İndirmek için tıklayınız... - Mersin Ticaret Ve Sanayi Odası

Transkript

EKONOMÝK RAPOR
2010
MERSÝN TÝCARET VE SANAYÝ ODASI
Abdulkadir DÖLEK
Genel Sekreter
Aslý ÖZYAMANOÐLU
Didem ÖZER
Araþtýrma Yayýn Müdürlüðü
Yayýn No : 2011-7
Tasarým
Alpaslan Akbaþ
2010
Baský
REPROTEK MATBAACILIK
0324.235 09 66
EKONOMÝK RAPOR
YAYIN KURULU
ÖNSÖZ
Finans piyasalarýnda 2008 ortalarýnda kredi krizi olarak baþlayan ve
2009da likidite krizi olarak devam eden global kriz geliþmiþ ülkeler
baþta olmak üzere tüm ülkelerde, kapsamlý parasal ve mali teþvik
programlarýnýn devreye sokulmasýyla küresel boyuttaki etkileri hafifleme
trendine girmiþtir. 2011 yýlý ile tüm dünyada bir olumlu seyir görülse
de krizin negatif etkilerinin tam anlamýyla atlatýldýðý ve kriz öncesi
düzeye geldiði söylenemez.
Türkiye genelinde ise, 2009 yýlýnda gerek iç gerekse dýþ talepteki daralmanýn devam
etmesiyle stoklarda ciddi artýþlar yaþanmýþ; baþta imalat sanayi olmak üzere ticaret,
ulaþtýrma, depolama ve haberleþme sektörlerinde önemli ölçüde gerilemeler kaydedilmiþtir.
Çift haneli küçülme rakamlarý ancak 2009 yýlýnýn üçüncü çeyreðinde tek hanelere gerilemiþ
ve 2009 yýlýnýn son çeyreðinde de birçok sektörde gözlenen olumlu geliþmelerle,
toparlanma sinyalleri verdiði gözlenmiþtir. Kýsacasý, reel sektörde yaþanan düþüþlerin mali
sektöre yansýmamýþ olmasý Türkiye ekonomisinin krizden daha fazla etkilenmesini
engellemiþtir. Özellikle, komþu ülkelere olan ticaretimizdeki artýþ bu düzelmeye büyük
ivme kazandýrmýþtýr. Kriz nedeniyle kredi musluklarýný kapatan bankalar, ekonomideki
toparlanmaya paralel tekrar kredi musluklarýný açmýþ, buda özel sektörü rahatlatmýþtýr.
2010 yýlýnda üretmeye ve ihraç etmeye devam eden Türk iþ dünyasý yarattýðý istihdam
ile yeni iþ kapýlarý açmýþtýr. Yani 2010 Türkiyenin krizden çýkýþ yýlý olmuþtur.
Geride býraktýðýmýz yýlda Mersindeki gerçekleþmelere baktýðýmýzda; 2009 yýlýnýn ilk
çeyreðinde dip noktaya ulaþan sanayi üretimi yýlýn ikinci çeyreðinden itibaren toparlanmaya
baþlamýþtýr. Üretimdeki geliþmelere paralel olarak istihdamda benzer eðilimlerin olduðu
gözlenmiþtir. 2010 yýlýnda gerek sanayi üretimi, gerek Serbest Bölge üretimi, gerekse
liman kapasitesindeki istikrarlý yükseliþ Mersin ekonomisinin olumlu bir yolda gittiðini
göstermektedir. Ancak, özellikle Kuzey Afrika ve Orta Doðu ülkelerindeki olumsuz
geliþmeler bölgeye olan yakýnlýðý ve yoðun ticaretinden dolayý Mersini etkilemiþtir. Mersin
iþ dünyasýnýn bu bölgelerden vazgeçme lüksü yoktur. Ancak, yeni pazarlar bulma çabamýzý
hiçbir zaman býrakmamamýz gerektiðini düþünüyoruz. Bölgenin en istikrarlý ve geliþmiþ
ülkesi olan Türkiye her þeye raðmen bir cazibe merkezi olmaya devam edecektir. Mersin
iþ dünyasý olarak amacýmýz sadece farklý pazarlar bulmak deðil, ürün çeþitliliðimiz ile de
rekabetçiliði yakalamaktýr.
