(APOSTİL) YABANCI İŞLEMLER

Transkript

İÇİNDEKİLER
1. YABANCI ÜLKEDE YAPILIP TÜRKİYE’DE KULLANILACAK İŞLEMLERİN ONAYLANMASI......06-17
A) Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 12.10.1993 tarihli, 1993/5631 Esas ve 1993/7554 sayılı
kararı........................................................................................................................13-16
B) Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulu Başkanlığının 25.01.2007 tarihli 2006/201 esas ve
2007/22 sayılı kararı.....................................................................................................17
2. ÇEVİRME (TERCÜME) İŞLEM FORMÜLLERİ ÖRNEKLERİ......................................18-28
A) ASIL Belgeden Çeviri.
B) Belgenin FAKS’ından Çeviri.
C) Belgenin FOTOKOPİSİNDEN Çeviri.
D) ONAY veya RESMİ MERCİİ Onayı Taşımayan Belgeden Çeviri
E) İmza ve Onay taşımayan belgeden Çeviri
F) Evrakın BELLİ BİR KISMININ Çevirisi
G) Onaylama Şerhli,Çevirme,Tercüme (İLGİLİ TÜRKÇE BİLMİYOR)
H) Yabancı Dildeki Kağıdın ÖRNEĞİ (NK.60,99, NKY.94,95-c)
İ) Onaylama Şerhli Okuma Yazma Bilmeyen,İşitme ve/veya Konuşma Özürlüler İçin
(İlgilinin Getirdiği veya Yazdırdığı Metin) (NK.60.72.83.90.93. NKY.90.91.92.93)
3. TERCÜME İŞLEMLERE UYGULANACAK KAŞE ÖRNEKLERİ..................................29-32
4. TÜRKİYE’DE BİR NOTERDE YAPILAN BİR İŞLEMİN YURT DIŞINDA KULLANILMAK
İSTENMESİ DURUMUNDA.........................................................................................33-35
5. LA HAYE ULUSLAR ARASI ANTLAŞMASI..................................................................36-49
A) Apostil şerhi konacak resmi belgeler.
B) Aynı maddeye göre sözleşmenin uygulanmayacağı,diğer bir değişle apostil şerhi
aranmayacak belgeler.
C) Bir apostilde bulunması gerekenler.
D) Türk apostil makamları.
F) Apostil sözleşmesine dahil olan ülkeler.
6. TERCÜME İLE İLGİLİ TEFTİŞ KURULUNUN TAVSİYELERİ......................................50-57
7. LA HAYE den BAŞKA İKİLİ VE ÇOKLU ULUSLAR ARASI ANLAŞMALAR.................58-61
a) 7.6.1968 tarihinde Londra’da imzalanmıştır. Türkiye’nin de 1987 tarihinde katılmış
olduğu, Diplomasi ve Konsolosluk Memurlarınca Düzenlenen Belgelerde Tasdik İşleminin
İstanbul Noter Odası Hukuk Komisyonu
1
Kaldırılmasına ilişkin sözleşmedir. Bu sözleşme uyarınca, sözleşmeye taraf ülkelerdeki diplomasi ve konsolosluk memurlarının resmi sıfatlarına dayanarak düzenlemiş oldukları belgelerde tasdik işlemi kaldırılmıştır. Bu sözleşmenin tarafı Avrupa Konseyi Devletleridir. Sözleşmeye
taraf bu devletler şunlardır:
Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Hollanda, İngil-
tere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Lihteştayn, Lüksemburg, Moldova, Norveç, Polonya, Portekiz, Türkiye ve Yunanistan’dır. Bu sözleşmede Noterlere her hangi bir mükellefiyet
getirilmemiştir.
b) Arnavutluk, Avusturya, Gürcistan, Hırvatistan, Kuveyt, Litvanya, Macaristan, Makedonya, Özbekistan, Polonya, Rusya, Tacikistan, Ukrayna ile yapmış bulunduğumuz ikili
anlaşmalarla,Ülke yetkili makamlarınca tanzim edilmiş, verilmiş veya onaylanıp resmi mühür
taşıyan belgeler ile bunların onaylı örneklerinde tasdik (APOSTİLE) şerhinin aranmaması gerekmektedir. (TNB.2010/7Nolu genelgesi)
c) Ayrıca K.K.T.C. ile aramızda yapılan Adalet ve İçişleri alanında işbirliği anlaşması ‘ nın
07.01.2003 günlü resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğü girmiştir. Bu anlaşmanın 27/2 fıkrasında Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan
belgeler, diğer tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacak ve taraflardan birinin resmi makamlarınca düzenlenecek belgeler diğer taraf ülkesindeki resmi belgelerle aynı ispat gücüne sahip olacaktır. Denilmektedir. (TNB. 26.02.2004 tarih ve 2932 sayılı genel
yazı)
8. BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Tasarruf İşlemleri
Dairesi Başkanlığı Sayı: B.09,1.TKG0100001-073/21.04.2010//7/1700 nolu Vekâletname konulu genelge.....................................................................................................................62-66
9. KONU İLE İLGİLİ TNB. GENEL YAZI ÖZETLERİ........................................................67-69
10. KONU İLE İLGİLİ TNB. GENELGE ÖZETLERİ..........................................................70-80
2
ÖZET
Yabancı Ülkede yapılan ve Tercüme yapılarak kullanılmak veya tasdik edilmek istenilen işlemlerde şu hususlar aranmalıdır.
1) Yabancı ülkede bulunan Türk Konsolosluğunda, gerek Türklere, gerekse yabancılar için
düzenlenmiş vekâletler hiçbir işleme gerek kalmadan kullanılabilir. (TNB.1990/33–2006/40)
2) Yabancı resmi belge oradaki Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmışsa, önce belgenin
Tercüme işlemi yapılır ve bu belge yapacağımız işlemlerde kullanılır. (NK.195 NKY.65/2)
Yani, işlemin yapıldığı yabancı yer resmi biriminin imza ve mührünün doğru olduğunun, o
yerdeki Türk Konsolosluğu tarafından onaylanıp onaylanmadığına bakılması.
3) Yabancı resmi belge Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmamışsa yabancı resmi belgeyi
düzenleyen ülkenin yetkili mercilerince APOSTİLLE (tasdik şerhi) yapılmış olup olmadığına
bakılacaktır. (Lahey sözleşmesine dâhil ülkeler için). Apostil tasdiki yoksa ve buna rağmen
işlem yapılırsa, uygulanabilir olmayan (Belge geçerli ama uygulanabilir değil) belgeye dayanarak işlem yapılmış olur ve bu da Noterin hukuki ve cezai sorumluluğunu gerektirir.
4) Yabancı Resmi belge, ait olduğu ülkenin Diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından
düzenlenip, Düzenlenmediğine bakmak gerekecektir.Bize sunulan belge,bu ilgililerce düzenmişse apostili aranmayacaktır. (Lahey sözleşmesine taraf olan ülkeler için)
5) Getirilen yabancı evrakın Ticaret ve gümrük işlemleri ile doğrudan ilgili idari belge olup
olmadığına bakılacak ve bize sunulan böyle bir belge ise apostil aranmayacaktır. (Lahey sözleşmesine taraf olan ülkeler için)
6) LAHEY’den BAŞKA İKİLİ VE ÇOKLU ULUSLAR ARASI ANLAŞMALAR
Getirilen yabancı evrak ülkesi ile özel anlaşma varsa bu anlaşma şartlarına bakmak gere-
kir. Örneğin. K.K.T.C. yetkili makamlarınca tasdik edilen evrakın, aynı Türk makamlarınca
yapılmış gibi işlem göreceği ikili sözleşmesi yapılmıştır. Dolayısı ile de hiçbir tasdik ve onay
aranmayacaktır.
a) 7.6.1968 tarihinde Londra’da imzalanmıştır. Türkiye’nin de 1987 tarihinde katılmış oldu-
ğu, “Diplomasi ve Konsolosluk Memurlarınca Düzenlenen Belgelerde Tasdik İşleminin Kaldırılmasına” ilişkin sözleşmedir.” Bu sözleşme uyarınca, sözleşmeye taraf ülkelerdeki diplomasi
ve konsolosluk memurlarının resmi sıfatlarına dayanarak düzenlemiş oldukları belgelerde tas-
3
dik işlemi kaldırılmıştır. Bu sözleşmenin tarafı Avrupa Konseyi Devletleridir. Sözleşmeye taraf
bu devletler şunlardır:
getirilmemiştir.
b) Arnavutluk, Avusturya, Gürcistan, Hırvatistan, Kuveyt, Litvanya, Macaristan, Makedonya,
Özbekistan, Polanya, Rusya, Tacikistan, Ukrayna ile yapmış bulunduğumuz ikili anlaşmalarla
Ülke yetkili makamlarınca tanzim edilmiş, verilmiş veya onaylanıp resmi mühür taşıyan belge-
ler ile bunların onaylı örneklerinde tasdik (APOSTİLE) şerhinin aranmaması gerekmektedir.
(TNB.2010/7Nolu genelgesi)
c) Ayrıca K.K.T.C.ile aramızda yapılan Adalet ve İçişleri alanında işbirliği anlaşması’nın
07.01.2003 günlü resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğü girmiştir. Bu anlaşmanın 27/2 fıkrasında Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan
belgeler, diğer tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacak ve taraflardan birinin resmi makamlarınca düzenlenecek belgeler diğer taraf ülkesindeki resmi belgelerle aynı ispat gücüne sahip olacaktır. Denilmektedir. (TNB. 26.02.2004 tarih ve 2932 sayılı genel
yazı)
4
ÖNSÖZ
Noterlik kanununda yabancı işlemleri ve buna dayalı işlemler önemli bir zorluluk oluşturmaktadır.
Yabancı işlemleri ile ilgili, genelgeler, genel yazılar ve yasal düzenlemeleri bir araya getiren bu
çalışmanın, noterlere ve noterlik görevlilerine yararlı olacağı inancıyla, emeği geçen herkese
teşekkür ve şükranlarımızı sunarız.
İstanbul Noter Odası
Hukuk Komisyonu
5
APOSTİLLE
APOSTİL
-1YABANCI ÜLKEDE YAPILIP
TÜRKİYE’DE KULLANILACAK
İŞLEMLERİN ONAYLANMASI
6
YABANCILIK UNSURU TAŞIYAN İŞLEMLER
Bu konuda ilk bakacağımız yasa, Noterlik Kanunu 191 ve 195. ve N.K. Yön. 65/2 maddeleridir. Noterlik Kanunu bu konuda genel bir açıklama yapar ve Noterin nasıl hareket
edeceğini gösterir.
N.K. Madde 191: “Yabancı memleketlerde Noterlik işleri, konsoloslar tarafından görülür.”
N.K. Madde 195: “Yabancı memleketlerde usulü uyarınca yapılan noterlik işlemlerinin altındaki o memleketin yetkili merciinin imza ve mührü, konsolos (Türk) tarafından onanır. Özel
kanun hükümleri saklıdır.” Ayrıca:
N.K. Yönetmelik Madde 65/2: “Yabancı memleketlerde o yer kanunlarına göre yetkili merci-
lerince düzenlenmiş işlemin altındaki imza ve mühür, o yerdeki Türkiye Cumhuriyeti Temsilciliğinin yetkilisi tarafından onanır.”
Buna göre izlenecek yol şöyledir:
Yabancı memleketlerde T.C. Konsolosları tarafından doğrudan yapılan işlemler, aynı ülkemizin sınırları içinde yapılmış bir işlem gibi hüküm ifade ederler ve her hangi bir onaya gerek
kalmadan doğrudan kullanılabilirler.
Ya da yabancı memleketlerde o memleketin usulüne göre yapılan noterlik işlemlerindeki yabancı Noterin imza ve mührü, T.C. Konsoloslukları tarafından ayrıca onanması gerekir.
Ancak bu onamadan sonra, yabancı Noterlik işlemi ülkemiz sınırları içinde kullanılabilir. İzlen-
mesi gereken normal prosedür budur.
Ancak N.K. 195. Maddesinde, “özel kanun hükümleri saklıdır.” Derken; uluslar arası yapılan
antlaşmalar gereği, bu uzun prosedürü kolaylaştıran ve belgelerdeki bu onay işlemini ortadan
kaldıran özel bağlayıcı yasalar varsa, öncelikle bu kuralların uygulanması gerekmektedir.
Aşağıda ayrıntılarını anlatacağımız Lahey Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin
Kaldırılması Sözleşmesi’ne taraf olan ülkelerde yapılmış resmi işlemler (Noterlik) , konsolos
onayı olmadan, sadece o memleketin belirleyeceği bir makamın onayından (Apostilden) sonra o işlem diğer ülke sınırları içinde kullanılabilecektir.
O halde biz Noterlere,
Yabancı bir ülkedeki yabancı bir Noter veya resmi kurum tarafından düzenlenmiş bir belge
7
ile işlem yaptırılmak istendiğinde, aşağıda açıklayacağımız üzere, öncelikle işlemin Türkçeye
çevrilmesi (Tercüme edilmesi) gerekir.
Yabancı Ülkede yapılan ve Tercüme yapılarak kullanılmak – tasdik edilmek istenilen işlemlerde şu hususlar aranmalıdır.
1) Yabancı ülkede bulunan Türk Konsolosluğunda, gerek Türklere, gerekse yabancılar için
düzenlenmiş vekâletler hiçbir işleme gerek kalmadan kullanılabilir. (TNB.1990/33–2006/40)
2) Yabancı resmi belge oradaki Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmışsa, önce belgenin
Tercüme işlemi yapılır ve bu belge yapacağımız işlemlerde kullanılır.
Yani, işlemin yapıldığı yabancı yer resmi biriminin (Noterinin) imza ve mührünün doğru olduğunun, o yerdeki Türk Konsolosluğu tarafından onaylanıp onaylanmadığına bakılması,
3) Yabancı resmi belge Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmamışsa yabancı resmi bel-
geyi düzenleyen ülkenin yetkili mercilerince APOSTİLLE (tasdik şerhi) yapılmış olup olmadı-
ğına bakılacaktır.(Lahey sözleşmesine dâhil ülkeler için). Aksi halde, uygulanabilir olmayan
(Belge geçerli ama uygulanabilir değil) belgeye dayanarak işlem yapılmış olur ve bu da Noterin hukuki ve cezai sorumluluğunu gerektirir.
4) Yabancı Resmi belge, ait olduğu ülkenin Diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından düzenlenip, düzenlenmediğine bakmak gerekecektir. Böyle bir belge varsa apostili aranmayacaktır. (Lahey sözleşmesine taraf olan ülkeler için)
5) Getirilen yabancı evrakın Ticaret ve gümrük işlemleri ile doğrudan ilgili idari belge olup
olmadığına bakılacak ve böyle bir belge ise apostil aranmayacaktır. (Lahey sözleşmesine taraf
olan ülkeler için)
6) Getirilen yabancı evrak ülkesi ile özel anlaşma varsa bu anlaşma şartlarına bakmak gerekir. Örneğin. K.K.T.C. yetkili makamlarınca tasdik edilen evrakın, aynı Türk makamlarınca
yapılmış gibi işlem göreceği ikili sözleşmesi yapılmıştır. Dolayısı ile de hiçbir tasdik ve onay
aranmayacaktır.
7) Yabancı Ülkede düzenlenen, yalnızca tercümesi istenilen (Bu belgeye dayalı işlem yaptırılmak istenmeyen) Noterlikte sadece çeviri işlemi yapılacaksa, O zaman TNB’nin genelgelerine göre hareket edilecektir. Türkiye Noterler Birliğinin ilgili genelgeleri“ Hiçbir resmi merciin
onayını taşımayan yabancı dilde yazılmış bir belgenin, altına durumu açıklayıcı bir şerh vermek suretiyle tercüme edilebileceği” (TNB 1992/2)
8
8) Yine Türkiye Noterler Birliği’nin 1997/38 sayılı genelgesi ile de “5718 Sayılı Milletlerarası
Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hak. Kanunun 53/a maddesi hükmü ayrık olmak kaydı ile aslı
ibraz edilemeyen yabancı dildeki bir belgenin ibraz edilen faks veya fotokopisinden, işlemde
gerekli uyarı şerhleri verilerek tercüme işleminin yapılabileceği; diğer taraftan, sözü edilen
belgenin yeterli olup olmadığının takdiri hususunun, belgenin sunulacağı merciye ait olduğu”
belirtilmektedir. (TNB 1997/3)
9) Hatta ilgililerin imzasını taşımayan imzasız yabancı belge gerekli şerh düşülerek tercümesi yapılabilir. (TNB 2007/22)
10) 5718 Sayılı Yasa’nın 53. Maddesi tenfiz dilekçesine eklenecek belgelerle ilgili olup, (a)
bendinde “Yabancı mahkeme ilamının o ülke makamlarınca usulen onanmış aslı veya ilamı
veren yargı organı tarafından onanmış örneği ve onanmış tercümesinden” söz etmiştir. Ya-
bancı mahkeme kararlarının da apostilinin isteneceği gerekmektedir. Uygulama bu şekildedir.
Yine yabancı belgenin tercümesinin yapılması sırasında, bu kâğıdın hükmünden yararlanma
söz konusu olduğundan, o kâğıt Damga Vergisi Yasasına göre vergiye tabi ise, damga vergi-
sinin de tahsil edilmesi gerekmektedir. Unutmamak gerekir ki, asıl olan yabancı belgenin onay
işleminin yapılmış olmasıdır. Kamu düzeni ve güveni bunu gerektirir. (TNB 1992/27, 1994/17,
1996/46, 1996/54 1997/38, 2002/03)
11) Damga Vergisi Kanunu’nun 1. Maddesinin 3. Fıkrası “Yabancı memleketlerde, Türki-
ye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kâğıtlar, Türkiye’de resmi dairelere
ibraz edildiği, üzerine devir ve ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümle-
rinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabi tutulur.” demektedir. Yabancı ülkede düzenlenen bir
belgenin noterliklere tercüme ettirilmek veya örnek çıkartmak için verilmesi halinde hükmünden faydalanılmış olunacağından, 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ekli (1) sayılı tabloda
belirtilen miktar ve nispette damga vergisine tabidir. (TNB.1980/18 – 1995/8)
12) Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 95. madde c bendi yabancı dilde yazılı kâğıttan örnek
çıkarılmasını açıklamış ve “örneği istenen kâğıt yabancı dilde yazılmış ise, önce bu kâğıt
usulünce tercüme olur. Sonra yabancı dildeki kâğıdın örneği çıkartılıp gerekli şerh verilmek
suretiyle onaylanır. Ayrıca gerek ilgilisine verilen, gerekse dairede saklanan nüshalara tercüme edilmiş nüshaların birer adedi de eklenir.” demekte,
13) Ayrıca çevirme işleminin ilgilinin bulunduğu noterlikte yaptırılması mümkün bulunmadığı
hallerde o noterlik aracılığı ile başka bir yer noterliğinde de çevirme yaptırılabilir bu işler için
aracılık ücreti de tahsil edilir.
9
15) Çeviri işlemi (A) cilbendinde saklanır. TNB.1991/23
16) Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 96. maddesinin 2. fıkrası ise “Noterin çevirmeyi yapa-
nın o dili veya yazıyı doğru olarak bildiğini, diplomasını veya diğer belgelerini görerek veya diğer yollarla ve hiçbir tereddüde yer kalmayacak şekilde kanaat getirmesi gerekir” demektedir.
17) Yine bu madde gereğince noterin tercümana Hukuk Yargılama Usulü Kanunu’na göre
ant içirmesi ve bunu bir tutanakla belgelendirmesi zorunludur. Bu tutanak da tercümanın adı
soyadı, kimlik bilgileri, noterin tercümanın bu dili ve dilleri veya yazıyı bildiğine ne suretle
kanı sahibi olduğu, yemin biçimi ve tutanağın tarihi yazılır tutanağın altı noter ve tercüman
tarafından imzalanır. Bu tutanaklar noterlik de özel kartonunda saklanır. Noter, yemin tutanağı
bulunmayan tercümana çevirme yaptıramaz. Çevirme ücreti hesaplanırken, çevirme yapıldık-
tan sonra noter tarafından yazdırılan kâğıdın sayfa sayısı esas tutulur. (Tercüme edilen evrak 10
satırdan az ise yarım çeviri ücreti alınır. TNB.1975/21)
18) Ülkemizin de üyesi bulunduğu Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonunca hazırlanarak uygulamaya konulan sözleşme gereği düzenlenen ve belirli bir formüle sahip, çok dilde
düzenlenmiş olan kişi hallerine ilişkin belgeler tasdike yönelik herhangi bir işlem görmeden
doğrudan kabul edilerek işleme alınır.
19) La Haye Devletler Özel Hukuk Konferansınca hazırlanan ve Devletimizin de taraf olduğu Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf devlet
yetkili makamlarınca belge üzerine veya ek bir belge olarak, belgeye ilişkin tasdik şerhi (Apostille) düzenlenmiş ise belgenin aslı, noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte kabul edilerek
işleme alınır.
20) Yetkili kurum tarafından tesis edilecek işlem gereğince talep edilen ve düzenleyen ya-
bancı resmi makamlara göre farklılık arz eden, belirli bir formüle tabi olmayan ve ispat niteliği
taşıyan belgeler ise tasdik işlemine tabi tutulur.
21) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf bir
ülkenin, ülkemizdeki temsilciliğince düzenlenen ve verilen belgelere Sözleşmenin 1 inci maddesi gereği tasdik şerhi (Apostille) uygulanamaz. Bu tür belgeler yabancı ülke temsilciliğinin
bulunduğu ilin valiliğince veya Dışişleri Bakanlığımızca (Yabancı temsilcilik Ankara’da ise Dışişleri Bakanlığımızca) “Belgedeki imza ve mühür ............... Konsolosluğuna aittir.” şeklinde
tasdik edilmesinden sonra, belge yabancı dilde ise noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte
işleme alınır.
