşirelik Yaklaşımı”, Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2005; 21(2): 125-134.
Öner N. Güvenirliği ve/veya geçerliği sınanmış psikolojik testler. Türk Psikoloji Dergisi Özel Sayı,
Psikolojik Testler: 1994; 6 (33):9-18.
Özdamar K. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. Genişletilmiş 5. Baskı, Kaan Kitabevi.
Eskişehir; 2004; 661-673.
Özgüroğlu M. “Terminal Dönemdeki Kanser Hastasına Yaklaşım: “Hospice” ve Palyatif Bakım”, Klinik
Gelişim, 2004; 17(1-2): 1-2.
Patrick DL, Engelberg RA, Curtis JR. Evaluating the quality of dying and death. J Pain Symptom Manage;
2001; 22(3): 717–726.
Peykerli G. “Ölümcül Hastalıklara Psikolojik Yaklaşım”, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,
25(4 Özel ek): 2003; 62-65.
Schwartz CE, Mazor K, Rogers J, Yunsheng MA, Reed G. Validation of a New Measure of Concept of a
Good Death. Journal of palliative medicine. 2003;6(4):4-7.
Steinhauser KE, Clipp EC, Bosworth HB et al. Measuring quality of life at the end of life: validation of the
QUAL-E. Palliat Support Care. 2004; 2: 3–14.
Sümbüloğlu V, Sümbüloğlu K. Sağlık Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri, 4. Baskı, Hatipoğlu Basım ve
Yayım San. Tic. Ltd. Şti, Ankara. 2002;9-12.
Toscani F, Borreani C, Boeri P, Miccinesi G. Life at the end of life: Beliefs about individual life after death
and ――good death‖‖ models—a qualitative study. Health and Quality of Life Outcomes, 2003; 1: 1–10.
Van der Geest S. Dying peacefully: Considering good death and bad death in Kwahu-Tafo, Ghana. Social
Science & Medicine. 2004; 58: 899–911.
Wood GL, Haber J. Reliability and validity. İn: Wood G.b., Haber J. Nursing Research. Methods,
Appraisal, and Utilization.Mosby. St. Louis, 2002; 311-330.
Yao CA, Hu WY, Lai YF, Cheng SY, Chen CY, Chiu TY. Does dying at home influence the good death of
terminal cancer patients? J Pain Symptom Manage. 2007; (2):3-6.
16
Öğrenci Hemşirelerin Eğitim Sistemine
Göre Dağılımları
Klasik
47%
Entegre
53%
Öğrenci Hemşirelerin Kendilerini
Akademik Olarak Algılama Durumları
Orta
43%
İyi
57%
↑
. Bu
KAYNAKLAR
Basavanthappa B T. Nursing Education. Second Edution. New Delhi: Jaypee Brothers Medical Publishers
(P) Ltd, 2009; 152
Brownlee J, Purdie N and Boulton-Lewis G. Changing epistemological beliefs in pre-service teacher
education students. Teaching in Higher Education 2001; 6 (2): 247-268
Cano F. Epistemological beliefs and approaches to learning: their change through secondary schooll and
their influence on academic performance. Br J Educ Psychol. Jun 2005; 75 (2): 203-221
Deryakulu D ve Büyüköztürk Ş. Epistemolojik inanç ölçeği’nin faktör yapısının incelenmesi: Cinsiyet ve
öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları
Dergisi 2005;18 (1): 57-70
Deryakulu D ve Büyüköztürk Ş. Epistemolojik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim
Araştırmaları 2002; 2(8): 111-125
Deryakulu D. Denetim odağı ve epistemolojik inançların öğretim materyalini kavramayı denetleme türü ve
düzeyi ile ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2002; 22:55-61
Deryakulu D. Epistemolojik inançlar. (içinde) Kuzgun Y ve Deryakulu D (ed). Eğitimde Bireysel
Farklılıklar. Ankara: Nobel Yayınevi; 2004: 259-288
Doğan Ö (2009). Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu İntörn Öğrencilerinin Klinik Uygulamalarda
Karşılaştıkları Güçlüklerin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi
Hemşirelik Fakültesi, 1-65.
Eroğlu E ve Güven K. Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının bazı değişkenler açısından
incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2005; 16: 295-312
Hofer B K and Pintrich P R. The development of epistemological theories: beliefs about knowledge and
knowing and their relation to learning. Review of Educational Research Spring 1997, 67: 88-140
Hofer B K. Introduction: paradicmatic approaches to personal epistemology. Educational Psychologist
2004; 39(1): 1-3
Izgar H ve Dilmaç B. Yönetici adayı öğretmenlerin özyeterlik algıları ve epistemolojik inançlarının
incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2008; 20: 437-446.
Karagönlü H. Öğrenci hemşirelerin düşünme stillerinin akademik başarı düzeyine etkisinin incelenmesi.
Yayınlanmamış Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, 2006, 41
Karagözoğlu Ş. Bilim, bilimsel araştırma süreci ve hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2006; 13 (2): 64-71.
Karabulut S. Öğrencilerin Hemşirelik Esasları Dersinin Klinik Uygulamasına İlişkin Görüşleri,
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2005; 1-90.
Kılınç A. Probleme Dayalı Öğrenme Kastamonu Eğitim Dergisi 2007; 15(2):561-578.
Kocaman Z. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Klinik Öğrenim Çevrelerinin
Değerlendirmelerinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Hemşirelik
Fakültesi 2010; 1-55.
Koç Erdamar G ve Bangir Alpan G. Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları. e-Journal of New World
Sciences Academy 2011; 6 (4): 2689-2698.
Mango C. Exploring the relationship between epistemological beliefs and self-determination. The
International Journal of Research and Review 2011; 7 (1): 1-23.
Oğuz A. Investigation of Turkish trainee teachers’epistemological beliefs. Social Behavior and Personality
2008; 36(3):709-720.
