Kitabın Başında
Transkript
Kitabın Başında
Kitabın Başında Yayımlayan: Magistrat der Stadt Hanau Fachbereich für Soziale Dienste / Seniorenbüro Am Markt 14-18, 63450 Hanau Telefon (0 61 81) 295-292 Fax 0 61 81 / 295-631 E-Mail seniorenbü[email protected] Projeyönetimi: Seniorenbüro der Stadt Hanau, Barbara Heddendorp Projeye katılanlar: Arbeiterwohlfahrt Bezirksverband Hessen-Süd e.V.: Migrationsberatung, Ertuğrul Özoğul [Yazı (*)] Ausländerbeirat der Stadt Hanau: Vorsitzender, Muharrem Çağlayan*, Geschäftsstelle, Wolfgang Schwab* Caritas-Verband für den Main-Kinzig-Kreis e.V.: Migrationsdienst, Holger Franz*, Seniorenberatung, Josef Rath* Diakonisches Werk der ev. Kirchenkreise Hanau Stadt u. Land: Spätaussiedlerberatung, Annette Korndörfer Fachbereich für Soziale Dienste der Stadt Hanau: Beratung und wirtschaftliche Hilfen, Elisabeth Skrotzki, Christa Pittelkow Seniorenbüro, Barbara Heddendorp*, Gertrud Körner* Stadtteilzentrum Süd-Ost, Selim Karanlık* Hilfezentrale für Senioren und Behinderte Hanau: Altenberatung, Stefan Schlett* Muslimischer Arbeitskreis Hanau: Behlül Yılmaz* Nachbarschaftshilfe Tümpelgarten: Helga Trommer-Schmidt Polizeipräsidium Südosthessen: Ausländerbeauftragte, Semra Kamacı* Stadtplanungsamt der Stadt Hanau: Stadtteilbüro Lamboyladen, Pürnur Scharle Yazı işleri: Gertrud Körner, Barbara Heddendorp Çeviri: Mehtap Albayrak Kapağın tasarımı: einzigkartig - werbung + design, Hanau Baskı: ingra, Hanau 1. Baskı 2000 adet, Aralık 2003 „Seniorewegweiser für ältere Migranten und Migrantinnen“ adlı bröşüründen yazıların kullanılmasına izin veren Essen Belediyesine teşşekkürlerimizi sunarız. 1 Önsöz Sayın Okuyanlar, Hanau`da 60 yaşın üzerinde yaklaşık 2000 gurbetçi yaşamakta. Yabancı uyruklu yaşlıların özel ihtiyaçları vardır. Ve uzun bir işhayatın sonunda aynı Alman yaşlılarında olduğu gibi desteklenmek ister. Yaşli gurbetçilerin sosyal, sağlık ve psikolojik bakımı, kültürlerarası evde ve kurumlarda bakımı geliştirmek, evdurumuzu düzeltmek ve yurttaşlar arası görüşmeleri destlemek Hanau Belediyesi tarafından önem taşımakta ve desteklenmekte. İlerigörüşlü bir şehrin çabalarının hedefi, göç edenlerin Hanau`u „memleketi“ gibi görebilmeyı sağlamaktır. İnsanların çoğu yaşlılıkta kendi örf ve adetlerine göre, kendi kültürcevresinde entegrasyonu göz ardı etmeksizin yaşamak ister. Bu ihtiyaçlarin saygı görmesi gerekir. Bu tavsiye broşürü, gurbetçi ve yaşlılarla ilgili çalışan kurumların örgütlenmesiyle hazırlanmıştır, ve Hanau`da yaşayan yaşlı gurbetçilerin yaşamını iyileştirmek için ilk ama önemli bir adımdir. Claus Kaminsky Büyük Belediye Başkanı 2 Endeks Sayfa Giriş ve İstatistik Özet 6 1 İki Ülke Arasında Yaşamak 1.1 Ziyaret Hakkı 1.2 OturmaHakkı 1.2.1 Avrupa-Birligi-Ülkelerden Olmayan Emekliler 1.2.2 Avrupa-Birliği-Vatandaşların Oturma İzni 1.2.3 Tekrar Dönüş Hakkı 1.3 Vatandaşlığa Kabul 8 8 10 10 11 12 12 2 Emeklilik 2.1 Almanya Emeklisistemini Tanıtmak 2.1.1 Emeklilik Şekilleri 2.1.2 Bekleme ve Ödeme Süreleri 2.1.3 Ekkazanç Sınırları 2.2 Emeklilik Başvurusu 2.2.1 Dilekçe 2.2.2 Sigorta Süreleri 2.3 Uluslararası Emekli Kanunu 2.3.1 Avrupa Ekonomi Piyasasındaki Ülkelerle Devletüstü Düzenlemeler 2.3.2 Devletler Arası Sosyalsigorta Anlaşması 2.3.3 Yurtdışına Ödemeler 16 16 16 18 19 21 21 22 26 3 Maddi Yardım 3.1 Temelgüvence 3.2 Federalsosyalyardım Kanununa Göre Yardım 3.3 Kira Yardımı 3.4 Hanau-Pass 3.5 Radyo ve Televizyon Vergi Ödememe Hakkı 3.6 Telefon Ücretlerin Azalması 3.7 Vergide Kolaylığı 31 31 33 35 36 37 38 39 26 28 30 3 Endeks 4 Evsorunları 4.1 Uygun Evler 4.2 Ev Degiştirme 4.3 Himaye Altında Olan Evler 4.4 Althanauer Hospital Vakfın Yaşlılara Uygun Evalanları 4.5 Huzur ve Bakımevlerı 43 43 45 46 49 51 5 Sağlık ve Bakım 5.1 Bakım Önerileri 5.1.1 Ev Bakımı 5.1.2 Yoğun Bakım 5.2 Bakımsigorta Yardımları 5.2.1 Evbakımındaki Hizmetler 5.2.2 Yurtdışına Ödemeler 5.2.3 Bakıcıya Yardım 5.2.4 Bakımyardımeşyaları 5.2.5 Bakıcının Sosyalgüvenliği 5.2.6 Yurtbakımındaki Hizmetler 5.2.7 Hesap Sistemi 5.3 Mobil Rehabilitasyon 5.4 Yemek Hizmetleri 5.4.1 Eve Getirilen Yemekler 5.4.2 Öğlemasaları 5.5 Evden Yardım Çağırma Sistemleri 5.6 Yasal Temsilci 5.7 Vekalet ve Beyan 56 56 56 58 58 59 61 61 61 61 62 62 66 67 67 68 70 71 72 Stern-Apotheke Barbara Stammnitz-Heil Sternstraße 20, 63450 Hanau, Telefon 20720 4 Endeks 6 Boş Zaman 6.1 Gönüllü Çalışmalar 6.2 Eğitim 6.3 Spor ve Sağlık 6.4 Görüşme ve Buluşma Yerleri 75 75 76 77 78 7 Emniyet 80 8 Miras Konuları 82 9 Ölüm ve Defnedilme 9.1 Refakatçılık 9.2 Defin İşleri 9.2.1 Ölümden Sonra Gerekli Adımlar 9.2.2 Yurtdışında Defin 9.2.3 Islam Usulü Definler 9.2.4 Masraflar 84 84 85 85 87 87 89 10 Hanau`da Türkçe Konuşan Uzmanlar 91 11 Stadtladen ve Stadtteilladenlerin Açılış Saatleri 93 NOT: Sağlık sigorta konusu ancak bir sonraki baskıda işlenir. Broşürün bitiminde değişiklikler ve bundan kaynaklanan belirsizlikler sözkonusuydu. 5 Giriş 2001 yılında düzenlenmiş olan “Gurbette Yaşlanmak” adlı toplantıdan sonra, bu tavsiye broşürünü hazırlamak istedik. Yaşlılar büromuzun (Seniorenbüro) yaşlı ve gurbetçi vatandaşlarımızın sorunlarına yeterince yer verilmediği kanatına varmaktadır. Farklı uyruklu Hanau’lu vatandaşlarımıza daha iyi ve geniş kapsamlı hizmet sunmak istiyoruz. Bu toplantının ardından, Hanau Seniorenbürosu çalışma grubu başlattı. Bu çalışmalara diğer kuruluşlarda katılıyor, bunlar Sosyal Yardım Dernekleri, Yabancılartemsilciliği, Göçmen sorunlarıyla ilgisi olan kamu kuruluşlar ve organizasyonlar ve Hanau Yaşlılar ve Özürlüler Yardım Merkezidir. Bu tavsiye broşürü yukarda belirtmış oldugumuz calışmagrubu tarafından hazırlanmıştır. Broşürümüz şimdilik Almanca ve Türkçe dilinde mevcuttur. Hanau şehrin toplumyapısı Hanau’da bugün 92 653 insan yaşamakta. Toplumun 50 yaştan büyük vatandaş ve gurbetçilerin sayısına baktığımızda böyle bir tablo oluşuyor: Toplum Sayısı: 92.653 (%100) Alman 72.954 Gurbetçi 19.698 (%21,26) 50 yaş üstü 33.308 (%35,95) 28.988 4.320 (%12,97) 60 yaş üstü 21.620 (%23,33) 19.554 2.066 (% 9,56) Kaynak: Statistischer Jahresbericht der Stadt Hanau 2001/2002, Ordnungs- und Umweltamt 6 Giriş 50 yaş üstü gurbetçilerin uyruk ve sayısı: Uyruk Türkiye Bosna Herseg, Hırvatistan, Slovenya, Yugoslavya, Makedonya İtalya İspanya Polonya Beyaz Rusya Fas Rus Vatandaşları Diger ülkeler Vatandaş sayısı (50 yaş üstü) 1694 625 436 286 88 8 88 39 894 Kaynak: Statistischer Jahresbericht der Stadt Hanau 2001/2002, Ordnungs- und Umweltamt Aile, Yaşlılar, Kadın ve Gençlik Bakanlığın yaşlı nesil dördüncü raporuna göre 2050 yılında her üçüncü vatandaş 60 yaşının üzerinde olacak. Bu an için Hanau vatandaşlarının üçte biri 50 yaşın, her dördüncü vatandaşta 60 yaşın üzerinde. 2050 yılında Hanau vatandaşlarının üçte biri 60 yaştan büyük olması bekleniyor. Hanau’luların her beşinci vatandaşı gurbetçidir. Gelecek senelerde yaşlı gurbetçi vatandaşlarının sayısı oldukça artacak. Buna eski Sovyetler Birliğinden, Polonyalılar ve Doğunun diğer ülkelerinden göç eden Alman asıllı vatandaşların sayısı oldukça büyük. Alman asıllı olmalarına rağmen kültür ve sosyal davranışları farklıdır. Bu nedenlerden dolayı, şimdiden itibaren Hanau Yaşlılar Bürosu (Seniorenbüro) yaşlı vatandaşlarımıza verilen hizmeti genişletmek istiyor.1 1 Yazı: Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Barbara Heddendorp 7 İki Ülke Arasında Yaşamak Emekliliğe ayrılan yaşlı gurbetçilerin çoğu ülkelerinden çalışma nedeniyle Almanya’ya gelmiştir. Belki sizde veya eşiniz bu ilk gruba aitsinizdir. Belkide akrabalarınızın yada tanıdıklarınızın ardından iş bulmak için buraya geldiniz. İkinci vatanınızda mutlaka arkadaş çevreniz oluştu, veya çocuklarınız burda yaşamaya karar verdiler. Kendi ülkenizdede akraba ve dostlarınız vardır. Yaşlılığınızda Almanya’da yaşayıp, iki ülkedede kalmak istiyorsanız, belirli yasaları dikkate almanız gerekir. 1.1 Ziyaret Hakkı Emekli olduğunuz için akraba ve doslarınıza ayıracak vaktiniz daha çok olduğundan onları Almanya’ya davet etmek istersiniz. Belirli ülkelerin vatandaşları Almanya’ya misafir olarak ancak masrafı ve barınma konuların yeterliliğini tespit ettikten sonra gelebilir. Vizeyi almak için kesinlikle mükellefiyet beyanı gerekli. Aşağıda belirtilmiş ülkelerin vatandaşlarını ilgilendirir (08.1998 daki durum): Afganistan, Arnavut, Cezayir, Mısır, Ermenistan, Azerbeycan, Etyopya, Bangladeş, Bosna Herseg, Bulgaristan, Burundi, Gürcistan, Ghana, Hindistan, Irak, Iran, Ürdün, Jugoslavya, Kamerun, Kazakistan, Kırgızistan, Küba, Liberya, Libya, Fas, Makedonya, Moldavya, Nicerya, Pakistan, Filistin, Filipinler, Ruanda, Romanya, Rusya, Somalya, Sri Lanka, Sudan, Surya, Tacikistan, Tayland, Togo, Türkiye, Türkmenistan, Tunus, Ukranya, Uzbekistan, Vietnam, Beyaz Rusya, Zaire. Mükellefiyet Beyannamesi Yukardaki ülkelere ait olan bir vatandaşı Almanya’ya misafir olarak davet etmek istiyorsanız, ilgili yabancılar dairesine mükellefiyet beyannamesini (Verpflichtungserklärung) vermeniz lazım. 8 İki Ülke Arasında Yaşamak “Verpflichtungserklärung“ (mükellefiyet beyannamesi) adlı formu Rathaus’un Stadtladen’inden temin edebilirsiniz. Bu formun şekli tüm eyaletlerde aynıdır. „Verpflichtungserklärung“ misafirinizin Almanya’da kaldığı süresinde maddi ve sağlık ihtiyaçlarını sizin tarafınızdan karşılandığını belirtir. Bu sorumluluk, misafir Almanya’ya girişinde başlar vize bitincede biter. Yabancılar dairesi, davet eden kişinin maddi durumu yeterli olup olmadığını kontrol ediyor. Bundan dolayı şu evraklar gerekli: Emeklilik belgesi (Rentenbescheid) ev sahibi ile olan kira mukavelesi (Mietvertrag) veya ev sahibi sizseniz gerekli belge eğer daha önce başka kişiler için mükellefiyet beyannamesinde bulunduysanız ilgili elemana bildirin Mükellefiyet beyannamesini ve nüsvetesiyle birlikte davet etmek istediğiniz kişiye ulaştırmanız gerek. Bundan sonra bu kişi Alman konsolosluğundan misafir vizesini talep edebilir. Almanya girişinde Verpflichtungserklärung’un orjinali Pasaport kontrolünda gösterilmeli. Not: Almanya girişinden hemen sonra misafir için özel sağlık sigortası yapılması tavsiye ediliyor, aksi halde muhtemel doktor ve hastane masrafları sizin tarafınızdan ödenilmesi gerek! Avrupa birliğinde olan ülkelerin vatandaşlarına vize gerekmiyor. Bununla ilgili diğer bilgiler gelecek bölümde işlenecek. 9 İki Ülke Arasında Yaşamak 1.2 Oturma Hakkı 1.2.1 Avrupa-Birliği-Ülkelerinden Olmayan Emekliler Avrupa-Birliği-Ülkelerinden olmayan emekliler ve eşleri uzun süre yurtdışında kalınca oturma izni aşağıda belirtilen şartlar altında geçerlidir: 15 yıldır kanunlara uygun Almanya’da yaşayıp süresiz oturma iznine (Aufenthaltserlaubnis) veya oturma hakkına (Aufenthaltsberechtigung) sahip olunca emekli maaşınız size ve eşinize yeterli olması ve sosyal yardımına ihtiyacınız olmaması gerekiyor geniş kapsamlı bir sağlık sigortasına sahip olmanız, memleketinizdede kaldığınız süre içinde geçerli olması lazım. Bu şartları yerine getiriyorsanız, yabancılar dairesinden gerekli belgeyi aldığınızda birde burda ikametiniz mevcutsa gönülrahatlığıyla memleketinizde kalabilirsiniz ve istediğiniz an Almanya’ya dönebilrsiniz. İzine gitmeden emeklilik belgesi (Rentenbescheid) ve sağlık sigortasından bunun için aldığınız belgeler ile yabancılar dairesine gidin. Emekli maaşınız belirlenmiş sınırın altındaysa bu belgeyi yabancılar dairesinden alabilmeniz mümkündür. Bu durumda bunları ispat etmeniz gerekli: kendinize ait servetin var olduğunu ve geçiminizi temin edebileceğinizi veya üçüncü bir şahıs yada kendi evladınız tarfından nafakanızın temin edileceğini (Unterhaltsverpflichtung) belirten bir belge. 10 İki Ülke Arasında Yaşamak Önemli olan, ikametinizin Almanya’da olmasıdır. Kendi evinizin olması gerekmiyor, ikametiniz akraba veya dostunuzun yanındada olabilir. Tüm bu şartları yerine getirebiliyorsanız, yabancılar dairesi küçük bir ücret karşılığında, uzun bir süre yurtdışında kalsanız bile oturma izniniz (Aufenthaltserlaubnis) veya oturma hakkınız (Aufenthaltsberechtigung) yanmaması için gerekli izin belgesi verir. Önemli: Almanya’da ikametinizi sildirirmenizle birlikte oturma izninizde yanıyor. 1.2.2 Avrupa-Birliği-Vatandaşlarının Oturma İzni Avrupa Birliğine ait olan tüm ülkelerin vatandaşları üye ülkerinde özgürce bulunabilirler. Özgürlüğün arasında: ikamet hakkını kullanmak (geçimi garantiliyorsa) yerleşme özgürlüğü işyeri seçiminde özgürlüğü de mevcut. Misafir olarak gelen Avrupa birliği vatandaşlarının geldiklerini bildirmesi gerekmiyor ve oturma iznine ihtiyaçları yoktur. Sürekli kalanlar oturma iznine ihtiyacı vardır vede geldiklerini bildirmeleri gerekir. Avrupa birliğine ait olan ülkeler: Belçika, Danimarka, Almanya, Finlandya, Fransa,Yunanistan, Ingiltere, Irlanda, Italya, Lüksenburg, Hollanda, Avusturya, Portekis, Isveç, Ispanya. Mayıs 2004’ten itibaren: Estonya, Litvanya, Litauen, Malta adaları, Polonya, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Kıbrıs. 11 İki Ülke Arasında Yaşamak 1.2.3 Tekrar Dönüş Hakkı Avrupa birliğine ait olmayan tüm ülkelerin vatandaşları memlekete temelli dönüş yaptıktan sonrada ikametini tekrar Almanya‘ya getirebilirler. Geriye dönüş opsyonundan (Rückkehroption) faydalanabilirler. Şartlar: Memleketinize dönüş yapmadan, 8 yıl kanunlara uygun Almanya’da yaşamış olmanız Almanyada emekli maaşı alınıyorsanız ve gelirinizin yeterli olması, sosyal yardıma ihtiyaç olmamanız. Eşlerde bu geriye dönüş opsyonundan (Rückkehroption) faydalanabilirler. Almanyada alınan emeklilik maaşı yeterli değilse memleketinizde ikinci bir emeklilik maaşı alınıyorsa yada Almanya’da yaşayan sizin nafakanızı temin etme zorunlu evlatlarınız varsa, Almanya’ya dönmenize müsade edilebilinir. Bu dilekçeyi memleketinizdeki konsolosluklarda vermeniz gerekiyor. 