Makaleyi Yazdır
Transkript
Makaleyi Yazdır
Dr. Bünyamin ÇETİNKAYA Kendini Aç İçimizde bi dünya saklı Kişisel Gelişim Serisi 3. Baskı Bünyamin ÇETİNKAYA KENDİNİ AÇ ISBN 978-605-4282-25-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. © 2014, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Ekim 2009, Ankara 3. Baskı: Eylül 2014, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Gamze Dumlupınar Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Sti İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA (0312-394 55 90) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 İnternet: www.pegem.net E-ileti: [email protected] bünyamin çetinkaya Samsun/Bafra’da doğdu. Đlk, orta ve lise öğrenimini Bafra’da tamamladı. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümünde Lisans ve Yüksek Lisans eğitimini tamamladı. 1993 yılında Rize Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğünde, Okul Rehberlik Hizmetleri Bölüm Başkanı olarak göreve başladı. Yüksek Lisans eğitimi nedeniyle 1994 yılı Mart ayında, Trabzon’a tayin oldu. Yüksek Lisans eğitiminin ardından 1995-1996 yıllarında Yedek Subay olarak askerlik görevini tamamladı. 1997 yılı Eylül ayında Karadeniz Teknik Üniversitesi Giresun Eğitim Fakültesinde Araştırma Görevlisi olarak göreve başladı, 1998 yılı Aralık ayında Öğretim Görevlisi oldu. 2005 yılında Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Doktora Programını tamamladı. 2007 yılında Yardımcı Doçent Unvanı aldı. Karadeniz Teknik Üniversitesi Okulöncesi Uygulama ve Araştırma Merkezi yönetim kurulu üyeliği, müdür yardımcılığı, Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcılığı, Eğitim Bilimleri Bölüm Başkan Yardımcılığı, Anabilim Dalı Başkanlığı ve Karadeniz Stratejik Araştırmalar Merkezi (KARASAM) yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulundu. Halen KARASAM müdür yardımcılığı görevinin yanı sıra Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ABD Öğretim Üyesi olarak görevini yürütmektedir. Akademik çalışmaları, makaleleri, gazete ve dergilerde yayınlanan yazılarının, sosyal ve psikolojik konuları içeren televizyon ve radyo programları yapmasının yanında, 1999 yılı Mayıs ayında Burak Yayınevi tarafından basılan “Duvarına Sevda” ve 2003 yılı Mayıs ayında yayınladığı “Kurşunlu Yolları”, ve “Gubidik…” adlı üç şiir kitabı ile, Pegem Akademi Yayıncılık tarafından yayınlanan “Ruhsal Açıdan Sağlıklı Aile Sağlıklı Çocuk”, “Sevdiğinize Bağlı mısınız Bağımlı mısınız” adlı iki akademik ve kişisel gelişim kitabı daha bulunmaktadır. Türk Psikolojik Danışma Derneği üyesi olan Dr. ÇETĐNKAYA evli ve Yiğithan ve Atakan adında iki çocuk babasıdır. Đnternet: www. bunyamincetinkaya.com.tr Kardeşlerim Yusuf, Züleyha ve Yakup’a iv İnsanda dilince değişir kader, Ya yurda baş olur, ya başı gider. Kutadgu Bilig v vi içindekiler içindekiler ..................................................................................... vi sunu............................................................................................... x teşekkür ....................................................................................... xii önsöz .......................................................................................... xiv bir karani vardı...............................................................................1 konuya başlarken ...........................................................................5 bir temel fıkrası........................................................................10 kendini açma nedir.......................................................................12 kendini açma türleri......................................................................16 kendini açmanın “geçmiş” türü................................................16 kendini açmanın “hikâye” türü ................................................17 kendini açmanın niteliği ...............................................................19 kendini açmanın riskli olduğu durumlar ........................................22 gruplara göre kendini açma düzeyleri ...........................................24 taze balık.................................................................................25 kendini tanıma ve kendini açma ...................................................26 kendini açmanın karşılıklılığı .........................................................27 kendini açmada kişiye görelilik .....................................................31 kendini açma kuramları................................................................34 sosyal nüfuz kuramı......................................................................35 örnek olay...............................................................................36 joharry penceresi..........................................................................37 at yarışı ...................................................................................42 kendini açmanın işlevleri ..............................................................43 kendini açma güveni pekiştirir .................................................43 göremediklerimizi gösterir........................................................44 kişi kendini neden açmalıdır?........................................................46 hazine .....................................................................................48 kime hangi konuda? ................................................................53 kapalı kutu ..............................................................................58 kişilik ve benlik .............................................................................60 vii ideal ve gerçek benlik ..............................................................62 savunma mekanizmaları ve kendini açma.....................................64 kendini açmanın dinamikleri ve dinamitleri...................................68 dinamik ve dinamit aile ...........................................................69 nikc adında bir demiryolu işçisinin öyküsü...............................72 dinamik ve dinamit güven .......................................................73 dinamik ve dinamit kişilik yapısı ve bireysel özellikler ...............78 dinamik ve dinamit cinsiyet .....................................................82 dinamik ve dinamit okul ve öğretmen......................................83 resim.......................................................................................85 dinamik ve dinamit çevre ........................................................86 dinamik ve dinamit kültür........................................................88 kendini açma yolları .....................................................................94 iletişim ve kendini açma ..........................................................94 iletişimde kişilerarasılık ............................................................97 iletişim özellikleri ...................................................................101 iletişim çatışmaları .................................................................101 iletişim engelleri.....................................................................102 sağlıklı iletişimin gerekleri .....................................................106 dinleme becerileri ..................................................................107 sen dili, ben dili .....................................................................110 söz ve davranışların içerdiği gizli mesajlar ..............................112 sözsüz iletişim (beden dili) .....................................................115 örnek olay.............................................................................118 yazma ve kendini açma .........................................................123 tükkanda kim turiyi?..............................................................129 yazılı ve sözlü kültürümüzde kendini açma örnekleri ...................130 yunus emre şiirlerinde kendini açma......................................131 âşık veysel şiirlerinde kendini açma .......................................135 şiir, şarkı ve türkülerde kendi açma........................................147 Türk atasözlerinde kendini açma ................................................163 kendini açmaya ilişkin olumlu atasözleri ................................163 kendini açmaya ilişkin olumsuzluk içeren atasözleri................167 kendini açma sofrası...................................................................177 viii daha çok kendini açma, daha az keşke! .................................177 birkaç öğrencimle mezuniyetten sonra ...................................178 internette kendini açma .........................................................201 kişisel kendini açma örnekleri .....................................................207 çok istiyorum ama bir türlü kendimi ifade edemiyorum…...........217 otomobilimize verdiğimiz değer .............................................219 kendini açma oyunu...................................................................222 kendini açma egzersizleri ............................................................225 duygu ve düşüncelerinizi yazmayı deneyin ............................225 konuşun, kasete kaydedin .....................................................225 gazete aldığımız bayii ile küçük diyaloglar kurmaya çalışın .....226 ayakkabınızı boyatın..............................................................227 berberinizle/kuaförünüzle sohbet etmeye çalışın.....................227 arkadaş toplantılarına, özel gün ve gecelere katılın .................227 otomobiliniz olsa bile ara sıra taksiye binin ............................229 tiyatro ya da drama gruplarına katılın ....................................230 kişisel gelişim seminerlerine katılın .........................................231 kendini açma gruplarına katılın..............................................231 psikolojik destek alın .............................................................233 kendini açmaya ilişkin son söz ....................................................235 kaynakça....................................................................................239 yararlanılan diğer kaynaklar .......................................................244 ix Sözünü bilen kişinin Yüzünü ağ ede bir söz Sözünü pişirip diyenin İşini sağ ede bir söz Yunus Emre x SUNU Psikolojik sağlığın önemli göstergelerinden biri olarak gösterilen kendini açma, insanın çeşitli yaşantıları yoluyla duygu ve düşüncelerini başkalarıyla veya önemli gördüğü diğer kişilerle paylaşmasıdır. Kendini açamamanın sonuçları kişiye olumsuz olarak dönebilmekte, yaşamın belli bir kesitinde tıkanma veya daha çok zorlanma yaşanmasına neden olabilmektedir. “Üzüntüler paylaştıkça azalır, sevinçler paylaştıkça artar” sözü; kişilerarası ilişkilerde kendini açmanın, duygu, düşünce, sevinç ve kederleri paylaşmanın ne kadar önemli olduğunu gayet güzel özetlemektedir. Bu nedenle kendini açmanın ne olduğu ve önemi konularında çok fazla yazmayacağım, sizleri kitabın derinliklerinde kendini açmanın keşfiyle baş başa bırakacağım. Kendini açma davranışı akademik olarak birçok değişkenle birlikte ele alınmış ve çeşitli tezlere konu olmuştur. Çetinkaya’da kendini açma davranışıyla bağlanma stilleri arasındaki ilişkiyi inceleyerek doktorasını bu konuda yaptığı çalışmayla tamamlamıştır. Elinizdeki bu kitap, kendini açmanın teorik alt yapısıyla ilgili olarak, okuyucuya yeterli sayılabilecek bilgilere sahiptir. Aynı zamanda kendini açma davranışıyla ilgili olan diğer konular kitaba zenginlik katmaktadır. İletişim ve kendini açma; yazarak kendini açma; şiir, şarkı ve türkülerde kendini açma; atasözlerinde kendini açma gibi farklı konulara değinilerek kitabın içeriği olabildiğince zengin hale getirilmiştir. Çetinkaya’nın kendine has, akıcı ve şiirsel üslubunun; akademik bir konuya okuyucunun ilgisini çekmekte yeterli olacağı kanaatindeyim. Ayrıca, kitabın “klasik kitap” anlayışını değiştirmeye aday bir mizansene sahip bir özelliği olduğunu da düşünüyorum. Ben bu kitabı okurken, farklı ve doyurucu bilgilerle, şiirsel ve kurgusal anlatımıyla oldukça keyif aldığımı söyleyebilirim. İnancım odur ki; bu kitap, birçoklarına faydalı olacak ciddi bir başvuru kitabı olacaktır. Sizleri, kitabı zevkle okuyacağınız ümidi içinde, Çetinkaya’nın şiirsel anlatımıyla baş başa bırakıyor, Ayrıca, bu çalışmasından dolayı kendisini tebrik ediyorum. Ekim 2009, Ankara Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY xi xii TEŞEKKÜR Belki de kitabın en önemli kısımlarından biri burası olsa gerek. Çünkü bir kitap tek başına ve sadece kişisel çabalarla ortaya çıkmıyor. Bir kitabın fikren ve madden meydana gelmesinde birçoklarının katkısı ve desteği bulunuyor. Bu nedenle öncelikle bu çalışma sürecinde soru ve sorunlarımın çözümünde beni daima destekleyen Sayın Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY’a sonsuz minnet borcum olduğunu ifade etmem gerekir. Çok değerli hocam Prof. Dr. Sırrı AKBABA, kitabımın oluşması sürecinde edindiğim bilgi ve deneyimler ile yaptığım çalışmalarda bana destek olmuş ve yol göstermiştir. Sayın hocama tekrar ve tekrar şükranlarımı sunuyorum. Sayın Prof. Dr. Ziya SELÇUK’a da çok büyük bir teşekkür etmem gerekiyor. Kendisi, kendini açma konusunda ülkemizdeki önemli çalışmalardan birini yaparak, bana olduğu kadar, bu alanda çalışma yapan tüm araştırmacılara ciddi bir kaynak teşkil etmiş ve yolumuzu açmıştır. Kendisine minnet ve şükranlarımı ifade ediyorum. Kenan Abim (KURİ) Kitabın kapağını hazırladı. İki dünyada da onu abim bildim, bileceğim. Sonsuz teşekkürler… Kitapta yer alan karikatürler içinse Kerem AKPINAR’a teşekkür ediyorum. Karadeniz insanının yaratıcılığı Trabzondan gelen destekle onlar sayesinde kitabıma yansıdı.. Yrd. Doç. Dr. Hikmet YAZICI ve sevgili kardeşim Dr. İsmail Hakkı TOMAR’ı unutacak değilim. Hep yanımda oldukları için teşekkürler ediyorum. Öğr. Gör. Hüseyin KARA benim için bir arkadaştan öte iyi bir dost. Bundan önceki kitaplarımda ve tüm çalışmalarımda teşekkür hanesinde hep yerini almıştır. Sahip olduğu teknolojik dehayla tüm çalışmalarımda başıma türlü işler açan külüstür bilgisayarımla her zaman o uğraşmıştır. Sevgili dostum Yrd. Doç. Dr. Dursun ŞAHİN, her kitabımın olduğu gibi bu kitabımın da, tashihini yaptı. Ona da sonsuz teşekkür xiii ediyorum. Dr. Şerif Ali DEĞİRMENÇAY kitabı ilk okuyanlardan biri, dostum olduğu için ona da binlerce teşekkür. Burak ve Banu BEKTAŞOĞLU’nu unutacak değilim. Onlar da artık