geleceğin kentleri ve gelecekteki yerel yönetimler

Transkript

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
DESTEKLİ KENTSEL
GELİŞME STRATEJİLERİ
Koray Velibeyoğlu
(İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü)
[email protected]
YAPI VE KENTTE BİLİŞİM’04
Ankara, Aralık-2004
Bilgi Çağında Kentler
“A new map of the World”
Kaynak: The Economist, 2000
Harita, bilim ve teknoloji yeteneği bakımından dünyamızı üç bölüme
ayrılıyor:

Teknoloji üretenler... [dünya nüfusunun %15 ini kapsıyor.]
Teknoloji kullananlar... [dünya nüfusunun yarısı teknolojiyi kullananlar
sınıfında yer alıyor]
İkisinin de dışında kalanlar... [ teknoloji yarışında sınıfta kalan 1/3 lük bölüm
ise ne yeni bir teknolojik buluş yapma kapasitesine ne de ithal ettiği
teknolojileri uyarlama yeteneğine sahip]
Küresel telekomünikasyon ve
ulaşım ağlarına paralel olarak
dünya kentleri ekonomik,
kültürel ve altyapı alanlarında
giderek birbirlerine daha fazla
entegre olmaktadırlar.
Bu teknolojilere yapılan yoğun
yatırımların büyük bir
çoğunluğu gelişen kentbölgelere yada bu bölgeleri
birbirlerine bağlayan
altyapıların oluşturulmasına
yönlenmektedir.
Küresel bilgi ekonomisinin
merkezleri komuta işlevlerinin
ağırlıkta olduğu az sayıda küresel
kentte (New York, Tokyo, Londra
vb.) yoğunlaşmaktadır.
Aralarında finans,
telekomünikasyon, sigorta,
emlak, danışmanlık, hukuk,
reklamcılık, tasarım, pazarlama,
güvenlik, veri işleme ve toplama,
enformasyon sistemleri yönetimi,
ve ar-ge’nin de yer aldığı gelişmiş
hizmet ve bilgi endüstrileri global
kentlerin ekonomik faaliyetlerinin
merkezinde yer almaktadır.
Global Cities
Kaynak: Sassen, 2001
An Atlas of Cyberspaces
Kaynak: Dodge,2004
Bilgi teknolojileri Destekli Kentsel Gelişme Stratejileri
Bilgi teknolojileri destekli kentsel gelişim stratejileri teknoloji, kentsel
tasarım ve çeşitli kentsel kullanımları birleştiren büyük ölçekli
kentsel projeler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu gelişmeler ana hatlarıyla şu özellikleri taşımaktadır:

Kentsel Dönüşüm: Genellikle büyük ölçekli kentsel dönüşüm projeleridir.
İçinde pek çok kentsel kullanım bulunduran bu mega projeler içinde
teknoloji ağırlıklı yatırımlar ve yeni çalışan profiline uygun yaşam ve çalışma
alanları ön planda tutulmaktadır.

Yenilik Odağı: Bu projeler içinde bulundukları kentin ekonomisini, sosyal
gelişimini, ve yaşam kalitesini geliştirme amacını taşımaktadırlar.
Yaratıcılığın ve ar-ge’nin ön planda olduğu bu yenilik odakları bulundukları
kentin küresel kentler ağı içinde konumlanmasında yeni bir aktör olarak
ortaya çıkmakta ve bir prestik unsuru olmaktadır.
New Century Cities Project
Kaynak: MIT Center for Real Estate

Çok-İşlevli Mega Kompleks: Önceki kuşak steril ve tek işlevli bilim
parklarından farklı olarak, yaşanabilirlik ve canlılık ana tasarım ilkeleri olarak
öne çıkmaktadır. Yaratılan odaklar aracılığıyla nitelikli işgücünün bölgeye
çekilmesi hedeflenmektedir. Bu anlamda bu mega projeler, yaşama,
çalışma ve eğlenme olanaklarının bir arada ve içiçe sunulduğu dev ölçekli
bir tema parkı niteliği kazanmaktadır.

