site ve apartman yöneticiliği kursu

Transkript

SİTE ve APARTMAN
YÖNETİCİLİĞİ
SİTE ve APARTMAN YÖNETİCİLİĞİ KURSU
Teknik Uygulamalar / Saha Hizmetleri / Enerji
KONULARI
Ozan ÖZEN
Ocak 2016
Site ve Apartman Yöneticiliği Kursu - ALTIN EMLAK İçin Hazırlanmıştır
02- 2016- Rev 1
Site ve Apartman Yöneticiliği-Teknik Uygulamalar_02-2016-Rev0
i
İçindekiler
İçindekiler ................................................................................................................ vi
Önsöz ........................................................................................................................ vi
TEKNİK UYGULAMALAR / SAHA
HİZMETLERİ / ENERJİ ............................8
1. Yapı Tekniği Yapı Tesisatı Metraj ve Keşif, ..................................................... 8
a. Yapı Tekniği - Yapı Tesisatı .................................................................................................... 8
1. YAPILARDA TEKNİK SİSTEMLER ............................................................................................................ 8
2. SIHHI TESİSAT SİSTEMLERİ ...................................................................................................................... 8
3. ELEKTRİK ELEKTRONİK VE ELEKTROJEN SİSTEMLER ..................................................................... 8
4. ZAYIF AKIM SİSTEMLERİ........................................................................................................................... 8
5. ISITMA - SOĞUTMA SİSTEMLERİ ............................................................................................................. 9
b. Metraj ve Keşif......................................................................................................................... 9
1. Neyi? Nasıl? Ölçeriz ........................................................................................................................................ 9
2. Temel Elektrik ve Elektronik , Toplu Yaşam Alanlarında Teknik
Hizmetlerin Planlanması ve Uygulama Aşamaları............................................. 10
a. İdari Yönetim Yapısı............................................................................................................. 10
1. BÜTÇELEME FAALİYETLERİ................................................................................................................... 10
b. Teknik Servis Ve İşleyiş ........................................................................................................ 10
c. Güvenlik Birimleri Yönetimi ................................................................................................. 10
d. Temizlik Birimleri Destek Ve İlaçlama Hizmetleri............................................................. 11
e. Bölge Ve Kapalı Alan İlaçlaması........................................................................................... 11
f. Su Deposu Temizliği .............................................................................................................. 11
g. Atık Yönetimi ........................................................................................................................ 12
h. İşin Yönetimi ve Güvenliği.................................................................................................... 12
1. Bilgi Verme ve Eğitim, Katılımı Sağlama...................................................................................................... 12
2. Eğitim Yükümlülüğü...................................................................................................................................... 13
3. Enerji Verimliliği, Enerji Yöneticisi ve Enerji Yönetimi Uygulamaları .. 14
a. Enerji Verimliliğinin Ülkemizdeki Önemi ve Binalarda Enerji Tasarrufu Uygulamaları ..... 14
b. Dünya’daki Enerji Durumu....................................................................................................14
c. Türkiye’deki Enerji Durumu..................................................................................................14
d. Binalarda Enerji Verimliliği İle Elde Edilebileceğimiz Yararlar........................................... 15
e. Türkiye'de Enerji Verimliliği Çalışmaları.............................................................................. 15
f. Konut ve Binalarımızda 1.5 Milyar $ Enerji Tasarrufu Olanağı Vardır................................. 16
g. Konutlarda Enerji Verimliliği ................................................................................................ 16
h. Binalarda Enerji Verimliliği................................................................................................... 16
ı. Küresel Isınma ve İklim Değişikliği ....................................................................................... 16
i. Çevre Kanunu ......................................................................................................................... 17
j. Binalarda Enerji Verimliliği ................................................................................................... 17
Binalarda Enerji Verimsizliğinin Muhtemel Sebepleri ...................................................................................... 17
Standart............................................................................................................................................................... 18
Bina Yönetimleri, sorumludurlar........................................................................................................................ 18
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu............................................................................................................... 18
k. Merkezi Isıtma Ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma Ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin
Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik;........................................................................................ 18
l. Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği............................................................................. 19
1.Görev Yetki Ve Sorumluluklar ....................................................................................................................... 19
2.Mimari proje tasarımı ve uygulama................................................................................................................. 20
3. Mekanik Tesisat Yalıtım Esasları................................................................................................................... 20
Toplu Yapı Ve Site Yöneticisi (Bina Yöneticiliği) Sertifika Programı - www.siteyonetimi.org
02-2016-Rev0
vi
4. Isıtma Sistemleri Projelendirme Esasları........................................................................................................ 20
5.Isıtma Sistemleri Uygulama Esasları............................................................................................................... 20
6.Soğutma Sistemleri Projelendirme Esasları..................................................................................................... 21
7.Soğutma Sistemleri Uygulama Esasları .......................................................................................................... 21
8.Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri projelendirme esasları.................................................................. 21
9. Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri uygulama esasları ....................................................................... 21
10. Sıhhi sıcak su hazırlama ve dağıtım sistemleri............................................................................................. 21
11.Otomatik Kontrol .......................................................................................................................................... 21
12. Elektrik tesisatı ve aydınlatma sistemleri ..................................................................................................... 21
13.Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı................................................................................................. 22
14.Kojenerasyon sistemleri ................................................................................................................................ 22
15.Enerji Kimlik Belgesi.................................................................................................................................... 22
16. Yönetmeliğin temeli; .................................................................................................................................... 22
17. Yönetmeliğin Hedefleri ................................................................................................................................ 22
m. Binalarda Enerji Performansı ve Yalıtım............................................................................ 22
1. Binalarda Isı Yalıtımı ..................................................................................................................................... 22
2.Isı Yalıtımı ve Çevre ....................................................................................................................................... 23
3.Binalarda Isı Yalıtım Yönetmeliği .................................................................................................................. 23
4. Binalarda Enerji Performansı ve Merkezi Isıtma Sistemi.............................................................................. 23
5. Binalarda Enerji Performansı Ve Aydınlatma Sistemi .................................................................................. 23
4. Sahada İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları ................................................. 25
a. Risk Değerlendirme Yükümlülüğü ........................................................................................ 25
1.Risk ................................................................................................................................................................. 25
2.Risk Değerlendirmesi ...................................................................................................................................... 25
3.Tehlike............................................................................................................................................................. 25
4.Önleme ............................................................................................................................................................ 25
5.İşverenin genel yükümlülüğü .......................................................................................................................... 25
6.Risklerden korunma ilkeleri ............................................................................................................................ 25
7.Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma ......................................................................................... 26
8.Çalışanların bilgilendirilmesi .......................................................................................................................... 26
9.İşin durdurulması............................................................................................................................................. 26
10.İdari para cezaları ve uygulanması ................................................................................................................ 27
b. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri......................................................................................... 27
1.Kontrol Listesi................................................................................................................................................. 27
2.İzlenecek Yol................................................................................................................................................... 28
4. İş Sağlığını ve güvenliğini doğrudan ilgilendiren maddeleri ( 77 - 89 ).................................................. 29
5. Bakım çalışmalarında yaşanan ucuz atlatma ve iş kazalarının sebeplerinden bazı başlıklar;......................... 29
6.Bakım Çalışmalarında Eğitim Modülleri ........................................................................................................ 29
7.İş Tehlike Analizi (İTA) ve Amacı.................................................................................................................. 30
8.Gürültü ............................................................................................................................................................ 30
9. Yüksekte Çalışma........................................................................................................................................... 30
10.Sınırlamalar ve Genel Bilgiler ve İş izni ....................................................................................................... 37
5. Sigorta Uygulamaları......................................................................................... 39
a. Sitelerde Yaptırılabilecek Sigortalar ...................................................................................... 39
b. Konut Kısmında Yer Alan Ortak Alanlar İçin Oluşturulabilecek Sigorta Programı ............. 40
6. Teknik Yasal Zorunluluklar (Sertifikalar, Muayeneler vs…) ...................... 41
a. İş Güvenliği Mevzuatı............................................................................................................ 41
b. Diğer Mevzuat........................................................................................................................ 47
vii
Önsöz
Günümüzde şehirleşmenin artması ile birlikte, insanların yaşam tarzlarının yanı sıra şehirlerdeki
yerleşim biçimlerinde de değişiklikler olmaya başlamıştır. Şehirler yatay biçimde bahçedeki tek katlı
yapılardan ve mahallelerden oluşurken zaman içinde bu yapıların yerini çok katlı yapılar,
mahallelerin yerlerini de siteler almaya başladı.
Şehirleşme ile birlikte gelen yaşam biçim değişikliği, aile yapılarının çekirdek aile şekline
dönüşmesi, farklı kültürlerdeki insanların bir arada yaşamak durumunda kalması, insanlar
arasındaki bir takım problemlerin de çıkmasına neden olmuştur. Ortaya çıkan problemler kanuni
düzenlemeleri de beraberinde getirmiş, konu ile ilgili çok sayıda kanun, kararname vb. ile yasal
düzenlemeye gidilmiştir.
Bir taraftan insanların ikamet edecekleri site ve apartmanlar ihtiyaçlara uygun biçimde tasarlanırken
diğer taraftan oluşturulan bu yerleşim alanlarının ortak ihtiyaçları karşılayacak şekilde yönetilmesi
kaçınılmaz bir hal almıştır. Başlangıçta gönüllülük esası ile yürütülmeye çalışılan bu konu, kapsamı
açısından oldukça geniş bir hal alması, yöneticiler yasal sorumluluklarını vb. nedenler ile artık bu
konuda yetişmiş insanların profesyonel anlamada çalışabilecekleri iş kolu durumuna gelmiştir. Bu
noktada apartman ve site yönetimini salt hukuki boyutu ile de ele almamak gerekir. Çünkü
apartman ve site yönetimi, içerisinde birbirinden farklı işleri yerine getirecek görevliler bulunan
organizasyonu da sorunsuz ve etkin bir şekilde yönetmek durumundadır. Apartman,site ve toplu
yapı yönetimi ihtiyaç duyulan faaliyetleri yerine getirirken ortaya çıkan giderleri ve gelirleri, şeffaf
ve hesap verilebilir bir biçimde tutmak zorundadır. Bina site yöneticiliğinin hukuki boyutu yanında,
yönetim ve finans boyutuna da yer verilmelidir.
02-2016-Rev0
vi
TEKNİK UYGULAMALAR / SAHA
HİZMETLERİ / ENERJİ
1. Yapı Tekniği Yapı Tesisatı Metraj ve Keşif,
a. Yapı Tekniği - Yapı Tesisatı
1. YAPILARDA TEKNİK SİSTEMLER
Mekanik Sistemlerden Nelerden Oluşur?
Asansörler
Su Temini Depolama Dağılım Sistemleri
Su Deposu
Isıtma Havalandırma İklimlendirme Sistemleri
Sisteme Yardımcı Gruplar
Merkezi Isıtma Sistemi
İklimlendirme Sistemleri
Klima Santrali
Aspiratörler Ve Vantilatörler
2. SIHHI TESİSAT SİSTEMLERİ
Tesisat Dağılım Kollektörü
Tesisat Sistemleri
Yangın Sistemleri
Yangın Dolapları
Hidrantlar
Gazlı Söndürme Sistemleri
Otomatik Söndürme Sistemleri
Bahçe (Otomatik )Sulama Sistemleri
3. ELEKTRİK ELEKTRONİK VE ELEKTROJEN SİSTEMLER
Ag Ana Dağıtım Panosu
Tahli Elektrik Panoları
4. ZAYIF AKIM SİSTEMLERİ
Tv Uydu Sistemleri
Telefon Ve Santral Sist. Yapılarda Dahili Ve Harici Bir Ve Birden Çok Telefon , İletişim Hizmeti
Veren Elektronik Gruplardır.
02-2016-Rev0
8
İnternet Sistemleri Binalarda Bb Lere İnternet Hizmeti Sağlayan Sistemlerdir.Bakır Ve Fiber
Olmak Üzere Alt Yapıları Mevcuttur.
Cctv Güvenlik Kamera Sistemleri
Yangın İhbar Sistemleri
Diafon Sistemleri
Paratoner (Yıldırımsavar) Sistemler
5. ISITMA - SOĞUTMA SİSTEMLERİ
Fancoıller
Isıtma Kazanları
Soğutma Sistemleri
Hava Perdeleri
b. Metraj ve Keşif
DOĞRU ÖLÇÜM VE ÖLÇÜM EKİPMANLARI KULLANMAK!
ÖLÇME İLE İLGİLİ GÜZEL SÖZLER
Ölçmek bilmek, bilmek yönetmektir.
Avrupa atasözü: görmek, inanmaktır.
Japon atasözü: bir kere görmek, yüz defa işitmekten daha iyidir.
Lord kelvın: birşeyi ölçebildiğiniz ve onu değerlendirebildiğiniz taktirde, bu konuda birşeyler
biliyorsunuz demektir. Ama, birşeyi ölçemezseniz, onu sayılarla ifade edemezsiniz. O zaman
bilginiz yetersiz demektir.
1. Neyi? Nasıl? Ölçeriz
Sensör: Fiziksel bir değeri, elektriksel sinyale çeviren parça
Prob: Sensörü de içeren parçadır. Sensör borusu, ara bağlantı kablosu ve bağlantı soketinden
oluşur. Farklı uygulama tipleri için, farklı prob tasarımları vardır.
Ölçüm cihazı: Probdan gelen sinyalleri ölçüm değerine çeviren ünitedir.
Amaca Uygun Doğru Cihaz ve Ekipman Tercihinin Faydaları
9
2. Temel Elektrik ve Elektronik , Toplu Yaşam Alanlarında Teknik
Hizmetlerin Planlanması ve Uygulama Aşamaları
a. İdari Yönetim Yapısı
1. BÜTÇELEME FAALİYETLERİ
Bütçeleme faaliyetleri beş alt başlık altında toplanmaktadır.
Her başlık kendi içinde bir bütçesel çalışma olup sadece ortak alan bütçesi paylama esasına ve m2
mantığına göre hazırlanır.
Her birimin tek,tek bütçe öngörüleri hazırlanacak ve genel idari işler bütçesi ortaya çıkacaktır.
