Akozba Önder`in Abhazya izlenimleri

Transkript

Akozba Önder`in Abhazya izlenimleri
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 1
Akozba Önder’in Abhazya
izlenimleri
Bu sayýnýn röportajýný Abhazyada' ki
geliþmelerin yakýn takipçisi olan Düzce' nin
Esma Haným köyünden Akoazba Önder ile
yaptýk. Abhaz - Abazin kongresinin katýlýmcýlarýndan olan Önder Akozba ile Abhazya' nýn mevcut
durumu üzerine baþlayan ve kendisinin Abhazya
izlenimleriyle geliþen röportajýmýzda Demografya ve
Abhaz Dayanýþma Komitesinin çalýþmalarýna deðindik.
devamý 4 ve 5’te
Onlardan dönen olmadý
Düzce'den Çanakkale Savaþý'na giden Çerkesler.Bu insanlardan
geri dönen olmadý.Çünkü hepsi þehit düþtüler.Fotoðraftaki alaca
köpek ise 7 ay sonra geri döndü.Bugün bile Düzce'de yaþayan
Çerkesler o köpeðin ''Koblilerin Köpeði'' olduðunu bilirler
18 Mart Þehitler Haftasý münasebetiyle bir açýklama yapan
DKKKD Yönetim Kurulu Üyesi Nejat Özsoy;''Çanakkale'de ve
Türk Kurtuluþ savaþýnda kaybettiðimiz þehitlerimizi rahmet ve
minnetle anýyoruz. Rus-Kafkas
savaþlarý ve sürgün yollarýnda
ölen þehitlerimizi de unutmadýðýmýzý, unutmayacaðýmýzý ve
unutturmayacaðýmýzý belirtmek
istiyorum. Derneðimizin, þehitlerimizle ilgili bir liste hazýrlanmasý için
baþladýðý çalýþmalara tüm
hemþerilerimizin de deðerli
katkýlarýný bekliyoruz.
Taymaz'a "Kurumsal
Üstün Hizmet Ödülü"
Kazým Öðretmen
Kazým Taymaz, 82 yaþýn
da emekli öðretmen.
Ömrünü, okuma þansý
bulamayan köy
çocuklarýný okutmaya
adayan, 1600
çocuðun yaþamýný
deðiþtiren bir kiþi. Hayatýn
zor olduðunu mücadele
ederek öðrenen, engel
lerin aþýlabileceðine
inancýný yitirmemiþ bir
insan. Ýmkanlarýný zorla
yarak çocuklara sahip
çýkan ve sahip çýkmayý öðreten bir
öðretmen. Onurlu yaþam mücade
lesinde aldýðý yaralarý ayakta saran,
"Öðretmen olmayan, öðretmen
doðan Kazým öðretmen"
1977 yýlýnda Kazým Taymaz
tarafýndan kurulan Köy
Çocuklarýný Eðitim Derneði
"TBMM Kurumsal Üstün
Hizmet" Ödülüne Layýk
görüldü.
Aydýn Doðan Vakfý, Ýnsan
Hak ve Hürriyetleri Ýnsaný
Yardým Vakfý, Türk Kýzýlay
Derneði, Vehbi Koç Vakfý
gibi önemli kuruluþlarýn
arasýnda yerini alan
derneðin kurucusu ve
baþkaný Taymaz, 5 Nisan'
da yapýlacak tören ile
ödüllendirilecek.
devamý 2’de
Ýslamey geliyor
Adýgey
Cumhuriyeti'nin
ünlü müzik ve
dans topluluðu
Ýslamey
Ekibi'nin Türkiye
turnesindeki ilk
duraðý Düzce. 6
Nisan Cuma
akþamý Düzce
18 Temmuz
Spor Salonunda
gerçekleþecek
gösteride
Ýslamey Ekibi'ne
Ankara Derneði ekibi Elbruz da eþlik
edecek.
Sürgün sonrasý
dernekleþme faaliyetleri
Anavatana dönüþ,
derneklerimizin kuruluþ amacýdýr
DÇB Yönetim Kurulu Üyesi, DÇB Dil
Komisyonu Baþkaný ve Adýgey Cumhuriyeti
Dönüþ Vakfý eþ baþkaný Sayýn Necdet
Hatam Düzce’ye gelerek anavatana
Dönüþ konusunda bilgilendirmede bulundu.
devamý 6’da
Týzeðus ve Týnef'e AB Desteði
Düzce Kuzey Kafkas Kültür Derneði
Gençlik Komisyonu'na baðlý olarak çalýþan
AB Proje Kolu,Büyükler Ekibi Týzeðus ve
Küçükler Ekibi Týnef'e Kafkasya'dan öðreti
ci getirilmesi ve ekip kýyafetlerinin hazýrlan
masý için kaynak saðlamasý düþünülen bir
projeye baþvurdu.
devamý 7’de
Düzce
Kuzey Kafkas
Kültür Derneði
Eðitim
Komisyonu
üyesi Uður
Güneþ
tarafýndan
Çerkeslerin
sürgün sonrasý
Türkiye'de
dernekleþme
faaliyetleri konulu bir sunum yapýldý.
Uður Güneþ yapmýþ olduðu sunumda
Çerkes Teavün Cemiyetiyle baþlayan
dernekçilik faaliyetlerinin günümüze kadar
geçirdiði süreçten bahsetti.
Sununun tam metnini groups.msn.com/tizegus , www.tizegus.org dan okuyabilirsiniz
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 2
2
mart 2007
1/
210000
Ben,annem,babam
3...dayýlar,amcalar,halalar,teyzeler..25-30.yakýn
çevreden eþ,dost..45-50.yakýn komþular,uzak
komþular,komþu köydekiler..neredeyse150.düzce
dernek camiasý,Düzce dýþý dernek camiasý..en az
250.fakülteden arkadaþ,askerden tertip..300.internet ortamýndan..hatta bir adette yavru vatan(!)
Kýbrýs'tan..(TC uyruklu)bir çýrpýda ulaþtýðým çerkes,
daha doðrusu(anketin aðýzýyla) kafkas sayýsý 400
ediyor.aman kendimi de ilave edeyim 401
olsun.hadi biz bizeyiz,biraz yuvarlayalým,450-500
olsun..
Yani Türkiye'nin halihazýrdaki Çerkes nüfusunun 1/420 sini tanýyorum,demek ki oldukça
þanslýyým..
Þansým bununla da bitmiyor ayrýca;iþbu anketten haberdar olan herhangi bir BM kuruluþu,AB
organý,UNESCO vs.de, kelaynaklarla uzak doðu
pandalarýndan sonra bizi de neslimiz tükenmesin
diye koruma altýna alacaklardýr muhtemelen..
Kaç gündür iki yüz on binde bir olmanýn
dayanýlmaz hafifliðinin tezahürü bir huþudan,naiflikten,nadidelikten bulutlardaydým adeta,üstüne
üstlük olasý bir korunma kapsamýna alýnýp ekmek
elden su gölden biçimde yaþama ihtimalide beni
nasýl heyecanlandýrdý,bilemezsiniz..
Ama Anadolu'nun %55 ini Türkleþtirip,mevcut
zenginliðini yok sayan;resmen sinekten yað
çýkararak insanlarýn kökenlerinin,dillerinin,kültürlerinin varolmadýðýný ispatlamaya yönelik olduðu
izlenimini veren iþbu anket,yinede canýmý sýktý.
Zira 210000 de çok bence.11-12 yýl okulda,15
ay askerde haykýrdýðýmýz gibi 'Türküz'
efendim.'doðruyuz ve çalýþkanýz da ama
'Türküz'yani..
Ama en büyüðümüzde Tarhan Erdem..
O önde,biz arkasýnda210000,toplam 210001
nefer,hazýrýz;hazýroldayýz,akýp çaðlamak
istiyoruz,artýk Çin Seddi olur,Adriyatik olur, farketmez..
Fena titredik zira ve çok fena kendimize geldik
Tarhan bey..