bana birer kardeş oldular. Verdikleri manevi destekten ötürü sonsuz teşekkürler. Ayrıca, sevgili kardeşimDr. Hakan K. BAŞKAYA ve Dr. Erkan DEMİRÖZ’e de büyük bir teşekkür borcum var, kabulünü dilerim. Bizim kızları da unutmadan söyliyeyim. Geçen yıl mezun ettiğimiz sevimli ve bir o kadar da başarılı iki öğrencimiz. Gurbet BAYRAK ve Dilber YILMAZ. Onlar artık Okul Öncesi Öğretmeni olarak ülkemize hizmete soyundular. Öğrenciliklerinde olduğu gibi mezun oldukları günlerde de beni bırakmadılar. Onlara ve onları yetiştiren anne babalarına da sonsuz teşekkürler ediyorum. Ayrıca kitabın kafamda şekillenmesinden itibaren, yıllar içinde fikirlerini aldığım, duygu ve düşüncelerine başvurduğum öğrencilerimden Akif UÇTU, Gamze GÜNGÖR, Aysel SARI, Ekrem Cengiz AKDENİZ, İlknur ŞAHİN, Murat Malik EŞME, Fikriye BALCI, Dilek SAVAŞ, Gülsen ZEREN, Özlem BAŞTÜRK, Servet ÖZEN, Emrah KURU, Ali KUDU, Berrin ÇAYAN, Mukaddes KAYGUSUZ, Serkan Alper TOSUN, Yıldız BAYTOK, Hakan TEKİN, Mustafa KAYA ve adını yazamadığım diğerlerine de teşekkürler ediyorum. Yolcu ettik birçoklarını, ama unutmadık… Kendilerine sonsuz teşekkürler ediyorum… Varlıkları ile maddi manevi olarak her zaman yanımda olduklarına inandığım, kalben bu dünyada kendime kardeş bildiğim; disiplin, ahlak, dürüstlük ve mertlik örneği değerleri dostlarım Sevgili Servet SARIKAYA ve Sevgili Suat DÜZ ile Pegem Akademi’nin olmazsa olmazı Sevgili Gürsel AVCI’ya varlıklarından dolayı şükranlarımı sunuyorum. Bu arada, kitabı yasal yollardan edinerek yayınevini ve yazarını desteklediğiniz için bilim ve kültür adına, en çok da sizlere teşekkürler ediyorum. Çünkü sizler olmasanız ve bu kitap birilerince okunmazsa bir anlam ifade etmez. xiv ÖNSÖZ Kendini açma davranışı bilimsel açıdan son yıllarda üzerinde yoğunlaşılma gereği duyulan önemli bir çalışma alanıdır. Özellikle, iletişimin yoğun olarak teknolojik araçlar vasıtasıyla yapıldığı günümüzde, bireylerin kendilerine ait duygu, düşünce ve problemlerini dile getirmelerinin, bunları başkalarıyla paylaşmalarının gerekliliği açısından, kendini açma davranışı oldukça önemli görülmektedir. Kişilerin iç dünyalarındaki duygu ve düşüncelerini, kendilerine ait olan yanlarını başkalarıyla paylaşma düzeyleri, onların psikolojik açıdan sağlıklı bir yaşam sürdürmeleriyle de alakalıdır. Bu haliyle bakıldığında gerek kişilerarası ilişkilerde gerekse kişinin kendi iç dünyasında dengeyi yakalayıp huzuru sağlayabilmesinde kendini açma davranışı büyük öneme sahip görülmektedir. Ayrıca, Türkiye’de profesyonel psikolojik yardım arama davranışlarının sınırlılığı göz önünde bulundurulduğunda bu tür çalışmaların önemi ortaya çıkmaktadır. Yardım arama davranışlarının önemli yordayıcılarından biri, kendini açma davranışıdır. Kendini açma davranışlarının anlaşılması ve/veya açıklanması aynı zamanda yardım arama davranışlarının açıklanması olacaktır. Bu nedenle son yıllarda bu konu üzerinde önemle durulmakta ve üzerinde yoğun şekilde çalışmalar yapılmaktadır. Elinizdeki bu kitap başlı başına kendini açma konusunda yapılan araştırmalar, çalışmalar ve kaynaklardan da yararlanarak oluşturulmuş, yıllar süren çalışmaların bir ürünü olarak karşınıza çıkmış bir ilk kitap olma özelliği de taşımaktadır. Bu kitapla bundan sonra bu konuda yapılacak araştırma ve çalışmalara kaynak teşkil etme amacı da güdülmektedir. Bu kitap, benim için çok önemli bir yol ayrımı olacak diye düşünüyorum. İçimdeki ses bunu söylüyor. Bu kitap, temennim o ki; iyi, okunulur, akademik ve popüler anlayışı barındıran ve her kesimce rahatlıkla anlaşılır bir dile sahip olan bir kitap olmanın yanı sıra, be- xv nim yaşamıma da yepyeni bir sayfa açar ve pozitif yönde geliştirir. Bu kitap için uzunca bir önsöz yazmanın çok doğru olduğunu düşünmüyorum. O nedenle teşekkürlerim ve temennilerimle kitaba giriş yapmak istiyorum. Konulara İlişkin Not: Kitapta kendini açmaya ilişkin hemen her kesimin cevaplandırmak isteyebileceği tüm sorulara ve ihtiyaç duyabileceği tüm konulara elimden geldiğince değinmeye çalıştım. Zaman zaman konu içerisinde başta konuyla ilgili değilmiş gibi algılanabilen, ancak tamamı okunduğunda konuyla ilgisi görülen hususlara da değindim. Bu durumun okuyucuda farklı bir şeylerden bahsediliyormuş hissini uyandırıp, kitabın bir başka bölümüne geçilmesine neden olmasından endişe duyarım. Şunu belirtmeliyim ki, kitabın tamamında kendini açma konusuna odaklandım. Ancak, kitabın tamamını okuduğunuzda göreceğiniz üzere, zaman zaman ve yeri geldiğinde konuyla ilgili diğer boyutlara da değinerek, kitabı daha zenginleştirmeye çabaladım. Kitapta verilen örnekler, şiirler, şarkı sözleri, fıkralar, karikatürler hep bu amaç için kitapta yer buldular. Yunus Emre ve Aşık Veysel şiirleri ile Türk atasözlerinde kendini açma konuları ise bu alandaki araştırmaların genişlemesi adına yapılmış çalışmalardır. Bu kitabı okumakla geçireceğiniz sürenin