Özkütük N, Çavuş H. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Klinik Öğrenim
Çevrelerini Değerlendirmelerinin İncelenmesi 12. Ulusal Uluslar Arası Katılımlı Hemşirelik Kongresi,
(Özet Kitabı). Sivas 2009;169.
Phan H P. Predicting change in epistemological beliefs, reflective thinking and learning styles: A
Longitudinal Study. Br j Educ Psychol. Jun 2008; 78 (1): 75-93
Sabancıoğullar S, Kelleci M, Doğan S, Gölbaşı Z. Entegre Eğitim Programında Öğrenim Gören Hemşirelik
Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerinin Yıllara Göre İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;11(2):1-6.
Schommer Aikins M, Duell O K and Barker S. Epistemological beliefs across domains using biglan’s
classification of academic disciplines. Research in Higher Education 2003; 44 (3):347-366.
Schommer Aikins M. Explaining the epistemological belief system: ıntroducing the embedded systemic
model and coordinated research approach. Educational Psychologist 2004; 39(1): 19-29,
Schommer M. Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational
Psychology 1990; 82 (3):498-504.
Sözer M A. Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü. 2006, 29-33, 46-58
Şengül F. Hemşirelik Eğitim Modellerinin Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Eğilimlerine Etkisi: Çok
Merkezli Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimi
Ensititüsü. 2010;1-48.
Taşkın L, Eroğlu K, Terzioğlu F, Koç G, Ergöl Ş, Zeyneloğlu S, Yılmaz D, Gülen-Savaş H, Gözükara F,
Türk R, Yücel Ç. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dersinde Denetleme Listesi Kullanılarak Uygulanan Eğitim
Modelinin Öğrencilerin Anksiyeteleri Üzerine Etkisi, Hemşirelikte Araştırma Ve Geliştirme Dergisi
2010; 2:51-58.
Terzi A R. Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2005; 7(2): 298-311
Tolhurst D. The influence of learning environments on students’ epistemological beliefs and learning
outcomes Teaching in Higher Education Vol 2007; 12, (2): 219-233
Yılmaz A (). Hemşirelik öğrencilerinin epistemolojik inançları ile denetim odağı arasındaki ilişki.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007, 421, 53-57
Yiğit B. Education information society and teachers’ changing roles. 2. International Balkan Education
Congress. Edirne; 2004: 404-407
COMPARISON OF PERSONAL VALUES OF NURSING STUDENTS TRAINED BY
CLASSICAL AND INTEGRATED TEACHING MODELS
di.
Personal values, nursing student, educational model
Bilgin N (1999) Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İzmir. Sf:122-123’den alındı.
).
KAYNAKLAR
Acaroğlu R. Değerler ve hemşirelik eğitimi. VI. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Kongresi, 23-25 Ekim 2008.
Erişim: 20 Ekim 2011,http://www.istanbul.edu.tr/yuksekokullar/floren/egitim_kongresi.htm.
Altun İ. Burnout and nurses’ personal and professional values. Nurs Ethics 2002; 9 (3): 575–584.
Altun İ. The percieved problem solving and values of student nurse and midwives. Nurs Educ Today
2003; 23: 575-584.
American Nurses’ Association (2008). The essentials of baccaluarate education for professional nursing
practice.
Retrieved
May
14,
2012,
from
https://www.aacn.nche.edu/educationresources/BaccEssentials08.pdf.
Bahçecik N & Pek H. Hemşirelerin değer kavramı ile ilgili görüşleri ve sahip olduğu değerler. Şişli Etfal
Hastanesi Hemşirelik Dergisi 1998;5(3): 25-28.
Başer G. Hemşirelik yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin sosyal özellikleri, okulu tercih sıralaması
ver seçme nedenleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1995; 2(1): 11-20.
Bilgin N. Değer ölçekleri. Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi,
1999; 122-123.Çalışkur A, Demirhan A, Bozkurt S. Değerlerin belirli meslek alanları ve demografik
değişkenlere göre incelenmesi. Süleyman DemirelÜniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi 2012; 17(1): 219-236.
Coşkun Y & Yıldırım A. Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından
incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2009; 6(1): 311-328.
Dinç L & Ulusoy FM. How nurses approach ethical problems in Turkey. Int Nurs Rev 1998; 45(5): 137139.
Doğan S. Hemşirelik eğitiminde entegrasyon çalışmaları. VI. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Kongresi, 23-25
Ekim 2008, Erişim: 20 Ekim
2011,http://www.istanbul.edu.tr/yuksekokullar/floren/egitim_kongresi.htm.
Duran EM. The power of values.A question of professionalism. Rev Enferm 2004; 27(3): 31-37.
Ege Üniversitesi Bologna Sistemi. Erişim:10 Mart 2013, http://www.ebys.ege.edu.tr/login.aspx.
International Council of Nursing (2007). The ICN codeof ethics for nurses. Retrieved December 1,2011,
from http://www.icn.ch/images/stories/documents/about/icncode_english.pdf.
Fogerman MS. Professional identity: Values embedded in meaningful nursing practice. J Adv Nurs 1997;
25: 434-441.
Friedman MM, Bowden VR, Jones EG. Family values, family nursing research, theory, and practice. 5th
ed. New Jersey: Prentice Hall,2003; 351-376.
Güven K. Hastanelerde çalışan doktor, hemşire ve bu meslekleri seçen öğrencilerin tutum ve değerlerinin
analizi. Yayınlanmamış DoktoraTezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1990.
Halstead J & Taylor J. Learning and teaching about values: A review of recent research . Cambridge
Journal of Education 2000; 30(2):169202.
Hitchock JE, Schubert PE, Thomas SA. Care of young, middle and older adults, Chapter 23. Community
Health Nursing Caring in Action.2nd ed. New York: Thomson/Delmar Learning, 2000; 557-580.
İmamoğlu EO, Aygün ZK. 1970’lerden 1990’lara değerler: Üniversite düzeyinde gözlenen zaman, kuşak ve
cinsiyet farklılıkları. Türk Psikoloji Dergisi 1999; 14(44): 1-22.
