AFAD DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE KUVVETLİ YER

Transkript

AFAD DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE KUVVETLİ YER
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
GİRİŞ
Türkiye Kuvvetli Yer Hareketi Gözlem Ağı (TR-KYH), ülke genelinde 1973 yılından beri
işletilmektedir. 29 Mayıs 2009 tarihinde TBMM tarafından kabul edilen 5902 sayılı kanun ile Afet
ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın kurulması ile Başkanlığa bağlı olarak 17 Aralık 2009
tarihinden itibaren Deprem Dairesi Başkanlığı Kuvvetli Yer Hareketi ve Ön Hasar Tahmin
Sistemleri Çalışma Grubu tarafından çalışmalar yürütülmektedir. Ülkemizde, ulusal ölçekte,
Kuvvetli Yer Hareketi Gözlem Ağı, sadece Başkanlığımız tarafından işletilmektedir. İvme-ölçer
istasyonları, ağırlıklı olarak ülkemizde büyük depremlerin olduğu ve/veya beklendiği Kuzey
Anadolu Fay Sistemi, Doğu Anadolu Fay Sistemi ve Ege Çöküntü Sistemleri boyunca
yerleştirilmiştir. 2016 yılı Şubat ayı itibariyle İvme-ölçer İstasyon sayısı 550’dır. TR-KYH Gözlem
Ağındaki tüm istasyonlar, yeni nesil cihazlar olup, gerçek zamanlı ve sürekli veri transferi
sağlanmaktadır.
TR-KYH ve Ön Hasar Tahmin Sistemleri çalışma gurubunun çalışmaları genel olarak, ülke çapında
işletilmekte olan kuvvetli yer hareketi kayıt şebekesini ülke ihtiyacına cevap verecek şekilde
geliştirilmesini sağlamak; kullanılan cihazların geliştirilmesi için çalışmalar yapmak ve yaptırmak,
depremle her tür yapıya gelen ve hasar yapabilen kuvvetleri ölçmek, buradan elde edilen verilerle
deprem mühendisliği açısından depreme dayanıklı yapı yapma tekniklerinin geliştirilmesine katkıda
bulunmak, deprem zararlarının azaltılması konusunda araştırmalar yapmak, deprem ve etkilerini
incelemek, elde edilen kayıtları değerlendirerek deprem raporları, yayınları ve haritaları hazırlamak,
deprem bölgeleri haritasının hazırlanmasına yönelik veri tabanının oluşturmak, hasar yapıcı bir
depremden hemen sonra deprem bölgesinde olması muhtemel yapısal hasarı ve can kaybını
bölgeden henüz bilgiler gelmeye başlamadan tahmini olarak hesaplamak, deprem senaryoları
üretmek, illerin deprem tehlike ve risk çalışmaları, deprem master planları ve deprem senaryoları
için veri tabanı oluşturmak, deprem konulu araştırmalarda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile
işbirliği ve koordinasyon sağlanmakla ilgili konuları kapsamaktadır.
Depremler sırasında kuvvetli yer hareketinin (ivme) ölçülmesi; depremin fiziksel boyutunun,
deprem dalgasının yayılım karakteristiğinin, etkin süresinin, frekans içeriğinin, deprem-yer-yapı
etkileşiminin, deprem yüklerinin doğru tespitinin ve yıkıcı etkilerinin kestirilmesi gibi çeşitli
mühendislik çalışmalarında kullanılmaktadır. Kuvvetli yer hareketi kayıtlarının incelenmesi,
mühendislik yapılarının deprem sırasındaki davranışlarının ve hasar görebilirliğinin tahmininde
kullanılan temel girdilerden birisidir. Şüphesiz, yıkıcı bir deprem sırasında en önemli dinamik
parametrelerden birisi, depremin ivmesidir. Bu sebeple, depremin dinamik etkilerini yerinde
ölçmek ve depremi daha doğru değerlendirmek amacıyla deprem potansiyeli yüksek birçok ülkede,
çok sayıda ulusal ve yerel ölçekte ivme-ölçer ağları kurularak kuvvetli yer hareketi (ivme)
gözlemleri yapılmaktadır.
