Yıldızlar, İnsanlar ve Matematik

Transkript

Yıldızlar, İnsanlar ve Matematik
Yıldızlar, nsanlar ve Matematik
Tosun Terzio lu
10/10/2006
Ptolemy MS90-168, skenderiye
• Birçok de i ik kayna a dayanarak yıldızlar
katalo u yaptı.
• Dünya merkezli evren modeli; filozoflar,
kilise ve slam dünyasında tartı ılmaz
olarak 16-17. yüzyıla kadar genel kabul
gördü.
Veri Toplama
Model Önerisi
N. Copernicus
1473-1543, Polonya
• Matematik, dini hukuk, astronomi e itimi
yaptı.
• Piskopos olan amcasının yanında çalı tı.
• Ptolemi’nin evren modeli yerine güne
merkezli bir evren modeli önerdi.
N. Copernicus
1473-1543, Polonya
• Bu modelini ele alan kitabının baskısı
öldü ü gün tamamlandı.
• Kitabı papaya ithaf etmi ti.
• Ancak papa bu kitabı yasakladı ve bu yasak
1835’e kadar sürdü.
Model Önerisi
T. Brahe
1546 - 1601
• Danimarkalı bir asil
• Matematik ve
Astronomi
• Yıldız kataloglarında
ciddi yanlı lar oldu unu
gördü.
• Hven adası ve Prag’da
20 yıl süren gözlemler
yaptı.
T. Brahe
1546 - 1601
•
•
•
•
770 yıldızı gözlemleyip katalogladı.
Gözlemlerini ayrıntılı bir ekilde kaydetti.
Kopernik modelini kabul etmedi.
Ptolemy modelini temel aldı ama de i tirdi.
Gözlem
Veri Toplama
Brahe’nin evren modeli
Brahe’nin evren modeli
Takiyeddin (Mısri)
1521-?
• 1570’te stanbul’a
geldi ve bir yıl sonra
müneccimba ı oldu.
• Galata rasathanesini
kurdu ve 4 yıl orada
çalı tı.
• Rasathane 1583’te
kapatıldı.
J. Kepler
1571 - 1630, Almanya
• Teoloji ve
matematik e itimi
aldı.
• Koyu bir protestan
olmasına ra men
Wallenstein
dükünün müneccimi
olarak çalı tı.
J. Kepler
1571 - 1630, Almanya
mparator Rudolf’un yanında çalı an
T.Brahe’ye katıldı ve onun gözlemlerini
kullanarak üç önemli do a yasasını ortaya
attı.
Verilerden do a yasası
Apolyonus
~MÖ 200, Pergeli
• Bir koninin bir düzlemle kesi mesinden
meydana gelen ekilleri, konik kesitleri
inceledi.
• “Konika” isimli sekiz kitaptan olu an bu
eserini Bergama kralına ithaf etti.
• Son kitabı kayıptır.
• lk yedi kitap Arapça çevirileri sayesinde
kaybolmaktan kurtulmu tur.
Konikler:
•Daire
•Elips
•Parabol
•Hiperbol
•Daire
•Elips
•Parabol
•Hiperbol
Daire
Elips
Parabol
Hiperbol
Kepler’in I. yasası
Bir gezegen güne in etrafında bir elips çizerek
döner. Güne , elipsin bir oda ındadır.
Kepler yasaları
Kepler’in II. yasası
Güne i gezegene birle tiren do ru, gezegen
yörüngede döndükçe, e it zaman
aralıklarında e it alan tarar.
Kepler’in II. yasası
Kepler’in III. yasası
T2=ka3
http://www.astro.utoronto.ca/~zhu/ast210/kepler.html
I. Newton
1642 - 1727
• ngiliz bilim adamı ve
matematikçi
• Büyük eseri olan
“Philosophiae Naturalis
Principia Mathematica”
(1687) içinde mekani in
ana ilkeleri, hareket
yasaları, yerçekimi yasası
yer alır.
Polar koordinatlar
Derivation of the law of Gravity from Kepler’s laws
Derivation of the law of Gravity from Kepler’s laws
Derivation of the law of Gravity from Kepler’s laws
Derivation of the law of Gravity from Kepler’s laws
Derivation of the law of Gravity from Kepler’s laws
Derivation of the law of Gravity from Kepler’s laws
Do a Yasası

Benzer belgeler