öğretim yöntem ve teknikleri

Transkript

ÖĞRETMEN ADAYLARI İÇİN
KAMU PERSONELİ SEÇME SINAVI
EĞİTİM BİLİMLERİ
GARANTİLİ MODÜLER SET
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
KONU ANLATIMI, KONU TARAMA TESTLERİ, DENEME SINAVLARI VE
SON SEKİZ YILIN KONULARA GÖRE YERLEŞTİRİLMİŞ ÇIKMIŞ SORULARI
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
Sayfa
TAKDİM ....................................................................................................................................... i
KİM NE DEDİ? ........................................................................................................................... ii
PUSULA ..................................................................................................................................... iii
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ ........................................................................................ 1
ÖĞRETİM İLKELERİ VE STRATEJİLERİ ...................................................................................................5
1.
ÖĞRETİM İLKELERİ .............................................................................................................................................. 7
1.1
Öğrenciye / Çocuğa Görelik (Düzeye Uygunluk) .................................................................................... 7
1.2
Aktivite (Etkin Katılım) .............................................................................................................................. 8
1.3
Yaşama Yakınlık (Aktüalite) ....................................................................................................................... 9
1.4
Somuttan Soyuta ...................................................................................................................................... 10
1.5
Bilinenden Bilinmeyene ........................................................................................................................... 10
1.6
Yakından Uzağa ........................................................................................................................................ 11
1.7
Ekonomiklik .............................................................................................................................................. 11
1.8
Açıklık (Ayanilik) ....................................................................................................................................... 11
1.9
Bütünlük .................................................................................................................................................... 12
1.10
Sosyallik (Otoriteye İtaat ve Özgürlük) ................................................................................................... 12
1.11
Bilgi ve Becerinin Güvence Altına Alınması .......................................................................................... 12
TEST 1 .......................................................................................................................................................15
ÇIKMIŞ SORULAR ....................................................................................................................................18
ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ ....................................................... 23
1.
ÖĞRETİM STRATEJİLERİ ................................................................................................................................... 24
1.1
Sunuş Stratejisi (Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı) ........................................................................... 24
1.2
Buluş/Keşfetme Stratejisi (Buluş/Keşfetme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı) ........................................... 26
1.3
Araştırma-İnceleme Stratejisi (Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)............................... 27
TEST 2 .......................................................................................................................................................29
ÇIKMIŞ SORULAR ....................................................................................................................................32
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ ..........................................................................................................................39
1.
ANLATIM (SUNU) YÖNTEMİ ............................................................................................................................... 39
Kullanımı .............................................................................................................................................................. 40
Anlatım Yöntemi Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ................................................................. 40
Özellikleri
..................................................................................................................................................... 40
vii
BÖLÜM ADI
İÇİNDEKİLER
2.
Yararları
..................................................................................................................................................... 40
Sınırlılıkları
..................................................................................................................................................... 40
TARTIŞMA YÖNTEMİ ........................................................................................................................................... 41
Kullanımı ............................................................................................................................................................ 41
Etkili Tartışmaların Planlanması ve Uygulanması Konusunda Alınacak Önlemler ....................................... 41
Özellikleri ........................................................................................................................................................... 42
Yararları
........................................................................................................................................................... 42
Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 42
Tartışma Çeşitleri (Tartışma Teknikleri) ............................................................................................................. 42
Bütün Sınıfla Yapılan Tartışmalar (Büyük Grup Tartışması) ........................................................................... 43
Küçük Grup Tartışma Teknikleri ..................................................................................................................... 43
3.
•
Münazara ..................................................................................................................................... 43
•
Sempozyum ................................................................................................................................ 44
•
Panel ............................................................................................................................................ 45
•
Zıt Panel ....................................................................................................................................... 45
•
Kollegyum .................................................................................................................................... 45
•
Forum ........................................................................................................................................... 45
•
Açık Oturum ................................................................................................................................. 45
•
Beyin (Buluş) Fırtınası.................................................................................................................. 46
•
Çember ........................................................................................................................................ 46
•
Kısa Süreli Tartışma Grupları (Vızıltı Grupları) ............................................................................ 46
•
Fikir Taraması .............................................................................................................................. 46
•
Seminer ........................................................................................................................................ 46
•
Workshop (Çalıştay Yöntemi) ...................................................................................................... 46
ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ ..................................................................................................................................... 48
Kullanımı
........................................................................................................................................................... 48
Özellikleri ........................................................................................................................................................... 49
Yararları
........................................................................................................................................................... 50
Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 50
4.
GÖSTERİP (ÖRNEĞİNİ GÖSTEREREK) YAPTIRMA YÖNTEMİ ........................................................................ 53
Kullanımı
........................................................................................................................................................... 53
Özellikleri ........................................................................................................................................................... 54
Yararları
........................................................................................................................................................... 54
Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 54
5.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ ............................................................................................................................. 55
Problem Çözme Aşamaları ................................................................................................................................. 55
Kullanımı
........................................................................................................................................................... 56
Özellikleri ........................................................................................................................................................... 57
Yararları
........................................................................................................................................................... 57
Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 57
viii
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM ADI
6.
PROJE YÖNTEMİ ................................................................................................................................................. 62
Kullanımı
........................................................................................................................................................... 62
Proje Yönteminde İzlenecek Adımlar................................................................................................................. 62
Özellikleri ........................................................................................................................................................... 62
Yararları
........................................................................................................................................................... 63
Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 63
7.
BİREYSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ .......................................................................................................................... 65
Kullanımı
........................................................................................................................................................... 65
Özellikleri ........................................................................................................................................................... 65
Yararları
........................................................................................................................................................... 65
Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 65
TEST 3 .......................................................................................................................................................67
ÇIKMIŞ SORULAR ....................................................................................................................................72
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ ............................................................................................................................79
1.
BEYİN FIRTINASI ................................................................................................................................................. 79
Serbest çağrışım ................................................................................................................................................. 83
Fikir taraması ....................................................................................................................................................... 83
Listeleme .............................................................................................................................................................. 83
2.
GÖRÜŞ GELİŞTİRME .......................................................................................................................................... 83
3.
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME................................................................................................................................... 85
4.
GÖSTERİ (GÖSTERİM/DEMONSTRASYON) ..................................................................................................... 87
5.
SORU-CEVAP ..................................................................................................................................................... 89
6.
ROL (OYNAMA) YAPMA ...................................................................................................................................... 91
7.
DRAMA ................................................................................................................................................................. 92
8.
BENZETİM (SİMÜLASYON/BENZETİŞİM) .......................................................................................................... 94
Analoji (Analog) ................................................................................................................................................... 95
9.
MİKRO ÖĞRETİM................................................................................................................................................. 96
10. EĞİTSEL OYUNLAR ............................................................................................................................................ 99
11. DENEY ve LABAROTUVAR .............................................................................................................................. 100
12. İSTASYON......... ................................................................................................................................................. 101
13. KONUŞMA HALKASI ......................................................................................................................................... 103
14. SOKRAT TARTIŞMASI ....................................................................................................................................... 104
15. ALTI AYAKKABILI UYGULAMA......................................................................................................................... 104
16. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM TEKNİKLERİ............................................................................................ 106
Dönüşümlü Günlük Çalışmalar ........................................................................................................................ 106
Planlı Grup Çalışmaları ..................................................................................................................................... 106
Beceri Geliştirme Çalışmaları........................................................................................................................... 106
ix
BÖLÜM ADI
İÇİNDEKİLER
Düzey Geliştirme Çalışmaları ........................................................................................................................... 106
Akran Grupları Tekniği ...................................................................................................................................... 106
TEST 4 ....................................................................................................................................................107
ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................112
SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ ........................................................................................................119
1.
GEZİ .................................................................................................................................................................... 119
2.
GÖZLEM ............................................................................................................................................................. 120
3.
GÖRÜŞME .......................................................................................................................................................... 120
4.
ÖDEV .................................................................................................................................................................. 121
5.
SERGİ ................................................................................................................................................................. 122
TEST 5 .....................................................................................................................................................125
ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................127
ÖĞRENME–ÖĞRETME MODELLERİ–YAKLAŞIMLARI ........................................................................131
1.
TAM ÖĞRENME ................................................................................................................................................. 131
2.
PROGRAMLI ÖĞRENME/ÖĞRETİM ................................................................................................................. 134
3.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM .................................................................................................................. 135
Bilgisayar Destekli Öğretimin Yararları ........................................................................................................... 135
Öğrenme Hızı ............................................................................................................................................... 135
Katılımcı Öğrenme (Etkin Katılım)................................................................................................................ 135
Öğretim Etkinliklerinin Çeşitliliği ................................................................................................................... 135
Öğrenci Performansının İzlenebilmesi ......................................................................................................... 135
Zamandan ve Ortamdan Bağımsızlık .......................................................................................................... 135
4.
YAPILANDIRMACILIK (KURMACILIK / İNŞACILIK / OLUŞTURMACILIK / CONSTRUCTİVİSM) .................. 137
5.
İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME / ÖĞRETİM.................................................................................................. 141
6.
ANLAMLI ÖĞRENME......................................................................................................................................... 146
7.
ÇOKLU ZEKA ................................................................................................................................................... 148
Sözel / Dilsel Zeka ............................................................................................................................................. 149
Mantıksal / Matematiksel Zeka ......................................................................................................................... 149
Görsel-Uzamsal (Mekansal) Zeka .................................................................................................................... 150
Müziksel / Ritmik Zeka ...................................................................................................................................... 150
Bedensel / Kinetik Zeka .................................................................................................................................... 151
Kişilerarası / Sosyal Zeka ................................................................................................................................. 151
Öze Dönük / İçsel Zeka ..................................................................................................................................... 151
Doğa Zekası
8.
................................................................................................................................................... 151
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM SİSTEMİ (KELLER PLANI) ..................................................................... 152
x
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM ADI
9.
GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ ..................................................................................................................... 153
10. CARROLL’UN OKULDA ÖĞRENME MODELİ .................................................................................................. 154
11. GLASER’İN TEMEL ÖĞRETME MODELİ ......................................................................................................... 155
12. SLAVİN’İN ETKİLİ ÖĞRETİM MODELİ.............................................................................................................. 155
13. MODEL ALARAK ÖĞRENME ............................................................................................................................ 155
14. YAŞANTISAL ÖĞRENME/YAŞANTI TEMELLİ ÖĞRENME .............................................................................. 157
15. DUNN’IN ÖĞRENME STİLİ MODELİ ................................................................................................................. 158
16. GREGORC’UN ÖĞRENME STİLİ (GREGORC’UN KAYNAŞTIRMA YETENEĞİ) MODELİ ............................. 159
TEST 6 .....................................................................................................................................................161
ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................172
ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ......................................................................................................................187
TEST 7 .....................................................................................................................................................191
ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................193
ÖĞRETİM ARAÇ–GEREÇLERİ ..............................................................................................................197
1. GENEL TANIMLAR ................................................................................................................................................ 197
Öğretim Materyali .............................................................................................................................................. 197
Eğitim Ortamı ................................................................................................................................................... 197
Öğretim Aracı ................................................................................................................................................... 197
Öğretim Gereci .................................................................................................................................................. 197
2.
ARAÇ VE GEREÇLERİN TÜRLERİ ................................................................................................................... 198
Göze Hitap Eden Araçlar .................................................................................................................................. 198
Kulağa Hitap Eden Araçlar ............................................................................................................................... 198
Göze ve Kulağa Hitap Eden Araçlar ................................................................................................................ 198
Kitaplar ve Teksirler .......................................................................................................................................... 199
3.
ÖĞRETİM ARAÇLARININ YARARLARI ............................................................................................................ 199
4.
ARAÇ-GEREÇLERİN ÖĞRENME SÜRECİNDEKİ ÖNEMİ ............................................................................... 199
5.
EDGAR DALE’NİN YAŞANTI KONİSİ................................................................................................................ 199
TEST 8 .....................................................................................................................................................201
ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................203
