Özel dosyanın devamı

Transkript

TÜRKİYE - AZERBAYCAN
KARDEŞLİĞİ DEVLET
NİŞANLARI İLE TAÇLANDI
ÖZEL DOSYA / AZERBAYCAN
ALİYEV VE EŞİ ÇANKAYA’DA
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev üçüncü dönem Cumhurbaşkanı seçilmesinin hemen ardından
ilk resmi ziyaretini Türkiye’ye gerçekleştirdi. Aliyev ve eşi Mehriban Aliyeva’yı, Cumhurbaşkanı
Abdullah Gül ve eşi Hayrünnisa Gül Çankaya’da ağırladı.
TÜRKİYE & AZERBAYCAN
ZİRVEDEKİ
KARDEŞLİK
G
eçtiğimiz ekim ayında
Azerbaycan’da gerçekleştirilen
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından ilk resmi ziyaretini Türkiye’ye yapan Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev,
Çankaya Köşkü’nde resmi törenle
karşılandı. İki gün süren ziyaret kapsamında Cumhurbaşkanı Gül tarafından Azerbaycan Cumhurbaş-kanı’na ‘Devlet Nişanı’ tevcih edilirken,
konuk Cumhurbaşkanı Aliyev de
Abdullah Gül’e ‘Haydar Aliyev
Nişanı’nı takdim etti. Çankaya
Köşkü’ndeki tören milli marşların
28 EKOV‹TR‹N ARALIK 2013
okunmasının ardından karşılıklı nişan
takdimi ile devam etti. Tevdilerin
akabinde konuşan Cumhurbaşkanı
Abdullah Gül, ‘‘Ülkemizin en yüksek
nişanı olan “Devlet Nişanı”nı,
Azerbaycan Cumhurbaşkanı, kıymetli
dostum Sayın İlham Aliyev’e takdim
etmekten büyük memnuniyet duyuyorum. Zamanında umum milli lider,
büyük devlet adamı Haydar Aliyev’e
de tevcih edilen “Devlet Nişanı”nı, bu
defa Aliyev ailesinin bir başka saygın
mensubuna takdim etmek benim için
ayrı bir mutluluk kaynağıdır.’’ sözlerine yer verdi.
2003 yılından bu yana
Azerbaycan’ı yöneten
Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev döneminde
Azerbaycan ile Türkiye
arasındaki siyasi ve
ekonomik ilişkiler en
üst düzeye çıktı. İki
kardeş ülke birlikte dev
projelere imza atıyor.
GÜL’E AZERBAYCAN’IN
EN BÜYÜK NİŞANI
Azerbaycan’ın en yüksek nişanı
olan “Haydar Aliyev Nişanı’nın kendisine layık görülmesinden de büyük
mutluluk duyduğunu ifade eden
Cumhurbaşkanı Gül, ‘‘Azerbaycan’la
dostluk, kardeşlik ve iyi komşuluk
bağlarına dayalı ilişkilerimizin en
güçlü şekilde devamına büyük önem
veriyoruz. Küresel ve bölgesel çalkantıların sürdüğü bir dönemde,
Azerbaycan’ı güvenli limanlara taşıyacak bir liderin mevcudiyeti, ilişkilerimizin geleceğinin teminatı-
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e Çankaya Köşkü’nde resmi törenle
“Devlet Nişanı” tevcih edilirken, Aliyev tarafından da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e
“Haydar Aliyev Nişanı” takdim edildi. Törene Başbakan Erdoğan da katıldı.
dır.’’ şeklinde konuştu. Bakü-TiflisCeyhan ve Bakü-Tiflis-Erzurum
enerji projelerine, Bakü-Tiflis-Kars
demiryolu ve Trans Anadolu (TANAP) boru hatlarını süratle tamamlayarak, yeni başarı hikayeleri
ilave etmek istediklerini kaydeden
Gül, ‘‘Azerbaycan’da göreve geldiğiniz günden bu yana ülkelerimiz
arasındaki kardeşlik ilişkilerinin daha da derinleşmesi için büyük çaba
harcadınız. Üstün gayretlerinizle,
Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin tarihinde müstesna bir yer edindiniz.’’ dedi.
ALİYEV: TÜRKİYE’NİN GELİŞMİŞLİĞİNDE ‘AZİZ KARDEŞİM’İN ROLÜ BÜYÜK
Azerbaycan Cumhurbaşkanı
İlham Aliyev ise bu ziyaretin kendisinin üçüncü resmi olmak üzere on
altıncı ziyareti olduğunun altını çizerek, ‘‘Her ziyaretimde Türkiye’nin
gelişmişliğine şahit olmaktan büyük
mutluluk duyuyorum. Türkiye’nin
bölgesel güç olması sizin kadar bizleri de gururlandırıyor.’’ şeklinde
konuştu. Konuk Cumhurbaşkanı,
Türkiye’nin gelişmişliğinde ‘Aziz
Kardeşim’ diyerek hitap ettiği
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün
büyük rolü olduğunu vurgulayarak
Devlet Nişanı almasından duyduğu
memnuniyeti ifade etti. Aliyev,
‘‘Türkiye bizim için en yakın dost,
kardeş ve müttefik ülkedir’’ diyerek
Türkiye-Azerbaycan işbirliği ve dostluğun daimi olacağını kaydetti.
Çankaya Köşkü’ndeki Nişan
Töreni’ne Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan’ın yanı sıra Dışişleri Bakanı
Ahmet Davutoğlu ve Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da eşli olarak iştirak etti.
EKOV‹TR‹N ARALIK 2013 29
ASRIN
PROJESİ
LİDERLER İMZALADI
Türkiye ve Azerbaycan’ın birlikte gerçekleştirecekleri TANAP “Asrın Projesi” olarak nitelendiriliyor. Protokol anlaşması Ankara’da
gerçekleştirilen törenle Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalandı.
TANAP'TA İLK KAZMA
2014'TE VURULACAK
Azeri doğal gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Trans Anadolu
Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) projesinde imzalar atıldı. 2014 yılı başında
temel atılıp projenin inşaatına başlanacak. Proje 7 milyar dolara malolacak.
B
aşbakan Recep Tayyip Erdoğan,
Trans Anadolu Doğalgaz Boru
Hattı (TANAP) projesinin tarihi bir proje olduğunu belirterek, “Bu
yıl sonuna kadar neticelenip, inşallah
2014 başı itibariyle temelini atıp çalışmalarına başlayacağız” dedi.
Başbakan Erdoğan, Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile ortak basın toplantısı düzenledi. TANAP
Boru Hattı'nda 2014 başında temel atılıp çalışmalara başlanacağını açıklayan
Erdoğan, ayrıca Iğdır ile Nahçıvan arasında doğalgaz (hattı) görüşmelerinin
de yapıldığını bildirdi.
PROJE BÜYÜKLÜĞÜ
7 MİLYAR DOLAR
TANAP'ın dışında atılan birçok
adım olduğunu söyleyen Erdoğan,
“Azeri
petrolünün
dünyaya
Ceyhan'dan açılması projesi başarılı bir
şekilde devam ediyor. Şahdeniz projesi bu proje aynen devam ediyor. Bir
diğer adım yine Kars-Tiflis-Bakü demir yolu projesi. Bu proje yoğun bir
şekilde devam ediyor. İnşallah bitmek
üzere onunda açılışını gerçekleştirmek
suretiyle adeta demir yolu ağlarıyla ülkelerimizi örüyoruz” dedi. Erdoğan,
Aliyev ile Azerbaycan doğalgazının
Balkanlar'da yayılabileceği ülkelerde ne tür işbirliği yapılabileceklerini
de görüştüklerini açıkladı. TANAP'ta
proje büyüklüğünün 6-7 milyar dolar
arasında olduğu belirtiliyor.
Trans Anadolu Doğal Gaz Boru
Hattı -TANAP Projesi, Türkiye ve
Azerbaycan’ın bugüne kadar başarı ile
yürüttükleri projelerin enerji alanındaki en önemli temsilcilerinden biri.
Tarihten gelen kardeşlik bağlarını bugünün koşullarında “Bir Millet İki
Devlet” misyonuyla perçinleyerek sürdüren iki ülke için de büyük öneme sahip TANAP Projesi, dünya enerji piyasalarında da ses getirecek dev bir
proje.
Avrupa’nın ve Türkiye’nin doğalgaz
ihtiyacını karşılamayı bunun yanı sıra
bölgede gaz çeşitliliğinin sağlanmasını
hedefleyen proje öncesinde dev yatırımlara imza atan iki kardeş ülkenin,
enerji alanında Bakü-Tiflis-Ceyhan
Petrol Boru Hattı ve Bakü-TiflisErzurum Doğal Gaz Boru Hattı
Projeleri ile ivme kazanan stratejik iş birlikleri, 2008 yılında PETKİM’in SOCAR
tarafından satın alınmasıyla daha da kapsamlı hâle gelmişti. 26 Aralık 2011’de
mutabakat zaptı imzalanan, 26 Haziran
2012’de de Hükümetler arası imzaların
atıldığı TANAP, Türkiye ve Avrupa’nın
doğal gaz arzına, Azerbaycan Şah Deniz2 sahası ve ilave kaynaklardan doğal gaz
tedariğiyle büyük katkı sağlayacak.
Giriş noktası Azerbaycan, Türkiye sınırı Türkgöz girişi olan 56 inçlik hattın,
Avrupa’ya çıkış noktaları Yunanistan ve
Bulgaristan sınırları, Türkiye içi çıkış
noktaları ise Eskişehir ve Trakya bölgesi
olacak. TANAP Projesi için öngörülen
4 aşamanın ilki 2018’de ilk gaz akışıyla
gerçekleşecek. 2020’de yıllık 16 milyar
metre küp olacak kapasitenin, 2023’te
23 milyar metreküp, 2026’da ise 31
milyar metre küp seviyesine kadar ulaşması hedefleniyor.
ÇIRAĞAN SARAYI’NDA BASIN TOPLANTISI
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR’ın Başkanı Rövnag Abdullayev,
(ortada) SOCAR Türkiye Birinci Başkan Yardımcısı Samir Kerimli, (solda)
TANAP Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev (sağda) İstanbul Çırağan
Saray’ında basın toplantısı düzenledi.
SOCAR Başkanı Abdullayev:
AVRUPA’NIN
DOĞAL GAZ İHTİYACINI
KARŞILAMAYA HAZIRIZ
TANAP’ın, güney gaz koridorunun çok önemli
bir parçası olduğunu belirten SOCAR Başkanı
Rövnag Abdullayev, “Proje hem Türkiye’nin Hazar
kaynaklarından gaz temin edilmesi ve hem de
Avrupa’ya gazın taşınması nedeniyle büyük
stratejik öneme sahip” diye konuştu.
A
zerbaycan devlet petrol şirketi
SOCAR’ın Başkanı Rövnag
Abdullayev, 21 Kasım’da
İstanbul Çırağan Sarayı’nda yaptığı
basın toplantısı ile Azerbaycan doğal
gazının Avrupa piyasalarına taşınması
ve Trans Anadolu Doğal Gaz Boru
Hattı’ndaki (TANAP) son gelişmeler
hakkında bilgi verdi. Enerji güvenliği alanında Azerbaycan’la Avrupa
Birliği arasında karşılıklı ilişkilerin temelini “Güney Gaz Koridoru” projesinin oluşturduğunu anlatan
Rövnag Abdullayev, Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve
Avrupa Komisyonu Başkanı Manuel
Barroso’nun Ocak 2011’de Bakü’de
yaptıkları görüşme ve enerji sektöründe stratejik işbirliğine dair ortak
deklorasyonun kabul edilmesi
EKOV‹TR‹N ARALIK 2013
31
Avrupa’da gelecek nesillere hizmet
edecek “Güney gaz koridoru”nun
hayata geçirilmesi için başlangıç oluşturduğunu kaydetti.
Azerbaycan’ın her zaman bu projeyi desteklediğini belirten Rövnag
Abdullayev, Avrupa ile 5 sene boyunca yürütülmüş yoğun görüşmeler
bu yılın Haziran ayında Avrupa doğal
gaz kemeri rotasının seçilmesi ve
açıklanması, Eylül ayında ise
“Şahdeniz” konsorsiumu ile
Avrupa’nın gaz alıcıları arasında anlaşmaların imzalanması ile sonuçlandığını hatırlattı.
“ŞAHDENiZ” GAZI, 2018’DE
TÜRKİYE’YE, 2019’DA
AVRUPA’YA ULAŞACAK
“Elde ettiğimiz bu başarılar
Azerbaycan’ın Avrupa’nın itibarlı
gaz tedarikçisi rolünü oynamaya hazır olduğunu bir daha göstermektedir” diyen Rövnag Abdullayev, ilk
aşamada Azerbaycan gazının taşınması “Şahdeniz” gaz-kondensat yatağının işlenilmesinin ikinci fazının
gerçekleştirilmesi çerçevesinde planlanlandığını belirterek, şunları söyledi:
“Halihazırda ortaklarımızla birlikte bu
projenin tam olarak hayata geçirilmesi
programının başlaması için son hazırlık işlerini gerçekleştirmekteyiz.
‘Faz-2’ çerçevesinde bu alandan ilave yıllık gaz üretimi minimum 16
milyar metreküp olmalıdır. Mevcut
plana uygun olarak, ilk aşamada biz
Avrupa tüketicilerine yılda 10 milyar
metreküp doğal gaz tedarik edeceğiz.
Planların başarıyla hayata geçmesi ile
Azerbaycan “Şahdeniz” gazının ilk
bölümünü 2018 senesinde Türkiye’ye,
2019’da ise Avrupa’ya ulaştırabilecek.
Alıcılarla mutabakata varıldığı gibi,
gaz TAP- Transadriatik boru kemeri
vasıtasıyla İtalya, Arnavutluk ve
Yunanistan’a taşınacak. SOCAR
Azerbaycan gazının Gürcistan ve
Türkiye vasıtasıyla Avrupa’nın iç pazarlarına taşınmasında lokomotif rol
üstlenmesi planlamaktadır.”
BORU HATTI ÇALIŞMALARI
Azerbaycan’ın zengin gaz kaynaklarına sahip olduğunu, 3 trilyon
metreküp olacaktır. Sonradan bunun 30 milyar metreküpe kadar artırılması imkanları da dikkate alınacaktır.”
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev
metreküpten fazla ispatlanmış gaz rezervleri bulunduğunu belirten Rövnag
Abdullayev, yeni işletilecek gaz kaynakları ile Azerbaycan’ın toplam ihraç potansiyelinin 2025 yılına kadar
minimum 40-50 milyar metreküp gaz
hacmine ulaştırılacağını da belirtti.
Bu gazın büyük bölümünün
Avrupa pazarına taşınabileceğini,
böyle büyük hacimlerin taşınması
için doğal gazın Azerbaycan’dan
Avrupa’ya güvenli taşınmasına imkan
sağlayacak boru hattı alt yapısına ihtiyaç duyulduğunu belirten Rövnag
Abdullayev, şöyle devam etti:
“Kanaatimizce, böyle bir sistem 3
bölüm şeklinde olmalı. Birinci bölüm
rolünü şu anda “Şahdeniz-1” çerçevesinde üretilen gazın Gürcistan ve
Türkiye’ye taşınmasını hayata geçiren
Güney Kafkas gaz boru kemeri oynayacaktır. İkinci önemli ve birleştirici bölüm olarak biz Trans Anadolu
Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP)
projesini gerçekleştireceğiz. Bu kemerin inşası Azerbaycan ve
Türkiye’nin enerji güvenliği ve ihraç
potansiyelinin artırılmasını temin
edecektir. Bu yeni gaz boru hattının
inşası 2 ülkenin ortak girişimidir ve
bununla ilgili tüm hukuki prosedürler artık sonuçlandırılmıştır.
SOCAR’ın operatörlüğü ile BOTAŞ
ve TPAO şirketlerinden oluşan konsorsiyum oluşturulmuştur. “Şahdeniz”
ortaklarının bu konsorsiyuma katılması gündemdedir. TANAP’ın transit kabiliyeti ilk aşamada 16 milyar
AVRUPA’NIN GAZ
İHTİYACINI TANAP
KARŞILAYACAK
Gelecekte bu hattın sadece
Azerbaycan doğal gazını değil, aynı
zamanda Orta Asya, Orta Doğu ve
Doğu Akdeniz gazını da, “Güney
gaz koridoru” çerçevesinde Avrupa’ya
taşıma potansiyelina sahip olduğunu
anlatan Rövnag Abdullayev, şunları
söyledi: “Güney gaz koridoru aşamalı
biçimde hayata geçirilecek ve onun
birleştirici esasını TANAP oluşturacak: ilk aşamada Azerbaycan gazı,
ikinci aşamada ise Hazar denizi ve diğer Doğu ülkelerinde üretilen gaz bu
kemer vasıtasıyla taşınacak. Üçüncü
bölüm ise TAP gaz boru hattıdır.
Azerbaycan’ın geniş gaz imkanları,
“Güney koridoru”nun oluşturulması yönünde elde ettiğimiz ilerleme göstermektedir ki, Avrupa pazarlarına
getireceğimiz alternatif kaynaklar
gelecekte İtalya, Arnavutluk ve
Yunanistan pazarlarının sınırlarını
aşacak. Yakın gelecekte yeni teçhizat
kaynaklarının “Güney gaz koridoru” vasıtasıyla Avrupa pazarlarına
aktarılması için TAP’ın potansiyel
genişlenmesi, aynı zamanda
Bulgaristan, Romanya ve Macaristan
arazisinden Avusturya’ya doğru ikinci bir rotanın açılması ile Avrupa’ya
gaz ihraç hacmi artacaktır.”
