000-ƒmit Gezder-Erzurumlu Ŝerhi

Transkript

ÖZELLEfiT‹RMEN‹N HUKUK‹ REJ‹M‹
Yrd. Doç. Dr. Ümit GEZDER
Assistant Professor, PhD, Master of Law
Erzurumlu Şerhi
Mesafeli Sözleşmeler
(Erzurumer Commentary of Distance Contracts)
i
ii
Yay›n No
Hukuk Dizisi
: 1661
: 743
1. Bas› – Mart 2006 - ‹STANBUL
ISBN 975 - 295 - 552 - 5
Copyright© Bu kitab›n bu bas›s›n›n Türkiye’deki yay›n haklar› BETA Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’ye
aittir. Her hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tamamen ya da özet halinde,
fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço¤alt›lamaz, da¤›t›lamaz. Normal ölçüyü
aflan iktibaslar yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur.
Dizgi
Bask› - Cilt
Kapak Tasar›m
: Beta Bas›m A.fi.
: Kahraman Ofset
: Gülgonca Çarp›k
Beta BASIM YAYIM DA⁄ITIM A.fi.
Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15
Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77
Fax: (0-212) 511 36 50
e-mail: [email protected]
www.betakitap.com
iii
Babam Reflit GEZDER’in Aziz Hat›ras›na.
iv
v
ÖNSÖZ
Teknolojinin bizzat kendisi ve topluma etkisi hukukun bunlara tavr›n› gerektirmektedir. Zira hukukun hakk›nda gerekli düzenlemeleri yapmad›¤› bir realite, hukukun bafll›ca amaçlar›ndan olan kiflileri koruma ve düzeni sa¤lama
prensibini derinden sarsacakt›r. Özellikle tüketicinin korunmas› konusunun gereklili¤i ya da baflka bir ifadeyle onun tercih edilebilir boyutunun olabilece¤inin
ortaya ç›k›fl›, uygar dünyada bunun temel konulardan biri olarak görülüp düzenlenmesi ile cevap bulmufltur. Tüketicinin teknolojideki bu geliflmeler karfl›s›nda
korunmas›, Türkiye Cumhuriyeti Anayasas› m.172’nin de emri gere¤idir.
Bunlara ilaveten AB mevzuat›n›n Türk Hukuku’na uyarlanmas› da bir zorunluluk olarak ortaya ç›km›flt›r. Bu ba¤lamda, çal›flma alan›m›z itibariyle, teknolojinin
yeni olanaklar› karfl›s›nda alaca¤›m›z tavr› belirlemede art›k karfl›m›zda izlemek,
yakalamak ve geçmek için sadece ‹sviçre mevzuat› de¤il, bir flekilde onlar› da etkileyen AB mevzuat› ve bu mevzuat›n Üye Devletlere uyarlanmalar› durmaktad›r.
Bu fierh’in konusu aç›s›ndan, teknolojideki geliflmelerin de çeflitlendirdi¤i iletiflim araçlar›yla sözleflmelerin yap›lmas›n›n her geçen gün daha da fazlalaflmas›,
özellikle Borçlar, Haks›z Rekabet, Usul ve Tüketici Hukuku’nda yeni düzenlemeleri gerektirmifl ve hâlâ gerektirmeye devam etmektedir. Çünkü teknoloji devrimi,
mevzuat›n da yenilenmesini ve sürekli gözden geçirilmesini gerektirmektedir.
Bu fierh, 2004-2005 y›llar›nda, son alt› ayl›k k›sm›nda TÜB‹TAK’›n maddi
ve manevi aç›dan çok de¤erli burs katk›lar›yla, Doçentlik çal›flmalar›m için Misafir Araflt›rmac› Dr. (Ass.Prof.Dr.) olarak bulundu¤um bir y›l› aflk›n sürede Danimarka Aarhus School of Business Deparment of Law’da akademisyen arkadafllar›ma Doçentlik çal›flmalar›mla ilgili seminerlere ilaveten sundu¤um; “Consumer
Protection and Distance Contracts” (2004); “The Right of Withdrawal in
Distance Contracts” (2005) ve “Obligation of Information in Distance
Contracts” (2005) bafll›kl› üç seminer çerçevesinde tamamlanm›flt›r.
Burada özellikle beni davet edip Aarhus School of Business Deparment of Law’›n
tüm imkânlar›n› çal›flmalar›ma sunan ve bana iyi bir çal›flma ortam› sa¤layan akademisyen arkadafllar›m Danimarka Aarhus School of Business Deparment of Law’›n
önceki Baflkan› Associate Prof. Hans Henrik Edlund, Lic.Law, ve flu andaki Baflkan› Prof. Karsten Engsig Sørensen, PhD, LLM, ve Assistant Prof. Rene Franz
Henschel, PhD, Master of Law ve Deparment of Law’daki di¤er tüm akademisyen,
sekreter ve kütüphane çal›flanlar›na teflekkürlerimi sunar›m.
fierh’in yay›nlanmas›na katk›lar›ndan dolay› Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m
A.fi.’nin yöneticisi Seyhan Satar’a ve dizgiyi titizlikle yapan Gülgonca Çarp›k
ve Veysel Coflkun’a da teflekkürlerimi iletirim.
Moda/‹stanbul
Yrd.Doç.Dr. Ümit GEZDER
25 fiubat 2006
[email protected]
vi
vii
‹Ç‹NDEK‹LER
ÖNSÖZ
........................................................................................v
KISALTMALAR
.....................................................................................xix
B‹BL‹YOGRAFYA ....................................................................................xxv
G‹R‹fi
TÜKET‹C‹N‹N KORUNMASI, MESAFEL‹ SÖZLEfiMELER VE
ELEKTRON‹K T‹CARET HAKKINDAK‹ MEVZUAT
I.
TÜKET‹C‹N‹N KORUNMASI ....................................................................1
A. Avrupa Birli¤i Hukuku’nda Tüketicinin Korunmas› ...............................1
B. Türk Hukuku’nda Tüketicinin Korunmas› ...............................................2
1.
2.
3.
4.
Genel Olarak ..........................................................................................2
Anayasa’da Tüketicinin Korunmas› .....................................................2
Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanun ...........................................3
Rekabetin Korunmas› Hakk›nda Kanun’da Tüketicinin Korunmas› ....4
II. MESAFEL‹ SÖZLEfiMELER VE ELEKTRON‹K T‹CARET
HAKKINDAK‹ MEVZUAT...........................................................................4
A. Genel Olarak...............................................................................................4
B. Avrupa Birli¤i Direktifleri ve Tüzük .........................................................6
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Mesafeli Sözleflmeler Direktifi..............................................................7
Elektronik Ticaret Hakk›ndaki Direktif ..............................................8
Elektronik ‹mzalar Direktifi.................................................................9
Finansal Mesafeli Sözleflmeler Direktifi ............................................10
Reklamc›l›k Hakk›ndaki Direktifler...................................................10
Tüketicinin Korunmas›nda Birlikte Çal›flma Hakk›nda Tüzük .......11
Haks›z Ticarî Muameleler Direktifi ...................................................12
C. Türk Hukuku ............................................................................................12
1. TKHK m.9/A.........................................................................................12
2. Mesafeli Sözleflmeler Uygulama Usul ve Esaslar› Hakk›nda
Yönetmelik ...........................................................................................13
3. Elektronik ‹mza Kanunu ....................................................................13
4. Ticari Reklam ve ‹lanlara ‹liflkin ‹lkeler ve Uygulama Esaslar›na
Dair Yönetmelik...................................................................................13
viii
5. Elektronik Haberleflme Kanunu Tasar›s› ..........................................14
6. Banka Kartlar› ve Kredi Kartlar› Kanunu ........................................14
7. Türk Borçlar Kanunu Tasar›s› ...........................................................14
D. ‹sviçre Hukuku .........................................................................................14
E. Alman Hukuku .........................................................................................16
F. Amerikan Hukuku ....................................................................................17
B‹R‹NC‹ BÖLÜM
MESAFEL‹ SÖZLEfiMELER‹N TANIMI, UNSURLARI, KONUSU,
TARAFLARI VE KAPSAM DIfiI SÖZLEfiMELER
I.
