İstanbul`da Park Yeri Sorunu

Ýstanbul'da
Park Yeri Sorunu
Ýstanbul Trafik Vakfý
Çekici Ücretleri
Otopark Ücretleri
Parkometre Uygulamasý
Orhan Demir
09 Mayýs 2003
Her hakký Tüketiciler Birliði'ne aittir. Kaynak gösterilmeden kullanýlamaz
GÝRÝÞ
Ülkemizin nüfus, ticaret, sanayi, spor, motorlu araç vb. pek çok konuda en büyük ve
en hýzlý büyüyen þehri olan Ýstanbul, bu büyümesini dengeli arazi kullanýmý ve planlý
bir alt yapý ile gerçekleþtirememektedir.
Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi Ulaþým Koordinasyon Dairesi'nin Eylül 2002
verilerine göre; nüfusunun 15.000.000 olduðu ve bu nüfusuyla dünyada 101 ülkeyi
geride býrakan Ýstanbul'da, günde ortalama 12.000.000 kiþi kent içinde hareket
halindedir.
Türkiye'de trafiðe kayýtlý yaklaþýk 10.000.000 aracýn beþte birinden fazlasý, yani
2.500.000 trafik aracý Ýstanbul'da bulunuyor. Ayrýca her gün 400 ilâ 600 civarýnda
araç trafiðe katýlmaktadýr. Ýstanbul'da bulunan trafik araçlarýnýn %78'i otomobil, %22'si
ise toplu taþýma aracýdýr. Ýstanbul'da görev yapan trafik zabýtasýnýn sayýsý 2.783'tür.
Yani 1.000.000 kiþiye 278 polis, 825 araca 1 trafik zabýtasý düþmektedir.
Bu kadar yoðun bir araç trafiðine sahip bu kentte, zorunlu olarak araçlarýn parklanma
sorunu ortaya çýkmaktadýr.
Bu rapor, Ýstanbul'da yaþayan ve trafik aracý bulunan tüketicilerin, genel olarak mâruz
kaldýklarý parklanma sorunu ve özel olarak da Ýstanbul Trafik Vakfý ve park yeri
bulunan kamu kurumlarýnýn uygulamalarýna iliþkin durumu tespit etmek ve konuya
dikkat çekmek amacý ile hazýrlanmýþtýr.
Ýstanbul'dan Sayýlar
Ýstanbul Defterdarlýðý'na göre, kentte 567 otopark bulunmakta olup bu otoparklar
62.000 araçlýk kapasiteye sahiptir. Otopark olarak iþletilen kaldýrýmlarý da dikkate
alarak deðerlendirme yapan Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi'ne göre ise, kentte
1631 otopark bulunmaktadýr. Oysa ki, Ýstanbul'un kent içi trafik akýþý 400.000 araçlýk
park yerini zorunlu kýlmaktadýr.
Bu durum araçlarýn yollara, kaldýrýmlara ve cadde kenarlarýna park edilmesine,
kaldýrýmlarýn ve cadde ve sokak kenarlarýnýn park yeri olarak kullanýlmasý da Ýstanbul
trafiðinin olumsuz yönde etkilenmesine neden olmaktadýr. Yani Ýstanbul'da yaþayan
herkesin trafik sorunu, araç sahiplerinin de ayrýca park yeri sorunu
bulunmaktadýr.
Tespit edilen bu olumsuz durum, sürücülerin bulduklarý boþ alanlara park etmelerine,
sonuçta trafik cezasý ile karþý karþýya kalmalarýna, araçlarýnýn çekiciler tarafýndan
çekilerek otoparklara konulmasýna, yüklü miktarda çekici, otopark ücreti ödemelerine
neden olmaktadýr.
