Botanik demo-I-2012

Arş.Gör.Uzm.Tuğba GÜNBATAN
Farmasötik Botanik
Uygulama
Prof. Dr. Didem DELĐORMAN ORHAN
Arş. Gör. Dr. Nilüfer ORHAN
Farmakognozi ABD
3. KAT
Prof.Dr.Didem DELĐORMAN ORHAN
Arş.Gör.Dr.Nilüfer ORHAN
Arş. Gör. Uzm. Tuğba GÜNBATAN
Arş. Gör. Ecz. Fatma AYAZ
Ecz. Esin BUDAKOĞLU
Ecz. Fatma AYAZ
Ecz. Esin BUDAKOĞLU
Farmasötik Botanik Laboratuvarı
DĐKKAT !!!
• ? Öğrenci yemekhanesinin bir üst katı
• Öğrenci panoları (mavi ve kırmızı)
– Ders programı
– Malzeme listesi
– Sınav sonuçları
– Tüm duyurular
Program: 13 Hafta
Devamsı
Devamsızlı
zlık: %20
Tek vize
Çalış
malar 20 puan üzerinden
alışmalar
değ
değerlendirilir
Lab içi ortalamanı
ortalamanın %60’
%60’ı
Vizenin %40’
%40’ı
Final
Laboratuvar Düzeni
Beyaz
laboratuvar önlü
nlüğü
Çizgisiz harita metot defter (Beyaz)
– 2 adet fotoğ
fotoğraf
Yumuş
Yumuşak uçlu kurş
kurşun kalem,
kalem, silgi
Lam ve lamel,
lamel, pens, toplu iğ
iğne, makas
Temiz bir tülbent veya gazlı
gazlı bez
Temizlik bezi
FÖY
GÜEF Farmakognozi ABD
Ücreti
Alacakların listesi
Kaynak kitaplar:
• Nevin Tanker-Ankara Üniversitesi
Farmasötik Botanik Uygulama
• Hüsnü Çakırlar, Palme Yayıncılık, Açıklamalı
Genel Botanik Ve Bitki Anatomisi Atlası
1
Farmasötik Botanik
DROG
Amacımız; ilaç olarak kullanılan veya ilaç
hammaddesi elde etmede kullanılan tıbbi
bitkileri tanıma, öğrenme
Đlaçların hazırlanmasında kullanılan
bitkisel veya hayvansal
? bitkileri tanımlamada kullanılan kavramlar
? bitki ve drogların morfolojik ve
mikroskobik özelliklerini inceleme
(biyolojik) kaynaklı
ilkel maddeler
Drogların Adlandırılması
DROG
Latince binomial adlandırma
Bitkinin tamamı
tamamı
herhangi bir parç
parçası
ası
• Kullanılan kaynağın adı
-
bitki/hayvan/mikroorganizmanın adı
• Kullanılan kısım
– yaprak, çiçek, toprak altı gövdesi…
• Elde edilen ürün
Bitkide doğal veya bir
uyarı sonucunda gelişen/
bir işlem ile e.e.
– Reçine, zamk, uçucu yağ…
Menthae folium
Drogların Adlandırılmasında Kullanılan Terimler
Drogların Adlandırılmasında Kullanılan Terimler
(Bitkinin tamamı veya herhangi bir parçası)
(Doğal veya bir uyarı sonucunda gelişen/bir işlem ile elde edilen)
Folium/Folia: Yaprak/lar
Flos/Flores: Çiçek/ler
Fructus: Meyve
Semen: Tohum
Cortex: Kabuk
Radix: Kök
Herba: Otsu bitkilerde topraküstü kısmın tümü
Stipes/Stipites: Dal/lar
Amylum/Amyla: Nişasta/lar
Balsamum: Balsam
Cera: Mum
Gummi: Zamk
Oleum: Yağ
Pix: Katran
Resina: Reçine
Succus: Usare
2
Uygulama Programı
Programı
Mikroskop
Mayalar, Mantarlar, Likenler
Yaprak
Çiçek
Meyve ve Tohum
Kabuk, Kö
Kök
Drog Tanı
Tanıma
Đğne
Đğne Yapraklı
Yapraklılar
Familya Tayini, Herbaryum
Drogların Đncelenmesi
* Morfolojik Đnceleme
* Organoleptik Đnceleme
Renk
Koku
Tat
Görünüş
* Mikroskobik Đnceleme
Mikroskop
1. Mikroskop Ayağı
2. Mikroskop Gövdesi
LABORATUVARDA
3. Binoküler Mikr.Tüpü
NASIL
5. Makrometrik Vida
ÇALIŞMAMALIYIZ???