Kasapoğlu A. Sosyoloji öğrencilerinin sosyal değer ve tutumları. Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Dergisi
1992; 35(1): 141-158.
Kaya H, Işık B, Şenyuva E, Kaya N . Hemşirelik öğrencilerinin bireysel ve profesyonel değerleri. Anadolu
Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012a; 15(1):18-26.
Kaya H, Kaya N, Şenyuva E, Işık B . Personal values of baccalaureate nursing students in Turkey. Int J
Nurs Pract 2012b;18:527-536.
Keskin G & Yıldırım GÖ. Hemşirelerin kişisel değerlerinin ve iş doyumlarının incelenmesi. Ege
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 22(1): 119-133.
Kocaman G. Entegrasyon. VI. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Kongresi, 23-25 Ekim 2008. Erişim: 20 Ekim
2011, http://www.istanbul.edu.tr/yuksekokullar/floren/egitim_kongresi.htm.
Kutay N, Tükenmez NM, Akkaya GC. Türk muhasebe meslek mensuplarının kişisel değerlerinin
belirlenmesine yönelik bir araştırma. İİFDergisi 2008; 23(268): 119-132.
Lamsa A, Sakkinen A. Turjanmaa P. Values and their change during the business education- a gender
perspective. International Journal of Value-Based Management 2000; 13: 203-213.
Martin P, Yarbrough S, Alfred D. Professonal values held by baccalaureate and associate degree nursing
students. J Nurs Scholarshp 2003; Third Quarter: 291-296.
McNeese-Smith DK & Crook M. Nursing values and a changing nurse workforce. Values, age and job
stages. J Nurs Adm 2003; 33(5): 260-269.
Myyry L & Helkama K. University students’ value priporities and emonotial empathy. Education
Psychology 2001; 21(1): 25-40.
Özensel E. Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi 2003; 1(3): 217-239.
Özsoy SA & Vatan F. Bir yüksekokulu çalışanlarının kişisel değerlerinin incelenmesi. Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi2007; 23(2): 1-11.
Özsoy SA, Uysal A, Bayık A ve ark. Hemşire öğrencilerin mesleğe ilişkin görüşlerinin ileriye dönük
incelenmesi. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Erzurum, 1999: 345-350.
Rassin M. Nurses’ professional and personal values. Nurs Ethics 2008; 15(5): 614–630.
Rokeach M. The nature of human values. NewYork: The Free Press, 1973; 110-118.
Sabancıoğulları S & Doğan S. Bir entegre eğitim programından yeni mezun olan hemşirelerin meslek ve
okul eğitimine ilişkin düşünceleri ve profesyonel kimlik düzeyleri. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi 2012;
20(3): 184-192.
Sagive L & Schwartz SH. Value priorities and subjective well being: direct relations and congruity effects.
Eur J Soc Psychol 2000; 30: 177 198.
Schank MJ & Weis D. Exploring commonality of professional values among nurse educators in the United
States and England. J Nurs Educ 2000; 39(1): 41-45.
School of Nursing Handbook and Policy Manual for RN- BSN Students. Erişim: 14 Mayıs 2012,
http://www.kysu.edu/NR/rdonlyres/913F6493-A3AB-46F4-95CEF4E68AEACAA0/0/BSNStudentHandbook1011.pd f .
Şirin A. Gençlerin değer sıralaması üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul:
Marmara Üniversitesi SosyalBilimler Enstitüsü. 1986.
Thorpe K & Loo R. The values profile of nursing undergraduate students: Implications for education and
professional development. J Nurs Educ 2003; 42(2): 83-90.
Tüfekci FG, Yıldız A. Öğrencilerin hemşireliği tercih etme gerekçeleri ve gelecekleri ile ilgili görüşleri.
Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12 (1): 31-37.
Uyguç N. Cinsiyet, mesleki değerler ve meslek seçimi. DEFİİF Dergisi 2003; 18(1): 93-103.
Ünlü HS, Özgür G, Gümüş AB. Hemşirelik yüksekokulundaki öğrencilerin hemşirelik mesleği ve eğitimi
ile ilgili görüş ve beklentileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2008; 24(1): 43-56.
Yazıcı
K.
(2011).
Değerler
eğitimine
genel
bir
http://www.sosyalbilgiler.gazi.edu.tr/articles/article20.pdf.
bakış.
Erişim:
20
Ekim
2011,
Yıldız S, Taşkıran E, Çiçek M. Üniversite öğrencilerinin bireysel değerleri ile girişimcilik eğilimleri
arasındaki ilişki: Kafkas Üniversitesi’nde bir araştırma. Erişim: 20 Ekim 2011,
http://abs.kafkas.edu.tr/upload/344/kongregirisimcilik.pdf.2011.
Yiğit R, Esenay IF, Derebent E. Türkiye’de hemşirelik son sınıf öğrencilerinin profili. Cumhuriyet
Üniversitesi HYO Dergisi 2007; 11(3):1-12.


Farklı cinsiyetteki ve gelir-gider düzeyindeki bireylerin tükettikleri
günlük kafein miktarı arasında fark olmadığı belirlenmiştir.
Akademisyen ya da idari personel olarak çalışanların tükettikleri günlük
kafein miktarı arasında bir fark olmadığı bulunmuştur. Günlük
tüketilen kafein miktarından daha fazla miktarda kafein alındığında
gelişen belirti sayısı arttıkça, alınan toplam günlük kafein miktarının da
arttığı, hiç belirti gelişmeyenlerde ise tüketilen kafein miktarının az
olduğu bulunmuştur. Günlük tüketilen kafein miktarından daha az
miktarda kafein alındığında gelişen belirti sayısı arttıkça, alınan toplam
günlük kafein miktarının da arttığı, hiç belirti gelişmeyenlerde ise
tüketilen kafein miktarının az olduğu bulunmuştur. Çocukken çikolata
alışkanlığı olan bireylerin tükettikleri günlük kafein miktarlarının
alışkanlığı olmayan bireylere oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur
(Tablo 3).