1.3 Vatandaşlığa Kabul (2000 yılındaki durum) Uzun süredir Almaya’da yaşayan yaşlılar burada kalabilmeyi garanti etmek için alman vatandaşlığını yol olarak seçebilirler. Şartlar: en azından 8 yıldır kanunlara uygun Almanya‘da yaşıyor ve oturma iznine (Aufenthaltserlaubnis) veya oturma hakkına (Aufenthaltsrecht) sahipseniz geçiminizi sosyal yardımı veya işsizlik yardımı almadan temin edebiliyorsanız yeterli almanca biliyorsanız yazılı olarak “özgür demokratik temel düzenine” göre davranacağınızı itiraf ediyorsanız sabıkanız yoksa şimdiki vatandaşlığınızdan çıktıktan sonra. 12 İki Ülke Arasında Yaşamak Eşlerde dilekçe verdikten sonra vatandaşlığa kabul edilebilinir, 8 yıl Almanya’da yaşamıyorsa bile. Vatandaşlığa kabul edilmeniz için ilgili vatandaşlık dairesine dilekçe verilmesi gerekiyor. Bununla ilgili bilgi almak istiyorsanız vatandaşlık dairesine başvurmanız tavsiye ediliyor. 2 Bilgiler: Misafir vizesi için gerekli mükellefiyet beyannamesini (Verpflichtungserklärung) Rathaus’daki Stadtladen veya Stadtteilladen’lerden (görüşme saatleri 11. bölümde) ve Yabancılar Dairesinden (Ausländerbehörde) temin edebilirsiniz. Ausländerbehörde des Ordnungs- und Umweltamtes Steinheimer Straße 1 b, 63450 Hanau Telefon (06181) 295-0 Görüşme saatleri: Lütfen termin ayarlayınız! Uzun süre beklemeniz önlenir. Çarsamba saat 10.00 – 12.00 ve 14.00 – 18.00 Informationsbüronun görüşme saatleri (dilekçeformu, basit belgeler, pasaport uzatma, genel malumatlar): Pazartesi, Salı, Perşembe, Cuma saat 8.30 – 12.00 2 Yazı: Essen Belediyenin „Seniorenwegweiser für ältere Migranten und Migrantinnen“ adlı broşürüne dayanarak. İnceleyen: Ertuğrul Özoğul, Arbeiterwohlfart Gurbetçi Danışmanlığı 13 İki Ülke Arasında Yaşamak Ausländerbehörde: Yabancıların genel sorunlarına: Elemanlar Fax A-Be harfleri Bayan Panzoff Bf-De harfleri Bayan Gratl Df-G harfleri Bayan Hoffmann H-Kt harfleri Walther Ku-Ör harfleri Bayan Yasar Ös-So harfleri Bayan Duvnjak Sp-Z harfleri Bayan Mardis Oda numerasi Sığınmacı sorunlar, Savaş mülteciler: A-Z harfleri Bayan Dobler Oturma izni bitiren tedbirler: A-Be harfleri Schultheis Haftsachen A-Ki Bf-De harfleri Bayan Lenz Df-Kr harfleri Förster Ks-So harfleri Kling Sp-Z harfleri Wiechert Haftsachen Kj-Z Bölgemüdürlüğü: Schultheis Wiechert 101 101 102 102 113 113 114 Telefon 295-761 295-567 295-762 295-575 295-763 295-764 295-576 295-678 106 295-765 109 295-558 108 107 108 112 295-760 295-759 295-539 295-758 109 112 295-558 295-758 Einbürgerungsstelle (Vatandaşlık Dairesi) Ordnungs- ve Umweltamt Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Bay Rudzinski Bay Pfeffer Telefon (06181) 295-211 Telefon (06181) 295-219 Görüşme saatleri: Pazartesi, Salı, Perşembe Çarşamba Cuma 14 Oda 8 (girişkatı) Oda 8 (girişkatı) saat 8.30 – 12.00 saat 10.00 – 12.00 ve 14.00 – 18.00 saat 8.30 – 11.30. İki Ülke Arasında Yaşamak Arbeiterwohlfahrt Yabancılar Danışmanlığı Bay Ertuğrul Özoğul Telefon ve Fax (06181) 259-292 Hanauer Vorstadt 17-21, 63450 Hanau Görüşme saatleri (terminsiz): Pazartesi saat 14.00 – 17.00 ve Çarşamba saat 9.00 – 12.00 Sadece telefon danışmanlığı Perşembe saat 14.00 – 17.00 Caritas Gurbetçi Yardımı Bay Peter Galetzka Im Bangert 4, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 9 23 35-29 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 9 23 35-24 Istek üzerine görüşmeler italyanca, hırvatça, polonca, ingilizce, ispanyolca ve rusca yapılır. Görüşme saatleri: Pazartesi, Cuma saat 9.00 – 12.00 ve Çarşamba saat 14.00 – 18.00 ve termin üzerine Stadtteilzentrum Süd-Ost Bay Selim Karanlık, Bayan Birgit Pietschmann, Bayan Margit Petry Alfred-Delp-Str. 10 a, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 39 91 30 Telefon (06181) 3 25 48 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi Çarşamba, Perşembe saat 10.00 – 12.00 saat 14.30 – 17.00 Frankfurt Türk Başkonsolosluğu Zeppelinallee 17, 60325 Frankfurt Fax 0 69/ 70 79 13 05 Telefon 0 69 / 71 37 73 Tüm Konsoloslukların adresleri Internette: www.auswaertiges-amt.de 15 Emekli Maaşı Yaşlılıktada maddi durumun düzgün olması ve kamusal yaşamına katılması yaşamın en iyi şartıdır. Erkenden yaşam şeklinizi incelemeniz bu yüzden çok önemli. 2.1 Alman Emeklisistemini Tanıtmak Alman emekli sistemin temeli çalışmak ve nesiller arası kontratıdır. Çalışma hayatı esnası yaşlı insanların geçimi için emekli kasasına ödemeler yapılır. Aynı zamanda kendi yaşlılığı için emekliliğe hak kazanılır. Emekli yasaları oldukça geniş olduğu için bizim yapmış olduğumuz özette detaylı ifadeler bulamayacaksınız. Özel durumlarda mutlaka danışmanız gerekir. İlgili makamların adresleri her bölümde belirtiliyor. 2.1.1 Emeklilik Şekilleri Farklı risklere karşı tedbir alınması için emeklilik usulleri vardır: Yaşlılık Emekliliği (Altersrente) Emekli kasasına ödeme yapan, emekli maaşı alabilir. Normalinde bu ödemeler sigorta zorunlu işlerde çalışma esnasında yapılır. Yaşlılık emekliliklerin her usulü için bazı koşullar vardır, bunlar: kadın ve erkeklerin belirli bir yaşta olmaları, asgarisigortalı (Mindestversicherungszeit) olması,emekliliğe baş vurmuş olmasıdır 65. yaş ve 5 yıl bekleme süresinden sonra alınan normal emekliliğin yanında bu yaşlılık emeklilikleride vardır: uzun süre sigortalılar işsizlik yüzünden veya yaşlılıkta yarım gün calışanlar (Altersteilzeit) kadınlara özürlü insanlara uzun süre yeraltında çalışan madencilere 16 Emekli Maaşı Bölüm Emekliliği (Teilrente) Bir yandan emeklilik hakkınızın bir bölümünü almak, diğer yandan belirli sınırlar içinde, çalışarak para kazanmak mümkün. Bunlar tam emekli maaşın baya üstünde olan ödemeler. Bölüm emekliliğinden yararlanmak için, yeterli yarımesailerin mevcut olması gereklidir. ĺşgücünün Azalmasında alınan emeklilik maaşı (Erwerbsminderungsrente) Belki genç yaşlarda bile ciddi veya kronik bir rahatsızlığı olup bu yüzden çalışma hayatından kısmen veya tamamen uzaklaşan insanlar Erwerbsminderungsrente’ye baş vurabilirler. 2 adımdan oluşuyor: kamusal işpiyasasında günde 3 saatten fazla çalışamayanlara - dolgun Erwerbsminderungsrente kamusal işpiyasasında günde 3 saaten az 6 saaten fazla çalışamayanlara - yarım Erwerbminderungsrente İşpiyasa Koşullu İşgücünün Azalmasında alınan emeklilik maaşı işpiyasanın uygunsuz şartlar yüzünden değiştirilmedi. Günde en az üç, en fazla altı saatı geçmeden çalışanlar geriye kalan gerekli çalışma gücünü işsizlikten dolayı gerçekleştiremiyorsa, dolgun bir emeklimaaşı almaları sözkonusu. 2.1.1961 tarihten önce doğan sigortalılar çalışma kayıbı yüzünden bölüm emekli maaşı alma hakkına sahipler. Dul ve Öksüzlük Maaşları (Hinterbliebenenrente) Bunun alıcısı vefatınden sonra geriye kalan eşi veya evladı olabilir. Maaşın miktarı vefat etmiş sigortalı kişinin ödemelerinden hesaplanır. 17 Emekli Maaşı 2.1.2 Bekleme ve Ödeme Süreleri Emeklilik hakkını kazanmak için bazı süreler önemlidir. Bekleme süresi (Asgarisigortalı zaman) Ancak belirli bir süre sigortalı olunca emeklilik talep hakkına sahip olabiliyorsunuz. Genel bekleme süresi beş yıldır. İşsizlik sonrası emekli maaşı veya bölümçalışma emekliliği ve kadınların 60 yaştan sonraki yaşlılık maaşı alabilmek için 15 yılı bekleme süresi sözkonusudur. Uzun süre sigortalıların ve özürlülerin yaşlılık maaşını alabilmeleri için 35 yıl bekleme süresinin geçmesi şarttır. Ödeme süreleri Ödeme süreleri, yasal emeklilik sigortasına yapılan veya yapılmış olarak sayılan süredir. Sigorta zorunlu çalışanların ödemelerin yanında gönüllü ödeme süreleride bunun arasında yer alır. Zorunlu ödeme süreleri bunlardır: meslek eğitimi arasında okul eğitimi arasında askerlik ve sivil görev görevleri esnasında çocuk yetiştirme süreleri (1992 yılından itibaren ilk 3 yıl, ondan önce her çocuk için 1 yıl) Sosyal hizmetlerin ödenmesi esnasında (1992 yılından itibaren, hastalık parası, işsizlik parası yada işsizlik yardımı) Emekli öncesi ödemeler Hastabakımı esnasında (1995 yılından itibaren). Hasta bakımı üstlenen özel şahıslar belirli şartlar altında emeklilik hakkına sahip olabilirler. Bu durumda bakım sigortası (Pflegekasse) emeklilik sigortasına ödemeleri yapar. Ancak bunun için özellikle bakım sigortasına (Pflegekasse) başvuru gereklidir. 18 Emekli Maaşı 2.1.3 Ekkazanç Sınırları Emeklilik maaşının yanında başka geliri olan emeklilerin, farklı sosyal hizmet ödemeleri veya çalışma sonucu kazançları emekli maaşına ilaveten hesaplanır, bu emekli zamanındaki gelir öncesine nazaren daha yüksek olmaması için hesaplanır. Özel ilaveten kazanç sınırını geçme durumunda, emekli maaşı azaltılır. Kazanç sınırları emekliliğin şekline göre değişir. İşe başlamadan evvel, emeklilik sigortanıza sorup, kendi özel ilaveten kazanç sınırınızı öğrenin. Her durumda emeklilik sigortanızı haberdar etmeniz gerekli. Özel durumlarda sorularınız varsa emeklilik sigortanıza sormanız önerilir. “Emekliliğe zarar” verilip verilmediğine burda karar veriliyor. Bu yüzden oraya danışmanız gerekli. Kısa tariflerimizden bunları gösteriyor: Emeklilik kanunu oldukça komplikedir. Ancak uzmanlar özel sorularınızı yanıtlayabilir. Bu uzmanlara genel emekli sigortada danışmak mümkündür. Bundesversicherungsanstalt für Angestellte (BfA) Ruhrstraße 2, 10709 Berlin Danışma hattı: 0 18 03 / 33 19 19 Pazartesi, Salı ve Çarşamba saat 15.30 – 19.30 Landesversicherungsanstalt für Arbeiter und Arbeiterinnen LVA Hessen Städelstr.28, 60596 Frankfurt/Main Telefon 0 69 / 60 52-0 Danışma hattı: 08 00 / 4 63 65 82 Bundesknappschaft Pieperstr. 14-28, 44789 Bochum Telefon 02 34 / 304-0 Danışma hattı: 02 34 / 3 04 22 70 ve 02 34 / 3 04 22 71 19 Emekli Maaşı Seekasse Reimertswiete 2, 20457 Hamburg Telefon 0 40 / 36 13 70 Bahnversicherungsanstalt Karlstr. 4-6, 60329 Frankfurt/Main Telefon 0 69 / 26 50 Hanau’daki danışma yerleri bölüm sonunda. Türk bağlantı yerleri: Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Genel Müdürlüğü Mithatpaşa Cad. No.7, TR 06437 Ankara Sıhhıye Telefon (0090) 3 12 / 4 31 88 00 3 12 / 4 31 88 33 (34 hat) Fax (0090) 3 12 / 4 35 32 14 (her sigortalı için) Emekli – Sandığı Genel Müdürlüğü Milli Müdafaa Cad. No. 24, TR 06643 Ankara Bakanlıklar Telefon (0090) 3 12 / 4 17 41 00 Fax (0090) 3 12 / 4 17 53 34 (Yüksek memurların emeklilik sigortası) Bağ – Kur Genel Müdürlügü Necatibay Cad. No. 37, TR 06438 Ankara Kızılay Telefon (0090) 3 12 / 2 31 74 20 Fax (0090) 3 12 / 2 30 82 12 (Serbest çalışanların emeklilik sigortası) 20 Emekli Maaşı 2.2 Emeklilik Başvurusu Emeklilik maaşı kendiliğinden gelmez. Başvurulması gerekir. Başvurudan önce şahsi sigorta süreci gözden geçirilmesi ve gereken evrakların hazırlanması önerilir. Gelecek bölümde özet olarak emekliliğe başvuru için yol göstermek istiyoruz. 2.2.1 Dilekçe Genel olarak başvuruyu kendiniz gerçekleştirmeniz lazım. Eğer önemli nedenler (mesela uzun süre hastanede kalma durumda) olunca, eşiniz veya çocuklarınızıda bununla görevlendirebilirsiniz. Bundan farklı şahıslara vekaletinizi vermeniz gerekli. Başvuru her zaman için zamanında yapılmalı. Yaş sürenin dolmasına 3 ay kala mesela. Yetersiz çalışma gücü halindeki emekliliğe gerekçesi olduğunu düşününce hemen başvuru yapılması gerekli. Emekliliğe başvurmak için resmi formlar vardır. Mutlaka bunları kullanınız. Bu formları Versorgungsamt adlı kurumdan (adres bölüm sonunda) ve emekli sigorta kurumundan temin edebilirsiniz. Formu doldurup, emeklilik şekline göre ek formlarıda hazırlıyarak emeklilik sigorta kurumuna (veya sigorta dairesine – Versicherungsamt) sunmanız gerekli. Yurtdışında bir emeklilik sigorta kurumuna ödeme halinde özel düzenlemeler vardır. “Uluslararası emekli hakkı” adlı bölümünde bununla ilgili detaylı bilgi sunulur. 21 Emekli Maaşı 2.2.2 Sigorta Süreleri Emekliliğe başvurmadan önce mümkünse şahsi sigorta hesabınızı kontrol edin. Emekliliğiniz hakkında emeklilik kurumunuzdan bilgi alın (Kanunlara göre 55 yaştan sonra danışmak ücretsizdir). Emeklilik danışmanlığı kendi durumunuz hakkında bilgi verir. Sigorta yaşamınızda boşluk varmı kontrol edin. Gerekirse, sigorta yaşamındaki durakları tek tek belirleyin. Mesela okul eğitimi, çalıştığınız süre, hastalık veya işsiz zamanları, çocuk yetiştirme veya askerlik zamanları. Mevcut olan tüm evrakları emeklilik sigortanıza yada sigorta dairesine (Versicherungsamt) sunun. Hesap belirleme çerçevesinde geçmiş emeklilik hakka sahip süreler belirlenir. Eğer otomatikmen emeklilik sigortanızın raporu yollandıysa, bunu inceleyiniz. Emekli olabilcek yaşta değilseniz bile, tüm önemli evrakları muhafaza edin (sağlık sigorta belgeleri, iş ve işci bulma kurumun, emeklilik sigortanın, meslek eğitimle ilgili belgeler ve kazanç belgeleri), ilerde gerekli olabilir. Yurtdışında sigortalı zamanınız varsa, bunu belgeleyen evrak isteyin. (Uluslararası emeklilik hakkı adı bölümüne bakınız). Boşluklu sigorta süresi Sigortalı yaşamanızda ödemesiz zamanlar yada evrakların eksik olma durumunda, bu belgeleri ekleyiniz: Ödeme yapılan zamanı belgeleyen evraklar (mesela işkontratları, kazanç belgeleri, eski sigorta kartları) Çocuk yetiştirdiğinizi belgeleyen evraklar (mesela doğum belgeleri, aile evrakları, pasaportlar) İşgücün olmadığı zamanı, işsizliği veya sosyal yardımı alma durumu belgeleyen evraklar Yurtdışındaki emeklilik hakkını belgeleyen evraklar. 