Kamu-Özel Sektör İşbirliği: Kamu ve özel sektör işbirliği içinde ele
alınmaktadır. Bu gelişmeler, teknoloji şirketleri, eğitim ve araştırma
enstitüleri, emlak sermaye yatırımcıları, yerel ve merkezi yönetimler
arasındaki ortaklık ile karakterize edilmektedirler. Bu girişimciler arasında
teknoloji şirketlerinin rolü dikkate değerdir. Önceleri nadiren mekansal
yatırımlara katılan ve bu alana sermaye aktarmayan teknoloji şirketleri bu
tür mega projelerin yapımında ve gelişiminde önemli roller
üstlenmektedirler.

Teknoloji Altyapısı: Bilgi iletişim ve yeni medya teknolojileri bu projelerin
altyapısını oluşturan en önemli unsurlardır.
New Century Cities Project
Kaynak: MIT Center for Real Estate
Kentsel fiziki çevreyi ve bilişim teknolojileri ile şekillenen
elektronik mekanları birbirine entegre etmeye çalışan kentsel
planlama politika ve stratejileri başlıca üç ana grupta ele
alınabilir:

Ulaşım-Bilgi ve iletişim teknolojileri birlikteliği

Yerelleşmiş Elektronik Bilgi Ağları

İhtisaslaşmış Bilişim Teknolojileri Bölgeleri
1. Ulaşım-Bilgi ve iletişim teknolojileri birlikteliği:
Bilişim sistemlerinin, ulaşım ve arazi kullanım biçimlerine entegre edilerek
kullanıldığı stratejilerden biri “enformasyon koridorları” fikridir. Mevcut
demiryolu ve otoban ağlarının üzerinde tele-çalışma merkezleri kurarak
ulaşım talebini kontrol etmeye yönelik olarak düşünülmektedir.
Örnekler:
- Los Angeles: Metronet
- Malezya: Multimedya Süper Koridoru
MetroNet, Los Angeles
Kaynak: Siembab Planning Associates
MetroNet, Los Angeles
Kaynak: Siembab Planning Associates
Malezya Multimedya Süper Koridoru
Malezya Multimedya Süper Koridoru projesi Malezya
hükümeti tarafından gerçekleştirilen uluslararası ölçekli önemli
bir projedir. 750 km2 lik bir alanda kurulan Koridor, Asya’nın en
büyük ikiz gökdelenleri olan Petronas Kuleleri ile başlayarak,
uluslararası bir havaalanı ile birlikte başkent Kuala Lumpur
çevresinde planlanmıştır.
1.
2.
3.
Projenin üç aşamada gerçekleştirilmesi düşünülmektedir:
İlk aşamanın amacı dünya çapındaki teknoloji şirketlerini bögeye
çekebilecek altyapıları oluşturmak; 7 ayrı kategoriden oluşan
temel uygulamaları (e-devlet, e-sağlık, çok amaçlı akıllı kartlar,
uzaktan eğitim, ar-ge yapıları, e-iş, ve teknolojik girişimci üretimi)
başlatmak; yasal çerçeveyi oluşturmak; ve iki üst düzey
teknolojik kent Cyberjaya ve Putrajaya kentlerini kurmak
İkinci aşamada Malezya’daki diğer kentlerle ve tüm dünyadaki
kentler de bağlantı kurulması düşünülmüş ve bunlarla birlikte
‘Multimedya Süper Koridoru’nun önemli bir teknoloji koridoru
hedefi konulmuş;
Üçüncü aşamada da Malezya’nın bilgi toplumu olması
düşünülüyor. Teknoloji koridoru sayesinde bağlanan kentlerin
ülkesel ölçekte entegre bir yapı olması planlanmış.
Kaynak: Urban processes and implementation of ICT,
Catalan Institute of Technology
Multimedya süper koridoru
Kaynak: http://www.mdc.com.my
Putrajaya Kenti
2. Yerelleşmiş Elektronik Bilgi Ağları:
Birçok yerel yönetim Internet-tabanlı uygulamaların yanısıra (ticari, turistik,
ve yöreye ilişkin bilgi ve hizmetlerin, tartışma ve eylem gruplarının yer aldığı
web siteleri), videotext sistemler, elektronik kiosklar ve akıllı kart sistemleri
kurarak kamusal servislere yönelik enformasyon ortamı oluşturma, hizmet
kalitesini yükseltme ve entegrasyon sağlamayı hedeflemektedirler. Toplum
merkezleri, halk kütüphaneleri ve okulları da Internet’e bağlayarak yerel
toplulukların kamusal kullanımına açmakta hedefler arasındadır.
Örnekler:
- Kamu Servisleri-Bilgi Ağları: Sanal Manchester, Dijital Amsterdam, Sanal
Bologna, Singapur, Kopenhag ‘Crossroads’, Barselona ‘Digital City’
- Türkiye: e-Kadıköy, e-Türkiye
- Avrupa Birliği: Telecities, e-Europe
Dijital Bologna
Dijital Bologna
Kaynak: http://www.comune.bologna.it/
E-Yurttaş, Singapur
E-Yurttaş, Singapur
Kaynak: http:/www.ecitizen.gov.sg
Citizenspace, İngiltere
Citizenspace, İngiltere
Kaynak: http:/www.ukonline.gov.uk
E-Kadıköy, İstanbul
E-Kadıköy, istanbul
Kaynak:http://www.kadikoy-bld.gov.tr
Telecities Projesi, Avrupa Birliği
TeleCities projesi 1993 yılında Eurocities
çerçevesi kapsamında kurulmuş ve 20 Avrupa
ülkesinden 100 yerel yönetimin katılımıyla
gerçekleştirilen bir platformdur. Platformun
hedefleri arasında;

