BüyükbaĢ Hayvan ĠĢletmelerinde Kullanılacak Veri Tabanı

2 6. T a r ı m s a l M e k a n i z a s y o n U l u s a l K o n g r e s i, 2 2 – 2 3 E y l ü l 2 0 1 0, H a t a y
BüyükbaĢ Hayvan ĠĢletmelerinde Kullanılacak Veri Tabanı
Yazılımının GeliĢtirilmesi Ve Uygulanabilirliğinin Saptanması
1
Ersen OKUR1, Selçuk ARIN1
Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Tekirdağ
[email protected]
Özet: Bu çalıĢmada; büyükbaĢ hayvan iĢletmeleri için bir veritabanı yazılımı geliĢtirilerek, iĢletmeler
için uygulanabilirliğinin saptanması amaçlanmıĢtır. AraĢtırma materyali olarak Kırklareli iline bağlı
Babaeski ilçesinde bulunan bir süt sığırı iĢletmesinin verileri kullanılmıĢtır. ĠĢletme 15 da arazi
üzerine kurulu, 130 büyükbaĢ hayvan yetiĢtirme kapasitesine sahiptir. Öncelikle iĢletme özellikleri
ve iĢletmede yapılan iĢlemler tespit edilmiĢtir. Daha sonra bunların bilgisayar ortamında kayıt altına
alınabilmesi, değerlendirilebilmesi, gerektiği zaman raporlar alınabilmesi ve bir veritabanı
oluĢturulabilmesi için, yazılımda bulunması gereken özellikler tespit edilmiĢtir. Yazılımın
geliĢtirilmesinin ardından, örnek olarak alınan iĢletmeye ait veriler bu yazılıma yüklenmiĢ ve tüm
kayıt, takip ve raporlama iĢlemleri program vasıtasıyla yürütülmüĢ, elde edilen sonuçlara göre
programın büyükbaĢ hayvan iĢletmeleri için uygulanabilirliği değerlendirilmiĢtir. Yazılım, orta
büyüklükte bir süt sığırı iĢletmesinin ihtiyaçlarını karĢılayabilmektedir. Fakat yazılım, çeĢitli
otomasyon sistemleri ile birlikte kullanılarak daha verimli çalıĢması sağlanabilir. Her hayvanın günlük
süt verimi tespit edilerek, otomatik olarak veri tabanına aktarılabilir. Bu sayede hem daha sağlıklı bir
veri aktarımı gerçekleĢmiĢ, hem de zaman ve iĢgücü tasarrufu yapılmıĢ olur.
Anahtar kelimeler: Veritabanı, büyükbaĢ hayvancılık, tarımsal iĢletmecilik.
Development of Database Software for the Dairy Farm Enterprises
and the Feasibility of the Software
Abstract: The purpose of this research was the development of database software for the dairy
farm enterprises and the feasibility of this software. A dairy farm‟s data were used as a research
material in Babaeski town of Kırklareli. The enterprise was built on 15 da land and had 130 head
dairy cow capacity. Firstly, characteristics and procedures of the enterprise were determined. Then,
the features that had to be in the software were revealed to record, evaluate, report when needed
and develop a database. After the development of software, the data obtained from the dairy farm
enterprise were recorded and all the procedures were made by software. According to the results
the feasibility of this software were evaluated. The developed software was sufficient for the
requirements of middle size dairy farm enterprises. But, it could be more effective by using other
automation systems. However, daily milk yields of each dairy cow should be determined and could
automatically be recorded to the database. Thus, better data transfer and savings of time and
workforce could be provided.
Keywords: Database, cattle, farm enterprises
GĠRĠġ
Günümüzde teknolojinin geliĢimiyle birlikte her
türlü verinin bilgisayar ortamında saklanması ve
değerlendirilmesi pek çok alanda yaygınlaĢmıĢtır.
Ancak ülkemizdeki tarım iĢletmelerinde kayıt altına
alınmıĢ ve planlı bir tarımsal üretim yapılmadığı ve
tarımda bilgisayar kullanımının çok düĢük seviyelerde
olduğu bilinmektedir.
Bilindiği gibi tarımsal üretim farklı çok sayıda
girdinin bir araya gelmesini gerektiren, belirsizliklerle
dolu bir süreçtir. Böylesine dinamik yapı gösteren bir
üretim sisteminde, kârı en yükseğe çıkarmak ya da
üretim maliyetini en aza indirmek için, sisteme giren
287
tüm girdilerin en verimli Ģekilde kullanılmasını
sağlayacak bir planlama yapılması zorunludur.