TANIMI
..............................................................................................24
A. Genel Olarak.............................................................................................24
B. TKHK ve MSHY’deki Tan›m....................................................................24
1. Tüketici Sözleflmeleri ..........................................................................24
a) TKHK m.2’nin Anlam› ...................................................................25
b) Tüketici ‹fllemi Kavram› ve Elefltirisi...........................................25
2. Mesafeli Sözleflmeler ...........................................................................26
a) Kavram............................................................................................26
b) Mesafeli Sözleflmelerin Hukukî Niteli¤i .......................................27
c) Benzer Sözleflmelerden Ayr›lmas› .................................................27
(1) Kap›dan Sat›fllardan Ayr›lmas›................................................27
(2) Tacirden-Tacire (B2B) Sözleflmelerinden Ayr›lmas› ...............27
II. UNSURLARI ..............................................................................................28
A. Sözleflme Taraflar›n›n (Fiziksel Olarak)
Karfl› Karfl›ya Gelmemesi.........................................................................28
1. Karfl› Karfl›ya Gelinmeksizin..............................................................28
2. Yap›lan .... Sözleflmeler........................................................................29
3. Sadece ve Sadece ‹letiflim Araçlar›n›n Kullan›lmas› ........................30
B. Mesafeli ‹letiflim Araçlar›n›n Kullan›lmas›............................................32
1. Bir ya da Birden Çok Mesafeli ‹letiflim Arac›n›n Kullan›lmas› .......32
2. ‹letiflim Araçlar› ...................................................................................33
a)
b)
c)
d)
Yaz›l› ‹letiflim Araçlar› ...................................................................33
Görsel ‹letiflim Araçlar›..................................................................33
Telefon ‹letiflim Araçlar› ................................................................34
Elektronik Ortamdaki ‹letiflim Araçlar› .......................................34
(1) Kavram ......................................................................................34
(2) Elektronik Biliflim A¤›n›n Tan›m›............................................34
(3) Elektronik Ticaretin Tan›m›.....................................................34
(a) Elektronik Ticaretin Yap›ld›¤› Sistemler ...........................35
(i) Elektronik Data De¤ifl-Tokuflu (EDI) ve Di¤er
‹letiflim Sistemleri..........................................................35
(ii) ‹nternet...........................................................................36
(b) Elektronik Ticaret ‹fllemleri ...............................................37
(i) Offline Hukukî ‹fllemler .................................................38
(ii) Online Hukukî ‹fllemler ................................................38
e) Di¤er ‹letiflim Araçlar› ...................................................................38
3. ‹letiflim Araçlar›n›n Kullan›lmas›.......................................................39
C. TKHK m.9/A (ve MSHY m.4 f.1 b.›)’da Yer Verilmeyen
“Organize Edilen Sat›fl ve Hizmet Sistemleri” Unsuru...............................40
1. Genel Olarak ........................................................................................40
2. Organize Edilen Sat›fl ve Hizmetlerin Anlam› ..................................40
III. KONUSU
..............................................................................................41
A. Genel Olarak.............................................................................................41
B. Mal
..............................................................................................43
1. Tafl›n›r Eflya .........................................................................................43
2. Konut ve Tatil Amaçl› Tafl›nmaz Mallar ............................................43
3. Gayri Maddi Mallar.............................................................................43
a) Genel Olarak...................................................................................43
b) Dijital Ürünlerin Hukukî Niteli¤i .................................................44
C. Hizmet
..............................................................................................45
IV. TARAFLARI ..............................................................................................46
A. Genel Olarak.............................................................................................46
B. Tüketici
..............................................................................................46
1. Tüketici Kavram›n›n Belirlenmesine Yönelik Kriterler ...................46
2. TKHK (ve MSHY)’de Tüketici Kavram›.............................................47
3. EHK Tasar›s›’nda Tüketici Kavram› ..................................................48
C. Sat›c› / Sa¤lay›c› .....................................................................................48
D. Bir ‹letiflim Arac›n›n Sa¤lay›c›s›.............................................................49
V. KAPSAM DIfiI SÖZLEfiMELER ..............................................................50
A. Genel Olarak.............................................................................................50
B. Banka, Sigorta ile ‹lgili Sözleflmeler.......................................................52
ix
x
C. Otomatik Sat›fl Makineleri Vas›tas›yla Akdedilen Sözleflmeler .............52
D. Halka Aç›k Jetonlu Telefonlar Vas›tas›yla Akdedilen Sözleflmeler .......53
E. Aç›k Art›rma Yolu ile Akdedilen Sözleflmeler .........................................54
F. Günlük G›da Maddeleri ile ‹lgili Sözleflmeler ........................................56
G. Zamanla S›n›rland›r›lm›fl Sözleflmeler...................................................56
H. Tafl›nmazlar ve Tafl›nmazlardaki Haklar...............................................58
‹K‹NC‹ BÖLÜM
B‹LG‹ VERME YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü
I.
GENEL OLARAK ........................................................................................66
II. SÖZLEfiMEN‹N AKD‹NDEN ÖNCE B‹LG‹ VERME
YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü........................................................................................67
A. Dürüstlük Kurall› Bilgi Verme Yükümlülü¤ü ........................................67
B. Taraflar Aras›nda Ba¤lant› Kurulmas› ..................................................68
C. TKHK m.9/A f.2’deki “Mesafeli Sat›fl ...”›n Elefltirisi ............................69
D. Önceki Bilgi Ne Zaman Verilmelidir.......................................................69
E. Önceki Bilgi Nas›l Verilmelidir ...............................................................70
F. Teyit
..............................................................................................70
1. Genel Olarak ........................................................................................70
2. Tüketicinin Yaz›l› veya Elektronik Ortamdaki Teyidi ......................71
3. Sat›c›n›n/Sa¤lay›c›n›n Yaz›l› Onay› ....................................................73
a) Genel Olarak...................................................................................73
b) Yaz›l› Onay Ne Zaman ve Nas›l Teslim Edilmelidir ....................74
c) Cayma Hakk› Süresinin Uzamas› Müeyyidesi.............................75
G. ‹spat Yükü Kime Aittir.............................................................................75
a) Genel Olarak ........................................................................................75
b) MSHY m.9 f.3’teki Özel Düzenleme ...................................................76
H. fieffafl›¤›n Sa¤lanmas›, E-Ticaretin Gerekleri ve Önceki Bilgi
Yükümlülü¤ünün ‹çeri¤i...........................................................................76
1. fieffafl›¤›n Sa¤lanmas›.........................................................................76
2. E-Ticaretin Gerekleri...........................................................................77
3. Önceki Bilgi Yükümlülü¤ünün ‹çeri¤i ...............................................78
a) Sat›c›/Sa¤lay›c› Hakk›nda Bilgi.....................................................79
b) Sözleflme Konusu Mal ya da Hizmetin Temel Özellikleri ...........81
c) Sözleflme Konusu Mal ya da Hizmetin Tüm Vergiler Dâhil
Sat›fl Fiyat› .....................................................................................82
d) Sat›c› veya Sa¤lay›c›n›n Fiyat Dâhil Tüm Vaatlerinin
Geçerlilik Süresi .............................................................................82
e) Tüketicinin Ödemelerinin Nas›l Yap›laca¤›na Dair Bilgiler .......83
f) Teslimat ve ‹faya Dair Bilgiler ......................................................83
g) Cayma Hakk›na Dair Bilgiler .......................................................84
h) Kullan›lan ‹letiflim Yollar›n›n Ücreti ............................................85
i) Teslim ve ‹fa Tarihlerine ‹liflkin Program ....................................85
I. Bilgi Yükümlülü¤ünden ‹çtinap Etmenin Sonuçlar› .................................86
1. Genel Olarak ........................................................................................86
2. Haks›z Rekabet Müeyyidesi................................................................87
3. Sözleflmenin Akdedilemeyece¤i Müeyyidesi.......................................88
III. SÖZLEfiMEDE BULUNMASI GEREKEN B‹LG‹LER.........................89
A. Genel Olarak.............................................................................................89
B. Sonraki Bilgi Ne Zaman Verilmelidir .....................................................90
C. Sonraki Bilgi Nas›l / Ne fiekilde Verilmelidir .......................................91
D. Sonraki Bilginin ‹çeri¤i ...........................................................................92
1. Genel Olarak ........................................................................................92
2. Tüketici ve Sat›c›/Sa¤lay›c› Hakk›nda Bilgi ......................................92
3. Sözleflmenin Düzenlendi¤i Tarih ........................................................93
4. Mal›n veya Hizmetin Teslim veya ‹fa Tarihi ve fiekli.......................94
5. Teslimat ve ‹faya ‹liflkin Masraflara Dair Bilgiler............................94
6. Sözleflme Konusu Hakk›nda Bilgi ......................................................94
7. Mal›n veya Hizmetin Türk Liras› Olarak Fiyat›...............................94
8. Türk Liras› Olarak Toplam Fiyat›......................................................95
9. Faiz Hakk›nda Bilgi ............................................................................95
10. Peflinat Tutar› ......................................................................................96
11. Ödeme Plan›.........................................................................................96
12. Borçlunun Temerrüde Düflmesinin Hukukî Sonuçlar›......................96
E. Bilgi Yükümlülü¤ünden ‹çtinap Etmenin Sonuçlar› .............................97
1. Genel Olarak ........................................................................................97
2. Cayma Süresinin Uzamas› Müeyyidesi .............................................97
a) Genel Olarak...................................................................................97
b) MSHY m.8 f.5’te ‹fadesini Bulan Otuz Günlük Süre ..................98
c) Öngörülen Müeyyide ......................................................................99
xi
xii
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SÖZLEfiMEN‹N AKD‹
I.