bir zaman kaybı olmayacağına ve sizlere katkılar sağlayacağına olan inancımla, saygılar sunuyorum… Bünyamin Çetinkaya Ekim – 2009 / Giresun Görüş ve önerileriniz için yazara ulaşın: bunyamincetinkaya.com.tr xvi İKİNCİ BASKIYA GİDERKEN… Hayat tuhaf bir şekilde ilerliyor. Zamanı hiçbir şekilde tutma şansımız yok; ama onu en iyi şekilde yaşama şansımız var. Eğer hayata dair isek ve hayatın içinde koşuyorsak daha yaşayacak çok şeyimiz var demektir. Öncelikle Yüce Allah’a şükretmek istiyorum: Yüreğime ektiği tohumların yeşermesine, bana verdiği gücün kitaplarım vesilesiyle vücuda gelmesine, Koca dünyada “bir damla” da olsam insanların huzurunda olabilmeme sebep olduğu için Allah’ıma ne kadar şükretsem azdır. Ve sizlere, siz değerli dostlarıma… Kitap okunmadıktan sonra, bilgi paylaşılmadıktan sonra hiçbir mana ifade etmiyor. Bana ve eserlerime “anlam” yüklediğiniz için sizlere çok teşekkür ederim. Yazdığım için sevinen, hocam diye övünen ve okumak için edinen her bir arkadaşım benim için ayrı bir öneme sahip… Ayrıca bu süreçte teşekkürü hak eden; değerli dostlarım Haluk PEZUKOĞLU ve Şaban KURT’a, sevgili öğrencilerim ve şimdinin öğretmenleri Orhan TAMER, Deniz KOÇAK, Arif ŞİMŞEK, Semra APAYDIN, Fatma ÇÖMEZ, Çiğdem ODABAŞ, Eda SARAÇ, Pınar KOCABAŞ, Abbas EYÜBOĞLU, Muhammed ATMACA, Nida IŞIK ve daha birçokları… Kendini Açma kitabımın İkinci baskısını yakın zamanda kaybettiğimiz değerli arkadaşım, sevgili kardeşim merhum Öğr. Gör. Neşet BAYRAM’a hediye ediyorum. Dualarımızdasın Neşet… Bünyamin Çetinkaya Ekim 2011 / Ankara xvii xviii kaynakça 1 Pennebaker, W. James., Opening Up: The Healing Power of Expressing Emotions. The Guilford Press A Division of Guilford Pablications, inc, New York, 1997. 2 De Vito, J. A.,The Interpersonal Communication Book. Harper/Row Publishers, New York, 1986. 3 Johnson, D. W., Reaching Out. Englewood, Cliff N J: Erentice Hall, Sec. Ed., 1981. 4 Yalom, I., Grup Psikoterapisinin Teori ve Pratiği. (Çev. Ataman Güngör ve Özgür Karaçam), Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 1992. 5 Prisbell, M. ve Dallinger, J. M, The Development Nature of Self-Disclosure. Psychological Reports, 68, 1991. 6 Selçuk, Ziya, Üniversite Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1989. 7 Kelley, H. ve Diğerleri, Close Relationships. W. H. Freeman and Co., New York, 1983. 8 Archer, R. L., Role of Personality and The Social Situation. In G. J. Chelune and Associates, Self-Disclosure: Origins, Patterns and Implications of Openness in Interpersonal Relationships, Jossey-Bass Inc. Publishers, 1979. 9 Chelune, G. J., Measuring Opennes in Interpersonal Communication. In G. J. Chelune and Associates, Self-Disclosure: Origins, Patterns and Implications of Openness in Interpersonal Relationships, Jossey-Bass Inc. Publishers, 1979. 10 Selçuk, Ziya, age. 11 Egan, G., Encounter:Groups Process for İnterpersonal Growth. Wadswarth Pub. Comp., California,1970. 12 Kelley, H. ve Diğerleri, age. 13 Cüceloğlu, Doğan, (a) Yeniden İnsan İnsana. Remzi Kitabevi, 15. Basım, İstanbul, 1997. 14 Jourard, S. M., (a) Self-Disclosure: An Experimental Analysis of Transporent Self. Willey, New York, 1971/a. 15 Derlega, V. J. Ve Chaikin, A. L., Sharing Intimacy-What We Reveal to Others and Why. Perentice Hall İnc., London, 1975. 16 Cüceloğlu, Doğan, (a) age. 17 Egan, G., age. 18 Mowrer, O. H., Loss and Recovery of Community: A Guide to the Theory and Practive of Integrity Therapy, Innovations to Group Psycho-Therapy. Ed. G. M. Ganda, Springfield, 1968. 19 Jourard, S. M. ve Lasakow, P., Some Factors in Self-Disclosure. Journal of Abnormal and Social Psychology, Vol. 56, 1958. 20 Jourard, S. M., The Transparent self. N. J. Van Nostrand Pub., Princeton, 1971/b. 239 21 Altman, I ve Taylor, A. I., Social Penetration the Develogment of Interpersonal Relationships. Holt, Rinehart and Winston, New York,1973. 22 Andersen, B. ve Anderson, W., Client Perceptions of Counselours Using Positıve and Negative Self Involung Statements. Dissertation Abstracts International, 1985. 23 Clark, Ruth Anne ve Diğerleri, Initial Encounters of Young Men and Women: Impressions and Disclosure Estimates. Sex Roles, Vol.50, No. 9-10, (May 2004). 24 Berg, J. H. ve Derlega, V. J., Themes in The Study of Self-Disclosure. In V. J. Derlega and J. H. Berg (Ed.), Self-Disclosure: Theory, research and Therapy, Plenum Press, New York, 1987. 25 Mulcahy, Gloria. A., Sex Differences in Patterns of Self-Disclosure Among Adollescents: A Development Perspective. Journal of Yought and Adolescence, Vol. 1, 1973. 26 Selçuk, Ziya, age. 27 Çetinkaya, Bünyamin, (a) Üniversite Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışları ile Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 2005. 