Enerji Bütçesi
Personel Bütçesi
Alt Çalışan Bütçesi
Teknik Bakım Bütçeleri
Bahçe Bakım Peyzaj Bütçesi
b. Teknik Servis Ve İşleyiş
Teknik servis tesisin durumuna göre Mobil veya sabit ekiplerden oluşan arıza ve bakımlara
müdahale eden Elektrik –Mekanik-Elektromekanik ve Otomasyon teknisyenlerinden oluşan bir
birimdir.
Tesis yönetimi her bir tesis için Elektrik ve Mekanik yönergeler hazırlar
Önceden kayıt altına alınmış ve belirlenmiş olan tüm ısıtma-soğutma-jenerasyon sistemlerinin
verimli konfor ortamı ve tasarruf yaratacak şekilde işleyiş bakım-onarım ve işletme normalarına
uygun olarak çalışan personeller günlük olarak check-list ler üzerinden kontrollerini yaparlar ,
Kontroller esnasında arızalı olan veya bakımı gelmiş olan ekipman için eğer sözleşmeli bir sistemse
ilgili tedarikçi firma ile temasa geçerler , periyodik bakım ise sistemin gerekliliği olan bakımları
PBS (PERİYODİK BAKIM SİSTEMİ) başlığı altında uygulamaya geçerler .
Ayrıca yine İnşaat teknikeri ile bina tadilat onarım bakım vb. uygulamalar tesis yönetiminde
mevcuttur.
Teknik Form Örnekleri
Kontrol Listeleri Örneği (Günlük )
Sistem Bakımı İhtiyaç Bakım Zaman Süreç Örneği
Zamana Dayalı
Teknik Personel İşgücü Takip Hesabı Örneği
Teknik Personel İşgücü Takip Tablosu 2
Sistem
Bakım Takip Tablosu
Elektrik Günlük Sayaç Okumaları
Aydınlatma Yönetimi Örneği
c. Güvenlik Birimleri Yönetimi
5188 sayılı yasanın vermiş olduğu yetkiler doğrultusunda tüm güvenlik birimlerinin görev tanımları
hazırlanır.
02-2016-Rev0
10
Güvenlik Hizmetleri tedarikçi firma da ise sözleşme yapısına göre işlevsel olarak uygulama devam
eder.
Hazırlanmış olan görev tanımlarına uygun nazari ve uygulama eğitimleri verilir.
Atış eğitimi ( silahlı güvenlik birimleri için )
Psikolojik eğitim
Etkin iletişim eğitimi
Acil Durum Eğitimi ( Yangın,Deprem,Terör Hareketleri vb.)
İlk Yardım Eğitimi
Hukuk Eğitimi
Elektronik Güvenlik Sistemleri Eğitimi ( CCTV,X-RAY-KAPI DEDEKTÖRÜ)
Yine daha önceden hazırlanmış olan görev tanımlarının uygulama ve operasyon aşamaları
tarafımızca kontrol ve takipleri yapılır.
Eksik görülen tüm hususlar raporlanır.
Personelin Performans değerlendirilmeleri yapılır.
Önleyici ve Düzeltici faaliyetler uygulanır.
d. Temizlik Birimleri Destek Ve İlaçlama Hizmetleri
Temizlik ve destek hizmetleri birimleri supervizor ( temizlik şefi) kontrolünde sorumlu olduğu
alanlarda her türlü temiz ve hijyenik ortamları ekip ve ekipman desteği ile , çalışanların
kullanımına hazır olarak sağlar.
Bunun dışında tesis için gerekli olan destek hizmetlerinin personel talebini 4857 sayılı kanuna
uygun olarak tedarik işlemlerini de gerçekleştirir.
e. Bölge Ve Kapalı Alan İlaçlaması
İlaçlama birimleri peyzaj mimarı kontrol ve yetkisinde ,sahada bulunan doğal bitkileri
sınıflandırarak mevsimsel bakım ,ilaçlama , çim biçme ve doğal şartlara göre koruma programları
hazırlayarak bitki ve çiçeklerin periyodik bakımlarını sağlar.
f. Su Deposu Temizliği
Depolar Nasıl Kirlenir?
Depolara gelen sular ne kadar temiz olursa olsun (arıtma cihazından geçirilse dahi) depolara
alındıktan 4-6 ay sonra, fiziksel ve kimyasal reaksiyonlar sonucu, suda bulunan demir, mangan,
yosun ve kireç gibi maddeler sudan ayrılarak bulundukları depo ve kaplarda tabaka meydana
getirirler. Ayrıca, arıtması tam yapılmadan verilen şehir suları ile gizli boru kırıklarından sızarak,
(nadiren de olsa) ters vakumla depolara kadar gelen pis çevresel atık sular ve depolarda
gördüğümüz kedi yavrusu, fare, böcek ölüleri ile solucan ve kurtçuklar da depolarımızı mikrop
yuvası haline getirmektedir.
Kirli Depolar Sağlığımızı Nasıl Etkiler?
Depolardaki suları içmesek bile, sebze ve meyvelerin yıkanması, banyo ve tuvalette kullanımı,
dişlerimizin fırçalanması, bulaşık ve çamaşır yıkanması ile de sudaki mikroplar vücudumuza
girmektedir. (Tifo, Tifüs, Dizanteri, Kolera ve Hepatit gibi hastalıklar oluşmaktadır. ) Ayrıca su
deoplarında görülen pas ve kum tanecikleri, hidrofor, arıtma cihazı, çamaşır ve bulaşık
makinalarımızı tahrip ederek bozmaktadır. Periyodik temizlikleri yapılmayan depolarda; kedi ve
fare ölüleri ile solucan, kurtçuk, çamur, pas ve mantar tabakaları oluşur.
11
Bunu önlemenin tek yolu; sadece bu tür pislikler için özel üretilmiş olan temizlik maddesi
kullanarak su deposuna yılda en az bir kez periyodik temizlik yaptırmaktır.
Su Deposu Temizliği Nasıl Olmalıdır?
Yönetimler; su depolarının temizliğini, bakanlıkça onaylı; özel temizlik maddeleri ile yapmalıdır.
Bu maddeler ile depo yüzeylerine sürüldüğünde dezenfekte ve çözücü etkisi sayesinde yüzeylerde
taşlaşmış bulunan, pas, mangan, kir ve mikroplar eriyerek çözülmektedir. Çözülen pislikler basınçlı
su makinaları ve aparatlarla yıkanarak tabanda biriken sular dışarı atılmakta ve depo HİJYENİK
duruma getirilmektedir. Yıkama işleri bittikten sonra pH ve klor Testleri yapılarak teknik bir rapor
halinde yöneticilere sunulmmaktadır. Temizlikte kullanılan ürün, özellikle su deposu temizliği için
üretilmiş, patenti ve resmi SU DEPOLARINDA KULLANILABİLİR belgesi olan bir ürün
olmalıdır.
g. Atık Yönetimi
Geri dönüşüm ve tekrar kullanımın ötesinde, atıkların özelliklerinden yararlanılarak içindeki
bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyokimyasal yöntemlerle başka ürünlere veya enerjiye
çevrilmesine "geri kazanım" denilmektedir.
Geri kazanımla, doğal kaynaklarımız korunur, enerji tasarrufu sağlanır, ekonomiye katkı sağlanır,
çöplüğe giden atık miktarı azalır ve geleceğe yatırım yapılır.
Kullanılmış ambalajların ve diğer değerlendirilebilir atıkların genel çöpten ayrı ve temiz olarak
toplanması yöntemi geri kazanım sürecinin ilk aşamasını oluşturmaktadır. Ayrı toplanan geri
kazanılabilir atıkların geri dönüşüm işlemine tabi tutulabilmesi için cinslerine göre de ayrılmaları
gerekmektedir.
 Türkiye’de çöp miktarının yaklaşık % 15-20 ’sini geri kazanılabilir nitelikli atıklar
oluşturmaktadır.
 Ambalaj çöp değil aynı zamanda bir ham maddedir. Yeniden kazanımı mümkün olan
ambalajları ayrı bir organizasyon ile toplamalıyız.
 Herhangi bir ürünü alırken geri dönüşümlü olmasına dikkat etmeliyiz.
 Kâğıtlarımızı, defterlerimizi tutumlu kullanıp kullanılmış kağıtları geri kazanmalıyız.
 Tükettiğimiz kağıtları çöpe atmak yerine toplayıp ekonomiye kazandırabilir ve çevre
kirliliğini önleyebiliriz.
 Bir ton kullanılmış kağıt, geri kazanıldığında 16 adet çam ağacının, bir ton kullanılmış
gazete kâğıdı kullanıldığında ise 8 adet çam ağacının kesilmesi önlenmiş olacaktır.
 İnsanların birbirlerine gönderdiği mektupların % 44 'ü okunmamaktadır.
 Tesis herhangi bir tedarikçi anlaşması yoksa ,anlaşmalar yapılarak
 Tesise ait tüm hurda , kağıt , plastik, palet , değerli madeni atıklar , kullanılmış yağ , vb.tüm
geri dönüşümü mümkün olan mamüllerin ayrıştırılarak cinsine göre kompaktörlerde
sıkıştırılıp kurum adına maddi kaynak elde etme çalışmaları yapılır.
h. İşin Yönetimi ve Güvenliği
1. Bilgi Verme ve Eğitim, Katılımı Sağlama
Tüm kanun ve yönetmeliklerde işçilere bilgi alma hakkı verilmiş, görüşlerinin alınması ve
katılımlarının sağlanması zorunluluğu getirilmiştir
İşveren işçilere, işçilerin koruyucu giyim eşyası ve ekipmanın seçimi, giyilmesi ve
kullanılmasının çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden etkilerinin belirlenmesi, maruziyetin
yüksek olabileceği durumlar hakkında ve etki meydana getiren olayın nedenleri, alınması gerekli
12
önlemler ve durumun düzeltilmesi için yapılması gerekli işler hakkında bilgi verecektir ve işçilerin
veya temsilcilerinin görüşlerini alacak ve katılımlarını sağlayacaktır.
2. Eğitim Yükümlülüğü
İşçilerin eğitimi yükümlülüğü getirilmiştir
İşveren işyerindeki işçilere; başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen işçilerin
de dahil olmak üzere, işyerinin geneli ile işçinin çalışmakta olduğu bölümde veya yaptığı her işte
yürütülen faaliyetler, sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler hakkında bilgi
vermekle, eğitmekle yükümlüdür.
3. İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Acil Durum
Tesis ile ilgili olarak kapalı ve açık alanlarda tüm personelin İSİG kurallarına uyumu ve
eğitimleri ile ilgili çalışmalar , ayrıca tesis içinde açık alan ve kapalı alanlarda işaret ve uyarıların
kontrol ve konuşlandırılması konusunda çalışmalar yapılması ; Yine tesise ait Yangın,Deprem,Terör
ve Halk hareketleri Doğalgaz Kaçakları gibi konuları içeren Acil Eylem Planları hazırlanması , acil
eylem planı dahilinde ekipler ,görev tanımları ,toplanma alanları gibi teorik hazırlıklar yapılması ve
plana göre yılda en az iki kere tatbikatlar yapılması gerekir.
a) Genel iş sağlığı ve güvenliği kuralları,
b) İş kazaları ve meslek hastalıkların sebepleri ve işyerindeki riskler,
c) Kaza, yaralanma ve hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin
uygulanması,
d) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı,
e) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları,
f) Yasal mevzuat ile ilgili bilgiler,
g) İşyerinde güvenli ortam ve sistemleri kurma,
h) Kişisel koruyucu alet kullanımı,
i) Ekranlı ekipmanlarla çalışma,
j) Uyarı işaretleri,
k) Kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddelerle ortaya çıkan riskler,
l) Temizlik ve düzen,
m) Yangın olayı ve yangından korunma,
n) Termal konfor şartları,
o) Ergonomi,
p) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,
r) İlk yardım, kurtarma.
13
3. Enerji Verimliliği, Enerji Yöneticisi ve Enerji Yönetimi Uygulamaları
a. Enerji Verimliliğinin Ülkemizdeki Önemi ve Binalarda Enerji Tasarrufu
Uygulamaları
Enerji..!
Çağımızda enerjiye ulaşmak en doğal ve insani bir ihtiyaçtır. Ekonomik / sosyal kalkınma ve
insanca yaşam için; güvenilir, ucuz ve temiz enerji arzı günümüzün en önemli sorunu haline
gelmiştir.
2006’nın son rakamlarına göre, Dünya birincil enerji tüketimi son on yılık ortalamanın üzerine
çıkarak %2,4 artmıştır. Birincil enerji tüketimi en hızlı artan bölge %4,9 ile Asya Pasifik ülkeleri
olup, bu artışta en büyük pay %8,4 oranı ile Çin’e aittir.
Öte yandan; Dünya’da halen 1,6 milyar insanın (%25,1) çağdaş enerji hizmetlerinden yararlanma
olanağına sahip olmadıkları bilinmektedir. Bu “ironik” bir durumdur ve gelecekte dünya ölçeğinde
savaşlara neden olabilecek argümanlardan biridir.
b. Dünya’daki Enerji Durumu
MEVCUT DURUM
Dünya’nın Enerji Açısından Genel Görünümü
Dünya Nüfusu: Yılda %1 artmaktadır. Bu tempo ile nüfusun 2030’da %49 büyüyerek 8,2 Milyar
olacağı tahmin edilmektedir.
Dünya Enerji Talebi
Yılda %1,6 artmaktadır. Bu tempo ile 2030’da %45 büyüyerek, 17 Mtep (Milyon Ton Eşdeğeri
Petrol) olacağı tahmin edilmektedir.
Karbon Dioksit Emisyonu
Referans senaryoya göre, yıllık ortalama 1,6% artış hızıyla, 2030’da 45% büyüyerek, 41 Gt olacağı
tahmin ediliyor.
Küresel Isınma
Tüm bu değişimlere bağlı olarak, 21.yy sonunda Dünyanın ortalama yüzey sıcaklığının 1,1-6,4°C
artabileceği tahmin ediliyor.
c. Türkiye’deki Enerji Durumu
ENERJİMİZ NEREDEN GELİYOR, NEREYE GİDİYOR?