SINIF YÖNETİMİ ....................................................................................................................................207
1.
GELENEKSEL YAKLAŞIM................................................................................................................................. 207
2.
ÇAĞDAŞ YAKLAŞIM ......................................................................................................................................... 207
3.
SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ........................................................................................................................... 208
xi
BÖLÜM ADI
İÇİNDEKİLER
4.
SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER ............................................................................................. 208
4.1 Öğretmen-Öğrenci Değişkeni ................................................................................................................... 208
• Öğretmenin Sınıf İçi Kuralları Belirlerken Dikkat Etmesi Gereken Noktalar ............................................. 209
• İletişim Süreci ........................................................................................................................................... 210
4.2 Ortam
................................................................................................................................................... 212
4.3 İstenmeyen Davranışlar ............................................................................................................................. 212
5.
VERİMLİ DERS ÇALIŞMA ................................................................................................................................. 217
5.1 Verimli Ders Çalışabilmek İçin Yapılması Gerekenler ............................................................................. 217
5.2 Etkili Öğrenme ve Verimli Ders Çalışmanın Yararları ............................................................................. 217
TEST 9 .....................................................................................................................................................219
ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................224
DENEME TESTİ .......................................................................................................................................230
KAYNAKLAR ...........................................................................................................................................238
KURAMCILAR .........................................................................................................................................240
SÖZLÜK ...................................................................................................................................................241
xii
ÖĞRETİM
YÖNTEM
VE
TEKNİKLERİ
1
YAZAR PENCERESİ
Bir gün bu kitap elinize geçerse, tez zamanda büyük bir şansa sahip olacak; başarıyı yakaladığınızda da çok şaşıracaksınız. Eğer ki kitabı okumazsanız, yaşamınız boyunca kötü bir şansla bütünleşmeye mahkûm olursunuz. Mevcut
öğretim yılında mutlu olabilmek için kitabı satır satır okuyun ve en az 15 kişiye önerin.
Oluşturduğumuz bu zinciri kırarsanız, yaşamınızın en önemli döneminde problemler çıkacak ve “Evet lanetleneceksiniz!”
Söz konusu başarı zincirinin bir halkası olmuşsanız bunu sürdürmek istiyorsanız “15 kişiye bu kitabı önerin!” gibi
bir toteme inanıyorsanız, elinize aldığınız kitabı 15 kişiye önerin ve sonucu görün.
“Ben böyle şeylere inanmam!” diyorsanız kitabı okuduğunuzda beğeneceğinizin, başarıya ulaşacağınızın ve önünüze
gelen herkese bunu tavsiye edeceğinizin garantisini veriyoruz.
Elinizdeki bu kitaba ne kadar güvendiğimizi biraz hicivli bir biçimde ifade etmeye çalıştık. Bu hicivli anlatımdaki
güven ve başarı adına verilen garanti, kitabımızın daha önceki yıllardaki başarısı ve okuyucularımız tarafından
beğenilmesi ile ilgilidir. Kitapta, özellikle alan uzmanlarının en çok bildiği ve literatürde en çok işlenen yaklaşım,
strateji, yöntem ve tekniklere yer verilmiştir. Bu konulara ek olarak KPSS için sürpriz sayılabilecek konulara da
değinilmiştir. Özellikle 2008 KPSS‛de karşılaşılan ve sınav için sürpriz sayılabilecek kavramlara benzer konular
işlenmiş, kitap yeniden gözden geçirilmiş ve genişletilmiştir.
Sevgili Arkadaşlar,
Öğretim yöntem ve teknikleri ile ilgili bu kitapta, eğitim programının dört temel ögesinden biri olan öğrenme öğretme sürecinin yani eğitim durumlarının kapsamında yer alan tüm konulara yer verilmiştir. Diğer bir söyleyişle,
sadece öğretim yöntem ve teknikleri değil, öğretim stratejileri, ilkeleri, yaklaşımları, modelleri, araç-gereçleri,
öğretmen nitelikleri, sınıf yönetimi konuları bu kitapta işlenmiştir. Özellikle strateji, yöntem, teknik ve yaklaşımların özellikleri ve kullanıldığı durumlar birbirine benzemekte, sorularda ayırt edilmesi güç olmaktadır. Elinizdeki
bu kitapta konular ayırt edici özellikleriyle işlenmiş ve birbiriyle karşılaştırmalı anlatımlar, notlar, tablolar ve
sınıflamalar kullanılmıştır.
Yalnızca sınavda değil, öğretmenlik yaşamınız için de yararlı olacağına inandığımız bu kitapta, özellikle karikatür
ve tablolarda vurgulanmış kısımları titizlikle incelemenizi tavsiye ederiz.
Bu dersten her yıl yaklaşık 30 soru çıkmaktadır.
Başarı dileklerimizle...
İhtiyaç Yayıncılık
Eğitim Bilimleri
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Dersi
Zümre Üyeleri
2
KPSS SORULARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
ÖĞRETİM İLKELERİ
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2
2
3
3
1
1
2
1
1
1
1
1
1
2008
(Hazırbulunuşluk/düzeye uygunluk, etkin katılım,
yaşama yakınlık vb.)
ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK
İLİŞKİSİ
ÖĞRETİM STRATEJİLERİ
Sunuş Stratejisi
1
1
2
(Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)
Buluş/Keşfetme Stratejisi
4
1
3
1
(Buluş/Keşfetme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)
Araştırma-İnceleme Stratejisi
(Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
ANLATIM (SUNU)
TARTIŞMA
Tartışma Çeşitleri (Panel, sempozyum vb.)
ÖRNEK OLAY
GÖSTERİP YAPTIRMA
PROBLEM ÇÖZME
PROJE
BİREYSEL ÇALIŞMA
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
BEYİN FIRTINASI
GÖRÜŞ GELİŞTİRME
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME
GÖSTERİ (GÖSTERİM/DEMONSTRASYON)
SORU-CEVAP
ROL (OYNAMA) YAPMA
DRAMA
BENZETİM (SİMÜLASYON)
MİKRO ÖĞRETİM
SOKRAT TARTIŞMASI
İSTASYON
EĞİTSEL OYUNLAR
KONUŞMA HALKASI
DENEY
ALTI AYAKKABILI UYGULAMALI
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM
TEKNİKLERİ
SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
GEZİ
GÖZLEM
GÖRÜŞME
ÖDEV
SERGİ
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
1
1
2
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
3
1
KPSS SORULARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI
2001
ÖĞRENME/ÖĞRETME MODELLERİ
TAM ÖĞRENME
PROGRAMLI ÖĞRENME
ÇOKLU ZEKA
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM SİSTEMİ
2002
2003
2004
2005
2006
1
1
2
3
2
1
1
(KELLER PLANI)
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM
YAPILANDIRMACILIK
1
1
1
2008
1
1
1
1
4
(OLUŞTURMACILIK-KURMACILIK)
İŞ BİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME
GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ
ANLAMLI ÖĞRENME MODELİ
CARROLL’UN OKULDA ÖĞRENME MODELİ
GLASER’İN TEMEL ÖĞRETME MODELİ
MODEL ALARAK ÖĞRENME
YAŞANTISAL ÖĞRENME/YAŞANTI TEMELLİ
2007
1
1
1
1
1
3
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
ÖĞRENME
DUNN’IN ÖĞRENME STİLİ MODELİ
GREGORC’UN ÖĞRENME SİTİLİ
(GREGORC’UN KAYNAŞTIRMA YETENEĞİ)
ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ
ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ
Ders Kitaplarının Özellikleri
SINIF YÖNETİMİ KAVRAMI
Geleneksel Yaklaşım
Çağdaş Yaklaşım
Sınıf Yönetimi Modelleri
Sınıf Yönetimini Etkileyen Değişkenler
Öğretmen-Öğrenci Değişkeni
(Kural belirleme, iletişim vb.)
Ortam
İstenmeyen Davranışlar
VERİMLİ DERS ÇALIŞMA
Verimli Ders Çalışabilmek İçin Yapılması
3
3
1
1
1
1
3
2
2
1
3
2
1
2
1
3
3
3
1
2
2
24
17
1
2
23
25
1
Gerekenler
Etkili Öğrenme ve Verimli Ders Çalışmanın
Yararları
TOPLAM
30
22
4
28
21
BÖLÜM İÇERİĞİ
1. ÖĞRETİM İLKELERİ
1.1 Öğrenciye / Çocuğa Görelik (Düzeye Uygunluk)
1.2 Aktivite (Etkin Katılım)
1.3 Yaşama Yakınlık (Aktüalite)
1.4 Somuttan Soyuta
1.5 Bilinenden Bilinmeyene
1.6 Yakından Uzağa
1.7 Ekonomiklik
1.8 Açıklık (Ayanilik)
1.9 Bütünlük
1.10 Sosyallik (Otoriteye İtaat ve Özgürlük)
1.11 Bilgi ve Becerinin Güvence Altına Alınması
5
Eğitim bilimlerinde bu
bölümle ilgili her yıl
ortalama
2
Öğretim yöntem ve teknikleri dersi, öğretim programı
kapsamında yer alan öğrenme-öğretme sürecindeki öğretim ilkeleri, stratejileri, yöntemleri, teknikleri, araç gereçleri, yaklaşımları ve sınıf yönetimi konularını içeren
bir derstir. Bu sıralananların öğretmen tarafından uygun
biçimde planlanması ve uygulanması bu dersin içeriğini
oluşturur. Bu nedenle bu konular sırasıyla işlenecektir.
1. ÖĞRETİM İLKELERİ1
Öğretim ilkelerinin, hedeflere göre seçilen içeriğin düzenlenmesinde, bu içeriğin öğrenme-öğretme sürecinde/eğitim durumlarında öğretim etkinlikleri aracılığıyla
öğretmen tarafından sunulmasında, değerlendirilmesinde dikkate alınması gerekir. Öğretim stratejisi, yöntemi
ve tekniği seçilirken, kullanılırken öğretim ilkeleri rehber
niteliği taşır ve öğretim ilkelerine göre öğretim gerçekleşir. Bu öğretim ilkeleri aşağıda açıklanmıştır.
İ h t i y a ç Ya y ı n c ı l ı k
soru çıkmaktadır.
rı, benzer ruhsal özellikler gösterecekleri varsayımına
dayanır. Öğretimi “yıllık sınıflar sistemi” üzerine kurduğumuzda, zaten her şey bu ilkeye göre düzenlenecektir. Ders, sınıfın ortalama seviyesine göre düzenlenir
anlayışı gelenekseldir ve çağdaş yaklaşımlarda tercih
edilmez. Çünkü çağdaş yaklaşımlara göre her öğrenci
farklıdır ve bu farklılıklar dikkate alınmalıdır. Ortalama
seviyenin altındaki ve üstündeki öğrencilerin dersin dışında kalma tehlikesi vardır. Bu nedenle her öğrencinin
hazırbulunuşluk düzeyi dikkate alınmalıdır. Öğrenciler
aynı yaş grubunda da olsa, ortak özellikler de taşısa
her öğrencinin yeteneklerinin, zekasının, ilgi ve eğilimlerinin, çalışma istek ve gayretinin farklı olduğu varsayımıyla öğretimin bireyselleştirilmesi de bu ilke kapsamında değerlendirilmelidir. Bütün öğrencileri eşit şekilde
geliştirmeye çalışırsak, normalin altındaki ve üstündeki
öğrenciler ihmal edilmiş sayılabilir. Öğretimde bireysel
farklılıklar dikkate alınır ve her öğrencinin bireysel öğrenme hızı (Skinner’ın programlı öğrenme modeli) göz
önünde tutulursa öğretim zenginleştirilmiş ve her öğrenci kendi zeka, yetenek, ilgi ve çalışma temposuna göre
ilerlemiş olur. Özet olarak; her öğrenciyi kendi düzeyinin
üzerine çıkarmaya çalışmak, öğrenci düzeyinin dikkate
alınması ile gerçekleşir. Bu da öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyinin göz önünde tutulması ile gerçekleşir.
Etkili ve etkin öğrenme; öğrencilerin düzeyine uygun,
öğrencinin katılımı ile hazırlanan ve uygulanan öğretim
etkinlikleri ile gerçekleşir.
Bunların hepsi
bugün okunup
bitecek.
Ama bu benim
düzeyime uygun
değil ki.
1.1 Öğrenciye/Çocuğa Görelik
(Düzeye Uygunluk)
Öğrenciye görelik (düzeye uygunluk) öğretimde öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarının, psikolojik ve fizyolojik özelliklerinin ve düzeyinin dikkate alınmasıdır. Öğrenciye görelik ilkesinde psikolojinin önemli katkıları görülmektedir. Bu ilke, “çocuğa uygunluk (düzeye uygunluk)” veya
öğretimi “bireyselleştirme” olarak da açıklanabilir. Eğitimdeki yeni anlayışlar dikkate alındığında öğrencinin
etkin kılınması, kalıcı öğrenmeler gerçekleştirdiği için
önemlidir. Öğrenciye görelik yani düzeye uygunluk ilkesi de bu açıdan önemli görülmelidir. Düzeye uygunluk
ilkesi, geleneksel eğitim anlayışına göre bir yaş grubundaki öğrencilerin aynı gelişim seviyesinde bulunacakla-
Hangi öğretim kademesinde olursa olsun öğrencinin
gelişimine ve hazırbulunuşluk düzeyine uygun, aynı
zamanda yaparak yaşayarak öğrenebilmesi için etkin
katılımını sağlayan etkinlikler sunulmalıdır.
1
Ergün, M. ve Özdaş, A. (1997). Öğretim İlke ve Yöntemleri. İstanbul:
Kaya Matbaacılık.
7
2003 KPSS
SORU...
Öğrenci düzeyine uygunluk ilkesinin sınıf içinde
etkili bir biçimde uygulanması için aşağıdakilerden hangisine öncelik verilmelidir?
Bir öğretmen ders yapacağı sınıfa girmiş.
Ön sırada oturan çobanın oğlunun dışında
sınıfta kimse yokmuş. Öğretmen bu durum karşısında dersi işleyip işlememekte
Çoban‛ın oğlu cevap vermiş: “Öğretmenim
ben sıradan, basit bir insanım, bu konular-
konuşmuş. Dersten sonra kendisini, görevini yerine getirdiği için huzurlu hissetmiş
ve öğrencisinin de memnun kaldığını söyle-
dan pek anlamam. Fakat ahıra girseydim ve
Çoban‛ın oğlunun bu cevabını duyan öğret-
Öğrencilerin hazırbulunuşluk durumunun dikkate alınması
yapmalı mıyım, yapmamalı mıyım?”
men derse başlamış. Üç saatin üzerinde
İçeriğin açık, net ve anlaşılır bir biçimde sunul-
C)
“Sınıfta bir tek sen varsın. Sence dersi
ğını görseydim yine de onu beslerdim.”
Öğretmenin öğretim sürecinin dışında kalması
B)
ması
tereddüt etmiş ve çobanın oğluna sormuş:
bütün ineklerimin kaçıp bir tanesinin kaldı-
A)
D)
Öğrenciler arası etkileşimin artması
E)
Grupla çalışma tekniklerinin uygulanması
ÇÖZÜM...
Düzeye
uygunluk/çocuğa
görelik
ilkesi
hazır-
bulunuşluk düzeyinin göz önünde tutulması ile gerçekleşir.
CEVAP: C
1.2 Aktivite (Etkin Katılım)
mesini bekleyerek sormuş:
Öğrencinin öğrenme-öğretme sürecine katılımını vur-
“Dersi nasıl buldun ?”
gulamaktadır. Bir öğrenci ne kadar çok duyu organı ile
Çobanın oğlu biraz duraksadıktan sonra
öğrenme-öğretme sürecine katılırsa öğrenmeler o kadar
cevap vermiş: “Size daha önce de söyledim
etkili ve kalıcı olur. Bu nedenle de en kalıcı öğrenmeler,
öğretmenim, ben basit bir insanım, bu ko-
yaparak yaşayarak öğrenme yoluyla gerçekleşir. Bir
nulardan pek anlamam. Yine de ahıra girip
kızılderili atasözü “Anlatırsan, unutabilirim; gösterirsen
biri dışında bütün ineklerimin kaçtığını gör-
anımsayabilirim; beni işin içine katarsan asla unutmam,
seydim onu beslerdim; ama elimdeki tüm
öğrenirim.” der. Öğrencinin katılımı ile hazırlanan ve
yemi ona verip hayvanı çatlatmazdım.”
uygulanan öğretim etkinlikleri, öğrencinin ilgisini daha
Her öğrencinin kapasitesi, yeti, ilgi ve ye-
fazla çekeceği gibi öğrenmelerin etkililiğini de artırır.
tenekleri dikkate alınmalıdır. Bu düzeye
Bloom (Tam öğrenme) ve Skinner (Programlı öğren-
uygunluk ilkesinin gereğidir.
me) gibi eğitimciler ortaya attıkları öğrenme-öğretme
yaklaşımlarında, öğretim sürecinin kalitesi ve uygun
koşulların sağlanması noktasında etkin katılımı önemli
görmüşlerdir. Özellikle psikolojide yapılan deneylerin etkisiyle öğrencinin aktif öğrenmesinin daha etkili olduğu
görüşü ortaya çıkınca, katılımcı demokrasi ve rekabete
dayalı liberal ekonomi şartlarının da etkisiyle öğretimde
aktiflik/etkinlik ilkesinin önemi de artmıştır. Artık verilen
8
bilgiyi depolayan öğrenci anlayışı yerini; araştıran, sorgulayan, inceleyen, bağlantılar kuran, sonuç ve genellemelere varan, görüşlerini ifade eden öğrenci anlayışına
2004 KPSS
bırakmıştır. Bu anlayış, etkin katılım ilkesinin dikkate
alınması ve uygulanması ile gerçekleştirilebilir.
1.3 Yaşama Yakınlık (Aktüalite)
SORU...
İçerikte ve öğrenme-öğretme sürecinde öğrenciye veri-
Öğretim sürecinde, bireyin gereksinim duyacağı ya-
len bilgiler, öğrencinin günlük yaşamda kullanabileceği
rarlı ve kullanılabilir bilgilerin öğretilmesi önemli bir
ve yararlanabileceği türden olmalıdır. Diğer bir söyleyiş-
yer tutar.
le kullanılabilir bilginin öğrenciye verilmesi hem yaşama
Bu görüşte, aşağıdakilerden hangisinin önemi
yakınlık ilkesiyle hem de yansıtıcı düşünmeyle doğrudan
vurgulanmaktadır?
ilgilidir. Öğretim, yaşamdan kopuk olmamalı; yaşamdaki
gerçeklerle ilgili, öğrencinin yaşamla bağlantısını koparmayan yakın çevresiyle ilgili bir öğrenme yaşantısı sunöte yaşamın bizzat kendisidir. O halde okuldaki öğretim
İçerikte ve öğrenme-öğretme sürecinde öğrenciye
lıdır. İçerik ve etkinliklerdeki örnekler yaşamın içinden
sağlayacaktır. Yaşama yakınlık ilkesi; somuttan soyuta,
bilinenden bilinmeyene ve yakından uzağa gibi aşamalılık ilkelerinin ve açıklık ilkesinin de temelini oluşturur.
Öğretim etkinliklerinin öğrencinin dikkatini çekebilmesi
verilen bilgilerin öğrencinin günlük yaşamda kullanaİ h t i y a ç Ya y ı n c ı l ı k
Bu aynı zamanda soyut konuların somutlaştırılmasını
D) Bütünlük
ÇÖZÜM...
de yaşama yakın ve yaşamın doğrudan kendisi olma-
lan sosyal ortam vs. gerçek yaşama yakın olmalıdır.
B) Sadelik
C) Düzeye uygunluk
E) Açıklık
malıdır. John Dewey’e göre, eğitim yaşama hazırlıktan
seçilmelidir. Öğretim süresince kullanılan dil, oluşturu-
A) Yaşama yakınlık
bileceği ve yararlanabileceği türden olması yaşama
yakınlık ilkesi ile ilgilidir.
CEVAP: A
için öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına, hazırbulunuşluk düzeyine uygun olması gerekir.
2006 KPSS
SORU...
Sınıfta matematik problemlerini çözmede başarılı
olan bir öğrenci bakkaldan yaptığı alışverişlerde para
üstünü hesaplamada güçlük çekmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu öğrencinin durumunu
en iyi açıklamaktadır?
A)
B)
C)
D)
Yaşama yakınlık, öğretimde yaşamda kullanılabilir ve
E)
yararlanılabilir bilgilere yer verilmesi ile gerçekleşir.
9
Sınıfta edinilen bilgilerin günlük yaşama taşınamaması
Sınıf içi etkinliklerin öğrencinin düzeyine uygun
olmaması
Öğrencinin sayısal becerilerinin yetersiz olması
Sınıf içi etkinliklerde öğrenci farklılıklarının dikkate alınmaması
Sınıf ortamının öğrenmeyi destekleyici bir şekilde düzenlenmemesi
ÖĞRETİM İLKELERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
ÖĞRETİM İLKESİ
BELİRGİN ÖZELLİĞİ
Düzeye Uygunluk
 Öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve her türlü düzeyinin dikkate alınmasıdır.
(Öğrenciye Görelik)
 Çağdaş anlamıyla bireysel farkların dikkate alınmasını ve öğretimin bireyselleştirilmesini sağlar.
Aktivite (Etkin Katılım)
 Öğrencinin öğretim sürecine olabildiğince çok duyu organı ile dahil edilmesidir.
 Öğrencinin öğrenme çabası içerisine sokulmasıdır. Katılım artıkça kalıcılık artar.
Yaşama Yakınlık
(Aktüalite)
Somuttan Soyuta
 Öğretimde ve içerikte günlük hayatta kullanılabilir ve yararlanılabilir bilgilere yer
vermedir.
 Gözle görülenden, elle tutulandan, görülmeyene ve soyut olana doğru öğretimin
yapılmasıdır.
Bilinenden Bilinmeyene
 Öğrencilerin daha önceki bilgi ve becerilerinden yola çıkarak bilinmeyenlerin öğretiminin kolaylaştırılmasıdır.
Yakından Uzağa
 Öğrencinin yakın çevresinden başlayarak uzak çevresine doğru ilerlemedir. (mahalleden köye, köyden kente)
Ekonomiklik
 Bir taşla iki kuş vurma. En uygun zaman, ortam ve etkinlik ile en çok kazanıma
Açıklık (Ayanilik)
ulaşmadır.
 Açık ve anlaşılır bir dil kullanma, örnekler ve araç - gereçlerle öğretimi daha açık
hale getirmedir.
Bütünlük
 Öğrenciyi hem fiziksel hem ruhsal tüm özellikleri ile bir arada ele almadır.
Sosyallik (Otoriteye İtaat ve
 Öğrenciye kendi kararlarını verebilme, kendi kendini yönetme, kritik durumlarda
Özgürlük)
özgür kalabilme, hür kararlar verme mutluluğunu ve sorumluluğunu kazandırarak
onu sosyalleştirmedir.
Bilgi ve Becerinin
 Değişmeyen evrensel gerçeklerin öğretimine verilen önemdir.
Güvence Altına
 Gerçek bilginin birey tarafından bilinmesi gerekliliği ve bilginin bilimselliğinin dik-
Alınması
kate alınmasıdır.
14
Test
1
4.
Öğretim etkinlikleri düzenlenirken öğrencilerin tüm
özellikleri dikkate alınmalıdır. Ayrıca öğrencilerin
bazı kademelerde dersleri ayrı ayrı öğrenebilmesi
ve kavraması güç olabilir. Bu nedenle bireyler, içsel
1.
yönleri göz önünde bulundurularak bir arada ele
Aynı yaş grubundaki öğrencilerinin ilgi, istek ve
alınmalı ve disiplinler ilişkilendirilmelidir.
ihtiyaçları, zeka düzeyleri ve yetenekleri farklı ola-
Bu açıklamada aşağıdaki öğretim ilkelerinden
bilmektedir. Etkili bir eğitim için bu durumun göz
hangisi üzerinde durulmuştur?
önünde bulundurulması gerekmektedir.
Bu açıklama, aşağıdaki hangi öğretim ilkesinin
önemini vurgulamaktadır?
A) Küçük adımlar
B) Yakından uzağa
C) Düzeye uygunluk
D) Yaşama yakınlık
A) Açıklık
B) Kullanılabilir bilgi
C) Başarı
D) Bütünlük
E) Bireysel hız
E) Açıklık
5.
yanlıştır?
Bir öğretmen, gezegenler konusunu işlerken irili
ufaklı küreleri kullanarak ders işlemiş ve daha sonra gezegenlerin güneş sisteminde bu şekilde dizildiklerini söyleyerek öğretimi daha etkili hale getirmiştir.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu uygulamayı açıklamaktadır?
A) Somuttan soyuta
B) Bilinenden bilinmeyen
C) Anında düzeltme
D) Bütünlük
2.
Sosyallik ilkesine göre aşağıdakilerden hangisi
A) Bireyin kendi kendini yönetebilmesini amaçlar.
B) Eğitimin önemli amaçlarından biridir.
C) Kurallara uymayı öğrenme vardır.
D) Kritik durumlarda bile kendi kararlarını verme
gücü kazandırır.
E)
Sadece bireyin değil bilgilerin bütünlüğünü de
savunur.
E) Ekonomiklik
3.
Bir fen ve teknoloji öğretmeni derste dokuları işlerken mikroskop ile incelenmesi için soğan zarı
6.
Sınav yapmak isteyen bir tarih öğretmeni soruları
getirmiş ve öğrencilerin tek tek mikroskoptan zarı
önceden hazırlamamış, sınav zamanı öğrencilere
incelemesini istemiştir.
yazdırmıştır. Böylelikle daha iyi sorularla daha faz-
Öğrenmenin kalıcı olması ve öğrencinin daha
la davranış ölçebilecekken, daha az davranışı ölç-
fazla duyu organını işe koşmak için yapılan bu
müştür.
girişim, aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi
Bu öğretmenin göz ardı ettiği ilke aşağıdakiler-
ile açıklanabilir?
den hangisidir?
A) Kullanılabilir bilgi
B) Yakından uzağa
A) Ekonomiklik
B) Yakından uzağa
C) Bütünlük
D) Etkin katılım
C) Yaşama yakınlık
D) Sosyallik
E) Düzeye uygunluk
E) Etkin katılım
15
Test
1
13. Coğrafya öğretmeni Fatih, yıllık plan hazırlarken ilk
15. I.
hafta ülkeler coğrafyası daha sonra bölgeler coğ-
Öğrencilerin daha önceki tecrübeleri dikkate
alınır.
rafyasını ele almıştır.
II.
İçerik, kitaplar ve sorular açık bir dil ile anlaşılır
Fatih Öğretmen aşağıdaki ilkelerden hangisine
olmalıdır.
aykırı davranmıştır?
III. Yeni bilgiler eski bilgilerin içerisine yerleştirilerek öğrenilebilir.
A) Basitten karmaşığa
Yukarıdaki seçeneklerden hangisi ya da hangi-
B) Somuttan soyuta
leri bilinenden bilinmeyene ilkesini açıklamaktadır?
C) Yakından uzağa
D) Bilinenden bilinmeyene
E)
Geçmişten günümüze
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) Yalnız III
16. Özcan Öğretmen, matematik dersinde üçgenin
alanının nasıl hesaplanacağını “Bir müsellesin
mesaha-i sathıyesi, kaidesiyle irtifaının hasıl-ı darbının nısfına müsavidir.” diyerek açıklamıştır.
rak işlemiş herhangi bir uygulama yaptırmamıştır.
Daha sonra öğrencilerinden fotoğraf çekme becerisini sergilemesini istemiştir. Ancak öğrencilerin sadece işleyerek öğrenmesine hizmet edildiğinde bu
konuda başarısız olduğu görülmüştür.
Özcan Öğretmen, aşağıdaki öğretim ilkelerin-
14. Bir öğretmen, fotoğraf çekme konusunu anlata-
den hangisini ihlal etmiştir?
A) Bütünlük
B) Açıklık
C) Ekonomik
Öğretmen bu açıklama doğrultusunda hangi il-
D) Bilinenden bilinmeyene
keyi ihmal etmiştir?
E) Yakından uzağa
A) Ekonomiklik
B) Sosyallik
C) Etkin katılım
D) Yaşama yakınlık
17. Öğretim yöntem, teknik ve stratejileri seçilirken
öğrenci hazır bulunuşluğunu önemseyen bir
öğretmenin göz önünde bulundurması gereken
E) Bütünlük
en önemli ilke aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sosyallik
B) Ekonomiklik
C) Bütünlük
D) Ölçülebilirlik
E) Düzeye uygunluk
Test 1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
C
A
D
D
E
A
C
D
A
C
E
A
C
C
D
B
17
17
E
ÇIKMIŞ SORULAR
4.
Öğrenci, öğretim sürecine aktif olarak katılmalı,
okumalı, yazmalı, konuşmalı, tartışmalı ve bilgiyi
ÇIKMIŞ SORULAR
geçmiş yaşantılarıyla ilişkilendirmelidir.
Yukarıdaki açıklama aşağıdaki öğretim ilkele-
1.
rinden hangisiyle doğrudan ilgilidir?
İlköğretimin ilk yıllarında, bir derste gerçekleştirilecek öğretme-öğrenme etkinliklerinin sıra ve
A) Öğretmen, öğrencileri içeriğe yönlendirmelidir.
düzeni belirlenirken aşağıdakilerden hangisinin
B) Öğrencilerin olgu ve olayları çok yönlü olarak
göz önünde tutulması doğru olmaz?
değerlendirmesi sağlanmalıdır.
C) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi dikkate
A) Bugünden geçmişe doğru gitme
alınmalıdır.
B) Soyut kavramlara öncelik verme
D) Bilginin teorik temellerine inilmelidir.
C) Bütünden parçaya ve sonra tekrar bütüne gitme
E)
D) Yakın çevreden uzağa doğru gitme
E)
Öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenmesi
sağlanmalıdır.
Basitten karmaşığa doğru ilerleme
2003 KPSS
2002 KPSS
2.
Öğrenci düzeyine uygunluk ilkesinin sınıf içinkilerden hangisine öncelik verilmelidir?
A) Öğretmenin öğretim sürecinin dışında kalması
B) İçeriğin açık, net ve anlaşılır bir biçimde sunulması
C) Öğrencilerin hazırbulunuşluk durumunun dik-
de etkili bir biçimde uygulanması için aşağıda-
kate alınması
D) Öğrenciler arası etkileşimin artması
E)
Grupla çalışma tekniklerinin uygulanması
2003 KPSS
3.
Sınıf içi öğretim etkinlikleri düzenlenirken yaşama
yakınlık ilkesi üzerinde önemle durulmalı ve etkinlikler bu doğrultuda uygulanmalıdır.
5.
Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin bu ilkeyi
yararlı ve kullanılabilir bilgilerin öğretilmesi önemli
uyguladığının bir göstergesidir?
bir yer tutar.
Bu görüş, aşağıdakilerden hangisiyle doğru-
A) İhtiyaç duyulan bilgi ve becerileri öğretmesi
dan ilgilidir?
B) İçeriğe ayırdığı süreyi azaltması
C) Kendisinin öğretim sürecinin merkezinde yer
alması
D) İçeriğin eksiksiz ezberlenmesine önem vermesi
E)
Öğretim sürecinde, bireyin gereksinim duyacağı
A) Düzeye uygunluk
B) Sadelik
C) Yaşama yakınlık
D) Bütünlük
E) Açıklık
Sınıf içinde bireysel çalışmayı özendirmesi
2004 KPSS
2003 KPSS
18
ÇIKMIŞ SORULAR
11. İletişim konusunda “haberleşme” üzerinde duran
14. Çocuğun içinde yaşadığı çevre çocuğun öğrenme
bir öğretmenin, öğrencileri postaneye götürüp
sürecini etkiler. Öğretim stratejileri belirlenirken bu
haberleşme türlerini uygulamalı olarak göster-
çevreye dikkat edilmeli ve çevre, öğrenme sürecin-
mesinin temel amacı aşağıdakilerden hangisi-
de etkin olarak işe koşulmalıdır.
dir?
Yukarıdaki ifade öğretim ve öğrenme yöntemlerinin hangi ilkesiyle doğrudan ilişkilidir?
A) Çevreyi tanıtmak
B) Somut yaşantılar sağlamak
A) Basitten karmaşığa
B) Somuttan soyuta
C) İş birliğini geliştirmek
C) Ekonomiklik
D) Açıklık
D) Sınıf ortamından farklı yerde ders işlemek
E) Yakından uzağa
E)
Öğrenci katılımını sağlamak
2007 KPSS
2006 KPSS
12. Sınıfta matematik problemlerini çözmede başarılı
15. Bir öğretmen planladığı bazı etkinliklerle öğretim
olan bir öğrenci bakkaldan yaptığı alışverişlerde
sürecini zenginleştirme çabası göstermekte, fen ve
para üstünü hesaplamada güçlük çekmektedir.