Tablo 4: Bireylerin Cinsiyetlerine Göre Tükettikleri Günlük Kafein Miktarından Daha
Fazla Miktarda Kafein Alındığında Gelişen Belirti Sayısına Göre Dağılımı
n
Belirti
sayısı
ortalaması
SD
t
p
Kadın
236
2.30
1.46
3.65
0.000
Erkek
126
1.72
1.41
Cinsiyet
Kadınlarda günlük tüketilen kafein miktarından daha fazla miktarda
kafein alındığında 2.3 belirti gelişirken erkeklerde 1.72 belirti
gelişmektedir. Yapılan analizde bu farkın anlamlı olduğu bulunmuştur
(p<0.01) (Tablo 4).
Tablo 5: Bireylerin Cinsiyetine Göre Günlük Tüketilen Kafein Miktarından Daha Az
Miktarda Kafein Alındığında Gelişen Belirti Sayısına Göre Dağılımı.
Barrett-Connor E, Chang JC, Edelstein SL. (1994). Coffee-associated osteoporosis offset by daily milk
consumption-the rancho bernardo study. JAMA, 271: 4, 280-283.
Başaran A, Sarıbay GF, Korkusuz F (2005). Kafein ve Kemik Mineral Yoğunluğu İlişkisi. Türk Geriatri
Dergisi, 8: 2, 61-68.
Bolton S, Null G (1981) Caffeine: Psychological Effects, Use and Abuse. Orthomolecular Psychiatry, 10: 3,
202-211.
Conlisk AJ, Galuska DA. Is caffeine associated with bone mineral density in young adult women. Prev
Med 2000; 31: 562-568.
Dökmeci İ (2002). Farmakoloji-temel kavramlar. İstanbul: Nobel tıp kitabevi, 319-322.
Finnegan D The health effects of stimulan drinks. British nutrition foundation Nutrition bulletin 2003;
28: 147-155.
Gilbert RM (1984). Caffeine Consumption. Prog Clin Biol Res, 158, 85-213.
Harris SS. And Dowson-Hughes B. Caffeine and bone loss in healthy postmenopaussal women. AJCN,
1994, 60;573-578
Jarvis MJ (1993). Does caffeine intake enhance absolute levels of cognitive performance? Biomedical and
life sciences and medicine, 110: 1, 45-52.
Köroğlu E (1994) Mental bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı DSM-IV. Amerikan Psikiyatri Birliği,
Hekimler Yayın Birliği, 262-266.
Küçer N (2010). The relationship between daily caffeine consumption and withdrawal symptoms: a
questionnaire-based study. Turk J Med Sci, 40: 1, 105-108.
Loyacano SL (1999).
The relationship between caffeine consumption and study habits. School
Administrator, 56: 3, 6-12.
Luciano M, Kirk KM, Heath AC, Martin NG. (2005). The genetics of tea and coffee drinking and
preference for source of caffeine in a large community sample of Australian twins. Addiction, 100,
1510–1517.
McKim EM, McKim WA (1993) Caffeine: how much is too much? Can. Nurse, 89: 11, 19-22.
Maia L,de Mendonça A (2002) Does Caffeine intake protects from alzheimer’s disease. European Journal
of Neurology, 9, 377-382.
Nussberger J, Mooser V. Maridor G. et al. (1990) Caffeine induced diuresis and atrial natriuretic peptides.
J. Cardiovascular. Pharmacol, 15, 685-691.
Orbeta RL, Overpeck MD, Ramcharran D, et al. (2006). High caffeine intake in adolescents: associations
with difficulty sleeping and feeling tired in the morning. Journal of Adolescent Health, 38: 4, 451-453.
Packard PT, Recker RR (1996). Caffeine does not affect the rate of gain in spine bone in young women.
Osteoporosis Int, 6: 2, 149-152.
Passmore AP, Kondowe GP, Johnston GD (1987). Renal and cardiovascular effects of caffeine: a dose
response study. Clin.Sci, 72, 749-756.
Pollak C P, Bright D (2003). Caffeine Consumption and Weekly Sleep Patterns in US Seventh-, Eighth-,
and Ninth-Graders. Pediatrics, 111: 1, 42-46.
Shiriow MJ, Mathers CD (1985). A study of caffeine consumption and symptoms: indigestion, palpitations,
tremor, headache and insomnia. Int. J. Epidemiol, 14, 239–248.
Shirlow M J, Berry G, Stokes G (2008). Caffeine consumption and blood pressure: an epidemiological
study. Vasc Health Risk Manag, 4: 5, 963–970.
Swanson DL, Barnes SA, Mengden Koon SJ, El-Azhary RA (2007). Caffeine consumption and
methotrexate dosing requirement in psoriasis and psoriatic arthritis. Int J Dermatol, 46: 2, 157-159.
Silverman K, Evans SM, Strain EC, and Griffiths RR (1992). Withdrawal syndrome after the double-blind
cessation of caffeine consumption. NEJM, 327: 16, 1109-1114.
Tot Acar Ş, Yazıcı K, Köksal R, Sanberk S, Yazıcı A (2011). Hocam, bir kahve daha alır mıydınız? Bir tıp
fakültesinde öğrenciler, asistanlar ve öğretim üyeleri arasında kafein, alkol ve sigara tüketimi.
New/Yeni Symposium Journal, 49: 2, 121-124.















KAYNAKLAR
Akın H. Çukurova Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Temel Biyoetik
Konuları Hakkındaki Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü. 2007:39-44.
Anderson ES. Why commercial surrogate motherhood unethically commodifies women and children: reply
to mclachlan and swales. Health Care Analysis 2000; 8: 19–26.
