Letterhead email template

Yalnızca 14.8 MW Nehir Tipi Hidroelektrik Santrali
Projesi
Türkiye
Proje Özeti
Proje Geliştirici:
Filyos Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş.
Gold Standard Proje Geliştiricisi:
EcoSecurities Group PLC
Mayıs 2009
İLTEKNO
İLERİ TEKNOLOJİ MÜH. A.Ş.
FİLYOS ENERJİ ÜRETİM ve TİCARET A.Ş
Giriş
Bu rapor, proje hakkında teknik bilgi içeren toplamda yaklaşık 90 sayfa büyüklüğündeki Proje Dizayn
Dökümanı (PDD) ve Gold Standard Pasaportu’nu özetlemektedir. Bu iki rapor, EcoSecurities
tarafından Filyos Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. için (bundan sonra ‘Filyos’ olarak anılacaktır) Gold
Standard yönergelerine uygun olarak İngilizce dilinde yazılmıştır.
PDD, Yalnızca Nehir Tipi Hidroelektrik Santrali hakkında detaylı bilgiye ek olarak proje sayesinde
meydana gelecek karbondioksit emisyonu azaltımı hesabını ve proje ömrü boyunca yürütülecek
izleme planını vermektedir. Gold Standard Pasaportu ise projenin detaylı bir risk ve sürdürülebilirlik
analizini vermekte, ayrıca bir sürdürülebilirlik izleme planı ve paydaş danışma sürecinin bir özetini
içermektedir.
Proje Tanımı
Yalnızca Projesi kapsamında Filyos tarafından 3 adet 4.945 MW gücünde türbinden oluşan 14.8 MW
kurulu güce sahip bir hidroelektrik santrali inşa edilecektir. Proje, Batı Karadeniz bölgesinde Karabük
ilinin 10 km güneybatısında Filyos Nehri (veya Filyos Çayı) üzerinde kurulacaktır.
Bu Projenin amacı, ulusal şebekeye verilmek üzere Filyos Çayı’nın hidrolojik kaynaklarının düşük
emisyonlu elektrik üretmek üzere kullanılması, oldukça karbon yoğun olan (0,621 tCO2/MWh
değerinde Emisyon Faktörü’ne sahip) elektriğin yerini alması ve sera gazı emisyonlarının
azaltılmasıdır.
Proje için inşa edilecek ana yapılar regülatör, su alma yapısı, su iletim sistemi ve hidroelektrik
santralidir. Su alma yapısı Filyos Çayı’nın memba tarafında bulunmaktadır. Kontrollü radyal kapaklı
,100 m genişlikte (yaklaşık 65 m regülatör, 35m sualma yapısı) ve 7,5 m yüksekliğindeki savak,
arkasında 150,000 m3 büyüklüğünde (yaklaşık 40,000 m2 yüzey alanına sahip) bir rezervuar
yaratmaktadır ve suyun regülatörden su alma yapısına akışını kontrol etmektedir.
Su alma yapısı, 1190 m uzunluğunda U şeklinde açık bir kanal ve 986 m uzunluğunda bir tünele
bağlanmaktadır. Nehrin doğal eğiminin de faydasıyla 23.27 m düşü ve 3 cebri boru, suyu 3 adet
türbinin bulunduğu santrale taşımaktadır.
Elektrik üretiminden sonra su, bir çıkış kanalı vasıtasıyla Filyos Çayı’na verilmektedir. Proje, santrale
ulaşım için 1.5 km uzunluğunda bir ulaşım yolu ve çelik bir köprünün (Filyos Çayı’nın üzerinde 36 m
açıklık bırakacak şekilde) inşaasını gerektirmektedir. Proje, Karabük Organize Sanayi Bölgesi Trafo
Merkezine 11.5 km uzunluğunda elektrik iletim hattı ile bağlanacak ve enerji buradan ulusal şebekeye
verilecektir.
Proje, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) 40 yıllık üretim lisansı almıştır. Devlet Su İşleri
Genel Müdürlüğü (DSİ) ile Filyos arasında Su Kullanımı Hakkı Anlaşması imzalanmıştır. Proje, Çevresel
Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne uygun olarak hazırlanmış “Proje Tanıtım Dosyası”nın
hazırlanmasından sonra Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan “ÇED Gerekli Değildir” belgesi almıştır.
