TC EKONOMİ BAKANLIĞI

Transkript

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
HEDEF PAZAR:
İRAN İSLAM
CUMHURİYETİ
Oğuzhan Kökosmanlı
Dış Ticaret Uzmanı
T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI
1
SUNUM İÇERİĞİ
Sunum İçeriği:
1.
İran: Temel Bilgiler
2.
İran Ekonomisi
3.
Nükleer Müzakereler
4.
İran’ın Dış Ticareti
5.
Türkiye – İran Ticareti
6.
İran’ın Vergi Uygulamaları
7.
Güçlü ve Zayıf Yönler Analizi
8.
Pazara İlişkin Bazı Pratik Bilgiler
2
İRAN - TEMEL BİLGİLER
Resmi Adı
İran İslam Cumhuriyeti
Nüfus
77,95 milyon (2014)
Yüzölçümü
1.648.195 km2
Resmi Dil
Farsça
Etnik Yapı
%61 İranlı, %16 Azeri, %10 Kürt, %7 Gilaki ve Mazandarani, %6 Lur,
%2 Arap, %2 Beluci, %2 Türkmen, %1 Diğer.
İnanç Yapısı
%98 Müslüman, %2 Diğer.
Başkent
Tahran (7,7 milyon)
Önemli
Şehirler
Meşhed (2,4 milyon), İsfahan (1,6 milyon), Tebriz (1,4 milyon), Şiraz
(1,2 milyon)
Komşuları
Türkiye, Irak, Pakistan, Afganistan, Türkmenistan, Azerbaycan,
Ermenistan
Para Birimi
İran Riyali
3
İRAN - TEMEL GÖSTERGELER
GSYİH (Nominal)
408,163 milyar Dolar
(2014 Yılı Tahmini)
GSYİH BÜYÜME (Reel)
%1,7
%2,2
KİŞİ BAŞINA GSYİH
(Satın Alma Gücü Paritesine Göre)
22,032 ABD Doları
22,659 ABD Doları
İHRACAT
95,904 milyar Dolar
90,164 milyar Dolar
İTHALAT
61,548 milyar Dolar
64,010 milyar Dolar
ENFLASYON ORANI
%17,2
%15,8
DIŞ BORÇ STOĞU
10,075 milyar Dolar
10,166 milyar Dolar
ULUSLARARASI REZERVLER
İŞSİZLİK ORANI
%10,3
%10,5
PARA BİRİMİ - PARİTESİ
1 ABD Doları = 27.042 İran Riyali (Resmi Kur)
1 ABD Doları = 35.460 İran Riyali (Serbest Piyasa)
DÜNYA BANKASI İŞ YAPMA KOLAYLIĞI SIRALAMASI (2014)
152
GSMH’NİN SEKTÖREL DAĞILIMI
Hizmetler (%48,2) Sanayi (%40,6) Tarım (%11,2)
DOĞAL KAYNAKLAR
Petrol, Doğal Gaz Çinko, Bakır, Demir, Uranyum, Kurşun, Manganez, Kömür, Altın
BAŞLICA SANAYİ DALLARI
Petrol Ürünleri ve Petrokimyasal Ürünler, Gübreler, Sodyum Hidroksit, Tekstil, Çimento
BAŞLICA TARIMSAL ÜRETİM
Buğday, Tahıl, Şeker Pancarı, Meyve,
Şeker Kamışı, Pamuk, Havyar, Şam Fıstığı
4
İran Ekonomik Veriler
Yıl
GSYİH
(Nominal)
Reel Büyüme (%)
Nüfus (Milyon)
Kişi Başına GSYİH
($)
İşsizlik (%)
Enflasyon (%)
İhracat
FOB
İthalat
CIF
2010
467.789
6,6
74,5
17.051
13,5
10,2
112.788
75.458
2011
592.038
3,7
75,4
17.893
12,3
20,6
145.518
77.729
2012
587.212
-6,6
76,4
19.294
12,2
27,4
98.033
67.058
2013
511.622
-1,9
77,4
21.616
10,4
37,7
93.015
60.047
2014*
408,163
1,7
78,5
22.032
10,3
17,2
95.904
61.548
2015*
441,123
2,2
79,5
22.659
10,5
15,8
90,164
64.010
5
PETROL VE DOĞALGAZ
• Petrol Rezervleri: 157,8 milyar varil (OPEC, 2014)
- Dünya Sıralamasında 3.
(Venezüella ve Suudi Arabistan’ın ardından)
- Dünya Petrol Rezervlerinin %10,6’sı
• Doğal Gaz Rezervleri: 34 trilyon m3 (OPEC, 2014)
- Dünya Sıralamasında 2.
(Rusya Federasyonu’nun ardından)
- Dünya Doğal Gaz Rezervlerinin %17’si
6
DEVALÜASYON
İran Riyali, 2012 yılının başından itibaren
önemli ölçüde değer kaybetmiştir.
(Serbest Döviz Piyasası)
1 ABD Doları:
16.050 Riyal (1 Ocak 2012)
35.650 Riyal (29 Aralık 2014)
27.314 Riyal (13 Ocak 2015, Resmi Kur)
1 Euro:
20.600 İran Riyali (1 Ocak 2012)
43.500 İran Riyali (29 Aralık 2014)
32.344 Riyal (13 Ocak 2015, Resmi Kur)
7
NÜKLEER PROGRAM
İRAN’IN NÜKLEER PROGRAMI’NA
İLİŞKİN ANLAŞMA
İran’ın nükleer programına ilişkin olarak İran ile P5+1 ülkeleri
(ABD, Rusya Federasyonu, Çin, İngiltere, Fransa, Almanya)
arasında 24 Kasım 2013 tarihinde imzalanan geçici Anlaşma,
20 Ocak 2014 Pazartesi günü yürürlüğe girmiştir. 6 ay
uygulanması planlanan anlaşma 20 Temmuz 2014’te ve 24
Kasım 2014’te 2 kere uzatılmıştır.