Ülkemizde enerji;
% 75’i yurt dışından geliyor,
% 40 sanayiye,%33 binalara,
% 19’u ulaşıma gidiyor.
ENERJİ ZENGİNİ DEĞİLİZ!
Kullandığımız enerjinin %75’ini yurtdışından döviz ödeyerek satın alıyoruz.
02-2016-Rev0
14
Enerji verimliliği, yalnızca enerjinin daha az kullanılmasıyla sınırlı olan, yanlış bir tasarruf
anlayışıyla değerlendirilmez. Tüm mal ve hizmetlerin, ihtiyaçlar ölçüsünde tüketilmesi ve bunun
toplumsal adalet ve eşitlik sağlanarak yapılması, gerçek anlamda verimliliğe ulaşılmasını sağlar.
Enerji Verimliliği; yaşam standardında, hizmet kalitesinde, üretim miktarında düşüşe yol açmadan
enerji tüketiminin azaltılması/minimize edilmesidir. Yani bir işi daha az enerji kullanarak
yapabilmektir.
Enerji verimliliğini gösteren en önemli gösterge, enerji yoğunluğu/gayri safi milli hasıla başına
düşen enerji miktarıdır. Bu oran OECD ülkelerinde ortalama 0.19 iken ülkemizde 0.38 çıvarındadır.
Diğer bir değişle, ülkemiz enerjiyi OECD ülkelerine göre iki kat daha verimsiz kullanmakta daha
doğrusu savurmaktadır. Enerji savurganlığımız her yıl iki Keban Barajı kuracak kadar paranın
sokağa atıldığı anlamına gelmektedir.
Dünya ortalamasının çok üzerinde enerji kayıp+kaçağına (%20) sahip olan ülkemizde, enerjinin
%60’ı ithal kaynaklardan elde edilirken, kıt enerjimizin ülkemizde neden bu kadar pahalı
olduğunun sebepleri ortaya çıkmaktadır.
Harcanan her birim enerjinin daha fazla hizmet ve ürüne dönüşmesidir.
Aynı ürün daha az enerji ile üretildiğinde bir önceki duruma göre enerji tasarruf edilir.
Tasarruf edilen enerji, diğer üretim/hizmetler için yeni bir “Kaynak”tır.
Enerji tasarrufu, enerji tedarik seçeneklerinin en önde gelenidir.
d. Binalarda Enerji Verimliliği İle Elde Edilebileceğimiz Yararlar
 İthal edilen enerji faturalarımızda azalma sağlar,
 Binalardaki konfor şartlarını da iyileştirerek, ısıtma ve elektrik giderlerinin aile veya işletme
bütçesi içindeki oranında azalma sağlar,
 Ortak alanlar, sokak ve caddeler daha az enerji harcayarak daha iyi aydınlatılabilir,
 Daha az yakıtla, kişi (malik ve kiracılar) yada kuruluşların (Site Yönetimleri) cebinden daha
az yakıt harcaması yapmasını sağlar,
 Mevcut verimsiz sistemleri iyileştirmek ve Verimlilik sağlamak üzere yapılacak yatırımlar
enerji giderlerinin dolayısı ile Genel Giderlerin azalmasına sebep olur.
 Binalarımızda, özellikle metropollerde, ısınma ve ulaşım amaçlı kullanılan araçların
atmosfere yaydığı CO2, SO2 vb. zararlı gazlardaki azalma sayesinde çevre ve insan
sağlığına olumlu bir katkı sağlar,
 Ve en önemlisi iklim değişikliklerine karşı alınabilecek önlemler içinde en önemli
argümandır.
e. Türkiye'de Enerji Verimliliği Çalışmaları
Ülkemizde enerji verimliliği konusunda Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİEİ) yeni adı Yenilenebilir
Enerji Genel Müdürlüğü uzun yıllardır üretkenliği ve çevreyi gözeten verimlilikle birlikte, yüksek
katma değerli ürünlere yönelerek enerji yoğunluğunu 0.38’den kısa vadede 0.25’e ve uzun vadede
ise 0.15’e indirmeyi hedef alan çalışmalar yapmaktadır.
15
Bu amaca hizmet edecek olan “enerji verimliliğinin artırılması” için genelde yürütülen etüt, eğitim,
bilinçlendirme, istatistik, değerlendirme ve mevzuat geliştirme çalışmalarına paralel olarak
“Sanayi”de enerji verimliliğin artırılması için de ayrıca, Japon Teknik İşbirliği Teşkilatı (JİCA) ile
proje yürütülmektedir.
Enerji Verimliliği Yasası :
18/04/2007 Tarih ve 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu
Resmi Gazete ; Tarih : 02.05.2007 Sayı : 26510
f. Konut ve Binalarımızda 1.5 Milyar $ Enerji Tasarrufu Olanağı Vardır.
Konutlarda tüketilen enerjinin %15’i elektrik, %85’i ısıtma ve sıcak su amacıyla kullanılmaktadır.
Binalarda yaklaşık %30-50’lik enerji tasarruf potansiyeli mevcuttur. Bununda parasal değeri
yaklaşık 1-1.5 milyar doları bulmaktadır.
Binalara uygun ısıtma sistemleri seçimi, uygun tesisat ve radyatör boyutları seçimi, gerekli
yalıtımın yapılması ve otomatik kontrolun kullanımı binalarda enerji gereksinimini azaltmaktadır.
Türkiye’nin güneş enerjisi üretiminde dünyada 4. ve Avrupa’da 1. olması özellikle su ısıtmada
önemli bir enerji tasarrufu sağlamaktadır.
g. Konutlarda Enerji Verimliliği
Konutlarda kullanılan buzdolaplarının verimliliğine ilişkin olarak ülkemizde yapılan bir çalışma
sonucuna göre, 1 yılda 1.363 GWh tasarruf sağlanması olanağı var. Bu rakam yaklaşık 600.000
abonenin 1 yıllık elektrik tüketimine eşdeğerdir.
h. Binalarda Enerji Verimliliği
Bina dış yüzeyinden oluşan ısı kayıplarının azaltılması, ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme
tesisatının iyileştirilmesi, kişilerde EV ( Enerji Verimliliği) bilinci oluşturulması ile ülkemiz enerji
potansiyeline önemli katkılar sağlanabilir.
Bu uygulamalarla yılda en az 7-8 MTEP (Milyon Ton Eşdeğeri Petrol) (parasal karşılığı yaklaşık 2
Milyar $ ) tasarruf sağlanması olanağı vardır.
ı. Küresel Isınma ve İklim Değişikliği
Enerji kaynaklarının düzensiz kullanımı, doğaya yeterince önem verilmemesi dünyayı,
“İklim Değişikliği” ile yüz yüze bırakmıştır. Fosil yakıtların uzak olmayan bir gelecekte tükenecek
olması, fosil yakıt kullanımının atmosfere yaydığı gazların dünyanın ekolojik dengesini bozması
günümüzün en önemli sorunları haline gelmiştir. Bu nedenle enerji ihtiyacımızı karşılamak için
enerji planlaması yapılması insanlığın en önemli zorunluluklarındandır. Yaşam için gerekli olan
enerjinin temininin ve kullanımının doğru planlanmaması dünyayı iklimsel felaketlerin eşiğine
getirmiştir. Bu etkenler dünyamızda enerji kaosunun oluşmasına neden olmaktadır. Bu nedenle
sürecin içinde bulunduğumuz bu andaki aşamasında “enerji planlaması” hayatın sürdürülebilmesi
ile eşdeğer olmuştur.
Rapor, sera gazı emisyonlarının azaltılması için başvurulabilecek enerji politika ve tedbirleri
arasında arz kaynak çeşitlerinin artırılması, enerji verimliliğine önem verilmesi, temiz yakıtlara
geçiş, kojenerasyon, yenilenebilir enerji ve nükleer enerji teknolojilerin daha fazla kullanılması ile
enerji çevrim teknolojilerine karbon yakalama ve depolama teknolojisinin entegrasyonu gibi çeşitli
seçenekler yer almaktadır.
Dünyada, son yıllarda İklim Değişikliği ile mücadele ve kalkınmanın devamlılığı için enerji
politikalarında Enerji-Çevre ilişkisi önem kazanmaya başlamıştır.
16
Sürdürülebilir kalkınma anlayışıyla; Enerji zamanında, yeterli, güvenilir, asgari maliyetle ve
çevresel etkileri göz önünde tutularak sağlanması olmalıdır.
i. Çevre Kanunu
Çevre politikalarının uygulanmasında mevzuat, önemli bir araç olup,
(2872 sayılı Çevre Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun No:5491, RG. Sayı: 26167
Tarih: 13 Mayıs 2006)
Kanunla getirilen bazı önemli düzenlemeler;
Sürdürülebilir Kalkınma İlkesi
Katılımcılık ve İhtiyatlılık İlkesi
Kirleten Öder ve Kullanıcı Sorumluluğu İlkeleri
Ekonomik Araçların Kullanımı (Cezai yaptırımlar,
tarifelerin toplanması vs.)
Güçlendirilmiş Uygulama Kapasitesi (Merkez ve Taşra)
Acil Durum Planları Hazırlama Yükümlülüğü
İnsan kaynaklı sera gazı salımında enerji sektörünün tüm diğer sektörlerden çok daha yüksek bir
payının olması, iklim değişikliği çerçevesinde alınacak ve uygulanacak önlemlerin de ağırlıklı
olarak bu sektörde gerçekleşeceği anlamına gelmektedir.
İklim Değişikliği ile Mücadele Araçları (Enerji)
Enerji verimliliği hem enerji arz güvenliğini artıran, hem de sera gazı emisyonlarını azaltan,
sosyoekonomik faydaları, maliyetlerinin çok üzerinde olan en ucuz azaltım yöntemidir.
Başta sanayi, ulaştırma, konut ve ticari binalar olmak üzere, tüm sektörlerde enerji verimliliğinin
artırılması, tasarruf potansiyelinin gerçekleştirilmesi ve enerji yoğunluğu değerinin düşürülmesi
sağlanmalı, bu konudaki veriler konusunda kamuoyu belirli aralıklarla bilgilendirilmelidir.
Binalarda ısı yalıtımı ve ekodizayn konularındaki çalışmalar desteklenmeli, Binalarda ısı tüketimi
ve yalıtımına yönelik mevcut uygulamalar geliştirilmeli, daha sıkı bir denetim uygulanmalıdır.
EİEİ tarafından yürütülen çalışmalarda; ülkemizde tahmini parasal değeri yıllık 4.5 Milyar YTL
olan, yaklaşık %25 civarında enerji tasarruf potansiyeli bulunduğunu göstermektedir.
Bu potansiyelin %30’u bina sektöründe, %20’si sanayi sektöründe ve %15’i ise ulaştırma
sektöründedir (EİEİ, 2007).
j. Binalarda Enerji Verimliliği
2 Mayıs 2007 : “Enerji Verimliliği Kanunu” çıktı.
25 Ekim 2008: “Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair
Yönetmelik” yayınlandı.
5 Aralık 2008: “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” yayınlandı.
Binalarda Enerji Verimsizliğinin Muhtemel Sebepleri
Bir çok yönetici sistemlerinin verimsiz olduğundan habersizdir,
Sistemlerin performansları ölçülmemektedir,
Performans iyileştirmesi için elde, bilgi ve yöntem mevcut değildir,
Yöneticiler enerji verimliliğine değil hizmete odaklanmışlardır,
Ekipman alım bütçeleri (demirbaş-sabit kıymet) ve işletme bütçeleri ayrıdır.
17
Standart
Standardın kapsamı, “Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Alıp Düzelt” yaklaşımına çerçevesinde;
Stratejik enerji yönetimi kararlarının ve bilgisel ihtiyaçların göz önüne alındığından emin olmaya
yardımcı olacaktır.
Enerji verimliliği iyileştirilmesi için enerji yönetimi sistemlerinin tasarımı ve yürütülmesine,
Enerji yönetimin teknik yönleriyle kuruluşun (bina yönetiminin) stratejik yönetimi arasındaki
bağlantılara,
Genel olarak ölçü bilimi ve anahtar performans göstergelerinin kullanımı ve ihtiyacına, projelerin
ve stratejik karar vermenin seçimine,
İzleme ve ölçme sistemiyle elde edilen dokümantasyonu kullanarak etkin yönetim ve sürekli
iyileştirmenin değerlendirilmesine,
Bir enerji yönetim sisteminin, potansiyel entegrasyon olanakları dahil olmak üzere, diğer yönetim
sistemleri standartlarıyla bağlantı kurulmasına ve kıyaslanmasına ve Sistemin sürekli iyileştirilme
olanaklarının gözden geçirilmesine kılavuzluk yaparak, enerji yönetiminin iç sistemini etkin olarak
oluşturmak sağlamak ve iyileştirmek için, enerji yönetimi sorumluluğu olanlara yardımcı olmak için
tasarlanmalıdır.
Enerji Yönetim Sistemlerinin Kurulması Kaçınılmazdır. Bu çerçevede, gerekli alt yapı kurulmalıdır.
Olaya, sistematik yaklaşılmalıdır.
Enerji Yönetim Sistemi Standardının (ISO 50001’in) çıkmasına yaklaşık 2 yıl kalmıştır.
İşletmelerin, buna göre, şimdiden gerekli hazırlıklarını yapmalarında büyük yarar vardır.
Enerji sanayi için olduğu kadar binalarda da vazgeçilmez bir faktördür. Ancak, Bina Yönetimleri,
gerek kendi finansal / aidat yapıları için, gerekse küresel ısınma açısından önem taşıyan enerji
tüketiminde tasarruf sağlama konusunda, etkin şekilde hareket etmek zorundadırlar...
Bina Yönetimleri, sorumludurlar.
Enerji Yönetimi Konusunda En Dikkatli Hareket Etmesi Gereken Kişiler İse Tesis Yöneticileridir.
Unutmayın!!!
Siz Boşverirseniz Enerji Yönetimi ve Verimliliği Bitmiştir.