22 Emekli Maaşı Önemli evraklar olmayınca, tekrarda bulunamıyorsa, emeklilik sigortanıza veya Versicherungsamt’a gidin ve “Wiederherstellung von Versicherungsunterlagen” (sigorta evrakların tekrar yazılması) için dilekçe verin. Antrag auf Kontoklärung adlı bir form verilecek, bunu itinalı bir şekilde doldurun. Bunlardan sonra sigortanız açıklık getirmeye çalışır. Asıl emeklilik talep dilekçesi bu durumdada verilmesi gerekliyor. Bilgiler: Versicherungsamt Am Schlossplatz 3, 63450 Hanau Bayan Preis Bayan Wachtarczyk Bayan Kühn-Lötschert Bay Meyer Telefon 292-25 60 Telefon 292-25 61 Telefon 292-25 63 Telefon 292-25 64 Oda 5 Oda 6 Oda 8 Oda 7 Bilgiler, formlar, danışma, dilekçe yazmada hesap incemelerinde gerekli yardımı burda bulabilirsiniz. Görüşme saatleri - Emeklilik dilekçeleri: Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.00 – 11.00 Oda 5 ve 6 Bilgi ve danışma: Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.00 – 12.00 Oda 7 ve 8 Çarşamba saat 14.00 – 16.00 Oda 7 ve 8 Çarşamba günleri termin üzerine LVA ve BfA adlı sigorta kurumların görüşme günü 23 Emekli Maaşı Versichertenberater der LVA (terminli görüşme) Bay Gerald Meindl Telefon (06181) 2 38 06 Versichertenberater der BfA (terminli görüşme) Bay Horst Geissler Telefon (06181) 25 19 15 Bay Dieter Greulich Telefon (06181) 7 77 00 Bay Klaus Bechthold Telefon (06181) 7 45 79 Stadtteilbeauftragte Klein Auheim Bayan Berninger Schönfelderstr.1, 63456 Hanau Telefon (06181) 67 51 98 Stadtteilbeauftragte Mittelbuchen Bayan Born Wachenbuchener Str.17, 63454 Hanau Telefon (06181) 7 12 37 Arbeiterwohlfahrt Yabancılar Danışmanlığı Bay Ertuğrul Özoğul Telefon ve Fax (06181) 259-292 Hanauer Vorstadt 17-21, 63450 Hanau Görüşme saatleri (terminsiz): Pazartesi saat 14.00 – 17.00 ve Çarşamba saat 9.00 – 12.00 Sadece telefon danışmanlığı Perşembe saat 14.00 – 17.00 Diakonisches Werk für Spätaussiedler Annette Korndörfer Johanneskirchplatz 1, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 9 23 40 50 Telefon (06181) 92 34 00 Görüşme saatleri: Perşembe saat 9.00 – 12.00 ve termin üzerine Übergangswohnheim Friedrich-Engels-Str.18: Pazartesi saat 8.00 – 12.00 24 Emekli Maaşı Stadtteilzentrum Süd-Ost Bay Selim Karanlık, Bayan Birgit Pietschmann, Bayan Margit Petry Alfred-Delp-Str.10a, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 39 91 30 Telefon (06181) 3 25 48 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi Çarşamba, Perşembe saat 10.00 – 12.00 saat 14.30 – 17.00 Frankfurt Türk Başkonsolosluğu Zeppelinallee 17, 60325 Frankfurt / Main Fax 0 69 / 70 79 13 05 Telefon 0 69 / 71 37 73 Tüm Konsoloslukların adresleri İnternette: www.auswaertiges-amt.de 25 Emekli Maaşı 2.3 Uluslararası Emekli Kanunu Uluslararsı emekli kanunu birçok hüküm ve kurallar sayesinde düzenlidir. Aşağıda belirtilmiş olan sigortalı ve emekliler için geçerli: değişik ülkelerde çalışan günlük yaşamını başka bir ülkeye aktarmayı isteyenler dış ülkede yaşayanlar. Zaten anlaması zor olan emekli kanunu dahada zorlaşıyor. Bu yüzden şahsi durumlarda ilgili makamlara danışılması önemli. İsim ve adresleri gelecek sayfalarda bulabilirsiniz. 2.3.1 Avrupa Ekonomi Piyasasındaki Ülkelerde Devletüstü Düzenlemeler Her ülkenin kendisine ait bir sosyal güvenlik sistemi vardır. Uluslarası kanunu Avrupa ülkelerin sistemlerini birleştirerek düzenliyor. Sözkonusu olan ülkeler (2000 yılındaki durum): Belçika, Danimarka, Almanya, Finlandya, Fransa, Yunanistan, İngiltere, İrlanda, İslanda, İtalya, Liechtenstein, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Avusturya, Portekiz, İsveç, İsviçre, İspanya. Uluslararası kararname sosyal güvenliğin tüm alananını kapsıyor, mesela kanuni emeklilik, hastalık ve kaza sigortası gibi. Bu düzenlemeler aşağıdaki şahıslar için geçerli: bu ülkelerin vatandaşı olan işçi ve serbest işte çalışanlar bu ülkelerin vatandaşı olan emekliler sözkonusu şahısların yasal hakkı olan akrabalar ve vefat durumunda geriye kalan aile ferdleri. Bu durumda uyruk önem taşımamakta. Avrupa ekonomi piyasası alanındaki uyruksuz ve mülteciler. 26 Emekli Maaşı Her ülkenin emeklilik sigortalanması farklıdır. Emekli olabilmenin şartları ve emekli maaşın miktarı tek düzen değildir. Değişik ülkelerde çalışmış olanların dezavantajlı olmamalarını devlet üstü kanunlar önlüyor. Her ödeme dikkate alınır, elde edilen haklar korunur. Sözkonusu düzenlemeler: Genel olarak emekli maaşı talep ve başvurudan sonra ödenmesini gözönünde bulundurun Tekbir Üyedevletinde yapılan dilekçe geçerlidir. Örnek: Almanya’da emekliliğe başvurma durumunda daha önce çalışmış olduğunuz diğer üye devletinde otomatikmen muamele başlatılır. Talep hakkı için gerekli olan diğer üye devletlerde geçen sigortalı süreler emekliliğe başvurduğunuz ülkede dikkate alınacak. Her ülkede yapılan ödemeler geçerlidir. Emekliliğin şartlarını yerine getirdiğiniz zaman, talep hakkına sahip olduğunuz ülkede emekli olabiliyorsunuz. Birçok ülkede çalışmışlığınız varsa birçokta emekli maaşı alacaksınız. Her ülke kendi emekli payını ödüyor. Emekliliğin hesabı ilk olarak her ülkenin kendi hükümlerine göre yapılır. Devlet içi emekli hesabı, devlet üstü düzenine göre 2. kez hesaplanması gerekiyor. Devletlerarası hesabı, bu demektirki, tüm emeklilik için geçen süreler, başka ülkede olsa bile, geçerli olmak durumunda. Son hesaplama sigortalının yararına sonuçlanıyor. Emeklilik dilekçelerin, ödentilerini geri alabilmek için başvuruların yapıldığı ve Avrupa Birliğin / Avrupa Ekonomi Ülkelerin gönüllü sigortalanan vatandaşlar için ilgili makamlar: 27 Emekli Maaşı İşçilerin emeklilik sigortası için: LVA Rheinprovinz LVA Schleswig-Holstein LVA Rheinland-Pfalz LVA Württemberg LVA Freie und Hansestadt Hamburg LVA Westfalen LVA Schwaben LVA Baden LVA Oberbayern LVA Unterfranken Belçika, İspanya Danimarka, Finlandya, Norveç, İsveç Fransa, Lüksemburg Yunanistan İngiltere, İrlanda İslandya, Hollanda İtalya Liechtenstein Avusturya Portekiz Memurların emekli sigortaları için: Bundesversicherungsanstalt für Angestellte in Berlin Madencibirliğin emekli sigortası için: Bundesknappschaft in Bochum 2.3.2 Devletlerarası Sosyalsigorta Anlaşması İki veya daha fazla ülkenin arasındaki sözleşmeler sosyalsigorta anlaşmalar şeklinde aralarında sistemleri birbirine uydurabilirler. Almanya farklı ülkelerle bu sözleşmeler içinde. Sözkonusu ülkeler (2000 yıldaki durum): Avustralya, Bosna Herseg, Bulgaristan, Şili, Çin, İsrael, Japonya, Yugoslavya, Kanada, Güney Kore, Hırvatistan, Fas, Makedonya, Polonya, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Türkiye, Tunus, Macaristan, Amerika. Şahıslara ilişkin geçerlilik alanı Kontratülkelerine göre düzenlenmiştir. 28 Emekli Maaşı Düzenlemeler: Sosyal sigorta sözleşmeleri sosyal sigortanın farklı alanlarını, özellikle emeklilik ve sağlık sigortayı, düzenler. Sosyal sigorta sözleşmeleri üye devletlerde oluşan sigorta sürelerini hesaplanmasına izin verir. Mesela Almanya’da emekli olma şartlarını yerine getiremezseniz, memleketinizdeki ödentilerinizle birlikte emekli olabilme imkanı doğabilir. İkiden fazla ülkelerde emekli sigorta ödemeleriniz varsa (örnek: Almanya, Türkiye ve İtalya) emeklilik hakkınız ancak bir sözleşmeye (Avrupa Ekonomi Piyasası Arasındaki veya sosyal sigorta sözleşmesine) göre hesaplanır. Değişik sözleşmelerin birbirine karışmasına izin verilmiyor. Alman emekli maaşın miktarını dış ülkelerdeki emekli hakkınız olan süreler etkilemez. Emekli başvuruları, ödentileri geri alma dilekçeleri ve gönüllü sigortaya kayıt ettirmek salahiyetini sosyal sigorta sözleşmeler tarafından saptanmıştır. Yetkili Makamlar: LVA Rheinprovinz LVA Niederbayern-Oberpfalz LVA Freie und Hansestadt Hamburg LVA Schwaben LVA Berlin LVA Baden LVA Oberfranken und Mittelfranken Şili, İsrael Yugoslavya Kanada, Amerika Fas, Tunus Polonya İsviçre Türkiye 29 Emekli Maaşı Devletler üstü ve devletler arası kanunu için yetkili makamlar: ücretli memurların emekli sigortası (Bundesanstalt für Angestellte in Berlin) madenci birliğin emekli sigortası (Bundesknappschaft in Bochum) Emeklilik hakkında erkenden ilgili yerlere danışın. Sigorta kurumunuz ve Almanya’yada dişülkelerdeki yetkili makamlar yardımcı oluyor ve aydınlatıyor. Avrupa Birlik ülkelerin ve sosyal sigorta sözleşmelerin adreslisterini sigorta kurumlarınızdan temin edebilirsiniz. 2.3.3 Yurtdışına Ödenmeler Yurtdışına yapılan emeklilik ödentiler ulusal Alman kanunu, devletler üstü kanunu ve sosyal sigorta sözleşme yardımıyla düzenlenir. Temel olarak bu sözleşmeyi kapsayan ülkelerin vatandaşları, alman vatandaşıyla aynı düzeyde. Yurtdışında geçen uzun süreler için emekli maaşı nispeten azaltılır. Her durumda Almanya’daki sigorta kurumuna erkenden danışın, yurtdışına emekli ödemleri hakkında bilgi alabilirsiniz. Bundan sonrasında detayına inmekten kaçındık. Soru veya sorunlarınızı ilgili sigorta kurumuna (adresler Alman emeklisistemi bölümünde), sigortalı danışmanlarına ve sigorta dairesine (adresleri emeklilikdilekçesi bölümde) iletin. Burda kendi şahsı durumunuz hakkındada bilgi alabilirsiniz.3 3 Yazı: Essen Belediyenin „Seniorenwegweiser für ältere Migranten und Migrantinnen“ adlı broşürüne dayanarak. İnceleyen: Geschäftsstelle des Ausländerbeirates, Wolfgang Schwab ve Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Gertrud Körner 30 Maddi Yardım 3.1 Temelgüvence 1.1.2003 tarihi itibaren yeni bir sosyal hizmeti sözkonusu. Yaşlılık ve kazanç azalmasında ihtiyaçyönlü temelgüvencesi. Temelgüvence nedir? Temelgüvencesi kendine göre sosyal bir hizmettir. Bu hizmet yaşlılık ve sürekli kazançazalma durumundaki şahısların geçimini sağlar. Ancak sosyal yardımı değildir. Evlat veya eşler bazı durumlarda nafaka ödemeye tabii tutulur.Senede 100.000 Euroyu geçen kazançlarda nafakanın ödenmesi gerekiyor. Temelgüvencenin miktarı ne kadar? Ödemelerin miktarı federal sosyalyardım yasasına (Bundessozialhilfegesetz = BSHG) göre yapılır. İhtiyaç ödemenin arasında olanlar: Federal sosyalyardım kanun evbütçesahibinin hakkı olan normödemesine %15 eklenir. Barınma ve kalorifer için masraflar (şahıs sayısına göre, kişi başının payı) gerekince sağlık ve bakım sigorta masrafların ödenmesi ve “G” harflı özürlübelgesine sahip olma durumunda, normödemelerin %20 sini ihtiyaç masrafı olarak ayriyeten ödenmesi. 1. örnek: Yalnız yaşayan, kirası 250 €, kalörifer masrafı 50 €, 200 € emekli maaşı alan bir şahsın temelgüvence ihtiyacı bu şekilde hesaplanır: Ev idare normmiktarı Normmiktarın %15inin eklenmesi Barınma masrafı Kalörifer masrafı İhtiyaç masrafı Net emekli maaşı çıkarılınca Temelgüvence ihtiyacı 294,00 € 44,10 € 250,00 € 50,00 € 638,10 € 200,00 € 438,10 € 31 Maddi Yardım 2. örnek: Bir çiftin kirası 300 €, kalorifermasrafları 70 €, hanımın “G” harfli özürlübelgesi var. Adamın emekli maaşı 650 €, hanımınki 300 €. Bu durumdaki hesaplama: Ev idare normmiktarı Normmiktarına %15in eklenmesi Barınma masrafı (kişibaşına) Kalörifer masrafı (kişibaşına) “G” harflı belgeli hanımın ekihtiyacı İhtiyaç miktarı Net emekli maaşı çıkarılınca Fazlalık Gerekli miktar Adamın fazlalığı çıkarılınca Temelgüvence miktarı 294,00 € 44,10 € 150,00 € 35,00 € 523,10 € 650,00 € 126,90 € 0,00 € 235,00 € 44,10 € 150,00 € 35,00 € 47,00 € 511,10 € 300,00 € 211,10 € 126,90 € 84,20 € Kanuna göre bu yasadan kimler yararlanabilir? Almanyada yaşayan ve 65 yaşı doldurunca veya 18 yaşını doldurup tıbbi nedenlerden dolayı sürekli çalışamaz halinde olanlar. Yaşlılık veya çalışma gücü kayıbına uğrayanlar emekli maaşın alınması şart değil. Aşağıdaki ödentilere hakkı olan şahıslar: geçimini kendi geliriyle sağlayamayan (mesela emeklilik) ve serveti olmayan (birikim veya hayat sigortası) eşinin geliri ve servetiyle geçimini sağlayamayan. 32 Maddi Yardım Hakkı olmayan şahıslar: Nafaka ödeme zorunlu yakının senelik geliri 100.000 € olanlar (evlat başı veya çiftin toplam geliri) Kendi suçuyla son 10 yılda ihtiyaçlı durumuna düşenler İltica kanununa göre yardım alan yabancı uyruklu kişiler.4 Dilekçeformları ve Danışmamerkezleri: Sozialportal Rathaus Foyer Bayan Heike Fey, Bayan Ursula Maier, Bayan Beatriz Rivera-Ramirez Telefon (06181) 295-726, 295-727, 295-728 Fax 0 61 81 / 295-8020 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi ve Cuma Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 16.30 Diğer danışma merkezlerini bölüm sonunda bulabilirsiniz. 3.2 Federalsosyalyardim Kanununa Göre Yardim Maddi sıkıntıya giren herkes sosyal yardımı alma hakkına sahiptir. Sosyal yardımın ödenmesi için gelirin oldukça düşük olması ve servetin olmaması şarttır. Geçimyardımı Geçimyardımı adlı hizmet gıda, barınma, kalörifer, kiyafet ve günlük özel ihtiyaçları kapsar. Geçimyardımı aylık ve bir defalık ödeme halinde olabilir. Aylık ödemenin miktari normlara göre belirlenir (yalnız yaşayanlar için şu an 294 €). Ayriyetten uygun bir evin masrafıda ödenmekte. 4 Yazı: İnternete bakınız: www.delmenhorst.de . İnceleyen: Caritas Gurbetçi Yardımı, Holger Franz 33 Maddi Yardım Aylık yardımın yanında bir kerelik yardımlarda var. Örnek: kıyafet ve ev eşyasını almak için kalöriferdemasrafı için eködeme yaşına uygun bir eve taşınması halinde evin yenileştirme halinde noel zamanında Geçim yardımı için aylık almayanlarda, bir kerelik yardımlardan yararlanabilirler. Özel durumlarda yardım „Normal” geçiminizi kendiniz sağlayabilseniz bile, hastalık nedeniyle maddi sıkıntılar sözkonusu olduğunda „özel durumlarda” yardımdan yararlanabilir. Örnek: Özürlü vatandaşlara yardım Ev idarenin devam etmesi için yardım Hasta bakımında yardım Kuruluşlardaki bakım halinde yapılan yardım Bakım evinde kalıyor ve hastabakmsigortasından maaş alıyorsaniz, geliriniz ve servetiniz ev ve bakımmasraflarına yetmiyorsa, muhtaç olma durumda kalan ücreti Sosyalyardımdairesi üstlenir.5 Dilekçeformları ve Danışmamerkezleri: Sozialportal Rathaus Foyer Bayan Heike Fey, Bayan Ursula Maier, Bayan Beatriz Rivera-Ramirez Telefon (06181) 295-726, 295-727, 295-728 Fax 0 61 81 / 295-8020 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi ve Cuma Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 16.30 Diğer danışma merkezlerini bölüm sonunda bulabilirsiniz. 5 Yazı: Caritas Gurbetçi Yardımı, Holger Franz 34 Maddi Yardım 3.3 Kira Yardımı Evbütçesinde çoğu zaman en yüksek masrafı evkirası oluşturuyor. Geliriniz düşükse, kirayardımı alma ihtimaliniz var. Kirayardımhakkınızın olup olmadiğini öğrenin. Yardımşekilleri: ev veya odanın kırasında maddiyardım evsahiplerine yardim İlk talepnamede kirabelgesi, talepnamenin tekrarlanmasında sözkonusu olan kirayı belgeleyen evraklar gerekli. Emeklilerin son emeklibelgeleri gerekli. Çalışan şahısların kazançbelgeleri (Sozialportalda form mevcuttur), işsiz şahısların Arbeitsam tlarından verilen en yeni tarihli kabulkararı gereklidir. Dilekçeformları Sozialportal’dan temin edebilir, ve gerekli evraklarla birlikte dilekçenizi verebilirsiniz. Posta yoluyla kira yardım merkezinede (Wohngeldstelle) yollayabilirsiniz. NOT: Dilekçe zamanında tekrarlanması gereklidir. Hatırlatma yapılmıyor. Geçmiş zaman için geri ödeme yapılmaz. 