Tekirdag_Tip_Dersi_Dunyada_ve_Turkiye

DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE
HALK SAĞLIĞININ GELECEĞİ
Dr. Ahmet SALTIK
www.ahmetsaltik.net
[email protected]
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Halk Sağlığı Anabilim Dalı
13 Nisan 2015, NKÜ Tıp Fakültesi, Tekirdağ
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
1
Datça, Eylül 2009
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
2
Cumhuriyetimizin ilk Üniversitesi ve
ilk Tıp Fakültesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi..
1946; Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ açtı..
03.01.2015
www.ahmetsaltik.net
3
“ Dünyada her şey için,
uygarlık için, yaşam için,
başarı için,
en gerçek yol gösterici
bilimdir, tekniktir.
Bilim ve tekniğin dışında
yol gösterici aramak
aymazlıktır, cahilliktir,
sapkınlıktır.”
Gazi Mustafa Kemal
ATATÜRK
22.09.1924, Samsun öğretmenlerine
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
4
Dr. Alfred Grotjahn 1915’te,
Sağlıkta Öncelikler Sorunu
hakkında neler yazıyor : (1)
Bir toplum için EN ÖNEMLİ HASTALIK
(sağlık olayı, sağlık sorunu);

En çok görülen

En çok öldüren

En çok sakat bırakan hastalıktır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
5
Dr. Alfred Grotjahn 1915’te, Sağlıkta Öncelikler
Sorunu hakkında neler yazıyor : (2)
 Bir
kimsenin hastalığı,
yalnızca kendisini ilgilendirmez.
Başta ailesi olmak üzere,
yakınlarını ve giderek tüm toplumu
ilgilendirir; ilgilendirmelidir de...
 Sağlık sorunlarının doğrudan
maliyet lerinin yanı sıra bir de
dolaylı maliyet i vardır. Toplum öder..
14.04.2015
Prof. A. SALTIK-AÜTF
6
Dr. Alfred Grotjahn 1915’te, Sağlıkta
Öncelikler
Sorunu hakkında neler yazıyor : (3)
Hastalıkların (sağlık sorunları ya da olaylarının)
tek nedeni Biyolojik / Fiziksel / Kimyasal ögeler
değildir. Altta yatan sosyal, ekonomik, kültürel
(ekinsel) etmenler vardır ve bunlar araştırılmalıdır.
 Bu etmenler, çoğu zaman, Biyolojik /
Fiziksel / Kimyasal etmenlerin
hastalık yapmalarını koşullarlar.
Yani bilinen bu etmenlerin hastalık yapıcı
etkilerinin ortaya çıkması için
asıl ortam ve zemini oluştururlar.

14.04.2015
Prof. A. SALTIK-AÜTF
7
Lord W.T. Kelvin :
“Gözlemlerinizi
sayılarla dile
getiremiyorsanız
bilginiz geçersizdir.”
demektedir.
O halde; sayısal anlatım
çok önemlidir. Bunun için
İse ‘ölçüm yapabilmek ’
gereklidir.
14.04.2015
Prof. SALTIK, AÜTF Halk Sağlığı
KELVİN, Lord
William Thomson
(1824 - 1907)
8
Galileo Galilei
(1564 - 1642)
“Sayamadığınız,
ölçemediğiniz
hesaplayamadığınız
olayları tanıyamazsınız.”
14.04.2015
Prof. SALTIK, AÜTF Halk Sağlığı
9
DÜNYAYI KORKUTAN
10 TEHLİKE + Küresel Terör

OZON KATMANININ DELİNMESİ..
DÜNYANIN ISINMASI (KÜRESEL ISINMA ve İklim Değişikliği)
NÜFUSUN HIZLI ARTIŞI ve DENGESİZ DAĞILIMI
TEMİZ SU KAYNAKLARININ AZALMASI
TOPRAK EROZYONU
ASİT YAĞMURLARI
NÜKLEER ATIKLAR ve KİRLENME
ZEHİRLİ KİMYASAL MADDE ATIKLARI
BALIK POPÜLASYONUNDA AZALMA

EKOLOJİK GERİLEME!+T e r ö r !