10
22) Belge, yabancı ülkenin yerel makamlarınca düzenlenmiş ise düzenleyen ülkenin Türki-
ye’deki temsilciliğince tasdik edilmesinden sonra, Dışişleri Bakanlığımızca belgenin aslına
“Belgedeki imza ve mühür ............ Konsolosluğuna/Büyükelçiliğine aittir.” şeklinde şerh verilmesini takiben noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır.
23) Yabancı ülkenin yerel makamlarınca düzenlenen ve düzenlendiği ülkedeki konsolosluğumuz tarafından “İmza ve mühür ........................... makama aittir.” şeklinde aslı tasdik edilen
belgeler, konsolosluğumuz veya yeminli tercümanlar tarafından yapılmış çevirileriyle birlikte
doğrudan işleme alınır. Tercümeleri yeminli tercümanlarca yapılmış belgelerde konsolosluğumuzun imza ve mühür tasdiki de bulunmalıdır.
24) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliğince düzenlenmiş belgeler,yabancı temsilciliğin
bulunduğu il valiliği veya Dışişleri Bakanlığımızca (Yabancı temsilcilik Ankara’da bulunuyorsa
Dışişleri Bakanlığımızca) “Belgedeki imza ve mühür...............Konsolosluğuna/Büyükelçiliğine
aittir.” şeklinde tasdik edilmesinden sonra, belge yabancı dilde düzenlenmiş ise noter tasdikli
Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır.
25) Ülkemizde dış temsilciliği bulunmayan Devlet makamlarınca veya adına akredite olmuş
(ilgili devlet adına işlem yapmakla yetkili) devletin yetkili makamlarınca verilmiş belgeler, ak-
redite devletin Türkiye’deki dış temsilciliğince belgenin onaylanmasının ardından, dış temsil-
ciliğin bulunduğu il valiliği veya Dışişleri Bakanlığımızca “Belgedeki imza ve mühür ..............
Konsolosluğuna/Büyükelçiliğine aittir.” şeklinde şerh verilmesinden sonra, belgenin aslı noter
tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır.
26) Dış temsilciliğimizin bulunmadığı devlet makamlarınca verilmiş belgeler, belgeyi veren
devlete akredite olan dış temsilciliğimizce “Belgedeki imza ve mühür ................... Dışişleri
Bakanlığı’na aittir.” şeklinde şerh verilmesinin ardından, belgenin aslı noter tasdikli tercümesi
ile birlikte işleme alınır.
27) Yabancı Ülkede Düzenlenen Resmi Senetler
Yabancı ülkelerdeki Türklerin noterlik işleri oradaki Türk konsolosları tarafından görüldüğünden (Noterlik K.m.191-195), yabancı ülkelerdeki Türk konsolosları tarafından düzenlenmiş
veya onaylanmış olan noter senetleri, az önce incelenmiş olan (Türk) noter senetleri gibi işlem
görür.
Yabancı bir ülkede o ülkenin yetkili makamı (mesela bir Alman noteri) tarafından düzenlenen
veya onaylanan resmi senetlerin, o ülkenin yetkili makamı tarafından usulüne uygun olarak
11
düzenlenmiş bulunduğu oradaki (misalde Almanya’daki) Türk konsolosu tarafından onaylanmış ise, bu senetler de Türkiye’de resmi senet hükmündedir (m.296.I c.1) 18; yani kesin teşkil
eder.
Apostil, Türk konsolosluğu tarafından bu şekilde onaylanmamış olan bir yabancı resmi senedin delil (senet) teşkil edip etmeyeceği, mahkemece takdir olunur (m.269, I c.2)
Mahkeme böyle bir senedin resmi senet olduğunu kabul etmezse, senede dayanan taraf,
bu senedin o yabancı ülkenin yetkili makamı tarafından usulüne uygun olarak düzenlenmiş
bulunduğunu ispat edebilir.
Noterlik Kanunu Yönetmeliği
ÇEVİRME İŞLEMLERİ
Madde 96 - Belgelerin bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çevrilmesine ve
noterlikçe onaylanmasına çevirme işlemi denir.
Noterin, çevirmeyi yapanın o dili veya yazıyı doğru olarak bildiğine, diplomasını veya diğer
belgelerini görerek veya diğer yollarla ve hiçbir tereddüde yer kalmayacak şekilde kanaat
getirmesi gerekir.
Noterlik Kanununun 75. maddesinin son fıkrası gereğince noter tercümana Hukuk Yargılama
Usulü Kanununa göre and içirir. Bunun bir tutanakla belgelendirilmesi zorunludur. Bu tutanakta tercümanın adı, soyadı, doğum tarihi, iş adresi, ev adresi, tahsil derecesi, hangi dil veya
dilleri, hangi yazıyı bildiği, noterin çevirenin bu dil ve dilleri veya yazıyı bildiğine ne suretle kanı
sahibi olduğu, yemin biçimi ve tutanağın tarihini gösterir. Tutanağın altı noter ve tercüman
tarafından imzalanır.
Kendisine çevirme yaptırılan kimselerin yemin tutanakları noterlik dairesinde özel bir kartonda
saklanır. Noter, kartonunda yemin tutanağı bulunmayan bir kimseye çevirme yaptıramaz.
Noter tarafından ilgilisinden alınan çevirme ücretleri noterlik dairesinin gelirlerinden olup yevmiye
defterine gelir olarak kaydedilir. Noterin çevirene ödediği para da dairenin giderlerindendir.
Çevirme ücreti hesaplanırken, çevrilmesi istenilen yazının sayfalan değil, çevirme yapıldıktan
sonra noter tarafından yazdırılan değerli kâğıdın sayfa sayısı esas tutulacaktır.
Çevirme işleminin, ilgilinin bulunduğu yer noterliğinde yaptırılması mümkün bulunmayan hallerde,
o noterlik aracılığı ile başka bir yer noter¬liğinde çevirme yaptırılabilir. Bu takdirde, ilgiliden ayrıca,
aracılık ücreti de tahsil olunur.
12
T.C.
YARGITAY
ONÜCÜNCÜ HUKUK DAİRESİ
1993/5631 ESAS
12.10.1993 TARİHLİ
1993/7554 KARAR
• YABANCI ÜLKEDE DÜZENLENEN SENETLERİN ONAYLANMASI (Konsolosluk Tarafından)
• VEKÂLETNAME (Yurt Dışında Düzenlenen)
• YABANCI RESMİ BELGELERİN TASDİKİ MECBURİYETİ
• YABANCI ÜLKEDE DÜZENLENEN SENEDİN İSBAT KUVVETİ
• YABANCI RESMİ BELGELERİN TASDİKİ MECBURİYETİNİN KALDIRILMASI HAKKINDA
LA HAYE SÖZLEŞMESİ
2675/m.6
1512/m.195
1086/m.296
ÖZET: Almanya Devleti`nin “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması
Hakkındaki La Haye Sözleşmesi`nde akit devlet olup olmadığı, akit devlet ise sözleşmenin
3. maddesinin 2. fıkrasında belirtildiği gibi aramızda gerek karşılıklı uygulama ve gerekse iki
veya çok taraflı ayrı sözleşmelerle tasdik şerhi işleminin kaldırılması, basitleştirilmesi veya
tümden bağışık tutulma durumunun olup olmadığı Adalet Bakanlığı`ndan sorulup tespit edilmek, bu tespite göre Almanya`da, Alman yetkili noteri tarafından düzenlenen vekaletnamenin
Türkiye`de resmi vekaletname olarak kabul edilip edilmeyeceğini değerlendirmek, resmi vekaletname olarak kabulü halinde, vekilin ibranameyi verme yetkisinin olup olmadığı, ibranamenin vekil tarafından düzenlenip düzenlenmediği üzerinde durulmak, gerekirse bu konularda
tarafların delil ve karşı delilleri toplanmak ve böylece hasıl olacak sonuca uygun bir karar
verilmelidir.
DAVA: Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda ya-
zılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacılar avukatınca
duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak
dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR: Davacılar, davalının vekili tarafından verilen ibranameye rağmen ibra konusu alacağı için icra takibine geçtiğini beyanla borçlu olmadıklarının tespitine, % 40 icra inkâr tazminatına karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı, Almanya... Noterliği`nde düzenlenen vekâletname ile M. isimli kişiyi vekil tayin ettiğini,
13
bu vekâletnamede vekilin ibra yetkisinin olmadığını, vekilin davacılardan hiçbir meblağ da
almadığını, ibranın vekili tarafından verildiğinin kanıtlanması gerektiğini, Türk Konsolos ve
siyasi memurları tarafından onaylanmadığı için vekâletnamenin geçerli olmadığını beyanla
davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, vekâlet ilişkisinin mercii hâkimliğinde tartışıldığı,Türk Konsolos veya siyasi me-
murları tarafından onaylanmadığı, geçerli bulunmadığı, davalının da kabul etmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Yanlar arasındaki uyuşmazlık, Almanya... Noterliği`nde düzenlenen vekâletnamenin
Türkiye`de bir hukuki işlemde kullanılabilmesi için, Türk Konsolos veya siyasi memurlarınca onaylanmış olmasının gerekip gerekmediği ile vekâletnamede ibra yetkisinin vekile verilip
verilmediği, vekilin ibra karşılığı bir meblağ alıp almamasının ibraya etkisi ve ibranamenin
gerçekten vekil tarafından verilip verilmediği noktalarında toplanmaktadır. Öyle ise sağlıklı bir
çözüm, için yabancı bir ülkede düzenlenen vekâletnamenin Türkiye`de Türk hukuku açısından
geçerlilik durumu ile ispat gücü üzerinde öncelikle durulmalıdır.
Kural olarak;
Yabancı bir ülkede, o ülkenin yetkili makamı tarafından doğrudan düzenlenen veya tasdik
edilen senetler, O yabancı ülkedeki Türk Konsolos veya siyasi memurlarınca onaylanmış olmadıkça, bu senetlerin Türkiye`de resmi senet olarak kabulü mümkün değildir.
Türk Konsolos veya siyasi memurları tarafından onaylanmamış olması, o senedin geçerliliğini
hiç bir zaman etkilemez.
Sadece ispat kuvvetine etkili olur. Resmi senet olarak nitelendirilemez. Resmi senedin sağladığı, ispat imkânlarından yoksun olur (HUMK.m.296 ve Noterlik Kanunu m.195)
Nitekim MÖHUK.`nun 6. maddesiyle de özet olarak, yabancı otoritenin düzenlediği senetlerin
de şeklen geçerli olduğu, ancak Türkiye`de ispat kuvveti bakımından Türk Kanunlarına tabi
olduğu açıklanmıştır.
Ne var ki Türkiye, 5.10.1961 tarihli “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkındaki La Haye Sözleşmesi”ni 1984 yılında onaylamış, sözleşme Türkiye için 1985
yılında yürürlüğe girmiştir (27.7.1984 , 1984/8373 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı; RG., 16.9.1984 T,
18517 S.)
Anılan sözleşmenin 1.maddesinde; “sözleşmenin, Akit Devletlerden birinin ülkesinde düzen-
14
lenmiş olup ta, diğer bir Akit Devlet ülkesinde kullanılacak olan resmi belgelere uygulanacağı,
amaçları bakımından noter senetlerinin de resmi belgeler arasında sayıldığı”,
2.maddesinde; “Akit Devletlerden her birinin bu sözleşmenin uygulama alanına giren ve kendi
ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminden bağışık tutacağı... Tasdik işleminden
yalnız belgenin kullanıldığı ülkenin diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının veya gerekirse
üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işleminin anlaşılacağı”,
3.maddesinde ise; “imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin sıfatının veya gerektiğinde bu belge üzerindeki mühür ve damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi için zorunlu gö-
rülebilecek tek işlemin 4. maddede tanımlanan tasdik şerhinin belgenin verildiği devlet yetkili
makamınca bu belgeye konulmasından ibaret olduğu... bu fıkrada belirtilen işleme uymasının
gerek belgenin kullanıldığı ülkede yürürlükte bulunan yasa, yönetmelik veya uygulamalarla
gerekse 2 veya daha çok akit devlet arasındaki bir anlaşma ile böyle bir işlemin kaldırılmış,
basitleştirilmiş veya tasdikten tüm bağışık tutulmuş olması hallerinde istenemeyeceği”
4.maddesinde de; “3. maddenin 1. fıkrasında öngörülen tasdik şerhinin bizzat belgenin veya
buna eklenecek bir kâğıdın üzerine konulacağı tasdik şerhinin sözleşmedeki örneğine uygun
ve şerhi koyan devlet dilinde düzenleneceği, ancak tasdik şerhinin “Apostille Convention de
La Haye du 5 Octobre 1961” başlığının Fransızca olması gerektiği” hükümlerine yer verilmiştir. Sözleşmenin az yukarıda açıklanan hükümlerine göre akit devletlerden birinde düzenlenen
resmi belgenin, kullanıldığı ülkenin yetkili konsolos veya siyasi memurları tarafından onaylanması koşul ve mecburiyeti kaldırılmış 3. ve 4. Maddelerdeki işlemlerle resmi senet niteliği
verilmiştir.
Almanya`nın anılan sözleşmede akit devlet olması durumunda, uyuşmazlığa özel nitelikteki
bu sözleşme hükümlerinin uygulanması gerektiğinde duraksan mamalıdır.
Bu durumda ise davalı, Almanya... Noteri Dr. L. tarafından onaylanan vekâletname ile bayan
M.`yi vekil tayin ettiğini kabul etmektedir. Ancak, bu beyanı açık ve net değildir. İbranamede
sözü edilen vekâletname, Almanya... Noteri Dr. L. tarafından düzenlenen vekâletname ise ve
sözleşmenin 3. ve 4. maddeleri gereğince Alman yetkili makamınca bu vekâletnameye “tasdik
şerhi” verilmişse vekâletname Türkiye`de de resmi belge niteliğindedir. Bu nitelikteki bir belge
ancak sahtelik iddia veya davasının sübutu ile hükümden düşürülebilir.
Davalının belgeyi kabul etmemesi ispat gücüne etkili olmaz. Mahkemece, anılan sözleşme
ve bu sözleşmenin açıklanan hükümleri yönünde hiç bir inceleme ve araştırma yapılmamıştır.
15
İcra Tetkik Mercii Hâkimliğinin taraflara ve konuya ilişkin 7.2.1992 gün, 1991/231 esas, 992/30
kararı takip hukukuna özgü kurallar içinde verilmiş bir karar olup, genel hükümlere göre açılmış bu davada delil olamaz.
Öyle ise mahkemece yapılacak iş; Almanya Devleti`nin
“Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkındaki La Haye
Sözleşmesi`nde akit devlet olup olmadığı,
akit devlet ise sözleşmenin 3. maddesinin 2. fıkrasında belirtildiği gibi aramızda gerek karşılıklı
uygulama ve gerekse iki veya çok taraflı ayrı sözleşmelerle tasdik şerhi işleminin kaldırılması,
basitleştirilmesi veya tümden bağışık tutulma durumunun olup olmadığı Adalet Bakanlığı`ndan
sorulup tesbit edilmek, bu tespite göre Almanya`da, Alman yetkili noteri tarafından düzenlenen vekaletnamenin Türkiye`de resmi vekaletname olarak kabul edilip edilmeyeceğini değerlendirmek, resmi vekaletname olarak kabulü halinde, Vekilin 5.7.1991 tarihli ibranameyi
verme yetkisinin olup olmadığı, ibranamenin vekil tarafından düzenlenip düzenlenmediği üzerinde durulmak, gerekirse bu konularda tarafların delil ve karşı delilleri toplanmak ve böylece
hâsıl olacak sonuca uygun bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemenin açıklanan tüm bu hususları göz ardı edip, yasa hükümlerini uygulamada ve
nitelendirmede yanılgıya düşerek yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi usul ve
kanuna aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davacılar yararına BOZULMASINA, 12.10.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
16
T.C.
TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ
DİSİPLİN KURULU BAŞKANLIĞI
25.01.2007 TARİHLİ
2006/201 ESAS
2007/22 KARAR
Buna göre; “N.K.nun 195. Maddesinde ….ve NK. Yön. 65/2 ...................................................
fıkrasında yer alan… Hükümler karşısında, yabancı memleketlerde o yer kanunlarına göre
yetkili mercilerince düzenlenmiş işlemin altındaki imza ve mührün o yerdeki T.C. Konsolosluğu
veya yetkili temsilciliği tarafından onanması,
Veya TNB. 1984/39 sayılı genelgesinde belirtildiği gibi 8.5.1962 tarihli Lahey Yabancı Resmi
Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması sözleşmesi hükümleri gereğince, sözleşmeye
taraf olan yabancı ülke yetkili makamlarınca onaylanan Noter senetlerinin Apostil tasdikini
taşıması gerekir.
Yapılan araştırma sonucunda… Krallığının bu sözleşmeye taraf olmadığı anlaşıldığından, NK
195 ve NK yön.65/2 gereğince, tercümesi yapılan vekâletnamedeki… Krallığı Noterinin imza
ve mührünün… Krallığındaki T.C. Konsolosluğu veya temsilciliği tarafından onaylanması gerekmektedir.
Ancak yapılan tercüme işlemleri bu onay olmadan yapılmış.
Her ne kadar TNB 1992/27 sayılı genelgesi ile
“hiçbir resmi merciin onayını taşımayan yabancı dilde yazılmış bir belgenin, altına durumu
açıklayıcı bir şerh vermek suretiyle tercüme edilebileceği” ve yine TNB 1997/38 sayılı genelgesi ile de “aslı ibraz edilemeyen yabancı dildeki bir belgenin ibraz edilen faks veya fotokopisinden, işlemde gerekli uyarı şerhleri verilerek tercüme işleminin yapılabileceği” belirtilmiş
ise de,
Kurulumuz tercüme edilen vekâletnamelerin TNB 1992/27 ve 1997/38 sayılı genelgelerinde
belirtilen belgeler niteliğinde olmadığı kanaatinde olmakla birlikte,
bir an için yapılan tercüme işlemlerinin TNB 1992/27 veya 1997/38 sayılı genelgelerinde yer
alan görüşler nedeniyle yapıldığı kabul edilse dahi, yapılan tercüme işlemlerinde her iki ge-
nelgede de yer alan ilgili makam ve mercileri uyarıcı şerhler verilmeden yapılan bu tercüme
işlemleri 1512 s. Noterlik Kanunun 191. ve 195. Maddeleri ile NK Yön. 65. Maddesine uygun
olmadığından….” denilerek bazı konulara açıklık getirmiştir
17
-2ÇEVİRME (TERCÜME)
İŞLEMLERİ
FORMÜL ÖRNEKLERİ
18
ÇEVİRME (TERCÜME)
(N.K.60.72.103.104 NKY.96)
(TERCÜMANIN YAZDIRDIĞI VEYA YAZIP GETİRDİĞİ METİN)
(ASIL BELGEDEN ÇEVİRİ)
Tercüme edilmek üzere bana verilen ………… dilindeki asıl belgeyi …………. diline tam ve
doğru olarak çevirdiğimi beyan ederim.
TERCÜMAN
ADI SOYADI –TC.NO.-ADRESİ
İMZA
Bu tercümenin yukarıdaki adreste bulunan noterliğimiz yeminli tercümanı …… …… tarafından …………. (işlemin dili) dilinden …………. (çevrilen dil) diline tercüme edildiğini onaylarım.
………. Yılı ……….ayının …….. günü ../.../…..
NOTER
ADI VE SOYADI-UNVANI
RESMİ MÜHÜR VE MZA
NOT:
1) Yabancı bir ülkede düzenlenmiş belgenin “o ülke yabancı resmi belgelerin tasdiki mecburiyetinin kaldırılması sözleşmesine taraf olan ülkelerden biri ise kendi yetkili mercilerinden alınan apostil, taraf değil ise
Türk konsolosluğundan onayına” bakılarak resmi belge olarak yapılacak işlemde kullanılır. (TNB.1984/39
– TNB.1990/51 – TNB.1990/33 – TNB.1994/79 Sözleşmeye taraf olan ülkelerin adları http.www.uhdigm.
Adalet.gov.tr. İnternet adresinden görülebilir.)
2) Yabancı dildeki kâğıdın örneğinin çıkarılması, aslı ibraz edildiğinde mümkündür.
3) Mahkeme ilamlarının fotokopiden ya da fakstan çevirisi yapılamaz. (TNB.1984/39 -1997/38)
4) Çeviri yapılan metin damga vergisine tabii ise bu vergi ödenmemiş ise ikmal ettirilir.
5) Tercümanın Türk vatandaşı olması gereklidir. Türk soylu yabancıların çeviri yapabilmeleri için 2527
Sayılı Yasa’ya göre İçişleri Bakanlığı‟dan izin almaları gerekir. (TNB.1993/90-1983/32-1982/4)
6) Çeviri noterlikte yemin tutanağı mevcut çevirmene yaptırılabilir.
7) Düzenleyen tarafların imzası bulunmayan belgelerin çevirisinde damga vergisi alınmaz. Bu belgelerin
çevirisi yapılırken “çeviri için ibraz edilen aslında düzenleyen tarafların imzalarının bulunmadığı görülmekle çevirisi yapılmıştır.” şerhi verilir. (TNB.2007/22)
19
(N.K.60.72.103.104 NKY.96)
(TERCÜMANIN YAZDIRDIĞI VEYA YAZIP GETİDİĞİ METİN)
BELGENİN FAKS’INDAN ÇEVİRİ
Tercüme edilmek üzere bana verilen ………… dilindeki faks belgeyi …………. diline tam ve
TERCÜMAN
ADI SOYADI –TC. NO.-ADRESİ
İMZA
Bu tercümenin yukarıdaki adreste bulunan noterliğimiz yeminli tercümanı …… …… tarafından ibraz edilen ……… (işlemin dili) dilindeki ………….. (kimlik, diploma, pasaport vs. belge
yazılacak) faksı görülerek …………. (çevrilen dil) diline tercüme edildiğini onaylarım. ……….