MEVZUATTAK‹ DÜZENLEMELER .....................................................106
II. ‹RADE VE ‹RADE BEYANI ....................................................................107
A. Genel Olarak...........................................................................................107
B. “Yaz›l›, Görsel ve Telefon” ‹letiflim Araçlar›yla ‹rade Beyanlar›..........108
C. “Elektronik Ortamda”ki ‹letiflim Araçlar›yla ‹rade Beyanlar› ............108
1. Kavram ............................................................................................108
2. Web Sayfas›nda ‹rade Beyanlar› ......................................................109
a) Genel Olarak.................................................................................109
b) Bilgisayar Beyan› .........................................................................110
(1) Bilgisayar Beyan›n›n Hukukî Niteli¤i ...................................111
(a) Genel Olarak ......................................................................111
(b) Bilgisayar Beyan›n›n ‹rade Beyan›n›n
Unsurlar›n› Tafl›mas›.........................................................112
(i) Genel Olarak ...............................................................112
(ii) Beyan Failinin ‹radesi ................................................115
(iii) Beyan›n Seyri ..............................................................115
(c) Karfl› Tarafta Güven Oluflturmas›....................................116
c) Bilgisayar Beyan›nda Hata..........................................................117
d) Dijital ‹rade Beyan›, Bilgisayar Beyan› ve Elektronik
‹rade Beyan› Kavramlar› .............................................................118
3. E-Posta Arac›l›¤›yla ‹rade Beyanlar› ................................................118
4. Do¤rudan Do¤ruya ‹letiflim Arac›l›¤›yla ‹rade Beyanlar› ...............119
a. Genel Olarak.................................................................................119
b. ‹nternette Sohbet..........................................................................119
c. ‹nternette Telefonlaflma ...............................................................120
III. ‹CAP VE ‹CABA DAVET .........................................................................120
A. Genel Olarak...........................................................................................120
B. Tarifler, Fiyat Listeleri vb. ve Radyo, Televizyon vb. nde
Yap›lan Teklifler .....................................................................................121
C. Web Sitelerinde Yap›lan Teklifler...........................................................122
1. Genel Olarak ......................................................................................122
2. BK m.7 f.1 ..........................................................................................122
3. BK m.7 f.3’ün Özel Yorum Kural›.....................................................123
xiii
a) Genel Olarak.................................................................................123
b) BK m.7 f.3’teki Teflhirin Anlam› ve Web Sitelerindeki
Teflhir ............................................................................................124
4. BK m.7 f.2 ve Web Siteleri ................................................................124
5. TKHK’n›n Özel Hükümleri ...............................................................125
a) TKHK m.5.....................................................................................125
(1) Genel Olarak ...........................................................................125
(2) Hakl› Bir Sebep.......................................................................127
(a) Genel Olarak......................................................................127
(b) Taraflar Aras›nda Mutabakat ve Yorum ..........................127
(c) Objektif Tüketici Ufkuna ‹stinaden Belirleme................128
b) Paket Tur Sözleflmeleri ................................................................130
D. Haz›r Olanlar ve Haz›r Olmayanlar Aras›ndaki ‹caplar ve
Bu Ba¤lamda Sözleflmenin Akdi ...........................................................131
1. Genel Olarak ......................................................................................131
2. Haz›rlar Aras›nda Sözleflmenin Akdi ...............................................132
a) Genel Olarak.................................................................................132
b) ‹nternet ‹letiflim Araçlar›ndan Haz›rlar Aras›nda
Sözleflmenin Akdine ‹mkân Verenler ..........................................133
(1) Genel Olarak ...........................................................................133
(2) Geleneksel Telefon ve ‹nternette Telefonlaflma ....................134
(3) ‹nternet Arac›l›¤›yla Video/Resimli Telefon ..........................134
(4) ‹nternette Sohbet ....................................................................134
3. Haz›r Olmayanlar Aras›nda Sözleflmenin Akdi...............................135
a) Genel Olarak.................................................................................135
b) ‹nternet ‹letiflim Araçlar›ndan Haz›r Olmayanlar
Aras›nda Sözleflmenin Akdine ‹mkân Verenler..........................136
(1) E-Posta.....................................................................................136
(2) Web Formlar›n›n Doldurulmas› .............................................137
E. Bir ‹cab›n Ba¤lay›c›l›k Süresi ...............................................................137
1. Haz›r Olanlar Aras›nda.....................................................................137
2. Haz›r Olmayanlar Aras›nda..............................................................138
a) Tüketicinin ‹cab› ..........................................................................138
b) Sat›c›n›n/Sa¤lay›c›n›n ‹cab› .........................................................138
F. G‹fi ‹cab›n Bir Parças› m›d›r?...............................................................139
xiv
IV. KABUL
............................................................................................139
A. TKHK m.9/A f.3 (ve MSHY m.9 f.1)’de ‹fadesini Bulan
“Siparifli”n Anlam› .................................................................................139
B. Sarahaten, Z›mnen ve Susarak Kabul ..................................................140
C. Sözleflmenin ‹nikat An› ..........................................................................141
1. Haz›rlar Aras›nda ..............................................................................142
2. Haz›r Olmayanlar Aras›nda..............................................................142
V. BEYANLARIN ULAfiMASI......................................................................142
A. Genel Olarak...........................................................................................142
B. Bafllang›ç Koflullar› ................................................................................143
C. Beyan Al›c›s›n›n Etki Alan› ...................................................................143
D. Ulaflma An› ............................................................................................144
1. Sat›c›/Sa¤lay›c›...................................................................................144
2. Tüketici ............................................................................................145
E. ‹stisnai Durum: Haz›r Olmamama Devresinin Aç›lmas› (Auto-Reply) ..145
F. Geri Alma
............................................................................................146
G. ‹spat Yükü ............................................................................................146
H. Göndermede Hata...................................................................................147
1. Gönderme Esnas›nda Kay›p .............................................................147
2. Gönderme Esnas›nda De¤iflme .........................................................147
3. Hatalar›n Düzeltilmesi......................................................................148
VI. FAREY‹ TIKLAYARAK SÖZLEfiMEN‹N AKD‹...................................148
VII. fiEK‹L
............................................................................................149
A. fiekil Serbestisi Prensibi.........................................................................149
B. Adli Yaz›l›l›k, Mesafeli Sözleflmeler ve Elektronik ‹mza ......................150
1. Genel Olarak ......................................................................................150
2. BK’daki Mevcut Duruma Göre Yaz›l›l›k ve Elektronik ‹mza .........152
a) Kavramlar.....................................................................................152
b) Metin ............................................................................................153
c) ‹mza ............................................................................................153
3. Bir El Yaz›l› ‹mza ‹le Denklik...........................................................155
4. Kanun Bofllu¤u ..................................................................................156
5. Elektronik ‹mzan›n ‹spat De¤eri......................................................157
6. Metin Formu ......................................................................................158
7. Elektronik ‹mzalar›n Güvenilirli¤i...................................................159
xv
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
CAYMA HAKKI
I.
GENEL OLARAK ......................................................................................165
II. TKHK m.9/A f.5’‹N ANLAMI ...................................................................166
III. CAYMA HAKKININ KULLANILMASI..................................................167
A. Cayman›n Süresi ....................................................................................167
B. Cayma Süresinin ‹fllemeye Bafllamas› ..................................................168
1. Bilgi Verme Yükümlülü¤ünün ‹fas›..................................................168
2. E¤er ‹lk Koflul Yerine Getirilmiflse ....................................................168
a) Mallarda Teslim Tarihi ................................................................169
b) Hizmetlerde Sözleflmenin ‹mzaland›¤› Tarih .............................169
3. E¤er ‹lk Koflul Yerine Getirilmemiflse..............................................169
4. Kar›fl›k Sözleflmelerde Cayma Süresinin Bafllang›c› ......................171
5. Ademi ‹fa ya da K›smen ‹fa Durumunda Cayma
Süresinin Bafllang›c›..........................................................................172
a) Mallarda Durum...........................................................................172
b) Hizmetlerde Durum .....................................................................172
IV. CAYMA BEYANI VE KULLANILMASI .................................................172
A. Cayma Beyan›.........................................................................................172
B. Kullan›lmas› ...........................................................................................173
V. CAYMA HAKKININ ‹ST‹SNALARI.......................................................173
A. Genel Olarak...........................................................................................173
B. ‹fa
............................................................................................174
C. Çeflitli Sözleflmeler..................................................................................175
D. Dijital Ürünler........................................................................................176
E. Günlük Gazeteler ....................................................................................177
F. MSHY’de Yer Verilmeyen ‹stisnalar ......................................................178
1. Fiyat ‹nifl Ç›k›fllar› ............................................................................178
2. Bahis ve Piyango ...............................................................................178
VI. CAYMA HAKKININ HUKUKÎ N‹TEL‹⁄‹.............................................178
A. Emredici Hüküm ....................................................................................178
B. Akdedilmifl Sözleflme fiart› ....................................................................179
C. Sözleflmenin Sona Erdirilmesi...............................................................179
xvi
VII. CAYMANIN HUKUKÎ SONUÇLARI ....................................................182
A. Cayma Durumunda Müeyyide Yasa¤›...................................................182
1. Kavram ............................................................................................182
2. Tüketicinin Hiçbir Cezaî Sorumluluk Üstlenmemesi .....................183
3. Tüketicinin Hiçbir Hukukî Sorumluluk Üstlenmemesi..................183
B. Cayma Hakk›n›n Kullan›m›ndan Kaynaklanan Masraflar ................183
1. Geri Gönderme Masraflar› ve Riskleri.............................................183
2. Kullanma Masraflar› .........................................................................184
C. Mal Yok Olmufl ya da Bozulmuflsa........................................................185
D. Tasfiye
............................................................................................186
1. Genel Olarak ......................................................................................186
2. Sat›c›n›n/Sa¤lay›c›n›n ‹ade Yükümlülü¤ü .......................................186
3. Sat›c›n›n Mal› Geri Alma Yükümlülü¤ü ..........................................187
E. Üçüncü fiahsa Karfl› (Ba¤l› ‹fllemlerde) Cayman›n Etkisi ..................188
VIII. ‹SPAT YÜKÜ ...........................................................................................189
BEfi‹NC‹ BÖLÜM
SATICININ VE SA⁄LAYICININ YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü, GER‹ ÖDEME VE
TÜKET‹C‹N‹N ‹FA YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü
I.
