ındependent audıtors` report

Transkript

ındependent audıtors` report
TÜRK HAVA YOLLARI
ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2006 TARİHİ İTİBARİYLE
ABD’DE GENEL KABUL GÖRMÜŞ
MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE
KONSOLİDE MALİ TABLOLAR
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı
Yönetim Kurulu Başkanlığı’na
1. Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı’nın (“Şirket”) 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle konsolide
bilançosunu ve bu tarihte sona eren yıla ait konsolide gelir, özsermaye değişim ve nakit akım tablolarını
incelemiş bulunuyoruz. Hazırlanan bu konsolide mali tablolardan Şirket yönetimi sorumludur. Bizim
sorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak bu konsolide mali tablolar üzerinde görüş bildirmektir.
2. Denetimimizi, Amerika Birleşik Devletleri’nde Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları’na göre
gerçekleştirdik. Bu standartlar, denetimin mali tablolarda önemli bir yanlışlığın olup olmadığı
konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanmasını ve yapılmasını gerektirmektedir. Bir
denetim, mali tablolardaki tutarlara ve açıklamalara baz olan kanıtların, test usulü incelenmesini içerir.
Denetim, aynı zamanda, uygulanan muhasebe ilkelerinin ve yönetim tarafından yapılan önemli
muhasebe tahminlerinin ve genel olarak, mali tabloların sunumunun değerlendirilmesini de içerir.
Denetimimizin, beyan ettiğimiz görüşümüze makul bir baz teşkil ettiği kanısındayız.
3. Söz konusu yıl sonu konsolide mali tablolarda, Amerika Birleşik Devletleri’nde Genel Kabul Görmüş
Muhasebe Standartları’na uygun olmayan önemli bir hususa rastlanmamıştır.
Can Uluslararası Bağımsız Denetim ve S.M.M.M. A.Ş.
A Member Firm of INPACT International
İsmail USLU, SMMM
Sorumlu Ortak, Başdenetçi
20 Nisan 2007, İstanbul, Türkiye
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2006 ve 2005 TARİHLERİ İTİBARİYLE
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
VARLIKLAR
Not
31 Aralık 2006
ABD $ 000
31 Aralık 2005
ABD $ 000
Nakit ve Nakit Benzeri Kalemler
5
259,717
359,898
Ticari Alacaklar (net)
6
194,507
142,791
İlişkili Kuruluşlardan Kısa Vadeli Alacaklar
7
15,167
723
Stoklar
8
96,419
62,780
Peşin Ödenen Vergi
21
3,715
9,960
Kısa Vadeli Ertelenmiş Vergi Alacakları
21
17,276
47,272
Diğer Alacaklar ve Kısa Vadeli Varlıklar
9
40,167
39,185
626,968
662,609
Dönen Varlıklar
İlişkili Kuruluşlardan Uzun Vadeli Alacaklar
Özkaynaktan Pay Alma Metoduna Göre Değerlenen
İştirak
7
10,538
-
10
16,278
13,035
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar (net)
10
4,122
14,321
Maddi Varlıklar (net)
11
2,045,808
1,473,905
Maddi Olmayan Varlıklar (net)
11
5,035
3,833
Uçaklara İlişkin Verilen Avanslar
12
258,075
427,165
Diğer Uzun Vadeli Alacaklar ve Varlıklar
13
16,831
8,614
Duran Varlıklar
2,356,687
1,940,873
Toplam Varlıklar
2,983,655
2,603,482
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
4
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2006 ve 2005 TARİHLERİ İTİBARİYLE
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
31 Aralık 2006
ABD $ 000
31 Aralık 2005
ABD $ 000
3,454
155,606
223,225
10,578
32,421
35,685
186,679
85,143
732,791
270,708
133,472
188,016
5,979
27,108
41,458
143,197
68,719
878,657
14
15
18
22
21
23
25,897
1,027,272
6,395
19,065
79,182
83,455
1,241,266
638,494
5,309
2,602
102,926
84,693
834,024
24
24
775,381
86,003
148,214
1,009,598
775,381
55,327
60,093
890,801
2,983,655
2,603,482
YÜKÜMLÜLÜKLER
Not
Bankalara Borçlar
Kısa Vadeli Finansal Kiralama Borçları
Ticari Borçlar
İlişkili Kuruluşlara Borçlar
Diğer Kısa Vadeli Borçlar
Alınan Depozito ve Teminatlar
Yolcu Uçuş Yükümlülükleri
Diğer Gider Tahakkukları
Kısa Vadeli Yükümlülükler
14
15
Bankalara Borçlar
Uzun Vadeli Finansal Kiralama Borçları
Alınan Depozito ve Teminatlar
Hibe Krediler (net)
Uzun Vadeli Ertelenmiş Vergi Borçları
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Uzun Vadeli Yükümlülükler
16
17
18
19
20
ÖZSERMAYE
Sermaye
Yedekler
Birikmiş Kar
TOPLAM ÖZSERMAYE
Toplam Özsermaye ve Yükümlülükler
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
5
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2006 ve 2005 TARİHLERİNDE SONA EREN
YILLARA AİT KONSOLİDE GELİR TABLOLARI
2006
2005
Not
ABD $ 000
ABD $ 000
Faaliyet Gelirleri
28
2,809,161
2,316,327
Faaliyet Giderleri
29
(2,729,256)
(2,176,118)
79,905
140,209
FAALİYET KARI
Diğer Faaliyetlerden Gelirler
31
64,283
72,619
Diğer Faaliyetlerden Giderler
32
(35,332)
(24,871)
108,856
187,957
(13,855)
(24,558)
95,001
163,399
(6,880)
(32,469)
88,121
130,930
0.0005
0.0007
FİNANSMAN GİDERLERİ VE
VERGİ ÖNCESİ KAR
Finansman Giderleri (Net)(Çevirim Farkı
Sonrası)
30
VERGİ ÖNCESİ KAR
Vergi
21
NET DÖNEM KARI
Hisse Başına Kar (ABD Doları, Tam Tutar)
4.16
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
6
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2006 ve 2005 TARİHLERİNDE SONA EREN
YILLARA AİT KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI
Yasal
Yedekler
ABD $ 000
Sermaye
ABD $ 000
Birikmiş Kar / Zarar
ABD $ 000
Toplam
ABD $ 000
31 Aralık 2004 Bakiyesi
Dönem Karı
775,381
-
55,327
-
(70,837)
130,930
759,871
130,930
31 Aralık 2005 Bakiyesi
775,381
55,327
60,093
890,801
-
30,676
88,121
118,797
775,381
86,003
148,214
1,009,598
Dönem Karı
31 Aralık 2006 Bakiyesi
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı parçasıdır.
7
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
31 ARALIK 2006 ve 2005 TARİHLERİNDE SONA EREN
YILLARA AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI
31 Aralık 2006
ABD $ 000
31 Aralık 2005
ABD $ 000
FAALİYETLERDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
Vergi Öncesi Net Dönem Karı
Faaliyetlerde Kullanılan Nakit Akımına Ulaşmak İçin Yapılan Düzeltmeler:
Amortisman
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Faiz Geliri
Sabit Kıymet Satış (Karı) / Zararı
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğünden Doğan Çevirim Farkı
Değer Düşüklüğü Karşılığı
Özkaynaktan Pay Alma Yöntemine Göre Muhasebeleştirilen İştirak Geliri
Faiz Giderleri
Satılmaya Hazır Finansal Varlık Değer Düşüş Karşılığındaki Değişim
Hibe Kredilerdeki Değişim
USAŞ Hisse Transferi Ertelenmiş Gelir İtfası
Şüpheli Alacak Karşılığındaki Değişim
Önceki Dönem Peşin Ödenen Verginin Giderleştirilen Kısmı
95,001
163,399
207,827
14,189
(18,293)
163
280
5,018
(3,243)
50,899
1,476
16,463
(2,742)
816
-
151,502
15,465
(31,564)
(600)
(15,469)
(36,527)
(587)
43,076
3,773
817
(990)
(109)
1,773
İşletme Sermayesindeki Değişikliklerden Önceki Faaliyet Karı
Ticari Alacaklardaki Değişim
İlişkili Kuruluşlardan Alacaklardaki Değişim
Stoklardaki Değişim
Diğer Kısa ve Uzun Vadeli Alacaklardaki Değişim
Ticari Borçlardaki Değişim
İlişkili Kuruluşlara Borçlardaki Değişim
Gider Tahakkukları ve Diğer Borçlardaki Değişim
Alınan Depozito ve Teminatlardaki Değişim
Yolcu Uçuş Yükümlülüklerindeki Değişim
Ödenen Kıdem Tazminatları
Ödenen Faizler
Peşin Ödenen Vergiler
Önceki Dönem Peşin Ödenen Verginin Geri Alınması
367,854
(52,532)
(24,982)
(33,639)
(9,199)
35,209
4,599
24,479
(4,687)
43,482
(15,427)
(50,899)
3,715
-
293,959
(24,520)
(117)
(20,062)
(11,499)
49,018
1,130
15,345
11,575
26,684
(5,116)
(43,076)
(9,960)
36,455
Faaliyetlerden Elde Edilen Net Nakit
287,973
319,816
YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
Finansal Varlık Alımında Kullanılan Nakit
Maddi Varlık Satışından Elde Edilen Nakit
Alınan Faiz
Maddi Varlık Alımı
Uçaklara İlişkin Verilen Avanslar
8,723
6,956
18,293
(760,771)
169,090
672
44,827
31,564
(355,810)
(131,426)
Yatırım Faaliyetlerinde (Kullanılan) / Elde Edilen Net Nakit
(557,709)
(410,173)
410,912
(241,357)
(92,680)
270,498
169,555
177,818
(100,181)
359,898
87,461
272,437
259,717
359,898
Finansal Kiralama Borcu Geri Ödemeleri
Bankaya Borçlardaki Değişim
Finansman Faaliyetlerinde Kullanılan Net Nakit
NAKİT DEĞERLERDEKİ NET (AZALIŞ) / ARTIŞ
DÖNEM BAŞINDAKİ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
DÖNEM SONUNDAKİ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
8
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
1
ŞİRKET’İN FAALİYET ALANI
Türk Hava Yolları A.O. (“Şirket” veya “THY”) 1933 yılında Türkiye’de kurulmuştur. Şirket’in
ana faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışında yolcu ve kargo hava taşımacılığı yapmaktır.