Yılı ……….ayının …….. günü ../.../…..
NOTER
RESMİ MÜHÜR VE iMZA
NOT:
3) Mahkeme ilamlarının fotokopiden ya da fakstan çevirisi yapılamaz. (TNB.1984/39)
5) Faks veya fotokopi belgenin çevirisinin yapılabileceği, FAKS veya FOTOKOPİ çevirisinde işlemin başlığına “FAKS’ dan veya FOTOKOPİ’den ÇEVİRİDİR” yazılması, işlemin sonuna da “bu tercüme ibraz edilen
kimlik,diploma veya pasaport fotokopisi veya faksı görülerek tercüme edilmiştir” Şeklinde Şerh düşülmesi
ve ayrıca getiren kişinin açık kimlik ve kimlik bilgisinin ve adresinin alınması gereklidir. (TNB.1997/38)
Sayılı Yasaya göre İçişleri Bakanlığından izin almaları gerekir. (TNB.1993/90–1983/32–1982/4)
7) Çeviri noterlikte yemin tutanağı mevcut olan çevirmene yaptırılabilir.
20
(N.K.60.72.103.104 NKY.96)
BELGENİN FOTOKOPİSİNDEN ÇEVİRİ
Tercüme edilmek üzere bana verilen ………… dilindeki fotokopi belgeyi …………. Diline tam
ve doğru olarak çevirdiğimi beyan ederim.
TERCÜMAN:
ADI SOYADI –TC. NO.-ADRESİ
İMZA
Bu tercümenin yukarıdaki adreste bulunan noterliğimiz yeminli tercümanı …… …… tarafından ibraz edilen ……… (işlemin dili) dilindeki ………….. (kimlik, diploma, pasaport vs. bel-
ge yazılacak) fotokopisi görülerek …………. (çevrilen dil) diline tercüme edildiğini onaylarım.
………. Yılı ……….ayının …….. günü ../.../…..
NOTER
RESMİ MÜHÜR VE İMZA
NOT:
5) Faks veya fotokopinin çevirisinin yapılabileceği, FAKS veya FOTOKOPİ çevirisinde işlemin başlığına
“FAKS’dan veya FOTOKOPİ’den ÇEVİRİDİR” yazılması, işlemin sonuna da “bu tercüme ibraz edilen
kimlik, diploma veya pasaport fotokopisi veya faksı görülerek tercüme edilmiştir” şeklinde şerh düşülmesi
ve ayrıca getiren kişinin açık kimlik ve kimlik bilgisinin ve adresinin alınması gereklidir. (TNB.1997/38)
Sayılı Yasa‟ya göre İçişleri Bakanlığı‟ndan izin almaları gerekir. (TNB.1993/90–1983/32–1982/4)
7) Çeviri noterlikte yemin tutanağı mevcut olan çevirmene yaptırılabilir.
21
(N.K.60.72.103.104 NKY.96)
(RESMİ MERCİİ ONAYI TAŞIMAYAN BELGEDEN ÇEVİRİ)
Tercüme edilmek üzere bana verilen ………… dilindeki belgeyi …………. diline tam
ve doğru olarak çevirdiğimi beyan ederim.
TERCÜMAN
ADI SOYADI –TC.NO.-ADRESİ
İMZA
Bu tercümenin yukarıdaki adreste bulunan noterliğimiz yeminli tercümanı …… …… tarafından ibraz edilen ……… (işlemin dili) dilindeki hiçbir resmi merciin onayını taşımayan belgeden
…………. (çevrilen dil) diline tercüme edildiğini onaylarım.
………. Yılı ……….ayının …….. günü ../.../…..
NOTER
NOT:
3) Resmi merci onayı taşımayan belgelerin çevirisinin yapılabileceği, bu durumda; Resmi merci onayı
taşımayan belgenin çevirisinde, belgenin altına açıklayıcı bir şerh verilmesi gerektiği (TNB.1992/27)
Sayılı Yasa‟ya göre İçişleri Bakanlığı’dan izin almaları gerekir. (TNB.1993/90–1983/32–1982/4)
çevirisi yapılırken “çeviri için ibraz edilen aslında düzenleyen tarafların imzalarının bulunmadığı görülmekle çevirisi yapılmıştır.”şerhi verilir. (TNB.2007/22)
22
(NK.60.72.103.104..NKY. 96)
(EVRAKIN BELLİ BİR KISMININ ÇEVİRİSİ)
Çevirisi yapılmak üzere bana verilen ………… tarihli ……….seri no.lu ……… ……..’a ait
pasaportun 1, 2, 3, 4, 5 ve 60.sahifelerinin ………… dilinden ……… diline aslından (Fakstan/
fotokopiden) tam ve doğru olarak çevirdiğimi beyan ederim . …….yılı ……….ayının ……..
günü. ../../….
TERCÜMAN
ADI SOYADI – TC. NO.-ADRESİ
İMZA
Bu çevirinin yukarıda adreste bulunan noterliğimiz yeminli tercümanı…… ……..tarafından
………… (işlemin dili) dilinden, …………..(çevrilen dil) diline çevirisinin yapıldığını onaylarım.
…….yılı ……….ayının ……..günü. ../../….
NOTER
NOT:
5) Resmi merci onayı taşımayan belgelerin ve faks veya fotokopinin çevirisinin yapılabileceği, bu durumda; Resmi merci onayı taşımayan belgenin çevirisinde, belgenin altına açıklayıcı bir şerh verilmesi,
FAKS veya FOTOKOPİ çevirisinde ise işlemin başlığına “FAKS’dan veya FOTOKOPİ’den ÇEVİRİDİR”
yazılması, işlemin sonuna da “bu tercüme ibraz edilen kimlik, diploma veya pasaport fotokopisi veya
faksı görülerek tercüme edilmiştir” Şeklinde Şerh düşülmesi ve ayrıca getiren kişinin açık kimlik ve kimlik
bilgisinin ve adresinin alınması gereklidir. (TNB.1997/38)
6) Tercümanın Türk vatandaşı olması veya Türk soylu yabancıların çeviri yapabilmeleri için 2527 Sayılı
Yasaya göre İçişleri Bakanlığı‟ndan izin almaları gerekir. (TNB.1993/90–1983/32–1982/4)
23
ONAYLAMA ŞERHİ
(İLGİLİ TÜRKÇE BİLMİYOR)
NK.60.72.83.90.93. NKY. 90.91.92.93)
……………………………………....................................................................ilgilinin beyanı
İLGİLİ
ADI VE SOYADI
TC. KİMLİK NUMARASI
ADRESİ
İMZA
TERCÜMANIN BEYANI: ……. (Bildiği Dil) dilini konuşan ilgili ……….. ……… ‘nın gerçek isteklerini Notere aktardım. Noterin yukarıda yazdığı metni ilgiliye tercüme ettim. İlgili gerçek
isteklerinin aynen yukarıda yazılmış olduğunu söyledi. Ben de ilgilinin metni kabul ederek
yanımda imzaladığını beyan ederim.
TERCÜMAN
ADI SOYADI-TC. NO.- ADRESİ
İMZA
Bu Onaylama işlem (N.K.90.md.) altındaki imzanın gösterdiği,.............verilmiş...../...../....
tarih, ..........kayıt,...........seri ve............numaralı fotoğraflı, tercümesi............Noterliğinin...../...../....tarih ve............yevmiye numarası ile onaylı............göre............ili............ilçesi......cilt,......aile sıra,......sıra numaralarında kayıtlı olup, baba adı............, ana adı............,
doğum tarihi ...../...../...., doğum yeri............olan ve halen yukarıdaki adreste bulunduğunu
söyleyen..............a ait olduğunu, ilgili Türkçe bilmeyip............(bildiği dil yazılacak) dilini bildiğinden kendisi ile anlaşabileceğini bildiğimiz dairemiz yeminli tercümanı............ ............
tarafından bu metnin dairede kendisine okunup anlatılması ve ilgilinin de metni kabul etmesi üzerine bu işlemin ilgili tarafından dairede ve huzurumda imzalandığını onaylarım............
yılı............ayının............günü...../...../....
NOTER
NOT:
1) Noterlik işlemlerinde, ilgili T.C. vatandaşı gerçek kişilerin T.C. kimlik numaralarının, tüzel kişiler ile yabancı uyruklu kişilerin ise vergi kimlik numaralarının yazılması zorunludur. TNB.2010/13.Gn. Tebliğ. Vergi
kimlik numarası.
2) Dairede bu iş için yeminli tercüman yoksa gelen tercümanın önce yemini yaptırılmalıdır. (NKY. 96)
3) İşlem dışarıda hazırlanıp onay için daireye getirilmişse formülde duruma uygun gerekli düzeltmeler
yapılmalıdır.
24
YABANCI DİLDEKİ KÂĞIDIN ÖRNEĞİ
(NK.60,99, NKY.94,95-c)
Tercüme edilmek üzere bana verilen …………….. dilindeki asıl belgeyi …………..diline tam ve
TERCÜMAN
ADI VE SOYADI –TC.NO.- ADRESİ
İMZA
Bu örneğin yukarıdaki adreste bulunan noterliğimiz yeminli Tercümanı ……..TC. no.lu
…………. tarafından ………. (işlemin dili) den ………….(çevrilen dil) çevrilen ve ilgilisi tarafından ibraz edilen yabancı dildeki belgenin aslının aynı olduğunu, bir örneğinin ibraz edene
imza ettirilerek dairede saklandığını,tasdik eder, onaylarım. ……..yılı, …….. ayının………..
günü…/…/….
İbraz ettiğim aslına uygundur
İBRAZ EDEN
İMZA
NOTER
ADI VE SOYADI –UNVANI
NOT:
1) Tercüme edilen metin damga vergisine tabi ise, bu vergi ödenmemiş ise ikmal ettirilir.
2) Yabancı dildeki kâğıdın örneğinin çıkarılması aslı ibraz edildiğinde mümkündür.
3) Örneği istenen kâğıt yabancı dilde yazılmış ise, önce bu kâğıt usulünce tercüme olur, sonra yabancı
dildeki kâğıdın örneği çıkartılıp gerekli Şerh verilmek suretiyle onaylanır. Ayrıca gerek ilgilisine verilen,
gerekse daire de saklanan nüshalara, tercüme edilmiş nüshaların birer adedi de eklenir. (NKY.95/c)
Sayılı Yasaya göre İçişleri Bakanlığı’ndan izin almaları gerekir.
25
(İLGİLİNİN YAZDIRDIĞI METİN)
(NK.60.72.83.90.93. NKY.90.91.92.93)
6100 SAYILI HUKUK MUHAKELELERİ KANUNUN 206.MADDESİ GEREĞİ
(TANIK İSTEYEN - OKUMA YAZMA BİLMEYEN,
İŞİTME VE/VEYA KONUŞMA ÖZÜRLÜLER İÇİN)
TERCÜMANLI
DÜZENLEME ŞEKLiNDE…....(...işlem nevi yazılacak)
…..yılı…… ayının…..günü…/…./…..
Aşağıda mühür ve imza bulunan ben … Noteri adresindeki dairemde görev yaparken
dairemiz yeminli tercümanı ile birlikte yanıma gelen ve gösterdiği ….. verilmiş …. Gün, …..
kayıt ve …… seri numaralı fotoğraflı … göre …. ili, ….. ilçesi, …. Mahallesi/köyü nüfusuna
….. cilt, …. aile sıra, ….. sıra numaralarında kayıtlı …. olup,baba adı …. ana adı …. doğum
tarihi,olduğunu, …. T.C.kimlik numaralı, ... halen ….. adresinde oturduğunu,ancak okur yazar
olmadığını,dairemiz yeminli tercümanı … aracılığı ile bildirdi.Ancak ilgili ile yazıyla anlaşmak
mümkün olmadığı için kendisi ile anlaşabileceğimi öğrendiğim ve gösterdiği … verilmiş … gün
…. kayıt ve…seri numaralı fotoğraflı … göre, …. İli, …. İlçesi …. mahallesi/köyü nüfusuna
…. cilt, …. aile, …. sıra numaralarında kayıtlı olup,baba adı … ana adı …. doğum tarihi ….
.doğum yeri …. olan …. T.C.kimlik numaralı ve halen …. adresinde oturduğunu.okur yazar ol-
duğunu söyleyen,dairemiz dosyasında bu dili bildiğine ilişkin belgeleri ve yemin tutanağı saklı
bulunan tercüman …. ilgiliyle işitme ve/veya konuşma özürlüler dilini kullanarak onun bir ….
işlemi düzenlenmesini istediğini söyledi.
İlgilinin kimliği hakkında yukarıda yazılı belge ile yazılı kanı sahibi olduğum gibi tercüman
aracılığı ile bu işlemi yapma yeteneğinin bulunduğunun ve işitme ve konuşma özürlüler dilini
bildiğini,okuma yazması olmadığını anladım.
Yanında gelen gösterdiği ….. verilmiş …. gün …. Kayıt …. ve seri numaralı,fotoğraflı ….
göre ili, …. ilçesi, ….. mahallesi/köyü nüfusuna …. cilt, …. aile sıra, …. Sıra numaralarında ka-
yıtlı olup,baba adı …., ana adı….,doğum tarihinin anlaşılan ve halen ….adresinde oturduğunu
söyleyen ….. ile gösterdiği …. Verilmiş …. gün, …. Kayıt ve seri numaralı fotoğraflı ….. göre,
…. İli ilçesi ….. mahallesi/köyü,nüfusu …. cilt, …. aile sıra … .numaralarında kayıtlı olup,baba
adı …. ana adı …. doğum tarihinin …. Olduğunu anlaşılan ve halen ….. adresinde oturduğunu
söyleyen …. tanık olarak geldiklerini söylediler.
26
Her iki tanık birlikte”Bizlerin Türk Medeni Kanunun 536/1 ve 2.nci fıkralarındaki yasaklı
hallerimizin bulunmadığını kabul ve beyan ederiz” demeleri üzerine kendilerinin tanıklığa engel hallerinin olmadığını anladım gibi,ilgilinin de bu işlemi yapma yeteneğinin bulunduğunu
tercüman aracılığıyla anladım.İlgilinin kimliği hakkında ibraz ettiği belge ve tanıkların beyanlarından kanı sahibi oldum.
Tanıkların yanında işitme ve/veya konuşma özürlü,okuma yazması olmadığını tercüman
aracılığı ile öğrendiğim ilgili …......... tercüman aracılığla şu suretle söze başladı:”
(İlgilinin tercüman aracılığı ile söyledikleri yazılacak”) diye sözünü bitirdi.
İlgilinin isteklerini bu tutanağa yazdırdım.Tutanak,tanıkların yanında aynen okunarak
dairemiz yeminli tercümanı aracılığı ile ilgiliye anlatıldı. İlgili tercüman aracılığı ile gerçek is-
teklerinin aynen yazılmış olduğunu bildirdi. Tanıkların da ilgilinin gerçek isteklerinin tercüman
aracılığı ile aynen yazdırıldığını beyan etmeleri üzerine tutanak,ilgilinin sol el baş parmak izi
bastırılarak,tercuman,tanıklar ve tarafımdan imzalandı,mühürlendi.
.................yılı............ayının..........günü..../.../...
VEKALET VEREN
ADI SOYADI
T.C.KIMLIK NO
TANIK
ADI VE SOYADI
T.C. KİMLİK NO
TERCÜMAN
ADI SOYADI
T.C.KİMLİK NO
TANIK
ADI VE SOYADI
T.C.KİMLİK NO
NOTER
ADI VE SOYADI-ÜNVANI
NOT:
1) Noterlik işlemlerinde, ilgili T.C. vatandaşı gerçek kişilerin T.C. kimlik numaralarının, tüzel kişiler ile yabancı uyruklu kişilerin ise vergi kimlik numaralarının yazılması zorunludur.
2) İlgili imza atamıyorsa ilgili yerlere imza yerine kullandığı sol el başparmak izi /mühürü/işareti yazılır.
3) Dairede bu işi için yeminli tercüman yoksa gelen tercümanın önce yemini yaptırılmalıdır. (NKY. 96)
27
4) İşlem dışarıda hazırlanıp onay için daireye getirilmişse formülde gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.
5) Noterlik K.nun 73. md. de 01.07.2005 tarih ve 5378 sayılı yasa ile yapılan değişiklik nedeniyle
a-) İlgili görme özürlü ise kendisi ile yazı ile anlaşmak mümkün olsa da olmasa da onaylama işlemlerde
tanık bulundurmak ilgilinin talebine bağlıdır. Düzenleme işlemlerde ise özel hüküm olan NK:87. md. gereğince işlemde tanık bulundurmak zorunludur.
b-) İşitme ve konuşma özürlü ilgili ile yazı ile anlaşmak mümkün ise onaylama ve düzenleme işlemlerde
ilgili tanık bulundurulmasını istemezse işlem tanıksız olarak yapılır. İlgili ile yazı ile anlaşmak mümkün
değilse gerek onaylama ve gerekse düzenleme işlemlerde iki tanık ve tercüman bulundurulur.
28
-3TERCÜME İŞLEMLERE
UYGULANACAK
KAŞE ÖRNEKLERİ
29
ÖRNEK 1
TERCÜMESİ İSTENİLEN ve TERCÜMESİ YAPILAN
İŞBU YABANCI EVRAKIN APOSTİLİ ve KONSOLOSLUK
ONAYI BULUNMAMAKTADIR.
………………………………….
İSTANBUL…..NOTERİ
TERCÜMESİ YAPILAN YABANCI BELGE HİÇ BİR
YABANCI RESMİ MAKAMIN ONAYINI TAŞIMAMAKTADIR.
EVRAKIN BUNA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ.
………………………………….
İSTANBUL…..NOTERİ
(Tavsiye edilen kaşeler)
Not: TNB. nin 02.06.1992/27 olu genelgesinde açıklandığı gibi.
30
ÖRNEK 2
TERCÜMAN ONAY ŞERHİ
(NK.60–72–103–104-NKY.96)
**********************************
TERCÜME EDİLMEK ÜZERE BANA VERİLEN …………………DİLİNDEKİ ASIL (FOTOKOPİ
-- FAX ) BELGEYİ………………………….DİLİNE TAM VE DOĞRU OLARAK ÇEVİRDİĞİMİ
BEYAN EDER İMZAM İLE BEYANIMI ONAYLARIM.
Mustafa Huzurlu
İstanbul …….Noterliği
Yeminli Tercümanı
Ayrıca tavsiye edilen özel bir kaşeler.
(Evrakın FAX’ından TERCÜMEDİR veya Evrakın FOTOKOPİ’ SİNDEN TERCÜMEDİR.)
Kullanılmalıdır.
NOT: TNB.04.08.1997 tarih 38.nolu genelgesinde açıklandığı gibi.
31
ÖRNEK 3
“ TERCÜME İÇİN İBRAZ EDİLEN ASLINDA DÜZENLEYEN TARAFLARIN İMZALARINI BU-
LUNMADIĞI GÖRÜLMEKLE TERCÜMESİ YAPILMIŞTIR “
………………………………….
İSTANBUL……...NOTERİ
Not: TNB.nin 03.05.2007 tarih ve 22 Nolu genelgesinde açıklandığı gibi .
32
-4TÜRKİYE’DE BİR NOTERDE
YAPILAN BİR İŞLEMİN
YURT DIŞINDA
KULLANILMAK İSTENMESİ
DURUMUNDA
33
YABANCI ÜLKEDE KULLANILACAK NOTERLİK İŞLEMİ
Bu konuda Noterlik Kanunu Madde 199’da:
“Türkiye’de usulüne uygun olarak yapılan ve yabancı bir memlekette kullanılacak olan işle-
min altındaki Noterin imza ve mührünü, Noterliğin bulunduğu yer Valiliği onaylar.” demektedir.
Konsolosluğun ayrıca yapacağı onay, o işlemin yabancı Noter veya makam tarafından yapıl-
mış olduğunu, sahte olmadığı belgeler. Böyle bir onayın olmaması işlemin geçerliliğini engellemez ancak işlemin uygulanabilirliği açısından gereklidir Türkiye 5 Ekim 1961 tarihli La Haye“
YABANCI RESMİ BELGELERİN TASTİK MECBURİYETİNİN KALDIRILMASI SÖZLEŞMESİ
Türkiye bu sözleşmeyi, 8.5.1962 tarihinde imzalamış ve 20.06.1984 tarih ve 3028 sayılı Ka-
nun ile onaylamış ve bu Kanun, 16.09.1985 gün ve 18517 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 29.09.1985 tarihinde Türkiye açısından yürürlüğe girmiştir.
Bu sözleşmenin amacı ; “Sözleşmeye taraf ülkelerden birinde düzenlenen resmi belgelerin
diplomasi veya konsolosluk temsilcileri tarafından onaylanmadan yani bu prosedür atlanarak,
sözleşmeye taraf diğer bir ülkede kullanılmasını sağlamaktır.”
Diğer bir deyişle, sözleşmeye taraf ülkeler arasında kullanılacak resmi belgelerde vatandaşlara kolaylık getirilmesidir.