Öncelikle ellerinize saðlýk,sonra emeði geçen
herkese eþsiz teþekkürler..
Milliyet'e de sevgilerimle..
Taymaz'a "Kurumsal
Üstün Hizmet Ödülü"
"Söz verdim, okuma imkaný bulamayan çocuklara yardým edecektim"
Taymaz, köy çocuklarý ile yolunu
birleþtirenin kendi yaþadýðý acý bir
tecrübe olduðunu anlatýyor.
Ankara Erkek Teknik Yüksek Okulu
son sýnýfýnda okurken babasýnýn
ölümüyle ailesinin zor günler
geçirdiðini söyleyen Taymaz, "Okulun
bitmesine 6 ay varken, parasýzlýk
yüzünden okulu býrakmak
zorunda kalýyordum. O gün
söz verdim kendi kendime,
okuma olanaðý bula
mayan çocuklara yardým
edecektim" diyor.
Ýþte Taymaz' ýn verdiði
sözü uygulama vakti geliyor.
Öðretmen Taymaz, 1952 yýlýnda Erzurum Meslek Lisesinde
barýnacak yeri olmayan 14 öðrencisini, eski bir ahýrý temizleyip
soba kurarak içine yerleþtiriyor. Ýlk günlerde yer yataklarýnda
yatan bu çocuklar, daha sonra ordunun yardýmýyla ranzalar
da uyumaya baþlýyor. Taymaz, kendi çabalarýnýn yanýnda
ideallerini anlatarak baþka yardýmlarýnda öðrencilerine ulaþ
masýný saðlar.
"Benim hayatým bu çocuklar."
Ýlk öðrencisini Kirazlý Köyü' nden alarak yanýna getiren
Taymaz, eþinin de kendisine desteðiyle yanlarýna aldýklarý
çocuk sayýsýnýn üçe çýktýðýný belirtiyor ve kendi çocuklarýndan
ayrý tutmadýklarýný söylüyor.
Zeki köy çocuklarýnýn kimler olduðunu saptamak için gittiði
köylerde meslektaþlarý ile görüþen ya da öðrencileri kendi
sorularýyla seçen Taymaz, yardýmseverlerin desteðiyle çocuk
larýn okumalarýný saðlýyor.
Arýnç, Taymaz' ý
Bizzat Davet etti
Düzce Sanayici ve Ýþ
Adamlarý Derneðinin yeni
hizmet binasýnýn açýlýþ törenine katýlmak için Düzce'
ye gelen TBMM Baþkaný
Bülent yaptýðý konuþmada
Köy Çocuklarý Eðitim
Derneði Kurucusu ve
Baþkaný Kazým Taymaz' ý
Kurumsal Hizmet Ödülünü
almasý için Meclise bizzat
davet ederek, bu
derneðin ödüle neden
layýk görüldüðünü anlattý.
Arýnç, kendisininde bu
derneðe ufak yardýmlarý
olduðunu belirterek,
Taymaz' ýn kurduðu
dernekle pek çok zeki,
kabiliyetli ancak maddi
durumu yetersiz olan köy
çocuklarýný okutarak ciddi
bir sorumluluk yüklendiðini
ifade etti.
Ýsrail Çerkesleri'nin Sn. Kazým Taymaz'a verilen
ödüle iliþkin yayýnladýklarý mesajlarý…
Kafkas Kartalý Kazým Taymaz'a TBMM'den
Üstün Hizmet Ödülü.
Türkiye Büyük Millet Meclisine Üstün Hizmet
Ödülü verilebilecek olsaydý, bu güzel ve
harikulade olaydan dolayý vermek isterdik.
Ýsrail de yaþayan Müslüman Çerkes kardeþ
leriniz, Meclis Baþkaný Sn. Bülent Arýnç'ý caný
gönülden selamlarlar. Türkiye böyle kahraman
bir Meclis Baþkanýna sahip olduðu için gurur
duysun. Türkiye Cumhuriyeti kurulduðundan
bu yana çok Meclis Baþkaný gördü. Böyle
önemli kararlara imza atma cesaretini her
devlet adamý gösteremez. Kardeþliðin, birlik ve
beraberliðin en iyi þekilde hissedilmesi ve
pekiþtirilmesi gereken bir dönemi yaþayan
Türkiye, Sn. Baþbakaný, Sn. Meclis Baþkaný, Sn.
Milletvekilleriyle onur duysun. Cehaletle savaþ
mak kýlýçla savaþmaktan çok daha zordur.Bu
zoru cehaletle kýrk sene savaþarak yenen Sn.
Büyüðümüz, Thamademiz Kazým Taymaz Beyi
saygýyla, sevgiyle selamlýyoruz. Büyük insan
larýn arkasýnda vefakar, çilekeþ, sabýr küpü
eþler vardýr. Sn. Emine Taymaz Hanýmý da
saygýyla selamlýyoruz. En büyük manevi ödül
onun hakký. Onu en büyük Setenay Guaþe,
Kafkas Hanýmý, Kafkas Annesi ilan ediyoruz.
Onlarý yetiþtirenleri saygýyla rahmetle anýyoruz.
Yaþasýn Türkiye, Yaþasýn Türkiye Çerkesleri,
Yaþasýn Türkiye Halklarýnýn birlikteliði ve kardeþ
lik duygularý.
Kfar Kama Belediye Baþkaný Celal Napso,
Reyhaniye Belediye Baþkaný Memduh Ghýþ,
Nefne Kafkas Kültür Derneði Rudin Blegenaps,
Cami Ýmamý Yusuf Achmiz, Adiga Öðrenci
Derneði Kucen Napso, Arap Belediyeleri
Kaymakamý Abdülhamit Thavko, Ýslam Þeriat
Mahkemesi Avukat Cemil Abzah, Sigortacý
Ahmed Napso, Ýþadamý Harun Hauh, Bilgisayar
Programcýsý Lousten Achmiz, Sn. Kazým Taymaz
Beyin kadim dostlarý Eski Belediye Baþkanlarý
Yahya Napso, Yahya Thavko, Nalçik Achmiz,
Hani Shovgen.
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 3
3
mart 2007
Mo dern b ir
þekild e
d izayn
edi len
Dern eð in
Düzce
merkezd eki
b ina sýn ýn
a çýl masý n d an sonra
köy lerd e
ya þay an
gen çler de
org an iza syon la ra
kol ayc a
ka týl ab il ecekler
DKKKD Düzce bina sý 8 yýl aradan
sonra tekrar hiz mete açýlý yor...
1999 yýlýnda yaþanan depremden beri atýl durumda kalan
Düzce Kuzey Kafkas Kültür Derneði
Merkez binasýnýn tadilatý baþladý.
Düzce Kuzey Kafkas Kültür
Derneði'nin Düzce Merkezinde
Seyfi Seyhan Ýþ Merkezinde bulunan merkez binasý yakýn bir tarihte
tekrar Düzceli Çerkeslerin hizmetine açýlacak.Konuyla ilgili bilgi
aldýðýmýz DKKKD Yönetim Kurulu
üyesi Doðan Eser:''Yaþanan büyük
depremin ardýndan dernek
binasýnýn hasar almasý üzerine
merkezde birkaç farklý yerde
faaliyet gösteren Düzce Kuzey
Kafkas Kültür Derneði daha sonra
Arapçifliði ve Sarayyeri köylerinin
baðýþlamýþ olduðu þu andaki
yerinde faaliyetlerine devam
etmiþtir. Deprem sonrasýnda
nüfusun merkezden iyice uzaklaþmýþ olmasý, yerleþimin kalýcý
konutlara kaymasý gibi sebeplerle
köyde bulunan dernek binasý
ulaþým zorluðundan dolayý herkese
hitap edemez hale gelmiþtir. Hem
bu sebeplerden hem de
merkezdeki binanýn yeniden
kazanýlmasý gerekliliðinden
merkezdeki binanýn tadilatýna
baþlanmýþtýr. Merkezdeki binamýz
açýlsa da mevcut Arapçifliði
Köyü'ndeki derneðimiz de açýk
kalacak, faaliyetler her iki yerde
yürütülecektir. Derneklerin
ekonomik durumu göz önünde
bulundurulduðunda bu zorluklar
en büyük engel olarak gözüküyordu. Bu noktada tadilatýn baþlayabilmesi için ilk adýmýn atýlmasýný
saðlayan ; maddi ve manevi
anlamda yardýmlarýný esirgemeyen dernek üyemiz Sayýn Nahit
Serbes'e teþekkür ediyoruz ve
binamýzý bize yakýþýr bir þekilde
hizmete açabilmek için herkesin
yardýmýný bekliyoruz.''dedi.
