Salmonella

Salmonellozda Güncel Durum
4. TÜRKİYE ZOONOTİK HASTALIKLAR SEMPOZYUMU-ANKARA
Dr. Vedat TURHAN
GATA Haydarpasa Eğitim Hastanesi
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Srv.
İstanbul-TR
1
§ALMONELLA








§ almonella fakültatif anaerob, gram
negatif, flagellallalı rod
2-3x 0.4-0.6 um boyutlarındadır
(Yousef and Carlstrom, 2003; Montville and
Matthews, 2008).
Filogenetik ağaç 16 s ribozomal RNA
veya diğer gen sekansları ile
2463 salmonella serotipi
Bu serotipler ise 16 S ribozomal RNA
sekans analizlerindeki farklılıklar göz
önüne alınarak
2 tür :
Salmonella enterica (2443 serotip)
Salmonella bongori (20 serotip).




Salmonella enterica I-II-III-...VI seklinde numaralandırılan 6
subgruba ayrılmaktadır. Salmonella enterica subspecies I
başlıca sıcak kanlı hayvanlardan izole edilir ve klinik izolatların
%99'undan fazlasından sorumludur
geriye kalan alttürler ve S.bongori ise başlıca soğuk kanlı
hayvanlardan izole edilir ve klinik izolatların %1'înden daha
azından sorumludur.
….Kauffmann türleri Salmonella typhimurium şimdilerde
“Salmonella enterica subspecies I serotip Typhimurium” olarak
adlandırılmaktadır.
Pratikte ise “S. enterica serotip Typhimurium” olarak
adlandırılmaktadır ve kısaca “S. Typhimurium” olarak
yazılmaktadır.
(Andrews and Baumler, 2005; Parry, 2006; Bhunia, 2008).

Son yıllarda ise özellikle
endüstriyel açıdan gelişmiş
ülkelerde taze meyve ve
sebzelerin
kontaminasyonundan
kaynaklanan gıda kaynaklı
salgınların insidansındaki artış
büyük bir endişe sebebi

Her yıl § kaynaklı yaklaşık
olarak 16 milyon tifo, 1.3 milyar
gastroenterit ve 3 milyon kadar
da ölüm vakası ortaya
çıkmaktadır.
(Bhunia, 2008).
TİFO (Kara humma, Typhus abdominalis,
Typhoid fever, Enteric fever...)



“Salmonella familyasından
Eberth basili ile husule gelen,
ağız yolundan besin maddeleri
ile girerek ince barsağın lenfa
dokusunda nekrozlar yapan,
bakteriyemi ile seyreden genel
bir lenfa sistemi infeksiyonudur.
Hastalık yüksek ateşle 3-4 hafta
devam eder.
Nabızda diskordans, dalakta
büyüme görülür. Barsak
kanaması, delinmesi vb gibi
komplikasyonları vardır. Bizde
endemik şekilde mevcuttur.
Endemo epidemilerine rastlanır”
(Behiç Onul, 1955).




Tifo bütün dünyada yaygın bir
hastalıktır.
Birçok yerlerde daima
sporadik vakalarına tesadüf
edilir.
Tifo bizde de hiç bir zaman
eksilmeyen bir infeksiyondur.
Bir çok şehirlerimizde her
sene yaz aylarına doğru
endemo endemik vakalarına
rastlanılır. Senenin her
mevsiminde sporadik bir
halde tifoya tesadüf etmek
mümkündür...