Ekonomik
ve
yüksek
verimli
hayvanlar
yetiĢtirebilmek için verim denetimlerini yapmak ve
yapılacak
ıslah
çalıĢmalarını
bu
denetimlere
dayandırmak gerekir. Veri denetimleri sayesinde
iĢletmenin kârlılığı, yetiĢtirilen hayvanların özellikleri ve
verimleri en iyi Ģekilde saptanabilir.
2009 yılı sonu itibariyle toplam büyükbaĢ hayvan
sayısı 10.811.165 baĢ olarak gerçekleĢmiĢtir
ĠĢletmelerin sahip oldukları toplam büyükbaĢ (sığır
ve manda) ve küçükbaĢ (koyun ve keçi) hayvan
varlığının %27,9 sığır oluĢturmakta ve bu varlığın
2 6. T a r ı m s a l M e k a n i z a s y o n U l u s a l K o n g r e s i, 2 2 – 2 3 E y l ü l 2 0 1 0, H a t a y
%99‟unu sığır, %1‟ini ise manda oluĢturmaktadır.
(TÜĠK, 2009)
Tarımsal iĢletmelerde toplam kesilen hayvanlar
içerisinde %58,8 ile koyun ilk sırada yer alırken bunu
%24,4 ile sığır ve %16,8 ile keçi takip etmektedir.
Üretilen toplam kırmızı etin %74,6‟sını sığır eti,
%20,8‟ini koyun eti ve %4,6‟sını ise keçi eti
oluĢturmaktadır. (TÜĠK, 2006)
Üretilen toplam süt miktarının %87,1‟i inek sütü,
%9,3‟ü koyun sütü, %3,3‟ü keçi sütü ve %0,3‟ü
manda sütüdür. Tarımsal iĢletmelerde üretilen inek
sütünün %52,2‟si mandıralara satılırken, bu oran keçi
sütü için %42,4, manda sütü için %38,1, koyun sütü
için %19,3‟dür. (TÜĠK, 2006)
Hayvansal Üretim Mekanizasyonu
Mekanizasyon
yalnızca
hayvansal
üretimin
arttırılmasında etkili bir teknolojik iĢlem değil, aynı
zamanda hayvansal üretim iĢlemlerini kolaylaĢtıran ve
iĢçilere daha temiz çalıĢma ortamı sağlayan özellikler
de taĢımaktadır.
Hayvansal üretim tarımın önemli dallarından
birisidir. Tarımın tümünde olduğu gibi hayvansal
üretimde mekanizasyon, üretimin gerektirdiği çeĢitli
iĢlemlerin modern üretim tekniğine uygun olarak
zamanında, kolay, nitelikli ve ucuz olarak yapılması
amacına yöneliktir.
Genelde tarımsal mekanizasyon içerisinde özel bir
yer tutan hayvansal üretimde mekanizasyon, bu
üretimde modern üretim teknolojilerinin gereği olan
makinaların yapımı, seçimi, iĢletilmesi ve korunması ile
ilgili tüm hizmetleri kapsar.
Hayvansal üretimde, hayvanların beslenmesi için
yem
maddelerinin
temini,
bunların
hayvan
barınaklarına dağıtılması, artıkların temizlenmesi ve
taĢınması, hayvansal ürünlerin toplanması ve
pazarlanması gibi iĢlerde çeĢitli mekanik araçların
kullanılması zorunluluğu vardır.
BaĢlangıçta daha çok tarla tarımında baĢlayan
mekanizasyon uygulamaları, hayvansal üretimde çok
küçük düzeyde olmasına karĢın, üretim kapasitesinin
artması, iĢçi teminindeki güçlükler ve iĢçi ücretlerinin
artması hayvansal üretimde mekanizasyonu gündeme
getirmiĢtir. (Yıldız,Y., 1993)
Hayvansal üretimde mekanizasyon üç ana
bölümden oluĢur. Bunlar;
Yem mekanizasyonu,
Hayvansal ürünlerin eldesinde mekanizasyon ve
Ahır içi mekanizasyon uygulamalarıdır.
Tarımda ileri düzeye ulaĢmıĢ ülkelerde, yoğun
tarım tekniği uygulamaları sayesinde eriĢilen verim
artıĢlarına ülkemizin tarımında da ulaĢmak ana
hedeflerden biridir. Optimum verimin elde edilebilmesi
için üretim girdilerinin rasyonel bir Ģekilde arttırılması
gerekir. Bunun yanında, uygulama ve iĢleme
tekniklerine de gereken önem verilmelidir. Üretimi
arttırıcı önlemlerin baĢında makina kullanımı gelir.