Yerel kamusal on-line servisleri hayata geçirmek,

e-Güvenlik konusunda çalışma yapmak,

Toplumu güçlendirme ve halk katılımını arttırma
hedeflerine yönelik yeni e-Demokrasi
uygulamalarını gerçekleştirmek,
Avrupa yurttaşlarınının teknoloji-okur yazarı
olması ve sunulan elektronik hizmetlerden üst
düzeyde faydalanmasını sağlamak,
Avrupa kentlerinin uyguladığı e-stratejileri ve
pratik uygulamaları paylaşmak ve
performanslarını değerlendirmek sayılabilir.
Telecities
Kaynak:http://www.eurocities.org/telecities
3. İhtisaslaşmış Bölgeler ve Tele-yerleşmeler:
Kentsel enformasyon bölgeleri belirli konularda ihtisaslaşmış
enformasyon yoğun servis endüstrilerinin tercih ettiği alanlar olarak
tanımlanabilir. Burada amaç yeni kültürel ve enformasyon-yoğun
sektörlerde ekonomik gelişmeyi teşvik eden, yüz yüze ilişkilerin esas
olduğu, yüksek kapasitede telekomünikasyon altyapısına sahip
yoğunlaşmış kentsel yaşam çevreleri sunmaktır. Bu tip gelişimlerde,
genellikle kümeler halinde bir araya gelen benzer tür servis endüstrileri
bulunmaktadır.
Örnekler:
- İhtisaslaşmış Kentsel Çevreler: New York ‘Silicon Alley’, Dublin ‘Temple
Bar’ Manchester ‘Northern Quarter’
- Teknoparklar: Tsukuba SC, Japonya; ODTÜ Teknokent, İZTEKGEB
- Tele-Yerleşimler ve Kentsel Bölgeler: Helsinki Virtual Village,
Yalova Bilişim Kenti
Silicon Alley, New York