Mevzuattaki Düzenleme
2918 sayýlý Karayollarý Trafik Kanunun 61. maddesine göre;
·
Duraklamanýn yasaklandýðý yerlerde,
·
Park etmenin trafik iþaretleri ile yasaklandýðý yerlerde,
·
Geçiþ yollarý önünde veya üzerinde,
·
Belirlenmiþ yangýn musluklarýna her iki yönden beþ metrelik mesafe içinde,
·
Kamu hizmeti yapan yolcu taþýtlarýnýn duraklarýný belirten levhalara iki yönden
onbeþ metrelik mesafe içinde,
·
Üç veya daha fazla ayrý taþýt yolu olan karayolunda ortadaki taþýt yolunda,
·
Kurallara uygun þekilde park etmiþ araçlarýn çýkmasýna engel olacak yerlerde,
·
Geçiþ üstünlüðü olan araçlarýn giriþ ve çýkýþýnýn yapýldýðýnýn belirlendiði iþaret
levhasýndan onbeþ metre mesafe içinde,
·
Ýþaret levhalarýnda park etme izni verilen süre veya zamanýn dýþýnda,
·
Kamunun faydalandýðý ve yönetmelikte belirtilen yerlerin giriþ ve çýkýþ
kapýlarýnýn her iki yönde beþ metrelik mesafe içinde,
·
Park için yer ayrýlmamýþ veya trafik iþaretleri ile belirtilmemiþ alt geçit, üst geçit
ve köprüler üzerinde veya bunlara on metrelik mesafe içinde,
·
Park etmek için tespit edilen süre ve þeklin dýþýnda,
·
Belirli kiþi, kurum ve kuruluþlara ait araçlara, yönetmelikteki esaslara göre
ayrýlmýþ ve bir iþaret levhasý ile belirlenmiþ park yerlerinde,
·
Ayrýca yönetmelikte belirtilen haller dýþýnda yaya yollarda,
Park etmek yasaktýr.
Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler para cezasý ile cezalandýrýlýrlar.
Yasaklara aykýrý park etmiþ araçlar trafik zabýtasýnca kaldýrýlabilir.
Yasaklanan yerlerde ve hallerde park edilmiþ olan araçlarýn hangilerinin hangi
þartlarda, kaldýrýlýp götürüleceði, götürülme sýrasýnda zarara ve ziyana uðratýlmamasý
için alýnacak önlemler ile kaldýrma ve götürme giderlerinin tahsili usul ve esaslarý
yönetmelikte gösterilir.
Kaldýrýlýp götürülen araçlarýn giderleri ile verilen ceza, sürücüsü veya sahibince
ödenmeden araç teslim edilmez.
Yasa maddesinde sözü edilen Karayollarý Trafik Yönetmeliði'nin 119. maddesi de,
park etme yasaðýna uymayan hangi araçlarýn, kimler tarafýndan kaldýrýlabileceðini
belirlemektedir. Buna göre;
·
Duraklamanýn yasak olduðu yerlerde,
·
Geçiþ yollarý önünde ve üzerinde,
·
Belirlenmiþ yangýn musluklarýna her iki yönden 5 metrelik mesafe içinde,
·
Kamu hizmeti yapan yolcu taþýtlarýnýn duraklarýný belirten iþaret levhalarýna
15 metrelik mesafe içinde,
·
Üç veya daha fazla ayrý taþýt yolu olan karayolunda ortadaki taþýt yolunda ve
üç veya daha fazla þeritli yollarda aksine bir düzenleme veya iþaretleme yapýlmadýkça
sað þerit dýþýndaki þeritlerde,
·
Kurallara uygun þekilde park etmiþ araçlarýn çýkmasýna engel olacak yerlerde,
·
Geçiþ üstünlüðü olan araçlarýn giriþ ve çýkýþýnýn yapýldýðýnýn belirlendiði iþaret
levhasýndan 15 metrelik mesafe içinde,
·
Kamunun faydalandýðý yerlerin giriþ çýkýþ kapýlarýnýn önünde ve her iki yönünde
5 metrelik mesafe içinde,
·
Belirli kiþilerin ve tatil günleri dýþýnda, kurum ve kuruluþlarýn araçlarý için ayrýlmýþ
ve bir iþaretle belirlenmiþ park yerlerinde,
Parkedilmiþ araçlar ile yukarýda sayýlan yerler dýþýnda kalan fakat belirgin þekilde trafik
düzenini ve trafik güvenliðini etkilediði görülen ve sahibi bulunmayan ve yasak yerde
olmasý bile genel güvenlik bakýmýndan tehlike yarattýðý anlaþýlan araçlar trafik
zabýtasýnca, trafik zabýtasýnýn görev almadýðý veya bulunmadýðý yerlerde genel zabýta
tarafýndan kaldýrýlýr.
