from ufrj.br

Transkript

from ufrj.br

Kýrýkkale Ýlinin Araneo-Faunasý Üzerine
(Arthropoda: Arachnida)
Ekoloji
14, 56, 1-8
2005
Abdullah BAYRAM, Tarýk DANIÞMAN
Kýrýkkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi
Biyoloji Bölümü, 71450 Yahþihan-KIRIKKALE
Fatih YEÞÝLYURT, Ýlkay ÇORAK
Kýrýkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Biyoloji Anabilim Dalý, 71450 Yahþihan-KIRIKKALE
Murat ÜNAL
Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü
Ortaöðretim Biyoloji Öðretmeni, 71000 KIRIKKALE
Özet
Bu araþtýrmada, Kýrýkkale'nin araneo-faunasýný saptamak amacýyla 1998-2004 yýllarý
arasýnda ilin 13 lokalitesinden elde edilen akrep (Scorpionida), böðü (Solifugae),
örümcek (Araneae) ve otbiçen (Opilionida) örnekleri incelenmiþtir. Ýncelenen toplam
641 adet ergin birey ile Kýrýkkale'den 1 familyaya ait 1 akrep türü, 1 familya ve 1 cinse ait
2 böðü türü, 20 familya ve 55 cinse ait 99 örümcek türü ve 2 familya ve 3 cinse ait 3
otbiçen türü kayýt edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Arachnida, Araneae, fauna, Kýrýkkale.
A Study on Araneo-Fauna of Kýrýkkale Province (Arthropoda: Arachnida)
Abstract
In this research, scorpion (Scorpionida), sun-spider (Solifugae), spider (Araneae) and
harvestmen (Opilionida) specimens collected from 13 localities in Kýrýkkale between
1998 and 2004 were investigated in order to establish the araneo-fauna of the province.
A total of 641 adults were studied, and 1 scorpion species belong to 1 family, 2 sun-spider
species belong to 1 genus in 1 family, 99 spider species belong to 55 genera in 20 families
and 3 harvestmen species belong to 3 genera in 2 families were recorded from Kýrýkkale
province.
Keywords: Arachnida, Araneae, fauna, Kýrýkkale province.
GÝRÝÞ
Batý ülkelerinde arahnidler üzerine yapýlan ekolojik araþtýrmalar, bu grup hayvanlarýn tarýmsal ekosistemlerde yaþayan böceklerin önemli predatörleri
olduklarýný göstermiþtir (Maloney ve ark. 2003,
Nyffeler ve Benz 1987, Riechert ve Lockley 1984).
Yurdumuzda örümcekler üzerine araþtýrmalar yeni
baþlamýþ olduðu halde akrep, böðü ve otbiçen
üzerine pek bir þey bilinmemektedir. Örümcekler
ile ilgili olarak Kuzeydoðu, Doðu ve Güneydoðu
Anadolu kesimleri çalýþýldýðý (Bayram 1994, Varol
2001, Allahverdi 2004) halde diðer bölgelerde
araþtýrmalar pek yapýlmamýþtýr. Ancak Manisa
(Bayram ve ark. 2000), Denizli (Bayram ve ark
1998), Konya (Allahverdi ve ark. 1995) ve Kýrýkkale
(Bayram 2000, 2001, Ünal 2002) yörelerinin
örümcek faunasý lokal olarak çalýþýlmýþtýr. Dünya
yüzeyinde günümüze dek 40 bin dolayýnda örümcek türü tanýmlanmýþtýr. Oysa Türkiye'den 44
familya içinde 162 cinse ait toplam 530 dolayýnda tür
kayýt edilmiþtir (Karol 1967, Bayram 2002). Ayrýca
yurdumuzdan 4 familya içinde 8 cinse ait 14 akrep
türü, 1 familya içinde 1 cinse ait 3 böðü türü ve 2
alttakým içinde 5 familya ve 23 cinse ait toplam 45
otbiçen türü bilinmektedir (Çorak 2004). Bu
araþtýrmanýn amacý Kýrýkkale ilinin arahnid faunasýný
tespit etmektir.