20 binin üzerinde kayýtlý üye sayýsý ile kentimizin en büyük sivil toplum örgütü olan
Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý, kentimizin ve iþ dünyasýnýn yaþadýðý sýkýntýlarý istatistiklerden
faydalanarak somut tablolar ortaya koyabilmekteyiz. Bu baðlamda; Odamýz tarafýndan
hazýrlanan kitabýmýz farklý kurumlarca derlenen verilerin detaylý olarak bir araya getirilerek,
toplumsal ve kültürel yapý, ekonomik yapý ve makro ekonomik göstergeler, alt yapý
sistemleri, sivil toplum kuruluþlarý alt baþlýklarýnda incelenen konularýn yaný sýra Dünya
ve Türkiye Ekonomisindeki geliþmeler ve beklentilere ait deðerlendirmelere de yer
verilmiþtir. Yayýnýmýzýn üyelerimize ve ilgililere faydalý olmasýný diler, destek veren tüm
Kurum ve Kuruluþlara teþekkür ederiz.
Þerafettin AÞUT
Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý
Yönetim Kurulu Baþkaný
BOÞ
MERSÝN TÝCARET VE SANAYÝ ODASI
YETKÝ ORGANLARI
YÖNETÝM KURULU
Þerafettin AÞUT
Baþkan
Serdal KUYUCUOÐLU
Baþkan Yardýmcýsý
Murat KARTEPER
Sayman Üye
Ayhan KIZILTAN
Rýza DURDU
Ali Fuat BUDUR
Hakan Sefa ÇAKIR
Ýbrahim ZEPER
Uður KUZUCU
Ufuk MAYA
Kasým TANRIÖVER
MECLÝS ÜYELERÝ
Faik BURAKGAZÝ
Baþkan
Ýsmet SÖKÜN
Mehmet Alper GÜRSOY
Yakup GÝTMÝÞ
Katip Üye
Süleyman YILMAZ
Kenan YAVUZ
Salih ERTAÞ
Hakan Sefa ÇAKIR
Yusuf Vedat YÜCESOY
Mehmet KARABULUT
Doðan NARÝN
Mahmut ARSLAN
Mehmet Taci BAYAM
Hadi DOÐAN
Mustafa Sýtký YETER
Ufuk ONUK
Ali Fuat BUDUR
Nihat TAN
Hatem DÜLEK
Ýbrahim ZEPER
Halim EREN
Mevlüt ISIYEL
Mehmet ÝLHAN
Hakan KAYACI
Celal SALMAN
Senan ÝDÝN
Nafi AÐAOÐLU
Sabahattin KILIÇÇIOÐLU
Ýhsan ACIR
Mehmet Rýza BOYRAZ
Ýbrahim BÝRSÖZ
Ýbrahim KÝPER
Mehmet KÝPER
Seyit Serdar AKYURT
Erhan ÖZYILDIRIM
Musa AKDEMÝR
Nesim EKÝNCÝ
Birol GELBUL
Nuh YÜKSELGÜNGÖR
Kenan PEKER
Ýbrahim ARGÜN
Mehmet GÖKÇEL
Mehmet ALTAY
Serdal KUYUCUOÐLU
Sadýk Çaðatay GÜNEÞ
Uður KUZUCU
Mustafa KABADAYI
Savaþ TÜRKALP
Çetin KANAR
Mehmet KELEÞ
Bedirhan ORAK
Ufuk MAYA
Güner ÖZDEMÝR
Mehmet GÜNENÇ
Mehmet Azmi DAMLA
Sezgin ARIMUM
Adil ACIR
M. Mutlu KOYUNCUOÐLU
Murat KARTEPER
Doðan ERTÜRK
Hýdýr KARADAÐ
Necmi GÖÇTÜ
Numan OLCAR
Halit ARSLAN
Yaþar GÖLLÜ
Mehmet Orhan ÖZBABA
Kasým TANRIÖVER
Suat ERAS
Ýbrahim AKTAN
Haci Ýbrahim BÝLÝR
Hüseyin DÝNLER
Gürsel TEMEL
Cebrail ORMAN
Erol KARACA
Cuma KAPLAN
Hikmet ELÇÝÇEÐÝ
Abdullah YILMAZ
Þahin ÖDER
Cumali AVÞAR
Sabri TEKLÝ
Sinan ACAR
Mehmet Salih BÝLGÝN
Hasan Hüseyin ÝPEK
Mehmet KÝSÝN
Mehmet ÇAÐLAYAN
Serdar ALTUNTAÞ
Serdal KURU
Ayhan KIZILTAN
Serhat Servet DÖVENCÝ
Þerafettin AÞUT
Hilmi Serdar YÜREKLÝ
Rýza DURDU
Saffet ÖZDEMÝR
BOÞ
ÝÇÝNDEKÝLER
Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Geliþmeler ve Beklentiler
Mersin Hakkýnda Genel Bilgiler
1
13
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI
Nüfus
23
Eðitim - Kültür
28
Saðlýk
39
Sosyal Güvenlik Çalýþmalarý
42
Sosyal Hizmetler
45
EKONOMÝK YAPI VE MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER
Ekonomik Yapý