Bu çerçevede, İran’ın nükleer programı kapsamında, 20 Ocak
2014 tarihinden itibaren altı aylık süre boyunca uymayı
taahhüt ettiği koşullar :
8
İRAN’IN TAAHHÜTLERİ
• %5’in üzerinde uranyum zenginleştirmesi yapmama,
• %20’ye
kadar
gerçekleştirmiş
zenginleştirmesini etkisiz kılma,
olduğu
uranyum
(Söz konusu madde aşamalı olarak uygulanmış ve İran’ın %20’ye kadar olan
uranyum zenginleştirmesini etkisiz kılmaya yönelik olarak gerçekleştirdiği her
bir aşama karşılığında İran’ın petrol ihracatından kaynaklanan 4,2 milyar ABD
Doları tutarındaki gelirinin taksitler halinde İran’a transferine izin verilmiştir.)
• Yeni santrifüjleri devreye sokmama,
• Natanz ve Fordo tesislerinde yeni uranyum zenginleştirmesi
yapmama,
• Arak tesislerindeki nükleer faaliyetleri durdurma,
• Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın yoğun denetimini kabul
etme.
9
BM (P5+1) TAAHHÜTLERİ
Bu kapsamda, P5+1 ülkeleri tarafından, 20 Ocak 2014 tarihinden itibaren
İran’a sağlanacağı taahhüt edilen kolaylıklar:
• Anlaşma tarihinden itibaren altı ay boyunca İran aleyhine yeni bir
yaptırım kararı alınmaması,
• İran’a yönelik olarak uygulanmakta olan altın, değerli madenler,
otomotiv sektörü, petrokimya yaptırımlarının ve söz konusu
sektörlerdeki ticari işlemlere ilişkin sigortacılık, taşımacılık ve mali
hizmetler yaptırımlarının
uygulanmasının altı ay süreyle
dondurulması,
• Belirli İran havayolu şirketleri için uçuş güvenliği kaynaklı tamir,
denetim işlemlerine ve uçak yedek parça ürünleri satışına, montajına
altı ay süreyle izin verilmesi ve söz konusu sektördeki ticari işlemlere
ilişkin sigortacılık, taşımacılık ve mali hizmetler yaptırımlarının
uygulanmasının altı ay süreyle dondurulması,
10
BM (P5+1) TAAHHÜTLERİ
• İran’ın gıda, tarımsal ürünler, ilaç ve tıbbi cihaz ithalatının
kolaylaştırılmasına yönelik tedbirlerin alınması.
• İran’ın, Avrupa Birliği ülkeleri ve ABD haricindeki ülkelere petrol
satışına, mevcut azaltılmış haliyle, izin verilmesi ve söz konusu satış
işlemleri konusunda sigortacılık, taşımacılık yaptırımlarının
uygulanmasının altı ay süreyle dondurulması.
11
NÜKLEER PROGRAM
İRAN’IN NÜKLEER PROGRAMI’NA
İLİŞKİN ANLAŞMA
• İran'ın nükleer programına ilişkin olarak İran ile P5+1 ülkeleri arasında
24 Kasım 2013 tarihinde imzalanan ve 20 Ocak 2014 tarihinde
yürürlüğe giren geçici anlaşmanın yürürlük süresi 30 Haziran 2015 günü
sonuna kadar uzatılmıştır.
• Bu kapsamda, geçici anlaşma 30 Haziran 2015 günü sonuna kadar
yürürlükte kalacak olup, İran ile P5+1 ülkeleri arasında İran'ın nükleer
programına ilişkin nihai anlaşma sağlanmasına yönelik müzakerelere 30
Haziran 2015 günü sonuna kadar devam edilecektir.
• İran’ın petrol ihracatına ve bankacılık sistemine yönelik yaptırımların
uygulanmasına 30 Haziran 2015 günü sonuna kadar devam edilecektir.
Söz konusu yaptırımların yürürlükten kaldırılması hususunda İran’ın
Nükleer Programı’na ilişkin nihai anlaşmanın sağlanması belirleyici
olacaktır.
12
ORTAK KAPSAMLI EYLEM PLANI(Joint
Comprehensive Plan of Action)
• 14 Temmuz 2015’de imzalandı.
• İran’a karşı yürürlükte olan nükleer tedbirler ilk
kez denetlenebilecektir.
• Tesislerin denetimi konusunda, İRAN ve UAEK
arasında anlaşma yapılmıştır.
• Yaptırımlar konusunda aşamalı kolaylık
sağlanacaktır.
• 18 Ekim 2015 itibarıyla yürülüktedir. İç onay
süreçleri de yürümektedir.
13
JCPOA
• UAEK tarafından İran’ın yükümlülüklerini yerine
getirdiğinin teyid edilmesinin akabinde nükleer
yaptırımların uygulama günü(Implementation Day)
yürürlüğe girecektir.
• 2 Aralık’ta sunulan ilk rapor olumludur.
• Uygulama Gününün ertesi günü bir rehber
yayımlanacak ve 24 saat içinde ekonomik ve finansal
yaptırımlar kaldırılacaktır.
• Tüm bu hususlar yeni bir BMGK kararı ile kayıt altına
alınarak onaylanacaktır. İran’ın anlaşmayı ihlali
halinde tüm yaptırımlar yeniden yürürlüğe girecektir.
