kendđyürür bđçerdöverlerde güvenlđk bölüm 4
Transkript
kendđyürür bđçerdöverlerde güvenlđk bölüm 4
KENDĐYÜRÜR BĐÇERDÖVERLERDE GÜVENLĐK BÖLÜM 4 Bu eğitim modülü Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci Yenilik Transferi Projeleri kapsamında desteklenen, Kırsal Alanda Çalışanlar için Daha Güvenli Tarım - Safer Agriculture For Employees in Rural - SAFER projesi için üretilmiştir. Koordinatör: Ondokuz Mayıs Üniversitesi-OMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Ortaklar: Federacion Agroalimentaria de Comisiones Obreras-CCOO Đspanya Asesoria Declerq SL Estudios Europeos Đspanya Ente Nazionale per la Meccanizzazione Agricola-ENAMA Đtalya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezi Müdürlüğü-UTEM Türkiye Ankara Üniversitesi -AÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Türk Tarım Alet ve Makineleri Đmalatçıları Birliği-TARMAKBĐR Türkiye Türkiye Ziraat Odaları Birliği-TZOB Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü-TÜGEM Türkiye 2 Bu çalışmada; yerleştirme, çalıştırma, ayarlama, bakım, temizleme, onarım, taşıma işlerini yapan tarım makinesi kullanıcıları ve bu işlerin yapılması sırasında etkilenen diğer şahısların iş güvenliği ile ilgili karşılaşabilecekleri durumlarda yapılması gerekenler ile makinelerin güvenli imalatı ve kullanıcılara iletilmesi açısından uyulması gereken kurallar açıklanmaya çalışılmıştır. Tarım makinelerinde iş güvenliği ve kazalarla ilgili istenmeyen durumları sergileyen görsel bilgilerden hem olumsuz örneklerin edinilmesi ve içselleştirilmesindeki rolü hem de marka imajını zedelememek adına özellikle kaçınılmıştır. Bu eğitim modülündeki bilgiler ve bunlar esas alınarak üretilen bilgi kartları, video ve animasyonlara, http://safer-omu.net/ adresinden ulaşılabilir. Bu projeye ait eğitim modül ve materyallerinin tamamı ya da bir kısmı proje yasal sahibi Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz, başka internet sitelerinde yayınlanamaz Proje materyallerini edinmek için; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü 55139 Kurupelit-Samsun adresi ile temasa geçilebilir. 3 ĐÇĐNDEKĐLER 1. Biçerdöverin Tamir, Bakım ve Temizliğinde Đş Güvenliği 1.1 Genel Kurallar 2.2 Hidrolik Basınç Altındaki Sistemlerde Bakım Güvenliği 3.3 Kaynak Đşlemi Güvenliği 4.4 Yakıt Güvenliği 5.5 Yağ Güvenliği 6.6 Akümülatörler, Farlar 7.7 Soğutma Sistemi 8.8 Tekerleklerin Bakımı 9.9 Biçerdöverlerin Temizlenmesinde Đş Sağlığı ve Güvenliği 1.10 Bakım Çalışmalarında Çevre Koruma 2. Biçerdöver Kullanımında Değerlendirilmesi Tehlike Kaynakları 1.1 Mekanik Tehlikeler 2.2 Diğer Tehlikeler 3.3 Tehlikenin Oluşabileceği Aşamalar 3. Güvenli Biçerdöver Đmalatı Đçin Yasal Gereklilikler 4. Kaynaklar 4 ve Risklerin 1. BĐÇERDÖVERĐN TAMĐR BAKIM VE TEMĐZLĐĞĐNDE ĐŞ GÜVENLĐĞĐ 1.1. Hidrolik Güvenliği Basınç Altındaki Sistemlerde Bakım Onarım ve bakım çalışmalarına başlamadan önce motoru durdurun park frenini çekin ve kontak anahtarını alın Bakım sırasında doğrudan biçerdöverle değil ikincil de tehlikelere dikkat edin. Etrafta yağ birikintileri gres bulaşıkları, yakıt sızıntıları vb. durumlara göz önüne alın ve derhal giderin/temizleyin. Güvenli olmayan bir destek-lift-takoz bakım çalışmaları sırasında ciddi ezilme problemleri yaratabilir daima güvenli destekleyin. Tek bir destekle hiçbir zaman yetinmeyin işin güvenli yapılmasını garanti altına alacak ilave metal sehpalar kullanın. Yağlama, bakım, onarım ya da ayar çalışmaları yalnızca biçerdöver dururken yapılmalıdır. Bakım işlemleri sırasında hidrolikli sistemlerin basıncını azaltmak için tüm hareket sistemlerinin ve kumandaları etkisiz konuma(nötr-boş) alın. Askıdaki veya hidrolikle hareketlendirilmiş tüm sistemleri ya yere indirin ya da kapalı konuma getirin. Bakım çalışmaları sırasında zararlı egzoz gazlarının birikecek olmasından dolayı motoru asla kapalı ortamlarda çalıştırmayınız veya zararlı gazları dışarı atacak düzenek kurunuz. Biçerdöverde yapılacak yağlama veya ayarlama öncesinde tüm hareketli organları boşa alın ve motoru stop edin. Sürücü platformunu asla biçerdöver çalışır vaziyette iken terk etmeyin. Biçerdöveri temizlemeye kalkışmadan önce tabla ve harmanlama düzenleri kavramalarının boşa alınmış olduğundan emin olun. Tüm muhafazaların yerinde olmasını sağlayın. Biçerdöverle çalıştıktan sonra da muhafazaların yerli yerinde ve cıvatalarının sıkılmış olduğundan emin olun. 5 Daima hareketli parçalardan uzak durun. Daima kayış ve zincirleri doğru şekilde ayarlı ve hizalanmış olarak tutun. Biçerdöveri gerek tarlada çalışırken gerekse tamir bakım uygulamaları sırasında düz olmayan zeminlerde durdurmak ve bir takım işleri yapmak için eğim yönünde en alçak taraftaki muharrik/hareket veren tekerleğe(ön teker) takoz koyunuz. Biçerdöverlerin bakımı sırasında ağır parçaları sökerken veya sökülmüş ağır parçaları yerine takarken güvenli bir kaldırma düzeneğinin kullanılmalı veya bu iş için ikinci bir kişiden yardım alınmalıdır. Aksi takdirde ağırlığa bağlı kazalar veya bel problemleri ortaya çıkabilir. Çok büyük bir araç olduğu için geriyi görüş sınırlıdır. Bu nedenle bakım çalışmaları sırasında da geri gidiş ve dönüş manevralarından önce makine civarında hiç kimsenin bulunmadığından emin olunmalıdır. Motor çalıştırılmadan önce 3 kez korna çalınmalıdır. 1.2. Hidrolik Basınç Altındaki Sistemlerde Bakım Güvenliği Klasik eski bir biçerdöverde bile hidrolikle ilgili onlarca parça vardır. Hidrolik silindirler, hortumlar, ventiller, musluklar, basınç sınırlayıcıları, pompalar, filtreler bunlardan sadece bir kaçıdır. Hidrolik akışkan tehlikelidir. Hidrolik sistemde veya dizel yakıt sisteminde sıvı yüksek basınç altındadır ve herhangi bir kaçak tehlikeli sonuçlara yol açabilir Sıvı kaçaklar 6 gözle görülmeyebilir ancak deriye nüfuz etmek için yeterli basınca sahiptirler. Hidrolik sıvı ekipmanı ayarlarken veya çıkarırken kaçabilir. Motor veya hidrolik pompa durdurulduğunda sistemdeki hidrolik basınç altında kapana kısılmış bir vahşi hayvan gibidir. Hapsolmuş bu hidrolik sıvının basıncı 2000 psi den fazla olabilir. 1 bar = 14.2 psi olduğuna göre söz konusu basıncın 140 bardan daha fazla bir basınç olduğu görülür. Bu traktörünüzün tekerine vurduğunuz hava basıncının 70-80 katından daha fazla bir basınçtır. Bu basınç deriyi delebilir ve eğer deriye nüfuz ederse acil tıbbi müdahale ile çıkartılmayı gerektirir. Doğru bir şekilde tedavi edilmezse, kangren oluşabilir. Deriye nüfuz etme yaralanmaları ilk başta ciddi görünmeyebilir ancak tıbbi olarak çaresine bakılmazsa genellikle enjeksiyonun olduğu vücut kısmının kaybıyla sonuçlanır. Hidrolik sistemlere basınç uygulamadan önce tüm bağlantıları sıkın. El ve vücudunuzu kaçakların olabileceği, sıvının yüksek basınç altında püskürtülebileceği deliklerden/bağlantılardan uzak tutun. Kaçakların araştırılmasında bir parça kart veya kâğıt kullanın. Hidrolik hatların bağlantılarını çözmeden önce basıncı düşürün. Hidrolik hatları karıştırmayın. Eğer hatlar doğru eşleştirilmezse ekipman beklendiği gibi kalkmaz veya inmez. Bir kazayı önlemek için hatları renkli bantlarla kodlayın(orijinal olarak kodlanmamışsa). Tabla altında çalışırken hidrolik sisteme güvenmeyin. Tablayı varsa tabla kilidi ile(yine varsa mekanik ilave kilidi ile kilitleyin) kilitleyin yoksa metal sehpalarla emniyetli şekilde destekleyin. Pek çok biçerdöverde tablanın kaza sonucu inmesini önlemek üzere silindire doğru indirilmesi gereken ayrıca bir güvenlik kilidi bulunur. Tabla altında çalışırken bu emniyet kilidi kullanılmalıdır. Ayrıca bazı yeni biçerdöverlerde tabla kaldırma silindiri sağ tarafında da ekstra güvenlik sağlayan bir kilit de bulunabilir. Tabla emniyet kilidi biçerdöverle trafikte seyir halinde iken kullanılmamalıdır. Çünkü hidrolik silindiri zarar görebilir. Tabla emniyet kilidi ve uyarısı 7 Hidrolik hortumların özellikleri basınç altında, termal ve UV ışınları altında yıllar içerisinde