31 Aralık 2006 tarihi itibariyle Şirket’in hissedarları ve hisse dağılımı aşağıdaki gibidir:
T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
Diğer
Toplam
% 49,12
% 50,88
% 100,00
31 Aralık 2006 tarihi itibariyle Türk Hava Yolları A.O. ile Bağlı Ortaklığında çalışan toplam
personel sayısı 12,807’dir (31 Aralık 2005: 11,121). 31 Aralık 2006 ve 2005 dönemleri içinde
çalışan ortalama personel sayısı sırasıyla 12,778 ve 11,151’dir.
2
MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASINDAKİ ESASLAR
Şirket yasal kayıtlarını ve mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), vergi mevzuatı ve
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) esaslarına uygun olarak düzenlemektedir. Ekte sunulan mali
tablolar, Şirket’in baz alınan yasal kayıtları üzerine Amerika Birleşik Devletleri’nde Genel
Kabul Görmüş Muhasebe Standartları’na (“US GAAP”) göre gerçek durumunu göstermek
amacıyla yapılan sınıflama ve düzeltmeleri içermektedir.
Mali Tabloların ABD Dolarına Çevirim İlkeleri:
Yeni Türk Lirası finansal tabloların ABD Doları’na çevirimi, enflasyonist ülkeleri kapsadığı için
Finansal Muhasebe Standartları Komitesi’nin kurallarını belirlediği 52 numaralı Finansal
Muhasebe Standardı olan “Yabancı Para Çevirimi” (“SFAS 52”)’ne göre yapılmıştır. Bu
çevirimin amacı yasal kayıtların ABD Doları cinsinden tutulması durumunda ortaya çıkacak
sonuçlara ulaşmaktır.
Finansal Muhasebe Standartları (SFAS 52), hiperenflasyonist ekonomiyi, üç yıllık kümülatif
enflasyon oranının yaklaşık %100 veya üzerinde olduğu ekonomi olarak tanımlamaktadır.
Türkiye’de, Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan toptan eşya fiyat endeksi baz
alındığında söz konusu kümülatif oran, 31 Aralık 2006 tarihinde sona eren üç yıllık dönem için
% 32.8 olmuştur. (31 Aralık 2005: % 35.6).
Fiyat endekslerinde yukarıda belirtilen düzeyde artış olmamakla beraber, halkın tasarruflarını
yabancı para cinsinden tutması, mal ve hizmet fiyatlarının yabancı para birimi üzerinden
belirlenmesi, fazi oranlarının, ücret ve fiyatların genel fiyat endekslerine bağlanması, kısa vadeli
işlemler de dahil satın alma gücündeki kayıpları karşılamak için fiyatların vade farkı konularak
belirlenmesi gibi yüksek enflasyon emarelerinin mevcut bulunması nedeniyle ekteki mali
tablolarda SFAS 52 uygulanmıştır.
Parasal olmayan aktif ve pasifler ve parasal olmayan aktif ve pasiflerle ilgili gelir ve giderler
işlem tarihindeki kurlar kullanılarak ABD Doları’na çevrilmiştir. Parasal olan aktif ve pasifler
ise bilanço tarihindeki kurlar kullanılarak çevrilmiştir. ABD Doları cinsinden olmayan parasal
aktif ve pasiflerin çeviriminden doğan kayıp ve kazançlar “çevirim geliri veya gideri” olarak
gelir tablosuna kaydedilmiştir.
Yeni Türk Lirası’nın Amerikan Doları karşısındaki dönemsel değişiminin, Türkiye’deki toptan
eşya fiyat endeksiyle (“TEFE”) karşılaştırılması aşağıdaki gibidir:
Yıllar:
ABD Doları devalüasyon oranı
TEFE enflasyon oranı
2006
%4.75
%11.6
6
2005
%(0.02)
%4.5
2004
%(3.8)
%13.8
2003
%(14.6)
%13.9
2002
%13.5
%30.8
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
2
MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASINDAKİ ESASLAR (devamı)
Yeni Türk Lirası
1 Ocak 2005 tarihinden itibaren Türkiye Cumhuriyeti’ nin yeni para birimi “Yeni Türk Lirası”
(YTL) ve alt birimi ise “Yeni Kuruş” (YKr) olarak tanımlanmıştır.
Konsolidasyon Esasları:
a) Konsolide mali tablolar, aşağıda (b), (c) ve (d) paragraflarında yer alan hususlar kapsamında,
ana ortaklık olan Türk Hava Yolları A.O. ile Bağlı Ortaklık ve Müşterek Yönetime Tabi
Ortaklıklarının mali tablolarını içermektedir. Konsolidasyon kapsamı içinde yer alan şirketlerin
mali tabloları, konsolide mali tabloların tarihi itibariyle ve yeknesak muhasebe ilke ve
uygulamaları gözetilerek ABD’de Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartları’na uygun olarak
hazırlanmıştır. İştiraklerin, Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıkların ve Bağlı Ortaklıkların faaliyet
sonuçları, satın alma veya elden çıkarma işlemlerine uygun olarak söz konusu işlemlerin
geçerlilik tarihlerinde dahil edilmiş veya hariç bırakılmışlardır.
b) Bağlı Ortaklık, Şirket’in doğrudan ve/veya dolaylı olarak kendisine ait olan hisselerle ilgili oy
kullanma hakkının %50’den fazlasını kullanma yetkisi kanalıyla mali ve işletme politikalarını
Şirket’in menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip olduğu grubu ifade
eder.
Aşağıdaki tabloda 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle Bağlı Ortaklık, sahip olunan pay ve ortaklık
oranı gösterilmiştir:
Faaliyet konusu
Şirket ünvanı
Türk Hava Yolları Teknik A.Ş. Teknik Bakım
Doğrudan
iştirak oranı
% 100
Dolaylı
iştirak oranı
-
Kayıtlı
olduğu ülke
Türkiye
Bağlı Ortaklığa ait bilanço ve gelir tablosu, tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide
edilmiştir. Şirket’in sahip olduğu Bağlı Ortaklığın kayıtlı değeri ile öz sermayesi karşılıklı olarak
netleştirilmiştir. Şirket ile Bağlı Ortaklık arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon
sırasında silinmiştir.
c) Şirket’in müşterek yönetimine sahip olduğu iki adet işletmesi vardır. İştirak oranı % 50 olan ve
Şirket tarafından kontrol edilmeyen bu işletmeler, özkaynaktan pay alma yöntemiyle
değerlenmektedir.
Aşağıdaki tabloda 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ve
ortaklık oranları gösterilmiştir:
Faaliyet konusu
Şirket ünvanı
Güneş Ekspres Havacılık A.Ş.
Hava taşımacılığı
THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş. İkram hizmetleri
Doğrudan
iştirak oranı
% 50
% 50
Dolaylı
iştirak oranı
-
Kayıtlı
olduğu ülke
Türkiye
Türkiye
Özkaynak yönteminde iştirak net varlık tutarıyla bilançoda gösterilir ve dönem faaliyeti
sonucunda ortaya çıkan Şirket payı gelir tablosunda gösterilmektedir.
d) Şirket’in doğrudan ve dolaylı pay toplamı %20’nin altında olan, veya %20’nin üzerinde
olmakla birlikte Şirket’in önemli bir etkiye sahip olmadığı veya konsolide mali tablolar
açısından önemlilik teşkil etmeyen; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve makul
değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, değer kaybı ile
ilgili karşılık düşüldükten sonra, maliyet bedelleri ile konsolide mali tablolara yansıtılmıştır.
Teşkilatlanmış piyasalarda işlem gören ve makul değeri güvenilir bir şekilde belirlenebilen
satılmaya hazır finansal varlıklar makul değerleri ile muhasebeleştirilmektedirler.
7
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
3
BÖLGESEL RAPORLAMA
3.1
Faaliyet Alanları
Şirket, 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle ağırlıklı olarak tek bir endüstride faaliyet göstermektedir.
Ana faaliyet alanı yurt içinde ve dışında Türkiye bağlantılı yolcu ve kargo hava taşımacılığı
yapmak ve uçaklar için teknik bakım hizmeti sağlamaktır.
3.2.
Coğrafi Alanlar
Gelir analizi, Şirket’in hizmet verdiği uçuş hatları baz alınarak yapılmaktadır. Türkiye’de
yapılan yolcu ve kargo taşıma gelirleri, yurtiçi hizmet geliri olarak kaydedilmektedir. Tarifeli ve
tarifesiz bütün yurtdışı uçuş gelirleri uçuşun yapıldığı coğrafi bölgelere göre kaydedilmektedir.
4
ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ
İlişikteki mali tabloların hazırlanması sırasında uygulanan önemli muhasebe politikaları aşağıdaki
gibi açıklanmıştır:
4.1
Gelir Kaydedilmesi ve Komisyon Giderleri
Yolcu ve kargo taşıma gelirleri, taşıma hizmeti tamamlandığında faaliyet geliri olarak
kaydedilmektedir. Satılan ancak henüz kullanılmayan (uçulmayan) biletler, yolcu uçuş
yükümlülüğü olarak kaydedilmektedir.