Yerleþim birimleri dýþýndaki karayollarýnda taþýt yolu üzerinde mecburi haller dýþýnda ve
gerekli önlemleri almadan parketmiþ araçlarý yolun yapým ve bakýmýndan sorumlu olan
kuruluþlar da kaldýrmaya yetkilidir.
Ayný Yönetmeliðin devam eden maddelerine göre;
·
yasak yerlere parkedilmiþ araçlar özel tertibatlý bir araçla (kurtarýcý veya çekici)
çekilir,
·
belli bir yerde muhafaza altýna alýnýr
·
bu iþlemleri yapan görevliler araçlarýn herhangi bir zarar görmemesi için
gereken dikkat ve titizliði gösterir.
·
araçlarýn kaldýrýlýp götürülmesi sýrasýnda yapýlan masraflar, araç sahibine
ödettirilir.
·
parkedilen araçlar öncelikle resmi kurumlara ait otoparklarda muhafaza altýna
alýnýr, resmi kurumlara ait otoparklarýn yeterli olmamasý halinde Ýl trafik komisyonunca
belli özelliklere sahip otoparklar da bu amaçla kullanýlabilir.
Ýstanbul Trafik Vakfý
Mevcut otoparklarýn, ihtiyacýn ancak % 10 ilâ 15'ine cevap verebildiði Ýstanbul'da, araç
sahiplerinin biraz da zorunlu olarak yasada ve ilgili yönetmelikte belirtilen yasaklara
raðmen araçlarýný park etmeleri halinde, araçlarý genellikle Ýstanbul Trafik Vakfý'na ait
çekiciler tarafýndan çekilmekte ve otoparklara götürülmektedir.
Ýstanbul Trafik Vakfý, 1995 yýlýnda,
“.. Trafik Hizmetleri, trafik kazalarý, trafik kazalarýna baðlý iþ kazalarý sonucunda acil
alýnacak önlemler ve müdahaleyi gerektiren yaralanmalarda, yaralýnýn süratle
yardýmýna koþmak, acilen ilk müdahaleyi yapmak, tedavisinin yaptýrýlmasý için, naklini
saðlamak, bu iþlemle ilgili olarak Ýstanbul'da mevcut Polis Hastanesi'nden, Devlet
Hastanelerinden ve Özel Hastanelerden yararlanmak, yeni ilaveler yaptýrýlmasýný
saðlamak, yaralýlarda yer taþýmacýlýðý ile birlikte hava taþýmacýlýðýnýn saðlanmasý için
yani otolar ve helikopter almak, helikopter kiralamak, iþletilmesine iliþkin servisler
kurmak, Trafik Hizmetlerinin aksatýlmadan sürdürülmesine temin bakýmýndan yeni
kara, hava ve deniz araçlarýnýn alýnmasýný veya kiralanmasýný saðlamak, Trafik Kontrol
Sisteminin en seri þekilde gerçekleþtirilmesi için bu araçlardan faydalanmak, trafik
düzeninin aksatýlmadan sürdürülmesini temin için Trafik Þubesi, Belediye ve
Karayollarý Genel Müdürlüðünün ve Üniversitelerin ilgili birimleri ile beraber ilgili
meslek kuruluþlarýnýn görüþ ve düþüncelerinden faydalanmak, bunlarla birlikte
konferans, panel, sergi düzenlemek, broþürler bastýrmak ve Ýstanbul Halký ile tüm
Türkiye sathýna daðýtmak, Trafik Hizmetlerinde fedakarca çalýþan Trafik Polisleri'nin
her türlü riske karþý hayat sigortalarýný bedeni ve ruhi saðlýklarýný korumak için
gerektiðinde ayni ve nakdi yardýmda bulunmak, trafik hizmetlerinde kullanýlan araçlarý
sigorta ettirmek, Trafik Polisleri'nin bilgi ve becerilerinin çaðýmýz düzeyine ulaþtýrýlmasý
için Yurtiçi ve Yurtdýþý konferans, seminer toplantýlarýna katýlmalarýný saðlamak, Trafik
Ýstasyonlarýnda teknik bilgileri temin etmek için bilgisayar aðlarý kurmak ...”
amacýyla kurulmuþtur.