MATERYAL VE METOT
1998-2004 yýllarý arasýnda, Kýrýkkale ilinin aþaðýdaki lokalitelerinden (Þekil 1) akrep, böðü, örümcek
ve otbiçen gibi arahnid'ler elde edilmiþtir. Örneklerin toplanmasýnda aspiratör, atrap, þemsiye, çukur
tuzak ve maþa kullanýlmýþtýr. Bu aletlerin tanýmý
Kýyak (2000) ve Bayram (1996) tarafýndan verilmiþtir. Arazide yakalanan örnekler, içinde etilen
glychol (%70) bulunan tüp veya kavanozlara konulmuþ, etiket bilgileri kayýt edilerek laboratuara
getirilmiþ, stereo binoküler mikroskop altýnda teþhis
edilmiþlerdir. Teþhis çalýþmalarýnda Tyschchenko
(1971), Jones (1990), Heimer ve Nentwig (1991),
Roberts (1985, 1995), Levy (1997), Gruber (1969),
Cokendolpher (1990), Hillyard ve Sankey (1989),
No: 56, 2005
PDF créé avec la version d'essai FinePrint pdfFactory www.gs2i.fr/fineprint/pdffactory.htm
1
Ekoloji
A. BAYRAM, T. DANIÞMAN, F. YEÞÝLYURT, Ý. ÇORAK, M. ÜNAL
Þekil 1. Lokaliteleri gösteren Kýrýkkale il haritasý.
Snegovaya (1999), Kinzelbach (1975, 1985),
Kovaririk (1999), Victor ve Braunwalder (1999), ElHennawy (1990, 1999)'ye ait anahtarlar kullanýlmýþtýr. Örnekler Kýrýkkale Üniversitesi, FenEdebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümünde muhafaza
edilmektedir.
Lokalite 1 -Keskin, merkez: Ýl merkezine 25 km,
Kayseri yolu üzerinde tarihi bir ilçe. Rakým
1140 m. Evlerin etrafý bahçeli, yakýn çevresi
tarlalar ile çevrili. Tarlalarda tahýl ve sebzeler
yetiþir. Bazý tepeler ayçiçeði (Helianthus annuus
L.) ve meþe (Quercus pubescens Willd)
ormanlarý ile kaplý. Vadi ve derelerde söðüt (Salix
sp.) galerileri dikkat çeker.
Lokalite 2 -Hasandede ve Ovasý: Kayseri yolu
üzerinde, il merkezine 10 km. Rakým 780 m.
Güneye bakan bir yamaça kurulmuþ. Meyve bahçeleri ve baðlar dikkat çeker. Üzümü (Vitis sp.)
ünlüdür. Hasandede ovasý bucak ile Kapulukaya
Barajý ve Kýrýkkale il merkezine doðru akan Kýzýlýrmak arasýnda yer alýr. Kýzýlýrmak'ýn her iki
yakasýnda sýk söðüt galerileri ve kavak (Populus sp.)
bahçeleri yer almaktadýr. Ova aþaðýdaki Gençlik
Parkýna kadar uzanýr. Bu lokalite, Kýrýkkale'nin
hemen en verimli ovasý olup burada elma (Malus
sp.), armut (Pyrus sp.), erik (Prunus sp.), kiraz
(Cerasus avium L.), kayýsý (Armeniaca sp.), þeftali
2
(Persica vulgaris Mill.), ayva (Cydonia oblonga Mill.),
beyaz dut (Morus alba L.), ceviz (Juglans regia L.),
yalancý iðde (Hippophae rhamnoides L.) gibi meyve,
marul (Lactuca sativa L.), lahana (Brassica sp.), soðan
(Allium cepa L.), patates (Solanum tuberosum L.),
salatalýk (Cucumis sativus L.), pýrasa (Allium porrum
Don), havuç (Daucus carota L.), kavun (Cucumis melo
L.), domates (Lycopersicum esculentum Miller), biber
(Capsicum annuum L.) vs. yetiþir. Ayrýca yonca
(Medicago sp.) ve tahýl tarlalarý mevcuttur. Buradan
özellikle ilkbahar ve yaz aylarýnda çok sayýda örnek
elde edildi. Kýrýkkale'de biyolojik çeþitliliðin en
yüksek olduðu mevkilerden birisi burasýdýr. Otsu
bitkiler, çalýlar, odunsu bitkiler, sulak alanlar, taþlýk,
kayalýk yerler, kum tepeleri omurgalý ve omurgasýz
birçok hayvan populasyonlarýný barýndýrýr.