GÜNEY-DOĞU AVRUPA
EKONOMİLERİNİ
CANLANDIRACAK
45 milyar dolar hacminde değerlendirilen bu projenin yüzde 40’ının
bu üç boru hattı sisteminin inşasında
kullanılacağını belirten Rövnag
Abdullayev, bunun da boru hatlarının
geçdiği ülkelerde yerli firmaların inşaata dahil edilmeleri, yerli iş gücünden yararlanılması yoluyla global
ekonomik krizin ciddi bir biçimde etkisini gösterdiği Güney-Doğu Avrupa
ülkelerinin ekonomilerinde ciddi bir
canlanma yaratacağını söyledi.
nomik anlamda ciddi gelişmeler yaşandığı görülüyor.
Son 10 yılda ülke ekonomisinin 3
katına çıkması, yoksulluk oranının
yüzde 44’ten yüzde 4’e inmesi ve
Azerbaycan para birimi Manat’ın
dünyanın 5. değerli para birimi haline gelmesi ilk etapta öne çıkan gelişmeler olarak sıralanıyor.
Ülkede bütün süreçlerin iyi yönde olduğuna dikkati çeken
Cumhurbaşkanı Aliyev, halkın, son
10 yılda yapılan işleri değerlendirerek seçim yaptığını kaydetti. İktidarda
olduğu son 10 yılda devletçiliğin temellerini güçlendirdiklerini söyleyen Aliyev, Azerbaycan’ın güçlü ve
bağımsız politika yürüten bir devlet
olduğunu, güçlü ideolojik temele
dayandıklarını, bu temelin de
“Azerbaycancılık” mefkûresi olduğunu vurguladı.
İLK ZİYARETİNİ TÜRKİYE’YE YAPTI
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev seçim sonrasında ilk resmi ziyaretini
eşi Mehriban Aliyeva ile birlikte Ankara’ya yaptı.
ALİYEV, AZERBAYCAN’I
DÜNYA MARKASI YAPTI
Azerbaycan’da geçtiğimiz ekim ayında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı
Seçimleri’nde oyların yüzde 85’e yakınını alan İlham Aliyev 3. kez Cumhurbaşkanı
koltuğuna oturdu. Seçim sonuçlarında özellikle ülkenin son 10 yılda aldığı
mesafe etkili oldu. Uzmanlara göre, ekonomik boyutta ilerleme gösteren ve
bunun sonucunda uluslararası arenada güçlenen Azerbaycan, devletin temellerini
de oturtma noktasında oldukça iyi bir performans ortaya koyuyor.
ÜÇÜNCÜ SEÇİM ZAFERİ
İlham Aliyev 9 Ekim’de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde
eşi Mehriban Aliyeva ile birlikte oy kullandı. Aliyev, üçüncü zaferini
kazanarak yeniden Cumhurbaşkanı seçildi.
Kardeş ülke Azerbaycan’da yapılan seçimlerde İlham Aliyev’in yeniden Cumhurbaşkanlığına seçilmesi bu dost ülkede yeni bir dönemin de
başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
Geçtiğimiz ekim ayında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde yüzde 85’e yakın oy alarak güven tazeleyen “Aliyev ile yola devem”
diyen Azerbaycan halkının bu tercihinde kalkınma hamlelerinin hayata
geçirilmesinin önemli bir rol aldığı
görülüyor.
İlham Aliyev, sadece kendi ülkesinde değil yurt dışında da aktif bir
politika yürüttü. İlham Aliyev döneminde Azerbaycan, BM Güvenlik
Konseyi’ne geçici üye olarak girdi ve
bu yıl konseyin geçici başkanlığını üstlendi. Bu atılımların Aliyev’e puan
kazandırdığını belirten uzmanlar
ekonomide sağlanan gelişmenin de
halkın refah düzeyini arttırdığının,
enerji eksenli politikalarda büyük
başarı sağlandığının altını çiziyor.
Verilere bakıldığında ülkede eko-
AZERBAYCAN, DÜNYA
ÇAPINDA BİR ÜLKE
HALİNE GELDİ
Ülke olarak bütün alanlarda ilerleme kaydettiklerini söyleyen Aliyev,
uluslararası konuların çözülmesinde
de Azerbaycan’ın dünya çapında
önemli bir ülke haline geldiğini ifade ederek, ülkenin 2 yıl önce BM
Güvenlik Konseyi’ne geçici üye olmasına ve bugün bu kuruma başkanlık yapmasına atıfta bulundu.
İktidarı döneminde gerçekleştirilen
ekonomik atılımlardan da bahseden
Aliyev, son 10 yılda ekonominin 3,4
oranında arttığını, yoksulluk düzeyinin 10 kat azaldığını bunun da yürütülen ekonomik ve sosyal politikalar
sonucunda gerçekleştiğini söyledi.
Kazanılan ekonomik gücün, ülke çıkarlarını uluslararası arenada savunmak için olanak sağladığını belirten Aliyev, Azerbaycan’ın günümüzde hem bölgesel hem de küresel
sorunların çözülmesinde önemli rol
aldığını ve bu rolün daha da artacağını kaydetti.
KALKINMA YOLUNDA
HIZLA İLERLİYOR
Elde edilen başarılarda esas payın Azerbaycan halkına ait olduğunu
söyleyen Aliyev, bütün girişimlerinin
halk tarafından desteklendiği için
başarılı olduğunu ifade etti.
Azerbaycan’da yürütülen enerji politikasına da değinen Aliyev, bu politikanın hem bölge hem de dünya
için büyük önem taşıdığını vurgulayarak, Azerbaycan’ın rızası olmaksızın bölgede hiçbir siyasi veya ekonomik girişimin başarılı olmasının
mümkün olmadığını belirtti.
Bunun, bağımsız Azerbaycan’ın
başarısı olduğunun altını çizen
Cumhurbaşkanı Aliyev, kendisine
verilen oyların, bağımsızlığa, özgürlüğe ve mutlu geleceğe verilmiş oylar olduğunu vurguladı. İktidarı boyunca bağımsız politika yürüttüklerini
söyleyen Aliyev, “Benim için öncelikli
konu ülkemin ve halkımın çıkarlarıdır. Bu çıkarların korunması için
halk ve iktidar arasında birlik olması başlıca şarttır. Yaptığım bütün işlerde halkın desteğine güvendim ve
bu destek olmasaydı hiçbir iş yapamazdım. Gelecek konusunda da çok
iyimseriz. Son on yıldaki başarıları-
mız inancımızı daha da artırıyor.
Önümüzdeki yıllarda yürüteceğimiz
politika bellidir. Azerbaycan, bundan
sonra da kalkınma yolunda ilerleyecek” dedi.
“ÜLKEDEKİ REFORMLARA
DEVAM” MESAJI
Yapacağı reform ve yeniliklerden
de bahseden Aliyev, demokrasinin
yaygınlaştırılması yönünde politika
yürütüleceğini, yolsuzluk ve rüşvetle
şiddetli şekilde mücadele edileceğini vurguladı. Sosyal konulara da çok
önem verdiklerini ifade eden İlham
Aliyev, Azerbaycan’ın sosyal devlet
olduğunu, yürüttükleri politikanın
merkezinde vatandaşın geçimi, sorunları, güvenliği ve mutluluğu olduğunu söyledi.
Önümüzdeki
yıllarda
Azerbaycan’ın hem ekonomik, sosyal
politikalar hem de dış politika konusunda ilerleyeceğini ifade eden
Cumhurbaşkanı Aliyev, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Gelecek kalkınmamız konusunda hiçbir şüphem yok.
Azerbaycan bundan sonra da inançlı
bir şekilde kalkınma devrini yaşayacak. Cumhurbaşkanı olarak ülkenin
ulusal çıkarlarını savunacağım, halkın sosyal refah düzeyinin daha da iyileşmesini temin edeceğim. Bana verdiğiniz destek için teşekkür ederim.
Birlikte daha çok büyük zaferlere imza atacağız. Yaşasın Bağımsız
Azerbaycan Cumhuriyeti.”
MODERN AZERBAYCAN’IN
MİMARI
Dünya Ekonomik Formu (WEF)
Küresel Rekabet Gücü Raporu’nu
yayınladı. Rapora göre Azerbaycan’ın
büyüme hızı dikkat çekiyor. Kardeş
ülke 145 ülke içinde 39.sırada bulunuyor. 2001 yılında Azerbaycan’da
yoksulluk oranı yüzde 50 düzeyinde
bulunurken, bu oran 2013 yılında yüzde 6’ya düşmüş bulunuyor. İki yıl
içinde bu oranı yakalayabilmek kolay değil. İlham Aliyev, ülkesinin
kaynaklarını çok iyi kullanarak bu
oranın yakalanmasında önderlik ediyor. Bugün, Azerbaycan halkı “Aliyev
ile devam” derken hiç kuşkusuz
bunları da göz önüne alarak bu kararı verdi.
Bugün Azerbaycan, Bakü başta
olmak üzere modern bir kentin, alışveriş merkezlerinin, ticaret ve turizmin giderek geliştiği bir ülke konumuna geldi. Bütün bunların çok kısa zamanda gerçekleşmesi ise ayrıca
değerlendirilmesi gereken bir başka
konu.
REHBER
ŞEREF ÖZATA
[email protected]
BAKÜ 1’İNCİ AVRUPA OLİMPİYATI
VE İŞGAL ALTINDAKİ KARABAĞ
A
zerbaycan’ın bağımsızlığından bu yana 22 yıl
geçti. 1991-1993 yılları arasında sürekli istikrarsızlık yaşayan Azerbaycan 1993 yılında Haydar
Aliyev’in Cumhurbaşkanı olmasıyla siyasi istikrarını sağladı. Azerbaycan’ın milli lideri Haydar
Aliyev, 10 yıl Azerbaycan’ı yönetti.
70 yıl Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin esaretinde yaşadıktan sonra bağımsızlığın tadını çıkaran
Azerbaycan, Haydar Aliyev’den sonra 31 Ekim 2003 tarihinde İlham Aliyev seçimle Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. İlham Aliyev’in yönetiminde son 10 yılda
Azerbaycan birçok ilkleri başardı.
Zengin petrol ve doğal gaz kaynaklarını işletime geçiren Azerbaycan, dünyanın en hızlı kalkınan ülkeleri arasında yerini alırken uluslararası birçok organizasyonda
adından söz ettiriyor. 2015 yılında ilki yapılacak olan
Avrupa Olimpiyatları’nın Bakü’de yapılması bunun bir kanıtı. Türkiye yıllardır dünya olimpiyatlarına ev sahipliği
yapmak için çaba sarf ederken Azerbaycan sessiz sedasız Birinci Avrupa Olimpiyatları’na ev sahipliği yapacak.
OLİMPİYATLARA 48 ÜLKEDEN
SPORCULAR GELECEK
Azerbaycan, Avrupa'nın 48 ülkesinden 18 branşta 5
bin 600 sporcunun katılacağı olimpiyat oyunlarının sorunsuz yapılabilmesi için hiçbir fedakârlıktan kaçınmıyor.
Başken Bakü’nün çehresini değiştiren yeni eserlerin başında 2015 yılında yapılacak olimpiyatlara ev sahibi yapacak olan olimpiyat köyü. Bakü’de önemli bir bölümü
tamamlanan olimpiyat köyünün projesinde Türk firmalarının da büyük katkısı var. Olimpiyatların yapılacağı 68
bin kişilik stadyumu Türk firması Tekfen inşa ediyor.
KARABAĞ SORUNU DEVAM EDİYOR
İlham Aliyev’in yönetiminde dünya ülkeleri arasında
saygın bir yer edinen Azerbaycan’ın şu anda çözüm bekleyen en önemli sorunu Ermeni İşgali altındaki Dağlık
Karabağ bölgesi. Ermeniler, Azerbaycan topraklarının
yüzde 20’sini oluşturan Dağlık Karabağ bölgesine 1988
yılından göz koymuş, Azerbaycan devletinin kuruluş ça-
lışmalarının sürdüğü 1991 yılında bölgeyi işgale başlamış
silahlı çatışmalar 1993 yılına kadar sürdü. 1993 yılında
Rusya, Fransa ve ABD’nin oluşturduğu Minsk Grubu iki
ülke arasında ateşkes sağlayarak barış görüşmeleri için
çaba harcamaya başlamıştı. Ermenistan, Dağlık
Karabağ’da işgalini sürdürürken burada bir tampon bölge oluşturarak hakimiyetini sürdürme çabasında.
Dağlık Karabağ sorununu çözmek için uluslararası kamuoyunu desteğini arkasına alan İlham Aliyev, önümüzdeki kısa süreçte bu işin bitmesini arzuluyor. Bu yüzden 19 Kasım 2013 tarihinde Aliyev, Ermenistan
Cumhurbaşkanı ile Viyana’da ikinci barış görüşmesini yaptı. Aliyev’le mevkidaşı Serj Sarkisyan’la Viyana görüşmesinde önemli gelişmeler sağlandığını uluslararası otoriteler tarafından da onaylanıyor.
Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sini işgal eden
Ermenistan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararına rağmen hala işgali sürdürüyor. Dağlık Karabağ bölgesindeki yaşam alanları 1993 yılından buyana terkedilmiş,
sadece Ermeni askerlerinin bulunduğu adeta ‘Hayalet
Bölge’ye dönüşmüş. O yıllarda arkasına Moskova’nın desteğini ve Rusya’nın ağır silahlarını alan Ermenistan, 1988
yılından beri tehdit ettiği Karabağ bölgesini işgal ederek bölgede yüzlerce insanı öldürerek büyük bir soykırım yapmıştı...
Ermeni katliamından kurtulmak için Karabağ’ı terk
eden bir milyondan fazla insan Azerbaycan’ın bazı kentlerinde oluşturulan toplama kamplarına yerleştirilmiş,
Karabağ mültecileri neredeyse 23 yıldır evlerinden, topraklarından uzak yaşıyor. Türkiye’yi dünya kamuoyunda
soykırımla suçlayan Ermenistan ise Karabağ da işlediği
insanlık suçunu ve soykırımı dünya kamuoyundan saklayamıyor. Hatta, Karabağ’ı işgal eden komutanlardan biri olan şimdiki Serj Sarkisyan, şuanda Ermenistan’ın
Cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturuyor.
Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Viyana
görüşmesinde bölgede çözüme yaklaştıklarını ifade ederken bölgenin bağımsız otonom bir yer olmasını arzuladıklarını vurguluyor. İlham Aliyev ise Dağlık Karabağ’ın
Azerbaycan’ın bir parçası olduğunu ve ne pahasına olursa olsun geri alacaklarını sık sık vurguluyor.
Azerbaycan’,n+Ba*kent’i+Bakü+modern+
mimari+ile+tarihin+iç+içe+oldu-u+bir+*ehir.
ALİYEV’İN 3’ÜNCÜ DÖNEMİ
2003 yılında Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçilen İlham Aliyev, geçtiğimiz ekim ayında yapılan
seçimlerde yüzde 85 civarında oy alarak üçüncü seçim zaferini yaşadı. İlham Aliyev yönetimindeki
Azerbaycan son 10 yılda dünyanın en önemli ülkelerinden biri haline geldi.
DÜNYA EKONOMİSİNİN
AZERBAYCAN ÜLKE PROF‹L‹
Resmi Adı
: Azerbaycan Cumhuriyeti
Başkent
: Bakü
Yönetim Şekli
: Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı
: İlham Aliyev
Dil
: Azeri Türkçesi
Nüfus
: 9,1 milyon (Temmuz 2011)
Din
: İslam
Başlıca İhraç Malları
: Petrol ve gaz, makineler, pamuk, gıda maddeleri
Başlıca İthal Malları
: Makine ve ekipman, gıda maddeleri, metaller, kimyasallar
Yüzölçümü
: 86.600 Km²
Başlıca şehirleri
: Gence, Lenkeran, Mingeçevir, Şeki, Guba, Ali Bayramlı
Kişi Başına Düşen Milli Gelir : 10.202 $ (2011, IMF)
PARLAYAN YILDIZI
AZERBAYCAN
Dünya Bankası ve Uluslararası Finans Şirketi’nin (IFC) ortak hazırladığı iş yapma kolaylığı verilerinin yer aldığı Doing Business 2014
raporuna göre Azerbaycan 189 ülke arasında 70. sırada yer alıyor.
Kaynak:EIU
Doing Business Raporu (Azerbaycan)
KONU
Doing
Doing
Business Business
2014
2013
GÖSTERGELER
İşe Başlama
Yapı Ruhsatı İzni Alınması
Elektrik Şebekesinin Bağlanması
Mülkiyet Kaydı
Kredi Alma
Yatırımcının Korunması
Vergi Ödeme
Sınır Ötesi Ticaret
SIRA
10
180
181
13
55
22
77
168
SIRA
16
179
179
11
52
21
79
169
FARK
6
-1
-2
-2
-3
-1
2
1
A
zerbaycan, Dünya Bankası ve Uluslararası
Finans Şirketi’nin (IFC) ortak hazırladığı iş yapma kolaylığı verilerinin yer aldığı Doing
Business 2014 raporunda 189 ülke arasında
70. sırayı aldı. Sıralamada ilk sırayı, sekiz yıldır liderliğini koruyan Singapur aldı. Doing Business sıralamasında Azerbaycan Moldova (78. sıra), Rusya (92), Ukrayna
(112), Tacikistan (143) ve Özbekistan’ı (146) geride bıraktı. İş Yapama Kolaylığı veri tabanı her biri eşit değerlendirilen bir iş kurmak, inşaat izinleri almak, elektrik bağlantısı edinmek, mülkiyet kaydettirmek, kredi temini, yatırımcının korunması, vergi ödemeleri, uluslararası ticaret yapmak, sözleşmelerin uygulanması ve iflasın çözülmesi olmak üzere 10 alt başlıkta toplanıyor.
SON ON YILDA
ÖNE ÇIKAN
DİĞER VERİLER
Son 10 yıl içinde devlet bütçesinin sosyal amaçlı giderleri 8,1 kat
arttı. Halkın geliri 6,9 kat, ortalama
aylık maaş 6,3 kat artı. Yoksulluk seviyesi 7,8 kat azaldı, 1,2 milyondan
fazla yeni işyeri açıldı. İşsizlik seviyesi ise 2 kat azalarak yüzde 5,2’ye
indi.