7. Mikroskop Tablası
4. Revolver
6. Mikrometrik Vida
8. Şaryo
9. Şaryo Kontrol Vidaları
10.Lamba
11.Potansiyometre
12.Kondansatör
13.Objektif
14.Okuler
15.Diyafram
Mikroskopta çalışı
rken;
alışırken;
MĐKROSKOP
Temizlik
Aynalı
ma
Aynalı/lambalı
/lambalı mikroskopta çalış
alışma
Preparat hazı
hazırlanışı
rlanışı
NASIL
KULLANILMALI???
Görüntü
ntüyü bulmak
Cismin derinliğ
derinliği
3
Mikroskoptaki görüntü; Ters
Büyük
Gerçek
Preparat Hazırlama
Mikroskobun büyütme gücü;
Oküler büyütmesi X Objektif b.
Lam
KESĐ
Reaktif
Materyal
Lamel
TOZ DROG
Isıtma (gerekliyse)
Reaktifin tamamlanması
Fazla reaktifin temizlenmesi
Soğutma
Belirteçler
Kesi Çeşitleri
• Distile su ………………Nişasta
• Kloralhidrat……………Folia
Flos
Enine
kesi
Boyuna radyal Boyuna teğetsel
kesi
kesi
Yüzeysel
kesi
• Sartur………………………Radix
Cortex
Rhizom
Semen
HÜCRE
Hücre çeperi
Lümen
Protoplazma • Sitoplazma
• Çekirdek
• Plastidler • Kloroplast
• Kromoplast
• Lökoplast
SOĞAN
ZARINDAKĐ
BĐTKĐ
HÜCRELERĐNĐ
ĐNCELEYELĐM
4
Soğan zarı
Bitkiler Alemi
Bakteriler
Mavi Algler
Algler ve Su Yosunları
Mantarlar
Kara Yosunları
Eğreltiler
Tohumlu Bitkiler
MYCOPHYTA
Klorofilsiz
Gerç
Gerçek kök-yaprakları
yaprakları yok
Heterotrof
Parazit veya saprofit
Tatlı
Tatlı sular ve karada
TABAKTA
UNUTULAN
ÇĐLEKLERE NE
OLUR?
Sporlarla ürer
Hif,
Hif, Miselyum
Mantarlar;
Myxomycetes (Cı
(Cıvık Mantarlar)
• Vücut hücrelerinde hücre duvarı yok
• Myxomycetes (Cıvık Mantarlar)
• küf mantarları
• Spor hücrelerinde sert hücre duvarı
• Phycomycetes (Algimsi Mantarlar)
• Eumycetes (Gerçek Mantarlar)
5
Phycomycetes (Algimsi Mantarlar)
Eumycetes (Gerç
(Gerçek Mantarlar)
• karada yaş
yan
yaşayan, bölmeli hifler taşı
taşıyan
1. Ascomycetes
2. Basidiomycetes
(Askuslu Mantarlar)
(Basidyumlu Mantarlar)
askus
Mucor sp.
Saccharomyces cerevisiae
Bira mayası
mayası
basidyum
Aspergillus sp.
sp.
Penicillium sp.
6
ORMANDA
GEZERKEN
MANTARLARA
RASTLADINIZ
MI?
Velum partiale
Velum Tipleri
Şapkalı Mantarların
Kısımları
Şapka
Lameller
• Basidiyum
• Parafiz
Halka (Anulus)
Sap
Volva
Velum universale
Velum partiale
Velum
universale
halka
Velum
kalıntısı
.
Kav Mantarı
Mantarı: Fomes fomentarius
7
Mantarlar
hangi renklerde ?
Yetiş
Yetiştikleri
Şekilleri
yerler ?
?
Mantar: havadaki nemi
tutar
Alg: fotosentez
Liken asitleri; taşları eritip
mineralleri e.e.
Vejetatif üreme: soredyum
(mantar hifleri ile sarılmış
alg hücreleri)
Eşeysel üreme; mantar
sporları çimlenir, alg
hücreleri ile birleşerek
yeni bir liken m.g.
LĐKENLER
Kaya, taş
taş, ağ
ağaçları
ların üzerinde, toprak
yüzeyinde
Çöllerden
Çöllerden tundralara kadar, deniz
seviyesinden alpin alanlara kadar
alg + mantar (ortaklaş
(ortaklaşa yaş
yaşam)=LĐ
am)=LĐKEN
Şekil bakımından
1.
2.
3.
Çalımsı likenler: Zemine tabanı
ile tutunmuş, talusu dik ve
dallanmış
Yapraksı likenler: Talusu zemin
üzerine yayılmış, yaprak gibi
loplu veya parçalılar
Kabuksu likenler: Talusu zemin
üzerine tamamen tutunmuş,
kabuk gibi kuru ve yassı
8
E:\FON\tripçi baykuş.jpg
9