Lokalite 3 -Rafineri ve Hacýlar: TÜPRAÞ'a ait
Rafineri tesisleri 30 hektarlýk geniþ bir alana
kurulmuþtur. Doðu sýnýrlarýný Kýzýlýrmak oluþturur.
Bu alan, park, bahçe ve koru ormanlarý ile kaplýdýr.
Batý yakasýnda Hacýlar yer almaktadýr. Burasý mesire
yerleri ve birbirine bitiþik bahçeler ile kaplýdýr, ayrýca
otlak ve tarlalar bulunur.
Lokalite 4 -Gençlik Parký ve Bahþýlý: Gençlik parký Bahþýlý giriþinde, Kýzýlýrmak üzerinde kurulmuþtur. Park, Kýrýkkale'nin geniþ ve güzel mesire
alanlarýndan biridir. Parkta küçük bir gölet yar
No: 56, 2005
Kýrýkkale Ýlinin Araneo-Faunasý Üzerine (Arthropoda: Arachnida)
almaktadýr. Söðüt aðaçlarý, çam (Pinus nigra Arn.),
kavak, akasya (Acacia sp.), çýnar (Platanus orientalis L.),
kokaraðaç (Ailanthus altissima (Miller) Swingle),
sazlýklar (Typha latifolia L.), kurtbaðrý (Ligustrum
vulgare L.), böðürtlen (Rubus sp.) dikkat çeker. Bahþýlý il merkezine 5 km mesafededir. Evler bahçeler
ile çevrilidir. Yerleþim alanýnýn etrafýnda otlak ve
tarlalar mevcuttur.
Lokalite 5 -Kýrýkkale, merkez: Rakým 725 m. Örnekler park, bahçe, ev, depo, mezarlýk, Makine Kimya Endüstrisi bahçesi gibi yerlerden toplandý.
Lokalite 6 -Yahþihan, merkez: Kýzýlýrmak vadisinin güney yamacýna kurulmuþ yeþil bir ilçe. Rakým
710 m. Irmak kenarýnda söðüt galerileri ve bahçeler
yer alýr. Evler bahçeli. Yamaçlarda ve düzlüklerde
tahýl tarlalarý, sebze ve meyve bahçeleri yer alýr.
Çitlerde, kokaraðaç, iðde, hanýmeli (Lonicera etrusca
Santi) ve sarmaþýk (Convolvulus arvensis L.), otsulardan tilki kuyruðu (Amaranthus sp.), itüzümü
(Solanum nigrum L.), kazayaðý (Chenopodium botrys
L.), düðün çiçeði (Ranunculus sp.) dikkat çekmektedir.
Lokalite 7 -Üniversite Kampüsü: Ankara karayolu üzerinde, þehir merkezine 7 km uzak. 14 hektarlýk bir alan. Bozkýr karakterindeki kampüste etrafý
sazlýklarla çevrili bir gölet, çimlendirilmiþ alanlar,
spor sahalarý, parklar, çam ormanlarý ve açýk alanlar
mevcut. Nehrin her iki yakasýnda sýk aðaçlar, bahçe
ve tarlalar bulunmaktadýr.
Lokalite 8 -Kýzýlýrmak Köprüler Bölgesi: Kalecik
kavþaðýndan demiryolu köprüsüne kadar, yaklaþýk 2
km'lik bölge. Irmaðýn her iki yakasýnda söðüt
galerileri, kavaklýklar, akasya, kokaraðaç, çalýlar,
sazlýk ve bataklýklar, çeþitli otlar (Ranunculus sp.,
Veronica sp., Festuca sp., Bromus sp., Lolium sp.) ve
buðday (Triticum sp.) tarlalarý yer alýr. Bu bölge,
Kýzýlýrmak Yeþil Vadisinin en yeþil ve doðal görünüm
bakýmýndan en güzel kesimini oluþturur. Vadinin
yamaçlarýnda geven (Astragalus sp.) ve bodur badem
aðaçlarý (Amygdalus communis L.) baskýndýr.