MİSYONUMUZ
Depremler sırasında hasar yapabilen kuvvetleri ölçmek amacıyla, ülke genelinde kuvvetli yer
hareketi gözlem sistemini uluslararası standartlarda kurmak, işletmek ve yaygınlaştırmak, hasar
yapıcı bir depremden hemen sonra deprem bölgesinde olması muhtemel yapısal hasarı ve can
kaybını tahmini olarak hesaplamak, deprem senaryoları üretmek, depreme dayanıklı yapı
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
teknikleri, deprem yönetmelikleri ve deprem bölgeleri haritalarının geliştirilmesi gibi temel
mühendislik sismolojisi ve deprem mühendisliği araştırmalarına altlık teşkil edecek verileri
sağlayarak, tüm kamu kurum ve kuruluşların, üniversitelerin, ulusal ve uluslararası araştırmacıların
kullanımına sunarak deprem erken müdahale ve zarar azaltma çalışmalarına katkıda bulunmaktır.
VİZYONUMUZ
Modern teknoloji ürünleriyle sürekli kendini yenileyerek, kaliteli, hızlı ve güvenilir hizmet sunarak,
alanında dünyanın lider veri merkezleri arasında yer almak.
AMAÇLARIMIZ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Dünya standartlarında, kaliteli, güvenilir kuvvetli yer hareketi veri tabanı
oluşturmak.
Deprem anında acil müdahale ve erken uyarı amaçlı faaliyetlere katkıda bulunmak,
Deprem öncesi zarar azaltma çalışmalarına yönelik araştırma ve çalışmalar yapmak,
Güvenli yapı ve güvenli yerleşim alanları belirlemeye yönelik çalışmalar yapmak,
Ülkemizde meydana gelen depremlerden alınan ivme kayıtlarını derlemek, kayıt
arşivi oluşturmak ve bu arşivi sürekli güncellemek,
Temel mühendislik sismolojisi ve deprem mühendisliği araştırmalarına altlık teşkil
edecek verileri sağlamak,
Deprem raporları hazırlamak, azalım ilişkileri geliştirmek, alınan deprem kayıtlarla
bilimsel çalışma ve yayın yapmak,
Daha hızlı ve kesintisiz veri erişimi için gerekli alt yapı çalışmalarını geliştirmek,
Ulusal ve uluslararası üniversite, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
Kaynak yönetimini etkin ve yerinde kullanarak, kurumsal kapasiteyi geliştirmek.
HEDEFLERİMİZ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
İvme-Ölçer istasyon sayısını orta vadede 1000’e ulaştırmak,
Yerel ağların sayısını artırmak,
Bölgesel ve Ülke genelini yansıtacak şekilde “Azalım İlişkileri” geliştirmek,
Erken Uyarı Sistemlerini Geliştirmek,
İstasyonların zemin bilgisi ile ilgili altyapısını tamamlamak,
Daha hızlı ve kesintisiz veri erişimi için gerekli alt yapı çalışmalarını geliştirmek,
Ulusal, uluslararası üniversiteler ile kamu ve özel kuruluşlarla işbirliğini ve
projelerin sayısını arttırmak,
Ulusal veya uluslararası düzeyde ar-ge çalışmalarına katılmak.
