OpenGraph`e giriş

OpenGraph'e giriş
21 Temmuz Cumartesi ´12
http://mfyz.com/opengraphe-giris
OpenGraph nedir?
OpenGraph Facebook'un APIsi için oluşturduğu yeni bir API (Application
Programming Interface: Uygulama geliştirme arayüzü) yapısıdır. Proje, genel bir
yapıda hazırlandığı için belki standartlaşma ihtimali de var fakat şu an için sadece
Facebook kullanıyor.
Neden OpenGraph?
Şu an için zaten sadece Facebook ile kullanabileceğiniz opengraph yapısı, aslında
bir uygulama ortamı için özelleştirilebilir esnek bir api yapısı. Yani Facebook'un
klasik RESTful API'sinde Facebook'daki bilgiye ulaşabiliyor ve yönetbiliyordunuz.
Bunlar hala mevcut ama Facebook'un veri yapısı için tasarlanmış methodlar olduğu
için facebook ortamındaki bir facebook uygulaması bu api kanalını kullanamıyordu.
Yani Facebook veri yapısına bağımlıydı.
OpenGraph'ın çıkış noktası, internetteki herşeyi içerik olarak özetlemek. Yani adresi
belli olan herşey bir içerik olarak kabul ediliyor. Bunu ise linkler ile adresliyor
Facebook; mantıklı bir yaklaşım aynı zamanda. Yani her url'in bir içeriği sunduğu
düşünülüyor, daha spesifik olarak bu içerikleri istediğiniz kadar parametre ile
detaylandırabiliyorsunuz. Bu tanımlamaları yapaken html/xhtml içeriğinizde
opengraph ön ekli parametreler kullanarak yapabiliyorsunuz. Facebook'un genel
opengraph parametreleri sayfa yani içerik hakkında genel bir bilgi içeriyor.
Bunlardan birkaçı;
og:title
sayfa ba?l???
og:description
sayfa tan?m?
Sayfa 1 / 5
og:image
sayfay? temsil eden görsel
og:media
sayfa, bir medya sunuyorsa onun do?rudan adresi (vide
o, ses vb)
Bu etiketleri sayfanıza eklediğinizde, biri sayfanızın adresini facebook'da paylaştığı
zaman o sayfaya ait içeriği temsil edecek görsel, medya içeriği, içerik tanımı gibi
detayları facebook yakalayabiliyor.
Opengraph'ın asıl esnekliğini görebileceğiniz şey, içeriğinizi gerçekten tanımlayacak
özel değerleri kendi oluşturacağınız etiketlerle belirleyebilmeniz. Bu yapı aslında
sadece facebook için değil genel bir web yaklaşımı için tasarlanmış bir şey. Yani
google da opengraph etiketlerini tarayarak sayfanız hakkında özel bir indeks
oluşturabilir.
Örnegin bir araba modelinin detay sayfasını tanımlarken, sadece sayfa başlığı,
açıklaması veya arabanın görseli o sayfadaki içerik hakkında yeterli bilgi
vermeyebilir. Özel olarak arabanın üretim yılı, markası, yolcu kapasitesi, rengi gibi
değerleri de belirleyebilirsiniz.
OpenGraph'ın çıkış amacı, Facebook kullanıcılarının aktivitelerini daha detaylı ve
özel bir şekilde göstermek istemesi. Facebook ilk "like" butonunu genelleştirdi ve şu
anda web'de bir çok sayfada like butonunu kullanıyor herkes. Eğer bir sayfayı
beğenirseniz kullanıcı profilinizde "Mehmet, XYZ sayfasını beğendi" şeklinde
görünüyor. Ama OpenGraph ile hedeflenen şey, bu kullanıcı aktivitelerini uygulama
geliştiricilerine iyi bir yapı ile sunmak. Şu an bir uygulamayı kullandığınızda o
uygulama, uygulama içinde yaptığınız aktiviteyi daha detaylı şekilde "Mehmet
Ortakoy'de fotoğraf çekti" veya "Mehmet BMW M3 ve 4 diğer araba modeliyle test
sürüşü yaptı" gibi çok daha detaylı bir kullanıcı aktivitesi yayınlayabiliyorsunuz.
Sayfa 2 / 5
Bunun için Facebook geliştirici arayüzlerinde önce OpenGraph nesnenizi
tanımlamanız gerekiyor. OpenGraph'da her nesne bir web adresi demek ve bu web
adreslerini o içeriği sağlayan sayfalar olarak düşünün. Bir diğer parça da "aktivite"
tanımı. Yukarıdaki araba örneğinde, "araba" bir nesne, ve sayfamız bir araba detay
sayfası, kullanıcı aktivitesi de "test sürüşü yapmak". OpenGraph ile aktivite, nesne
tanımı yapıp kullanıcı aktivitesi yayınlamakla ilgili başka bir yazı hazırlayacağım
fakat burada açıklayabilmek için daha detaylı bir örnek vermem gerekiyordu.
Neden Facebook uygulamanızı OpenGraph'a geçirmelisiniz?
Şu an halihazırda bir Facebook uygulamanız var olabilir. Uygulamada yapılan
aktiviteye ilgili bir içeriği veya aktiviteyi kullanıcının profilinde paylaşıyor
olabilirsiniz. Muhtemelen paylaşımda bulunduğunuz içerik genel bir durum
güncellemesi gibi görünüyor, genel bir link ile başlık, açıklama ve görsel içeriyor.