6 Sozialportal Rathaus Foyer Bayan Heike Fey, Bayan Ursula Maier, Bayan Beatriz Rivera-Ramirez Telefon (06181) 295-726, 295-727, 295-728 Fax 0 61 81 / 295-8020 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi ve Cuma Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 16.30 6 Yazı: Caritas Gurbetçi Yardımı, Holger Franz ve Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Gertrud Körner 35 Maddi Yardım Bu konuda sorunuz olunca, ilgili memurdan termin alarak dilekçenizi ona verebilirsiniz. Fachbereich für Soziale Dienste Wohngeldstelle (Kirayardımdairesi) Am Markt 14-18, 63450 Hanau Termin almnız gerekli. Harfler Elemanlar A-Ch Schäfer Ci-F, Lf-Mh Reifschneider G-Le Zeise Mi-Ro Streibler Ru-Z Seebacher Telefon 295-705 295-456 295-343 295-690 295-342 Diğer danışma merkezlerini bölüm sonunda bulabilirsiniz. 3.4 Hanau-Pass Hanau Belediyesi kazancı az olan vatandaslarına, Hanau Passı veriyor. Bu Pass, şehirle ilgili olan tüm kurumlardan en az ücreti ödeyerek yararlanabilmeyi sağlıyor. Hanau Passına sahip olanlar, Hanau Belediyesine ait yüzme havuzlarında, tiyatrogirislerinde, konser ve müze ziyaretlerinde (Hanau Belediyesiyle bağlantısı olan) daha düşük ücretler ödüyor. Halk Eğitim Merkezindeki (Volkshochschule) bazı kursların ve kadınlartaxinin ücretleride düşük olur. Hanau Passı Federalsosyalyardım kanununa göre belirlenmiş miktarını geçmeyenler, geçimyardım ve işsizlikyardımı alanlara verilir. 36 Maddi Yardım Hanau Passını almak için Stadtladen ve Stadtteillädenlere başvurabilirsiniz (görüşme saatleri 11. bölümde). Elemanlar sizi aydınlatır ve gerekli evraklar hakkında bilgilendirir. Kadıntaxisi hakkındaki bilgileri buradan alabilirsiniz.7 Diğer danışma merkezlerini bölüm sonunda bulabilirsiniz. 3. 5 Radyo ve Televizyon Vergi Ödememe Hakkı Özel durumda bulunan şahısların radyo ve televizyon vergisini ödeme zorunlu değiller. Bu hizmet Federalsosyalyardımkanununun hizmeti değil. Bu kolaylığı Radyo ve Televizyon Kurumu tanımakta. Ödemeserbestliğin iki çeşidi vardır: gelirine bağlı olmayan, özürlü ve belgesinde „RF“ harfleri mecvut olması gerek gelire bağlı olan, geliri kirayardımıyla birlikte düşük olan, sosyalyardımı alan, huzurevinde veya hastabakim evlerinde yaşayıp ancak harçlık alan şahıslar. Dilekçeformları Stadtladen ve Stadtteillädenlerden temin edebilirsiniz. (Görüşme saatleri 11. bölümde) Aşağıdaki evraklar gerekli: Radyo ve Televizyon Kurumundaki (GEZ) abonenumaranız (gönderilen hesapmektuplarında veya aylık ödemelerde bankakağıtlarında yazar) 7 Yazı: Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Barbara Heddendorp 37 Maddi Yardım Kazançbelgeleri (mesela emeklimaaşbelgesi veya aylık kazançbelgesi) Özürlü belgesi („RF“ harfli) Sigorta evrakları (mesela Haftpflicht, Sterbekasse).8 Diğer danışma merkezlerini bölüm sonunda bulabilirsiniz. 3. 6 Telefon Ücretlerin Azalması Radyo ve televizyon vergilerini ödemeye gerekmeyenlere Deutsche Telekom telefonkonuşmalarında her ay 6,94 €uroluk indirim sunuyor. ISDN-Bağlantıları içinde geçerli. Görme, duyma veya konuşma özürlü şahıslara her ay 8,72 € indirim sözkonusudur. Bu indirimi %90 özürlü olanlar için geçerli. Bu tarife belirli şartlar altında bir ev halkınada tanılabilir. Telekomun ücretsiz servis hattını arayıp bilgi alabilirsiniz.9 Dilekçeformlarını T-Punkt mağazaları veya telefonla talepte bulunduktan sonra posta yoluyla temin edebilirsiniz. Doldurmuş olduğunuz formla birlikte özürlübelgenizi yada vergi ödememe hakkına sahip olduğunuzu gösteren belgeyi T-Punkt magazalarına verebilir veya aşaığdaki adrese yollayabilirsiniz: Deutsche Telekom AG, T-Com Privatkunden Niederlassung Mitte Postfach 3000, 63446 Hanau Ücretsiz müşteri servis hattı: 0800 330 1000 8 9 Yazı: Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Barbara Heddendorp Yazı:Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Gertrud Körner 38 Maddi Yardım T-Punkt Hanau Hirschstr. 7, 63450 Hanau Açılış saatleri: Pazartesi, Salı, Çarşamba, Cuma Perşembe Cumartesi saat 9.00 – 19.00 saat 9.00 – 20.00 saat 9.00 – 16.00 Diğer danışma merkezlerini bölüm sonunda bulabilirsiniz. 3.7 Vergi Kolaylığı Hastalıkta oluşan masraflar Bakıma muhtaçlığı tespit edilmiş özürlü bir şahısın, eve gelen hastabakıcının ve bakımevi masrafları özel masraf olarak gösterilebilir. Eğer evini bırakıp, bakım evine yerleşme durumunda gerçek toplam maliyetten bir bütçe tassaruf kısaltılması olur. Kalan toplam maliyetten ev idaresine ait olan hizmetlerin verilmesine düşen paya 924 €uroluk bir miktar kısaltılmadan dikkate alinir, kalan masraflar “umulan yükümlülüğe” indirilir. Aile tarafından yapılan özel bakımın genel ödemesi Bakıma muhtaç (“H” harflı belge) veya 3. bakımderecesi şahısların kendi evinde bakıldığı sürece, seçme hakkına sahıpler: gerçek masrafları talep edebilirsiniz. Belgelenen toplam masrafları “umulan yükümlülüge” indirilir veya özel belgeler göstermeden aylık genel bakım miktari olan 924 €uroyu bakım için talep edebilirsiniz (kesintisiz). Birden fazla şahıs bakımı paylaşma durumunda ise genel bakım miktari kişilere göre bölünür.10 10 Yazı: Hessen Maliye Bakanlğı Özürlüler Kılavuzu (03. 2003 daki) 39 Maddi Yardım Burdan bilgi alabilirsiniz: Finanzamt Hanau Behördenhaus, Freiheitsplatz 2, 63450 Hanau Telefon (06181) 101-1 Görüşme saatleri: Pazartesi ve Çarşamba Perşembe saat 7.30 – 12.00 saat 14.30 – 18.00 Bölümdeki konular hakkında bilgiler: Diakonisches Werk Spätaussiedlerberatung Bayan Annette Korndörfer Johanneskirchplatz 1, 63450 Hanau Telefon (06181) 92 34 00 Fax 0 61 81 / 9 23 40 50 Görüşme saatleri: Perşembe saat 9.00 – 12.00 ve termin üzerine Übergangswohnheim Friedrich-Engels-Str.18: Pazartesi saat 8.00 – 12.00 Fachbereich für Soziale Dienste der Stadt Hanau Beratung und wirtschaftliche Hilfen Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau İlgili memurla bağlantı Stadtladen ve Sozialportal`da ve ayrıca bu telefon numaralarında (06181) 295-433 ve 295-282 kurulur. Görüşme saatleri: (kesinlikle termin gerekli) Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30 – 12.00 Çarşamba saat 15.00 – 16.30 40 Maddi Yardım Hanauer Hilfezentrale Altenberatung Bay Stefan Schlett Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2902-390 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 2902-376 Görüşme saatleri: Salı saat 10.00 – 12.00 ve termin üzerine (ev ziyaretleride yapılır) Arbeiterwohlfahrt Yabancılar Danışmanlığı Bay Ertuğrul Özoğul^ Telefon ve Fax (06181) 259-292 Hanauer Vorstadt 17-21, 63450 Hanau Görüşme saatleri (terminsiz): Pazartesi saat 14.00 – 17.00 Çarşamba saat 9.00 – 12.00 Sadece telefon danışmanlığı Perşembe saat 14.00 – 17.00 Caritas Gurbetçi Yardımı Bay Holger Franz Im Bangert 4, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 9 23 35-29 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 9 23 35-23 Istek üzerine görüşmeler italyanca, hırvatça, polonca, ingilizce, ispanyolca ve rusca yapılır. Görüşme saatleri: Pazartesi, Cuma Çarşamba saat 9.00 – 12.00 saat 14.00 – 18.00 ve termin üzerine 41 Maddi Yardım Sozialverband VdK Ortsverband Hanau Bay Adam, Bay Lentz, Bay Lorenz Schlossplatz 2, 63450 Hanau Telefon (06181) 2 10 96 Görüşme saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe saat 9.00 – 12.00 İlk danışma ücretsizdir (ayin üçüncü Salı günü sadece termin üzerine) Stadtteilbüro Weststadt/Kesselstadt Burgallee 26, 63454 Hanau Fax 0 61 81 / 5 07 18 83 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 5 07 18 78 Görüşme saatleri telefonda bilidirilir. Bürosaatleri: Pazartesi, Çarşamba, Cuma saat 8.00 – 13.00 42 Evsorunları Her insan mümkün olduğu kadar kendi evinde yaşamak ister. Sağlık ve huzur içinde yaşamak evini uygun olmasına bağlıdır, cevrenizinde önemi var bunda. Bu yüzden evdurumunuzu gözden geçiriniz, belkide uygun bir eve taşınması sözkonusu olabilir. Bu durumlarda yaşlılara özel evler (Seniorenwohnung) sözkonusudur. Gerektiğinde yaşlılar veya bakımevlerinde barınmalarda ayarlanabilir. 4.1 Uygun Evler Yaşadığınız evinizi ihtiyaçlarınıza göre değiştirebileceğinizi kontrol edin. Bakımsigortası (Pflegeversicherung) cerçevesinde, evinizde gereken değişikliklerin yapılması uygun bir sekilde evinizde yaşamanız icin kabul edilebilir. Bunlar doktorun tavsiyeleriyle oluşabilir: Merdiven etrafında tutunacak yerler Tekerlikli sandalyede oturan kişiler için, basamakları rahat çıkmak için rampalar Mutfakta gereken değişiklikler, tekerlekli sandalyelilerin yemek pişirebilmesi için Banyoda gerekli değişiklikler (yerle bir olan duşlar, tuvaletin yükseltilmesi ve banyoasansör gibi) Ev sahibinizin bu değişiklikleri onaylaması gerektiğini unutmayın (kontrata göre değişebilir). Bakımsigortasından yardım alıyorsaniz, evde yapılan gerekli değişikliklerin masraflarin 2.557 €uroluk miktarını bakımsigortasi tarafından üstlenebiliyor. Bunun için gerekli dilekçeformunu sağlık sigortanızdan temin edebilirsiniz. Doldurduğunuz formu ve masraf tahminini sağlık sigortanıza gönderin. 43 Evsorunları Sağlık sigortanın Tıp Görevlisinin (Medizinischer Dienst) onayi gerekli, o bakımsigortası sağlıksigortanın Tıp Gövlisinın onayını aldıktan sonra size bildirir. Evi değiştirme işlerin bitiminden sonra bakımsigortanın orjinalfaturalara ihtiyaci var, gerekli incelemelerden sonra ödeme yapılır. Sağlıksigortanızın bakımkasasından bilgi alabilirsiniz. Aşağıdaki kurumlarada danişabilirsiniz: Hanauer Hilfezentrale Altenberatung Bay Stefan Schlett Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2902-390 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 2902-376 Görüşme saatleri: Salı saat 10.00 – 12.00 ve termin üzerine (ev ziyaretleride yapılır) Leitstelle für ältere Bürgerinnen und Bürger des Main-Kinzig-Kreis Bayan Barbara Gregor, Bay Heinrich-Fieres, Bayan Sandra Schüssler Gartenstr. 5-7, 36381 Schlüchtern Fax 0 66 61 / 9 70 61 95 Telefon 0 66 61 / 9 70 61 60 E-Mail [email protected] Seniorenbüro der Stadt Hanau Bayan Barbara Heddendorp Bay Frank Becker Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 295-631 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe Çarşamba 44 Telefon (06181) 295-292 Telefon (06181) 295-653 saat 9.00 – 12.00 saat 14.00 – 17.00 ve termin üzerine Evsorunları Belirli şartlarda yerel sosyalyardımkurumundanda yardım alma sözkonusu olabilir. Bakım sigorta yardım hakkina sahip olmama veya bakımsigorta yardımın yetmemesi durumunda ek yardımlarda alinabilir. Federalsosyalyasasının belirlediği gelirsınırına göre (§ 79 BSHG) özel durumlarda davranılır. Değişik şartlarda bu gelirsınırının biraz üstünde olanlarda ek yardımından yararlanabilir. Kesinlikle ilgili elemanlara danışmanızı tavsiye ediyoruz: Fachbereich für Soziale Dienste Abteilung für Grundsatzfragen BSHG Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Elemanlar: Martins Telefon (06181) 295-618 Hahn Telefon (06181) 295-994 Ev değiştirme durumunda gereken ek yardımin dilekçesini buraya verebilirsiniz. Bu elemanlardan bilgi edinebilirsiniz, dilekçe formlarınıda size onlar gönderecek ve gerektiğinde termin verir. Hangi evrakların (mesela evonarımlarını tavsiye eden doktorun belgesi, gelir belgeleri, servet belgeleri ve ev kontratı). 4.2 Ev Değiştirme Daha modern, yaşlı veya özürlülere uygun eve taşınmak coğu zaman daha rahat bir yaşam sağlayabilir. Daha küçük bir evin temizliği ve bakımı daha kolay olur mesela. Arkadaş ve komşulukların olduğu çevrede ev bulunursa, taşınmak daha da kolay olur. Taşınmaya gönüllü olanlara büyük yardımlar planlanıyor. Formalite işleri, gerekli onarım calışmaları ve taşınmayı üstlenen bir genel himet servisi sözkonusu. 45 Evsorunları Bu olanak Yaşlılarbürosu (Seniorenbüro) Gençlikçalışmaevinin (Jugendwerkstatt) desteğiyle yapilacak. Geçimyardımı alıyorsanız, yerel sosyalyardımkurumuna vermiş olduğunuz dilekçeden sonra, ev taşıma masraflarını alabilmeniz sözkonusu olabilir. İlgili elemanla bağlantı kurmanız gerekli. Bilgiler: Seniorenbüro der Stadt Hanau Bay Frank Becker Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 295-631 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe Çarşamba Telefon (06181) 295-653 saat 9.00 – 12.00 saat 14.00 – 17.00 ve termin üzerine 4.3 Himaye Altındaki Evler Kendi ev ortamında bakılmanın henüz geçerli bir kalitestandartı yoktur. Kendi ev ortamında uzmanlar tarafından bakılmasının tekdüzen olmadığı için, yardımların ve bakımın miktarı belli değil. Ancak muhakkak gerekli olan hizmetlerin sunulması gerekiyor. Örnekler: yaşlılığa ve özel durumlara uygun yalnız yaşamanızı kolaylaştıran sosyal yaşamına katılabilmeyi sağlayan özel duruma uygun yardım, bakım ve danışma hizmetini sağlamak. 