teknoloji dersinde “hücre” konusunu öğrencilerin
Aşağıdakilerden hangisi bu öğrencinin duru-
grupça yaptıkları deneylerle işlemektedir. Bu öğret-
munu en iyi açıklamaktadır?
men deney sonrası öğrencilerden,
maması
B) Sınıf içi etkinliklerin öğrencinin düzeyine uygun
olmaması
C) Öğrencinin sayısal becerilerinin yetersiz olması
D) Sınıf içi etkinliklerde öğrenci farklılıklarının dik-
–
A) Sınıfta edinilen bilgilerin günlük yaşama taşına-
–
“hücre” konusunda öğrendiklerini küçük grup-
larda tartışarak grup görüşünü sınıfa sunmalarını
istemiştir.
Öğretmen yaptığı bu etkinlikle aşağıdakilerden
hangisinde belirtilen eğitsel katkıyı en çok sağ-
kate alınmaması
E)
yaptıkları deneyle ne öğrendiklerini ayrıntılı
olarak yazmalarını,
layabilir?
Sınıf ortamının öğrenmeyi destekleyici bir şekil
de düzenlenmemesi
A) Öğrencilerin ders boyunca meşgul olmalarını
2006 KPSS
sağlama
13. “Çevremizi Tanıyalım” konusunda sırayla “Bölge-
B) Öğrencilerin yazma becerilerini geliştirme
miz, İlimiz, Yurdumuz, İlçemiz” ile ilgili çalışmalar
C) Öğrencilerin derse olan ilgilerini ve katılımları-
yaptıran bir öğretmen, bu dersin içeriğinin dü-
nı artırma
zenlenmesinde hangi ilkeye aykırı davranmış-
D) Farklı değerlendirme yöntemlerinden faydalanma
tır?
E)
Farklı öğretim stratejilerinden yararlanma
2008 KPSS
A) Somuttan soyuta
B) Basitten karmaşığa
C) Günümüzden geçmişe
D) Bütünden parçaya
E)
Yakından uzağa
2006 KPSS
Test I
1
B
2
C
3
A
4
E
5
C
6
D
7
E
20
8
D
9
B
10
A
11
B
12
A
13
E
14
E
15
C
ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ
1. ÖĞRETİM STRATEJİLERİ
1.1 Sunuş Stratejisi (Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)
1.2 Buluş/Keşfetme Stratejisi (Buluş/Keşfetme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)
1.3 Araştırma-İnceleme Stratejisi (Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)
21
HEDEF-STRATEJİ-YÖNTEM-TEKNİK İLİŞKİSİ
Hedef
(Bilişsel Alan)
ortalama
Strateji
Yöntem
Teknik
Bilgi
Sunuş
Anlatım (Sunu)
Kavrama
Buluş
Tartışma
Soru Cevap
Örnek Olay
Beyin Fırtınası ve Diğer
Gösteri, Beyin Fırtınası,
2
Uygulama
Araştırma
Gösterip Yaptırma
Analiz
Problem Çözme
Sentez
Proje
Bireysel Çalışma
Soru Cevap
Tartışma Çeşitleri
Benzetim
Drama
Rol Yapma
Deney
Değerlendirme
İkili Çalışma ve Grup
Çalışması
ÖĞRETİMDE STRATEJİ,
YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ
2004 KPSS
Öğretim Yöntemi: Hedefe ulaşmak için seçilen en kısa
yol ya da düzenli yoldur.
Öğretim Tekniği: Hedefe ulaşmak için seçilen yöntemi
uygulamaya koyma biçimi ya da hedefe ulaşmak için
seçilen yöntemin uygulanmasında başvurulan yardımcı
yollardır.
Öğretim Stratejisi: Hedefe ulaşmak için seçilen en genel yol ya da yollar bütünüdür.
SORU...
Eğitim programlarında hedefler eğitim durumlarında
kullanılacak olan öğretme-öğrenme yaklaşımlarını
belirler.
Aşağıdakilerin hangisinde verilen hedef düzeyi
için, karşısında belirtilen öğretim yaklaşımının verimli bir yol olması beklenmez?
Öğretim stratejisi; hedefe ulaşmak için seçilen kısa ve
düzenli yolları yani yöntemi; strateji ve yöntem de tekniği kapsar. O halde en geniş kapsamlı genel yol stratejidir.
Hedef Düzeyi
Öğretim Yaklaşımı
A) Kavrama
Bilgisayar destekli öğretim
B) Sentez
Sunuş yoluyla öğretim
C) Bilgi
Bireysel çalışma
Yöntem
D) Uygulama
Proje temelli öğretim
Teknik
E) Analiz
Buluş yoluyla öğretim
yoluyla öğretim
Strateji
ÇÖZÜM...
Sunuş yoluyla öğretim bilgi düzeyindeki davranışların
Öğrenme-öğretme süreci (eğitim durumları); strateji,
yöntem ve teknikler ile araç gereçlerin uygun bileşenleri
kazandırılması için uygundur. Bu yol ile en fazla kavrama düzeyindeki davranışlar kazandırılabilir. Sentez
ile düzenlenir. Öğretim stratejileri ile yöntem ve teknikle-
ise üst düzey bir hedeftir. Sunuş yoluyla öğretim ile
rinin kullanımı eğitim, öğretim, ders programlarında ve
üst düzey davranışlar kazandırılamaz.
öğretim planlarında belirtilen hedef ve hedef davranışlara göre farklılık gösterir.
CEVAP: B
23
1. ÖĞRETİM STRATEJİLERİ
Öğretim stratejileri, öğrenme hedeflerine ulaşmak
üzere belirlenen konunun sunulması için izlenen
yollar bütünü veya hedefe ulaşmak için seçilen genel yoldur. Bu yollardan bazıları öğretmen merkezli,
bazıları öğrenci merkezlidir. Hedefler, seçilecek stratejinin türünü belirlemede kaynaklık eder.
2007 KPSS
SORU...
Burcu Öğretmen Türkçe dersinde “eylem” konusunu
Stratejiler, öğretim hedeflerine ulaşılmasını kolaylaştırmada kullanılır. Hedeflerin özelliklerine uygun olarak
öğretmen, öğrencilerin bağımsız çalışmalarını isteyebileceği gibi sınıfı küçük gruplara ayırabilir ya da bütün
sınıfın katılımını sağlayan etkinlikler planlayabilir.
Öğretme stratejileri; sunuş yoluyla öğretme, buluş yoluyla öğretme, araştırma ve inceleme yoluyla öğretme
stratejileri olarak gruplandırılmaktadır.
1.1 Sunuş Stratejisi
(Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)
genel ilke ve kavramları anlatmış, daha sonra ayrıntılı
bilgilerin üzerinde durmuştur.
Burcu Öğretmen aşağıdaki öğretme yollarından
veya yöntemlerinden hangisini kullanmıştır?
Öğretmen, öğretimi planlarken belirlediği hedeflere uygun öğretim stratejilerini de seçer. İlgili kaynaklar incelendiğinde zaman zaman yöntem, teknik ve strateji kavramlarının birbirinin yerine kullanıldığı görülmektedir.
Demirel2, yöntemi, hedefe ulaşmak için izlenen en kısa
yol ya da bir konuyu öğrenmek için seçilen düzenli yol
olarak; tekniği, öğretme yöntemini uygulamaya koyma
biçimi olarak tanımlamıştır.
anlatırken önce genel bilgileri aktarmış, konuyla ilgili
Ausubel tarafından ortaya atılmıştır. Tüm bilgilerin öğretmen tarafından aktarılmasıyla kavram ve genellemelerin öğretildiği bir öğretme yoludur. Bilgiler aşamalılık ilkelerine göre (yakından uzağa, bilinenden bilinmeyene,
somuttan soyuta, genelden özele, basitten karmaşığa
doğru) çok dikkatli bir biçimde düzenlenmeli ve öğrenci
tarafından alınması kolay hale getirilmelidir. Bütünden
parçaya (genelden özele) doğru bilgi sunumu olduğundan tümdengelim kullanılır.
A)
Sunuş yoluyla
B)
Buluş yoluyla
C)
Araştırma yoluyla
D)
Probleme dayalı
E)
İş birliğine dayalı
ÇÖZÜM...
Soruda verilen aktarma, anlatma, temel ilke ve kavramların önce verilmesi gibi vurgular sunuş yoluyla
öğretimin anahtar kelimeleri ve ipuçlarıdır. Sunuş yoluyla öğretimde öğretmen temel kavram, ilke, sonuç
ve genellemeleri önce aktarır ve açıklar. Daha sonra
bunları örneklerle açık hale getirir ve konunun ayrıntılarını anlatır. Önce genel bilgilerin aktarıldığı, konuyla
ilgili genel ilke ve kavramların anlatıldığı, daha sonra
ayrıntılı bilgilerin üzerinde durulduğu öğretim yolu sunuş yoluyla öğretimdir. Soruda genelden özele doğru
bir gidişten de söz edilmektedir ki bu tümdengelimin
kullanıldığı sunuş yoluyla öğretimi işaret etmektedir.
CEVAP: A
Açıklamanın gerektiği her durumda kullanılır, daha çok
olgu ve genellemelerin öğretimine uygundur. Bu nedenle bu soyut konuların örneklerle, araç gereçlerin ve kavram haritalarının kullanımıyla somutlaştırılması önemli
bir yer tutar. Öğrencinin etkin katılımı söz konusu olmadığından için öğretmenin öğrencinin dikkatini sürekli
kontrol altında tutmak için yoğun bir etkileşime geçmesi
Sunuş yoluyla öğretme yaklaşımının planlanışı üç
aşamada gerçekleştirilir:
1.
Öğrenciden beklenen davranış belirlenir.
2.
İşlenecek konu belirlenir.
3.
Örnekler seçilir ve hazırlanır. Örnekler hedef ve içeriğe uygun olmalıdır.
yararlıdır.
Uygulanışında önce öğrenci hedeften haberdar edilir ve
konunun önemi vurgulanır. Bu, öğrencilerin güdülenmesini sağlayacaktır.
Demirel, Ö. (2003). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
2
24
SUNUŞ YOLUYLA
(Ausubel)
Anahtar Kelimeler:
BULUŞ YOLUYLA
(Bruner)
Anahtar Kelimeler:
ARAŞTIRMA YOLUYLA
(Dewey)
Anahtar Kelimeler:
Bilgi sunumu, anlatım, aktarım, açıkla- Etkin öğrenci, öğrencinin yönlendi-
Bilimsel yaklaşım, bilimsel tutum,
ma, konuları anlamlı yapı bütünlüğüne rilmesi, yeniden bulma (keşfetme),
bilimsel yöntem, araştırma, incele-
getirme
me, problem çözme
problem çözme, yaparak yaşayarak
öğrenme için öğrenmeyi öğrenme,
Temel Özellikleri:
öğretmenin ön bilgiler vermesi
Temel Özellikleri:
1. Öğrenciyle yoğun etkileşim (öğren- 1. Bilgi hazır olarak verilmez, öğrenci dikkati ve katılımı için)
2. Örneklerle destekli bilgi sunumu
3. Aşamalılık ilkesi ile ders sunumu
daki aşamalar izlenir (problem
(öğrenci etkindir).
belirleme, denenceler, yön-
2. Öğrencinin problem çözme yeteneğine dayanır (Problem çözme
meyene, somuttan soyuta, basitten
aşamaları: Problemin farkına
karmaşığa, genelden özele)
varma, problemi tanımlama, prob-
dengelim yolu)
5. Kavram haritaları önemli bir yer
tutar.
1. Bilimsel araştırma yaklaşımın-
cinin araştırıp bulması hedeflenir
(yakından uzağa, bilinenden bilin-
4. Genelden özele bilgi sunumu (tüm-
Temel Özellikleri:
lemin çözüm seçeneklerini belirle-
tem, bulgular-yorum, sonuçöneriler).
2. Tümüyle öğrenci etkin, öğretmen rehberdir.
3. Problem çözme ve eleştirel
me, veri toplama ve değerlendir-
düşünme gibi üst düzey dü-
me, genellemelere ve sonuçlara
şünme becerileri kazandırır
ulaşma).
ve bunları uygulama olanağı
3. Öğretmen, öğretime dikkati çeke-
tanır.
cek bir problemle başlar, çözüme
4. Zaman alıcıdır.
götürücü örnekler verir, farklı kay-
5. Tümevarım yolu izlenir.
naklar önerir, hedef dışı etkinliklerde öğrenciyi uyarır.
4. Öğrenciler basit bilgilerle yetinmez, derinlemesine inceler.
5. Öğrenilen bilgiler yeni durumlara
transfer edilebilir.
6. Üst düzey düşünme becerilerini
geliştirmede etkilidir.
7. Zaman alıcıdır.
Genelden özele bilgi aktarılır (Tümdengelim).
Bilgilerin tümünü öğretmen verir.
8. Tümevarım yolu izlenir.
Öğrenci problemi çözmeye çalışır (Tü- Öğrenci araştırır, inceler
mevarım).
Önbilgileri öğretmen verir. Öğrenci
(Tümevarım).
Öğretmen bilgi vermez, öğrenci
kavram ve genellemelere kendi ulaşır.
tüm bilgilere ulaşır.
28
Test
2
4.
I.
Öğrenci farklı örnekler bulur.
II.
Öğrenciden beklenen davranış belirlenir.
III. İşlenecek konu belirlenir.
1.
IV. Öğrenci tanımı yapar ve ilişkiyi kurar.
Aşağıdaki tanımlardan hangisi öğretim stratejisine aittir?
V.
A) Ulaşılmak istenen noktadır.
Bu sıralananlardan hangileri sunuş yoluyla öğ-
zırlanır.
retimin aşamaları arasında yer alır?
B) Öğrenciye kazandırılmak istenen özelliklerdir.
C) Hedefe ulaşmak için seçilen en kısa yoldur.
D) Öğretim yöntemini uygulamaya koyma biçimidir.
E)
Hedef ve içeriğe uygun örnekler seçilir ve ha-
Hedefe ulaşmak için seçilen en genel yoldur.
5.
A) I ve II
B) I ve IV
D) II, III ve V
E) III, IV ve V
C) II ve III
Öğretim bir problemle başlar. Öğretmen probleme
ilişkin kaynak önerir, ön bilgi ve örnek verir. Daha
2.
sonra öğrenci problemle ilgili verileri toplar, analiz
Genelden özele doğru bilgi sunumu olduğundan
eder, soyutlamalara, kavramlara ve genellemelere
tümdengelim kullanılır. Tüm bilgiler öğretmen taradüzenlenir.
Açıklanan öğretim yaklaşımı veya yönetimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sunuş
B) Araştırma inceleme
C) Buluş
D) Problem çözme
ulaşır.
fından açıklanır. Bilgiler aşamalılık ilkelerine göre
Sözü edilen öğretim yaklaşımını aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) Sunuş yoluyla
B) Buluş yoluyla
C) Probleme dayalı
D) Araştırma inceleme yoluyla
E) Benzetim
E)
6.
Örnek olay yoluyla
Aşağıdakilerden hangisi araştırma inceleme
yaklaşımının özelliklerinden birisidir?
3.
I.
Öğrencinin etkin katılımı esastır.
II.
Zaman alıcıdır.
A) Bruner tarafından ortaya atılmıştır.
B) Stratejiye başlamadan önce öğrenciden bekle-
III. Tüm bilgiler öğretmen tarafından verilir.
neni başta öğretmen yapar.
IV. Tümdengelim yolu izlenir.
C) Bu stratejinin başında öğretmen ön bilgi, kay-
Bu sıralananlardan hangisi ya da hangileri bu-
nak ve örnekler verir.
luş yoluyla öğretim yaklaşımının özelliklerin-
D) İşlenecek konular sınıfta anlatım yöntemi ile
dendir?
işlenir.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II, III ve IV
E)
C) I ve III
Öğrencinin problem çözme becerisini kullanarak bilimsel yöntemi kulllanmasını gerektiren
bir yoldur.
29
Test
2
13. Öğretmen örneği sunar, öğrenci tanımlar. Öğret-
15. Açıklamanın gerektirdiği her durumda kullanılır. So-
men ek örnekler sunar, öğrenci yeni örneklerle
yut konuların anlatımı için en uygun stratejidir.
tanımlar, birinci örnekle bağ kurar. Öğretmen ek
Sözü edilen öğretim yaklaşımı aşağıdakilerden
örnekler verir ve olumsuz örnekler sunar. Öğrenci
hangisidir?
örnekleri karşılaştırır ve duruma ters düşen örnekleri belirler.
Paragrafta işlenişi hakkında bilgi verilen öğretim yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gösterim
B) Soru cevap
C) Araştırma
D) Sunuş
E) Tam öğrenme
A) Sunuş yoluyla öğretim
B) Bireysel öğrenme
C) İş birliğine dayalı öğretim
D) Tam öğrenme
Buluş yoluyla öğretim
E)
16. I.
Önbilgileri öğretmen verir. Öğrenci kavram ve
genellemere devam eder.
II.
14. Bilgi toplama, analiz etme, değerlendirme, prob-
III. Öğretmen bilgi vermez, tüm bilgilere öğrenci
lem çözme gibi etkinliklerin tümünü öğrenciden
ulaşır.
isteyen bir öğretmenin aşağıdaki öğretim yakla-
Yukarıda belirtilen özellikler sırayla hangi yak-
şımlarından hangisini kullanması en uygundur?
laşıma aittir?
I
A) Araştırma inceleme yoluyla öğretim
A)
B) Tam öğrenme
C) Buluş yoluyla öğrenme
D) Tartışma yoluyla öğrenme
E)
Programlı öğretim
Test 2
1
E
2
A
3
D
Bilgilerin tümünü öğretmen verir.
4
D
5
B
6
E
7
C
31
8
C
II
Araştırma
III
Buluş
Sunuş
B)
Buluş
Araştırma
Sunuş
C)
Araştırma
Sunuş
Buluş
D)
Sunuş
Buluş
Araştırma
E)
Buluş
Sunuş
Araştırma
9
E
10
D
11
B
12
B
13
E
14
A
15
D
16
E
ÇIKMIŞ SORULAR
1.
Öğretmen öğretim sürecinde aşağıdakilerden
hangisine yer vermemiştir?
ÇIKMIŞ SORULAR
A) Kavramlar arasında ilişki kurma
B) Varılacak noktayı söyleme
1. – 3. SORULARI AŞAĞIDAKİ ÖRNEK
C) Öğrenciye düşünme süresi verme
ÖĞRETİM ETKİNLİĞİNE GÖRE
D) Öğrenci katılımını sağlama
YANITLAYINIZ.
E)
Öğrenciyi sorularla yönlendirme
2001 KMS
İlköğretim matematik dersinde, paralelkenarın alanı ile ilgili olarak öğretmen ve öğrenciler arasında
şöyle bir etkileşim gözleniyor:
Öğretmen: Kim tahtaya paralelkenar çizmek ister?
(bir süre bekler). Kemal sen kalkar mısın?
Kemal: (Kemal çizer) Çizdim öğretmenim.
2.
Öğretmen: Bu paralelkenarı dikdörtgene çevirebi-
men en çok hangi öğretim yoluna yer vermiş-
lir misin? Nasıl çevirebiliriz? (Bir süre bekler) Evet
tir?
Kübra sen cevap verebilir misin?
Kübra: Sol taraftaki üçgeni sağ tarafa taşırız.
(Bir süre bekler.) Evet Çiğdem, sen tahtada göste-
A) Sunuş yoluyla öğretim
B) Sınıf tartışması
Öğretmen: Kenar uzunluklarını isimlendirir misiniz?
Yukarıdaki ders uygulaması içerisindeki öğret-
C) Buluş yoluyla öğretim
D) Problem çözme
E)
Örnek olay
2001 KMS
rebilir misin? Çiğdem tahtada aşağıdaki işlemi yapar.
h
a
3.
h
Bu örnekte öğretmen aşağıdaki önerilerden
hangisini yapsaydı kalıcı olmayan daha az etkili
öğrenmeler olurdu?
a
A) Paralelkenarın alanının nasıl bulunacağı öğrencilere önceden söylenebilir.
B) Öğrencilerin tahtaya gelmesi yerine oturdukla-
Öğretmen: Bu dikdörtgenin alanını nasıl buluruz?
rı yerden konuşmaları istenebilir.
Hatırlayın (Bir süre bekler.) Evet Yasemin sen ce-
C) Cevap verebilmeleri için öğrencilere zaman ta-
vaplayabilir misin?
nınabilir.
Yasemin: Taban uzunluğu ile yükseklik çarpılır.
D) Her öğrencinin, kağıttan paralelkenar kesip
Öğretmen: Demek ki paralelkenarın alanını taban
bunun üzerinde çalışması sağlanabilir.
uzunluğu ile yüksekliği çarparak bulabiliriz.
E)
Öğretmen: Paralelkenarın alanı taban uzunluğu ile
Her sorunun sınıftaki gönüllü öğrenciler tarafından ayrı ayrı yanıtlanması istenebilir.
yüksekliğin çarpımına eşittir.
2001 KMS
32
ÇIKMIŞ SORULAR
15. Hatice Öğretmen Türkçe dersinde “eylem” konusu-
17. Bir öğretmen, dersinin belli bir bölümünü soru –
nu anlatırken önce genel bilgileri aktarmış, konuyla
yanıt yöntemini kullanarak işlemektedir. Soruları
ilgili genel ilke ve kavramları anlatmış, daha sonra
sorduğunda bütün çabalarına karşın öğrencilerden
ayrıntılı bilgilerin üzerinde durmuştur.
yanıt alamamış ya da yanlış yanıtlar almıştır.
Hatice Öğretmen aşağıdaki öğretme yollarından
Bu durumda, öğretmenin aşağıdakilerden han-
veya yöntemlerinden hangisini kullanmıştır?
gisini yapması eğitsel olarak doğrudur?
A) Sunuş yoluyla
A) Öğrencilere ders içinde zaman vermesi ve ko-
B) Buluş yoluyla
nuyu kitaptan okumalarını istemesi
C) Araştırma yoluyla
B) Soru - yanıt yöntemi yerine sunuş ya da başka
D) Probleme dayalı
bir yöntemle dersi sürdürmesi
E) İş birliğine dayalı
C) Öğrencilerin derse hazırlanmadan gelmeleri2007 KPSS
nin nedenlerini araştırması
D) Öğrencilere gelecek ders konuyu çalışıp gelmelerini, kendilerinin sunuş yapacaklarını söylemesi
E)
Konuyu öğrencilerin çeşitli kaynaklardan araştırmalarını istemesi
2008 KPSS
16. Aşağıdakilerden hangisi, buluş yoluyla öğrenme yönteminden yararlanmaya çalışan bir öğretmenin, öğrencilerin derse aktif katılımlarını
sağlaması için yapması gereken davranışlardan
biri olamaz?
A) Sınıf içi etkinliklere katılan öğrencilerin olumlu
davranışlarını pekiştirmek
B) Öğrencilerin derse katılımlarını sağlayan öğretim yöntem ve teknikleri kullanmak
C) Sınıf içi etkinlikler esnasında öğrencilerin arasında dolaşarak onlara yardımcı olmak
D) Yanlış yapan öğrencilere doğru cevapları aktarmak
E)
Sözlü ve sözsüz uyaranlarla öğrencilerin derse
katılımlarını sağlamak
2007 KPSS
Çıkmış
Sorular
1
B
2
C
3
A
4
B
5
D
6
C
7
E
8
A
35
9
C
10
C
11
B
12
D
13
D
14
B
15 16 17
A D B
1. ANLATIM (SUNU)
Kullanımı
Anlatım Yöntemi Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Özellikleri
Yararları
Sınırlılıkları
2. TARTIŞMA
Kullanımı
Özellikleri
Yararları
Sınırlılıkları
Etkili Tartışmaların Planlanması ve Uygulanması Konusunda Alınacak Önlemler
Tartışma Çeşitleri (Tartışma Teknikleri)
Bütün Sınıfla Yapılan Tartışmalar (Büyük Grup Tartışması)
Küçük Grup Tartışma Teknikleri
• Münazara
• Sempozyum
• Panel
• Zıt Panel
• Kollegyum
• Forum
• Açık Oturum
• Beyin (Buluş) Fırtınası
• Çember
• Kısa Süreli Tartışma Grupları (Vızıltı Grupları)
• Fikir Taraması
• Seminer
• Workshop (Çalıştay Yöntemi)
3. ÖRNEK OLAY
Kullanımı
Özellikleri
Yararları
Sınırlılıkları
4. GÖSTERİP (ÖRNEĞİNİ GÖSTEREREK) YAPTIRMA
Kullanımı
Özellikleri
Yararları
Sınırlılıkları
37
5. PROBLEM ÇÖZME
Problem Çözme Aşamaları
Kullanımı
Özellikleri
Yararları
Sınırlılıkları
6. PROJE
Kullanımı
Özellikleri
Proje Yönteminde İzlenecek Adımlar
Yararları
Sınırlılıkları
7. BİREYSEL ÇALIŞMA
Kullanımı
Özellikleri
Yararları
Sınırlılıkları
38
ve tekniklerden yararlanmalıdır. Ayrıca tek bir yöntemle bütün konuların öğretimi de mümkün değildir. Farklı
düzeylerdeki hedef davranışların öğrenciye kazandırılması için farklı öğretim yolları uygundur. Bir derste uygulanacak öğretim stratejilerine ve yöntemlerine karar
verirken, dersin hedefleri ile birlikte öğretim yolunun kullanıldığı durumları, özellikleri, yararları ve sınırlılıkları
dikkate alınmalıdır.
ortalama
2
Öğretim stratejisi, yöntemi ve tekniğinin seçiminde, yukarıda sıralananlar kadar etkili olmasa da; dersin süresi,
dersin yapılacağı ortam ve bu ortamda bulunan olanaklar, öğretmenin yönteme yatkınlığı öğretim yöntem, teknik ve stratejisinin seçimini etkiler.
1. ANLATIM (SUNU)3-4
Öğretim yöntemi, hedefe ulaşmak ve bir konuyu öğret-
Öğretmenin olgu, bilgi ve ilkeleri sözel olarak sunma-
mek için izlenen en kısa yoldur. Başka bir ifadeyle he-
sı ile gerçekleşen bir yöntemdir. Öğretenden öğrenene
defe ulaşmak için ve bir konuyu öğretmek için seçilen
doğru tek yönlü aktarım söz konusudur. Öğrenci dinleyi-
düzenli yoldur. Öğretmende bulunması gereken meslek
temlerini etkili olarak kullanabilmesidir. Öğretmenler
öğrenme-öğretme sürecinde farklı etkinliklere ve yöntemlere yer vermelidir. Öğretmen tüm öğrencilere, tüm
konuların öğretilmesinde ve farklı alan ve düzeylerdeki
tüm hedeflere ulaşmada tek bir yöntemle başarılı olamaz. Yani öğretmenin farklı yöntemleri kullanmasını ge-
ci ve seyircidir yani öğretim sürecinde pasiftir. Öğrenciİ h t i y a ç Ya y ı n c ı l ı k
bilgisi konusundaki niteliklerden birisi de öğretim yön-
rektiren nedenler vardır.
ler öğretmenin sunduklarını not alabilir. Öğretmenin tamamen etkin ve merkezde olduğu bu yöntemde öğrenci
adına bir katılım yoktur. Bilgilerin kısa sürede gruba
sunulmasını sağlayan anlatım yönteminde, öğrencilerin
öğrenme isteklerinin yönlendirilmesi yerine yeni öğrencinin öğrenme güdüsünün devamı öğretmenin yaptığı
açıklamalarla sağlanabilir.
ANLATIM:
Öğretmen anlatır,
Farklı öğretim yolunun seçilmesini gerektiren ve etkileyen başlıca nedenler şunlardır:
 Hedef
 Konu
öğrenciler dinler.
 Öğrenci
Anlatım yönteminde, öğretmen öğretimin merkezinde
Öğretim hedeflerine, uygun öğretim yolları seçilerek
ulaşılabilir. En uygun öğretim yolu ile hedefe ulaşılabilir.
Her öğrencinin aynı yöntemle öğrenmesi mümkün olmadığı gibi her yöntem her öğrencinin ilgisini çekmeyebilir. Böyle bir durumda öğretmen; farklı strateji, yöntem
yer alır, öğrenciler ise pasiftir.
Kamp , J. E.,Massion, G. R., Ross, S. M. (1998) Designing Effective
İnstcustion. Second Edition. Psentice Holl, İng. 140-142
3
4
Cole, P. G. ve Chan, L. K. S. (1994). Teaching Principles and Practice. Hall of Australia Pty Ltd.
39
TARTIŞMA TEKNİKLERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
TARTIŞMA TEKNİĞİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
Münazara
 İki grup vardır. Amaçları “Düşünceyi yanlış da olsa savunmak ve kazanmaktır.”
 Grup, 3-5 kişiden oluşur. İlgi çekici bir konuyu kendi aralarında dinleyici karşısında tartışırlar.
Panel
Forum
Kollegyum
Zıt Panel
Sempozyum
Beyin Fırtınası
 Konunun bilimsel olmasına gerek yoktur.
 Dinleyici grubun uzman gruba soru sorması, uzmanların bu soruları yanıtlamasıyla gerçekleşen bir tekniktir.
 Panelden farklı olarak dinleyiciler panelistlere doğrudan sorular sorabilirler, kendi görüşlerini açıklayabilirler.
 Panele benzer. İki grup vardır, bunlardan biri soru soran; diğeri uzmanların oluşturduğu
cevap veren gruptur.
 Konu tekrarı, gözden geçirme, yeni fikirleri ortaya çıkarma, öğrencilerin ilgisini çekme amacıyla uygulanır.
 Soru soran ve cevap verenler olmak üzere sınıf ikiye ayrılır.
 Belli bir alanda her oturumda uzman 3-5 konuşmacının katıldığı grup tartışması tekniğidir.
Konu bilimsel nitelikli olmak zorundadır, konuşmalar konferans havasında geçer.
 Sempozyum, ciddi bir ön hazırlığı gerektirir.
 Ulusal ve uluslararası düzeyde katılımcılarla gerçekleştirilir.
 Değerlendirme ve sınırlama olmaksızın, bir soruna mümkün olduğunca çok sayıda çözüm
yolları elde etmeyi amaçlar.
 Yaratıcılık ve hayal gücü kullanılır. Orijinal fikirler ortaya çıkarılmaya çalışılır.
 Dersin başında ve sonunda kullanılır. Oyun tarzı öğretim tekniğidir.
Çember
 Öğrenciler sınıfın ortasında çember biçiminde sıralanır.
Açık Oturum
 Konuyla ilgili soru sorulur ve her öğrenci bir- iki cümleyi geçmeyecek şekilde görüşlerini
açıklar. Bir sonraki öğrenci aynı soruyla ilgili görüşlerini açıklar.
 Toplumu yakından ilgilendiren güncel bir konunun değişik görüşlerdeki kişiler tarafından
izleyiciler önünde tartışılmasıdır.
Vızıltı
 Açık oturumun amacı bir sonuca ulaşmak değil, bilgilendirmektir.
 Küçük gruplar konuyu kendi aralarında tartıştıktan sonra diğer gruplarla birlikte tartışma
yapılır.
Konferans
Seminer
Brifing
Fikir Taraması
Workshop
 Gruplardaki kişi sayısı ve tartışma süresine göre grup isimlendirilir.
 Bilim ve sanat konularında uzman kimselerin, dinleyicileri bilgilendirmek için yaptıkları konuşmalardır.
 Bilimsel bir düşünceyi, akademik bir konuyu, orijinal bir görüşü anlatmak, bir tezi savunmak
konferansın en belirgin amacıdır.
 Öğrencilerin yapmış olduğu bilimsel çalışmaları dinleyiciler karşısında sunmalarıdır. Daha
çok küçük araştırma ve ödevleri içerir.
 Günlük yaşamda astın üste bilgi vermesiyle gerçekleşen brifing; bir konunun ayrıntılarının,
hazırlıklı öğrenci tarafından sınıftaki diğer öğrencilere sunulması ile gerçekleşir.
 Dersin herhangi bir noktasında, sınıfa canlılık getirmek için herhangi bir konuda öğrencilerin fikirlerinin alındığı kısa süreli bir etkinliktir.
 Küçük bir grubun, belli bir yerde kısa bir sürede toplanarak belli konular üzerinde çalışarak,
tartışarak problemlere çözüm ürettikleri veya ortak kararlar aldıkları bir tekniktir.
47
ÖĞRETİM YÖNTEMLERi
ANLATIM (SUNU/ANLATMA)
YÖNTEM
KULLANIMI
ÖZELLİKLERİ
 Daha çok sunuş yoluyla öğretim stratejisinde
 Öğretmen merkezlidir.
 Derse giriş yaparken
 Aynı anda çok sayıda kişiye bilgi aktarır.
 Konuyla ilgili bilgiyi aktarırken
 Dinleyenler konuyla ilgili organize görüş kazanır.
 Bilgi düzeyindeki davranışların kazandırılmasında
 Öğrencilere kısa zamanda çok bilgi verir.
 Soyut konuların işlenmesinde
 Öğrencilere dinleme alışkanlığı kazandırır, not alma
becerilerini geliştirir.
 Yeni bir konuya giriş yaparken
 Dersin bitiminde özetleme yaparken
 Ders ya da konuya ilgi çekmek isterken
 Öğrenciler küçük grup ya da bireysel etkinliklere başlamadan önce ortak
altyapı ve temel bilgileri sunarken
 Buluş yoluyla öğretim stratejisinin kullanımında
 Öğretmen-öğrenci etkileşimi söz konusudur.
 Kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında
 Öğrencilere geçmiş yaşantılarından örnekler vermesi için imkan sağlar.
TARTIŞMA
 Bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye yöneltmede
 Öğrencilerin bir konu üzerinde kendi düşüncelerini
söylemesi ve yorum yapmasını sağlar.
 İyi anlaşılmayan noktaları açıklamada
 Verilen bilgileri pekiştirmede
 Analiz, sentez ve değerlendirme gücü kazandırır.
 Daha çok bir konunun kavranması aşamasında
 Karşılıklı olarak görüşler ortaya konurken
ÖRNEK OLAY
 Bir problemin çözüm yollarını ararken ve değerlendirme çalışmaları yaparken
 Daha çok buluş yoluyla öğretme yaklaşımında ve kavrama düzeyindeki
davranışların kazandırılmasında
 Gerçek hayatta karşılaşılan bir olay, durum ya da konunun içindeki problemlerin sınıf ortamında tartışılarak çözülmesi yoluyla öğrenimin sağlanması önemli görüldüğünde
 Görüşlerin incelenmesini ve önce öğretilenlerle ilgi
kurmayı sağlar.
 Dinleme alışkanlığı kazandırır.
 Öğrenci merkezlidir.
 Öğrenciler, bildiklerini ve kavradıklarını gerçek bir
durumda uygulama şansı bulurlar.
 Bir problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı
öğretir.
 Öğrencilere bir konuyu ya da beceriyi kazandırırken
ÇÖZME
PROJE
PROBLEM
GÖSTERİP YAPTIRMA
 Bir konuda uygulama yaptırırken
 Daha çok uygulama düzeyindeki davranışların ve psikomotor becerilerin
kazandırılmasında
 Öğrenciye ne yapılacağını söylemenin yetersiz kaldığı ayrıca nasıl yapılacağını da göstermenin gerekli olduğu durumlarda
 İşlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırılmasını gösterme ve açıklama öğretmen merkezli;
alıştırma ve uygulama yapma işlemi öğrenci merkezlidir.
 Bir işlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırılmasını önce gösterip
açıklama; sonra da öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırırken
 Daha çok devinişsel (psikomotor) becerilerin kazandırılmasında etkilidir.