Facebook kullanıcı adına paylaştığınız bu içerikleri kısa, uzun, gruplanmış veya
topluluğu özetleyecek şekilde şekillendiremez çünkü her girdiyi gruplayacak veya
birbiriyle ilişkisini ortaya koyacak bir bağ yok. OpenGraph burada devreye giriyor ve
Facebook, nesneler, aktiviteler veya aynı aktiviteyi yapan birden fazla arkadaşınızı
tek haber olarak gösterebiliyor.
Yukarıdaki örneği devam ettirsem, benim dışımda 2 arkadaşınız daha "test sürüsü"
yapmışsa facebook benim aktivitemi ve değer 2 arkadaşınızın aktivitesini size
"Mehmet ve 2 arkadaşınız daha test sürüsü yaptı" olarak gösterebiliyor. Hatta eğer
aktiviteniz anlık değil zaman alan bir aktivite ise bunu daha önceden tanımlanmış
olan bir OpenGraph özelliği olan eylem uzunluğu ile belirtebiliyorsunuz. Örnegin
Facebook, şu an halen devam eden ve aynı nesneyi (yani içeriği) kullanarak aynı
eylemde buluan arkadaşlarınızı tek hikayede gösterebiliyor "Mehmet ve Betül şu an
Sayfa 3 / 5
Indiana Jones izliyor" (eylem: izlemek, icerik/nesne: Indiana Jones). Gurplama,
sadece birden fazla arkadaşınızın aynı eylemı yapması şeklinde olmak zorunda
değil. Bir arkadaşınızın aynı türde eylemi farklı nesneler (içerikler) ile yapması da
düşünülebilir. Bir önceki ekran görüntüsündeki gruplanmış hikaye, benim Songza
uygulamasını kullanarak Johannes Brahms playlistini dinlememi gösteriyor. Fakat
songza bu haberi bu şekilde kendisi gruplamıyor. Songza'da her dinlediğim şarkı için
Songza OpenGraph ile hangi şarkıyı dinlediğimi facebook'a gönderiyor. Bu içerikler
aynı türde içerikler olduğu için bu şekilde tek hikaye olarak görünmeye başlıyor. Bu
içerikleri tek seferde dinlemiş olmak zorunda da değilim. Gerekli gruplamayı
facebook yapıyor. Biz sadece içeriklerin türleri, birbirleri ile ilişkilerini bildiriyoruz
facebook'a. Ekran görüntüsünde görebileceğiniz gibi bu playlist'i tek seferde
dinlememe göre değil aynı zamanda bir tarih aralığındaki (ekran görüntüsündeki
hikayenin alt kısmında Jul 10 - July 16 şeklinde 6 günlük bir zaman dilimi için) benzer
aktivitemi gruplayarak göstreiyor Facebook.
Yukarıdaki faydalar Facebook ortamı için olan faydalar olarak görünebilir fakat, bu
hikayelerin göründükleri yerler farkettiğinizden çok daha fazla. Normalde klasik
paylaşımda bulunan uygulamanız, kullanıcının profilinde bir içerik paylaştığında o
hikaye sadece o kullanıcının profilinde ve o kullanıcının arkadaşlarının ana haber
akışında görünüyor. Çoğu zaman ana haber akışı sayfasında (news feed)
görünemiyor çünkü yorum yapılan, otomatik olmayan gönderilmiş güncellemeler
sizin hikayenizi önem sırasında gerilere itiyor ve çoğu zaman görünmez hale
getiriyor.
Eğer OpenGraph'de bir hikaye yayınlarsanız hikayeniz, kullanıcı profilinde
gruplanıyor, eğer 5 hikayeden fazla gönderim yapmışsanız bir kutu ile uygulama
adınız ve kullanıcı aktivitesi görünümü değiştirilebilir bir şekilde kullanıcı profilinde
görüntüleniyor.
Yukarıda, foursquare'de son 1 ayda kazandığım rozetleri gruplanmış bir şekilde
Sayfa 4 / 5
görebiliyoruz. Bu gruplamayı yine facebook yapıyor. Facebook'un geliştirici
panelinde, uygulama ayarlarında OpenGraph sekmesinde bu kutuları yani
gruplanacak içerik/hikaye türlerini, gruplandıkları zaman ne şekilde gösterileceğini
detaylı bir şekilde ayarlayabiliyorsunuz.
Bunun dışında facebook'a bildirilen her hikaye ayrı bir şekilde anlık olarak facebook
anasayfasında (news feed) sağ tarafta olan "Ticker" alanında anlık olarak görünüyor
ve arkadaşınız haber akışını okuyor olmak durumunda da değil. Bunun dışında eğer
birden fazla arkadaşınız aynı aktiviteyi yapıyorsa o hikaye daha üst önem sıralarına
çıkıyor. Yani içeriğiniz veya aksiyonunuz birden fazla kişinin yapmasıyla daha önemli
hale geliyor.
OpenGraph'ın hikayelere tıklanarak içeriklere (yani sayfanıza) ziyareti arttırdığı bir
gerçek. Bu konuda TechCrunch'da veya diğer teknoloji bloglarında spotify'ın ve
pinterest'in OpenGraph ile ziyaret ve etkileşim oranlarını katladığını okuyabilirsiniz.
Bu iki örnek şu an iki OpenGraph başarı hikayesi olarak verilebilir.
Hazırlayan: Mehmet Fatih YILDIZ
Bu yazı http://mfyz.com/opengraphe-giris adresinden indirilmiştir.
Sayfa 5 / 5
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)