TARİHÇE
TR-KYH 1973 yılında kurulmuş ve ilk kayıtta 1976 yılında alınmıştır. Ulusal ağın kurulmaya
başlandığı ilk yıllarda günün şartları gereği, analog ivme kaydediciler ile şebeke yürütülmeye
çalışılmış, gelişen teknoloji ile 1993 yılından itibaren sayısal ivme-ölçerler şebekeye dahil
edilmiştir. 2006 yılında, 60 adet eski nesil SMA-1 tipi analog cihazlar üretici firmasından alınan
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
QDR sensörlerle sayısal hale dönüştürülerek, sistemdeki analog cihazlar kaldırılmıştır. 2001 yılı
itibariyle NATO’nun finansman desteği ile sağlanan 20 adet sayısal istasyonun şebekeye dahil
edilmesi sonucu; Bursa – Yalova (BYTNet) ve Aydın – Denizli yerel ağları (DATNet) kurularak
ilk yerel ağlar geliştirilmeye başlamıştır. Daha sonra, TÜBİTAK’ın finansal desteği ile Hatay K.Maraş illeri arasında kalan bölgede 18 adet sayısal istasyondan oluşan (MATNet), 2005 yılında
Eskişehir Anadolu Üniversitesi ile 12 istasyondan oluşan (ANANet), Düzce Belediyesi ile 7
istasyondan DUZCENet, Kocaeli Büyük Şehir Belediyesi ile 23 istasyondan oluşan KOCAELINet,
Antalya Valiliği ile 7 istasyondan oluşan ANTALYANet, Temmuz 2008 itibariyle, "İzmir
Metropolü ile Aliağa ve Menemen İlçelerinde Güvenli Yapı Tasarımı İçin Zeminin Sismik
Davranışlarının Modellenmesi (TÜBİTAK-1007 KAMAG) Projesi” kapsamında, İzmir İli
dahilinde 16 adet (IZMIRNet); Kıbrıs ve Civar Bölgelerindeki Deprem Tehlikesinin Tespit
Edilmesi Projesi (KKTCNet) kapsamında 2012 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetin' de 13
adet; Hatay-İskenderun Belediyesinin başlattığı “Deprem Tehlike ve Riskinin Belirlenmesi Projesi
(ISKNet)” kapsamında 2013 yılı itibariyle 10 adet ivme-ölçer kayıt istasyonu kurulmuştur. 2014
yılında ise Gazi Üniversitesi ile Deprem Veri Merkezi kapsamında imzalanan protokol gereğince
Ankara merkez ve ilçelerinde bulunan istasyonları içeren Gazi-DEMAR isimli yeni bir yerel ağ
sistemimize katılmıştır. Yine, 2014 yılında Devlet Su İşleri ile Deprem Veri Merkezi kapsamında
imzalanan protokol gereğince Barajlarda Depremin Etkilerinin Gözlenmesi amacı ile İstanbul
Ömerli, Milas Derince ve Aydın Çine Barajlarında ilk istasyonlar kurulmuş ve sistemimize dahil
edilmiştir.
Ayrıca, 2008 yılı itibariyle sisteme yeni dahil olmaya başlayan yeni nesil cihazlar ile ilk defa online iletişim sağlanmıştır. 2013 yılında da sistem tamamen eski nesil cihazlardan arındırılarak,
Network’ün tamamının on-line olması sağlanmış ve cihazlar sürekli moda alınmıştır. Bu sayede,
son yıllardaki cihaz sayısının artışına paralel olarak kayıt sayısı da belirgin bir şekilde artmıştır.
Şekil 1.Yıllara göre istasyon sayısı.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
GENEL BAKIŞ
Gözlem istasyonları, öncelikle ülkemizde büyük depremlerin olduğu ve/veya beklendiği Kuzey
Anadolu Fay Zonu, Doğu Anadolu Fay Zonu ve Ege Graben Sistemleri boyunca yerleştirilmiştir.
İstasyon yerleri genellikle, kamu kurumlarına ait binaların bahçelerinde açık alanda özel yapılmış
betonarme ve/veya konteynır içerinde konuşlandırılmıştır.
TR-KYH’da Şubat 2016 itibariyle 550 adet ivme-ölçer istasyonu bulunmaktadır. AFAD Strateji
Planına göre her yıl kurulacak 100’er adet ve çeşitli kurum ve projelerle sağlanacak işbirliklerinden
kurulacak yeni istasyonlarla beraber orta vadede (2017) istasyon sayısının 1000’e ulaştırılması
hedeflenmektedir.