 Bir konuya ilişkin bilgilerin beceriye dönüştürülmesi için gerekli uygulamaların yapılması aşamasında
 Yaparak yaşayarak öğrenme temellidir.
 Araştırma yoluyla ve buluş yoluyla öğretim yaklaşımlarında
 Bilişsel alanın uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeyindeki (üst
düzey) davranışların kazandırılmasında
 Öğrencide ilgi ve güdülenmeyi artırır.
 Bir problemin çözümünde, genelleme ve sentez yapmada
 Bilimsel yöntemi kullanmayı öğretir ve bilimsel tutumu kazandırır.
 Araştırma yoluyla öğretimde ve üst düzey davranışların kazandırılmasında
 Sınıf içinde ve dışında yürütülür.
 Bir konunun öğretiminde doğrudan bir uygulama olarak değil ancak bu
öğretime destek amacıyla
 Öğrenciler bireysel ya da gruplar halinde kendi ilgi
ve isteklerine göre konu seçerler.
 Bireysel ve grupla öğrenmeye ve okul ile gerçek hayat arasında bağ kurulmasına önem verildiğinde
 Öğretmenin rehberliğinde serbest çalışmalar yapılır.
 Disiplinler arası çalışmalarda
 Araştırma, iş birliği içinde çalışma ve üst düzey düşünme becerilerini geliştirir.
 Süreç boyunca çalışmalar önemli görüldüğünde
 Daha kalıcı izli öğrenmeler gerçekleşir.
ÇALIŞMA
BİREYSEL
 Problem çözme sürecini ve bilimsel yöntemi kullanarak konular üzerinde çalışılır.
 Araştırma yoluyla öğretime uygun durumlarda
 Bilişsel alanın uygulama, analiz ve sentez basamaklarındaki davranışların
kazandırılmasında
 Öğrenci, yaparak ve yaşayarak öğrenir.
 Öğrenci kendi başına bir konuyu öğrenmek istediğinde veya kendi başına
çalışma yapmak istediğinde
 Bireyin konuyu yaparak yaşayarak öğrenmesinde
66
 Öğrenciler öğrenme durumlarını kendilerine göre
ayarlar.
 Öğretim, öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine uygun olarak gerçekleşir.
Test
3
4.
Güzel Sanatlar Fakültesinde öğretim görevlisi olan
Dilek Öğretmen, okulun Heykel Bölümü’ne yeni
kayıt yaptıran öğrencilerden heykel yapmalarını istemiş ancak öğrencilerin bu konuda çok başarısız
1.
olduklarını görmüştür.
Sunuş yoluyla öğretim stratejisini kullanmak is-
Dilek Öğretmen’in yaptığı hata aşağıdakilerden
teyen bir öğretmenin kullanabileceği en uygun
hangisidir?
öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Soru cevap
B) Anlatım
C) Problem çözme
D) Tartışma
A) Konuyu iyi anlatmamıştır.
B) Öğrencilerin hazırbulunuşluklarını göz ardı etmiştir.
E) Örnek olay
C) İletişimini sağlıklı kuramamıştır.
D) Öğrenciye çok kolay bir etkinlik vermiştir.
E)
5.
Öğrencilerde eleştirel düşünme becerilerini geliştirebilir. İyi uygulanması durumunda orta ve daha alt
düzeye sahip öğrenciler derse katılabilir. Öğrencilerin bir konu üzerinde düşüncelerini söylemelerini ve
yorum yapmalarını sağlar. İyi planlanmalı ve sorular dikkatli seçilmelidir.
Paragrafta sözü edilen öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
2005 yılında uygulamaya konulan yeni İlköğretim
programının tanıtımı için yapılan bir etkinlikte birinci
oturumda genel sunulara yer verilmiş, ikinci oturum-
2.
Öğrencilerin dikkatini toplayamamıştır.
da hayat bilgisi, üçüncü oturumda matematik, dördüncü oturumda fen ve teknoloji , beşinci oturumda
sosyal bilgiler dersleri ele alınmış, her oturumda o
konunun uzmanları dinleyicilere bilgi vermişlerdir.
Bu etkinlik aşağıda verilen yöntem ya da tekniklerden hangisine örnek gösterilebilir?
A) Problem çözme
B) Gösterip yaptırma
C) Tartışma
D) Anlatım
E) Proje
A) Anlatım
B) Gösterip yaptırma
C) Kollegyum
D) Sempozyum
E) Beyin fırtınası
6.
Bir öğretmen daha önceden belirlediği bir ders saatinde öğrencilerine bir motorun hangi aşamalarla
çalıştığını anlatmış sonra motoru kendisi çalıştırmış daha sonra da öğrencilerin çalıştırmasını sağ-
3.
lamıştır.
Öğretim yöntemi seçilirken ilk olarak göz önün-
Öğretmenin uyguladığı öğretim yöntemi/tekniği
de bulundurulması gereken nokta aşağıdakiler-
aşağıdakilerden hangisidir?
den hangisidir?
A) Öğretmen
B) Öğrenci
A) Proje yöntemi
B) Bireysel çalışma
C) Aile
D) Sosyal durum
C) Örnek olay
D) Problem çözme
E) Gösterip yaptırma
E) Fiziksel koşullar
67
Test
3
28. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi, problem çöz-
30. İlköğretim birinci kademede yeni derse giren Hüs-
me yönteminin en belirgin sınırlılıklarından birisidir?
nü Öğretmen, öğrencilerin ön bilgi ve becerilerinin,
yeterli olmadığını hazırbulunuşluk düzeylerinin çok
düşük olduğunu görmüştür.
A) Dönüt olmadığı için yanlış öğrenmeler engellenemez.
Hüsnü Öğretmen’in bu durumda kullanabilece-
B) Hedeften sapma gözlenebilir.
ği en etkili öğretim stratejisi ve öğretim yöntemi
C) Ortam gerilebilir.
D) İlgi ve dikkat kısa sürede dağılabilir.
E)
A) Buluş - Deney
Öğrenci pasiftir.
B) Araştırma-inceleme - Anlatım
C) Buluş - Proje
D) Sunuş - Anlatım
29. Aşağıdaki öğretim yöntem ve tekniklerinden
hangisi öğrencinin üst düzey davranışları ve
E)
31. Kısmen işlenmiş, ancak tam anlamıyla açıklığa kavuşmamış konuların işlenmesi için en uygun öğretim yöntemidir.
becerileri kazanması açısından diğerlerine göre
Sözü edilen öğretim yöntemi aşağıdakilerden
daha az etkilidir?
hangisidir?
A) Proje
B) Örnek olay
C) Tartışma
A) Proje
B) Problem çözme
C) Anlatım
D) Bireysel çalışma
E) Tartışma
D) Araştırma yoluyla öğretim
E)
Sunuş - Problem çözme
Problem çözme
Test 3
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
B
C
B
B
D
E
D
A
B
C
D
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
A
B
A
D
C
E
D
E
E
C
B
E
28
B
71
13
B
29
C
14
E
30
D
15
B
31
E
16
C
ÇIKMIŞ SORULAR
4.
Sosyal sorunları sınıf ortamına getirerek bu sorunlara çözüm yolları arayan bir öğretmen; bir başkan
ÇIKMIŞ SORULAR
ve beş konuşmacıdan oluşan bir ekip oluşturarak
konunun farklı yönlerine önceden hazırlanılıp sınıf-
1.
ta tartışmalarını istemiştir.
Öğrencilerinin sınıf ortamında bildikleri konular
Öğretmenin kullandığı öğretim tekniği aşağıda-
üzerinde kısa konuşmalar yapmasını isteyen
kilerden hangisidir?
öğretmenin ulaşmak istediği temel amaç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Söz dağarcığını zenginleştirmek
B) Tartışma kurallarını öğretmek
A) Brifing
B) Kollegyum
C) Sempozyum
D) Çember tartışma
E) Panel
C) Yaşantıların paylaşılmasını sağlamak
2001 KMS
D) Sözlü anlatım becerisini geliştirmek
E)
Öğrencilerin heyecanla baş edebilmesini sağ-
5.
lamak
Engelleyen Unsurlar” konusunu işlerken sınıfı dör-
2001 KMS
2.
derli ya da beşerli gruplara ayırmış ve bu unsurlardan birini inceleyerek bu sorunların çözümü için
Bir öğretmen gerçek yaşamda karşılaşılan prob-
öneriler getirmelerini istemiştir. Gruplara, seçtikleri
lemleri sınıf ortamına getirip tartışma ortamı açarak
ya çalışmaktadır.
Bu öğretmenin kullandığı öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gösteri yöntemi
B) Problem çözme yöntemi
unsurları ve çözüm önerilerini kazandırırken sergi,
drama, gazete, pano gibi çalışmalar yapma yoluna
öğrencilerle birlikte probleme çözüm yolları bulma-
gidebileceklerini söylemiş; çalışmaları hem bireysel
hem de grubun ortak çalışmalarına bakarak değerlendirebileceğini belirtmiştir.
Öğretmen aşağıdaki hangi öğretme yaklaşımını
kullanmaktadır?
C) Soru-yanıt yöntemi
A) Gözlem yoluyla öğrenme
D) Proje yöntemi
E)
Bir öğretmen vatandaşlık dersinde “İnsan Haklarını
B) Proje temelli öğrenme
Örnek olay yöntemi
C) Yaratıcı drama
2001 KMS
D) Benzetim yoluyla öğrenme
E)
Yansıtıcı düşünme
2001 KMS
3.
Öğretmen, aşağıdaki yöntemlerden hangisini
6.
uzun süre kullanırsa, öğrencilerin öğretme-
sinde, aşağıdaki öğretim yöntemlerinden han-
öğrenme sürecine etkin katılımını sağlayamaz?
gisinin en etkili olması beklenir?
A) Soru-yanıt yöntemi
A) Anlatım
B) Rol oynama yöntemi
B) Örneğini göstererek yaptırma
C) Problem çözme yöntemi
C) Örnek olay incelemesi
D) Buluş yöntemi
E)
Psikomotor (devinişsel) becerilerin öğretilme-
D) Soru-cevap
Anlatım yöntemi
E)
2001 KMS
Küçük grup tartışması
2002 KPSS
72
ÇIKMIŞ SORULAR
27. Bir öğretmen, dersinin belli bir bölümünü soru -
29. Örnek olay yöntemi ya da tekniği, yaşanmış, ya-
yanıt yöntemini kullanarak işlemektedir. Soruları
şanma olasılığı bulunan, sorun niteliği taşıyan
sorduğunda bütün çabalarına karşın öğrencilerden
olaylara öğrenci katılımıyla çözüm yolları üretme
yanıt alamamış ya da yanlış yanıtlar almıştır.
temeline dayanır. Öğrencilerin eleştirel düşünme,
sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey beceri-
Bu durumda, öğretmenin aşağıdakilerden han-
ler geliştirmelerini kolaylaştırır.
gisini yapması eğitsel olarak doğrudur?
Bu açıklama çerçevesinde; öğrencilere sunulacak örnek olayın taşıması gereken en önemli
A) Öğrencilere ders içinde zaman vermesi ve konuyu kitaptan okumalarını istemesi
özellik aşağıdakilerden hangisidir?
B) Soru - yanıt yöntemi yerine sunuş ya da başka
bir yöntemle dersi sürdürmesi
A) Öğretmenin yaşadığı bir sorun olması
B) Öğrencilere sorunla ilgili gözlem yapma olana-
C) Öğrencilerin derse hazırlanmadan gelmeleri-
ğı sunması
nin nedenlerini araştırması
C) Öğrencilerin örnek olaydaki sorunu çözebilme-
D) Öğrencilere gelecek ders konuyu çalışıp gel-
leri için kaynaklara ulaşmalarına olanak tanı-
melerini, kendilerinin sunuş yapacaklarını söy-
ması
lemesi
D) Öğretmenin öğrencilerle ve öğrencilerin birbir-
E) Konuyu öğrencilerin çeşitli kaynaklardan araş-
leriyle etkileşimine olanak tanıması
tırmalarını istemesi
E) Farklı çözümler önerilecek türden bir sorun ol-
28. Öğrenci merkezli bir yöntemdir. Öğrencilerde iş birliği, yaratıcılık, başlanmış bir işe katkı getirme ya da
işi bitirme, katılımdan keyif alma, kurallara uyma,
iletişim becerisi geliştirme, özel yetenekleri ortaya
2008 KPSS
ması
2008 KPSS
30. Belirli bir sorunun ya da durumun olası nedenlerini
belirlemek için kullanılan, çalışma grubunun sorunun içeriğine odaklanmasını sağlayan ve ayrıntılı
bir neden - sonuç ilişkisi çıkarmayı hedefleyen bir
uygulamadır. Uygulama yapılmadan önce sorun
çıkarma ve üretme özelliklerini geliştirir. Çekingen
ifadesi bir kutucuğun içerisine yazılır. Sorunun te-
öğrencilerin sürece aktif olarak katılmalarını sağ-
mel nedenleri de yazıldıktan sonra her biri için “Bu
lar.
neden oluştu?” sorusu sorulur ve yanıtlar ana ne-
Özellikleri sıralanan bu yöntem ya da teknik
denlerin alt nedenleri olarak yapılandırılır.
Yukarıda açıklanan uygulama aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İstasyon
B) Rol oynama
A) Neden - sonuç ilişkisi kurma
C) Yaratıcı drama
B) Balık kılçığı diyagramı
D) Kaynak kişiden yararlanma
C) Güç alanı analizi
E) Görüş geliştirme
D) Adım adım sorun çözme
2008 KPSS
E)
Sorunu dallarına ayırma
2008 KPSS
Çıkmış
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Sorular
D
E
E
E
B
B
E
E
B
E
D
E
C
C
76
C
E
B
D
B
B
E
B
E
E
D
D
B
A
E
B
1. BEYİN FIRTINASI
Serbest Çağrışım
Fikir Taraması
Listeleme
2. GÖRÜŞ GELİŞTİRME
3. ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME
4. GÖSTERİ (GÖSTERİM/DEMONSTRASYON)
5. SORU-CEVAP
6. ROL (OYNAMA) YAPMA
7. DRAMA
8. BENZETİM (SİMÜLASYON/BENZETİŞİM)
Analoji
9. MİKRO ÖĞRETİM
10. EĞİTSEL OYUN
11. DENEY VE LABAROTUVAR
12. İSTASYON
13. KONUŞMA HALKASI
14. SOKRAT TARTIŞMASI
Sokrat Semineri
15. ALTI AYAKKABILI UYGULAMA
16. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Dönüşümlü Günlük Çalışmalar
Planlı Grup Çalışmaları
Beceri Geliştirme Çalışmaları
Düzey Geliştirme Çalışmaları
Akran Grupları Tekniği
77
2008 KPPS
ortalama
2-3
SORU...
Öğrencilerinin yaratıcılığını ve problem çözme
becerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmen, öğretim sürecinde aşağıdaki uygulamalardan hangisine özellikle yer vermelidir?
Öğretim tekniği, öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi ya da öğretim hedeflerine ulaşmak için seçiolarak tanımlanabilir. Zaman zaman öğretim yöntemi
olarak da isimlendirilen öğretim teknikleri aşağıda işlenmiştir.
1. BEYİN FIRTINASI30
Beyin fırtınası bir sorun çözme yolu ve bir tartışma çeşididir. Bu teknik, katılımcıların hayal güçlerini ve buna
len yöntemin uygulanmasında başvurulan yardımcı yol
dayalı olan yaratıcılıklarını kullanmayı gerektirir. Beyin
fırtınası bir cümleyle özetlenecek olursa; bireylerin yaratıcı düşüncelerini harekete geçirerek çok sayıda fikri, bir
grup insandan kısa sürede toplamaktır.
30
79
A) Çok farklı kaynaklardan yararlanarak elde ettiği
bilgileri “anlatım” yöntemiyle aktarma
B) Öğrencilere iyi yapılandırılmış, sınırları iyi belirlenmiş “ödevler” verme
C) Dersin konusuna uygun “benzetim” yöntemini
kullanma
D) Uygun fırsatlar yaratarak sık sık “beyin fırtınası”
tekniğini uygulama
E) İçinde çelişkiler olan konuları “görüş geliştirme”
ve “münazara” yöntemlerini uygulayarak tartıştırma
ÇÖZÜM...
Öğrencilerinin yaratıcılığını ve problem çözme becerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmen, öğretim sürecinde beyin fırtınası uygulamasına öncelik vermelidir.
Hem problem çözme hem de hayal gücüne dayalı
yaratıcı düşünme becerisi ifadeleri bir arada kullanıldığında ilk akla gelmesi gereken yöntem ya da teknik
beyin fırtınasıdır. Çünkü o bir problem çözme yoludur.
O bir tartışma çeşididir. O hayal gücünü ve yaratıcılığı geliştiren bir tekniktir. Beyin fırtınası, bir probleme yaratıcı çözümler bulmak ve yaratıcı düşünmeyi
geliştirmek amacıyla, rahat bir ortamda, görüşlerin
toplanmasıdır. Bu nedenle, öğrencilerinin yaratıcılığını ve problem çözme becerilerini geliştirmek isteyen
bir öğretmen uygun fırsatlar yaratarak sık sık “beyin
fırtınası” tekniğini uygulamalıdır.
CEVAP: D
Kullanımı
Başlıca Aşamaları
Beyin fırtınası yapılacak çalışma grubunun 6 kişiden
az, 12 kişiden çok olmaması beklenir diyen kaynaklarda iyi bir beyin fırtınası yöneticisi, 60 kişilik gruplarda
bile başarılı bir beyin fırtınası yapabilir ifadesi yer alır.
Yani öğretmen iyi bir yönetici ise kalabalık sınıflarda da
kullanılabilir. Katılımcıların yaratıcı fikirler üretmelerini
engellememek için kesinlikle oturumlara izleyici ya da
konuk alınmamalı ve süreç herhangi bir kayıt cihazına
kaydedilmemeli, görüşler toplanırken yönlendirme ve
değerlendirme yapılmamalıdır.
Serbest, neşeli ve rahat (hayal gücüne dayalı yaratıcı
görüşlerin üretilebileceği) bir ortam oluşturulması ve
olabildiğince çok fikir üretilmesi önemlidir. Beyin fırtınası bir sorun çözme yolu olduğu için, çözüme götürücü
alternatiflerin çok olması önemlidir. Fikirler söylendiği sırada eleştirme, değerlendirme ve yönlendirme yapılmamalıdır. Eğer bu yapılırsa yaratıcı görüşlerin söylenmesi
engellenecektir. Görüşlerin toplanması tamamlandığında değerlendirme yapılmalıdır. Değerlendirme, çözüm
1.
2001 KMS
SORU...
belirlenmeli ve görülebilecek bir yere yazılmalı,
2.
Süre sınırı belirlenmeli (bu süre esnek olmalı), bu
süre içinde herkesin görüş üretmesi ve görüşlerin
tahtaya yazılması sağlanmalı,
3.
Esnek olarak belirlenen süre bitince söylenenler analiz edilmeli, değerlendirilmeli ve sonuç çıkarılmalı,
4.
Sonuca ulaşılıp ulaşılmadığına göre tartışmalara
devam edilip edilmeyeceğine karar verilmelidir.
2006 KPSS
SORU...
Belgin Öğretmen öğrencilerinden, “Nasıl bir okul düşİ h t i y a ç Ya y ı n c ı l ı k
bulmak için yapılması gereken bir aşamadır.
Beyin fırtınasının amacı ya da sorunun ne olduğu
lerdiniz?” sorusuna karşılık olarak özgün ve yaratıcı
fikir, öneri ve değerlendirmeleri açıkça ve akıllarına ilk
geldiği şekilde söylemelerini ister. Öğretmen, öğrencilerin birbirlerinin söylediklerinden çağrışım yaparak
buldukları çok sayıda fikri tahtaya listeler ve dersine
bu şekilde devam eder.
Belgin Öğretmen, aşağıdaki yöntem veya tekniklerin hangisinden yararlanmaktadır?
Amacı, sorunlara çözüm getirmek, kısa sürede çok
sayıda fikir üretmek ve yaratıcılığı geliştirmektir.
A)
Yaratıcı drama
sidir?
B)
Örnek olay incelemesi
C)
Beyin fırtınası
A) Grupla öğretim
D)
Problem çözme
E)
Soru cevap
Açıklanan öğretim tekniği aşağıdakilerden hangi-
B) Beyin fırtınası
C) Güdümlü tartışma
D) Gösteri (demonstrasyon)
ÇÖZÜM...
E)
Bir problemin çözümünde kullanılması, hayal gücüne
Problem çözme
dayalı özgün ve yaratıcı fikirlerin serbest ve rahat bir
ÇÖZÜM...
ortamda söylenmesi, öğrencilerin birbirinin söyledik-
Beyin fırtınasının belirgin özellikleri vardır. Bunlar; bir
lerinden etkilenerek çağrışım yaparak fikir üretmesi
(ampul yakma), bu fikirlerin sayısının olabildiğince
tartışma ve sorun çözme yolu oluşu, kısa sürede çok
çok olması ve tahtaya yazılması beyin fırtınasının
sayıda hayal gücüne dayalı yaratıcı görüş üreterek
ayırt edici özellikleridir.
yaratıcılığı geliştirmesidir. Bu özellikler beyin fırtınasının ayırt edici özellikleridir.
CEVAP: C
CEVAP: B
80
Test
4
4.
anlatım yönteminden daha fazla yararlanılır?
1.
Aşağıdaki yöntem ve tekniklerden hangisinde
A) Beyin frtınası
B) Görüş geliştirme
lımcıların yaratıcı fikirler üretmesini engellememek
C) Gösteri
D) İstasyon
için oturuma kesinlikle izleyici ya da konuk alınma-
E) Konuşma halkası
Bu öğretim tekniğinin uygulanması sürecinde katı-
malı, tartışma kayıt cihazına kaydedilmemeli, yönlendirme ve değerlendirme yapılmamalıdır.
Sözü edilen öğretim tekniği aşağıdakilerden
5.
hangisidir?
Öğrencilerin psikomotor becerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmenin kullanabileceği en
doğru yöntem ya da teknikler aşağıdaki seçe-
A) Beyin fırtınası
neklerden hangisinde verilmiştir?
C) Altı şapkalı düşünme D) Gösteri
E) Soru cevap
A) Benzetim – Gösterip yaptırma
B) Mikro öğretim - Soru cevap
C) Beyin fırtınası - Soru cevap
Öğretim tekniği için kullanılacak en doğru tanım aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hedefe ulaşmak için seçilen en genel yoldur.
B) Öğretim yöntemini uygulamaya koyma biçimidir.
C) Hedefe ulaşmak için seçilen en kısa yoldur.
D) Hedefe ulaşmak için kullanılan soru ve araçE)
3.
D) Deney - Soru cevap
2.
E)
6.
Soru cevap - Benzetim
Öğrencilerinin etkili ve dikkatli dinleme yeteneklerini, öz güvenlerini, yaratıcılıklarını, dile
hakim olma ve sosyalleşme becerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmenin kullanabileceği
tır.
en etkili öğretim yöntemi veya tekniği aşağıda-
Dersin başında verilen ipuçlarıdır.
A) Mikro öğretim
B) Drama
Bir öğretmen dersinde öğrencilerine dönerek sizce
C) Benzetim
D) Deney
nükleer santrallerin sayısı arttırılmalı mı? şeklinde
E) Beyin fırtınası
bir soru yöneltmiş, bu düşünceye ne düzeyde katıldıklarını belirlemek üzere öğrencilere teker teker
söz vererek görüşlerini almıştır. Bu etkinlik, öğren-
7.
cilerin kendi düşüncelerini değiştirebilmelerini ve
Benzetim tekniğinin uygulanmasında dikkat
edilecek en önemli nokta aşağıdakilerden han-
başkalarının görüşlerine saygıyı sağlamak için ya-
gisidir?
pılmıştır.
Öğretmenin kullandığı öğretim tekniği aşağıda-
A) Öğrenciyi güdülemek
B) Öğrenciye yaşamı öğretmek
A) Gösteri
B) Benzetim
C) Öğrencinin anlatım gücünü geliştirmek
C) Görüş geliştirme
D) Eğitsel oyun
D) Öğrenciyi eleştirel düşünmeye sevk etmek
E) Soru cevap
E)
107
Gerçeğine uygun ortam oluşturmak
Test
4
26. Yetişkinlerle rahat iletişim kuramayan çekingen
29. Bir durumu gerçekmiş gibi ele alıp, üzerinde
öğrencilerin, sosyal becerilerinin geliştirilmesinde
eğitici çalışmalar yapılmasına imkan tanıyan
öğrenme hızı ortalamanın altında olan öğrencilerin
öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
öğretiminde ve rehber olan öğrencinin öğrenmelerinin kalıcılığının sağlanmasında kullanılır.
A) Benzetim
B) Tartışma
Paragrafta sözü edilen öğretim tekniği aşağıda-
C) Gösteri
D) Örnek olay
A) Bireysel çalışma
B) Akran grupları
C) Benzetim
D) Drama
30. Ali öğretmen öğrencilerine soru sormuş, bir süre
beklemiş ve daha sonra istekli öğrencilerden biri-
E) Deney
ne söz hakkı vermiştir. Ancak öğrenci soruya yanlış
cevap vermiştir.
Aşağıdakilerden hangisinde Ali öğretmen bu
aşamadan sonra yapması gereken davranış
doğru olarak verilmiştir?
27. Yapay bir malzeme üzerinde yaraya dikiş atılmasını öğreten uzman doktor Yakup Bey gösterip yap-
A) Öğrenciye yeni bir soru sormalı
vazgeçmiştir.
B) Öğrenciyi sert bir şekilde ikaz etmeli
Doktor Yakup’un bu durumda kullanabileceği
alternatif öğretim yöntemi ya da tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Deney
B) Drama
C) Beyin fırtınası
D) Gösteri
tırma yönteminden çok zaman aldığı gerekçesiyle
C) Öğrenciye ipucu vermeli
D) Soruyu başka bir öğrenciye sormalı
E)
Öğrenciyi sınıftan atmalı
31. Aşağıdaki öğretim tekniklerinden hangisinde
kalıcılık ve etkin öğrenme diğerlerine göre daha
fazladır?
28. Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğretim
yaklaşımında kullanılan öğretim yöntem veya
A) Beyin fırtınası
C) Benzetim
D) Gösterim
E) Soru cevap
teknikleri arasında yer alır?
32. Aşağıdaki yöntem ya da tekniklerden hangisi iletişim becerilerin gelişmesine en az katkı sağlar?
A) Anlatım, örnek olay
B) Proje, soru cevap, anlatım
C) Beyin fırtınası, anlatım, proje
A) İstasyon
B) Deney
D) Proje, gösterim, anlatım
C) Konuşma halkası
D) Beyin fırtınası
E)
E) Drama
Örnek olay, beyin fırtınası, tartışma
Test 4
1
A
17
C
2
B
18
A
3
C
19
E
4
C
20
C
5
A
21
D
6
B
22
E
111
7
E
23
B
8
A
24
D
9
C
25
A
10
E
26
B
11
E
27
D
12
D
28
E
13
B
29
A
14
E
30
C
15
A
31
C
16
B
32
B
ÇIKMIŞ SORULAR
4.
Aşağıdakilerden hangisi beyin fırtınası tekniğinin başarıyla uygulanmasını engeller?
ÇIKMIŞ SORULAR
A) Düşüncelerde niceliğe önem verilmesi
1.
B) Düşüncelerin ifadesinde bireylerin yönlendirilmesi, görüşlerin düzenlenmesi
C) Düşüncelerin üretilmesine ve geliştirilmesine
önem verilmesi
D) Özendirici bir ortam oluşturularak katılımcıların
serbest konuşabilmelerinin sağlanması
E) Düşüncelerin ifadesi sırasında eleştirilerin önlenmesi, değerlendirmenin sonraya bırakılması
2002 KPSS
Amacı, sorunlara çözüm getirmek, kısa sürede çok
sayıda fikir üretmek ve yaratıcılığı geliştirmektir.
Açıklanan öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Grupla öğretim
B) Beyin fırtınası
C) Güdümlü tartışma
D) Gösteri (demonstrasyon)
E)
5.
Problem çözme
2001 KMS
Laboratuvarda deney yapacak bir öğretmenin,
deneye başlamadan önce öğrencileri ortaya çıkabilecek tehlikelere karşı uyarması aşağıdaki
hangi amaca hizmet eder?
A) Konuya ilgi çekme
B) Hazıroluşu sağlama
C) Konuya dikkat çekme
6.
D) Öğrenmeye güdüleme
E)
A) Gösteri için gerekli sürenin bir ders saatine sığıp sığmayacağını
B) Tekniğin öğrenci seviyesine uygun olup olmadığını
C) Gösterinin öğrencilerin ilgisini çekip çekmeyeceğini
D) Öğrencilerin gösteriyi nasıl izleyeceklerini
E) Gerekli araç-gereçlerin nereden sağlanacağını
2003 KPSS
2.
Güvenliği sağlama
2001 KMS
3.
Sınıf içi öğretim etkinliklerinde gösteri (demonstrasyon) tekniğinden yararlanmayı düşünen öğretmen öncelikle aşağıdakilerden hangisini göz
önünde bulundurmalıdır?
Öğretme-öğrenme sürecinde, eleştirme ve değerlendirme olmaksızın bir konu üzerindeki düşüncelerin dile getirilmesi esasına dayanır. Yaratıcı düşünmeyi geliştirmeye ve alternatif üretmeye yöneliktir.
Bu teknik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rol yapma
E) Soru-cevap
Öğretmen yetiştirmede kullanılan bu teknikte öğretmen adaylarının sınıfta sunduğu dersler videoya
kaydedilir. Bu kayıtlar tüm sınıfın katılımıyla gözden
B) Problem çözme
D) Tartışma
geçirilir, dönüt elde edilir ve bu yolla istenilen davranışların kazanımı sağlanır.
7.
Açıklanan teknik aşağıdakilerden hangisidir?
2003 KPSS
Aşağıdakilerden hangisi gösteri (demonstrasyon) tekniğinin faydalarından biridir?
A) Grupla öğretim
A) Göze ve kulağa seslenerek ilgi çekmesi
B) Rol yapma (drama)
B) Her türlü konuyu sunmayı kolaylaştırması
C) İşbirliğine dayalı öğretim
C) Kalabalık sınıflarda kolay uygulanması
D) Mikro öğretim
D) Sürenin dikkat düzeyine göre ayarlanabilmesi
E)
E)
Bireysel öğretim
Ön hazırlık gerektirmemesi
2003 KPSS
2002 KPSS
112
ÇIKMIŞ SORULAR
23. Başlıca amacı öğrencilerin olmayan yeni bir
25. Öğretim sürecinde “konuşma halkası” ve “rol
şey üretmelerini geliştirmek olan, öğrencilerin
oynama” yöntemlerini kullanan bir öğretmen,
kendilerini ifade etmelerinin yanı sıra sahip ol-
öğretim alanında belirlenmiş olan kazanımların
dukları bilgi ve yaşantıları üzerine hayal ettik-
(hedeflerin) yanı sıra öğrencilerinde aşağıdaki
leri dünyayı oluşturmalarına olanak sağlayan,
özelliklerin ya da yetilerin öncelikle hangisinin
bilgileri daha çok oyunla öğrenmelerine olanak
gelişmesini kolaylaştırmış olur?
veren öğretim yöntemi ya da tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ezber
B) Empati
C) Yaratıcılık
D) Tartışma E) Taklit
A) Örnek olay
B) Yaratıcı drama
C) Grupla öğrenme
D) İşbirlikli öğrenme
2008 KPSS
E) Öykü temelli öğrenme
24. Öğrencinin ilk denemeyi gerçek ortamda yapması
halinde riskler olduğunda ve öğrenciye temel becerileri kazandırmak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Öğretmenin anında dönüt, düzeltme ve pekişti-
2008 KPSS
reç vermesi, ortamın gerçeği temsil etmesi, ürünün
ve sürecin değerlendirilmesi başarıyla uygulanmasında önemlidir.
Yukarıda özellikleri anlatılan bu yöntem ya da
teknik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rol oynama
B) Eğitsel oyun
C) Gösterip yaptırma
D) Benzetim
E)
Deneme - yanılma ve uygulama
2008 KPSS
Çıkmış
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Sorular
B
E
D
B
B
C
A
C
E
D
A
C
D
C
C
B
D
B
D
E
D
E
B
D
B
116
1. GEZİ
2. GÖZLEM
3. GÖRÜŞME
4. ÖDEV
5. SERGİ
117
sıyla gezi yapılacak yer belirlenir, amaç ve yere göre
izin alınır. Amaç, yer ve izne göre gezi planı öğrencilerle
hazırlanır. Gezi, plana göre gerçekleştirilir ve sınıfta tartışılarak gezi değerlendirilir.
ortalama
Eğitsel gezi öğrencilere var olan olayları, süreçleri gerçek ortamda gözlemleme olanağını sağlar. İyi planlanmamış eğitsel geziler, öğrencilerde istenmeyen davranışlar oluşmasına neden olabilir. Eğitsel gezi, tarihi
yerler, fabrika, baraj, atölye, müze, sergi, otel, göl, dere,
yayla vb. yerlere yapılabilir. Bu tekniğin kullanımında
dikkat edilecek noktalar aşağıda sıralanmıştır.
1
SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ69
Sınıf dışında öğrenme sağlayan etkinlikler, öğrencinin
sosyalleşmesi ve topluma katılımını sağlar. Sınıf dışı
öğretim teknikleri öğrencilere önemli deneyimler kazanlumdaki bir sorunla ilgili araştırma yapma, proje hazırlama sosyalleşmeyi sağlayan etkinliklerdir. Öğrenciler,
bireysel olarak bu tür etkinliklerde bulunabilecekleri gibi
küçük gruplar halinde de çalışabilirler ya da ilgililer sınıf ortamına da getirilebilir. Öğrencinin sosyalleşmesini
sağlayan bu tür topluma katılım etkinlikleri öğrencilerin
gerçek dünyayı öğrenmesine de katkı sağlar.
dırabilir. Geziler, görüşme ve gözlemler, sergiler, top-
Sınıf dışı öğretim teknikleri; gezi, gözlem, görüşme,
Dikkat edilecek noktalar:
 Öğrenciye kazandırılacak davranışlar öğrencilerle
birlikte belirlenmelidir.
 Gezi yapılacak yer, bu hedef davranışlara göre önceden belirlenmelidir.
 İzinler alınmalı, gezi yapılacak yerde sorulacak sorular önceden belirlenmelidir.
 Öğrencilerle birlikte (hedefe ve belirlenen yere
göre) gezi planı hazırlanmalıdır.
 Gezi, plana göre yapılmalıdır.
 Geziden sonra, yapılan etkinlikler ve sonuçlar gezinin amaçları doğrultusunda sınıfta tartışılmalıdır.
Özellikleri