14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
10
Seçilmiş Örnekler..
(DSÖ Raporu 2001, Mental Health)
• Dünya nüfusunun ¼’ü ruhsal olarak rahatsız!
• 450 milyon insan ruhsal açıdan sıkıntı içinde..
• Depresif bozukluklar 4. sırada hastalık nedeni;
üstelik 15-44 üretken yaş diliminde..
• Dünyada her yıl 1 milyon insan intihar ediyor!
• Sürekli stres altında yaşama, tehlikeli koşullar,
istismar, sağlıksız ortamlar, GELECEK ÜMİDİNİN
YİTİRİLMESİ gibi nedenler, yoksulların
daha çok ruhsal vb. sorun yaşamasının nedenidir.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
11
The world health report - 2001
Mental health :
new understanding, new hope
• The 2001 report focuses on the fact that
mental health – neglected for far too long –
is crucial to the overall well-being of
individuals, societies and countries.
• The report advocates policies that are
urgently needed to ensure that stigma
and discrimination are broken down and
that effective prevention and treatment
are put in place.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
12
Özekıyım salgını sürüyor!
“İnsanlar
ge le ce k um udunu yitir iyor !
Her yıl 1 milyon kişi
canına kıyıyor..”
Yaşanan bir “İntihar salgını ”,
bir “özekıyım epidemisi ” dir.
Kanıtların çokluğu, netliği ve kesinliği;
yoksul yığınları uyarmak ve
örgütlemek, Halk Sağlığını geliştirmek
bakımından önemlidir;
sistemli biçimde ve
süreklilikle yararlanılmalıdır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
13
•Prof. Beaglhole ve
Prof. Bonita, ünlü
kitaplarının daha
başında (syf. 3) çok
temel ve çarpıcı bir
soru sormaktadırlar :
•Health status or
disease status ?
•Sağlık durumu mu,
hastalık
durumu mu?!
14.04.2015
“Kalıcı ve evrensel bir barış,
ancak sosyal adalet temelinde
kurulabilir.”
ILO Filadelfiya Bildirisi -1944
www.ahmetsaltik.net
14
Public Health at the Crossroads :
Achievements and Prospects
• This book is an introduction to public health as a
discipline and a critique of its recent development.
Identifying p o v e r t y as the greatest
continuing threat to health worldwide, it reviews
epidemiological, demographic and Public Health
trends internationally, and argues that the prospects
for public health will improve only if health in a broad
sense becomes a central concern of the policymaking process. (By Prof. Beaglehole Prof. R, Bonita R. Both
from the World Health Organization, Geneva, 2004)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
15
Halk(ın) Sağlığı Gerçekten
Yolağzında mı?
• Yanıtı Beaglhole ve Bonita’dan alalım :
• Halkın Sağlığı’nın temel belirteçleri
iyi bilinmektedir :
1.Yeterli-dengeli beslenme
2.Güvenli su
Bu temel gereksinimler,
3.Konut güvenliği ne ölçüde karşılanabiliyor
4.Ve.. Umut..
14.04.2015
Küre genelinde?
www.ahmetsaltik.net
16
FAO verileriyle 805 milyon aç.. Her 9 kişiden 1’i!
Azaltılamıyor. 1/3’ü çocuk. Çoğu, emperyalizmin dünkü
sömürgelerinde. 5-6 ölümden 1’i AÇLIK yüzünden..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
17
Kız çocuklarını insan haklarını
çiğneyerek madenlerde zorla
çalıştırmanın yanı sıra, hangi,
«quasi modo» onları
ç o c u k a n n e yapıyor??
Out of sight ..
Girls in mining!
...health should be
at the heart of the
global development
agenda..
( S a ğ l ı k , K ü r e s e l ka l k ı n m a
g ü n d e m i n i n ka l b i n d e
y e r a l m a l ı d ı r. . )
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
18
DÜNYA AÇLIK HARİTASI – 2014
http://www.fao.org/fileadmin/templates/ess/
foodsecurity/poster_web_001_MDG.jpg
Her yıl 0,5/15 milyon ca obesite yüzünden!
Dünyada 5-6 ölümden 1’i obesite kaynaklı!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
19
MAI ve KÜRESELLEŞME
KARŞITI ÇALIŞMA GRUBU
açıkladı :
Mercedes- Benz YK Üyesi
Dr. Kurt Lauk’un İstanbul’da
küresel ortaklarına talimatı :
”Küreselleşmenin
Nimetleri” (!?)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
The Marmara
Oteli,
Mayıs 1998,
İstanbul
20
Dr. Kurt Lauk devamla
:
“Bakın Asya sermayesi
nasıl para kazanıyor.
Çocuk işçi, kadın emeği,
sendika, insan hakları
gibi sorunlarla uğraşmıyor
Asya sermayesi ve bu yüzden de
kâr oranları son derece yüksek.”
Dr. Kurt Lauk / Mercedes- Benz Yön. Kurulu Üyesi
Panel “Küreselleşmenin Nimetleri” (?!?)
İstanbul The Marmara Oteli, Mayıs 1998
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
21
Dr. Kurt Lauk devamla :
“Bu emeklilik fonları özel aracı
kurumların emrine tahsis edilecek
olursa, borsalara yönlendirilecek
ve biz daha da zenginleşeceğiz.
Öte yandan, doğrudan yatırımlarımızın
küreselleşmesinde de ciddi bir
direnç ile karşılaştık :
Demokratik devlet yapıları!”
Dr. Kurt Lauk / Mercedes- Benz Yön. Kurulu Üyesi
Panel “Küreselleşmenin Nimetleri” (?!?)
İstanbul The Marmara Oteli, Mayıs 1998
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
22
Dr. Kurt Lauk devamla
:
“Çünkü bu bölgede ve G. Amerika’da
dikta yönetimler iş başında.
Fakat biz Avrupa’da ne yapıyoruz?
Yok işçi hakları, yok sendikal haklar,
yok insan hakları, yok sosyal güvenlik
katkı payları (Devletin ve işverenin)..
Sonuçta kârlarımız kuşa dönüyor.
Demokrasiden vazgeçmek
zorundayız.” !?
Dr. Kurt Lauk / Mercedes- Benz Yönetim Kurulu Üyesi
Panel “Küreselleşmenin Nimetleri” (!?)
İstanbul The Marmara Oteli, Mayıs 1998
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
23
“Küreselleşme,
Amerikan
hegemonyasının
öteki adıdır.”
»Biz neden büyük devletiz,
içimizdeki hainleri öldürür,
başka devletlerin hainlerini,
o devletin başına getiririz.»
Dr. Henry Kissinger
ABD Eski Dışişleri Bakanı
14.04.2015
“Dünyayı bir apartmana
benzetelim; biz de ABD olarak
bu apartmanın en tepesindeki
dairede oturuyoruz.
Doğal olarak apartmanın
giriş katından, bizim altımızdaki
kata dek tüm dairelerdeki,
merdivenlerdeki, yolluklardaki
oluşumlar bizi etkiliyor. O halde
bu apartmanı denetimimiz altına
almalıyız ki, rahat edelim.
Bu KÜRESELLEŞME ile olacak..“
Bill Clinton, ABD (E.) Başkanı
www.ahmetsaltik.net
24
Küreselleşme için söylenenler...
“ Küreselleşme,
görüşlerimizi ve uygulamalarımızı
başkalarına kabul ettirmek için
kullandığımız süslü bir sözden
başka bir şey değildir! ”
Prof. Dr. Niall Fergusson
The Guardian, 31 October 2001
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
25
Küreselleşmenin sefaleti..
Birmingham’daki bir yüksek blokta oturan
kiracıların 1/7’sinin su aboneliklerinin kesilmesi
üzerine doğan durumu bir kapıcı
“Tam leş gibi bir durum doğdu.. ”
tümceleriyle betimledi.
Tuvalette sifon kullanma olanağından
yoksun kalan kiracılar, gereksinimlerini
merdiven boşluklarına görmekteler veya
lazımlıklarını pencereden aşağıya boşaltmakta.
Ian Gregory, The Guardian, 2 Eylül 1992
(Aktaran: Alpaslan Işıklı, Yeni Din Yeni Tanrı,
Otopsi Yay. 1. Bs. 2005, syf. 119-120)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
26
ABD, ulusal gelirinin 1/6’sını sağlığa harcıyor, 8500+ $/kişi/yıl (pc/pa).
Sistem özel sağlık sigortası, özel hastane ve sağaltım temelli;
çok pahalı. İlaç ve tıbbi teknoloji devleri de mahşerin öbür 2 atlısı..
Harcama muazzam ama çıktı cüce.. Çare; kamusal ve koruyucu
sağlık hizmeti ağırlıklı bir sistem.. Türkiye ABD’nin yolundan dönmeli!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. Saltık
27
D ü nya Fe l a ke t l e r R a p o r u
 1 milyar insan yetersiz besleniyor
(gerçekte A Ç ! ).
 Bu sayıyı aşkın insan aşırı kilolu (şişman, obes).
 Uluslararası Kızıl Haç ve Kızıl Aylar Federasyonu’nca
yayımlanan raporda, Dünya nüfusunun yaklaşık
% 15’inin (1040 milyon!) açlıkla karşı karşıya
oldukları belirtildi.
 Bu sorunu oluşturan nedenler :
A şı rı n ü f u s a rtı şı /
yükselen gıda fiyatları / israf /
dağıtım sorunları… (BBC, 25.9.11)
28
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
28
D ü nya Fe l a ke t l e r R a p o r u
Raporda, Dünyada tüketilen besinlerin
yarısını üreten köylülerin ciddi bölümünün
açlık çektiğinin altı çizildi.
Obesite, pek çok gelişmiş ülkenin
sağlık sistemine ciddi yük.
İngiltere'de yetişkinlerin ¼’ü,
çocukların 1/10’u obez.
Her şey şimdiki gibi sürerse, 2030'da
ABD’lilerin yaklaşık yarısının, İngilizlerin ise
%40'ının obes olacağı kestiriliyor. (BBC, 25.9.11)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
29
29
YÜKSELEN
GIDA
FİYATLARI
14.04.2015
İSRAF
GIDA
AŞIRI NÜFUS DAĞITIM
SORUNLARI
ARTIŞI
www.ahmetsaltik.net
30
Anayasa’nın Aile Planlaması maddesi
Md. 41 : Aile, Türk toplumunun temelidir
ve eşler arasında eşitliğe dayanır.
Devlet, ailenin erinç (huzur) ve gönenci (refahı)
ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve
aile planlamasının öğretimi ile
u y g u l a n m a s ı nı sağlamak için
gerekli önlemleri alır, örgütü kurar.
Aile Hekimliğine geçiş ile AÇS-AP Merkezleri
neden büyük ölçüde devre dışı? Hizmeti kim verecek?
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
31
Katolik Kilisesi bile belli koşullarda kürtaja olumlu bakıyor!
Türkiye’de ise AKP iktidarı, Anayasa’nın 41. maddesinin aile planlaması
hizmetleri vermeyi ile öğretimini halka yapmayı hükümete görev
vermesine karşın bu hizmetleri zorlaştırıyor..
http://tinarobiollemoul.com/2013/03/05/working-to-end-gender-based-violence-at-school/
www.ahmetsaltik.net
32
14.04.2015
Küreselleşme sağlığı da
etkilemektedir...
Gelişmekte olan ülkelerde daha
çok olumsuz olan bu etkiler,
bireysel ve toplumsal sağlık
eşitsizliklerini derinleştirmekte
ve sağlığı kötüleştirmektedir.
Prof. Dr. Ayşe AKIN, HÜTF Halk Sağlığı
(10. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Van-2006)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
33
Küreselleşmenin öngördüğü
sağlık reformunda;
• Sağlık alanı kâr amaçlı kılınmakta,
ticarileşmekte,
• Toplumun güvenlik şemsiyesi daralmakta,
• Devletin sağlık hizmetindeki rolü
azalmakta,
• Koruyucu hizmetler sahipsiz kalmakta,
• Özel sektöre bırakılan tedavi hizmetlerinin
bedeli artmaktadır.
Prof. Dr. Ayşe AKIN, HÜTF Halk Sağlığı
(10. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Van-2006)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
34
ADAM SMITH NE YAZDIYSA GERÇEKLEŞMEDİ!

Prof. Joseph STIGLITZ önemli bir kişilik..
NOBEL Ekonomi (İktisat) ödüllü. (2001,
Bilgi Asimetrisi Kuramı ile..)
ABD Kabinesinde Başkan Bill Clinton döneminde

Ekonomi Bakanlığı yapmış ve kendisinin kabulü ile
asıl kendisini pişiren ve gözünü açan görevi
ise Dünya Bankası Başekonomistliği
olmuş.. 3.5 yıl üstlendiği bu görevi hakkında
anılarını kitaplarında aktardı.
KüreselleşTİRme bağlamında yazdığı 4 kitaptan
2'si Türkçe'ye çevrildi :
- Küreselleşme ve Büyük Hayal Kırıklıkları
- 90'ların Yükelişi (1990'larda SSCB'nin
çökertilmesinden sonra merkez kapitalist ülkelerde
yaşanan hızlı yükselmeler...)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
Prof. Joseph STIGLITZ
Nobel Ekonomi Ödüllü
35
Uluslararası Sermaye Devleti
Sağlık ve Eğitimden Çekiyor!
Toplumsal (sosyal) sektörler söz konusu
olduğunda uluslararası finans kurumları,
maliyetlerin karşılanmasında ve Devletin
temel sağlık ve eğitim hizmetleri alanlarından
aşamalı olarak çekilmesinde ısrar ediyor.
Toplumsal sektörlerdeki hedef seçme kavramı
«korunmasız kesimler»in tanımlanmasıyla ilgili.
Toplumsal sektörlerdeki «düzenli
programlar»dan, «seçilen programlar»a
kaymayı zorlayan tasarruf önlemleri, okulların,
sağlık kliniklerinin ve hastanelerin çöküşünün
en önemli nedenleri arasında yer aldı. (J. Stiglitz)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
36
Prof. Joseph STIGLITZ
Nobel Ekonomi Ödüllü
ADAM SMITH NE YAZDIYSA GERÇEKLEŞMEDİ!

Birkaç kez Türkiye'ye geldi ve TV programları
yaptı. NTV'de Mithat Bereket ile programında
çok çarpıcı saptamaları oldu (28.4.2004)
ADAM SMITH NE YAZDIYSA
GERÇEKLEŞMEDİĞİNİ söyledi!