Ayrıca projenin tasarımı ve inşaatı için İl Genel Meclisi’nden arsa izni alınmıştır.
Şahıs arazileri, Filyos tarafından arazi sahipleri ile mutabakat sağlanarak imzalanan anlaşmalar ile
satın alınmış ve orman arazisinin kullanımı için Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan izin alınmıştır. Projeye
Page 2 of 9
en yakın yerleşim alanları, en yakını proje alanının 140 m güneyinde olan Bolkuş olmak üzere, Bolkuş
Köyü, Yalnızca Mahallesi ve Kahyalar Köyü’dür.
Projenin, Eylül 2009 tarihi dolaylarında 50 yıllık ömür ile işletmeye geçmesi beklenmektedir. Proje,
ilgili bütün ulusal kanunlara uygunluk göstermektedir:
Elektrik Piyasası Kanunu
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
Enerji Verimliliği Kanunu
Orman Kanunu
Çevre Kanunu
Proje Türkiye’ye temiz bir enerji kaynağı sunmakta ve karbondioksite ek olarak sülfatlar ve partikül
madde salınımına neden olan termik santrallerden kaynaklanan emisyonları azaltmaktadır. Proje
iklim değişikliğine katkıda bulunan karbondioksit emisyonlarını azalttığı için, Filyos Gold Standard
altında karbon emisyonlarının azaltımına dair sağladığı katkıyı belgelemek üzere gönüllü bir çalışma
başlatmıştır.
Karbon Emisyonu Azaltım Hesabı
Proje, Türkiye’nin ulusal şebekesindeki fosil yakıtla üretilen elektriğin yerini alarak karbondioksit gazı
emisyonlarını azaltmaktadır. Projenin CO21 salınımı yapmadan yıllık 56,890 MWh elektrik üretmesi
beklenmektedir. Ortalama 0.621 tCO2e/MWh2 değerinde bir şebeke emisyon faktörü ile proje yıllık
olarak ortalama 35,327 tCO2e emisyon azaltımı sağlayacaktır.
Özgün Katkı (Additionality)
Projenin finansal parametreleri
Parametre
3
Kurulu Güç
4
Şebekeye bağlı çıkış
5
Sermaye Yatırımı
6
Gelir Vergisi Oranı
7
Beklenen Tarife
8
Beklenen VER fiyatı
İşletme&Bakım
9
Proje Ömrü
10
İskonto Oranı
[MW]
[MWh]
6
[$ x10 ]
[%]
[$/MWh]
[$/tCO2e]
[$/year]
[years]
[%]
Değer
14.8
56,890
32.517
20
75
10
351,472
40
16.63
1
Bu projenin karbon emisyonu azaltımlarının hesabı için kullanılan metod UNFCCC tarafından onaylanmış küçük ölçekli AMS I.D. “Şebekeye
bağlı yenilenebilir elektrik üretimi” metodunun 13. versiyonudur ve www.unfccc.int adresinde bulunmaktadır.
2
UNFCCC’nin “Bir elektrik sistemi için emisyon faktörü hesaplaması”na dayanmaktadır. Bu kılavuz www.unfccc.int adresinde ilgili devlet
birimleri tarafından erişilebilir hale getirilen ulusal şebekeye ait bilgi ile birlikte bulunmaktadır.
3
Filyos Çayı Yalnızca HES Tesisleri Fizibilite Raporu Revizyonu
4
5
6
Filyos Çayı Yalnızca HES Tesisleri Fizibilite Raporu Revizyonu
Filyos Çayı Yalnızca HES Tesisleri Fizibilite Raporu Revizyonu
http://www.worldwide-tax.com/turkey/turkey_tax.asp
7
Filyos Çayı Yalnızca HES Tesisleri Fizibilite Raporu Revizyonu ve “Enerji Verimliliği Kanunu”nun 17. Maddesi:
http://www.eie.gov.tr/english/announcements/EV_kanunu/EnVer_kanunu_tercume_revize2707.doc
8
Piyasa Fiyatı
9
Türkiye’deki Yalnızca Elektrik Santrali için İşletme ve Bakım Kılavuzu, Haziran 2008. Sayfa 3.