Kurucularý arasýnda; dönemin Valisi Hayri Kozakçýoðlu, Emniyet Müdürü Necdet
Menzir, Büyükþehir Belediye Baþkaný Recep Tayyip Erdoðan, Sakýp Sabancý, Jak
Kamhi, Ýnan Kýraç, Suat Yalkýn, Lale Manço, Hýncal Uluç gibi kamuoyunun tanýdýðý
isimlerin bulunduðu Vakfýn baþkaný, görevde bulunan Ýstanbul Valisidir.
Ýstanbul Trafik Vakfý'ndan Þikâyetler
Ýstanbul Trafik Vakfý'nýn parketmiþ araçlar üzerinde geçekleþtirdiði çekme iþlemleri,
tahsil ettiði ücretler yoðun þekilde þikâyet konusu olmaktadýr. Ýstanbul Trafik Vakfý
otoparksýz Ýstanbul'da büyük bir kazanç kapýsý haline dönüþmüþ olup otopark
bulamayan çaresiz sürücülerden trilyonlarca lira tahsil etmektedir.
“Kapalý ve açýk otopark yaptýrma”yý kuruluþ senedinde belirten Ýstanbul Trafik Vakfý
araç çekme iþlemlerinden elde ettiði trilyonlarca gelire raðmen özellikle katlý otopark
yapýmýna iliþkin herhangi bir giriþimde bulunmamýþ, bu konu ile ilgili tek bir çivi dahi
çakýlmamýþtýr.
Ýstanbul Trafik Vakfý halen 73 çekici ile faaliyetini sürdürmektedir. Çekilen her araçtan
30.000.000 TL. açýlýþ ücreti ve ayrýca her kilometre için 1.800.000 TL. ücret
alýnmaktadýr. Vakfýn çekicileri ile çekilen araçlar, anlaþmalý olunan otoparklara
6.000.000 TL. ücret karþýlýðýnda býrakýlmaktadýr.
Oysa ki Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi'nin 2002 yýlý ikinci altýncý ayý için belirlediði
otopark ücreti ilk bir saat için 1.800.000 TL. iken, Ýstanbul Trafik Vakfý'nýn anlaþmalý
otoparklarýna çekilen her araç için saate bakýlmaksýzýn, 6.000.000 TL. ücret
alýnmaktadýr.
Ýstanbul Trafik Vakfý'nýn bu iþlemleri nedeniyle araç sahipleri bir yandan çekici ve
otopark ücretlerinin fahiþ olmasýndan yakýnýrken, diðer yandan çoðu kez trafik
zabýtasýnýn park ihlaline iliþkin bir tespiti ve bu tespitten kaynaklanan ceza makbuzu
tanzimi ve talimatý olmaksýzýn neredeyse kendi inisiyatifleriyle araçlarýn çekilmesi, aracý
çekilen yurttaþýn tamamen bilgisiz bir þekilde aracýnýn kimler tarafýndan götürüldüðünü
bilememesi, aracýný bulabilmek için mesaisinin büyük bir bölümünü harcamasý gerektiði
ve özellikle çekme iþlemi esnasýnda araçlara zarar verilmiþ olmasý da yurttaþlarca
þikâyet konusu edilmektedir. Aracý hasara uðrayan araç sahibi karþýsýnda bir muhatap
bulamamakta, 2918 sayýlý yasa ve ilgili yönetmelik hükümleri açýk olmasýna raðmen
zararýný tazmin ettirememektedir.
Yine trafik zabýtasý tarafýndan park yasaðýna iliþkin ihlalin tespit edilmesi, bu tespitten
yola çýkarak ceza makbuzu tanzimi ve yine yasadaki ve yönetmelikteki koþullarýn varlýðý
halinde aracýn çekici marifetiyle çekilerek muhafaza altýna alýnmasý gerekirken, çok
sayýda araç sahibinin böyle bir süreç söz konusu olmaksýzýn araçlarýnýn çekildiði
tespitlerimiz arasýndadýr. Bu durum yasayý açýkça ihlâl anlamýndadýr.
Aracý çekilen yurttaþ, o bölgedeki esnafýn yardýmýyla þans eseri aracýnýn kimler
tarafýndan ve nereye çekildiðini öðrenebilmekte, aksi takdirde konuyu açýklayacak bir
muhatap bulmak için saatlerini ayýrmak zorunda kalmaktadýr. Aracýnýn yerini tespit eden
þanslý yurttaþ, bu kez de ticari taksi ile ulaþýmýný saðlayarak ödeyeceði fahiþ çekici ve
otopark ücreti yanýnda ayrýca harcamada bulunmak zorunda kalmaktadýr.