14
DIŞ TİCARET
Yıl
İhracat
İthalat
Denge
Hacim
2008
106,4
58,6
47,8
165
2009
65,2
52,1
13,1
117
2010
83,8
54,7
29,1
138,5
2011
130,5
68,3
62,2
198,9
2012*
84,1
53,3
30,8
137,5
2013*
64,5
45,8
18,7
110,3
2014*
65,6
55,6
10,1
121,2
Kaynak: ITC – Trademap
15
DIŞ TİCARET
İran’ın İhracatında Başlıca Ürünler
(Bin Dolar)
GTİP
4’lü
2709
9999
3901
2601
2905
0802
2902
2710
2703
3102
7208
Ürün Adı
Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli
minerallerden elde edilen yağlar)
Başka yerde belirtilmemiş ürünler
Etilen polimerleri (ilk şekillerde)
Demir cevherleri ve konsantreleri
Asiklik alkoller vb. Halojenlenmiş, sülfolanmış,
nitrolanmış/nitrozalanmış türevl
Diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş)
(kabuğu çıkarılmış/soyulmuş)
Siklik hidrokarbonlar
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde
edilen yağlar
Turb (turb döküntüleri dahil)
Azotlu mineral/kimyasal gübreler
Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik
600mm. Fazla
2012*
2013*
2014*
52 680 753
37 693 033
41 263 782
11 064 241
2 274 582
1 824 957
9 342 390
2 646 654
2 395 249
9 149 754
2 830 823
1 866 278
1 626 721
1 802 636
1 415 529
760 193
642 026
973 789
892 754
823 172
720 665
2 635 630
1 713 014
519 506
51 754
1 090 098
378 803
819 567
498 275
438 859
175372
203 713
415 725
Kaynak: ITC - Trademap
16
DIŞ TİCARET
İran’ın İthalatında Başlıca Ürünler
(Bin Dolar)
GTİP 4’lü Ürün Adı
1001
1006
1005
8517
2304
Buğday ve mahlut
Pirinç
Mısır
Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar
Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı
atıklar
2012*
2013*
2014*
1 709 863
981 629
1 221 361
422 840
1 301 464
2 464 641
953 623
589 282
1 995 432
1 312 168
1 193 820
1 184 423
929 166
1 531 155
1 084 040
9405
Diğer aydınlatma cihazları, lambalar, ışıklı tabela, plaka vb.
92 453
388 836
1 066 192
8703
614 257
553 967
1 007 330
710 092
607 345
994 480
8708
Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları
Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm.
Fazla
Kara taşıtları için aksam, parçaları
984 844
610 357
965 432
7113
Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası
13 337
18 404
844 527
727 015
883 194
714 500
582 129
499 082
692738
72 696
305 703
587 520
797 712
787 338
564 710
7208
4202
Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)
Hava-vakum pompası, hava/gaz kompresörü, vantilatör,
aspiratör
Deri ve kösele vb. Den seyahat eşyası
1511
Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
3004
8414
Kaynak: ITC - Trademap
17
DIŞ TİCARET
İran’ın İthalatında Başlıca Ülkeler
(Bin Dolar)
ÜLKELER
2012
2013
2014
Genel Toplam
53 348 321
45 807 109
55 554 899
Çin
11 598 799
1 4036 645
2 4340 266
Hindistan
2 572 134
5 433 901
4 404 314
Güney Kore
6 256 525
4 480 902
4 167 300
Türkiye
9 922 580
4 192 511
3 888 292
Almanya
3 307 315
2 506 274
3 235 865
İtalya
1 808 940
1 402 751
1 534 735
Brezilya
2 183 928
1 609 137
1 439 185
Rusya Federasyonu
1 900 387
1 168 616
1 322 247
Arjantin
983 661
1 102 961
928 825
Tayvan
652 588
645 026
908 161
Kazakistan
626 915
535 671
893 166
Kaynak: ITC- Trademap
18
İHRACATINDA BAŞLICA
ÜLKELER(1000 Dolar)
ÜLKELER
2012
2013
2014
Genel Toplam
84 123 010
64 461 359
65 711 781
Çin
24 869 408
25389 864
27 506 898
Hindistan
13 349 275
10 031 595
11 246 347
Türkiye
11 964 613
10 383 217
9 833 329
Japonya
7 965 683
6 930 974
6 177 242
Güney Kore
8 544 429
5 564 403
4 578 071
498 586
715 152
1 497 080
2 880 456
182 433
585 148
295 218
262 618
524 843
1 464 899
1 128 085
410 117
Almanya
478 339
377 949
359 079
Rusya Federasyonu
428 460
432 921
348 933
Umman
206 137
561 183
346 319
Afganistan
İtalya
Hong Kong
Tayvan
19
TÜRKİYE - İRAN TİCARETİ
(Bin Dolar)
Yıllar
İhracat
İthalat
Hacim
Denge
2000
235.785
815.730
1.051.515
-579.945
2001
360.536
839.800
1.200.336
-479.264
2002
333.962
920.972
1.254.934
-587.010
2003
533.786
1.860.683
2.394.469
-1.326.897
2004
813.031
1.962.059
2.775.090
-1.149.028
2005
912.940
3.469.706
4.382.646
-2.556.766
2006
1.066.902
5.626.610
6.693.512
-4.559.708
2007
1.441.190
6.615.394
8.056.584
-5.174.204
2008
2.029.760
8.199.689
10.229.449
-6.169.929
2009
2.024.863
3.405.986
5.430.849
-1.381.123
2010
3.044.177
7.645.008
10.689.185
-4.600.831
2011
3.589.635
12.461.532
16.051.167
-8.871.898
2012
9.921.602
11.964.779
21.886.381
-2.043.177
2013
4.192.776
10.383.117
14.575.893
-6.190.341
2014
3.886.735
9.833.329
13.720.064
-5.946.594
2014*
2.536.399
7.599.246
10.135.645
-5.062.847
2015*
2.669.121
4.806.903
7.476.024
2.137.782
*2015 Eylül Ayı verileri.