Tifo aynı zamanda bir ordu ve harp
hastalığıdır. I. Dünya Savaşında
Avrupada çarpışan bütün ordularda
tifo çıkmıştır…
..tifo aşısını muntazaman olarak
tatbik eden Amerikanın, er sayısı 4
milyonu aşan ordusu içinde
yalnızca 1529 tifo vakası çıkmıştır.
Bizde tifo aşısı uygulamasına
Birinci Dünya Savaşında
başlanmıştır. Bundan sonra ise
epidemiler ve hasta sayısı oldukça
azalmıştır. İstiklal savaşında tifo
zayiatımız oldukça azalmıştır…”


Tifo basilinin rezervuarı
insanlardır…hastaların veya
portörlerin dışkı veya idrarları ile
çıkar. Dış şartlara dayanıklı
oldugundan dolayı sağlamlara
kontakt infeksiyon yolu ile direkt
veya, su, süt, besin maddeleri,
sinek gibi aracılarla indirekt
bulaşır.
Tifo basilinin idrar ile de çıkması
infeksiyonun bulaşıcı vasfını
arttırır. Tifo basilleri hastaya veya
kullandığı maddelere el teması
ile bulaşabilir, bakıcılar, doktorlar
bu yolla infekte olabilirler.

Bazen yaz mevsimlerinde
ufak bir bölgede bir
mahallede su epidemisi
şeklinde tifo vakaları görülür.
Buna sebep yazın suyun
zaman zaman kesilmesidir..
Su kesilince borular içerisinde
menfi bir tazyik hasıl olur.
Kanalizasyon borularının su
borularının üstünde yerleşmiş
olduğu yerlerde ya da su
borularının hemen etrafında
lağım çukurlarının olduğu
yerlerde lağımdan su
borularının içerisine tifo
basilleri geçişi olabilir.

Herhangi bir yerde tifo
endemisi varsa, orada
suların infekte olduğundan
hiç şüphe edilmemelidir.
Tifo basili insanlara %80
oranında su ile bulaşır.
TİFO-TR

T.C. S.B., TSHGM verilerine göre tifo morbidite hızı (100 000)
1970-1989 arasında 1.39 ile 11.98 arasında iken 1990’da 17.46’ya
yükselmiş ve takip eden yıllarda artmaya devam ederek 1997
yılında 50.23’e ulaşmıştır. 2002 yılında ise bu değer 34.64’dür.

2002 yılı bildirimlerine göre, Diyarbakır 6072 vaka sayısı ile tifonun
en yüksek olduğu illerden biridir.
Güney Doğu Anadolu Bölgemizde
Tifo Yaygınlığı (Vaka /Yıl)
Vilayet/Yıl
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Diyarbakir
10,623
11,928
10,051
8,226
7,170
6,676
6,068
4,935
3,860
Batman
1326
6022
5911
3918
2946
2587
2516
2416
1734
Mardin
1879
2009
1331
1433
1580
765
957
650
502
Siirt
2124
1660
1836
1005
1050
579
801
615
630
15950
21619
19129
14582
12746
10607
10342
8616
6726
Toplam
11
TİFO-TR
TİFO VAKA SAYILARINDAKİ AZALMA
TYPHOID FEVER CASES PER YEAR
16
12
10
8
6
4
Case numbers
14
19
17
15
13
11
9
7
S1
5
2
0
3
Tifo açısından bu
olumlu tabloda son
çeyrek asır içerisinde
(1985-2012)
kanalizasyon sistemleri
ve merkezi su
sepolama ve dağıtım
sistemleri de dahil
olmak üzere alt
yapıdaki iyileşmeler ve
sosyoekonomik
gelişmelerin çok büyük
katkısı vardır.
1

Years (1993 to 2012)
Gata Haydarpaşa Eğt. Hst. (1993-2012)
ENTERİK ATEŞ ve
SALMONELLOZ VAKA SAYILARI;
İSTANBUL (2006 – 2011)
D Grubu Enfeksiyöz Etkenleri
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Salmonella Typhi
17
5
17
17
7
2
Salmonella Parathyphi A
20
1
2
0
1
0
Salmonella Parathyphi B
91
3
2
2
0
0
Salmonella Parathyphi C
0
0
0
0
0
0
Salmonella O4 (B)
1
0
0
0
1
0
Salmonella O7 (C1)
0
0
0
0
0
0
Salmonella O8 (C2-C3)
0
0
0
0
0
0
Salmonella O9 (D1)
2
1
2
13
8
0
Salmonella O9,46 (D2)
0
2
0
1
0
0
Salmonella O3,10 (E1)
0
0
0
0
0
0
Salmonella O1,3,19 (E4)
0
0
0
0
0
0
Salmonella O13 (G)
0
0
0
1
0
0
Salmonella O18 (K)
0
0
0
0
0
0
Salmonella (diğer)
65
13
49
61
69
51
Salmonella sp. (tiplendirilmemiş)
25
22
6
58
44
2
Tifo…Dünya