Silicon Alley New York
Manhattan’daki yeni-medya
sektörü çalışanlarının
toplandığı spontone gelişen
bir bölgedir. Bölgenin sınırları
çok net olmamakla birlikte
Garment Bölgesi, SoHo, ve
Flatiron Bölgelerini
kapsamaktadır.
Silicon Alley temel olarak
internet sektöründeki servis
ve ürünleri kapsamaktadır.
Ayrıca internet teknolojilerini
ürün ve hizmetlerinde
kullanan yeni medya
endüstrilerini de (reklamcılık,
yayıncılık, film dağıtım)
içermektedir.
Kaynak: Urban processes and implementation of ICT,
Catalan Institute of Technology
Tsukuba Bilim Kenti, Japonya
40
km
Tsukuba
Bilim Kenti
TOKYO
Tsukuba Bilim Kenti, Japonya
2,700 ha
59 eğitim ve
araştırma
enstitüsü
ODTÜ Teknokent, Ankara
ODTÜ Teknokent
Kaynak: http://www.metutech.metu.edu.tr
İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi (İZTEKGEB), İzmir
İYTE Teknopark
Kaynak:http://iztekgeb.iyte.edu.tr/iztek-geb.html
Helsinki Virtual Village, Finlandiya

Helsinki Virtual Village projesi özel
sektör-kamu işbirliği ile
gerçekleştirilen bir girişimdir.
Projenin destekçileri arasında Nokia
gibi teknoloji devlerinin yanında
sanat, teknoloji alanında
uzmanlaşmış üniversiteler de
bulunmaktadır.
Amacı kentin en eski bölgelerinden
biri olan Arabianranta’yı iş bölgeleri,
konut alanları, eğitim kurumları ile
teknoloji şirketlerinin birarada
bulunacağı modern bir merkeze
dönüştürmektir.
Ayrıca Baltık bölgesi içinde kültür,
tasarım, medya ve teknoloji
alanında öncü bir bölge olmayı
hedeflemektedir.
Arabianranta: an urban frontier
Kaynak: Lipsanen, 1999
Helsinki Virtual Village, Arabianranta Bölgesi, Finlandiya
2010 yılında
tamamlanacak
85 ha
500 000 m2 yeni
konut ve ofis alanı
10 000 kişi yaşayacak
8000 kişilik istihdam
6500 öğrenci olacak
Her birim internete
bağlı
Helsinki Sanal Köy
Kaynak: Raina, 2002
Helsinki Virtual Village, Arabianranta Bölgesi, Finlandiya
Arabianranta: an urban frontier
Kaynak: Lipsanen, 1999
Seul Dijital Medya Kenti
Multi-Terminal Kompleksi
Dijital Medya Kenti
Eko-köy
Ka-Yang
köprüsü
Petrol Rezerv
alanı
Dünya
Kupası
Stadyumu
Sung-San
köprüsü
Seoul DMC
Kaynak: Lee vd. 2002
Digital Media City
(54,2 ha)
Seoul DMC
1
13
13
44
12
12
11
11
3
3
6
6
7
7
2
5
5
8
8
9
9
1
İstasyon
2
Dijital Medya
Araştırma Enstitüsü
3
Eğitim ve Araştırma
4
Kore Kültür ajansı
5
Seul İş Merkezi
6
Eğlence Merkezi
7
Otel ve Alışveriş
Merkezi
8
Uluslararası Şirket
ofisleri
9
Finans Merk.
10 Otel ve Kongre Merk.
11 Ofisler
12 Konut Böl.
10
10
13
Ticaret-Konut
Kompleksi
Digital media Street
Sonuç

Uygulanması tasarlanan projelerin çeşitliliği, farklı iş ortamları ve
kültürel koşullar altında işlerliği, bulundukları kentlere ve
yatırımcılarına katabilecekleri sosyal ve ekonomik değerler ile
başarıları için gerekli altyapı ve üstyapı koşullarının tanımlanması
önem kazanan konular haline gelmektedir.

Bu anlamda,

nitelikli işgücünün bulunabilirliği, yetenekleri,

bölgenin yerel bilgi ve kaynakları,

teknoloji geliştirmeyi yönlendirici kentsel politikaların varlığı (vergi
indirimleri, çeşitli sübvansiyonlar vb.),
ulaşım altyapısı,
erişim ve bağlanabilirlik gibi unsurlar da en az telekomünikasyon
hatları kadar önem taşımaktadır.