Lokalite 9 -Hacýbalý Taþ Ocaklarý: Hacýbalý köy
yolunun 3. km sinde eski taþ ocaklarý. Tipik bozkýr
görünümünde. Baskýn bitki türü gevendir. Derelerde söðüt aðaçlarý ve çalýlar mevcut. Dað eteklerinde alýç aðaçlarý seyrek olarak daðýlmýþtýr. Çakýltaþý elde edilen tepeler aðaçlardan yoksundur. Bazý
yerler kayalýktýr. Kolay daðýlabilen ve topraða
dönüþen kütleler dikkat çekmektedir. Bu lokaliteden
özellikle akrepler toplandý. Büyük, yassý taþ
diplerinden veya toprak içine oyulmuþ yuvalardan
elde edildiler.
Lokalite 10 -Kýlýçlar ve Ovasý: Kýrýkkale-Ankara
Ekoloji
karayolunun 20. km'sinde, yola 3 km mesafede bir
köy. Rakým 750 m. Yol ayrýmýnýn olduðu bölgede
herdemyeþil otlak ve meralar mevcut. Kýzýlýrmak'a
akan bir çay bu ovayý sulayarak verimli hale getirmiþ.
Tarlalarda en fazla ekilen sebze soðan, sarýmsak
(Allium sativum L.), fasulye (Phaseolus vulgaris L.),
kavun, domates ve biberdir. Çayýn yakalarýnda söðüt
galerileri ve bahçeler bulunuyor. Örnekler bu ovadaki ot kümelerinden, bahçe ve tarlalardan, akarsu
kenarlarýndan, köy bahçeleri, ev ve ahýrlardan alýndý.
Lokalite 11 -Balýþeyh, merkez: Çorum karayolunun 15. km sinde bir ilçe. Rakým 860 m. Örnekler
ev, bahçe, baraka, tarla, bozkýr, sulak alan gibi farklý
habitatlardan toplandý.
Lokalite 12 -Delice, merkez: Ankara-Çorum yolu üzerinde. Ýl merkezine 45 km mesafede. Rakým
750 m. Örnekler merkezdeki harabe, bahçe, dere,
tarla, yol kenarý, kayalýk veya taþlýk alanlardan
toplandý.
Lokalite 13 -Sulakyurt, merkez: Balýþeyh'in kuzeyinde yer alan bir ilçe. Ýl merkezine 50 km
mesafede. Rakým 850 m. Kýrýkkale il sýnýrlarý içinde
ormanlarý en fazla olan ve sulak alanlarý bol olan bir
ilçe. Meþe ormanlarý dikkat çeker. Dereboylarý ve
sulak alanlarda söðüt galeri sýk görülür. Meyve
bahçeleri yaygýn. Tarlalarda mýsýr, yulaf, arpa,
buðday, baklagil, ýspanak, þeker pancarý, lahana,
marul, havuç, soðan, domates gibi birçok sebzeler
yetiþir.
BULGULAR
Tür Listesi, Ekolojik ve Zoocoðrafik Notlar
1998-2004 yýllarý arasýnda, Kýrýkkale'nin farklý
lokalitelerinden toplam 641 adet ergin arahnid
örneði toplanmýþtýr. Belirlenen akrep, böðü, örümcek ve otbiçen türleri Tablo 1'de verilmiþtir.
Akreplerden Buthidae'ye ait yalnýzca Mesobuthus
gibbosus anatolicus (Schenkel) kayýt edildi. Bu tür
Kýrýkkale'de birçok lokaliteden toplandý. Bozkýrlarda
taþ altlarýnda, yerleþim yerlerinde ise kýsmen nemli
olan kütük, taþ, kabuk altlarýnda yaþar. Çekirge gibi
böcek ve küçük kertenkeleler üzerinden beslenir.