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu
Enerji Verimliliği Kanunu’nun 7 nci maddesinin (c) bendinde:
“Merkezî ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezî veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol
cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler
kullanılır. Buna aykırı olarak hazırlanan projeler ilgili mercilerce onaylanmaz.”
k. Merkezi Isıtma Ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma Ve Sıhhi Sıcak Su
Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik;
Uygulama, işletim ve denetim sırasında kullanıcıya ve işletmeciye rehberlik edecek hükümlere,
Gider paylaşım hesaplamalarının nasıl yapılacağına ilişkin formüle,
Yetkilendirilmiş ölçüm şirketlerinin ve bölgesel ısı dağıtım ve satış şirketlerinin özellikleri ile
yetkilendirilmeleri ile ilgili hususlara, Mevcut binalar hakkında uygulanacak hükümlere, yer
verilmiştir.
Ülkemizde yaklaşık 2.000.000 civarında merkezi ısıtma sistemine sahip bina bulunmaktadır,
18
Isı ve sıcaklık kontrol ekipmanlarının kullanımı ile kullanılan enerjinin karşılığının ödendiği bu
sistemin kurulduğu binalarda konfor bozulmaksızın ortalama %30 enerji tasarrufu sağlanmaktadır,
Ülke genelindeki merkezi ısıtma sistemli binalara bu tasarrufu genelleyecek olursak yaklaşık
600.000 merkezi ısıtma sistemli binamızı enerji tüketmeden ısıtabiliriz demektir,
Merkezi ısıtma ve sıhhi sıcak su sistemlerinde ısınma ve sıhhi sıcak su giderlerinin
paylaştırılmasına ilişkin yönetmelik;
l. Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği
- Yeni bina tasarımında, mevcut binaların proje değişikliği gerektiren esaslı onarım ve tadilat
projelerinde, mekanik ve elektrik tesisat değişikliklerinde binanın özelliklerine göre bu
Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne alınır.
- Binanın mimari, mekanik ve elektrik projeleri, diğer yasal düzenlemeler yanında, enerji
ekonomisi bakımından bu Yönetmelikte öngörülen şartlara uygun değil ise, ilgili idare tarafından
yapı ruhsatı verilmez.
- Bu Yönetmelik esaslarına uygun projesine göre uygulama yapılmadığının tespiti halinde, tesbit
edilen eksiklikler giderilinceye kadar binaya, ilgili idare tarafından yapı kullanım izin belgesi
verilmez.
- Bu Yönetmelikte tanımlanmamış olan ve açıklık gereken hususlar hakkında, Ek-7a’da verilen
Türk Standartlarının güncel halleri, bu standartların olmaması halinde ise, Ek-7b’de verilen Avrupa
Standartlarının güncel halleri esas alınır.
- Bu Yönetmeliğin uygulanmasında proje, yapım, denetim ve diğer konularda tereddüte düşülen
hususlar hakkında Bakanlığın uygulamaya esas olacak yazılı görüşü alınarak işlem yapılır.
1.Görev Yetki Ve Sorumluluklar
Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından;
- İlgili idareler,
- Enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar,
- Yatırımcı kuruluşlar,
- Bina sahipleri, bina yöneticileri veya enerji yöneticileri,
- İşletmeci kuruluşlar,
- İşveren veya temsilcileri,
- Tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler,
- Uygulayıcı yükleniciler ve üreticiler,
- Binanın yapılmasında, kullanımında ve enerji kimlik belgesi düzenlenmesinde görev alan
müşavir, danışman, proje kontrolü yapan gerçek veya tüzel kişiler, enerji kimlik belgesi
düzenlemeye yetkili kuruluşlar, onaylanmış denetleme kuruluşları ve işletme yetkilileri,
görevli, yetkili ve sorumludur.
Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmemiş binalardan;
-Projenin eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması halinde, proje müellifleri;
yapımın eksik veya hatalı olması veyahut standartlara uygun olmaması halinde ise, varsa yapı
denetim kuruluşu ve yüklenici veya yapımcı firma, yetkileri oranında sorumludur.
19
-Sistemin uygun çalışmaması işletmeden kaynaklanıyor ise, bina sahibi, yöneticisi veya varsa enerji
yöneticisi veya işletmeci kuruluş doğrudan sorumlu olur.
-İlgili idareler, sorumluluğun takip, tespit ve gereğinin yerine getirilmesi hususunda görevli ve
yetkilidir.
- İlgili idareler ve enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar, projelerin ve uygulamaların
bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetler.
- Bu Yönetmeliğe uygun tasarım ve uygulaması yapılmayan binalara yapı ruhsatı veya yapı
kullanım izin belgesi verilmesi durumunda, ilgili idareler, enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili
kuruluşlar ve varsa yapı denetim kuruluşları sorumlu olur.
2.Mimari proje tasarımı ve uygulama
- Güneş, nem ve rüzgar etkisi de dikkate alınarak, doğal ısıtma, soğutma, havalandırma ve
aydınlatma imkanlarından azami derecede nasıl yararlanılacağı yönetmelikte anlatıldı.
- Isı yalıtımının hazırlanmasında yol gösterici olması amacıyla ısı yalıtımı detaylarına uygulama
esaslarından bahsedildi ve yönetmelik ekinde yayınladı.
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği Bölümleri Isı Yalıtım Esasları
- Bina kabuğunu oluşturan, duvar, döşeme, balkon, konsol, taban, tavan, çatı ve pencere/duvar
birleşimleri ısı köprüsü oluşmayacak şekilde yalıtılır.
- Yapı ve yalıtım malzemelerinin standarda uygunluğuna dikkat edilmesi.
- Isı yalıtım projesi yapılması zorunludur.
- Asgari hava sirkülasyonu ve sızdırmazlık uygulamalarının nasıl yapılacağı.
- Bu Yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda TS 825 standardına uyulur.
3. Mekanik Tesisat Yalıtım Esasları
- Isıtma, soğutma, havalandırma ve klima tesisatında kullanılacak olan borular, kollektörler ve
bağlantı malzemeleri, vanalar, havalandırma ve iklimlendirme kanalları, sıhhi sıcak su üreticileri ve
depolama üniteleri, yakıt depoları ve benzeri mekanik tesisat ekipmanları, ısı ve/veya ses yalıtım
malzemeleri ile yalıtılır.
4. Isıtma Sistemleri Projelendirme Esasları
- Yeni yapılacak binalarda; toplam kullanım alanının 1.000 m2’den büyük olması halinde
merkezi ısıtma sistemi yapılır.
- Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları
ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler
kullanılır. (Pay ölçer, kalorimetre)
- Merkezi ısıtma ve/veya kullanım alanı 250 m2’nin üstünde olup bireysel ısıtma sistemine sahip
gaz yakıt kullanılan binalarda; yoğuşmalı tip ısıtıcı cihazlar kullanılır.
- Merkezi ısıtma sistemlerinde, kazana geri dönüş su sıcaklığı ile dış hava sıcaklık kontrolünü
yaparak sistem ekonomisi sağlayacak sistemlerin seçilmesi gerekir.
5.Isıtma Sistemleri Uygulama Esasları
- Teshin merkezlerinde, kazanların ve buna bağlı cihazların verimliliğe engel olmayacak şekilde
dizayn edilmesi, yakıt türlerine göre merkezin havalandırılmasının önemi, bacaların dizaynı ve
hesaplamalarına uygun olarak yapılmasının sağlanması vurgulanmıştır.
- Isıtma sisteminde kullanılan katı yakıtlı kazanlardan 15 yılını, sıvı ve gaz yakıtlı kazanlardan 20
yılını dolduran kazanların değişimleri şarttır.
20
- Kazanların, yakıt cinsine göre dönüşümleri verimlerinde düşüşe sebep olacak ise bu dönüşümler
yapılamaz. Yeni kazanların kullanılması gerekir.
- Bina sahibi, yöneticisi veya enerji yöneticisi, ısıtma sistemlerinin, ilgili yönetmelik ve/veya
standartlarda belirtilen periyodik kontrolleri, testleri ve bakımlarını yaptırmakla sorumludurlar.
6.Soğutma Sistemleri Projelendirme Esasları
- Soğutma ihtiyacı 500 kW’dan ve soğutulacak toplam kullanım alanı 2000 m2’den büyük olan
ticari ve hizmet amaçlı yeni yapılacak binalarda merkezi soğutma sistemi tasarımları yapılır.
Soğutma sistemleri tasarımında, soğutma guruplarının kısmi yüklerde bile yüksek verimlerle
çalışacak sistem seçimi yapılır.
7.Soğutma Sistemleri Uygulama Esasları
- Soğutma sistemi işletmecisinin, eğitimlere katılarak belge alması zorunludur.
-Soğutma sisteminde kullanılan cihaz ve ekipmanlardan 20 yılını dolduran sistemlerin
iyileştirilmesi veya değişimleri şarttır.
8.Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri projelendirme esasları
- Konut dışı amaçlı kullanılan bir binada, çok farklı kullanıma sahip mekanlar veya mekan
gruplarının havalandırılması için bağımsız sistemler kurulabilir.
9. Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri uygulama esasları
- Hava kanalları, klima santraları ve santralarda kullanılacak filitreler çok önemi olup verimliliği
artıracak tedbirlerin alınması gerekir.
10. Sıhhi sıcak su hazırlama ve dağıtım sistemleri
- Kullanım alanı 1000 m2’nin üzerindeki oteller, hastaneler, yurtlar ve benzeri konaklama amaçlı
konut harici binalar ile spor merkezlerinde merkezi sıhhi sıcak su sisteminin planlanması şarttır.
- Merkezi sıhhi sıcak su hazırlama ekipmanlarının da TS EN 89 standardında belirtilen ısıl
performansa sahip olması gerekir.
11.Otomatik Kontrol
- Yakıt tasarrufu için sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda otomatik kontrol sistemi yapılması,
- Merkezi ısıtma ve/veya soğutma sistemine sahip binalar, her odanın sıcaklığını ayrı ayrı
düzenleyecek otomatik cihazlarla donatılması,
- Konut olarak kullanılan binalar hariç olmak üzere binalarda, aydınlatma kontrolü zamana, gün
ışığına ve kullanıma göre yapılır.
- Konut hariç 5000 m2'nin üzerindeki binalarda ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma için,
bilgisayar kontrollü bina otomasyon sistemi kurulması zorunludur.
12. Elektrik tesisatı ve aydınlatma sistemleri
-Binalarda gün ışığından azami derecede faydalanmak ve gereksiz yapay aydınlatmadan kaçınılması
-Doğal aydınlatma yeterli olduğunda, zaman ayarlı veya insan mevcudiyetini algılayan cihaz ile
yapay aydınlatmanın otomatik olarak devreye girmesi zorunludur.
-Sistemlerde kullanılacak tüm elektrikli cihazların verimli seçilmesi.
- Binalarda kullanılan lambaların özellikleri yönetmelik verilen EK-2 tablosuna göre seçilmesi
- Binanın toplam enerji tüketimi içerisindeki aydınlatma enerjisi payının hesaplanmasında EN15193
standardında verilen hesap yöntemine göre yapılması.
21
13.Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı
- Yeni yapılacak olan ve 1.000 m2’nin üzerinde kullanım alanına sahip binalardaki ısıtma,
soğutma, havalandırma, sıhhi sıcak su, elektrik ve aydınlatma enerjisi ihtiyaçlarının tamamen veya
kısmen karşılanması amacıyla, hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, gibi fosil
olmayan enerji kaynaklı sistem çözümleri tasarımcılar tarafından rapor halinde hazırlanarak
değerlendirilmesi,
- Yeni yapılacak binalarda yenilenebilir enerji sistemleri için sunulan raporda tesbit edilen ilk
yatırım maliyeti enerji ekonomisi göz önünde bulundurulmak suretiyle, inşaat alanı 20.000 m2’ye
kadar olan binalarda 10 yıl, inşaat alanı 20.000 m2 ve daha büyük binalarda 15 yılda geri dönüşüm
kazanılması durumunda bu sistemlerin yapılması zorunludur.
14.Kojenerasyon sistemleri
- Toplam inşaat alanı en az 20.000 m2’nin üzerindeki tasarımlarda kojenerasyon sistemlerinin
uygulama imkanları analiz edilir. İnşaat mahallerine yakın ve maliyetinin yüzde onunu geçmeyen
uygulamalar yapılır. İyi bir kojenerasyon sistemleri ile bölgesel ısıtma yapılabilir.
15.Enerji Kimlik Belgesi
- Asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma
ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belge
- Enerji Kimlik Belgesi, enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluş tarafından hazırlanır ve ilgili
idarece onaylanır. Bu belge, yeni binalar için yapı kullanma izin belgesinin ayrılmaz bir parçası
olacaktır.
-Enerji Kimlik Belgesi, toplam kullanım alanı 1.000 m2 ve üzerinde olan mevcut binalar ve
işletmeye alınan yeni binalar için bilgileri içerecek şekilde düzenlenir.
-Mevcut binaların 10 yıl içinde EKB alması zorunludur. Alınmış EKB geçerlilik süresi 10 yıldır.
16. Yönetmeliğin temeli;
-Verimlilik önlemleri ile enerji kullanımını azaltmak,
-İklim değişikliği ve artık gazların sera etkisini azaltmak,
-Çevre ve ekolojik şartları korumak iyileştirmek
-Enerji harcamaları ile enerjinin maliyet üzerindeki oranını azaltmak gibi, enerji stratejisi ve
politikası izlemek,
-Binalarda Enerji Kimlik Belgesi düzenlemek suretiyle enerji verimliliğini yönlendirmek ve bir
enerji kültürü yaratmak/yaşatmak amacı güdülmektedir.