M. Bereket'in şaşkınlıktan
gözleri yuvalarından fırladı..
"Ne diyorsunuz yani siz şimdi??
Adam Smith'in kuramı boşa mı çıktı??!"
Prof. Joseph STIGLITZ
Nobel Ekonomi Ödüllü
derken dehşet içinde idi.. Sanki 10. kuşaktan
Adam Smith'in torunu, dünyayı yıkıma
sürükleyen Liberalizm öğretisinin çöpe
atılacak olmasından büyük endişe duymuştu!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
37
Küreselleşme yürümüyor!
2001 Nobel Ekonomi ödülü
sahibi Prof. Dr. Joseph Stiglitz;
“.. Bugün
‘ Küreselleşme’ yürümüyor;
hele yoksullar için,
hiç yürümüyor;
çevreciler için hiç yürümüyor;
Dünya ekonomisinin istikrarı
açısından, hiç yürümüyor.”
uyarısını yapmaktadır...
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
“Bilgi Asimetrisi”
kuramı ile 2001
Nobel Ekonomi
ödülü sahibi
Prof. J. Stiglitz..
38
Kulağa hoş gelen ancak,
zihni tuzaklayarak gerçeği
algılamasını engelleme
amaçlı sözcük ve
kavramlara, RETORİK
tuzaklara (takiyyeye!)
çooook dikkat etmeli.
Aydın sorumluluğu,
bu zorlukta da insanlara
öncülük etmeyi yükler..
“ Birtakım sözcükler vardır ki; sık sık dile
getirildikleri halde, hatta aydınlar arasında
b i l e o n u t ü m ü i l e a n l a y a n o l d u k ç a a z d ı r .”
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
39
ATATÜRKÇÜLÜK, “egemenlik kayıtsız
şartsız ulusundur” demektir; “egemenlik
kayıtsız şartsız uluslararası sermayenindir”
demek değildir. 70’li yıllarda baş gösteren
ekonomik bunalımın üstesinden gelme savıyla,
70’ler sonunda başgösteren ve 90’lar başından
bu yana kendisini kabul ettiren neo-liberal
küreselleşme, bunalıma çözüm getirememiş;
üstelik bunalımın temelinde yatan uluslararası
gelir adaletsizliğini büsbütün artırmıştır.
(Prof. Alpaslan Işıklı, Atatürk’ün Güncelliği)
2. Dünya Paylaşım Savaşı sonrasında hız kazanan
sömürgeciliğin çözülmesi sürecinin temelinde de
A t a t ü r k ç ü l ü k vardır.
Anadolu’da tutuşturulan bağımsızlık meşalesi, tüm mazlum
milletlerin kurtuluşu hareketinin yolunu aydınlatmıştır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
40
Ölüm Hızları (1000'de)
BEBEK ÖLÜM HIZLARI-IRAK
200
150
171
149
127
100
117
103
105
90
75
50
83
63
65
50
50
40
0
1960
1965
1970
5 yaş altı ölümler
bebek ölümleri
14.04.2015
1975
1980
1985
1990
The Lancet,
655 bin Iraklı
erkek, kadın
ve çocuğun,
koalisyon
güçlerince
öldürül125
düğünü
117
açıkladı..
98 103
*****
2003’te 2.
işgalde 1,5
milyon ex!
1995
1998
Yıl
www.ahmetsaltik.net
41
UNICEF, ambargo yüzünden 500 bin çocuğun öldüğünü açıkladı!
Küreselleşen, Yoksulluk!
BM Kalkınma Programı (UNDP) verilerine göre;
3 kişi = 48 ülke!
Yüz milyonlarca işsiz,
köleleştirilmiş yığınlar..
(Foto : İşgal altında Irak)
21. Yüzyılın Fotoğrafı olmaya aday!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
42
Gıda Güvenliği Sorunları Küreselleşiyor..
DSÖ’nün 1998 Sağlık Raporu’na göre
(The World Health Report-1998),
bulaşıcı hastalıkların denetimi ile ilgili giderlerin
azaltılmasının getireceği
önemli riskler arasında, -giderek büyüyen
küresel turizm ve ticaret etkinlikleri
ve dev uluslararası gıda tekelleri de
dikkate alındığında- gıdaların,
kimi bulaşıcı hastalıkların yayılımına aracılık
edebilecekleri, önemli bir yer tutmaktadır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
43
www9.gazetevatan.com/Iste_acligi_en_iyi_anlatan_kare_/293228/1/Manset, 12.3.10
Zimbabve’de aç halk, ölen fili 1,5 saatte parçaladı!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
44
Her 9 insandan 1’i açlıkla boğuşuyor. Her 5-6 ölümden 1’i AÇLIKTAN!
KüreselleşTİRme=Yeni Emperyalizm, «artan» açlığın ana nedeni!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
45
14.04.2015
Prof. SALTIK, AÜTF Halk Sağlığı
Batı /Avrupa e m p e r y a l i z m i n i n
Afrika’yı bıraktığı perişan ötesi(!) durum..
46
Küreselleşme madensel bir yürektir
Yer yuvarlağını
dolarla tartabilmek, değerlendirebilmektir,
Bankalara kilitleyebilmektir.
Oysa yeryüzüleşmektir
birbirimizi sevmemiz
Birbirimizi düşünmemiz
Birbirimizin yardımına koşmamız,
Birbirimizi yaşamamız. (=Empati!)
Fazıl Hüsnü DAĞLARCA (Öl. 15.02.08)
ABD’nin tasarruf etmeden, karşılıksız $ basarak dünya ticaretini zorlaması,
krizlerin ana nedenlerinden biridir. Dolar değişim aracı olmaktan çıkarılmalı..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
47
Dünya Çocuklarının Durumu : UNICEF-2014
 Out of an estimated 35 million
people living with HIV,
over 2 million are 10 to 19 years
old, and 56 % of them are girls.
 Globally, about one third of women
aged 20 to 24 were c h i l d b r i d e s.
 Every 10 minutes, somewhere
in the world, an adolescent girl
dies as a result of violence.
 Nearly half of all deaths in children
under age 5 are attributable to
undernutrition. This translates
into the unnecessary loss of
about 3 million young lives a year.
14.04.2015
Prof. SALTIK, AÜTF Halk Sağlığı
48
KüreselleşTİRme karşıtı 100 bin kişi yürüdü!
6. Dünya Sosyal Forumu, Caracas, 24.01.06
Fotoğraf : Reuters.. (Yerli basın vermedi, niçin !?)
B a ş ka b i r d ü ny a m ü m k ü n d ü r,
Küreselleşmeye mahkum değiliz.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
49
KürselleşTİRmecilerin = Yeni emperyalistlerin = Mahşerin 4 atlısı
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
50
KÜRESELLEŞ(TİR)MENİN
Ş E Y TA N Ü Ç G E N İ
KİT’ler
ŞİRKETLER
Bürokrasi
Demokrasi
ŞİRKETOKRASİ
KAPİTOKRASİ
Dr. Mustafa ERGİN
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
51
KÜRESELLEŞ-TİR-ME ve İHEB
10 Aralık 1948 tarihli Bildirge’
nin 25. maddesi aşağıdadır :
“HER-KES; ırk, din, dil, politik
inanç, ekonomik ve sosyal durum
ayrımı gözetmeden; erişilebilecek
en yüksek düzeyde sağlıklı olma
TEMEL hakkına sahiptir.”
Acıtacak olan ne,
kimi acıtacak ?
İHEB’in Uygulanması için uğraş vermeliyiz..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
52
Washington Uzlaşması-1
“Gelişmekte olan ülkeler için doğru politikalar”
olarak dayatılan bu politikaların 3 aracının var :
Kamu ekonomik faaliyetleri alanını daraltma;
piyasaların tek tayin edici kılınması
Sıkılaştırılmış mali disiplin ile
kamu harcamalarını azaltmak.
Özelleştirme ile kamu ekonomisinin
mülkiyetindeki sermaye stokunu
özele devretmek.
(NOBEL Ekonomi ödüllü, DB Başekonomisti Prof. J. STIGLITZ;
Küreselleşme ve Büyük Hayal Kırıklıkları, İstanbul, Plan b Yayıncılık..)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
53
Washington Uzlaşması-2
”‘Kamu Kötüdür. Yanlış -kötü kaynak
özgüler ( t a h s i s e d e r ) .Kaynak özgülemesi
bütünüyle piyasalara bırakılmalıdır. ’.
1980 Neo-liberal köktenciliği bu söylemle,
bütün çevre ekonomilerle ve Türkiye ile
köprüleri attı. Köprüleri atmakla kalmadı,
onları a ç ı k t a n t e h d i t e t t i !
Ya benden yanasın ya da ekonomik
faaliyetlerinizin dış finansmanı için
kaynak bulamazsın!’ ”
(NOBEL Ekonomi ödüllü, DB Başekonomisti Prof. J. STIGLITZ;
Küreselleşme ve Büyük Hayal Kırıklıkları, İstanbul, Plan b Yayıncılık..)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
54
Prof. Dr. Joseph Stiglitz’e göre;
Liberalleşme programı, batılı ülkelerce
salt kendi çıkarları için organize edilmiştir.
IMF, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü
(WTO) gibi kuruluşlar;
yoksul ülkelerin katilleri dir!
IMF ve Dünya Bankası gibi kuruluşlar
tarafından yoksul ülkelere dikte ettirilen
programlar, çağdaş savaşın araçları’dır!
‘Küreselleşme ve Büyük Hayal Kırıklıkları ‘ adlı kitabından..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
55
Prof. Dr. Joseph Stiglitz’e göre;
IMF ve Dünya Bankası'nın Türkiye gibi
ülkelerin yaşamlarını mahvettiğini belirtip
uyguladıkları programları reddediyor ve özetliyor :
..
“ Küçük ülkeler, başlangıçta gelişme sürecinde
olan ufak tekneler gibidir. IMF'nin buyurduğu
biçimde hızla liberalleştirilen (?!) bu ülkeler,
hasarlarını onarmadan, kaptanlarına
mesleklerini öğretmeden ve can yelekleri
verilmeden büyük denize açılan teknelerin
yazgısına tutsak olurlar. ” (Ba-tar-lar!)
‘Küreselleşme
14.04.2015
ve Büyük Hayal Kırıklıkları ’ adlı kitabından.
www.ahmetsaltik.net
56
Devlet Ekonomiden Elini Çeksin!?
Ulus Devleti tasfiyenin sinsi oyunu
İsveç
Türkiye
58,5
23,9
47,7
Hollanda
İngiltere
Kaynak : IMF ve
OECD web sitesi..
41,1
Fransa
53,6
Almanya
53,6
32,2
Amerika
0
14.04.2015
Devletin
ekonomideki
payı, %
25
50
75
100
www.ahmetsaltik.net
34 OECD ülkesinde
ortalama % 45-46!
Türkiye en düşük
oranda % 24! Yine de
“Devleti küçültün!”
yaygarası sürüyor?
57
..alçakça,
ekonomik bir tımarhane yarattık..
•"Beş yıl önce Başkan Ronald Reagan bize,
3. Dünyayı kapitalizm çarkının serbest döneceği