Azerbaycan, dünyanın 150’den
fazla ülkesi ile ticari ilişki içerisinde. Son 10 yılda dış ticaret hacmi 8,8
kat, aynı şekilde ihracat 11 kat, ithalat ise 5,8 kat arttı. Petrol dışı ihracat ise ortalama 5 kat arttı.
SANAYİLEŞME
POLİTİKASINI
BAŞARIYLA
UYGULADI
AZERBAYCAN EKONOMİSİ
SON ON YILDA
3 KAT BÜYÜDÜ
S
on on yıl içinde Azerbaycan ekonomisinde makroekonomik gelişmeler ışığında ülke ekonomisinde kalkınma hız kazandı. Bu süre
zarfında grişimciliğin gelişimine yönelik önemli iyileştirmeler yapıldı.
Aynı zamanda bu dönem içinde bölgelerin eşit olarak gelişmesi sağlandı,
ülke ekonomisinin rekabet seviyesi artırıldı ve ülkenin dünya ekonomisine
hızlı entegrasyonu devam etti.
Gerçekleştirilen bu çalışmaların sonucunda, son on yılda ülke ekonomi-
si 3,4 kat, aynı şekilde petrol sektörü 4,2 kat, petrol dışı sektörler ise 2,7
kat arttı. Bu dönem içinde kişi başına düşen GSMH’nin reel hacmi 3 kat
arttı, enflasyonun seviyesi aşağı seviyede tutuldu, ülkenin para birimi
manatın diğer döviz kurlarıyla olan
değeri sabit tutuldu.
Belirtilen süre içinde ekonomik
açıdan yükselmenin kalitesi ve petrol
dışı sektörlerin rolü arttı. Son on yılda iletişim alanı 9,5 kat, inşaat 5,6 kat,
turizm 12 kat, tarım 1,5 kat, ulaştırma 2,6 kat, ticaret 3,2 kat, petrol dışı sanayi ise 2,2 kat arttı.
Son on yılda sanayileşme politikası başarıyla gerçekleştirildi. Sanayi sitelerinin oluşturulmasına başlandı. 2003-2012 yılları içinde ülkede 2000’den fazla
üretim amaçlı yapı kullanıma sunularak, toplamda
ise 50 binden fazla kurum
faaliyete başladı. “Azerbaycan 2020: Geleceğe bakış” Gelişim
Planı kabul edilmiş ve bu planda birtakım hedefler öngörüldü. Bu hedefler, GSMH’nin orta yıllık artış hızının yüzde 7’den daha fazla olmasını, kişi başına düşen petrol dışı ihracatın bin ABD dolarına ulaşmasını
kapsıyor.
Azerbaycan’da yatırım koşullarının çok daha fazla iyileştirilmesi sonucunda yatırımlar arttı. Son on yıl
içinde ülke ekonomisine 132 milyar
dolar yatırım yapıldı. Bunun da 47
milyar doları petrol sektörüne, 85 mil-
yar doları ise petrol dışı sektörlerin
geliştirilmesine yöneldi. Artık,
Azerbaycan yatırım ihraç eden bir ülkeye dönüştü.
Son on yılda ülkenin stratejik
döviz kaynaklarının artırılması yoluna gidilmiş ve bu hacim takriben 30
kat artarak 50 milyar dolara ulaştı.
Döviz kaynaklarının GSMH’ye oranı yüzde 70 olarak belirlendi, bu tutar dış borçtan 8 kez fazla.
2012 yılında devlet bütçesinin
gelirleri 2002 yılına oranla 19 kat artarak 17,3 milyar manata, giderleri ise
18,7 kat artarak 17,4 milyar manata
ulaştı. Bütçenin toplam yerli malında konumunun yüzdesi 0,3 olarak tespit edildi. Son on yıl içinde devlet bütçesinin GSMH’ye oranı uluslararası
normlarda öngörülen yüzde 3’lük
normdan oldukça az oldu.
Son on yıl içinde uluslararası kuruluşların Azerbaycan’a ilişkin yaklaşımları iyileşti. ülkenin kredi notları
yükseldi. Azerbaycan Kuzey Kafkas
ülkeleri içinde yatırım notuna sahip
tek ülke. “Fitch Ratings”, “Standart
& Poor's” ve “Moody's” Azerbaycan’a yatırım notu verdi.
1
HAYDAR ALİYEV’LE
BAŞLAYAN KALKINMA HAMLESİ
Azerbaycan ekonomisinde Haydar Aliyev ile
1996 yılından itibaren başlayan büyüme
2003’te başka bir atılıma sebep oldu.
Haydar Aliyev’den sonra göreve gelen
İlham Aliyev Azerbaycan’ı son 10 yılda
başarıdan başarıya götürdü.
991 yılında Azerbaycan’da bağımsızlık ilan edildikten sonra
1993 yılında yapılan seçimlerde
deneyimli devlet adamı Haydar
Aliyev’in devlet başkanı seçilmesi
Azerbaycan için gerçek bir dönüm
noktası oldu. Bu tarihten itibaren
Azerbaycan siyasi istikrar ve önemli ülke olma yolunda adımlar attı.
Azerbaycan 1991 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra özellikle
Ermenilerin işgalci tutumu neticesinde topraklarının yüzde 20’sini
kaybetti ve bunun neticesinde önemli siyasi, sosyal ve ekonomik problemlerle karşı karşıya geldi.
1991-2003 döneminde en önemli atılım ülkede siyasi istikrarın sağlanması için 20 Eylül 1994 tarihinde
‘Asrın Anlaşması’ olarak adlandırılan Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi
ile dünyanın önde gelen petrol şirketleri arasında Azeri, Çırağ,
Güneşli yataklarının birlikte çalıştırılması ve dağıtımı hakkında ilk anlaşma imzalanmasıyla başladı.
Haydar Aliyev ile Azerbaycan ekonomisinde 1996 yılından itibaren
başlayan büyüme 2003’te başka bir
atılıma sebep oldu. Haydar
Aliyev’den sonra göreve gelen İlham
Aliyev Azerbaycan’ı son 10 yılda başarıdan başarıya götürdü.
Tüm bunlar kademe kademe yapılırken dünyanın önde gelen finans
kuruluşları dikkatini Azerbaycan’a
çevirdi. Dünya Bankası ve uluslararası finans şirketinin 2012 raporuna
göre Azerbaycan yatırım yapılacak ülkeler içerisinde geliyor ve Azerbaycan
ekonomisi yaşanabilir 144 ülke arasında 46. sırada yerini alıyor. Ayrıca
Dünya Ekonomi Platformu son verilerine göre Azerbaycan, Bağımsız
Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri
arasında son 4 yıldır 1. sırayı alıyor.
Azerbaycan bu noktaya elbette
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in yürütmüş olduğu başarılı politikalarla
geldi. Azerbaycan 21. yılın başlarından itibaren bulunduğu bölgelerin
ekonomik açıdan en hızlı, dinamik
gelişen ülkesine dönüştü.
Temel Ekonomik Göstergeler
GSYİH (milyon $)
Reel GSYİH Artışı (%)
İşsizlik Oranı (ortalama; %)
Enflasyon (yılsonu; %)
İhracat (milyon $)
İthalat (milyon $)
Cari İşlemler Dengesi (milyon $)
Döviz Kuru Manat: ABD$ (yılsonu)
Döviz Kuru Manat:€ (yıl-sonu)
2008
48.851
10,8
0,9
15,5
30.586
7.575
16.453
0,80
1,12
2009
44.292
9,3
0,9
0,6
21.097
6.514
10.175
0,80
1,16
2010
51.798
5,0
1,0 b
7,8
26.476
6.746
15.040
0,80
1,07
2011
57.773
0,1
1,0
6,6
34.495
10.166
17.146
0,79
1,02
2012c
61.204
1,8
1,0
2,1
31.921c
10.776c
12.835
0,77
1,00
2003-2013 Azerbaycan gerçeği
İlham Aliyev 2003 yılında Cumhurbaşkanı seçilmesiyle Azerbaycan
Cumhuriyeti’nde bölgelerin sosyoekonomik kalkınmasına dair devlet programını onayladı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in o zaman kabul ettiği ekonomik kalkınma programı şu şekilde belirlendi:
A. Bölgedeki ekonomik potansiyeli verimli kullanmak
B. Petrol dışı sektörün kalkınmasını hızlandırmak
C. Halkın istihdamını artırarak yoksulluk düzeyini azaltmak
D. Tarım sektöründe reformların yapılması
E. Altyapıyı yenilemek
F. Olumlu yatırım ortamı oluşturmak
G. Çağdaş işletmeler, yeni işyerleri açmak için kolaylıklar sağlamak
Doğrudan yabancı
yatırımlarda artış oldu
Son on yıl içerisinde Azerbaycan’a yönelik gerçekleştirilen doğrudan
yabancı yatırım girişleri, büyük ölçüde Azerbaycan’ın cari açıklarını
finanse etti ve ekonomik büyümenin itici gücü oldu.
Ülkeye doğrudan yabancı yatırım
girişinin GSYİH’ye oranı 2006 yılına
kadar sürekli bir artış gösterdi. Kişi
başına düşen yabancı sermaye miktarı ise 2007 ve 2008 yılında görülen
bir azalma sonrası 2009 yılında tekrar artış trendine geçerek 2010 yılında
987 dolara, 2011 yılında ise 1.140 dolara ulaştı. Son on yıl içerisinde
Azerbaycan’a yönelik gerçekleştirilen
doğrudan yabancı yatırım girişleri,
büyük ölçüde Azerbaycan ’ın cari
açıklarını finanse etti ve ekonomik
büyümenin itici gücü oldu.
AZERBAYCAN YATIRIMCI
ÜLKEYE DÖNÜŞTÜ
Azerbaycan ekonomisine son 15
yılda yapılan yatırımların hacmi 100
milyar dolardan fazla. Bunun önemli bölümünü iç yatırımlar oluşturuyor.
Fakat şimdi Azerbaycan ülke dışında büyük yatırımlar yapan ülke.
Ayrıca Azerbaycan borç alan ülkeden
borç veren ülkeye dönüştü. Yabancı
ülkelere yapılan yatırımlar Devlet
Petrol Şirketi (SOCAR) aracılığıyla
yapılıyor. Azerbaycan iş adamları
tarafından sadece Türkiye’ye yapılan
yatırımlar 5 milyar dolar civarında.
Tüm bu ekonomik başarıların sonucunda Azerbaycan hem bölgede lider
devlet konumunu pekiştirecek hem
de bölge dışında da söz sahibi ülkeye
dönüşecek.
Halihazırda
Azerbaycan kendi güçlü ekonomisi
sayesinde Avrupa ve Asya’yı birleştiren büyük İpek Yolu projesinin en
önemli ülkelerinden biri.
Azerbaycan’da oluşmuş hızlı ekonomik gelişmede önemli yer alan petrol sektörü son yıllarda yerini petrol
dışı sektöre bıraktı. Ülkede inşaat, turizm, tarım, taşıma, bilgi ve iletişim
teknolojileri sektöründe devamlı artış görülüyor. Son 8 yılda 1 milyondan
fazla iş yeri kuruldu ve bunun büyük
bir kısmı petrol dışı sektörden oluşuyor.
Sektörlerin gelişmesi ülkenin
uluslararası reytingini yükseltiyor.
2006 yılında kullanıma verilen
Haydar Aliyev adına Bakü-TiflisCeyhan Petrol hattı ise ülkenin
ulusal çıkarları üzerine kurulan ve
bağımsızlığını pekiştiren en önemli projesi. 27 Haziran 2012 yılında yapılan Trans Anadolu Doğal Gaz boru
hattı-TANAP
anlaşması
Azerbaycan Devleti’nin bölgede ve
dünyada konumunun daha da güçlenmesine ve Avrupa için güvenli
enerji trafiğine dönüşmesine fırsat yarattı.
TURİZM SEKTÖRÜ
Azerbaycan Cumhuriyeti’nde
2002-2005 yıllarında turizm sektörünün kalkınmasına dair devlet programının uygulanması sonucunda turizmin gelişmesi için olumlu ortam
oluşturuldu, ülkenin uluslararası turizm pazarına girmesi için temeli
atıldı. Her yıl Azerbaycan’da 50’ye yakın yeni otel, motel ve diğer turistik
tesisler açılıyor. Turizm sektörünün
karşılaştığı temel sorunlardan biri hiz-
İLHAM ALİYEV VE MEHRİBAN ALİYEVA PROJELERİ YAKINDAN İNCELEDİ
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve eşi Mehriban Aliyeva, Azerbaycan’ın 10 Yılı Sosyal ve
Ekonomik Kalkınma sergisinde kalkınma hamlelerini ve projeleri yakından inceledi.
met sektörü düzeyinin artırılması.
Son 2 yılda ülkeye gelen yabancı turist sayısı yüzde 41 oranında arttı.
Önümüzdeki yıllarda turizm sektörünün ülke ekonomisinin başlıca
alanlarından biri haline dönüşmesi
için kapsamlı çalışmalar yapılıyor.
Son 10 yılda Azerbaycan’a gelen yabancı turistlerin sayısında 2 kat artış
oldu. Zengin coğrafi yapıya sahip
olan ülke tarihi ve kültürünü dünyaya tanıtmak amacıyla önemli çalışmalar yapıyor ve ülke ekonomisinde
önemli yer alıyor.
DÜNYANIN İLGİ ODAĞI
Her yıl Azerbaycan’da yaklaşık 50’ye
yakın yeni otel, motel ve diğer turistik
tesisler açılıyor. Bu tesisler arasında
uluslararası otel zincirleri de yer alıyor.
BAKÜ HİLTON OTELİ
İNŞAAT SEKTÖRÜ
21. yy başlarında inşaat sektörünün
gelişimi ile ilgili alınan önlemler sayesinde ülkede inşaat sektörü hızla ilerledi ve son yıllarda onlarca okul, hastane, olimpiyat spor tesisleri, konut
projeleri, yollar, köprüler, yolcu geçitleri inşa edildi ve onlarca karayolu
kullanıma açıldı. Birçok ülkede de ihaleler kazanarak projelendirme ve inşaat yapılıyor. Ülke ekonomisinde
büyük önem taşıyan sektörlerden biri de inşaat sektörü olduğu kaçınılmaz.
TARIM SEKTÖRÜ
Ülkenin gıda temini ekonomik
istikrarın ve sosyal dayanıklılığın temel
şartlarından biri. Bu bakımdan
Azerbaycan devleti halkın gıda teminine ilişkin çok yönlü önlemleri uyguluyor ve tarım sektörünün gelişmesine yönelik kapsamlı çalışmalar
gerçekleştiriyor. Şu anda nüfusun gıda temini devletin ekonomik politikasının önemli yönlerinden birini
oluşturuyor. Ayrıca ülke nüfusunun
1.5 milyon kadarının tarım sektöründe çalışması açısından da bu alanın ge-
SOSYAL VE EKONOMİK KALKINMA DİKKAT ÇEKİYOR
Sergi salonunu gezen İlham Aliyev, bölgelerin sosyal ve ekonomik kalkınmadaki başarısını yakından izledi.
Burada kurulan stantlarda devlet programları çerçevesinde yapılan işler ayrıntılı bir şekilde yer aldı.
liştirilmesi hem de petrol dışı sektörün gelişmesi işsizliğin
ve yoksulluğun azaltılması açısından da önem taşıyor.
BÖLGENİN EN GÜÇLÜ SİLAHLI
KUVVETLERİNE SAHİP
Azerbaycan 3.3 milyar doları geçen yıllık askeri bütçesi, en son teknolojilerle donatılmış savaş araçları,
NATO standartları doğrultusunda eğitim görmüş silahlı kuvvetleri ile Güney Kafkasya’da lider ülke. Ayrıca
Azerbaycan silahlı kuvvetlerinin göstergeleri onun eski
Sovyet coğrafyasında da en güçlü ve savaş hazırlıklı ordularından biri olduğunu doğruluyor. Azerbaycan kendi ordusunun donanımında yabancı ülkelere bağımlı olmamak için ulusal askeri sanayisini de güçlendirdi. 2005
yılından itibaren savunma sanayi bakanlığınca yüzlerce
askeri amaçlı ürün üretiliyor.
BAKÜ, ADETA BİR AVRUPA BAŞKENTİ
Azerbaycan ekonomisi, tarihi ve kültürüyle de tüm
dünyanın dikkatini kazandı.
Azerbaycan’daki değişimi yansıtan en temel göstergelerden biri de başkent Bakü’deki değişim. Son on yılda inanılmaz bir değişim yaşayan Bükü adeta bir Avrupa
başkenti. Başkent Bakü adeta geçmişle geleceğin modern
dokunuşlarla harmanlanmış gibi. Hazar Denizi kıyısında yükselen ihtişamlı binaları, göz kamaştıran kuleler
Azerbaycan’ın geleceğini şekillendirirken eski mimarisiyle
de tarihini ve kültürünü yansıtıyor.