10
Bloomberg iç veritabanı (http://www.bloomberg.com/). Lütfen Bloomberg’in aboneliğinin çıktısı için Ek-5’e başvurunuz – Türkiye için ülke
risk primini özetleyen sadece iç veritabanı
Page 3 of 9
VER gelirleri olmadan Özsermaye İç karlılık Oranı
VER gelirleri ile birlikte Özsermaye İç karlılık Oranı
12.51%
14.20%
Karbon kredilerinin satışından gelecek ek gelir olmadan, projenin Özsermaye İç karlılık Oranı
12.51%’dir. Karbon gelirleriyle beraber, Özsermaye İç karlılık Oranı 14.20%’e çıkmakta ve özellikle
Türkiye’nin Özsermaye İç karlılık Oranı için röper noktasının 16.63% civarında olduğu
düşünüldüğünde proje finansal anlamda biraz daha çekici hale gelmektedir.
Türkiye’de işletmede olan birçok hidroelektrik projesi devlet kurumları olan DSİ veya EÜAŞ tarafından
işletilmekte veya yap-işlet-devret (YİD) modeli ile anlaşılmış veya sonunda satın alınmak üzere devlet
garantisi olan yap-işlet şeklinde projelerdir.
Ulusal ölçekte, projeye benzer hidroelektrik santraller (15 MW kurulu gücün altında özel girişim
olarak inşaa edilmiş nehir tipi projeler) Türkiye’de 200711 yılında üretilen toplam elektriğin sadece
0.13%’üne katkıda bulunmaktadır.
Gold Standard Pasaportu Özeti
“Zararsızlık” Değerlendirmesi
Proje, BM Milenyum Gelişim Hedefleri’nin (MDG) aşağıda sıralanan koruma prensipleri açısından
riskli değildir:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
10.
11.
Proje, uluslararası olarak beyan edilmiş insanın saygınlığı, kültür varlığı ve yerli halkın eşsizliği
dahil insan haklarına saygılıdır. Proje, insan haklarını suiistimale iştirak etmez.
Proje, istek dışı tasfiye içermez ve iştirak etmez.
Proje, kültürel mirasın değiştirilmesi, zarar görmesi veya kaldırılmasını içermez ve iştirak
etmez.
Proje, çalışanların dernek kurma özgürlüklerine ve toplu müzakere haklarına saygılıdır ve bu
özgürlüklerin ve hakların kısıtlanmasına iştirak etmez.
Proje cebri veya zorla çalıştırmanın hiçbir şeklini içermez veya iştirak etmez.
Proje çocuk işçi çalıştırmaz veya çocuk işgücünün hiçbir şekline iştirak etmez.
Proje, cinsiyet, ırk, din, cinsiyet yönelimi veya diğer nedenlere dayanan ayrımı içermez veya
iştirak etmez.
Proje, yasal olarak korunan (a), koruma için resmi olarak önerilen (b), yetkili kaynaklar
tarafından yüksek korunma değerleri için belirlenen (c) veya geleneksel yerel topluluklar
tarafından korunduğu bilinen (d) kritik doğal habitatların önemli oranda değişimini veya
bozulmasını içermez ve iştirak etmez.
Proje yolsuzluk içermez ve iştirak etmez.
Proje aşağıda sıralanan iki prensiple bağlantılı riskleri azaltacaktır. Azaltım önlemleri Sürdürülebilir
Gelişim Matriksi’nde belirtilmiştir ve Sürdürülebilirlik İzleme Planı’nda izlenmektedir.
8.
9.
Proje, işçilere güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlar ve işçilerin güvensiz veya sağlıksız
çalışma ortamına maruz bırakılmasına iştirak etmez.
Projede, çevresel mücadelelerle ilgili olarak tedbirli bir tutum benimsenmiştir ve tedbir
prensibine aykırı uygulamalara iştirak edilmemektedir.
11
Türkiye Elektrik Enerjisi 10 yıllık Üretim Kapasitesi Projeksiyonu (2008 – 2017).
http://www.teias.gov.tr/projeksiyon/CAPACITY%20PROJECTION%202008-2017.pdf
Page 4 of 9
Sürdürülebilir Gelişim Matriksi
Bir Gold Standard başvuru sahibi olarak, proje için Gold Standard Sürdürülebilir Gelişim Matriksi izlenerek bir sürdürülebilirlik değerlendirmesi
yapılmıştır.