Haluk SEYOK
Kafkas Gecesinde Ekipler Coþturdu
Hendek Kafkas Kültür Derneðince
düzenlenen " Kafkas Gecesi" 10
Mart Cumartesi günü yapýldý.
Geceye Hendek Belediye
Baþkaný Ali Ýnci, Ak Parti
Hendek Ýlçe Baþkaný Þenay
Sakal, Doðru Yol Partisi Ýlçe
Baþkaný Haydar Zaim ve
çok sayýda davetli katýldý.
Ýstanbul Abhaz Kültür
Derneði "Ridade" ekibi,
Kocaeli Kafkas Kültür
Derneði, Sakarya Kuzey
Kafkas Kültür
Derneði,Kayalar, Balbalý,
Býçkýdere ve Maksudiye köylerinin
minik oyuncularý danslarýyla coþturdu.
Hümeyra YILMAZ
DKKKD’ nin ikinci Dil Kursu
Kazukoðlu'nda açýldý
D
üzce Kuzey Kafkas Kültür
Derneði,Þýralýk'ta Aralýk 2006'da
açtýðý dil kursundan sonra,2.kursu
da Kazukoðlu Köyünde 16 Mart 2007
tarihinde açtý.
Haftada 4 saat Çarþamba ve Cuma günleri
Kazukoðlu Köyü Kafkas Gençleri Yardýmlaþma ve
Dayanýþma Derneði'nde yaklaþýk 25 kursiyerin
katýlýmýyla açýlan kursa ilginin artmasý bekleniyor.
''Kafkas Dernekleri Federasyonu'nunDil Kursu
Öðreticisi'' eðitiminden sertifika alan Ahmet Bilgin'in
verdiði kursa kalýcý konutlarda yaþayan Çerkeslerin
de katýlmasý hedefleniyor.Ücretsiz olarak verilen
Þýralýk ve Kazukoðlu' ndaki kurslarýn önümüzdeki
günlerde Düzce merkezindeki Dernek binasýnda ve
kurs talebinde bulunan diðer köylerde de açýlmasý
planlanýyor.
Uður FÝDAN
Düzce Abhaz Kültür Derneði’nde
dil kursu baþladý
D
üzce
Abhaz
Kültür
Derneði'nin
düzenlemiþ
olduðu Abazaca
okuma ve yazma
kurslarý 14 Ocak
2007 Çarþamba
günü baþladý.
Her geçen gün
katýlýmcý sayýsýný arttýrarak devam eden kurslar her hafta
Çarþamba günü 19:00 ve 21:00 saatleri arasýnda dernek
binasýnda düzenlenmektedir. Kurslara katýlmak isteyenlerin,kimlik fotokopisi ve bir adet resimle belirtilen gün ve
saatte dernek binasýnda olmalarý gerekmektedir.
ABHAZ KÜLTÜR DERNEÐÝ
Cedidiye Mah. Necip Güney Sok. Eriþen Ýþ haný Kat:2 No:4
Düzce - Tel&Fax : 0 380 512 01 57
Kaan GEÇÝT
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 4
4
mart 2007
Akozba Önder’in Abhazya izlenimleri
Cansev KAP
baz alarak önlem almaya çalýþýyor. Bu
doðrultuda çalýþanlar da var engelleyen-
Þu an kritik bir
dönemdeyiz. Mücadele yalnýz bir yerleri yýkmakla verilmez. Baktýðýmýz zaman
Türkiye de Abhazya' ya
ambargo uygulayan
devletlerden biri. Seyahat
özgürlüðümüz kýsýtlanýyor ve
bu yüzden problemler çýkýyor
Abhazya' da zor þartlarda yaþayan insanlar da
var. Ben kendi beklentilerim doðrultusunda çok
geliþmiþ bir Abhazya
görmedim. Ve ayrýca
dedim ki arabalarýn lüks
olmasý geliþmiþliðin göstergesi deðildir.Sadece temel
olan þeyler var.
ben Abhazya' dan Shrek'
in Abazaça versiyonunu
getirdim ve en aþaðý 100
kiþiye daðýttým. Þimdi komite
ne iþ yapar? Bunu yaparken
ben tabi ki insanlar Shrek' i
izlesinler diye yapmadým.
Ýnsanlar anadillerine bir
yatkýnlýk duyabilirler diye, bir
faydam olsun diye yaptým.
Bu sayýnýn röportajýný Abhazyada' ki
geliþmelerin yakýn takipçisi olan Düzce' nin
Esma Haným köyünden Akoazba Önder ile yaptýk.
Abhaz - Abazin kongresinin katýlýmcýlarýndan olan
Önder Akozba ile Abhazya' nýn mevcut durumu üzerine
baþlayan ve kendisinin Abhazya izlenimleriyle geliþen
röportajýmýzda Demografya ve Abhaz Dayanýþma
Komitesinin çalýþmalarýna deðindik. Abhazya' da durum
nedir ve Diaspora olarak biz Abhazya' nýn verdiði
mücadelenin neresindeyiz? Ve iþte Akozba Önder ile
Abhazya izlenimleri…
Abahazya'nýn þu anki statüsü nedir?
Abhazya' da þu an de facto bir devlet var zaten.
Baðýmsýz devlet olma yolunda bir mücadelesi var.
Yapýlacak olan seçimlerin Abhazya' nýn þu anki
durumu üzerinde sizce bir etkisi olacak mý?
Ben çok büyük bir deðiþiklik olacaðýn inanmýyorum.
Abhazya' da eskiden beri örgütlü bir yapý var ve ben bu
yapýnýn dýþýna çýkabilecek bir oluþum olabileceðine
inanmýyorum.
Siz Abhazya' dan yakýn
bir zamanda geldiniz.
Kongre zamanýnda bir
ay kaldýnýz. Orada
edindiðiniz izlenimler
nelerdir?
Halkýn köylü kýsmýnýn bir yaþam
tarzý var.
ler de var.
Dünya Abhaz - Abazin halklarý kongresi yapýldý.
Bu kongrenin amacý neydi, kimler katýldý?
Dünyanýn her tarafýndan gelen katýlýmcýlar
vardý.Abhaz kökenli-Adýge kökenli. Bu kongre diðer
devletlere yapýlan bir çaðrý niteliðindeydi. Duma'nýn bir
kararý var. Rusya da bütün dünya halklarýna Abhazya'
nýn haklý olduðunu, baðýmsýz bir devlet olma hakkýna
sahip olduðunu ve bunun bütün dünya halklarý tarafýndan desteklenmesi gerektiðini söylüyor.
Bu kongrenin, baðýmsýzlýðý savunan Abhazya'nýn
yanýnda diasporanýn biz de varýz demesi gibi bir önemi
vardý.
Türkiye diasporasý olarak insanlarýn orda konuþtuklarý kadar can-ý gönülden çalýþtýklarýna inanmýyorum.
Desteklediklerine veya örgütlü hareket ettiklerine de
inanmýyorum. Þu an kritik bir dönemdeyiz. Mücadele
yalnýz bir yerleri yýkmakla verilmez. Baktýðýmýz zaman
Türkiye de Abhazya' ya ambargo uygulayan devletlerden biri. Seyahat
özgürlüðümüz
kýsýtlanýyor ve bu
yüzden problemler çýkýyor.