Anılan sözleşmenin 1.maddesinde Apostil şerhinin Akit devletlerden birinin ülkesinde düzenlenmiş olup, diğer bir akit devlet ülkesinde kullanılacak olan resmi belgelere” uygulanacağı
öngörülmektedir. Anılan sözleşmeye taraf ülke vatandaşlarının kendi ülkelerinde düzenlettikleri söz konusu belgeleri taraf olan diğer ülkelerde kullanmaları bu suretle işlemlerde kül-
fetin azaltılması, kolaylığın ve suratın sağlanması amaçlanmaktadır. Bazen yabancı belge
yabancı ülkede Türkçeye çevrilmekte ve apostilide yapılmış olarak bizlere sunulmaktadır. Bu
sözleşmeye taraf ülkeler, sözleşmenin 2. Maddesinin 1. Cümlesi uyarınca; “Bu sözleşmenin
uygulama alanına giren ve kendi ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminde bağışık
tutacaktır…”Tasdik şerhi, 4. Maddede belirtildiği gibi bizzat belgenin veya buna eklenecek bir
kâğıdın üzerine konulacaktır. Tasdik şerhi, istenilen dilde olabilir ancak tasdikin başlığı Fransızca olarak belirtilecektir. KONU APOSTİLDE İŞLENECEKTİR
Türkiye’de yapılan bir belge yabancı ülkede kullanılacaksa ilk önce belge kullanılacağı ülke
diline tercüme edilir. Sonrada bu tercümeye noter tasdiki yapılır. Noter tasdiki yapılan belge
yabancı devlette kullanılacağından tercümesi yapılan evraktaki noter tasdik ve imzasının doğru olduğuna dair tasdik gerekir.
34
İdari belgeler için;
İllerde: Vali, vali yardımcısı, Hukuk işleri müdürü
İlçelerde: Kaymakam
Adli belgeler için: Ağır ceza mahkemesi bulunan mahkemelerdeki adli yargı Adalet komisyon
başkanları tarafından APOSTİL yapılır.
Bu apostille bu evrak gerçek ve doğrudur, İçeriği doğrudur. Uluslararası kullanılabilir den-
mektedir. Bunun tam terside yapılması mümkündür. Yani Türkçe tanzim edilen evrak apostillenerek dışarıda kullanılacak ülkede Türkçeye çevrilebilir. Yurt dışında Türkçe tercüman her
zaman bulmak kolay ve ekonomik olmadığından Türkiye’de tercüme ettirilmektedir.
35
-5LA HAYE ULUSLAR ARASI
ANTLAŞMASI
36
LA HAYE
1) Türkiye 5 Ekim 1961 tarihli La haye “YABANCI RESMİ BELGELERİN TASTİK MECBURİYETİNİN KALDIRILMASI SÖZLEŞMESİ’;
Türkiye bu sözleşmeyi, 8.5.1962 tarihinde imzalamış ve 20.06.1984 tarih ve 3028 sayılı Ka-
nun ile onaylamış ve bu Kanun, 16.09.1985 gün ve 18517 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 29.09.1985 tarihinde Türkiye açısından yürürlüğe girmiştir.
Bu sözleşmenin amacı ; “Sözleşmeye taraf ülkelerden birinde düzenlenen resmi belgele-
rin diplomasi veya konsolosluk temsilcileri tarafından onaylanmadan yani bu prosedür
atlanarak, sözleşmeye taraf diğer bir ülkede kullanılmasını sağlamaktır.”
Diğer bir deyişle, sözleşmeye taraf ülkeler arasında kullanılacak resmi belgelerde vatandaş-
lara kolaylık getirilmesidir. Anılan sözleşmenin 1.maddesinde Apostil şerhinin
“Akit devletlerden birinin ülkesinde düzenlenmiş olup, diğer bir akit devlet ülkesinde kulla-
nılacak olan resmi belgelere” uygulanacağı öngörülmektedir. Anılan sözleşmeye taraf ülke
vatandaşlarının kendi ülkelerinde düzenlettikleri söz konusu belgeleri taraf olan diğer ülkelerde kullanmaları bu suretle işlemlerde külfetin azaltılması, kolaylığın ve suratın sağlanması
amaçlanmaktadır. Bazen yabancı belge yabancı ülkede Türkçeye çevrilmekte ve apostilide
yapılmış olarak bizlere sunulmaktadır.
Bu sözleşmeye taraf ülkeler, sözleşmenin 2. Maddesinin 1. Cümlesi uyarınca; “Bu sözleşmenin uygulama alanına giren ve kendi ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminde
bağışık tutacaktır…”
Tasdik şerhi, 4. Maddede belirtildiği gibi bizzat belgenin veya buna eklenecek bir kâğıdın üze-
rine konulacaktır. Tasdik şerhi, istenilen dilde olabilir ancak tasdikin başlığı Fransızca olarak
belirtilecektir. Türkiye’de yapılan bir belge yabancı ülkede kullanılacaksa ilk önce belge kullanılacağı ülke diline tercüme edilir. Sonrada bu tercümeye noter tasdiki yapılır. Noter tasdiki
yapılan belge yabancı devlette kullanılacağından tercümesi yapılan evraktaki noter tasdik ve
imzasının doğru olduğuna dair tasdik gerekir.
37
Bu apostille bu evrak gerçek ve doğrudur, İçeriği doğrudur. Uluslararası kullanılabilir denmektedir. Bunun tam terside yapılması mümkündür.
Yani Türkçe tanzim edilen evrak apostillenerek dışarıda kullanılacak ülkede Türkçeye çev-
rilebilir. Yurt dışında Türkçe tercüman her zaman bulmak kolay ve ekonomik olmadığından
Türkiye’de tercüme ettirilmektedir.
YABANCI RESMİ BELGELERİN TASDİK EDİLMESİ
KOŞULUNU GEÇERSİZ KILAN KONVANSİYON
(5 Ekim 1961’de akdedilmiştir)
İşbu Konvansiyonu imzalayan devletler, Yabancı resmi belgeler için diplomatik veya konsolosluk tasdik koşulunu ortadan kaldırmak amacıyla, Bir Konvansiyon akdetmeye karar vermişler
ve aşağıdaki hükümlerde mutabık kalmışlardır:
Madde 1
Bu Konvansiyon, bir Akit Devletin topraklarında düzenlenen ve başka bir Akit Devletin topraklarında ibraz edilmesi gereken resmi belgeler için geçerli olacaktır.
İşbu Konvansiyonda aşağıdaki belgeler resmi belge olarak kabul edilecektir:
(a) savcılardan, zabıt katiplerinden veya tebligat görevlilerinden alınan belgeler de dahil olmak üzere- devletin mahkemeleri ile bağlantılı olan bir makam veya yetkiliden alınan belgeler;
(b) idari belgeler;
(c) noter huzurunda yapılan işlemler;
(d) şahısların özel sıfatlarıyla imzaladığı belgelere eklenmiş resmi tasdiknameler; örneğin,
bir belgenin tescilli veya belli bir tarihte mevcut olduğunu kaydeden resmi tasdikname ve imzaların resmi ve noter tasdikleri.
Ancak bu Konvansiyon aşağıdaki belgeler için geçerli olmayacaktır:
• Elçilik veya konsolosluk yetkilileri tarafından imzalanan belgeler;
• Doğrudan ticari veya gümrük işlemleriyle ilgili idari belgeler.
Madde 2
Akit Devletler, bu Konvansiyonun geçerli olduğu ve kendi ülkelerinde ibraz edilmesi gereken
belgeleri tasdik etme zorunluluğundan muaf olacaklardır. Bu Konvansiyonda tasdik etme, belgenin ibraz edilmesi gereken ülkenin elçilik veya konsolosluk görevlilerinin imzasının gerçek
olduğunu, belgeyi imzalayan kişinin sıfatını ve ilgili olduğu durumda belgedeki mühür veya
kaşenin aidiyetini tasdik ettikleri bir formalite anlamına gelmektedir.
38
Madde 3
İmzanın gerçek olduğunu, belgeyi imzalayan kişinin sıfatını ve ilgili olduğu durumda belgedeki
mühür veya kaşenin aidiyetini tasdik etmek için gerekebilecek tek formalite, belgenin düzenlendiği Devletin yetkili mercileri tarafından düzenlenen ve 4. Maddede tarif edilmiş olan bir
tasdiknamenin ilave edilmesidir.
Ancak, belgenin ibraz edildiği Devlette yürürlükte olan kanun, yönetmelik veya uygulamalar
veya iki veya daha fazla Akit Devletin arasındaki bir anlaşma söz konusu formaliteyi feshet-
mişse veya basitleştirmişse veya ilgili belgeyi tasdik zorunluluğundan muaf tutmuşsa yukarıdaki fıkrada bahsi geçen formalite talep edilemeyecektir.
Madde 4
3. Maddenin ilk fıkrasında bahsi geçen tasdikname belge veya bir boş sayfa üzerine yazılacaktır. Tasdikname, bu Konvansiyona eklenen örnek modelde gösterildiği şekilde olacaktır.
Ancak, Tasdikname, düzenleyen makamın resmi dilinde yazılabilecektir. Belgede kullanılan
standart terimler ikinci bir dilde de olabilecektir. “Apostille (Convention de La Haye du 5 octobre 1961)” başlığı Fransızca olacaktır.
Madde 5
Tasdikname, belgeyi imzalayan kişinin veya herhangi bir belge hamilinin talebi üzerine düzenlenecektir.
Gerektiği şekilde doldurulan tasdiknameler imzanın gerçekliğini, belgeyi imzalayan kişinin
hangi sıfatla görevli olduğunu ve ilgili olduğu durumda belgedeki kaşe veya mührün aidiyetini
tasdik edecektir.
Tasdikname üzerindeki imza, mühür ve kaşe her türlü tasdik zorunluluğundan muaftır.
Madde 6
Akit Devletler 3. Maddenin ilk fıkrasında bahsi geçen tasdiknameyi düzenleme yetkisine sahip
olan görevlileri resmi fonksiyonlarını belirterek atayacaklardır.
Akit Devletler atama tebligatlarını, onay veya göreve başlama belgeleri veya kapsam beya-
natlarıyla birlikte, Hollanda Dış işleri Bakanlığına bildireceklerdir. Aynı zamanda atanan yetkililerde yapılan değişikliklerin tebligatını da yapacaklardır.
Madde 7
6 .Madde uyarınca atanan yetkililer aşağıdaki hususları belirtecek şekilde düzenledikleri tasdiknameleri bir sicil veya kart indeksine kaydedeceklerdir:
a) tasdiknamenin numarası ve tarihi,
b) resmi belgeyi imzalayan kişinin adı ve hangi sıfatla hareket ettiği veya imzasız belgelerde
39
mührü veya kaşeyi basan merciinin adı.
Herhangi bir kişinin talep etmesi halinde, tasdiknameyi düzenleyen merci tasdiknamedeki bilgilerin sicil veya kart indeksindeki bilgilere uygun olup olmadığını teyit edecektir.
Madde 8
İki veya daha fazla Akit Devlet arasındaki bir anlaşma veya sözleşme, imza, mühür veya
kaşelerin bazı formaliteler için tasdik edilmesini gerektiren hükümler içerirse, bu Konvansiyon
söz konusu hükümleri ancak söz konusu formalitelerin 3. ve 4. Maddelerde bahsedilen formalitelerden daha katı olmaları halinde geçersiz kılacaktır.
Madde 9
Akit Devletler, bu Konvansiyonun muafiyet getirdiği durumlarda elçilik veya konsolosluk görevlilerinin tasdik işlemi yapmalarını önlemek için gereken önlemleri alacaklardır.
Madde 10
Bu Konvansiyon Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansının Dokuzuncu Oturumunda temsil
edilen Devletlerle birlikte İzlanda, İrlanda, Liechenstein ve Türkiye’nin imzasına açık olacaktır.
Anlaşma onaylanacak ve onay belgeleri Hollanda Dış İşleri Bakanlığına ibraz edilecektir.
Madde 11
İşbu Konvansiyon 10. Maddenin ikinci fıkrasında bahsedilen üçüncü onay belgesinin ibraz
edilmesinden sonraki altmışıncı günde yürürlüğe girecektir.
Altmışıncı günden sonra Konvansiyonu onaylayan taraf Devletlerde Konvansiyon, onay belgesinin ibraz edilmesinden sonra yürürlüğe girecektir.
Madde 12
10. Maddede bahsedilmeyen devletler Konvansiyonun yürürlüğe girmesinden sonra 11. Mad-
denin ilk fıkrası uyarınca bu Konvansiyona katılabileceklerdir. Katılım belgesi Hollanda Dış
İşleri Bakanlığına ibraz edilecektir.
Söz konusu katılım, katılan devletle 15. Maddenin d) bendinde bahsedilen tebligatın alın-
masından sonra altı ay içinde katılıma itiraz etmeyen Akit Devletler arasındaki ilişkilerle ilgili
olarak geçerlilik kazanacaktır. İtirazlar Hollanda Dış İşleri Bakanlığına bildirilecektir.
Konvansiyon, katılan devletle, katılımına itiraz etmeyen devletlerarasında geçerli olmak üzere
yukarıdaki fıkrada bahsi geçen altı aylık sürenin sona ermesinden sonraki altmışıncı günde
yürürlüğe girecektir.
Madde 13
Devletler imzalama, onaylama veya katılım esnasında bu Konvansiyonun uluslararası iliş-
40
kilerinden sorumlu oldukları bütün ülkeleri veya bir veya daha fazlasını kapsayacağını ilan
edebileceklerdir. Böyle bir ilan ilgili Devlette Konvansiyonun yürürlüğe girdiği tarihte geçerlilik
kazanacaktır.
Daha sonra yapılacak kapsam genişletmeleri Hollanda Dışişleri Bakanlığına bildirilecektir.
Kapsam genişletme ilanı Konvansiyonu imzalayan ve onaylayan bir Devlet tarafından yapılır-
sa, Konvansiyon ilgili ülkelerde 11. madde uyarınca yürürlüğe girecektir. Kapsam genişletme
ilanı katılan bir Devlet tarafından yapılırsa Konvansiyon ilgili ülkelerde 12. Madde uyarınca
yürürlüğe girecektir.
Madde 14
İşbu Konvansiyon, sonradan onaylayan veya katılan devletler de dahil olmak üzere, 11. mad-
desinin ilk fıkrası uyarınca yürürlüğe girme tarihinden sonra beş yıl süreyle yürürlükte kalacaktır.
İtiraz olmaması halinde Konvansiyon zımnen beş yıllık sürelerle uzatılacaktır.İtirazlar beş yıllık
sürenin sona ermesinden en az altı ay önce Hollanda Dış İşleri Bakanlığına bildirilecektir.İtirazlar Konvansiyonun geçerli olduğu bazı ülkelerle sınırlı olabilecektir.İkaz sadece bildirimde
bulunan Devletle ilgili olarak geçerli olacaktır. Konvansiyon diğer Akit Devletler için yürürlükte
kalmaya devam edecektir.
Madde 15
Hollanda Dış İşleri Bakanlığı Madde 10’da bahsedilen Devletlere ve 12. Madde uyarınca katılan devletlere aşağıdaki hususlarda tebligat yapacaktır:
• 6. Maddenin ikinci fıkrasında bahsedilen bildirimler;
• 10. Maddede bahsedilen imzalar ve onaylar;
• işbu Konvansiyonun 11. Maddenin ilk fıkrası uyarınca yürürlüğe girdiği tarih;
• 12. Maddede bahsedilen katılım ve itirazlar ile söz konusu katılımların yürürlüğe girdiği
tarihler;
• 13. Maddede bahsedilen kapsam genişletmeleri ve yürürlüğe girme tarihleri;
• 14. Maddenin üçüncü fıkrasında bahsedilen ikazlar.
Tasdiken, usulünce yetkilendirilmiş olan altta imzası bulunanlar bu Konvansiyonu imzalamışlardır.
Bu Konvansiyon, Lahey’de 5 Ekim 1961 tarihinde Fransızca ve İngilizce lisanlarında düzenlenmiş olup iki metin arasında ihtilaf olması halinde Fransızca metin geçerli sayılacaktır. Kon-
vansiyon Hollanda Devlet arşivine tevdi edilecek bir nüsha halinde düzenlenmiş olup tasdikli
bir sureti diplomatik kanallardan Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansının Dokuzuncu
Oturumunda temsil edilen Devletlere ve İzlanda, İrlanda, Lihtenştayn ve Türkiye’ye gönderilecektir.
41
42
APOSTİL
Apostil: Bir belgenin, uluslar arası anlaşmalara dayanılarak, tasdik yapılması ve başka bir
ülkede yasal olarak kullanılmasını sağlayan bir belge onay sistemidir.
Apostilin kuralları 6 Ekim 1961 tarihli La haye konvansiyonuyla tespit edilmiştir. Apostil kuralları yalnızca Lahey konferansına üye veya taraf olan devletlerarasında geçerlidir.
Anılan Sözleşmede, Sözleşmenin amaçları bakımından aşağıda yer alan belgelerin resmi
belge sayıldığı belirtilmektedir, (Noterlerin bu belgelerle kendilerine işlem yapılması talebinde
bulunulması halinde apostil şerhi arayacağı belgeler.)
Türkiye’nin katılımı: 29.09.1985
TASDİK ŞERHİ
(5 Ekim 1961 tarihli La haye Sözleşmesi)
APOSTİLLE
(Convention de La Haye du 5 Octobre 1961)
1. Ülke TÜRKİYE-LA TURQUIE
İş Bu Resmi Belge:
2. Yasemin Şahin tarafından imzalanmıştır.
3. İmzalayanın sıfatı Beyoğlu 3.Noteri vekilidir.
4. Beyoğlu 3.Noterliğinin mühür/damgasını taşımaktadır.
TASDİK
5. Şişli Kaymakamlığında
6. (…./…../ 2030) günü
7. (şişli Kaymakamı Mehmet Demir tarafından
8. No (2009-…………) ile tasdik edilmiştir.
9. Mühür/Damga
10. İmza
…………………. …………………..
* Tasdik Şerhi en az 9 cm. kenarlıklı kare biçiminde olacaktır
* Tasdik şerhi, bizzat belgenin veya belgeye eklenecek bir kâğıdın üzerine konulacaktır.
43
1) Ülke ….: Türkiye
işbu resmi belge
2) ……………tarafından imzalanmıştır:
3) İmzalayanın sıfatı ………………….
4) ………………………….muhtelif damgasını taşımaktadır
TASTİK
5) …………………..KAYMAKAMLIĞINDA (Valiliğinde)
6) 21/3/2011 Pazartesi günü
7) …………………..Kaymakamı (Vali Yardımcısı yada Hukuk İşleri Sorumlusu) tarafından
8) 2011/120 sayısı ile tasdik edilmiştir.
9) Mühür / Damga
10) İmza
Apostil Şerhinin unsurları aşağıdaki gibidir;
apostilin düzenlendiği ülkenin adı;
apostil belgesini imzalayan kişinin adı;
apostil belgesini imzalayan kişinin sıfatı;
apostil belgesine basılan mührün ait olduğu makamın adı
tasdik edildiği yer;
tasdik edildiği tarih;
apostili düzenleyen makam;
apostil belgesinin numarası;
apostili belgesini düzenleyen makamın mührü veya kaşesi;
belgeyi düzenleyen yetkilinin imzası.
44
A) APOSTİL ŞERHİ KONACAK RESMİ BELGELER
1) Savcı, Zabıt Kâtibi veya Adliye Memuru tarafından verilmiş belgelerde dâhil olmak üzere,
devletin bir yargı organına veya mahkemesine bağlı makam veya görevli memur tarafından
düzenlenmiş belgeler. (Yabancı mahkeme kararları dâhil)
2) İdari Belgeler
3) Noter Senetleri
4) Kişilerce Özel Suretle İmzalanmış Belgeler üzerine konulmuş olup belgenin kaydının veya
belirli bir tarihte mevcut olduğunun ve imzaların doğruluğunun resmi makam ve noterlerce
tasdiki gibi resmi beyanlardır.
B) AYNI MADDEYE GÖRE SÖZLEŞMENİN UYGULANAMAYACAĞI DİĞER BİR DEYİŞLE APOSTİL ŞERHİ
ARANMAYACAK BELGELER
1) Diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından düzenlenmiş belgeler.
2) Ticaret ve gümrük işlemleriyle doğrudan ilgili idari belgeler.
Türkiye’de yapılan bir belge yabancı ülkede kullanılacaksa ilk önce belge kullanılacağı ülke
diline tercüme edilir. Sonrada bu tercümeye noter tasdiki yapılır. Noter tasdiki yapılan belge
yabancı devlette kullanılacağından tercümesi yapılan evraktaki noter tasdik ve imzasının doğru olduğuna dair tasdik gerekir.
Bu apostille,bu evrak gerçek ve doğrudur, İçeriği doğrudur. Uluslararası kullanılabilir
denmektedir. Bunun tam terside yapılması mümkündür. Yani Türkçe tanzim edilen ev-
rak apostillenerek dışarıda kullanılacak ülkede Türkçeye çevrilebilir. Yurt dışında Türkçe tercüman her zaman bulmak kolay ve ekonomik olmadığından Türkiye’de tercüme
ettirilmektedir.
45
BİR APOSTİLDE BULUNMASI GEREKENLER
İlgili sözleşmeye göre apostillerde ana başlığın Fransızca olarak “Apostılle (Convention de
La Haye du 5 Octobre 1961)” şeklinde yazılması zorunludur. Bir apostil belgesi aşağıdaki
unsurlardan oluşur.