Şekil 2. İvme-ölçer türleri.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Şekil 3. TR-KYH İstasyonlarının genel dağılımı.
İSTASYONLAR
Cihazlar çoğunlukla resmi kurumların bahçelerinde ve serbest alanda konteynır içinde
bulunmaktadır. İstasyonların yer seçiminde,








Aktif tektonik hatlar ,
Yerleşim yeri ve yapıların yoğunluğu,
Farklı jeolojik yapılar,
Enerji hattı,
İletişim,
Güvenlik,
Çevresel gürültüler,
Ulaşım
Şartları göz önüne alınmaktadır.
Konteynırın üzerine oturduğu Temel Beton (220cmx220cmx30cm), Cihazın üzerine monte edildiği
orta beton kaide (40cmx40cm x60cm) dir. Orta kaidenin yarı bölümü yer üzerinde iken diğer yarısı
yer altında bulunmaktadır. Orta betonla temel beton arasında kum – çakıl karışımından oluşan 20cm
lik boşluk vardır.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Şekil 4. İstasyonların altyapı kesiti.
Şekil 5. İstasyonların iç ve dış görünümü.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
LOKAL AĞLAR
Deprem etkinliğini daha yakından gözlemek amacıyla, Ülkemizin önemli aktif fay sistemleri
üzerinde, belirli geometrik şekillerde ve sık aralıklarla yerel ağlar kurulmuştur. Bu yerel ağlar,
başkanlığımızca işletildiği gibi bazı kurum veya üniversitelerle yapılan işbirliği çerçevesinde de
işletilmektedir.
İlk olarak, 2001 yılında, NATO desteğiyle yerel ağların kurulumuna başlanmıştır. Bursa-Yalova
arasında BYT-NET ve Denizli-Aydın arasında DAT-NET 20 istasyonla kurulmuştur. Bunu takiben
2005 yılında, TUBITAK desteğiyle 18 digital cihaz Hatay-K.Maraş arasına MAT-NET adıyla
kurulmuştur. Aynı yıl 12 istasyon Eskişehir’e (ANA-NET) Anadolu Üniversitesi işbirliği ile
kurulmuştur. Düzce Belediyesi ile yapılan işbirliği ile 7 istasyon Düzce (DUZ-NET) iline, Kocaeli
Belediyesi ile KOC-NET 10 istasyon olarak Kocaeli iline, 2008 yılında, Antalya Valiliğinin
desteğiyle 10 adet ivme-ölçer de Antalya iline kurulmuştur. Ayrıca, Temmuz 2008 itibariyle,
"İzmir Metropolü ile Aliağa ve Menemen İlçelerinde Güvenli Yapı Tasarımı İçin Zeminin Sismik
Davranışlarının Modellenmesi (TÜBİTAK-1007 KAMAG) Projesi” kapsamında, İzmir İli
dahilinde 16 adet (IZMIRNet) istasyon kurulmuştur. 2012 yılında İskenderun Belediyesi ile 10 adet
istasyon, KKTC METU ile, yine 10 cihaz yapılan işbirlikleri sayesinde kurulmuştur. Son olarak,
2014 yılında ise Gazi Üniversitesi ile Deprem Veri Merkezi kapsamında imzalanan protokol
gereğince Ankara merkez ve ilçelerinde bulunan istasyonları içeren Gazi-DEMAR isimli yeni bir
yerel ağ sistemimize katılmıştır. Yine, 2014 yılında Devlet Su İşleri ile Deprem Veri Merkezi
kapsamında imzalanan protokol gereğince Barajlarda Depremin Etkilerinin Gözlenmesi amacı ile
İstanbul Ömerli, Milas Derince ve Aydın Çine Barajlarında ilk istasyonlar kurulmuş ve sistemimize
dahil edilmiştir.
Zaman içinde lokal ağlar hem sayı hem de cihaz kalitesi bakımından geliştirilmiştir. Günümüzde
farklı lokasyonlarda 11 adet yerel ağ işletilmektedir (Tablo 1 ve Şekil 6).