Arslan H, Cingi EM. Yardımcı üreme tekniklerinde etik sorunlar ve yasal düzenlemeler Kızılkaya BN (ed).
İnfertilite Hemşireliği Kitabı. 1. Baskı. Acar Basım ve Cilt San. Tic. A.Ş. İstanbul; 2009: p.243-252.
Australian Goverment National Health and Medical Research Council (2007). Ethical guidelines on the
use
of
assisted
reproductive
technology
in
clinical
practice
and
research.
http://www.nhmrc.gov.au/guidelines/publications/e78 (erişim: 14.05.2012).
Aydın E. Taşıyıcı Annelikle ilgili etik sorunlar. J Turk Soc Obstet Gynecol 2006; 3(1):19-25.
Berger BM. Üçüncü tarafın bulunduğu üreme: Oosit donasyonu ve taşıyıcı annelik. Bayer S.R, Alper M.M,
Penzias A.S. (ed). Işık A.Z, Vicdan K (Çeviri ed.), İnfertilite El Kitabı. İkinci baskı. Nobel Tıp
Kitapevleri; 2008: p. 121-135.
Boone WR (2012). The ethics of assisted reproductive technology. www.eolss.net/Sample.../E6-183-1200.pdf (erişim: 14.05.2012).
Dıckens BM (2012). Ethical issues arising from the use of assisted reproductive Technologies.
www.faculty.umb.edu/.../Moral%20Issues... (erişim: 14.05.2012).
Erdinç O (2012). Yardımcı üreme teknikleri. http://halksagligi.uludag.edu.tr/Seminerler/yardimci ureme
teknikleri.pdf. (erişim: 14.05.2012).
Figo Komitesi. Tıbbi olmayan amaçlar için cinsiyet seçimi. Dölen İ (çev. ed.). Obstetrik ve Jinekolojide Etik
Konular, Ankara, 2008: p. 8-10.
Harper JC, Bui T. Pre-implantation genetic diagnosis. Best Practica & Research Clinical Obstetrics and
Gynaecology, 2002; 16(59):659-670.
Karanisaoğlu H, Yazıcı S. Yardımcı üreme tekniklerinde ve hemşirelik yaklaşımı. Kızılkaya BN (ed).
İnfertilite Hemşireliği Kitabı. 1. Baskı. Acar Basım ve Cilt San. Tic. A.Ş. İstanbul; 2009: p.69-86.
Liao SM. The ethics of using genetic engineering for sex selection. J Med Ethics 2005; (31):116–118.
Meinke SA (2012). Surrogate motherhood: Ethical and legal ıssues. National Reference Center for
Bioethics
Literature.
http://bioethics.georgetown.edu/publications/scopenotes/sn6.pdf
(erişim:
14.05.2012).
Ohl J, Partisami M, Wittemer C ve ark. (2003). Assisted reproduction techniques for HIV serodiscordant
couples: 18 months of experience. Human Reproduction. 18(6): 1244-1249.
Özçelik B. Over kanserlerinde fertilite koruyucu yaklaşımlar. Erciyes Tıp Dergisi 2008; 30(2):100-106.
Özdeğirmenci Ö, Dölen İ. Yardımcı üreme teknikleri ve etik. Çiçek N, Mollamahmutoğlu L (ed.), A’dan
Z’ye Yardımcı Üreme Teknikleri, Palme Yayıncılık, 2009; p. 397-405.
Üremeye
Yardımcı
Tedavi
(ÜYTE)
Merkezleri
Yönetmeliği
http//www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com... (erişim: 14.05.2012).
(2010).
Pennings G, Wert G. Evolving ethics in medically assisted reproduction. Human Reproduction Update
2003; 9(4): 397-404.
Sakai RR, Tamashiro KLK, Yamazaki Y ve ark. Cloning and assisted reproductive techniques: ınfluence on
early development and adult phenotype. Birth Defects Research (Part C) 2005; 75:151–162.
Seyalıoğlu İ, Erarslan Şenel B, Hot İ ve ark. Klonlamaya genetik, etik ve hukuksal açıdan yaklaşım. Adli
Tıp Dergisi 2007;21(29):31-45.
Schnorr JA, Muasher SJ, Jones HW, Jr. Evaluation of the clinical efficacy of embryo cryopreservation. Mol
Cell Endocrinol 2000; 169:85-89.
The Ethics Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Financial compensation of
oocyte donors. Fertil Steril 2007; 88(2) 305-309.
Uysal P. İn Vitro Fertilizasyon- Embriyo Transferi (IVF-ET) ve Etik. T Klin Tıp Etigi-Hukuku-Tarihi
2003; 11: 41-44.
Vayena E, Rowe P, Griffin P. Current Practices and Controversies in Assisted Reproduction. Report of a
meeting on Medical , Ethical and Social Aspects of Assisted Reproduction held at WHO Headquarters
In; 2002 17-21 September 2001; Geneva, Switzerland.
EGE ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
SON KONTROL LİSTESİ
1. Makalenin Türü
Araştırma
Derleme
Olgu sunumu
Başlık Sayfası
2. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlığı büyük harf ile yazıldı.
3. Yazarlar ve kurumları belirtildi.
4. Tüm yazarların yazışma adresleri, iş tel, gsm, e-posta belirtildi.
5. Makale bir kongrede sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı belirtildi.
Özet Sayfası
6. Türkçe ve İngilizce yapılandırılmış özet yazıldı (250-300 sözcük).
7. Türkçe ve İngilizce özet birbiriyle uyumlu.
8. Türkçe ve İngilizce anahtar sözcükler yazıldı.
9. Özetler sayfası metnin 1. sayfası olacak şekilde numaralandırıldı.
Ana Metin
10. Açık, güncel ve rahat anlaşılır Türkçe kullanıldı.
11. Gramer ve yazım kurallarına uyuldu.
12. Yeni, alışılmadık ve yabancı terimler kullanılmışsa yanlarına Türkçe
eşanlamlılarına yer verildi.