Grup tarihsel istatistikler kullanarak uçulmayan ve geçerliliğini yitirmiş biletler hakkında
tahmini hesaplamalar yapabilmektedir. Kullanılmayacağı tahmin edilen biletler, faaliyet geliri
içerisinde kaydedilmiştir.
Yolcu gelirlerine ilişkin olarak acentelere verilecek komisyonlar taşımacılık hizmeti
gerçekleştiğinde gider olarak kaydedilmektedir.
4.2
Stok Değerlemesi
Stoklar maliyet ya da net gerçekleşebilir değerinin düşük olanı ile hareketli ağırlıklı ortalama
maliyet metodu kullanılarak değerlenmektedir.
4.3
Finansal Yatırımlar
Şirket, SFAS 115’e (“Hisse ve Borçlanma Senetlerine Yapılan Yatırımların
Muhasebeleştirilmesi”) uygun olarak finansal yatırımlarını aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır:
Alım satım amaçlı menkul kıymetler:
Alım satım amaçlı menkul kıymetler, kısa vadeli fiyat hareketlerinden kar etmek amacıyla
portföye alınan kıymetlerdir. Kayıtlara alındıktan sonra ticari amaçla elde tutulan menkul
kıymetler güvenilir bir şekilde ölçülebiliyor olması koşuluyla rayiç değerleriyle
değerlenmektedir. Alım satım amaçlı menkul kıymetlere ilişkin kar veya zararlar, ilgili dönemin
net kar veya zararı içerisinde gösterilmektedir.
8
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
4
ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı)
4.3
Finansal Yatırımlar (devamı)
Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar:
Vadesine kadar elde tutulacak menkul kıymetler, belirli bir vade yapısı ve belirli tutardaki
ödemeleri içeren ve Şirket’in vadesine kadar elde tutma niyeti ve gücü olan kıymetlerdir.
Satılmaya hazır yatırımlar:
Satılmaya hazır yatırımlar, iştirak oranı %20’den az olan ve alım satım amaçlı elde tutulmayan
yatırımlardan oluşmaktadır. Kayıtlara alındıktan sonra satılmaya hazır amaçla elde tutulan
yatırımlardan borsada işlem görenler, bilanço tarihindeki piyasa değerleriyle değerlenmektedir.
Özkaynaktan pay alma yöntemine göre değerlenen yatırımlar:
İştirak oranı %50 olan ve Şirket tarafından kontrol edilmeyen iştirak, özkaynaktan pay alma
yöntemiyle değerlenmektedir.
4.4
Maddi ve Maddi Olmayan Varlıklar
Şirket, SFAS 144’ün (“Uzun Vadeli Aktiflerin ve Elden Çıkarılacak Uzun Vadeli Aktiflerin
Değer Düşüklüğü”) gereklerini uygulamaktadır. Maddi varlıklar ve maddi olmayan varlıklar
makul değerlerine göre düzeltilmiş tutarlar üzerinden gösterilmiştir. Bir varlığın makul değeri
kayıtlı değerinin altına düştüğünde, kayıtlı değeri değer düşüklüğünü yansıtacak şekilde
düzeltilir. Makul değer tespitinde, varlıktan beklenen nakit akımlarının bugünkü değeriyle net
satış fiyatının büyük olanı kullanılmıştır. Net satış fiyatı şirket yönetiminin uluslararası uçak
fiyat kataloğuna göre geliştirdiği tahminlere dayanmaktadır. Kayıtlı değerdeki düşüş faaliyet
giderlerine değer düşüş gideri olarak kaydedilmektedir.
Maddi ve maddi olmayan varlıklar, kıst amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi
tutulmaktadır.
Aktiflerin ekonomik ömürleri ve hurda değerleri aşağıda belirtilmiştir:
Ekonomik Ömür (yıl)
- Bina
25-50
- Uçak
15
- Motorlar
15
- Komponentler
4-10
- Tamir edilebilen yedek parçalar
2-3
- Simülatör
10-15
- Makina ve ekipman
3-15
- Döşeme ve demirbaşlar
3-15
- Taşıtlar
4-7
- Diğer maddi varlıklar
4-15
4.5
Hurda Değeri
%30
%30
-
Hibe Krediler
Hibe krediler, uçak ve motorların satın alımlarında veya finansal kiralama yöntemiyle elde
edilmelerinde alınmaktadır. Şirket, hibe kredileri aktiflerin maliyetinden düşmekte ve bu aktifleri
ekonomik ömürleri veya finansal kiralama süresince itfa etmektedir. Faaliyet kiralamasına ilişkin
hibe krediler, ertelenmiş gelir olarak kaydedilmekte ve kiralama süresince itfa edilmektedir.
9
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
4
ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı)
4.6
Bakım ve Onarım Giderleri
Maddi varlıkların ve kiralanan varlıkların düzenli bakımı ve onarımı için yapılan harcamalar,
ilgili döneme faaliyet gideri olarak kaydedilmektedir. Sahip olunan veya finansal kiralama ile
alınan uçakların büyük bakımları yapıldıkça gider olarak kaydedilmekte; operasyonel kiralanan
uçakların teslim bakımları ise periyodik bazda gider olarak tahakkuk ettirilmektedir.
4.7
Sık Uçuş Programı
Şirket, üyelerine “Miles and Smiles” adında bir Sık Uçuş Programı (Frequent Flyer Program)
dahilinde birikmiş mesafe üzerinden ücretsiz uçuş ödülü vermektedir. Ücretsiz seyahatin artan
maliyet yöntemi ile hesaplanan tahmini maliyeti yükümlülük olarak kaydedilmektedir.
Şirket, aynı zamanda “Shop & Miles” Programı dahilinde katılımcılara mil kredisi satmaktadır.
Bu gelirin bir kısmı ertelenmiş gelir olarak kaydedilmekte ve seyahat sağlandıkça gelir olarak
kaydedilmektedir.
4.8
Vergi ve Ertelenmiş Vergiler
Şirket’in dönem faaliyeti sonucuna ilişkin kurumlar vergisi yükümlülüğü için mali tablolarında
karşılık ayrılmaktadır. Cari dönem vergi gideri cari dönem faaliyet sonuçlarının kanunen kabul
edilmeyen giderlere ve istisnalara göre düzeltilmesine göre hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi, ilişikteki finansal tablolarda kayıtlı olan varlık ve borçların vergi
hesaplamasına baz olan benzer kalemler ile arasındaki zamanlama farklarının ve devreden
zararların yükümlülük metoduna göre muhasebeleştirilmesinden oluşmuştur. Ertelenmiş vergi
aktifi ve pasifi, ilgili geçici farklar ortadan kalktığında geçerli olacak olan vergi oranları
kullanılarak hesaplanmıştır. Vergi oranlarındaki değişmelerin ertelenmiş vergi aktifi ve pasifi
üzerindeki etkisi, vergi oranının değiştiği tarihte kayıtlara alınmaktadır.
Finansal Muhasebe Standartları No: 109’a (“Kurumlar Vergisi Muhasebesi”) (“SFAS 109”)
göre, mali tabloların diğer para birimine işlem tarihindeki kurlar kullanılarak SFAS 52’ye göre
çeviriminden ve kurlardaki değişimden veya vergi amaçlı endekslemeden kaynaklanan varlık ve
yükümlülüklerle ilgili farklılıklar, ertelenmiş vergi hesaplamasında dikkate alınmaz.
Ayrıca, Şirket’in ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri SFAS 109’a göre Amerikan
Doları’na çevrilerek yeniden değerlenmiştir ve bu çevirimden doğan kayıp ve kazançlar finansal
tablolardaki vergi gideri hesaplamasında dikkate alınmıştır.
Ertelenmiş vergi gelir tablosunda gelir veya gider olarak muhasebeleştirilmektedir.
4.9
Emeklilik ve Kıdem Tazminatı Provizyonu
Türkiye’deki iş kanunları gereği emeklilik ve kıdem tazminatı provizyonları ilişikteki finansal
tablolarda gerçekleştikçe provizyon olarak ayrılmaktadır. SFAS 106’ya (“İşverenlerin Emeklilik
Fonları Dışındaki Emeklilik Sonrası Yükümlülüklerinin Muhasebeleştirilmesi”) uygun olarak
gelecek yıllarda ödenecek emeklilik tazminatının bilanço tarihindeki değerinin hesaplanması
için enflasyon oranından arındırılmış uygun faiz oranı ile iskonto edilmiştir. Emeklilik tazminat
giderine dahil edilen faiz maliyeti faaliyet sonuçlarında faiz gideri olarak gösterilmektedir.
4.10
İlişkili Kuruluşlar
İlişikteki mali tablolarda, THY’nin ortakları, üst düzey yöneticileri, Yönetim Kurulu üyeleri,
aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortalıklar ilişkili
kuruluş olarak adlandırılmışlardır.
10
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
4
ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı)
4.11
Yabancı Para İşlemleri
Dönem içerisinde gerçekleşen döviz işlemleri işlem tarihindeki kurlar kullanılarak Yeni Türk
Lirası’na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize bağlı varlık ve borçlar bilanço tarihinde
geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmişlerdir. Bu çevirimden ve dövizli
işlemlerin tahsil / tediyelerinden kaynaklanan kambiyo karları / zararları gelir tablosunda yer
almaktadır.