ödev ve sergi olmak üzere beş başlıkta ele alınmıştır.


1. GEZİ
Sınıfta işlenen konularla ilgili olarak yapılan planlı ziyaretlerdir. Sınıfta işlenen konuları öğrenciler için daha anlamlı
Öğrenci merkezlidir.
Görerek ve yaşayarak öğrenme temellidir.
İşlenen konunun gerçek durumu ile görülmesine
olanak tanır.
Ortam değişikliği gerektirir.
Öğrencilerle birlikte planlamayı, uygulamayı ve değerlendirmeyi gerektirir.
Yararları
ve keyifli hale getirmek için kullanılır.



Kullanımı

Öğrencileri gerçek durumlarla yüz yüze getirmede, bilgi-
Öğrencinin etkin katılımını sağladığı için kalıcı öğrenmeler gerçekleşebilir.
Öğrencinin ilgisini çektiği için öğrenme güdüsünün
artmasına katkı sağlar.
Sınıfta işlenen konuların anlamlı hale gelmesini
sağlar.
İlk elden somut yaşantılar sağlar.
leri gerçek kaynağından elde etmede kullanılır. Öğren-
Sınırlılıkları
cilerle birlikte gezinin amacı belirlenir daha sonra sıra-



Bilen, M. (2006). Planda Uygulamaya Öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık. 197-219
69
119
İzin gerektirdiği için yasal sorumluluk gerektirir.
Maliyetli ve masraflıdır.
Plana uymak zordur.
2. GÖZLEM
Yararları
Gerçek yaşamdaki olayların, nesnelerin, insanların bir
plan dahilinde izlenmesi ile gerçekleşen bir tekniktir.
Gözlem tekniği, öğrencilere inceleme olanağı tanırken
gözlem yapılan konuyu kavramayı da sağlar.

Öğrencilere bilgiyi elde etme ve yorumlama becerisi kazandırır.

Bilgiyi yapılandırmada temel beceriler kazandırır.

Deneyim kazandırır.
Sınırlılıkları

İyi bir hazırlık gerektirir.

İlk uygulamalarda etkili bir sonuç alınamayabilir.

Öğrencilere çok sık uygulama olanağı tanımak
güçtür.
3. GÖRÜŞME
Sınıfta işlenen konularla ilgili kişilerden sözel iletişim yoluyla doğrudan bilgi edinmek amacıyla kullanılır.
Kullanımı
Gözlem tekniği, bireysel ya da grupla uygulanabilir.
Gözlem, sınıfta işlenen ya da işlenecek olan bir olay ya
da durumla ilgili doğrudan bilgi edinmek istendiğinde
kullanılır. Gözlem tekniği kullanılırken dikkat edilecek
noktalar aşağıda sıralanmıştır.
Kullanımı



lardan elde ederek sözel iletişim yoluyla öğrenmeyi
sağlar. Bu teknik öğrencinin uzmanlarla dışarıda görüşmesiyle gerçekleşeceği gibi, sınıfa uzman getirerek
de gerçekleşebilir. Sınıfa uzman getirilerek gerçekleşen
görüşme tekniğine kaynak kişiden yararlanma ismi de
verilir. Görüşme tekniğinde amaçlar (hedefler) doğrultusunda sorulacak sorular ve bir zaman sınırı belirlen-
Dikkat edilecek noktalar:

Sınıfta işlenen konularla ilgili bilgileri genellikle uzman-
melidir.
Sistematik ve bir formatı (gözlem formu veya fişi)
olmalıdır. Gözleme başlamadan önce hedefler önceden belirlenmelidir. Öğrencilere gözlenecek durum ya da olay ile ilgili önceden bilgi verilmelidir.
Özellikleri
Farklı öğrenciler aynı durum ya da olayı gözlemeli,
sonuçlar karşılaştırılmalıdır.
Gözlemci, gözlemi yaparken doğal ortamı bozmamalı, böyle bir durum söz konusu olursa gözlem
gizli gerçekleştirilmelidir.
Gözlem sonuçları vakit kaybetmeden kaydedilmelidir.


İşiterek ve söyleyerek öğrenme temellidir.

Doğrudan bilgi edinme olanağı sağlar.

Farklı kişilerle ilişki kurmayı gerektirir.
Yararları
Özellikleri

Bilişsel ve duyuşsal özellikler kazandırır.

Farklı meslekleri tanıma olanağı da sağlar.

İletişim, ilişki kurma, kendine güven becerilerini geliştirir.


Görerek ve inceleyerek öğrenme temellidir.
Sınırlılıkları

Doğrudan bilgi edinmeye olanak tanır.


Öğrencilere olaylara derinlemesine bakmayı öğretir.
120
İletişim becerileri yüksek öğrencilerin dışındaki öğrencilerin katılımını sağlamak zordur.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİN TEMEL AMAÇLARI
Anlatım
Organize görüş kazandırmak, ortak altyapı oluşturmak ve öğretimde ekonomiklik sağlamak.
Tartışma
Düşünmeye ve konuşmaya yöneltmek, iyi anlaşılmayan noktaları açıklamak, verilen bilgileri pekiştirmek ve demokratik tutum kazandırmak.
Örnek olay
Konunun içindeki problemlerin tartışılarak çözülmesi yoluyla öğrenme, problem çözme becerisi kazandırmak ve
öğrenilen bilgilerin günlük yaşama aktarılmasını sağlamak.
Gösterip yaptırma
Bir konuya ilişkin bilgileri beceriye dönüştürmek, psikomotor beceriler kazandırmak ve yaparak yaşayarak öğrenme
sağlamak.
Problem çözme
Üst düzey bilişsel beceriler kazandırmak, bilimsel süreci öğretmek, problem çözme becerisi ve yaparak yaşarak
öğrenme sağlamak.
Proje
Disiplinler arası çalışma becerisi, üst düzey zihinsel beceriler ve bilimsel tutum kazandırmak, kişisel ve birlikte (grupla) çalışma becerilerini geliştirmek.
Bireysel çalışma
Beyin fırtınası
Öğrencinin kendi öğrenme stiline uygun ortamda öğrenmesini sağlamak.
Hayal gücünü, yaratıcılığı ve problem çözme becerilerini geliştirmek.
Görüş geliştirme
Eleştirel düşünmeyi, başka görüşlere saygıyı, ikna yeteneğini geliştirmek, görüşlerini değiştirebilme becerilerini kazandırmak.
Altı şapkalı
düşünme
Sistematik düşünme, farklı yönleri görme, düşünme ve doğru karar verme becerilerini geliştirmek.
Gösteri
Görerek de öğrenmeye olanak tanıyarak daha kalıcı öğrenmeler sağlamak, büyük gruplara kısa sürede çok bilgi
aktarmak ve uygulamaları göstermek.
Soru – Cevap
Düşünme ve konuşma alışkanlığı kazandırmak, karşılıklı etkileşim sürecini başlatmak, katılımı sağlamak, eksikleri
belirlemek.
Rol oynama
Görüşleri, duyguları anlamaya yardımcı olmak ve empati duygusunu geliştirmek.
Drama
Yaratıcılığı geliştirmek, öğrencilerin hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrenmelerini sağlamak.
Benzetim
Gerçeğinin tehlikeli veya imkansız olduğu durumlarda yapay ortamlar düzenleyerek öğrenciye deneyim kazandırmak ve öğrenmeyi soyutluktan kurtarmak.
Mikro öğretim
Deneyim kazandırmak, eleştirel ve yansıtıcı düşünme becerileri geliştirmek, özellikle öğretmen adaylarına hizmet
öncesi eğitimde uygulama yapma olanağı sağlamak.
Eğitsel oyun
Öğrenilen bilgileri pekiştirmek, bu bilgilerin rahat ve neşeli bir ortamda tekrarını sağlamak ve sınıf içi çalışmaları
monotonluktan kurtararak daha ilgi çekici hale getirmek.
Deney
Bilimsel bir gerçeği kanıtlamak veya öğrencilere göstermek.
İstasyon
Yarım bırakılan bir işi tamamlamak, önceden yapılan işleri ileri götürmek, etkinlik zenginliği sağlamak, bir ürün oraya
çıkarmayı öğretmek.
Konuşma halkası
Empati, iletişim, kendini ifade etme, farklı görüşlere saygı gösterme, duygularla düşünceleri ayırt etme becerilerini
kazandırmak.
Sokrat tartışması
Öğrencilerin eski bilgilerini kullanarak yeni bilgilere ulaşmasını sağlamak.
Sokrat semineri
Altı ayakkabılı
uygulama
İçeriği öğretmek, eleştirel düşünme ve tartışma becerileri kazandırmak.
Uygulama becerisi ve analitik düşünme yeteneği kazandırmak.
Bireyselleştirilmiş
Bireysel farklardan kaynaklanan eksiklikleri gidermek ve öğrenciye bireysel sorumluluk kazandırmak.
öğretim
Gezi
Gerçek ortamda öğrenmeyi sağlamak, çevreye karşı duyarlılık kazandırmak ve sosyalleşmeyi sağlamak.
Gözlem
İnceleme olanağı saylayarak doğrudan bilgi edinmeyi öğretmek.
Görüşme
Sözel iletişim yoluyla kişilerden bilgi toplamayı öğretmek.
Ödev
Tekrar, pekiştirme, tamamlama, genişletme, derse hazırlık ve değerlendirmeyi sağlamak.
Sergi
Öğrenme-öğretme sürecindeki etkinlikleri paylaşmayı, organize etmeyi, bir ürünü ortaya koymayı, grupla çalışmayı
öğretmek ve estetik özellikler kazandırmak.
123
Test
5
5.
SINIF DIŞI ÖĞRETİM
TEKNİKLERİ
1.
I.
Öğrenciye kazandırılacak davranışlar öğrencilerle birlikte belirlenmelidir.
II.
Hedefe ve gidilecek yere göre plan hazırlanmalıdır.
Yapılacak etkinliklere öğrencilerin katılımı öğrenmenin kalıcılığını artırır.
Bu açıklamaya göre, gezi tekniğinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Gezi planı ve kazandırılacak davranışlar öğrencilerle birlikte belirlenmelidir.
III. Plana göre uygulanarak gerçekleştirilmeli ve
sonrasında sınıfta tartışılarak değerlendirme
yapılmalıdır.
B) Gezi plana göre yapılmalıdır.
Aşamaları sıralan sınıf dışı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
D) Gezi yapılacak yer, hedef davranışlara göre
önceden belirlenmelidir.
C) İzinler alınmalı, gezi yapılacak yerde sorulacak
sorular önceden belirlenmelidir.
E)
A) Soru-cevap
B) Gezi
D) Sergi
E) Görüşme
C) Ödev
2.
3.
Kaynak kişiden yararlanma olarak da nitelendirilen sınıf dışı öğretim tekniği aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Gözlem
B) Gezi
D) Görüşme
E) Sergi
C) Anket
6.
Geziden sonra, yapılan etkinlikler ve sonuçlar
gezinin amaçları doğrultusunda sınıfta tartışılmalıdır.
Öğrencilerine grup bilinci ve grupla çalışma
alışkanlığı kazandırmak isteyen bir öğretmenin
kullanabileceği en etkili sınıf dışı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gözlem
B) Bireysel çalışma
C) Görüşme
D) Gezi
E) Sergi
7.
Sınıf dışı öğretim tekniklerinden “ödev”in verilme
amacı aşağıdakilerden hangisi olmamalıdır?
Ödev verirken öğretmenin bazı noktalara dikkat etmesi gerekir.
Aşağıdakilerden hangisi dikkat edilmesi gereken en önemli noktadır?
A) Öğrenciyi derse iyi hazırlamak
A) Eğitsel değer taşımalıdır.
B) Öğrenciye sorumluluk bilincini kazandırmak
B) Öğrencinin hobilerine dayanmalıdır.
C) Derste öğretilemeyen konuları yetiştirmek
C) Derste öğrenciler pekiştirilmelidir.
D) Bağımsız çalışma alışkanlığı kazandırmak
E)
4.
D) Ödevler bireysel verilmelidir.
Öğrencilerin öğrendiklerini pekiştirmek
E)
Bu tekniğe başlamadan önce hedefler belirlenir.
Bu teknikte durum ya da olay ile ilgili önceden bilgi
verilir. Bu durumu, olayı ya da kişiyi izleyerek bilgi
toplanılır ve öğrenme gerçekleştirilir.
8.
B) Ödev
D) Görüşme
E) Sergi
Öğrencinin yaratıcılığını, görev yapma bilincini,
kendini kontrol etme duygusunu geliştirir. Ayrıca
konuların tekrarını sağlar.
Özellikleri verilen sınıf dışı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
Paragrafta sözü edilen, sınıf dışı öğretim tekniği
A) Gezi
Bir rapor ile sonuçlanmalıdır.
A) Sosyal Etknilik
C) Gezi
E) Gözlem
C) Gözlem
125
B) Ödev
D) Görüşme
ÇIKMIŞ SORULAR
4.
ödevlerinin en çok hangi amaçla kullanıldığı
ÇIKMIŞ SORULAR
1.
görülmektedir?
A) Öğretmenin bireysel başarıları değerlendirme-
Aşağıdakilerden hangisi eğitsel gezilerin temel
sinin kolaylaştırılması
amacıdır?
B) Öğrencinin evdeki zamanını boşa geçirmemesinin sağlanması
A) Öğrenciler arasında yardımlaşmayı geliştir-
C) Öğrencilerin yardımlaşma duygularının gelişti-
mek
rilmesi
B) Boş zamanları değerlendirmek
D) Okulda kazanılan bilgi, beceri ve davranışların
C) İlk elden somut yaşantılar sağlamak
pekiştirilmesi
D) Öğrencilerin hazır oluş düzeyini yükseltmek
E)
Son yıllarda uygulamalara bakıldığında, ev
E)
Öğrencileri sınıf ortamının monotonluğundan
Öğrenmelere aile bireylerinin katkılarının sağlanması
kurtarmak
2003 KPSS
2001 KMS
Öğrencilere ödev verirken öğretmenin dikkat
edeceği en önemli nokta aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bireysel olarak yapılabilmesi
B) Eğitsel değer taşıması
C) Uzun zaman almaması
D) Konusunun yakın çevreyle bağlantılı olması
E)
2.
Bilgi toplamayı gerektirmesi
2001 KMS
3.
Öğrencilere verilen proje ve ev ödevlerinin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öğrencilerin hazırbulunuşluklarını yükseltmek
B) Konuların tekrarını sağlamak
C) Öğrencilere boş zamanlarını değerlendirme
alışkanlığı kazandırmak
D) Öğrencilere bağımsız çalışma alışkanlığı kazandırmak
E)
Konuların günlük yaşamla bütünleşmesini
sağlamak
Çıkmış
2002 KPSS
Sorular
127
1
C
2
B
3
D
4
D
ÖĞRENME-ÖĞRETME MODELLERİ-YAKLAŞIMLARI-STİLLERİ
ÖĞRENME–ÖĞRETME MODELLERİ–YAKLAŞIMLARI-STİLLERİ
1. TAM ÖĞRENME
2. PROGRAMLI ÖĞRENME/ÖĞRETİM
3. BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM
3.1 Bilgisayar Destekli Öğretimin Yararları
Öğrenme Hızı
Katılımcı Öğrenme (Etkin Katılım)
Öğretim Etkinliklerinin Çeşitliliği
Öğrenci Performansının İzlenebilmesi
Zamandan ve Ortamdan Bağımsızlık
4. YAPILANDIRMACILIK
(KURMACILIK / İNŞACILIK / OLUŞTURMACILIK / CONSTRUCTİVİSM)
5. İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME / ÖĞRETİM
6. ANLAMLI ÖĞRENME
7. ÇOKLU ZEKA
7.1 Sözel / Dilsel Zeka
7.2 Mantıksal / Matematiksel Zeka
7.3 Görsel-Uzamsal (Mekansal) Zeka
7.4 Müziksel / Ritmik Zeka
7.5 Bedensel / Kinetik Zeka
7.6 Kişilerarası / Sosyal Zeka
7.7 Öze Dönük / İçsel Zeka
7.8 Doğa Zekası
8. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM SİSTEMİ (KELLER PLANI)
9. GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ
10. CARROLL’UN OKULDA ÖĞRENME MODELİ
11. GLASER’İN TEMEL ÖĞRETME MODELİ
12. SLAVİN’İN ETKİLİ ÖĞRETİM MODELİ
13. MODEL ALARAK ÖĞRENME
14. YAŞANTISAL ÖĞRENME/YAŞANTI TEMELLİ ÖĞRENME
15. DUNN’IN ÖĞRENME STİLİ MODELİ
16. GREGORC’UN ÖĞRENME STİLİ (GREGORC’UN KAYNAŞTIRMA YETENEĞİ) MODELİ
129
Değişkenleri
Tam öğrenmede istenen öğrenme ürünlerine ulaşmak,
öğrenci niteliklerinin istenen düzeyde olmasına ve öğre-
tim hizmetlerinin niteliğinin yüksek olmasına bağlıdır.
ortalama

