Gözlükçülük Sunum PDF
Transkript
Gözlükçülük Sunum PDF
04.11.2014 Cam Ne Zaman Bulundu GÖZLÜKÇÜLÜK VE TARİHSEL GELİŞİMİ Antik Çağlar İlk olarak ne zaman üretildiği net olarak bilinmiyor Mevcut en eski cam eşyalar yaklaşık olarak M.Ö. 2500 yılına ait Antik Mısır boncuklarıdır. Dünyanın en eski cam yapım reçetesi ise M.Ö. 650 yılında Mezopotamya’da Bilinen en eski cama "Nemrut Merceği" denir (3000 yaşında). Rogar Bacon 12.yy gözlüğü bulduğu rivayet edilir. Yeliz,Cem,Songül,Güven 15. yüzyılda Venedik’te ilk kristal cam, Cristallo adı ile icat edilmiştir. İlk gözlükçü dükkanı 1783'de Philadelphia'da açıldı. İlk cam teknik laboratuvari 1884’de açıldı Optik Teorisi Optik teorilerini Greko-Romen filozoflar tarafından yapılmıştır. Platon (MÖ 430) Aristo (MÖ350) Euclide (MÖ 300) Ptolomey (MÖ 120) İlk cam örnekleri Anadolu’ya Suriye’den M.Ö. 1300’de gelen camlar. Soldaki kobalt sağdaki bakır tuzu ile renklendirilmis (Uluburun Batığı- Bodrum Müzesi) Plato emisyon teorisini detaylandırarak, görsel algının ışınların gözümüz tarafından emilmesiyle orta çıktığını ileri sürmüştür. Euclid optiği matematiksel açıdan incelemiştir 1 04.11.2014 Göz ve Tarihçesi Kitab-ül Menazır İbn El Haytam Milattan önce (2000) yıllarında BABİL KRALI HAMURABİ Kanunlarında BİR GÖZÜ HASTALIKTAN KURTARAN VEYA GÖRMESİNİ İYİLEŞTİREN bir Hekimin, zenginlerden (10) fakirlerden (5) ve esirlerden (2) GÜMÜŞ almaya hakkı olduğu yazılıdır. Eski Yunanistan‘da İSTANKÖYLÜ HİPOKRAT ın öğrencisi ALOMAEON OPTİK SİNİRi keşfetmiş Beyinle Göz arasındaki irtibatın sağlanma yolunu göstermiştir. Roma okulun dan CELCUS KATARAKT'ın Vitreusa itilmesini, PLİNY’in Katarakt ameliyatından önce PUPİLLAYI genişletmek gerektiğini bulmuştur. Orta çağda Avrupa’da ki SALERNO ve MONTPELLİER okulları Arapçadan Latinceye tercümeler yapmış Kırılma Yasası (Batlamius ve Cleomedos) Almanya da Oftalmolojinin babası sayılan BARTİSCH ilk defa bölümleri içeren bir GÖZ KİTABI yazmıştır. Işığın merceklerden geçişi (Kepler-Descartes) Ortaçağda BACON ve LEONARDO DA VINCI, 17. yüzyıldaTHOMAS YOUNG o yılların ünlü isimleri olmuştur. İslam Aleminde XI. yüzyılda (ALHAZAN )Göz ve Kırma kusurları ile uğraşan ünlü isimdir. Kitab-ül Menazır Gözün anatomik tarifi Yansıma Kanunu deneysel kanıtlanması (Eclid ve Batlamius) Tarihte Güneş Gözlüğü 1.Kitap: Genel olarak görmenin yapısı 2. Kitap: Gözün nesneleri algılama yapısı 3. Kitap: Optik yanılgı, görme kusurlarına ve nedenleri MS 60lı yıllar güneşten korunma amaçlı taş Zümrüt kullanımı 15 yy yeşil ve mavi camlı gözlükler 4. Kitap: Göz ve nesnenin konumları ve algı 18 yy Çin’de kullanım yaygın 5.Kitap: Düzgün yüzeylerde görünen resimler 19 yy da diyoptrili camların üzeri boyanırdı. 6.Kitap: Optik yanılgı ve nedenleri 7.Kitap: Işık kırılması ve gözün algısı İzokromatik cam (Achromatic) Simon Plepsi, Scheiner,Böhm,Fizeul -UV, cam hamuru 2 04.11.2014 Camın Optik Amaçlarla Kullanımı Yaşlılık nedeniyle doğan göz bozukluları Gözlük Çerçevesi XII.yy ve okuma taşları (kuartz ve dağ kristali) Özelliği: Yassı ve bikonveks XIII.yy sonlarında traşlama biçimi değişti Özelliği: Düz cam şeklinde XV.yy Ortalarında konkav camlar ve miyopi XIX.yy menisküs camlar (Wollaston) XIII.yy sonunda gelişen teorik kuramla Biofocal Perçinli Gözlük doğuşu 13 yy.sonunda farklı gözlere farklı camlar 14.yy taçlı gözlük 15.yy makaslı gözlük 16.yy okuma taşı kullanımı devam etti 16.yy çerçevelerde kulak sapı kullanımı Progressive 18.yy sokak gözlüğü geliştirilmiştir. 