4.12
Finansal Kiralama
Şirket, finansal kiralama ve faaliyet tipi kiralama yöntemiyle uçak, simülatör, bilgisayar
ekipmanı ve taşıt araçları kiralamaktadır. Şirket, finansal kiralama yöntemiyle kiralanan aktif ve
pasiflerini kiralama taksitlerinin bugünkü değerine eşit olarak kaydetmektedir. Finansal kiralama
yöntemiyle kiralanan aktiflere ekonomik ömürleri süresince amortisman ayrılmaktadır. Faaliyet
tipi kiralamalar faaliyet gideri olarak kaydedilmektedir.
4.13
Finansal Enstrümanlar
Gerçeğe uygun değer, istekli alıcı ve satıcıların bir araya geldiği piyasalarda, bir aktifin başka
bir varlıkla değiştirilebileceği veya bir taahhütün yerine getirilebileceği değerdir. Bir finansal
enstrümanın piyasa değeri, aktif bir pazarın mevcudiyeti durumunda, satıştan elde edilebilecek
tutara veya satın almadan doğabilecek borca eşittir.
Finansal enstrümanların gerçeğe uygun tahmini değeri, Şirket tarafından piyasalara ilişkin
bilgiler ve gerekli değerleme yöntemleri kullanılarak belirlenmiştir. Ancak, gerçeğe uygun
değerin belirlenmesinde kullanılan piyasa verilerinin yorumlanmasına gerek duyulmaktadır. Bu
nedenle, bu raporda sunulan tahminler, Şirket’in varlıklarını elden çıkarması durumunda cari
piyasa koşullarında elde edebileceği değerler olmayabilir.
Banka mevduatları, alacaklar, teminat mektupları ve akreditifler gibi şarta bağlı taahhütler karşı
tarafın anlaşmanın şartlarını yerine getirememesi durumunda, Şirket’in finansal durumunu
olumsuz yönde etkileyebilecek önemli finansal enstrümanlardır.
Bazı finansal varlıkların maliyet değerine eşit olan kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli nitelikleri
nedeniyle gerçeğe uygun değerlerine eşit olduğu varsayılmaktadır.
Şirket’in temel finansal varlıkları nakit ve nakit benzeri kalemler, ticari alacaklar, ilişkili
kuruluşlardan alacaklar ve satılmaya hazır varlıklardır.
Ticari alacaklar ve ilişkili şirketlerden alacakların defter değerlerinin, tahsil edilemeyen tutarlar
için gerekli karşılıklar ayrıldıktan sonra, alacakların reeskonta tabi tutulması haricinde, yaklaşık
pazar değerine ulaştığı tahmin edilmektedir.
Şirket, Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express) ve THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş.
(THY DO&CO) üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu için bu iştirakleri özkaynaktan pay
alma yöntemine göre muhasebeleştirmiştir. Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ) satılmaya hazır yatırım
olarak sınıflandırılmakta ve makul değerdeki değişim gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Sun Express, THY DO&CO ve USAŞ dışındaki satılmaya hazır yatırımlar, makul değerleri
güvenilir bir biçimde ölçülemediklerinden maliyet değerinden gösterilmişlerdir.
Mali Borçlar
Şirket’in mali borçları ilgili anlaşmaların özüne göre sınıflandırılmıştır. Faize tabi banka
kredileri, ticari borçlar ve finansal kiralama borçları önemli mali borçları oluşturmaktadır.
Finansal giderler tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir. Ticari ve diğer borçlar ile
bağlı şirketlere borçlar pazar değerine yaklaşık olan nominal değerlerinden gösterilmektedir.
11
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
4
ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı)
4.13
Finansal Enstrümanlar (devamı)
Kredi Riski
Şirket’in kredi riski temel olarak ticari alacaklarına ilişkindir. Bilançoda gösterilen tutar Şirket
yönetiminin önceki tecrübelerine ve cari ekonomik şartlara bağlı olarak tahmin ettiği şüpheli
alacaklar düşüldükten sonraki net tutardan oluşmaktadır. Şirket’in kredi riski çok sayıda
müşteriyle çalışıldığından dolayı dağılmış olup önemli bir kredi risk yoğunlaşması yoktur.
Fiyat Riski
• Döviz Kuru Riski
Şirket, işinin özelliğinden dolayı yabancı paralar ile Yeni Türk Lirası arasındaki kur
değişiminden etkilenmektedir. Şirket’in gelirlerinin çoğunluğu Euro, Amerikan Doları ve Yeni
Türk Lirası’ndan, giderlerinin çoğunluğu ise Amerikan Doları ve Yeni Türk Lirası’ndan
oluşmaktadır.
•
Faiz Riski
Leasing (Finansal Kiralama) işlemlerine bağlı faiz oranlarının bir kısmı LIBOR’a bağlıdır,
dolayısıyla Şirket uluslararası pazardaki faiz oranlarındaki değişimden etkilenmektedir. Şirket
faiz oranlarına ve kur değişimine karşı risklerini sınırlandırmaya yönelik hedging (koruma)
anlaşmaları yapmamıştır.
•
Piyasa Riski
Şirket, kısa vadeli repo sözleşmelerine dayalı hazine bonosu işlemleri ve günlük banka mevduatı
plasmanı yapmak suretiyle yatırımlarını gerçekleştirmektedir. Bu yatırımlar, piyasa
koşullarından dolayı meydana gelen dalgalanmalar sebebiyle değişiklik göstermektedir.
•
Nakit Riski
Genel olarak biletler önceden satılmakta ve taşımacılık sonradan gerçekleştirilmektedir.
Dolayısıyla Şirket, gelirlerini önceden tahsil edip taşımacılık maliyetine sonradan katlandığından
dolayı avantaj elde etmektedir. Şirket, alacaklarının tahsil süresinin, borçlarının geri ödeme
süresinden daha kısa olmasından dolayı da avantaj elde etmektedir.
4.14
Netleştirme
Finansal varlık ve yükümlülükler, tanımlanan tutarların netleştirilmesi için bir zorunluluk veya
niyet varsa veya varlık yükümlülük ile denkleşiyorsa, netleştirilmiş ve bilançoda net olarak
gösterilmiştir.
4.15
Tahmin Uygulaması
Finansal tabloların US GAAP’ a uygun olarak hazırlanabilmesi, yönetimin raporlanan varlık ve
yükümlülükleri, koşullu borçları, gelir ve giderleri etkileyebilecek tahminler yapmasını
gerektirmektedir. Gerçek sonuçlar bu tahminlerden farklı olabilir.
12
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
4
ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ (devamı)
4.16
Hisse Başına Kar
SFAS 128 (“Hisse Başına Kar”) standardı halka açık veya açılmakta olan şirketler için hisse
başına karın veya karı azaltıcı etkisi bulunan kalemlerden sonraki hisse başına karın (dilutive
profit veya sulandırılmış kar) dipnotlarda belirtilmesini öngörmektedir.
Hisse başına karı azaltıcı etkisi bulunan (dilutive equity instruments) özkaynak kalemi
bulunmamaktadır.
Toplam hisse adedinin 31 Aralık 2006 ve 2005 tarihindeki ağırlıklı ortalaması ve hisse başına
karın hesaplaması aşağıda gösterildiği gibidir:
2006
1 Ocak tarihi itibariyle toplam hisse adedi (tam
adet)
175,000,000,000
Çıkarılan yeni hisseler (nakit artışı) (tam adet)
31 Aralık 2006 tarihi itibariyle hisse adedi (tam
adet)
175,000,000,000
Toplam hisse adedinin dönem içerisindeki ağırlıkl
ortalaması (tam adet)
175,000,000,000
Dönem net karı (Bin ABD Doları)
88,121
Hisse başına kar (ABD Doları, tam tutar)
0.0005
5
2005
175,000,000,000
175,000,000,000
175,000,000,000
130,930
0.0007
NAKİT VE NAKİT BENZERİ KALEMLER
Nakit ve nakit benzeri değerlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
251,987
359
220
7,151
259,717
Banka
Kasa
Alınan çekler
Diğer hazır değerler
31 Aralık 2005
ABD $ 000
355,542
146
103
4,107
359,898
31 Aralık 2006 tarihi itibariyle yabancı para banka bakiyeleri 225,636,144 ABD Doları’dır (31
Aralık 2005: 220,308,579 ABD Doları).
Vadeli Mevduatlar:
Anapara
33,582,312
7,443,256
112,392,082
Para
Birimi
YTL
ABD Doları
Euro
Açılış Tarihi
04.12.2006 – 29.12.2006
29.12.2006
11.12.2006 – 29.12.2006
Vade
04.01.2007
04.01.2007
04.01.2007 – 12.01.2007
31 Aralık 2006
ABD $ 000
23,892
7,443
148,043
179,378
Anapara
170,390,000
149,163,000
31,653,000
Para
Birimi
YTL
ABD Doları
Euro
Açılış Tarihi
22.07.2005 - 30.12.2005
27.12.2005 - 30.12.2005
30.12.2005
Vade
02.01.2006 - 30.01.2006
02.01.2006 - 30.01.2006
02.01.2006
31 Aralık 2005
ABD $ 000
126,986
149,163
37,449
313,598
13
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
6
TİCARİ ALACAKLAR (NET)
31 Aralık 2006
ABD $ 000
210,024
(2,392)
(13,125)
194,507
31 Aralık 2005
ABD $ 000
156,840
(1,740)
(12,309)
142,791
İlişkili kuruluşlardan kısa vadeli alacakların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş.
14,110
Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express)
1,057
15,167
31 Aralık 2005
ABD $ 000
723
723
Ticari alacaklar
Alacak reeskontu (-)
Şüpheli alacaklar karşılığı
7
8
İLİŞKİLİ KURULUŞLARDAN ALACAKLAR
İlişkili kuruluşlardan uzun vadeli alacakların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
31 Aralık 2005
ABD $ 000
ABD $ 000
THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş.