7-8
Öğrenci niteliği: Bilişsel giriş davranışları ve duyuşsal giriş özellikleri olarak iki başlıkta incelenir.
●
Bilişsel giriş davranışları: Bilişsel alan düzeyi,
hazırbulunuşluk düzeyi, öğrenme stilleri
●
Duyuşsal giriş özellikleri: Derse karşı ilgi, okula karşı tutum, öğretmene karşı tutum, kendi
ile ilgili tutumları

Öğretim hizmetlerinin niteliği: Kaliteli öğretim için
ipucu, pekiştireç, katılım, dönüt-düzeltme değişkenleri
ÖĞRENME–ÖĞRETME
MODELLERİ–YAKLAŞIMLARI

Öğrenme ürünleri: Bilişsel başarı, öğrenme hızı,
değişen duyuşsal özellikler ve beceriler
1. TAM ÖĞRENME70
Tam Öğrenme Modelinin Değişkenleri
Bilgilerin tamamının, öğrencilerin tamamı tarafından
yaklaşımı tam öğrenmedir.
Bloom tarafından ortaya atılan tam öğrenme modeli,
okuldaki başarıyı %90’a çıkaran bir öğretim sürecini gerektirir. (Alt limit %70) Tam öğrenme modeline göre, işin
başında olumlu öğrenme koşulları sağlanmış ise her-
okulda öğrenebileceğini savunan öğrenme-öğretme
Öğretim Hizmetinin
Öğrenci Nitelikleri
hangi bir kişinin öğrenebileceği her şeyi herkes okulda
öğrenebilir71.
Niteliği
(Kaliteli Öğretim)
Bilişsel giriş
Duyuşsal
davranışları
giriş özel-
(bilgi, beceri,
likleri
yeterlik)
(ilgi, istek,
Bilişsel alan
tutum,
düzeyi,
akademik
hazırbulunuş- benlik)
luk düzeyi,
Derse karşı
öğrenme
ilgi, okula
stilleri
karşı tutum,
Öğrenme
Ürünleri
 İpucu (işaret ve  Bilişsel
göndermeler)
ba-
şarı
(pe-  Öğrenme hızı
 Değişen dukiştirme aracı)
 Pekiştireç
 Dönüt (geri bildirim/aydınlatıcı
yankı)
 Düzeltme (dönütün genişletilmiş
yuşsal
özel-
likler ve beceriler
 Öğrenme çeşidi ve düzeyi
hali)
Tam Öğrenmenin Temel Dayanağı
öğretmene
 Öğrenci katılımı
Bir sınıftaki öğrencilerin başarılı olmaları, onların hazır-
karşı tutum,
(etkin katılım)
kendi ile ilgili
bulunuşluk düzeylerine uygun olan öğretim hizmetinin
tutumları
sağlanmasına ve onlara ihtiyaçları kadar zaman tanınmasına bağlıdır. Bu gerçekleştiğinde öğretim hedefleri
doğrultusundaki öğrenme düzeyleri birbirine yaklaşır
Tam öğrenmeye göre,
ve sınıftaki tüm öğrenciler başarılı olabilir. Konuların
– bilişsel ve duyuşsal giriş özellikleri istenen düzeyde ise
küçük birimlere ayrılarak aşamalı öğretimi söz konusu-
– ipucu, pekiştireç, dönüt, düzeltme kullanılıp etkin ka-
dur. Yani, bir birim öğrenme gerçekleşmeden bir diğeri-
tılımın sağlandığı nitelikli bir öğretim hizmeti sunul-
ne geçilmez. Eksik kalan ve öğrenilmeyen konular ilgili
muş ise
gruba ek öğretim yapılır.
istenen öğrenme ürünlerine ulaşılabilir.
70
Bloom, B. S. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. (Çev. D.
A. Özçelik). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
71
131
İşbirlikli öğrenmenin öğrenme-öğretme sürecinde uygulanması aşağıdaki işbirlikli öğretim tekniklerinin kullanılmasıyla
mümkündür.
İŞBİRLİĞİNE DAYALI / İŞBİRLİKLİ ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Öğrenci TimleriBaşarı Grupları
1. Heterojen gruplar
oluşturulur.
Tartışma Grubu
oluşturulur.
2. Öğrenme ünitesi
gruba verilir.
2. Tartışma konusu
seçilir.
3. Hangi grup çalışmasının yapılacağı
belirlenir.
3. Öğrenme ünitesi
incelenir.
4. Kaynaklardan ya-
4. Her öğrenciye test
verilir.
rarlanılır.
5. Grup raporu hazır-
5. Puana göre başarı
lanır.
Ayrılıp Birleşme
1. Heterojen grup
oluşturulur.
2. Grupların içinde
oluşturulur.
Turnuva
oluşturulur.
2. Turnuvalar yapılır.
daha küçük gruplar
sinin ilgi duyduğu
oluşturulur.
konu üzerinde
3. Her öğrenci turnu-
3. Konular parçalana-
çalışması sağlanır.
rak küçük gruplara
Böylelikle güçlü
dağıtılır.
yönler üst düzeye
4. Her küçük grup bir
diğerine araştırdığı
ve grup değerlen-
çalışmalara göre
göre grupların aldı-
dirilir. (En çok bu
değerlendirilir
ğı puanlar hesapla-
işbirlikli teknik sözel
(Bireysel başarı
nır ve ödüllendirme
iletişimi geliştirir.)
grubun başarısını
etkilemektir.)
yapılır.
Takım-Oyun-
2. Her bir grup üye-
konuyu öğretir.
sırasıyla öğrenciler 6. Grup çalışması sınıf
sıralanır.
tartışmasına açılır 5. Sonuçlar bireysel
6. Bireysel başarılara
Birlikte Öğrenme
getirilir.
3. Grup üyeleri topla-
vaya grubu temsilen katılır.
4. En çok puan alan
grup turnuvayı kazanır.
dığı bilgileri ve materyali diğer grup
üyeleri ile paylaşır.
Böylelikle paylaşma
ve arkadaşlık duyguları gelişir.
4. Grup değerlendirilir
ve gruptaki her bir
öğrenci aynı notu
alır.
Neden üzgünsün bugün?
Puanın mı düşük?
Hayır A aldım. Ancak benim
grubumdaki arkadaşım zayıf
aldı. Grubumdaki bir arkadaşım
öğrenememiş, ben öğrenmişim
neye yarar. İşbirlikli öğrenmeye
ters.
145
ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARININ SAVUNUCULARI VE BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
YAKLAŞIMLAR
KİMİNLE ANILIR?
BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
Uygun koşullar sağlandığında bilgilerin tamamı okulda ve öğrencilerin ta-
TAM ÖĞRENME
mamı tarafından öğrenebilir. (Bir kişinin öğrenebildiğini herkes öğrenebi-
BLOOM
lir.) İstenilen öğrenme ürünleri öğretim hizmetinin ve öğrencinin niteliğine
bağlıdır.
Bireysel farkların dikkate alınması, hatanın düzeltme ile giderilmesi, ba-
PROGRAMLI ÖĞRENME
SKİNNER
şarının tattırılması ve pekiştirilmesi, öğrencinin sürece dahil edilmesi ve
konuların küçük birimlere bölünüp parça parça öğretilmesidir.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM
PROBLEME DAYALI
ÖĞRENME
PROJE TABANLI
ÖĞRENME
YAPILANDIRMACILIK
İŞBİRLİĞİNE DAYALI
ÖĞRENME
SKİNNER’IN
Öğrencilerin, kendi seçtikleri konuları, daha çok grupla çalışıp serbest etkinliklerle ortaya koymasıdır.
Öğrencilerin kendi düşünme biçimi ve deneyimleri ile yeni ve öznel bir bilgi
VİCO, VYGOTSKY, DEWEY,
oluşturmasıdır. Nasıl öğrenildiği ve süreç değerlendirme önemlidir. Birincil
KELLY, AUSUBEL
kaynaklar önemlidir.
LEWİN, DEUTSCH, VYGOTSKY,
Küçük grupların oluşturulması temeline dayanır. Grup başarısı için bireysel
SLAVİN, BANDURA, SHARAN,
sorumluluk ve bireysel başarı gereklidir. Bireysel ve benmerkezci anlayış
DEWEY, KAGAN
GARDNER
OKULDA ÖĞRENME
öğrenilir. Araştırma ve soruşturma gerektirir.
THELEN
ÇOKLU ZEKA
GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ
Üst düzey beceriler ve davranışlar kazandırılır, bilimsel yöntem ve süreç
DEWEY, KLİPATRİCK, BRUNER,
AUSUBEL
SİSTEMİ
mekana bağlılıktan kurtarabilir.
DEWEY
ANLAMLI ÖĞRENME
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM
Bireysel farklara teknolojik olanaklarla hizmet edilmesidir. Öğretimi fiziksel
İLKELERİNE DAYANIR
KELLER
GAGNE
CARROLL
TEMEL ÖĞRETİM
GLASER
ETKİLİ ÖĞRETİM
SLAVİN
yerine ekip ruhu ve olumlu bağlılık grup dinamiğini ön plana çıkarır.
Yeni bilgilerin eski bilgi sistemine yerleştirilerek bilgilerin ön koşul öğrenmeleri dikkate alarak öğretilmesidir.
Her birey az-çok her zeka boyutu (potansiyelleri) ile dünyaya gelir. Bu zeka
boyutları uygun etkinlikler ve çevresel uyarıcılar ile gelişir.
Bireysel farklara hizmet ederek bireyi kazanmaktır. Homojen gruplar oluşturulur ve farklara göre öğretim yapılır.
Öğrenme zihinde de gerçekleşir o nedenle iç faktörler, deneyim ve problem çözme önemlidir.
Tüm bilgiler uygun bir zamanda, okulda öğrenilebilir. Kaliteli öğretim, yetenek, fırsat ve sebat önemli değişkenleridir.
Öğretim yolunun doğru seçimi önemlidir. Dört aşaması, hedef, giriş davranışları, öğretim yolu ve değerlendirmedir.
İyi bir öğretim hizmeti ve grupla öğretim temel alınır. Öğretimin niteliği,
öğretim düzeyini uygun hale getirme, güdülenme ve zaman değişkenleri
uygun düzenlenirse, öğrenme düzeyi olumlu etkilenir.
MODEL ALARAK
ÖĞRENME
Taklit ve gözleme dayalı daha çok informal öğrenmeler gerçekleşir. GözBANDURA
lem yaparak yeni bilişsel beceriler öğrenilebilir, deneyimler, yeni değerler
ve inançlar kazanılabilir.
Öğrenme, yaşantıya dayalı bir süreç olarak gerçekleşir. Bilgi ve öğrenme
YAŞANTISAL ÖĞRENME
KOLB
arasındaki ilişki önemlidir. Somut yaşantı, yansıtıcı gözlem, soyut kavramsallaştırma ve aktif yaşantı olmak üzere dört öğrenme biçimi bulunduğunu
vurgular.
ÖĞRENME STİLİ
MODELİ
Bireyin iç dinamiklerine-yeteneğine etki eden dış faktörlere önemlidir. ÖğDUNN
yal ve psikolojik olmak üzere beş temel etmenden oluşur.
ÖĞRENME STİLİ
(KAYNAŞTIRMA
YETENEĞİ) MODELİ
renme biçimleri iç ve dış etmenleri içeren çevresel, duygusal, fiziksel, sos-
GREGORC
Bireydeki güçler ve iç öğrenme üzerinde durur. Zeka ve algılama yeteneği
önemlidir. Algılama somut ve soyut olarak ikiye ayrılır.
160
Test
6
4.
ÖĞRETME-ÖĞRENME
MODELLERİ/YAKLAŞIMLARI
Bu modelle öğrenme için gerekli zaman, önemli
görülür ve her öğrencinin ihtiyaç duyduğu zaman,
farklılık gösterir. Tüm bilgilerin okulda öğrenilebilmesi için kaliteli öğretim hizmetlerinin gerekliliği
1.
üzerinde durulur.
Öğrenci kendi öğrenme hızına uygun olarak konuyu
Özeti sunulan öğrenme modeli aşağıdakilerden
öğrenme, ihtiyaç duyduğunda tekrar etme şansına
hangisidir?
sahiptir. Teknolojik imkanları gelişmiş okullarda kullanılır.
Bu öğretim yaklaşımı veya yöntemi aşağıdaki-
A) Keller planı
lerden hangisidir?
B) Carroll’un okulda öğrenme modeli
C) Çoklu zeka
A) İşbirliğine dayalı öğrenme
D) Anlamlı öğrenme
B) Anlamlı öğrenme
E)
Glaser’in temel öğrenme modeli
C) Bilgisayar destekli öğretim
5.
D) Tam öğrenme
E)
İlköğretimde öğretmenlik yapan Ali Bey bir sınıfta
öğrenme düzeyleri sınıfa göre oldukça düşük öğ-
Temel öğretim
rencileri tespit etmiştir.
2.
İşin başında olumlu öğrenme koşulları sağlanmışsa herhangi bir kişinin öğrenebileceği bir
şeyi herkesin öğrenebileceğini savunan öğre-
Bu öğrencilerin eksiklerini gidermek isteyen Ali
Bey’in kullanabileceği en uygun öğretme modeli/yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Soru cevap
B) Programlı öğrenme
C) Keller plânı
tim yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?
D) Glasser’in temel öğretme modeli
A) Yapılandırmacı öğrenme
E)
Carroll’un okulda öğrenme modeli
I.
Tüm bilgilerin okulda öğrenebileceğini savunur.
II.
Aktif öğrenme süreçlerinde yaşantıları kolay-
B) Anlamlı öğrenme
C) Tam öğrenme
6.
D) Programlı öğrenme
E)
Bilgisayar destekli öğrenme
laştıran bir yapısı vardır.
III. Bilgilerin tümdengelime göre öğrenciye sunulması önemlidir.
IV. Yaşamda karşılaşılabilecek sorunların çözümü
3.
Dersinde hatayı en aza indirgemeyi amaçlayan
için öğrenciye deneyim kazandırır.
bir öğretmen, programlı öğretim ilkelerinden
Yukarıda sıralanan seçeneklerden hangisi ya da
hangisini kullanırsa amacına daha kolay ulaşır?
hangileri probleme dayalı öğrenmenin özelliklerindendir?
A) Anında düzeltme
B) Bireysel hız
C) Küçük adımlar
D) Etkin katılım
E) Başarı
161
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve IV
E) I ve II
C) I ve III
Test
6
67. İşbirlikli öğrenme gruplarının heterojen olmasının ne anlama geldiği aşağıdakilerden hangisinde açıklanmıştır?
65. Bir öğretmen, diğer derslerle de bağlantılı bir
problemli senaryoyu öğrenciyi merkeze alarak
küçük gruplar halinde işlemek isterse kullanacağı en etkili öğrenme/öğretme modeli aşağıdakilerden hangisi olur?
A) Farklı özelliklerdeki öğrencilerin aynı gruplarda
olması
A) Proje tabanlı öğrenme
B) Aynı özelliklere sahip öğrencilerin bir arada çalışması
C) İşbirlikli öğrenme
C) Öğrencilerin öğretmenlerle grup oluşturması
D) Anlamlı öğrenme
D) Akran gruplarının oluşturulması
E) Tam öğrenme
E)
66. Aşağıdakilerden hangisi, işbirlikli öğrenmenin
kullanılmasını gerekli kılan nedenlerden biri
olamaz?
Öğrencilerin, eksiklerine göre her gün bir grupta çalışması
A) Öğrencide kaygı düzeyini düşürür.
B) Sosyal becerileri geliştirmede zayıf olduğundan öğretimi bireyselleştirir.
C) Öğrencileri motive eder.
D) Öğrencilerin okul ve öğrenme ile ilgili tutumlarını olumlu yönde etkiler.
E)
Öğrenciye kendi bilgisini ortaya koyması için
cesaret verir.
Test 6
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
C C A B C D D A B A E C B D E E E B E C C A D
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
B E A D D B C A D D E D C A B E D C C A E B B
47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67
A E E C E A E C A B B D A E E A C B A B A
171
ÇIKMIŞ SORULAR
3.
ÖĞRETME-ÖĞRENME
MODELLERİ/YAKLAŞIMLARI
ÇIKMIŞ SORULAR
1.
Aşağıdakilerden hangisi öğrencilerin aktif katılımını özendirme gücü açısından en zayıf öğretmen davranışıdır?
A) Ülkenin hangi yönleriyle tanıtılacağını gruba
Bir kavramı derinlemesine incelemek isteyen bir
bırakması
öğretmen, kavramla ilişkili olan bütün çağrışımları
B) Sunuşta, nelerden yararlanabileceğine ilişkin
kullanmaktadır.
örnekler vermesi
Bu öğretmen bu amacına aşağıdakilerden han-
C) Tüm ölçütlerin öğretmen tarafından belirlen-
gisiyle kolaylıkla ulaşabilir?
mesi
D) Öğrencilerin seçimlerini dikkate alması
A) Kavramların farklı dillerde karşılığını bulmak
E)
B) Kavram ağı oluşturmak
Bireysel katkıya ve ortak ürüne bakacağını belirtmesi
C) Kavramları örnek olan ve olmayan olay, durum
2001 KMS
veya nesneleri bulmak
D) Kavramların tanımlarını yazmak
E)
Kavramların somutluk ve soyutluk derecesini
incelemek
2001 KMS
2.
4.
Aşağıdakilerden hangisi öğrencilerin ruh sağlığını olumsuz yönde etkilemez?
A) Bireysel ayrılıkların göz önünde tutulması
B) İşbirliğinden çok, rekabete önem verilmesi
C) Öğrencilerin bağımlı davranmaya özendirilmesi
D) Pasif ve sessiz bir sınıf topluluğunun oluşturul-
Bir öğretmen vatandaşlık dersinde “İnsan Haklarını
ması
Engelleyen Unsurlar” konusunu işlerken sınıfı dört
E)
ya da beşerli gruplara ayırmış ve bu unsurlardan
Öğrencilerin ilgi ve beklentilerinin dikkate alınmaması
birini inceleyerek bu sorunların çözümü için öneriler
2001 KMS
getirmesini istemiştir. Gruplara, seçtikleri unsurları
ve çözüm önerilerini kazandırırken sergi, drama,
gazete, pano gibi çalışmalar yapma yoluna gidebileceklerini söylemiş; çalışmaları hem bireysel hem
de grubun ortak çalışmalarına bakarak değerlendi-
5.
rebileceğini belirtmiştir.
basamaklara bölünür ve basitten karmaşığa doğru
Öğretmen aşağıdaki hangi öğretme yaklaşımını
öğrenmeler sağlanır.
kullanmaktadır?
Bunu dikkate alan bir öğretmen aşağıdaki ilkelerden hangisini uygulamaya çalışmaktadır?
A) Gözlem yoluyla öğrenme
B)
Proje temelli öğrenme
C) Yaratıcı drama
D) Benzetim yoluyla öğrenme
E)
Sınıfta öğrencilere bilgiler kolaylıkla öğrenebilecek
A) Grupla öğretim
B) Etkin katılım
C) Küçük adımlar
D) Beyin fırtınası
E) Bireysel hız
Yansıtıcı düşünme
2001 KMS
2001 KMS
172
ÇIKMIŞ SORULAR
59. Canlılarla ilgili kitapları okumayı seven, oyun
61. Sınıfında kavram haritası çalışması yaptıran bir
oynarken, ders çalışırken yalnız olmayı tercih
öğretmen, aşağıda belirtilenlerin hangisini ön-
eden ve açık hava ortamlarında yapılan yürü-
celikle hedeflemiş olabilir?
yüşlerden hoşlanan bireyin çoklu zeka kuramına göre hangi zeka alanlarının daha baskın
A)
Öğrenmelerin anlamlı ve kalıcı hâle gelmesini
olduğu söylenebilir?
B)
Farklı öğrenme yollarını kullanmayı
C)
Öğretilen bilgilerin tekrar edilmesini
A)
Öze dönük ve doğacı
D)
Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini belirlemeyi
B)
Doğacı ve mantıksal
E)
Öğrencilerin şema çizme becerilerini geliştir-
C)
Mantıksal ve sözel
D)
Sözel ve öze dönük
E)
Öze dönük ve müziksel
meyi
2008 KPSS
2008 KPSS
62. 2005’te uygulamaya konulan ilköğretim programlarının dayandığı belirtilen yapılandırmacı
(oluşturmacı) öğrenme yaklaşımı için aşağıdaki-
dikkate alarak mesleğini sürdüren bir öğretmen, bu kuramın gereği olarak aşağıdakilerden
hangisini yapmaya özen göstermelidir?
A)
lerden hangisi doğrudur?
60. Çoklu zeka kuramının ortaya koyduğu bilgileri
Dersi sunuş biçimine öğrencilerin alışması
A)
bir biçimde öğrenciye sunmalıdır.
B)
ları ayrıntılı olarak anlatmalıdır.
C)
Öğrenciler, hazırbulunuşluk düzeylerine göre
D)
D)
Öğrenciler, öğretmenden, öğretim araçların-
Öğrencilerin kavrayabilmeleri için konuları
dan ve kitaplardan öğrendikleri bilgileri gerek-
tekrar tekrar anlatmalıdır.
tiği zaman ve kendilerinden istendiğinde bir
Farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanma-
düzen içinde sunmalıdır.
ya çaba göstermelidir.
E)
Öğrencilerin, önceden öğrendikleri bilgileri zaman zaman tekrar edip hatırlamaları önemlidir.
bir araya getirilerek gruplanmalıdır.
C)
Bilginin nasıl yapılandırılacağını ve nasıl kullanılacağını, ders kitapları ve öğretmen kılavuz-
için çaba göstermelidir.
B)
Öğretmen, bilgileri yapılandırarak sistematik
E)
Bilişsel etkinlikler içinde öğrenilen yeni bilgiler
Öğrenme gerçekleştiğinde pekiştireç vermeli
eski öğrenilenlerle birlikte yorumlanır, geliştiri-
dir.
lir ve sentezlenir.
2008 KPSS
Çıkmış
Sorular
2008 KPSS
1
B
22
2
B
23
3
C
24
4
A
25
5
C
6
A
7
B
8
B
9
A
10
C
11
E
12
E
13
B
14
A
15
B
16
D
17
C
18
A
19
B
20
B
21
E
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
C
43
B
A
44
D
B
45
B
B
46
D
D
47
E
D
48
D
D
49
A
A
50
A
B
51
C
B
52
E
D
53
D
C
54
D
C
55
E
D
56
C
C
57
B
E
58
B
B
59
A
D
60
D
E
61
A
E
62
E
B
183
2005 PROGRAMLARI VE ÖĞRETMEN
1. ÖZEL ALAN BİLGİSİ
2. MESLEK BİLGİSİ (PEDAGOJİK FORMASYON / EĞİTME – ÖĞRETME BİLGİSİ)
3. GENEL KÜLTÜR
185
ortamında artan sorumluluklarından yalnızca birkaçıdır.
Ülke kalkınmasında önemli bir yere sahip olduğu gö-
rünen öğretmenlerin temel görevi, her bireyin gerek-
sinimlerini dikkate alarak, ulusal ve evrensel değerleri
ortalama
benimseyen ve sorunlara çözüm üreten, programlarda
1
belirlenen amaçları sergileyen, öğrenmeyi öğrenen bireyleri yetiştirmektir. Çağdaş öğretmen, davranışlarıyla
öğrenciye model olmalı, yüreklendirici, bireysel farklara
hizmet eden, objektif, hoşgörülü, sabırlı ve sevecen bir
yaklaşım benimsemelidir.
Ülke kalkınmasında önemli bir yere sahip olduğu görü-
Eğitimdeki değişiklikler, yeni yönelimler ve yaklaşımlar
öğretmende bulunması gereken nitelikleri/yeterlikleri
değiştirmiştir. Nitelikli insanların yetiştirilmesi ve bilgiönemli olmasına karşın; artık tek kaynak olarak görülmemektedir. Okulun işlevi ile birlikte, öğrenciye kazandırılması beklenen nitelikler, öğretme-öğrenme süreci,
öğretmenlerin görev ve sorumlulukları da değişmiştir.
Daha önceki dönemlerde öğretmen bilgiye sahip olan
ve onu aktaran kişi olarak görülmekteyken, teknolojik
gelişmeler, öğretmenin sınıf içerisindeki rolünü de de-
nin insanlara ulaşması için, toplumla iç içe olan okullar
ğiştirmiştir. Bu gelişmelere paralel olarak bireyin, topluma yararlı olabilmesi için kazanması gereken davranışlar katlanarak artmakta, tüm teknolojik kolaylıklara
karşın, birey bir yol göstericiye çok daha fazla ihtiyaç
duymaktadır. Öğretmenden beklenen; bilgiyi depolayan
ve onu öğrenciye sunan kaynak olmaktan çok, öğrenciyi
bilgiye yönlendiren kişi olmasıdır. Bu anlayışla, öğretmenin sahip olması gereken yeterlilikler ve öğretmenin
öğretim ortamında olması gereken etkililiği ve sorumluluğu daha da artmaktadır. Öğretmenler öğrencilerin
len öğretmenlerin temel görevi, her bireyin gereksinimlerini dikkate alarak; ulusal ve evrensel değerleri benimseyen ve sorunlara çözüm üreten, programlarda belirlenen amaçları davranışlarında sergileyen, öğrenmeyi
öğrenen bireyler yetiştirmektir.88 Öğrenci gereksinimlerini tanılayan ve karşılayan, ulusal ve evrensel değerleri
benimseyerek öğrencilerine de benimseten, sorun çözen ve sorun çözmeyi öğreten, öğretim programlarının
amaçlarını öğrenci davranışlarına dönüştüren ve öğrenciye öğrenmeyi öğreten vb. özelliklere sahip olmayan
bir öğretmen, çağın gerektirdiği sorumlulukları yerine
getiremez.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından 2003 yılında 40 ülkede öğrenim gören 15 yaşındaki
250 bin öğrenci ile yapılan Uluslararası Öğrenci Performansı Değerlendirme Programı (PISA/Programme
for International Student Assessment) araştırmasında,
görüşüne başvurulan yöneticilere göre, öğretmenlerin
tutumlarının, davranışlarının ve öğrencilerle etkileşimlerinin öğrenmeyi doğrudan etkilediği belirlenmiştir. Öğretmenlerin niteliklerinin ve öğretmen sayısının yetersiz
olması, öğrenci performansının düşmesinin nedeni olarak gösterilmektedir89.
yayılmasını sağlamak durumunda değildir. Öğretmenle-
Okulların ve eğitim birimlerinin önemli sorunlarından biri
öğretmenin niteliği, diğeri ise öğretimin niteliğidir. Öğretimin niteliği öğretmenin niteliği ile ilişkilidir. Yüksek
rin, kendi konu alanı ile bilgileri çok iyi bilmeleri, öğren-
88
yalnızca bilişsel becerilerinin gelişimini yani bilgilerinin
MEB (2005). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü Temel
Eğitime Destek Projesi Öğretmen Eğitimi Bileşeni Öğretmenlik Mesleği
Genel Yeterlilikleri. Web: http://oyegm.meb.gov.tr/yet/ adresinden 25 Nisan 2005 tarihinde erişilmiştir.
89
OECD (Organısatıon for Economıc Cooperatıon and Development)
(2004). Learning for Tomorrow’s World First Results from PISA 2003.
“The Learning Environment and the Organisation of Schooling.”
Web: http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/58/59/33918026.pdf adresinden 13 Aralık 2004 tarihinde erişilmiştir.