28 Altman, I ve Taylor, A. I., age. 29 Fisher, B., Aubrey ve Adams, L., Katherina (1994). Interpersonal Communiction: Pragmatics of Human Relationship. New Yok: Mc:Graw-Hill. 30 Luft, J. ve Ingham, H, The Johari Window: A Graphic Model of İnterpersonal Awareness. U. Of California Extension Office, Los Angeles, 1955. 31 Altman, I ve Taylor, A. I., age. 32 Selçuk, Ziya, age. 33 Avşaroğlu, Selahattin ve Üre, Ömer Grupla Psikolojik Danışmanın Üniversite Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışlarına Etkisi, deneysel Olarak Sınanmış Grupla psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları II. (Edit. Serdar Erkan ve Alim Kaya), Pegema Yay. Ankara, 2005. 34 Cüceloğlu, Doğan, (a) age. 35 Dicleli, A. Bilge, Konuşa Konuşa İletişimin Sırları. Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası, no:340, Acar Matbaacılık, İstanbul, 2000. 36 Luft, J. ve Ingham, H, age. 37 Derlega, V. J. Ve Chaikin, A. L., age. 38 Ekebaş, Müge, Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışlarının Cinsiyet ve Kendini Gerçekleştirme Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1994. 39 Çetinkaya, Bünyamin, Rehberlikte Temel Kavramla. Rehberlik, (Edit. Betül Aydın) Pegema Yay. Ankara, 2007. 40 Maslow, Abraham H., Motivation and Personality. (2nd ed.). New York: Harper&Row, 1970. 41 Rogers, Carl R., On Becoming A Person. Boston: Houghton Mifflin Co., 1961. 42 Akbaba, Sırrı., Psikolojik Danışma ve Sınıf Ortamlarında Öğrenme Psikolojisi. (Üçüncü Baskı). Aydan Matbaacılık, 2006. 240 43 Nelson-Jones, Richard, Danışma Psikolojisi Kuramları. Füsun Akkoyun (Ed.). (Çev: Füsun Akkoyun, Süleyman Doğan). Cassell Educational Limited 1982. 44 http://chiron.valdosta.edu/whuitt/col/regsys/maslow.html 45 Ataşalar, Jale, Üniversite Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerine Cinsiyet ve Yaşlarına Göre Kendini Açma Davranışları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1996. 46 Selçuk, Ziya, age. 47 Köknel, Özcan., Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. (Yedinci Baskı). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1986/a. 48 Kaya, Alim., Saçkes, Mesut., Benlik Saygısını Geliştirme Programının İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerine Etkisi. Serdar Erkan, Alim Kaya (Ed.). Deneysel Olarak Sınanmış Grupla Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları. Ankara: PegemA Yayıncılık, 2005. 49 Walz, G. R. Counseling to Enhance Self-esteem. (ERIC Document Reproduction Service No. ED328827), 1991. 50 Sheldon, Eisenberg., Daniel, J. Delaney., Psikolojik Danışma Süreci. (Çev: Nihal Ören, Mehmet Takkaç). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1993. 51 Köknel, Özcan., 52 Derlega, V. J. Ve Janda, L. H., Persomal Adjustment. Second Edition, İllinosis: Scott, Foresman and Company, 1981. 53 Walz, G. R Age. 54 Walz, G. R.Age. 55 Akbaba, Sırrı, Psikolojik Sağlığı Koruyucu Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Pegem A Yayınları, Ankara, 2004. 56 Pennebaker, W. James., age. 57 Nazlı, Serap, Aile Danışması. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2000. 58 Cüceloğlu, Doğan, (a) age. 59 Çetinkaya, Bünyamin. (b) Ruhsal Açıdan Sağlıklı Aile Sağlıklı Çocuk. Pegema Yay. Ankara, 2004. 60 Mikulincer, M. ve Nachson, O., Attachment Styles and Patterns of Self-Disclosure. Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 61, 1991. 61 Selçuk, Ziya, age. 62 Corcoran, K. J., The Relations of Interpersonal Trust of Self-Disclosure When Confidentiality is Assured. The Journal of Psychology, Vol. 122, No. 2, 1987. 63 Summak, Elçin G., Summak, Semih., Zeka Gelişmiş Bir Beyin Ürünüdür. Kundaktan Okula Çocuklarımız, Pegema yay. 2003 64 Summak, Elçin G., Summak, Semih., age. 65 Goleman, Daniel., Duygusal Zekâ Neden IQ’dan Daha Önemlidir. (Çev: Banu Seçkin Yüksel). (Üçüncü Baskı). İstanbul: Varlık-Bilim Yayınları, 1998. İnsanı Anlamak. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1986/b. 241 66 Avşaroğlu, Selahattin, Grupla Psikolojik Danışma’nın Üniversite Öğrencilerinin Kendilerini Açma Davranışına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999. 67 Öz, F. Selda, Bir grup lise Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışı İle Kendini Kabul Düzeyi Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 1999. 68 Aker, Çiğdem, Lise Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışlarının Kaygı Düzeyleri ile Cinsiyetleri Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1996. 69 Selçuk, Ziya, age. 70 Çetinkaya, Bünyamin, (a) age. 71 Nussbaum, J. F., Comadena, M. E., Holladay, S. J. Classroom Verbal Behaviors of Highly Effective Teachers. Journal of Thought, 22, 73-80, 1987. 72 Cayanus, J. L., Martin, M. M.Development of a Teachar Self-Disclosure Scale. Paper Presented at the Annual Meeting of the National Communication Association. Atlanta, GA., November, 2002. 73 Goldstein, Gary S. ve Benassi, Viktor A., The Relation Between Teacher SelfDisclosure and Student Classroom Participation. Teaching of Psychology, Vol. 21, pp. 212-216, No. 4, (Dec. 1994). 