288
Tarımda makinalaĢma ile üretim için gereksinilen
insan iĢ gücü azalmakta, buna karĢın tarımda çalıĢan
iĢ gücünün ürettiği gıda maddesiyle beslenen insan
sayısı artmaktadır.
Tarımsal üretimimizde verimin düĢük olması çeĢitli
nedenlere bağlıdır. Bitkisel üretimi bir yana bırakırsak,
hayvancılıkta
önemli
nedenlerden
birisi
de
mekanizasyon düzeyinin düĢük olmasıdır. (Ayık, M.,
1985)
Hayvansal ürünler çiftlik bünyesinde süt, et, gübre
Ģeklinde elde edilir. Özellikle sütün sağımında geniĢ
mekanizasyon olanakları vardır. En zor ve zaman alıcı
iĢlerden biri olan gübrenin hayvan barınaklarından
temizlenmesi, depolanması ve tarlaya dağıtılmasında
mekanizasyon zorunludur.
Veri Tabanı
Her ekonomik faaliyette olduğu gibi tarımsal
faaliyetlerin de esas amacı, maliyeti en az seviyede
tutarak kârı arttırmaktır. Maliyeti en az seviyede
tutmak için geliĢmiĢ üretim tekniklerinin kullanılması
Ģarttır. Bu üretim tekniklerinin de ülkenin yapısına
uygun olması gerekmektedir. Üretim sırasında
girdilerin ve elde edilecek kârın dengeli bir Ģekilde
değerlendirilmesi yapılmalıdır. Bu ancak iyi bir
planlama ile yapılabilir.
Planlama için gereken tüm verilerin toplanmıĢ ve
bir veri tabanının yapılmıĢ olması Ģarttır. Planlamacı bu
veri tabanına göre iĢletmenin ne Ģekilde en az
maliyetle en fazla üretimi nasıl yapacağını
belirleyebilir.
Teknolojide ileri gitmiĢ ülkelerde üretimin her
aĢamasında teknolojinin sağladığı yararlardan büyük
ölçüde yararlanılması, birim üretim alanlarından elde
edilen verimin ve kalitenin artmasında olumlu etkide
bulunmaktadır. Son yıllarda bu ülkelerde tarımsal
iĢlemlerin mekanizasyon yanında, iĢlemlerin kontrolü
yine ileri teknoloji ürünü bilgisayar sistemleri ile
yapılmaktadır. Neticede bu ülkelerde plan ve
programla yürütülen çalıĢmalara bilgisayar desteği
sağlanarak üründe nitelik ve nicelik yanında,
verimliliğin
de
belirgin
değerlerde
arttığı
görülmektedir. (Tunalıgil,G. Ve ark. 1987)
Bilgisayar teknolojisi daha çok iĢletmecilik alanına
girmiĢ, üretim planlaması ve programlamasında
katkıda bulunmaya baĢlamıĢtır. Planlamacıların
bilgisayar tercih etmelerinin sebebi bilgilerin hızlı ve
düzgün bir Ģekilde iĢlenebilmesidir.
Basit ve esnek bilgiler çıkarma ve güncelleĢtirme
olanakları sağlayan, mantıksal ve miktarlı biçimde
düzenlenmiĢ veri topluluğuna veritabanı denir. Veri,
belli bir amaca yönelik bilgiler topluluğudur. Bilginin
yapısına ve onun nasıl kullanılacağına bağlı olarak
alfasayısal ve sayısal olabilir. Her iki veri gurubu da bir
veri tabanı içinde depolanabilir. Ancak bu verilerin
iĢlenmesinde farklılıklar vardır. Sayısal veriler
hesaplamada kullanılır. Alfasayısal veriler ise
tanımlama, etiketleme ve yorumlama amacı ile metin
2 6. T a r ı m s a l M e k a n i z a s y o n U l u s a l K o n g r e s i, 2 2 – 2 3 E y l ü l 2 0 1 0, H a t a y
olarak
kullanılabilmekte,
fakat
formül olarak
kullanılamamaktadır. (Çiçek,G., 1997)
Bilgisayar dünyasında çeĢitli veritabanı programları
vardır. Bunlardan bazıları;
SQL,
Clipper,
Fox Pro,
Delphi,
Access,
Visual Basic,
C+,
olarak sıralanabilir.