değişim gösterir. Çoğu hortumlarda hortumun yaşını belirleyen bilgi metal kelepçe burcu üzerinde yer alır. Belirli kanunlar ve uygulamalar hidrolik hortumların 6 yıl kullanıldıktan sonra değiştirilmesini gerektirmektedir. EN 982 hidrolik hortumların tamir bakımda söküldükten sonra tekrar kullanılmasını yasaklamaktadır. Tamir bakım uygulamaları sırasında hidrolik sistemlerdeki sızıntıları bir karton yardımıyla eldiven giymiş durumda kontrol ediniz. Hidrolik sıvının deriye enjekte olması ile sonuçlanan kazalarda bu sıvı birkaç saat içinde cerrahi müdahale ile çıkarılmalı aksi takdirde kangren tehlikesi vardır. Hidrolik sistemin bakımı emniyet açısından özel bir öneme sahiptir. Bu nedenle el kitabında belirtilen özel talimatlara aynen uyun. Hidrolik sistemdeki hapsedilmiş yağ ile diğer bir tehlike de ısıdır. Güneşten gelen ısı hidrolik yağı genleştirir ve basıncını artırır. Bu basınç altında hareketsiz olan makine bu nedenle hareket edebilir ve sızdırmazlık contaları patlayabilir. Bazı hidrolik sistemler enerji depolayan hidrolik akümülatörlere(biriktiricilere) sahiptir. Bunlar, anlık darbeleri (şokları) absorbe eder ve sistemde basıncın düzenliliğini sağlar. 8 Akümülatörler gazlı veya yaylı olabilir. Pnömatik (gazlı) akümülatörler yağa karşı basınç sağlamak için genellikle azot soygazını (soygaz patlama özelliği olmayan gazdır) kullanırlar. Hava veya oksijen eğer yüksek basınç altında yağla karışırsa patlar. Akümülatörlerdeki gaz, yağdan esnek bir diyaframla ayrılır. Bir pnömatik akümülatör yalnızca yağ ile doldurulduğunda adeta potansiyel bir bombadır. Bu nedenle uygun gaz ile (genellikle azot) doldurulduğundan emin olun. Hidrolik akümülatörlerin bakımında imalatçının önerilerine uyun. Atölyelerde hidrolik sistemle ilgili olarak meydana gelen kazalarda bir kısmı da hidrolik liftlerle ilgilidir. Bu tür kazaları engellemek için hidrolik liftlerle kaldırma yapıldığında yükü mutlaka sert bloklarla desteklemeli ve kaldırma yapılmadığı durumlarda mümkünse liftin kolu çıkarılmalıdır. Çünkü dikkatsizlik sonucu bu kola çarpıldığında, bazı liftlerde yağ boşalmakta ve istenmeyen kazalara yol açılmaktadır. 1.3. Kaynak Đşlemi Güvenliği Biçerdöver parçalarına kaynak yapmadan önce boyalarını kazıyınız. Bu şekilde davranarak; Zehirli duman oluşmasını önlersiniz. Kaynak veya lehim çalışmalarında boyanın ısınması durumunda tehlikeli alev oluşumunu önlersiniz. Kaynak yapmak amacıyla parçayı ısıtmadan evvel boyayı kazıyınız. Kaynak yapılacak alanda klorinli çözücüler kullanmayız. Kaynak yapılan yerleri iyi havalandırınız. Basınç altında sıvı taşıyan boruların yanında kaynak yapmayınız. Aksi taktirde bunlar ısındığında alev alabilecek tehlikeli gaz karışımı oluşabilir. Basınçlı sıvı taşıyan borular yakınındaki parçalara kaynak yaparken ısının bu kısımlara gelmesini önleyecek her türlü önlemi alınız. Çünkü bu kısımlarda kaynak yaparken yanlışlıkla arka plandaki basınçlı boru da ısınabilir ve patlayabilir. 9 1.4. Yakıt Güvenliği Yakıt güvenliği biçerdöverlerle çalışmada ayrı bir öneme sahiptir. Öncelikle bilinmesi gereken yakıtların asla birbirine karıştırılmaması gerektiğidir. Motorin/mazot içerisine benzin, alkol vb. karışımları kesinlikle eklemeyiniz. Bu durumlar ciddi patlama ve tehlikeler yaratabilir. Bu gibi karışımlar yakıt deposu kapalıyken saf benzinden daha patlayıcı olabilir. Asla bu karışımları kullanmayınız. Yakıt ikmalini motor soğukken yapınız. Motor çalışıyorken yakıt deposu kapağını açmayınız. Depo kapağının sıkılı olmasına dikkat ediniz. Yakıt ikmali sırasında sigara içmeyiniz, Alevle depoya yaklaşmayınız. Yakıtın genleşmesi için yer bırakmak için depoyu tam doldurmayınız, etrafa yakıt dökülmüşse hemen temizleyiniz. Orijinal yakıt depo kapağı kaybolursa yine orijinal kapak temin edip takınız. Mümkün olursa biçerdöverin yakıt ikmalimi daima tarla dışında yapın. Yakıt ikmali öncesinde motoru durdurun, soğumasını bekleyin ve bu bölgede asla sigara içmeyin. Motora yakıtı kapalı yerlerde doldurmayın. Biçerdöveri hiçbir zaman bir tarafı yakılmış anız tarlaların yakınında kullanmayınız. Biçerdöver yakıt sisteminde yer alan enjeksiyon sisteminde bulunan mazot basınçlı olup, deriye nüfuz edebilir. Bu nedenle buralarda herhangi bir bakım ve tamirat sadece yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır. Aksi takdirde yüksek basınç ciddi yaralanmalara neden olabilir. Vücuda herhangi bir yakıt nüfuzu halinde derhal doktora başvurunuz. 10 1.5. Yağ Güvenliği Sıcak motor yağına temas etmekten kaçınınız. Eğer motor çok sıcaksa motorda yapacağınız sökme takmalar için motorun normal bir sıcaklığa soğumasını bekleyiniz. Sıcak yağ filtresine çıplak elinizle dokunmayınız. Kullanılmış motor yağıyla sürekli ve uzun süreli temas cilt kanserine neden olabilir. Cildinizi elinize lastik eldivenler takarak koruyunuz. Eğer yağ cildinize temas ederse elinizi sabun ve su ile yıkayınız. 1.6. Akümülatörler, Farlar Akümülatörle çalışırken kıvılcım veya alevden sakının. Aküden çıkan hidrojen gazı patlayabilir. Patlayabilecek olmasından dolayı donmuş aküleri şarj etmeyiniz. Bu durumdaki aküleri şarj etmeden önce yaklaşık 16santigrad derecelik bir sıcaklığa kadar ısıtınız. Akünün şarjını asla kutup başları arasına metal bir cisim koyarak kontrol etmeyiniz. Bir voltmetre ya da hidrometre kullanınız. Akümülatörün elektrolitinde bulunan sülfirik asitin zehirli olduğunu unutmayınız. Asitin kıyafetinize değmesi durumunda bunları yakacağını, deleceğiniz biliniz. Soğuk havada, akülere çalıştırmadan hemen önce saf su ekleyiniz. Bu şekilde yaparak su elektrolitin şarj akımı tarafından karıştırılarak akünün donması önlenmiş olur. Bu amaçla biçerdöveri saf su ekledikten sonra en az 30 dakika çalıştırın. Akümülatörle ilgili kazaları önlemek için; Aküleri iyice havalandırılmış yerlerde şarj edin. 11 Lastik eldiven giyin, koruyucu gözlük takın. Aküye elektrolit eklerken oluşan buharları solumayın. Elektrolitin dökülmemesine ya da damlamamasına dikkat edin. Yardımcı bir akü ile motoru çalıştırırken akım kaçakları ve kısa devrelere karşı dikkatli olun. Takviye akünün biçerdöver aküsüne paralel bağlanmasını sağlayın. Yani (+) kutbu artıya (–) kutbu eksiye bağlayın. Normal koşullar altında aküye su eklemeyin. Biçerdöver üzerinde elektrik ark kaynağı yapılacaksa akü ayırma anahtarını kullanarak akü bağlantısını kesin. Akü kutup başlarını sökerken daima önce eksi kutbu sökünüz. Motor üzerinde bakım yaparken akü şasi kablosunu daima sökün. Tüm dikkatinize rağmen aküden üzerinize asit dökülürse; Derinizi bol su ile yıkayın. Karbonat ya da kireç ile asidi nötralize edin. Gözlerinizi yaklaşık 15-30 dakika kadar temiz su ile yıkayın. Derhal doktora başvurun. Yanlışlıkla asit yutulursa: Kusmaya çalışmayın Bol miktarda(en fazla 2 litre) su ya da süt için Derhal doktora başvurun. Eğer yaralanma oluşursa, hemen tıbbi bir müdahale imkânı arayın. 12 Farlar Ksenon farlarların montajını yetkili servislere ve talimatlara uygun yaptırın. Çünkü mavimsi beyaz keskin ışığa sahip ksenon farlar geçici körlüğe neden olabilmektedir. 1.7. Soğutma Sistemi Radyatör kapağını açmanız gerekirse motorun soğumasını bekleyin ve kapağı basıncın buhar taşırma borusundan kaçmasını sağlayıncaya kadar yavaşça döndürün. Kapağı tamamen almadan önce basıncın tamamen kaçtığından emin olun. Sıcak radyatöre soğuk su eklemeyiniz. Bu nedenle pek çok yaralanma meydana gelmektedir. Motora konulan antifiriz (monoetilen glikol) kimyasal bir madde olup tehlikelidir. Güveli bir yerde depolayınız. Antifiriz vücuda alındığında zehirli olabilecek ve tekrar veya uzun süreli ciltle temas durumunda zehirli ve cilt tarafından emilebilecek diğer kimyasal maddeler içerir. Antifirizle çalışırken şu noktalara dikkat ediniz: Antirizi içmeyiniz. Kaza ile yutulduğunda derhal doktora gidiniz. Antifiriz kutularını kapalı kaplarda çiftlik hayvanlarının ulaşabileceği yerlerden uzak tutunuz. 