Kusur şartına bağlı ve zararla sınırlı geleneksel tazminat anlayışının

Transkript

Kusur şartına bağlı ve zararla sınırlı geleneksel tazminat anlayışının
Kusur şartına bağlı ve zararla sınırlı geleneksel tazminat anlayışının, rekabet ihlalleri
ile mücadelede idari yaptırıma ek olarak, beklenen etkiyi göstermediği açıktır. Buna
karşılık, tazminat taleplerinin rekabet ihlalleri ile mücadelede önemli bir yol olacağı
iddiasına, ABD uygulamasındaki üç kat tazminat (treble damage) sisteminin kuvvetli bir
destek sağladığı söylenebilir. Gerçekten, üç kat tazminat anlayışı ile rekabet
ihlallerinden zarar görenler, tazminat davası açmak için teşvik edilmiş; buna karşılık,
söz konusu ihlallerle rakiplere, alıcı ve nihai tüketicilere zarar vermek isteyenler ise
caydırılmak istenmiştir.
Üç kat tazminat, bir rekabet ihlalinden zarar gören kimsenin talebi üzerine ve mahkeme
tarafından, maruz kalınan zararın üç katı oranında kararlaştırılabilen bir tazminat
türüdür. Bu yol, AB’ni de etkilemiş ve Komisyon, tazminat davalarını yaygınlaştırmak
amacıyla, ABD uygulamasına paralel şekilde, tazminatın kapsamını genişleterek iki
katı tazminat (double damage) önerisini getirmiştir.
Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un (RK) 57. maddesine göre, Kanun’a aykırı
eylem, karar, sözleşme veya anlaşma ile rekabeti engelleyen, bozan ya da kısıtlayan
kimseler bundan zarar görenlerin her türlü zararını tazmine mecburdurlar. Kanun’un bu
sorumluluk ilkesi dışında, rakip teşebbüsleri veya doğrudan tüketicileri hedef alan
rekabeti kısıtlayıcı ya da alıcıları sömürmeye yönelik davranışlar (piyasaya girişin
engellenmesi, ayırımcı uygulamalara gidilmesi, bağlayıcı kayıtlar konulması, boykot,
üretimin sınırlandırılması, fahiş fiyat uygulaması vs.), haksız fiil sorumluluğuna da yol
açacaktır. Özellikle ahlaka aykırı bir fiil ile bilerek başkasının zararına sebep olan
şahıs, bu kimselerin zararını tazmin etmek zorundadır (BK m. 41/2).
Birden fazla kişinin davranışları sonucu ortaya çıkan zararlarda, zarara sebep
olanlardan her biri müteselsilen sorumludur (BK m. 50, RK m. 57). Kanun koyucu,
tazminat sorumluluğu ile ilgili genel hükümlere atıf yapmamış, rekabet ihlallerinden
doğan tazminat sorumluluğunu özel olarak düzenlemiş, üç kat tazminat sistemini de
böylece hukuk sistemimize kazandırmış bulunmaktadır.