Tifo Orta Doğu, Orta ve Güney Amerika, bazı Doğu ve Güney
Avrupa ülkelerinde persistan seyrettiği gibi tüm Afrika, Asya ve
Orta Doğuda endemik bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu bölgelerde
Salmonella' ların yayılması bina içlerindeki su depoları, vahşi
hayvan dışkıları ve bazen de hayvan karkasları aracılığıyla kolay...

Kötü sanitasyon, uygunsuz kanalizasyon tahliyesi ve temiz su
sisteminin olmaması tifo bulaşında temel sebeptir. Enterik ateşin
endemik olduğu bölgelerde halkın ihtiyaçları için göllerden veya
nehirlerden alınan suların kullanılması infeksiyonun temel
sebebidir.

Tacikistanda (Duşanbe) 1995 yılında kaynatılmamış suların
tüketilmesinden sonra 2200 tifo vakası ortaya çıkmış ve 95' i
ölümle sonlanmıştır.Tifo halihazırda gelişmiş ülkelerde büyük
oranda bir seyahat enfeksiyonu olarak görülmektedir.
Tifo…Dünya



yıllık olarak 16-17milyon tifo
vakası
600.000’ ini ex
Mortalite oranları bölgeden
bölgeye göre değişmekle
birlikte uygun AB tedavilerine
rağmen %5-7 gibi yüksek
oranlarda…
“Tifo’cu Mary Mallon’un hikayesi”…1900



Bazı bireyler §’ya karşı doğal
bağışıktırlar. Kronik taşıyıcı olabilirler
ve bu tür vakalar Tifo için yıllarca
doğal rezervuar olarak görev yaparlar.
§.Typhi ile infekte olanların %3’ü ve
NT§’ lar ile infekte olanların % 0.1’i
haftalar veya yıllar boyunca kronik
taşıyıcı olarak kalabilir.
Zengin ev halklarından 50 kişi §.Typhi
ile infekte olmuş, ve 3’ü de ölmüştür.
17
NONTİFOİDAL § ALMONELLOZLAR (NT§)


Günümüzde tüm Dünya’da
nontifoidal § vakalarının 1.3
milyar civarında olduğu ve
bunların da 3 milyon kadarının
ölümle sonlandığı
düşünülmektedir.
ABD de her yıl 2 ila 4 milyon §
gastroenterit vakasının
görüldüğü ve bunların da 500
kadarının öldüğü
bildirilmektedir.

§ vaka sayıları ile ilgili olarak
tam ve gerçekçi bir
değerlendirme yapmak
oldukça güçtür. Çünkü
yalnızca geniş ya da büyük
epidemiler araştırılırken küçük
epidemiler ya da sporadik
vakalar sıklıkla kayıt dışı
kalabilmektedir. Asya, Afrika,
ve Güney ve Orta Amerika
kıtalarındaki pek çok ülkede §’
a ilişkin vaka bildirimi son
derece azdır, sonuçta yalnızca
vakaların %1-10 kadarı rapor
edilmektedir