20
İran’a İhracatımızda Başlıca Ürünler ( Bin Dolar)
GTİP 4lü
Ürün Adı
2012
2013
2014
7113
Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası
12 102
17 779
818 503
4411
8708
8302
Lif levha, orta yoğunlukta
Kara taşıtları için aksam, parçaları
Adi metallerden donanım, tertibat vb. Eşya
116 663
167 766
29 813
86 860
62 197
41 285
112 550
78 254
76 988
2402
Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar
37 557
49 908
68 590
9999
106 916
74 744
65 414
2403
Homonize edilmiş tütün ve tütün yerine geçen madde hülasaları
63 745
63 097
64 502
4811
Kağıt/karton, selüloz vatka ve selüloz liften tabakalar
33 631
48 153
60 661
4418
Bina, inşaat için marangozluk, doğrama mamulleri
9 436
13 688
59 704
8481
Muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil
26 812
47 245
59 164
7216
5407
Demir/alaşımsız çelikten profil
Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar
96 353
47 152
59 706
40 399
55 670
55 495
8455
Metalleri haddeleme makineleri, bunların silindirleri
33 538
48 620
52 896
3004
Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
40 564
84 782
43 171
3506
8307
9619
Diğer müstahzar tutkallar, yapıştırıcılar
Adi metalden eğilip bükülebilen borular
Bebek bezleri, kadın hijyenik ürünleri
71 599
957
11 610
64 350
792
18 304
42 842
37 395
37 076
3921
Plastikten diğer levhalar, yaprak, pelikül, varak ve lamlar
48 722
30 426
34 757
21
İran’dan İthalatımızda Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
GTİP 4lü
Ürün Adı
2012
2013
2014
9999
3901
Etilen polimerleri (ilk şekillerde)
10 546 895
312 266
8 976 924
338 789
8 153 663
300 504
3902
Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde)
50 832
124 346
184 314
7403
2716
3102
7601
160 368
77 531
55 559
46 595
88 386
65 514
39 939
68 097
165 397
157 818
132 768
107 796
26 098
96 881
100 763
7901
Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır alaşımları
Elektrik enerjisi
Azotlu mineral/kimyasal gübreler
İşlenmemiş alüminyum
Asiklik alkoller vb. Halojenlenmiş, sülfolanmış, nitrolanmış/nitrozalanmış
türevl
İşlenmemiş çinko
112 349
70 143
76 823
2713
Petrol yağlarının/bitümenli minerallerden elde edilen yağların kalıntıları
14 180
46 979
75 697
7408
Bakır teller
40 768
14 810
36 415
2712
Vazelin; parafin, yağlı mum, ozakerit, linyit mumu, turb mumu vb.
11 206
21 876
28 397
7801
İşlenmemiş kurşun
26 366
22 490
21 489
7005
Perdahlanmış cam, levha, yaprak halinde; parlatılmış, cilalanmış
174
8 698
19 542
3903
7202
7411
Stiren polimerleri (ilk şekillerde)
Ferro alyajlar
Bakırdan ince ve kalın borular
4 361
19 495
16 387
2 940
16 599
17 065
13 234
11 425
11 300
7228
Alaşımlı çelikten çubuk, profil, içi boş sondaj çubukları
9 264
14 651
10 004
7409
Bakır levha, plaka ve şeritler (kalınlığı >0, 15 mm)
13 074
13 563
9 640
3920
Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve lamlar
13 707
12 485
9 536
2905
22
Sektörel Bazda İran’a İhracat (Bin USD, TİM Verileri)
Sektör
Değerli Maden ve Mücevherat
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri
Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri
Tekstil ve Hammaddeleri
Makine ve Aksamları
Demir ve Demir Dışı Metaller
Elektrik - Elektronik
İklimlendirme Sanayii
Taşıt Araçları ve Yan Sanayi
Çelik
Tütün
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri
Hazırgiyim ve Konfeksiyon
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri
Maden ve Metaller
Kuru Meyve ve Mamulleri
Halı
Meyve Sebze Mamulleri
Deri ve Deri Mamulleri
Savunma ve Havacılık Sanayii
Zeytin ve Zeytinyağı
Su Ürünleri ve Hayvancılık Mamulleri
Diğer Sanayi Ürünleri
Fındık ve Mamulleri
Gemi ve Yat
Süs Bitkileri ve Mamulleri
T. C.
Yaş Meyve ve Sebze
2013
EKONOMİ
17.849
644.264
305.105
240.331
244.240
142.834
161.178
104.234
136.306
181.051
113.456
100.190
26.001
49.160
20.383
8.078
12.743
795
6.116
7.463
10.980
11.970
2.996
174
642
0
BAKANLIĞI 61
2014
932.329
626.253
368.385
341.081
322.911
216.657
189.968
182.582
174.353
167.522
133.972
103.646
71.532
66.306
26.025
25.085
16.940
11.514
9.952
9.037
5.563
5.019
2.943
1.995
615
326
31
Değişim (%)
5.123,4
-2,8
20,7
41,9
32,2
51,7
17,9
75,2
27,9
-7,5
18,1
3,4
175,1
34,9
27,7
210,5
32,9
1348,3
62,7
21,1
-49,3
-58,1
-1,8
1046,6
-4,2
n/A
-49,2
23
İhracatımızda Öne Çıkan Ürünler
(2014 DTBS Verileri)
24
İhracatta Potansiyelimiz Olan
Ürünler
Sektör
GTİP
Bakliyat
0713
Sert
Kabuklu
Meyveler
0802
Hububat
Potansiyel
Ürün
Ülkenin
Toplam
İthalatı
2013
(milyon
dolar)
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatı
2013
(milyon
dolar)
Türkiye'nin
Toplam
İhracatı 2013
(milyon dolar)
Dünya
İthalatınd
a Ülkenin
Payı (%)
2013
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatındaki
Değişim
2012-2013
(%)
Ülkenin
Toplam
İthalatınd
aki
Değişim
2012-13
(%)
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatı 2013
(milyon
dolar)
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatı 2014
(milyon
dolar)
28,0
1,1
211,7
0,3
-80
73
1,1
1,7
Diğer
kabuklu
meyveler
17,5
7,3