Yabancı Yatırımlar
Ülkeler ve Ulus. Örgütler
2011 Yılı Bin $
İngiltere
1.403.569
ABD
450.822
Japonya
285.503
Norveç
159.642
Çek Cumhuriyeti
129.813
Türkiye
124.992
Fransa
57.191
Güney Kore
35.342
İsviçre
9.336
Suudi Arabistanı
3.425
İtalya
671
Lüksemburg
93
Dünya Bankası
231.845
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası
165.358
Asya Kalkınma Bankası
75.635
“TACIS” Programı
7.973
İslam Kalkınma Bankası
2.586
Kuveyt Fonu
1.153
TOPLAM
3.144.948
Pay (%)
44,6
14,4
9,1
5,1
4,1
4,0
1,8
1,1
0,3
0,1
0,0
0,0
7,4
5,2
2,4
0,3
0,1
0,0
100,0
Kaynak: Azerbaycan İstatistik Kurumu
UZMANGÖRÜŞÜ
Prof. Dr. Fatih Macit
HASEN Uzmanı
AZERBAYCAN’IN EKONOMİK
BAŞARISININ SIRRI
2000’li yılların başında yüzde 10’ların üstünde
olan işsizlik oranı bugün yüzde 5’lere kadar
gerilemiş durumda. Azerbaycan’ın para birimi
manat bugün dünyadaki en değerli 5 para
biriminden bir tanesi. Bu da halkın satın alma
gücünü arttıran bir faktör olarak karşımıza çıkıyor.
A
zerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in seçimlerde elde ettiği başarının ardında ekonominin çok büyük bir rolü var. Azerbaycan ekonomisinin son 10 yılına baktığımızda, özellikle
2002-2003 yılından sonraki süreçte ciddi bir biçimde ilerleme kaydettiğini görüyoruz. Bazı temel rakamlar açısından baktığımızda 2001 yılının sonunda
Azerbaycan’da kişi başına düşen GSYH 700 dolar seviyelerindeyken bugün bu rakamın 7 bin dolar seviyelerine yaklaştığını görüyoruz. Yani son 10 yılda 10 kata yakın bir artış gerçekleştirilmiş oldu.
Azerbaycan, petrol ve doğal gaz kaynakları açısından
zengin bir ülke. 2002 yılından sonra dünyada genel olarak enerji fiyatlarında ciddi bir ivme gördük. 2002 yılında 25 dolar seviyelerinde olan petrolün varil fiyatı bugün
110 dolar seviyelerinde seyrediyor. 2006 yılından itibaren Bakü–Tiflis–Ceyhan petrol boru hattıyla Azerbaycan,
petrol kaynaklarını daha ciddi bir biçimde değerlendirme imkanı buldu. Bu da ülkenin zenginleşmesini, ekonomik gücünün artması sonucunu beraberinde getirmiş
oldu. Yine birkaç temel ekonomik parametre açısından
baktığımızda 2000’li yılların başında yüzde 10’ların üstünde olan işsizlik oranı bugün yüzde 5’lere kadar gerilemiş durumda. Azerbaycan’ın para birimi manat bugün
dünyadaki en değerli 5 para biriminden bir tanesi. Bu da
halkın satın alma gücünü arttıran bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Yine bütün bu ekonomik büyümenin ya-
nı sıra Azerbaycan’ın enflasyonu da belli bir seviyede koruyabilmiş olması, ekonomik büyümenin halka biraz daha yansıması sonucunu getirdi.
AZERBAYCAN, ENERJİDE
OYUN KURUCU OLDU
Bölge ülkeleriyle karşılaştırdığımızda, Türkmenistan,
Kazakistan, Rusya bunlar hep doğal kaynak zengini ülkeler. Ekonomileri ciddi anlamda petrol ve doğal gaz gelirlerine bağlı durumda. Azerbaycan için bu oran yüzde
50’lere kadar çıkıyor. Petrol ve doğal gaz gelirlerinin toplam GSYH içindeki payı yüzde 50’lere varıyor. Burada
2 şey çok büyük önem arz ediyor. Bir tanesi petrol dışı
sektörlerin gelişmesi… Dünyada belki önümüzde en az
30-40 yıl boyunca petrol ve doğal gaz önemini koruyacak. Ancak daha sonraki döneme hazırlıklı olmak için petrol dışı sektörlerin geliştirilmesi gerekiyor ki
Azerbaycan’ın bu anlamda potansiyeli var. İkinci bir konu ise ülkedeki beşeri sermayenin güçlendirilmesi olarak karşımıza çıkıyor.
İlham Aliyev döneminde Azerbaycan bu iki konuda
bölge ülkelerine kıyasla daha lider bir rol üstlendi.
Mesela bu yılın ekonomik büyümesinde, petrol dışı
sektörlerin çok büyük bir yeri olacak Azerbaycan ekonomisinde. Azerbaycan petrolden ve doğal gazdan elde
ettiği kaynakların akıllı bir şekilde değerlendirilmesi anlamında da çok büyük bir öncü rol üstlendi. Binlerce
Azerbaycan petrolden ve doğal gazdan elde ettiği kaynakların akıllı bir şekilde
değerlendirilmesi anlamında da bence çok büyük bir öncü rol üstlendi. Binlerce
Azerbaycanlı genç, başka ülkelere eğitim için gönderildi. Bütün bunlar, ülkenin
beşeri sermayesinin güçlenmesi ve ileride üretim altyapısının sağlanması
açısından büyük önem arz ediyor.
Azerbaycanlı genç, başka ülkelere eğitim için gönderildi. Bütün bunlar, ülkenin beşeri sermayesinin güçlenmesi
ve ileride üretim altyapısının sağlanması açısından büyük önem arz ediyor.
Azerbaycan’ı bölgedeki diğer ülkelerden ayıran
önemli bir nokta Azerbaycan’ın artık bölgede enerji anlamında oyun kurucu rolünü üstlenmiş olması. TANAP
ve TAP projeleri 90’ların başından beri konuşulan
Güney Gaz Koridoru’nun ete kemiğe bürünmesi anlamına geliyor bizim için. 90’ların başında konuşulmaya başlanan Güney Gaz Koridoru’nun ana amacı Hazar
Bölgesi’ndeki ve Ortadoğu’daki doğal gaz kaynaklarının
Avrupa’ya ulaştırılması ve Avrupa için enerji arz çeşitliliğinin oluşturulmasıydı. Bu kapsamda, Azerbaycan ve
Türkiye’nin önderliğinde önce TANAP, ardından TAP ile
birlikte Avrupa pazarlarına Güney Gaz Koridoru’ndan
ilk defa somut bir şekilde gaz akışı başlamış olacak.
Dolayısıyla bu noktada, Azerbaycan’ın bir oyun kurucu
olarak kendi enerji politikalarını kendi milli menfaatlerine fayda getirecek şekilde şekillendirmesi önem kazanıyor. Bu tabii Türkiye ile ilişkiler açısından da büyük
önem arz ediyor. Çünkü biz yıllarca iki millet bir devlet
dedik ama bu söylemler aslında biraz daha reel politiğe
dönüşmeye başlıyor. Türkiye ciddi anlamda cari açığı olan
bir ülke, yabancı tasarruflara bağlı olan bir ülke ve bu
yabancı tasarrufların büyük bir çoğunluğu kısa vadeli sıcak para şeklinde gelmiş oluyor. Türkiye’nin bu anlamda
doğrudan yatırım çekebilmesi gerekiyor ve doğrudan yatırım anlamında da son yıllarda Azerbaycan’ın
Türkiye’deki yatırımları çok büyük önem arz ediyor.
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR, 2019 itibariyle yaklaşık 20 milyar dolarlık yatırımla Türkiye’deki
en büyük doğrudan yatırımcı olacak. Bütün bunlar
Azerbaycan’daki bu siyasi istikrarın devam etmesi,
ekonomik gelişmelerin devam etmesi, hem Türkiye hem
de Azerbaycan açısından önemli.
ÖZEL DOSYA / AZERBAYCAN İŞ DÜNYASI
AZERBAYCAN TOWER
TÜRK DÜNYASININ
YENİ SİMGESİ OLACAK
Azeri iş adamı Hacı
İbrahim Nehramli’nin
sahibi olduğu Avesta
Concern şirketi tarafından
Azerbaycan’ın başkenti
Bakü'nün 28
kilometre güneyinde,
“Hazar Adaları” projesi
çerçevesinde inşa
edilecek 1.050 metre
uzunluğundaki
Azerbaycan Tower,
Dubai'deki 828 metrelik
'Burj Halife'den 222
metre daha uzun olacak.
2018 yılında
inşasına başlanacak
Azerbaycan Tower,
dünyanın en yüksek ve
en lüks binası olan
'Burj Halife'den
unvanını alacak.
PROJENİN MALİYETİ 100 MİLYAR DOLAR
Avesta Concern Yönetim Kurulu Başkanı Hacı İbrahim Nehramli, "Hazar Adaları projesinin maliyeti 100 milyar dolar.
İlk etap 10-12 milyar, 2'nci, 3'üncü ve 4’üncü etaplar 30’ar milyara mal olacak. Helikopter pisti, spor ve eğlence
merkezleri için harcanacak" dedi. Havalimanı, restoranlar, oteller, rezidanslar, golf sahaları, konser salonları ve
hipodromun bulanacağı 'Hazar Adaları' projesinin 300 ila 400 bin arası turist kapasitesine sahip olması bekleniyor.
B
aşta Azerbaycan olmak üzere dünyanın sayılı projelerinden biri olarak gösterilen 'Hazar Adaları, 100 milyar dolarlık maliyeti, dünyanın en uzun kulesi Azerbaycan Tower
ve diğer sosyal üniteleriyle tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Projeyle ilgili
Ekovitrin’e açıklamalarda bulunan
Avesta Concern Sahibi Hacı İbrahim
Nehramli, “Hazar Adaları, 100 milyar dolarlık bütçesiyle dünyanın sayılı projelerinden biri. Proje üç ayrı
bölümden oluşuyor. Birinci bölüm 10
milyar dolarlık hacimden oluşuyor.
Bu da takriben 2018 yılında tamamlanmış olacak. Proje tamamlandığında 100 bin kişi burada yaşayacak.
2022 ile 2025 yılları arasında ikinci fa-
zı bitireceğiz. O zaman da burada 500
bin kişi yaşayabilecek. 2030 yılında ise
üçüncü fazı bitirmiş olacağız. Hazar
Adaları projesi tamamlandığında
800 bin kişi burada yaşayacak. Bunun
dışında 200 bin turist için ise gündelik konutlar hazırlıyoruz. Projenin tamamı 78 adadan oluşuyor. Bu adaları
birleştiren 150 köprü var. Şu anda
projenin çalışmaları sürüyor ve tamamı hazar denizinin üzerine kurulu olacağı için denizin doldurma işlemi sürüyor” dedi.
EKO-ŞEHİR MODELİ
İLE FARK YARATIYOR
Hazar denizinin üzerine yeni bir
şehir kurduklarını belirten Nehramli,
denizin doldurulması işleminin son
derece güvenli bir sistemle gerçekleştirildiğini ve gelecekte herhangi bir
şekilde çökme olmasının mümkün
olmadığını söyledi. Nehramli, açıklamalarına şöyle devam etti: “Bu
konuda her türlü hesaplamalar yapıldı. Biz firma olarak bu konuda oldukça tecrübeliyiz. Projede sadece
yol 150 km. Bu rakamlar projenin
büyüklüğünü açık bir şekilde ortaya
koyuyor. Projenin tamamı granitten
bu sadece buraya özeldir. Bu kurulan şehrin ulaşımı trenle gerçekleştirilecek. 35 km’lik tramvay hattımız
olacak. Trafik sorunu olmayacak burada. Bütün yolların altında iki katlı otoparklar bulunacak. Her kişi
başına 2 araba yeri mevcut olacak. 1
milyon insanın yaşayacağı bu yerde
HAYALLERİN ÖTESİNDEKİ PROJE
KHAZAR ISLANDS
ÖZEL DOSYA
AZERBAYCAN İŞ DÜNYASI
en az 500 bin araçlık park yeri planlandı. Yollar birbiriyle kesişmeyecek
ve trafikte bu sebeple aksaklıklar yaşanmayacak.
Şehrin dört tane ana girişi olacak.
Projede ticaret sokağı olacak ve o bölgede araç trafiği olmayacak. İnsanlar
sadece bisikletlerle gezebilecekler.
Şehrin tamamı 3 bin 500 hektar.
Bunun 500 hektarında inşaat olacak
sadece. 500 hektar da yollar tutacak.
2 bin 500 hektarlık alan üzerinde ise
tamamen yeşil alanlar olacak. Ben
buraya ‘eko-şehir’ diyorum. Aynı zamanda burası bir akıllı şehir. Bu yaşam merkezi bittiği zaman görecekler ki nasıl güzel bir şehir ortaya çıkartmışız.”
“PROJE BİTTİĞİNDE
AZERBAYCAN’A 20
MİLYON TURİST GELİR”
Projenin Azerbaycan ekonomisi
ve kalkınma adına önemli bir katkı
sağlayacağını ifade eden Nehramli,
“Son on yılda ülkemiz çok büyük gelişme gösterdi. On yıl sonra Bakü çok
daha değişecek ve çok daha güzel bir
şehir olarak ortaya çıkacak.
Avrupa’nın birçok şehriyle kıyaslandığında Bakü o şehirlere göre ön
planda yer alıyor.
Ülkemizde herkes devletimizin
yürüttüğü kalkınma politikalarını ve
siyaseti sahiplenmeli. Bu açıdan da
cumhurbaşkanımıza destek olmamız
gerekiyor. Turizm sektöründe önemli yatırımlar yapılıyor. 5 yıl sonra
Azerbaycan’a gelen turist sayısı 5-6
milyonu bulacak diye düşünüyorum.
Projemiz bittiği zaman Türkiye’deki
gibi biz de 20 milyon turisti burada
görmemiz mümkün olacak.
Ben geleceği öngörerek bu projeyi yapıyorum. Burası aynı zamanda
da bir tatil bölgesi haline gelecek.
Buraya gelen bir daha gitmek istemeyecek. 500 restoran yapıyoruz.
Her türlü hizmeti en üst seviyede yapmayı amaçlıyoruz. 150 km’lik sahil yürüme alanı var. Projemizin her tarafında parklar yollar otoparklar olacak. Tümü granit. Yurt dışından da
granit getiriyoruz fakat bu yıl bura-
Hazar Adaları’nda neler var?
•Birbirlerine 150 kanalla bağlanıyor
41 yapay ada
•1,050 metre yüksekliğindeki dünyanın
en yüksek gökdeleni Azerbaycan Tower
•Formula 1 pisti
•5 Üniversite
•Dünyanın en büyük camisi
•Marina
•Helikopter pisti
•200 bin kapasitelik 18 beş yıldızlı otel
•250 bin konut
•50 bin dairelik rezidans
•18 Hotel
•600 bin kişi istihdam edilecek
tüm ihtiyaçlarını karşılayabilecek.
Buna sosyal ihtiyaçlar da dahil.
Burada hizmet alanlarına büyük
önem veriyoruz.
Burada 18 otel olacak. Bu şehirde 600 bin kişi istihdam edilecek.
Alışveriş merkezleri de bulunacak bu
projemizde. Dünyanın en büyük kulesi burada inşa edilecek ve bu projenin içerisinde yer alacak. Bunun da
turizm açısından önemli katkıları
olacağını düşünüyorum” dedi.
TÜRK DÜNYASININ
EN YÜKSEK BİNASI
Hazar Adaları projesinde bin 50
metrelik bir kule olduğunu ve bu yapının Türk dünyasının en yüksek
kulesi olacağını kaydeden Nehramli
sözlerine şöyle devam etti: “Kulenin
en üst katında ben oturacağım ve orası bulutların üzerinde olacak. Bu sayede kulenin ne kadar güvenli olduğunun ispatlamış olacağım.
Projenin tamamen bitmesi için
maksimum 4 milyar dolar, minimum
2 milyar dolar gerekiyor. Projeye
bugüne kadar 1 buçuk milyar dolar
harcadık. Türk yatırımcıların da buraya ilgi göstereceklerini biliyorum.
Burası aynı zamanda onların da ülkesi. Birbirimize güvenimiz sonsuz diye düşünüyorum. Bu projede çalışanların tümü Türk. Türk veya Azeri
hiç fark etmiyor. Önemli olan başarılı olması. Projemiz çok güzel bir
proje. Kar getirici bir proje. Bu projede en az yüzde 50 kar payı var.”
da bir granit fabrikası kurma çalışmalarımız sürüyor ve önümüzdeki yıldan itibaren Azerbaycan granitini
kullanarak hem bu projemizde hem
de diğer projelerde kullanacağız. Bu
şekilde yaptığımız yolar bin yıllarca
bozulmadan gelecek nesillere taşınacak” diye konuştu.
AZERBAYCAN’IN ADINA
LAYIK BİR PROJE
Avesta Concern’in bugüne kadar
kaliteli işlere imza attığını söyleyen
Nehramli, “Yaptığımız hiçbir çalışmada herhangi bir bozulma olması
mümkün değil. Bu proje bu açıdan
çok önemli. Azerbaycan’ın adına la-
yık bir proje burası. Bu şehir geleceğin neslinin şehri olacak.
Burada yaşayan insanlar her türlü ihtiyacını burada karşılama imkanına sahip olacak. Okul, hastane, üniversite, sosyal tesisler, spor tesisleri,
yüzme havuzları gibi aklınıza gelebilecek her türlü insan ihtiyacı burada
mevcut olacak. Her adanın kendi
okulu hastanesi çocuk parkları kreşleri olacak. 5 üniversite, hipodrom,
otomobil yarışları için bir parkur ve
futbol sahaları olacak. Tenis kortları da bu projemizde mevcut olacak.
Yani bir adada oturan insan başka bir
adaya gitme ihtiyacı hissetmeden
“AZERBAYCAN YATIRIMDA
GÜVENLİ BİR ÜLKE”
1993 yılından bu yana inşaat sektörünün içerisinde faaliyet gösterdiklerini belirten Nehramli, sektörün
2000’li yıllarda gelişmeye başladığını, bu gelişimde Azerbaycan Merhum
Lideri Haydar Aliyev’in önemli katkılarının olduğunu söyledi. Nehramli,
“2000 yılından sonra inşaat sektöründe hızlı bir gelişim görüldü. Her
yerde inşaat yapılıyordu. O dönemde herkes inşaat yapmaya başladı fakat bunun ne kadar doğru olduğu tartışılıyordu. İşinin uzmanı olan, alanında isim yapmış kaliteli firmalar bu
süreçte ortaya çıkmaya başladı.