19.yy kelebek gözlük İlk patent 1924 yılında alınmıştır. Osmanlı’da Optik ve Göz Cerrahisi XV. yüzyılda Sinoplu KEHHAL-Mümin bin MUKBİL‘in Zahire-i Muradiye adlı eseri 1797 de GEVREKZADE HAFIZ HASAN efendinin İbrahim eş-Şâzelî el-Mısrî'nin eserinin çevirisi olan Risâle-i Zübdet-ül-Kuhliyye fî Teşrîhi'l-Basariyye Optik kusurların giderilmesi ve göz cerrahisine ait bilgiler vermektedir. Gözlük Kullanan Padişahlar Fatih Sultan Mehmed’in 1477’de gözlük de yapabilen bir cam ustası talebi Yavuz Sultan Selim, çok okumaktan dolayı gözlerinin bozulduğunu ve bu yüzden mercek kullandığını bildiğimiz ilk Osmanlı padişahıdır. Sultan Vahdettin ise gözlüğü yüzünden hiç eksik etmeyen ilk ve tek Osmanlı padişahı 3 04.11.2014 Cumhuriyetin İlk Yıllarında Gözlükçülük - 1 Osmanlı’da Gözlükçülük 1923 ile 1940 yılları arasında yapılan reformların içerisinde gözlükçülük mesleği de bulunmaktadır. Osmanlı’da gözlükçülük, gayri Müslimlerin elinde Kanun’a tabi olmadan icra edilen bir yan uğraş konumunda 30.12.1940 tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçülük Hakkında Kanun İkinci Dünya Savaşı ve gözlük ithalatı Münferit gözlükçü müessesine rastlanmamakta Gayri Müslim ustaların yanında yetişmeleri sayesinde olmuş Az miktarda gözlüğün satıldığı sınırlı sayıda gözlükçü dükkanı Yüksek tabaka aksesuarı Gözlüğün yaygınlaşması matbaanın gelişimi (1827 yılından sonra) Osmanlı’nın değişik kültür ortamından gelen meslek ustaları devam ettirir. 1960 Gözlük Sanayi A.Ş Cumhuriyetin İlk Yıllarında Gözlükçülük -2 İstanbul’da Eminönü ve Karaköy’de ve Anadolu’nun birkaç şehrinde “Pince Au Nez” veya “Ront” tipi gözlük 30.12.194 0 tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçül ük Hakkında Kanun 1941 yılından sonra Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti’ düzenlenen kurslar sonucu edinilen ruhsatnameler Toptancı-ithalatçı firmalar 1945-1955 arası İstanbul’da Sultanhamam, Sirkeci ve Eminönü’nde var. 1960 Gözlük Sanayi A.Ş Essel Gözlük Deposu Ariko Zeiss Firması Kiryako, Toma Sifiropulos Kardeşler LigorAnestidis Yervan Ütücüyan Juan Saragossi, Sava Savaidis, Yorgi T. Pangiris Essel Gözlük Deposu Ariko Zeiss Firması Kiryako, Toma Sifiropulos Kardeşler LigorAnestidis Yervan Ütücüyan Juan Saragossi, Sava Savaidis, Yorgi T. Pangiris Camların Malzeme Olarak Çeşitleri Mineral Camlar : Bilinen cam malzemesi Organik Camlar : Hammadde olarak plastiğe benzeyen camlar Avantajlar Dezavantajlar Avantajlar Yansıma az olur kalındırlar Kolay çizilmezler Ağırdırlar Buğulanmazlar çizilirler Şeffaflık değişmez Kırılgandırlar Montaj riski azdır Şeffaflığı azdır Toz tutmaz UV geçirmezler Kir tutarlar Yansıma fazladır. Temizlemesi kolay Kolay buğulanırlar kimyasal maddelerden etkilenmezler Montaj riski fazladır Kolay renklendirilirler Temizlemesi zordur Kolay işlenirler kimyasal maddelerden etkilenirler Çap ölçüsü zamanla