Sonuç olarak tarım iĢletmelerinde ve özellikle daha
yoğun veri giriĢi olan hayvancılık iĢletmelerinde
veritabanı programları kullanılmalıdır. Bu sayede
veriler program vasıtası ile daha hızlı ve güvenilir
biçimde değerlendirilebilir, iĢletmenin kaynaklarının
daha verimli kullanımı sağlanabilir. ĠĢletmede daha
hızlı ve doğru bir değerlendirme yapılabilir, kârlılık
arttırılabilir.
MATERYAL ve YÖNTEM
Materyal
AraĢtırma materyali olarak bir büyükbaĢ hayvan
iĢletmesinin verileri gerekmektedir. Bu nedenle,
gerekli veriler, Babaeski ilçesine bağlı Kuleli köyünde
bulunan bir iĢletmeden sağlanmıĢtır.
ĠĢletme 15 da arazi üzerine kurulu, 100-130
büyükbaĢ hayvan yetiĢtirme kapasitesine sahiptir.
ĠĢletmede bulunan ahırlar, açık ahır sistemindedir.
Sağım iĢlemi sabit sağım sistemi ile, sağım
salonunda yapılmaktadır. Salon balık kılçığı tipindedir.
Sağım sistemi olarak Alfa-Laval Agri marka, 8 inek
sağım üniteli ve 1500lt süt tankına sahip bir sistem
kullanılmaktadır. ĠĢletmede biri kepçe olarak kullanılan
iki traktör ve iki römork bulunmaktadır. ĠĢletmede,
tarla iĢleri için gereken alet ve makinalar kiralanarak
temin edilmektedir.
Yöntem
Yazılımda bulunması gereken özellikler
ĠĢletme özellikleri ve iĢletmede yapılan iĢlemler
tespit edilmiĢtir. Daha sonra bunların bilgisayar
ortamında
kayıt
altına
alınabilmesi,
değerlendirilebilmesi,
gerektiği
zaman raporlar
alınabilmesi ve bir veritabanı oluĢturulabilmesi için,
yazılımda bulunması gereken özellikler tespit
edilmiĢtir. Bu özellikler, yazılımın ana çerçevesini
oluĢturması için listelenmiĢtir.
ĠĢletmede bulunan tüm hayvanların kayıtları
yazılımda bulunmalıdır. Yazılıma her hayvan için; kulak
numarası, anne kulak numarası, baba kulak numarası,
doğum tarihi, cinsi, adı gibi “soykütük bilgileri”
girilmelidir.
Tüm hayvanların sağlık kayıtları ve hayvanlara
hangi tarihte, hangi sağlık müdahalesinin yapıldığı
kayıt edilebilmelidir.
ĠĢletmenin giderleri yazılıma girilebilmeli, hangi
tarihte, hangi iĢ için, ne kadar ücret ödendiği kayıt
altına alınabilmelidir. ĠĢletmenin baĢlıca gider
kalemleri; canlı hayvan alımı, tarla iĢlemleri için yakıt,
gübre, ilaç, makine kirası, tohum gibi giderlerdir.
Ayrıca elektrik, su, iĢçi giderleri ve diğer giderler
olarak belirlenmiĢtir.
ĠĢletmenin gelirleri de tarihleri ile birlikte yazılıma
girilebilmelidir. Gelir kaynakları canlı hayvan, süt ve
gübre satıĢıdır.
ĠĢletmenin yem ihtiyacını karĢılamak için kullanılan
arazilerin bilgileri ve bu arazilerde hangi, tarihte hangi
iĢlemin
yapıldığı
da
yazılımda
kayıt
altına
alınabilmelidir.
ĠĢletmede bulunan makinalara ait bilgiler yazılımda
bulunmaktadır.
ĠĢletmede hayvanların besi ihtiyacını karĢılamak
için alınan yemler ayrı bir bölüm olarak yazılımda
bulunmalı ve yem alımları incelenebilmektedir.
ĠĢletmedeki hayvanların günlük süt verimleri,
toplam alınan süt ve ortalama süt verimi yazılım ile
takip edilebilmelidir.
Yazılım, kayıt altına alınmıĢ olan tüm bilgilerle ilgili
kullanıcıya ayrıntılı ve açıklayıcı raporlar sunabilmelidir.
Yazılımda bulunan özelliklerle ilgili kullanıcının
gerektiği durumlarda yardım alabilmesi için yardım
özelliği bulunmalıdır.