13. Kısaltmalar kullanılmışsa ilk kullanımda terimin yanında parantez içinde
kısaltması belirtildi.
14. Araştırma makalelerinde alt bölüm başlıkları istenen şekilde yazıldı.
15. Derleme makaleler giriş anlatımını izleyen alt başlıklarda toplanarak uygun
bir sonuç anlatımıyla bağlantılı bir şekilde sunuldu.
16. Bilimsel etik ilkelere uyulduğu belirtildi. Etik kurul izin yazısı eklendi.
Kaynaklar
17. Kaynak gösterimi metin içinde belirtilen kurallara (yazar soyadı ve yayın
tarihi) uygun olarak yapıldı.
18. Kaynaklar alfabetik sıra ile dizildi ve kaynak gösterimi kurallara uygun olarak
yapıldı.
19. Doğrudan yararlanılmayan herhangi bir kaynak kullanılmadı (Elimde
kaynakların tümü mevcut ve gerektiğinde dergi yayın kuruluna bunu ispat
edebilirim.)
Tablo ve Resimler
20. Belirtilen kurallara uygun olarak hazırlandı.
21. Başka kaynaklarda alınan şekil, resim, tablolarda kaynak gösterildi.
Tüm Makale
22. Makalenin sayfa kenar boşlukları kontrol edildi.
23. Makalenin satır aralıkları uygun.
24. Makalenin ilgili bölümlerinde uygun yazı karakteri kullanıldı.
25. Makalenin ilgili bölümleri uygun puntoda yazıldı.
26. Makale sayfa sınırlarını aşmayacak şekilde yazıldı.
27. Makalede uygun şekilde sayfa numarası verildi.
EGE ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK
FAKÜLTESİ DERGİSİ
Yazarlık/Yayın Hakkı Onay Formu
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Başlıklı makalenin yazar / yazarları olarak yayın hakkını Ege Üniversitesi
Hemşirelik Fakültesi Dergisi’ne vermeyi kabul ediyorum/ ediyoruz. Yayınlanmasını
istediğimiz bu makalenin Türkçe ve yabancı dilde herhangi bir dergiye yayınlanmak
üzere gönderilmediğini ve daha önce hiçbir dergide yayınlanmadığını bildirip,
yazının içeriği ile ilgili etik ve bilimsel sorumluluğu üstlendiğimi/ üstlendiğimizi kabul
ederim/ederiz.
Yazar/ Yazarlar
İmza
Tarih
DERGİ YAZIM KURALLARI
Yayının Kabulü: Basılması istenen yazılar, aşağıda belirtildiği şekilde, dergi
editörlüğüne gönderilecektir. (E-mail: [email protected].) Makaleler üç
bağımsız hakem tarafından incelenip, onayları alındıktan sonra yayınlanabilir.
Hakemler, gerekli gördükleri yazılara değişiklik önerebilirler. Makalenin yayınlanmasında son karar, editör görüşü ile Dergi Yayın Kuruluna aittir. Dergide
yayınlanan yazılar için, herhangi bir ücret ya da karşılık ödenmez. Gönderilen yazıların
kabul edilip edilemeyeceği yazarlara bildirilir. Makalenin kabulü halinde, başlıkların altına yazar ad(lar)ı kurum adresleri ve e-mail adresleri eklenip
[email protected]. adresine gönderilecektir.
Makalenin Hazırlanışı: Makale, Microsoft Word programında A4 kağıt
boyutunda yazılmalıdır. Başlık 10 punto Times New Roman, Özet 9 punto Times New
Roman, ana metin 10 punto, tablo ve kaynaklar 8 punto olacak şekilde yazılmalıdır.
Araştırma raporları 16 sayfa, derleme ve olgu sunumları 10 sayfayı (kaynaklar dahil)
geçmemelidir.
Makalenin Yazılışı şu sırayı izlemelidir.
BAŞLIK SAYFASI
•
•
•
•
•
Türkçe Başlık (Büyük harf ile),
İngilizce Başlık (Büyük harf ile),
Yazarların adları ve soyadları (soyadı büyük harf ile)
Yazarların Yazışma adresleri, kurum adresleri, e-mail adresleri
Makale bir kongrede bildiri olarak sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı
belirtilmelidir.
ÖZET SAYFASI
Özetler Türkçe ve İngilizce Olmak üzere iki dilde olmalı, yazının Türkçe ve
İngilizce başlıklarını taşımalı, araştırmanın temel anlamını metne bakmayı
gerektirmeyecek şekilde 250-300 sözcük ile yansıtmalıdır.
Araştırma makalelerinin özetleri; “Amaç”, “Gereç ve Yöntem”, “Bulgular ve
Sonuç” bölümleri ile anahtar sözcükleri içermelidir. Anahtar kelimelerin “Türkiye Bilim
Terimleri”nden seçilmesi gerekmektedir. Bilgi için adresten yararlanılmalıdır.
(http://www.bilimterimleri.com).
Araştırma makalelerinin İngilizce özetleri; “Objective”, “Methods”, “Results”,
“Conclusion” ve “Key Words” bölümlerini içermelidir. İngilizce anahtar kelimeler
“Medical
subject
Headings
(MESH”e
uygun
olarak
verilmelidir.
(http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html)
Derleme Makalelerinin özetleri; Giriş, amaç, gelişme ve sonuç anlamı taşıyacak
şekilde içeriği tam olarak yansıtmalıdır. Anahtar Sözcükler yer almalıdır. Derleme
makalelerinin İngilizce özetleri; aynı şekilde olmalıdır.
Olgu Sunumu özetleri olguyu kısaca tanımlamalı ve hemşirelik süreçlerini
içermelidir. İngilizce özetleri de aynı şekilde olmalıdır.
Özetler sayfası metnin birinci sayfası olacak şekilde numaralandırılmalıdır.
DERGİNİN YAYIN DİLİ
Derginin yayın dili Türkçe’ dir. Ancak Yurtdışından gelen çok önemli İngilizce
makalelere de yer verilebilir.