yeni bir alan yapma konusunda sıkı bir buyruk
vermişti. Biz o zaman ne büyük bir sevinçle,
ne büyük bir görev duygusuyla işe atılmıştık.
1983 yılından sonra yaptığımız her şey; ya güney
küreyi özelleştireceğiz, ya da öleceğiz!"
kararlılığına dayanıyordu. Bu amaca ulaşmak için,
1983-1988 arasında Latin Amerika ve
Afr ika'da alçakça, ekonomik bir
tımarhane yarattık ."
{ Davidson L Budhoo, Open Letter of Resignation from the staff of the IMF, syf. 102 }
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
58
“Başımıza neler örülmek
istendiği ve nasıl direndiğimiz
görülmeli, gelecek kuşaklar için
ders oluşturmalı ve
uyanıklık sağlanmalıdır.
Zaten her şey unutulur,
fakat biz her şeyi
gençliğe bırakacağız…
O gençlik ki, hiçbir şeyi
unutmayacaktır.”
Gazi Mustafa Kemal
A T A T Ü R K
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
59
• “İnsan topluluğunun
sağlığını korumak
üzere yapılan
harcamalar,
o ülke varsıllığının
biricik nedenidir.”
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
Dr. Albert CALMETTE
(1863-1933)
Verem basilini
Dr. René Guérin ile
birlikte bulan
Fransız bilim insanı.
60
IMF Politikaları; Sosyal Çöküş Reçeteleri!
BM İnsan Hakları Komisyonu’nun Raporu :
IMF reçetelerini, 20 yıldan beri uygulayan
ülkelerde toplumsal (sosyal) çöküş hızlanmış,
kredi borçlarını ödeme pahasına,
milyonlarca insanın ekonomik,
sosyal ve kültürel hakları rafa kaldırılmış,
Bu halklar,
yoksulluğun pençesine terk edilmiştir.
Cumhuriyet, 06.03.2001
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
61
Diktatörler Franko ve Salazar, İspanya ve Portekiz’i
40 yıl “FADO”, “FESTİVA” ve “FUTBOL” ile
oyalayarak Faşizmle inletti..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
62
Borç Yüküyle Ölçüsüz Sömürü
Yoksul borçlu ülkelerdeki ortalama
bir yurttaş, alacaklı bir OECD
ülkesindeki yurttaştan ortalama
55 kez daha yoksul olduğundan,
bu süreç;
“ taştan kan çıkarma ”
ya benzer.
Susan George / The Debt Boomerang
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
63
Nuri Kurtcebe, Sessiz Sedasız, 09.03.10, Cumhuriyet
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
64
14.04.2015
65
www.ahmetsaltik.net
65
ABD-İngiltere’nin istediği; Dünya Ticaret Örgütü’nün şehir devletçikleri
projesi küçük devletçikler oluşturma çabasıdır. Bunu da öncelikle Balkanlar,
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da uygulamaya koydular. «Arap Baharı» gerçekte
BOP’un uygulanmasıdır. (AS: BOP = Büyük İsrail Projesi)
(Nurullah Aydın, 27.7.12, e-makale)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
66
ILO : Çocuklar,
«en kötü biçimde»
çalıştırılıyor..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
67
Yine de “İnsan”dan umudu kesmeden; O’nun Psikolojik
Gelişimini insanca tamamlaması için çaba göstererek..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
68
İ N A N Ç
İnsanların çoğu yoksul olsa da
Çoğu pis
Çoğu utanmaz
Çoğu hırsız olsa da insanların
Beni aldatamazsınız
Dünya bu değil..
Fazıl Hüsnü DAĞLARCA
(Öl. 15.02.08)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
69
Küreselleşmenin Getirdikleri!
 Kanada’lı ekonomi profesörü M. Chossudovsky,
Yoksulluğun
Küreselleşmesi
adlı çalışmasında, dünya genelinde
bu verilere kapsamlı olarak yer vermekte;
 “ K ü r e s e l l e ş m e ” sürecinin,
bu olağanüstü
küresel soygunun maskesi..
olduğunu kanıtlamaktadır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
70
←←←
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
71
14.04.2015
Prof.Dr.A.SALTIK-AÜTF
72
Türkiye’nin 1959’dan bu yana
süregelen AB karasevdası ile nereye ??
Kanadalı Prof. Dr. Michel
Chossudovsky uyarıyor :
Ulusal Program,
bir aldatmacadır!
Türkiye gibi gelişmekte olan pek çok ülke,
Batı tarafından yeniden koloni
(yeni sömürge!) haline getirilmeye çalışılıyor.
“Yoksulluğun Küreselleşmesi ” adlı kitabından..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
73
Prof. M. Chossudovsky diyor ki :
“I M F p r o g r a m l a r ı ü l k e n i z i
mezata çıkarıyor..
IMF, ülkenizdeki
sermayeyi de tehdit ediyor.
IMF’yi ülkenizden kovmazsanız
ya AB’nin ya da Wall Street’in
sömürgesi olursunuz. “
(Cumhuriyet / 22.03.2001)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
74
DB eski baş ekonomistlerinden
Nobel Ekonomi ödüllü Prof. Dr. Joseph
Stiglitz’in, IMF ve DB’nı değerlendirmesi :
“Ülkenin maliye bakanının eline bir
‘yapısal uyum programı’ tutuşturulur.
Bu aslında;
KAN EMİCİLERİN
İŞBAŞINA GEÇTİĞİ,
BİR ÖLÜM
FERMANIDIR !”
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
76
Küreselleşme Türkiye’ye açık tehdit!
Açıkça izlenmektedir ki;
K ü r e s e l l e ş TİR m e süreçleri Türk halkının
sağlığına “iyi gelmediği” gibi,
Türkiye Cumhuriyeti’nin sağlığına da
“iyi gelMEmekte,”
giderek O’nun yaşamını tehdit etmektedir..
Dolayısıyla, ekonomimizin felç edilmesi üzerinden
adım adım çökertmeyi öngören sinsi bir
post-modern plan (=SAVAŞ!)
kararlılıkla yürütülmektedir; çok da yol alınmıştır...
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
77
“ Biz Batı emperyalistlerine
karşı yalnız kurtuluş ve
bağımsızlığımızı korumakla
yetinmiyoruz. Aynı zamanda
Batılı emperyalistlerin
güçleri ve bilinen her aracı ile
Türk ulusunu emperyalizme
araç yapmak istemelerine
engel oluyoruz.
Böylece bütün insanlığa
hizmet ettiğimiz kanısındayız.”
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
Gazi Mustafa Kemal
ATATÜRK
22 Ekim 1922
78
Sağlık hizmeti,
Devlete ya da kamuya yük mü?
“ Hükümetlerce halka verilecek
sağlık hizmetleri
onlara bir lütuf değil;
ekonomik ve sosyal kalkınmada
en temel itici güçtür. ”
Dr. Halfdan MAHLER,
DSÖ Eski Genel Başkanı
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
79
Afrika’da
açlığın fotoğrafı..
14.04.2015
Abla mı çocuk anne mi? 2.si ise
hangi «Quacy modo» becerdi??
www.ahmetsaltik.net
80
Dünya’da 1.2 milyar kişi, günde 1 $’ dan
az parayla yaşama tutunmaya çalışıyor !?
H er 5 insandan 1’i mutlak yoksul !
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
81
AKP
Sağlık
Bakanı
Recep
Akdağ’ın
Siyasal
tercihi!
Tam
tüccar..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
82
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve kurtarıcısı
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, bizlere
“ Ayrıcalıksız, sınıfsız, kaynaşmış
bir kitle olacağız.” hedefini göstermiştir.
Sağlık hizmetlerini ise Devletin kesinkes
vazgeçilmez ilk görevi saymıştır :
“ Devlet olma savındaki
siyasal kuruluşların
EN BİRİNCİ görevi, halkın sağlığı
ve sağlamlığıdır.” demiştir.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
83
TÜRKİYE’nin Acı Verileri
Net enaz (asgari) 2015’in 1. yarısında 949 TL
(Bekâr, 18+ yaş işçi için)!
TÜİK Yoksulluk sınırının 1/4’ü,
açlık sınırının (~1400 TL) 3/4’ü, NİÇİN?
Ama SGK primi (=ek vergi) bağışıklığı için
yoksulluk sınırı 400 TL/ay ?
1 kişi için yoksulluk sınırı 1956 TL/ay,
4 kişi için 3979 TL/ay!
SGK’nın prim almadığı yoksulluk sınırı < 1200 TL brüt
asgari ücret/3 (ayrıca hiç taşınmazı Ø)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
84
BMKP (UNDP) 2014 Verileri
• BMKP’nin (BM Kalkınma Programı, UNDP)
"2014 - İnsansal Gelişme Raporu"na (İGR) göre, Türkiye
69. sırada (0,759 skor)! Son 10 yıldır gerçek bir ilerleme Ø!
187 ülke içinde İnsansal Gelişim Endeksi (İGE) sırası 69.
• BMKP İnsansal Gelişme Raporu’nda, (Human Development
Index- HDI) sağlık, sosyal güvenlik, eğitim, bilgi ve
düzgün bir yaşam standardı… konularındaki ortalama
başarının ölçüldüğü bir uluslararası sıralama yapılmaktadır.
(http://hdr.undp.org/en/content/table-1-human-development-index-and-its-components, 05.11.14)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
85
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
86
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre,
2 0 1 5 M a r t a y ı n d a 1 3 9 İ Ş Ç İ YA Ş A M I N I Y İ T İ R D İ !
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
87
Türkiye İş Kazlarında Öncü!
Gün geçmiyor ki Türkiye'de
iş kazası ve ölümler duymayalım.
Ailesinin geçimini sağlamak için
çok zor işlerde çalışmak zorunda
kalan insanlar ölümle
burun buruna çalışıyor.
 TÜİK'e göre en yüksek kaza oranı ise madencilik sektöründe.
Yalnızca 2013’te madenlerde irili ufaklı 13 bin kaza (!?)
gerçekleşti. Madenleri işletenler maliyetleri düşürmek için
güvenlik önlemlerini gevşek tutuyor.
Bu, dünyanın her yerinde böyle değil.
 ILO rakamlarına göre Türkiye, 2008’e dek Dünyada
3. olduğu maden kazaları sıralamasında, son 3 yıldır
Çin’i de geçerek dünyada ilk sıraya yükseldi!