10,538
10,538
Şirket’in THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş.’den olan alacağının 10.700.000 Euro kısmı kısa
vadeli, 8.000.000 Euro kısmı ise uzun vadeli olmak üzere toplam 18.700.000 Euro kullandırılan
krediden kaynaklanmaktadır.
STOKLAR
31 Aralık 2006
ABD $ 000
84,756
11,663
96,419
Yedek parça, uçuş ekipmanı
Diğer stoklar
9
31 Aralık 2005
ABD $ 000
51,903
10,877
62,780
DİĞER ALACAKLAR VE KISA VADELİ VARLIKLAR
Diğer alacaklar ve kısa vadeli varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
Peşin ödenmiş satış komisyonları
9,975
Peşin ödenmiş faaliyet tipi kiralama giderleri
8,080
Geri alınacak vergi
4,998
Teknik bakım gelir tahakkuku
4,121
Interline yolcu geliri tahakkukları
2,765
Sigorta şirketlerinden alacaklar
2,624
Peşin ödenen diğer giderler
1,585
Gelir tahakkukları
965
Personelden alacaklar
618
İş avansları
549
Peşin ödenmiş kira giderleri
474
Peşin ödenen uçak finansman gideri
301
Sita depozito sertifikalarından alacaklar
134
İndirilecek KDV
20
Diğer alacaklar
2,958
40,167
14
31 Aralık 2005
ABD $ 000
8,125
3,960
2,210
7,547
2,864
2,379
7,659
488
72
428
116
326
3,011
39,185
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
10
FİNANSAL VARLIKLAR
i) Özkaynaktan pay alma metoduna göre değerlenen iştirakler aşağıdaki gibidir:
THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş.
Güneş Ekspres Havacılık A.Ş. (Sun Express)
31 Aralık 2006
ABD $ 000
10,813
5,465
16,278
31 Aralık 2005
ABD $ 000
13,035
13,035
31 Aralık 2006
ABD $ 000
5,217
(1,844)
737
12
4,122
31 Aralık 2005
ABD $ 000
4,429
4,108
737
12
8,723
(3,688)
14,321
ii) Satılmaya hazır finansal varlıklar aşağıdaki gibidir:
Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ)
USAŞ değer (düşüklüğü) / kazancı
Sita Inc.
Emek İnşaat ve İşletme A.Ş.
France Telecom hisseleri
France Telecom değer düşüklüğü
Şirket’in açmış olduğu 5 yıllık ikram ihalesi Uçak Servis A.Ş. (USAŞ) tarafından kazanılmış ve
1 Ocak 2002 tarihinde ikram anlaşması imzalanmıştır. Yapılan anlaşma çerçevesinde, USAŞ’ın
ana ortağı Gate Gourmet Holding A.G. (GGH) ile Şirket arasında yapılan hisse devir
sözleşmesine istinaden GGH USAŞ’ın toplam sermayesinin %15’ine tekabül eden B grup
hisseleri bedelsiz olarak Şirket’e devredilecektir. Yine sözleşme gereği, 21 Eylül 2002 tarihinde
ilk %10 hissenin, 2 Ocak 2003 tarihinde % 1.25’lik hissenin, 2 Ocak 2004 tarihinde %1.25’lik
hissenin, 3 Ocak 2005 tarihinde % 1.25’lik hissenin ve 2 Ocak 2006 tarihinde de %1.25’lik
hissenin mülkiyeti devralınarak %15’e tamamlanmıştır. Bu çerçevede USAŞ sermayesinin %15
kısmına tekabül eden ve teslim alınan 1,567,500,000 adet hisse, teslim tarihindeki borsa rayici
üzerinden 11,981,860 ABD Doları, karşılıklı olarak finansal varlıklar ve sonraki yıllara ait
gelirler hesaplarına alınmıştır. Sonraki yıllara ait gelir tutarı beş yıllık ikram anlaşması süresince
gelir olarak kaydedilmektedir. Şirket sahip olduğu USAŞ hisselerinden 342,000,000 adedini
2003 yılında, 1,026,000,000 adedini 2005 yılında, 1,026,000,000 adedini de 2006 yılında
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda satmıştır.
USAŞ, 8 Aralık 2004 tarihli Olağanüstü Genel Kurulu’nda almış olduğu sermayenin
endekslenmesinden kaynaklanan enflasyon farkının sermayeye ilavesi kararına istinaden
Şirket’e 1,852,500,000 adet bedelsiz hisse vermiştir.
Sun Express’in 31 Aralık 2006 hesap dönemine ait varlıkları ve özkaynakları toplamı sırasıyla
35,063,772 ABD Doları ve 6,299,727 ABD Doları’dir. (31 Aralık 2005: 37,075,480 ABD
Doları ve 17,855,634 ABD Doları).
THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş. 27 Eylül 2006 tarihinde 39,556,962 ABD Doları sermaye
ile kurulmuştur. THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş.’nin 31 Aralık 2006 hesap dönemine ait
varlıkları ve özkaynakları toplamı sırasıyla 76,775,555 ABD Doları ve 21,626,393 ABD
Doları’dır.
15
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
10
FİNANSAL VARLIKLAR
Şirket’in finansal varlıklarının 31 Aralık 2006 itibariyle detayları aşağıdaki gibidir:
Şirket’in Ünvanı
Güneş Ekspres
Havacılık A.Ş.
(Sun Express)
THY DO&CO İkram
Hizmetleri A.Ş.
Uçak Servisi A.Ş.(USAŞ)
Emek İnşaat ve
İşletme A.Ş.
Sita Inc.
Şirketin ve
Faaliyetin Yeri
Sahiplik Oranı
Sahip Olunan
Oy Hakkı
Ana Faaliyet
Alanı
Türkiye
%50
%50
Hava Taşımacılığı
Türkiye
Türkiye
%50
%3 (*)
%50
%3 (*)
İkram Hizmeti
Yemek Servisi
Türkiye
Hollanda
%0,3
%0,1’den az
%0,3
%0,1’den az
İnşaat
Bilgi ve
Telekomünikasyon
Hizm.
(*) 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle % 4,75’tir.
11
MADDİ VE MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR (NET)
Maddi varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
Maddi varlıklar (net)
Diğer maddi varlıklara ilişkin verilen avanslar
16
31 Aralık 2006
ABD $ 000
2,041,033
4,775
2,045,808
31 Aralık 2005
ABD $ 000
1,466,843
7,062
1,473,905
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
11
MADDİ VE MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR (NET) (devamı)
Arsa, Yerüstü
Düzenlemeleri
& Binalar
Diğer
Ekipmanlar,
Demirbaşlar
Teknik Ekipman,
Simülatör ve
Taşıtlar
Yapılmakta
Olan
Yatırımlar
Komponent ve
Tamir Edilebilir
Yedek Parçalar
Uçaklar ve
Yedek Motorlar
Sahip Olunan
Toplam Varlıklar
Finansal
Kiralama ile
Alınan Uçaklar
Finansal
Kiralama Yolu
ile Alınan Diğer
Sabit Kıymetler
ve Simülatörler
Toplam Finansal
Kiralama Yolu ile
Alınan Varlıklar
Toplam
Maliyet
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2006
66,834
130,801
93,229
866,123
194,554
1,214
1,352,755
1,347,273
7,588
1,354,861
-
1,872
-
219,026
-
-
220,898
(213,310)
(7,588)
(220,898)
-
İlaveler
1,150
22,183
5,652
30,102
100,840
286
160,213
594,661
-
594,661
754,874
Çıkışlar
(277)
(11,700)
(10,510)
-
(64,759)
(1,010)
(88,256)
-
-
-
(88,256)
Finansal kiralamadan transfer
Yeniden Değerleme
2,707,616
32,297
-
-
-
-
-
32,297
-
-
-
32,297
100,004
143,156
88,371
1,115,251
230,635
490
1,677,907
1,728,624
-
1,728,624
3,406,531
19,704
113,793
82,977
430,921
84,625
-
732,020
370,446
2,756
373,202
1,105,222
-
1,683
-
99,573
-
-
101,256
(98,500)
(2,756)
(101,256)
-
Cari dönem amortismanı
1,164
5,565
3,659
39,553
88,787
-
138,728
67,113
-
67,113
205,841
Çıkışlar
(172)
(11,371)
(9,830)
-
(64,759)
-
(86,132)
-
-
-
(86,132)
20,696
109,670
76,806
570,047
108,653
-
885,872
339,059
-
339,059
1,224,931
-
-
-
119,783
-
-
119,783
20,784
-
20,784
140,567
31 Aralık 2006 net defter değeri
79,308
33,486
11,565
425,421
121,982
490
672,252
1,363,781
-
1,368,781
2,041,033
31 Aralık 2005 net defter değeri
47,130
17,008
10,252
328,927
109,929
1,214
514,460
947,551
4,832
952,383
1,466,843
31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi
Birikmiş Amortisman
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2006
Finansal kiralamadan transfer
31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi
Birikmiş değer düşüklüğü
17
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
11
12
MADDİ VE MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR (NET) (devamı)
Maddi olmayan varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
Haklar Özel Maliyetler
Maliyet
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2006
29,306
9,906
İlaveler
2,763
425
Çıkışlar
(3)
31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi
32,066
10,331
Birikmiş Amortisman
Açılış bakiyesi 1 Ocak 2006
25,873
9,506
Cari dönem amortismanı
1,691
295
Çıkışlar
(3)
31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi
27,561
9,801
4,505
530
31 Aralık 2006 net defter değeri
3,432
401
31 Aralık 2005 net defter değeri
31 Aralık 2006
ABD $ 000
254,934
3,141
258,075
35,379
1,986
(3)
37,362
5,035
3,833
31 Aralık 2005
ABD $ 000
425,199
1,966
427,165
DİĞER UZUN VADELİ ALACAKLAR VE VARLIKLAR
Diğer uzun vadeli alacaklar ve varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
Motor bakım rezervi
4,061
Peşin ödenen Eximbank ABD garanti ücreti
3,413
Gelir tahakkukları
2,666
Peşin ödenmiş faaliyet tipi kiralama giderleri
2,612
Verilen depozitolar
1,450
Peşin ödenen uçak finansman giderleri
1,226
Personelden alacaklar
702
Sita depozito sertifikasından alacaklar
701
Diğer alacaklar
16,831
14
39,212
3,188
(3)
42,397
UÇAKLARA İLİŞKİN VERİLEN AVANSLAR
Uçak alımları için yapılan ön ödemeler
Faaliyet tipi kiralamalar için verilen avanslar
13
Toplam
31 Aralık 2005
ABD $ 000
4,389
279
988
1,541
750
599
68
8,614
BANKALARA BORÇLAR
Bankalara kısa vadeli borçlar aşağıdaki gibidir:
Banka kredileri (*)
Diğer (**)
31 Aralık 2006
ABD $ 000
3,188
266
3,454
31 Aralık 2005
ABD $ 000
270,460
248
270,708
31 Aralık 2006
ABD $ 000
25,897
25,897
31 Aralık 2005
ABD $ 000
-
Bankalara uzun vadeli borçlar aşağıdaki gibidir:
Banka kredileri (*)
18
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
14
BANKALARA BORÇLAR (devamı)
(*) 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli kısımları aşağıdaki
gibidir:
Vade Tarihi
Orjinal Para
Faiz Tahakkuku
Banka Adı
Akbank
15.08.2009
2,959,707 USD
228,368 USD
31 Aralık 2006 tarihi itibariyle uzun vadeli banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Vade Tarihi
Orjinal Para
Banka Adı
Akbank
15.08.2009
25,897,440 USD
Faiz Tahakkuku
-
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle kısa vadeli banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Vade Tarihi
Orjinal Para
Banka Adı
T.İş Bankası / Citibank NA London
31.03.2006
270,000,000 USD
Faiz Tahakkuku
459,998 USD
(**)Bankalara diğer borçlar ay sonu vergi ve SSK ödemeleri için bankalar tarafından faizsiz
olarak kullandırılan gecelik borçların tutarıdır.