SATICININ VE SA⁄LAYICININ YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü...........................195
A. ‹fa
............................................................................................195
1. Genel Olarak ......................................................................................195
2. ‹fan›n Zaman› ....................................................................................196
a) Genel Olarak.................................................................................196
b) Sipariflin Ulaflmas› .......................................................................197
c) Temerrüt .......................................................................................198
(1) Genel Olarak ...........................................................................198
(2) Otuz Günlük Süre...................................................................198
(3) ‹fa Zaman›n› Uzatma ve Koflullar› ........................................199
3. Eflit Kalite ve Fiyatta Mal veya Hizmet Tedariki ...........................200
a) Genel Olarak.................................................................................200
b) ‹kame Edim ..................................................................................201
4. ‹mkâns›zlaflt›¤›nda Bildirme ve Ödenen Bedel ve
Borç Alt›na Sokan Tüm Belgelerin ‹adesi........................................203
a) Kavram..........................................................................................203
b) Süre ............................................................................................204
xvii
c) Müeyyide Sorunu .........................................................................204
d) Ödenen Bedel ve Borç Alt›na Sokan Tüm Belgelerin ‹adesi ........206
5. ‹fa Yeri ............................................................................................206
B. Ay›ps›z Olarak Yap›ld›¤›n› ‹spat Yükümlülü¤ü ...................................208
1. Genel Olarak ......................................................................................208
2. TKHK m.9/A f.4’ün Özel Hükmü ......................................................209
II. GER‹ ÖDEME............................................................................................210
A. Genel Olarak...........................................................................................210
B. R›zas› D›fl›nda ve Hukuka Ayk›r› Biçimde Kullan›lmas› ....................211
C. Tüketicinin Kusuru ................................................................................212
D. Tüketicinin Korunmas› ..........................................................................213
E. Tüketicinin Talebi ve ‹ade......................................................................213
F. Süre
............................................................................................214
III. TÜKET‹C‹N‹N ‹FA YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü..................................................214
A. ‹fa Yeri
............................................................................................214
B. ‹fa Zaman› ............................................................................................214
4822 SAYILI KANUN ‹LE DE⁄‹fi‹K 4077 SAYILI TÜKET‹C‹N‹N
KORUNMASI HAKKINDA KANUN.............................................................217
MESAFEL‹ SÖZLEfiMELER UYGULAMA USUL VE ESASLARI
HAKKINDA YÖNETMEL‹K ..........................................................................239
ELEKTRON‹K ‹MZA KANUNU ...................................................................243
T‹CAR‹ REKLAM VE ‹LANLARA ‹L‹fiK‹N ‹LKELER VE
UYGULAMA ESASLARINA DA‹R YÖNETMEL‹K ...................................252
BANKA KARTLARI VE KRED‹ KARTLARI KANUNU ..........................260
‹NDEKS
............................................................................................270
xviii
xix
KISALTMALAR
AB
: Avrupa Birli¤i
ABl.
: Amtsblatt der Europäischen Gemeinschaften
AcP
: Archiv für die civilistische Praxis
AJP
: Aktuelle Juristische Praxis
Annales
: Annales de la Faculté de Droit d’Istanbul
AÜHFD
: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
AY
: Anayasa
b.
: bent
Banka K. ve Kredi Kartlar› K.:Banka Kartlar› ve Kredi Kartlar› Kanunu
BB
: Betriebs-Berater
B2B
: Business-to-Business
B2C
: Business-to-Consumer
Begleitbericht E-BGES
: Bundesgesetz über die elektronische Signatur
(BGES) (Vernehmlassungsvorlage), Januar 2001
(‹sviçre)
Begleitbericht zum Entwurf: ‹sviçre’de 2001 y›l›nda yay›mlanan Elektronik Ticaret Hakk›nda Federal Kanun Tasar›s› Raporu
BGB
: Bürgerliches Gesetzbuch
BGB-InfoV
: BGB-Informationspflichten-Verordnung
BGBl
: Bundesgestzblatt (Almanya)
BGE
: Entscheidungen des Schweizerischen Bundesgerichtes
BGHZ
: Entscheidungen des deutschen Bundesgerichtshofs
in Zivilsachen
BK
: Borçlar Kanunu
BKT
: Türk Borçlar Kanunu Tasar›s›
bkz.:
: Bak›n›z
c.
: Cilt
CISG
: Convention on Contracts for the International
Sale of Goods = Wiener Kaufrecht
xx
CLJ
: Consumer Law Journal
CLSR
: Computer Law & Security Report
CR
: Computer und Recht
CRi
: Computer und Recht International
Çev.
: Çeviren
DNotZ
: Deutsche Notar-Zeitschrift
dnt.
: dipnot
DR
: Der Betrieb
DTSK
: Danimarka Tüketici Sözleflmesi Kanunu
E.
: Esas
EDI
: Electronic Data Interchange
Ed.
: Editör/Editörler
EGG
: Elektronischer Geschäftsverkehr-Gesetz (Almanya)
EGV
: Vertrag zur Gründung der Europäischen Gemeinschaft
E-‹mza Kanunu
: Elektronik ‹mza Kanunu
EHK Tasar›s›
Elektronik Haberleflme Kanunu Tasar›s›
E‹KT-GG
: 28.04.2003 tarihli “Elektronik ‹mza Kanunu Tasar›s› – Genel Gerekçe”
E‹KT Madde Gerekçeleri
: 28.04.2003 tarihli “Elektronik ‹mza Kanunu Tasar›s› – Madde Gerekçeleri”
E-‹mzalar Direktifi
: Elektronik ‹mzalar Direktifi
E-OR
: ‹sviçre’de 2001 y›l›nda yay›mlanan Elektronik
Ticaret Hakk›nda Federal Kanun Tasar›s›
(Borçlar Hukuku’na iliflkin k›s›m)
E-Ticaret Direktifi
: Elektronik Ticaret Hakk›ndaki Direktif
Erw.
: Erwägung
EU
: European Union
EuGH
: Gerichtshof der Europäischen Gemeinschaften
E-UWG
: ‹sviçre’de 2001 y›l›nda yay›mlanan Elektronik
Ticaret Hakk›nda Federal Kanun Tasar›s›
(Haks›z Rekabete iliflkin k›s›m)
EuZW
: Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht
f.
: f›kra
FMS Direktifi
: Finansal Mesafeli Sözleflmeler Direktifi
GestG
: Gerichtsstandsgesetz (‹sviçre)
G‹fi
: Genel ‹fllem fiartlar›
xxi
HD
: Yarg›tay Hukuk Dairesi
HTM Direktifi
: Haks›z Ticarî Muameleler Direktifi
HUMK
: Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu
IPRG
: BG vom 18. Dezember 1987 über das Internationale Privatrecht (SR 291) (‹sviçre)
‹ÜHFM
: ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuas›
JuS
: Juristische Schulung
K.
: Karar
k.g.
: karfl› görüfl
KIG
: Konsumenteninformationsgesetz (‹sviçre)
KKG
: Konsumkreditgesetz (‹sviçre)
KSchG
: Konsumentenschutzgesetz vom 30. März 1979
(Avusturya)
m.
: madde
MS Direktifi
: Mesafeli Sözleflmeler Direktifi
MSHY
: Mesafeli Sözleflmeler Uygulama Usul ve Esaslar› Hakk›nda Yönetmelik
MÜHFHAD
: Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk
Araflt›rmalar› Dergisi
NJW
: Neue Juristische Wochenschrift
OJ
: Official Journal of the European Communities/Union
OLG
: Oberlandesgericht
OR
: Obligationenrecht
ØLK
: Østre Landsrets Kendelse (Danimarka’n Do¤u
‹stinaf Mahkemesi Karar›)
PBV
: Preisbekanntgabeverordnung (‹sviçre)
PRG
: Pauschalreisegesetz (‹sviçre)
PrHG
: Produkteshaftpflichtgesetz (‹sviçre)
recht
: Zeitschrift für juristische Ausbildung und Praxis
RG.
: Resmi Gazete
RIW
: Recht der internationalen Wirtschaft
S.
: Say›
s.
: sayfa
SHFD
: Selçuk Hukuk Fakültesi Dergisi
SigG
Gesetz über Rahmenbedingungen für elektronische Signaturen (Almanya)
xxii
SJZ
: Schweizerische Juristen-Zeitung
SK.