1.8. Tekerleklerin Bakımı Biçerdöverde yer alan tekerlekler, tekerleği oluşturan lastikler ve jantlar işlevsel özellikleri ve büyüklükleri nedeniyle ciddi bir güvenlik problemi yaratırlar. Uygun olmayan davranışlar ciddi yaralanma ve ölüm tehlikesi yaratabilir. Eğer lastik değiştirme ile ilgili deneyiminiz yoksa ve uygun takıma sahip değilseniz. Bu işe kalkışmayın, uzmanından yardım alın. Biçerdöver üzerindeki lastiklerin hava basıncını önerilen sürelerde kontrol edin ve belirtilen değerlerde olmasını sağlayın. Tekerlekler üzerinde lastikli olarak kaynak çalışması yapmayın. Isınan lastikteki artan hava basıncı lastiğin patlamasına neden olabilir. Lastiğin şişirilmesi sırasında varsa güvenlik kafesi içinde bunu yapın. Yoksa uzatma hortumu kullanarak bunu yapın. Lastikteki aksaklıkları(kesiklik, somunlar, jantların durumu vb.) periyodik olarak kontrol edin 13 1.9. Biçerdöverlerin Temizlenmesinde Đş Sağlığı ve Güvenliği Biçerdöverin günlük çalışmalar sonunda temizlenmesi, sezon sonu temizliği veya belirli özel yetiştiricilik uygulamalarında kullanılması durumunda yapılacak temizlikler farklı durumlar arz eder. Tüm temizlik çalışmalarında filtreli bir maske, gerektiğinde iş gözlüğü ve eldiven kullanın. Temizliğe başlamadan önce korna çalarak etraftakileri uyarın. Motor bölümündeki ve motor üzerindeki toz, yağ, kısa saman ve ekin artıkları yangın tehlikesi oluşturacağı için günlük bakımda temizlenmeleri şarttır. Bu alanı sıkça inceleyin ve temizleyin. Motor çalışırken motoru ve motor bölmesini asla temizlemeye kalkışmayın. Bu alandaki temizlik ve bakım çalışmalarından önce motoru durdurun, park frenini aktif hale getirin ve kontak anahtarını alın. Bakım sırasında özellikle motor etrafında birikmiş kavuz, saman birikintilerini temizleyin. Bu işleri mutlaka motor durmuş, el freni çekilmiş ve kontak anahtarı biçerdöver üzerinden alınmış vaziyette yapın. Biçerdöverin dış kısmının temizliğinde imalatçılar genellikle basınçlı yıkayıcı ile temizliği önermektedirler. Bunları kullanırken özellikle sivri püskürtme uçlu tabancaya sahip olanların kullanımında dikkatli olun. Detaylı temizlik uygulamalarında elekleri temizlemek üzere sökerken çevredekileri biçerdöverden uzaklaştırın. Temizliği iyi havalandırılmış bir yerde yapın. Temizliği biçerdöverin kullanma bakım kitabında önerilen sırada ve yerden başlayarak yaparken elinizi keskin saç kenarlarından yaralanma tehlikesine karşı bir eldiven giyin. Temizlik için ön takım(tablayı) söktüğünüzde eğer besleme elevatörünün altında temizlik yapılacaksa güvenlik kilidini aktif hale getirmeden altına girmeyin. Tüm temizlik çalışmaları sırasında motoru durdurun, kontak anahtarını biçerdöver üzerinden alın, park frenini etkili konuma koyun ve tekerlekleri takozlayın. 14 1.10. Bakım Çalışmalarında Çevre Koruma Bakım çalışmaları sırasında biçerdöverde değiştirilmesi gereken pek çok madde çevre sağlığı açısından ciddi bir problem oluşturur. Biçerdöverde kullanılan yağ, yakıt, soğutucu, fren sıvıları, süzgeçler, ömrünü doldurmuş akümülatörler çevreye zararlı bir çok atık içerirler. Bunları toprağa dökmeyiniz ve normal çöpe kutularına atmayınız. Özellikle sıvı atıkları kanalizasyona veya su kaynaklarına dökmeyiniz. Klima tertibatına ait soğutma maddelerini ilgili servislerinin denetiminde geri dönüşüme kazandırınız. 2. BĐÇERDÖVER KULLANIMINDA TEHLĐKE KAYNAKLARI VE RĐSKLERĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ Biçerdöver kullanımında tehlike kaynaklarının belirlenmesi ve risklerin değerlendirilmesinden/analizinden amaçlanan biçerdöverin işletilme faaliyetleri sırasında oluşabilecek potansiyel tehlikelerin ve bunlara ilişkin risklerin belirlenmesi, böylelikle beklenen veya olası risklerin kontrol altına alınmasını sağlamaktır. Tehlike: Đnsanların yaralanması, hastalanması, malın veya malzemenin zarar görmesi, işyeri ortamının zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek potansiyel kaynak veya durumdur. Risk: Tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ile sonuçlarının bileşimi. (Risk = Olasılık x Etki). Risk Değerlendirmesi: Riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve riske tahammül edilip edilemeyeceğine karar vermek için kullanılan prosesin tamamı. Biçerdöverlerle çalışmada sıklıkla rastlanan tehlikeler: 2.1. Mekanik Tehlikeler Dolanma ve sarma/sarılma Ezilme, sıkışma Kesme ve ayırma Đçine çekme ve kapma Đtme, delme Sürtünme ve ovalama Yüksek basınçlı sıvıların püskürmesi 15 Parça fırlaması Denge Kaybı Kayma, yürüme ve çarpma Sarılma Dönü hareketine maruz kalan her yerde bir sarılma etkisi ortaya çıkar. Sarılma ile ilgili tehlikeler çoğunlukla dönen miller, şaftlar ve kasnaklar gibi yerlerde oluşur. Sarılma genellikle çok küçük bir elbise, kumaş parçası veya iplikçiğinin yakalanması ile başlar. Dönü hareketi ile birlikte sarılan iplik parçacığı giderek artar ve çoğunlukla bu kazadan kaçış olmaz. Bağlantı kaplinleri, üniversal şaft istavrozları, kamalar, kama yuvaları, pimler ve dönen parçalar üzerindeki diğer bağlantı parçaları sarılma için tehlike arzeden yerlerdir. Çalışma esnasında uzun saçlı kişiler özellikle dönen millere dikkat etmelidir. Saçların millere yakalanması ciddi yaralanmalarla sonuçlanabilir. Yataklarından çıkıntı yapmış millerin uçları da bunlara dayanan kişilerin elbiselerine sarılabilir. Yarıklı, altıgen veya kare şekilli şaftlar düz şaftlara göre sarılmaya daha meyillidirler. Kesilme, kesme noktaları Kesilme noktaları ya her ikisi hareketli ya da biri sabit diğeri hareketli iki parça arasında oluşur. Kesilme noktaları arasında tablada biçme sistemi bıçakları, haşpay düzeni sayılabilir.. Ezilme noktaları Ezilme birbirine doğru hareket eden iki nokta veya biri sabit diğeri hareketli iki nokta arasında oluşur. Ezilme, tablanın takılması, biçerdöverin hareketi sırasında önde ve arkada cisimler, yer veya başka araçların bulunması ve benzeri durumlarda oluşur. 16 Yedirme Yedirme kazaları genellikle dönen parçalar arasında bir materyalin yedirilmesi esnasında ortaya çıkar. Makine insandan daha hızlı ve güçlüdür. Bu nedenle bu tür işlerde de ciddi yaralanmalarla sonuçlanabilir. Hareketli veya sabit biçerdövere materyal yedirilmesi sırasında ortaya çıkan tehlikelerdir. Özellikle biçerdövere mısır ataçmanı takıldığında sağda solda kalan saplı mısırların yedirilmesinde, bazı materyallerin önce başka makinelerle biçilip, kurutulduktan sonra biçerdöver yedirilmesi sırasında ortaya çıkan tehlikelerdir. Serbest dönen cisimler Daha ağır olan parçalar, hareket veren güç kesilse bile daha uzun süre ve daha hızlı hareket ederler. Bu durum atalet nedeniyle oluşan serbest dönmeden kaynaklanır. Bu yapıdaki bazı makine parçaları güç kesildikten sonrada 2-2,5 dakika dönmeye devam eder. Yavaş dönen makine parçaları bile bu özellikleri nedeniyle potansiyel tehlikedirler. Biçerdöverdeki fanlar, sap parçalayıcılar bu tür tehlike kaynaklarıdır. Fırlatılan cisimler Makineler içindeki taş, sert cisimler vb. maddeler, bunların tamir ve denenmeleri sırasında potansiyel tehlike oluştururlar. Fırlatılan cisimlerle kaçınmak için; 1.Hangi makinenin farkında olun. meydana bu tip gelen cisimleri kazalardan fırlatacağının 2. Makinenin emniyet muhafazalarının yerli yerinde ve doğru durumda olmasını sağlayın. Bazı işler bu kapakların çıkarılmasını veya deflektörlerin ayarını gerektirebilir. Çalıştırma veya denemeden önce kapağı yerleştirdiğinizden emin olun. Fırlatılma nedeniyle oluşacak kazalardan korunmak için imalatçının talimatlarına aynen uyun. 3. Koruyucu kapaklar yerinde olsa bile cisimlerin hangi uzaklığa fırlatılabileceğini bilin 4. Fırlatma hattından uzak emniyetli bir mesafede durun. Sap parçalayıcılar, rüzgârlık vb. arkası bu tür tehlikelerin oluşabileceği yerlerdir. 