1.257,7
0,1
10
6
7,3
24,4
1005
Mısır
953,6
4,1
88,1
2,5
38
-22
4
2,6
Hububat
1209
Ekim
amacıyla
kullanılan
tohum,
meyve
60,2
0,4
18,8
0,9
292
-7
441
1,5
Bitkisel
yağlar
1517
40,0
16,2
189,1
0,7
25
10
16,1
7
Kuru
baklagiller
Margarin
Ülke İthalatında
İlk 5 Ülke ve
Pazar Payları (%)
ABD (62)
Çin (14)
Hindistan (13)
Türkiye (4)
Kanada (3)
Türkiye (42)
Ukrayna (31)
Kırgızistan (16)
Moldovya (5)
Almanya (3)
Brezilya (52)
Ukrayna (35)
Rusya (6)
Romanya (5)
Hindistan (1)
Hollanda (29)
ABD (26)
Fransa (16)
Almanya (11)
İtalya (6)
Türkiye (40)
Malezya (22)
Endonezya (22)
Singapur (7)
Hollanda (4)
Ülkenin
Türkiye'ye ve
Rakip Ülkelere
Uyguladığı
Gümrük
Oranları
%5-90
%45-90
%4-45
%4-20
%10-55
25
İhracatta Potansiyelimiz Olan
Ürünler
Sektör
GTİP
Potansiyel
Ürün
3004
Tedavide
korunmada
kullanılmak
üzere
hazırlanan
ilaçlar,
dozlandırılmış
3304
Güzellik
makyaj ve cilt
bakımı için
müstahzarlar
4011
Kauçuktan
yeni dış
lastikler
4811
Kağıt, karton,
selüloz vatka
ve selüloz
liften
tabakalar
İlaç sanayi
Kozmetik
ve kişisel
bakım
ürünleri
Otomotiv
ana
ve yan
sanayisi
Kağıt ve
karton
ürünleri
Ülkenin
Toplam
İthalatı
2013
(milyon
dolar)
883,3
56,8
254,6
147,5
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatı
2013
(milyon
dolar)
84,8
17,2
9,8
48,2
Ülkenin
Türkiye'nin Ürünleri veTürkiye'nin
Sanayi
Hizmetler
İhraç Potansiyelimiz
Dünya
Toplam
Türkiye'nin
Türkiye'nin
Toplam
İhracatı
2013
(milyon
dolar)
687,3
140,4
1.173,2
149,5
İthalatında
Ülkenin
Payı (%)
2013
0,3
0,2
0,3
0,7
Ülkeye
İhracatındaki
Değişim
2012-2013
(%)
109
65
-46
43
İthalatınd
aki
Değişim
2012-13
(%)
21
-18
-12
0
Ülkeye
İhracatı 2013
(milyon
dolar)
84,7
17,2
9,8
48,1
Ülke İthalatında
İlk 5 Ülke ve
Pazar Payları (%)
Ülkenin
Türkiye'ye ve
Rakip Ülkelere
Uyguladığı
Gümrük
Oranları
43,171
Almanya (19)
Fransa (18)
İsviçre (11)
Türkiye (10)
Belçika (8)
% 4-65 (MFN)
16,3
Türkiye (30)
Fransa (24)
Almanya (14)
İtalya (8)
G.Kore (8)
%20-50 (MFN)
9,9
Çin (37)
G.Kore (29)
Hindistan (10)
Tayland (8)
Tayvan (6)
%4-% 50 (MFN)
60,6
Türkiye (33)
Çin (25)
Almanya (17)
Pakistan (13)
G.Kore (4)
%4-40 (MFN)
Ülkeye
İhracatı 2014
(milyon
dolar)
26
İHRACATTA POTANSİYELİMİZ OLAN
ÜRÜNLER
Sektör
Elyaf ve
iplik
Kumaş
Tekstil ve
hazır
giyim yan
sanayisi
Sofra ve
mutfak
eşyaları
GTİP
Potansiyel
Ürün
Ülkenin
Toplam
İthalatı
2013
(milyon
dolar)
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatı
2013
(milyon
dolar)
Türkiye'nin
Toplam
İhracatı
2013
(milyon
dolar)
Dünya
İthalatında
Ülkenin
Payı (%)
2013
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatındaki
Değişim
2012-2013
(%)
Ülkenin
Toplam
İthalatınd
aki
Değişim
2012-13
(%)
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatı 2013
(milyon
dolar)
5509
Sentetik
devamsız
liften iplik,
dikiş hariç
67,4
6,3
289,9
1,2
-58
18
6,2
5801
Kadife, peluş
ve halkalı,
tırtıl
mensucat
98,1
15,6
299,4
4,3
44
44
15,5
5810
İşlemeler,
parça, şerit,
motif
halinde
7013
Masa,
mutfak,
tuvalet, ev
tezyinatı vb.
için cam
eşya
19,1
166,4
5,1
11,6
110,5
472,1
1,1
2,0
14
-20
-8
17
5
11,5
Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatı 2014
(milyon
dolar)
Ülke İthalatında
İlk 5 Ülke ve
Pazar Payları (%)
Ülkenin
Türkiye'ye ve
Rakip Ülkelere
Uyguladığı
Gümrük
Oranları
10,1
Çin (45)
Hindistan (43)
Türkiye (9)
Endonezya (2)
%15-20 (MFN)
16,8
Çin (84)
Türkiye (16)
%70 (MFN)
7,8
Çin (65)
Türkiye (27)
Hindistan (7)
G.Kore (2)
%45 (MFN)
24,3
Çin (82)
Türkiye (7)
Çek Cum. (5)
İtalya (1)
Almanya (1)
%45 (MFN)
27
İthalatımızda Öne Çıkan Ürünler
28
TÜRKİYE-İRAN
TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMASI (TTA)
29
STA
TTA
Ortak Yönleri
• İki ve daha fazla ülke arasında,
• Ticareti etkileyen gümrük tarifeleri ve tarife dışı
engellerin kaldırılması,
• Böylelikle pazara avantajlı giriş imkanı elde edilmesi
Farklı Yönleri
• Sınırlı sayıda tarife satırı tavize konu
• Tarife indirimi oranı sınırlı
30
Bosna-Hersek
Filistin
Tunus
Fas
Suriye*
Mısır
Arnavutluk
Gürcistan
Karadağ
Sırbistan
Şili
Peru
Ekvator
Meksika
Japonya
Singapur
Ukrayna
Kolombiya
Kongo
Demokratik
Cumhuriyeti
Kamerun
Seyşeller
Ürdün
Körfez İşbirliği
Konseyi
Morityus
Libya
Güney Kore
MERCOSUR
ABD
Kanada
Tayland
Hindistan
Endonezya
Vietnam
Orta Amerika
Topluluğu
Afrika Karayip
Pasifik Ülkeleri
Cezayir
Kosova,
Malezya,
Moldova
Faroe Adaları
Lübnan
5 ülke İç onay süreci
tamamlanacak
Makedonya
10 ülke/ülke grubu STA
müzakere girişimi
İsrail
13 ülke/ülke grubu STA
müzakereleri devam eden
EFTA
17 Adet STA Yürürlükte
• Ülkemiz STA’larının Görünümü
G. Afrika
Cumhuriyeti
31
• İran TTA’larının Görünümü
Türkiye
Tunus
Özbekistan
Kırgızistan
Küba
Belarus
Suriye
Bosna-Hersek
32
ANLAŞMA HAKKINDA
GENEL BİLGİLER
33
Anlaşmanın Temel Amacı
İki ülke arasındaki tarifelerin kaldırılması
Tarife dışı engeller ile tarife benzeri engellerin
bertaraf edilmesi
Ticaretin çeşitlendirilmesinin teşvik edilmesi
Ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi
34
 2003 yılında başlanan müzakereler 29 Ocak 2014
tarihinde imzalanmıştır.