74 Cayanus, J. L., Martin, M. M., Weber, K. D. The Relationship Between Teacher Self-Disclosure with out-of-class Communication, Student İnterest, and Cognitive Learning. Paper Presented at the Annual Meeting of the Southern States Communication Association, Birmingham, AL., April, 2003. 75 Wambach, C., Brothen, T. Teacher Self-Disclosure and Student Classroom Participation Revisited. Teaching of Pyschology, 24, 262-263,1997. 76 Downs, V. C., Javidi, M., Nussbaum, J. F. An Analysis of Teachers’ Verbal Communication within the College Classroom: Use of Humor, Self-Disclosure, and Narratives. Communication Education, 37, 127-141, 1988. 77 Kökdemir, Doğan, Kim, Kendini, Kime ve Nerede Açar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara, 1995. 78 Saraçbaşı, M. Ertuğrul ve Minnetoğlu, İbrahim, Örnekli ve Açıklamalı Türk Atasözleri Sözlüğü. Bilge Kültür Sanat Yayınevi, İstanbul, 2002. 79 Snell, W. E. ve Diğerleri, Men’s and Women’s Emotional Disclosure: The Impact of Disclosure Recipient. Culture and The Masculine Role. Sex Roles, Vol. 21. No. 718. 1989. 80 Jourard, S. M. ve Lasakow, P., age. 81 Plog, S. C., The Disclosure of Self in The United States and Germany. The Journal of Psychology, Vol. 65, 1965. 82 Franco, J. N. ve Diğerleri, Ethnic and Acculturation Differences in Self-Disclosure. The Journal of Social Psychology, 122, 1984. 83 Bilgiseven, Amiran K., Genel Sosyoloji. (Beşinci Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi,1995. 242 84 Altıntaş, Ersin., Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğrnci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik. Gürhan Can (Ed.). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. (Altıncı Baskı). Ankara: PegemA yayıncılık, 2006. 85 Bilgiseven, Amiran K., age. Türkkan, R.Oğuz. İkna ve Uzlaşma Sanatı. Hayat Yayıncılık. İstanbul: 1998 87 Tubbs, S. L. ve Moss, S., Human Communication: An İnterpersonal Perspective. Random House, New York, 1974. 88 Cüceloğlu, Doğan, İletişim Donanımları. İstanbul Remzi Kitabevi.2002 89 Azcan, İbrahim, Nataşa. Sempati Yayıncılık, 2005. 90 Dökmen, Üstün, Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Çatışmaları Ve Empati. Sistem Yayıncılık, 17. Baskı, İstanbul, 2001. 91 Goleman, Daniel., age. 92 Gordon, Thomas, Anababa Eğitiminde Uygulamalar. (çev.Emel Aksay) Sistem Yayıncılık. İstanbul: 1998 93 Gordon, Thomas, Etkili Öğretmenlik Eğitimi. (4.Baskı) (Çev.Emel Aksay) Sistem Yayıncılık. İstanbul: 1998 94 Çetinkaya, Bünyamin, (b) age. 95 Whirter,Jeffries. N.Voltan Acar. Ergen ve Çocukla İletişim. (Çev.N.Voltan Acar) İstanbul: Us-A Yayıncılık.2000 96 Yavuzer, Haluk. Çocuk Eğitimi El Kitabı. (10.Basım)İstanbul:Remzi Kitabevi.2000 97 Erkan, Serdar. Örnek grup rehberliği etkinlikleri. Pegema yayıncılık, Ankara, 2000. 98 Mahrebian, Albert, Silent Messages. Wardworth Publishing, Belmont, 1971. 99 Özer, A. Kadir, İletişimsizlik Becerisi. Sistem yayıncılık, İstanbul, 2000. 100 Cüceloğlu, Doğan, Yeniden İnsan İnsana. Remzi Kitabevi, 6. Basım, İstanbul, 1994. 101 Dökmen, Üstün, age. 102 Pennebaker, W. James., age. 103 Pennebaker, W. James., age. 104 Çubukçu, İ. A., Türk-İslam Düşünürleri. Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989. 105 Tatçı, Mustafa, Yunus Emre Divanı. Kültür Bakanlığı, 1280, Klasik Türk Eserleri,14, Başbakanlık Basımevi,Ankara, 1990. 106 Sarı, Enver., Yunus Emre’nin Şiirlerinde Kendini Açma Biçimleri. Akademik araştırmalar Dergisi, Sayı: 20, s. 174, 2004. 107 Çetinkaya, B. Ve Tomar, İ.H., Ekonomik Değişkenler ve Kendini Açma: Giresun İli Öğretmenleri Üzerine Bir Çalışma. II. Uluslararası İktisat Çalıştayı, Giresun Üniversitesi, 2008. 108 Kutlu, Özen, Âşık Veysel, Selam Olsun Kucak Kucak. Dilek Ofset, Sivas, 1998. 109 Ekebaş, Müge, age. 110 Jourard, S. M., (a) age. 111 Derlega, V. J. Ve Chaikin, A. L., age. 112 Selçuk, Ziya, age. 86 243 yararlanılan diğer kaynaklar Araz, Arzu, Çeşitli Değişkenler Açısından Benlik Sunumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 1998. Aşık, Esra,Üniversite Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışlarını Etkileyen Bazı Etmenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1992. Banks, David ve Ashmore, Russell, Patterns of Self-Disclosure among Mental Health Nursing Students, Nurse Education Today, Vol. 21, No. 1, (Jan. 2001). Bogaert, Anthony F. ve Sadava, Stan, Adult Attachment and Sexual Behavior. Personal Relationships, Vol. 9, No. 2, (June 2002). Boyd, K. Louise, The Relationships Between Self-Disclosure, İntimacy and Satisfaction in African-American and Europan-American Heterosexual. Dissertation Abstracts İnternational, Vol. 55, No. 9, 1995. Brown, M. ve Helms, J., The Relationship Between Psychological Development Issues and Anticipated Self-Disclosure. Dissertation Abstract International, 