: Say›l› Kanun
SR
: Systematische Sammlung des Bundesrechts (‹sviçre)
SZBG
: Schweizerische Zeitschrift für Beurkundungsund Grundbuchrecht
T.
: Tarih
TBBD
: Türkiye Barolar Birli¤i Dergisi
TDDSG
: Teledienstedatenschutzgesetz (Almanya)
TDG
: Teledienstegesetz (Almanya)
TKBÇH Tüzük
: Tüketicinin Korunmas›nda Birlikte Çal›flma
Hakk›nda Tüzük
TKHK
: Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanun
TKHK-Tasar›s›
: 26.01.2002 tarihli “Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanunda De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair
Kanun Tasar›s›”
TKHK-Tasar›s› Genel Gerekçesi: 26.01.2002 tarihli “Tüketicinin Korunmas›
Hakk›nda Kanunda De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Kanun Tasar›s› (TKHK-Tasar›s›) Genel Gerekçesi”
TKHK-Tasar›s› Madde Gerekçeleri: 26.01.2002 tarihli “Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanunda De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Kanun Tasar›s› (TKHK-Tasar›s›) Madde Gerekçeleri”
TMK
: Türk Medenî Kanunu
Topluluk
: Avrupa Toplulu¤u
TR‹DY
: Ticari Reklam ve ‹lanlara ‹liflkin ‹lkeler ve Uygulama Esaslar›na Dair Yönetmelik
TTK
: Türk Ticaret Kanunu
t.y.
: tarih yok
UFITA
: Archiv für Urheber- und Medienrecht
UfR
: Ugeskrift for Retsvæsen (Danimarka Haftal›k
Mahkeme Kararlar› Dergisi)
UWG
: Bundesgesetz vom 19. Dezember 1986 gegen
den unlauteren Wettbewerb (‹sviçre)
v.d.
: ve di¤erleri
vd.
: ve devam›
Vol.
: Volume
vs.
: vesaire
VuR
: Verbraucher und Recht
YKD
: Yarg›tay Kararlar› Dergisi
y.y.
: yay›nc› yok
xxiii
ZBJV
: Zeitschrift des Bernischen Juristenvereins
ZertDV
: Verordnung über Dienste der elektronischen
Zertifizierung (‹sviçre)
ZertES
: Bundesgesetz über Zertifizierungsdienste im
Bereich der elektronischen Signatur (Bundesgesetz über die elektronische Signatur) (‹sviçre)
ZEuP
: Zeitschrift für Europäisches Privatrecht
ZGB
: Zivilgesetzbuch
ZSR
: Zeitschrift für Schweizerisches Recht
xxiv
xxv
B‹BL‹YOGRAFYA
Akyol, fiener, Borçlar Hukuku – Genel Hükümler I, ‹stanbul, Filiz Kitabevi, 1995;
Alt›n›fl›k, Ulvi, Elektronik Sözleflmeler, Ankara, Seçkin Yay›nc›l›k, 2003; Andersen,
Mads Bryde, “Digital Evidence,” CLSR, 2000, Vol. 16, no: 2, s. 108 vd. (Andersen, Digital
Evidence); Andersen, Mads Bryde, IT-retten, http://www.it-retten.dk/bog/04/03, 15 May›s
2003 (Andersen, IT-retten); Arnold, Dirk, “Verbraucherschutz im Internet –
Anforderungen an die Umsetzung der Fernabsatz – Richtlinie,” CR, 1997, s. 526 vd.;
Arter, Oliver/Jörg, Florian S., “Rückbelastungsklauseln bei Kreditkartenverträgen im ECommerce,” SJZ, 2003, Nr.2, s. 25 vd.; Aslan, ‹. Y›lmaz, Tüketici Hukuku (ve ‹lgili
Mevzuat), Bursa, Ekin Kitabevi Yay›nlar›, 1996; Ataay, Aytekin, Borçlar Hukukunun
Genel Teorisi, Birinci Yar›m, ‹stanbul, 1981; Atabarut, ‹pek Sa¤lam, Elektronik
Sözleflmeler, Doktora Tezi, ‹stanbul, 2003; Barlas, Nami, “Kredi Kart› ‹liflkisinde
Bankaya Karfl› Verilen Kiflisel Teminat›n Niteli¤inin Belirlenmesi,” Prof.Dr. Ömer
Teoman’a 55. Yafl Günü Arma¤an›, ‹kinci Cilt, Ed. Abuzer Kendigelen, ‹stanbul, Beta
Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 2002, s. 937 vd.; Becker, H., ‹sviçre Medeni Kanunu fierhi, Borçlar
Hukuku – II. Bölüm – Çeflitli Sözleflme ‹liflkileri – Madde: 184-551, (Çev. Suat Dura),
Ankara, Yarg›tay Yay›nlar›, 1993; von Bernstorff, Christoph Graf, “Ausgewählte
Rechtsprobleme im Electronic Commerce,” RIW, 2000, s. 14 vd.; Briner, Robert G.,
Verträge und Haftung im Internet – Was der Praktiker im globalen Umfeld wissen muss,
Zürich, orell füssli Verlag AG, 2002; Brinkmann, Werner, “Vertragsrechtliche Probleme
bei Warenbestellungen über Bildschirmtext,” BB, Heft 20, 1981, s. 1183 vd.; Brunner,
Alexander, “Die Kontrolle Allgemeiner Geschäftsbedingungen in der aktuellen schweizerischen Lehre und Praxis,” ZSR, 1999 I, s. 305 vd.; Bucher, Eugen, Schweizerisches
Obligationenrecht, Allgemeiner Teil ohne Deliktrecht, 2. Auflage, Schulthess
Polygraphischer Verlag, Zürich, 1988; Burgard, Ulrich, “Das Wirksamwerden empfangsbedürftiger Willenserklärungen im Zeitalter moderner Telekommunikation,” AcP, 195
(1995), s. 74 vd.; Bülow, Peter/Artz, Markus, “Fernabsatzverträge und Strukturen eines
Verbraucherprivatrechts im BGB,” NJW, 2000, s. 2049 vd.; Bürger, Michael, “Das
Fernabsatzrecht und seine Anwendbarkeit auf Rechtsanwälte,” NJW, 2002, s. 465 vd.;
Clemens, Rudolf, “Die elektronische Willenserklärung – Chancen und Gefahren,” NJW,
1985, s. 1998 vd.; Consumer Policy Action Plan 1999-2001,” CLJ, 1999, s. 59 vd.
(Action Plan); D’arcy, Leo/Murray, Carole/Cleave, Barbara, Schmitthoff’s Export Trade
– The Law and Practice of International Trade, Tenth Edition, London, Sweet & Maxwell,
2000; Demir, Mehmet, Kap›dan ‹fllerde Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakk›, Ankara,
Turhan Kitabevi, 2001; Dilger, Petra, Verbraucherschutz bei Vertragsabschlüssen im
Internet, München, Verlag C.H. Beck, 2002; Do¤an, Vahit, “Tüketici Akitlerine
xxvi
Uygulanacak Hukukun Tespiti,” SHFD, c.5, S.1-2, 1996, s. 153 vd.; Dörner, Heinrich,
“Rechtsgeschäfte im Internet,” AcP, 2002, s. 363 vd.; Dörr, Bianka Sofie, Elektronische
Signaturen und Haftung der Anbieter von Zertifizierungsdiensten, Dissertation, Zürich,
y.y., t.y.; Duisberg, Alexander/Fritzemeyer, Wolfgang/Gijrath, Serge, Doing ECommerce in Europa, Baker&Mc Kenzie, 2001, www.bakernet.com, (03.09.2001); Ebbing,
Frank, “Schriftform und E-Mail,” CR, 1996, s. 271 vd.; Engel, Pierre, Traité des obligations en droit suisse, 2 édition, Berne, Stæmpfli Editions SA, 1997; Engin, Baki ‹lkay,
“Uzaktan Pazarlama Yoluyla Kurulan Sözleflmeler,” Türk Hukukunun Avrupa Birli¤i
Hukukuna Uyumu, Ed. Ünal Tekinalp, ‹stanbul, y.y., 2001, s. 465; Eren, Fikret, borçlar
hukuku, genel hükümler, 8. Bas›, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 2003; Erman,
Hasan, “Borçlar Hukukunda Akit Serbestisi ve Genel Olarak S›n›rlamalar›,” ‹ÜHFM,
1973, S. 1-4, s. 601 vd.; Ernst, Stefan, “Verbraucherschutzrechtliche Aspekte des EURichtlinienvorschlag zum Electronic Commerce,” VuR, 11/1999, s. 397 vd.; European
Commission, “Consumer Protection in the European Union: Ten Basic Principles,”
http://europa.eu.int/comm/consumer/ten_basic_principles.pdf (20.10.2004); Feyzio¤lu, F.