15
FİNANSAL KİRALAMA BORÇLARI
Gelecek yıllara ait finansal kiralama ödemeleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
1 yıldan az
208,626
1 – 5 yıl arası
732,433
5 yıldan fazla
516,227
1,457,286
Eksi: Gelecek yıllara ait faiz gideri
(274,408)
Mali tablolarda gösterilen finansal kiralama
borçlarının bugünkü değeri
1,182,878
Gösterimi :
Kısa vadeli borçlar
155,606
Uzun vadeli borçlar
1,027,272
1,182,878
Faiz aralığı:
Değişken oranlı borçlar
1,088,790
Sabit oranlı borçlar
94,088
1,182,878
31 Aralık 2005
ABD $ 000
164,745
521,294
223,436
909,475
(137,509)
771,966
133,472
638,494
771,966
732,006
39,960
771,966
31 Aralık 2006 tarihi itibariyle, ABD Doları ve Euro cinsinden ifade edilen finansal kiralama
borçlarının faiz oranları, sabit oranlı borçlar için %4.075 ile %5.59 (31 Aralık 2005: %7.12 ile
%7.70); değişken oranlı borçlar için ise EURIBOR eksi %0.01 ve LIBOR eksi %0.057 ile
LIBOR artı %3.00 (31 Aralık 2005: LIBOR eksi %0.05 ile LIBOR artı %3.00) arasındadır.
16
İLİŞKİLİ KURULUŞLARA BORÇLAR
İlişkili kuruluşlara borçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
8,179
2,399
10,578
Uçak Servisi A.Ş. (USAŞ)
Sun Express
19
31 Aralık 2005
ABD $ 000
5,637
342
5,979
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
17
DİĞER KISA VE UZUN VADELİ BORÇLAR
Diğer kısa vadeli borçların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
18,208
12,022
267
1,924
32,421
31 Aralık 2005
ABD $ 000
12,077
11,060
206
2,742
1,023
27,108
Kısa vadeli alınan depozito ve teminatların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
Mil kredi satışları için alınan avanslar
13,088
MCO avansları
13,603
Operasyonel ve finansal kiralamalar için alınan avanslar
3,322
Alınan depozito ve teminatlar
3,094
Özel kira avansları
1,485
Sanal pos bilet avansları
499
Diğer alınan avanslar
594
35,685
31 Aralık 2005
ABD $ 000
16,135
11,536
858
2,769
2,544
7,211
405
41,458
Uzun vadeli alınan depozito ve teminatların dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
Alınan depozito ve teminatlar
6,395
6,395
31 Aralık 2005
ABD $ 000
5,309
5,309
Ödenecek vergi ve fonlar
Ödenecek SSK primleri
Personele borçlar
USAŞ hisse edinimiyle ilgili kazanılmamış gelir
Diğer borçlar
18
19
ALINAN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
YOLCU UÇUŞ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Bilet satışından doğan yolcu uçuş yükümlülükleri
Mil satışından doğan yolcu uçuş yükümlülükleri
20
31 Aralık 2006
ABD $ 000
152,244
34,435
186,679
31 Aralık 2005
ABD $ 000
115,023
28,174
143,197
31 Aralık 2006
ABD $ 000
30,083
15,491
13,679
9,442
7,551
4,916
3,945
36
85,143
31 Aralık 2005
ABD $ 000
22,788
13,410
4,982
9,380
6,859
11,300
68,719
DİĞER GİDER TAHAKKUKLARI
Diğer gider tahakkuklarının dökümü aşağıdaki gibidir:
Sık uçuş programı gider tahakkukları
Maaş tahakkukları
Teşvik primi tahakkuku
Bakım onarım gider tahakkukları
Sigorta primleri gider tahakkuku
Diğer gider tahakkukları
Yasal yükümlülük karşılığı
Diğer yükümlülükler
20
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
21
VERGİ
Ödenecek kurumlar vergisi aşağıdaki gibidir:
Ödenecek kurumlar vergisi karşılığı
Peşin ödenen vergi ve fonlar
31 Aralık 2006
ABD $ 000
5,104
(3,715)
1,389
31 Aralık 2005
ABD $ 000
(9,960)
(9,960)
31 Aralık 2006
ABD $ 000
6,880
6,880
31 Aralık 2005
ABD $ 000
32,469
32,469
Vergi gideri aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
Ertelenmiş vergi gideri
Cari dönem vergi gideri
Vergi gideri
Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini konsolide ettiği
mali tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple bu
konsolide mali tablolara yansıtılan vergi karşılıkları, tam konsolidasyon kapsamına alınan tüm
şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 21 Haziran 2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ile 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu yürürlükten
kaldırılmıştır.
Türkiye’de Kurumlar Vergisi oranı 2006 yılı için %20’dir (Yatırım indiriminden yararlanmayı
tercih edenler için %30’dur.) (2005: %30). Kurumlar vergisi oranı, kurumların ticari kazancına
vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer
alan istisna ve indirimlerin sonucu bulunacak safi kurum kazancına uygulanır. Kurumlar vergisi
beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar
verilir ve ayın sonuna kadar ödenir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 69’uncu maddesi çerçevesinde 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle
mevcut olup kazancın yetersiz olması nedeniyle 2005 yılı kazançlarından indirilemeyen ve sonraki
döneme devreden yatırım indirimi istisnası tutarları mükellefin tercihine bağlı olarak 2006 , 2007
ve 2008 yıllarına ait kazançlardan indirilebilecektir. Sonraki yıllara taşınan yatırım indirimi
istisnası tutarları TEFE oranında arttırılmaktadır.
Yatırım indirimi istisnasından yararlanılması halinde kurum kazançlarına uygulanacak Kurumlar
Vergisi oranı %20 yerine %30 olacaktır. Mükellefler yatırım indirimi istisnasından yararlanma
tercihlerini 2006, 2007 ve 2008 yıllarının tamamı için kullanabilecekleri gibi bu yılların herhangi
biri için de kullanabileceklerdir.
Ana ortaklık, 2005 Yılından devreden yatırım indirimi istisnası tutarlarını 2006 Yılı kazancından
indirmeyi tercih etmiştir. Bu nedenle 2006 Yılı için uygulanan kurumlar vergisi oranı %30’dur.
Ancak ana ortaklık, 2007 Yılı ve sonrasında yatırım indirimi istisnasından yararlanmayacağını
öngördüğünden ve ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri uzun vadeli olduğundan ertelenen
vergi oranını %20 olarak dikkate almıştır.
Şirketler üçer aylık mali karları üzerinden geçerli kurumlar vergisi oranında geçici vergi hesaplar
ve o dönemi izleyen ikinci ayın 14’üncü gününe kadar beyan edip 17’inci günü akşamına kadar
öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi
beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba rağmen
ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete karşı olan
herhangi bir başka mali borca da mahsup edilebilir.
21
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
21
VERGİ (devamı)
Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla
dönem kurum kazancından indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl karlarından mahsup
edilemez.
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir
uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı
takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir.
Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını
inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi miktarları değişebilir.
Tam mükellef kurumlar tarafından, Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı
elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar
mükelleflere dağıtılan ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 75’inci maddesinin 2’nci fıkrasının (1), (2)
ve (3) numaralı bentlerinde sayılan kar payları üzerinden %15 oranında vergi kesintisi yapılır.