 Ülkemizin Serbest Ticaret Anlaşmaları Dışında
Gerçekleştirdiği İlk Anlaşma (TTA)
 1 Ocak 2015 Yürürlüğe Giriş
35
Bahse konu Anlaşma kapsamında 6’lı gümrük tarife
pozisyonunda;
Ülkemiz 125 sanayi ürününde tarife indirimi elde
ederken;
İran tarafına 140 tarım ürününde tarife ve kota
indirimi sağlamıştır.
36
ANLAŞMADA YER ALAN BAZI HÜKÜMLER-1
Madde-5: Anlaşmanın hükümleri Ek-1A ve Ek-1B’de
yer alan taraf ülke menşeli ürünlere uygulanır.
Madde-6.1 : Her bir ürün için, indirimler Ek-1A ve Ek1B’de yer alan temel tarife oranları üzerinden
uygulanacaktır.
Madde-6.2 : Ek-1A ve Ek-1B’de yer alan ürünler için
erga omnes indirim yapılması durumunda, bu oranlar
temel tarife oranlarının yerini alır.
37
ANLAŞMADA YER ALAN BAZI HÜKÜMLER-2
Madde-6.3 :Taraflar, Anlaşmanın yürürlüğe girmesini
takiben yeni tarife dışı engel ve ürünlerin dolaşımında
eş değer etkiye sahip tedbirleri yürürlüğe koyamaz.
Madde-6.5: Taraflar, tanıdığı tercihli tarife oranlarını
aleyhe olacak şekilde artıramaz.
Madde 6.6: Taraflar, Ortak Komite vasıtasıyla, ikili
ticaretin daha fazla geliştirilmesini değerlendirir.
38
2012
TR’nin
Dünya’ya
İhracatı
125 Üründe
TR’nin Dünya
İhracatı
Pay
2013
2014
152.4
151.8
157.6
Milyar Dolar
Milyar Dolar
Milyar Dolar
38.9
Milyar Dolar
% 26
40.8
Milyar Dolar
% 27
42.3
Milyar Dolar
% 27
39
2012
TR’nin İran’a
İhracatı
125 Üründe
TR’nin İran’a
İhracatı
Pay
9.9
Milyar Dolar
829
Milyon Dolar
% 8.4
2013
4.1
Milyar Dolar
616
Milyon Dolar
% 14.7
2014
3.8
Milyar Dolar
728
Milyon Dolar
% 18.7
40
TTA KAPSAMINDA ALINAN TAVİZLER








Temizlik ürünleri, ilaç, kozmetik,
Plastik malzemeleri,
Orman ürünleri, ,
Tekstil, hazır giyim, ev tekstili,
Mobilya,
Çelik Ürünleri, Demir ve Demirdışı Metaller,
Buzdolabı, Bulaşık Makinaları gibi Beyaz Eşya Ürünleri,
Klimalar ve Elektrik-elektronik Ürünleri
gibi bir çok ürün yer almaktadır.
41
Alınan Tavizlerin İndirim Oranları
Taviz Marjı
%40
%30
%20
Tarife Satırı
• 39
• 84
•2
Toplam 125 Tarife Satırı
42
ANLAŞMA HAKKINDA DETAYLI BİLGİLER:
www.ekonomi.gov.tr
DIŞ İLİŞKİLER/ ÜLKELER/ İRAN/ İKİLİ
ANLAŞMALAR
TAHRAN TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ:
[email protected]
43
YATIRIMLAR
• İran’daki Türk Yatırımları’nın Tutarı:
1 milyar 292 milyon ABD Doları
(Ocak 1996-Eylül 2014)
• Türkiye’deki İran Yatırımları’nın Tutarı:
101 milyon ABD Doları
(Ocak 2002-Eylül 2014)
44
ANLAŞMA VE PROTOKOLLER
İki Ülke Arasındaki Bazı Anlaşma ve Protokoller
Anlaşma Adı
Tercihli Ticaret Anlaşması
İmza Tarihi
29.01.2014
Türkiye-İran 24. Dönem KEK Toplantısı Mutabakat Zaptı
16.04.2014
Türkiye-İran 23. Dönem KEK Toplantısı Mutabakat Zaptı
19.01.2012
Özel Temsilciler Tarafından İmzalanan Deklarasyon
22.11.2009
Türkiye-İran 4. Dönem Ortak Ticaret Komitesi Mutabakat Zaptı
27.04.2009
Enerji Mutabakat Zaptı
17.11.2008
Ortak Ticaret Komitesi III. Dönem Toplantısı
13.12.2007
Karma Ulaştırma Komisyonu Mutabakat Zaptı
26.09.2002
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
17.06.2002
Türk Eximbank-İran İhracat Garanti Fonu (EGFİ) Mutabakat Zaptı
14.06.2001
Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı İdari Yardım Anlaşması
23.11.2000
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
21.12.1996
Ticaret Anlaşması
21.12.1996
Ekonomik, Sınai ve Teknik İşbirliği Anlaşması
09.03.1982
Eğitim, Bilim, Sanat ve Spor Konulu Turizm anlaşması
29.01.1959
45
VERGİLER
KURUMLAR VERGİSİ:
Şirketler ile diğer kurumların İran’daki ve diğer ülkelerden elde ettikleri
karlar %25 oranında kurumlar vergisine tabidir.