14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
88
Ölümlü maden kazalarında lideriz!
• Acıtan birincilik
:
• Çalışma Bakanı Dinçer: Ölümlü maden kazalarında lideriz!
• Bakan Ömer Dinçer, ölümlü maden kazaları konusunda
Türkiye’nin “lider ülke” olduğu itirafında bulundu.
Bakan Dinçer’in, BDP Bitlis Milletvekili Nezir Karabaş’ın
maden kazalarıyla ilgili soru önergesine verdiği yanıt,
Türkiye’deki ölümlü kaza oranının, Avrupa, Avustralya,
ABD ve Kanada’dan kat kat fazla olduğunu ortaya koydu.
• Dinçer’in, ölümlü maden kazalarıyla ilgili ILO verilerini
kaynak göstererek verdiği bilgiye göre; Türkiye’deki ölümlü
iş kazaları Avrupa’daki iş kazası ortalamasının 4.5 katıyken,
Kanada’dan 2.2 kat, ABD’den 3.4 kat, Avustralya’dan ise
4.3 kat daha çok!
www.haberortak.com/Haber/Iste-Saglik/15072010/Turkiye-olumlu-is-kazalarinda
ust- siralarda.php, 15.7.10
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
89
SOMA
kırımı
kurbanları
13.5.2014
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
90
Ermenek maden faciasının 9. günü ve
- 350 m’de işçi cinayetine kurban edilen
18 emekçiye hala erişilemedi..
Caminin minaresindeki sesbüyütürden
(hoparlörden)
“Maden ocağında kurtarma ekibinde
çalışacak gönüllü madenci işçiler
aranıyor.” duyurusu yapıldı.
AYDINLIK, 4.11.14
04.11.2014
www.ahmetsaltik.net
91
Kaynak : Prof. İlhan Arsel
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
92
Devletin açık Anayasal yükümü:
Anayasa md. 49 :
Çalışma,
h e r k e s i n h a k k ı v e ö d e v i d i r.
(Değişik: 3.10.2001-4709/19 md.)
Devlet, çalışanların yaşam düzeyini
yükseltmek, çalışma yaşamını
geliştirmek için çalışanları ve
işsizleri korumak, çalışmayı
desteklemek, işsizliği önlemeye
elverişli ekonomik bir ortam
yaratmak ve çalışma barışını
sağlamak için gerekli önlemleri alır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
Tüm yurttaşlar
Anayasayı özenle okumalı,
sahip çıkmalı ve
geliştirilmesine
katkı vermelidir..
93
İş kazası ve MH’nın maliyeti
Toplumun üretken 15-64 yaş dilimi,
nüfusun yaklaşık 2/3’üdür (52+ milyon!).
Bu kesimlerin sağlığı ve güvenliği;
çalışma ortamı kaynaklı, yinelenen ama
korunması neredeyse %100 olanaklı
nedenlerle ciddi risk-tehdit altındadır.
Yeterli koruyucu sağlık-güvenlik / İSG önlemi
alınmadığından, İK + MH yüzünden, Toplam
Ulusal gelirin (TUG-GSMH) %4-6,5’i yitirilmektedir.
2014’te elde edilen ~ 800 Bn $ TUG’in %5’inin,
~40 B$’ın yitirildiği kestirilebilir. Bu yitik, TSK’ya
ayrılan kaynağın (%2,3/TUG) 2 katını aşkındır!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
94
Çalışanların yarısı kayıt dışı!
İş kazaları ile ilgili olarak verdiğimiz sayılar,
salt kayıt içi sektörde oluşanlardır.
Ülkemizde kayıt dışında çalıştırılan önemli bir işgücü
vardır. Çalışma ve SG Bakanlığı verilerine göre,
24 milyon dolayındaki toplam işgücünün yarıya yakını
kayıt dışı çalışmaktadır ve bu kesimde oluşan meslek
hastalığı ve iş kazası istatistiklere yansımamaktadır.
Öte yandan 77,7 milyon nüfusun 2/3’ü, ~ 52 milyon
işgücü arzının yarıdan azı istihdam altındadır ve
iş kazalarıyla meslek hastalıkları salt 16 milyon
SSK’lı işçi kitlesi için hesaplanmaktadır !?
Türkiye, kayıt dışı çalış(tır)ma sorununu çözmelidir.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
95
Demografik Fırsat Penceresi
Birkaç yıl «kayıt dışı» çalıştırılıp yerine yenisi alınan
eğitimsiz genç işçiler, “nitelikli” (kalifiye) olamadan,
kazalanarak ya da meslek hastalığına yakalanarak
iş göremez (malul) olmakta ve işsiz kalmaktadır.
SG-GSS Yasası’na göre 7500 gün (25 yıl!) çalışıp
prim öde(ye)meyince emekli olunamamaktadır.
Türkiye, “d e m o g r a f i k f ı r s a t p e n c e r e s i ”
ni hızla, hoyratça ve gözü kara.. kaçırmaktadır.
Sermayenin sınırsız kâr hırsı yüzünden, çeyrek yy.
sonra Türkiye’yi bir k a r a b a s a n beklemektedir :
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
96
Sosyal güvenlik karabasanı..
50’li yaşlarında, adı konmamış meslek hastalıklı
ya da kayda sokulmamış iş kazalı,
emekli olma olanağı kalmamış milyonlar...
Yeni iş bulma, meslek edinme olanağı yok..
25 yıl sonrasında yaşama tutunma şansı yok..
Tam bir sosyal güvenlik karabasanı ..
Bu gidiş durdurulmalıdır..
Önce hızlı-gereksiz nüfus artış hızını düşürerek:
Her aileye 1 çocuk ilkesini yaşama geçirerek..
Sonra güvenli-sağlıklı-onurlu istihdamla..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
97
Çalışanların işveren
karşısında Devletçe
korunması gereği
tartışma dışıdır.
Devlet,
tarafsız hakem
olmaya
zorlanamaz!
ILO’nun
3’lü yapısı
korunmalıdır.
Toplumsal
ruh sağlığı için
zorunludur..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
98
Türkiye'nin Dünya genelinde konumu!?
• AİHM’ne göre, üye 47 devlet içinde Türkiye
en çok dosyası olan ve en çok hak çiğnemi (ihlali)
yapan devlettir.
• Dünya Ekonomik Forumu 2011 Kadın-Erkek Eşitliği
Raporuna göre Türkiye 135 ülke içinde 122. sırada.
• Legatum Institute Uluslararası Refah Endeksi’nde
Türkiye 110 ülke içinde 75. sıradadır ve
Avrupa’nın toplumsal gönenci en geri ülkesidir.
• PISA sınav sonuçlarına ve sağlık düzeyine göre,
34 OECD ülkesi arasında 31. sıradadır.
• Basın özgürlüğünde 180+ ülke içinde 154. sıradayız!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
99
371
16+ milyon SSK’lı işçi için
yılda 64-192 bin yeni
MH beklenirken, 2014’te
yalnızca 371 olgu!? (SGK)
Devede kulak; niçin ?!
Görsel, Dr.Cebrail Şimşek’ten (kısmen)..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
100
Avrupa Sosyal Şartı/Konvansiyonu
(AVRUPA SOSYAL HAKLAR SÖZLEŞMESİ)
(18.10.1961, Torino; Türkiye’nin onayı:16.06.89)
Madde 3
:
Tüm çalışanların
güvenli ve sağlıklı
çalışma koşullarına
sahip olma hakkı
vardır. (RG Ekim 1989;
09.04.07’de kimi çekincelerle
yenilendi.)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
101
CUMHURİYET ve KÜRESELLEŞME
“ Uygulandığı biçimiyle Küreselleşme
siyasaları, tüm insanların eşitliği, kardeşliği
üzerinde kurulan bir evrensel birliği
sağlamamaktadır.
Uygulandığı biçimiyle K ü r e s e l l e ş m e,
insanlığı uluslar arası sermayenin
egemenliğine terk etmektedir. Böyle bir
yaklaşım, böyle bir uygulama, insanı yücelten,
özellikle ‘mazlumun’ yanında yer alan
Atatürkçü Düşünce Sistemi ile çelişki
halinde olduğu gibi; kamu yararını,
sosyal adaleti, ön planda tutan
‘Cumhuriyetçi’ anlayışa
ters düşmektedir. ”
Prof. Dr. Suna KİLİ
{Cumhuriyet ve Küreselleşme, Kültür Bak. Yay., 2002}
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
102
KÜRESELLEŞME NEREYE VARACAK ??
“ Özellikle son 20 yılda uluslararası
sermaye ülkeden ülkeye denetimsiz
biçimde dolaşmaktadır. Bu durum,
ülkelerin yapısını etkileyen sonuçlar
doğurmaktadır. Eğer bu durum
durdurulmazsa, birçok ülke
Demokrasi ile değil, ‘Plütokrasi’ ile
= zenginlerin gücüyle yönetilme
durumuyla karşılaşacaktır.
Bu durum yalnızca gelişmekte olan
ülkeler için değil, gelişmiş ülkeler
için de doğrudur. ”
Prof. Dr. Suna KİLİ
(Cumhuriyet ve Küreselleşme, syf. 195, 2002)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
103
Adım adım
global totaliterliğe..
“ Türkiye bu kez ‘Küreselleşme’
ve ‘Özelleştirme’ masalına inanmış,
paldır küldür ‘globaliterliğe’
doğru sürüklenmektedir;
üstelik daha ‘sivil’, daha ‘demokrat’,
daha ‘insan haklarına dayalı’ bir düzene
‘dönüştüğünü’ zannederek..”
 “.. bir karışık bilmece..”