17. Yönetmeliğin Hedefleri
- “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” ile ilgili toplum ve ilgili sektör bilincini artırmak
amaçlı yapılacak çalıştaylar, seminerler, toplantıların düzenlenmesi,
- Ulusal, yerel ve bölgesel televizyonlarda sunulacak söyleşilerin, açık oturumların binalarda enerji
verimliliğinin önemi ile ilgili bölümlerine bilgi sunmak için katılım sağlanması, desteklenmesi
- “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” ‘inde belirtilen Enerji Kimlik Belgesi ile ilgili,
sektörlerden de sponsor desteği sağlanabilir ise hem yeni hem de mevcut binalar için örnek
uygulamaların yapılması, ve desteklenmesi
- “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” ile ilgili gönüllü uygulamaların Bakanlığa
bildirilmesi halinde ücretsiz Enerji Kimlik Belgesinin düzenlemesi veya desteklenmesi
m. Binalarda Enerji Performansı ve Yalıtım
1. Binalarda Isı Yalıtımı
Isınınca yükselen hava çatıdan sızacak bir çıkış yolu arar. Bunun önüne geçmek için yalıtıma
evlerimizin yorganı olan çatılardan başlanmalıdır. Üstelik bu işlem %20’den fazla tasarruf sağlar.
22
Pencere ve kapıların hava sızdıran yerlerini bulabilmek için küçük bir mum yeterlidir.
Kış aylarında perdelerinizi kapalı tutarken doğrudan güneş gören pencere perdelerini açık
tutabilirsiniz.
Konutların ısıtılması veya soğutulması için tüketilen enerji miktarını azaltmanın en etkili yolu ısı
yalıtımı yapmaktır.
2.Isı Yalıtımı ve Çevre
Enerjinin etkin kullanımını sağlayan ısı yalıtımı önlemleri, fosil yakıt tüketimini azaltarak, küresel
ısınmaya yol açan sera gazı emisyonlarının artışı azaltılır.
“TS 825-Binalarda Isı Yalıtım Kuralları” standardı revizyonu, 22 Mayıs 2008 tarihinde
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
“Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği”, revize edilerek 9 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
12 Ağustos 2001 tarihinde yayımlanan “Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği”
halen yürürlüktedir.
02 Mayıs 2007 tarihinde yayımlanan “Enerji Verimliliği Kanunu” nun eksik yönetmelikleri
bulunmaktadır,
05 Aralık 2008 tarihinde yayımlanan “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” 05 Aralık 2009
tarihinde yürürlüğe girmiştir.
3.Binalarda Isı Yalıtım Yönetmeliği
“Isı İhtiyacı Kimlik Belgesi”: Yapının kullanılması sırasında göreceli olarak ihtiyaç duyacağı
enerji miktarını, dolayısıyla yakıt faturasının yaklaşık bedelini gösterir.
Yetkili ısı yalıtım projecisi ve uygulama yapan makina mühendisleri tarafından doldurulup,
belediye veya valilikçe onaylandıktan sonra yapı kullanma izin belgesine eklenmelidir.
05 Aralık 2009 tarihine kadar geçerlidir.
Türkiye genelinde konutlarda ısı yalıtımı uygulamalarının yaygınlaştırılması ile yıllık 7.5 Milyar
$’a kadar enerji tasarrufu potansiyeli mevcuttur.
Bu potansiyelin harekete geçirilmesi için: Isı Yalıtımı yoluyla binalarda enerji verimliliği
desteklenmelidir.
4. Binalarda Enerji Performansı ve Merkezi Isıtma Sistemi
MERKEZİ ISITMA SİSTEMLERİNİN AVANTAJLARI
Tüketim giderleri ve ilk maliyeti bireysel sisteme göre daha düşüktür.
Ekonomik ömrü daha fazladır.
Merkezi sistemde konforlu sıcak su temin edilirken, kombide alınan sıcak su miktarı sınırlı olup,
birden fazla yerde kullanıldığında su sıcaklığı düşmektedir.
Kombilerde verim daha düşük, merkezi sistemde ise verim daha fazladır.
Merkezi sistemde tadilatlar sadece kazan dairesinde olup, bireysel sistemde ise daire içinde
tadilatlar yapıldığından ek masraflar getirecektir.
5. Binalarda Enerji Performansı Ve Aydınlatma Sistemi
AYDINLATMADA ENERJİ TASARRUFU
Bir tek 100 W’lık lamba yerine 25 W’lık kompakt floresan lamba takın; yılda 80,90 TL enerji
tasarruf edilebilir.
23
Bu miktar bir evin hemen hemen bir aylık elektrik tüketimine eşdeğerdir.
100 Watt’lık bir ampulün bir saat açık kalmasıyla yılda yaklaşık 20 kg CO2 salımı olur.
İstanbul’daki 2.280.113 konutta bir tek lamba, enerji verimli lamba ile değiştirilirse yılda,
92.098.364,688 TL enerji tasarrufu yapılır.
DİKKAT:
Evinizin sık açma-kapama yaptığınız bölümlerinde kullandığınız lambaları tasarruflu olanlarla
değiştirmeniz tavsiye edilmez. Tasarruflu lambaların açma-kapamaya karşı dayanıklılığı zayıf
olduğundan, böyle durumlarda eski tip akkor flamanlı ampuller daha avantajlı hale gelmektedir.
24
4. Sahada İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Kanun No. 6331 Kabul Tarihi: 20/6/2012
30 Haziran 2012 CUMARTESİ Resmî Gazete
Sayı : 28339
a. Risk Değerlendirme Yükümlülüğü
1.Risk
Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalidir.
2.Risk Değerlendirmesi
İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi,
Bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz
edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli
çalışmalardır.
3.Tehlike
İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya
hasar verme potansiyelidir.
4.Önleme
İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan
kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümüdür.
5.İşverenin genel yükümlülüğü
MADDE 4
İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz.
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını
etkilemez.
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.
İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması,
organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin
değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve
uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere
girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
6.Risklerden korunma ilkeleri
MADDE 5
İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
a) Risklerden kaçınmak.
b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.
02-2016-Rev0
25
c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.
ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve
üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun
sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
Teknik gelişmelere uyum sağlamak.
Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.
Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin
etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.
Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
7.Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma
MADDE 10
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla
yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu.
Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi.
İşyerinin tertip ve düzeni.
Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın
çalışanların durumu.
İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri ile
kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
İşyerinde uygulanacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri, çalışma şekilleri ve üretim yöntemleri;
çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve işyerinin idari
yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı
risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını
sağlar.
8.Çalışanların bilgilendirilmesi
MADDE 16
Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler, ölçüm, analiz,
teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftişten elde edilen bilgilere, destek elemanları ile çalışan
temsilcilerinin ulaşmasını sağlar.
Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması MADDE 18
Risk değerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu ve önleyici tedbirlerin ve kullanılması
gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi konusunda çalışanların görüşlerini ve
katılımlarını sağlamak zorundadır.
9.İşin durdurulması
MADDE 25
İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar
için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati
tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate
alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur.
Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan
işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi
yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.
26
10.İdari para cezaları ve uygulanması
MADDE 26
10 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan
işverene üç bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için dört bin beş yüz Türk Lirası,
dördüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene bin beş yüz Türk Lirası,
idari yaptırım uygulanır.
b. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
Apartmanların, Binaların ve Sitelerin 1 Ocak 2013’de yürürlüğe giren İş Güvenliği Yasası’nda yer
alan risk değerlendirmesi yapma, doktor ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülükleri sonradan
hafifletildi.
Buna göre yöneticiler risk tespitini kendileri yapabilirler.
2016 yılının haziran ayına kadar, doktor ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorunda olmayacaklar.
Bu tarihten sonra da belirli dönemlerde iş güvenliği uzmanı ile doktorlardan hizmet satın alacaklar.
Bu yükümlülük de sadece ‘kapıcı’, ‘güvenlik görevlisi’ çalıştıran apartmanlar ve siteler için geçerli
olacak. Dolayısıyla, apartmanlar şu anda hemşire, doktor, iş güvenliği uzmanı’ istihdam etmek
zorunda değil.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün
yaptığı çalışmaya göre, apartmanlar ‘az tehlikeli işyeri’ sınıfında kabul edildi.
‘Risk değerlendirme formu’ yaklaşık 80 sorudan oluşmaktadır, daha fazla soru da olabilir. Formlar,
apartman yöneticileri tarafından doldurularak, saklanacak. Hiçbir kuruma ise teslim edilmeyecek.
İş güvenliği müfettişlerinin yapacağı denetimlerde bu formlar gösterilecek.
1.Kontrol Listesi
Kontrol listesi, apartman/bina/sitelerde 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu ile 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe giren İş
Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca risk değerlendirmesinin
gerçekleştirilmesi sürecinde yol göstermek amacıyla hazırlanmıştır.
Kontrol listesi doğru bir şekilde uygulanıp, uygun olmadığını değerlendirdiğiniz konularda gerekli
önlemler alındığı takdirde apartmanlarınız, sadece çalışanlar için değil sakinler için de sağlıklı ve
güvenli yaşam alanlarına dönüşecektir.
Apartman/bina/siteler için kontrol listesinin doldurularak yönetimde bulundurulması, belirli
aralıklarla güncellenmesi ve bu değerlendirme sonucunda alınması öngörülen tedbirlerin yerine
getirilmesi gerekmektedir.
Risk değerlendirmesi; apartman/bina/sitelerde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin
belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörlerin ortadan kaldırılması için
yapılması gerekli çalışmaları kapsar
Risk değerlendirmesi çalışmalarının bir ekip tarafından yürütülmesi gerekmektedir. İhtiyaç
duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere dışarıdaki kişi ve kuruluşlardan da hizmet alınabilir.
“Az tehlikeli” sınıfta yer alan apartman/bina/sitenin; iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi
görevlendirmesi veya ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden bu hizmeti temin etmesi yükümlülüğü
2016 yılı Temmuz ayında yürürlüğe girecek olup, “tehlikeli” ve “çok tehlikeli” sınıfta yer
27
alanlarında ise 2013 yılı Haziran ayında yürürlüğe girmiştir. Bu tarihlere kadar risk
değerlendirmesini gerçekleştirecek ekipte iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin bulunması
zorunlu olmayıp apartman yöneticisi ve çalışan/çalışanlar ile gerektiğinde diğer apartman sakinleri
de yer alabilir.
Öncelikle apartman/bina/sitenizin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları
Tebliğine göre yer aldığı tehlike sınıfı belirlenmelidir. Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike
sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda
bir yenilenir.
Risk değerlendirmesi, apartman/bina/sitede herhangi bir değişiklik olması (örneğin yapıya ek
bölümlerin eklenmesi, sonradan asansör yapılması vb.) durumunda bu sürelere bakılmaksızın
yenilenecektir.
2.İzlenecek Yol
Kontrol listesi, risk değerlendirmesi çalışmalarınıza yön vermek üzere hazırlanmış olup ihtiyaca
göre detaylandırılabilir. Apartman/bina/sitenizi ilgilendirmeyen kısımları, kontrol listesinden
çıkarabilir veya farklı tehlike kaynakları olması halinde ise ilaveler yapabilirsiniz.
Kontrol listesinde, apartman/bina/sitede iş sağlığı ve güvenliği açısından olması/yapılması
gerekenler konu başlığı ile birlikte cümleler halinde verilmiştir. Cümledeki ifade;
apartman/bina/sitenizde gözlemlediğiniz duruma uyuyorsa “evet”, uymuyorsa “hayır” kutucuğunu
işaretleyiniz. “Hayır” kutucuğunu işaretleyerek doğru olmadığını düşündüğünüz her bir durum için
alınması gereken önlemleri ilgili satırdaki karşılığına yazınız. Alınması gereken önlem ile ilgili
sorumlu kişiler ve tamamlanacağı tarihi belirttikten sonra risk değerlendirmesini gerçekleştiren
ekipteki kişilere dokümanın her bir sayfasını paraflatıp son sayfasının ilgili kısımlarını imzalatınız.
Çalışanlar, temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar ve bunların
işverenleri; apartman/bina/sitede karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri ile düzeltici ve
önleyici tedbirler hakkında bilgilendiriniz.
. Alınması gereken önlemlere karar verirken; riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil
ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan
kaldırılması, tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi ve riskler
ile kaynağında mücadele edilmesi gerekmektedir.
Önlemler uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik
verilmeli ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sağlanmalıdır.
KONTROL LİSTESİNDE YER ALAN YANGIN, ASANSÖR, KAZAN DAİRESİ GİBİ
KONU BAŞLIKLARI İÇİN İLGİLİ MEVZUATIN GEREKLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİ
ÇALIŞMALARINIZA ÖNEMLİ KATKI SAĞLAYACAKTIR.
3.Önemli Hatırlatmalar
1) Risk kontrol listesi doldurulduktan sonra HERHANGİ BİR KURUMA BİLDİRİM
YAPILMAYACAKTIR. Yönetim tarafından denetimlerde gösterilmek üzere ilgili DOSYADA
SAKLANACAKTIR.
2) Apartman/bina/sitede faaliyet göstermekte olan bir işyeri veya ofis mevcut ise bunların varlığı
veya faaliyetlerinden kaynaklanan/kaynaklanabilecek ve çalışanların sağlık ve güvenliğini olumsuz
28
etkileyebilecek ek riskler de bu değerlendirmeye dahil edilmelidir. Unutulmamalıdır ki,
apartman/bina/sitede faaliyet gösteren işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi
çalışmalarının koordinasyonu YÖNETİM tarafından yürütülür.
3) Uygun olmadığını düşündüğünüz durumlar için belirlediğiniz her bir alınması gereken önlemin
takibi yapılmalı ve sorumlu kişilerce, öngörülen tarihe kadar gerçekleştirildiğinden emin
olunmalıdır.
4) Apartman/bina/site yönetimi tarafından apartman sakinleri ile yapılacak toplantılarda “RİSK
DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞMALARI” ile ilgili alınan kararlar KAYIT ALTINA
ALINMALIDIR.
5) Bakım çalışmaları yüksek riskli aktivitelerin çok sayıda çalışan ile sürdürüldüğü ,eş zamanlı
çalışmaları zorunlu kılan ve kaza riskinin göreceli olarak daha yüksek olduğu dönemlerdir.
6) Bakım işi kapsamında riskleri kontrol altına almak, kaza sayısını azaltmak , görülen
aksaklıkların tekrarını önlemek için sistemsel yaklaşım sağlamak.