Aynı fıkranın parantez içi hükmüyle karın sermayeye eklenmesinin kar dağıtımı sayılmayarak
stopaja tabi tutulmayacağı belirtilmiştir.
Ertelenmiş Vergi:
Grup vergiye esas yasal mali tabloları ile US GAAP’a göre hazırlanmış mali tabloları arasındaki
farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi aktifini ve
yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar, genellikle bazı gelir ve gider
kalemlerinin vergiye esas tutarları ile US GAAP’a göre hesaplanan tutarların mali tablolarda
farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup sabit kıymet, kıdem tazminatı, şüpheli
alacak karşılığı gibi kalemler üzerinden hesaplanmaktadır. Ertelenmiş vergi oranı % 20’dir.
Geçici Zamanlama Farkları: Ertelenmiş Vergi Aktifi / (Yükümlülüğü)
Kısa vadeli finansal kiralama borcu
Gider tahakkukları
Alacak reeskontu
Finansal varlıklar değer kazancı
Şüpheli alacaklar karşılığı
Gelecek aylara ait gelir ve giderler
Bilet satış avans karşılığı
Borç reeskontu
Peşin ödenen giderler
Şüpheli banka alacağı karşılığı
Stoklarda yapılan değişiklik
Kullanılmamış yatırım indirimi
Devreden mali zarar
Kısa vadeli ertelenmiş vergi aktifi
Uzun vadeli finansal kiralama borcu
Kıdem tazminatı karşılığı
Sabit kıymetlerde faydalı ömür ve finansal
kiralama düzeltmesi
Hibe kredilere yapılan değişiklik
Ertelenmiş gelir
Diğer
Uzun vadeli ertelenmiş vergi yükümlülüğü
Toplam ertelenmiş vergi yükümlülüğü
22
31 Aralık 2006
ABD $ 000
17,914
7,268
478
447
352
157
(8,637)
(703)
17,276
31 Aralık 2005
ABD $ 000
27,105
13,211
576
349
(9,252)
(605)
340
172
(36)
14,942
470
47,272
71,352
16,691
138,073
25,408
(167,505)
280
(79,182)
(268,267)
1,038
822
(102,926)
(61,906)
(55,654)
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
21
VERGİ (devamı)
Bilançodaki ertelenmiş vergi yükümlülüğü hareketinin gelir tablosundaki net ertelenmiş vergi
kazancı ile mutabakatı aşağıdaki gibidir:
Geçici zamanlama farklarından kaynaklanan net
ertelenmiş vergi gideri
Net ertelenmiş vergi gideri
Ertelenmiş vergi çevirim kaybı / kazancı
Ertelenmiş vergi yükümlülüğündeki net artış
22
31 Aralık 2006
ABD $ 000
31 Aralık 2005
ABD $ 000
6,880
6,880
(628)
6,252
32,469
32,469
(15,469)
17,000
31 Aralık 2006
ABD $ 000
20,201
(1,136)
19,065
31 Aralık 2005
ABD $ 000
14,675
(12,073)
2,602
HİBE KREDİLER (NET)
Hibe kredilerin dökümü aşağıdaki gibidir:
Hibe krediler
Birikmiş itfa payı
23
KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Türkiye’de geçerli iş kanunları çerçevesinde, en az bir yıllık hizmeti olan çalışanlar iş akitleri
sebepsiz yere sona erdirildiğinde, askerlik hizmeti için çağrılduklarında, vefat ettiklerinde veya
25 yıllık hizmetlerini tamamlayarak (kadınlar için 20 yıl) emekli olduklarında toplu para almaya
hak kazanırlar. Ödenecek miktar tamamlanan her hizmet yılı için bir brüt maaştır. Brüt maaş iş
akdinin bittiği tarihteki brüt maaş olup ancak 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle üst limit 1,857 YTL
(1,321 ABD Doları)’dir (31 Aralık 2005: 1,727 YTL – 1,287 ABD Doları). Emeklilik öncesi
gerekli olan çalışma süresi 1999’da yürürlüğe giren yeni yasaya dayanan değişken bir skalaya
göre (erkekler için 60 yaş, kadınlar için 58 yaş) artmaktadır. Kıdem tazminatı karşılığı herhangi
bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı bulunmamaktadır. Finansal tablolardaki
karşılık, kazanılmış emeklilik ikramiyelerinin tahmini bugünkü değerlerini yansıtmaktadır.
Gelir tablosunda kayda alınan kıdem tazminatı yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
9,569
4,620
14,189
Cari hizmet maliyeti
Faiz maliyeti
31 Aralık 2005
ABD $ 000
11,295
4,170
15,465
Bilançoda kayda alınan kıdem tazminatı yükümlülüğündeki değişim aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
84,693
14,189
(15,427)
83,455
Dönem başı ayrılmış karşılık
Cari dönem gideri
Ödemeler
Dönem sonu ayrılan karşılık
31 Aralık 2005
ABD $ 000
74,344
15,465
(5,116)
84,693
Ödenecek yükümlülüğün ve ilgili limitin gelecekteki artış etkileri düşünülerek, tahmini
kazanılmış kıdem tazminatı yükümlülüğü (Yeni Türk Lirası olarak) yıllık yaklaşık 5.71% (31
Aralık 2005: 5.61%) oranında iskonto edilmiştir.
23
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
24
SERMAYE VE YASAL YEDEKLER
Şirket’in sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
Grup
T.C. Başbakanlık Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı (*)
Diğer
%
31 Aralık 2006
ABD $ 000
A, C 49,12(**)
A 50,88(**)
Nominal sermaye (YTL)
380,867
394,514
775,381
175,000,000
%
75,18
24,82
31 Aralık 2005
ABD $ 000
582,854
192,527
775,381
175,000,000
(*) Özel şahıslara ait 1,644 adet hisse THY 1984 yılında özelleştirme programına alındığı sırada
dikkate alınmamıştır. Bilahare, THY’nın Yüksek Planlama Kurulu’nun 30 Ekim 1990 tarihli
kararıyla onaylanan ana sözleşmesi gereği söz konusu hisseler T.C. Başbakanlık Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı adına kaydedilmiştir.
(**) T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın sahibi bulunduğu ve SPK’nın
12.05.2006 tarih ve 22/569 sayılı izni ile 16-18.05.2006 tarihleri arasında halka arz edilen, Şirket’
in 175,000,000 YTL olan çıkarılmış sermayesinin %25’ine tekabül eden 43,750,000 YTL ile ek
satışa konu olan ve halka arz tutarının %15’ine ve çıkarılmış sermayesinin %3.75’ine tekabül
eden 6,562,500 YTL nominal değerli toplam 50,312,500 YTL tutarındaki (çıkarılmış sermayenin
%28,75’i) A Grubu nama yazılı hisse senetlerinin 1 YTL nominal değerli beher hisse senedi için
yatırımcı gruplarına satışı Toptan Satış Pazarı’nda 24.05.2006 tarihinde gerçekleşmiştir. Taksitli
satışlardan iade olan toplam 212.254 adet THY hissesinin, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na
geçmesiyle Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın sermayedeki payı %49,12 olmuştur.
31 Aralık 2005 tarihi itibariyle Şirket’in çıkarılmış ve ödenmiş sermayesi her biri 0.1 Ykr
nominal değerli 174,999,999,999 adet A grubu hisse ve 0.1 Ykr nominal değerli 1 adet C grubu
hisseden oluşmaktadır. Bu hisseler nama yazılıdır. C grubu hisse ÖİB’ye ait olup aşağıda
belirtilen imtiyazlara sahiptir:
Ana Sözleşme Madde 7: Nama yazılı hisselerin devrinde Yönetim Kurulu onayı ile beraber C
grubu hisseyi temsilen seçilen Yönetim Kurulu üyesinin olumlu oyunun bulunması şarttır.
Ana Sözleşme Madde 10: Yönetim Kurulu 7 üyeden oluşur, 7 üyeden birinin C grubu hissedarın
göstereceği adaydan seçilmesi zorunludur.
Ana Sözleşme Madde 14: Aşağıdaki konularda Yönetim Kurulu’nun alacağı kararların geçerliliği
C grubu hisseyi temsilen seçilen üyenin olumlu oy kullanmasına bağlıdır:
a) Ana Sözleşmenin 3.1. maddesinde belirtilen Şirket misyonunu açıkça olumsuz etkileyecek
kararların alınması,
b) Genel kurula ana sözleşme değişikliği önerilmesi,
c) Sermaye artırılması,
d) Nama yazılı hisselerin devrinin onaylanması ve devrin pay defterine işlenmesi,
e) Şirket’in Sermaye Piyasası Kurulu’na sunduğu son yıllık bilançosunda yer alan aktif
toplamının beher sözleşme bazında %5’ini geçen ve Şirket’i doğrudan veya dolaylı olarak
bağlayan her türlü işlem yapması, taahhüt altına sokacak her türlü kararın alınması (şöyle ki kamu
payının Şirket sermayesindeki payı %20’nin altına düştüğünde bu bent hükmü kendiliğinden
ortadan kalkacaktır),
f) Şirket’in başka şirketlerle birleşmesi, feshi veya tasfiyesi,
g) Münhasıran pazar şartları dahilinde veya diğer kaynaklarla operasyon giderini dahi
karşılayamayan hatlar haricinde, herhangi bir uçuş hattının kaldırılması veya sefer sayısının
belirgin bir şekilde azaltılmasına ilişkin kararların alınması,
24
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
24
SERMAYE VE YASAL YEDEKLER (devamı)
Ana Sözleşme Geçici Madde 1: A Grubu hissedarlar tarafından gösterilecek adaylar arasından
yapılacak seçimlerle ilgili Şirket yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyeleri, denetçileri ve
genel müdürü Şirket sermayesindeki kamu payı %50’nin altına düşünceye kadar kanunda (4046
sayılı Kanun) öngörülen şartları haiz olmak kaydıyla, ÖİB’nin teklifi ve Başbakan’ın veya
yetkili Bakanın onayı ile atanır. Ancak, kamu dışı üyeliği temsil eden üyeler için Türk Ticaret
Kanunu’nun 315. maddesi uygulanır.