İndikatör
Sürdürülebilir
Gelişimin Gold
Standard indikatörleri
Azaltım önlemi
Seçilen parametre ve açıklama
Eğer ilgiliyse, “Zararsızlık” tablosundan
azaltım önlemini kopyalayınız veya ‘—‘
puanını nötrleştirmek için kullanılan
azaltım önlemini veriniz.
Proje Geliştirici tarafından
tanımlanır
Türkiye ulusal şebekesinde üretilecek
seragazı emisyonlarının yaklaşık 35,327
tCO2e/yr olarak azaltılması
Parametre 1: Proje
aktivitelerine bağlı olarak
seragazı emisyonlarının
azaltılması (tCO2e)
İlk Puan
Olumsuz Etki:
Olumsuz etki tamamen azaltılmamışsa ‘-‘olarak
puanla;
Olumsuz etkinin tamamen azaltılması
planlanıyorsa ‘0’olarak puanla;
Etkide değişim yoksa: ‘0’ olarak puanla;
Olumlu etki: ‘+’ olarak puanla.
Çevre
Hava Kalitesi
Nehir tipi elektrik santralleri sıfır
emisyona sahip projelerdir ve fosil yakıtlı
elektrik santrallerine kıyasla seragazı
salınımı yapmazlar. Bu proje Türkiye’nin
ulusal şebekesindeki12 fosil yakıtın yerini
alarak şebekedeki seragazı emisyonlarını
azaltacaktır.
Su kalitesi ve miktarı
12
13
Nehirde regulator ve çıkış kanalı13
arasında minimum 100 lt/sn su debisi
bırakılması
+
Parametre 2: Regulator ve çıkış
kanalı arasındaki su debisi
0
PDD’deki Tablo B.7’ye ve termik santrallere bağımlılığı vurgulayan Türkiye’nin elektrik üretimi karışımı için http://www.teias.gov.tr/ist2006/31(40-06).xls adresine başvurunuz.
Proje Tanıtım Dosyası’na dayanarak.
Page 5 of 9
(lt/sn).
Bu debi, Çevre ve Orman Bakanlığı
tarafından nehirdeki doğal yaşamın
sürdürülmesi için minimum debi olarak
Proje Tanıtım Dosyası’nın onaylanması
ve ÇED Gerekli Değildir belgesinin
verilmesi yoluyla onaylanmıştır.
Toprak vaziyeti
Diğer kirleticiler
Biyoçeşitlilik
Kazılmış bölgelerde toprak erozyonunu
sınırlandırmak, nehre çökelti yüklemesini
azaltmak ve proje inşaatı için kesilen
ağaçların yerini doldurmak için çevre
düzenlemesi planı yürütmek
Parametre 3: Çevre düzenlemesi
planının yararlılığı
0
Projenin işletme sırasında gürültü
seviyesi gibi diğer kirlilik türleri
açısından bir etkisinin olması
beklenmemektedir.
Kazılmış bölgelerde toprak erozyonunu
Parametre 3: Çevre düzenlemesi
sınırlandırmak, nehre çökelti yüklemesini planının yararlılığı
azaltmak ve proje inşaatı için kesilen
ağaçların yerini doldurmak için çevre
düzenlemesi planı yürütmek
Alt Toplam
0
0
Pozitif
Sosyal Gelişim
İstihdam Kalitesi
Page 6 of 9
Sağlık&Güvenlik üzerine eğitilmek
üzere seçilmiş bir grubun eğitilmesi
Parametre 4: Sağlık&Güvenlik
için eğitim sertifikaları
+
Proje Geliştirici, Kahyalar Köyü için bir
sulama havuzunun ve şebekesinin
inşaası, okul ve üniversite öğrencilerinin
desteklenmesi gibi projeleri içeren ancak
bu kadarla sınırlı olmayan bir dizi
sosyoekonomik proje yürütecektir.
Parametre 5: Proje sahasını
çevreleyen topluluklar için
sosyoekonomik projeler
Temiz ve düşük
maliyetli enerji
hizmetlerine erişim
Türkiye ulusal şebekesine temiz enerji
sağlanması
Parametre 6: Türkiye ulusal
şebekesine Yalnızca HES
tarafından sağlanan elektrik
[MWh].