Buna karþý
Þehirlerde
yaþayan halkýn da oranýn gelecekteki ederi konusunda
bir mücadelesi var. Devlet kendi içinde kendi doðrultusunda hareket ediyor. Þimdi bir de baþka bir husus
var. Abhazya' ya yoðun miktarda Ermeni göçü söz
konusu. Rusya'dan geçiþ yapýlan sýnýr bölgesine
Ermeniler yerleþiyor. Göç eden Ermeniler resmi bir
evrak verilmediði halde el altýndan para ile bu belgeyi
tedarik ediyorlar.
Gagra'da denize yakýn yerlerde bir ev 100.000 $ ile
150.000 $ arasý. Düþünün bazý ailelerde 2-3 tane evi
olanlar var. Sohum' da aktýðýnýz zaman arabalarýn
%60'ý 8-10 yaþ arasý Mercedes. Dýþarýdan gelen biri
olarak bakýnca Abhazya için hemen diyorsunuz ne
kadar doðal bir güzellik var. Ýnsanlar da çok iyi yaþýyor.
Ne var Mercedes, BMW.
Abhazya' ya daha önce de gittiðim için bana þu
soruyu sordular:
Abhazya' yý bu sefer nasýl buldun?
Benim için geliþme þudur: Eðer bir ülkede insanlar
spor yapýyor diye devlet spor alanlarýný
geniþletiyorsa,saðlýk hizmetlerini herkese ulaþtýrabiliyorsa, okullarda düzgün ve çaðdaþ bir eðitim yapýlýyorsa
veya bunlara yönelik bir çalýþma varsa iþte o zaman
geliþmiþ veya geliþmekte olan bir ülkeden bahsedebiliriz. Benim gördüðüm bunu yapmak isteyen bir devlet
yapýsý var ama ben belirli yerlere baðýmlý olduðuna
inanýyorum. Abhazya' da zor þartlarda yaþayan insanlar
da var. Ben kendi beklentilerim doðrultusunda çok
geliþmiþ bir Abhazya görmedim. Ve ayrýca dedim ki
arabalarýn lüks olmasý geliþmiþliðin göstergesi deðildir.
Sadece temel olan þeyler var. Devlet yakýn bir geleceði
Türkiye'deki Çerkesler (genel olarak söylüyorum)
olarak bir miting yapabiliriz, bir demokratik tepki verebiliriz. Ama hiçbir þey olmuyor. Yani orada konuþulanlar
haricinde bir þeyler yapýlmalý.
Kongrenin baþarýlý olduðunu söyleyebilir
misiniz? Kongre sizce amacýna ulaþtý mý?
Dünyanýn hiçbir yerinde kötüye yönelik bir konuþma
yoktur zaten. Bütün her þey istemler üzerine yapýlýr.
Belirli kiþiler isteklere göre bazý þeyleri yapýþýyor veya
olacakmýþ gibi dile getirir. Ama beni ilgilendiren uygulamada ne yapýldýðýdýr. Ben þahsen bu konuda diasporadaki insanlarýn ciddi olarak bir þeyler yaptýðýna inanmýyorum. Þimdi Abhazya' da yaþayanlar bir þeyler yapmak zorunda. Çünkü orada o koþullarda yaþayanlar, iyi
veya kötü sonuçlarýna katlanacak olanlar onlar. Onlarýn
bu iþe daha duyarlý olduðunu zaten yaþarken görüyoruz. Ama burada yaþayan Abhazlar hem kendi rahatlarýndan ödün vermiyorlar hem de olan bitene ciddi
olarak yaklaþmýyorlar. Bu nedenlerden ötürü ben ciddi
bir çalýþma yapýldýðýný düþünmüyorum.
Bildiðimiz üzere Abhazya' da Demografya isimli
bir kurum var. Bu kurumun iþlevi nedir? Neler
yapýyor?
Ben size yaptýklarý iþlerden birini anlatayým.
Abhazya' ya kongre için gittiðimiz zaman bize 3 farklý
tur hazýrladýlar. Birincisi iþ adamlarý ile görüþme, ikincisi
demografya üçüncüsü de dil tarih kurumu. Ben
demografya çalýþmalarý için düzenlenen tura katýldým.
Demografyanýn binasýna gittik. Orada geri dönüþ çalýþmalarý ile ilgili sorular sorduk. Gelenler ne olacak, ev
veriliyor mu gibi… Daha önce verilen evler 3 - 4 ay kul
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 5
mart 2007
lanýlmýþ sonrasýnda ise satýlmýþ. Bu sebepten dolayý da yeni gelen
dönüþçülere verilen evlerin 15 sene satýlmasýnýn yasak olacaðý yönünde bir
karar almýþlar. Evlenen insanlara 5 sene maddi yardým yapýlacaðý, çocuklarýn
giderlerine katkýda bulunacaðý da aldýðýmýz cevaplar arasýndaydý. Ayrýca
Sohum içerisinde iki adet apartmanýn daireleri de dönenlere verilmek üzere
ayrýlmýþ. Evlerin kaba inþaatý ev sahipleri tarafýndan yapýlacak. Fakat ev
sahibi yapýlan dönüþçüler belirli bir süre kalmadýðý takdirde otomatikman haklarý kaybolacak. Çünkü Abhazyada ki en büyük sorun yerleþik insan sayýsý.
Bize biraz Abhaz Dayanýþma Komitesinden ve geri dönüþle ilgili yaptýklarý çalýþmalardan bahseder misiniz?
Benim komite hakkýnda kiþisel görüþlerim þöyle: Komite biraz yukardan
inme ve merkezden uzak. Abhazya' ya birileri gidecekse Düzce' den,
Adapazarýn' dan, Eskiþehir' den halk gider.
Abaza nüfusunun fazla olduðu þehirlerde ki köylerde dernekler kurulsa, bu
dernekler kendi içlerinden bir federasyon oluþturmlý. Direk böyle bir yapýnýn
demografya ile çalýþmasýnýn daha etkili olacaðýný düþünüyorum. Çünkü
köylerde ekonomik durumu iyi olmayan insanlar var bu insanlar köylerinde
kahvede oturuyorlar. Buna karþýlýk Abhazya'nýn da insana büyük bir ihtiyacý
var. Bu tabloyu görünce komitenin bu yönde çok ciddi bir çalýþma yaptýðýna
inanmýyorum.
Abhazya' da böyle üçkaðýtçý dediðiniz birini hemþerileri Türkiye' ye göndermek istiyorlar. Hemþerilerine sorumlular tarafýndan verilen cevap þu '' sen ne
diyorsun bu adam Abhazya' ya 2 tane çocuk verdi. '' Yaramaz bir insan ama
orada 2 tane çocuk verdi diye baþ tacý.
Bu kurumlar Abhazya ile ortak çalýþabiliyorlar mý? Siz bu konuda
neler düþünüyorsunuz? Abhazya devlet olarak bu konuda çalýþma
yapacak alternatif oluþumlara ne kadar açýk?
Þimdi merkez Abhazya. Abhazya gelecek olarak burayý önemli görüyor.
Þimdi oradaki insanlar biraz profesyonel yaklaþýyorlar ve elde olan bu kurumlarla mümkün olduðu kadar çalýþmaya devam ederler. Þimdi benim dediðim
gibi alternatif bir oluþum olursa onunla da çalýþýrlar. Çünkü onlar için en
deðerli þey geriye dönüþ, olabildiðince fazla insan gitmesi. Ben de burada
komitenin yaptýðý çalýþmalarýn insanlara indiðine inanmýyorum, yeterli olduðuna da inanmýyorum. Bakýyorsunuz bütün derneklerde bir ekip oyunudur almýþ
gidiyor. Çerkezlik anlamýnda bu ekip oyunuyla insanlarýn gazýný alýyorlar.