17 Depolanmış enerji Depolanmış enerji bir sınır içine hapsolmuştur ve serbest bırakılmayı bekler. Bu sınır içinde olduğu sürece tamamen güvenlidir. Fakat eğer beklenmedik şekilde serbest kalırsa yaralanmalara yol açabilir. Bu potansiyel tehlikenin farkında olun ve onunla nasıl başa çıkacağınızı öğrenin. Bu nedenle biçerdöverlerin tamir ve bakımları esnasında depolanmış enerji içeren; Yaylar Hidrolik sistemler Sıkıştırılmış hava ve Elektrikle ilgili kısımlarla çalışılırken dikkatli olunmalıdır. Yaylar, biçerdöverlerde depolanmış enerji ihtiva eden yaygın parçalardır. Yaylar bir ekipmanın kaldırılmasında, kayışların gerdirilmesinde ve darbelerin absorbe edilmesinde vb. yerlerde kullanılırlar. Yayla bağlantılı herhangi bir kısmı çözmeden önce ne olabileceğinden emin olun. Mekanizmada bulunan yayın ve diğer parçaların çözüldüklerinde hangi yöne hareket edeceğinden emin olun. Sıkıştırılmış bir yay, bir cismi inanılmaz bir kuvvetle harekete geçirebilir. Kendinizin ve diğerlerinin yayın hareket doğrultusunda olmadığından emin olun. Her parçanın söküldüğünde nereye ve ne kadar hareket edeceğini planlayın. Küçük bir yay bile çok büyük bir enerji depolayabilir. Hidrolik sistemler de tarım makinelerinde enerji depolayan sistemlerdendir. Hidrolik sistemler her inç kareye 2000 kg’a kadar basınçta sıvıyı muhafaza ederler. Hidrolik sistemlerdeki bu enerji görülemediği için operatörler bu tehlikenin farkına varamazlar. Aynı tehlike tamir-bakımı yapacak kişiler için de geçerlidir. Dikkatsiz bir tamir-bakım, ayar veya parça değiştirme ciddi yaralanmalara yol açabilir. Basınç altındaki sıvı bu basınçtan kaçmaya çalışır. Biçerdöverin hemen her yerinde hidrolik sistemler ve yaylardan oluşan birikmiş enerji tehlikesi mevcuttur. Bunlar arasında, dolap, ileri ve geri ayar ve kaldırma indirme silindirleri ve bağlantıları, hidrostatik güç iletim düzenleri, varyatörler, pompa bağlantıları, helezon, götürücü düzen bağlantı ve hareketleri, batör, sap yayıcı hareketleri, sarsaklar, beşik düzeni vb. sayılabilir. 18 2.2. Diğer Tehlikeler Elektriksel tehlikeler Elektrik kontağı Elektrostatik yükler Işıl radyasyon ya da işlemler, Biçerdöverde elektronik donanım aşağıda belirtilen hususları sağlayacak şekilde en son teknolojiye göre tasarımı yapılmalı ve imal edilmelidir: a) Oluşan elektromanyetik bozulma, telsiz ve telekomünikasyon donanımın veya diğer donanımın tasarlandıkları şekilde çalışmasına engel olacak seviyeyi aşmamalıdır. b) Donanımın tasarlandığı gibi kullanımı sırasında beklenen elektromanyetik bozulmaya karşı bağışıklık, tasarlanan kullanımında kabul edilemez performans kaybına yol açmaksızın çalışmasını sağlayacak seviyede olmalıdır. Isıl tehlikeler Yanma ve haşlanma, alev veya patlama ile temas ısı kaynaklarından yayılan radyasyonla temas Sıcak veya soğuk çalışma ortamı sonucu oluşan sağlık problemleri. Gürültüye bağlı hasarlar Duyma bozukluğu(sağırlık) diğer psikolojik etkiler. Örneğin, denge kaybı dikkat yoğunluğunda azalma. Akustik işaretlerin iletişime olan etkileri Biçerdöver tasarımı TS ISO 5131’e (operatör konumunda gürültü seviyesi gözlem metodu maddesi 5.3’e uygun olmalı) Titreşime bağlı hasarlar Çeşitli sinirsel ve vasküler rahatsızlıklar Biçerdöver, makinanın kendisinden kaynaklanan riskler en düşük seviyeye indirilecek şekilde, teknik ilerleme ve titreşimi özellikle kaynağında azaltma yollarının varlığı dikkate alınarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir 19 Radyasyona bağlı hasarlar Işık ışınları Lazer Đyonize radyasyon kaynakları Yüksek frekanslı manyetik alanlar Biçerdöverde kullanılan ve radyasyon oluşturan ekipmanların maksimum gücü ilgili mevzuat-yönetmelikde belirlenen sınırların altında olmalı. Kullanım esnasında herhangi bir şekilde radyoaktivite uyarısı alındığında derhal kullanım durdurulup önce yetkili servise başvurmalıdır. Malzemeye bağlı hasarlar Makinenin kullandığı, işlediği fırlattığı parçalar Zehirli sıvılar, gaz, toz, buhar ve duman ile temas edilmesi ve yutulması Yangın ve patlama Biyolojik ve mikrobiyolojik etkiler (virüs ve bakteriye bağlı ) Makinanın tasarımı aşamasında ergonomik koşulların göz ardı edilmesi sonucu oluşan hasarlar Kişinin istekleriyle ve yetenekleriyle uyumundaki yetersizlik Sağlıksız duruş yada aşırı vücut gerilmesi Đnsan anatomisine uyumlulukta yetersizlik (el/kol, ayak/bacak) Kişisel emniyet ekipmanlarının hatalı kullanımı Yetersiz aydınlatma Zihinsel baskı ve stres Đnsan hatası Enerji kaynağında kesintilere bağlı hasarlar Makine parçalarının kopması ve fonksiyonlarındaki diğer kusurlar Enerji kaynağındaki kesintiler sürücüde ve/veya kontrol devrelerinde Beklenmeyen parça veya sıvı çıkışı 20 Kontrol sistemindeki kesilme veya hatalı çalışma Hatalı montaj Makinanın dağılma veya denge kaybı Güvenlik düzenlerinin (geçici olarak) düşmesi ve koruyucu unsurların hatalı düzenlenmesine bağlı tehlikeler Her tür sökülebilir koruma cihazı Her tür emniyet cihazı Başlatma ve durdurma cihazları Emniyet simgeleri ve işaretleri Her türlü bilgi ve uyarı cihazları Enerji kaynağını kapatma cihazları Acil durum cihazları Đşlenen parçaların yerleştirilmesi, kaldırılması Emniyetli çalışmayı sağlamak ve düzeni korumak için gerekli teçhizat Gazların yönlendirilmesine yarayan cihazlar 2.3. Tehlikenin Oluşabileceği Aşamalar Taşıma Kurma Devreye alma Ayarlama Normal kullanım Temizlik, tamir ve bakım Avrupa Birliği standartlar konusunda ortaya çıkan pek çok karmaşayı önleyebilmek için geliştirdiği yeni yaklaşımda üreticilerin standartlara uyma zorunluluğu yerine belli koşul kural ve uygulamaları kapsayan ürün gruplarını içeren Direktifler(Yönetmelikler) oluşturmuştur. Bu yaklaşım direktiflerinde imal edilen ürünün insan, diğer canlılar ve çevre için taşıması gereken temel gereklilikler ortaya konmaktadır. Türk Standartları Enstitüsü’de buna uygun olarak pek çok Harmonize standart çıkarmıştır. Aşağıda güvenli biçerdöver imalatı için imalatçının uyması gereken TS EN VE ISO standartlar ile ilgili diğer mevzuatın listesi verilmiştir. 21 Standartlar: TS EN 632 Tarım Makineleri-Biçerdöverler ve Kaba Yem Hasat Makineleri-Emniyet Kuralları TS ISO 5131 Akustik-Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Traktör ve Makinalar-Operatör Konumunda Gürültünün Ölçülmesi-Gözlem Metodu TS EN 982 Makinalarda güvenlik- Akışkan güç sistemleri ve bileşenleri için güvenlik kuralları – Hidrolik ISO EN 12100 (daha öncesinde EN 292) TS 5776 Tarım Makinelerinde Aydınlatma, Işıklandırma ve Sinyalizasyon Kuralları ISO 11684:1995, Tractors, machinery for agriculture and forestry, powered lawn and garden equipment - Safety signs and hazard pictorials - General principles TS EN ISO 14121-1 Makinelerde Güvenlik-Risk Analizi-Bölüm 1: Prensipler TS EN ISO 12100-1 Makinelerde güvenlik - Temel kavramlar, tasarım için genel prensipler - Bölüm 1: Temel terminoloji, metodoloji TS EN ISO 12100-2 Makinelerde güvenlik – Temel kavramlar, tasarım için genel prensipler – Bölüm 2: Teknik prensipler TS EN ISO 13857 Makinelerde güvenlik- Kol ve bacakların ulaşabileceği bölgelerde tehlikenin önlenmesi için güvenlik mesafeleri Đ TS EN 349+A1 Makinelerde güvenlik - Đnsan vücut azalarını ezilmeye karşı korumak için asgari açıklıklar EN 632 Biçerdöverler ve Çayır Biçme Makineleri TS 3100 Tarım Makineleri-Biçme Makineleri-Parmaklı Biçme Tertibatı TS 12639 Tarım Makineleri- Biçerdöver Operatörü TS ISO 14269-1 Tarım ve orman makineleri - Traktörler ve kendi yürür makineler Operatör kabin ortamı - Bölüm 1: Terim ve tarifler TS ISO 14269-2 Tarım ve orman makineleri - Traktörler ve kendi yürür makineler - 22 Operatör kabin ortamı - Bölüm 2: Isıtma, havalandırma ve iklimlendirme deney metodu ve performansı TS ISO 14269-4 Tarım ve orman makineleri - Traktörler ve kendi yürür makineler Operatör kabin ortamı - Bölüm 4: Hava filtresi deney TS ISO 5687 Hasat Makineleri-Biçerdöverler- Dane Deposu Kapasitesi ve Boşaltma Düzeni Performansının Tayini ve Gösterimi TS EN 61310-1 Makinalarda güvenlik- Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir ve dokunulabilir işaretler için