Tablo1. Lokal Ağlar.
NO
1
YEREL AĞLAR
BYT-NET
2
MAT-NET
3
4
5
6
7
8
9
10
11
DAT-NET
DUZ-NET
KOC-NET
ANT-NET
ANA-NET
IZMIR-NET
ISK-NET
KKTC-NET
ANK-NET
BÖLGE
Bursa-Yalova
K.Maraş-HatayG.Antep-OsmaniyeKilis
Denizli-Aydın
Düzce
Kocaeli
Antalya
Eskişehir
İzmir
İskenderun
Kıbrıs
Ankara
İSTASYON SAYISI
27
55
18
8
25
14
15
32
10
10
19
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Şekil 6. Yerel Ağların genel görünümü.
Bunların dışında, yıkıcı bir depremden sonra meydana gelebilecek hasar ve can kaybının boyutunu
tahmin edebilmek ve böylece bölgede bulunan müdahale ekiplerine veri sağlayabilmek amacıyla
tasarlanmış bir sistem olan “AFAD RED Deprem Ön Hasar Tahmin Projesi” (DÖHTS)
çerçevesinde 2013 yılında, 20 adet ivme-ölçer K.Maraş ve Hatay il merkezlerine, 2014 yılında ise
ülkemizin güneybatısında yer alan Muğla, Denizli, Burdur, Aydın ve Antalya illerini kapsayan bir
alana 20 adet ivme-ölçer yerleştirilmiştir (Şekil 7). Cihazların yer seçiminde, başta yapı ve nüfus
yoğunluğunun olduğu kesimler göz önüne alınmakla beraber farklı jeolojik birimleri temsil edecek
şekilde dağılım yapılmıştır. Aynı zamanda düşey ve yatay olarak geometrik bir dağılım
sağlanmasına da özen gösterilmiştir.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Şekil 7. AFAD RED Sistemi için kurulan istasyonların görünümü.
DÖHTS amaçlı olarak yoğunlaştırılmış yerel ağ kurulumuna önümüzdeki yıllarda da farklı
bölgelerde devam edilecektir.
ZEMİN ARAŞTIRMALARI
İstasyonların yerel zemin şartları, yerinde jeoteknik ve jeofizik çalışmalar yapılarak belirlenmiştir.
İstasyonlara ait zemin koşullarının belirlenmesi sırasında, P ve S hız profilleri 30m derinliğe kadar
tahribatsız ölçüm yöntemlerinden MASW(Multi-channel analysis of surface waves) kullanılarak
belirlenmiş, bu istasyonlara ait zemin litolojileri ise sondajlardan çıkan zemin numunelerinin
laboratuvar sonuçları kullanılarak elde edilmiştir. MASW yönteminin güvenirliliğini test etmek
amacıyla, farklı zemin koşullarına sahip 10 istasyon için tahribatlı sismik ölçüm “Borehole Sismik”
uygulanmış ve karşılaştırmalar yapılmıştır.
Zeminin hız yapısı (VS30) ve litolojisini içeren istasyonlara ait zemin bilgi formları oluşturulmuştur.
Kullanıcılar, internet üzerinden « İstasyon Bilgi Form»’una arama motoru sayesinde
ulaşabilmektedirler (Şekil 8).
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Şekil 8. İstasyon bilgi formuna bir örnek.
İLETİŞİM
Veriler, merkez ofise sürekli veya trigger modda (Dial-up, Internet, ADSL, GPRS/EDGE) iletişim
araçları sayesinde ulaşmaktadır. Veriler, değerlendirildikten sonra ana sunucu üzerinden
kullanıcılara sunulmaktadır.
Şekil 9. İletişim akış şeması.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Şekil 10. İletişim türleri.
İVME - ÖLÇERLERİN ÖZELLİKLERİ
Sistemde 3 farklı ivme-ölçer cihaz türü bulunmaktadır. Bunlar; GSR, CMG-5TD, GMSplus’dır.