46 Evsorunları Himaye altında olan evlerde,ev idarecisiyle genelde normal bir evkontartın yanında, bakimkontratıda imzaliyorsunuz. Bakımanlaşması belli yardımlardan istifade etmenize yol açar. Ancak kontratlardaki belirsizlikler büyük bir sorundur. Çoğu zaman bakımanlaşması ve evkontratları bağlantılıdır. Sözleşmeler birbirinden ayrı bozulamıyor. Kuratorium Deutsche Altershilfe adli kurumuna göre, bakim anlasmalarinin en az bir yillik en fazla 2 yillik icin olmasi, ev idarecilerin temel tahmin hesaplama icin önem tasimakta.11 Hanauda kendi ev ortaminda bakim Konuyla ilgili olan Hanaudaki imkanları kısaca tanıtmak istiyoruz. Tabiiki yakın çevrede daha fazla kurumlarda var. İlgili bilgileri MainKinzig-Kreis`in hazirladığı Seniorenwegweiser adlı tavsiye broşüründe bulabilirsiniz. Huzurevine bağlantılı olan evlerde bakim: Ernst-Sopp-Haus in der Martin-Luther-Stiftung Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Albert-Schweitzer-Haus in der Martin-Luther-Stiftung Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Toplam olarak 100 adet ev mevcuttur, bunlar 35 m² - 50 m² arası ve temel fiyatları günde ve kişibaşı 35 €urodur. Ek masraflar ve bakım ücreti kiranın içinde. Anlaşma Heimkontratı şeklinde oluyor. Bakıma muhtaçlıkta yoğun bakımda bakılır. Elemankadrosu sürekli olarak çalışmakta. Bilgiler: Martin-Luther-Stiftung 11 Telefon (06181) 2902-0 Yazı: Hessen Sosyal Bakanlığın „Betreutes Wohnen“ adlı broşüründen 47 Evsorunları Yeni evalanları: Auf der Aue, Philippsruher Allee 14, 63450 Hanau 2003 yılının sonbaharından sonra 78 yeni ev hazır olacak. Evler ölçüleri 50 m² - 89 m². Tutar: Netkirası 11,20 € ve 12,70 € m² başına Ek masraf (Umlagen) 1,50 € m² başına Bakım ücreti 125 € kişi başına Ayriyeten eve ait yönetici, yardım telefonu, grup odaları ve MartinLuther-Vakfının yüzme havuzu vs. fiyata dahildir. Ayda 56 €uroya araba parkyeride kiralanabilir. Bakıma muhtaçlıkta evinizde bakılabilirsiniz. Bunun dışında „Auf der Aue“ evleralanında “bakımla içiçe yaşamak” adlı iki adet evbirliği mevcuttur. Farklı evbirlikleri kurulmakta. Senenin 365 gününde uzmanpersoneli mevcuttur. Bilgiler: Martin-Luther-Stiftung Bayan Arabella Kienel Telefon (06181) 2902-0 Ödeme koşulları Geçim yardımı alınıyorsa, Hanau`un bu kurumlarından ev alma imkanı yoktur. Bu evlerin fiyatı sosyalyardımkasanın belirlediği kiramiktarının üzerinde. Rahatsızlıktan dolayı bakımderecesine (Pflegestufe) tabi tutulmuş ve sosyal yardımı alıyorsanız. Sosyalyardımkurumu evinizin değişme gereğini kabul ediyorsa, gerekli bütün bakım yardımlarını (evde bakım, Heimda bakım) üstlenecek. Ancak evkiranın miktarı sosyalyardım yasası tarafından belirlenmiş kiramiktarını geçmediği sürece. 48 Evsorunları 4.4 Althanauer Hospital Vakfının Yaşlılığa Uygun Evalanları „Althanauer Hospital“ Hanau`un en uzun zamandır hizmet veren yaşlılara yardım vakfıdır. 1960dan beri kurumun vazifesi yaşlı insanlara ev ihtiyacını karşılamaktadır. 195 sosyalbağlantılı ve yaşlılara uygun evlerin yöneticisidir. Eski zamanda olduğu gibi, vakfın yönetimini belediye meclisi ve iki protestan kilisecemaatleri (Johannes ve Marienkiliseleri) tarafından Althanauer Hospitalda sağlanıyor. Evlerın idaresi yanında, bakım yardımı alan kişiler uzman kişiler tarafından oluşan bakımpersoneli sunmaktadır. Günlük yaşamda ve resmi makam işlerinde aşağıda belirtilmiş olanlar: Sosyaldanışman Bettina Brust Telefon (06181) 2 15 97 Pazartesi, Salı, Çarşamba saat 8.30 – 10.00 Boş zaman değerlendirme organizasyonunu yapan: Sosyaldanışman Heike Reuther Telefon 01 60 / 95 41 75 98 Althanauer Hospitala ait yaşamalanları: Graf-Ulrich-Haus, Keplerstraße 1, 63454 Hanau 44 adet tek ve 48 adet çift odalı evler Karl-Scheig-Haus, Kiefernweg 13-15, 63452 Hanau 13 adet tek ve 22 adet çift odalı evler Josef-Mischke-Haus, John-F.-Kennedystraße 13-19, 63457 Hanau 24 adet tek ve 10 adet çift odalı evler Anton-Calaminus-Haus, Lothringerstraße 13-15, 63450 Hanau 2 adet tek ve 32 adet iki odalı evler 49 Evsorunları Bilgiler: Hospitalmeister der Stiftung Althanauer Hospital Bay Frank Becker Telefon (06181) 295-653 Rathaus, Seniorenbüro Am Markt 14 – 18, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 295-631 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe Çarşamba saat 9.00 – 12.00 saat 14.00 – 17.00 ve termin üzerine Koşullar Althanauer Hospitalin alanlarında kiracı olabilmek için Wohnberechtigungsschein şarttır. Dilekçeler aşağıdaki makamlara verilebilir: Fachbereich für soziale Dienste, Fachstelle Wohnen Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Görüşme vakitleri terminler sayesinde belirlenir. A-J harfleri Bayan Golasch Telefon (06181) 295-340 K-Z harfleri Bayan Hofmann Telefon (06181) 295-262 En son emeklilikbelgenize (veya özürlü belgesi) göre elemanlar bu evlere talep hakkınızın olup olmadığnı belirleyecek. Dilekçeformları aşağıdaki yerden temin edbilirsiniz. Fachbereich für Soziale Dienste Beratung und Wirtschaftliche Hilfen Sekretariat, Bayan Ilse Beyer Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Telefon (06181) 295-282 Sıranız gelipte ev çıkma durumunda bayan İlse Beyer sizi arayacaktır. 50 Evsorunları Tabiiki Hanau`un çevresindede benzer evalanları bulabilirsiniz. Bunların adresleri Main-Kinzig-Çevrenin yaşlılıkta kılavuzbrosüründe yer alıyor. 4.5 Huzur ve Bakımevleri Yaşlılar ve bakımyurtları kendi evlerinde artık yaşayamayan (hastalık, yaşlılık yüzünden vs.) vatandaşlara hizmet verir, orada yaşar ve bakılırlar. Yaşlılaryurtlarının çoğu yabancı uyruklu yaşlı vatandaşlara hizmet vermeyi istiyorlar. Müslüman olan yaşlılar için beslenmede uygunluk ve ibadet edebilmeleri için ibadetodaları sözkonusu. Alten- und Pflegeheim “Mainterrasse” Kirchstraße 4-6, 63456 Hanau Telefon (06181) 6 67 20 Gemeinnützige Schottener Reha-Einrichtungen Dettinger Straße 8, 63450 Hanau Telefon (06181) 9 32 20 Martin-Luther-Stiftung Telefon (06181) 2 90 20 Martin-Luther-Anlage 8-12, 63450 Hanau St. Elisabethenhaus Vor der Kinzigbrücke 19, 63452 Hanau Telefon (06181) 80 98 93 Wohnstift Hanau Lortzingstr. 5, 63452 Hanau Telefon (06181) 80 20 Hanau çevresinde bulunan diğer yerler: Altenzentrum Rodenbach Am Altenzentrum 1, 63517 Rodenbach Telefon 0 61 84 / 93 50 51 Evsorunları DRK Seniorenzentrum Maintal Am Frauenstück 1-3, 63477 Maintal Telefon 0 61 09 /60 63 Pflegeheim St. Elisabeth Telefon 0 61 86 / 9 17 40 Hanauer Landstr. 71, 63538 Großkrotzenburg Seniorenzentrum „carpe diem“ Telefon 0 61 87 / 93 30 Konrad-Adenauer-Allee 9, 61130 Nidderau Sozialzentrum Bruchköbel Hauptstraße 113, 63486 Bruchköbel Telefon (06181) 97 96 30 Gelnhausen cıvarındada benzeri kurumlar bulunmaktadır. Main-KinzigÇevrenin yaşlı vatandaşlar için hazırlanmış olduğu tavsiye broşüründe bulabilirsiniz. Bunun yanında boş yurtyerleri hakkında bilgiler verilir: Bayan Sandra Schüssler Telefon 0 66 61 / 9 70 61 61 Ödeme Yardımları Gelirinizin ve bakımsigorta yardımların bakımyurdu için yetersiz geliyorsa, geriye kalan masrafların üstlenmesi için Main-KinzigÇevrenin sosyalidaresine talepte bulunanın 65 yaştan küçük olma durumunda dilekçe Landeswohlfahrtsverband Hessen adli kurumuna verilmeli. Yukarida belirtilmis kurumlardan akrabalarinizin size olan nafaka sorumlulugu hakkindada bilgi alabilirsiniz. Belli bir hesabin cikarilmasi dilekce verildikten sonra mümkün. Cünkü bu durumda sosyalyardim ihtiyacinin olup olmadigi belirtilmesi gerekli. Yakinlariniz kontrat imzalamadan önce yurtta kalma durumda olusan masraf hakkinda bilgi edinmek istiyorsa, bir avukata danisarak böyle bir hesabin cikarilmasi sözkonusu olabilir.12 12 Yazı: Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Barbara Heddendorp 52 Evsorunları Bilgiler: 65 yaşın üzerindekiler: Sozialamt des Main-Kinzig-Kreises Sachgebiet Pflege und Rehabilitation Eugen-Kaiser-Str.9, 63450 Hanau (büyük bina) Yurtbakımuzmanıyla (Heimpflegesachbearbeiter) görüşme talep edin. Telefon (06181) 292-0 Fax 0 61 81 / 292-27 70 Görüşme saatleri: Salı, Perşembe saat 8.00 – 12.00 65 yaşından küçük olanlar: Landeswohlfahrtsamt Hessen Zielgruppenmanagement 204 Regionalverwaltung Darmstadt (ayrıca Main-Kinzig-Çevrenin bakımyurtlarına bakan) Steubenplatz 16, 64293 Darmstadt Yurtbakımuzmanıyla (Heimpflegesachbearbeiter) görüşme talep edin. Telefon 0 61 51 / 801-0 Bundesversorgungsamt tarafından maaş alan Hanau`lular aşağıdaki daireye başvurabilirler: Fachbereich für Soziale Dienste, Fachstelle für Kriegsopferfürsorge, Unterhaltssicherung und Heimpflege Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Bay Werner Hiltscher Telefon (06181) 295-989 Bayan Manuela Stegmann Telefon (06181) 295-8100 Bayan Diana Kisselstein Telefon (06181) 295-277 53 Evsorunları Bu bölümdeki tüm konular hakkindaki bilgiler: Caritas Gurbetçi Yardımı Bayan Claudia Muschler Telefon (06181) 9 23 35-20 Im Bangert 4, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 9 23 35-29 E-Mail [email protected] Istek üzerine görüşmeler italyanca, hırvatça, polonca, ingilizce, ispanyolca ve rusca yapılır. Görüşme saatleri: Pazartesi, Cuma Çarşamba saat 9.00 – 12.00 saat 14.00 – 18.00 ve termin üzerine Fachbereich für Soziale Dienste der Stadt Hanau Beratung und wirtschaftliche Hilfen Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau İlgili memurla bağlantı Stadtladen ve Sozialportal`da ve ayrıca bu telefon numaralarında (06181) 295-433 ve 295-282 kurulur. Görüşme saatleri: (kesinlikle termin gerekli) Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30 – 12.00 Çarşamba saat 15.00 – 16.30 Hanauer Hilfezentrale Altenberatung Bay Stefan Schlett Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2902-390 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 2901-376 Görüşme saatleri: Salı saat 10.00-12.00 ve termin üzerine (ev ziyaretleride yapılır) 54 Evsorunları Leitstelle für ältere Bürgerinnen und Bürger des Main-Kinzig-Kreis Bayan Barbara Gregor, Bay Heinrich Fieres, Bayan Sandra Schüssler Gartenstr. 5-7, 36381 Schlüchtern Fax 0 66 61 / 9 70 61 95 Telefon 0 66 61-9 70 61 60 E-Mail [email protected] Sozialportal Rathaus Foyer Bayan Heike Fey, Bayan Ursula Maier, Bayan Beatriz Rivera-Ramirez Telefon (06181) 295-726, 295-727, 295-728 Fax 0 61 81 / 295-8020 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi ve Cuma Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 16.30 Stadtteilbüro Weststadt/Kesselstadt Burgallee 26, 63454 Hanau Fax 0 61 81 / 5 07 18 83 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 5 07 18 78 Görüşme saatleri telefonda bilidirilir. Bürosaatleri: Pazartesi, Çarşamba, Cuma saat 8.00 – 13.00 55 Sağlık ve Bakım Bakıma muhtaçlık, sağlığın yerinde olmaması ve bundan dolayı günlük yaşamın idaresinde zorlanmak demektir. Sağlıkproblerinden dolayı bakımihtiyaçlısı eski hayatına devam edemiyor. Günlük yaşamında yapılan gerekli değişiklikler fiziksel ve psikolojik durumuna göre düzenlenir. Bakıma muhtaç kişiler çoğu zaman gereken yardımları aile, arkadaş ve komşu gibi yakın çevrelerinden alıyorlar. Bu yardımlar yetmiyor hatta hiç yoksa, profesyonel yardım talep edilebilir. Genellikle bakımın iki şekli sözkonusu – evde yapılan bakım (ambulante Pflege) ve bakımevlerinde yapılan yoğun bakım (stationäre Pflege). Bu yardımlar hakkındaki tüm bilgileri bölümün sonunda adresleriyle belirttiğimiz danışmamerkezlerinden temin edebilirsiniz. 5.1 Bakım Önerileri 5.1.1 Evdeki Bakım (ambulante Pflege) Sağlık sigortaları tarafından önerilen evde bakım kurumların görevlendirilmesi önemli. Eve yapılan bakimin geniş kapsamlı hizmet sözkonusudur. Tedavibakımı Tedavıbakım doktor tavsiyesi üzerine yapılan tüm tedbirlerdir. Bunlar iğne, pansuman, yatalak hastalara decubitus bakımı (uzun süre yatalak hastaların yaraların oluşmaması) v.s. Doktorun tavsiyeleri sağlıksigorta tarafından kabul edilmesi gereklidir. Ancak kabul edilmesi için bazı şartlar vardır. Bakım yakınları tarafından yapılmıyorsa ve önerilen tedavilerin önemi belgelenmişse sigorta tarafından kabul edilebilir. Ancak masraflar sigortanın onayından sonra üstlenir. Sağlıksigortası ödemiyorsa, masrafların ödenmesi size ayit. Tedavibakımın süresi kısıtlı değildir. 56 Sağlık ve Bakım NOT: Reçetelerin zamanında alınması sigortalının kedisine aittir. Temelbakımı Temelbakımın masrafını sağlık sigortasi üstlenir, ancak evdeki bakım nedeniyle hastaneye gerek kalmiyorsa veya hastane zamanı kısaltılabiliyorsa, ve hastanede kalma mecburiyeti var ama gideme durumu söz konusu olması lazım. Bu bakımın süresi 4 haftadır ve ancak istisna durumlarda uzatılabilir. Hastanesonrası bakım Hastanedeki bakım personel ve evdeki bakım personeli arasındaki düzenli bakım iyadesi en iyi ve uygun bakımı sağlar. Evde bakım kuruluşların elemanları henüz hastanedeyken ilk ziyaret sözkonusu olabilir. Evdeki bakım Evde yapılması gereken işlerin arasında alış-veriş, yemek yapma, masa hazırlama, bulaşık ve camaşır yikama, ütü, evtemizliği, dişardan yemek getirme, psikolojik sorunları, bakımda yardımcı aletlerin sağlanması ve yardım cağırma sistemleri vardır. Yakınların bakım konularında aydınlatılmasıda girebilir bu yardımların arasına. Çoğu zaman bakım akraba tarafından üstlenir, ancak tecrübesiz olablilirler. Bu durumda uzmanlar gerekli bilgileri ve teknikleri gösterir. Ayrıca Deutsches Rotes Kreuz Hanau tarafından düzenlenen akrabalar için bakım kurslara gitme olanağı var. 57 Sağlık ve Bakım 5.1.2 Yoğun Bakım (bakımevlerinde yapılan bakım) Evdeki bakım yeterince sağlanamıyorsa günlük bakımı zaman kısıtlı bakım evlerinde yapılabilir. İlgili rehabilitasyon merkezindede bakım sözkonusu olabilir. Günlük bakımı Günlük bakımı evlerindeki bakım bu şartlar altında sözkonusu olabilir: fiziksel ve zihinsel kısıtlı olma durumunda ve gündüzleri yardıma ihtiyacı olan, fakat normalinde ailesi veya başka şahıslar tarafından bakılan kişiler için. Kısa süre bakımı Bakıma muhtaç kişinin bakımı evde veya yurtta yapılamıyorsa, kısa süre bakımevlerinde kalabilir. Burda bakım kısa bir süre için sağlanır. Geriyatrik Rehabilitasyon Amelyatlar, hastalıklar ve kronik rahatsızlıklar gençlerden çok yaşlı insanları etkiler. İyileşme sürenin uzaması ve fiziksel kayıplar çoğu zaman bunların neticesidir. Bu durum sadece yaşlıları değil yakınlarınıda oldukça etkiliyor. Işte burda Martin-Luther-Vakfı ve St. Vinzenz-Hastane birliğinde sunulan Geriyatrik Rehabilitasyon yöntemlerı devreye girer. Yaşlılar yaşam alanların ve huzurevlerin adresleri „EV“ adlı bölümünde bulunabilir. 5.2 Bakımsigorta Yardımları Kanunen bakıma muhtaçlık (bakımsigortakanunu anlamında) en az 6 ay ve belirli yardımlara ihtiyacı olmasından sonra başlıyor. Birinci bakımderecesinde günlük temelbakımında ve evidaresinde en az 45er dakika yardım ihtiyaçlığı sözkonusudur. 58 Sağlık ve Bakım NOT: Gerekli bakımın yoğunluğuna sağlık sigortaların Tıp Görevlileri (Medizinischer Dienst) ev ziyareti esnasında karar verir. Tıp görevlisi mevcut olan tüm bilgileri inceleyerek yardım ihtiyacının boyutunu araştırır. Evziyareti sırasında hastanın yakının veya bakımkurumun elemanın olması, gerekli bilgilerin çokyönlü olması demektir. Bunların yanısıra bakımgünlüğü yazmak tamamlayıcı olabilir. Bu günlükte tüm yardımların süreleri yer alıyor. İhtiyaçların araştırılmasından sonra Tıp görevlinin raporu üzerine gerekli bakım dereceleniyor. Uygun görülen bakımderecesini kabul etmiyorsanız, veya bakımkasası tarafından yazılı redcevabı gelmişse, itiraz hakkınızı kullanabilirsiniz. İtiraz hakkınızı kullandığınızda sebep göstermeniz önemlidir. Bu hakkı kullanmak ücretsizdir. Gerekli bilgi ve yardımları danışmamerkezlerinde veya bakımkasalarında bulabilirsiniz. 