GELİR VERGİSİ:
Uygulamada, kişilerin gelirleri %15-35 oranında gelir vergisine tabidir.
Özel sektörde çalışan İran vatandaşlarından aylık geliri 300 ABD Doları ve
altında olanlara vergi muafiyeti uygulanmaktadır. Yabancı personel,
%35’lik oranda vergilendirilmektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ:
%8’lik genel bir oran geçerlidir.(1393 Yılı/21.Mart.2014 - 20.Mart.2015)
KDV oranının önümüzdeki 2 İran yılı boyunca her yıl %1 oranında
artırılmak suretiyle %10’a kadar yükseltilmesi öngörülmektedir.
BELEDİYE VERGİSİ:
Söz konusu vergiye tabi olan firmalara %3 olarak uygulanmaktadır.
46
GZFT ANALİZİ
İran’a İhracatta Zayıf Yönlerimiz
ZAYIF YÖNLER:
• Altyapı sorunları
• Uygulamalardaki standartsızlık
• Bürokrasi ve yolsuzluklar
• Nitelikli işgücü temini
• Fikri-Sınai mülkiyet koruma sorunları
• Enflasyon
• Bankacılık Sistemi
47
GZFT ANALİZİ
İran’a İhracatta Kuvvetli Yönlerimiz
GÜÇLÜ YÖNLER :
• Pazarın hacmi - 78 milyon nüfus
• Hinterlandın hacmi -300 milyondan fazla
• Düşük üretim ve nakliye maliyetleri
• Devlet teşvikleri
• Gelişme potansiyeli
• Uzakdoğu ve Orta Asya’ya yakınlık
• Doğal kaynaklar
• Yönetimin kalkınmaya yönelik desteği
48
GZFT ANALİZİ
FIRSATLAR:
• Tüm sektörlerde yatırım - ticaret imkanı
• %100 Türk sermayeli şirket kurabilme
• Özelleştirme fırsatları
• Altyapı ihtiyacı
• Türkiye ve Türk ürünü imajı
• Pazar büyüklüğü
• Genç, dinamik ve yenilikçi müşteri kitlesi
• Zengin doğal kaynaklar
49
GZFT ANALİZİ
TEHDİTLER:
• Sıkı korumacı politikalar, tarife ve tarife dışı engeller
• Bankacılık sektöründeki sıkıntılar
• İş yapmanın zorlukları, bürokrasi
• İç politik riskler
• Uluslararası ilişkilerdeki sorunlar
• Rejim içindeki görünmeyen dengeler
• Kanunların ve tabi olunan mevzuatın kolaylıkla
değiştirilebilmesi
• Nükleer Programa ilişkin müzakerelerin başarısızlıkla
sonuçlanması ihtimali
50
İŞ SEYAHATİ - PRATİK BİLGİLER
İran’ın Başlıca Şehirleri
ŞEHİR
ÖNEMİ
1)Tahran
Başkent/ Ticaret Merkezi/Büyükelçilik/Ticaret Müşavirliği
2)Meşhed
Dini Merkez/Turizm/Ticaret
3)İsfahan
Kültür/Tarihi Önem/Turizm/Ticaret
4)Tebriz
Ticaret Merkezi/Türk Nüfus Yoğun/Türkiye Sınırına Çok Yakın/
Başkonsolosluk/Ticaret Ataşeliği
5)Şiraz
Kültür/Tarihi Önem/Turizm/Ticaret
6)Ahvaz
Petrol Bölgesi
7)Kum
Dini Merkez/Tahran’a Çok Yakın
8)Bender Abbas Liman Kenti/Körfez Ülkelerine Çok Yakın
9)Urumiye
Türkiye-İran Sınır Şehri/ Başkonsolosluk/Ticaret Ataşeliği
51
• İran Takvimi: İran’da güneş yılına dayalı ‘Celali’
Takvimi kullanılmakta.
• İran’da cari yıl: 1393 (21 Mart 2014-20 Mart 2015)
• Mesai Günleri: Cumartesi, Pazar, Pazartesi, Salı,
Çarşamba
• 1 TOMAN: 10 Riyal (*)
52
DÜNYA BANKASI, İŞ YAPMA KOLAYLIĞI RAPORU-2015
(ORTADOĞU VE KÖRFEZ ÜLKELERİ SIRALAMASI)
ÜLKE
SIRALAMADAKİ YERİ
1) BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
2) SUUDİ ARABİSTAN
3) KATAR
4) BAHREYN
5) UMMAN
6) KUVEYT
7) LÜBNAN
8) ÜRDÜN
22/189
49
50
53
66
86
104
117
9) İRAN
130
10) YEMEN
11) IRAK
12) SURİYE
137
156
175
53
TAHRAN TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
• Adres: Turkish Embassy Office
of the Commercial Counsellor
Ferdowsi Ave. No:337
Tehran 11444 / IRAN
P.O.Box:11155/8758
Tel: +98 21 3391 3592
+98 21 3392 6246
Faks: +98 21 3392 4952
E-posta: [email protected]
Web Sitesi: Tahran Ticaret Müşavirliği
54
TEBRİZ TİCARET ATAŞELİĞİ
• Adres: Turkish Consulate General
Office of the Commercial Attache
•
Kuye Vale Asr, Khiyabani Forughi, Falakai Homafar
• Kuçe-i Farhangian No:8
• Tebriz/IRAN
•
Tel:0098 41 3329 7582
Faks: 0098 41 3329 7583
Web Sitesi: Tebriz Ticaret Ataşeliği
55
URUMİYE TİCARET ATAŞELİĞİ
• HIYABANI DR. ŞEHİD BEHEŞTİ NO:30
• URUMİYE-BATI AZERBAYCAN-İRAN
• Tel: 00 98 44 3344 0690
• Tel: 00 98 44 3348 8585
• Faks: 00 98 44 3346 9595
[email protected]
56
İş Seyahati Pratik Bilgiler
• iş adamlarının yanlarında seyahatleri süresince
yetecek kadar nakit para taşımaları tavsiye
edilmektedir.