1. Belgenin düzenlendiği ülkenin adı,
2. Belgeyi imzalayan kişinin adı,
3. Belgeyi imzalayan kişinin sıfatı,
4. Belgeye basılan mührün ait olduğu makamın adı,
5. Tasdik edildiği yer,
6. Tasdik edildiği tarih,
7. Apostili düzenleyen makam,
8. Apostil numarası,
9. Apostili düzenleyen makamın mührü ve kaşesi,
10. Apostili düzenleyen yetkilinin imzası,
Örnek: 4 (Apostil Şerhi)
Sözleşmenin 6. Maddesi uyarınca “Her akit devletin Apostil şerhini vermek üzere yetkili kılınan
makamları belirlemesi, bunlarda değişiklik olduğunda da durumu Hollanda Dış İşleri Bakanlığına bildirmesi gerekmektedir”.
Sözleşmenin 9. Maddesinde “Her akit devlet işbu sözleşmede tasdik bağışıklığının öngörüldüğü hallerde kendi diplomasi ve konsolosluk memurlarına tasdik işleri yapılmamasını sağlamak üzere gerekli önlemleri alacaktır.” Denmekle ve usulüne göre apostil şerhi uygulanmış
bir belgenin başkaca bir tasdike gerek olmadığı belirtilmektedir. La haye sözleşmesine imza
atmayan ülkelerle genellikle aramızdaki ikili sözleşmelere dayanılmakta ve bu ülkelerle belgelerin geçerliliği için diplomat ve konsolosluk memurlarınca evrakların tasdiki aranmaktadır.
Anılan Sözleşmeye Üye Devletler (Son Durum)
ABD, Almanya, Andora, Antigua, Arjantin, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Azerbeycan, Bahamalar, Barbados, Burbuda, Belerus, Belçika, Beliza, İngiltere, Bosna – Hersek, Bostvana,
Brunei Sultanlığı, Bulgaristan, Cook adaları, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti (Hong
Kong ve Makou), Danimarka, Dominik, Ekvador, El Salvador, Ermenistan, Estonya, Fiji, Finlandiya, Fransa, Grenada, Grenadines, Güney Afrika, Güney Kore, Gürcistan, Hırvaistan, Hin-
distan, Hollanda, Hunduras, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Japonya,
Karadağ, Kazakistan, Kolombia, Kuzey, İrlanda, Lesotho, Letonya, Liberya, Lihtenştayn, Lit-
vanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Malevi, Malta, Marşal Adaları, Mauritius, Meksi-
46
ka, Moldova, Monako, Namibya, Niue, Norveç, Panama, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya
Federasyonu, Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia, Saint Vincent, Samoa, San Marino, Seyşeller,
Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Surinam, Svaziland, Tonga, Trinidad ve Tobago, Türkiye, Ukrayna, Venezuela, Yeni Zelenda, Yunanistan.
Sözleşmeye taraf ülkeleri gösteren güncel listelerine ise, internet yolu ile
“www.uhdim.adalet.gov.tr/guncelleme/lahey/Ihist.xis” sayfasından ulaşılabilir.
Bu konuda TNB’nin 27.12.2007 tarihli yazısında bu internet sitelerinden söz edilmekte ve
eyaletlere ayrılmış ülkelerde tasdik makamlarının farklılıklar göstermesi nedeniyle yine bir
başka siteden nasıl ulaşılacağı belirtilmektedir. Bu nedenle Sözleşmenin 6. Maddesi uya-
rınca tasdik şerhini (Apostılle) vermekte “http://www.hcch.net/indexen.php.act=conventions.
authhorities&cid-41” ve “http://www.hcch.nct/e/status/index.html” internet adresinden ilgili ülkenin isminin üzerine tıklanarak temin edilebileceği belirtilmektedir.
47
48
49
-6TERCÜME İLE İLGİLİ
TEFTİŞ KURULUNUN
TAVSİYELERİ
50
Tercüme:
TERCÜME
Tercümeyi İlgilinin Yakın Akrabasının Yapması
1) …Sayılı, T.Ö’ye ait yabancı üniversite diplomasının, kardeşi olan E.H.Ö’ye tercüme ettirildiği anlaşılmıştır.
Noterlik Kanunu’nun 76/3. maddesi gereğince, ilgili ile üçüncü dereceye kadar kan hısımı
olanların tanık, tercüman veya bilirkişi olamayacaklarının bilinmesi,
Tercüme:
Tercümeye Eklenen Yabancı Dil Metnin Suretleri-Harç
2) Tercüme işlemlerinin incelenmesinde; ilgilinin isteği ile tercüme suretlerine, tercüme edilen
yabancı dildeki kâğıdın fotokopi suretleri de eklendiği halde, Harçlar Kanunu’nun 2 sayılı Ta-
rifenin 11/5-b pozisyonu gereğince yalnızca çeviri nedeniyle suret harcı alındığı, tercümeye
eklenen işlem aslının fotokopisi (sureti) sebebiyle sayfa başı aynı Tarifenin 11/ 5-a pozisyonu
uyarınca suret harcı tahakkuk ettirilmediği belirlenmiş; ... yevmiye sayılı işlemlerdeki eksiklik
birlikte hesaplanarak tamamlattırılmıştır.
Noterlik Kanunu’nun 99. ve Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 95/c maddeleri uyarınca, yabancı
dilde yazılmış bir kâğıdın sureti çıkarılırken, öncelikle bunun Türkçe’ye çevrilmesi ve asılların örneklerinin ondan sonra onaylanması, gerek ilgiliye verilen, gerekse dairede saklanan
nüshalara tercüme edilen metinlerin eklenmesi gerektiği gibi, yabancı dilde yazılmış yazıların
tercümesi sırasında da ilgilinin isteği ile yabancı dildeki metin örnekleri çeviriye eklenirse; öncelikle çevirinin sayfasına göre; Harçlar Kanunu’nun 2 sayılı Tarifesinin II/5-b maddesi uyarınca çeviri harcının, daha sonra da Harçlar Kanunu’nun 2 sayılı Tarifesinin II/5-a md. gereğince
tercümeye eklenen yabancı dildeki metin suretlerinin veya fotokopilerinin sayfa başı harcının
hesaplanıp bunların ikisinin toplanıp iş kâğıdının harcının belirlenmesi,
Tercüme:
Yabancı Dildeki Aslın Fotokopilerini İşleme Ekleme-Karşılaştırma veya Yazı Ücreti Alma-Değerli Kâğıt Bedeli Alma
3) Yabancı dilden Türkçeye tercümelerde, ilgililerin talebi de bulunmadığı halde, evrak asıl-
larının fotokopilerinin iş kâğıtlarına eklendiği ve bunlardan çevirme ücretinden başka karşılaştırma ya da yazı ücreti ile değerli kâğıt bedeli alınmak suretiyle masrafın gereksiz olarak
çoğaltıldığı anlaşılmıştır.
51
TNB’ nin 1985/9 sayılı Genelgesi’nde zikredilen, Bakanlık HİGM’ nin 11.1.1985 ve 752 sayılı,
11.03.1981 tarih ve 124/9–5851 sayılı Mütalâaları uyarınca, Noterlik Yasası’nın 99. maddesinde yazılı yabancı dildeki kâğıdın örneğinin çıkarılması işlemi ayrık olmak üzere, sözü edilen
Yasanın 103. maddesine müsteniden yapılan tercümelerde evrak asıllarının fotokopilerinin iş
kâğıdına eklenmesi gerekmediğinin ve Noterlik Ücret Tarifesi’ne nazaran da çevirme ücretine
ilaveten ayrıca karşılaştırma ücreti alınamayacağının bilinmesi, Müstenit olarak iş kâğıdına
eklenecek belgeleri açıklayan Noterlik Yasası’nın 79. maddesinin ilgililerin zararına olarak
masrafları çoğaltacak şekilde genişletilerek tatbikine cevaz bulunmadığının hatırda tutulması,
Tercüme:
Tercüme Bürosunun Yaptığı Tercüme-Tercümanın Kimliğini Belirtmeme
4) ABC tercüme bürosu tarafından yapılan tercümelerde; ilgili metinlerde tercümeyi yapan
şahsın hüviyetinin de belirtilmediği anlaşılmıştır.
Tercümeyi yapan büroda çalışan tercümanların hepsi yeminli bile olsa, tercümenin kimin tara-
fından yapıldığının belgelenmesi, Noterlik Kanunu’nun 103. maddesinin açık hükmü ile istenmiş olduğundan; yasal kurallara uyulmasına özen gösterilmesi,
Tercüme:
Protesto Esnasında Yabancı Dilde Yazılmış Bonoyu Tercüme
Harç: (Asıl) ve (Tercüme Suret Harcı) -Aslın Damga Vergisi-Türk Parası Karşılığının Bulunacağı An-Tercüme Suret Damga Vergisi
5) ... sayılı iş kâğıdında, İngilizce yazılan poliçenin tercümesi de yapılıp bu kısım da onaylana-
cak protesto muamelesi gerçekleştirildiği halde; yalnızca protesto işleminin harcının alındığı,
çeviri işleminin harç ve aslı ile çeviri örneğinin gerektirdiği damga vergisinin tahsil olunmadığı
belirlenmiş, 50.162 DM’lik değerin döviz satış kuru üzerinden hesaplanan tutarına göre asıl ve
tercüme örnek, tercüme harçları tamamlattırılmıştır.
Tasdik edilen iş kâğıtlarının aynı zamanda tercüme edilmesi halinde Harçlar Kanunu’nun 46.
maddesinde düzenlenen şekilde bir biri ile ilgili işlerin bir arada bulunması durumu bahse konu
olmadığı, tercüme edilen işlemin aynı iş kâğıdında ve aynı yevmiye numarası altında muameleye tabi tutulması da aynı gayeye matuf olarak bir kâğıt üzerinde toplanan işlemler mahiye-
tinde mütalâa edilemeyeceğinden, bu kabil birbiri ile ilgili olmayan işlemlerin, aynı iş kâğıdında
ve bir yevmiye numarası altında toplanmış olması halinde dahi ayrı ayrı asıl işlemin-protesto
ve tercüme harçlarının alınmasının unutulmaması, İlgililerin noterlikte yabancı dilde yazılmış
52
özel evraklarını tercüme ettirmeleri halinde, bunların içindeki hükümlerinden yararlanılmış olacağından, protestoya eklenen çeviri esnasında ayrıca Damga Vergisi Kanunu’nun 3. maddesi
gereğince, aslın alınmayan damga vergisinin de tahsil icabetliğinin hatırdan çıkarılmaması,
Tercüme:
Yabancı Para-Türk Parasına Çevirme Tarihi
6) ... sayılı iş kâğıdında, Peter Draga ile alıcı Otto Maier arasında 25/05/1988 tarihinde haricen
kendi aralarında almanca olarak yapılan menkul satış sözleşmesinin tercümesi yapılırken,
Türkiye’de bunun hükümlerinden de yararlanıldığı halde, 5.100 DM ve 18/10/1990 tarihi itiba-
riyle 10.179.000 TL tutan meblağa göre damga vergisi karşılığının ikmal ettirilmediği belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.
İlgililerin noterlikte yabancı dilde yazılmış özel evraklarını tercüme ettirmeleri halinde, bunların
içindeki akitlerin hükümlerinden yararlanılmış olacağından, çeviri esnasında ayrıca Damga
Vergisi Kanunu’nun 3. maddesi uyarınca alınmayan damga vergisinin de tahsili icabettiğinin, işlemdeki imzalama tarihine doğru geri gidilerek, geçmişteki döviz satış kurunun esas
alınmasının söz konusu olamayacağının; damga vergisi borcunun doğmadığı bir tarihe göre
vergi matrahı bulunmasının, Vergi Hukukunun ana ilkelerine uymayacağının; bu esasın dö-
vizin değerinin yükselmesi veya düşmesi arasında farklılık yaratamayacağının hatırdan çıkarılmaması,
Tercüme:
Çeviriye Eklenen Yabancı Dildeki Metnin Sureti (Fotokopisi)-Değerli Kâğıt Bedeli
7) Tercüme işlemlerine ilgilinin talebi üzerine, yabancı dilde yazılmış metin fotokopileri (suret-
leri) eklenmiş olmasına rağmen, değerli kâğıt bedeli hesaplanırken yalnızca çeviri metni nedeniyle değerli kâğıt bedeli tahakkuk ettirildiği, çeviriye eklenen yabancı dil metnin fotokopilerinin
değerlendirmeye tabi tutulmadığı belirlenmiş, noksanlık tamamlattırılmıştır.
Tercümeye eklenen yabancı dil metnin noter tarafından imzalanıp mühürlenerek resmileştirildiği, artık her ikisinin de ilgili tarafından birlikte kullanılabilir hale geldiği göz önünde tutularak,
bunların iş kâğıdına eklenen lüzumsuz kâğıtlar gibi nitelenmesi mümkün olmadığından, tümünün birlikte değerli kâğıt konusu yapılmasının unutulmaması,
8) 2002/8579 yevmiye sayılı, yıllık minimum 100.000 euro (1.176.566) değer ihtiva eden, iki
yıl süreli distribütörlük anlaşmasının yapılan çevirisinden 1.764.849.000 lira damga vergisinin
alınmadığı görülmüştür.
53
Türkiye Noterler Birliği’nin 1996/54 sayılı genelgesinde açıklandığı üzere, yabancı bir memlekette düzenlenen kâğıtların noterde tercümesinin yaptırılması kâğıdın hükmünden faydalanılması anlamına geldiği için bahsi geçen distribütörlük sözleşmesinin 488 sayılı Kanunun
(I) Sayılı Tablosunun I-1/a fıkrasına göre binde 7.5 oranında damga vergisine tabi tutulması
gerektiğinin bilinmesi, (Sözleşme distribütör)
9) 2000/54550 yevmiye numaralı Arapçadan Türkçe’ye çevrisi yapılan sözleşme içeriğinde
Senabil şirketler gurubunun midas turizm şirketi ile yaptıkları akitte otel senabilde 1.11.2000
– 28.12.2000 tarihleri arasında 50 gün süre ile 100 kişinin kalması için rezervasyon yapacağının ve bir kişinin günlük masrafının ise 50 SAR (179.377) olacağının belirtildiği halde
(50x50=2.500x100=250.000 SAR) bu değerin dikkate alınmadan maktu olarak işlemin çeviri
ücreti alınarak yapıldığı, damga vergisinin 335.101.875 lira tahsil edildiği anlaşılmıştır.
İlgililerin yabancı dilde yazılmış evraklarını tercüme ettirmeleri halinde 488 sayılı Damga Vergisi Yasasının 3. maddesi gereğince öncelikle aslın damga vergisine tabi tutulması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,
Tercüman
10) 18.09.2007 tarihli tutanakla tercüman (A Ü)’ nün 36 ayrı dili bildiğine dair yemin tutanağı
düzenlendiği tespit edilmiştir.
Bir şahsın kabiliyeti ile de bağlı olarak birbirine yakın özellikle aynı kökenden gelen ve yaygın
olarak kullanılan birkaç dili yeterli seviyede bildiği kabul edilse bile, kökenleri, dil yapıları farklı
36 dili resmi evrak düzenlenmesine esas olmak üzere tercüme etme seviyesinde bildiğinin
kabul edilmesinin hayatın gerçekleriyle bağdaşmayacağı da dikkate alınarak,
TNB’ nin 1982/17 ve 1985/100 sayılı genelgelerinde belirtildiği üzere;
“Noterlikte yaptırılacak tercüme evraklarının, tercüman büroları tarafından değil, tercümeyi
yapan tercüman tarafından imzalanması gerektiği,
Bu itibarla tercümanın seçiminde ve tercüme işlemlerinde kanun ve yönetmelik hükümlerinin
titizlikle uygulanması,”Çevirilerin mutlaka yeminli özel kişilere yaptırılmış olması,
Çeviriyi yapan kişinin, o dili bildiğine dair yeterlik belgesinin noterlikteki dosyasında bulunması
Çevirinin kesinlikle gerçek bir kişi tarafından yapılması, tercüme bürosu veya bir şirketin çeviri
altına imza koymasının mümkün görülmediği,”
54
Yine TNB’ nin 2002/96 ve 2007/Hukuk 3308 sayılı genel yazılarında, 1982/17 sayılı genelge
ve Yönetmeliğin 96. maddesine atıf yapılarak, çevirme işlemlerini yapacak tercümanların, yabancı dil bilgileri bakımından yeterli kişilerden seçilmesi gerektiğinin hatırlanması,
Tercüme:
Tercümanların yeminin başkâtip tarafından yapılması
11) Bir kısım tercümanların yeminlerinin başkâtip tarafından yaptırıldığı, beyan ve müşahede
edilmiştir.
Noterlik Yasası Yönetmeliğinin 96/3. maddesi uyarınca, tercümanlara ait yemin tutanaklarının
noter tarafından tanzim edilmesi gerektiğinin hatırlanması,
Tercüme:
Tercümeyi İlgilinin Yakın Akrabasının Yapması
12) T.Ö.’ye ait yabancı üniversite diplomasının kardeşi olan E.H.Ö.’ye tercüme ettirildiği ve
işlemin 1983/8364 sayılı ile yapıldığı anlaşılmıştır.
Noterlik Kanununun 76/3’üncü maddesi gereğince; ilgili ile üçüncü dereceye kadar kan hısımı
olanların tanık, tercüman veya bilirkişi olamayacaklarının bilinmesi,
Tercüme:
Harç-Dairede Saklanacak Tercüme Evrakından Da Harç Alma
13) Tercüme işlemlerinin incelenmesinde: Tercüme edilen kâğıtların hem ilgiliye verilen su-
retlerinin hem de dairede saklanıp, cilbende takılan kâğıtların harç konusu yapıldığı belirlenmiştir.
Her ne kadar Harçlar kanununun 2 sayılı Tarifesinin 11/5-b.maddesinde, 5-a maddesindeki
gibi, (ilgiliye verilecek kâğıt ve suretlerden) söz edilmemekte ise de, ilgililerin amaçları, çevrilmiş bir yazılı metin elde etmek olduğundan, ilgililere (verilen hizmet de) bundan ibaret sayıl-
dığından, tercüme harçları hesaplanırken, iş kâğıdının, dairede kalıp, ciltbende eklenen çeviri
metni sebebiyle tercüme harcı alınmaması, yalnızca ilgiliye verilen çeviri metinleri nedeniyle
sayfa başı tercüme harcı hesaplanması,
55
Tercüme:
Yabancı Dilden Türkçeye Tercüme- Yabancı Dilden Yazılı Kâğıtların Fotokopilerini Eklemeİstek ve Ücret
14) Yabancı dilden Türkçeye çevrilerde, ilgililerin talebi bulunmadığı halde, evrak asıllarının
fotokopilerinin iş kâğıtlarına eklendiği ve bunlardan, çevirme ücretinden başka, karşılaştırma
ücreti de alındığı, böylece masrafın gereksiz yere çoğaltıldığı anlaşılmıştır.
TNB. nin 1995/9 sayılı Genelgelerinde izah edilen, Bakanlık HİGM’nün 11.1.1985 gün,
752.11.3.1981 g 124/9–5851 sayılı mütalaaları uyarınca: Noterlik Yasasının 99.maddesinde
yazılı şekilde yabancı dilde kaleme alınmış bir kâğıdın örneğinin çıkartılması işlemi ayrık olmak üzere, sözü edilen Yasasının 103.maddesine müsteniden yapılan tercümelerde, ilgilinin
isteği olmadıkça, evrak asıllarının ftokopilerinin iş kâğıdına eklenmesi gerekmediğinin ve No-
terlik Ücret Tarifesine nazaran da çevirme ücretine ilaveten karşılaştırma ücreti alınamayacağının bilinmesi, Müstenit olarak iş kâğıdına eklenecek belgeleri açıklayan Noterlik yasasının
79.maddesinin ilgililerin zararına olarak masrafları çoğaltacak şekilde genişletilerek uygulanmasına hukuki imkân bulunmadığının hatırda tutulması,
Tercüme:
Yabancı Dildeki Metnin tercümeye Eklenen Sureti-Damga Vergisi
Aslı damga vergisi alınmasını gerektiren yabancı dilde yazılmış kâğıtların tercümeleriyle ilgili
işlemlerin tetkikinde: İlgilinin isteği ile çeviri suretlerine asıl örnekleri eklendiği halde, aslın
damga vergisi ile tercüme suretlerinin gerektirdiği damga vergilerinin alındığı, yabancı dildeki
yazı örnekleri nedeniyle suret damga vergisi hesaplanmadığı anlaşılmış, bulunan eksiklikler
tamamlattırılmıştır.
Tercüme işlemi, yabancı dilde yazılmış kâğıtların hükümlerinden yararlanma olayını oluşturduğu için Damga Vergisi Kanununun 3/3. maddesi uyarınca o andaki değere veya değersiz
taahhüt veya akde göre (asıl damga vergisi) alınmasını gerektirdiği gibi,
Tercümelerin ilgiliye verilen (Türkçe suretleri) sebebiyle DVK 1.sayılı Tablosunun IV/4.maddesi gereğince resmi dairelere ibraz edilecek tercümeler nedeniyle işlem başı maktu damga
vergisi ile birlikte,
Tercümeye eklenen (yabancı dildeki kâğıt örnekleri) sebebiyle de aynı madde gereğince işlem
başı maktu damga vergisi alınması, (çevirme) metni ile (çevrilen yabancı dildeki metin örneklerinin) ayrı işlemler olarak görülmesi, bunların hepsinin tek bir işlem gibi değerlendirememesi,
56
her birinin ayrı ayrı yapılmış (tercüme) ve (suret çıkarma) işlemleri olarak değerlendirilmesi,
icabettiğinin bilinmesi,
Tercüme:
Aslı Damga Vergisine Tabi Olmayan Kâğıtlar-Tercüme Sureti Damga Vergisi
... yevmiye sayılı, değer içeren bir akit veya taahhüdü yansıtmayan, aslı itibariyle damga vergisini gerektirmeyen pasaport veya vekaletname tercümeleri nedeniyle maktu ....er TL damga
vergisi alındığı görülmüştür.