(Portillo, 2000; Hanes, 2003; Hu ve
Kopecko, 2003).
Sürekli Epidemi; NT§




…ABD'de bir süredir etkili olan
§almonella salgınında 9 kişi öldü,
zehirlenen kişi sayısı da 666'ya çıktı.
Şubat. 2009
WASHINGTON - ABD (“CDC”)’ den yapılan
açıklamada, salgında bugüne kadar 9 kişinin
hayatını kaybettiği belirtildi.
…eylül ayında başlayan ve fıstık ezmesinden
kaynaklandığı anlaşılan salgının, ülke tarihinde
görülen en büyük "ürün geri çekme"
kampanyasına rağmen etkisini kaybetmediğini
açıkladı.
200 firmanın, 17 kategoride toplam 2 bin 100
ürünü gönüllü olarak piyasadan çektiği …, bu
sayının artmaya devam ettiği…
§ almonella Salgın Araştırmaları

ABD' de § salgınlarını
önlemek ve eğer bir salgın
gelişirse erkenden saptamak
ve gerekli tedbirleri almak
üzere başta CDC olmak üzere
değişik kurumlar ve bu
kurumlar bünyesinde bir takım
organizasyonların harekete
geçirilmesi sağlanmıştır.
Böylelikle Salmonella
epidemiyolojisi, salgın sayıları,
Ab dirençli infeksiyonlar ve
subtipleri konusunda
çalışmaların sürekliliği
sağlanmaya çalışılmıştır:







Laboratory-based Enteric
Disease Surveillance (LEDS)
National Notifiable Diseases
Surveillance System (NNDS)
Foodborne Disease Active
Surveillance Network (FoodNet)
National Molecular Subtyping
Network for Foodborne Disease
Surveillance (PulseNet)
National Antimicrobial Resistance
Monitoring System—enteric
bacteria (NARMS)
Foodborne Disease Outbreak
Surveillance (FDOSS)
OutbreakNet (ON)
§ almonella Salgın Araştırmaları
(CDC; 2006-2012)
2012
Hedgehogs – Salmonella Typhimurium
Mangoes – Salmonella Braenderup
Cantaloupe – Salmonella Typhimurium and
Newport
Ground Beef - Salmonella Enteritidis
Live Poultry – Salmonella Hadar
Live Poultry – Salmonella Montevideo
Live Poultry - Salmonella Infantis, Newport, and
Lille
Dry Dog Food - Salmonella Infantis
Raw Scraped Ground Tuna Product Salmonella Bareilly and Salmonella Nchanga
Small Turtles Salmonella Sandiego, Salmonella Pomona,
and Salmonella Poona
Restaurant Chain A - Salmonella Enteritidis
2011























Ground Beef - Salmonella Typhimurium
Kosher Broiled Chicken Livers Salmonella Heidelberg
Turkish Pine Nuts - Salmonella Enteritidis
Ground Turkey - Salmonella Heidelberg
Whole, Fresh Imported Papayas Salmonella Agona
African Dwarf Frogs Salmonella Typhimurium
Alfalfa and Spicy Sprouts Salmonella Enteritidis
Chicks and Ducklings - Salmonella Altona
and Salmonella Johannesburg
Clinical and Teaching Microbiology
Laboratories - Salmonella Typhimurium
Turkey Burgers - Salmonella Hadar
Cantaloupe - Salmonella Panama
§ almonella Salgın Araştırmaları
(CDC; 2006-2012)










Alfalfa Sprouts - Salmonella I 4,[5],12:i:Shell Eggs - Salmonella Enteritidis
Cheesy Chicken Rice Frozen Entrée Salmonella Chester
Frozen Mamey Fruit Pulp - Salmonella Typhi
(Typhoid Fever)
Restaurant Chain A - Salmonella Hartford
and Salmonella Baildon
Frozen Rodents - Salmonella I 4,[5],12:i:Alfalfa Sprouts - Salmonella Newport
Red and Black Pepper/Italian-Style Meats Salmonella Montevideo
Water Frogs - Salmonella Typhimurium




2010
2009
Alfalfa Sprouts - Salmonella Saintpaul
Pistachios - Salmonella (multiple types)
Peanut Butter - Salmonella Typhimurium