Yazılımda ayrıca, izinsiz kullanıcıların verilerde
değiĢiklik yapamaması ve veri güvenliği için Ģifreleme
özelliği de bulunmalıdır.
ġekil 1. Yazılımın çalıĢma Ģeması
289
2 6. T a r ı m s a l M e k a n i z a s y o n U l u s a l K o n g r e s i, 2 2 – 2 3 E y l ü l 2 0 1 0, H a t a y
Access Programı
YapılmıĢ
olan
veritabanı
yazılımının
hazırlanmasında
Microsoft
Access
programı
kullanılmıĢtır. Access programı, Microsoft Office paketi
içerisinde
bulunan,
çok
çeĢitli
veritabanı
uygulamalarının
geliĢtirilmesi
için
uygun
bir
programdır. Kolay kullanımı ve zengin raporlama
seçenekleri nedeni ile tercih edilmiĢtir. Ayrıca
veritabanı
yazılımında
yapılması
düĢünülen
değiĢiklikler kolaylıkla programa eklenebilir. Program
güvenlik ve verilerin saklanması amacıyla Ģifreleme
özelliğine de sahiptir.
ARAġTIRMA BULGULARI
Hazırlanan yazılımın kullanımı ve özellikleri Ana
Menü‟den baĢlayarak özetlenmiĢtir.
GiriĢ ekranında, “GiriĢ” tuĢuna basıldığında “Ana
Menü” açılır. Burada yazılımda bulunan bütün
bölümler görülebilir. “Ana Menü”‟den 8 adet veri giriĢ
bölümü
ile
girilmiĢ
verilerin
analiz
edilip,
değerlendirilebileceği “Raporlar” bölümü ve yazılımın
kullanımı ile bilgileri içeren “Program Yardımı”
bölümüne ulaĢılabilir.
Hayvan Alımı”, “Tarla Giderleri” ve “Genel Giderler
”bölümleridir. Her üç seçim için farklı kayıt kriterleri
girilmesi gereklidir. Ancak “Tarih” ve “Hesap Makinesi”
kısımları ortaktır.
Giderlerin hesabına esas olan; peĢin ödenen
miktar, vadeli ödeneme miktarı, vade tarihi, akaryakıt,
gübre, ilaç, tohumluk bedeli ve makine kirası gibi
unsurlar dikkate alınmıĢtır.
Süt verimi; ĠĢletmenin süt verimi bilgileri bu alana
girilir. Ġnek kayıt giriĢi menüsünde kaydı yapılmıĢ olan
hayvanların kulak numarası seçilerek, her hayvan için
detaylı süt verim bilgileri tutulabileceği gibi, genel süt
ortalaması değerlerinin de takibi ve kontrolü bu
menüden yapılır.
Arazi varlığı; ĠĢletme bünyesindeki arazilerin,
tarımsal faaliyetleri ile ilgili kayıtlar bu kısımdan girilir.
“Arazi GiriĢi” bölümünde tanımlanmıĢ olan arazi
listeden seçilerek, tarih, yapılan iĢlem, verim ve ürün
bilgileri buradan girilir ve kontrol edilir.
Makine varlığı; ĠĢletmenin sahip olduğu makinalar
ile ilgili kayıt iĢlemleri bu menüden yapılır. Makinanın
adı, markası, model yılı, satın alınan firmanın adres,
telefon, e-mail bilgileri ve makinanın fiyat bilgileri
girilir ve kontrol edilebilir.
ġekil 3. Yazılımın “Makina Kayıtları” menüsü
ġekil 2. Yazılımın “Ana Menü” görünümü
Yem bilgileri; DıĢarıdan iĢletmeye alınan yemlerin
kayıtları bu bölüme girilir. Yemin alındığı tarih, cinsi,
miktarı, nakit ödenen ve vadeli ödenecek para, vade
tarihi bilgiler girilir ve kontrolü yapılabilir.
Alt menüler ve temel özellikleri;
Ġnek kayıt giriĢi; Bu alt menüde, çiftlikteki
hayvanların kulak numarasını, doğum tarihi, anne
kulak numarası, baba kulak numarası, hayvanın adı,
cinsi, yaĢı, laktasyon durumu gibi bilgiler girilebilir ve
kontrol edilebilir.
Sağlık kayıtları; Ġnek kayıt giriĢi menüsünde kaydı
yapılmıĢ olan hayvanın kulak numarası seçilerek, tarih,
hayvanın sağlık durumu (teĢhis/aĢı vb.), tedavi, ilaç ve
tedavi sonucu bilgileri depolanır ve kontrol edilir.