Damga Vergisi kanununun 1 sayılı Tablosunun IV-4’üncü maddesi gereğince: Bir tercümeden
damga vergisi alınabilmesi için, işin aslının belirli miktardan fazla damga vergisine tabi olması
icabettiğinin bilinmesi,
57
-7LA HAYE’den
BAŞKA İKİLİ VE
ÇOKLU ULUSLAR ARASI
ANLAŞMALAR
58
DİĞER ULUSLAR ARASI ANTLAŞMALAR
Devletlerarasında, 1961 La Haye Sözleşmesinden başka, bu konularda yapılmış diğer birçok
taraflı anlaşma da,
a) 7.6.1968 tarihinde Londra’da imzalanmıştır. Türkiye’nin de 1987 tarihinde katılmış olduğu,
“Diplomasi ve Konsolosluk Memurlarınca Düzenlenen Belgelerde Tasdik İşleminin Kaldırılmasına” ilişkin sözleşmedir.”
Bu sözleşme uyarınca, sözleşmeye taraf ülkelerdeki diplomasi ve konsolosluk memurlarının
resmi sıfatlarına dayanarak düzenlemiş oldukları belgelerde tasdik işlemi kaldırılmıştır.
Bu sözleşmenin amacı, yabancı resmi belgelerin, milli makamlarca düzenlenen belgeler gibi
kullanılmasını sağlamaktır. Böylece La Haye Sözleşmesi ile uygulama dışı bırakılmış olan
diplomasi ve konsolosluk memurlarınca düzenlenmiş olan belgeler, bu sözleşmeye taraf ülkelerce tasdik işleminden bağışık tutulmuş olmaktadır.
Anılan sözleşmenin ikinci maddesinde,
İşbu sözleşme herhangi bir ülkede görevlerini ifa etmekte olan akit devletlerin diploması ve
konsolosluk memurlarının resmi sıfatlarına dayanarak düzenledikleri,
Diğer bir akit tarafın ülkesinde,
Bu sözleşmeye taraf olmayan bir devletin toprakları üzerinde görev yapmakta olan bir başka
akit tarafın diploması ve konsolosluk memurlarına ibraz edilecek resmi belgelere uygulanır.
Bu sözleşmenin tarafı Avrupa Konseyi Devletleridir. Sözleşmeye taraf bu devletler şunlardır:
getirilmemiştir. (12.Nisan 1987 tarihli R.G. ayrıca TNB 199/102 sayılı Dergi 10 ve 11. Sh. TNB.1987/62.)
b) Arnavutluk, Avusturya, Gürcistan, Hırvatistan, Kuveyt, Litvanya, Macaristan, Makedonya,
Özbekistan, Polanya, Rusya, Tacikistan, Ukrayna ile yapmış bulunduğumuz ikili anlaşmalarla
Ülke yetkili makamlarınca tanzim edilmiş, verilmiş veya onaylanıp resmi mühür taşıyan belgeler ile bunların onaylı örneklerinde tasdik (APOSTİLE) şerhinin aranmaması gerekmektedir.
(TNB.2010/7Nolu genelgesi)
c) Fahri Konsolosların işlem onaylarının her hangi bir geçerliliği yoktur. (TNB..14.10.2002-NO 42)
d) Ayrıca K.K.T.C.ile aramızda yapılan Adalet ve İçişleri alanında işbirliği anlaşması ‘ nın
07.01.2003 günlü resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğü girmiştir. Bu anlaşmanın 27/2 fıkrasında Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan bel-
geler, diğer tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacak ve taraflar-
dan birinin resmi makamlarınca düzenlenecek belgeler diğer taraf ülkesindeki resmi belgelerle
aynı ispat gücüne sahip olacaktır. Denilmektedir. (TNB. 26.02.2004 tarih ve 2932 sayılı genel yazı)
59
Ankara, 26.2.2004
Özü: Kıbrıs’la yapılan anlaşma
........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
........................ NOTERLİĞİNE
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Adalet
ve İçişleri Alanında İşbirliği Anlaşması” nın onaylanması; Bakanlar Kurulu’nca 13.12.2002 ta-
rihinde kararlaştırılarak 07.01.2002 günlü Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 198 sayılı Yargı
Mevzuat Bülteninin 27-32 sayfalarında yer almıştır.
Bu anlaşmanın “İçişleri Alanında İşbirliği” başlığı altındaki 13 maddesinde;
“Taraflar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlarının Türkiye’de ikamet şartı aranmaksızın
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına alınması ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına alınma
başvurularının aşamalı olarak değerlendirilmesi için gerekli çalışmaları yapacaklardır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler, Anayasal sınırlamalar ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, Türkiye’de ikamet, kamu ve özel sektörde ça-
lışma, miras, taşınır ve taşınmaz mal iktisabı ile ferağı gibi konularda Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynı ölçü ve şartlarda yararlanacaklardır. Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs
Türk Cumhuriyeti vatandaşlarına ticaret, yatırım, turizm, bağımsız iş kurma ve ticari girişim
konularında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına tanınan hakların aynısını tanıyacaktır. Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları Türkiye’de eğitim, kültür, spor gibi konularda Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşları ile eşit imkân ve kolaylıklardan yararlanacaklardır. Gerekli niteliklere
sahip Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlarının uluslararası spor karşılaşmalarına Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak Türkiye Cumhuriyeti’ni temsilen katılmaları sağlanacaktır.”
27. maddesinde;
“Taraflar evlenme akitlerinin karşılıklı tanınması ve tescili amacıyla yasal ve idarî tedbirleri
alacaklar, bilgi değişimi ve işbirliği yapacaklardır.
Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş ve onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgeler
diğer Tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten muaf tutulacak ve Taraflardan
birinin resmi makamlarınca düzenlenen belgeler, diğer Taraf ülkesindeki resmi belgelerle aynı
ispat gücüne sahip olacaktır.”
Hükümlerine yer ver verilmiş,
Yürürlük maddesinde ise;
“Bu anlaşma tarafların iç hukuk kuralları uyarınca gerçekleştirecekleri onay işlemlerinin tamamlanması ve ikinci onay bildirisinin diplomatik kanallardan karşı tarafa iletilmesini takip
60
eden ikinci gün yürürlüğe..” gireceği belirtilmiştir.
Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nden;
a) Noterlik işlemleriyle yakından ilişkili bulunan bu hükümlerin yürürlüğe girip girmediği,
b) Yürürlüğe girdiği andan itibaren özellikle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti makamlarınca
düzenlenmiş ve onaylanmış belgelerin Türkiye Cumhuriyeti makamlarınca düzenlenen belgeler hükmünde tutulması ile ilgili kısmın “İçişleri Alanında İşbirliği” başlığı altında belirtilmesi nedeniyle, kapsamı, Noterlik Kanunu’nun 195. maddesi de nazara alınarak noterliklerde
kabul edilmelerine ilişkin esaslar ve başka bir merci tarafından onaylanmasına gerek olup
olmadığı,Konularında görüş istenmiş 05.02.2005 günlü ve 03016 sayılı cevap yazısı ekinde
gönderilen Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün 26.01.2004 gün ve 5483
sayılı yazıları, Yönetim Kurulunun 20.02.2004 günlü toplantısında görüşülmüştür.
Anılan yazının sonuç bölümünde;
“Konu incelendiğinde; söz konusu Anlaşmanın “İçişler Alanında İşbirliği” bölümünde düzenlenen 27. maddenin 1. fıkrasında
“Taraflar, evlenme akitlerinin karşılıklı tanınması ve tescili amacıyla yasal ve idari tedbirleri
alacaklar, bilgi değişimi ve işbirliği yapacaklardır”
2.fıkrasında ise, “Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmî
mühür taşıyan belgeler diğer tarafın yetkili makamları önündeki işlemlerde tasdikten
muaf tutulacak ve taraflardan birinin resmî makamlarınca düzenlenen belgeler, diğer
taraf ülkesindeki resmî belgelerle aynı ispat gücüne sahip olacaktır” hükümlerine yer
verildiği anlaşılmaktadır.
Konunun araştırılması için intikal ettirildiği Dışişleri Bakanlığından alınan ve bir örneği ilişikte
gönderilen 2.9.2003 tarih ve 902,21/KKTC/2003KOEC/356105 sayılı yazı ile 30.10.2003 tarih ve 902,21/KKTC. GN/03/KOEC/439801 sayılı yazılarda; sözü edilen Anlaşmanın 26 Ekim
2003 tarihinde yürürlüğe girdiği ve anılan Anlaşma’nın 27/2. fıkrasında yer alan hükmün,
tüm resmî belgeler açısından geçerli olacağı belirtilmektedir”
Denilmektedir
Bilgi edinilmesini rica ederim. Saygılarımla,
BAŞKAN
Hasan YENİ
(İstanbul 28.Noteri)
ANCAK……………........iki genelge arasında (Yukariki ve aşağıdaki genelgeler) çelişki vardır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Evrakları için biri tasdik şartını kaldırırken biri aramıştır.
61
-8T.C
BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığı
Sayı: B.09,1.TKG0100001- 073/
21.04.2010
Konu: Vekâletname
GENELGE NO:1700
2010/7
İlgi: a) 07.01.1941 tarih 1002 sayılı genelge, b) 01.09.1941 tarih 1021 sayılı genelge,
c) 02.05.1988 tarih 1487 sayılı genelge, d) 25.08.1989 tarih 1501 sayılı genelge,
e) 28.01.2004 tarih 1577 sayılı genelge.
Borçlar Kanunu’nun 386.maddesinin 1. fıkrasında “vekâlet, bir akittir ki onunla vekil, mukavele
dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya tekabül eylediği hizmetin ifasını iltizam
eyler “ denilmektedir.
Vekâlet şekli koşullara bağlı ve karşılıklı güvene dayalı bir sözleşme olduğundan yapılacak
işlemin niteliği açıkça tanımlanmış olmalı duraksamaya ve kuşkuya yer vermemelidir.
Vekâletname düzenlemeye yetkili kurum ülkemizde noterlerdir. Yurtdışında yerleşik yurttaşlarımız için Türk Elçilik ve Konsoloslukları vekâletname düzenleyebilirler. Ayrıca 1111 sayılı
Askerlik Kanununun 61.maddesinde belirtilen mercilerce düzenlenen belgelerde vekâletname
olarak kabul edilmekte ve terhisten sonra 2 ay süreyle geçerli olmaktadır.
Bunun dışında yabancı devletler tarafından kendi iç hukukuna uygun olarak yetkili makamlarınca vekâletname verilebilir.
1) Vekâletnamelerde Aranılacak Hususlar:
a) Noterlik ve Konsolosluklarımızca düzenleme şeklinde yapılmış olmalı ve düzenleyen note-
rin/konsolosun adı, adresi ile imza ve mührünü, düzenleme yeri, tarihi ve yevmiye numarasını
içermelidir.
b) Vekâlet verenin kimliği Nüfus hüviyet cüzdanı, Pasaport veya Avukat ise Avukatlık kimlik
belgesine göre düzenlenmiş olmalı, T.C. Kimlik numarasını içermeli ve adresi belirtilmelidir.
62
c) Vekâlet verenin son durumunu yansıtır biçimde yeni çekilmiş, kimlik teşhisine elverişli, ve-
sikalık fotoğrafı yapıştırılmış ve mühürlenmiş olmalıdır. Fotoğrafları sadece tel zımba ile tut-
turularak yapıştırılmamış olan vekâletnameler kabul edilmez.(Tüzel kişileri temsilen verilen
vekâletnamelere fotoğraf yapıştırılması gerekli değildir)
d) Vekâletnamede düzeltme var ise konuya ilişkin düzeltme ve çıkıntıların düzenleyen mercii
tarafından imza ve mühürle ayrıca onanmış olması gerekir.
e) Tevkilen verilen vekâletnamede asıl vekâletin tüm sayfaları sonradan verilen vekâletnameye
dayanak olarak eklenmeli, okunaklı olmalı, her iki vekâletteki fotoğraflar kimlik saptamaya yeterli düzeyde olmalıdır.
f)Vekâletnamelerde kullanılan mühürlerin 12.09.1984 tarih ve 18513 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan Resmi Mühür yönetmeliğine uygun olması gerekir. Plastik mühürlü vekâletnameler
kesinlikle kabul edilmez.
g) Bürokrasiyi azaltmak anlamında, herhangi bir Tapu Sicil veya Kadastro Müdürlüğü tarafın-
dan kullanılan vekâletin, ilgili müdürlükçe tüm sayfalarının onaylayan kişinin ismi ve unvanı,
onay tarihi ve dosyalandığı parsel sayfası gösterilmek suretiyle daire mühürü ile mühürlenerek diğer Tapu Sicil ve Kadastro müdürlüklerinde kullanılabilir.
2) Yabancı Ülkelerce Düzenlenen Vekâletnameler:
Lahey sözleşmesine taraf yabancı ülkelerce kendi ulusal mevzuatlarına uygun olarak düzen-
lenmiş olan vekâletnamelerin 5 Ekim 1961 tarihli Lahey Sözleşmesi gereğince onaylanarak,
onay şerhi verilen ulusal dilin yanına Fransızca olarak “Apostille” (Convention de La Haye du
Octobre 1961) yazısının olması durumunda bu tür vekâletname ve belgeler ile Türkçe çeviri-
lerinin o yerde bulunan Türk Konsolosluğunun onayına gerek olmaksızın doğrudan Müdürlüklerimizce işleme alınması,
Lahey sözleşmesine taraf olmayan yabancı ülke noterlerinin kendi ulusal mevzuatına uygun
olarak düzenlediği (Apostille yazısı bulunmayan) vekâletnamelerdeki noterin imzasının bağlı
bulunduğu makam tarafından, bu merciin imza ve mührünün o yerdeki Türk Konsolosluğunca
onaylanması durumunda Müdürlüklerimizce işleme alınması gerekmektedir.
Ülkemizde
kullanılacak
Kuzey
Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti
noterliklerince
düzenlenen
vekâletnamelerle işlem talebi halinde söz konusu vekâletnamelerde Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti’nde bulunan Konsolosluğumuz onayı aranması gerekmektedir.
Yabancı ülkelerin kendi iç hukukuna uygun olarak düzenlenmiş olan vekâletnamelerde şekil
63
şartları aranmaz.
Türk elçilik veya konsolosluklarınca düzenlenen veya yabancı devletlerin yetkili makamlarınca
düzenlenerek o yerdeki elçilik veya konsolosluklarımızca onaylanan vekâletname ve diğer
belgeler, Dışişleri Bakanlığı veya valiliklerin onayı aranılmadan kabul edilecektir.
Ancak, muhtemel sahteciliklerin ve dolayısıyla Hazine sorumluluğunun önlenmesi bakımından; Yurt dışındaki elçilik veya konsolosluklarımız ile ülkemiz noterlerince düzenlenen
vekâletnamelerin, tanzim şekli ve içeriği ile yetkilinin imzası ve mührünün doğruluğu yönünden tereddüt edilerek kanaata varılamaması halinde, ilgili müdürlükçe telefon, faks, e-mail vb.
tüm teknolojik imkânlardan yararlanılarak kuşku gidermeye yönelik çalışmaların yapılması,
net biçimde kanaat oluşturacak teyidin alınması halinde işlemin yerine getirilmesi, yeterli kanaat oluşturulamaz ise işlemin ret edilmesi uygun olacaktır.
3) Vekâletnamelerde Yetki:
Borçlar Kanununun vekâletnameyi düzenleyen 388.maddesinde “Vekâlet akdinin şumulü
(kapsamı) mukavele (sözleşme) ile sarahaten (açıkça) tespit edilmemiş ise, taallük eylediği
(ilişkin olduğu) işin mahiyetine göre tayin edilir. Vekâlet, vekilin takabbül eylediği (üstüne aldı-
ğı, yüklendiği) işin yapılması için icap ed en (gereken) hukuki tasarrufları ifa (yerine getirme)
salahiyetini şamildir (yetkisine kapsar). Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkça vekil, dava ikame
edemez, sulh olamaz, tahkim edemez, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, hibe edemez, bir
gayrimenkulü temlik veya bir hak ile takyit edemez” denilmektedir.
Anılan madde; vekâlet konusu ana işlemin yapılabilmesi için öncelikle yapılması gereken iş-
lemler varsa bu işlemlerin ayrı bir yetki almaya gerek olmadan yapılabileceğini açıklamaktadır.
Bu nedenle vekâletname ile verilen temel görevin yapılabilmesi için öncelikle yapılması gere-
ken iş ve işlemler varsa, bunların yerine getirilmesine yönelik yapılan işlemler için özel yetki
aramaya gerek yoktur.
Bu anlamda;
Vekâletnamedeki sahibi bulunduğum taşınmazları dilediği bedel ve koşullarla satmaya ibare-
si, satışa konu taşınmazın varsa öncelikle intikalini ve iştirakının feshini, basit yazım hataları
ile belgelenmesi halinde isim yanlışlıklarını yine yanlışlık varsa kaydının düzeltilmesini, ka-
mulaştırılmasını, satış ve kanuni ipotek tesisini ve kanuni ipoteğin terkinini kapsar. Yani satış
için verilen ana yetkinin gerçekleştirilebilmesine yönelik olarak yapılması zorunlu olan tüm
işlemleri kapsar.
64
Yine vekâletnamedeki satış, bağış, ipotek vb. yetkiler bu yetki öncesi yapılabilen kadastral
işlemleri de kapsar. (Örn: satılacak yerin aplikasyonu, çapının verilmesi vb.)
Vekâletnamede; “sahibi bulunduğum taşınmaz malları satmaya “ ibaresi vekâlet verenin
vekâlet verdiği tarih itibariyle adına kayıtlı olan tüm taşınmazları ile vekâlet veriliş tarihinde
tescilsiz edinilmiş taşınmazı varsa (Hükmen kazanılmış ama tescil edilmemiş taşınmaz, murisin ölümü ile tescilsiz kazanılmış miras payı vb.) bu payları da kapsar. Çünkü mahkeme kararının kesinleşmesi ile karar lehtarı, ölüm olayının gerçekleşmesi ile birlikte ölenin mirasçıları
taşınmazlar adlarına tescil edilmese bile hukuken bu taşınmazların sahibidirler.
Vekâletnamede; adıma kayıtlı olan taşınmazları satmaya ibaresi vekâletin veriliş tarihinden
sonra edinilen taşınmazları kapsamaz. Bu nedenle her somut olayda vekâletin veriliş tarihi ile
gayrimenkulün edinim tarihi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi gerekir.
Vekâletnamede aksine hüküm yoksa satış yetkisi tescili ve bedeli almayı da içerir.
Vekâletname ile yapılan ipotek işleminde asıl olan vekâlet verenin kendisi için alacağı borç/
kredi için taşınmazın ipoteğe konu edilmesidir. Müvekkil kendisi dışında 3.bir kişinin (gerçek
veya tüzel kişi olabilir)borcunun teminatı olarak vekâlet vermiş ise, vekâlet içeriğinde bu durumun özellikle belirtilmesi gerekir.
4) Avukatların Dava Vekâleti İle İşlem Yaptırmaları:
a) Kesinleşmiş mahkeme kararının infazını isteyen avukatın sunduğu dava vekâletnamesinin
işleme kabul edilmesi gerekir. Hükmün infazına ilişkin özel yetki ve fotoğraflı vekâletname
aranılmasına gerek yoktur.
b) Avukatlık Kanununun 56.maddesi gereğince avukatın onayladığı vekâletname örneği ile
ilişkin olduğu akit ve tescil işlemi yapılabilir. Ancak bu vekâletnameye Türkiye Barolar Birliği
tarafından bastırılan pulun yapıştırılmış olması gerekmektedir.
c) Avukatlık Kanununun 56.maddesi ve Avukatlık Kanunu Yönetmeliğinin 18. maddesinde
hükme bağlanan yetki belgesinin, belirtilen yasal hükümler karşısında vekâletname niteliği ta-
şıdığı kuşkusuz olmakla birlikte Noterlik Kanununun 84.maddesi gereğince vekâletnamelerin
düzenleme şeklinde tanzimi zorunlu olduğundan, noter tarafından düzenleme şeklinde tan-
zim edilmeyen yetki belgelerinin bir hakkın tescil, terkin ve tadiline yönelik bir tapu işleminde
kullanılabilmesi ve yetkisini müvekkilinden aldığı vekâlet ile kanıtlayan avukatın, bu yetkisini
resimsiz ve imzasının tevsik edilmesine olanak bulunmayan bir yetki belgesi ile devretmesinin
tapu sicili uygulamalarına uygun düşmeyeceği de açıktır.
65
5) Velayet, Vesayet, Tutukluluk Durumunda Verilen Vekâletnameler:
Vasinin, vesayeten verdiği vekâletname azledilmediği sürece geçerlidir. Kısıtlıya yeni vasi tayin edilmesi vekâleti sona erdirmez. Yeni vasinin eski vasiyi azletmesi gerekir. Kısıtlının üzerindeki kısıtlama kalkarsa vasinin verdiği vekâletname kendiliğinden sona erer.
Vekâletname verenin hükümlü olduğu vekâletnamede belirtilir veya bu yönde müdürlüğe bir
ihbarda bulunulursa Medeni Kanunun 407. maddesi gereğince Cumhuriyet Savcılığından ilgilinin 1 yıl ve daha fazla süreli özgürlüğü bağlayıcı ceza alıp almadığı ve bu hükmün kesinleşip
kesinleşmediği yazılı olarak teyit edilerek, bir yıldan fazla süreli özgürlüğü bağlayıcı ceza almış ise kendisine vasi atanmak suretiyle işlemlere yön verilmesi gerekir.