Yaptığımız inşaat işlerinde kalite ve
güven ön planda olmalı” dedi.
Nehramli, şöyle devam etti: “Şu
anda Azerbaycan’daki yapılan inşaat projelerini görüyorsunuz.
Ülkemizdeki mevcut yapı dışarıdan
gelen yatırımcılara güven veriyor.
Azerbaycan son derece güvenli bir ülke. Biz bu yıl haftada 50 konut satışı gerçekleştirdik. Bütün bunlar
Azerbaycan’daki ekonomik sürecin
ne kadar olumlu olduğunu gösteriyor.
Tabii ki bunların en önemli nedenlerinden biri de devlet liderimizin yani ilham Aliyev’in bize öncülük etmesi.
Azerbaycan, gelecek on yıl içerisinde çok önemli kalkınma hamlesi
yaşayacak. Biz yatırımcılar olarak
kendi ülkemizde yatırımlara ağırlık
vermeliyiz. Örnek olarak Türkiye’yi
vermek istiyorum, neden yabancı
yatırımcılar Türkiye’yi tercih ediyor? Çünkü yatırım olanakları
Türkiye’de onlara sunulmuş, şartlar
çok uygun. Türkiye kendi iç dinamiklerini yabancı yatırımcıların gelmesi için oluşturmuş durumda.
Türkiye’deki hizmet başka bir ülkede yok diyebiliriz. Bizim bu yatırımlarımız
ileriki
yıllarda
Azerbaycan’daki turizmin gelişmesine çok büyük katkılar sağlayacak.
Azerbaycan’daki olumlu gelişmeler
sadece petrol merkezli değil.
Dediğim gibi diğer birçok alanda
da yatırımlar yapılıyor ve bu ülke kalkınmasına olumlu katkı sunuyor.
İleriki yıllarda diyelim ki petrol artık
bu ülkede kalmadı, o zaman işte
petrol dışı sektörlere verdiğimiz değerin önemini çok iyi anlayacağız.
Petrol olmadan da Azerbaycan güçlü bir devlet olarak yoluna devem
edebilecek.”
“TÜRK YATIRIMCILARI BEKLİYORUM”
Hazar Adaları Projesini inşa edecek olan Azerbaycan şirketi Avesta Concern
Sahibi Hacı İbrahim Nehramli projeye bugüne kadar 1,5 milyar dolar
harcadıklarını belirtiyor. Nehramli, “Türk yatırımcılarla ortaklığa hazırım diyor.”
UZMANGÖRÜŞÜ
İlham Aliyev’in liderliğinde
Azerbaycan ekonomisi, kişi
başına düşen milli gelirin
3 katına çıktığı bir müreffehlik
noktasına geldi.
gidiyor. Siyasi yapılanma açısından da oluşumlarını tamamlıyor. Siyasi yapılanmaya paralel olarak ekonomik
ve güven eksenli süreçleri oturttuğunu ve bunun da sonuçlarını aldığını görüyoruz.
Azerbaycan, 3. İlham Aliyev dönemiyle beraber
ekonomisini ciddi bir şekilde oturtmuş, doğal gaz ve petrole bağlı ekonominin yanında, ekonomide çoğulculuğa
line geldi. Bu alanlar aynı zamanda çatışma ve güvenlik
tartışmalarını da beraberinde getirdi. Bunun benzerini
1917-24 yılları arasında Azerbaycan’ın yaşadığını görüyoruz. Ciddi bir şekilde petrolle beraber gelen bir zenginlik... Buna paralel olarak Mehmet Emin Resulzade döneminde, 1924’te Sovyetler Birliği olarak Rusya’nın
bölgeye geri dönüşü… Bunu engellemenin yolu ise buradaki zenginliklerden ortak menfaat alanları oluşturmaktı. İşte Haydar Aliyev ile beraber bu süreç başladı.
Türkiye–Azerbaycan ilişkilerinde de “Tek millet iki
devlet” mantığından hareketle, karşılıklı çıkarı baz alan
bir kazan-kazan süreci ortaya çıktı. Bakü–Tiflis–Ceyhan
hattı bütün risklere rağmen son derece başarılı oldu.
Burada ana aktörlerin de işin içine katılması gerekiyordu. Uluslararası şirketler de bu süreçte işin içine girdi ki,
siyasi sorunlar ve güven problemleri de buna paralel olarak çözülmüş oldu. Bu konuda Haydar Aliyev ile başlayan çabaların İlham Aliyev ile devam ettiğini görüyoruz.
Bu arada diğer ülkelere de yatırım alanı oluşturulmaya
çalışılıyor. Gerek Gürcistan’da gerekse Türkiye’deki
Azerbaycan yatırımları açısından baktığımızda, bölgeye
ve sahaya bir ekonomik oyuncu olarak giren ama bunu
siyasi güvenlik şemsiyelerinde oluşturmaya çalışan bir
Azerbaycan karşımıza çıkıyor.
Türkiye ekonomik ve siyasi olarak dünyanın en
önemli ülkelerinden birisi. Ancak aynı zamanda enerjide dışarıya bağımlı. Hazar enerjisi ile Türkiye’nin siyasi enerjisi buluşmaya başladığı andan itibaren ciddi ivme
yapacak olan bir yapıya doğru gidiyoruz. Şu an ikinci 20
yıllık süreçte Azerbaycan, Türkiye üstünde bu noktada
ciddi bir atılıma doğru gidiyor. Yunanistan, Arnavutluk
ve İtalya ayağıyla, yani TAP’ın geçtiği ülkeler açısından
baktığınızda, getireceği artı değerlerin de önemli olduğunu görüyoruz.
Azerbaycan’da dış siyasette “görünürlük” politikası
izleniyor. Şu anda bu görünürlük daha belirgin hale gelmeye başlıyor. Çünkü ülke ekonomik olarak belli bir noktaya gelmeye başladı. Ekonomik canlanmayla birlikte istikrar da sağlandı, bu noktada güvenlik de oturtulmaya
başlandı. Şu anda Azerbaycan’ın bölgesel aktörlüğe
doğru kendini göstermeye başladığını görüyoruz.
Uluslararası toplantılara ev sahipliği yapılması da görü-
doğru giden bir ülke tablosu çiziyor. Seçim süreçleri açısından baktığınızda halkın yönetimde söz sahibi olma ve
belirleyici güç yetkilerini Azerbaycan ekonomisinde, siyasetinde, kültür hayatındaki dokularda da görüyor ve
bunu ülkenin yeni bir evreye geçtiğinin sinyali olarak değerlendiriyorum.
Hazar Bölgesi, petrol ve doğal gaz ile beraber uluslararası güç denklemi açısından dikkat çeken alanlar ha-
EKONOMİK İLİŞKİLER
TANAP’LA İVME KAZANDI
Bakü–Tiflis–Ceyhan’dan akış başladığı andan itibaren bölgede ekonomik canlanma da oluşmaya başladı.
İkinci aşmada TANAP Projesi ile konu daha da ivme kazanıyor. Azerbaycan’da petrolün getirdiği ekonomik
girdiler müreffehlik olarak halka yansıtılmaya çalışılıyor.
nürlüğü arttıran bir başka etken. Hiç kuşkusuz Bakü’de
düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması ve BM Dönem
Başkanlığı’nı üstlenerek uluslararası bir organizasyonda
kendisini göstermesi de önemli bir adımdı. Bu bence yeni bir evre… Bunun bir sonraki aşaması bölgede belirleyici güç olma aşamasıdır. Azerbaycan’ın ufuk çizgisine baktığımızda bölgenin gelişen bir yıldızı olduğu analizini yapabiliriz.
Doç. Dr. Bekir Günay
HASEN Uzmanı
“GÜNEY GAZ KORİDORU’NUN
FAALİYETE GEÇMESİ,
AZERBAYCAN-TÜRKİYE ORTAKLIĞINI
DAHA ÇOK GÜÇLENDİRECEK”
T
ürk dünyasında Sovyetler Birliği sonrası ikinci 20
yılı yaşıyoruz. Birinci 20 yılda, yani 1991’de başlayıp 2011’e kadar gelen dönemde genelde Sovyetler
Birliği’nden gelen yapılar ve yeni rejim arayışları
ekseninde geçti. Azerbaycan bu süreçte kendi dış ve iç
politikasını oturtmayı başardı ve buna paralel olarak kendi ekonomi ve siyasi denklemini belli bir noktaya getir-
Bakü–Tiflis–Ceyhan’dan akış
başladığı andan itibaren
bölgede ekonomik canlanma da
oluşmaya başladı. İkinci
aşmada TANAP Projesi ile
konu daha da ivme kazanıyor.
Hazar enerjisi ile Türkiye’nin
siyasi enerjisi buluşmaya
başladığı andan itibaren ciddi
ivme yapacak olan bir yapıya
doğru gidiyoruz.
di. İlham Aliyev’in liderliğinde Azerbaycan ekonomisi,
kişi başına düşen milli gelirin 3 katına çıktığı bir müreffehlik noktasına geldi.
Burada halkın, bölge güven ve istikrarını destekleyen
unsuru tercih ettiğini görüyoruz. İlham Aliyev ile beraber Azerbaycan güven ve istikrar noktasında kendini ispatlamış bir ülke haline geldi. Gerek demokrasi gerekse halk eksenli politikalarda Azerbaycan açık ara önde
UZMANGÖRÜŞÜ
Doç. Dr. Toğrul İsmayil
TOBB Ekonomi ve Teknoloji
Üniversitesi Öğretim Görevlisi
Azerbaycan ekonomisinde
petrol ve doğal gaz ihracatının
çok önemli bir ağırlığı var.
Dünya Bankası’nın verilerine
göre 2010 yılı itibarıyla
petrolden elde edilen rant,
GSYİH’nin 42,6’sına denk
geliyor. Doğal gazdan edilen
rant ise yine GSYİH’nin
3,93’üne denk geliyor.
Yani toplam ekonomik
büyüklüğün neredeyse
yarısı petrol ve doğal gaz
üretimine dayanıyor.
AZERBAYCAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE
ENERJİNİN ROLÜ
Ekonomik alandaki işbirliğini
geliştirmek amacıyla şimdiye kadar
Türkiye-Azerbaycan arasında 23 belge
imzalandı. Bu belgeler Azerbaycan ile
Türkiye arasında ilişkilerin hukuki
temelini teşkil etmektedir. Türkiye’nin
Azerbaycan’da doğrudan yatırımları
3,8 milyar dolara ulaştı. Türkiye
şirketleri Azerbaycan’da devlet adına
gerçekleştirilen projelere ana yüklenici
ve taşeron olarak katılıyor.
Azerbaycan’ın ise dış ülkelere yaptığı
yatırımlarda da birinci sırayı Türkiye
alıyor... Sadece SOCAR tarafından
Türkiye’ye 2018 yılına kadar
17 milyar ABD doları tutarında
yatırım yapılacağı öngörülüyor.
A
zerbaycan Türkiye ile birlikte bugüne kadar
Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol ve Bakü-TiflisErzurum (BTE) doğal gaz boru hatları ile BaküTiflis-Kars (BTK) demiryolu gibi dev projeleri hayata geçirdi. Şimdi ise taraflar Trans Anadolu Gaz Boru
Hattı Projesi (TANAP) ile Türkiye’yi baştanbaşa geçerek Avrupa’yı Bakü’ye bağlayacak büyük bir hattı gerçekleştiriyor. Her iki ülke bir yandan BTC, BTE, BTK
gibi uluslararası projelere imza atarken, diğer yandan dış
politikalarında da ortak hareket ederek uluslararası
kamuoyunda birçok sorunu birlikte göğüslüyor.
Azerbaycan Kafkasların, ekonomik ve ticari açıdan,
en hızlı büyüyen ülkesi konumunda. Azerbaycan ekonomisinde petrol ve doğal gaz ihracatının çok önemli bir
ağırlığı var. Dünya Bankası’nın verilerine göre 2010 yılı itibarıyla petrolden elde edilen rant, GSYİH’nin
42,6’sına denk geliyor.
EKONOMİK BÜYÜKLÜĞÜN YARISI
PETROL VE DOĞAL GAZ ÜRETİMİNDEN
Doğal gazdan edilen rant ise yine GSYİH’nin
3,93’üne denk geliyor. Yani toplam ekonomik büyüklüğün neredeyse yarısı petrol ve doğal gaz üretimine dayanıyor. Hazar vasıtasıyla doğu ile ilişkisi de dikkate alındığında Azerbaycan’ın, Kafkasların uluslararası bir koridora dönüşebilmesinde ana aktör konumunda olduğu
söylenebilir.
Türkiye’nin bu dönüşümdeki rolü göz ardı edilemez.
2010 yılında Azerbaycan ile Türkiye arasında ticaret hacmi 2,5 milyar dolar oldu. 2012 yılında bu hacim 5 milyar
dolara ulaştı. 2002 yılında Azerbaycan’ın yaptığı toplam
ithalatta Türkiye’nin payı yüzde 7.2 düzeyinde iken 2011
sonu itibariyle bu oran yüzde 12,99 seviyesine yükseldi.
Nitekim 2002 yılında Türkiye’nin toplam ihracatı içerisinde Azerbaycan’ın payı yüzde 0,64 seviyesinde iken
bu oran 2011 sonu itibariyle yüzde 1.53’e çıktı.
Ekonomik alandaki işbirliğini geliştirmek amacıyla
şimdiye kadar iki devlet arasında 23 belge imzalandı. Bu
belgeler Azerbaycan ile Türkiye arasında ilişkilerin hukuki temelini teşkil etmektedir.
Hâlihazırda Azerbaycan’da 2000’den fazla Türk şirketi, Türkiye’de ise bin 100 civarında Azerbaycan şirketi
faaliyet gösteriyor. Azerbaycan’daki yabancı şirketlerin
yüzde 36’sını Türk şirketleri oluşturuyor ki, bu göstergeye
göre Türkiye birincidir. Ankara Ticaret Odası’nın verilerine göre, Türkiye’nin Azerbaycan’da doğrudan yatırımları 3,8 milyar dolara ulaştı. Türkiye şirketleri
Azerbaycan’da devlet adına gerçekleştirilen projelere ana
yüklenici ve taşeron olarak katılıyor. Azerbaycan’da Türk
şirketleri tarafından 2,1 milyar ABD doları tutarında sermaye yatırımı yapılmıştır ki, bu tutarın 1,5 milyar doları petrol sektörünün payına düşüyor.
DIŞ YATIRIMLARDA
TÜRKİYE İLK SIRADA
Azerbaycan’ın dış ülkelere yaptığı yatırımlarda da birinci sırayı Türkiye alıyor.. Sadece SOCAR tarafından
Türkiye’ye 2018 yılına kadar 17 milyar ABD doları tu-
tarında yatırım yapılacağı öngörülüyor.
Büyük projelere örnek olarak, Petkim’in varlıklarının alınması, Star petrol rafinerisini belirtebiliriz.
Bununla birlikte, iki ülke arasında ekonominin çeşitli alanlarında ilişkilerin daha da geliştirilmesi için büyük potansiyel mevcut.
Türkiye, bugün Azerbaycan gazının en büyük alıcısı. Ülkenin en büyük gaz yatağı olan "Şahdeniz" gazının
ana bölümü Türkiye’ye ihraç ediliyor. Geçtiğimiz yıl
Azerbaycan ile Türkiye arasında imzalanan gaz anlaşması
sadece iki ülke arasında gerçekleştirilen gaz işlemlerinin
net fiyatını belirlemekle kalmamış, bununla birlikte,
Azerbaycan gazının Avrupa pazarına istikrarlı çıkışının
da önünü açtı.
2010 yılında Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR ile Türkiye’nin BOTAŞ şirketi arasında imzalanan
anlaşmayla Azerbaycan gazı Türkiye’ye ve Avrupa’nın diğer ülkelerine satılıyor. Bu projeler hem Türkiye’nin, hem
de Avrupa’nın ve diğer bölgelerin enerji güvenliğinin sağlanmasında önemli bir rol oynuyor.
Diğer ülkelerden ithal edilen doğal gaz fiyatları ile karşılaştırıldığında Azerbaycan gazı Türkiye’ye daha ucuza
getiriliyor. İki kardeş ülke arasındaki ilişkilerin bozulmasını isteyen bazı çevrelerin sözde Azerbaycan’dan aldığı doğal gazın fiyatının pahalı olması nedeniyle
Türkiye’nin 150 milyon ABD doları tutarında zarar göreceği gibi önyargılı bilgilerin aksine, Azerbaycan ile gaz
anlaşmasının Türkiye için büyük avantajlar vereceği iddia ediliyor, BOTAŞ şirketinin ise bu anlaşmadan yılda
1,7 milyar dolar tutarında gelir elde edeceği öngörülüyor.
ÖZEL DOSYA / AZERBAYCAN - GÖRÜŞLER
Avusturya eski Başbakanı
Alfred Gusenbauer
TÜSİAB Başkanı
Murat Bakır
“AZERBAYCAN’IN
KALKINMADAKİ
BAŞARISI ALİYEV İLE
DEVAM EDİYOR”
Azerbaycan’ın son on yılda sosyal ve ekonomik anlamda
büyük bir değişim yaşadığını kaydeden Avusturya eski
Başbakanı Alfred Gusenbauer, Haydar Aliyev’den sonra
göreve gelen İlham Aliyev’in başarılı bir devlet adamı
olduğunu ve Azerbaycan’daki kalkınma hamlesini başarı
ile sürdürdüğünü vurguluyor.