25
ŞARTA BAĞLI OLAYLAR
a) Verilen Teminatlar:
31 Aralık 2006
ABD $
39,388,148
Verilen Teminat Mektupları
31 Aralık 2005
ABD $
28,350,145
b) Alım Taahhütleri:
Şirket, 2005-2008 yılları arasında teslim alınmak üzere 59 adet uçak için anlaşmalar imzalamıştır.
Söz konusu uçaklardan 5 tanesi 2005 yılında, 23 tanesi de 2006 yılı içerisinde teslim alınmıştır.
Uçak üreticisi firmalarca yapılacak indirimler öncesi liste fiyatlarına göre, uçak alımlarının
toplam bedeli yaklaşık olarak 4.7 Milyar ABD Doları’dır. Şirket, söz konusu alımlarla ilgili
olarak bu firmalara 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle 255 Milyon ABD Doları avans ödemesi
yapmıştır.
c) Referans Mektubu:
Sun Express’e Verilen Referans Mektubu
31 Aralık 2006
2,900,000 ABD Doları
2,556,459 Euro
31 Aralık 2005
2,900,000 ABD Doları
2,556,459 Euro
d) Şirket’in iskonto edilmiş kıdem tazminatı yükümlülüğü 83,455,400 ABD Doları’dır. 31 Aralık
2006 tarihi itibariyle Şirket’in tüm çalışanlarını işten çıkarması durumunda ödeyeceği miktar ise
yaklaşık olarak 142,444,094 ABD Doları’dır.
e) Hava kargo ücretlerinin sabitlenmesine ilişkin olarak ABD Adalet Bakanlığı Antitröst Birimi
ve Avrupa antitröst otoriteleri tarafından 2006 yılı başlarında Avrupa ve Amerika’da eş zamanlı
olarak, önde gelen havayolları şirketleri dahil olmak üzere, çok sayıda havayolu şirketini
kapsayan bir inceleme başlatılmıştır. Sözkonusu inceleme kapsamında 6 Nisan 2006 tarihinde
ABD Columbia (Washington) Bölge Mahkemesi tarafından Şirket’e bir tebligat yapılarak hava
kargo ücretlerine ilişkin olarak Şirket’in uhdesinde bulunan bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi
talep edilmiştir. Söz konusu tebligatın benzerleri diğer sözü geçen havayollarına da yapılmıştır.
26
FAALİYET TİPİ KİRALAMA BORÇLARI
Faaliyet tipi kiralama borçlarının dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
Bir yıldan az
121,650
1 – 5 yıl arası
323,053
5 yıldan fazla
365,998
810,701
27
31 Aralık 2005
ABD $ 000
88,674
149,343
75,219
313,236
BİLANÇO TARİHİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR
a) Şirket’in Türkiye Sivil Havacılık Sendikası (Hava-İş) ile olan toplu iş sözleşmesi 31 Aralık
2006 tarihinde sona ermiştir. Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri rapor tarihi itibariyle devam
etmektedir.
25
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
27
BİLANÇO TARİHİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR (devamı)
b) 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle Şirket’in satılmaya hazır finansal varlıklar hesabı içerisinde yer
alan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören 1,026,000,000 adet USAŞ hisse
senedinin borsa fiyatı 19 Nisan 2007 tarihi itibariyle 31 Aralık 2006 tarihindeki fiyatı olan 4,62
YTL’den 3,68 YTL’ye inmiştir. Bu nedenle 19 Nisan 2007 tarihi itibariyle Şirket’in sahip olduğu
USAŞ hisse senetleri, bilanço tarihine göre yaklaşık olarak 718,445 ABD Doları değer
kaybetmiştir.
28
FAALİYET GELİRLERİ
Faaliyet gelirlerinin dökümü aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
Tarifeli hizmetler
Yolcu
Kargo ve posta
2,422,932
222,002
2,644,934
26,189
138,038
2,809,161
Tarifesiz hizmetler
Diğer gelirler
Toplam gelir
31 Aralık 2005
ABD $ 000
2,005,079
198,785
2,203,864
23,035
89,428
2,316,327
Tarifeli hizmetlerin coğrafi dağılımı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2006
ABD $ 000
Yurtdışı
- Avrupa
- Uzak Doğu
- Orta Doğu
- Kuzey Amerika
- Kuzey Afrika
- Orta Afrika
- Batı Afrika
Yurtiçi
Toplam tarifeli hizmetler uçuş geliri
29
31 Aralık 2005
ABD $ 000
1,118,845
470,077
248,347
129,803
64,266
5,436
3,194
2,039,968
945,940
362,770
210,089
115,048
58,012
1,691,859
604,966
2,644,934
512,005
2,203,864
31 Aralık 2006
ABD $ 000
767,997
584,617
286,941
230,534
207,827
157,974
135,251
127,852
120,702
36,884
31,038
24,059
17,580
2,729,256
31 Aralık 2005
ABD $ 000
544,122
536,766
249,572
182,889
151,502
108,925
117,341
112,631
75,215
33,597
38,597
15,813
9,148
2,176,118
FAALİYET GİDERLERİ
Faaliyet giderlerinin dökümü aşağıdaki gibidir:
Akaryakıt giderleri
Personel giderleri
Satış ve pazarlama giderleri
Konma ve konaklama giderleri
Amortisman giderleri
Bakım giderleri
Yer hizmetleri giderleri
Yolcu hizmet ve ikram giderleri
Faaliyet tipi kiralama giderleri
Genel faaliyetler
Sigorta giderleri
Genel yönetim giderleri
Uçak ve koltuk kirası
26
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
30
FİNANSMAN GİDERİ (NET)
Kur farkı geliri
Faiz geliri
Reeskont geliri
Özkaynaktan pay alma yöntemine göre
muhasebeleştirilen iştirak geliri
Finansman geliri
Kur farkı zararı
Finansal kiralama faiz gideri
Özkaynaktan pay alma yöntemine göre
muhasebeleştirilen iştirak gideri
Borçlanma kredisi faiz gideri
Kıdem tazminatı faiz maliyeti
Satılmaya hazır finansal varlık rayiç değer düşüş kaybı
Faiz gideri – 3.şahıslar
Diğer finansman gideri
Finansman gideri
ABD Doları’ na çevirim farkı gideri
31
Finansman gideri (net)
DİĞER FAALİYETLERDEN GELİRLER
31 Aralık 2006
ABD $ 000
446,595
18,293
627
31 Aralık 2005
ABD $ 000
157,028
31,564
445
465,515
587
189,624
(430,537)
(50,899)
(177,627)
(34,027)
(8,509)
(7,279)
(4,620)
(2,264)
(564)
(504,672)
(4,170)
(3,773)
(9,049)
(1,639)
(230,285)
25,302
16,103
(13,855)
(24,558)
31 Aralık 2006
ABD $ 000
10,430
8,409
5,903
5,018
4,721
4,522
4,071
2,109
466
77
18,557
64,283
31 Aralık 2005
ABD $ 000
6,172
7,825
8,163
36,527
3,750
2,588
817
600
6,177
72,619
31 Aralık 2006
ABD $ 000
21,992
5,349
1,508
999
240
5,244
35,332
31 Aralık 2005
ABD $ 000
22,722
2,149
24,871
Diğer faaliyetlerden gelirlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
Temettü geliri
Bakım malzemesi satıcılarından alınan indirimler
Konusu kalmayan karşılıklar
Maddi varlık değer düşüş karşılığında azalma
Bedelsiz malzeme geliri
Tazminat ve ceza gelirleri
Menkul kıymet satış geliri
Yapı Kredi protokol geliri
Hibe kredi geliri
Sabit kıymet satış geliri
Diğer gelirler
32
DİĞER FAALİYETLERDEN ZARARLAR (-)
Diğer faaliyetlerden gelirlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
Karşılık giderleri
Tazminat ve ceza gideri
Menkul kıymet satış zararı
Vizesiz yolcu gideri
Sabit kıymet satış zararı
Diğer giderler
27
TÜRK HAVA YOLLARI ANONİM ORTAKLIĞI
Finansal Tablo Dipnotları
33
İLİŞKİLİ KURULUŞLARLA OLAN İŞLEMLER
Ekteki mali tablolarda Şirket’in sermayedarları ve iştirakleri ilişkili kuruluş olarak gösterilmiştir.
İlişkili kuruluşlarla olan işlemler aşağıdaki gibidir:
Sun Express’e verilen hizmetler
USAŞ’a verilen hizmetler
USAŞ’tan alınan hizmetler
Sun Express’ten alınan hizmetler
31 Aralık 2006
ABD $ 000
3,438
320
3,758
31 Aralık 2005
ABD $ 000
2,723
277
3,000
67,842
7,967
75,809
59,151
646
59,797
31 Aralık 2006
ABD $ 000
9,813
288
241
10,342
31 Aralık 2005
ABD $ 000
5,240
815
117
6,172
İştiraklerden sağlanan temettü gelirleri aşağıdaki gibidir:
Sun Express
Uçak Servisi A.Ş.
France Telekom
28

Benzer belgeler