Necmettin, Borçlar Hukuku, ‹kinci K›s›m, Akdin Muhtelif Nevileri (Özel Borç ‹liflkileri),
c.1, 4. bas›, ‹stanbul, Fakülteler Matbaas›, 1980; Frei, Oliver, Der Abschluss von
Konsumentenverträgen
im
Internet,
Zürich,
y.y.,
2001;
Fritzemeyer,
Wolfgang/Duisberg, Alexander/Scholz, Matthias/Dittmer, Stefan/Buenning, Martin,
Doing E-Commerce in Europe, Baker&Mc Kenzie, 2001, www.bakernet.com, 3 Eylül 2001;
Fritzsche, Jörg/Malzer, Hans M., “Ausgewählte zivilrechtliche Probleme elektronisch
signierter Willenserklärungen,” DNotZ, 1995, s. 3 vd.; Gauch, Peter/Schluep Walter R.,
Schweizerisches Obligationenrecht – Allgemeiner Teil, ohne ausservertragliches
Haftpflichtrect, Band I, 5. Auflage, Zürich, Schulthess Polygraphischer Verlag, 1991;
Gauch, Peter/Aepli, Viktor/Stöckli, Hubert, Präjudizienbuch zum OR – Rechtsprechung
des Bundesgerichts, Zürich, Schulthess, 2002; Geis, Ivo, “Die digitale Signature,” NJW,
1997, s. 3000 vd.; Gemar, Ralph Christoph, “Rechtliche Aspekte moderner
Telekommunikation – Dargestellt anhand der Rechtsprechung zum Fax in der Schweiz
und in Deutschland,” recht, 1996, s. 94 vd.; Gezder, Ümit, Tüketici Kredisi Sözleflmeleri,
‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 1998 (Gezder, Kredi); Gezder, Ümit, Mukayeseli
Hukuk Aç›s›ndan ‹nternet’te Aktedilen Sözleflmelerde Tüketicinin Korunmas›, ‹stanbul,
Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 2004 (Gezder, ‹nternet); Gezder, Ümit, “Comparison between
the Regulations for the Turkish, Danish, Swedish and Portuguese Consumer Boards,”
Annales XXXVI, No. 53, 2004, s. 397 vd. (Gezder, Boards); Gezder, Ümit, “Mukayeseli
Hukukta ‹nternet Art›rmalar›nda Tüketicinin Durumu,” Prof.Dr. Ayd›n Aybay’a Arma¤an,
‹stanbul, Vedat Kitapç›l›k, 2004, s. 161 vd. (Gezder, Art›rma); Gezder, Ümit, “Mukayeseli
Hukukta Web Sitelerindeki Tekliflerin ‹cap m› ‹caba Davet mi Oldu¤u Sorunu,” Prof.Dr.
Ergun Özsunay’a Arma¤an, ‹stanbul, Vedat Kitapç›l›k, 2004, s. 701 vd. (Gezder, ‹cap);
Gonzenbach, Rainer, “ “Pacta sunt servanda” oder neues Licht auf einem alten
Grundsatz – Notizen zu einem Konsumentenschutzproblem,” ZSR, 1987 I, s. 435 vd.
(Gonzenbach, Pacta); Gonzenbach, Rainer, Kommentar zum Schweizerischen
Privatrecht – Obligationenrecht I – Art. 1 – 539 OR, Ed. Heinrich Honsell/Nedim Peter
Vogt/Wolfgang Wiegend, Zweite Auflage, Basel, Helbing & Lichtenhahn, 1996
xxvii
(Gonzenbach, Kommentar); Gözübüyük, A. fieref, Anayasa Hukuku – Anayasa Metni ve
11. Protokol ile De¤ifltirilen ve Yeniden Düzenlenen Avrupa ‹nsan Haklar› Sözleflmenin
Metni, 7.Bas›, Turhan Kitabevi Yay›nlar›, Ankara, 1998 (Gözübüyük, Anayasa);
Gözübüyük, A. fieref, Yönetim Hukuku, 20. Bas›, Turhan Kitabevi Yay›nlar›, Ankara,
2004 (Gözübüyük, Yönetim); Grigoleit, Hans Christoph, “Besondere Vertriebsformen in
BGB,” NJW, 2002, s. 1151 vd.; Guhl, Theo/Koller, Alfred/Schnyder, Anton K./Druey,
Jean Nicolas, Das Schweizerische Obligationenrecht, Neunte Auflage, Zürich, Schulthess,
2000 (Guhl/Koller); Günday, Metin, ‹dare Hukuku, 8. bask›, ‹maj Yay›nc›l›k, Ankara,
2003; Günver, Osman R., Ticarî Temerrüt Faizi Uygulamas›nda Reeskont Faizi, TBBD
1995/4, Y›l: 8, s. 514; Härting, Niko/Schirmbacher, Martin, “Finanzdienstleistungen im
Fernabsatz,” CR, 11/2002, s. 809 vd.; Hatemi, Hüseyin, Borçlar Hukuku Fasikülleri, y.y.,
t.y. (Hatemi, Fasiküller); Hatemi, Hüseyin, Medeni Hukuk’a Girifl, Gözden Geçirilmifl 2.
Bas›, ‹stanbul, Filiz Kitabevi, 1999, (Hatemi, Medeni Hukuk); Hatemi, Hüseyin, Borçlar
Hukuku, Özel Bölüm, ‹stanbul, Filiz Kitabevi, 1999, (Hatemi, Borçlar); Heun, Sven-Erik,
“Die elektronische Willenserklärung,” CR, 1994, s. 595 vd.; Honsell,
Heinrich/Pietruszak, Thomas, “Der Vernehmlassungsentwurf zu einem Bundesgestz
über den elektronischen Geschäftsverkehr,” AJP, 7/2001, s. . 771 vd.; Jacobs, Claire
Huguenin, “Allgemeine Geschäftsbedingungen in der Schweiz im Lichte der neuen EURichtlinie über missbräuchliche Klauseln in Verbraucherverträgen,” recht, 1995, s. 88 vd.;
Jaeger, Andrea, “Neue Entwicklungen im Kommunikationsrecht,” NJW, 1995, s. 3273
vd.; Jörg, Florian S./Arter, Oliver, “Ein kritischer Blick auf den Entwurf zum
Bundesgesetz über den elektronischen Geschäftsverkehr,” AJP, 2/2002, s. 165 vd.
(Jörg/Arter, Ein kritischer); Jörg, Florian S./Arter, Oliver, “Digitale Signaturen: Die
Public Key-Infrastruktur nach der neuen Zertifizierungsdienstsverordnung,” ZBJV, 2000,
s. 449 vd., (Jörg/Arter, Digitale Signaturen); Julià-Barceló, Rosa, “Electronic Contracts
– A New Legal Framework For Electronic Contracts: The EU Electronic Commerce
Proposal,” CLSR, Vol. 15, no: 3, 1999, s. 147 vd.; Karahasan, Mustafa Reflit, Türk Borçlar
Hukuku, Doktrin, Özel Borç ‹liflkileri, Dördüncü Cilt, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m
Da¤›t›m, 1992; Kaya, Aslan, Adî ve Ticarî ‹fllerde Faiz, ‹ÜHFM 1991-1994, c. LIV, S. 1-4,
s. 350 vd.; Kelleher, Denis/Murray, Karen, IT Law in the European Union, London,
Sweet & Maxwell, 1999; K›l›ço¤lu, Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 3. Bas›,
Ankara, Turhan Kitabevi, 2003; Kocaman, Arif, “Elektronik Ticaretin Türk Hukuku
Aç›s›ndan ‹ncelenmesi ve Öneriler,” Elektronik Ticaret, Rekabet Hukuku ve Tüketicinin
Korunmas› Hukuki Semineri 2001, Ed. Mehmet Köksal, Birinci Bask›, ‹stanbul, ‹DA
Yay›nlar›, 2002, s. 102 vd.; Kocayusufpaflao¤lu, Necip, Güven Nazariyesi Karfl›s›nda
Borç Sözleflmelerinde Hata Kavram›, ‹stanbul, 1968 (Kocayusufpaflao¤lu, Güven
Nazariyesi); Kocayusufpaflao¤lu, Necip, Kocayusufpaflao¤lu/Hatemi/Serozan/Arpac›,
Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Birinci Cilt, Borçlar Hukukuna Girifl – Hukuki ‹fllem –
Sözleflme, y.y., t.y., (Kocayusufpaflao¤lu, Sözleflme); Kocayusufpaflao¤lu, Necip, Borçlar
Hukuku – Genel Bölüm, c.I, ‹stanbul, Filiz Kitabevi, 1999, (Kocayusufpaflao¤lu, Borçlar);
Koller, Alfred, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil – Grundriss des allgemeinen Schuldrechts ohne Deliktsrecht – Band I, Bern, Verlag Stämpfli+Cie AG, 1996;
Kostkiewicz, Jolanta Kren/Bertschinger, Urs/Breitschmid, Peter/Schwander, Ivo,
xxviii
OR – Handkommentar zum Schweizerischen Obligationenrecht, Germany, orell füssli
Verlag AG, 2002; Köhler, Helmut, “Die Problematik automatisierter Rechtsvorgänge, insbesondere von Willenserklärungen,” AcP, 182 (1982), s. 126 vd. (Köhler, Rechtsvorgänge);
Köhler, Helmut, “Die Rechte des Verbrauchers beim Teleshopping (TV-Shopping,
Internet-Shopping),” NJW, 1998, s. 185 vd., (Köhler, Teleshopping); Köhler,
Markus/Arndt, Hans-Wolfgang, Rechts des Internet, 2., völlig neubearbeitete und erweiterte Auflage, Heidelberg, C.F. Müller Verlag, 2000; Köksal, Mehmet, “Tacir Gözüyle
Tüketicinin Korunmas› (Almanca Makalenin Türkçe Özeti),” Elektronik Ticaret, Rekabet
Hukuku ve Tüketicinin Korunmas› Hukuki Semineri 2001, Ed. Mehmet Köksal, Birinci
Bask›, ‹stanbul, ‹DA Yay›nlar›, 2001; Kramer, Ernst, Münchener Kommentar zum bürgerlichen Gesetzbuch, Band I, Einleitung und Allgemeiner Teil (§§ 1-240), AGB Gesetz, 3.