GSR-16 ve GSR-18, 16 ve 18 bitlik dijital çeviricisi olan, aldığı kaydı hafızasına kaydettikten
sonra, otomatik olarak belirtilen telefon numarasını modem vasıtasıyla arayabilen, 3 eksenli güç
dengeli (force-balance) algılayıcısı (sensör) olan, 120 dB duyarlıklı ve GPS ile uyumlu ivmeölçerlerdir. CMG-5TD model cihazlar 24 bit çözünürlüğe, yüksek duyarlığa ve kapasiteye sahip,
modern iletişim (GPRS, ADSL vb.) araçlarıyla veri transferi sağlayabilen cihazlardır.
2013 itibariyle kurum envanterimize dahil edilen GMSplus model ivme-ölçer cihazlar ise 24 bitlik
son teknolojik cihazlardır. Bu cihazlar, aynı anda hem trigger moda hem de sürekli moda veri
transferi yapabilmektedir.
GSR
CMG-5TD
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
GMSplus
Şekil 11. Sistemde bulunan ivme-ölçer türleri.
VERİLER VE FORMAT
İnternet sayfasından, ilk ivme kaydının alınışından (1976) bugüne, tüm kayıtlara ulaşmak
mümkündür. Veri Tabanındaki Dosya isimleri:
Tarih(yyyymmdd)+Zaman(hhmmss)+ İstasyon Kodu
(1201)(ex.20030501002704_1201) şeklindedir.
Tüm veriler ASCII formatındadır ve tüm ivme verilerinin birimi cm/sn2 (gal) dir. Veriler üzerinde,
eksen düzeltmesi dışında (base-line correction) herhangi bir veri –işlem yapılmamıştır, diğer bir
deyişle, veriler ham veridir (Raw Data).
Her dosyanın başlık bilgileri altında, N-S (North-South), E-W (East-West) and U-D (up-down)
bileşenlerine ait kayıtlar mevcuttur.
Her kayıt için örnekleme aralığı "SAMPLE INTERVAL" başlık bilgilerinde (header information)
bulunmaktadır (Şekil 12).
Güncel olarak, TR-KYH Gözlem Ağı Veri Tabanında 5281 depreme ait 19.142 ivme kaydı, internet
üzerinden tüm araştırmacıların hizmetine sunulmaktadır. Son yıllardaki cihaz sayısının artışına
paralel olarak kayıt sayısının da belirgin bir şekilde arttığı görülmektedir (Şekil 13).
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Şekil 12. Veri formatı ve header bilgisine bir örnek.
Şekil 13. Yıllara göre kayıt sayısındaki artış.
İNTERNET SAYFASI
TR-KYH’nın web adresi http://kyh.deprem.gov.tr ‘dir. Günlük depremlerin ivme kayıtları, Deprem
Raporları (M4.0), İstasyon Bilgileri ve tüm haritalar sürekli olarak güncellenmektedir. Hasar
yapan depremlerin önemli kuvvetli yer hareketi parametrelerini de içeren detaylı raporları da
sayfamızda yayınlanmaktadır.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
İnternet sayfasında bulunan arama motoru kullanılarak istasyon veya deprem bilgilerine
ulaşılabilmektedir. Ayrıca tüm ham veriler kolayca indirilebilmekte ve depreme ait dalga formu
görülebilmektedir.
Şekil 14. İnternet sayfasından görünümler.
İŞBİRLİKLERİ
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
Bazı yerel ağlar, Başkanlığımızca işletildiği gibi TDVM kapsamında bazı kurum veya
üniversitelerle yapılan işbirliği çerçevesinde de işletilmektedir.
Tablo2. Lokal İşbirlikleri.