A t t i l â İ L H A N , “Hangi Küreselleşme”
(2003, İş Bankası Kültür Yayınları, arka kapaktan)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
104
KÜRESELLEŞME
KARŞITLARI HAKLI !
Uluslararası ticaret varsıllar
yararına gelişiyor.
Küreselleşme karşıtları
haklıdır.
Aleyhte gösteriler
sağlıklıdır.
Bill Gates,
Microsoft Patronu, Milliyet 05.02.2002
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
105
Neo-liberallere kötü haber !
Liberalizm’in peygamberi
Adam Smith bile,
“Sağlık
hizmeti,
piyasaya
bırakılamayacak
The Wealth of Nations, 1776
denli önemli,
‘k r i t i k ’ bir alandır.” demektedir...
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
106
Adam Smith’in
s ı z l a y a n ke m i k l e r i . .
Kapitalizmin büyük kuramcısı Adam Smith’in
kemiklerini sızlatacak olan olay, gelinen noktada
devletin ekonomiye müdahale etmek
zorunda kalması değil, sistemin
ahlaksal temellerinin bu denli çürümüş olması.
Şimdi başta ABD’liler, dünyanın dört bir yanında
milyonlarca, belki de milyarlarca insanı sarsacak
gelişmeleri öngörmek ve önlemek mümkünken
bu yapılmadı. Çünkü bu sürecin sürmesi sayesinde
muazzam servetler yapanlar vardı.
(O s m a n U l a g a y , Milliyet, 28.09.08)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
107
“En azından daha bir yüzyıl
boyunca kendimizi ve başkalarını
iyinin kötü, kötününse iyi
olduğuna inandırmalıyız. Çünkü
kötü işe yarar, iyi işe yaramaz.
Açgözlülük, tefecilik
ve ihtiyatlılık daha bir süre için
John Maynard
tanrılarımız olmaya
KEYNES..
devam etmelidir. (!?!)
Yeni Din, Yeni Tanrı
Prof. Dr. Alpaslan IŞIKLI
Çünkü ancak onlar bizi
1. Bs. Otopsi Yay. syf. 23
ekonomik gereksinimler
İzleyen yansıda ATATÜRK’ün
tunelinden gün ışığına çıkarabilir.” sözleriyle karşılaştırarak
(A. SALTIK : Şizofrenik düşünceler değil mi?)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
aradaki çarpıcı farkı
görmek gerekir..
108
“ Eğer sürekli
barış isteniyorsa,
insan yığınlarının
durumlarını iyileştirecek
uluslararası önlemler
alınmalıdır.
İnsanlığın tümünün
gönenci, açlık ve baskının
önüne geçmelidir.
Dünya yurttaşları
çekememezlik, açgözlülük
ve kinden uzaklaşacak
biçimde eğitilmelidir.”
Gazi M.K.ATATÜRK
14.04.2015
Önceki yansıda Keynes’in
sözleriyle karşılaştırarak
aradaki çarpıcı farkı
görmek gerekir..
Kapitalizm ve Hümanizm!
www.ahmetsaltik.net
109
109
DİKKAT : ABD çok zor durumda!
“ Sağlık hizmetlerinde en ucuz fiyata,
en yüksek nitelik sağlama savlarını,
ABD’nin durumu yalanlamaktadır. ”
ABD, Dünyada sağlık hizmetleri için
yılda kişi başına düşen (8500+ $ p.c./p.a.)
en yüksek harcamayı yapmakta,
buna karşın en iyi sağlık hizmetini vermek
şöyle dursun, sağlık giderinde Dünyada
1. olurken, verimlilik sıralamasında 37. dir!
50 milyon insanın (6 kişiden 1’i!) hiçbir sağlık ve
sosyal güvencesi yoktu!.. (B. Obama 2010 başında
30 milyon yoksul ABD’liye sınırlı bir sağlık güvencesi verdi.)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
110
KÜRESELLEŞME :
İKİ YÜZE BİR MASKE