1986. Chelune, G., The Self-Disclosure Stiuations Survey: A New Approach to Measuring Self-Disclosure. Jsas Catolog of Selected Documents in Psychology, Vol. 6, 1976. Cozby, P. C., Self-Disclosure: Literature Review. Psychological Bulletin, Vol. 79, 1989. Çakır, M. Ali, Lise Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışlarını Etkileyen Faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, 1994. Doğan, Servet, Lise Son Sınıf Öğrencileri Hangi Konularda Kimlere Ne Derecede Açılıyorlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 1983. Duke, Carla E. ve Murdock, Nancy L., Characteristics of Counselor Self-Disclosure. Paper Presented at the Annual Convention of the American Psychological Association, Washington, (14-18 August 1992). Edelstein S. Robin ve Diğerleri, Adult Attachment Style and Parental Responsiveness during a Stressful event. Attachment & Human Development, Vol. 6, No. 1, (March 2004). Edwards, Carla E. ve Murdock, Nancy L., Characteristics of Therapist Self-Disclosure in the Counseling Process. Journal of Counseling & Development, Vol. 72, No. 4, (Mar-Apr. 1994). Ersever, O. G., Grupla Psikolojik Danışmanın Kişilerarası İlişkiler Dersini alan öğrencilerin Kendini Açma Davranışlarına, Empatik Eğilimlerine ve Empatik Becerilerine Etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11/1, 1996. Farber, Barry A. ve Diğerleri, Clients’ Perceptions of the Process and Consequences of Self-Disclosure in Psychotherapy. Journal of Counseling Psychology, Vol. 51, No. 3, (July 2004). 244 Freydberg, S., Women’s Same Sex Friendship and Marriage or Self-Disclosure Among others of Nursery School Children. Dissertation Abstracts International, Vol. 52, No. 4, 1991. Garcia, P. ve Geisler, J., Sex and Age Grade Differences in Adolescents’ SelfDisclosure. Perceptual and Motor Skills, Vol. 67, 1988. Gorcyca, Diane Atkinson, Gender Differences in Relationship Development ve SelfDisclosure. Paper Presented at the Annual Meeting of the Speech Communication Association, Miami Beach, (Nov. 18-21, 1993). Gültekin, Filiz, Lise Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışlarının Kimlik Gelişim Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. XIV, Sayı 1, 2001. Güngör, Derya, Bağlanma Stillerinin ve Zihinsel modellerin Kuşaklararası Aktarımında Anababalık Stillerinin Rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2000. Hatch, D. Ve Leighton, L., Comparison of Man and Woman on Self-Disclosure. Psychological Reports, Vol. 58, 1986. Kaitz, Marsha ve Diğerleri, Adult Attachment Style and Interpersonal Distance. Attachment & Human Development, Vol. 6, No. 3, (Sept. 2004). Kurt, İhsan, Türk Atasözlerine Psikolojik Bir Yaklaşım. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991. Nereo, E. Nancy ve Diğerleri, Willingness to Self-Disclosure Among late Adollescent Female Survivors of Childhood Sexual Abuse. Journal of Youth and Adollescence, Vol. 31, No. 4, (August 2002). Oral, E. Arzu, İntihar Girişimi Olan Kadınların Duygularını Açma Davranışı İle Kaygı Durumları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1994. Ören, N., İnsan İlişkileri Dersinin Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlık Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1981. Özgüven, İbrahim Ethem ve Bilge, Filiz, Üniversite Öğrencilerinin Karşı Cins Arkadaşlığı. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Vol. 2, No. 8, 1997. Papini R. D. ve Farmer, F., Early Adolescent Age Gerde-Differences in Patterns of Emotional Self-Disclosure to Parents and Friends. Adolescense, Vol. 25, No. 100, 1990. Shechtman, Zipora ve Rybco, Judith, Attachment Style and Observed İnitial SelfDisclosure as Explanatory Variables of Group Functioning. Group Dynamics: Theory, Research,& Practice, Vol. 8, No. 3, (September 2004). Shneider, D. M., Comparison of Mid. Aged Male and Female Disclosure Responses on the Jourard Self-Disclosure Questionnaire. Dissertation Abstracts İnternational, Vol.45, No. 02, 1983. Sollie, D. L. ve Fischer, J. L., Sex Role Orientation Intimacy of Topic and Target Person Differences in Self-Disclosure Among Woman. Sex Roles, Vol.12, No. 9/10, 1985. 245 Yeşilyaprak, Binnur. Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. (Ondördüncü Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006. Yüksel, A. Halûk, Đletişimim Tanımı ve Temel Bileşenleri; Etkili Đletişim. (Ed. Uğur Demiray), Pegema yay., Ankara, 2008 http://www.turkuler.com/sozler/turku_1174.html (Erişim tar. 31.07.2008) http://tsm.fisek.com.tr/tsm.php?makam=hicaz&n=43 (Erişim tar. 31.07.2008) http://www.psikologum.net/makale_detay.+sp?m_no=11 (Erişim Tar. 08.082008) http://www.aof.edu.tr/kitap/EHSM/1024/unite09.pdf (Erişim Tar. 31.09.2008) http://www.terapistim.com/kitap/Narsisistiksavunmalar.html#Topic115 (Erişim Tar. 31.09.2008) YAZARIN DĐĞER KĐTAPLARI 246