küçülür Dezavantajlar Çap ölçüsü değişmez 4 04.11.2014 Camların Renk Değiştirmesi Transitions Camlar: Gözün İçine Yerleştirilen Camlar (Lensler) 1887’de doğrudan doğruya gözün içine, göz yuvarlağının üstüne yerleştirilen ilk nesil lensler Renk kalmayan camladır. %80 daha hızlı koyulaşıp renginin açılmasıdır. Cam malzeme Göz yuvarlağının kalıbı ile 1938’den sonra plastik madde kullanımı Colormatik Camlar: Güneşli ortamlarda rengi koyulaşabilen(kahverengi ve füme çeşitleri var) kapalı ortamlarda ise üzerinde %10'a yakın renk kalan camlardır. Bu camlarda göz yuvarlağıyla cam arasında bir sıvı bulunuyordu. 1950′den sonra doğrudan doğruya saydam tabakaya gelecek camlar Günümüzde göz ölçüsü alınarak seçim Camların Özellik Olarak Çeşitleri Antirefle Kaplamalı Camlar: Antirefle kaplamalı camlar ışığa karşı dirençli camlardır (mineral hemde organik camlar ) İnceltilmiş Camlar:İnceltilmiş camlar üretiliş esnasında sıkıştırılarak üretilir Çap Küçültme: Hipermetrop camlara uygulanır. Çap küçültme yöntemi küçük çerçevelerde uygulanır. Cam ebatı küçük olarak üretildiği için hem kenar kalınlığı hem de orta kalınlığı normale göre ince olur. Asferik Lenti / Lenti: Çok yüksek numaralı camların daha ince ve oldukça hafif olmasını sağlamaktadır. As / Asfor Özelliği: (-) veya (+) yüksek numaralı camların; dışardan bakana göre camın arkasında, gözün normalden daha küçük /büyük gözükmesini kısmen de olsa azaltma işlemi yapmaktadır. Camın İnceltme İndeksleri İndeks Cam Türü 1.5 Organik 1.5 Mineral 1.53 Trivex 1.56 Organik 1.58 Organik SMI 1.59 Polikarbon 1.6 Mineral 1.61 Organik 1.67 Organik 1.7 Mineral 1.74 Organik 1.8 Mineral 1.9 Mineral 1.7 Mineral 1.74 Organik 1.8 Mineral 1.9 Mineral Polikarbon camlarda bu işlem yok. İnceltme Oranı İnceltilmemiş İnceltilmemiş %15-20 %25-30 %30-35 %35-40 35% %40-45 55% 40% 65% 50% 65% 40% 65% 50% 65% İnceltme hammaddenin granüllerinin büyüklüğü ve kalınlığı ile alakalıdır 5 04.11.2014 Camların Odak Olarak Çeşitleri Camın Yapısı Cam bir amorf katıdır(kristalize olmayan, atomlar düzensiz). Multifocal Camlar: Çok odaklı camlardır. Uzak ve yakın numaralarını tek camda bulundururlar. Uzaktan yakına geçişte mükemmel bir uyum vardır. Kişi uzağa baktığı sırada sadece gözlerini aşağıya eğerek yakını görebilir. Camları büyük normal bir uzak gözlüğü gibi gözükür. Kişiye özel olarak üretim yapıldığından dolayı son kullanıcıya teslimi 3-4 günü bulabilir. Cam, yalnızca fiziksel bir karışım Yavaş Soğutma 1650 C Cam dönüşüm aralığı Silika Sıcaklık Bifocal Camlar: Multifocal camlardan farkı yakın numaralarının olduğu bölüm ekran şeklinde dışardan belli olacak şekildedir. Geçiş mesafesi yoktur. Mineral Cam Çeşitleri Oksit camları Nitrür camları Ve diğerleri 1800 C Hızlı Soğutma Pelte ergime Cam 1450 C Eriticiler-Modifikatörler Akide Şekeri* Soda-kireç camları soda (Na2O) ile kirecin (CaO) bileşimi Arsenik-kükürt arsenik-selenyum germanyum-selenyum Kalkojen camlar Katı + Kristal Silisyum, oksijen yerine azot (N) ile birleşiyor Oksitlerin erimelerini kolaylaştırmak amacıyla cam bileşimine katılan maddelerdir. Silisyumun erime derecesini düşürürler. En önemlisi Sodyum Karbonat (Na2CO3) Soda hidrojen