6) Vekâletin Sona Erme Nedenleri ve Azil:
Vekâlet sözleşmesinin sona erme nedenleri Borçlar Kanununun 35, 396 ve 397. maddelerinde belirtilmiştir. Vekâlet ilişkisi aksi kararlaştırılmamış ise (taraflarca ölümden sonra da de-
vam edeceği kararlaştırılmış olabilir) taraflardan birinin ölümü, gaiplik hükmünün ilanı, medeni
hakların kullanılabilmesi yeteneğinin kaybı, iflas, istifa, azil ve süreye bağlanmış ise sürenin
dolması ile son bulur.
Kanunda sayılan vekâleti sona erdiren sebeplerden herhangi birisi bulunmadığı sürece
(vekâletnamenin düzenleme tarihinin üzerinden 10 yıl veya daha fazla zaman geçse bile) o
vekâletname ile işlem yapılmalıdır.
Vekâletten azil herhangi bir şekle tabi değildir. Azil noter vasıtasıyla yapılabileceği gibi, dilekçe, mektup ve faks ile de yapılabilir.
Aynı vekâletnamenin değişik tarihlerde ve birden fazla işlemde kullanılması halinde,
vekâletnamede “Yetki tam, azil yoktur” ibaresi resmi senet üzerine veya tescil istem belgesine
yazılır.
İlgi (a, b, c, d, e) genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi ve gereğini, iş bu genelgenin tüm birimlere duyurulmasını önemle rica ederim.
Mehmet Zeki ADLI
Genel Müdür
66
-9ÇALIŞMA KONUSU İLE İLGİLİ
TÜRKİYE NOTERLER
BİRLİĞİ GENEL YAZILARI
67
GENEL YAZI ÖZETLERİ
Genel yazı 2010/124: Yurtdışı Tebligat ve İstinabe Taleplerinde (2011 yılında) Uyulması Gereken Usul ve Esas lara Dair Adalet Bakanlığı Tebliği (R.G.17.12,2010)
Genel yazı 2010/114: Yurt dışı temsilciliklerimizde düzenlenen vekâletnamelerin teyidinin
alınması için 26.11.2010 tarihinden itibaren “Dışişleri Bakanlığı Çağrı Merkezi” nin 0 312 292
29 29 numaralı telefonunun aranması gerektiği hk.
Genel yazı 2010/85: Vergi numarası ile yabancılar adına araç satışı (Ülkemizden alınmış
yabancılara mahsus kimlik numarası bulunmayan gerçek şahıslara; vergi numarası ile araç
satışı yapılabilir ancak vergi dairesi kayıtlarındaki kimlik bilgilerinde eksiklik bulunmaması
gerekir. Eksiklik varsa tamamlattırıldıktan sonra satış yapılabilir.
Genel yazı 2009/101: Yurt dışı tebligat ve istinabe işlemleri hk. (1990/5 - Genel yazı 2001 Sh.246
– 2004 Sh.341 – 2005 Sh.266 – 2006 Sh.322- Genel Yazı 2007/140 Genel Yazı 2008/127)
Genel yazı 2008/127: Yurt dışı Tebligat ve İstinabe İşlemleri Hakkında Adalet Bakanlığı Tebliği
(1979/21-)
Genel yazı 2008/96: Yabancıların Türkiye’de taşınmaz mal edinmeleri ile ilgili Tapu Kadastro
Genel Müdürlüğü Genelgesi.
Genel yazı 2007/105 352: Tercüme işlemlerinde onaylama şerhlerinin, “İşlem Formülleri” kitapçığındaki onaylama formülüne uygun şekilde yapılması gerekir.
Genel yazı 2007/21 Sh.231: Çevirme işlemlerini yapacak tercümanların, yabancı dil bilgileri
bakımından yeterli kişilerden seçilmesi gerektiği hk.
Genel Yazı 2007/152 Sh.446: Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması
Sözleşmesine taraf olan ülkelerin işlemleri bakımından; Sözleşmenin 6. mad. uyarınca tasdik şerhini (apostil) vermekle yetkili ülke makamları; aşağıdaki internet adresinde ilgili ülkenin
ismi üzerine tıklanarak temin edilebilir ”http://www.hcch.net/index_en.php?act=conventions.
authorities&cid=41”
Genel yazı 2007/153: Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler hakkında.
Genel yazı 2006/153 Sh.345: Kendi ülkesindeki yasal düzenlemeye göre kurulmuş bir şirketin apostil edilmiş belgeleri ve temsile ilişkin kayıtlarının ibrazı halinde, başka bir şirket ya
da hakiki şahıslar ile şirket kuruluşuna dair sözleşmesinin noterlikte onaylanmasında sakınca
bulunmadığı düşünülmektedir.
Genel yazı 2006 Sh.345: Yabancı şirketlerin ortaklıkları.
Genel yazı 2006/131 Sh.312: Türkiye’ de Oturan Yabancıların Nufus Kayıtlarının Tutulması
68
Hakkında Yönetmelik Noterlik çalışmalarını ilgilendiren bölümleri
2005/60 Sayılı: Noterlerce yabancı sermayeli firmalarla ilgili olarak tasdik edilen anonim ve
limited şirket kuruluş ana sözleşmelerinin örneğinin Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye
Genel Müdürlüğüne gönderilmesine gerek olmadığı (Genel yazı 2005/60 Sh.208)
Gn. Yazı 2005/35 Sh.183: Yabancı uyruklu kişiler için vekâletname tanzimi: Vatandaşlarımız ve pembe kart hamillerinin yanısıra talepleri olması halinde Türk uyruklu (veya eski Türk
vatandaşı ya da çift uyruklu) olmayan yabancı şahıslar için de, gerekli bazı koşulları yerine
getirmeleri kaydıyla, temsil ciliklerimizde vekâletname düzenlenmesine başlandığı ancak yurt
dışında yabancılar için vekâletname düzenlenmesi işleminin gerçek şahıslarla sınırlı tutulmasının, yabancı tüzel kişiliği haiz ticaret şirketleri için dış temsilciliklerimizde vekâletname
düzenlenmemesinin uygun olacağı.
Genel yazı 2005 Sh. : Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu (2003/58 – 2004/47)
Genel yazı 2005/86 Sh. 226: Noterliğe işlem yaptırmak amacıyla gelen kişinin Türkçe bilmediğini belirtmesi üzerine; N.K. 74 ve 75. mad. ile N.K. Yön. 96/2 ve 3. fıkrası gereği noterin,
şahsın konuştuğu dili bildiğine kanaat getirdiği bir kimseye H.U.M.K. hükümleri uyarınca yemin yaptırıp, bu hususu tutanakla belgeleyerek istenilen işlemi yapması gerekir.
Genel yazı 26.02.2004 – 2933: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden düzenlenen belgeler
hiçbir tasdike gerek kalmadan kabul edileceği hk.
Genel yazı 2003/34 Sh.165: Yabancı uyruklu kişilerin ikamet tezkeresi ile noterliklerde yeminli
tercümanlık yapamayacakları, Türk soylu kimselerin İçişleri Bakanlığından çalışma izni alındığı takdirde yeminli tercüman olabilecekleri. (1982/4–1983/32–1993/90-)
Genel yazı 2003 /145 Sh.288: Yabancıların Çalışma İzni Hk. Kanun İlgili hükümleri.
Genel yazı 2002 Sh.226: Çeviri işlemleri aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir.
Genel yazı 2002/96 Sh.226: Noterlik dairesindeki özel kartonda yemin tutanağı bulunmayan
bir kimseye çeviri işlemi yaptırılamıyacağı.
2001/57: Yurt dışında bulunan muhataba tebliğ Adalet Bakanlığı kanalıyla mümkündür
(1997/30 –Tebliğ: 2000 Sh. 236)
Genel yazı 1995 Sh. 201: Yabancı uyruklu kişilerin Türk vatandaşları ile birlikte şirket kurarken izleyecekleri yol hk.
Genel Yazı 1996 Sh.161: Yabancı ülkelere yapılacak tebligat hk.
Genel yazı 1995 Sh.177: Çeviri işlemi kaç örnek yapılmış olursa olsun çeviri ücretinin bir defa
alınması, örnek sayısınca çoğaltılmaması gerekir.
69
-10ÇALIŞMA KONUSU İLE İLGİLİ
TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ
GENELGELERİ
70
GENELGE ÖZETLERİ
4 SERİ NO’LU VERGİ KİMLİK NUMARASI GENEL TEBLİĞİ
(22.05.2010 günlü ve 27588 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır)
Yabancı kimlik numarasının, vergi kimlik numarası yerine kullanılması hk. (2010/13)
Çevirme ücretinin % 50’sinin tercümanlara ödenmesi gerektiği hk. Çevirme ücreti (Çevirme
işlemleri ile ilgili olarak uygulama birliği sağlanması amacıyla 2010 yılına ait Noterlik Ücret
Tarifesinin yürürlüğe gireceği 01.03.2010 tarihinden itibaren; No terlik Ücret Tarifesine göre
tahakkuk eden çevirme ücretinin tamamı tahsil edildikten sonra % 50’ si noterler tarafından
tercümanlara ödenecektir. Ödeme nedeni ile tercümanlardan; vergi mükellefi ise fatura, değilse gider makbuzu, serbest meslek mensubu ise serbest meslek makbuzu alınacak, bu miktar
gider olarak gösterilecektir. (2010/7)
Irak Kürt Bölgesel Yönetimine ait belgelerin tercümeleri hk. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY)
tarafından düzenlenen; adres, başlık veya mühür kısmında “Irak” kelimesi içeren (Iraq Kurdistan Regional Government, Kurdistan Regional Government of Iraq, Kürdistan Regional Government-Iraq, Iraq Kurdistan Region, Kurdistan Region of Iraq, Kurdistan, Iraq ...vb.) İş Deneyim
Belgeleri dahil her türlü belgenin hukuki anlamda geçerliliğe sahip belge sayılmasının; adres,
başlık veya mühür kısmında “Irak” kelimesini içermeyen (Kurdistan Regional Government, Kurdistan Region, Region of Kurdistan, Kurdistan .. vb.) belgelerin ise, Irak’ın diplomatik veya konsüler misyonlarınca veya Irak Merkezi Hükümeti’ne bağlı kurumlarca onaylandıktan sonra hukuki anlamda geçerliliğe sahip belge sayılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. (2010/6)
Apostil Tasdikine taraf olan ülkeler hk. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf Ülkeler. (2010/5)
Yurt Dışı Fuarlara Üretici/İmalatçı Firma Adına Pazarlamacı Olarak Katılıma İlişkin Sözleşmede; kapasite raporunun da göz önüne alınması suretiyle, sözleşmede karar altına alınan
hususlara ilişkin taraflarca beyan edilecek değer esas alınarak söz konusu sözleşmeden nispi
harç ve damga vergisi alınması gerekir (2008/5)
Yabancı dilde düzenlenen belirli bir değer ihtiva eden bir kâğıdın noterde tercümesinin yaptırılmak
istenmesi durumunda, söz konusu kâğıdın belli veya hesap edilebilir bir parayı ihtiva edip etmediğine
bakılarak böyle bir tutarın bulunması durumunda nispi damga vergisine tabi tutulması gerekir. Tercüme suretleri ve yabancı dille yazılmış kağıtların suretleri ve tercümelerinin beher sayfasından (fotokopiler dahil) 492 s. Kanuna bağlı (2) s. tarifenin II-5/b pozisyonu uyarınca maktu harç alınır. (2007/36)
İmzasız evrakın Tercümesi ve damga vergisi hk. Tercümesi istenilen evrakın aslında ilgililerin imzalarının bulunmaması halinde tercüme edilebileceği ve Harç-Damga alınmayacağı (2007/22)
Suriyelilerin vekil sıfatı ile temsil olunamayacağı hk. Suriye uyrukluların, Hazinece el konulmuş mal,
hak ve menfaatleriyle ilgili olarak vekil sıfatıyla temsil edilmelerinin mümkün olmadığı hk. (2006/55)
Yabancı ülkelerde düzenlenen tahkim kararının damga vergisi hk. Uluslararası Tahkim Mahİstanbul Noter Odası Hukuk Komisyonu
71
kemesi kararının tercümesinin noterlikte onaylanması halinde söz konusu kararda yer alan
değerlerin toplamı üzerinden, kararın noterlikte tercüme edildiği tarihteki oran üzerinden nispi
damga vergisine tabi tutulması gerekir. (2006/50)
Yabancı vatandaşların ülkelerindeki Türk konsolosluklarında vekâletname düz. hk. Yurt dışındaki temsilciliklerimizin (konsolosluklarımızın) noterlik servislerinde Türk vatandaşlığından
çıkmış, Alman vatandaşı olmuş veya diğer yabancı uyruklu kişilerin talebi üzerine vekâletname
düzenlenmesi; vekâlet verenlerin Türkçe bilmeleri veya vekâletname düzenlenirken bir yeminli tercümanın hazır bulundurulması koşuluyla mümkündür. (2006/40)
K. Irak adlı belgelerin tercüme edilmeyeceği hk. İçeriğinde “Kuzey Irak” adlı oluşumu devlet
olarak kabul eden ibarelerin yer aldığı belgelerin noterliklerde tercüme edilmesinin 1512 s. Kanunun 53. maddesi gereğince mümkün olmadığı hk. (2006/25) Yukarıdaki 2010/6 nolu genelge
ile değiştirildi. (2006/25)
Noter Yakınların tercümanlığı hk. Noterin yakınlarının da tercüman olarak görev yapabileceği. (2006/22)
Küçüklerin yabancı vatandaşlığa geçiş muvafakat nameleri hk. Velayet altında bulunan küçüklerin yabancı devlet uyruğuna Geçebilmesi amacıyla düzenlenen muvafakat nameler hk. (2005/33)
Diplomatik temsilciliklere ihtarname gönderilmesi hk. Diplomatik temsilciliklere ihtarname
gönderilmesi (Özel hukuk ilişkilerinden doğan uyuşmazlıklarla, yargı bağışıklığı tanınmayan
hallerde, “Tebligat Tüzüğü” 45/4. maddesi uyarınca, tebligat evrakının, tebliği çıkaran adli makam tarafından diplomatik kanaldan ilgili yabancı ülke dış temsilciliğine iletilmek üzere Adalet
Bakanlığına gönderilmesi gerekir. (2005/3)
İhracat bedelinin imalatçının ihracat taahhüdüne sayılmasına İlişkin taahhütname hk. (2004/51)
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Hk. (2004/47)
Yabancıların Taşınmaz Mal Edinmeleri Hk. (2003/61)
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Hk (2003/38 nolu genelgemize ektir.) (2003/58)
Doğrudan yabancı yatırımlar hk. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu (4875 s.) nun uygulanması ile ilgili bazı hususlar (Noter aracılığı ile gerçekleştirilecek olan yabancıdan yabancıya,
yabancıdan yerliye ve yerliden yabancıya hisse devirlerinde; izin, vize ve yabancı ortak sermaye payının bloke edilmesi gibi önce ki uygulamalar kaldırılmış, yurt dışında ikamet eden
Türk vatandaşları da yeni kanun ile yabancı yatırımcı tanımına dâhil edilmiştir. Nakit hisse
bedelinin yurt dışından transfer edilip edilmediğine ilişkin kontrol işlemi noterler tarafından yapılacak ve söz konusu hisse devirlerinde ekte örneği bulunan- Doğrudan Yabancı Yatırımcılar
İçin Hisse Devri Bilgi Formu doldurularak en geç bir ay içinde Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne gönderilecektir) (2003/38)
Yabancı kolektif şirket tercümesi hk. Yabancı bir kolektif şirketin ana mukavelesinin Türkiye’ de noterlikte tercüme işlemine tabi tutulması durumunda damga vergisi alınması mümkün değildir (2003/35)
Yabancı plakalı araçlar hk. Yabancı uyruklulara ait MA-MZ grubu plakalar. (2003/14)
72
Yabancı bir kolektif şirket ana sözleşmesinin Türkiye’de noterlikte tercüme işlemine konu olması durumunda damga vergisi alınmaz. (TNB.–2002/3)
Yurt dışında eğitim göreceklerle ilgili taahhütname hk. 2003/2 Sayılı: Yurt dışında öğrenim
göreceklerle ilgili taahhütnameler (..... ‘nın Almanya’da eğitim yaptığı sürece her ay kendisine
2.000 Alman markı - veya en az 650 Euro – göndereceğimi beyan ve taahhüt ederim, şeklindeki taahhütnamelerde damga vergisi alınmaz, üzerinde yer alan değer den nispi harca tabi
tutulur. Ancak, ödemelerin kaç ay süre ile yapılacağının belirtilmesi veya öğrenim süresinin
taahhütnameye yazılması halinde nispi harcın bilinen süreler karşılığı yapılacak ödemenin
toplam tutarı üzerinden tahsil edilmesi gerekir) (2003/2)
Yabancı uyrukluların şirket payının devri hk. Yabancı uyruklu kişilerce Türkiye’de kurulmuş
bulunan şirket pay devirleri (2002/55)
Fahri Konsolosların noterlik görevi hk. Noterlik görevinin Fahri Konsoloslar tarafından yerine
getirilemeyeceği (2002/42)
Yabancı uyruklu kişiler tarafından Türkiye’ de kurulmuş bulunan şirket pay devri Hk. (2002/27)
Merkezi yurtdışında bulunan yabancı şirket ve bankaların ana mukavelelerinin noterlikte tercümesi hk. (2002/3)
Yurtdışında düzenlenen proforma faturaların noterlikte tercümesi sırasında tahsil olunacak
harç ve damga (örnek var Proforma faturaların tercümesi (Proforma faturalar mahiyetleri itibariyle teklif mektubu vasfını haizdir. Bu bakımdan 488 s. Kanuna ekli 1 sayılı tablonun I. Bölümünün 2. fıkrası gereğince maktu en vergiye tabidir. Şu kadar ki söz konusu fatura üzerinde
muhatap tarafından kabulü tazammun edici mahiyette bir şerh verildiği takdirde söz konusu
belgeler akdi muta zammın siparişi kabul mektubu olarak değerlendirilmekte ve ihtiva ettiği
değer üzerinden de binde 7.5 nispetinde damga vergisine tabi bulunmaktadır. (2001/43)
Yurt dışına görevli giden noterlerin yapacakları masraflar hk. (2001/13)
Ecnebi Anonim ve Sermayesi Eshama Münkasem Şirketler Hakkında Kanun’a göre düzenlenen vekâletnameler hk. Ecnebi Anonim ve Sermayesi Eshama Münkasem Şirketler Hakkında
Kanun ‘a istinaden, yurt dışında yerleşik şirketlerin Türkiye’de açtıkları şubelerin Türkiye’ deki
vekillerinin, belli bir yerdeki belirli işlerin görülmesi için başka kişilere vermek istedikleri özel
vekâlet namelerin noterliklerde yapılabileceği (örneği var) (2000/62)
Küçüğün yurt dışını çıkışı için muvafakat name hk. Küçüklerin yurt dışına çıkmaları ile ilgili
muvafakat name (Reşit olmayan kişinin yurt dışına çıkabilmesi için ana ve babasının muvafakat name vermeleri, aralarında anlaşmazlık varsa sadece babasının muvafakatinin yeterli
olduğu, velayeten verilecek muvafakat namelerde onun çocuğu olduğunu belirtecek belge,
boşanma veya velayet kararlarının ve hatta boşanma nedeniyle soyadı değişikliği yapılmışsa
eski soyadını gösterir belge veya örneklerinin müstenidat olarak muvafakat name veya velayeten yapılan diğer işlemlere eklenmesi gerekir. (Medeni Kanun 263. maddesi, Pasaport Kanunu
73
17/c) 1978/18 – 1980/23 birlikte – 2000/61 Sayılı)
Hazine Müsteşarlığı’nın Yabancı Sermaye Çerçeve Kararı Hakkında Tebliği Hk.