5.2.1 Evbakımındaki Hizmetler Ev idaresindeki bakımda değişik yardımlar sözkonusudur. Para, eşya veya ikisinden oluşan yardım vardır. Sigortalı kişi bunların arasından seçim yapabilir. Ancak bakımı yakını tarafından üstlenilmiyorsa, para yardımını talep edemez. Para yardımı Yardımın bu şekli, bakımın yakını, arkadaşı veya komşusu tarafından üstlenenlere önerilir. Bakım derecesine göre ilgili kişiye her ay bakım için kullanması şartıyla ödenir. 1. Bakımderecesi 2. Bakımderecesi 3. Bakımderecesi 205 € 410 € 665 € 59 Sağlık ve Bakım NOT: Bakım sigorta kanununa göre (§ 37) 1. ve 2. bakımderecesine ait olanlar her 6 ayda bir bakımdanışması yapmak zorundadır. 3. bakımderecesinde olanlar her 3 ayda böyle bir görüşme yapmaları gerekli. Bu görüşmelerin hedefi ilgili kişileri bilgilendirmek ve bakımın uygun olmasını sağlamaktır. Görüşme sonrasında verilen belge ilgili bakım kasasına gönderilmek zorunda. Bu belge olmayınca bakım kasaların ödemeleri durdurma veya azaltma hakları var. Eşya yardımı Eğer bakım kabullenmiş bir bakımkurumu tarafından gerçerkleştiriliyorsa, hesaplaşmalar iki kurumun arasında oluyor. Kullanılmamış ve geriye kalan paralar sigortalıya ödenmiyor. Bu paralar bakım kasasında kalıyor. 1. Bakımderecesi 2. Bakımderecesi 3. Bakımderecesi 3.a Bakımderecesi 384 € 921 € 1432 € 1918 €’a kadar (özel durumlarda) Bileşimyardımları (Para ve eşyayardımı) Bakım akraba, arkadaş, komşu tarafından yapılıyor ve bakım kurumlarıyla birlikte çalışıyorsa ödemeler bakım kurumu ve sigortalı arasında paylanıyor. Hesapörneği (1.Bakımderece ): Eşya yardımında en yüksek talephakkı Bakım kurumuna olan ödeme mesela 384 € - 288 € 96 € 96 € eşya yardımında talep hakkının %25dir. Hesap şimdi para yardımına çeviriliyor. 1. Bakımderecenin en yüksek para yardımı 205 €uro’dur. 205 €uro’nun %25, 51,25 €uro’dur. Bu rakam sigortalıya özel bakımı için ödenecek. 60 Sağlık ve Bakım 5.2.2 Yurtdışına Ödemeler Yurtdışında geçici olarak kalanlara, 6 haftaya kadar ödemeler devam ediyor. Bakım sigortayla anlaşmalı bakım uzmanı birlikte gittiği zaman, eşya yarım ödemeleri devam ettirme imkanı var. Avrupa Ekonomi alanında olma durumunda, ödemeler 6 haftadan fazlada yapılır. Eşya yardımı için özel şartlar vardır. Zamanında bakım kasanıza başvurarak bilgi almanız tavsiye edilir. 5.2.3 Bakıcıya Yardım Bakıcının izinde veya başka özel durumlarda olması sözkonusuysa, bakım kasası vekaleten gelen yeni bakıcının masraflarını senede 1 kez 1 ay boyunca ödüyor (en fazla 1.432 €) ancak eski bakıcının ihtiyaçlıya 1sene boyunca bakmış olması gerekli. Bakımın akrabası tarafından üstlenildiği durumda farklı hükümler geçerlidir. 5.2.4 Bakımyardımeşyaları Yardımların sağlık sigorta veya ilgili başka makamlar tarafından ödenme zorunluğu olmadığı taktirde, bakım kasası ev idaresinde gerekli bakım ve teknik yardımlarının masrafını ödüyor. Bu yardımlar evde yapılan bakımı kolaylaştırılmasını, ihtiyaçların, sorunların azaltmasını veya kendibaşına yaşayabilmesini sağlıyor. Not: Bakım ve teknik yardımların %10unu sigortalı tarafından ödenmesi gerekli. Yardım aleti başına en 26 €uro ödenmesi gerekli. Bu miktarı ödememe olanağıda mevcut. 5.2.5 Bakıcının Sosyalgüvenliği Haftada 30 saatten fazla çalışmayanların emekliliksigortaları devam edebilir. Ayrıca kazasigortsı ve meslğinize dönmek istediğinizde yardım sözkonusu. 61 Sağlık ve Bakım 5.2.6 Yurtbakımındaki Hizmetler Günlük bakımı Bakımihtiyaçların derecesine göre masraflar her ay eşya yardımı hesabına uygun ödenir. Kısa zaman bakımı Kısa zaman bakımın esnasında yapılan yardımlar en fazla senede 1 kez 4 hafta boyunca 1.432 €uro’ya kadar ödeniyor. Yoğunbakımı 1. Temmuz 1996’dan beri yurtta bakılan kişiler, bakım sigortası tarafından dereceye göre yardım alır. Dereceler: 1. Bakımderecesi 1023 € 2. Bakımderecesi 1279 € 3. Bakımderecesi 1432 € 3.a Bakımderecesi 1918 € (özel durumlarda) 5.2.7 Hesap Sistemi Hesaplaşmayla ilgili anlaşmalı şekiller eyalete göre değişir. Hessen’de şu an “Modulsistemi” vardır. Birçok yapılan yardım modüllerde birleştirilir ve hesaplanır. Temelbakım yardımları: Temelbakımın aşağıdaki modüller sözkonusu: küçük bakım, ayak yıkama gibi büyük bakım, tüm vücüdu yıkama gibi büyük bakımın genişleştirilmişi, banyo yaptırma gibi tuvalet ihtiyaçlarında yardım yatırma ve pozisyonlama hareket ettirme yardımı yemek yedirmede yardım yemek yedirmede genişkapsamlı yardım evden çıkarken yardım evdışında refakat etmek. 62 Sağlık ve Bakım Ev idare yardımları: Bu alandaki modüller: evi düzenlemek evi temizlemek evin temel temizliği kolay yemekler yapmak sıcak yemekler yapmak araöğün hazırlamak alış – veriş çamaşır ütü yatakörtülerini değiştirme evi ısıtmak Yardımların sağlık ve bakım sigortaları tarafından kabul edilmediği, veya yardımların yeterli olmadığı takdirde, yardım masrafları sigortalı tarafından üstlenmesi gerekli. Eğer bu mümkün değilse, ilgili sosyal yardım dairesi tarafından ödenilir. İncelemerden sonra, ödemeler ancak başvuru tarihi itibariyla yapılır. Yardımlar bazı şartlar altında farklı makamlar tarafından kanunen yapılması gerekiyor, meslek kooperatifleri, ekyardım kurumları, kaza sigortaları v.s.13 Sağlık sigortanızın bakım kasası gerekli bilgileri verir. Bilgi edinmek için diğer ilgili yerler: Arbeiterwohlfahrt Yabancılar Danışmanlığı Bay Ertuğrul Özoğul Telefon ve Fax (06181) 259-292 Hanauer Vorstadt 17-21, 63450 Hanau Görüşme saatleri (terminsiz): Pazartesi saat 14.00 – 17.00 Çarşamba saat 9.00 – 12.00 Sadece telefon danışmanlığı Perşembe saat 14.00 – 17.00 13 5 – 5.2 bölümdeki yazılar: Sağlık Bakanığın hazırladığı “Pflegeversicherung” adlı broşürüne dayanarak. Hanauer Hilfezentrale`nin Yaşlılar Danışma Merkezi, Stefan Schlett 63 Sağlık ve Bakım Caritas-Verband für den Main-Kinzig-Kreis e.V. Seniorenberatung Bay Josef Rath Telefon (06181) 9 23 35-21 İm Bangert 4, 53450 Hanau Fax 0 61 81 / 9 23 35-29 E-Mail [email protected] Istek üzerine görüşmeler italyanca, hırvatça, polonca, ingilizce, ispanyolca ve rusca yapılır. Görüşme saatleri: Cuma saat 9.00-12.00 Fachbereich für Soziale Dienste der Stadt Hanau Beratung und wirtschaftliche Hilfen Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau İlgili memurla bağlantı Stadtladen ve Sozialportal`da ve ayrıca bu telefon numaralarında (06181) 295-433 ve 295-282 kurulur. Görüşme saatleri: (kesinlikle termin gerekli) Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30 – 12.00 Çarşamba saat 15.00 – 16.30 Gesundheitsamt des Main-Kinzig-Kreises Eugen-Kaiser-Str. 9, 63450 Hanau Telefon (06181) 292-2434 Fax 0 61 81 / 292-2460 Hanauer Hilfezentrale Altenberatung Bay Stefan Schlett Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Fax 0 61 81/ 2902-390 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 2902-376 Görüşme saatleri: Salı saat 10.00 - 12.00 ve termin üzerine (ev ziyaretleride yapılır) 64 Sağlık ve Bakım Leitstelle für Ältere Bürgerinnen und Bürger des Main-Kinzig-Kreis Bayan Bärbel Gregor, Bay Heinrich Fieres, Bayan Sandra Schüssler Gartenstr. 5-7, 36381 Schlüchtern Fax 0 66 61 / 9 70 61 95 Telefon 0 66 61 / 9 70 61 60 E-Mail [email protected] Sozialportal Rathaus Foyer Bayan Heike Fey, Bayan Ursula Maier, Bayan Beatriz Rivera-Ramirez Telefon (06181) 295-726, 295-727, 295-728 Fax 0 61 81 / 295-8020 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi ve Cuma Salı, Çarşamba, Perşembe saat 8.30-13.00 saat 8.30-16.30 Sozialverband VdK, Ortsverband Hanau Bay Adam, Bay Lentz, Bay Lorenz Schlossplatz 2, 63450 Hanau Telefon (06181) 2 10 96 Görüşme saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe saat 9.00 - 12.00 ilk görüşme ücretsizdir (ayın ilk Salı günü ancak termin üzerine) Stadtteilbüro Weststadt/Kesselstadt Burgallee 26, 63454 Hanau Fax 0 61 81 / 5 07 18 83 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 5 07 18 78 Görüşme saatleri telefonda bilidirilir. Bürosaatleri: Pazartesi, Çarşamba, Cuma saat 8.00 – 13.00 65 Sağlık ve Bakım Daha fazla bilgiler: Behindertenbeauftragte (Özürlü kanunu ile ilgili tüm bilgiler) Bayan Doris Peter, Bay Udo Lentz, Bay Wolfgang Lorenz Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Oda 27 Görüşme saatleri: ayda her 2. Salı günü saat 9.30 – 11.30 ayda her 4. Salı günü saat 16.00 – 18.00 Telefon (06181) 295-846 Bürgersprechstunde des Versorgungsamtes (Özürlü kanuna göre özürlüğün belirlenmesi ve belgelenmesi) Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Oda 27 Ayda ilk Çarşamba günü saat 13.00 – 17.00 Önce telefonla görüşmeniz gerekli dosyaların hazırlanması için önerilir. Hessisches Amt für Versorgung und Soziales Frankfurt am Main -Außenstelle GelnhausenHailerer Str. 24, 63571 Gelnhausen Telefon 0 60 51 / 485-0 Fax 0 60 51 / 485-71 5.3 Mobil Rehabilitasyon Sağlık jimnastiği ve ergoterapi seyyar rehabilitasyon alanına girer, bu tedavi şekilleri doktor tavsiyesi üzerine ilgili sağlık sigortaları tarafından ödenir (kendinize düşen payı unutmayın). Seyyar rehabilitasyon elemanları evziyaret bazında hizmet vermekte. Bu tedavilerin hedefi hastalık nedeniyle eksilen fonksyonların geliştirilmesi ve sabitleştirilmesidir. 66 Sağlık ve Bakım Bilgilendirmede görevlerin arasında bulunmakta, yardımcı eşyaların kullanması ve evde gerekli değişikliklerin gerekliliğiyle ilgili bilgilendirme gibi.14 Hanauer Hilfezentrale Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2902-390 E-Mail [email protected] İnternet http://www.hilfezentrale.de Telefon (06181) 2 22 22 5.4 Yemek Hizmetleri 5.4.1 Eve Getirilen Yemekler Öğün yemek servisleri aliş-veriş ve yemek yapmada zorluk yaşayan yaşlı insanlara günde bir sıcak öğün sunmak için çalışır. Öğünler derindondurulmuş haftalık veya günlük ve ısıtılmış bir şekilde getirilir. Belirli sınırları geçmeyen gelirlilere, Main-Kinzig-Kreis ve Hanau Belediyesi yardımda bulunuyor. Fiyat ve yardım hakkındaki bilgileri ilgili makamlardam öğrenebilirsiniz.15 AHK Kremer GbR Bayan Knauf Telefon 0 61 85 / 8 18 00 Am Pflanzenrain 12, 63456 Hammersbach Fax 0 61 85 / 81 80 29 E-Mail [email protected] Albert Günther Soziale Dienste Bay Grabenau Telefon (06181) 1 89 97 09 Ulmenweg 1, 63452 Hanau Fax 0 61 81 / 18 36 75 E-Mail gü[email protected] 14 15 Main-Kinzig-Çevrenin Leitstelle für ältere Bürger Main-Kinzig-Çevrenin Leitstelle für ältere Bürger 67 Sağlık ve Bakım Arbeiter-Samariter- Bund Großkrotzenburg Bayan Schaak Telefon 0 61 86 / 77 77 Schulstr. 9, 63538 Großkrotzenburg Fax 0 61 86 / 91 21 11 E-Mail [email protected] Ev. Kirchenbezirk Am Limes / Großauheim Bayan Christa Goede Telefon (06181) 5 36 66 Theodor-Heuss-Str.1, 63457 Hanau Fax 0 61 81 / 5 36 66 E-Mail [email protected] Hanauer Hilfezentrale Bayan Nachtigall Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 29 02 90 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 2 22 22 Pflegezentrum Steinheim „Mainterrasse“ GmbH M. Maas Telefon (06181) 6 67 20 Kirchstr. 4-6, 63456 Hanau Fax 0 61 81 / 6 67 21 11 E-Mail [email protected] 5.4.2 Öğlemasaları Öğlen masaları ihtiyaçlı kişilerin, günlük öğlen yemeklerini uygun fiyatlı ve farklı insanlarla oluşan bir ortamda yenilmesine imkan verir. Aşağıdaki telefon numaralarını arayınca ücret ve yemek saatleri hakkında bilgi alabilirsiniz. Düşük geliri olanlara Main-Kinzig-Kreis maddi yardımda bulunuyor. Gerekli bilgiler ilgili kurumlardan alınabilir.16 16 68 Main-Kinzig-Çevrenin Leitstelle für ältere Bürger Sağlık ve Bakım Ausbildungsbüro Bayan Gabriele Brenner Nussallee 29, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2 03 62 Kathinka-Platzhoff-Stiftung -DiakoniezentrumBayan Schein Französische Allee 12, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 25 90 75 Telefon (06181) 50 88 35 Telefon (06181) 25 90 62 Lichtblick „Gesegnete Mahlzeit“ Bayan Pleß Telefon (06181) 95 29 50-12 Alte Johanneskirche 1, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 95 29 50-17 E-Mail [email protected] Martin-Luther-Stiftung Bayan Bunge Telefon (06181) 20 02-126 Martin-Luther-Anlage 8-12, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2902-150 E-Mail [email protected] Stiftung Althanauer Hospital Altenwohnanlage „Anton-Calaminus-Haus“ Bay Becker Telefon (06181) 295- 653 Lothringer Str. 13, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 295-631 E-Mail [email protected] Wohnstift Hanau Bayan Yvonne Lach Lortzingstr. 5, 63452 Hanau Fax 0 61 81 / 802-550 Telefon (06181) 802-559 69 Sağlık ve Bakım 5.5 Evden Yardım Çağırma Sistemleri Evden acil yardım çağırma sistemi, acil durumlarda telefona bağlı aletin basit bir düğmenin basmasıyla veya kolye gibi boğaza takılan aletle sinyal vererek yardım cağırma imkanını sağlar. Bu şekilde yaşlı, hasta ve özürlü insanların kendi evlerinde yaşamasını kolaylaştırıyor. Evden acil yardım cağırma sistemi yardımaleti olarak bakımsigortalar tarafından kabul görmüştür ve belli şartlar altında masrafı üstleniliyor. Bakıma muhtaç ve düşük gelirli olan kişiler MKK’den talep edebilirler. Gerekli bilgileri aşağıdaki yerlerden alabilirsiniz.17 Arbeiter-Samariter-Bund Großkrotzenburg Bay Kaufhold Telefon 0 61 86 / 77 77 Schulstr. 9, 63538 Großkrotzenburg Fax 0 61 81 / 91 21 11 E-Mail [email protected] Deutsches Rotes Kreuz, Kreisverband Hanau e.V. Bayan Buchholz Telefon (016181) 1 06 14 Feuerbachstr. 