Hollanda ve ABD'de
salmonella salgını aa 02.10.2012
Hollandalı kamu sağlığı
yetkilileri, salmonella bakterisi
taşıyan somon fümeyi tüketen
yüzlerce ABD vatandaşı ve
Hollandalının…
…Salmonella bakterisi taşıyan
somon fümenin, Hollandalı bir
şirket tarafından, ülkede ve
dünyada çok sayıda
süpermarkete satıldığı…
Hollanda'da 200'den fazla,
ABD'de de 100'den fazla
kişinin hastalandığı...
Somonları Yunanistan ve
Hollanda'da işleyen şirketin
salgının nedenini araştırdığı…
§ almonella Salgın Araştırmaları
(CDC; 2006-2012)




Raw Produce - Salmonella Saintpaul
Malt-O-Meal Rice/Wheat Cereals Salmonella Agona
Cantaloupes - Salmonella Litchfield







2007
Banquet Pot Pies - Salmonella I 4,[5],12:i:Dry Pet Food - Salmonella Schwarzengrund
Veggie Booty - Salmonella Wandsworth
Peanut Butter - Salmonella Tennessee


2008
2006
Tomatoes - Salmonella Typhimurium

Diyabet kampında salmonella
salgını 11 Temmuz 2011
Almanya’nın Bad Segeberg
kentinde, yaklaşık 600 şeker
hastası gencin, birbirine
tecrübelerini anlatması için
kurulan Diyabet Kampında,
144 kişi salmonella
bakterisinden rahatsızlandı.
…144 genç şiddetli ishal
nedeni ile hastanelere
kaldırıldı.
Bulaş Kaynakları


NT§
veya enterokolit vakaları
ABD'de en sık serotipler olan
Salmonella Typhimurium ve
Salmonella Enteritidis'in 150
suşundan kaynaklanır.
İnfeksiyon daima insan dışkı ya da
atıklarından ziyade hayvan dışkıları
ile kontamine suların içilmesi ya da
gıdaların yenilmesi ile bulaşır.


Avrupa birliği (AB)
ülkelerindeki her 4 broiler
kümesinden biri salmonella
ile enfekte olarak
gözükmektedir;
AB üye ülkelerinde Ekim
2005 yılında başlayıp 2006
yılı Eylül ayında
tamamlananan bir çalışmada
kapasitesi 5000 ve üzeri olan
7440 adet broiler
kümesinden örnekler
toplanmıştır. Kesimden 3
hafta önce alınan örneklerin
%23.7 si Salmonella pozitif
bulunmuştur.

Ticari sürülerde Salmonella bulunma oranları



AB üye ülkeleri içerisinde
S. Enteritidis kontamine
broyderler içerisinde en sık
izole edilen (%37.1)
serovardı
(The EFSA Journal 2007; 98: 1-85)
Diğer sık saptanan
serovarlar ise S. Infantis
(%20.4) ve S. Mbandaka
(%7.9) idi. Dördüncü ve
beşinci ise S. Typhimurium
ve S. Hadar izole edildiği
bildirilmiştir.




Üye ülkelerdeki serovar dağılımı son
derece değişken olarak bulunmuştur.
Broiler kümeslerinin %11 inin
S.enteritidis veya
S.Thyphimurium ile bulaşık
olabileceği tahmin
edilmektedir.
Bu iki tür insanlarda en çok
rastlanan türlerdir.
Salmonella ile bulaşık broiler
kümesleri, broiler etinin
kontamine olmasına neden
olduğundan broilerde
salmonella ile mücadele daha
büyük önem kazanmaktadır.
Pet kaynaklı tifo ve tifo dışı
§ almonelloz vakaları

ABD-kaplumbağa kaynaklı
300 000 adet salmonelloz olgusu.
Bu sebeple ABD’de 1975 yılında
yasal bir düzenleme yapılmış ve
10.2 cm.den daha küçük
kaplumbağaların ticaretini ve
evlerde pet olarak bulundurulması
yasaklamıştır.
Pet kaynaklı tifo ve tifo dışı
§ almonelloz vakaları-III


1944-ilk kez Yılanlardan salmonella Sp.
izolasyonu
1946 -Kaplumbağalardan ve
kertenkelelerden Salmonella sp.
İzolasyonu

1963-İlk kez Kaplumbağa ilişkili
Salmonelloz tanımlandı.