Sonra da tatmin oluyorlar daðýlýp gidiyorlar. Ama þimdi daha uzun vadeli daha
saðlam düþünmek lazým. Bir gencin çok güzel oynamasý deðil de mesleðinde
iyi olmasý kendi yaþadýðý ülkeye de atavatanýna da duyarlý olmasý çok daha
önemli. Bu ekip çalýþmalarý ile olmaz. Bundan ötürüde gençliðin bu yolda bir
oluþum yaratmasý durumunda Abhazya devleti de bu insanlarla birlikte
hareket etmeye, çalýþmaya hazýr.
Sergey Bagapþ Nisan ayý içerisinde Türkiye' ye gelecek? Bagapþ' ýn
geliþ amacý nedir? Bu konuda bir bilginiz var mý?
Þöyle söyleyeyim Türkiye devleti diasporanýn büyük bir kýsmýný
barýndýrdýðý için Abhazya için çok önemli. Türkiye' de yaþayan Abaza kökenli
nüfusun sayýsý Abhazya' dakinden çok daha fazla. Fakat burada yaþayan
Abazalar ile bahsettiðimiz bu yapýlar ile bir baðlantý kurmak çok zor.
Sergey Bagapþ Türkiye' de yasal bir temasta bulunacak mý?
Programý nedir biliyor musunuz?
Bagapþ' ýn programý henüz belli olmadý. Ardzýnba geldiði zamanda ben
karþýlamaya gitmiþtim. Ardzýnba Ankara' da belirli kiþilerle resmi olmayan
temaslarda bulunmuþtu.
Þimdi Türkiye devletinin stratejik ortaklýðý olan ABD ve Gürcistan var. Bu
anlamda benim kendi fikrimce Bagapþ ile resmi anlamda görüþülmesi lazým.
Bu ne kadar olumlu veya olumsuz olur bilemem. Ama yinede iki tarafýnda
yarýn öbür gün problem olabilecek, birbirlerini etkileyebilecek potansiyelleri
var. Türkiye bu durumda nasýl davranacak bunu yarýn bir gün göreceðiz.
Ne olacak hangi derecede aðýrlanacak þimdi bunlar önemli ama benim çok
bir beklentim yok. Önemli olan sorunlar neler? Ambargo kalkacak mý?,
Abhazya tanýnmak istiyor tanýnacak mý?
Abhazya' ya turistik veya öðrenim
“Komite yukardan inme. Bunun yeramaçlý gidiþler için
nereye baþvurmak
ine tabandan yukarýya doðru
gerekiyor?
hareketlenecek bir örgütlenme
Þu anda bu tip iþleri
biçimi olmalý. Bu temsilcilikte deðil;
komite organize ediyor.
kararý kendileri veriyorlar. Bir yerde
popüler bir olay olduðu zaman
Abhazya devletine diaspora olarak
bizimde söz hakkýmýz var. Nedir bu?
Gidenlerin çok da duyarlý
olmadýðýný düþünürsek 300 - 500
kiþinin oraya götürülmesi çok da
havasý yapýlacak bir durum deðil.
Yani diasporadakiler atavatanýmýz
da ki insanlar zor durumda onlarýn
sýkýntýlarýný paylaþmalýyýz þeklinde
bir çalýþmalarý yok.”
5
Yalnýz ben her zaman þunu söylerim Düzce' den gitmek isteyenlere buradan
yardýmcý olmak gerekir. Þimdi demograya çalýþmalarý diyoruz komite çalýþmalarý diyoruz, ben Abhazya' dan Shrek' in abazaça versiyonunu getirdim ve
en aþaðý 100 kiþiye daðýttým. Þimdi komite ne iþ yapar? Bunu yaparken ben
tabi ki insanlar Shrek' i izlesinler diye yapmadým. Ýnsanlar anadillerine bir
yatkýnlýk duyabilirler diye, bir faydam olsun diye yaptým. Savaþ biteli 13 sene
oldu Düzce' de insanlarýn bu gibi sorularý sormasý bana son derece acayip
geliyor. Þimdi bir genç Abhazya' da üniversite okumayý aklýna getiriyor ama
bunun nasýl olacaðýný bilmiyor. Böyle bir çalýþma olmaz. Ýletiþim araçlarýnýn ve
kullanýmýnýn bu kadar fazla olduðu bir zamanda bu durum oldukça garip.
Abhazya'da ki üniversitelerden alýnan resmi belgelerin Türkiye' deki
geçerlilik durumu nedir?
Bildiðim kadarýyla geldiðiniz zaman burada bir sýnava tabi tutuluyorsunuz.
Eðer o sýnavda baþarýlý olursanýz Abhazya'da aldýðýnýz belge geçerli sayýlýyor.
Peki dönüþçüler için iþ imkanlarý nelerdir?
Abhazya' ya gittiniz ne için gittiðiniz?
Bu çok önemli. Þimdi orada bir mücadele var. Hem okumak için hem de
yaþamak için gittiðinizde, hayatýmý burada devam ettireceðim dediðiniz
zaman kendinize göre orada bir meslek seçiyorsunuz. Üstelik ev sahibide
oluyorsunuz. Þimdi düþünün Türkiye' de çok iyi bir üniversiteyi kazanan birisi
Abhazya' ya gitmez. Ortalama bir üniversiteden mezun olan birinin de
Türkiye' de iþ bulup ev sahibi olabilmesi de normal þartlarda mümkün
deðildir. Ama Abhazya' da yapabileceðiniz çok þey var. Düþünün Sohum' da
sadece 2 tane elektirikçi var. Üreten insan sayýsý çok az. Oraya giden herkes
parayý vuracaðým derdinde. En büyük problemlerden biri benim gördüðüm
kadarýyla insanlar iki taraflý hayat kuruyorlar. Yani Abhazya' ya gidiyorlar ama
Türkiye' yi de yedeðe býrakýyorlar. O zaman da adapte olamýyorlar. Zaten
orada yaþayan birinin baþka bir þansý olmadýðý için otomatikman bütün
mücadelesini orada veriyor. Buradan gidenler burada tatmin olamadýklarý þeyleri oradan elde etmeye çalýþýyorlar. Ve bundan ötürü en ufak bir engelle
karþýlaþtýklarý zaman da soðuyorlar.zaten giderken de çok düzgün bir amaçla
gitmiyorlar.
Siz Abhazya ve
Demografya' nýn maddi kaynaklarý nelAbhazlar'
ýn geleerdir?
ceðini
nasýl
görüyAbhazyada ki çalýþanlarýn maaþlarýnýn %2'
orsunuz?
si demografya çalýþmalarý için kesiliyor.
Bugün dünya
Demografya belirli
siyasi tarihine bakkonularda iþ yapan
týðýnýz zaman örnekinsanlara yardýmcý oluy- leri var ama
or. Abhazya' da
Abhazya kendi
bankacýlýk sistemi var.
doðrularýnda çok iyi
%2.5 - 3 faizle para
bir mücadele verdi.
çekebiliyorNoksanlara raðmen
sunuz.
gelecekte tanýAbhazya' da
nacaðýna inanýyobu tip oluþumrum. Ama tanýnmasý
lar mevcut yal- bile uzun süre
mücadele verse de
nýz en büyük
biz ona katkýda
ihtiyacý insan.
bulunacaðýz.
Abhazya' da Ermeni ve Rus sayýsý gün
Sizce tanýnmasý
geçtikçe artýyor. Demografya diasporadan
gelecek insanlara bel baðlamýþ durumda. Bu için yapýlmasý
gereken þeyler neldurumda da en çok Türkiye' den beklentileri
erdir?
var.
Bu mücadeleyi
verenler kadar destekleyen insanlarýn olmasý, bu insanlarýn kalitesinin artmasý
gerekiyor. Ve demokratik bir yapýda bu mücadele yükseldikçe Abhazya tanýnacaktýr. Dünyadaki bazý geliþmeleri de göz önüne aldýðým zaman, yakýn bir
zamanda Abhazya' nýn tanýnacaðýna inanýyorum.
Peki siz kendinizi bu mücadelenin neresinde görüyorsunuz?