7) Böyle dönemlerde iş yerleri kaza ve ucuz atlatmaların sayısını azaltarak İş Sağlığı ve
Güvenliğine yönelik amaçlarına ulaşabilmeleri konusunda diğer Yönetim Sistemleri gerekleriyle
bütünleştirilmiş olan etkin bir İSG yönetim sistemini tüm unsurlarıyla devreye koymak, uygulamak,
sürdürmek durumundadırlar.
4. İş Sağlığını ve güvenliğini doğrudan ilgilendiren maddeleri
( 77 - 89 )
İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri
MADDE 77. - İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü
önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda
alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
5. Bakım çalışmalarında yaşanan ucuz atlatma ve iş kazalarının sebeplerinden bazı başlıklar;
Kusurlu alet edevat kullanımı
Riskin belirlenememesi
Tehlikenin kaynağında önlenememesi
KKD ( Kişisel Koruyucu Donanım) kullanmama
Yanlış KKD kullanma
Yüksekten Düşme
Tehlike ve risklerin bilinmemesi
İzinsiz çalışma
6.Bakım Çalışmalarında Eğitim Modülleri
Bakım çalışanlarına verilmek üzere eğitim modülleri yapılacak işlerin niteliğine göre
hazırlanmalı ve bu modüllerin etkinliğini ölçmek amacı ile sınav yapılmalıdır,
Örnek Eğitim modülleri aşağıdaki gibidir:
Şirket/ Yönetim Genel Kuralları ve Standartları,
İş Tehlike Analizi,
Gürültü,
Yüksekte çalışma,
29
İş İzni
Kişisel koruyucu donanımlar,
Elle kaldırma,
Kaynak işlerinde güvenlik
Asetilen ve Oksijenle Güvenli Çalışma
7.İş Tehlike Analizi (İTA) ve Amacı
Yapılacak (İşletme, Bakım,Proje ve diğer müdürlüklerin) işlerden kaynaklanabilecek potansiyel
tehlike ve riskleri tanımlamak ve analiz etmek,
Tehlike ve risklerin azaltılması için, uygun kontrol ve azaltıcı önlemleri tanımlayarak risklerin
minimum seviye indirerek yönetilmesini sağlamaktır
8.Gürültü
Gürültü yapay olarak ortaya çıkan niteliği ve niceliği bozulmuş arzu edilmeyen seslerdir.
Ses'in niteliğinin bozulması, frekansları farklı bir çok ses dalgasının üst üste gelmesi,
Ses'in niceliğinin bozulması ise, şiddetinin insan vücuduna zararlı bir değere ulaşmasıdır.
Dayanılmaz Kısa tek gürültü ( = Sağırlık)
9. Yüksekte Çalışma
Merdiven ya da başka bir yükseltici ekipman yardımı dışında yapılamayan işler ; ayrıca yer
seviyesinin altında veya üstünde kişinin düşebileceği ve düşme sonucu yaralanabileceği yükseklikte
yapılan çalışmalar yüksekte çalışma diye adlandırılır.
Yüksekten düşmeler sonucu yaşanan yaralanmaların 2/3’ü çok yüksek olmayan yerlerden düşme
sonucunda gerçekleşmektedir.
Düşüldüğünde yaralanma riski olan her nokta yüksekte çalışmadır.
Kişinin bulunduğu referans seviyenin üzerinde, sağlık ve güvenlik açısından tehlike oluşturabilecek
durumda yapılan çalışma şekilleridir.
Yükseklik nedir?
Genel olarak ise yükseklik; adım atarak çıkamayacağımız yerler olarak tanımlanabilir. İnsanların
boyları birbirinden farklı olsa da bir insanın denge noktası ikinci bel omurudur. Yani ikinci bel
omurunu geçen yerler yüksek olarak kabul edilir.
Neden yükseğe çıkıyoruz ?
Bina dış cephe çalışması (çatı,duvar, cam vb.)
İmalat ve montaj işleri
Bina içi yüksek alan
Neden düşeriz ?
Bilgi Eksikliği
İş Güvenliği Kurallarının Uygulanmaması
Mühendislik Eksikliği
Yetersiz Kişisel Koruyucu Ekipman
Yetersiz Kontrol ve Bakım Programı
30
Yetersiz/ Düşük Kaliteli malzeme alımı
Güvensiz Çalışma Yöntemleri
 Yüksekte çalışma yapacak olan personelin yüksekte çalışabilir sağlık raporundan, eğitimli
ve yetkin olduğundan emin olunmalıdır.
 Mümkünse yükseğe çıkılmadan, uzayabilen ekipman kullanılmalıdır.
 Önceden planlama yapıldığından emin olunmalıdır.
 Kişisel koruma önlemleri yerine toplu koruma önlemlerine öncelik verilmelidir.
 Kullanılan ekipmanın standartlara uyumlu olduğundan emin olunmalıdır.
 El merdivenleri ancak, düşük risk nedeniyle daha güvenli bir iş ekipmanı kullanımı
gerekmiyorsa, kısa süre kullanılacaksa kullanılabilir.
 Yüksekte yapılan geçici işler, işçilerin sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atmayacak uygun
hava koşullarında sürdürülmelidir.
 Emniyet kemeri ve halat kullanılarak yapılan çalışmalar ancak, risk değerlendirmesi
sonucuna göre işin güvenle yapılabileceği ve daha güvenli iş ekipmanı kullanılmasının
gerekmediği durumlarda yapılabilir.
 Muhtemel düşme yüksekliği ve sonuçları: personel ne kadar yükseklikten düşebilir ve ona
ne olur? Sonuçları ne olur?
 Kurtarma veya tahliye kolaylığı: verilen ekipmanlarla nasıl kurtarma yapılabilir veya
personel nasıl tahliye edilecek?
 Çalışanların fiziksel kabiliyetleri nelerdir?
 Kırılgan yüzeylerden korunma
 Yüksekte çalışması olası personelin genel farkındalık eğitimi alması gereklidir.
 Aşağıdaki aktiviteleri yapacak personelin ek olarak uzman eğitimi alması ve yetkinlik
değerlendirmesi yapılması gereklidir.
Yapı iskelesi kurma,vinç operatörlüğü, yüksek platformlarda çalışma, yüksekten düşme
ekipmanlarını kullanan kişiler, kule veya bacada çalışanlar, yüksekten kurtarmada görevliler,
yüksekte çalışmada kullanılan ekipmanların denetleyicileri,
 Eğitim ve yetkinlik değerlendirme kayıtları muhafaza edilmelidir
Yüksekte Çalışma Platformu
Çalışanın iş ve işlemleri üzerinde yürüttüğü güvenlik tedbirleri alınmış çalışma mahalli.
 Platform sabit seyyar yada hareketli olabilir.
Platformlarda Güvenlik Tedbirleri
 Platformlar çalışmalar için yeterli genişlikte olacaktır.
 Üzerinde bulunabilecek azami yüklere dayanacak şekilde yapılacaktır.
 Platformlara çıkış ve inişler güvenli şekilde yapılacaktır.
 Platformun altı ve çevresi korunmuş olacaktır.
 Platform kenarlarında düşmeyi önleyici korkuluklar ile malzeme düşmelerini önleyici
eteklikler olacaktır.
 Platformsuz çalışmalardan mümkün olduğunca kaçınılacaktır.
 Bunun mümkün olmadığı durumlarda gerekli diğer tedbirler (emniyet ağı, düşme ipi vb.)
alınacaktır.
 Görüş imkanlarının sağlanması için uygun aydınlatma sağlanmalıdır.
 Gerekli durumlarda iyi etüt edilerek kişisel koruyucu ihtiyacı karşılanmalıdır.
 Tehlike ve risk derecesi yüksek hallerde platform üzerinde çalışanı gözlemleyen yardımcı
elemanlar bulunacaktır.
31
 Yalnız sabit platform yapılamayan durumlarda geçici iskele yada iş ekipmanı
kullanılabilecektir.
 Çalışanlar bu konuda özel olarak eğitilecektir.
Yükseğe Çıkarken Bizi Taşıyan Ekipmanlar
Tüm ekipmanların yönetici tarafından ilgili kontrol formu ile her çalışma günü öncesi kontrol
edilmesi şarttır.
Yükseğe Çıkarken Sorulacak Sorular
 Yüksekte yapılacak çalışma için iş talimatı yapılmış mı?
 Yüksekte yapılacak çalışma için risk analizi yapılmış mı?
 Yüksekte çalışacak personel yüksekte çalışma eğitimi almış mı?
 Eğitim sonrası sınav yapılmış mı?
 "Kişisel koruyucu donanım taahhüt ve tesellüm formu" düzenlenmiş mi?
 Yetkili teknisyenler tarafından kullanılacak ekipmanın "periyodik bakım kayıtları" formu
var mı?
Bu sorular olumlu cevaplanmadan yüksekte çalışamazsınız..!
Yükseğe çıkarken bizi taşıyan ekipmanlar
a) Dış cephe asansörleri
 Cephe asansörünü sadece eğitilmiş kimseler kullanabilir.
 Çalışma yapılacak yüzeyde hava durumu (rüzgar hızı, fırtına, yağış vb. Şartlarda) yüksekte
çalışma talimatına göre uygunluğunun kontrolü yapıldıktan sonra çalışma yapılır.
 Sepetin içi sürekli temiz tutulmalıdır.
 Dış cephe çalışması ‘’ağır ve tehlikeli işler ‘’kapsamında olduğu için cephe asansörüne 18
yaşından küçükler kullanamaz.
 Dış cephe asansöründe yetkili kişiler dışında hiç kimse bakım, montaj yapamaz.
 Yetkili kişiler tarafından asansörün periyodik bakımı aksatılmadan yapılmalıdır.
 45 km / saat rüzgâr hızında dış cephe asansörüne çıkılmamalıdır.
 İletişim için telsiz ve kulaklıklar mevcut ve sağlam olmalıdır.
 Sepete iniş ve çıkışlar terasta iken veya zeminde sabit iken güvenli bir şekilde yapılmalıdır.
 Hiçbir şekilde tehlike oluşturabilecek pozisyonda kullanılmamalıdır.
 Çalışma günü sonunda sepet park pozisyonuna getirilir, ana şalter kapatılır varsa sepet
kontrol kutusu şarja bağlanır.
 Makinenin donanımını sürekli kontrol altında tutunuz, özellikle halatlarını devamlı kontrol
altında tutunuz. Halatlarda çapaklanma, sıyrılma, kırılma, burkulma vb durumlar
gözlediğinizde yöneticilerinize haber veriniz.
 Sepete binerken maksimum yük limitini kesinlikle aşmayınız.
 Yürüme yolunu ve sepetin çalışacağı cepheyi çalışma öncesinde kontrol ediniz.
 Yükseğe çıkarken bizi taşıyan ekipmanlar
 Cepheye çıkmadan önce, tüm kumandaları sepet kontrolden test ediniz . Özellikle ACİL
STOP, TELEFON VE SEPET ALTI SVİÇ ‘ in görevini yapıp yapmadığını kontrol ediniz.
 Cephe asansörü 2 kişi sepette ,1kişi sepet dışında olmak üzere 3 kişi tarafından operasyon
yürütülür. Sepet dışında olan kişinin görevi işin emniyet ini gözlemektir. Hiçbir zaman
cephe asansörünü tek başınıza kullanmayınız.
 Sepete binen veya yüksekte çalışan personel çalışma esnasında baret ve emniyet kemeri
takmak zorundadır.
 Sepete mutlaka zeminde ve çatıda emniyetli yerde binip, yine zeminde ve çatıda emniyetli
yerde ininiz. Kesinlikle parapet bölgesinde inip binme yapmayınız.
32
 Herhangi bir konuda duyacağınız en ufak tereddüt yada şüphe de derhal bina yetkililerine ve
amirlerine durumu bildiriniz.
 Elektrikli bölümlerin suyla temasından kaçının. Kesinlikle ıslak elle kullanmayınız.
 Kablolarda açık yırtık bulunması durumunda kesinlikle kullanmayınız.
 Elektrik jak ve fişlerini kırılmış, yerinden oynamış prizlere takarak kullanmayınız.
b) Yükseltici platformlar
 İskele üzerinde çalışacak işçilerin, paraşüt tipi emniyet kemeri takmaları gerekmektedir. Bu
kemerin tutma halatı kancası, yukarıdan aşağıya sarkıtılan can halatına bağlı olmalıdır.
 İskele korkulukları, 1.10 metre yüksekliğinde ve her 0.50 metrede bir olmak üzere iki sıra
korkuluğu bulunmalıdır.
 İskeleye çıkıp inmek için mutlaka merdiven kullanılmalıdır.
 İskeleden aşağı hiçbir malzeme atılmamalıdır.
 İskelenin genişliği uygun olmalıdır.
 İskele üzerine metre kareye 400 kg’ dan fazla ağırlık konmamalıdır.
 Kurulumu tamamlanmayan iskelede çalışma yapılamaz.
 İskele 100 kg. kuvvet şiddetindeki darbeye karşı dayanıklı olmalıdır.
 İskele platform kalasları iskele genişliği ve uzunluğundan ne kısa nede de fazla uzun
olmalıdır.
 İskele platformları temiz, düzenli olmalı, ayağa takılacak, ayak kayacak şekilde kaygan
olmamalıdır.
 İskelenin ayakları yere batmaması için özel yapılmış metal başlıklara takılı olarak kurulması
gerekir. İskele ayakları altına tuğla, ahşap, vs. kesinlikle konulmamalıdır.
 Çelik borulu iskeleler statik elektriğe karşı topraklanmış olmalıdır.
 Çelik borulu iskeleler yüksek gerilim hatlarını 5 m. den daha yakınına kurulmamalıdır.
c) Merdivenler
 Merdiven ahşap olduğu takdirde birinci sınıf , budaksız, çıralı çamdan veya fırınlanmış
keresteden olacak, çatlak veya kırık basamak bulundurulmayacaktır. Kusurlu olanlar işten
alınacaktır.
 Merdivenlerin bastığı ve dayandığı zemin düz, çökmeyecek ve kaymayacak durumda
olmasına dikkat edilecektir. Kaygan yerlerde merdiven ayaklarının kaymasını önleyecek
tırtıllı lastik takozlar takılacaktır.