cilerinin öğrenmelerini kolaylaştırıcı olmaları, etkili bir
öğretici olmaları, grup çalışmalarını organize etmeleri
beklenmektedir. Öğretmenler öğretme etkinliklerine ve
öğrencilerin psikolojik dengelerine, sosyal etkileşimlerine, cinsel eğitimlerine, kültürel eğitimlerine dikkat etmek zorundadır. Bu sıralananlar, öğretmenin öğretim
187
düzeyde öğrenci başarısının anahtarı iyi öğretimdir. Öğretimi gerçekleştiren öğretmen, eğitim sürecinin önemli
bir ögesidir. İstenen yeterliliklerde öğretmen yetiştirme,
öncelikle iyi bir eğitim planlamasını gerektirir. Ülkenin
nüfus artış hızı ve kalkınma hedefleri dikkate alınarak
yeterli sayıda öğretmen yetiştirme planlanabilir. Nitelikli
öğretmen yetiştirmenin ilk adımı ise gereksinim duyulan
öğretmenin yeterliliklerini belirlemektir.
Program değişikliğine gidildiği dönemdeki Talim Terbiye
Kurulu Başkanı Selçuk (2004), programların yenileştirilmesiyle ilgili çalışmalarda dünyadaki gelişmeleri dikkate
almak ve AB normlarını gözden geçirmek ilkelerinin benimsendiğini belirtmiştir.
Öğretmen yeterlilikleri, literatürde öğretmen niteliği,
öğretmen kalitesi, öğretmenlik standartları gibi farklı
kavramlarla ifade edilmektedir. Her ne kadar bu kavramlar arasında anlam yönünden farklılıklar varsa da
çoğu zaman birbirinin yerine kullanılmakta ve ismi ne
olursa olsun öğretmenin donanımlı olup olmadığı ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. İyi donanımlı öğretmenlerin
yetiştirilmesi için öğretmen yeterliliğini etkileyen bütün
unsurların dikkate alınması gerektiği öngörülmekte ve
öğretmen yetiştirme politikalarının bunlara göre tasarlanması önerilmektedir. Öğretmen yeterlilikleri belirlenirken öğretmen niteliklerini etkileyen unsurlar da incelenmelidir. Öğretmen niteliğini etkileyen unsurlar aşağıda
sıralanmıştır:
– Öğretmen yetiştiren kurumlara öğrenci seçimi,
– Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitimi,
– Öğretmenlerin göreve başlama koşulları,
– Öğretmenlerin hizmet içi eğitimi,
– Öğretmenlerin çalışma ve yaşam koşulları öğretmenin niteliğini etkileyen unsurlardır.
gulanan önceki programların ekonomiye, demokrasiye
ve bilgi-iletişim teknolojilerindeki gelişmelere yeterince
duyarlı olmadığı, uluslararası eğitim araştırmalarının
sonuçlarının Türkiye Eğitim Sistemi açısından olumsuz
bir tablo çizdiği de değişiklik için diğer gerekçeler olarak
ifade edilmektedir. Program hazırlama çalışmaları ile
yapılan değişiklikler; davranışçı kurama dayanan programdan iş birliğine dayalı ve yapılandırmacı yaklaşıma
yer verilen programa geçiş, sekiz yıllık kesintisiz eğitime
uygunluk, AB standartlarının dikkate alınması ve öğrenci merkezli öğretim olarak özetlenmiştir.
2005 Programları ve Öğretmen
Eğitim programları bireyin, toplumun ve konu alanının
gereksinimlerine göre hazırlanmalıdır. Görevdeki öğretmene ya da o öğretmenin yeterliliklerine göre programlar hazırlanmaz. Programlar gereksinimlere göre
hazırlanıp, geliştirilir. Programı uygulamaya koyacak
öğretmenler hizmet içi eğitim programları yoluyla yeterli
hale getirilir.
MEB tarafından 2004-2005 öğretim yılında deneme
uygulaması gerçekleştirilen, 2005-2006 öğretim yılında
ülke çapında uygulamaya konan ilköğretim programlarının başarısını, sistemde hizmet veren öğretmenlerin
programı uygulayabilecek yeterliliklere sahip olma düzeyleri doğrudan doğruya etkileyecektir.
2005 ilköğretim programında, geleneksel yaklaşımlarla
çağdaş insan yetiştirilemeyeceği; artık bilgi ezberleyen
değil, bilgi üreten insanlar yetiştirmek için çağdaş yaklaşımlar izlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Yeni programlar ile, öğrenci etkinliğine dayanan çağdaş yaklaşımların
benimsendiği söylenebilir. Bu programın;
– Öğrenciyi merkeze alan,
– Yapılandırmacılığı, çoklu zeka kuramını ve işbirliğine
dayalı öğrenmeyi temel alan,
– Bireysel farklılıklara, özelliklere ve yeteneklere önem
veren bir anlayışla hazırlandığı vurgulanmaktadır.
Bu anlayışla hazırlanan bir programın öğrencilerin
öğrenme-öğretme sürecinde etkin olmasına ve kendini ifade etmesine olanak tanıyacağı düşünülmektedir. Öğrencilerin ilgi, gereksinim ve beklentilerine
uygun ve onların öğretim sürecine etkin katılımını
hedefleyen bir programı uygulayacak öğretmenlerin
çağdaş öğretmende olması gereken birtakım yeterliliklere sahip olması gerekir.
Şüphesiz öğretmen eğitimi programları, mezunların hizmet vereceği öğretim düzeyinin programı ile birebir paralel olmak durumunda değildir. Çünkü programların sürekli olarak geliştirilmesi söz konusudur. Öğretmen eğitimi programları, değişime direnç göstermeyen, zaman
içinde geliştirilecek programlara uyum sağlayabilecek
temel becerilerle ve bilgiye ulaşma yollarını kullanabilme yeterliliğine sahip öğretmenler yetiştirebilmelidir. Uygulanmakta olan öğretmen eğitimi programları, çağdaş
Programlarda değişiklik yapılmasına neden gereksinim
duyulduğu ile ilgili açıklamalara bakıldığında, dünyadaki gelişmeler, AB vizyonu ve uluslararası standartlara
uyma isteği gerekçe olarak gösterilmiştir. Türkiye’de uy188
Test
7
4.
Öğretmenin içeriği etkili bir biçimde sunmak,
öğrencinin sürekli dikkatini derste tutmak ve
kalıcı öğrenmeyi sağlamak için kullanabileceği
en etkili yol aşağıdakilerden hangisidir?
1.
Bir fen bilgisi öğretmeninin deneyleri çok açıklayıcı bir biçimde yapabilmesi ve deneyin ilgili
A) Dersin başında konuyu özetleme
olduğu konuya ilişkin bilgilere sahip olması öğ-
B) Öğrencilere sürekli soru sorma
retmenin aşağıdaki hangi yeterlilik alanında iyi
C) Sorulan sorulara hemen cevap verme
olduğunu gösterir?
D) Öğrencilerin aralarında dolaşma
A) Meslek bilgisi
B) Özel alan bilgisi
C) Konu alanı bilgisi
D) Genel yetenek
E)
Öğrenci katılımını sağlama
E) Pedagojik formasyon
5.
2.
hangi alanda yeterli olduğunu söyleyebiliriz?
Öğretmene yüklenen roller; kültür, toplum, zaman
Bu açıklamaya göre, aşağıdakilerden hangisi
öğretmenin üstlendiği rollerden biri olamaz?
A) Taraf olma
B) Bilgi kaynaklığı
ve koşullara göre değişiklik gösterir. Bu rollerden
biri de çatışma ve davranış yönetimidir.
Konularına hakim bir öğretmenin aşağıdaki
A) Özel alan bilgisi
B) Meslek bilgisi
C) Genel yetenek
D) Pedagojik formasyon
E) Genel kültür
C) Araştırma uzmanlığı
D) Toplumsal davranış becerileri
E)
3.
Danışmanlık
6.
Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin görev ve
bilgisinin üst düzeyde olması gerekir.
sorumlulukları arasında yer alamaz?
Aşağıdaki öğretmenlerden hangisinin genel
kültür ile ilgili yeterliliğe sahip olduğu söylene-
A) Öğrenciye yeni davranışlar kazandırmakla yü-
bilir?
kümlüdür.
A) Türkçeyi iyi kullanan bir Türkçe öğretmeni
B) Toplum yapısını ve kültürel değerleri bilmek
B) Dili çok iyi kullanan matematik öğretmeni
zorundadır.
C) Alanında uzmanlaşmış bir tarih öğretmeni
C) Bilgi ve ölçüt aramaksızın her olayı eleştirmek
D) Öğrencilere iyi bir rehber olan psikolojik danış-
durumundadır.
man
D) Öğretimini sürdüreceği ders alanı hakkında
E)
alan bilgisi almak zorundadır.
E)
Alanı ne olursa olsun bir öğretmenin genel kültür
Özel alan bilgisi üst düzeyde bir coğrafya öğretmeni
Pedagojik formasyona sahip olmalıdır.
191
Test
7.
7
Rehber öğretmen Hüsnü Bey’in, öğrencilerinin
sorunlarını çok iyi anlaması ve çözümlerinde
öğrencilerine yardımcı olabilmesi aşağıdaki hangi yeterlilik alanına sahip olduğunu gösterir?
11. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi öğretmenlik
mesleği için söylenemez?
A) Toplumsal davranış becerilerine sahiptir.
B) Girişimcidir.
A) Meslek bilgisi
C) Eğitim öğretim ve bununla ilgili yönetim işlerinden sorumludur.
B) Pedagojik formasyon
C) Değerler bilgisi
D) Öğretmenlik bir meslektir.
D) Genel yetenek
E)
8.
E)
Özel alan bilgisi
Aşağıdakilerden hangisi nitelikli çağdaş öğretmen tanımıyla bağdaşmaz?
12. Çağdaş bir öğretmenin aşağıdakilerden hangisini yapması uygun olmaz?
A) Geniş bir genel kültür bilgisine sahip olmalıdır.
A) Farklı yöntem ve teknikler uygulaması
B) Etkili bir öğretici olmalıdır.
B) Toplumda yöneticilik, arabuluculuk gibi görevler üstlenmesi
C) Plansız ve programsız öğretim yapmalıdır.
D) Kendi alanındaki değişmeleri takip etmelidir.
9.
Öğrencileri güdüleyici, öğrenmelerini kolaylaştırıcı olmalıdır.
I.
Öncelikle öğrenci ilgi ve ihtiyaçlarını dikkate
alır.
II.
Her bireyin aynı özelliklere sahip olduğu düşüncesine önem verir.
III. Öğrencileri eleştirel, sorgulayan ve araştıran
bireyler olmaya özendirir.
C) Bireysel farklılıklara önem vermesi
E)
C) I, II ve IV
D) I, III ve IV
C) Meslek bilgisi
D) Değerler bilgisi
13. Matematik öğretmeni Ceyda Hanım dersini dikkatle
dinleyen birkaç öğrencisine odaklanmış ve dersi bu
şekilde bitirmiştir.
C) Diğer öğrencileri görmezden gelerek davranışı
söndüreceğini düşünmüş ve sonunda başarılı
bir davranış gerçekleşmiştir.
D) Dersi etkili biçimde işlemiş ve bitirmiştir.
10. Öğretmende olması gereken pedagojik formasyon yeterliliğini anlamca ve içerik olarak karşılayan diğer kavram aşağıdakilerden hangisidir?
B) Genel kültür
Zamanı etkili biçimde kullanması
B) Diğer öğrencileri dolaylı olarak cezalandırmıştır.
E) II ve IV
A) Özel alan bilgisi
E)
A) Dersi birkaç öğrenciye odaklayıp dersi monotonlaştırmış ve uygun olmayan bir davranış
sergilemiştir.
Bu sıralananlardan hangisinin ya da hangilerinin çağdaş bir öğretmende olması gerekir?
B) Yalnız II
D) Ön yargılı ve öznel olması
Bu durumu en iyi açıklayan seçenek aşağıdakilerden hangisidir?
IV. İyi bir genel kültüre, alan bilgisine ve meslek
bilgisine sahip olmalıdır.
A) Yalnız I
Her insan bu işi yapabilir.
E)
Test 1
7
B
E) Konu alanı bilgisi
192
Dersi dinlemeyen öğrencilerin başka derslerde aynı davranışta bulunmaması için iyi bir yol
kullanmıştır.
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13
A
C
E
A
B
E
C
D
C
E
D
A
ÇIKMIŞ SORULAR
3.
Kanunu’na göre öğretmenlik formasyonunu
ÇIKMIŞ SORULAR
1.
Aşağıdakilerden hangisinde Milli Eğitim Temel
oluşturan üç temel boyut birlikte verilmiştir?
A) Genel kültür, alan bilgisi ve öğretmenlik mes-
Bir öğretmen, öğretme-öğrenme ortamındaki öğretim uygulamalarını sürekli sorgulamakta ve bu
lek bilgisi
B) Genel kültür, öğretmenlik meslek bilgisi ve özel
uygulamalarla sonuçları arasındaki ilişkileri kendi
amaçları açısından değerlendirmekte ve kendisine
yetenek
geri bildirimler elde etmektedir.
C) Genel kültür, alan bilgisi ve eğitim felsefesi
Öğretmenin bu çabası hangi açıdan gelişmesini
D) Genel kültür, öğretmenlik meslek bilgisi ve ya-
sağlar?
bancı dil
E)
A) Eğitim felsefesi
Alan bilgisi, öğretmenlik meslek bilgisi ve psikoloji bilgisi
B) Alan bilgisi
2001 KMS
D) Mesleki yeterlik
C) İletişim kurma
E)
Eğitim psikolojisi
2001 KMS
4.
Aşağıdakilerden hangisinin, öğretmenlik yeter-
liliği ile ilişkisi en azdır?
A) Özel yaşamdaki tercihler
B) Öğrencilerle iletişim
C) Meslektaşlarla ilişkiler
D) Okul ve sınıftaki davranışlar
E)
Okul - aile iş birliğine katkı
2002 KPSS
2.
Öğretmenin mesleki yeterliğe sahip olması aşa-
5.
Öğretim sürecinde bilgi ve iletişim teknolojisinden
ğıdaki hangi açıdan daha fazla önem taşımakta-
artık daha fazla yararlanılmaktadır.
dır?
Bu gelişmeler, öğretmenin rolünde nasıl bir değişime neden olmaktadır?
A) Öğretmenler arasındaki mesleki dayanışmaA) Edinmesi gereken bilgi ve beceri düzeyi art-
nın artması
B) Okullardaki ders sayısı ve çeşidinin artırılması
maktadır.
C) Okul ile aile arasındaki iş birliğinin güçlendiril-
B) Eğitim sürecindeki rolü ve önemi azalmakta-
mesi
dır.
D) Öğretim etkinliklerinin niteliğinin artırılması
C) Sınıf yönetimi kolaylaşmaktadır.
E)
Eğitim amaçlarının ihtiyaca daha uygun hale
D) Öğrencilerine ayırdığı zaman azalmaktadır.
getirilmesi
E)
2001 KMS
Öğrencilerle etkileşimi artırmaktadır.
2005 KPSS
193
ÇIKMIŞ SORULAR
6.
Aşağıdakilerden hangisi öğretmenlerin kendile-
8.
Öğrencileri arasında gözlemlediği zorbalık dav-
rini mesleki açıdan geliştirmelerine olanak sağ-
ranışları karşısında öğrencilere bu yaptıklarının
layan etkinliklerden biri değildir?
ne kadar yanlış ve zararlı olduğunu açıklayan bir
öğretmen, teneffüste oyuna dalıp derse geç kalan
A) Dersleriyle ilgili öz değerlendirme yapmaları
öğrenciler sınıfa girerken kapıda durup hafifçe en-
B) Alanlarıyla ilgili yayınları izlemeleri
selerinden iteklemektedir.
C) Meslektaşlarıyla sınıfiçi problemlere çözüm
Bu öğretmenle ilgili olarak özellikle aşağıdaki-
aramaları
lerden hangisi söylendiğinde doğru olur?
D) Öğrencilerden, öğretmenlerini değerlendirmelerini istemeleri
E)
A) Öğrencilerle sağlıklı iletişim kuran ve aynı za-
Alıştıkları öğretim yöntemlerine bağlı kalmaları
manda ilkelerine bağlı
2006 KPSS
B) Zaman ve sorumluluklar konusunda titiz ve bu
konuda öğrencilerine model
C) Tutumları ile davranışları çelişkili
D) Şiddet konusuna duyarlı, zorbalıkla mücadele
eden ve aynı zamanda disiplinli
E)
Öğrencilere doğruları anlatan ve yanlışları kar
şısında küçük cezalar verilmesi gerektiğine
inan
Aşağıdakilerden hangisi bir öğretmende bulunması gereken özelliklerden biri değildir?
A) Açık fikirli ve esnek olma
B) Sevecen ve esprili olma
C) Değerlendirme sürecinde öznel olma
2008 KPSS
7.
D) Cesaretlendirici olma
E) Hoşgörülü ve sabırlı olma
2007 KPSS
194
Çıkmış
1
2
3
4
5
6
Sorular
C
D
A
A
A
E
7
C
8
C
SINIF YÖNETİMİ
SINIF YÖNETİMİ
1. GELENEKSEL YAKLAŞIM
2. ÇAĞDAŞ YAKLAŞIM
3. SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ
4. SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER
4.1 Öğretmen-Öğrenci Değişkeni
• Öğretmenin Sınıf İçi Kuralları Belirlerken Dikkat Etmesi Gereken Noktalar
• İletişim Süreci
4.2 Ortam
4.3 İstenmeyen Davranışlar
5. VERİMLİ DERS ÇALIŞMA
5.1 Verimli Ders Çalışabilmek İçin Yapılması Gerekenler
5.2 Etkili Öğrenme ve Verimli Ders Çalışmanın Yararları
205
SINIF YÖNETİMİ
2004 KPSS
ortalama
3-4
SORU...
Aşağıdakilerden hangisi sınıf yönetiminin temel
işlevlerinden biridir?
A)
Derse ayrılan zamanın daha çoğunu öğretime
harcamak
B)
Öğrenme sürecini daha etkili ve verimli hâle getirmek
SINIF YÖNETİMİ92
C)
Sınıf içinde düzenli bir ortam oluşturmak
D)
Beklenen türden davranışların pekiştirilmesini
sağlamak
Sınıf yönetimi, öğrencilerin öğrenmelerini sağlayacak
E)
bir sınıf ortamının oluşturulması olarak özetlenebilir.
tamın iyi düzenlenmesi, programların uygulanabileceği
sınıf ortamının yaratılması, sınıf içi ilişkilerin düzenlenmesi, zamanın etkili kullanılması, öğrencide davranış
geliştirme ve düzenlemenin yapılması sınıf yönetimi ile
ilgilidir. Bu bağlamda sınıf yönetimi, eğitim programı ve
öğretim planı, etkinlikler, öğretim stratejisi, yöntemi ve
sızlığa uğramasını engellemek
Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırmak için, fiziki or-
İyi çalışma alışkanlığına sahip öğrencilerin hak-
ÇÖZÜM...
Sınıf yönetimi, öğrenmeye elverişli bir ortam ve düzenin sağlanması ve bu düzenin sürdürülmesi olarak
özetlenir. Böylelikle öğretme-öğrenme süreci etkili ve
verimli hale gelecektir.
tekniği, zaman, mekan, teknoloji, öğretmen-öğrenci ve
CEVAP: B
öğrenci-öğrenci arasında eş güdüm sağlayarak, öğrenmeye elverişli bir ortam ve düzenin sağlanması ve bu
Sınıf yönetimi yaklaşımları geleneksel ve çağdaş ola-
düzenin sürdürülmesidir. Böylelikle öğretme-öğrenme
rak iki başlık altında incelenebilir.
süreci etkili ve verimli hale getirilmiş olur.
1. GELENEKSEL YAKLAŞIM
Sınıf yönetimi, öğretim yöntem ve teknikleri dersi kapsa-
Merkezde öğretmen vardır. İletişim öğretmenden öğ-
mında yer alan; öğretim stratejileri, yöntemleri, teknikle-
renciye doğrudur. Sınıf içi kurallar katıdır ve genelde
ri, araç gereçleri, sınıf ortamı ve iletişim gibi konuların
öğretmen tarafından belirlenir. Bu yaklaşımın en önemli
uygun bir biçimde organize edilmesiyle ilgili bir kavram-
sınırlılığı öğrencide meydana gelecek davranış bozuk-
dır. Sınıfta düzeni sağlayarak, etkili bir sınıf içi iletişim
luluklarıdır. Bunun nedeni ise kendini ifade edemeyen
oluşturarak öğrenme öğretme sürecinin daha etkili hale
bireylerin davranış bozukluğu göstermesi gerçeğidir.
getirilmesi öğretmenin sınıf yönetimi becerileri ile doğrudan ilgilidir. Bu nedenle sınıf yönetiminin temel amacı
2. ÇAĞDAŞ YAKLAŞIM
etkili bir öğrenme ortamı oluşturmak ve sonucunda etkili
Merkezde öğrenci vardır. Geleneksel yaklaşımdaki oto-
öğrenmeyi sağlamaktır.
riter anlayış yerini etkileşime bırakmıştır. Esnek ve katılımcı bir şekilde yapılandırılmıştır. Öğrencinin duygusal,
zihinsel ve düşünsel gelişimlerine hizmet eden bir yak-
92
Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
207
SINIF YÖNETİMİ
4. SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN
DEĞİŞKENLER
laşımdır. Sınıfta yapılacak etkinlikler, uyulması gereken
kurallar demokratik olarak tüm sınıfın katılımıyla belirlenir. Böylelikle de bireylerin kendi planladığı etkinliklere
En önemli iki değişken öğretmen ve öğrenci davranışla-
katılma, kendi koyduğu kurallara uyma eğiliminden do-
rıdır. Öğretmenin ve öğrencinin yanı sıra, ortam, prog-
layı daha fazla verim elde edilir. Çağdaş sınıf yönetimi
ram, yöntemler, okul, aile, yakın ve uzak çevre, sınıftaki
anlayışında öğretmen davranışlarıyla model olur.
davranışları ve bunların yönetimini etkilemektedir.
4.1 Öğretmen-Öğrenci Değişkeni
3. SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ
Öğretmen sınıf içinde geleceğe ilişkin davranış tipleme-
Sınıf yönetiminde birtakım modeller benimsenir ve kul-
sini ve öğrencilerden beklentisini başlangıçtan itibaren
lanılır. Benimsenen ve kullanılan modele göre sınıftaki
kararlılıkla ortaya koymalıdır. Öğretmen bu davranış-
öğretmen davranışları ve öğrencilerle olan iletişim fark-
ların yerleşmesi için tutarlı davranışlar (önce kendisi)
lılık gösterir.
sergilemeli, esnek olmalı ve kurallara uymalıdır. Diğer
bir söyleyişde öğretmen öğrencileri için iyi bir model olİstenmeyen davranışa karşı tepki, iste-
malıdır.
nen davranışa karşı övgü söz konusudur.
İstenmeyen davranışın ortadan kalkması
için ceza verilir. Örneğin; sınıfta sürekli
Tepkisel
uyumsuz davranışlar gösteren öğrenciye
İstenmeyen davranışın ortaya çıkmaması için istenen davranışların pekiştirilmesi
Geleneksel
önemli görülür.
Geleceği kestirmeye, istenmeyen davranışı ve sonucu meydana gelmeden önlemeye yönelimdir. Kopya çekmesi olası
ve yan yana oturan iki öğrencinin arasına
Önleyici
(Önlemsel)
çanta koyan ya da öğrencilerin yerlerini
her defasında sözlü uyarıda bulunulur.
değiştiren bir öğretmen önlemsel modele
Öğrencileri arasında gözlemlediği zorbalık davranışları karşısında öğrencilere bu yaptıklarının ne kadar
yanlış ve zararlı olduğunu açıklayan bir öğretmen,
iyi çalışırsa, istenmeyen davranışın görül-
tenefüste oyuna dalıp derse geç kalan öğrenciler sı-
me sıklığında düşme ve yok olma durumu
nıfa girerken kapıda durup hafifçe enselerinden itek-
söz konusu olabilir. Buna bağlı olarak da
lemektedir.
Öğrencilerin gelişim özelliklerini dikkate
alarak uygulamaların gerçekleştirilmesini
esas alır. Bu modelde öğrencilerin fiziksel,
A)
duygusal, zihinsel ve toplumsal gelişim
Öğrencilerle sağlıklı iletişim kuran ve aynı zamanda ilkelerine bağlı
düzeylerinin dikkate alınması gerekir. Bir
B)
uygulamaya geçmeden önce öğrencilerin
Çağdaş
SORU...
uygun bir yöntemi sergilemektedir. Model
tepkisel modele ihtiyaç olmayacaktır.
Gelişimsel
2008 KPSS
Zaman ve sorumluluklar konusunda titiz ve bu
hazır hale getirilmesi önemlidir.
Sınıf yönetimini etkileyen tüm ögelerin bir-
C)
Tutumları ile davranışları çelişkili
likte ele alınmasını öngörür. Öğrencilerin
D)
Şiddet konusuna duyarlı, zorbalıkla mücadele
Bütünsel
gelişim özellikleri dikkate alınarak, önlem
(Sistem)
alınması gereken yerde önlem almayı, tep-
E)
Öğrencilere doğruları anlatan ve yanlışları kar-
ki gösterilmesi gereken yerde tepki göster-
şısında küçük cezalar verilmesi gerektiğine ina-
meyi gerektirir.
nan
208
Test
SINIF YÖNETİMİ
9
4.
SINIF YÖNETİMİ VE VERİMLİ
DERS ÇALIŞMA
Sınıftaki disiplin sorunları ile karşılaşmak istemeyen bir öğretmenin öğretim sürecinin başında yapacağı en doğru iş aşağıdakilerden hangisidir?
1.
Çağdaş sınıf yönetimi yaklaşımını geleneksel
A) Öğrencilerle birlikte kural belirlemek
yaklaşımdan ayıran en önemli özellik aşağıda-
B) Velilerle görüşmek
C) Rehberlik servisinden yararlanmak
D) Disiplin kuruluna gitmek
A) Öğrencinin bilişsel gelişimine hizmet eder.
E)
B) Öğrenci merkezlidir.
C) Öğretmen modeldir.
5.
D) Kurallar, sürecin başında belirlenir.
E)
Öğretim programlı biçimde gerçekleştirilmek
Kullanılan yöntem-teknikleri değiştirmek
Sınıf yönetimini iletişim süreci açısından etkileyen en önemli iki değişken aşağıdakilerden
hangisidir?
üzere yapılandırılmıştır.
A) Öğrenci özellikleri ve sınıfın fiziksel koşulları
B) Öğrenci ve öğretmen
2.
Aşağıdakilerden hangisi sınıf kuralları belirlenirken uyulması gereken prensiplerden biridir?