Ben mücadelenin içinde bir insaným. Çok olumsuz bir durum olsa dahi, en
kötü durumda savaþýnda veya ölümünde dahi olacaðýmý biliyorum. Yani
benim için bir problem yok ve bunun mücadelesi de yaþadýðým müddetçe
devam edecek.
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 6
6
mart 2007
BÝZ
KÝMÝZ ?
Son noktayý koydu Milliyet
Gazetesi. Bir anket yaptý ve
Türkiye'nin etnik yapýsýný döktü ortaya.
Hem de nasýl? Türkiye'nin toplumsal
dokusunun, tahmini bilgiler yerine bilimsel,tarafsýz ve objektif röntgenini
çekerek. 48.000 kiþiyle görüþmüþler. 79
ilde, 2721 noktada. Bilimsel olarak
sunulan bu veriler tüm bildiklerimiz
neydi dedirtti bize. 3 milyon , 5 milyon, 7 milyon Çerkes var derken bir de
baktýk ki önümüze 210.000 gibi bir sayý
sunulmuþ. Üstelik girdiðimiz kategori
de Türk kökenliler kategorisi. Altýnda
da açýklamasý: Balkan Kafkas göçmeni vs. Bu noktadan sonra zaten
anketin bilimselliði, tarafsýzlýðý ve
objektifliði pek tartýþýlmaya deðer
görünmüyor. Türk kökenli Balkan,
Kafkas göçmenlerinin, yani "BÝZLERÝN"
%46,8'i Türkiye Cumhuriyeti Vatandaþý
olmak için etnik kökeni Türk olmak
þarttýr demiþ. Yani bir inkar söz konusu.
Ama bizler mi kendimizi inkar ediyoruz
yoksa anket mi kendi objektifliðini
inkar ediyor.
Bu anketi hazýrlayanlar, yayýnlayanlar Türkiye'de yaþamýyorlar mý?
Tarihsel gerçekler var. Bu bir ankettir,
uyguladýðýnýz metod yanlýþ olabilir,
örneklem yani anketlerin yapýlacaðý
yer ve kiþiler yanlýþ seçilmiþ olabilir.
Dolayýsýyla anketler gerçeði yansýtmayabilir. Ýyi niyetli bir yaklaþým bunun
göz önünde bulundurulmasýný gerektirirdi. Ama siz yapmýþ olduðunuz
anketi; tarihsel gerçekleri, günümüz
gerçeklerini, araþtýrmalarý,belgeleri bir
kenara atarak büyük bir keþif yapmýþ
gibi ortaya koyarsanýz o zaman bu iyi
niyet hususunun sorgulanmasý
gerekiyor.
Ucu açýk ve yönlendirici sorular da
bunu doðrular nitelikte.
Umuyorum ki tabular yýkýlýr artýk ve
bu çalýþmalar da resmi olarak yapýlýr.
Yada yapýlan çalýþmalar istenen
sonuçlarý deðil de objektif verileri
yansýtýr. Gazetelerde bazý kesimlerin
protestolara hazýrlandýðý belirtiliyor.
Bizler de demokratik tepkilerimizi
örgütlerimiz aracýlýðýyla ortaya koymalýyýz. Zaten bunun için örgütlü deðil
miyiz?
Anavatana dönüþ, derneklerimizin
kuruluþ amacýdýr
Düzce Kuzey Kafkas
Kültür Derneði baþkaný
Sayýn Afitap Altan'ýn
daveti üzerine, DÇB
Yönetim Kurulu Üyesi,
DÇB Dil Komisyonu
Baþkaný ve Adýgey
Cumhuriyeti Dönüþ Vakfý
eþ baþkaný Sayýn
Necdet Hatam
Düzce’ye gelerek
anavatana Dönüþ
konusunda bilgilendirmede bulundu.
"Anavatana Dönüþ
derneklerimizin kuruluþ amacýdýr.
Derneklerimiz niye
kurulmuþtur? Dilimiz,
kültürümüz yok olmasýn diye.
Ulusal-kültürel deðerlerimizi
koruyup geliþtirelim diye… Bu
deðerlerin muhacerette uzun
süre sürdürülemeyeceði de
artýk ortaya çýkmýþtýr."
"Çerkeslerin sürgününden bu
yana en þanslý dönemdeyiz.
Bu þanslý dönem sorumluluklarý da büyütüyor. Bu iþlerle
uðraþan insanlarýn yükümlülükleri artýyor. SSCB daðýlmadan önceden bugüne
çok büyük deðiþimler oldu."
"DÇB de bu amaçla kuruldu. Yani dönüþ için.
Ancak, DÇB'nin hiçbir zaman, tüm muhacereti
Kafkasya'ya toplamak, bir devlet kurmak gibi bir
amacý olmamýþtýr. Birbirinden farklý ülkelerde yaþayan,
birbiri ile iletiþim halinde ve birbirinin varlýðýndan haberdar bir halk olmayý amaçlamaktadýr. Ancak bunun için
anavatanýn çok güçlü olmasý gerekiyor."
"Dünya Çerkes Birliði'nin baðýmsýz devlet kurmak,
Kafkasya'yý birleþtirmek gibi bir hedefi hiçbir zaman
olmadý. Çerkes terimini de bütün Kuzey Kafkasyalýlar
olarak algýlamadý. Bugüne kadar diðer kardeþ halklara
bir çaðrý yapýlmadýðý gibi diðer halklardan da "biz de
çerkesiz, biz de örgüte girmek istiyoruz" þeklinde bir
baþvuru da olmadý."
"Genelde RF, diasporasýnýn anavatanýna dönüþü için çaba gösteriyor.
Yasal düzenlemeler yapýyor ve bunlar
elbette ki yalnýz Ruslarý deðil bizleri de
kapsýyor. Bu amaçla Rusya Halklarý
Diasporasý Konferansý çalýþmalar yapýyor.
Sadece tartýþmak için bir araya gelinmiyor. Ýslam Konferansý Örgütü gibi sürekliliði
olan bir örgüt bu konferans. Kasým ayý
sonlarýnda Petersburg'da, Rusya Halklarý
Diaspora temsilcilerinin, Devlet Baþkaný
Sayýn Putin'in de katýldýðý toplantýsý vardý.
Toplantýya Ürdün ve Suriye derneklerimizin temsilcileri de davetliydi. DÇB de bu
örgüte üyelik baþvurusunu yaptý. Büyük
ihtimalle de kabul edilecek. Sözünü
ettiðimiz toplantýda temsilciler, Rusya
Federasyonu'ndan, oy birliði ile ve öncelikle iki istekte bulundular
1-Diasporaya yönelik uydu yayýnlarýnýn saðlanmasý.
2-Rusya Vatandaþlýk Yasasý birden
fazla vatandaþlýða izin verir hale getirilmesi."
"Anavatana dönüþ sorunu öncelikle
Adige ve Abhaz halklarýnýn sorunudur.
Bunu diðer kardeþ halklarý ayrý tutmak
anlamýnda söylemiyorum. Hem
Kafkasya'daki nüfus yapýsý açýsýndan
hem de nüfusun diasporadaki oraný
açýsýndan bunu bu þekilde deðerlendirmek gerekiyor.
sununun tam metnini
groups.msn.com/tizegus , www.tizegus.org
dan okuyabilirsiniz
Doðan ESER
3. Kuzey Kafkas
Kültür Festivali 28
Temmuz’da
Köprübaþý Ömerefendi Köyü’nde
yapýlacaktýr
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 7
7
mart 2007
Týzeðus ve Týnef'e AB Desteði
Düzce Kuzey
Kafkas Kültür Derneði
Gençlik
Komisyonu'na baðlý
olarak çalýþan AB
Proje Kolu,Büyükler
Ekibi Týzeðus ve
Küçükler Ekibi Týnef'e
Kafkasya'dan öðretici
getirilmesi ve ekip
kýyafetlerinin hazýrlanmasý için kaynak saðlamasý düþünülen bir projeye baþvurdu.