kurallar TS EN 61310-2 Makinalarda güvenlik - Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme - Bölüm 2: Đşaretleme ile ilgili özellikler TS EN 61310-3 Makinelerde Güvenlik-Gösterim, Đşaretleme ve Harekete GeçirmeBölüm 3: Harekete Geçirici Mekanizmaların Yerleştirilmesi ve Çalıştırılması Đçin Kurallar TS ISO 5131 Akustik-Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Traktör ve Makinalar-Operatör Konumunda Gürültünün Ölçülmesi-Gözlem Metodu TS 3566 Tarım ve Orman Traktörleri ve Makineleri-Sürücü El Kitabı ve Diğer Teknik Yayınlar Direktif/Yönetmelik ve Mevzuatlar: Makina Emniyeti Yönetmeliği 2006/42/AT Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği 2004 108 AT 89/336/AT CEE/86/188 i 73/23/EEC (2006/95/EC),98/37/EC TSE- EEC 74/346:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Geri Görüş Aynaları Đle Đlgili Üye Ülkelerin Kanunlarının Yaklaştırılmasına Dair 25 Haziran 1974 Tarihli 74/346/AT Sayılı Yönetmelik (82/890/AT, 97/54/AT ve 98/40/AT Sayılı Yönetmelikler Đle Değiştirilen) TSE EEC 77/537:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinde Kullanılan Dizel Motorlardan Çıkan Kirleticilerin Emisyonuna Karşı Alınacak Tedbirlerle Đlgili 28 Haziran 1977 Tarih ve 77/537/AT Sayılı Yönetmelik (82/890/AT ve 97/54/AT Sayılı Yönetmelikler Đle Değiştirilen) 23 TSE EEC 78/764 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Sürücü Koltukları Đle Đlgili (82/890/AT, 83/190/AT, 87/354/AT ve 97/54/AT Đle Değiştirilen) 25 Temmuz 1978 Tarih ve 78/764/AT Sayılı Yönetmelik TSE EEC 79/622:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Devrilmeye Karşı Koruma Çerçeveleri ile Đlgili 25 Haziran 1979 Tarih ve 79/622/AT Sayılı Yönetmelik 76/756/AT Yönetmeliği veya ECE-R 48 Teknik Düzenlemesi 76/757/AT Motorlu Araçların ve Römorklarının Geri Yansıtıcıları Đle Đlgili Tip Onayı Yönetmeliği ECE -R 3 ECE-R 65 Işıklı Yanıp Sönen Tepe Lambası Đçin Teknik Düzenleme Makinalarda güvenlik- Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme - Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir ve dokunulabilir işaretler için kurallar Sanayi Bakanlığı Tanıtma Ve Kullanma Kılavuzu Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik Sanayi Bakanlığı Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik 24 Risk/Önemli Tehlike Düzenleme ve Çözüm Makine Direktifi 2006/42/AT Çalışma konumu egzoz gazları ve/veya oksijen yetersizliğinin sebep olacağı herhangi bir riski önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir. Çalışma konumları Kumanda sistemleri Kumanda sistemleri tehlike oluşturacak durumların oluşumunu önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidirler. Her şeyden önce bunlar aşağıdaki şekilde tasarımlanıp imal edilmelidir Çalıştırma Makinelerin birkaç çalıştırma kumanda teçhizatının olması ve bu nedenle operatörlerin birbirlerini tehlikeye atabilecekleri durumunda, bu riski ortadan kaldıracak ilave teçhizatlar takılmalıdır. Durdurma Kararlılık kaybı riski Çalışma sırasında kırılma riski Makinelere, makinenin tamamen güvenli bir şekilde durdurabilecek bir kumanda teçhizatı takılmalıdır. Makinelere, fiili veya olası bir tehlikenin bertaraf edilmesi için, bir veya daha fazla acil durum durdurma tertibatı takılmalıdır. Makineler , aksamları ve bağlantıları taşıma, montaj, demontaj ve makinelerle ilgili herhangi diğer eylemlerde devrilmeye, düşmeye veya kontrolsüz hareketlere engel olacak şekilde yeterli kararlılığa sahip olmalıdır. Makinelerin ve bunların bağlantılarının muhtelif parçaları kullanım sırasında maruz kaldıkları gerilimlere dayanabilmelidir. Düşen veya fırlayan parçalardan kaynaklanan riskler Düşen veya fırlayan parçalardan kaynaklanan risklere engel olmak için tedbirler alınmalıdır Yüzeylerden, kenarlardan veya köşelerden kaynaklanan riskler Amaçları izin verdiği sürece, makinelerin erişilebilir parçaları yaralanmalara sebep olma olasılığı taşıyabilecek keskin kenar, keskin köşe ve pürüzlü yüzeylere sahip olmamalıdır. Hareketli parçalarla ilgili kesme, dolanma, kapma, yakalanma, delme, batma vb riskler Makinelerin hareketli parçaları bir kazaya neden olabilecek temas etme risklerini önleyecek biçimde tasarımlanmalı ve imal edilmeli veya riskin devam ettiği durumlarda, mahfazalar veya koruyucu tertibatlarla teçhiz edilmelidir. Hareketli parçalardan kaynaklanan risklere karşı korunmak için tasarlanmış olan mahfazalar veya koruyucu tertibatlar riskin tipi esas alınarak seçilmelidir. Erişim riskleri Makineler, makinelerin çalışması, ayarlaması ve bakımı esnasında müdahalenin gerekli olan bütün alanlarına güvenli bir şekilde erişimine imkân verecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir. Giderilemeyen riskler Yetersiz görüş Batarya elektrolit sıçrama riski Yapısal güvenli tasarım tedbirlerine, uygulanan koruyucu ve tamamlayıcı koruma tedbirlerine rağmen risklerin giderilemediği durumlarda, uyarı tertibatları dahil olmak üzere, gerekli uyarılar sağlanmalıdır. Sürüş konumundan görülebilirlik, sürücünün makinayı ve takımlarını, öngörülen kullanım koşulları içerisinde, kendisi ve maruz kalabilecek kişiler için tam bir güvenlik içerisinde çalıştırabileceği şekilde olmalıdır. Gerekli durumlarda, doğrudan görüşün yeterli olmaması nedeniyle ortaya çıka bilecek tehlikeleri gidermek amacıyla uygun tertibat sağlanmalıdır. Akülerin gövdeleri, yuvarlanma veya devrilme sırasında operatörün üzerine elektrolit sıçramayacak ve operatörün bulunduğu alanlarda buhar birikmesini önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. 26 Risk/Önemli Tehlike Bilgilendirme ve gösterimler Düzenleme ve Çözüm Makine Direktifi 2006/42/AT Bütün makinelerde, gerekli olan yerlerde, kişilerin sağlık ve güvenliği sağlamaya yönelik olarak kullanma, ayarlama ve bakım ile ilgili işaretler ve/veya talimat plakaları bulunmalıdır. Bunlar açıkça görülebilir ve silinemez bir şekilde seçilmeli, tasarımlanmalı ve yapılmalıdır. Makineler üzerinde yer alan bilgi ve uyarılar tercihen hâlihazırda kolayca anlaşılabilen sembol veya şemalardan oluşmalıdır. Herhangi bir yazılı veya sözel bilgi ve uyarılar Türkçe hazırlanmalıdır. Yangın Patlama Gürültü Makineler, makinenin kendisinin veya makinenin kullandığı veya ürettiği gaz, akışkan, toz, buhar veya başka herhangi bir maddenin neden olabileceği herhangi bir yangın ya da aşırı ısınma riskine engel olacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. Makineler, makinenin kendisinin ya da makinenin kullandığı veya ürettiği akışkan, gaz, toz, buhar veya başka herhangi bir maddenin neden olabileceği herhangi bir patlama riskine engel olacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir. Makineler, havada yayılan gürültü emisyonunun neden olacağı riskleri en düşük seviyeye indirilecek şekilde, teknik ilerleme ve gürültüyü özellikle kaynağında azaltma yollarının varlığı dikkate alınarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. Titreşim Makineler, makinenin kendisinden kaynaklanan riskler en düşük seviyeye indirilecek şekilde, teknik ilerleme ve titreşimi özellikle kaynağında azaltma yollarının varlığı dikkate alınarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. Işıma (radyasyon) Makinelerden kaynaklanan istenmeyen ışıma emisyonları ortadan kaldırılmalı veya kişiler üzerinde olumsuz bir etki oluşturmayacak düzeylere düşürülmelidir. 