PROJELER
•
Ulusal Kuvvetli Yer Hareketi Veri Tabanının Ulusal Standartlara Göre Derlenmesi
(TUBİTAK) (Tamamlandı)
1976 - 2008 yılları arasındaki 3000 olay ve 4600 ham data windows tabanlı USDP (Utility Software
for Data Processing) yazılım paketi ile işlenmiştir. Tüm kayıtların elastik spektral parametreleri de
gene aynı filtre metodu ile belirlenmiştir. Ayrıca, 238 adet istasyonun geoteknik ve jeofizik
özelliklerinin belirlenmesi amacıyla sismik etüt yapılmıştır. Derlenen kuvvetli yer hareketi veri
tabanı ve istasyon zemin bilgileri proje bünyesinde kurulan bir sunucu vasıtasıyla
http://kyh.deprem.gov.tr üzerinden tüm araştırmacıların kullanımına açılmıştır.
•
İzmir Metropolü İle Aliağa Ve Menemen İlçelerinde Güvenli Yapı Tasarımı İçin Zeminin
Sismik Davranışlarının Modellenmesi (TUBİTAK) (Tamamlandı)
İzmir Metropol Alanında 16 adet ivme-ölçer istasyonu kurulmuş, bu istasyonlara ait MASW
ölçümleri ile İzmir Metropol sınırları ile Aliağa ve Menemen ilçelerini de kapsayacak sekilde,
zemin hakim periyotları ile ivme büyütme değerlerinin elde edilmesine yönelik miktotremör
ölçümleri yapılmıştır.
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
•
Sarsınıtı Haritası Uygulaması (Devam ediyor) UDAP Projesi
M≥4.0 olan depremlerden hemen sonra otomatik olarak PGA, PGV, Şiddet ve PSA parametrelerine
dayalı tahmini haritalar üretilebileceği gibi ölçülmüş gerçek ivmelerden de bu parametreler
haritalanacaktır.
•
İstasyon Zemin Parametrelerinin Belirlenmesi (Devam Ediyor) UDAP Projesi
Zemin bilgileri eksik olan istasyonların ölçümleri yapılarak AFAD formatında istasyon zemin
formları oluşturulacaktır.
•
EPOS-IP (EU Project)
•
Network ve Genlik Tabanlı Erken Uyarı ve Alarm Sistemlerinin Geliştirilmesi
(GETAlarm) (Pilot Çalışma) (Devam Ediyor) UDAP Projesi
Pilot bölge olarak Hatay-K.Maraş arasında kalan ve DAFS boyunca uzanacak olan bölge
seçilmiştir.
Projeye göre o yörede bulunan 48 istasyona ek olarak 5km aralıklı 10 yeni istasyon daha
kurulacaktır.
Şekil 15. Erken Uyarı için pilot bölge olarak seçilen Hatay-K.Maras arası yeni istasyonlar ve
sistemin çalışma prensibi.
AFAD-RED DEPREM ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMİ
AFAD RED yazılımı, hasar yapıcı bir depremden hemen sonra deprem bölgesinde olması
muhtemel yapısal hasarı ve can kaybını bölgeden henüz bilgiler gelmeye başlamadan tahmini
olarak hesaplayan bir uygulamadır. Can kaybı ve yapısal hasar hesaplanırken, teorik olarak çizilen
eş şiddet haritası ile AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından ülke çapında yaygınlaştırılmış
AFAD
DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KUVVETLİ YER HAREKETİ
ve ÖN HASAR TAHMİN SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU
zayıf ve kuvvetli deprem gözlem istasyonlarından gelen veriler kullanılmaktadır. Diğer bir ifade ile,
teorik hesaplamalar (azalım ilişkileri) ile araziden gerçek zamanlı gelen veriler birbirleriyle
kaynaştırılarak oluşturulan sarsıntı ve şiddet haritaları (PGA, PGV ve spektral yer değiştirme)
üzerinden bölgeye ait fiziksel özelliklerin de yardımı ile can kaybı ve hasar durumu tahmin
edilmektedir.
AFAD RED ile ilgili ayrıntılı bilgi sayfamızda ayrı bir kategori halinde yer almaktadır.

Benzer belgeler