ĠĢletme gelirleri; ĠĢletmenin elde ettiği gelirler bu
alandaki seçeneklerle kayıt altına alınır. Bu alanda süt,
gübre gelirleri ile canlı hayvan satıĢı gelirleri yer alır.
Bu amaçla miktar/kg fiyatı, para ve vadeli iĢlem
bilgileri depolanır, kontrol edilir.
ĠĢletme giderleri; ĠĢletmenin giderleri burada kayıt
edilir. Bu bölüm üç ana kısımdan oluĢur. Bunlar “Canlı
290
Raporlar; Bu alt menüde, programın veri giriĢ
menülerinde girilmiĢ olan tüm bilgileri izleyebilmek ve
düzenli biçimde kontrol edebilmek için detaylı
raporlama seçenekleri vardır. Tüm hayvan kayıtları,
kulak numarasına göre ve hayvan türüne göre,
hayvan gelirleri, arazi iĢlemleri, ekili araziler, giderler,
süt gelirleri, makine varlığı, sağlık bilgileri, süt
verimleri, yem bilgileri ve haftalık süt gelirleri
seçenekleri seçilerek, ilgili baĢlıktaki kayıtların
otomatik olarak düzenlenmiĢ raporlarına ulaĢılabilir.
2 6. T a r ı m s a l M e k a n i z a s y o n U l u s a l K o n g r e s i, 2 2 – 2 3 E y l ü l 2 0 1 0, H a t a y
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=3978,
EriĢim: Mayıs 2010
Yıldız, Y. 1993. Hayvancılıkta Mekanizasyon. Çukurova
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:84. Ders
Kitapları Yayın No:20. Adana
ġekil 4. Yazılımın “Raporlar” menüsü
TARTIġMA ve SONUÇ
GeliĢtirilen yazılım orta büyüklükteki bir hayvancılık
iĢletmesinin
temel
ihtiyaçlarını
karĢılayabilecek
niteliktedir. Yazılım, görsel olarak basit ve anlaĢılır
Ģekilde tasarlandığı için normal seviyedeki bir
bilgisayar kullanıcısı tarafından rahatlıkla kullanılabilir.
Tüm veriler bilgisayar ortamına girildiği için hem daha
güvenli hem de daha hızlı bir veri akıĢı
sağlanabilmektedir. Ayrıca yazılımdaki her bölüm için
bulunan raporlama seçenekleri sayesinde, istenilen
kısımla ilgili raporlar anında alınabilmektedir.
Yazılımın “süt verimi” bölümünde her inek için ayrı
ayrı süt verimlerinin girilmesi mümkündür. Ancak
örnek olarak alınan iĢletmede (ve pek çok iĢletmede)
her hayvan için ayrı süt verimi ölçümü yapılmamakta,
tüm hayvanların sütleri bir arada toplanmaktadır. Bu
nedenle (en azından günlük süt ortalamasının tespit
edilebilmesi için) yazılıma “sağılan inek sayısı” ve
“toplam süt miktarı” seçenekleri eklenmiĢ ve böylelikle
hayvan baĢına günlük süt ortalamasının belirlenmesi
sağlanmıĢtır.
Yazılım çeĢitli otomasyon sistemleri ile birlikte
kullanılarak, daha verimli bir çalıĢma sağlanabilir. Her
hayvanın günlük süt verimi tespit edilerek, otomatik
olarak sisteme aktarılabilir. Bu sayede hem daha
sağlıklı bir veri aktarımı gerçekleĢmiĢ, hem de zaman
ve iĢgücü tasarrufu yapılmıĢ olur.
LĠTERATÜR LĠSTESĠ
Çiçek.G., 1997. Trakya Bölgesinde Tarım Makinaları
ĠĢletmeciliği Veri Tabanı. T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü
Tarım Makinaları Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Tekirdağ
Tunalıgil, B.G. Ve Eker, B. 1987. Sistem Analizi
Tekniklerinden Tarımsal Mekanizasyonda Yararlanılması.
3. Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi
Bildiri Kitabı. 26-29 Ekim, Ġzmir. S.102-109
TÜĠK, 2006. Tarımsal ĠĢletmeler Hayvansal Üretim
AraĢtırması - Dönemi: 2006.
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=6250,
EriĢim: Mayıs 2010
TÜĠK, 2009. Hayvansal Üretim Ġstatistikleri - Dönemi: 2009.
291