27 Risk/Önemli Tehlike Lazer ışıması (radyasyonu) Düzenleme ve Çözüm Makine Direktifi 2006/42/AT Makinelerin üzerindeki lazer teçhizatı herhangi bir şekilde istenmeyen ışımayı önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmeli, Makinelerin üzerindeki lazer teçhizatı, etkin ışıma, yansıma ya da yayılmadan kaynaklanan ışıma ve ikincil ışıma sağlığa zarar vermeyecek şekilde korunmalı, Makinelerin üzerindeki lazer teçhizatının ayarlanması veya gözlemlenmesi için kullanılan optik teçhizat lazer ışıması tarafından bir sağlık riski oluşturmayacak şekilde olmalıdır. Kayma veya düşme Kişilerin üzerinde durup hareket etmesi gereken makinaların parçaları insanların bu parçalar üzerine veya üzerinden kaymasını, sendelemesini veya düşmesini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir. Yuvarlanma ve devrilme Üzerinde sürücü, operatör/operatörler ya da başka kişinin/kişilerin olduğu kendinden tahrikli makinalarda , yuvarlanma ya da devrilme riski olduğunda, riski artırmaması koşuluyla, makinaya uygun bir koruyucu yapı takılmalıdır. Çekme tertibatları Çekme veya çekilme amacıyla kullanılan bütün makinalar , kolay ve güvenli bir bağlama ve çözmeyi sağlayacak ve kullanım sırasında istenmeyen çözülmeyi önleyecek şekilde tasarımlanmış, imal edilmiş ve düzenlenmiş çekme veya kavrama tertibatları ile teçhiz edilmelidir. 28 Risk/Önemli Tehlike Ezme Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın kendiyürür makineler için verilen 4.4.3; 5.1.3.2; 5.1.8; 4.5.1.1.2; 4.5.1.2.5; 4.5.2; 4.6;4.5.2.2;4.7;4.8; 4.14.1; 4.14.3; 4.14.5; 4.14.6; 5.1.2.3; 5.1.4 ; 5.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kontrolü, makineye güvenli biniş için önlemleri, platform, güç aktarma, koruyucu ve engellerle/bariyerler, servis-bakım, devrilme, kesme ve sivri noktalar, makinenin hareket ettirilmesi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Makaslama kesme Đmalatta standardın 4.4.3; 5.1.3.2; 5.1.8; 6.1;4.5.1.1.2; 4.5.1.2.5; 4.5.2; 4.6;4.5.2.2;6.4;4.7 4.8; 4.14.1; 4.14.3; 4.14.5; 4.14.6;5.1.2.35.1.4;5.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin, kontrolü, makineye güvenli biniş için önlemleri, platform, güç aktarma, koruyucu ve engelleri/bariyeri, servis-bakım, devrilme, kesme ve sivri noktalar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Kesme Đmalatta standardın 4.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin, koruyucu ve engelleri/bariyerleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Yakalanma Đmalatta standardın 6.4; 4.7; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin, güç aktarma, koruyucu ve engelleri/bariyerleri, makinenin hareket ettirilmesi/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 29 Risk/Önemli Tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Kıstırılma veya kısılma/mahsur kalma Đmalatta standardın 6.4; 4.7; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin güç aktarımı, koruyucu ve engeller/bariyerler, makinenin çalıştırılması ve durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Etki/çarpma/vuruş Đmalatta standardın 4.5.1.2.5;4.14.5; 4.14.6;5.1.3.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin, erişim önlemleri, katlanma elemanları ve dümenleme ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Sivri kısımlarla delme/delinme Sürtünme veya aşındırma Yüksek basınçlı sıvı enjeksiyonu Đmalatta standardın 4.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin çalışma araçları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4.3; 5.1.3.2;4.9.1;4.5.1.1.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kontrol, elektrikli ekipmanlar ve erişim önlemleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.10 ; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin hidrolik komponentler ve bunların bağlantıları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 30 Risk/Önemli Tehlike Elektriksel Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 4.9; 5.3; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Elektrikle temas(doğrudan) Đmalatta standardın 4.9.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Arızalı durumlarda elektrikli parçalarla temas(dolaylı temas) Đmalatta standardın 8.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin yüksek gerilim hatları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Yüksek gerilim altındaki parçalara yaklaşma Đmalatta standardın 4.9.2; 5.3.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır Isı radyasyonu veya erimiş parçacıkların püskürtülmesi ve kısa devreden kaynaklanan kimyasal etki, aşırı yükleme, vb. Risk/Önemli Tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Isı Şahısların, alev veya patlamalarla teması ve ısı kaynaklarının yarattığı radyasyon etkisiyle oluşan muhtemel yanıklar ve haşlanmalar Đmalatta standardın 4.12; 5.1.6; 5.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinedeki akışkanlarla çalışma, kabin materyali ve sıcak yüzeylerle ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 31 Risk/Önemli Tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Gürültü Đşitme kaybı (sağırlık), diğer fizyolojik bozulmalar (denge ve dikkat kaybı) Đmalatta standardın 4.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki gürültü ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Risk/Önemli Tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Titreşim Titreşim Đmalatta standardın 4.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki titreşim ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Risk/Önemli Tehlike Materyal ve maddeden kaynaklanan riskler Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Zararlı sıvı, gaz, buğu, duman ve tozlarla temas veya etkileşim sonucu oluşan Đmalatta standardın 4.10; 5.4; 5.1.6; 5.3.1; 5.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; sıvılarla çalışma, kabin materyali, batarya, eksoz gazları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Yangın veya patlama Đmalatta standardın 5.1.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki kabin materyali ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 32 Risk/Önemli Tehlike Makina tasarımında ergonomik prensiplerin göz ardı edilmesi ile oluşan riskler Sağlıksız duruş veya aşırı çaba sarf edilmesi Đnsan ayak-bacak ve el-kol anatomisinin gerektiği şekilde göz önünde tutulmaması Kişisel koruyucu teçhizat kullanımının önemsenmemesi Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 4.14.2; 4.14.4; 5.1.1; 5.1.3; 5.15.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; kontrol, biniş önlemleri, servisbakım ve operatörün konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 5.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinedeki; kontrol, biniş önlemleri ve operatörün konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Madde 8.1.3’de makinenin kullanma bakım kitabında kişisel koruyucuların kullanımı ile ilgili yükümlülükler belirtilmiştir. Yetersiz çalışma sahası aydınlatması Đmalatta standardın 5.1.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinedeki; görüş durumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Aşırı ruhî yüklenme, stres, vb. Đmalatta standardın 4.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinedeki; kontrol işlevi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đnsan hatası, insan davranışı El kumandalarının yetersiz tasarımı, yeri veya tanıtımı Đmalatta standardın 4.4; 8.1; 8.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; kontrol, kullanma bakım kitabı ve işaretler ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 5.1.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 33 Risk/Önemli Tehlike Tehlikeler kombinasyonu Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 4.13; 8.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; bireysel montajlar ve kullanma bakım kitabındaki verilmesi gereken bilgi yükümlülüklerini kapsamaktadır. Risk/Önemli Tehlike Beklenmedik çalışma, beklenmedik aşırı çalışma ve/veya aşırı hızlanma Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Kumanda sistemindeki arıza ve/veya düzensiz çalışma Đmalatta standardın 4.8; 4.9; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki servis ve bakım, elektriksel ekipmanlar ve bağlantılar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Operatör tarafından yapılan hatalar (makinanın insan özellikleri ve yetenekleri ile uyuşmazlığı nedeniyle) Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 5.1; 5.2; 4.14; 8.1.