METİN:
Dil ve biçim (üslup) açısından aşağıdaki özellikleri taşımalıdır.
• Açık, güncel ve rahat anlaşılır olmalıdır.
• Gramer ve yazım kurallarına uyulmalıdır.
• Yeni, alışılmadık ve yabancı terimler kullanılmışsa yanlarında Türkçe
eşanlamlarına yer verilmelidir
• Kısaltmalar kullanılmışsa ilk kullanımda terimin yanında parantez içinde
kısaltması belirtilmiş olmalıdır.
• Bilimsel etik ilkelere uyulduğu belirtilmiş olmalı ve etik kurul izin yazısı
eklenmelidir.
• Makale bir kongrede bildiri olarak sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı
belirtilmelidir.
Araştırma Raporları: Giriş, Amaç, Gereç ve Yöntem, Bulgular ve Tartışma, Sonuç
ve Öneriler, Kaynaklar başlıklarını taşıyan bölümlerden oluşmalıdır. Araştırmaya
katılmamış, ancak destek sağlamış olan kişi ve kuruluşlara teşekkür başlığı altında
teşekkür edilebilir. Verilerin toplanmasında, örneklem gruplarının haklarının korunması
açısından etik kurallara uyulduğu açıkça belirtilmeli, kritik gruplarla yürütülen
çalışmalarda etik kurul veya kurum izin belgelerinin fotokopileri eklenmelidir.
Tablo ve Şekiller: Grafik, fotoğraf ve çizimlere sıra numarası verilmelidir. Her
tablonun üstünde ve şekillerin altında sıra numarası ve şekilleri kısaca açıklayan bir
anlatım bulunmalıdır. Araştırma raporları derleme ve olgu sunumları için en çok
4 şekil kabul edilmektedir. Tablo, şekil ve grafikler, bilgisayarda çizilip metin içinde
olması gereken yere yerleştirilmelidir. Net baskı elde edilebilmesi için, şekil,
resim/fotoğraflar ayrı birer .jpg veya .gif dosyası olarak (pixel boyutu yaklaşık
500x400, 8 cm eninde ve 300 çözünürlükte taranarak), dergiye ayrıca iletilmelidir. Resim/fotoğraflar renkli, ayrıntıları görülecek derecede kontrast ve net
olmalıdır. Başka bir kaynaktan alınan tablo ve şekillerin altına, alındığı kaynak şu
şekilde belirtilmelidir.
Güvenç B (1970) Kültür kuramında bütüncülük sorunu üzerine bir deneme.
Ankara, s.51’den alındı.
Fotoğrafların eni 11 cm. boyu 15 cm.’i aşmamalı, metin içinde fotoğrafın
yerleştirileceği yer boş bırakılıp fotoğraf altına gerekli açıklama yapılmalıdır.
Derlemeler: Konuyu yeterince irdeleyen kapsamlı literatür taramasına
dayandırılmış olmalı; giriş anlatımını izleyen alt başlıklarda toplanarak gelişme ve
sonuç anlatımıyla sunulmuş olmalıdır. Kaynakça kullanım kurallarına uyulmalıdır.
Olgu Sunumları: Giriş, Olgu Sunumu, Tartışma ve Kaynaklar verilerek
yazılmalıdır. Olgu sunumu fotoğraf ve akış şemaları ile desteklenebilir. Fotoğraf ve
akış şemaları için gerekli izinler alınmalıdır.
Son Kontrol Listesi: Son Kontrol listesi gözden geçirilip, imzalandıktan sonra
gönderilen yayına eklenerek gönderilmelidir. (ayrı bir sayfa olarak)
Yazarlık/Yayın Hakkı Onay Formu: Tüm yazarlar tarafından imzalanmış
olarak gönderilmelidir.
KAYNAK KULLANIMI
Metin içinde: Yazarın soyadı ve yazının yayın tarihi ile birlikte belirtilmeli,
yazar ve tarih arasına virgül konmamalıdır. İki yazarlı kaynaklarda, yazarların her
ikisinin soyadı, ikiden fazla yazarlılarda ise, birinci yazarın soyadı ve “ve ark.” Şeklinde
belirtilmelidir.
Örnekler
(Graydon 1988), depresyonun…
(Sarna ve Mc Corkle 1996), araştırmalarında……
(Lasry ve ark. 1987), yaptıkları çalışmada……
………saptanmıştır (Graydon 1998).
………ortaya çıkarılmışlardır (Bard ve Sutherland 1955).
Ancak cümle başlangıcında kullanırken kullanım şekli aşağıdaki gibi;
Sarma ve Mc Corkle araştırmalarında ……………………..(1996). olacaktır.
Aynı yazarın, aynı yıldaki değişik yayınları (Bayık 1996 a, Bayık 1996 b) şeklinde
belirtilmelidir.
Birden çok yazar aynı anda gösterileceği zaman, aynı parantez içinde virgülle
ayrılarak gösterilmelidir. Kaynaklar tarih sırasına göre sıralanmalıdır.
Örnek:
(Argon 1992 , Karadakovan 1992).
Kaynakçada: Kaynaklar, alfabetik sıra ile dizilmelidir. Yazar ad (lar) ının baş
Harfleri arasına noktalama işaretleri konulmamalıdır. Üç Yazara kadar çoğul yazarlı
kaynaklarda, yazar soyadı ve adının baş harfini izleyerek aralarına virgül konulmalıdır.
Üçten fazla yazarlı kaynaklar, ilk üç isimden sonra “ve ark.” Şeklinde belirtilmelidir.
Kongre bildirileri, kişisel deneyimler kaynak olarak gösterilmemelidir.
Dergi isimleri, Index Medicus’a uygun olarak kısaltılmalıdır. Dergi makalesi,
kitap isimleri yazılırken, ilk kelimenin baş harfi büyük, diğerleri küçük harfle
yazılmalıdır.