A
zerbaycan’ın başkenti Bakü’ye
daha önce de birkaç kez gelme
fırsatı bulduğunu, son olarak
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
dolayısıyla Bakü’ye geldiğini söyleyen
eski Avusturya Başbakanı Alfred
Gusenbauer, “Bakü’de büyük bir
gelişim ve değişim var. Daha önceki
gelişimle bugünkü gelişimi kıyaslıyorum ve aradaki farkı açık bir şekilde görebiliyorum. Azerbaycan geride bıraktığımız 20 yıllık süreçte
çok büyük bir gelişme kaydetti.
Ülkedeki ekonomik ve sosyal gelişim
başta Avrupa olmak üzere diğer
dünya ülkeleriyle ikili ilişkilerin gelişmesine katkı sağladı. Avrupa şirketleri son dönemde Azerbaycan’a
daha fazla ilgi gösteriyor.
Azerbaycan, dış dünyaya açık bir ülke haline geldi. Bu durumu çok
olumlu buluyorum. Avusturya’nın
başkenti Viyana’da birçok Türk vatandaşı yaşıyor. Avusturyalılar tarafından çok da seviliyorlar. Orada
kendi iş yerleri var ve hayatından
memnunlar” diye konuştu.
Azerbaycan’ın son on yılda yaşadığı değişime vurgu yapan
Avusturya eski Başbakanı Alfred
Gusenbauer, Haydar Aliyev’den sonra göreve gelen İlham Aliyev’in başarılı bir devlet adamı olduğunu ve
Azerbaycan’daki kalkınma hamlesini başarı ile sürdürdüğünü vurguluyor.
AVRUPA
OLİMPİYATLARI’NA
EV SAHİPLİĞİ
YAPACAK
Birinci Avrupa Olimpiyatları’nın 2015 yılında Azerbaycan’da
yapılıyor olmasını son derece olumlu bulduğunu belirten Alfred
Gusenbauer, “Avrupa Olimpiyat
Komitesi, Azerbaycan'ın ev sahipliğini yapacağı 1. Avrupa
Olimpiyat Oyunları hazırlıkları
tüm hızıyla davam ediyor. Bu durum oldukça memnuniyet verici.
İnanıyorum ki Azerbaycan en güzel şekliyle olimpiyatlara ev sahipliği yapacak” dedi.
2007 yılından 2008 yılına kadar
Avusturya şansölyesi olan Alfred
Gusenbauer, 2000 yılından 2008 yılına kadar Avusturya Sosyal
Demokrat Partisi’nin başkanlık
görevlerini yürütmüştü.
“AZERBAYCAN
EKONOMİSİNDEKİ
BAŞARI TESADÜF
DEĞİL”
Azerbaycan Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği
(TÜSİAB) Başkanı Murat Bakır, Azerbaycan ile
Türkiye arasındaki ilişkilerin her geçen gün daha
da iyiye doğru ilerlediğini söylüyor.
A
zerbaycan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin üst seviyede olduğunu söyleyen
Azerbaycan Türk Sanayici ve
İş Adamları Derneği (TÜSİAB)
Başkanı Murat Bakır, “Her iki ülke
arasındaki ikili ilişkiler o kadar üst
seviyede ki bunu daha yukarı taşımak neredeyse imkansız. Bu durum
her iki ülke ilişkilerinin ne kadar
güçlü olduğunu, birbirine ne kadar
bağlı
olduğunu
gösteriyor.
Azerbaycan ile Türkiye ilişkileri
her zaman çok iyi. Her geçen gün de
üzerine biraz daha koyarak devam
ediyor. Bununla birlikte İlham
Aliyev’in üçüncü kez cumhurbaşkanı
olarak seçilmesi bizi haliyle mutlu
ediyor. 17-18 yılını Azerbaycan’da
tamamlamış bir işadamı olarak şunu belirtmekte yarar var;
Azerbaycan her gün bir basamak daha yukarı çıkıyor. Her alanda bir gelişme oluyor. Aklınıza gelebilecek
her konuda ciddi ilerlemeler kaydediyor. Peki bu gelişim kimin sayesinde oluyor? Dolayısıyla üçüncü
kez İlham Aliyev’in cumhurbaşkanı
olarak seçilmesi tesadüf değil. Bu bir
başarı öyküsü. Bir şeyler yapılıyor ki
insanlar tercih ediyor. Bunun başka
bir açıklaması yok. Sayın İlham
Aliyev’in üçüncü kez cumhurbaşkanı
olarak seçilmesi Türkiye ile ilişkiler
açısından da çok önemli. Azerbaycan’da çok büyük ölçekte projelere
imza atılıyor. Başlanmış projeler
de var…” diye konuştu.
AZERBAYCAN BÖLGEDE
PARLAYAN BİR YILDIZ
Azerbaycan’da yaşayan Türk
işadamlarına Azerbaycan halkının
ve Azerbaycan yönetiminin de kucak açtığını ifade eden Bakır,
“Burada Türk iş adamları her zaman iyi karşılandı. Bizler artık
Azerbaycan’ın bir parçası haline
geldik. Azerbaycan bölgede parlayan bir yıldız. Ekonomik anlamda dünyanın en çok ilgisini çeken
ülkelerden biri haline geldi. Bu başarının bir parçası olmaktan gurur
duyuyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı
İlham
Aliyev’in ilk ziyaretinin Türkiye’ye
olduğunun ve bunun çok anlamlı
bir ziyaret olduğunu söyleyen
Bakır, “Sayın Cumhurbaşkanımız
Abdullah Gül de ilk ziyaretini
Azerbaycan’a yapmıştı. Türkiye
ve Azerbaycan’ın öncelikleri aynı.
Azerbaycan’ın önceliği her zaman
Türkiye’dir. Bu durum bizi mutlu
ediyor” dedi.
ÖZEL DOSYA / AZERBAYCAN - GÖRÜŞLER
Azerbaycan İşverenler
Konfederasyonu (ASK) Başkanı
Memmed Musayev
“AZERBAYCAN İLE
TÜRKİYE
ARASINDA BÜYÜK
BİR İŞBİRLİĞİ VAR”
Azerbaycan İşverenler Konfederasyonu Başkanı
Memmed Musayev, “Türkiye’nin Azerbaycan’a yaptığı
yatırımlar 7 milyardan fazla. Azerbaycan’ın yaptığı
yatırımlar 10 milyar doları geçti. Bu şunu gösteriyor;
Azerbaycan ile Türkiye arasında büyük bir işbirliği var
ve bu işbirliği her geçen gün artıyor” diyor.
A
zerbaycan İşverenler Konfederasyonu (ASK) Başkanı
Memmed Musayev, Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ekonomik işbirliği ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. ASK Başkanı
Memmed Musayev, “Bugün Türkiye’de yaklaşık bin 700 Azeri işadamı
çalışıyor. Azerbaycan’da ise bu sayı
2 bini geçmiş durumda. Türkiye’nin
Azerbaycan’a yaptığı yatırımlar 7
milyardan fazla. Azerbaycan’ın yaptığı yatırımlar 10 milyar doları geçti. Bu şunu gösteriyor ki Azerbaycan
ile Türkiye arasında büyük bir işbirliği var ve bu işbirliği daha da artıyor” dedi.
TİCARET HACMİ
10 MİLYAR DOLAR
Ticaret hacminin 10 milyarı geçmesinin beklendiğini ifade eden
Musayev, “Gelecekteki ticari hacminin 10 milyarı geçmesi bekleniyor.
Bir millet iki devlet, bugün bu bunun
bariz göstergesi. Cumhurbaşkanlarının katkısı kadar diğer iş kuruluşlarının katkısı çok büyük. Bu işte hem
DEİK'in hem de TOBB'un ve biz
Azerbaycan iş adamları teşkilatları
milli konfederasyonunun büyük hizmetleri var. Biz Azerbaycan iş adamları Türkiye merakı ve sevgisi var.
Türkiye’de çok güzel ilişkiler kuruyorlar” diye konuştu.
“AZERBAYCAN’IN
HEDEFLERİ BÜYÜK”
“Azerbaycan’ın yeni hedefleri
var” diyen Musayev, şunları söyledi: “Azerbaycan’da yalnız petrol alanında değil, birçok alanda yatırımlar devam ediyor. Bugün sadece iç pazarda değil uluslararası
alanda da yatırımlar gerçekleştiriliyor. Azerbaycan İşverenler
Konfederasyonu olarak Türkiye
ve Rusya gibi birçok ülkede işbirliği yapmaya gayret gösteriyoruz.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
(TOBB) ve TÜSİAB’la işbirliklerimiz var. Strateji hedefimiz
Azerbaycan ürünlerini Türk pazarına da taşımak. Bu anlamda kaliteli ürünler için cumhurbaşkanımız
çok güzel çalışmalar yapıyor. Gıda
ve tarım sektörünün daha da büyümesi için çok az vergilerle kredi
desteği veriliyor. Hedeflerimiz çok
büyük.”
Şirin Çikolata Yönetim Kurulu Başkanı Tahir Aliyev
ŞİRİN ÇİKOLATA, DÜNYA
MARKASI OLMAYI HEDEFLİYOR
Şekerleme ve çikolata
sektöründe 2006 yılından
bu yana Bakü’de
faaliyetini sürdüren Şirin
Çikolata, üretimini
gerçekleştirdiği ürünleri
başta Rusya olmak üzere
Kafkasya ve Orta Asya’daki
ülkelere ihraç ediyor.
Şirin Çikolata Yönetim
Kurulu Başkanı Tahir
Aliyev, hedeflerinin Şirin
Çikolata’yı dünyanın
tanıdığı bir marka haline
getirmek olduğunu söylüyor.
Ş
irin Çikolata, 2006 yılından
bu yana son teknolojiye sahip
makine ve ekipmanlarıyla şekerleme ve çikolata sektöründe faaliyet gösteriyor.
Önceliklerinin ürettikleri kaliteli
ürünleri başta Azerbaycan’daki tüketiciler olmak üzere yurt dışındaki
tüketicilerin beğenisine sunmak olduğunu söyleyen Şirin Çikolata
Yönetim Kurulu Başkanı Tahir
Aliyev, “Amacımız; kaliteli ürünler
üreterek bu ürünleri hem Azerbaycan
içinde hem de yurt dışındaki müşterilere sunarak ülkemizin kalkınmasında katkıda bulunmak. Şirin
Çikolata olarak kalitemizi ispatlamış
durumdayız. Bu yıl içinde
GENÇ VE BAŞARILI İŞ ADAMI
Tahir Aliyev, 2006 yılında kurduğu Şirin Çikolata’yı kısa sürede kendi sektöründe zirveye taşıdı.
Genç ve başarılı iş adamının hedefi Şirin Çikolata’yı bir dünya markası haline getirmek...
Geliştirdiğimiz bu ürünleri çok yakın bir zamanda müşterilerimizin
beğenisine sunacağız.”
Moskova’da yapılan bir organizasyonda kalitemiz tescillendi. Çeşitli
ödüller aldık. Bir Azerbaycan firması
olarak ödüle görülmek bizi onurlandırdı. Bu aynı zamanda Azerbaycan
halkının da bir sevincidir. Kaliteli
ürünlerle müşterilerimize hitap ediyoruz” diyor.
RUSYA’DAKİ
PAZAR PAYI YÜZDE 70
Üretimini gerçekleştirdikleri
ürünlerin dünyanın birçok ülkesine
ihraç edildiğini belirten Tahir Aliyev,
“Son dönemde ihracatımızda önemli bir artış oldu. Rusya’daki pazar
payımızın gelişmesi hem bizim hem
de Azerbaycan ekonomisi adına se-
vindirici bir gelişme oldu.
İhracatımızı yüzde 70 oranında artırmayı başardık. Hedeflerimizin
gerçekleşmesi bizim daha kaliteli
ürünlerle piyasada olmamızın çok
açık bir göstergesi. Büyümemizi
sürdürülebilir ve kalıcı hale getirmek istiyoruz. En önemli hedeflerimizden biri de Şirin Çikolata’yı
dünyanın tanıdığı bir marka haline
getirmek” diye konuşuyor. Ürün
yelpazeleri ile ilgili bilgi veren Tahir
Aliyev, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Bugün itibarıyla 75 farklı ürün çeşidimiz var. Yeni ürünlerin üretilmesi ve tüketicilerin beğenisine sunulması konusundaki çalışmalarımız
tüm hızıyla devam ediyor.
İHRACATTA YÜZDE 37 ARTIŞ
İhracat rakamları ile ilgili de bilgi veren Tahir Aliyev, 2013 yılının ilk
dokuz aylık döneminde yüzde 37
ihracat artışı sağladıklarını ifade
ederek şunları söylüyor: “Bu artış bizim için son derece önemli bir artış
oldu. Rusya ağırlıklı ihracatımız devam ediyor. Bunun dışında
Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan, Moğolistan gibi ülkelere de ihracatımız var. Satışlarımızın büyük
bir bölümü Rusya’ya pazarına yapılıyor. Elde ettiğimiz bu başarı sadece
Şirin Çikolata’nın başarısı değil. Bu
aynı zamanda Azerbaycan’ın da başarısı. Son on yılda devlet tarafından
yapılan yatırımlar sayesinde
Azerbaycan dünyanın önde giden ülkelerinden biri haline geldi.
Ülkemizde yaşanan bu olumlu gelişmeler bizim gibi üretim yapan
firmalara
olumlu
yansıyor.
Ülkemizin kalkınmasına paralel
olarak Şirin Çikolata olarak biz de
gelişim hızımızı devam ettirmeyi ve
ülke ekonomisinin gelişimindeki
katkımızı artırmayı amaçlıyoruz.”
“DEVLETİMİZ BİZİ
DESTEKLİYOR”
Azerbaycan’daki gelişim sürecini değerlendiren Tahir Aliyev, bu
konuda şunları söylüyor: “Azerbay-
1.500 KİŞİ ÇALIŞIYOR
Şirin Çikolata’nın bin 500 kişiyi doğrudan, 5 bin kişiyi ise dolaylı istihdam ettiğini söyleyen Tahir
Aliyev, 2014 yılı için büyük yatırımlar planladıklarını, dolayısıyla
çalışan sayılarının da bu doğrultuda artacağını belirtiyor.
can’daki gelişim ve kalkınma hamlesi merhum Haydar Aliyev’in liderliğinde başladı. Bu kalkınma bugün de başarılı bir şekilde sürdürülüyor. Cumhurbaşkanımız İlham
Aliyev’in kalkınmada çizdiği yol ve
belirlediği stratejilerle dünyanın önde gelen devletleri arasında olma yolundaki hedefe doğru ilerliyor.
Yaşanan bu gelişmeler bizi çok mutlu ediyor. Azerbaycan, güçlü bir
devlet ve halkı da bu anlamda güçlü bir halk.
Devletimizin ortaya koyduğu ekonomik politikaların hayata geçirilmesiyle birlikte ülkemizin kalkınması da hızlandı. Yeni yollar, yeni
okullar, yeni hastaneler, yeni iş sahaları, farklı farklı sektörlerde yeni
yeni şirketler açılıyor... Bunların tümü Sayın İlham Aliyev ve ekibinin çalışmalarının bir sonucu. Biz iş adamları olarak devletimizin bize verdiği
desteklerden memnunuz. Devlet kurumları biz iş adamlarını arıyor ve sorunlarımızı dinliyor. Kendilerine sorunlarımızı anlatıyoruz. Çözüm bulma yolunda önemli adımlar atılıyor.
Bütün bunlar Cumhurbaşkanımız
İlham Aliyev önderliğinde gerçekleşiyor. Biz de ülkemizin kalkınmasına
katkıda bulunuyoruz.”
HAZAR KIYISINDAKİ DÜNYA CENNETİ
Azerbaycan turizminin yeni yatırımlarla
her geçen gün daha da geliştiğini ifade
eden Atlant Ailevi İstirahat ve Eğlence
Merkezi Müdürü Kadashov Tahir
Arzimanoğlu, “Merkezimizin bulunduğu
arazi doğal bir tabiat örtüsüne ve eşsiz bir
manzaraya sahip. Doğanın tüm güzelliklerini misafirlerimize sunuyoruz” diyor.
ATLANT EĞLENCE MERKEZİ
45 FARKLI EĞLENCE VE AKTİVİTE SEÇENEĞİ
A
zerbaycan'ın kuzeyindeki turizm bölgesi Haçmaz’ın,
Nabran kasabasında misafirlerini ağırlayan Atlant’ın
2002 yılında hizmete girdiğini
söyleyen Atlant Ailevi İstirahat ve
Eğlence Merkezi Müdürü Kadashov
Tahir Arzimanoğlu, “Merkezimizin
bulunduğu arazi doğal bir tabiat örtüsüne ve eşsiz bir manzaraya sahip.
Buraya gelenler buradaki doğal yapıdan etkilenerek bir daha gelmek istiyorlar. Çeşitli bitkilerle zengin bir
ormana sahip olan Atlant, Hazar
Denizi’nin kayısında yer alıyor.
Doğanın tüm güzelliklerini misafirlerimize sunuyoruz. Misafirlerimiz
düzenlenen orman gezileri sırasında
ormanın ferah havası ve doğayla
doğrudan temas etme imkanı elde
ediyorlar. Denizin sesi, yaprakların
hışırtısı, kuşların cıvıltısı insanlara ayrı bir mutluluk ve keyif veriyor” diyor.
DENİZ VE DOĞA
MANZARALI
Bakü’de birçok inşaat projesine
imza attıklarını belirten Arzimanoğlu,
2000 yılından bu yana Azerbaycan’da
petrol dışı sektörlerde yatırım yap-
tıklarını, Azerbaycan turizm sektörüne destek sağlaması amacıyla
Bakü’nün Nabran kasabasında Atlant
tatil kompleksini inşa ettiklerini ifade etti. Kadashov Tahir Arzimanoğlu,
Atlant’la ilgili şunları söylüyor: “Bir
tarafı orman bir tarafı deniz manzaralı kompleksimiz dünyanın birçok ülkesinden gelen turistlere hizmet veriyor. Bu bölgeye yatırım yapmadan
önce bölgenin durumu çok iyi değildi. Rusya bölgesinden gelen insanlar
burada çadırlar kurup tatil yapıyorlardı. Bizim yaptığımız yatırımlarla bu
bölge hızlı bir kalkınma sağladı.”