Auflage, München, Verlag C.H. Beck, 1993; Larenz, Karl/Wolf, Manfred, Allgemeiner Teil
des Bürgerlichen Rechts, 8. Aufl., München, Verlag C.H. Beck, 1997; Legler, Thomas,
“Digitale Signaturen in der Schweiz: Vom realen zum virtuellen Notariat?” SZBG, 2001, s.
129 vd.; Lenda, Peter, Internet and Choice – of – Law, Oslo, Unipub Forlag, 2001;
Lindholm, Pia/Maennel, Frithjof A., “Directive on Electronic Commerce (2000/31/EC),”
CRi, 3/2000, s. 65 vd.; Löhnig, Martin, “Die Einbeziehung von AGB bei InternetGeschäften,” NJW, 1997, s. 1688 vd.; Mai, Gerald, “Wertpapierhandel im Internet –
Besondere Rechte und Pflichten der Vertragsparteien im Rahmen von InternetBrokerage,” CR, 3/2002, s. 200 vd.; Malzer, Hans Michael, “Zivilrechtliche Form und
prozessuale Qualität der digitalen Signatur nach dem Signaturgesetz,” DNotZ, 1998, s. 96
vd.; Mankowski, Peter, “Verbrauchervertrag und Vertrag zu Gunsten Dritter,” VuR,
8/2002, s. 269 vd. (Mankowski, Vertrag); Mankowski, Peter, “Für einen Anscheinsbeweis
hinsichtlich der Identität des Erklärenden bei E-Mails,” CR, 1/2003, s. 44 vd.,
(Mankowski, E-Mails); Marly, Jochen, “Elektronischer Geschäftsverkehr,” in: Grabitz/Hilf
Das Recht der Europäischen Union, Kommentar III, Ed. Manfred Wolf, Verlag C.H. Beck,
München, 2005; Martinek, Michael, “Verbraucherschutz im Fernabsatz – Lesehilfe mit
Merkpunkten zur neuen EU-Richtlinie,” NJW, 1998, s. 207 vd.; Mason, Stephen,
“Electronic Signatures – Evidence,” CLSR, Vol. 18, no. 4, 2002, s. 241 vd.; McGrath, Paul,
“Internet Law – Contract, Untangling The Web – Part I,” CLSR, Vol. 15, no. 6, 1999, s. 394
vd.; Medicus, Dieter, Allgemeiner Teil des BGB, 4. neubearbeitete Auflage, Heidelberg,
C.F. Müller Juristischer Verlag, 1990; Meub, Michael H., “Fernabsatz und E-Commerce
nach neuem Recht,” DB, 2002, s. 359 vd.; Micklitz, Hans-W./Reich, Norbert, “Umsetzung
der EG – Fernabsatzrichtlinie,” BB, 1999, s. 2093 vd.; Micklitz, Hans-W., “Fernabsatz
und E-Commerce im Schuldrechtsmodernisierungsgesetz,” EuZW, Heft 5/2001, s. 133 vd.
(Micklitz, E-Commerce); Micklitz, Hans W., “A 3. Richtlinie 97/7/EG des Europäischen
Parlaments und des Rates über den Verbraucherschutz bei Vertragsabschlüssen im
Fernabsatz (Fernabsatzrichtlinie),” in: Grabitz/Hilf Das Recht der Europäischen Union,
Kommentar III, Ed. Manfred Wolf, Verlag C.H. Beck, München, 2005 (Micklitz, 97);
Micklitz, Hans W., “Die Fernabsatzrichtlinie 97/7/EG, ZEuP, 1999, s. 875 vd. (Micklitz,
ZEuP); Moritz, Hans-Werner, “Quo vadis elektronischer Geschäftsverkehr,” CR, 2000, s.
61 vd.; Möschel, Wernhard, “Dogmatische Strukturen des bargeldlosen
Zahlungsverkehrs,” AcP, 186 (1986), s. 187 vd.; Muenchinger, Nancy/Mekaoui, Adam,
xxix
“Electronic Signatures,” CLSR, 2002, Vol.18 no: 1, s. 29 vd.; Nickels, Sven, “Neues
Bundesrecht für den E-Commerce,” CR, 4/2002, s. 302 vd.; Nimmer, Raymond T.,
“Electronic Commerce Fundamentals – The U.S. Perspective,” CRi, 4/2000, s. 97 vd.;
O¤uzman, Kemal/Öz,Turgut, Borçlar Hukuku – Genel Hükümler, Üçüncü Bas›, ‹stanbul,
Filiz Kitabevi, 2000; Ozano¤lu, Hasan Seçkin, “Mukayeseli Hukuk ve TKHK Aç›s›ndan
Tüketiciyi Koruyan Düzenlemelerin Kifli Bak›m›ndan Uygulanma Alan›,” Prof.Dr. Kemal
O¤uzman’›n An›s›na Arma¤an, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 2000, s. 663 vd.;
Özel, Ça¤lar, Mukayeseli Hukuk Ifl›¤›nda Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakk›, Ankara,
Banka ve Ticaret Hukuku Araflt›rma Enstitüsü, 1999; Özbudun, Ergun, Türk Anayasa
Hukuku, Gözden Geçirilmifl 6. Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara, 2000; Özdilek, Ali
Osman, ‹nternet ve Hukuk, ‹stanbul, Papatya Yay›nc›l›k, 2002; Özsunay, Ergun,
“Uluslararas› Çal›flmalar›n ve Baz› Ulusal Düzenlemelerin Ifl›¤›nda Elektronik Ticaret ve
E-Sözleflmelerin Temel Sorunlar›,” Uluslararas› ‹nternet Hukuku Sempozyumu, 21-22
May›s 2001, ‹zmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Yay›n›, 2002; Öztürk, Sinan, Elektronik
Sözleflmeler: (Kurulufl ve Geçerlilik fiartlar›), Yüksek Lisans Tezi, ‹stanbul, 2002;
Palandt/Heinrichs, Palandt Bürgerliches Gesetzbuch, 57. neubearbeitate Auflage,
München, Verlag C.H. Beck, 1998; Pedrazzini, Mario M./Pedrazzini, Federico A.,
Unlauterer Wettbewerb – UWG, Zweite Auflage, Bern, Stämpli Verlag AG, 2002;
Pestalozzi, Simone R./Veit, Marc, “Elektronische Signaturen: schweizerische
Regulierungsansätze im europäischen Umfeld,” AJP, 5/2000, s. 599 vd.; Pfeiffer,
Thomas/Dauck, Andreas, “BGH-Rechtsprechung aktuell: Haustürgeschäfte-widerrufsgesetz,” NJW, 1996, s. 2077 vd.; Pichler, Rufus, “Kreditkartenzahlung im Internet – Die
bisherige Verteilung des Missbrauchsrisikos und der Einfluß der Verwendung von SET,”
NJW, 1998, s. 3234 vd.; Pichlmair, Michael, Vertragsrecht im Internet – Österreichische
Rechtslage und europäische Rahmenbedingungen, Wien, Linde Verlag, 2002; Poroy,
Reha, “Tüketicinin Korunmas›na ‹liflkin Baz› Özel Hukuk Sorunlar›,” Halil Arslanl›’n›n
An›s›na Arma¤an, ‹stanbul, 1978, s. 513 vd.; Rabel, Ernst, Das Recht des Warenkaufs,
1.Band, Berlin, Walter de Gruyter & Co., 1964; Reed, Chris, Computer Law, Ed. Chris
Reed, Fourth Edition, London, Blackstone Press Limited, 2000; Reed, Chris/Davies,
Lars, in: Computer Law, Ed. Chris Reed, Fourth Edition, London, Blackstone Press
Limited, 2000; Rehbinder, Manfred/Schmaus, Stefan, “Rechtsprobleme beim
Vertragsschluss im Internet,” UFITA, 2000/II, s. 313 vd.; Reich, Norbert, “Die neue
Richtlinie 97/7/EG über den Verbraucherschutz bei Vertragsabschlüssen im Fernabsatz,”
EuZW, 1997, s. 581 vd.; Reiso¤lu, Safa, Borçlar Hukuku – Genel Hükümler, Onbeflinci
Bas›, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 2002; Roßnagel, Alexander, “Die
Sicherheitsvermutung des Signaturgesetzes,” NJW, 1998, s. 3312 vd., (Roßnagel,
Signaturgesetzes); Roßnagel, Alexander, “Das neue Recht elektronischer Signaturen –
Neufassung des Signaturgesetzes und Änderung des BGB und der ZPO,” NJW, 2001, s.