Böðü örnekleri otlar arasýndaki taþ, teneke,
kütük, kabuk, muþamba veya yýllanmýþ bez parçalarý
altýndan toplandý. Bazý bireyler toprak yarýklarý veya
yaprak ile dolmuþ çukur içlerinden toplandýlar.
Kýrýkkale'de örümceklerden 20 familya tespit
edildi. Bunlardan Filistatidae'den 1 tür, Eresidae'den
1 tür, Amaurobiidae'den 1 tür, Dictynidae'den ayný
cinse ait 2 tür, Pholcidae'den ayný cinse ait 2 tür,
Segestriidae'den 1 tür, Agelenidae'den 2 cinse ait 2
tür, Oxyopidae'den 1 tür, Pisauridae'den 1 tür,
Lycosidae'den 6 cinse ait toplam 15 tür,
No: 56, 2005
3
Ekoloji
Araneidae'den 8 cinse ait 14 tür, Metidae'den 1 tür,
Linyphiidae'den 6 cinse ait 7 tür, Theridiidae'den 5
cinse ait 12 tür, Gnaphosidae'den 4 cinse ait 11 tür,
Clubionidae'den 1 cinse ait 2 tür, Thomisidae'den 3
cinse ait 9 tür, Philodromidae'den 2 cinse ait 4 tür ve
Salticidae'den 5 cinse ait toplam 9 tür kayýt edildi.
Lokalitelerde en fazla karþýlaþýlan gruplar sýrasýyla
bahçe örümcekleri (Araneidae), tarakayaklý örümcekler (Theridiidae), sýçrayýcý örümcekler (Salticidae), yengeç örümcekler (Thomisidae), kurt
örümcekler (Lycosidae) ve yer-düzkarýnlý örümcekleri (Gnaphosidae) oldular. Bunlardan bahçe
örümcekleri ve tarakayaklý örümcekler vejetasyon
üzerinde að kurarlar. Sýçrayýcý örümcekler ve yengeç
örümcekleri yaprak, çiçek, taþ, kaya, duvar üzerinde
avlanýr, að örmezler. Kurt örümcekleri ve yerdüzkarýnlý örümcekleri ise zemin yüzeyinde veya
ona yakýn otlar üzerinde yine að örmeden avlanýrlar.
Bu araþtýrmada örümcekler içinde, ergin olarak en
fazla karþýlaþýlan tür Agelena labyrinthica (Clerck)
(Agelenidae) oldu. Bu tür otlar, çalýlar arasýnda veya
aðaçlarýn gövdeleri etrafýnda yere yakýn ve huni
þeklinde aðlar örer. Hazirandan Kasým ortalarýna
kadar görülürler. Bu türü Araneus diadematus Clerck
ve Gibbaranea bituberculata (Walckenaer) izledi.
Bunlar Araneidae'ye mensup olup meyve bahçelerinin dallarý arasýna dikey pozisyonda tekerlek
aðlar kurar, bunlara takýlan böcekler üzerinden
beslenirler.
Otbiçenlerden Phalangiidae'ye ait 2 cins ve birer
tür, Dicranolasmatidae'den 1 tür kayýt edildi. Opilio
parietinus (De Geer) üniversite kampüsünde otlar
arasýndan, Dicranolasma scabrum (Herbst) Kýlýçlar
ovasýndan, Zacheus crista (Brulle) ise Hasandede
ovasý, Kampüs, Köprüler bölgesi ve Kýlýçlar ovasýnda
yer alan otlaklardan elde edildiler.
TARTIÞMA
Bu araþtýrmada, lokalitenin bitki örtüsü ve kalitesi ile orada yakalanan arahnid türü arasýnda doðru
bir orantý saptanmýþtýr. Vejetasyonun geliþmiþ
olduðu lokalitelerden daha fazla sayýda arahnid türü
ve/veya bireyi elde edilmiþtir. Tabakalanma gösteren
ormanlar, otsu ve odunsu bitkilerin bol bulunduðu
(abondans) lokalitelerde tür mevcudiyeti (presans)
de artmýþtýr. Benzer iliþki mevsimler için de
doðrudur. Ýlkbahar ve yaz aylarýnda sonbahara
oranla daha fazla arahnid yakalandý. Bu bulgular
Luczak (1979), Mansour ve ark. (1980), Nyffeler
(1982), Bayram (1993)'ýn kayýtlarý ile uyuþmaktadýr.