İktisadi temelde PİYASACILIK ve siyasal düzlemde
KÜRESELCİLİK, azgelişmiş ülkelerin iktisadi-siyasi istilası
ve işgalidir. Buna karşılık memleketlerin yapabilecekleri
şey açıktır: İktisadi temelde P L A N L A M A C I L I K
ve siyasal düzlemde B A Ğ I M S I Z L I K !
Bu, tekellerin ileri sürdükleri üzere ‘dünyadan kopma‘ ve
‘içe kapanma‘ değildir. Bu, emperyalizme karşı çıkma,
s ö m ü r g e l e ş m e s ü r e c i n d e n k o p m a ve
dünyanın ¾’ünden daha büyük bir bölümünde yaşayan
Güneyin İnsanları’na açılma demektir.
Prof. KALDONE G. NWEIHED, Venezuela’nın Ankara Büyükelçisi,
Çev. B.T.Gürel, Memleket Yayınları, ISBN: 978-9944-5435-1-4, 2006
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
111
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
112
ABD’yi savaş makinesi
gibi kullanan,
KÜRESELLEŞME
retoriği (takiyyesi) ile
kendini saklayan
yeni emperyalizmin,
“Elit” in faşizmi
durdurulmalı..
DİRENİŞİ
KÜRESELLEŞTİREREK!
H o m o s u p ra e l i t i c u s ’ l a r k ü r e y i p ay l a ş m ı ş . .
H o m o i n s e c t u s ’ l a r p o st m o d e r n kö l e l e r. .
D a r w i n , Ev r i m ’ i n b ö y l e s i e v r i m i n i ö n g ö r e m e d i !
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
113
Y E T E R L İ ve
DENGELİ
B ES L E N M E
Sosyal politika; bir ülkede
devletin ülke insanının mutluluğu
ve refahı hedefine yönelik olarak
ülke insanının sağlığı, eğitimi,
güvenliği, beslenmesi, korunması,
barınması ve istihdamının
sağlanması yönünde aldığı
kararlar ve sürdürdüğü
uygulamaların bütünüdür.
KONUT
GÜVENLİĞİ
HALK
SAĞLIĞININ
TEMEL
BELİRTEÇLERİ
UMUT
G Ü V E N L İ SU
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
114
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ
md. 25 (10.12.1948)
“ HER-KE-SİN,
KENDİSİ ve AİLESİNİN
SAĞLIK ve GÖNENÇ
İÇİNDE BESLENME,
GİYİM, KONUT ve
TIBBİ BAKIM
HAKKI VARDIR. ”
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
115
http://www.who.int/campaigns/world-health-day/2015/en/, 7.4.15
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
116
http://www.who.int/campaigns/world-health-day/2015/en/, 7.4.15
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
117
AB Temel Haklar Şartı
(Nice, 7 Aralık 2000)
http://ek12 utup.dpt.gov.tr/ab/hukuk/temelhak.pdf
Madde 27 :
İ ş ç i l e r i n i şye r i n d e b i l g i l e n m e ve d a n ı ş m a h a k k ı
İşçiler veya işçi temsilcileri, Topluluk hukuku ile ulusal hukuk ve
uygulamada öngörülen durum ve koşullarda ve makul bir süre içinde,
uygun düzeyde bilgilenme ve danışma hakkına sahip olmalıdır.
Madde 28 :
To p l u g ö r ü ş m e v e e y l e m h a k k ı
İşçiler, işverenler veya işçi ve işveren örgütleri;
Topluluk hukuku ile ulusal hukuk ve uygulamalarla uyumlu olarak,
uygun düzeyde görüşme ve toplu sözleşme akdetme hakkına ve
uyuşmazlık halinde, çıkarlarını korumak için, g r e v d e d a h i l ,
toplu eylem yapma hakkına sahiptir .
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
118
AB Temel Haklar Şartı
(Nice, 7 Aralık 2000)
http://ek12 utup.dpt.gov.tr/ab/hukuk/temelhak.pdf
Madde 31 : Adil ve hakça çalışma koşulları
1.Her işçinin, sağlığını, güvenliğini ve saygınlığını gözeten
çalışma koşullarına sahip olma hakkı vardır.
2.Her işçi, azami çalışma süresinin sınırlandırılması
hakkına ve günlük ve haftalık dinlenme
izni ile yıllık ücretli izin hakkı sahibidir.
Madde 35 : S a ğ l ı k h a k k ı
Herkes, ulusal hukuk ve uygulamalar uyarınca
koruyucu sağlık hizmeti alma ve tıbbi tedaviden yararlanma
hakkına sahiptir. Birliğin tüm politikaları ve eylemlerinin tanım ve
uygulamasında, daha üst düzeyde bir insan sağlığı koruması hedeflenir.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
119
AB Temel Haklar Şartı
(Nice, 7 Aralık 2000)
http://ek12 utup.dpt.gov.tr/ab/hukuk/temelhak.pdf
Madde 33 : Aile ve iş yaşamı
1. Aile, hukuksal, ekonomik ve sosyal
korumadan yararlanır.
2. Aile ve iş yaşamını bağdaştırmak amacıyla,
herkes, analıkla ilgili bir nedenden dolayı
işten çıkarılmaya karşı korunma ve
analık izni ile doğumdan veya
evlat edinmeden sonra anababa izni
kullanma hakkına sahiptir.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
120
AB Temel Haklar Şartı
(Nice, 7 Aralık 2000)
http://ek12 utup.dpt.gov.tr/ab/hukuk/temelhak.pdf
Madde 34
: Sosyal güvenlik ve sosyal yardım (2)
AB sınırları içinde, yasal olarak ikamet eden veya dolaşan herkes,
Topluluk hukuku ile ulusal hukuk ve uygulamalara uygun olarak,
sosyal güvenlik yardımlarından ve öbür sosyal yardımlardan
yararlanma hakkına sahiptir.
Birlik, sosyal dışlanma ve yoksullukla mücadele için,
yeterli kaynağı olmayan herkese saygın bir yaşam sağlamak amacıyla,
Topluluk hukuku ile ulusal hukuk ve uygulamalardan kaynaklanan
kurallar uyarınca, sosyal yardım ve konut yardımı
hakkını tanır ve gözetir.
Peki; bu AB hukuku Türkiye’de neden uygulanmaz, AB de susar?
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
121
Devletin açık Anayasal yükümü:
Anayasa md. 49 :
Çalışma,
h e r k e s i n h a k k ı v e ö d e v i d i r.
(Değişik: 3.10.2001-4709/19 md.)
Devlet, çalışanların yaşam düzeyini
yükseltmek, çalışma yaşamını
geliştirmek için çalışanları ve
işsizleri korumak, çalışmayı
desteklemek, işsizliği önlemeye
elverişli ekonomik bir ortam
yaratmak ve çalışma barışını
sağlamak için gerekli önlemleri alır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
«İnsan derisi ile kaplı»
anayasalar süs müdür?
Emperyalizmin,
sermayenin
hukukunun
tek yanlı baskı
aracı mıdır?
Adalet sağla(n)mazsa
barış olur mu?
122
Te m e l I L O S ö z l e ş m e l e r i
• Zorla Çalıştırma Sözleşmesi (1930), C29
• Örgütlenme Özgürlüğü ve Örgütlenme
Hakkının Korunması Sözleşmesi (1948) C87
• Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı
Sözleşmesi (1949) C98
• Eşit Ücret Sözleşmesi (1951) C100
• Zorla Çalıştırmanın Yasaklanması Sözleşmesi (1957) C105
• Zorla Çalıştırmanın Yasaklanması Sözleşmesi (1957) C111
• Asgari Yaş Sözleşmesi (1973) C138
• Çocuk İşçiliğinin En kötü Biçimleri Sözleşmesi (1999) C182
Türkiye, neden 189 Sözleşme’nin yalnızca ¼’ünü onadı??
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
123
İnsan Hakları ve
Biyotıp Sözleşmesi
Md. 3-Sağlık Hizmetlerine Erişimde Adalet
Taraflar, sağlık gereksinimleri ve varolan
kaynakları dikkate alarak, kendi yasal
yetkileri kapsamında, uygun nitelikteki
sağlık hizmetlerinden adil bir biçimde
yararlanılmasını sağlayacak uygun önlemleri
alacaklardır.
(5013 sayılı yasa, 9.12.03 tarih ve 25311 sayılı RG)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
124
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
125
10 TL gündelik için
kollarından oldular!
Günlüğü (8 değil 12 saat!)
10 TL'den fındık toplamak
için yola çıktılar; olmadı.
Yolda geçirdikleri kaza
sonrası i k i k a r d e ş d e
sol kolundan oldu.
Tokat'ta, 3 Ağustos'ta
meydana gelen kazada
fındık işçilerini taşıyan
minibüsün devrilmesi
sonucu yaralanan
Mehmet Karatepe (14)
ve ablası Nurgül’ün (16)
kazada aldıkları
darbe nedeniyle
birer kolu kesildi!
www.amasyahaber.org/Ana-Sayfa/452.html, 08.08.07 ve Sivas aa
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
126
Ünlü İngiliz tarihçi
Arnold Toynbee :
“Batı dünyasındaki
Rönesans, Reformasyon,
bilim ve düşünce devrimi,
Fransız Devrimi ve
Sanayi Devrimi’ni,
ATAT Ü R K ,
bir insan ömrüne
sığdırmıştır.”
Başkanını Başbakan’ın yasa sışı atadığı
TÜBİTAK, Evrim’i işleyen dergiyi engelledi!
03.01.2015
Can düşmanı Batılılar bile yeri geldiğinde
ATATÜRK’ün yüceliğini teslim esiyorlar !?
www.ahmetsaltik.net
127
“Boşunadır yasalar; herkesi eşit olarak
bağlamıyorsa.. Boşunadır yasalar;
toplumda 1 tek kişi bile ceza almadan
onları çiğneyebiliyorsa..”
Denis DİDEROT / [Düşünceler, 1774 ]
Paris’te Karnavale Müzesi’nde bulunan ve
kapağında " İ n s a n d e r i s i i l e k a p l ı d ı r "
yazan Fransızların ilk anayasası (1791) (ABD, 1787)
“ Gerçek yasacı halktan başkası olamaz. Tepeden inme yasalara halkın saygı
duyduğu binde bir görülür. Ama yasaları kendi yaptı mı; kendi işi bilip
yürütecek, koruyacaktır onları. Bunlar da bir kişinin sorumsuz istekleri değil;
birçok insanın kendi mutlulukları, güvenlikleri üstüne birbirine d a n ı ş a r a k
vardıkları istekler olacaktır. ” Denis DİDEROT / [ Düşünceler, 1774]
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
128
Yakl. 900 bin
çocuk işçi
TÜİK- 2014
“Çalış-tırıl-an” (!) çocuk işçiler, çocuk fahişeler!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
129
UNICEF’in Uyarıları…
• Web sitesinde yer bulan temel tematik alanlar
:
• Under-five deaths fall below 10 million annually
Youths vulnerable to military
re-recruitment
Stop Child Abuse campaign asks for
dramatic change
Go to school: Suku's story
• A life lived in ‘exit mode’
• – floods continue to bring destruction..
• Çocuk hakları hâlâ temel sorun..
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
130
UNESCO’nun Uyarıları...
• UNESCO web sitesinde temel tematik alanlar
• Call for mobilization to boost literacy education
in Africa (www.unesco.org, 13.09.07)
UNESCO Courier n°7 on literacy
ABC of the future (www.unesco.org, 13.09.07)
:
• Dolayısıyla; okur yazar bile kılınmayan insanlar
işsiz kalmakta, iş bulurlarsa “en kötü biçimde”
(ILO : Worst form) çalıştırılmakta, meslek
hastalıklarından da kendilerini koruyamamakta,
“k a n v e c a n v e r g i s i ” ödemektedirler.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
131
Out of sight ..
Girls in mining!
Health should
be at the heart
of the global
development
agenda..
14.04.2015
Kız çocuklar madenlerde çalıştırılıyor,
ayrıca «çocuk anne» oluyorlar!
Bu ne biçim uygarlıktır?
Hangi «quasi modo» beceriyor bunu?
www.ahmetsaltik.net Prof. SALTIK
132
H E R K ES D Ü Ş Ü N M E L İ !
“ B E N N E YA PA B İ L İ R İ M . .”
Ö R G Ü T L Ü D AV R A N A R A K
Ç Ö Z Ü M L E R A R AYA B İ L İ R M İ Y İ M . .
“ B A N A D Ü Ş E N L E R N E L E R . .”
B U YA Ş A N A N L A R T Ü R K İ Y E İ Ç İ N
YA Z G I M I YO K S A B İ R K U R G U M U
FENA HALDE
A L D AT I L I YO R M U Y U M . .
Ü L K E v e D Ü N YA G E R Ç E K L E R İ N İ
NASIL ÖĞRENEBİLİRİM ..
B E Y İ N İ Ğ FA L İ N D E N v e M E DYA
D E Z E N F O R M A S YO N U N D A N
N A S I L KO R U N A B İ L İ R İ M . .
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
133
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
134
Ne yapmalı ??
• Küresel toplum bunca deneyim edinmiş ve
bunalarak tıkanmışken, verimli kaynak
kullanamaz, sağlık giderlerine kaynak
yetiştiremez / bulamazken, Halk Sağlığı,
akıllı stratejilerle 20. yy. başında olduğu gibi,
bir kez daha altın altın çağını yakalayabilir.
• Bu amaçla, kapsamlı Halk Sağlığı projelerini,
“toplumsal gündemin kalbine yerleştirmek”
ve ısrarla uygulamak gerekecektir.
(Prof. Beaglehole R, Bonita R. Public Health at the Cross Road, p. 278)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
135
Ne yapmalı ??
• Türkiye, çöküş sürecine sokulan
sağlık hizmetlerini, Halk Sağlığı ve Halk(ın)
Sağlığını akılcı olarak sürdürmek istiyorsa,
ulusal yapı, olanak ve gereksinimlerine uygun
sağlık politikaları izlemek zorundadır. Bu yapı,
1961’de, 224 sayılı Sağlık Hizmetlerinin
Sosyalleştirilmesi Yasası ile çatılmıştır.
Temel esprisi, felsefesi, hedefleri korunarak
güncellenebilir. Sağlık hizmetleri kamu eliyle
verilmeli, genel bütçeden finanse edilmelidir.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
136
Ne yapmalı ??
• Halk Sağlığı ve Halkın Sağlığını geliştirmenin en ussal yolunun
bu strateji olduğu giderek daha çok görülmekte ve yanlıştan
dönülerek tahribatın onarımına çalışılmaktadır. Türkiye de
geç kalmamalıdır. Çünkü Türkiye, geçtiğimiz yy.
başında antiemperyalist bir devrim ile kurulmuştur.
Devrim’in yaratıcısı Yüce ATATÜRK;
•“.. Devrimin ve Devrimciliğin kendisine
yaşamsal görevler yüklediği Türk Ulusu’nun
sağlığı ve sağlamlığının, her zaman üzerinde
özenle durdukları bir milli dava..”
olduğunu ısrarla vurgulamaktadır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
137
Uyuyamayacaksın..
Uyuyamayacaksın
Düzelmeden memleketin hali
Düzelmeden dünyanın hali
Gözüne uyku girmez ki..
Uyuyamayacaksın
Bir sis çanı gibi gecenin içinde
Ta gün ışıyıncaya kadar
Vakur, metin, sade
Çalacaksın..
Melih Cevdet ANDAY
14.04.2015
138
www.ahmetsaltik.net
Şair; tiyatro oyunu,
roman, deneme,
makale yazarı...
(1915 - 2002)
138
ATATÜRK : Sağlık, Devletin
«EN BİRİNCİ» görevi..
«Ulusun tüm bireylerinin
sağlıklı olmaları için
sağlık koşullarını
gerçekleştirmek,
devlet durumunda bulunan
siyasal kuruluşların
E N B İ R İ N C İ görevidir.»
Gazi Mareşal
Mustafa Kemal ATATÜRK
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
139
“ Türk vatandaşının
sağlığı ve sağlamlığı,
her zaman üzerinde durulacak
ulusal sorunumuz dur.
Çünkü Cumhuriyet;
düşünsel, bilimsel ve bedensel
bakımdan güçlü ve yüksek
düzeyli koruyucular ister.”
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
140
1982 Anayasamızın 2. m addesinde
Türkiye Cumhuriyeti’nin 6 temel niteliği..