bağı camları "halojen camları" "element camları" En pahalı mineral 6 04.11.2014 Stabilizatörler (Sabitleştiriciler) Camın kimyasal dayanımı, kırılma indisi, dielektrik özellikleri üzerinde etki yaparlar. Yardımcı Bileşenler Stabilizatörü olmayan camlar «suda» erir. Başılıca stabilizatörler : Bu bileşenler genelde adi camın formülüne girmezler, CaO (Kalsiyum oksit) Değişik cam türlerinde değişik etkiler sağlamak üzere kullanılır. BaO (Baryum oksit) PbO (Kurşun oksit) Mangan dioksit (MnO2) camın rengini açar MgO (Magnezyum oksit) Arsenik (As2O3) renk verir, saflaştırır ZnO (Çinko oksit) CaO kireç taşının (CaCO3), MgO ise dolomitin (MgCO3) cam formülüne katılması ile sağlanmış olur. CaCO3 CaO Isı Potasyum nitrat (KNO3) camın saydamlığını giderir. CO2 Minaral Cam Üretim Silisyum sıvılaştırılması Sülfür (Na2SO4) redükleyicidir (CO2 ortaya çıkaran) Mineral Optik Cam (Crown) Crown Cam: Camın kalıplara dökülmesi Silisyum Dioksit (SiO2) (%70) Kırılma indisi 1.523 Abbe 50-60 Kaplama Kalsiyum Oksit (%10) Presleme (Yarı Mamül Cam) Nihai Ürün Sodyum Oksit (%9) Potasyum Oksit (%8) Baryum Oksit (%3) Polisaj Yoğunluk artıkça kırılma indisi artar Özgül a. 2.3-6.3 gr/cm İşleme High Crown p=2,67 g/cm3 indis 1,6 Abbe 40 7 04.11.2014 Organik Cam Organik Cam Üretim Organik cam tamamıyla sentetik olarak üretilen bir plastiktir. Özgül a. 1.32 Yüksek basınç ve ısı altında şekil verilir Şekil bir kez verildikten sonra bozulmaz. CR 39 Hammaddeli Lensler (1940) Kırılma indisi 1.501 Abbe 58 Polikarbonat Hammaddeli Lensler (1955 ) Yüksek indisli organik camlar (1997) Trivex Camlar Malzeme Hazırlanması Kaplama Amorf Kalıpların Doldurulması Nihai Ürün Parlatma Polimerleştirme Tıraşlama MR 8 n = 1,595 Abbe Değeri= 40 Yoğunluk = 1,30 g/cm3 MR 7 n= 1,660 Abbe Değeri = 32 Yoğunluk = 1,35 g/cm3 MR 174 n= 1,738 Abbe değeri = 33 Yoğunluk = 1,47 Polikarbonat n= 1,59 Abbe Değeri = 31 Yoğunluk = 1,2 Trivex n = 1,53 Abbe Değeri = 45 Yoğunluk : 1,11 g/cm3 Optik Camın Kalitesi Işık azaltma faktörü Işık kırılması (İndis) Çerçeve Türleri Malzemeleri Buna göre çerçeveler rim (göz)halkası tipine göre; Rim halkası bütün olan çerçeveler Dispersiyon (ışığı renklerine göre ayırma) Linör çerçeveler Faset çerçeveler Reflexion, Absorpsiyon,Transmisyon (Yansıma,Işık emilmesi, ışık geçirgenliği) Yarım çerçeveler(okuma gözlüğü olarak tercih edilir) Yapıldıkları ham maddelere göre ise ; Plastik çerçeveler Abbe Değeri (kırılma açısının ayrışma açısına oranıdır) Metal çerçeveler Kombine çerçeveler(üst taraf plastik) Renk etkisi 1866 Ernst Abbe 8 04.11.2014 Bilinen Modeller ve Markalar Bilinen Modeller ve Markalar Bilinen Modeller ve Markalar Bilinen Modeller ve Markalar 9 04.11.2014 Bilinen Modeller ve Markalar Bilinen Modeller ve Markalar- Bilinen Modeller ve Markalar Bilinen Modeller ve Markalar 10 04.11.2014 Bilinen Modeller ve Markalar Kaynakça http://www.cem-fa.com.tr http://www.isbiroptik.com http://www.optisyenler.org/ http://tr.wikipedia.org http://www.zeiss.com/ http://drferda.com www.glassmood.com http://optikzade.com/optik.php www.mitsuichem.com http://www.gozder.com http://www.okularyporadnik.pl http://www.antikcamlar.net TEŞEKKÜRLER 11