Sorular.. Sorular...
Ýstanbul trafik zabýtasýnýn çekme iþlemleri için neden Ýstanbul Trafik Vakfý çekicileri ve
otoparklarýný kullandýðý, kendi çekicileri veya herhangi bir özel firmaya ait çekiciyi
kullanmadýðý kamuoyu tarafýndan yanýtý merak edilen sorularýn baþýnda
gelmektedir.
Yine resmi plaka takma hakký bulunmadýðý halde Ýstanbul Trafik Vakfý'na ait
çekicilerin plakalarýnýn neden siyah renkli resmi plaka olduðu, çekici þoför ve
personelinin kýyafetinin neden trafik zabýtasýnýn kýyafetine oldukça benzeyen
renk ve biçimde olduðu da merak edilen hususlar arasýndadýr.
Ýstanbul'da park yasaðýný ihlâl eden araçlarýn yasaya uygun olarak çekilmesi
ve muhafaza altýna alýnmasý iþlemleri için þeffaf bir ihale açýlmak suretiyle bu
hususta serbest piyasa koþullarýnda oluþacak fiyatlar ile çekici ve otopark
ücretlerinin belirmesi yerine neden fahiþ fiyata Ýstanbul trafik Vakfý çekicileri
ve anlaþmalý otoparklarýnýn tercih edildiði hususu kamuoyuna açýklanmalýdýr.
Günlük basýnda sýkça bu vakýf ile ilgili olarak olumsuz haberlerin yer almasý,
hatta bazý yolsuzluk olaylarýnýn gündeme getirilmiþ olmasýna raðmen Vakfýn
çalýþmalarýna devam etmesine niye izin verildiði hususu da resmi
makamlarca açýklanmaya muhtaçtýr.
Otogar, Havaalaný, Hastane bahçeleri
Özellikle Çapa, Cerrahpaþa, Haseki, Vakýf Gureba, Þiþli Etfal gibi yoðun hasta trafiðine
sahip, araç giriþ çýkýþýnýn yoðun olduðu hastane bahçelerine araç ile girmek, araç sahibi
için yüksek meblaðlara mal olmaktadýr.
Muhtemelen hasta nakli için aracýn girmesinin zorunlu olduðu hastane bahçesine
girmek için, içeride kalýnan süre dikkate alýnmaksýzýn giriþ-çýkýþ ücreti adý altýnda,
hastane çatýsý altýnda kurulmuþ dernek adýna tanzim edilmiþ makbuzlar ile fahiþ ücretler
alýnmaktadýr.
Bu ücreti ödeyen araç sahibi, hastane bahçesinde aracýný park edecek bir yer
bulamamakta, ödenen yüksek meblað hastane bahçesine giriþ ve çýkýþ iþleminin bedeli
olarak tahakkuk etmektedir.
Ayný þekilde otogar ve havaalaný otoparklarýna giriþ yapan araçlar, çok kýsa süreler için
çok yüksek oranda ücretler ödemekte olup ödenen bu ücretlerin günün ekonomik
koþullarý ve piyasadaki otopark ücretleri ile baðdaþýr tarafý bulunmamaktadýr.
Ýstanbul Valiliðinin 21/11/2001 tarih ve 07/358 sayýlý yazýsý ile hastane ve otogar
giriþlerinde, hasta ve yolcu ticari taksilerden ücret alýnmamasý gerektiði belirtilmiþtir.
Ancak Valiliðin bu yazýsýna raðmen, zaman zaman ticari taksilerden ücret alýndýðýna
iliþkin þikâyetler söz konusu olmaktadýr.
Parkometre
Çeþitli ilçe belediyelerinin, araçlarýn parklanma sorununa çözüm olarak geliþtirdiði
parkometre uygulamasýnýn yasal bir dayanaðý bulunmamaktadýr. Nitekim bir süre önce
bu uygulamaya baþlayan Fatih Belediyesi, gelen tepkiler üzerine bu uygulamadan
vazgeçmek zorunda kalmýþtýr. Ancak uygulama sona ermesine raðmen belediyeden bu
kaldýrýmlarý kiralayan kiþiler tarafýndan illegal olarak yüksek ücretler karþýlýðý araç park
ettirilmektedir.