• yabancıların otel faturalarını öderken ya da
yüksek tutarda alımlarda kullanabilecekleri tek
geçerli yabancı para Euro’dur.
• İran’a seyahat edecek Diplomatik, Hizmet,
Hususi ve Umuma Mahsus Pasaport hamilleri
vizeden muaftır.
57
Çalışma İzni, Etiketleme ve Nakliye
• Yabancı personel için çalışma izni alınması
mümkündür.
• Ürün etiket ve kullanma talimatlarının Farsça
hazırlanması kanuni zorunluluktur.
• İran’a karayolları ile ürün ihraç eden Türk
firmaları, nakliyede uygun navlunu ancak
İran’dan yük getiren İran kamyonlarında
bulabilmektedirler. Türk kamyonlarının ücreti
İranlı nakliyecilere göre üçte bir oranında daha
yüksek kalmaktadır.
58
Şirket Ortaklığı,Şube Açma, İhaleler
• Yüzde yüz yabancı sermaye ile şirket kurmak
mümkündür.
• İranlı bir şirketle ortaklık kurmak mümkündür.
• Yabancı şirketler İran’da temsilcilik veya şube
açabilirler.
• İran’da açılan kamu ihaleleri ve uluslararası
projelere ilişkin duyurular, İran İhale
Kurumu’nun web sitesinden takip
edilebilir. www.irantender.com
59
Gümrük Vergileri ve Diğer Vergiler
• Avrupa Birliği Pazara Giriş web sitesinden,
İran’a ihracatta uygulanan gümrük vergileri ve
gerekli ithalat dokümanları gibi konularda bilgi
edinmek mümkündür.http://mkaccdb.eu.int
Vergilendirme hususunda daha detaylı bilgi
için İran Ekonomi ve Maliye Bakanlığı’nın web
sitesi
incelenebilir. http://www.mefa.gov.ir/laws/db
eindex.asp?dn=1.
60
Gelir Vergisi
• Gelir vergisi, yıllık brüt ücret üzerinden hesaplanarak işveren tarafından 30
gün içinde vergi makamlarına ödenmektedir. Şubat 2002’den bu yana
uygulanmakta olan gelir vergisi oranları şöyledir;
• 0 – 23 400 000 Riyal arası gelirler; vergiden muaftır.
• 23 400 000 – 30 000 000 Riyal arası gelirlerin; 23 400 000 Riyal’i aşan
kısmına % 15 oranında vergi uygulanır.
• 30 000 000 – 100 000 000 Riyal arası gelirlerin 30 000 000 Riyal’i aşan
• 100 000 000- 250 000 000 Riyal arası gelirlerin 100 000 000 Riyal’i aşan
• 250 000 000 – 1 000 000 000 Riyal arası gelirlerin 250 000 000 Riyal’i aşan
• 1 000 000 000 Riyal’in üstündeki gelirlerin 1 000 000 000 Riyal’i aşan %
35 oranında vergi uygulanır.
61
Kurumlar Vergisi
• İran’da ticari işletmelerin ve ortaklıkların kazançlarına % 25 oranında
kurumlar vergisi ve % 0,3 oranında Ticaret Odası kesintisi uygulanmaktadır.
• Yabancı müteahhitler tarafından üstlenilen projelerden elde edilen
kazançlar da –firma İran’da kayıtlı olsun ya da olmasınvergilendirilmektedir. 21 Mart 2003 tarihinden önce imzalanmış olan
projelere uygulanan oran % 12, bu tarihten sonraki projeler için % 20’dir.
• Yabancı şirketler adına İran’da pazarlama ve pazar araştırması faaliyetleri
yürüten (ticari faaliyetlerde bulunmayan) İran’da kayıtlı şube ve
temsilcilikler tarafından İran’da yapılan harcamalar, genel müdürlükten
alınan faturaların ibrazı halinde vergiden düşülebilmektedir.
• Yerel Yönetim Vergisi
• Bu vergiye tabi olanların vergilendirilebilir gelirlerinin % 3’ü oranında tahsil
edilmektedir.
62
Diğer Yararlı Adresler
• İran Gümrük İdaresi web
sitesi; www.irica.gov.ir.
• Zorunlu standartlar programına tabi malların
gümrükten geçişi ve İran piyasasına erişiminin
gerçekleşmesi için, ISIRI tarafından
düzenlenmiş Uygunluk Sertifikasına (CoC)
ihtiyaç bulunmaktadır. 8548 Standardın geçerli
olduğu İran'da 485 ürün zorunlu standart
uygulamasına tabidir. www.isiri.com
63
İLETİŞİM
Oğuzhan Kökosmanlı
Web: www.ekonomi.gov.tr
Tel: (312) 204 81 09
64

TC EKONOMİ BAKANLIĞI

Transkript

Benzer belgeler

iranlı işçilerin desteğinize ihtiyacı var

RENGİN ÖLÜMÜ (مرگ رنگ), Sohrab Sepehri, Çeviren

Amirnia Auto parts manufacturer

Tanıtım Broşürü

Abstract

PDF indir - BueSo.de

Şimdiye kadar ihracatınızı arttırmayı düşündünüz mü acaba ?

solomon adaları - Kanberra Büyükelçiliği