1972 -FDA: Kaplumbağaların satışta
“Salmonella-free” (???) olarak
sertifikasyonu…
1974 -ABD de her yıl 300.000
kaplumbağa ilişkili salmonelloz vakası
görüldüğü bildirildi
1975 -FDA: Viabl tavşan yumurtalarının
veya 10.2 cm den küçük ''karapace
kaplumbağaları''nın satışının
yasaklanması.






The multistate salmonella outbreak
linked to tiny turtles …
According to a CDC outbreak
update Thursday, May 10, the
multistate has increased to 124
cases in 27 states. This is up from
66 cases from 16 states according
to their last update on March 30.
The outbreaks of the three strains of
salmonella, Salmonella Sandiego,
S. Pomona, and S. Poona have
been reported …
More than 90% of reptiles are
asymptomatic carriers of
Salmonella.
Pet kaynaklı tifo ve tifo dışı
§ almonelloz vakaları-III

Söz konusu
düzenlemeler ve
yasaklamalar ile
ABD’de 1970-1976
yılları arasında
kaplumbağa kaynaklı
izole edilen
Salmonella suşlarında
%77 lik bir azalma…

Öte yandan amfibi
veya sürüngen orijinli
petlerle ilişkili 93.000
(%7) Salmonelloz
olgusunun görüldüğü
de bildirilmektedir.



Salmonella ile kontamine olmuş
bir ortam bu bakterinin dış
ortamda uzun süre ile
yaşayabilmesi nedeniyle
infeksiyon kaynağı olarak rol
oynamaktadır.
Daha sonra ise Salmonella rat,
sinek ve kuşlar gibi vektörlere
bulaştırılmakta ve haftalar ya da
aylarca bu hayvanların dışkıları ile
etrafa saçılmaya devam
edebilmektedir.
Bulaşı takiben, domuzlar,sığırlar
ve tavuklar gibi hareketli
hayvanlar bulaşta önemli bir rol
üstlenmektedir.

rezervuar hayvanlar ağız yolu ile çevreden ya da yedikleri kontamine
yemlerden infekte olurlar. İnsanlar rezervuar hayvanlar sayesinde
kontamine olmuş gıdaları yemeleri ya da suları içmeleri sonrasında
infekte olurlar.

Buna karşılık Salmonella Typhi and Salmonella Paratyphi A için
rezervuar hayvan söz konusu değildir. Böylece infeksiyon daha önce
infekte olmuş kişilerin uygunsuz bir şekilde elledikleri/hazırladıkları
gıdaların yenilmesi sonucunda ortaya çıkar (Newell ve ark., 2010).

Bundan başka, Salmonella' nın gıda üretim bantlarına ve
ekipmanlarına bulaşması yine büyük önem kazanmaktadır.
§ almonellozda Ab Direnci ve Güncel Durum

Salmonella bakterilerinde tek
Ab’e karşı direnç 1960'lı yılların
başlarında olmak üzere 50 yılı
aşan bir süreden önce
bildirilmiştir

(Montville ve Matthews, 2008).

O tarihten bu yana S. Arabistan,
ABD ve İngiltere ve diğer bir çok
ülkede artış gösterdiği
bildirilmiştir. Bu direnç Ab’lere
kolay ulaşım imkanlarının
artması ve artan sayıda
uygunsuz Ab kullanımından
kaynaklanmaktadır

(Grob ve ark., 1998; Yoke-Kqueen ve ark., 2007).