AB Proje Kolu Baþkaný Esra Özmen yaptýðý
açýklamada, Düzce Kuzey Kafkas Kültür
Derneði çatýsý
altýnda kurulan
AB proje grubu 6
aydýr yaptýðý
çalýþmalarýn ve
toplantýlarýn sonucu olarak Avrupa
Komisyonu'nun
Demokrasi ve
Ýnsan Haklarý için
Avrupa Giriþimi
Mikro Proje
Uygulamasý
Kampanya 4:
Eþitlik, Hoþgörü ve
Barýþ Ortamýnýn
Esra Özmen
Geliþtirilmesi hibe
AB Proje Kolu Baþkaný duyurusuna
"Kadýnlar ve Çocuklar: Kültürün Korunmasý için
Ýlk Adim" adini verdiði proje ile 12 Mart
2007'de baþvurduðunu, toplam proje bütçesi
68.000 euro olup toplam bütçenin %90'i
oranýnda hibe talebinde bulunulduðunu
söyledi.
Projenin baþlýca faaliyetleri büyükler ekibi
Týzeðus ve küçükler ekibi
Týnef'in kurulmasý, bu ekipler
için Kafkasya'dan dans ve
müzik öðreticilerinin getirilmesi,kadýnlardan oluþan
bir ekibin dans kostümlerini hazýrlamalarý ve
geleneksel el nakýþlarýný
yaþatmalarý, dil kurslarýnýn
düzenlenmesi, "Kaf Daði Düþü" adli belgeselin
köylerde gösteriminin yapýlmasý ve projede
oluþturulan ve eðitim alan dans ekibinin 2008
Düzce Kafkas Festivalinde gösteri yapmasý
olarak belirlendi ve Kazukoðlu Köyü Kafkas
Gençleri Kültür Dayanýþma ve Kalkýndýrma
Derneði ile Köprübaþý Ömer Efendi Köyü
Güzelleþtirme ve Kalkýndýrma Derneði proje
ortaklarý oldu. Düzce Gençlik ve Spor Ýl
Müdürlüðü ile Düzce Halk Eðitim Merkezi de
projede yer alacak ve faaliyet alanlarýna
göre projeye destek olacak kuruluþlardýr.
Projenin süresi 12 ay olarak belirlendi ve kabul
edildiði takdirde 2007 Aðustos'ta baþlamasý
planlanýyor.
Özmen son olarak, Ýlk projesini tamamlayarak baþvuran AB Proje Grubu yeni projeler
için çalýþmalarýna ara vermeden devam
etmekte olup Haziran 2007'de baþvurmak
üzere 2 yeni proje için hazýrlýklara baþladýðýný
ve AB Proje Grubunun bu yeni projeleri
Uluslararasi ortaklarla yürütmeyi planladýðýný,
AB Proje Grubu olarak hazýrlanan bu projelerin
Derneðimize büyük katkýlarý olacaðý ve gençlerimize farklý bakýþ açýlarý kazandýracaðýný,
AB'nin finansal desteði ile amaçlarýmýz doðrultusunda hazýrlanan bu projeler kuskusuz
kültürümüzün korunmasý ve gelecek nesillere
aktarýlmasý konusunda bir kilometre taþý olacaðýný vurguladý
Uður FÝDAN
Anadolu yakasý Düzceliler
derneðinin 28 þubat 2007
akþamý Ýstanbul'da düzenlediði
Düzcespor'a destek gecesi'nde
Týzeðus rüzgarý esti.
Birçok platformda Düzce denilince akla gelen Düzce Kuzey
Kafkas Kültür Derneði
Halkoyunlarý Ekibi
Týzeðus,geçen ay katýldýðý EMITT
Fuarýndan sonra Ýstanbul'daki
Düzcespor'a destek gecesinde
de izleyenlerden takdir topladý.
TUTKULU VE DUYARLI
OLABÝLMEK…
Birey olarak hepimiz toplumsal yaþantýmýz ile
farkýnda olarak yada farkýnda olmadan ortak
kültürümüzün bir parçasýný oluþturuyoruz. Bu da bir
baðlýlýðý beraberinde getiriyor. Derneklerimizin temel
amacý bu baðlýlýðý saðlam bir organizasyon ile
pekiþtirmek olarak görülebilir. Asimilasyon, karþýlýklý
kültürleþme, benzeþme olarak ifade edilen ve küreselleþen dünyada kültürleri alabildiðine savuran ve
önü alýnamayan deðiþimler tüm kültürlerin bir sorunu.
Kadim bir tarih ve kültür geçmiþi olan toplumumuzda
bu süreçten önü alýnamaz bir þekilde etkilenmektedir. Tespit bu olunca ister istemez ne yapmalýyý
kendimize sormamýz gerekiyor. Bu sorunun üstesinden gelebilmek için sabýrlý olmalý, güçlü yönlerimize
yönelik aksiyonlarda baþarý kazanarak moral depolamalý, yeteneklerimizi olmaz! yapamayýz! diye
düþündüðümüz hedeflerde sýnamalý, kiþisel sorumluluklarýmýzdan kaçmadan tutkulu bir yapý kurarak
katýlmalý katýlýmcý olmalýyýz.
Bunlar elbette okurken insanýn ruhunu okþayan
þeyler ama pratikte böylesi bir duyarlýlýkta olduðumuzu söylemekte yanlýþ olur. Düzce'de dernek denince insanýmýzýn aklýna neler geldiðini merak ediyoruz. Geçmiþte yapýlan bazý siyasi ve ideolojik yanlýþlarýn insanlarýmýzýn kafalarýnda derneðe karþý
önyargýlar oluþturduðu gerçeðini bir kenara atmak
mümkün deðil. Bu durumun olumsuzluklarýný kolaycýlýkla önyargý sahiplerine yüklemek doðru bir
davranýþ olmadýðý gibi, yine ayný kolaycýlýkla bu yanlýþlarý yapanlarý empati yaparak anlamadan
önyargýlarýmýzýn ardýna payanda yapmakta yanlýþ.
Biliyoruz ki dünyadaki en zor þeylerden birisi
önyargýlarýn yýkýlmasýdýr. Bizim yönetim anlayýþýmýzda
onlar, þunlar, bunlar yok, biz varýz. Bu anlayýþýmýzýn iyi
anlaþýlmasý gerektiðini düþünüyorum. Düþüncelerimiz
ve hedeflerimiz çok berrak, kimseyi de ötelemiyoruz,
herkesi anlamak zaten bizim görevimiz. Sizlerden tek
dileðimiz var o da bizi dinamik ve hareketli bir yapý
olmaya sevk edecek ilgi ve desteði esirgememeniz.
Yönetimimizin herkese birebir ulaþabilmek gibi bir
þansý maalesef yok. Fakat fikri olarak bir katkým olsun
diye aklýndan geçirenlerimiz var ise, üyemiz olsun
yada olmasýn bize ulaþma ve yanýna çaðýrma þansý
var. Biliyoruz ki toplumumuzun gündeminde yer bulmayan ve faydasý tartýþýlýr basit iþlerle uðraþarak kýsýr
tartýþmalara girersek ulaþtýðýmýz tek nokta olur o da
kendi kendimizi boðmak. Onun için diyoruz ki
"Kültürünüz için tutkulu ve duyarlýysanýz elinizi, ellerinizi
verin nefes alalým." Güzel günlerde birlikte.
SAYGILARIMLA,
TEBRÝKLER
Ortaköy’
den Natho
Þemsettin
Yýldýrým 30
Mart günü
vefat
etmiþtir.
Týzeðus ekibinden Düzcespor'a destek
Anadolu Yakasý Düzceliler
Derneði'nin organize ettiði ve
Düzcespora maddi ve manevi
destek saðlama amacýyla düzenlenen geceye ilgi büyüktü.