4. maddeye göre ilk 3 maddenin
değiştirilmesi teklif bile edilemez..
II. Cumhuriyetin nitelikleri
MADDE 2. Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî
dayanışma ve adalet anlayışı içinde;
1. insan haklarına saygılı,
2. Atatürk milliyetçiliğine bağlı,
başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan,
3. demokratik, 4. lâik ve 5. s o s y a l bir
6. hukuk Devletidir.
Sağlık hizmetleri de “sosyal” olmak zorundadır.
DEVLET, halkının sırtında GSS ile sopalı tahsildar olmamalı;
özel sağlık sektörü üzerinden yerli-yabancı sermayeye
kaynak aktarmamalı, vergiye dayalı sağlık hizmeti sunmalıdır.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
141
Anayasa’nın 56. maddesi, her-ke-sin
sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama
hakkını tanımakta ve çevreyi koruyupgeliştirme ödevini devlete ve yurttaşa
ortak yüküm kılmaktadır. Demokratik
hukuk devletinde, özgür halkın söz ve
karar hakkına saygı duyulmaktadır.
Türkiye, insanına örgün ve yaygın olarak,
«yurttaşlık hak ve ödevleri odaklı»
temel hukuk eğitimi ve
S A Ğ L I K H İ Z M E T İ vermelidir.
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
142
(1)
www.thewaml.com
Sonuç ve özet..
Sonuç ve özet..
(2)
Meslek eğitiminde de yeterli hukuk ve
mevzuat öğretimi kaçınılmazdır. e-devlet
olanakları bu amaçlarla daha yoğun ve
özenli kullanılmalıdır. Hedef; «emeğe
saygılı hukukun üstünlüğü » dür.
Halkın «demokratik hukuk»unun üstünlüğüne
dayalı hukuk devleti ve toplumu yaratmanın
temeli, insanların bu üstün değerlere aşık ve
«e r d e m l i » yetiştirilmesine bağlıdır.
HER-KE-SE eşit, nitelikli, sürekli, yaygın, kamusal
KORUYUCU SAĞLIK HİZMETİ öncelikli olmalıdır!
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
143
S o n u ç v e ö ze t . .
10 Aralık 1948 tarihli, Türkiye’nin de taraf olduğu
İHEB; İ n s a n H a k l a r ı E v r e n s e l
B i l d i r g e s i , KüreselleşTİRmecilerin =
Yeni emperyalistlerin engellemesi aşılarak,
3. Binyıl için yeniden üretilmeli ve Küre genelinde
etkin olarak yaşama geçirilmelidir. Adaletin;
Ülkenin (mülkün) temeli olduğu unutulmamalı,
Atatürk’ün «yurtta ve dünyada barış» savsözü
(sloganı); özünde, ayrıştırıcı - bölücü değil;
«birleştirici insan hakları»na dayanmalıdır.
Genel Sağlık Sigortası insanların sağlığının
değil, sermayenin kârının sigortasıdır.
PRİM = Ek vergidir ve vergiyi unutturmaktadır.
AİLE HEKİMLİĞİ ÇAĞDIŞIDIR.
Türkiye SOSYALLEŞTİRME’ye dönmelidir!
14.04.2015
www.ahmetsaltik>.net
144
(3)
Önerilen kimi kaynaklar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
www.ahmetsaltik.net.. Çok sayıda makale, görsel, doküman.. (Örn. Kurtlar Sofrası)
Saltık, A. Sağlıkta 'acı sona' doğru. Cumhuriyet STRATEJİ Dergisi, 31.07.2006.
KÜRESELLEŞME ve SAĞLIK. Corinne Packer, Ronald Labonte, Ted Schrecker,
Vivien Runnels, İnsev Yay., 2011
HANGİ KÜRESELLEŞME, Attila İlhan, İş Bankası Kültür Yayınları, 1. Bs. İstanbul, 2003
Romantizmden Gerçeğe Küreselleşme. Aytekin Yılmaz, Minima yay., Ankara, 2007
TÜRKİYE NASIL KÜRESELLEŞTİ ? Taner Timur, İmge yay. 1. Bs. Ankara, 2004
Işıklı, A. KÜRESELLEŞME ve DEMOKRATİKLEŞME. Mülkiyeliler Birliği Vakfı yay. 14,
Ankara 1995
İyibozkurt, E. KÜRESELLEŞME ve TÜRKİYE. Ezgi Kitabevi yay. Bursa, 1999
Michael H. Merson, Robert E. Black, Anne J. Mills. (Eds.) INTERNATIONAL PUBLIC
HEALTH. Jones & Bartlet Publications, USA, UK, Canada, 2nd ed. 2006, Chapter 15 :
Globalization and Health, pp 681-704
Robert Beaglehole and Ruth Bonita. PUBLIC HEALTH at the CROSSROADS.
Cambridge Univ. Press 2nd ed. 2004 (ilgili bölümleri)
Soner, G. Kapitalizm ve Sağlık. http://ahmetsaltik.net/2013/09/06/guven-sonerkapitalizm-ve-saglik/
Elbek, O (yayına haz.). Kapitalizm Sağlığa Zararlıdır. Hayykitap, 1. Bs. 2013,
ISBN 978-605-5181-33-8
Mooney, G (Çev. Terzi, C.). Ulusların Sağlığı, Yordam kitap 2013 (Zed Books, 2012, London)
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
145
Dr. Ahmet SALTIK
www.ahmetsaltik.net
Tekirdağ – Uçmakdere’de doğanın cömert ikramları, Ağustos 2014
K AT I L I M I N I Z İ Ç İ N
TEŞEKKÜR EDERİZ...
14.04.2015
www.ahmetsaltik.net
146