Nabran bölgesinin Azerbaycan’ın
sayılı turizm ve tatil bölgeleri arasındaki yerini aldığını söyleyen
Arzimanoğlu sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bölgede şu anda büyük oteller yapılıyor. Bu çalışmalar iki yıldır
sürüyor. Yaz aylarında Şah Dağı’nda
eriyen karlar çok güzel görünümlü
şelaleler oluşturuyor. Biz Atlant projesi için bu bölgenin bütün alt yapısını elektriğinden yollarına kadar
tüm alt yapıyı elden geçirdik ve yeniden inşa ettik. Bu yatırımların tamamlanması hiç de kolay olmadı.
Sadece alt yapısı iki yıl süren projemiz 2002 yılında kısmı olarak hizmete açıldı. Takip eden yıllarda inşaat yatırımlarımız devam etti. Bu
bölgede 600 kişilik otelimizi hizmete açtık. Ailelerin rahatlıkla gelebileceği bir kompleks oldu. Her yaş
grubuna hitap eden bir kompleks. 19
dönüm arazi üzerine inşa edilen tatil kompleksimiz turizm açısından
önemli bir yatırım. Kompleks bünyesinde 45 farklı alternatifte eğlence ve aktiviteler bulunuyor. Her şey
dahil sistemiyle çalışan bir kompleks aynı zamanda. Bir gece konaklamak isteyen bir kişi burada 45
manat veriyor geceliğine, yani 45 avro. Bu kalitede bir kompleks için bu
fiyat çok cazip. Bunu da zaten tesise gelen ziyaretçi sayısından görebiliyoruz. Amacımız burada yerli turistler değil sadece, dünyanın dört bir
yanından turistleri de buraya getirebilmek ve Azerbaycan turizm sektörüne katkıda bulunmak istiyoruz.
Şu anda yerli turist sayısı yabancı turistlere göre biraz fazla ve biz bu durumu değiştirmek istiyoruz.”
TÜRK FİRMASI
TURMAKS’TAN
AZERBAYCAN’A
SAHRA HASTANESİ
Turmaks, tasarımı ve üretimi
kendileri tarafından yapılan 44
yataklı mobil sahra hastanelerini
geçtiğimiz aylarda Azerbaycan
Savunma Bakanlığı'na teslim etti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev ve Savunma Bakanı Sefer
Abiyev'in ziyaret ettiği hastaneler,
ağırlıklı olarak yoğun bakım, travma ve
cerrahi üniteleriyle afet durumlarında
hizmet vermek üzere tasarlandı.
T
ürkiye’de ilk mobil hastane üretimi gerçekleştiren ve sağlık sektörüne çözümler sunan Turmaks,
hızlı kuruluma sahip sahra hastaneleri ile Türkiye ve yurt dışındaki başarılı çalışmalarını sürdürmeye devam
ediyor.
Türkiye’nin bir afet bölgesi olduğunu söyleyen Turmaks Genel Müdürü Dr.
Ali Kemaloğlu, “Türkiye, bugüne kadar
yaşadığı tecrübeler sonucunda önemli bir
deneyim elde etti. Ülkemiz 17 Ağustos
1999 tarihinde Marmara depremi ile çok
büyük bir doğal afeti geride bıraktı.
Buradan çok acı tecrübeler elde ettik”
diye konuştu. Kemaloğlu, “O günden bu
yana okul düzeyinde bilinçlendirmeler
yapılıyor. Birçok kurum bu alanda çalışmalar yapıyor. Türkiye artık kurtarma
çalışmalarında önde gelen ülkeler arasında sayılıyor” dedi.
TURMAKS
Genel Müdürü
Dr. Ali KEMALOĞLU
CUMHURBAŞKANI
ALİYEV’İN TAKDİRİNİ
KAZANDI
Turmaks’ın 1997 yılında kurulduğunu ve son 5 yıldır mobil sağlık
hizmetleri konusunda uzmanlaştığını ifade eden Kemaloğlu, “Şimdiye
kadar Afrika’da, Balkanlar’da, Türk
Cumhuriyetleri’nde, Kuzey Afrika’da
ve daha birçok yerde gezici araçlar
şeklinde veya tam teşekküllü sahra
hastaneleri gibi tasarımı tamamen
yerli malzemelerle ürettiğimiz hastaneler var. Birleşmiş Milletler’e,
Sağlık Bakanlığı’na ve sivil toplum
kuruluşlarına hizmet veriyoruz.
Son olarak Azerbaycan’a iki adet
hastane teslim ettik. Bu hastaneler 45 saatlik bir süre içinde 10 kişilik bir
ekiple kurulabilecek tam teşekküllü,
44 yataklı, yoğun bakım ünitesi ve
ameliyathanesi olan bir hastane. Çok
çabuk kuruluyor ve çok çabuk toparlanıp başka bir yere nakledilebiliyor. Azerbaycan’da hastaneleri
teslim ederken Cumhurbaşkanı
İlham Aliyev de ziyaret etti ve hayranlıklarını ifade ettiler. Sanıyorum
bundan sonra da daha gelişmiş hastaneleri dünyanın çeşitli ülkelerinde
yaygınlaştıracağız” diye konuştu.
ANT İNŞAAT SEKTÖRÜN
ÖNCÜ İSMİ OLDU
Son on yılda ekonomik
anlamda önemli bir
başarı performansı
sergileyen Azerbaycan,
inşaat sektöründe de
hızlı bir gelişme
kaydediyor. Sektörün
öne çıkan firmalarından
biri olan ANT İnşaat,
gerçekleştirdiği
projelerle dikkat çekiyor.
Projelerinin daha temel aşamasındayken satıldığını söyleyen ANT inşaat
Yönetim Kurulu Başkanı Azad
İbrahimov bu başarının altındaki en
önemli unsurun şirketlerine duyulan
güven olduğunu ifade ediyor.
ANT İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Azad İbrahimov, gerçekleştirdiği projelerle Azeri
halkına ve Azerbaycan devletine hizmet etmekten gurur duyduğunu ifade ediyor.
A
NT İnşaat, 2002 yılından bu
yana Azerbaycan inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor.
Firma, günün koşullarına uygun son teknolojilerle modern yapılar inşa ediyor.
Azerbaycan’da geride kalan son
on yılda inşaat sektöründe yatırımcılara ciddi destekler sağlandığını
Bakü Spor
Kompleksi
YÜZDE 75’İ
TEMEL
ATILMADAN
SATILIYOR
ifade eden ANT İnşaat Yönetim
Kurulu Başkanı Azad İbrahimov, istikrarlı siyasetin, gelişen ve başarılar
elde eden bu ülkenin bir vatandaşı olmaktan gurur duyduğunu belirterek, bir iş adamı olarak
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in ortaya koyduğu siyasi başarının sonucunda kalkınma politikalarının des-
tekçisi olduğunu ve ülke ekonomisindeki ve bulundukları sektördeki
başarıda devlet liderinin büyük katkısı olduğunu söylüyor. İbrahimov’un
ofisinde Cumhurbaşkanı Aliyev ile
çekilmiş fotoğraflar yer alıyor. Bir
başka fotoğraf ise Azerbaycan’ın tanınmış ve hayırsever işadamı Hacı
Zeynelabidin Tağıyev’e ait.
ANT İnşaat’ın yapmış olduğu
projelere Azerilerin yoğun ilgi gösterdiğini ifade eden İbrahimov, “ANT
İnşaat olarak müşterilerimize kaliteli
ve konforlu konutlar sunuyoruz.
Satışına başladığımız konutların yüzde 75’ini daha temel atmadan satmış
oluyoruz. ANT İnşaat her yönüyle inşaat sektöründe güven kazanmış bir
şirket” diye konuşuyor. ANT İnşaat,
Azerbaycan’da inşaat sektöründe
faaliyet gösterdiği gibi yurt dışında da
yatırım yeni yatırımlar hedefliyor.
HAYDAR ALİYEV
DÖNEMİNDE EĞİTİM
DESTEĞİ ALDI
ANT İnşaat Yönetim Kurulu
Başkanı Azad İbrahimov, eğitimini
Moskova’da inşaat üzerine tamam-
ladı. 1970-1980 yıllarında Merhum
Haydar Aliyev’in liseyi başarıyla
bitiren öğrencilere Rusya’nın önemli üniversitelerinde eğitim alma imkanı sunmasından yararlanan isimlerden biri. Azad İbrahimov, Milli
Lider Haydar Aliyev’in amacının
Azer-baycan’a yüksek eğitimli insanlar kazandırmak olduğunu belirtiyor.
Harp Okulu
EKOV‹TR‹N ARALIK 2013
71
Azpetrol Yönetim Kurulu Başkanı Huseyinaga Rahimov
AZPETROL, AKARYAKIT
PAZARINDA HEDEF BÜYÜTTÜ
Azpetrol Yönetim
Kurulu Başkanı
Huseyinaga Rahimov
Azerbaycan’ın en önemli akaryakıt şirketlerinden biri
olan Azpetrol, istikrarlı bir şekilde büyümeye devam
ediyor. Ülkenin 36 kentinde, 81 istasyonla hizmet veren
firma Azerbaycan petrol pazarının yüzde 50’sinden
fazlasını elinde bulunduruyor. Azpetrol, yeni açmayı
planladığı istasyonlarla pazar payını artırmayı hedefliyor.
A
zpetrol, faaliyetlerine 1997
yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de ilk akaryakıt
istasyonunu açarak başladı.
Otomobiller için akaryakıtın
perakende ve toptan satışını gerçekleştiren Azpetrol’ün ülke genelindeki istasyonlarının sayısı bugün
itibarıyla 81’e ulaştı. Bunların 20’si
Bakü’de, diğerleri ise Azerbaycan’ın
çeşitli kentlerinde hizmet veriyor.
Azpetrol, Azerbaycan’da 36 kentinde akaryakıt istasyonları ile faaliyetlerini sürdürüyor. Firma öncelikli
olarak Azerbaycan ekonomisindeki
mevcut yerini korumayı ve daha fazla başarılı sonuçlar elde ederek ülke
ekonomisinin gelişmesine katkıda
bulunmayı amaçlıyor.
PAZARIN YÜZDE
50’SİNE SAHİP
Modern tesislerinde standartlara uygun 7 bin ton petrol deposuna
sahip olan Azpetrol, akaryakıt ürünlerini 103 adet özel araçla bayilerine ulaştırıyor. Firma faaliyet alanı-
nı genişletmeyi ve Azerbaycan’da
hizmet vermediği noktalara da ulaşmayı hedefliyor. Hizmet ağı ve satılan ürünlerin kalitesi sayesinde
Azpetrol, Azerbaycan petrol pazarının yüzde 50’sinden fazlasını elinde bulunduruyor. Azpetrol, Azerbaycan’ın en çok tanınan ve tercih
edilen markalarından biri olarak
dikkat çekiyor.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı
İlham Aliyev’in uyguladığı kalkınma
politikaları ülke ekonomisinin gelişiminde önemli bir rol oynuyor.
Uygulanan bu politikalar sonucunda 2009-2013 yılları arasında
Azerbaycan sosyoekonomik anlamda önemli bir başarı elde etti.
HAYIRSEVERLİK VE
SOSYAL SORUMLULUK
GELENEĞİNİ BAŞARIYLA
SÜRDÜRÜYOR
Eğitim, kültür ve spora maddi ve
manevi destekte bulunan Azpetrol,
bu alanların maddi ve teknik altyapısının güçlendirilmesine yönelik
yardım etmeyi bir yükümlülük olarak
görüyor. Azerbaycan’ın edebi ve
kültürel mirasının korunup muhafaza edilmesine ve geliştirilmesine de
önem veren Azpetrol, sosyal sorumluluk projelerinde de sıkça yer
alıyor.
Azerbaycan, hayırseverlik geleneklerine sadık bir millet. Firma,
edindiği misyon üzerine şehit ve
yoksul aileleri, gazileri ve malulleri, göçmen ve kendi topraklarından
sürülenleri, aynı şekilde yardım talebinde bulunan, sosyoekonomik
durumu kötü olan insanlara destekte bulunmayı bir borç olarak
görüyor. Desteğe ihtiyaç duyan insanların karşılaştıkları maddi ve diğer problemlerin çözümü için desteğini esirgemeyen Azpetrol, bu
çabalarla ülkede yoksulluğun azaltılması ve halkın sosyal refahının artırılması amacıyla devletin gerçekleştirdiği çeşitli programlara katkıda bulunmayı kendi yükümlülüklerinin en önde gelenlerinden birisi
olarak kabul ediyor.
Paşa Hayat Sigorta Genel Müdürü
MÜRSEL RÜSTEMOV
“AZERBAYCAN’DA
SİGORTA SEKTÖRÜ
BÜYÜMEYE
DEVAM EDİYOR”
Azerbaycan sigortacılık sektörüyle ilgili değerlendirmelerde bulunan
Paşa Hayat Sigorta Genel Müdürü Mürsel Rüstemov, özellikle son on yılda
sigortacılık sektöründe hızlı bir gelişme yaşandığını belirterek, bu durumun aynı
zamanda Azerbaycan’daki iktisadi gelişmenin bir sonucu olduğunu söylüyor.
A
zerbaycan’da bugün hem
bankaların hem de sigorta
şirketlerinin daha sağlam
bir yapıya sahip olduklarını söyleyen Paşa Hayat
Sigorta Genel Müdürü
Mürsel Rüstemov, “Özellikle iki yıl
önce sigorta şirketlerinin gelir vergisi
ödemelerinde yapılan düzenlemeler sektörün gelişimi için yararlı oldu.
Bu düzenleme banka ve sigorta şirketlerinin gelişmesini sağladı. Artık
bu şirketlerimiz geleceğe daha sağlıklı
bakıyor. Sektörde karlılık seviyeleri
arzu edilen noktaya geldi.
Azerbaycan bankacılık ve sigortacılık sektörünün dünyaya açılması ve
dünya sistemleriyle entegre olması da
çok önemli katkı sağladı.
Paşa Hayat Sigorta olarak
Türkiye ve dünyadaki büyük şirketlerle çalışıyoruz. Türkiye’de Anadolu
Hayat ile çok önemli iş birlikteliğimiz
var. Yine Almanya’da bir firmayla çalışmalarımız var. Azerbaycan Maliye
Bakanlığı’nın sigortacılık sektörüne
olan ilgi ve katkısının sektörün daha
ileriye gitmesi ve gelişiminde çok
önemli katkıları var” diye konuştu.
Türkiye’de devletin sigortacılık
sektörüne destek olduğunu belirten
Rüstemov, “Devlet vatandaşın daha
fazla tasarruf yapması için teşvikte
bulunuyor” dedi.
Azerbaycan’da da buna benzer bir
sistemin mevcut olduğunu söyleyen
Rüstemov, “Bizim gibi faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin de Azeri vatandaşlara çeşitli kampanyaları ve
uygulamaları var. Müşterilerimizin
menfaatlerini koruyarak hazırlanan
birçok uygulamamız var. Bu anlamda oldukça yoğun talep görüyoruz”
şeklinde konuştu.
Azerbaycan’da 28 sigorta şirketinin faaliyet gösterdiğini ifade eden
Rüstemov, bu şirketlerin sadece
3’ünün hayat sigortası ürünleriyle
müşterilerine hizmet verdiğini söyledi.
ÖNÜMÜZDEKİ ÜÇ YIL
İÇİNDE BÜYÜME HEDEFİ
Azerbaycan’da sigorta sektörünün geleceğiyle ilgili bilgiler veren
Rüstemov, sözlerini şöyle tamamladı: “Sektörde önümüzdeki yıllarda
çok olumlu gelişmelerin yaşanacağını düşünüyorum. Devletimiz bize
önemli ölçüde destek sağlıyor. Şirket
olarak önümüzdeki üç yıllık gelişme
hareketlerimizi belirledik. Sektördeki
konumumuzu önümüzdeki üç yıl
içerisinde çok daha iyi seviyelere taşımayı ve sektördeki payımızı artırmayı amaçlıyoruz.”
Yapı Kredi Azerbaycan Genel Müdürü
ALTAN ŞENTÜRK
“EKONOMİLERİN
GELİŞMESİNDE
BANKALARIN
ROLÜ BÜYÜK”
Yapı Kredi Azerbaycan Genel Müdürü Altan Şentürk, ülke ekonomilerinin
gelişmesinde bankaların önemli bir role sahip olduğunu, yüzde 100 Türk
sermayeli bir banka olarak Azerbaycan’da faaliyet gösteren firmalara finans
kaynağı sağlamaktan büyük bir memnuniyet duyduklarını belirtiyor.
A
zerbaycan’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tamamlanması ile birlikte halkın oyunu istikrardan yana kullandığını ifade eden Yapı Kredi Azerbaycan
Genel Müdürü Altan Şentürk, “Sayın
İlham Aliyev üçüncü kez cumhurbaşkanı seçilerek 5 yıl daha
Azerbaycan’ın inkişafına önemli katkılar sağlayacak. Seçim sonuçlarını aynı zamanda ekonomideki istikrarın da
devamı yönünde çok önemli bir gelişme olarak değerlendirilmesi gerekir. Bankacılık sektörü olarak istikrarın devam ediyor olmasından dolayı mutluyuz” dedi.
Yapı Kredi Azerbaycan olarak
bugüne kadar yaptıkları çalışmalar
ve ileriye dönük plan ve hedefler hakkında bilgiler veren Şentürk şunları
söyledi: “Yapı Kredi Azerbaycan’da şubeleşmeye devam ediyoruz. Şu an itibariyle 15 şube ile hizmet veriyoruz. 16.
şubemizi çok yakında açıyoruz.