Akrep türlerinden Mesobuthus gibbosus gibbosus
Brulle alttürü Avrupa'nýn güney kesimlerinde
yaygýn olduðu halde M. g. anatolicus Anadolu'nun
4
Balýkesir, Eskiþehir, Çankýrý, Sývas, Kayseri, Þanlýurfa hattýnýn güney kesimlerinde yaygýndýr
(Kinzelbach 1975). Diðer bir tür olan Mesobuthus
eupeus (Koch CL)'un yaþam alaný Ýran'dýr
(Kinzelbach 1985). Bu tür Azerbeycan, Irak ve
kýsmen Suriye'de de yaþamaktadýr. Yurdumuzda ise
Doðu ve Güneydoðu Anadolu'da yayýlýþ gösterir.
Karataþ ve Karataþ (2001), bu türün Ýç Anadolu'nun
doðu kesimlerinde de (Kayseri, Nevþehir, Niðde)
bulunduðunu kayýt etmektedir. Bu türe Kýrýkkale il
sýnýrlarý içinde rastlanmadý. Ayrýca Kinzelbach
(1985)'a göre Euscorpius mingrelicus (Kessler)'un
Anadolu'daki yayýlýþ alaný içinde Kýrýkkale de
bulunmaktadýr. Bu türe Kýzýlcahamam ve
Çamlýdere çam ormanlarýnda tarafýmýzdan çok rahat
rastlandýðý halde, Kýrýkkale ormanlarýnda hiç
rastlanamadý. Gerçi Kýrýkkale lokalitelerinde meþe
ormanlarý yer alýyordu. Bu tür, çam ormanlarýný
daha çok tercih ediyor olabilir.
Otbiçen türlerinin otlaklarý, sulak alanlarý, bahçe
ve ormanlarda dökülmüþ yaprak veya çöp aralarýný
tercih ettiði anlaþýlmýþtýr. Lokalite kayýtlarý Hillyard
ve Sankey (1989)'in ekoljik bulgularý ile örtüþmektedir. Otlardan yoksun olan kurak, taþlýk ve
kayalýk alanlarda hemen hiç rastlanmadýlar.
Bu araþtýrma için arazi çalýþmalarý bütünüyle
gündüz saatlerinde gerçekleþtirilmiþtir. Að ören
örümcekler, sýçrayýcý ve yengeç örümceklerinin bir
kýsmý gündüzcüdür (diurnal). Oysa bilinmektedir ki
arahnid'lerin çoðu gececildir (nocturnal). Gerçi
gececil örümcek veya akrepler gündüz saklanmýþ
olduklarý habitatlarýnda (taþ altý, kabuk altý, yuva içi)
bulundular. Yine de faunistik araþtýrmalarda, türlere
rahat ulaþabilmek için doðru zamanda arama
yapýlmalýydý. Bu yüzden gece araþtýrmalarýnýn
olmayýþý bir eksiklik getirmiþtir.
Bu araþtýrmada lokalitelerden çok sayýda nimf
örnekleri de elde edildi. Bu örneklerin genital
organlarýnýn henüz açýlmamýþ olduðundan ve
saðlýklý tür teþhisinin yapýlamayacaðý düþüncesi ile
ergin olmayan bireyler deðerlendirilmemiþtir.
TEÞEKKÜR
98.03.04.05, 98.03.04.06 ve 03-030402 numaralý
projelere desteklerinden dolayý Kýrýkkale Üniversitesi Rektörlüðü Bilimsel Araþtýrma Projeleri
Birimine teþekkür ederiz.