 Merdivenlerin eğimleri 60 dereceyi geçmeyecek, basamaklar en çok 30 cm ve eşit aralıklı
olacaktır.
 İşçinin gelip geçtiği yerlerde kullanılacak merdivenlerin etrafı halat , zincir veya ahşap
korkulukla veya uyarı şeritleriyle çevrilecek ve görünür yerlere uyarı levhaları asılacaktır.
 Merdiven genişliği en az 60 cm olacaktır.
 Tabureler, sandalyeler, masalar, sandıklar, fıçılar ve bunun gibi malzemeler merdiven yerine
kullanılamaz.
 Merdivenler, araçların ve insanların geçtiği yolların üzerine konulursa, etraf uyarı şeritleri
ile çevrilerek veya uyarı yapmak üzere gözcü konulacaktır.
 Merdivenlerin altına takoz vb. gibi malzeme konularak yükseltilmeyecek , iki merdiven
birbirine kesinlikle bağlanmayacaktır.
 Merdivenlerinin son 3 basamağına çıkılmayacaktır.
 Ayaklı merdiveni kullanırken üzerine aynı anda birden fazla kişi çıkmamalıdır. Her zaman
yalnız bir kişi çıkıp çalışmalıdır.
 Tüm kullanılan merdivenler haftada en az bir kez Yönetici tarafından kontrol edilecektir.
33





Tüm merdivenler kullanılmadan önce çalışacak personel tarafından kontrol edilecektir.
Merdivenler yalnızca on beş dakikalık ya da kısa süreli işler için kullanılmalıdır.
Merdivenler, 3 metreden yüksek olmamalıdır.
Merdivenler hiçbir zaman yatay olarak kullanılmamalıdır.
Merdiven kullanılacağı zaman ayaklar tam olarak açıldıktan ve emniyet kayışı bağlandıktan
sonra kullanılmaya başlanılmıştır.
 Merdiven hiçbir zaman bir iskele olarak kullanılmamalıdır.
 Merdiven yapıların kat kenarlarına yakın yerlerde, şaftların üzerlerinde, boru boşluklarında
kullanılmamalıdır.
 Alüminyum merdiven, trafo odalarında, elektrik tesisat ve teçhizatının bulunduğu yerlerde
kullanılmamalıdır.
d) Genel kurallar
1. yüksekte yapılan geçici işler uygun bir platformda, güvenlik içinde ve uygun ergonomik
koşullarda yapılamıyorsa, güvenli çalışma koşullarını sağlayacak ve devam ettirecek en uygun iş
ekipmanı seçilecektir.
2. Kişisel koruma önlemleri yerine toplu koruma önlemlerine öncelik verilecektir.
3. İş ekipmanının boyutları,
a- yapılan işe,
b- öngörülen yüke uygun olacak,
c- tehlikesiz geçişlere izin verecektir.
4. Yüksekteki geçici çalışma yerlerine ulaşım;
a- geçişlerin sıklığı,
b- çalışılacak yerin yüksekliği,
c- ekipmanın kullanım süresi göz önüne alınarak, en uygun yol ve en uygun araçlarla
yapılacaktır.
5. Seçilen bu araçlar;
a- yakın bir tehlike durumunda işçilerin tahliyesini de mümkün kılacak,
b- ulaşımda kullanılan yol ve araçlar ile platformlar, katlar veya ara geçitler arasındaki
geçişlerde düşme riski bulundurmayacaktır.
6. El merdivenleri ancak;
a- düşük risk nedeniyle daha güvenli bir iş ekipmanı kullanımı gerekmiyorsa,
b- kısa süre kullanılacaksa,
c- işverence değiştirilmesi mümkün olmayan işyeri koşullarında, yukarıda belirtilen şartlara
uymak kaydıyla yüksekte yapılan çalışmalarda kullanılabilir. Tercih edilmemelidir.
7. Halat kullanılarak yapılan çalışmalar ancak, risk değerlendirmesi sonucuna göre işin güvenle
yapılabileceği ve daha güvenli iş ekipmanı kullanılmasının gerekmediği durumlarda yapılabilir.
Risk değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ve özellikle işin süresine ve ergonomik
zorlamalara bağlı olarak, uygun aksesuarlı oturma yerleri sağlanacaktır.
8. Seçilen iş ekipmanının türüne bağlı olarak iş ekipmanının yapısında bulunan riskleri minimuma
indirmek için uygun önlemler belirlenecektir.
 Düşmeleri önleyecek koruyucular yapılacaktır.
 Bu koruyucular, düşmeyi önleyecek ve işçilerin yaralanmasına meydan vermeyecek uygun
yapıda, yeterli sağlamlıkta olacaktır.
34
 Düşmeleri önleyen toplu korumaya yönelik koruyucular ancak seyyar veya sabit merdiven
başlarında kesintiye uğrayabilir
9. Düşmeleri önleyen toplu korumaya yönelik koruyucuların, özel bir işin yapılması için geçici
olarak kaldırılması gerektiği durumlarda;
 Aynı korumayı sağlayacak diğer güvenlik önlemleri alınacaktır.
 Bu önlemler alınıncaya kadar çalışma yapılmayacaktır.
 Bu özel iş geçici veya kesin olarak tamamlandıktan sonra koruyucular tekrar yerine
konacaktır.
10. Yüksekte yapılan geçici işler, işçilerin sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atmayacak uygun hava
koşullarında sürdürülecektir.
11. El merdivenlerinin kullanımı ile ilgili özel hükümler
 El merdivenleri, kullanımı sırasında sağlam bir şekilde yerleştirilecektir.
 Portatif el merdivenleri, basamakları yatay konumda olacak şekilde düzgün, sağlam, ölçüsü
uygun, sabit pabuçlar üzerinde duracaktır.
 Asılı duran el merdivenleri, güvenli bir şekilde tutturulacak, ip merdivenler hariç,
yerlerinden çıkarılmayacak ve sallanması önlenecektir.
 Portatif el merdivenlerinin kullanımı sırasında;
a- Üst veya alt uçları sabitlenerek veya kaymaz bir malzeme kullanılarak veya aynı
korumayı sağlayan diğer düzenlemelerle, ayaklarının kayması önlenecektir.
b- Platformlara çıkmakta kullanılan el merdivenleri, platformda tutunacak yer bulamadığı
durumlarda, güvenli çıkışı sağlamak için platform seviyesini yeteri kadar aşacak uzunlukta
olacaktır.
 Uzatılıp kilitlenebilir ve eklenebilir el merdivenleri, parçalarının birbirinden ayrı hareket
etmeleri önlenecek şekilde kullanılacaktır.
 Mobil el merdivenleri, üzerine çıkılmadan önce hareketleri durdurulacak ve sabitlenecektir.
 El merdivenlerinde her zaman işçilerin elleriyle tutunabilecekleri uygun yer ve sağlam
destek bulunacaktır.
 Özellikle, bir el merdiveni üzerinde elle yük taşınıyorsa bu durum elle tutacak yer bulunması
zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
12. İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler
 İskele, kabul edilmiş standartlara uygun yapıda olacak, seçilen iskelenin sağlamlık ve
dayanıklılık hesabı yapılacak, yapılan hesaplar tasarlanan yapısal düzenlemelere uygun
olacaktır.
 Seçilen iskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı uzman bir
kişi tarafından yapılacaktır. Bu plan iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form
şeklinde olabilir.
 İskelenin taşıyıcı elemanlarının kayması, Taşıyıcı eleman zemine sabitlenerek, kaymaz
araçlar kullanarak veya aynı etkiye sahip diğer yöntemlerle önlenecektir.
 Yük taşıyan zemin yeterli sağlamlıkta olacaktır.
 İskelenin sağlam ve dengeli olması sağlanacaktır.
 Tekerlekli iskelelerin yüksekte çalışma sırasında kaza ile hareket etmesi uygun araçlarla
önlenecektir.
 İskele platformlarının boyutu, şekli ve yerleştirilmesi yapılacak işin özelliklerine ve
taşınacak yüke uygun olacak ve güvenli çalışma ve geçişlere izin verecektir.
35
 İskele platformları normal kullanımda, elemanları hareket etmeyecek şekilde kurulacaktır.
 Platform elemanları ve dikey korkulukların arasında düşmelere neden olabilecek tehlikeli
boşluklar bulunmayacaktır.
 Kurma, sökme veya değişiklik yapılması sırasında iskelenin kullanıma hazır olmayan
kısımları, Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde genel uyarı işaretleri
ile işaretlenecek ve tehlikeli bölgeye girişler fiziksel araçlarla önlenecektir.
 İskelelerin kurulması, sökülmesi veya üzerinde önemli değişiklik yapılması, özel riskleri de
dikkate alınarak, yetkili uzman bir kişinin gözetimi altında, yapılacak
 Yapacakları işle ilgili ve ayrıca aşağıda belirtilen hususları kapsayan konularda yeterli
eğitimi almış işçiler çalıştırılacaktır.
a)İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması ile ilgili planların anlaşılması,
b)İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması sırasında güvenlik,
c)İşçilerin veya malzemelerin düşme riskini önleyecek tedbirler,
İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler
d)İskelelerde güvenliği olumsuz etkileyebilecek değişen hava koşullarına göre alınacak güvenlik
önlemleri,
e)iskelelerin taşıyabileceği yükler,
f)İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması işlemleri sırasında ortaya çıkabilecek
diğer riskler.
 Gözetim yapan kişi ve ilgili işçilere gerekli talimatları da içeren Tank vb. Kapalı alanlarda
belirtilen kurma ve sökme planları verilecektir.
13. Halat kullanarak yapılan çalışmalarla ilgili özel hükümler
Halat kullanılarak yapılan çalışmalarda aşağıdaki şartlara uyulacaktır.
 Sistemde en az iki ayrı kancalı halat bulunacak, bunlardan biri, inip çıkmada veya destek
olarak kullanılan çalışma halatı, diğeri ise güvenlik halatı olacaktır.
 İşçilere, çalışma halatına bağlı paraşütçü tipi emniyet kemeri verilecek ve kullandırılacaktır.
Emniyet kemerinin ayrıca güvenlik halatı ile bağlantısı sağlanacaktır.
 Çalışma halatı, güvenli iniş ve çıkış araçları ile teçhiz edilecek ve kullanıcının hareket
kontrolünü kaybetmesi halinde, düşmesini önlemek için kendiliğinden kilitlenebilen sisteme
sahip olacaktır. Güvenlik halatında da, işçi ile birlikte hareket eden düşmeyi önleyici bir
sistem bulunacaktır.
 İşçi tarafından kullanılan alet edevat ve diğer aksesuarlar paraşütçü tipi emniyet kemerine
veya oturma yerine veya başka uygun bir yere bağlanarak güvenli hale getirilecektir.
 Acil bir durumda işçinin derhal kurtarılabilmesi için iş uygun şekilde planlanacak ve
gözetim sağlanacaktır.
 İşçilere yapacakları işe uygun ve özellikle kurtarma konusunda yeterli eğitim verilecektir.
 Risk değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ikinci bir halat kullanılmasının işin
yapılmasını daha tehlikeli hale getirdiği istisnai durumlarda, güvenliği sağlayacak yeterli
önlemler alınmak şartıyla tek bir halatla çalışma yapılabilir.
14.Yüksekte çalışırken kullanılan koruyucu donanımlar
Hangi yükseklikten sonra koruyucu donanım zorunluluktur?
 Her ne sebeple olursa olsun 1,2 mt. üzerine çıkıyorsak koruyucu donanım kullanmamız
gerekir.
Lütfen dikkat !
3,4 metre üzerinde çalışırken düşen insanların % 85’ i hayatını kaybetmiştir.
Yüksekte Çalışırken Kullanılan Koruyucu Donanımlar Ve Özellikleri
36
CE (Conformity of Europe )
CE Harfleri İngilizce "Conformity of Europe", Türkçe "Avrupa'ya Uygunluk" sözcüklerini temsil
etmektedir
EN (Europeane Norm)
EN (Europeane Norm), “Avrupa Standartları” kısaltmasıdır.
Koruyucu donanım örnekleri
Güvenlik ağı
Korkuluk
Sustalı kanca
Ankraj noktası
 Dış cephe yüzeyindeki balkon, sundurma, kemer gibi yüzeyler ankraj noktası tespit
edilemez
 Ankrajın çekme kuvveti en az 2.2 ton ağırlığı kaldırmasına karşılık gelmesi gerekir
 Ankraj noktası yetkili kişi/ kurumlar tarafından belirlenmesi ve çakılması gerekir.
Kapı Ankrajı
Duvar Ankrajı
Yatay Yaşam Hattı ve Güvenlik Lanyardları / Elemanları
Dikey Yaşam Hatları ve Güvenlik Elemanları
15.İlgili Mevzuatlar
Resmi Gazete Tarih:23/12/2003
Resmi Gazete Sayı : 25325
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği
10 Şubat 2004 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25369
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
10.Sınırlamalar ve Genel Bilgiler ve İş izni
Sahasındaki bütün bakım ve tamir işleri için Ateş, Elektrik, Kazı ve Emin Giriş İzinleri gibi
yapılacak izinlere ek olarak İŞ İZNİ de verilmelidir.
Gerektiği gibi doldurulmuş ve onaylanmış İŞ İZNİ, iş başlamadan önce işi yapacak olan bakım
veya müteahhit personelinin elinde bulunmalıdır.
Her yeni iş gününün başında bir gün evvel bitirilemeyen işe ait izin yeniden çıkartılabileceği gibi,
izinde belirtilen zamanın bitmesi halinde de İŞ İZNİ yenilenmelidir. Planlanmış bakım, bazı işler ve
teçhizat için gerektiğinde belirli süreli iş izni verilebilir.
Hiçbir şahıs, İŞ İZNİ’ni, gösterilen işin emniyetli yapılabileceğine kanaat getirmedikçe
imzalamamalıdır.
Şefler, istedikleri bakım işinin esasını dikkatli bir şekilde gözden geçirmeli ve bakım işine
başlanılmadan önce İŞ İZNİ’ni imzalamalıdır.
İznin Çıkartılması
Yapılacak bütün işler için ilgili birim/müteahhit yetkilisi tarafından, iş yapılacak ilgili birim
yetkilisinden iş izni istenmelidir.