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; kontrol sistemleri, makineye biniş önlemleri, operatörün konumu, makinenin hareket ettirilmesi, servis-bakım ve kullanma bakım kitabı ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır. 34 Risk/Önemli Tehlike Güç kaynağı arızası Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 4.8; 4.9; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki arıza durumu için desteklerin kullanımı, elektriksel ekipmanlar ve ara bağlantılar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Kumanda devrelerinde arıza Đmalatta standardın 4.9 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinedeki elektriksel ekipmanlar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Uyumsuzluk hataları Đmalatta standardın 8.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, söz konusu durum ile ilgili olarak makine kullanma bakım kitabında bilgi verilmesi ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır. Đşletim esnasında kopma veya kırılma Đmalatta standardın 4.7; 4.8; 4.10; 4.11 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinedeki koruyucu ve engeller, destekler, hidrolik ve pünomatik komponenetleri ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Cisimlerin fırlatılması veya düşmesi veya sıvı enjeksiyonu/püskürtülmesi Dengenin kaybolması ve/veya makinenin devrilmesi Kişilerin kayması, tökezlemesi ve düşmesi (makina ile ilgili) Đmalatta standardın 4.8; 4.10; 4.14.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddele; makinedeki destekler, hidrolik komponenetleri ve katlanır elemanlar ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır . Đmalatta standardın 5.12.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinenin devrilmesi ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.5; 4.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde makinenin biniş önlemleri ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 35 Risk/Önemli Tehlike Yol durumu işlevi ile ilgili Motor çalışır çalışmaz hareket etme Sürücü mahallinde bulunmazken hareket etme Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 5.1.3 ve 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinenin yürütülmesi/tahriki ve makinenin çalıştırılması/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.3 ve 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin yürütülmesi/tahriki ve çalıştırılması/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.14.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin katlanabilir elemanları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Bütün parçalar güvenli konumda değilken hareket etme Makinenin yavaşlatılması, durdurulması ve hareketsizleştirilmesindeki yetersizlikler Đmalatta standardın 5.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin yürütülmesi/tahriki ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 36 Risk/Önemli Tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Makinenin iş konumuna getirilmesi Đş konumuna ve/veya iş konumundan geçiş esnasında düşme Đş konumunda oksijen eksikliği ve/veya egzoz Gazları Yangın (kabinin yanıcılğı, söndürme araçlarının eksikliği) Đş konumunda mekanikle ilgili: a) Tekerleklerle temas, b) Yuvarlanma, c) Cisimlerin düşmesi, batması, d) Yüksek hızda dönen parçaların dağılması, Đmalatta standardın 4.5; 4.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinenin biniş önlemleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.4.1; 5.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatörün eksoz gazlarından etkilenmemesi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; kabin materyali ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4.3; 4.5.1.2.5; 5.1.4; 4.5.1.1.2;4.6.4;4.8; 5.1.2.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kesme/batma noktaları, tekerlekler, destekler ve devrilme ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đş konumunun yetersiz görüşe sahip olması Đmalatta standardın 5.1.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; görüş ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Yetersiz aydınlatma Đmalatta standardın 5.1.7.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; görüş ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Uygun olmayan şekilde oturma Đmalatta standardın 5.1.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatör koltuğu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đş konumunda gürültü Tahliye ve/veya acil çıkış araçlarının yetersizliği Đmalatta standardın 4.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatörün konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; acil çıkış ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 37 Risk/Önemli Tehlike Kumanda sistemiyle ilgili El kumandalarının yerleştirilme yerlerinin uygunsuzluğu El kumandalarının ve işletim konumunun yetersiz tasarımı Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 4.4; 4.8.1.2; 5.1.2.1; maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 5.1.3; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Risk/Önemli Tehlike Makina yönetimi/idaresi ile ilgili (denge eksikliği) Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 5.1.2.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, devrilme ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Risk/Önemli Tehlike Güç kaynağı ve güç aktarımı ile ilgili Motor ve bataryalardan kaynaklanan Makinalar arasındaki güç aktarımından kaynaklanan Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 5.1.8; 5.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, motorun çalıştırılması/durdurulması ve batarya ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 6.4; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, güç aktarımı ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. 38 Risk/Önemli Tehlike Üçüncü şahıslardan kaynaklanan ve/veya şahıslarla ilgili Yetkisiz kişilerin çalıştırması ve/veya kullanması Görsel veya sesli uyarı araçlarının noksanlığı veya yetersizliği Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 5.8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde güvenli çalıştırma/durdurma ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.7 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, görüş ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Risk/Önemli Tehlike Sürücü ve/veya operatör için talimatların yetersizliği Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1; Đmalatta standardın 8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde operatör kullanma bakım kitabı ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır. 39 Risk/Önemli Tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart TS EN 632 Ezilme, Sıkışma Đmalatta standardın 5.2; 5.3.3; 5.3.4; 5.4; 5.6.4;5.6.5; 6.1;6.2;6.3;6.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Yırtılma, Kesilme Đmalatta standardın 5.2; 5.3.3; 5.3.4; 5.4; 5.6.4;5.6.5; 6.1;6.2;6.3;6.4;6.5;7.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Kesme ve Koparma Đmalatta standardın 6.1;6.2;6.3;6.4; 6.6;7.1;7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Dalgınlık Đmalatta standardın 6.1;6.2;6.3;6.4; 6.6;7.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Çekme ve engel Đmalatta standardın 5.6.5; 6.1;6.2;6.3;6.4; 6.6;7.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Darbe Đmalatta standardın 5.3; 5.5; 5.6.5; 8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Sivri bir aletle veya delinme ile oluşan tehlikeler Đmalatta standardın 5.5; 7.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Sürtünme ve aşınma Đmalatta standardın 5.3.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Parça Fırlaması Đmalatta standardın 6.3.2; 6.4;7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Makinenin kayma, devrilme ve düşmesi Đmalatta standardın 5.3.4; 5.3.5; 5.3.6;5.3.7; 5.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Doğrudan veya dolaylı elektirik kontağı Đmalatta standardın 5.6.2; 6.1; 6.3.1; 7.1; 8.1.