Yabancılara ait MA – MZ Plakalı araçlar (Gümrük vergi ve resimleri ödenmeyen ve ülkemize ithali
yapılmayan (MA - MZ) plaka grubu araçların satışının yapılmayacağı, aynı şahısların ülkemizde
de araç edinmelerine imkân tanındığından, ithal işlemine tabi olmayan araçları almalarında ve
satmalarında sakınca bulunmamaktadır) (2000/34 Sayılı: 1997/31 Satışı yapılabilenler: 1999/23)
Türkiye’ye çalışmak veya öğrenim yapmak üzere gelen yabancı uyrukluların araçları hakkında ilgili kurumlar veya üçüncü şahıslar tarafından düzenlenen (bu aracı yalnız kendi ihtiyaçlarında kullanacağı, satmayacağı, giderken aynen götüreceği, her türlü vergi ve resimlerini
ödeyeceğine dair) taahhütnamelerin, muhtevasındaki aracın kasko sigortasına esas değeri
üzerinden nispi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. (1998/52 – 1991/84)
Yurt dışına çıkacak küçükler ve yurt dışından davet edilen kişilerle ilgili (giderlerinin karşılanacağı
konusundaki) taahhütnameler (492 s. Yasanın 42. maddesinin kap samına girmemesi nedeniyle ve
1997/73 s. genelge doğrultusunda maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir. (1998/17)
Yurt dışı davet taahhüdünün harç ve damgası hk. Yurt dışından davet edilen kişilerin Türkiye’ deki tüm ihtiyaçlarının karşılanacağına dair ve olayın mahiyeti gereği belli bir değere
yer verilmeyen taahhütnamenin Harçlar Kanunu 42. maddesi kapsamına girmediği sonucuna
varıldığından maktu damga vergisi ve maktu harca tabi tutulması gerekir (örneği var) (1997/73)
Geçici giriş belgeli aracın satışı hk. Triptik veya geçici giriş belgesi ile ülkemize getirilen araçların satışı işlemlerinin noterliklerde yapılması mümkün değildir (1997/70)
Yurt dışı merkezli bankanın Türkiye’de şube açması hk. Merkezi yurt dışında bulunan bankanın Türkiye’de açacağı şube hk. (1997/68)
Bedelsiz ithal edilen araçlar hk. Bedelsiz ithal yolu ile yurda getirilen araçlar bakımından, ithalatın bizzat hak sahibi tarafından gümrük idarelerine müracaatla yapılması gerekmektedir. Fiili
ithali (aracın vergilerinin ödenerek gümrük denetimi altından çıkması) yapılmayan bir aracın
herhangi bir şekilde bir başkasına devri söz konusu bulunmamaktadır. (1997/64)
Yabancıların Taşınmaz mal iktisapları Hk. 1997/46 Sayılı:
Fax veya fotokopinin tercümesi hk. Fax’ la gelen veya fotokopisi ibraz edilen yabancı belgelerin tercümesinin yapılmasının mümkün olduğu. (1997/38)
Yurt dışı tebligatta aracı kılınacak makam hk. Yurt dışına gönderilecek veya yurt dışından
gelen tebligat taleplerinde Adalet Bakanlığı aracı olarak görev yapmaktadır. Noterlerce düzenlenen ihtarname, azil name gibi evrakın Adalet Bakanlığı kanalı ile yurt dışında bulunan
muhataba tebliği mümkündür. (1997/30)
Yurt dışından gelen malların isim değiştirmesi ile ilgili taahhütnameler hk. Yurt dışından gelen
mallarda isim değişikliğinin yapılması sırasında doğacak her türlü sorumluluğun üstlenildiğinin beyan edilmesi, eşyanın aynıyla ve CİF değeriyle ilgili bir taahhüdü içermemektedir. Bu
74
haliyle noterce düzenlenen ve Giriş Gümrük Müdürlüğüne verilen taahhütnamenin mevzuatta
esasen belirtilmiş bulunan yasal yükümlülüklere uyulacağını beyan, ifade ve teyit ettiği anlaşılmaktadır. Böyle bir belgeye eşyanın CİF değerinin yazılması zorunluluğu getirilmesi ve anılan
değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınması uygun değildir. (Danıştay 9.Dairesi
18.03.1997 tarih 1996/5054 E. 1997/831 K.s. kararı). (1997/28)
Yurtdışıdan gelen teminat mektubunun tercümesi hk. Yurtdışında düzenlenen “teminat mektubu” başlıklı işleme ait nispi damga vergisinin, teminat mektubunda belirtilen mal bedelinin,
işlem tarihindeki kur dikkate alınarak bulunacak TL. karşılığı üzerinden Kanuna ekli (1) sayılı
tablonun I-4/a fıkrasına göre binde 6 (halen binde 7.5) nispetinde tahsili gerekir. İşlem tarihinden kast edilen, teminat mektubunun Türkiye’de hükmünden yararlanıldığı yani noterlikte
tercümesinin yapıldığı tarihtir. (1997/20)
Çeviri işlemlerinden alınacak harç ve damga hk. Herhangi bir belgenin Türkçe’ den yabancı dile
veya yabancı dilden Türkçe’ ye çevrilmesi işleminde; asıl yazı ile yapılan çevirisinin birlikte eklenmesi halinde, her iki kağıdın beher sayfasından 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II-5/b
bendi gereğince maktu suret harcının alınması gerekir. (1985/9 sayılı genelgemiz hakkında.) (1997/2)
Distribütörlük tercüme işlemleri HkMünhasır Dağıtım Anlaşması başlıklı sözleşmenin tercüme
için notere getirilmesi halinde; anlaşma süresince distribütörce satın alınması taahhüt edilen
asgari parça miktarının noterdeki işlem sırasında hesaplanan parasal değerinin toplamı üzerinden, 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-1/a fıkrasına göre binde 6 nispetinde damga
vergisine tabi tutulması gerekir. Öte yandan, imza ve mühür tasdiki söz konusu olmaksızın
tercüme için noterliklere getirilen bahse konu kağıdın 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin
II-5/b fıkrasına göre sadece tercüme harcına tabi tutulması gerekir (örneği ekli) (1996/54)
Garanti mektubu tercüme işlemleri Hk. Garanti Mektubu başlıklı, yabancı dilde yazılmış kağıdın, imza ve mühür tasdiki istenme den sadece tercüme için noterliğe getirilmesi halinde;
damga vergisi alınmaması, 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II-5/b fıkrasına göre tercüme harcına tabi tutulması gerekir (örneği ekli) (1996/46)
İşlemlerdeki döviz değerinin hesaplanması. Yabancı para birimini taşıyan sözleşmelerin noterlerde onayı sırasında, günlük basının ekonomi sayfalarında yer alan T.C. Merkez Bankasınca saptanmış son döviz kurlarını muhtevi ilanların, gazetenin tarih kısmı da görülecek
şekilde işleme eklenerek yapılmasının uygun olacağı. (1996/21)
Belediye Meclisi Toplantı kararı Hk. Belediyenin taşınır ve taşınmaz mal varlığını, yıllık gelirini
ve yapacağı yatırımları konu alan “Belediye Meclisi Olağanüstü Toplantı Kararı” nın aslı damga vergisine tabi olmadığından noterlikte çıkarılacak örneğinin de damga vergisine tabi tutulmaması, bu kağıdın yabancı dile çevrilmesi halinde (2) sayılı tarifenin II-5-b bendi gereğince
maktu harç alınması gerekir. (1995/57)
Bazı işlemlerin noterliklerde yapılıp yapılmayacağı (yabancı ülkeye gidiş için vize alma, pasaport teslim tutanağı, taahhütname vb) Kanun ve kamu düzenine aykırı ise yapılamaz (1995/42)
75
Tercümanın yasaklılık hal¬leri Hk. Çevirmenin (tercümanın) yasaklılık halleri (Noterlik Kanunu
76.madde) Fabrikada işçi statüsü ile çalışan kişinin, o fabrika sahibinin veya yöneticisinin
ilgilisi bulunduğu işleme aralarında menfaat ilişkisi bulunması nedeniyle tercüman olarak katılamayacağı düşünülmektedir. (1995/11)
Tercümesi istenilen ve değer ihtiva eden kâğıdın Damgası hk.1994/17 ve 1994 / 34 sayılı Birlik
genelgeleri Hk. Yurt dışında düzenlenerek tercümesinin yapılması için notere getirilen (sadece
resmi daireye verildiğinde damga vergisine tabi tutulması gereken beyanname dışında kalan)
kâğıdın 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kâğıtlardan olması durumunda söz
konusu kâğıdın notere tevdi edilmesi resmi daireye ibraz kapsamında mütalaa edilmemekle
birlikte noterlikte tercümesinin yaptırılmasıyla bu kâğıdın hükmünden yararlanılmış olacağından, damga vergisi mükellefiyetinin kâğıdın hükmünden istifade edenler tarafından Kanuna
ekli (1) s. tabloda belirti len miktar veya nispetlerde yerine getirilmesi gerekir. Bu genelgenin
1994/17 ve 1994/34 sayılı genelgelerle birlikte değerlendirilerek uygulanması. (1995/8)
Hacizli araçların yurt dışına çıkarılmasına yetki veren vekâletnamelerin, İ.İ.K. 86. mad. uyarınca, alacaklının muvafakati ve icra müdürlüğünün izniyle yapılabileceği (1995/6)
Yabancıların ülkemizden ihraç kaydı ile (indirimli fiyatlarla) edindikleri taşıtlar hk. Bu taşıtlar
belirli süreler sonunda yurt dışı ederek aynı statüdeki diğer yabancılara satılmasının veya
devredilmesinin mümkün olduğu, bu araçların Türkiye’de yerleşik Türklere satışı halinde ise,
mezkûr araçları satın alırken kendilerine tanınmış yurt dışına çıkma koşulu indiriminin ödenmesi şartının aranacağı (1995/5)
Yabancı Apostik tasdik onay makamları: 1990/51 sayılı genelge listesinde yer almayan ülkelere ait Apostil-tastık onay makamları listesi hk. (1994/79)
Yabancıların vasiyetnameleri: Yabancı uyrukluların vasiyetname düzenletmesi. (1994/59)
Yabancı uyruklunun Türkçe bilmemesi hk. İlgilinin gerçek iradesinin noter tarafından öğrenilmesi gerektiğinden, işlem ilgilisi Türkçe bilmediği takdirde N.K. 74, 75, 76 ve 103. maddeleri ile
N.K.Yönetmeliği 96. maddesindeki prosedüre uygun olarak işlem yapılması gerekir. (1994/40)
Noterlikte tercümeye getirilen proforma faturalar mahiyetleri itibariyle teklifname (teklif mektubu) olduğundan damga vergisine tabi değildir. Ancak söz konusu fatura üzerinde muhatap
tarafından kabulünü gösterir mahiyette bir işaret veya şerh ya da imza olduğu takdirde akit
olarak değerlendirilerek değer üzerinden nispi damga vergisi alınacaktır. TNB. —1994/34
Yabancı elçilik ve konsolosluklarca düzenlenen kâğıtların tercümesi (1994/17)
Bazı işlem tercümeleri Hk. (1994/7)
Yabancıların tercüman olması hk. Yabancı statüsündeki kişilerin noterlikte yeminli tercüman
olamayacakları. (1993/90)
Yabancılara ait satış vaadi sözleşmeleri hk. Yabancılara ilişkin satış vaadi işlemlerinin herhangi bir mercie bildirilmesine gerek olmadığı hk. (1993/45 birlikte) 1993/80
76
Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kal¬dırılması Hk. (1993/79)
Dış Kaynaklı Kredi İşlemleri Hk. (1993/76)
Vatansızların vasiyetname düzenletmeleri hakkında: Ülkemizde bulunan vatansız kişilerin,
Türk Hukukuna uygun olarak noterlikte resmi vasiyetname düzenletmelerinde hukukumuza
göre bir sakınca bulunmadığı.(1993/70)
Apostile gerek olmadı hk. Bulgaristan’dan yurdumuza gelecek ziyaretçiler için Türkiye’deki
yakınları tarafından noterliklerde düzenletilen taahhütnamelerin, pasaport alınması sırasında
Bulgar makamlarına ibrazının gerekmediği anlaşıldığından noterin imza ve mührünün valilikçe onaylanmasına gerek bulunmamaktadır (1993/34)
Bazı sözleşmelerin noterlerce tercümeleri Hk. Merkezi yurt dışında bulunan şirket ve ban-kaların
Türkiye’de açılan şubeleri ile ilgili olarak resmi mercilere ibraz edilmek üzere noterlikte tercümesi yapılan ana sözleşmenin damga vergisine tabi tutulup tutulmayacağı hususu. (1993/21)
Dış Kaynaklı Kredi İşlemleri hk. (1993/7)
Hiçbir resmi merciin onayını taşımasa da yabancı belgenin bu konuda şerh verilerek tercümesi yapılabileceği hk. (1992/27)
Türkçe ve yabancı dilde yazılmış sayfaları bulunan noterlik işlemleri hk. (1991/82)
Tercüme işlemlerinin (A) cilt bendine konulacağı hk. (1991/23)
Yurt dışından davet kâğıtları içeriği hk. Yurt dışından davet edilen kişilerle ilgili taahhütnamelerde davet edilen kişi veya kişilerin isim, soyadı ve kimliklerinin açıkça işlem kâğıdına
yazılması hk. (1990/84)
Göçmen vatandaşlarımızın yapabilecekleri işler hk. Göçmen soydaşlarımızın yeminli tercümanlık yapabilecekleri ve sendikalara üye olabilecekleri. (1990/60)
Belgelerin tasdik mecburiyetinin kaldırılması hk. Yabancı Resmî Belgelerin Tasdik mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi. (1990/51)
Apostil Makamları hk. Lahey sözleşmesine taraf ülkeler ve ülkelerin Apostil makamları. (1990/51)
Bazı çeviri ücretlerinin ortak hesaba yatırılacağı Hk. (1990/42)
Türk konsoloslarınca yapılan işlemler hk. Türk Konsolosluklarınca yapılan işlemler hiçbir tasdike tabii değildir. (1990/33)
Birkaç dilde yazılmış sözleşmeler Hk. Burada yapılan iş bilirkişilik değil tercümanlık olup Noterlik Ücret Tarifesinin ilgili bölümünün uygulanması gerekir. (1990/31)
77
Noterliklerde yapılan tercümeler Hk. (1990/05)
Limitet şirket ortakları arasında bir küçüğün bulunması halinde çocuğun bir kayyım la temsili
uygun olur. (1989/76)
Türk soylu Bulgar vatandaşı işlemleri hk. Türk soylu Bulgar vatandaşlarının Türkiye’ ye davetleri için düzenlenecek taahhütnamelerde önce Türk isim ve soyadlarının, sonra da parantez
içinde Bulgar idaresince değiştirilen isim ve soyadlarının yazılması hk. (1989/43)
Gecici ikamet tezkeresi ile yapılabilecek işler hk. Geçici ikamet tezkereli kişiler noterde; menkul mal alım satımı, taşıt alım satımı (Kara yolları Trafik Kanunu Yönetmeliği 55/e maddesi
dikkate alınarak), sınırlayıcı kanun hükmü olmayan diğer konularda genel olarak irade beyanlarını gösteren vekâlet, bağış ve benzeri işlemleri yaptırabilirler, yabancı uyruklular için tehdit
hükümleri saklı kalmak ve mütekabiliyet şartı aranmak kaydıyla mevzuatımız çerçevesinde
taşınmaz malları temellük edebilirler. (1989/33)
Noterin tercüman olup olamayacağı hk. İlgilinin Türkçe bilmemesi halinde tercüman bulundurulması zorunludur, noterin o yabancı dili bilmesi sonuca etkili değildir, tercümanlığı noter
yapamaz. (1989/4)
Noter kâtip ve hizmetlisinin tercüman olması hk. Noterlik işlemini noter yapmakta ise, noterlik
kâtibi veya hizmetlisinin tercüman olmasında yasal bir sakınca bulunmadığı hk. (1988/73)
Tercümede işlem fotokopisin eklenmesi hk. Yabancı ülkede yapılmış vekâletname veya sair
belgeye istinaden noterliklerde işlem yapılıyorsa bu belgenin bir fotokopisinin işleme mutlaka
eklenmesi hk. (1988/14)
Diplomasice tanzim olunan evraklarda tasdik mecburiyetinin kaldırılması hk. Diplomasi ve
konsolosluk memurlarınca düzenlenen belgelerde onay işleminin kaldırılmasına dair Avrupa
Sözleşmesi hakkında. (1987/62)
İki dilde yazılmış evrakın tasdiki hk. Birkaç dilde yazılı işlemlerin, sözleşmelerin noterlikçe onaylanmaları istendiğin de önce, yabancı dildeki sözleşmenin kapsamının belirlenmesi bakımından, tercüman marifetiyle metinler arasında uygunluk bulunup bulunmadığı belgelendirilmelidir. (1987/53)
Yabancıların taşınmaz kiralamaları hk. Yabancı kişilerin ülkemizde (uzun süreli) kira sözleşmeleri yapmalarını yasaklayan veya kısıtlayan bir hüküm mevzuatımızda bulunmamaktadır. (1987/43)
Geçici belgeli taşıtların satışı hk. Triptik veya Geçici Giriş Belgesi ile yurt dışından getirilmiş
taşıtlar, tekrar yurt dışı edilmek kaydıyla Türkiye’de bir yabancıya satılabilir. (1987/13)
Türk Apostil yetkili makamları hk. (1985/101)
Tercümanların vasıfları hk. Noterliklerde yaptırılan çeviri işlemlerinin yeminli, yeterlik belgesi
olan gerçek kişilere yaptırılması gerekir. (1985/100)
78
Yurt dışı işçilerin SSK. beyannameleri hk. Yurt dışından kesin dönüş yapacakların (beyanlarının
gerçeğe aykırı olması halinde SSK. nın bütün zararlarını ödeyeceğine dair) verecekleri taahhütnamede değer gösterilmesi ve buna göre nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir. (1985/77)
İşlemlerdeki döviz hesaplaması hk. Yabancı ülkelerde veya Türkiye’ deki konsolosluklarında
yapılan ve değer ihtiva eden işlemlerin içinde yer alan yabancı paraların, T.C. Merkez Bankasınca tespit edilmiş son döviz satış kuru esas alınarak Türk Lirasına çevrilmesi, harç ve
damga vergisinin de bu miktar üzerinden alınması gerekir. (1985/50)
Çeviriye örnek ekleme hk. Çevirme işlemlerinde ilgilinin talebi halinde, çevrilen asıl belgenin
fotokopisi veya örneğinin de çeviri evrakına eklenmesinin mümkün bulunduğu hk. (1985/9)
Yabancı resmi belgelerin tasdik mecburiyetinin kaldırılması hk. (1984/39)
Türkiye’ye davet taahhütnameleri hk. Bulgaristan’daki akrabalarını turist olarak davet edenlerin, masrafları karşılayacaklarına dair verecekleri taahhütnameler. (1984/34)
Diplomatik temsilciye tebligat hk. Yabancı devletin diplomatik temsilcilerine, özel hukuk ilişkilerinden doğan hukuki uyuşmazlıklar için tebligat yapılmasında yasal bir sakınca bulunmadığı. (1984/6)
Türk soylu yabancıların tercüman olup olamayacağı hk. Türk soylu yabancıların noterliklerde
yeminli tercümanlık yapabilmeleri için İçişleri Bakanlığından izin aldıklarına dair belge ibraz
etmeleri şarttır. (1983/32)
Yurt dışında çalıştırılacak işçi taahhüdü hk. Yurt dışında çalıştırılacak işçi sayısının, çalışma
sürelerinin ve tahmini ücretlerinin taahhütnamede gösterilmesi ve (% 30 u üzerinden) harç ve
damga vergisi alınması gerekir. (1983/23)
Tercüman secimi hk. Tercüme işlemlerinde ve tercümanın seçiminde kanun ve yönetmelik
hükümleri nin titizlikle uygulanması (1982/17)
Yabancıların tercümanlığı hk. Türkiye’de bulunan yabancı uyruklu kişilerin resmi nitelikte ve gizliliğe tabi olan noterlik işlemleri nedeniyle yeminli tercüman olarak kullanılmamaları hk. (1982/4)
Yunanistan’da zarara uğrayan vatandaşlar (1062 Sayılı Yasa) (1981/78 1981/76)
Tercümeye örnek eklenmesi hk. Yabancı dildeki kâğıtların örneğinin çıkartılması işleminde
asıl belge fotokopisinin işleme eklenmesi, diğer çeviri işlemlerinde buna gerek olmadığı hk.
(1981/23)
Yabancı dildeki yazının örneğini çıkarma hk. Bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir
yazıya çeviri yapılması, yabancı dildeki bir yazının örneğinin çıkartılması işlemleri ve ekleri.
(1981/12)
Tereddüt halinde Türk konsolosluğunca düzenlenen vekâletnamelerin tasdikini isteneceği hk.
(1980/31)
79
Yurt dışına çıkacak küçükler hk. Yurt dışına çıkacak reşit olmayan çocuklar için velayetin verilecek muvafakatlerde aranacak belgeler hk. (1980/23)
Yabancı belgelerden alınacak harç ve damga hk. Yabancı memleketlerle Türkiye’ deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kâğıtların tercüme ettirilmesi veya örnek çıkartmak
üzere noterliğe getirilen kanunda gösterilen istisnalar dışındaki kâğıtlardaki değer üzerinden
nispi damga vergisi ve sayfa ya göre harç alınması gerekir. (1980/18)
Yabancı belgelerden alınacak harc ve damga hk: (1978/42)
Yabancıların kira sözleşmeleri hk. Yabancı kişilerin Türkiye’ de uzun vadeli kira sözleşmeleri
için başvurmaları halinde ilgili makamların izin ve görüşlerinin alınması gerekmez. (1978/31)
Yurt dışında kullanılacak evrak hk. Yabancı ülkede kullanılacak evrakların ilk önce Valilik tarafından onaylanması hk. (1978/17)
Yurt dışında getirilen araçların satışı hk. Triptik, geçici kabul ve gümrük geçiş karnesi ile yurt
dışından getirilen otomobillerin bir yabancıya veya 3. şahıslara satışı mümkün değildir, süreleri sonunda aynen yurt dışına çıkarılması gerekir. (1978/2)
Tercüme işlemlerin ücret hesaplaması hk. Tercümelerde yazı ücreti ve harç 1975/9 s. genelgedeki esas üzerinden (50 harf bir satır, 20 satır bir sayfa hesabına göre) alınır, tercüme ücreti
ise 20 satırlık her sayfadan tam, 10 ve daha az satırdan yarım olarak alınır. (1975/21)
Tercüme işlemlerin ücret hesaplaması hk. Harcın ve ücretin sayfa üzerinden hesaplanması hallerinde 20 satır bir sayfa, 50 harf bir satır itibar olunacak, son sayfa 20 satırdan eksik olsa da bir
sayfa kabul edilecek, bu kural birden çok sayfayı kapsayan çevirilere de uygulanacaktır. (1975/9)
80

(APOSTİL) YABANCI İŞLEMLER

Transkript

Benzer belgeler

Türkisch Übersetzung laut Google: M² (266m ²) küçük bir plato

Pablo Neruda ve Namaz