Salmonella Typhi' deki hortlayan
direnç özellikle Asya ve Afrikada
tanımlanmıştır ve 1980 sonlarında
Salmonella Typhimurium DT104'in
ortaya çıkması ile birlikte halk
sağlığı açısından ciddi endişeler
oluşmuştur

(Grob ve ark., 1998; Montville ve Matthews, 2008).


MDR- S. Typhimurium DT104'ın
ortaya çıkışı sığır kontaminasyonu
ile ilişkilidir ve diğer gıda kaynaklı
salmonellozlardan iki kat daha fazla
hospitalizasyonla sonuçlanmıştır…
(Gray and Fedorka-Cray, 2002; Yousef and
Carlstrom, 2003).



Öte yandan Salmonella
Albany, Anatum, Havana,
Typhimurium ve Londra
serotiplerinde çoklu AB
direnci ortaya çıktığı iddia
edilmiştir.
(2007).
S. Typhimurium’un Ab direnç oranları
(EFSA/ECDC, 2011)



Geleneksel olarak
kullanılagelen ilk seçenek
Ab’ler olan ampisilin,
kloramfenikol ve TMS’e direnç
Salmonella enterica'daki
MDR'yi belirlemektedir
(Crump ve Mintz, 2010).
Pek çok ülkede MDR
Salmonella'lı infeksiyonların
çoğunluğunun domuz eti ve
tavuk yumurtaları gibi
kontamine olmuş hayvansal
gıdaların tüketilmesiyle ortaya
çıkıyor olması ciddi endişe
sebebi olmuştur.


Tayvan ve Tayland'da
domuzlarda sefalosporin ve
florokinolon dirençli S.
Choleraesuis suşları identifiye
edilmiştir
(Asai ve ark., 2010).

Kuzey Hindistanda tavuk
yumurtaları üzerinde
yapılan kültür
antibiyoğramlar Salmonella
izolatlarının basitrasin,
kolistin ve polimiksin-Bye
karşı dirençli olduğunu
göstermiştir

(Singh ve ark., 2010).
TR


§ almonella İnfeksiyonları ve Direnç
S. Thyphimurium ve S. Enteritidis
başta olmak üzere Salmonella
serotipleri invazif infeksiyonlarda da
sıklıkla karşımıza çıkmakta ve
hastaların dışkı örneği dışındaki
klinik örneklerden (Kan,kemik iliği,
idrar, BOS, püy, plevra sıvısı vb)
sıklıkla izole edilebilmektedir.
Gastroenterit dışı bu tablolar nadir
de olsa olsa karşımıza çıkmakta ve
mutlak Ab gerektirmektedirler.
Bu bakımdan her salmonella
serotipinin antimikrobiyal ilaçlara
karşı direnci sürekli izlenmelidir.

TR- klinik örneklerden
sırasıyla:

S. Enteritidis (%65),
S. Thyphimurium (%23),
S. Paratyphi B (%2.5),
S. Typhi (%2),
Salmonella serogroup C




suşları izole edilmektedir
TR-Çok merkezli bir sürveyans çalışması 2000-2002
Ankara, Antalya, Bursa, Edirne, Eskişehir,
İst., İzmir, Kayseri, Konya, Trabzon

Salmonellozlu insanların klinik örneklerinden elde edilen 620
Salmonella suşunda Ab direnç oranları agar dilüsyon tekniği...
Ampisilin (A),

amoksisilin/klavulanik asit (A/C),

sefotaksim (Cf),

kloramfenikol ©, gentamisin (G),
 tetrasiklin (T), TMS (T/S) ve siprofloksasin (S)'ne karşı R oranları.
Salmonella thyphimurium serotipinde ilave olarak

streptomisin (S) ve sülfonamit (Su) direnci de araştırılmıştır.