İlgili kısım Şefinin/Amirinin onaylaması gereken iş izinlerinde kısım yetkilisi tarafından gerekli
imzalar tamamlattırılarak işe başlanmalıdır.
37
Birim Şefinin/ Amirinin onaylaması gereken iş izinleri:
Birimin emniyetli çalışmasını tehlikeye düşürecek ekipmanların devreden çıkartılması/devreye
alınması.
Ekipmanların açılması.
Kimyevi madde sistemindeki hat ve ekipmanlarda yapılacak işler.
Ateş, Emin Giriş, Elektrik ve Kazı İzinlerine ihtiyaç duyulan işler.
Emniyet cihazları üzerinde yapılacak çalışmalar.
Teçhizatla İlgili İzinlere Ait Onayların Alınması ve İşin Denetlenmesi
İlgili birim sorunlusu yapılacak işin emniyeti için bütün tedbirleri almakla sorumludur.
Birim Şefi, yapılan hazırlıkları ve iş sahasını kontrol ederek ve yapılacak işin emniyetine tam
kanaat getirdikten sonra İŞ İZNİ’ni imzalamalıdır.
İşin, birim faaliyetlerine, ekipman ve personeline bir tehlikesi olmadan yapıldığından ve iş izninin
kapsamından başka bir iş yapılmadığından emin olmak için, bütün birim bakım işlerini kontrol
etmelidir.
İşi yapan bakım veya müteahhit personeli iş izninde belirtilen işin dışında hiçbir iş yapamamalı Su,
hava, stim v.b. ihtiyaç duyulduğunda birimlerden yardım istemelidir.
İş izninde belirtilen uyarı, özel talimatlar ve teknik emniyet kurallarına uyulmasından bizzat işi
yapan bakım veya müteahhit personeli sorumlu olup, bu konunun denetlenmesinden İş yapılan
birim, işi yaptıran birim ve İSG yetkilileri sorumludur.
38
5. Sigorta Uygulamaları
İşyerinizde herşeyi titizlikle düşündünüz. Sorumluluklarınızın bilincindesiniz. Fakat hayatta her
zaman istenmeyen talihsizlikler meydana gelebilir.
Hiç ummadığınız bir kaza, bütün önlemlerinize rağmen çalıştığınız yere, çalışanlarınıza ve 3.
şahıslara maddi zararlar verebilir.
Sigorta, denetiminiz dışında oluşabilecek bu tür kazaların sonucunda işveren olarak
sorumluluğunuzu paylaşacak bir teminattır.
Kısaca; işletmenizde sizin kontrolünüz dışınızda oluşan, kaza, maddi zarar, ölüm, bedeni zarar
sonucu talep edilecek tazminat veya hastane masraflarına ilişkin sorumluluklarınızı sizin adınıza
üstlenerek, sizi sorumluluktan kurtaran gerçek ve çağdaş bir güvencedir.
a. Sitelerde Yaptırılabilecek Sigortalar
ÜRÜN ADI
SİGORTA
NO
ÖDEME ADRESİ
SABİT KIYMET (YANGIN
SİGORTASI )
1
Site Yönetimi /Site Ortak Alan
ELEKTRONİK CİHAZ
2
MAKİNA KIRILMASI
3
TICARI RISK
4
ÜÇÜNCÜ ŞAHIS MALİ
MESULİYET
5
İŞVEREN MALİ MESULİYET
6
GRUP FERDİ KAZA
7
ÖZEL GÜVENLİK MALİ
MESULİYET
8
OTOPARK SORUMLULUK
9
SABİT KIYMET (YANGIN
SİGORTASI )
10
Site Yönetimi / Konut Bloklar Ortak Alan
MAKİNA KIRILMASI
11
Site Yönetimi / Konut Bloklar Ortak Alan
TICARI RISK
12
İktisadi İşletme
ÜÇÜNCÜ ŞAHIS MALİ
MESULİYET
13
İktisadi İşletme
İŞVEREN MALİ MESULİYET
14
İktisadi İşletme
02-2016-Rev0
39
b. Konut Kısmında Yer Alan Ortak Alanlar İçin Oluşturulabilecek Sigorta
Programı
Toplam …… bloktan oluşan binalar ve ortak mahaller için 2 ayrı sigorta olacaktır.
……….. site yönetimi: Çevre düzenlemeleri, yeşil alanlar, yürüme yolları, 3. Bodrum kat otoparkı,
Atrium, 2. Bodrum kat otoparkının bir kısmı ve havalandırma ve elektrik tesisatları vs.
muhteviyatları.
Blok yönetimleri : Merdiven ve asansör boşlukları, koridorlar, kazan dairesi odaları, havalandırma
ve elektrik tesisatları, görüntülü kapı zili ve konuşma sistemleri ve muhteviyatları.
Blokların Özellikleri :
Tüm bloklar betonarme karkas ve tümü konut amaçlı inşa edilmiştir. Blokların kat adetleri 3
bodrum katı (bodrum katlar otopark ve bütün blokların altını kapsayacak şekilde yapılmıştır.) dahil
3 ile 7 kat arasında değişmektedir. (……………… Blok). Bazı bloklarda (…………….. blok)
bodrum katlar eğimden dolayı konut olarak kullanılmaktadır.
Blokların çatıları, kısmi bakır izolasyonlu düz teras şeklindedir ve karo seramik kaplıdır. Çatı
katlarında asansör makina odası, kazan dairesi, çiller kumanda odası, fanlar, çiller grupları yer
almaktadır. Bloklarda merdiven kovaları ve sahanlıklar mermer kaplı, tavan asma ve gömme
armatürüdür. Otopark alanlarında zemin tozumaz şap kaplıdır. Aydınlatma floresan armatürlerle
yapılmaktadır.
Tüm blokların ısıtılması doğal gaz kalorifer kazanlarıyla sağlanmaktadır. Elektrik kesintilerinde
devreye giren bire bir besleme yapan jeneratörler mevcuttur. İçme suyu filitrasyon tertibatı
kurulmuştur.
Yangın suyu hattını, bahçe sulama şebekesini ve dairelere su sağlayan şebekeyi besleyen hidroforlar
tesis edilmiştir. Bunların yanı sıra tüm alanda yer alan araç, gereç ve ekipmanlar, doğal gaz tesisatı
komple, yeraltı ve yerüstü tüm elektrik, çevre aydınlatma, su, atık su, ısıtma vb. tesisat ve teçhizat
tesis edilenler arasındadır.
40
6. Teknik Yasal Zorunluluklar (Sertifikalar, Muayeneler vs…)
Çeşitli yönetmeliklere göre mevcut teknik yasal zorunluluklar.
a. İş Güvenliği Mevzuatı
1
Güncel Risklerin Tespiti ve Değerlendirmesi,
İşverene yazılı bildirilmesi
2
Acil Durum tatbikatı
3
Kaldırma araçlarının periyodik kontrolü(calaska)
İSG RİSK DEĞERLENDİRME
YÖNETMELİĞİ
İSG KANUNU , BİNALARIN
YANGINDAN KORUNMASI
HAKKINDAKİ YÖNETMELİK,
ACİL DURUM YÖNETMELİĞİ
İŞ EKİPMANLARININ
KULLANIMINDA SAĞLIK VE
GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
YÖNETMELİĞİ
4
Kaldırma araçlarının periyodik kontrolü(Asansörler)
ASANSÖR YÖNETMELİĞİ, İŞ
EKİPMANLARININ
KULLANIMINDA SAĞLIK VE
GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
YÖNETMELİĞİ
5
Basınçlı kapların periyodik kontrolü
BASINÇLI KAPLAR
YÖNETMELİĞİ
02-2016-Rev0
AYDA 1
YILDA 1
YILDA 1
YILDA 1
YILDA 1
41
ARALIK
KASIM
EKİM
EYLÜL
AĞUSTOS
TEMMUZ
HAZİRAN
MAYIS
NİSAN
MART
ŞUBAT
YASAL ZORUNLULUK
OCAK
İŞİN KONUSU
PERİYOD
S.NO
İSG YILLIK ÇALIŞMA PLANI / PERİYODİK İŞLER
.
6
Elektrik tesisatı,topraklama ve paratoner kontrolü
7
Elektrik panolarının kilitlerinin ve önlerindeki kauçuk ELEKTRİK İÇ TESİSLERİ
malzemelerin kontrolünün yapılması(gözle)
YÖNETMELİĞİ
8
Seyyar yangın söndürme cihazları periyodik kontrol
ve bakımları
BİNALARIN YANGINDAN
KORUNMASI HAKKINDAKİ
YÖNETMELİK
YILDA 1
9
Yangın Algılama, İhbar, Söndürme, Alarm Sistem
periyodik Kontrolleri, karbonmonoksit algılama ve jet KORUNMASI HAKKINDAKİ
fanları otomasyonu periyodik kontrolleri
YÖNETMELİK
YILDA 1
Yangın merdivenleri basınçlandırma fanları - otopark BİNALARIN YANGINDAN
10 egzost gazı algılama-uyarı ve jen fanlarını
aktifleştiren sistemin periyodik kontrol ve bakımları YÖNETMELİK
YILDA 1
11 Motopompların periyodik kontrol ve bakımları
YÖNETMELİK
YILDA 1
12 İklimlendirme ve Havalandırma Tesisatı
İŞYERİ BİNA EKLENTİLERİNDE
YILDA 1
ASVGÖHKY
TOPRAKLAMA YÖNETMELİĞİ
YILDA 1
AYDA 1
42
ARALIK
KASIM
EKİM
EYLÜL
AĞUSTOS
TEMMUZ
HAZİRAN
MAYIS
NİSAN
MART
ŞUBAT
YASAL ZORUNLULUK
OCAK
İŞİN KONUSU
PERİYOD
S.NO
13 Doğalgazlı Kazan
İŞYERİ BİNA EKLENTİLERİNDE
YILDA 1
ASVGÖHKY
14 Su sebilllerinin periyodik kontrol ve bakımları
HIFZISIHHA KANUNU
3 AYDA 1
15 Su Deposu Temizliği,
İNSANİ TÜKETİM AMAÇLI
SULAR HAKKINDAKİ
YÖNETEMLİK
YILDA 1
16 İçme suyu analizleri
İNSANİ TÜKETİM AMAÇLI
SULAR HAKKINDAKİ
YÖNETEMLİK
3 AYDA 1
17 Seyyar yangın söndürme cihazlarının gözle kontrolü KORUNMASI HAKKINDAKİ
YÖNETMELİK
AYDA 1
18 Acil Durum / Planlarının ekiplerinin güncellenmesi
İŞYERLERİNDE ACİL
DURUMLAR HAKKINDA
YÖNETMELİK
AYDA 1
19 Ecza dolaplarının kontrolü
İSG KANUNU
AYDA 1
43
ARALIK
KASIM
EKİM
EYLÜL
AĞUSTOS
TEMMUZ
HAZİRAN
MAYIS
NİSAN
MART
ŞUBAT
YASAL ZORUNLULUK
OCAK
İŞİN KONUSU
PERİYOD
S.NO
.
20 İSG Kurul Çalışmaları
21
İSG Kurul Üyeleri Eğitimleri
(Mevzuat Takibi, Üye Değişikliği vb.)
6331 İSG KANUNU, İSG KURUL
2 AYDA 1
YÖNETMELİĞİ
6331 İSG KANUNU, İSG KURUL
2 AYDA 1
YÖNETMELİĞİ
22 İş Güvenliği Eğitimleri
İSG KANUNU, İHTİYACA
UYGUN PERİYOD DA İŞLETME
SÜREKLİ
VE İSG UZMANI TARAFINDAN
BELİRLENİR
İşe Girişlerde Organize edilecek.
23 İş Sağlığı Eğitimleri
İSG KANUNU, İHTİYACA
UYGUN PERİYODDA İŞLETME
SÜREKLİ
VE İŞYERİ HEKİMİ
TARAFINDAN BELİRLENİR
24 Periyodik sağlık tetkikleri
İSG KANUNU
3 YILDA 1
25 İşe Giriş Muayeneleri
İSG KANUNU
SÜREKLİ
26 Koruyucu Aşılama (Hepatit)
27
Gıda ile temas eden personellere Hijyen Eğitimi
aldırılması
6331 İSG KANUNU
Hijyen Yönetmeliği
1 DEFA
44
ARALIK
KASIM
EKİM
EYLÜL
AĞUSTOS
TEMMUZ
HAZİRAN
MAYIS
NİSAN
MART
ŞUBAT
YASAL ZORUNLULUK
OCAK
İŞİN KONUSU
PERİYOD
S.NO
28 Portör muayeneleri
GIDA İŞİYLE UĞRAŞANLARDA
İŞYERİ HEKİMİNİN
YILDA 1
BELİRLEYECEĞİ PERİYOD VE
TAHLİLLER YAPTIRILIR
29 Yemekhane Denetimleri
İŞYERİ HEKİMLERİNİN GÖREV
AYDA 1
YET. VE SOR. HAK. YÖN.
30 Haşere mücadele
YASAL ZORUNLULUK YOK,
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
ÇERÇEVESİNDE İŞYERİ
TARAFINDAN BELİRLENİR
AYDA 1
45
ARALIK
KASIM
EKİM
EYLÜL
AĞUSTOS
TEMMUZ
HAZİRAN
MAYIS
NİSAN
MART
ŞUBAT
YASAL ZORUNLULUK
OCAK
İŞİN KONUSU
PERİYOD
S.NO
b. Diğer Mevzuat
Sunumlardadır
02-2016-Rev0
47

site ve apartman yöneticiliği kursu

Transkript

Benzer belgeler

Merkezi Isıtma Sistemli Binalarda Gider Paylaşımı

şehrin yanıbaşında doğayla içiçe yaşamak

Kullanım Sözleşmesi - CFB-Anka Bilgi Teknolojileri Danışmanlığı

Kurallarını

new cıty istanbul evleri yaşam kuralları rehberi

E-Ticaret - Digital Age

Marmara Uyumkent

herkes için kaliteli yaşama imkanı sağlayan bir yapılı