No: 56, 2005
Ekoloji
Tablo 1. Kýrýkkale il sýnýrlarý içinde yer alan lokalitelerden toplanan akrep, böðü, örümcek ve otbiçen türleri ve her bir
türe ait diþi ( ), erkek ( ) ve toplam ergin ( ) sayýlarý.
No: 56, 2005
5
Ekoloji
Tablo 1. Devamý.
6
No: 56, 2005
Ekoloji
Tablo 1. Devamý.
KAYNAKLAR
Allahverdi H (2004) Güneydoðu Anadolu Bölgesi Að Ören Örümceklerinin Faunasý, Ekolojisi ve
Sistematiði (Arachnida, Araneae). Doktora Tezi, Yüzüncü Yýl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Allahverdi H, Bayram A (1995) Konya yöresi tarla örümceklerinin (Ordo: Araneae) habitat
tercihleri. In: II. Ulusal Ekoloji-Çevre Kongresi, 11-13 Eylül 1995, Ankara, 60-76.
Bayram A (1993) Ecological studies on wolf spiders (Lycosidae, Araneae) in a mixed agricultural
situation. Doctoral Thesis, University of Newcastle upon Tyne, Ýngiltere.
Bayram A (1994) Doðu Canik Daðlarýndan örümcek (Ordo: Araneae) kayýtlarý. In: XII. Ulusal
Biyoloji Kongresi, 6-8 Temmuz 1994, Edirne, 167-173.
Bayram A (1996) Spiders from Akdamar island (Lake Van): Faunistic notes, habitat descriptions and
sampling methods. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 6, 1-10.
Bayram A (2000) Kýrýkkale Kýzýlýrmak Yeþil Vadi araknid (Class: Arachnida) faunasýnýn araþtýrýlmasý.
Kýrýkkale Üniversitesi Bilimsel Araþtýrma Projesi Raporu, 98/03-04-05, Kýrýkkale.
Bayram A (2001), Kýrýkkale ili tarýmsal ekosistemlerinde örümcek faunasýnýn tespiti ve örümceklerin
ekolojik rollerinin araþtýrýlmasý, Kýrýkkale Üniversitesi Bilimsel Araþtýrma Projesi Kesin Raporu, 98/0304-06, Kýrýkkale.
Bayram A (2002) Türkiye Arachnida (Örümcekgiller) Tür Listesi ve Yayýlýþlarý. In: Demirsoy A,
Genel Zoocoðrafya ve Türkiye Zoocoðrafyasý, Hayvan Coðrafyasý, 23. Bölüm, 5. Baský, Meteksan
Yayýnlarý, Ankara.
Bayram A, Allahverdi H, Varol MÝ, Pekdemir H (1998) Denizli yöresi tütün tarlalarýnýn örümcek
faunasý. Centr. Ent. Stud. Misc. Pap. 57, 1-6.
Bayram A, Varol MI, Tozan IH (2000) The spider (Araneae) fauna of the cotton fields located in the
west part of Turkey. Serket 6, 4, 105-114.
Cokendolpher JC (1990) Harvestmen of Egypt (Arachnida: Opiliones). Serket 2, 1, 9-13.
Çorak Ý (2004) Anadolu'dan toplanmýþ otbiçen örneklerinin sistematiði ve biyo-ekolojisi (Arachnida:
Opilionida). Yüksek Lisans Tezi, Kýrýkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kýrýkkale.
El-Hennawy HK (1990) Key to solpugid families (Arachnida, Solpugida). Serket 2, 1, 20-27.
El-Hennawy HK (1999) Sun-spiders of the Arab countries (Arachnida, Solpugida), Serket 6, 3, 73104.
Gruber J (1969) Weberknechte der Familien Sironidae und Trogulidae aus der Turkei (Opiliones,
Arachnida). Rev. Fac. Sci. Univ. Istanbul 34, 1-2, 75-88.
Heimer S, Nentwig W (1991) Spinnen Mitteleuropas. Verlang Paul Parey, Berlin.
Hillyard PD, Sankey JHP (1989) Harvestmen: Keys and notes for the identification of the species,
Synopses of the British Fauna. 2nd edition, The Linnean Society of London Publications, Cologne.