47-49, 63452 Hanau Fax 0 61 81 / 10610 E-Mail [email protected] Johanniter Unfallhilfe e.V. Kreisverband Main-Kinzig Friedberger Str. 9, 63452 Hanau Fax 0 61 81 / 9001-099 Telefon (06181) 9001-012 Postanschrift: Postfach 300340, 63090 Rodgau 17 70 Main-Kinzig-Çevrenin Leitstelle für ältere Bürger Sağlık ve Bakım Leipold Lifeguard GmbH Bay Leipold Am Bornrain 16, 63589 Linsengericht Fax 0 60 51 / 48 12 41 E-Mail [email protected] Malteser-Werke GmbH Bay Frank Zum Wartturm 15, 63571 Gelnhausen Fax 0 60 51 / 9293-80 E-Mail Thomas.Frank@maltanet-de Telefon 0 60 51 / 4 81 20 Telefon 0 60 51 / 9293-60 5.6 Yasal Temsilci Psikolojik sorunlu, zihinsel ve bedensel özürlü yetişkin insanların, yardıma muhtaç ve kendi işleriyle ilgilenemeyen kişilere kanunen yasal temsilcisi (§ 1896 BGB) verilir. Temsilciliğin arasında menkul kiymetlerlerin satışları veya kira anlaşmaları ve tibben gerekli tedavi yöntemleri olabilir. Böyle bir velayetin sözkonusu olması için, Asliye hukuk mahkemesi tarafından birçok ilgili yerlerin dinlenmesinden sonra verilen karara göre, bakım dairesi tarafından uygun bir temsilcinin bulunması gerekmekte (akraba çevresinden gönüllü kişiler veya görevli temsilci olabilir). Kanunlara göre temsilci ancak ilgilenmesi gereken alanlarda devreye girer. Bunların hangileri olduğuna ancak mahkeme karar verir. Temsilciliğin süresi en fazla 5 yıl sürebilir, ondan sonra tekrar bir incelemeye girer. Bu inceleme sonucu ya süreli uzatılır yada kaldırılır. Temsilci ilgili şahısın lehine ve mümkün olduğu kadar şahısın arzularını yerine getirecek sekilde çalışması gerekir. Yasal velayeti üstlenen kişi sürekli mahkeme kontrolü altındadır.18 18 Yazı: Caritasın Yaşlılar Danişma Merkezi, Josef Rath 71 Sağlık ve Bakım Hanauda ilgili mahkeme: Amtsgericht Hanau Nussallee 17, 63450 Hanau Telefon (06181) 297-0 Bilgi alabileceğiniz yerler: Betreungsverein Main-Kinzig e.V. Bayan Angelika Ulrich Telefon 0 61 84 / 5 47 15 Am Altenzentrum, 63517 Rodenbach Fax 0 61 84 / 95 34 89 E-Mail [email protected] Geschäftsstelle der Betreuungsbehörde Eugen-Kaiser-Str. 9, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 292-2927 Telefon (06181) 292-2455 5.7 Vekalet ve Beyan Kendi işlerinizi idare edememe durumunda (kaza sonrası, ağır hastalık veya zihingücü kayıbına uğrama gibi) tedbir alınabilir. Kendi arzunuza göre davranılması için aşağıda belirtildiği gibi beyanda bulunabilirsiniz. Tedbir Beyanı Bu vekalet şahsi bir beyandır. Mahkeme kontrolü altında olmadığı için, güvendiğiniz birine vermeniz önerilir. Bunlar çoğu zaman arkadaş ve akraba çevresinden oluyor. Resmi geçerliliği zorunlu olmadığından dolayı, tastikli olması daha etkin olabilir. Vekaleti veren kişinin medeni haklarını kullanabilme durumunda olmas şarttır, aynen vekaleti üstlenen kişinin gönüllü olması gibi. Vekaletin bölümlere dağılmasıda mümkündür, tüm beyanınızı tek bir kişiye veya değişik bölümler halinde değişik kişilere vermeniz mümkündür. 72 Sağlık ve Bakım Bakım Beyanı Bu vekalette ilgili şahıs, bakıma muhtaç kalma durumunda arzu ve isteklerini belirtir. Tastikli olması gereksiz, fakat vekaletname Asliye Hukuk Mahkemesine verilmesi şarttır. Geçerliliğe girmeden hakim ve doktor tarafından incelenenir ve hangi alanlarda yetkinin olduğu belirlenir. Dava sırasında hakim ve vekaleti üstlenen kişi vekaltnameyi gözönünde tutmalaları gerekir. Vekaletname mahkeme kararıyla devreye girer ve kontrol altındadır. Hasta Beyanı Karar gücünü yitirme durumunda bu beyyanname doktor için önemli bir yardım sağlayabilir. Beyyanın bu şeklinde genellikle yaşami veya acıyı uzatan tedavilerin ilgili şahıs tarfından belirlenir. Ancak aktif ölüm yardım isteği sözkonusu olamaz. Belli durumlarda doktor beyyannamesine aykırıda davranabilir. Sözkonusu olan bu vekaleti evdoktorunuz ve mümkünse güvendiğiniz bir insanın yardımıyla hazırlamanız daha emniyetli olabilir. Vekaletnamenizin en yakın tarihli olması önemlidir. Bunu gerçekleştirmek için her sene veya muhtemel hastanegirişlerinde tarih ve imzanin yenilenmesi mümkündür. Özel isteğiniz ve arzularınızı belirtmeniz akıllıca olabilir. Şahsi fikirleriniz ve bu fikirlerinizin gelişimini belirgin bir sekilde açıklamanız şarttır. Çoğu zaman farklı vekaletnameler birleştirilir ve tek bir kişiye verilir, bu şahısta doktorun uyguladığı metodları inceleme altına alabilir.19 Gerekli bilgiler ve örnekformları: Geschäftsstelle der Betreuungsbehörde Eugen-Kaiser-Str. 9, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 292-2927 19 Telefon (06181) 292-2455 Yazı: Caritasın Yaşlılar Danişma Merkezi, Josef Rath 73 Sağlık ve Bakım Betreuungsverein Main-Kinzig e.V. Am Altenzenrum, 63517 Rodenbach Telefon 0 61 84 / 5 47 15 Fax 0 61 84 / 95 34 89 E-Mail [email protected] Arbeitsgemeinschaft Hospiz Bayan Olbrich Altstr. 24, 63450 Hanau Telefon (06181) 9 23 35-31 Seniorenbüro der Stadt Hanau Bayan Barbara Heddendorp Bay Klaus von der Emden Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 294-631 E-Mail seniorenbü[email protected] Görüsme saatleri: Sali, Carsamba, Persembe Carsamba 74 Telefon (06181) 295-292 Telefon (06181) 295-557 saat 9.00 – 12.00 saat 14.00 – 17.00 ve termin üzerine Boş Zaman Iş hayatından ayrıldıktan sonra boş vaktinizi istek ve meraklarınıza göre değendirebilirsiniz. Mesela çevrenizdeki bir takım gruplara katılabilirsiniz ve yenilikler başlatabilirsiniz. Eski yeteneklerinizi aklınıza getirerek sanat ve elsanatı ağırlıklı çalışmalara başlayabilirsiniz. Mesleğinize hobi bazında veya baskalarının yararlanması için devam ettirebilirsiniz. 6.1 Gönüllü Çalışmalar (Hayat) tecrübeniz ve bilgileriniz toplum için önemlidir. Başkalarınında bilgi ve tecrübelerinizden faydalanmasına ne dersiniz? Haftada bir kez, ayda iki kez veya senede bir hafta - zamanlamayı kendiniz belirleyebiliyorsunuz. Bircok olanak vardır: çocuklara kitap okumak, çocuklarla oynamak vs. müzelerdeki çalışmalara yardım etmek doğa ve hayvanların dünyasıyla ilgilenmek muhtaç insanlara destek veren organizasyonlara yardımcı olmak yurtdışına yapılan yardım transporlarını düzenlemek ve eşlik etmek gençlikgruplariyla ilgilenmek Yaşlılar büronun (Seniorenbüro) çalışmalarında yardımcı olmak Freiwilligen Agentur Hanau Bayan Fuchs, Bayan Dunkel Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 295-1797 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe Çarşamba Telefon (06181) 295-1653 saat 9.00-12.00 saat 14.00-17.00 ve termin üzerine 75 Boş Zaman Seniorenbüro der Stadt Hanau Bayan Barbara Heddendorp Rathaus, Am Markt 14-18, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 295-631 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe Çarşamba Telefon (06181) 295-292 saat 9.00 – 12.00 saat 14.00 – 17.00 ve termin üzerine 6.2 Eğitim Eğitim ve kendini yetiştirmek için birçok imkan vardır. Özellikle yaşlılara hitaben birçok imkan mevcuttur. Mesela yabancı lisan öğrenmek, tiyatroya gitmek, birlikte kitap okumak, kitap yazmak, üniversiteye gitmek ve tecrübelerinizden başkalarının faydalanması gibi. Bilgi almak için Hanau’daki kurumlar: Arbeiterwohlfahrt (işçiyardımı), Kath. Familienbildungsstätte (katolik aile eğitim merkezi), kilise cemaatleri, camiler, Seniorenbüro (Hanau Belediyenin Yaşlilar Bürosu), Senioren Union (Yaşlılar birliği), Stadtteilzentrum Süd-Ost, dernekler, Volkshochschule (Halk Eğitim Okulu), vs. (bölüm sonundaki bilgilere bakınız). Üniversiteeğitimi hakkında aşağıda belirtilmiş yerden bilgi alabilirsiniz: Univesität des 3. Lebensalters an der Johann-Wolfgang-Goethe-Universität Frankfurt Robert-Mayer-Str. 5 (Senckenbergalanın köşesinde) 3. kat Odanumarası 330 Telefon 0 69 / 798-2 30 84 Fax 0 69 / 798-2 89 75 E-Mail [email protected] 76 Boş Zaman Görüşme saatleri: Pazartesi Salı, Çarşamba, Perşembe saat 10.00 – 12.30 ve 13.30 – 15.30 saat 9.30 – 12.00 Kitap Okumak Şehir kütüphanesinde (Stadtbibliothek) konular hakkında yeterince bilgi mevcuttur. Kitapların yanında, teyip ve video kasetleride bulunur. Ayrıca değişik lisanlarda kitaplar var. Bazı zamanlarda kendi kitaplarından okuyan yazarlarla karşılaşabilirsiniz. Böyle etkinlikler gazetede bildirilir. Stadtbibliothek Hanau Schlossplatz 2, 63450 Hanau Telefon (06181) 295-914 Açılış saatleri: Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma Cumartesi Stadtbibliothek Grossauheim Alte Langgasse 9, 63457 Hanau Açılış saatleri: Salı, Çarşamba, Cuma Perşembe saat 10.30 – 18.00 saat 10.30 – 13.00 Telefon (06181) 529-29 saat 15.00 – 18.00 saat 10.30 – 13.00 ve 15.00 – 17.00 6.3 Spor ve Sağlık Yaşlılıkta sağlık konusu daha çok önem kazanır. Bunun içinde spor yapmak gerekli. Yaşlıların spor yapma imkanları oldukça geniştir. Mesela: bel okulu (Rückenschule), jimnastik, walken, yoga, su jimnastiği vs. Danslara veya bisikletturlarına katılma olnağıda mevcuttur. Bunun yanında sağlıklı beslenme kursları vardır. Hanau`un değişik kurumları spor ve sağlık konusuyla yakından ilgileniyor: DRK (Alman Kızıl Hacı), Fachbereich Sport und Kultur 77 Boş Zaman der Stadt Hanau (Hanau Belediyenin spor ve kültür kolu), aile eğitimmerkezlerı, kilise cemaatları, Seniorenbüro der Stadt Hanau (Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu), dernekler, Volkshochschulen (Halk Egitimmerkezleri) (diğer bilgiler bölüm sonunda). 6.4 Görüşme ve Buluşma Yerleri Geziler Grupta yapılan geziler şehir ve ülkeler hakkındaki bilginizi genişlemenin yanında arkadaşlıkların yoğunlaşması ve yeni arkadaşlıkların oluşmasını sağlayabilir. Bu gezilerin bazıları sağlıkuzman eşliğindede yapılabiliyor. Düşük gelirlilerin maddi yardımı almaları mümkündür. İlginç gezi ve seyehatler hakkında bilgileri bu kurumlardan alabilirsiniz: Arbeiterwohlfahrt (işçiyardımı), Caritasverband, Diakonisches Werk, DRK, Ehrenamtliche Seniorenbetreuung, kilise cemaatlerı, Seniorenbüro der Stadt Hanau (Hanau Belediyesi Yaşlılar Bürosu), Senioren Union (Yaşlılarbirliği), SPD 60plus, VdK, dernekler, Volkshochschule (Halk Eğitim Merkezi), vs. (diğer bilgiler bölüm sonunda). Buluşmayerleri, Kulüp ve Dernekler Bağlantı kurmanın ve sohbetli ortamlarının Hanau`daki imkanlarını öğrenmek isteyen kişiler aşağıdaki yerlere başvurabilirler: Arbeiterwohlfahrt (işçiyardımı), Caritasverband, Diakonisches Werk, DRK, kilisecematleri, camiler, Seniorenbüro der Stadt Hanau Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu), Yaşlılar kulüpleri, Senioreninitiative Grossauheim, Senioren Union, SPD 60plus, Stadtteilzentrum Süd-Ost, VdK, dernekler vs. Birçok gurbetçi kendi derneğini kurdu. Bunların arasında kültürel, dini içerikli, siyasi, alman-yabancı dernekleri, dostluk ve spor dernekleri yer almakta. Hanau`da birçok farklı dernekler buluşma imkanını sağlıyor. (bölümsonundaki bilgilerdede dikkat edin) 78 Boş Zaman Muhtemelen sizde kendi derneğinizi kurmak isterseniz, ve çevrenizde sizin gibi düşünen memleketliniz de olabilir, hatta belki maddi yardımlarda sözkonusu olabilir. Bilgiler: Geschäftsstelle des Ausländerbeirates Bay Wolfgang Schwab Bayan Hülya Yadigar Steinheimer Str.1b, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 295-797 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 295-578 Telefon (06181) 295-779 Derneklerin çoğunu Hanau Belediyenin derneklerlistesinde bulabilirsiniz ve Stadtladen ve Stadtteilladenlerden temin edebilirsiniz. (açılış saatleri 11. bölümde ve internette: www.hanau.de). Telefonkitabında Hanau ve Main-Kinzig-Çevre bölgelerin tavsiye broşüründede adres bulabilirsiniz. Ayrica basın ve afişler yardımıyla ilan edilir.20 20 Yazı: Essen Belediyenin „Seniorenwegweiser für ältere Migranten und Migrantinnen“ adlı broşürüne dayanarak. İnceleme: Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Gertrud Körner ve Geschäftsstelle des Ausländerbeirates, Wolfgang Schwab ve Stadtteilzentrum Süd-Ost, Selim Karanlık 79 Emniyet Main-Kinzig-Çevresi ve polisuzmanları şahsi emniyetiniz için özel yöntemler gerçekleştirdi. Bunun nedeni, toplumun emniyette olma ihtiyacinin yükselmesidir. Özellikle yaşlı insanların buna ihtiyacı var. Korkuları bazen okadar büyük oluyorki, evi ancak işleri olduğunda terk ettikleri olabilir. Kötü bir gelişme, çünkü: korkulu yaşamak yalnızlığı birliğinde getirir, özellikle yaşlılıkta! Korkuların gelişmesini engellemek için polis tarafından yaşlıların emniyet konusundaki sorunlarıyla ilgilenen özel eğitimli emniyet uzmanekipleri kuruldu.. Şu an için Main-Kinzig böldesinde 16 uzman vardır. Emniyet uzmnaların hizmeti: Konular hakkında ücretsiz bilgilendirme: hırsızlık, yalandolan ve yağmacılığı önlemenin yolları ve davranış biçimleri trafiktehlikeleri hakkında bilgilendirme polisin ne zaman ve nasıl cağırıldığını açıklamak Emniyetuzmanların yapmak istedikleri: Nefsi müdafaa`nin yolları Emniyet duygusunu kuvetleştirmek Emniyet alanında gerekli bilgi ve hareketleri sunmak1 1 Yazı: Polizeipräsidium Südosthessen tarafından hazırlanan „Sicherheitberater für Seniorinnen und Senioren“ adlı el ilanına dayanarak. İnceleyen: Hanau Belediyesi Yaşlılarbürosu, Gertrud Körner. 80 Emniyet Bilgiler: Polizei Hessen-Polizeipräsidium SüdosthessenPolizeiladen Offenbach Bay Horst Reuel Telefon 0 69 / 80 98 12 32 Wilhelmsplatz, 63065 Offenbach a.M. E-Mail [email protected] Sicherheitsberater im Raum Hanau Bay Ludwig Gaul Bayan Karin Schmidt Bayan Ingrid Bernath Hanauer Hilfe Beratung für Opfer und Zeugen Bayan Edith Domokosch-Jeske Bayan Elke Wolf Salzstr.11, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2 48 75 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma Pazartesi Perşembe Telefon (06181) 3 23 87 Telefon (06181) 8 43 88 Telefon (06181) 7 34 31 Telefon (06181) 24 87 1 Telefon (06181) 22 026 saat 9.00 – 12.00 saat 15.00 – 17.00 saat 17.00 – 18.30 Görüşme saatlerin dışında telesekretere not bırakılabilirsiniz. Elemanlarımız sizi derhal arayacaklar. Weißer Ring Hilfsorganisation für Kriminalitätsopfer und ihre Familien Bay Horst Diehl Paul Gerhard Str.27a, 63457 Hanau Telefon (06181) 5 27 30 Fax 0 61 81 / 5 68 05 Görüşmeler termin üzerinedir. 