Kaynakların Yazılışı İle İlgili Örnekler
Dergi Makalesi
Yazar(lar)ın soyadları ve isimlerinin baş harfleri, makale ismi, dergi ismi, yıl, cilt,
sayı, sayfa no’su belirtilmeledir.
• Stephane A. Management of congenital cholesteatoma with otoendoscopic
surgery: Case Report., JMed Sci, 2010; 30(2): 803-807.
• Lorig K, Gonzales VM, Ritter P & et al. Comparison of three methods of data
collection in an urban Spanish-speaking population. Nurse Res. 1997; 46(4):
230-234.
Dergi Eki (Supplement)
• Kocaman N, Kutlu Y, Ozkan S. Predictors of psychosocial adjustment in
people with physical disease. J Clin Nurs 2007; 16(3A Suppl.): 6-16.
Kitap:
Yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve isim(ler) inin baş harfleri, bölüm başlığı, editör(lerin)
ismi, kitap ismi, kaçıncı baskı olduğu, sehir, yayınevi, yıl ve sayfalar belirtilmelidir.
• Karasar N. Araştırmalarda rapor hazırlama. 8.basım, Ankara: 3A Araştırma
Eğitim danışmanlık Ltd., 1995; 101-112.
• Terakye G. Hemşirelikte iletişim ve hasta hemşire ilişkileri. 2.baskı. Ankara:
T.C.Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü; 1994.
Yabancı Dilde Yayınlanan Kitaplar için:
• Gorman LM, Raines ML, Sultan DF. Psychosocial nursing for general patient
care. 2nd ed. USA: F.A. Davis Company; 2002.
• Solcia E, Capella C, Kloppel G. Tumors of the exocrine pancreas. Tumors of
the Pancreas. 2 nd ed. Washington: Armed Forces Institute of Pathology;
1997: 145-210.
Kitap Bölümü:
• Kaufman CA, Wyatt RJ. Neuroleptic Malignant Syndrome. (içinde). Melszer
HY (ed). Psychopharmacology. New York: Raven Pres; 1987.
• Underwood LE, Van Wyk JJ. Normal and aberrant growth. In: Wilson JD,
Foster DW, eds. Viliams’ Textbook of Endocrinology. 1 st ed. Philadelphia:
WB Saunders; 1992: 1079-138.
Kitap Çevirisi:
• Wise MG, Rundell JR. (1994) Konsültasyon Psikiyatrisi. (Çevri: TT Tüzer, V
Tüzer). Ankara: Compos Mentis Yayınları; 1997.
Metin içinde “(Wise ve Rundell 1994)” şeklinde gösterilir.
• Hofling CK, Leininger MM. Hemşirelikte ana psikiyatrik kavramlar (Kumral A,
Çeviri Editörü). İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Yayınları; 1960. (orijinal çalışma
basım tarihi 1983).
Yazar ve Editörün Aynı Olduğu Kitaplar
• Uyer G. Yeni bir birimin planlanması ve organizasyonu. (içinde). Hemşirelik
Hizmetleri Yönetimi El Kitabı. (Uyer G, editör). 1.basım. İstanbul: Birlik ofset
Ltd. Sti; 1986: 56-61.
• Eken A. Kozmesötikler: Kozmetiklerle İlaçlar Arası Ürünler. Eken A, editör.
Kozmesötik Etken Maddeler. 1.Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2006: 1-7.
Yazar Adı Olmayan Yayınlar
(Sık kullanılan Çeviri Kaynaklara Örnekler):
American Psikiyatri birliği (1994) Mental Bozukluklarının Tanısal ve Sayımsal El
Kitabı, dördüncü baskı (DSM-IV) ( Çev.ed.: E Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara,
1995.
Metin içinde “American Psikiyatri Birliği (1994)” şeklinde gösterilir.
Dünya Sağlık Örgütü (1992) ICD-10 Ruhsal ve Davranışsal Bozukluklar Sınıflandırılması. (Çev. Ed.;MO Öztürk, B Uluğ, Çev.: F.Çuhadaroğlu, İ.Kaplan, G. Özgen, MO
Öztürk, M rezaki, B Uluğ). Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği Yayını, Ankara: 1993.
Metin içinde “Dünya Sağlık Örgütü (1992)” şeklinde gösterilir.
Yayınlanmamış Tez
Yavaş O. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin iş doyumu ve
örgütsel gereksinimlerine ilişkin bir inceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.1993: 53-55.
Basılmamış Yayınlar
Gordes G, Cole JO, Haskell D.&. et al. The naturel history of tardive dyskinesia.
J.Clin Psychophormacol. (Baskıda).
İnternet üzerinden alınan belgeler kaynak Olarak Kullanılıyorsa:
Yararlanılan yazının yazarı, yazarı yoksa kurum adı UNICEF gibi kurum adı
yoksa kaynak gösterilmemelidir. Yayının internet kaynağı varsa Yayının başlığı,
internet adresi ve son erişim tarihi belirtilerek gösterilebilir.
• Lee DS, Austin PC, Rouleau JL, Liu PP, Naimark D, Tu JV. (November 19,
2003). Predicting mortality among patients hospitalized for heart failure.
The Journal of the American Medical Association, 290(19): 2581-2587.
Retrieved
November
23,
2003,
from
http://jama.ama-assn.
rg/cgi/content/abstract/290/19/2581.
Yayın resmi yayın olarak gösterilecekse;
• American Nurses’ Association. Statement on psychiatric mental health
nursing practice and standards of psychiatric-mental health clinical
practice. Washington: American Nurses’ Publishing; 1994.
Kaynakların doğruluğundan yazarlar sorumludur. Doğrudan yararlanılmayan
ya da başka kaynaklardan aktarılmış kaynaklar belirtilmemeli, basılmamış eserler,
kişisel haberleşmeler, Medline taramalarından ulaşılan makalelerin özetleri kaynak
gösterilmemelidir.