A) Kural ifadeleri olumlu olmalıdır.
B) Öğretmenin ideolojisine uygun olmalıdır.
C) Öğretmen ve veli
D) Öğrenci ve veli
E)
6.
Sınıf yönetiminde kurallar belirlenirken öğrencilerin
katılımı sağlanır, görüşleri alınır.
Sözü edilen durumun en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
C) Karışık ve ağdalı ifadeler içermelidir.
D) Kurallar belirlenirken velilere danışılmalıdır.
E)
Öğretmen ve okul idaresi
Öğretim sürecinin sonunda belirlenmelidir.
A) Öğrencilerin derse katılımını sağlamak
B) Derse karşı ilgilerini sağlamak
C) Öğrenciyi sosyalleştirmek
D) Öğrencilerin kurallara uymasını sağlamak
E)
3.
Aşağıdakilerden hangisi çağdaş sınıf yönetimi
7.
anlayışının bir özelliğidir?
Sorumluluk kazandırmak
Aşağıdakilerden hangisi sınıf yönetimini etkileyen değişkenlerden biri olamaz?
A) İletişim öğretmenden öğrenciye doğrudur.
A) Yöntem ve teknikler
B) Kurallar olumsuz ifadelerle belirlenir.
B) Öğrenci özellikleri
C) Merkezde öğretmen vardır.
C) Program
D) Kurallar belirlenirken öğrencilerin görüşleri alınır.
D) Yakın ve uzak çevre
E)
E)
Katı kurallara sahiptir.
219
Coğrafi koşullar
Test
SINIF YÖNETİMİ
9
27. Aşağıdakilerden hangisi sınıfta davranış bozuklukları ve disiplin sorunları ile başedebilmek
için gidilen en uygun yol olur?
29. Aşağıdakilerden hangisi sınıf yönetiminde başarılı bir öğretmen davranışı değildir?
A) Öğrenmek ve öğretmekten haz duyar.
A) Çocuklar davranışlarını kontrol etmek için dışsal güdülenmeye bel bağlamalıdır.
B) Öz güven duyguları gelişmiştir.
B) Öğretmenler sınıf ortamında öğrencinin davranışını değiştirmek için ceza kullanmalıdır.
D) Duygusal ve düşünsel özelliğe sahiptir.
C) İçine kapanıktır ve az konuşur.
E)
C) Öğrenciler beklenmeyen başarılarından dolayı
suçlanmalıdır.
Çevresindeki insanlara değer verir.
D) Çalışkan öğrencilere daha çok zaman ayrılmalıdır.
Öğrencilerin doğru davranışları pekiştirilmeli,
yanlışları düzeltirken benlik saygılarına zarar
vermemeye özen gösterilmelidir.
E)
30. Her bir öğrenciyi, sosyal becerilerini geliştirmeye
yönlendiren bir anlayıştır.
Bu açıklamada vurgulanan kavram aşağıdaki-
28. Öğrencilerin davranışlarını değiştirmek amacıyla,
her türlü mesajın, uygun kanallarla, birbirlerine iletilme süreci olarak özetleyebiliriz.
lerden hangisidir?
A) Bireysel etkinlik
Bu tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?
B) Farkındalık
A) Sınıf yönetimi
B) Kanal
C) Grup çalışması
C) Dönüt
D) Kaynak kişi
D) Açık ve hızlı ifadede bulunmak
E) Eğitim iletişimi
Test 9
E)
Etkin dinlenme
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
B
A
D
A
B
D
E
C
A
B
D
E
E
C
C
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
B
A
D
E
A
B
E
C
A
B
D
E
E
C
C
223
15
ÇIKMIŞ SORULAR
4.
SINIF YÖNTEMİ VE VERİMLİ
DERS ÇALIŞMA
ÇIKMIŞ SORULAR
A)
B)
C)
D)
E)
2.
Öğrencilerin güven duygularını olumsuz yönde
etkileyebilecek olan öğretmen davranışı aşağıdakilerden hangisidir?
Yanlışlarını cezalandırması
Gayret göstermeye teşvik etmesi
Başarılarını takdir etmesi
Hoşgörülü olması
Sabırlı olması
2001 KMS
Öğrencinin olumlu özelliklerini desteklemek
Öğrenciyi izleyerek anlamaya çalışmak
Öğrenciye sınıf içinde sorumluluk vermek
Öğrencinin bu davranışlarından utanmasını
sağlamak
Öğrenciye önemli olduğunu hissettirmek
2001 KMS
A) Öğrencilerin yanlış cevaplarına hoşgörüsüz
davranmak
B) İlkeli ve kararlı davranmak
C) Sınıf içinde gerginlik yaratmaktan kaçınmak
D) Öğrencilerin kişiliğine saygı göstermek
E) Öğrenciler arasında ayrım yapmamak
2001 KMS
3.
A)
B)
C)
D)
E)
Aşağıdakilerden hangisi, sınıf içinde olumsuz
davranışlarıyla dikkat çekmek isteyen bir öğrencinin bu davranışlarını değiştirmek için kullanılabilecek yaklaşımlardan biri değildir?
5.
Öğretmen sınıfta parmak kaldırmadan söz alan öğrencilerini bu alışkanlıktan vazgeçirmek istemektedir.
Öğretmenin izleyebileceği en uygun yol aşağıdakilerden hangisidir?
Bir öğretmen sınıf içinde bir problemle karşılaşır.
Bu öğretmenin yapması gereken ilk iş aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
1.
Bir öğretmenin, okul başarısı düşük bir öğrenciye aşağıdakilerden hangisini yapmaması gerekir?
Rehberlik servisine göndermek
Okul idaresine haber vermek
Çözüm yollarını araştırmak
Problemi saptamak
Öğrenci velisini çağırmak
2001 KMS
6.
Yakın arkadaş olan iki öğrencisinin birbirine darıldıklarını fark eden sınıf öğretmenin izleyeceği
en uygun yol aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öğrencilerin, darılmalarına yol açan olayla ilgili duygularını uygun bir dille ifade etmelerine
yardımcı olmak
B) Durumu okul idaresine bildirmek
C) Bu öğrencilerin ikisine de yakın olan başka bir
öğrenciden onları barıştırmasını istemek
D) Öğrencilere, barışmazlarsa bu durumu disiplin
kuruluna bildireceğini söylemek
E) Öğrencileri derhal rehberlik servisine göndererek sorunun çözülmesini istemek
2001 KMS
A) Parmak kaldırmadan söz alan öğrencilere
ceza vermek
B) Parmak kaldırmadan söz alan öğrencileri uyarma
C) Parmak kaldırmadan söz alan öğrencileri derse almayacağını söyleme
D) Parmak kaldırarak söz alınması gerektiği kuralını hatırlatma
E) Parmak kaldırarak söz isteyen öğrencilere söz
verme, diğerlerini görmezlikten gelme
2001 KMS
224
ÇIKMIŞ SORULAR
34. I.
36. Öğrencileri arasında gözlemlediği zorbalık davranış-
Sağlıklı iletişim için öğrencinin gözlerine uzun
süre bakmak gerekir.
ları karşısında öğrencilere bu yaptıklarının ne kadar
II. Uzun göz bağıntısı olumsuz, kısa göz bağıntı
yanlış ve zararlı olduğunu açıklayan bir öğretmen,
sı olumlu ileti verir.
tenefüste oyuna dalıp derse geç kalan öğrenciler
III. Öğrenciden gözünü kaçıran öğretmen iletişim
sınıfa girerken kapıda durup hafifçe enselerinden
kuramaz.
iteklemektedir.
IV. Öğretmen öğrenciye doğrudan değil, göz
ucuyla bakmaktadır.
V. Göz bağıntısı kuran öğretmene öğrenci daha
A) Öğrencilerle sağlıklı iletişim kuran ve aynı za-
iyi yanıt verir.
VI. İletişim sürecinde öğretmen baskın olmalıdır.
manda ilkelerine bağlı
Yukarıdakilerden hangileri öğretmen - öğrenci
B) Zaman ve sorumluluklar konusunda titiz ve bu
ileti şiminde doğru ifadelerdir?
C) Tutumları ile davranışları çelişkili
A) I, III, VI
B) I, V, VI
D) II, III, VI
E) II, IV, V
D) Şiddet konusuna duyarlı, zorbalıkla mücadele
C) II, III, V
E)
2008 KPSS
Öğrencilere doğruları anlatan ve yanlışları karşısında küçük cezalar verilmesi gerektiğine
inanan
2008 KPSS
35. Türk Millî Eğitim ilkelerinden “demokrasi eğitimi” doğrultusunda öğrencilerinde demokratik
davranışlar geliştirmeyi benimseyen öğretmen,
aşağıda verilen özelliklerden hangisine sahip
olduğunda öğrencilerinde bu ilkenin gereklerine uygun yeterlilikler geliştirme olasılığı en fazla olur?
A) Kuralcı olma
B) Duyarlı olma
C) Yeterli olma
D) Model olma
E)
Profesyonel olma
2008 KPSS
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Çıkmış
D
A
E
A
D
A
A
B
C
C
E
D
A
C
C
D
B
B
Sorular
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
E
C
C
B
E
B
E
D
D
A
A
B
A
D
A
C
D
C
229
DENEME TESTİ
4.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
cinde strateji, yöntem ve tekniklerin belirlenmesin-
DENEME TESTİ
1.
Öğretme-öğrenme etkinliklerinin planlanması sürede bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir.
Aşağıdakilerden hangisi dikkat edilmesi gere-
Hedeflere ulaşmayı sağlayan yolların bütünüdür.
ken bu noktalardan biri olamaz?
Bazıları öğrencilerin etkin olmasını gerçekleştirirken bazıları öğretmenin merkezde olması ile uygu-
A) Dersin hedefleri
lanır. Her birinin kendi içinde yararı ve sınırlılıkları
B) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi
vardır.
C) Okulun sosyal özellikleri ve fiziksel koşulları
Bu açıklama aşağıdaki kavramlardan hangisi ile
D) Öğretmenin yönteme yatkınlığı
doğrudan ilgilidir?
E)
A) Öğretim stratejisi
B) Öğretim ortamı
C) Ders planı
D) Öğretim aracı
5.
Velilerin öğrenim durumu
Bu teknik öğretimin nasıl yapılacağı konusunda
aday öğretmenleri yetiştirmek için öğretmen yetişti-
E) Öğrenme biçimi
ren kurumlarda, özel sektör ve kamu kurumlarında
hizmet içi eğitim çalışmalarında kullanılmaktadır.
Paragrafta kullanım alanları belirtilen öğretim
Beyin fırtınası tekniğine ilişkin aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Duyguların ifade edilmesi kolaylaştırır.
B) Dersi zevkli ve canlı hale getirir.
C) Demokratik tutumları geliştirir.
tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
2.
A) Mikro öğretim
B) Benzetim
D) Bireyselleştirilmiş öğretim
E)
D) Problem çözme becerilerini geliştirir.
E)
Programlı öğretim
Bireysel çalışma alışkanlığı kazandırır.
6.
Ali Öğretmen, öğrencilerin küçük gruplar oluşturulmasını sağlamış, öğrenme-öğretme etkinliklerine
öğrencilerin gruplar halinde katılmasını istemiştir.
Sonunda da grup başarısını değerlendirmiştir.
3.
Bir öğretmen konuların tekrarını sağlarken öğren-
Ali Öğretmen’in kullandığı öğrenme/öğretme
cilerine, sorumluluk bilinci kazandırmak ve öğren-
modeli ya da yaklaşımı aşağıdakilerden hangi-
cilerinde kendine güven duygusunu güçlendirmek
sidir?
istemektedir.
Bu öğretmene önerilebilecek en uygun öğretim
A) Probleme dayalı öğrenme
yöntemi ya da tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Benzetim
B) Gözlem
D) Görüşme
E) Ev ödevi
C) İşbirlikli öğrenme
C) Gezi
D) Beyin temelli öğrenme
E)
230
Çoklu zeka kuramı
DENEME TESTİ
45. Sınıf içinde bir sorunla karşılaşan öğretmenin
48. Gerekli zaman ve uygun olanaklar sağlandığı
öncelikle yapması gereken iş aşağıdaki seçe-
zaman her öğrencinin okulda öğrenebileceğini
neklerin hangisinde verilmiştir?
savunan öğrenme/öğretme yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kuralları hatırlatmalı
B) Aileden yardım istemeli
A) Carrol’un okulda öğrenme
C) Sorunu tanımalı, teşhis etmeli ve sorunun ne-
B) Glasser’in temel öğretme
C) Bireyselleştirilmiş öğretim
denini saptamalı
D) Sorunlu öğrenciye gerekli açıklamayı yaptık-
D) Programlı öğretim
tan sonra soru yönlendirmeli
E)
E)
Anlamlı öğrenme
Sorunlu öğrenciyi doğrudan bir etkinlikle baş
başa bırakmalı
49. Aşağıdaki öğrenme/öğretme model/yaklaşımlarından hangi ikisinde öğretmenin rehber oluşu
vurgulanmaktadır?
46. Bir öğretmen, öğrencilerinin eski bilgileri ile yeni bilgileri arasında ilişki kurmalarını, sözel iletişim bece-
A) Tam öğrenme - Anlamlı öğrenme
bir tutum sergilemelerini istemektedir.
B) Probleme dayalı öğrenme - Anlamlı öğrenme
Bu öğretmen için önerilebilecek en uygun öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tartışma
B) Anlatım
C) Proje
D) Gösterim
E) Problem çözme
rileri kazanmalarını ve bunun yanı sıra demokratik
C) Proje tabanlı öğrenme - Probleme dayalı öğrenme
D) Anlamlı öğrenme - Bilgisayar destekli öğretim
E)
Keller planı - Tam öğrenme
50. Bir öğretmen, her bireyin az çok tüm potansiyellere
sahip olduğunu, bu potansiyellerin uygun çevresel
koşullarla ve etkinliklerle geliştirilebileceğini savun-
47. Homojen gruplar veya sınıflar oluşturulabilir ve bireylerin farklılıkları temel alınır.
maktadır.
Sözü edilen öğrenme modeli aşağıdakilerden
Bu öğretmenin kullanabileceği en uygun öğrenme/öğretme modeli yaklaşımı ya da kuramı
hangisidir?
A) Glasser temel öğretme modeli
A) Anlamlı öğrenme
B) Gagne’nin öğrenme modeli
B) Tam öğrenme
C) Bireyselleştirilmiş öğretim
C) Okulda öğrenme
D) Carrol’un okulda öğrenme modeli
E)
D) Çoklu zekaya dayalı öğretim
Mikro öğretim
Deneme
Testi
E)
Sunuş yoluyla öğretim
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
A E E E A C B B A E C C D D B A C E E
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
E C D B B D C E B B E A C D D A B A D
237
20 21 22 23 24 25
C A D C B A
45 46 47 48 49 50
C A C A C D
KAYNAKLAR
KAYNAKLAR
Alkan, C. (1979). Eğitim Ortamları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Alkan, C. (1992). Eğitim Teknolojisinin Temel Bir Öğesi Olarak Eğitim Ortamlarının Düzenlenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. No: 168. Ankara Üniversitesi Basımevi
Alıcıgüzel, İ. (1999). Çağdaş Okulda Eğitim ve Öğretim. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Arslan, M. (Editör), Aşılıoğlu, B., Savaş, B. Şahin, Ç., Aydoğan, İ., Genç, S. Z. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri.
Ankara: Anı Yayıncılık
Aydın, A. (2000). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: ALFA Basım Yayım Dağıtım.
Aydoğdu, Ö. (1993). İngilizce Öğretiminde Araç-Gereç ve Kılavuz Kitap Kullanılmasının Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi
ile İlgili Deneysel Bir Araştırma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi.
Bacanlı, H. ve diğerleri. (1999). İlköğretimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bakır, E. (2002). Yeni Yöntem ve Teknikler. Web: http://vizyon2023.tubitak.gov.tr/etkinlikler/yontem/bs.ptt
Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Bilen, M. (2006). Plandan Uygulamaya Öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık
Bilgisayar Destekli Eğitim.Web: http://www.bilgisayaransiklopedisi.com/bilgisayar/345/bilgisayar-destekli-egitim-bde.html
Bloom, B. S. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. (Çev. Özçelik, D. A.). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Burden, P.R. ve Byrd, D. M. (1994). Methods for Effective Teaching. Allyn and Bacon
Cole, P. G. ve Chan, L. K. S. (1994). Teaching Principles and Practice. Hall of Australia Pty Ltd.
Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (1996) A Guide to Teaching Practice. New York: Simultaneously Published
Çelik, H. (2004). Milli Eğitimde Avrupa Birliği Vizyonunda Müfredat Değişikliği. Anahtar Dergisi. Sayı: 189, 12, 13.
Çilenti, K. (1984). Eğitim Teknolojisi ve Öğretim. Ankara: Gül Yayınevi.
De Bone, E. (1997). Altı Şapkalı Düşünme Tekniği (Çev. Tuzcular, E.) İstanbul: Remzi Kitabevi
Demirel, Ö. (1998). Genel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kardeş Kitap ve Yayınevi.
Demirel, Ö. (1999). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Demirel, Ö. (1999). “Öğretmen Nitelikleri.” Cumhuriyetin 75. Yılında Öğretmen Yetiştirme, 53-62. Ankara: Milli Eğitim
Basımevi.
Demirel, Ö. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Demirhan, C. (2002). Program Geliştirmede Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Doğanay, A. (Editör), Koç, G., Korkmaz, İ., Karataş Coşkun, M., Sarı, M., Ünver, N., Kırdan, O., Tok,Ş., Tok, T.N. (2007).
Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pagem A. Yayıncılık
Eacute, J. ve Esteve, M. (2000). “The transformation of the teachers’ role at the end of the twentieth century: New
challenges for the future.” Educational Review. 52(2), 197-209.
Ellenwood, S., Lapp, D., Bender, H., John, M. (1975). Teaching and Learning. New York: Macmillan Publishing Co.,
Inc.
Elma Net (2001). Çoklu Zeka. Web: http://www.elma.net.tr
Erdoğan, A. (2008). Aktif Öğrenme. http://uretim.meb.gov.tr/Egitek Haber/s89/yazarlar/Ahmet.htm (14.09.2008)
Ergün, M. ve Özdaş, A. (1997). Öğretim İlke ve Yöntemleri. İstanbul: Kafya Matbaacılık. Web: http://www.egitim.aku.
edu.tr/metod01.htm
Ertürk, S.(1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
Free Association. Web: www.mycoted.com/Free_Association, (07.09.2008)
Gözütok, F. D. (1995). Öğretmenlerin Demokratik Tutumları. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı.
Gözütok, F. D. (2000). Öğretmenliğimi Geliştiriyorum. Ankara: Siyasal Yayıncılık.
Gözütok, F. D. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim Programlarının Öğretmen Yeterlilikleri Açısından
Değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu (Kayseri). 17-40. Ankara: Sim
Matbaası.
Gündüz, Y. (2001). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimindeki Yeterlilikleri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Gürkan, T. (1993). İlkokul Öğretmenlerinin Öğretmenlik Tutumları ile Benlik Kavramları Arasındaki İlişki. Ankara:
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Hesapçıoğlu, M. (2008) Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Nobel Yayınları
238
KAYNAKLAR
Kamp , J. E.,Massion, G. R., Ross, S. M. (1998) Designing Effective İnstcustion. Second Edition. Psentice Holl,
İng.
Kneeland, S. (2001). Problem Çözme. (Çev. Nurdan Kalaycı). Ankara: Gazi Kitabevi.
Koç, G. ve Demirel, M. (2004). “Davranışçılıktan Yapılandırmacılığa: Eğitimde Yeni Bir Paradigma”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27. 174-180
Küçükahmet, L. (1987). Öğrencilerin Çalışma Alışkanlıkları ve Tutumları-Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 153
Levine, S. ve Broude, N. (1989). Designs for Learning. In S. Caldwell (Ed.), Staff development: A handbook of effective practices. Oxford, OH: National Staff Development Council
Major, C. H., Badon, M. S. ve MacKinno, M. (2000). “Issues in Problem-Based Learning”. Journal on Excellence in
College Teaching. USA: Web Education. 1-10
McCarthy, J.P. ve Anderson, L. (2000). “Active Larning Techniques Versus Traditional Teaching Stlyles: Two Experiments from History and Political Science.” Innovative Higher Education, Vol. 24, No.4.
McMillan, J.H. (2007). Classroom Assesment. Library of Congress Catalohing-in - Publication Data
McNamara, C., MBA, PhD, Authenticity Consulting, LLC. Copyright 1997-2008. Basics of Developing Case Studies.
Web: www.managementhelp.org/evaluatn/casestdy.htm (08.09.2008)
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (1995). İlköğretim Okulu Programı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2002). Öğretmen Yeterlilikleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2005). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü Temel Eğitime Destek Si Öğretmen Eğitimi Bileşeni Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri Taslağı. Web: http://oyegm.meb.gov.tr/yet/ adresinden 25 Nisan 2005 tarihinde erişilmiştir.
NFS Sourcebook, Class Opinion Poll, Web: www.utexas.edu/academic/cte/sourcebook/feedback.html (08.08.2008)
Joyce, B., Weil, M. ve Calhoun, E. (2000). Models of Teaching. Sixth edition. Allyn and Bacon.
OECD (Organısatıon for Economıc Cooperatıon and Development) (2004). Learning for Tomorrow’s World First
Results from PISA 2003. The Learning Environment and the Organisation of Schooling. Web: http://www.
pisa.oecd.org/dataoecd/58/59/33918026.pdf adresinden 13 Aralık 2004 tarihinde erişilmiştir.
ÖSYM. (2008) Web: www.osym.gov.tr ve ftp://dokuman.osym.gov.tr/ (08.08.2008)
Peker. M. (2003). “Kolb Öğrenme Stili Modeli”. Milli Eğitim Dergisi. Sayı 157
Web (2005, Nisan 25): http://oyegm.meb.gov.tr/yet/
Saban, A. (2000). Öğrenme Öğretme Süreci. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Savoire, J. ve Hughes, A. (1994). “Problem-Based Learning As Classroom Solution”. Educational Leadership.
USA: Association for Supervisinon&Curriculum Dev. 1-6
Senemoğlu, N. (2001) Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi.
Sönmez, V. (2007). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı Yayınıcılık.
Sönmez, V. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık
Slavin, R.E. A Model of Effective Instruction. Web: www.successforall.net/_images/pdfs/modeleffect.htm (08.08.2008)
Şahin, Ç. (2005)“ Aktif Öğretim Yöntemlerinden Beyin Fırtınası Yöntemi ve Uygulaması”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Blimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 14 S:1 441-449
Taşpınar, M. (T.Y). Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Üniversite Kitabevi
Tekışık, H. H. ve E. Ü. Karabıyık (1997). Milli Eğitimle İlgili Kanunlar. Ankara: Üner Yayınları.
Tellis, W. (1997) “Introduction to Case Study” The Qualitative Report. Volume 3, Number 2.
Web: http://www.nova.edu/ssss/QR/QR3-2/tellis1.html (01.09.2008)
Uşun, S. (2000). Dünyada ve Türkiye’de Bilgisayar Destekli Öğretim. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Verimli Ders Çalışma. Web: http://www.egitim.com/genclik/0452/0452.4.verimlicalisma.asp (06.09.2008)
Vural, S., L. Küçükahmet, ve diğer.(2000). Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd.Şti.
Yeşilyaprak, B. (2000). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Yılmaz H. ve Sünbül, A.M. (2007). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Konya: Çizgi Kitabevi
Web: http://www.donusumkonagi.net/makaleasp?id=3432&baslik=ogrenme_stilleri&i=coklu_zeka
Web: http://www.onlinefizik.com/content/view/37/28/
Wikipedia, The Free Encyclopedia, Web: http://www.wikipedia.org/ (05.09.2008)
239

öğretim yöntem ve teknikleri

Transkript

Benzer belgeler

Broşür indir

DÜNYA OKULU ( EĞĠTĠMĠ YENĠDEN DÜġÜNMEK ) SALMAN

EĞİTİMCİLERİN İZLEMES İGEREKEN FİLMLER

File

Bruner`in Öğrenme Kuramı

Öğrenme Antrenör İçerik

Sağlık liderleri için kültürel yetkinlikte şefkatli bakımda öğrenme

2011 Baskısı - EACEA