(Birsel Erdem ve ark.ları, TÜBİTAK, Proje no: SBAG-2246).
TR-Çok merkezli bir sürveyans çalışması 2000-2002
Ankara, Antalya, Bursa, Edirne, Eskişehir,
İst., İzmir, Kayseri, Konya, Trabzon
Salmonella serotiplerinin direnç modelleri incelendiğinde MDR
(iki veya daha fazla antimikrobiyal ilaca dirençli) suşların oranı
 S. Thyphimurium'da %80.9,
 Serogrup C2'de %46.7,
 S.Paratyphi B'de %24.3,
 Serogrup C1'de %13.1,
 S.Enteritidis %11.1,
 S. Typhi'de %11.1,



Bu sürveyans çalışmasında ülkemizde S.Typhimurium'da en
yaygın direnç modelinin AA/CCSuT (%72.6) olduğu görülmüştür.
(Birsel Erdem ve ark.ları, TÜBİTAK, Proje no: SBAG-2246).
TR-Çok merkezli bir sürveyans çalışması 2000-2002
Ankara, Antalya, Bursa, Edirne, Eskişehir,
İst., İzmir, Kayseri, Konya, Trabzon


Dünyada 1990'larda hızla
yagınlaşarak insanlarda ve
hayvanlarda çok büyük oranlarda
infeksiyonlara neden olan direnç
fenotipi “ACSSuT” şeklinde olan
MDR-Salmonella enterica serotip
Typhimurium Faj Tip 104 (DT 104)
suşlarının oranı ülkemizdeki
yapılan bu çalışmada % 72.5
oranında saptanmış ve önceki
yıllara göre ciddi olarak artış
gösterdiği anlaşılmıştır
(Birsel Erdem ve ark.ları, TÜBİTAK, Proje no:
SBAG-2246).

Ülkemizde yapılan çalışmalarda
nalidiksik asit direncinin ve azalmış
siprofloksasin duyarlılığının
gösterilmesi de yine direnç açısından
dikkat çekici hususlardır.

Ülkemizde ESBL üreten Salmonella
Typhimurium suşlarının (PER-1 Betalaktamazlarının varlığı) 1996 yılından
itibaren gösterilmiş olması da özellikle
çocuklardaki invazif Salmonella
infeksiyonlarında kullanılagelen 3.kş.
sefalosporinlerin etkinliğini kısıtlaması
açısından önemli konulardandır.

(Vahaboğlu H, 1996)
Sonuçlar-I:

Günümüzde, etlik hayvanların hastalıklardan korunması ve
büyümenin promosyonu amacıyla Ab.lerin kullanımına bağlı olarak
MDR Salmonella ile kontamine gıdalardan kaynaklanan insan
salmonelloz vakalarında artış söz konusudur (Yang ve ark., 2010).

Dolayısıyla Ab.lerin herhangi bir endikasyonda özellikle etlik
hayvanlarda kontrolsüz ve sınırsız olarak kullanılması hususu tüm
Dünya'da takip edilmelidir. Böylelikle MDR Salmonella' ların
insanlara bulaş riski azaltılmaya çalışılmalıdır (Zhao ve ark., 2003).

Salmonella' da Ab. direnç kontrol proğramlarının etkinliğinin
sağlanabilmesi için tüm ülkeler arasında sürekli bir sürveyans
faaliyetine ve antimikrobiyal duyarlılık datalarının paylaşılmasına
ihtiyaç vardır (de Oliveira ve ark., 2010).
Sonuçlar-II:


§ salgınlarının takibi, § enf.larının
insan sağlığına olan çok ciddi
etkilerinden dolayı ihmal
edilemez.
Neredeyse tüm dünya ile entegre
ve 100'den fazla yurtdışı
destinasyon ile havayolu ulaşımı,
ticaret, sosyo-ekonomik ve
siyasal ilişkiler vb bağlantılı hale
gelmiş durumdaki ülkemizde §
larla ilgili olarak gıda kalitesi ve
gıda güvenliğini artırmak
amacıyla gerekli stratejilerin
ortaya konulması ve ''çiftlikten
çatallarımıza'' kadar bu
stratejilerin uygulanılması son
derece önem…
Teşekkürler