Jones D (1990) Der Kosmos-Spinnenführer (Mitteleuropaischen Spinnen und Weberknechte). W.
Keller & Company, Stuttgart.
No: 56, 2005
7
Ekoloji
Karataþ A, Karataþ A (2001) First record of Mesobuthus eupeus (C.L.Koch 1839) from central Anatolia
(Scorpines: Buthidae). In: Fet V, Selden PA (eds), Scorpion: In memorian Gray A. Polis, British
Arachnological Society, 297-299,
Karol S (1967) Türkiye Örümcekleri, I. Ön Liste. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayýnlarý, No:
109, Ankara.
Kýyak S (2000) Entomolojik Müze Metotlarý. Gazi Üniversitesi Yayýnlarý, Ankara.
Kinzelbach R (1975) Die Scorpione der Agais: Betrage zur Systematik, Phylogenie und
Biogeographie (=The Egean Scorpions). Zool. Jb. Syst. Bd. 102, 12-50.
Kinzelbach R (1985) The Scorpions of the Near end Middle East. Tübinger Atlas des Vorderen
Orients (TAVO), Wiesbaden.
Kovaririk F (1999) Review of European scorpions, with a key to species. Serket 6, 2, 38-44.
Levy G (1997) Twelve genera of orb-weaver spiders (Araneae, Araneidae) from Israel. Isr. J. Zool.
43, 311-365.
Luczak J (1979) Spiders in agrocoenoses. Polish Ecological Studies 5, 151-200.
Manoley D, Drummond FA, Alford R (2003) Spider predation in agroecosystems: Can spiders
effectively control pest populations? Biological Bulletin, 190, 1, 1-5.
Mansour F, Rosen D, Shulov A, Plaut HN (1980) Evaluation of spiders as biological control agents
of Spodoptera littoralis (Boisd.) larvae on apple in Israel. Acta Oecologica 1, 225-232.
Nyffeler M (1982) Field studies on the ecological role of the spiders as insect predators in
agroecosystems. Doctoral Thesis, Swiss Federal Institute of Technology, Swiss.
Nyffeler M, Benz G (1987) Spiders in natural pest control: a review. J. Appl. Entomol. 103, 321339.
Riechert SE, Lockley T (1984) Spiders as biological control agents. A. Rev. Ent. 29, 299-320.
Roberts MJ (1985) The spiders of Great Britain and Ireland. Volume I-II-III, Harley Books, Essex.
Roberts MJ (1995) Spiders of Britain and Northern Europe. Collins Field Guide, Harper-Collins
Publishers, London.
Snegovaya N (1999) Contribution to the haevest spider (Arachnida, Opiliones) fauna of the
caucasus. Tr. J. Zool 23, 453-459.
Tyschchenko VP (1971) Identification Key to Spiders of the European USSR. Leningrad, Opred
Faune USSR 105, 1-281.
Ünal M (2002) Kýzýlýrmak Yeþilvadi (Kýrýkkale) Að Örücü Örümceklerinin (Arachnida: Araneae)
Taksonomisi Üzerine Araþtýrmalar. Yüksek Lisans Tezi, Kýrýkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Kýrýkkale.
Varol MI (2001) Kuzeydoðu Anadolu Bölgesi Yer Örümceklerinin Faunasý, Ekolojisi ve Sistematiði
(Arachnida, Araneae). Doktora Tezi, Yüzüncü Yýl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Victor F, Braunwalder ME (1999) The scorpions (Arachnida: scorpiones) of the aegen area: current
problems in taxonomy and biogeography. Belg. J. Zool. 130 (1), 15-20.
8
No: 56, 2005

from ufrj.br

Transkript

Benzer belgeler

kahramanmaraş`ın bayram namazı saati

akın bayram elver

indir

altın örümcek`te halk oylaması ve final heyecanı

EK - 4A - Üsküdar Üniversitesi

vıtec vdr-9900 serisi full d1 hybrıd nvr cihazları

PDF (Turkish) - Turkish Journal of Emergency Medicine Turk J