81 Miras Konuları Ölümü kimse severek düşünmez. Fakat genç veya yaşlısı için kendinde ait olan servetin ölümden sonra ne olacağını belirtmesi önemlidir. Alman Miraskanunu Alman Mirazkanunu 400 paragrafın üzerinde düzenlenmiştir. Bu yüzden kisa özetler vermekten kaçındık. Ancak vefat edenin son arzusunun yerine gelmesi bir temel haktir, tabiiki vasiyetnamenin olmasi sözkonusuysa. Belirli kişilerin miras almaya hakkı vardır: eşi çocukları gerekirse torunları anne, baba ve kardeşlerı. Vasiyetnamenin olmayınca, miras kanun tarafından belirlenmiş sıraya göre dağıtılır. Vasiyetname Vasiyetname şekilleri: 1. Kendiniz yazmiş olduğunuz özel vasiyetname. Bu şekil biraz riskli olabilir, çünkü hatalı, çelişkeli ve belirsizlikler olabilir, bunlarda miraskavgalarına yol açabilir. Dolayısıyla avukat veya notere başvurmanız önerilir. 2. Resmi vasiyetname hazırlama imkanida mevcut. Noter tarafından hazırlanr ve ilgili Tereke Mahkemesinde muhafaza edilir. Belirsizlikler bu şekilde önlenir ve kayıp olma tehlikesi oluşmaz, ayrıca mirasdavalarının süresi kısalır. 3. Memleketinizde servet ve menkul kiymetiniz varsa, sözkonusu vasiyeti ilgili konsolosluğunuzda hazırlatıp ve muhafaza ettirebilirsiniz. 82 Miras Konuları NOT: Alman Uluslararası Özelkanununa göre, vefatı sırasında Almanyada bulunan kişinin mirasıda o ülkeye göre düzenlenir. Alman vatandaşı değilseniz eğer, vekaletin özellikleri incelenir. Genelde kanunlar devletler arası düzenlenmiştir. Bu yüzden öneriyoruzki: Miras konularında ve vasiyetname hazırlamada yardım almanızı öneriyoruz. Özelkanun ve Uluslararası Özelkanunla ilgili sorular hukuk uzmanları tarafından düzenlenebilir.22 22 Yazı: Essen Belediyenin „Seniorenwegweiser für ältere Migranten und Migrantinnen“ adlı broşürüne dayanarak. İnceleme: Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Gertrud Körner 83 Ölüm ve Defnedilme Zamanı geline huzur içinde ve sevdiği insanların arasında ölebilmeyi herkes ister. Bu zor zamanda ağırhasta ve yakınların desteğe ve ilgiye ihtiyaci olur. Hospizhareketi bu arzuların ve ihtiyaçların yerine gelmesi için çalışmakta. Düzenli olan evziyaretlerinde zor durumda olanları dinleyerek, ilgi gösterek, destek verilir.23 9.1 Refakatçılık Hanau Hospizişbirliği gönüllü refakatçılığı seyyar bir şekilde kendine vazife edinmiştir. Eğitimli Hospizçalışanlar yardımlarını özel durumlara göre ketum ve ücretsiz olmak üzere sunar. Muhtemel yardımlar: ağırhastaları sıkça ziyaret etmek ağırhastanın yaşamını kolaylaştırmak için gerekli yardımları sağlamak kritik durumlarda hastanın yanında gece nöbetleri bakımı üstlenen yakınları destlemek için kısıtlı süre için bakımı üzerlenmek spiritüell sohbetlere açık olmak yas tutan kişilere destek AGH`ya (Hospiz çalışmagrubu) her vatandaş başvurabilir. Din, ırk, cinsiyet ve hastalık çeşitlerinde ayırım yapılmaz.24 Arbeitsgemeinschaft Hospiz Bayan Olbrich 23 Telefon (06181) 923 35-31 Yazı: Hospiz Çalışmabirliği (AGH) tarafından hazırlanan “Wegbegleitung in schwerer Krankheit” adlı elilanı 24 Yazı: yukarıya bakınız 84 Ölüm ve Defnedilme Bilgiler: Caritas-Verband für den Main- Kinzig-Kreis e.V. Seniorenberatung Bay Josef Rath Telefon (06181) 9 23 35-21 Im Bangert 4, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 9 23 35 – 29 E-Mail [email protected] Görüşme saatleri: Cuma saat 9.00 – 12.00 ve termin üzerine İstek üzerine italyanca, hırvatça, polonca, ingilizce, ispanyolca ve rusça görüşmelerde yapılır. 9.2 Defnetme „Yaşam süresinde gösterilen sevgi ve saygıyı, ölümdöşeğindede gösterilmeli.“ Sevilen bir insanın ölümünden sonra doğal olarak yakınları üzüntülü ve çaresiz olduklarından gerekli adımları atmayı düşünemez. Böyle bir durumun hazırlığını yapmak şüphesiz kimse istemez. Yinede gerekli adımlar hakkında bilgilenmek gerekebilir. 9.2.1 Ölümden Sonra Gerekli Adımlar evde ölümde doktorun ölümü belgelemesi için çağırılı, hastanede veya huzurevinde vefat edilmişse ölümbelgesi kurum tarafından hazırlanır. Kazasonrası, yaşlılıkta, cinayetsonucu ölümlerde, ölümbelgesini savcılıktan talep edebilirsiniz. ölümü nufüs dairesine (Einwohnermeldeamt) bildirmek zorundasınız. ölümbelgesini evlenme dairesinden talep edebilirsiniz 85 Ölüm ve Defnedilme hayat ve kaza sigortaları ve emeklisigortası hemen haberdar edilmesi gerekir ilgili konsolosluğuna bildirilmeli. Gömülmek istediğiniz yeri kendiniz belirtmeniz gerekir. Defnin şekli ve yeri vefat eden kişinin arzusuna bağlıdır. Ölenin istekleri belirlenmemişse, ilgili kararlar yakınları tarafından verilir. Vefat eden kişi ikametin olduğu yerde defnedilecekse, mezarlıktan yer talep edilmesi gerekli. Gurbetçiler coğunlukla kendi memleketinde gömülmek ister. Bu bağlantıda transfer ve formalite işlemlerı gündeme çıkıyor. Dolayısıyla tecrübeli cenaze vakıfların görevlendirilmesi önemlidir. Defnedilme şeklini belirlemeniz gerekli, değişik usulleri vardır: toprak defini ateş defini deniz defini anonim defini. Gerekli işlemleri ilgili kişinin yakınları sırasına göre başlatabilir (eşi, evlat ve eşleri, torunları, yakın akraba ve nışanlısı). Genişkapsamlı bilgilendirme ve organizasyonda yardım cenaze vakıfları profesyonelce üstlenir. Formalite işleriylede genellikle bu vakıflar ilgilenir. Gerekli evraklar (vefat eden kişiye ait) bekarlarda: doğumkarnesi ve pasaport / Personalausweis evlilerde: evlenmekağıdı, pasaport boşanmış olanlarda: evlenmekağıdı, boşanma kararı veya doğumkarnesi ve pasaport dul kişilerde: evlenme kağıdı ve ölümbelgesi, pasaport. 86 Ölüm ve Defnedilme 9.2.2 Yurtdışında Defin Amanyadaki cenaze vakıflar gerekli formalitelerin ferine getirdikten sonra cenazeyi yurtdışına götürebilirler. Ölü kaldırıcı mesleği Almanya`da kabul edilen eğitimli meslekler arasına girer. Bu yüzden güvenerek cenaze vakıflarına basvurabilirsiniz. Ancak cenazeyi yurtdışına götürmede oluşan masrafların arasındaki farklılıkları göz önüne alınması önerilir. Bundan dolayı konsolosluk veya danışmamerkezlerine uygun cenaze vakıfların adreslerini alabilirsiniz. Yurtdışına transferlerde gerekenler: Ordnungsamttan alınan ölümpasaportu (Leichenpass) gerekli ülkenin ilgili konsolosluğuyla bağlantı sağlamak konsolosluktan belgeler Transferlerde bunlara dikkat edin: Nakiller genellikle uçakla gerçekleştirilir. Ardından memleketinde defnedilir. Ancak nakliyede gecikmelerde oluşabilir. Mesela uçağın geç hareket etme veya iptal edilme durumu gelişebilir. Bu durumda tazminat talebinde bulunamazsınız. Bundan dolayı muhtemel bir gecikmeyı zaman planınızda yer bulsun. Yolculuk ve defin arasında yeterince zamanın bırakılması önerilir. 9.2.3 Islam Usulü Definler Hessen eyaletin İslam dini cemaatının Fiqh – Konseyin (Islamische Religionsgemeinschaft Hessen, IRH) tavsiyelerine göre, vefat eden müslümanların cenazemerasimleri ibadet şartlarına uygun gerçekleştirilir: aynı cinsiyeti taşıyan bir müslüman tarafından yıkanması ölünün belli şekilde kefenlenmesi cenaze namazının kıllınmasi (salat-ul-dschanaza) en yakın zamanda defnedilmesi 87 Ölüm ve Defnedilme mezarlığın ölçüleri: derinlik: en az yarım insanın boyunda uzunluk: en az tüm insanın boyunda genişlik: yaklaşık bir insanın genişliğinde (ayriyeten kıbleye doğru olan bir hücrenin olması gerekli) mezardaki yatmapozisyonu: sağ taraftan, yüzü kıbleye dogru olması geremekte. Almanya`daki istikameti güney-doğudur. Cenazenin sırf kefenle örtülmesi şeklinde (tabut v.b. kullanılmaz). Kaynak: IRH Hanau Merkezmezarlığında 2001 yılında müslümanlara özel bir alan verilmiştir. Ancak tabutsuz defnedilmek, mezarlik yönetimi tarafından kabul edilmiyor. „Islam usulü definler“ hakkında aşağıdaki yerlerden bilgi alabilirsiniz: Friedhofsverwaltung der Stadt Hanau Birkenhainer Str. 2, 63450 Hanau Telefon (06181) 39 91 16 Behlül Yilmaz Muslimischer Arbeitskreis Hanau (MAH) Brandenburgstr.39, 63450 Hanau Telefon 0173 / 3 11 34 67 E-Mail [email protected] (Türkisch) Islamischer Verein e.V. Gärtnerstr.30, 63450 Hanau DITIB Moschee Leipzigerstr.30, 63450 Hanau Telefon / Fax (06181) 25 15 88 Telefon (06181) 3 78 80 (Türkisch) Islamischer Kulturverein Hanau Lamboystr.6, 63450 Hanau Telefon (06181) 1 37 59 (Arabisch) Islamischer Arbeiterverein e.V. Industrieweg 3, 63450 Hanau Telefon (06181) 3 97 93 88 Ölüm ve Defnedilme Bosnischer Verein Hanau Sandeldamm 30, 63450 Hanau Telefon (06181) 18 14 05 (Arabisch) Islamisches Informations- und Jugendzentrum Sandeldamm 30, 63450 Hanau Telefon (06181) 1 80 14 35 Tunesisch-Deutscher Kulturverein Kopernikusstr. 45, 63450 Hanau Mobil 0175 / 1 94 71 18 Telefon (06181) 25 68 17 Islamische Religionsgemeinschaft Hessen (IRH) Postfach 160123, 60064 Frankfurt / M Telefon 06 41 / 9482-183 E-Mail [email protected] “Islam Usulü Definler” bölümü Hanau Müslüman Çalışmabirliği (Muslimischer Arbeitskreis Hanau, MAH) beraberliğinde hazırlanmıştır. 9.2.4 Masrafları Cenaze törenlerinde oluşan masraflar: cenaze vakfına ödemeler, mesela tabut, tabut içi kılıflama, yıkamamasrafı, kefen ve tranfer masrafları yerel mezarlık ücretleri mezarlığı sekillendirmenin masrafı, mezartaşı gibi Örnekler: Basit bir defnin toplamtutarı yaklaşık 2500 €uro`dan (sıramezarı) 5000 €uro`ya (ikilimezar) kadardır. Tahnit yaptırma ücretleri yaklaşık 250 €uro`dur. Uçak transferlerin ücreti (mesela Frankfurt / İstanbul arası), yaklaşık 2000 €uro kadar olabilir (2003 sonbahardaki durum). 89 Ölüm ve Defnedilme Not: Masrafların ödenebilmesi için zamanında hazırlık yapmanız önerilir. Daha önce ölümsigortalananların masrafları (yıkama, uçaktransferi ve cenazetöreni gibi) ölümsigortalar tarafından üstlenebilir. Sağlıksigorta üyelerin hakkı olan cenazeparasi 2004 yılı itibariyla kaldırılacaktır. Bu konu hakkında sağlık sigortanıza danışın.Yakını olarak cenazemasraflarını ödeyemeyince, ilgili sosyal yardımdairesinden bir kerelik yardım talebinde bulunabilirsiniz. Sosyalyardımkurumu ancak yurtiçi basit bir definin masrafını üstlenir.25 Bilgiler: Friedhofsverwaltung der Stadt Hanau Birkenhainer Str.2, 63450 Hanau Hanauer Hilfezentrale Altenberatung Bay Stefan Schlett Martin-Luther-Anlage 8, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 2902-390 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 39 91 16 Telefon (06181) 29 02-376 Görüşme saatleri: Salı saat 10.00-12.00 ve termin üzerine (ev ziyaretleride yapılır) Arbeiterwohlfahrt Yabancılar Danışmanlığı Bay Ertuğrul Özoğul Telefon ve Fax (06181) 259-292 Hanauer Vorstadt 17-21, 63450 Hanau Görüşme saatleri (terminsiz): Pazartesi saat 14.00 – 17.00 ve Çarşamba saat 9.00 – 12.00 Sadece telefon danışmanlığı Perşembe saat 14.00 – 17.00 25 Yazı: Essen Belediyenin „Seniorenwegweiser für ältere Migranten und Migrantinnen“ adlı broşürüne dayanarak. İnceleme: Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosu, Gertrud Körner ve Hanau Yabancılar Temsilciliği Muharrem Çağlayan 90 Türkischsprachige Fachkräfte in Hanau Ausländerbeirat Sosyaldanışman Bayan Hülya Yadigar Steinheimerstr. 1b, 63450 Hanau Fax: 0 61 81 / 295-797 E-Mail: [email protected] Gesundheitsamt İlgili eleman Bayan Nursel Özkan İlgili eleman Bayan Aygün Ayfer Eugen-Kaiser-Str. 9, 63450 Hanau Hanauer Pflegedienst Senioren- und Krankenpflege Yönetim: Bay Muammer Schneider Am Frankfurter Tor 4, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 25 88 71 E-Mail [email protected] Lamboyladen Projektyöneticisi Bayan Pürnur Scharle Lamboystr. 20, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 18 14 82 E-Mail [email protected] Telefon (06181) 295-779 Telefon (06181) 292-2681 Telefon (06181) 292-2438 Telefon (06181) 2 10 26 Telefon (06181) 18 14 80 Migrationsberatung der Arbeiterwohlfahrt Dipl. Sozialarbeiter Bay Ertugrul Özogul Telefon (06181) 25 92 92 Hanauer Vorstadt 17-21, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 25 92 92 Telefon 0 60 51 / 47 08 00 (Außenstelle Gelnhausen) 91 Türkischsprachige Fachkräfte in Hanau Polizeipräsidiums Südosthessen Ausländerbeauftragte Dipl. Sozialarbeiterin Bayan Semra Kamaci Am Freiheitsplatz 4, 63450 Hanau Telefon (06181) 10 02 36 Fax 0 61 81 / 10 02 39 E-Mail [email protected] Stadtteilzentrum Südost Dipl. Sozialarbeiter Bay Selim Karanlik Alfred-Delp-Str. 10a, 63450 Hanau Fax 0 61 81 / 39 91 30 E-Mail [email protected] 26 26 Telefon (06181) 3 25 48 Broşürdeki konularla ilgili danişmamerkezleri: Hazıran 2003 yılında Sayın Semra Kamacı tarafından hazırlanan derlemenin özeti. Eksizlik zorunluğu sözkonusu değildir. Eklemeler yapılmak isteniyorsa Yabancılar Görevlisine başvurmanız rica olunur. (adres yukarıda) 92 Stadtladen ve Stadtteilladenlerin Açılış Saatleri Stadtladen Rathaus Foyer Am Markt 14-18, 63450 Hanau Bilgi Servis Açılış saatleri: Pazartesi, Salı, Perşembe Çarşamba Cuma Cumartesi saat 8.30 – 18.00 saat 7.00 – 19.00 saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 12.00 Sozialportal Rathaus Foyer E-Mail: [email protected] Açılış saatleri: Pazartesi, Cuma Salı, Çarşamba, Perşembe Stadtteilladen Großauheim Haggasse 4 Fax 0 61 81 / 5 58 69 Açılış saatleri: Pazartesi Salı, Cuma Çarşamba Perşembe Stadtteilladen Steinheim Ludwigstr. 92 Fax 0 61 81 / 69 08 46 Telefon (06181) 295-8135 Telefon (06181) 295-696 Telefon (06181) 295-726 saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 16.30 Telefon (06181) 5 30 66 saat 7.00 – 13.00 saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 12.00 ve 13.00 – 19.00 saat 8.30 – 12.00 ve 13.00 – 16.00 Telefon (06181) 64 57 93 Stadtladen ve Stadtteilladenlerin Açılış Saatleri Açılış saatleri: Pazartesi Salı, Cuma Çarşamba Perşembe saat 7.00 – 13.00 saat 8.30 – 13.00 saat 8.30 – 12.00 ve 13.00 – 19.00 saat 8.30 – 12.00 ve 13.00 – 16.00 Stadtteilladen Klein-Auheim Schönfelder Str. 1 Fax 0 61 81 / 67 51 99 Açılış saatleri: Pazartesi, Salı, Perşembe Çarşamba saat 8.30 – 12.00 saat 8.30 – 12.00 ve 14.00 – 18.00 Stadtteilladen Mittelbuchen Wachenbuchener Str. 17 Fax 0 61 81 / 7 50 22 Açılış saatleri: Pazartesi, Salı, Perşembe Çarşamba Stadtteilladen Wolfgang Vor der Pulvermühle 10 Fax 0 61 81 / 57 41 77 Açılış saatleri: Pazartesi, Cuma Çarşamba Telefon (06181) 6 00 21 Telefon (06181) 7 12 37 saat 8.30 – 12.00 saat 8.30 – 12.00 ve 14.00 – 18.00 Telefon (06181) 5 53 98 saat 8.30 – 12.00 saat 8.30 – 12.00 ve 13.00 – 18.00 NOT: Bu tavsiye broşürün içeriğinde eksiksiz olma zorunluğu yoktur. Yeni baskı için eklemer yapılmak isteniyorsa, Hanau Belediyenin Yaşlılarbürosuna başvurmanız rica olunur. 94 Notlar: 95