Hem Düzceden gidenlerin hem de
Ýstanbul'daki Düzcelilerin katýlýmýyla
salon doldu
Düzce Kuzey Kafkas Kültür Derneði
Halkoyunlarý Ekibi Týzeðus'un da gösteri yaptýðý gecede yine Düzceli
Adige bir sanatçý olan ve bir zamanlar Türkiye'nin sayýlý doli ustalarýndan
olan Berk Özbek þarkýlarýyla geceye
katýlanlarý coþturdu.
Esra ÖZMEN
BAÞS AÐL IÐ I
SÝNEMÝS - SEDAT
Sivas Þarkýþla’dan Ehgýy
Sinemis ve Taþköprü
Köyü’nden Hagur Sedat 3
Þubat akþamý evlendiler.
MUTLULUKLAR
Çapyak
Köyü’nden
Gýts Rýdvan
Altýndað 20
Mart günü
vefat etmiþtir
tizagus pdf yap lacak.qxp
4/11/2007
17:12
Page 8
Ýlan ve Reklamlarýnýz için
0 536 695 68 63 - 0 544 880 91 61
[email protected]
14 Mart Adýge Dili Ve Edebiyatý
Günü Coþkuyla Kutlandý
Düzce Kuzey Kafkas
Kültür Derneði Yönetim
Kurulu adýna açýlýþ
konuþmasýný yapan
Doðan Eser konuþmasýnda anadilin öneminden , Adýge dili
gününün nasýl ortaya
çýktýðýndan ve bu
alandaki mevcut
faaliyetlerden bahsetti:
" Ýlk Adýge alfabesi
bundan 154 yýl önce
14 Mart 1853 tarihinde 14 Mart 2006 Çarþamba akþamý Arapçifliði Köyü'ndeki Düzce Kuzey
Adýge yazarý Bersey
Kafkas Kültür Derneði binasýnda gerçekleþtirilen geceye Adýgece öðretiVumar tarafýndan
cileri , Kurs öðrencileri ve çok sayýda katýlýmcý iþtirak etti.
yayýnlanmýþtýr. Adýge
olarak ve doðal
Cumhuriyeti'nin 2000 yýlýnda aldýðý kararla 14
Mart tarihi Adýge Dili ve Edebiyatý Günü olarak olarak geçen bir
deðerler silsilesidir.
kutlanmaktadýr. Anadilin geliþtirilmesinin ve
Bu bakýmdan
yetiþen nesile öðretilmesini önemli bir sorun
kiþinin, insanýn diliolarak gören Dünya Çerkes Birliði 2003 yýlýnda
ni tek baþýna
Adýge Dili Günü'nün Adýgelerin yaþadýðý tüm
yaþatabilmesi ve
ülkelerde kutlanmasý yönünde karar almýþtýr.
deðiþtirebilmesi
Biz bugün burada Düzce'de ilk defa biraraya
mümkün deðildir.
gelerek bu özel günü kutluyoruz. Varlýðýmýzýn
devamýnýn ancak dilimizin devamý ile mümkün Dil bu anlamda
bir toplumsal
olduðundan hareketle en temel faaliyetlerimsözleþme gibidir."
izden biri olarak dil öðretimini aldýk.
dedi.
Önceki sene(2005) Adýge Cumhuriyeti'nden
Kurs öðrencilerimgelen Autlev Ruslan 6 ay süreyle Adýgece
izden Burcu
kurs verdi. Bu kurstan sonra belki herkes
Özgüner' in de
Adýgece konuþmaya baþlamadý ama toplumhazýrlamýþ olduðu Dil Kursu öðrencilerinden Burcu
sal bir bilinç oluþmuþ oldu. Geçtiðimiz yýl
Özgüner de anadilin önemini
konuþmayý yapFederasyonumuzun hazýrlamýþ olduðu bir A.B.
anlatan bir konuþma yaptý
masýndan sonra
projesi kapsamýnda kurs gören öðreticilerimiz
Emin Acar ve Ahmet Bilgin þu an bizlere büyük Füsun Ardýç, Çetin Öner' in Anadil adlý þiirini
okudu.
bir hizmet veriyorlar."
Son olarak ise Ubýh Dili'ni konuþan son insan
Ardýndan deðerli büyüðümüz Kazým Taymaz
Tevfik Esenç'in ölümü ile Ubýhça'nýn yok
günün önemiyle ilgili bir konuþma yaptý.
oluþunu
anlatan "SON SESLER" isimli belgeselin
Kazým Taymaz yapmýþ olduðu konuþmasýnda;
gösterimi
yapýldý. Bu belgeselin gösteriminin iki
"Anadil konusu tüm Adýge toplumunu
farklý
yönü
vardý. Birincisi zaten günün anlam
ilgilendiren , hayati öneme haiz ve gecikmiþ bir
ve
önemine
uygun olarak anadil konusunu
konudur. Dil kültürün , toplumun aynasýdýr. Dil
içermesi;
diðer
bir nokta ise belgeselin gösteridüþüncenin gerçek ifadesidir, bir toplumsal
mi
için
yapýmcýsýna
telif ödenmesi idi.
kurumdur. Çünkü dil, kuþaktan kuþaða miras
Berk VAROL
Füsun Ardýç’ýn okuduðu Anadil
þiiri duygulu anlar yaþattý
ANADÝL
Ç etin ÖNER
Bir daha dünyaya gelseydim eðer
Herþeye yeniden baþlardým.
Dolaþýrdým yeryüzünü adým adým
"Ölü Dilleri" arardým.
Daðlara taþlara saçýlmýþ
Eski sözcükleri toparlardým.
Boynumda hamayýl gibi "ha"
Adým Simurg,
Soyadým Anka.
Gökyüzüne aðardým;
Kafdaðýnýn tepesine konar,
Küllerimden doðardým.
Kýlavuzum olurdu
Sosruko Nart.
Yoldaþým, kanatlý bir At.
Altýmda Karadeniz, Akdeniz,
Dicle, Fýrat.
Atlantis,
Mu.
Arardým kökenimi, soyumu
Nereli
Ve
Kim olduðumu.
Terkimde Hatti, kucaðýmda Hitit,
Ne Yitik Zebur,
Ne Ahdi Atik,
Ne Ahdi Cedid,
Ne Turu Sina'da Musa,
Ne çarmýhta Ýsa.
Damgalar,
Çiviyazýlarý,
Kil Tabletler...
Ve,
Tabula Rasa !
Afrika'dan, Asya'dan geçerdim.
Soluklanýrdým Mezopotamya'da.
Rastlardým Nuh'a, Aðrý Daðý'nda.
Asma Bahçelerinde Babil' in
Kan kýrmýzý þaraplarý içerdim,
Kan izlerini bulurdum Kabil'in.
Mýsýr'a sürerdim atýmý sonra,
Nil Nehrinde konuk olurdum
Firavunlara:
Siris, Osiris, Ra!
Seslerin resmini çizerdim duvarlara.
Do, Si, La, Sol, Fa, Mi, Re.
Ve yeni anlamlar biçimlere,
Üçgen, kare, daire.
Mavi, Sarý, Kýrmýzý...
Binlerce yýllýk damgamýzý
Vururdum Tarih'in yüreðine.
Ah, bir tek yitik sözcüðü bulsaydým
eðer,
Çözülürdü dilimdeki düðümler.
Þimdi ne yapsam
Ne etsem
Nafile!
Yabancýlaþtým artýk kendime bile
"Anadili giysisiymiþ insan"ýn.
Susa susa ben dilimi yitirdim.
Baþka dillerden sözcükler giydim.
Þimdi ben,
Kýrk odalý bir handa,
Kýrk yamalý bir yorgan.
Þimdi ben,
Arapça anlayan,
Latince yazýp, Türkçe konuþan bir
Pagan:
Anadilini unutup,
Yadýrgý dillere tapan.
Baðýþla beni Baba,
Baðýþla, Anayurdum!
Adýge gibi yaþamýyorum ama,
Artýk, Adýgece düþünüyorum.
Anadilimi örtün üstüme,
Anadilimi örtün!
Çýplaðým,
Üþüyorum.