Ardından bir yeni şube daha açmak istiyoruz. 2013 yılını 17 şubeyle tamamlamayı hedefliyoruz. Yılsonu iti-
bariyle aktif büyüklüğümüzü yüzde 37
arttıracağız. En önemli aktivitemiz
geçtiğimiz Azerbaycan pazarına getirmiş olduğumuz Worldcard. Bu yıl birinci yılını doldurdu. Bu konuda çok
başarılıyız. ‘İki devlet, bir millet, bir
kart’ diyorum. Türkiye’ye giden 500 bin
Azeri kardeşimiz burada kullandıkları Worldcard’la orada taksit yapma imkanı bulacaklar. Bunun çalışmasını yapıyoruz. En önemli kazanımlardan
biri de ekim ayı sonunda çalışmalarını tamamladığımız internet bankacılığının birinci fazı oldu. Bu hizmet 2014
başında devreye girecek. Hem mobil
bankacılık hem internet bankacılığını
Azerbaycan bankacılık sistemine kazandıracağız. Şubeleşmeye devam
edeceğiz. Dünya ölçeğinde bankacılık
hizmetini Azerbaycan’daki sisteme
vermekten mutluluk duyuyoruz.”
“YÜZDE 100 TÜRK
SERMAYELİ BİR BANKAYIZ”
Azerbaycan sanayisinin ve ekonominin gelişmesi amacıyla mevcut finans kaynaklarını uzun vadede müş-
terilerinin hizmetine sunduklarını belirten Şentürk, “Yüzde 100 Türk sermayeli bir bankayız. Ama müşterilerimizin yüzde 99’u Azeri firmalarından oluşuyor. Dolayısıyla Azerbaycan
ekonomisine katkımız devam edecek. Ekonomilerin gelişmesinde bankaların çok önemli rolleri var.
Devletlerin gelişmesinde bankacılık
sektörü çok önemli. Bankacılık sektörü içerisinde biz de yerimizi alıyoruz
ve bundan da mutluyuz” diyor.
BAKÜ, 2015’TE DÜNYANIN
YILDIZI OLACAK
2015 yılında Bakü'de yapılacak ilk
'Avrupa Olimpiyat Oyunları' için çalışmaların tüm hızıyla devam ettiğini belirten Şentürk, sözlerini şöyle noktaladı:
“Havaalanına giderken görmüşsünüzdür yeni binalar yapılıyor. Bence
Bakü, 2015 yılında dünyanın yıldızı olacak. 14 aydır buradayım ve burada çalışmaktan gurur duyuyorum. Herkesin
kardeş ülke Azerbaycan’a daha farklı
bir gözle bakmasını diliyorum. Çünkü
Azerbaycan bunu hak ediyor.”
ASB Genel Müdürü
HÜSEYİN ÖZMEN
“PETROL DIŞI
SEKTÖRLERE
YATIRIM HIZLANDI”
Azerbaycan Sanayi Bankası (ASB) Genel Müdürü Hüseyin Özmen, bankacılık
sektörünün çok önemli bir değişim ve dönüşüm yaşadığını belirtiyor. Özmen,
Azerbaycan’da ekonominin gelişmesi adına birçok alanda yeni yatırım hamlelerinin gerçekleştirildiğini, petrol dışı sektörlere yatırımın hızlandığını söylüyor.
H
üseyin Özmen, 1996 yılından
bu yana Azerbaycan bankacılık sisteminin içinde yer
alan ve sektörü yakından
takip eden isimlerden biri.
Azerbaycan bankacılık sektörünü dünya sistemine uyarlamak
için çok önemli çalışmalar yapıldığını belirten Azerbaycan Sanayi
Bankası (ASB) Genel Müdürü
Hüseyin Özmen, Azerbaycan Merkez
Bankası’nın bankacılık sektörünün
bugünkü seviyeye gelmesinde çok
önemli katkıları olduğunu söylüyor.
Bu çalışmaların sektöre ışık tutacak düzeyde olduğunu ifade eden
Özmen, “Azeri bankaların yeniden
yapılanmasını gerçekleştirdiler ve
bankaların mali yönden daha stabil
hale gelmesi için sermaye artırımı çalışmaları hayata geçirildi. Birçok
banka bu değişimi başarı ile tamamladı. Azerbaycan Sanayi
Bankası (ASB) olarak sermayemizi
60 milyon manata çıkarttık.
Gelecekte bunu daha da yukarılara
taşıyacağız” diyor.
“PETROL DIŞI SAHALARA
ÖNCELİK TANINIYOR”
Azerbaycan’da son yıllarda özellikle sanayileşmede çok büyük yatırımlar yapıldığını söyleyen Özmen
şunları söylüyor: “Azerbaycan hükümetinin çalışma programı petrol
dışı sahalara kaydırılmış durumda.
Kalkınma planlarına göre çalışmalar
sürdürülüyor. Petrol dışı sahalara
öncelik tanınıyor. Azerbaycan Sanayi
Bankası olarak biz holding bünyesinde faaliyet gösteren bir bankayız.
Sanayiye olduğu kadar tarımsal sektöre de büyük hizmetler veriyoruz.
Yılda ortalama 2 bin 500 üreticiye tarımsal kredi kullandırıyoruz. Ayrıca
holding bünyesinde kurulan ve gıda
sektöründe faaliyet gösteren üretim
tesislerimiz var. Bu tesislerin büyük
bir kısmını ASB olarak biz finanse
ediyoruz. Bu tesisler Azerbaycan gı-
da sektöründe en ön sıralarda yer alıyor. Azerbaycan halkına en kaliteli
ürünü en uygun fiyatta üretebilmek
için en son teknoloji kullanılıyor.”
“EĞİTİMLİ VE DONANIMLI
BİR GENÇLİK GELİYOR”
Azerbaycan’ın bugün geçmişe nazaran daha iyi eğitimli ve donanımlı bir
gençliğe sahip olduğunu belirten
Özmen, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Azerbaycan’da gerçekten iyi yetişen
bir gençlik var. Gençler hedefli, planlı, eğitimli; çağın gereklerine uygun bir
şekilde kendilerini hazırlıyorlar. Bu
tablo bize gurur veriyor. Kendilerini
istenilen niteliklere haiz hale getiriyorlar. Azerbaycan’da eskiden pazar
ekonomisi vardı. Dolayısıyla gereksinimlerine göre yetişmiş eleman bulmak çok zordu. Fakat son yıllarda yabancı uzmanlara da ihtiyaç duymayacak şekilde yetişen bir genç nesil var.
Bugünkü yapının ileride daha da artacağını düşünüyorum.”
Ünlü erkek giyim markası
Giovane Gentile, 10 yıldır
Azerbaycan’da faaliyet
gösteriyor. Başkent
Bakü’nün en işlek noktalarında iki mağaza ile hizmet
veren Giovane Gentile,
tüketiciler tarafından en çok
tercih edilen markalardan
biri olarak öne çıkıyor.
Cüneyt
Cüneyt MUTKAN
MUTKAN
Azerbaycan modasına
Giovane Gentile damgası
G
iovane Gentile erkek giyimde en
çok tercih edilen markalardan
biri. Özellikle yurt dışında tüketiciler tarafından büyük bir ilgi gördüklerini söyleyen Giovane Gentile
Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt
Mutkan, markalarının yakaladığı başarıyı şöyle anlatıyor: “Biz bu işe on yıl
önce başladık. Satışlarımızı ağırlıklı
olarak yurt dışına gerçekleştirdik.
Bunda en önemli detay kalite ve koleksiyonlarımızın bütünlüğüydü.
Çorabından ayakkabısına kadar, gömleğinden kravatına kadar bir koleksiyonun tüm detaylarını doğru bir şekilde birleştirdiğimiz için ve bunları yaparken de dünya modasına ve dünya
insanının isteklerine uygun koleksiyonlar gerçekleştirdik.”
“DÜNYANIN BİRÇOK
ÜLKESİNDE VARIZ”
Bugün dünya genelinde 60 adet
konsept mağazaya sahip olduklarını
belirten Mutkan, bu mağazaların
30’unun Rusya’da, 5’inin Türkiye’de,
2’sinin Azerbaycan’da, 5’inin İran’da,
4’ünün Ukrayna’da bulunduğunu söylüyor. Azerbaycan’daki siyasi istikrarın ticareti olumlu yönde etkilediğini
ifade eden Mutkan, “Azerbaycan’ı
farklı bir ülke olarak görmüyoruz. Her
zaman söylediğimiz bir söz var, “Tek
millet, iki devlet…” Bu bizim ticari hayatımıza da yansıyor. Azerbaycan’daki
mağazalarımız başarılı işler ortaya
koyuyor. Marka çizgimizi çok iyi bir şekilde müşteriye yansıtıyor. Azerbaycan
bizim için çok önemli bir pazar.
Geniş bir koleksiyona sahibiz.
Bunun içinde yine çok fazla renk se-
çeneklerimiz var. Giydirdiğimiz erkekler de seçeneklerin fazla olmasından gayet memnunlar. Günümüz
erkeği artık günümüzde kendi kafasındaki marjinal giyinmek istiyor.
Kendi kafasındaki modelleri satın almak istiyor. Giovane Gentile’nin geniş koleksiyonları olduğu için onlara
iyi bir hizmet verebiliyoruz” diyor.
“GIOVANE GENTILE
10 YILDIR
AZERBAYCAN’DA”
Azerbaycan’ın en işlek noktalarından Torgovi Sokağı’nda
ve Bülbül Caddesi’nde hizmet
verdiklerini söyleyen Giovane
Gentile Azerbaycan Mağaza
Müdürü Emil Gabiyev, mağazalarında sergiledikleri ürünlerin
gerek kalite gerekse fiyat bakımından Azeri müşterilerin büEmil Gabiyev
yük beğenisi ile karşılandığını Giovane Gentile Azerbaycan
Mağaza Müdürü
belirtiyor. 10 yıldır Azerbaycan’da olduklarını ifade eden
Gabiyev, “Giovane Gentile Azerbaycan’ın önde gelen erkek giyim markalarından biri. Her yaş grubuna hitap eden bir markayız. Ürünlerimizde ünlü
İtalyan firmalarının kumaşları kullanılıyor. Bireysel tüketicilerin yanı sıra şirketlere de hizmet veriyoruz” diye konuşuyor.
ATXEM Başkanı
İlham İsmayilov:
Haber / Yegane GULİYEVA
“TÜRKİYE İLE SEVİNCİMİZ DE
KADERİMİZ DE BİR”
Azerilerin ve Diğer Türk
Dili Konuşan İnsanların
İşbirliği Merkezi (ATXEM)
Başkanı İlham İsmayilov,
dünya üzerinde yaşayan ve
Türk dilini konuşan
insanların ortak değerlere
sahip olduğunu ifade
ederek, Azerbaycan’ın
gerçek tarihini tüm
dünyaya anlatmak için
çalıştıklarını söylüyor.
A
zerilerin ve Diğer Türk Dili
Konuşan İnsanların İşbirliği
Merkezi olarak dünyanın
diğer ülkelerindeki diasporalarla işbirlikleri içerisinde olduklarını ifade eden ATXEM
Başkanı İlham İsmayilov. “Öncelikli
amacımız Azerbaycan’ı dünyaya tanıtmak, yanlış olarak bilinen birtakım
bilgileri doğru bir şekilde insanlara anlatmak. Yine bunun yanında yapılan
soykırımları da yine aynı şekilde dünyaya anlatmaya çalışıyoruz. Her şeyi
devletten beklemenin doğru olmadığını düşünüyorum. Düşünceleri aynı
olan insanlarımızı bir çatı altında bir-
AVRUPA’DA ETKİNLİKLER DÜZENLİYOR
Azerilerin ve Diğer Türk Dili Konuşan İnsanların İşbirliği Merkezi (ATXEM) Türk kültürünün, Türk medeniyetinin korunarak bir
araya gelmesini sağlıyor. ATXEM, Azerbaycan’da yaşananları duyurmak amacıyla Avrupa kentlerinde etkinlikler düzenliyor.
leştirdik. Daha sonrasında Türkiye ile
irtibatlarımızı artırarak bu yönde çalışmalarımızı sürdürdük. Sonrasında
da Türk dili konuşan diğer ülkelerle
ilişkilerimizi sürdürdük ya da yeni
bir ilişki kurduk” diye konuştu.
“TÜRKİYE İLE BİRBİRİMİZE
DESTEK OLMALIYIZ”
Azerbaycan halkının barıştan yana olduğunu belirten İsmayilov, şunları
söyledi: “Azerilerin ve Diğer Türk
Dili Konuşan İnsanların İşbirliği
Merkezi Türk kültürünün, Türk medeniyetinin korunarak bir araya gelmesini sağlıyor. Türk dünyasının da
ortak ekonomi birliği olması lazım ve
bu anlamda bir araya gelmeli. Bu
yönde de devlet liderlerinin önemli
çalışmaları var, Avrupa’dan bize gelen destek aslında Türkiye’nin bize
olan desteğinin bir sonucu ve göstergesi. Bizim Azerbaycan halkı olarak hiçbir zaman yenilmeden dimdik
ayakta durmamız gerekiyor. Türkiye
ile birbirimize her konuda daima
destek olmayız. Türkiye ile sevincimiz
de kederimiz de bir ve bu hep böyle
kalacak.” Bilim adamlarını bir araya
getirdiklerini ve yaşanan sorunlara
çözüm bulmak için çeşitli çalışmalar
gerçekleştirdiklerini
söyleyen
İsmayilov, “Sovyet Rusya’sının dağılmasıyla birçok yerde soykırım yapıldı. O dönemlerde Osmanlı da kötü durumda olmasına rağmen
Azerbaycan’da yapılan bu soykırımlara engel olmak için Nuri Paşa’yı
göndererek
destek
olmuş.
Azerbaycan’da bugün herkes Nuri
Paşa’yı tanır. Türk tarihinin unutulmamasını sağlamaya çalışıyoruz. Bu
konuda Türkiye’deki sivil toplum
kuruluşlarıyla çok yakın ilişkilerimiz
var. Ankara’da yaptığımız son toplantımızda 150’yi aşkın sivil toplum
kuruluşu katıldı ve orada bir anlaşma
imzaladık. Artık problemlerimizi
Avrupa’ya duyurmaya karar verdik.
Bu toplantıda bu konuda önemli
adımlar attık. Fransa, soykırımı kabul etmediği dönemde büyükelçiliğimizin orada toplanarak bu duruma
itiraz ettik ve sesimizi duyurduk.
Orada Fransız senatosuna hitaben
bir mektup yazdık ve gerçekleri görmeleri için gerekenleri belirttik.
Gerçekleri göz ardı etmemeleri gerektiğini dile getirdik. Bu çalışmalarımız esnasında orada birçok dost
kazandık” dedi.
AZERBAYCAN’IN
TÜRKİYE’DEN BAŞKA
GERÇEK DOSTU YOK
“Azerbaycan’ın Türkiye’den başka gerçek dostu yoktur. Bu durum birçok ülkeyi de rahatsız ediyor. Biz sadece Ermenistan ile karşı karşıya değiliz. Sadece Ermenistan ile karşı
karşıya kalmış olsaydık bu işi bu güne kadar çoktan çözmüştük fakat biz
Azerbaycan olarak çok daha farklı
güçlerle karşı karşıyayız. Azerbaycan,
bugünkü gücüyle çok kısa bir sürede
Ermenistan’ı işgal edebilir. Fakat biz
savaş yapmak, şehitler vermek istemiyoruz. Fransa soykırım konusunda
Ermenistan’ı desteklemesi gerektiğine inanıyor. Çünkü Hristiyan oldukları için Türklerin Ermenileri katlettiğini düşünüyor. Dini bir anlayışla yorumluyorlar. Ama biz bu durumu
hak ve adalet yoluyla halletmek istiyoruz, kimsenin zarar görmeden çözülmesi için adımlarımızı atıyoruz.
Bu çalışmalarımızda bize destek olan
tüm kişi veya kuruluşlara çok teşekkür ediyoruz.”
“AVRUPA’DA SOYKIRIMI
ANLATIYORUZ”
Azerbaycan’da yaşanan soykırımı
duyurmak amacıyla her 26 Şubat’ta
Avrupa’da etkinlikler düzenlediklerini söyleyen İsmayilov, sözlerine
şöyle devam etti: “Bir zamanlar soykırımı kesinlikle kabul etmeyenler bugün, “Evet siz de soykırım yapmışsınız, onlar da” demeye başladılar.
Demek ki birkaç yıl sonra bu çalışmalarımıza devam edersek onların
suçlu olduğunu da artık görebilecekler. Biz bu konuyu somut delillerle
ülkelerdeki bilim adamlarını ülkemize çağırarak onlara gösteriyoruz ve
soykırımı anlatıyoruz.
Çocuk, yaşlı demeden katliamları gerçekleştiren Ermenilere mahsus
bir katliam şeklidir. Bu konularda
Avrupa’daki sivil toplum kuruluşları da büyük çalışmalar yaparak bizi
destekliyorlar. Her gittiğimiz yerde
7’den 70’e herkes mitinglerimize
destek vererek bizleri mutlu ediyorlar. Miting alanlarımıza Ermeniler de
gelerek provoke etmeye çalışıyorlar
fakat bizim kalabalığa karşı hiçbir şey
yapamıyorlar.”

Özel dosyanın devamı

Transkript

Benzer belgeler

and read aloud plays and perform them with his penpal Hüsamettin

A. DECOREXPO ŞABLON

bale azerbayCaN mİllİ kültürüNüN değerlİ bİr bİleşeNİdİr

Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi İ.Nesimi adına Dilcilik Enstitüsü

PDF - Sorğulama Zamanı Düşünce Topluluğu

Haber Analizin devamı

AZERBAİJAN DECOREXPO BROŞÜR 2015.cdr

On Yedi Ateşli Gün

azerbaycan urolojik cerrahide kadavra diseksiyon kursu ve