Poster - WordPress.com

Metalurji ve Malzeme
Mühendisliği Bölümü
Kuyubaşı
Kadıköy
İstanbul
[email protected]
ABLATION
DÖKÜM YÖNTEMİ
Ege Demirtaş
Altan Türkeli
ABLATION DÖKÜM TANIMI
Ablation döküm yöntemi son yıllarda geliştirilmiş döküm yöntemlerinden
biridir. Bu döküm yöntemini anlatmadan önce kısaca, ablation kelimesini
açıklamak gerekir. Bu kelime, ısıyı bertaraf etmek, ortamdan taşıyarak
uzaklaştırmak anlamına gelmektedir. İlk defa uzay çalışmaları sırasında,
uzaydan kapsüllerin atmosfere girmesi sırasında seramik ön uçta oluşan ısıyı
bertaraf etmek ve böylece kapsülü ısınmadan korumak amacıyla kullanılmıştır.
Döküm yöntemi olarak da, dökümde oluşan ısıyı metalden hızla uzaklaştırmak
anlamında kullanılmıştır. Bu döküm yöntemini, “Kumun Erozyonuyla Döküm”
veya “Erozyonlu Kum Döküm” yöntemi olarak da Türkçeye çevrilmesini
önerebiliriz. Temel olarak bu döküm yönteminde, sıvı alaşım, kum kalıba
dökülür. Sıvı metalin kalıbı doldurması biter bitmez, bir sıvı soğutucuyla
soğutulması sağlanır. Soğutucu olarak en ucuz ve bol bulunan su kullanılır.
Burada ilginç olan nokta, kullanılan bağlayıcı suda çözünür olmasından dolayı,
kum kalıp hızla dağılır ve kum ortamdan uzaklaşır. Su direk metalle kontak
kurar. Böylece yüksek hızlarda soğutma yapılarak dökülecek şekilli parça elde
edilir. Uygun soğutucu düzeni ile yönlenmiş katılaşma sağlanır.
Şekil-3 Ablation döküm ile üretilmiş bazı alüminyum parçalar
Şekil 1 de su soğutma sırasında kum kalıbın dağılması ve şekil 2 de ise döküm
sonrası elde edilen parça görülmektedir. Şekil 3 ise bu döküm yöntemiyle
üretilmiş bazı alüminyum parçalarına örnekler verilmiştir.
Şekil-4 Kum kalıba dökülmüş Al-7 Si alaşımının mikroyapısı
Şekil-1: Ablation döküm sırasında su akışı ve döküm düzeneği
Şekil-5 Düşük ve yüksek büyütmede (X1000) Ablation Döküm sonrası aynı
alaşımın mikroyapısı. Çok ince ötektik yapı elde edilir.
ABLATION DÖKÜMÜN AVANTAJLARI
Şekil-2 Ablation döküm sonrası elde edilen parça
Tablo-1
Ablation döküm ile diğer döküm yöntemlerinden elde edilen mekanik özelliklerin
karşılaştırılması
RESEARCH POSTER PRESENTATION DESIGN © 2012
www.PosterPresentations.com
Bu döküm yönteminin avantajlarını örnekler vererek şöyle sıralayabiliriz.
a) Hızlı soğuma sağlar..
b) Küçük ikincil dendrit boyları elde edilir
c) Daha küçük ötektik yapı elde edilir.
d) Çok hızla katılaşmadan dolayı porozite miktarı da daha düşük seviyelerde
oluşur.
e) Gerek dendrit boylarının ve ötektik yapının küçük olması ve gerekse
porozitenin az olmasına bağlı olarak, mekanik özellikler daha iyidir.
f) Sıvı metalin dökümünden sonra, hemen su ile soğutma yapılmasından dolayı,
kum kalıp hızla parçalanır ve toz oluşmaz. Ayrıca silika bazlı suda çözünebilen
bağlayıcılar kullanılmasından dolayı kötü kokularda açığa çıkmaz.
g) Parça döküm sonrası çıplak halde bir sonraki kademeye hazır olarak elde
edilir.
h) Günümüzde daha çok Al ve Mg alaşımları için kullanımı söz konusu olabilir
i)Sıcak yırtılma sorununu giderir
k)Hızla soğutma için kullanılan eküpmanlar oldukça basittir. Kolaylıkla dizayn
edilebilir.
l) Daha ekonomiktir. İlk yatırım masrafları azdır