1817 vd., (Roßnagel, Das neue Recht); Roth, Birgit/Schulze, Götz, “Verbraucherschutz im
Electronic Commerce – Schutzmechanismen und grenzüberschreitende Geschäfte nach
dem Referentenentwurf eines Fernabsatzgesetzes,” RIW, 1999, s. 924 vd.; Rott, Peter,
“Rechtsprechungsüberblick zu Verträgen im Internet,” VuR, 11/1999, s. 405 vd.; Salaün,
Anne, “E-Commerce, Consumer Protection – Proposals for Improving the Protection of
xxx
Online Consumers,” CLSR, Vol.15, no.3, 1999, s. 159 vd.; Scherer, Josef/Butt, Marc Eric,
“Rechtsprobleme bei Vertragschluss via Internet,” DB, 2000, s. 1009 vd.; Schmidlin,
Bruno, Berner Kommentar – Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Band VI:
Allgemeine Bestimmungen, 1. Abteilung, 2. Teilband, Unterteilband 1b: Mängel des
Vertragsabschlusses (Art. 23-31 OR), 3.Auflage, Bern, Verlag Stämpfli & Cie AG, 1995
(Schmidlin, Mängel); Schmidlin, Bruno, Berner Kommentar – Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Band VI: Allgemeine Bestimmungen, 1. Abteilung, 1. Teilband,
Allgemeine Einleitung in das schweizerische Obligationenrecht und Kommentar zu Art. 317 OR, Bern, Verlag Stämpfli & Cie AG, 1986, (Schmidlin, Kommentar); Schönenberger,
Wilhelm/Jäggi, Peter, Zürcher Kommentar, Teilband V 1a, Kommentar zu den Art.1-17,
3. Auflage, Zürich, Schulthess Polygraphischer Verlag AG, 1973; Schwab, Karin F., Die
Übernahme von Allgemeinen Geschäftsbedingungen in elektronisch abgeschlossene
Verträge, Zürich, Schulthess Juristische Medien AG, 2001; Schwarz, Andreas B., Borçlar
Hukuku Dersleri, c.I, (Çev. Bülent Davran), ‹stanbul, 1948; Schwenzer, Ingeborg,
Kommentar zu Art.11-17 und 23-31 OR in: Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht
– Obligationenrecht I – Art. 1 – 539 OR, Ed. Heinrich Honsell/Nedim Peter Vogt/Wolfgang
Wiegend, Zweite Auflage, Basel, Helbing & Lichtenhahn, 1996 (Schwenzer, Kommentar);
Schwenzer, Ingeborg, Schweizerisches Obligationenrecht – Allgemeiner Teil, Zweite
Auflage, Bern, Stämpli Verlag AG, 2000 (Schwenzer, Obligationenrecht); Seliçi, Özer,
“Seçimlik Borçlar›n ‹fas›,” ‹ÜHFM, c. XXXIV, S. 1-4, ayr› bas›, 1969, s. 1 vd.; Serozan,
Rona, Kocayusufpaflao¤lu/Hatemi/Serozan/Arpac›, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Üçüncü
Cilt, ‹fa, ‹fa Engelleri, Haks›z Zenginleflme, ‹stanbul, Filiz Yay›nevi, 1998 (Serozan, ‹fa);
Serozan, Rona, “Tüketiciyi Koruma Yasas›n›n Sözleflme Hukuku Alan›ndaki
Düzenlemesinin Elefltirisi,” Yasa Hukuk Dergisi, c. XV, S. 173/4, 1996, s. 579 vd. (Serozan,
Yasa); Serozan, Rona, “Tüketiciyi Koruma Kanunu De¤iflikli¤inin Art›lar› ve Eksileri,”
‹ÜHFM, c. LXI, S. 1-2, 2003, s. 339 vd., (Serozan, Tüketici); Sirmen, Lale, Türk Özel
Hukukunda fiart, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araflt›rma Enstitüsü, 1992; Spahr,
Christoph, Internet und Recht, 2.Auflage, Zürich, vdf Hochschulverlag AG an der ETH,
2001; Spindler, Gerald, “Internet, Kapitalmarkt und Kollisionsrecht unter besonderer
Berücksichtigung der E-Commerce-Richtlinie,” ZHR, (165) 2001, s. 324 vd.; Stoltze, Lars,
Internet Ret, København, nyt juridisk forlag, 2001; fienocak, Zarife, “‹nternette Kurulan
Aç›k Art›rma ile Sat›m Sözleflmesi,” AÜHFD, c.50, s.3, 2001, s. 93 vd.; Tando¤an, Halûk,
Borçlar Hukuku – Özel Borç ‹liflkileri, c.I/1, Beflinci Bas›, ‹stanbul, Evrim Da¤›t›m, 1988;
Taflk›n, Mustafa, “Tüzel Kiflilerin ve fiirketlerin Tüketicilik Vasf›,” ABD, 1997/1, s. 30 vd.;
Taupitz, Jochen/Kritter, Thomas, “Electronic Commerce – Probleme bei Rechts
geschäften im Internet,” JuS, 1999, s. 839 vd.; Tekinay/Akman/Burcuo¤lu/Altop,
Tekinay Borçlar Hukuku, 7.bas›, ‹stanbul, Filiz Kitabevi, 1993; Telička, Pavel, “Principles
of Consumer Protection in the EU,” European Consumer Consultative Group Meeting,
http://europa.eu.int/comm/dgs/health_consumer/library/speeches/speech185_en.pdf
(20.10.2004)]; Teziç, Erdo¤an, Anayasa Hukuku – Genel Esaslar, Gözden Geçirilmifl ve
Gelifltirilmifl Üçüncü Bas›, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, ‹stanbul, 1996; Tonner, Klaus,
“Das neue Fernabsatzgesetz – oder: System statt „Flickenteppich”,” BB, 2000, s. 1413 vd.;
von Tuhr, Andreas, Borçlar Kanunu fierhi, (Çev. Cevat Edege), Ankara, Yarg›tay
xxxi
Yay›nlar›, 1983; Tunçoma¤, Kenan, Türk Borçlar Hukuku – II. Cilt – Özel Borç ‹liflkileri,
Üçüncü Bas›, ‹stanbul, Sermet Matbaas›, 1977; Ultsch, Michael L., “Zugangsprobleme bei
elektronischen Willenserklärungen – Dargestellt am Beispiel der Electronic Mail,” NJW,
1997, s. 3007 vd.; Van Der Hof, Simone, “Editorial,” The EDI Law Review, 6, 1-3, 1999,
s. 1 vd.; Yavuz, Cevdet, Sat›c›n›n Sat›lan›n (Mal›n) Ay›plar›ndan Sorumlulu¤u, ‹stanbul,
Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 1989 (Yavuz, Sorumluluk); Yavuz, Cevdet “Tüketicinin
Korunmas› Hakk›nda Kanun Öntasar›s› Üzerine Düflünceler,” MÜHFHAD, c. 7, S. 1-3, s.
259 vd. (Yavuz, Öntasar›); Yavuz, Cevdet, Türk Borçlar Hukuku – Özel Hükümler, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m, 2002 (Yavuz, Borçlar); Waldenberger, Arthur, “Grenzen
des Verbraucherschutzes beim Abschluß von Verträgen im Internet,” BB, 1996, s. 2365 vd.
(Waldenberger, Internet); Waldenberger, Arthur, “Electronic Commerce: der
Richtlinienvorschlag der EG-Kommission,” EuZW, 1999, s. 296 vd. (Waldenberger, der
Richtlinienvorschlag); Weber, Rolf H., Berner Kommentar – Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Band VI: Allgemeine Bestimmungen, 1. Abteilung, 4. Teilband,
Kommentar zu Art. 68-96 OR, Bern, Verlag Stämpfli & Cie AG, 1983; Willingmann,
Armin, “Auf dem Weg zu einem einheitlichen Vertriebsrecht für Waren und
Dienstleistungen in der Europäischen Union? – Die Richtlinie über den
Verbraucherschutz bei Vertragsabschlüssen im Fernabsatz (97/7/EG),” VuR, 12/1998, s.
395 vd.; Wittgenstein, Philipp, “Über die negativen Auswirkungen einer Verstärkung des
Urheberrechts auf die Entwicklung des Internet,” UFITA, 2000/I, s. 39 vd.; Wuermeling,
Ulrich, “E-Commerce – Germany – Implementation of the E-Commerce-Directive in
Germany,” CLSR, Vol. 17, no. 3, 2001, s. 168 vd.; Zevkliler, Ayd›n, Aç›klamal› Tüketicinin
Korunmas› Hakk›nda Kanun, ‹zmir, 1996.

000-ƒmit Gezder-Erzurumlu Ŝerhi

Transkript

Benzer belgeler

02 foreword - Journal of the Turkish German Gynecological

00-umit gezder-turk isvicre hukukunda

Av.Irfan Medet

Sennheiser Kulaklıklar HD-25

Sennheiser Kulaklıklar : Sennheiser Kulaklıklar MX-260

Eine noble Geste der Fa. BMW für die mus- limische

Haksız Rekabetten ve Aldatıcı Reklamlardan Doğan