Ýstanbul Trafik Vakfý'nýn da doðal baþkaný olan Ýstanbul Valiliði'nin, belediyelerin
parkometre uygulamasýný kaldýrmasý için yapmýþ olduðu giriþimler de sonuç vermemiþ
olup halen baþta Eminönü ve Þiþli olmak üzere bir çok belediyede bu uygulama devam
ettirilmektedir.
Belediyelerce park yeri olarak iþletilmesi için kiraya verilen yerler çoðu kez yurttaþlarýn
iþyerlerinin önü olmakta ve iþyeri sahibi yurttaþýn kendi aracýný, kendi iþyerinin önüne
park edememesi gibi trajikomik durumlar meydana gelmektedir. Gezinti alanlarý,
alýþveriþ merkezleri, sahil gibi muhitlerde kiraya verilen yerlerde belediyelerin
belirlediði fiyatlarýn üzerinde park ücreti alýnmakta, herhangi bir fiþ veya
fatura verilmeyerek kayýt dýþý ekonomiye katký yapýlmakta, bu tip hususlarda
itiraza yeltenen yurttaþlar mafyavari tepkilerle karþýlaþmaktadýr.
Çekici ve Otopark ücretleri
Araç çekme iþleminde kullanýlan çekici ve bu þekilde trafikten men edilen araçlar için
uygulanacak otopark ücretleri Ýl Trafik Komisyonu tarafýndan belirlenmektedir.
2003 yýlý için belirlenen ücretler þu þekildedir:
ÇEKME ÜCRETLERÝ
ÝÞÝN ADI
Eski tarife
Artýþ oraný
Araç çekme ücreti (park yasaðý) 30.000.000 TL
% 00
Özel taþýma (5 km. ye kadar )
40 000 000.TL
% 25
KM baþýna
2.000.000 TL
% 25
Bu tarife gece saat 24.00 den sonra %50 zamlý olarak uygulanýr
Yeni Tarife
30.000.000 TL
50.000.000 TL
2.500.000 TL
ÇEKÝLEN VE TRAFÝKTEN MEN EDÝLEN ARAÇLAR ÝÇÝN OTOPARK ÜCRETLERÝ
Eski tarife
Artýþ oraný Yeni tarife
Küçük araçlar için(günlük)
5.000.000 TL
% 20
6.000.000 TL
Büyük araçlar için(günlük)
9.000.000 TL
% 33.33
12.000.000 TL
Öneriler
·
Trafiði rahatlatacak çözümlerin baþýnda gelen kat otoparký sayýsý, bugün bir elin
parmaklarýný geçmeyen seviyeden, ihtiyaca cevap verecek bir düzeye getirilmelidir.
·
Kat otoparký kurmak amacýyla kurulan Ýstanbul Trafik Vakfý'nýn, elindeki maddi
olanaklar, vakýf senedinde de kararlaþtýrýldýðý gibi artýk kat otoparký için kullanýlmalýdýr.
·
Her türlü þaibenin önüne geçilebilmesi için trafikten men edilecek araçlar, trafik
zabýtasýna ait araçlar ile mâkul ücretler karþýlýðýnda çekilmelidir.
·
Ýstanbul Trafik Vakfý ve çeþitli polis koruma derneklerine ait çekicilerin, trafik polisinin
bilgisi dýþýnda kanunsuz ve keyfi araç çekmesine son verilmelidir.
·
Çekilen araçlara verilen zararlar, yurttaþýn oradan oraya koþturmasýna fýrsat
verilmeden çeken vakýf ve dernekçe karþýlanmalýdýr.
·
Aracýn çekildiði mahalde, yurttaþýn aracýnýn nereye çekildiði hususunda bilgi sahibi
olabileceði uyarýlar bulundurulmalýdýr.
·
Kayýt dýþý ve büyük bir rant oluþturan parkometre uygulamasý kaldýrýlmalýdýr.
·
Düþük otopark ücretlerinin, yurttaþýn aracýný otoparka býrakma konusunda teþvik
edici olacaðý bilinmelidir.
·
Hastane, otogar ve havaalaný giriþ-çýkýþlarý ücretsiz hale getirilmeli, içeride belli bir
süreden sonra park yapýlmasý halinde park ücreti alýnmalýdýr.
·
Raylý sisteme geçiþ için hýzlý hareket edilmelidir.