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı 40 Aşırı yük vb. ile meydana gelen kimyasal riskler Đmalatta standardın 5.6.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Yanma, haşlanma Đmalatta standardın 5.6.3; 5.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Titreşim Đmalatta standardın 5.6.3maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Zararlı gaz, sıvı, duman, toz teneffüsü Đmalatta standardın 5.3.9; 5.6.2; 5.6.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Ateş ve patlama Sağlıksız duruş Đmalatta standardın 5.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı El kol veya ayak bacak anatomisi yetersizliği Đmalatta standardın 5.3.1; 5.3.2; 5.3.4; 5.3.9 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı KKE kullanımında yetersizlik Đmalatta standardın 5.2; 5.3.1; 5.3.2; 5.3.4; 5.3.5; 5.3.7; 5.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Đnsan hataları Đmalatta standardın 8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Kontrol sisteminin devre dışı kalması Đmalatta standardın 5.2; 6.2; 8.1; 8.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Bağlantı hataları Đmalatta standardın 5.6.5; 6.1; 6.2; 7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Mahfaza Đmalatta standardın 5..5; 5.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Koruyucu tertibat Đmalatta standardın 5.6.5; 6.2; 8.1;8.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Emniyet ayarı Đmalatta standardın 5.6.5; 6.2; 8.1;8.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Ani hareket ve kullanma halinde dengesizlik Sürücü görüşündeki yetersizlik Đmalatta standardın 5.6.1; 5.6.2; 6.2; 6.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Sürücü oturağı Đmalatta standardın 5.6.4maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı 41 Kumanda yerleri Đmalatta standardın 5.3.8 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Đlk hareket Đmalatta standardın 5.3.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Đkinci şahısların kontrol edilemeyen hareketi Đmalatta standardın 5.3.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Parça kırılması Đmalatta standardın 5.2 ; 5.3.8 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Çekme, kavrama, bağlantı riskleri Đmalatta standardın 5.5; 5.6.4; 5.6.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Akü, ateş, gaz kaçırma vb. Đmalatta standardın 6.3.2; 6.4; 7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Đmalatta standardın 5.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Đmalatta standardın 5.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı Đmalatta standardın 5.6.2; 5.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı 42 KAYNAKLAR Anonim, Makine Emniyet Yönetmeliği 2006/42/AT Anonim, 2002 Farmwise Your Essential Guide to Health and Safety in Agriculture. HSE & HSC Agriculture Industry Advisory Committe. Anonim, 1992 Tarımsal Mekanizasyon;. Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı Yaygın Çiftçi Eğitimi Projesi. Yayın Dairesi Başkanlığı Matbaası, Ankara. Anonim, ANSI/ASAE Graphic Sembols for Operator Controls and Displays on Agricultural Equipment. S304.6 Anonim, Combine Operator Safety, Kansas State University; Anonim, ISO 3767-1:1998 Anonim, ISO 3767-2:1991 Anonim, Ford Newholland Biçerdöver Kullanma Bakım Kitapları ve Broşürleri Anonim, HSE, No Second Chances.UK. Anonim, John Deere Biçerdöver Kullanma Bakım Kitapları ve Broşürleri Anonim, 2918 Sayılı KTK’ Na Bağlı Olarak Çıkarılan Karayolları Trafik Yönetmelikleri Anonim, 2008 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TEDGEM Genelgesi Biçerdöverlerle Hasat Anonim, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu Anonim, For.ma.agri projesi çıktıları Anonim, 2006 Biçerdöver Operatörü El kitabı. Adana Zirai Üretim Đşletmesi ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü. Yayın No: 13. Anonim, 2006 Occupational H&S Guidelines for Farming Operations in Ontario. Ministy of Labour, Toronto. Anonim, 4857 Sayılı Đş Kanunu Anonim, Case Broşürleri Anonim, Claas Broşürleri Anonim, Clayson Broşürleri Anonim, Ertuğrullar Broşürleri Anonim, Houptverband Langwartweg 103. Heft 1 der gewerblicken Berufs genessenschoften, Bonn, Anonim, Houptverband Langwartweg 103. der Gewerblicken Berufs genessenschoften, Bonn, Anonim, Internet http://www.cdc.gov./nıosh/section1.html Anonim, Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/At) Anonim, Massey Fergusson Broşürleri Anonim, MDW Broşürleri Anonim, Resmi Gazete 28.11.2008 Tarih 27068 Sayı Araçların Đmal Tadil Ve Montajı Hakkındaki Yönetmelik Ve Ekleri Anonim, SAE J 1362 Anonim, 2008 A Guide to Farm Safety and Health. NCDOL, NC Department of Labor, Division of Occupational Safety and health. Anonim West Yorkshire Fire And Rescue Servıce Operational Procedures No 22 – Revısed January 2007 Bittner R. H, 1974; Fundamentals Of Machine Operation, Agricultural Machinery Safety, John Deere Service Publications, Moline, Illinois 61265. Gölbaşı, M. Ve ark. 1998. Tarım Alet Ve Makineleri, Ders Araç Ve Gereçleri Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü , Isbn 975-407-023-7, Thy Basımevi, Ankara. Gölbaşı M 2006 TRT 3, TRT GAP TV’lerinde yayınlanan EKOTARIM programı Biçerdöverlerde Đş Güvenliği Seri Eğitim Filmi. Gölbaşı M.; 2007. Tarım Makineleri Đle Çalışma Esnasında Oluşan Kazaların Nedenleri Ve Önlenmesi. Bu Toprağın Sesi Programı Sitesi Http://Www. bts.gen.tr/gündem. 44 Gölbaşı, M., (2002).”Tarım Alet-Makine ve Traktörlerin Kullanımından Kaynaklanan Đş Kazaları Nedenlerinin ve Tahmini Kaza Maliyetleri Đndeksinin Belirlenmesi”. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Ankara. Gölbaşı, M.; 2006 Tarım Makineleri Kazaları. Çiftçi Eğitim Serisi No: 15, Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı Basımevi, Ankara. Gölbaşı, M ve ark., 2000.Tarım Alet Ve Makinelerinin Tamir Ve Bakımı. Ders Araç Ve Gereçleri Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Isbn 975-407-059-8, Bms Matbaacılık, Ankara. Gölbaşı, M. ve ark., 2001. Tarım Makinelerinde Đş Güvenliği, Ders Araç Ve Gereçleri Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Isbn 975-407-072-5, Bms Matbaacılık, Ankara. Gölbaşı, M. ve ark., 2001.Biçerdöverler, Ders Araç Ve Gereçleri Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Isbn 975-407-065-2, Punto Yayıncılık Sanayi, Đzmir. Hanna M., 1994, Evaluate Equipment Http://Www.Ae.Đastate.Edu/Safety/Pm1265c.Txt For Dangers, Internet, Hse, 11/92, Safe Use Of Combine Harvester, Birkbeck House, Trinity Square, Nottingham Ng1 4au. Hse, A1s20, 11/96, Health Hazards From Whole-Body Vibration Caused By Mobile Agricultural Machinery. Hse, As10, 5/95, Accidents To Children, Sudbury, Suffolk, Co 10 6 Fs. Hse, As8, 5/95, Noise, Sudbury, Suffolk, Co10 6fs. Hse, Farmers Lung. HSE Books, PO Box 1999,Sudbury, Suffolk CO10 2WA http://80.38.213.111/formaagri/ http://www.cdc.gov/nıosh/nasd/docs3/k59/012.html http://www.claas.com/countries/generator/clpw/en/products/agrarmanagement/lenksystem/laser_pilot/start,lang=en_UK.html http://www.hillcotechnologies.com/ http://www.mcleodcoop.com/communityNews-safetyFirst.cfm http://www.megatarim.com.tr/content/view/100/1/ 45 http://www.tb-yayin.gov.tr/ Kampanyalar- Tarımda Đş Güvenliği Eğitim Filmleri Margentino M. Ve Macınowski K., Farm Machinery And Equipment Safety Part Iı: Preventing Machinery Accidents During Operation, Internet, Http://Www.Cdc.Gov/Ncosh/Nasd/Docs2/As16800.Html. Shutske J.M, 1998, Burning Problem, Combine And Tractor Fires...Http://Www.Extension.Umn.Edu/Distribution/Cropsystems/Dcgsp1.Html www. safetylabel.com/graphics/oldandnew.gif www.ces.purdue.edu/ Using Grain Harvesting Equipment Safely www.machinery.uk.com/.../combines www.operationlifesaver.ca www.turkak.org.tr/ www.gates.com/.../ezlit/SafeHydraulicsK.jpg 46