İnsan ve kurumsal
kapasite
Proje Geliştirici, Kahyalar Köyü için bir
sulama havuzunun ve şebekesinin
inşaası, okul ve üniversite öğrencilerinin
desteklenmesi gibi projeleri içeren ancak
bu kadarla sınırlı olmayan bir dizi
sosyoekonomik proje yürütecektir.
Yoksulların Geçimi
Parametre 5: Proje sahasını
çevreleyen topluluklar için
sosyoekonomik projeler
Alt Toplam
+
+
+
Pozitif
Ekonomik ve Teknolojik Gelişim
Nicel istihdam ve gelir üretimi
Page 7 of 9
Projenin, işletim sırasında
vasıfsız işgücü için yaklaşık 6
pozisyon sağlayacağı
beklenmektedir.
Parametre 7: Proje tarafından
yaratılan iş sayısı [yıllık
anlaşmalar].
+
Ödemeler dengesi ve yatırım
Teknoloji transferi ve
teknolojik özgüven
Page 8 of 9
Bu projeden üretilen
potansiyel gönüllü emisyon
azaltım kredileri projenin
yararlanacağı ek bir gelir
kaynağı oluşturmaktadır. Bu,
projenin gerçekleştireceği
gerçek karbon emisyon
azaltımlarında yansıtılacaktır.
Parametre 1: Proje
aktivitelerine bağlı olarak
seragazı emisyonlarının
azaltılması (tCO2e)
İşletim teknisyenlerinin ve
mühendislerinin türbin
işletimi ve bakımı için
eğitilmesi
Parametre 8: Türbin işletimi
ve/veya bakımı üzerine eğitim
sertifikaları ve/veya katılım
listesi
+
+
Alt Toplam
Pozitif
TOPLAM
Pozitif
Filyos’un Proje Sahası Etrafındaki Kurumsal Sosyal Sorumluluğunun Özeti
Filyos’un bölgesel katkısı, küçük gönüllü kalkınma müdahaleleriyle Yalnızca hidroelektrik santralinin
kurulumunun öncesine uzanmaktadır. Kahyalar Köyü muhtarının isteği üzerine, Filyos bir sulama
havuzu ve sulama şebekesinin inşaası için inşaat malzemesi ve finansman sağlamış ve Kahyalar Köyü
için içme suyu sistemini geliştirmiştir. Filyos ayrıca proje bölgesindeki köylerden 3-8 üniversite
öğrencisine burs sağlamakta ve böylece daha üst düzey eğitime ulaşımı desteklemektedir. Filyos
aşağıdaki projelere de katkıda bulunmuştur:
-
Orman Müdürlüğü’ne ait orman yangını ile mücadele için kurulmuş göletin büyütülmesi için
kazı işleri,
Karabük Üniversitesi binaları için kazı işleri,
Karabük Belediyesi tarafından organize edilen bir kültürel festivalin sponsorluğu ve
Bolkuş ve Kahyalar Köylerinde ilk ve ortaokul öğrencilerine sınıfı geçtikleri için karne hediyesi
verilmesi.
Projeyi çevreleyen topluluklara yapılan bu katkılar yaklaşık olarak 55,000 TL tutarındadır (Bu raporun
yazılması sırasında yaklaşık $40,000 US tutarına eşittir). Filyos’un Bolkuş köyündeki ofisi ziyaretçiler
için açıktır. Aslında, ofis çalışanları yerel halk ile proje hakkındaki sorularını cevaplamak üzere günlük
olarak görüşmeye alışkındırlar. Bu şekilde resmi olmayan iletişim, çevredeki topluluklar arasında
farkındalık düzeyini ve projeye dair bilgi temelini artırmıştır. Filyos, bu iletişim yolunu yorumları,
önerileri cevaplarken ve şirketlerinin bölgeye katkısı için yeni fikirleri dikkate almak için kullanmıştır
(yukarıda sıralanan örnekler gibi).
İletişim Bilgisi
Proje Geliştiricinin Adı
Filyos Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş.
Adres
Refik Belendir Sok. No: 110 06540 Y. Ayrancı
Ankara - Türkiye
İletişim kurulacak kişi
Fırat Bilen
Proje Koordinatörü
Telefon
0 312 441 31 41
Faks
0 312 440 59 40
E-mail
[email protected]
Page 9 of 9