Tarým ve Ormancýlýk
49
Ýmalat Sanayi
65
Organize Sanayi Bölgesi
67
Dýþ Ticaret
69
Mersin Serbest Bölgesi
85
Mersin Limaný Faaliyetleri
89
Ticaret Borsalarý ve Toptancý Halleri
93
Turizm
97
Madencilik
103
Makroekonomik Göstergeler
Milli Gelir
104
Fiyat Ýndeksleri
108
Parasal Göstergeler
111
Yatýrýmlar
117
Kamu Gelirleri
121
Ýstihdam
124
ALT YAPI SÝSTEMLERÝ
Enerji
137
Ulaþtýrma
139
Haberleþme Hizmetleri
142
Konut
144
SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI
Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý Hakkýnda Genel Bilgiler
151
Ýlimizdeki Mesleki Kuruluþlar
154
BOÞ
EKONOMÝK RAPOR
2010
DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ
GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER
BOÞ
2010
DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER
EKONOMÝK RAPOR
2010 Yýlýnda Dünya Ekonomisi
2008 yýlýnda baþlayýp neredeyse tüm ülkeleri içine alan global kriz sonrasýnda, toparlanma ülke gruplarý bazýnda
farklýlaþarak devam etse de risklerin devam ettiði anlaþýlýyor. Özellikle krzini etkisi geliþmiþ ülkelelerde yoðun bir biçimde
hala hissedilirken, genelde geliþmekte olan ülkelerde kriz etkisinin azaldýðý ve ekonomik canlanmanýn devam ettiði
görülüyor.
Bilindiði gibi dünya ekonomisi 2008 yýlýnda yüzde 2.8 oranýnda büyürken, dünya ticaret hacmi de yüzde 2.9 oranýnda
artýþ göstermiþ; krizin etkisinin derin biçimde hissedildiði 2009 yýlýnda ise dünya ekonomisi yüzde 0.6 oranýnda küçülürken,
ticaret hacmi ise yüzde 11 oranýnda daralmýþ ve iþsizlik tüm ülkelerde artmýþtý. Reel ekonomide bu sancýlar yaþanýrken
finansal piyasalarda büyük dalgalanmalar yaþanmýþtý.
Tablo1. Dünyada Sanayi Üretimi ve Ticaret Hacmi (2006=100)
114
130
112
125
Sanayi Üretimi
110
120
108
115
106
110
104
105
102
Ticaret (sað eksen)
100
100
95
98
90
96
85
94
2007
2008
2009
2010
Kaynak : Bloomberg. TCMB
2010 yýlýnda ise özellikle geliþmekte olan ülkelerdeki performans ile dünya ekonomisinin yeniden pozitif büyümeye
yöneldiði biliniyor. Yine uluslar arasý ticaret hacminin yeniden yüzde 11ler civarýnda artýþ göstermesi de 2010 yýlýndaki
toparlanmaya iþaret ediyor. Ancak daha önce belirttiðimiz gibi ülkeler arasýnda toparlanmada bariz farlýlýklar gözleniyor.
Örneðin ABD ekonomisinin 2010 yýlýnda 2008 yýlýndaki üretim düzeyini yakaladýðýný buna karþýn Euro bölgesinin hala
2008 yýlý üretim düzeyinin yaklaþýk yüzde 5 altýnda kaldýðý görülüyor. Ýþsizlik geliþmeleri de benzer geliþmeleri iþaret
ediyor. ABDde iþsizlik oranlarý krizde yüzde 10un üzerinde seyrederken, yüzde 9.6lara gerilemiþ; ancak Euro bölgesinde
yüzde 10.1 olan iþsizlik oranýnda bir iyileþmenin saðlanamadýðý gözlendi. (Bkn.Durmuþ Yýlmaz 13 Ocak 2011 Askon
Sunumu)
3
2010
EKONOMÝK RAPOR
Tablo2. Ýþsizlik Oranlarýndaki Geliþmeler (Mart 2008=100)
220
ABD
200
180
Euro Bölgesi
160
Türkiye
140
120
100
80
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kaynak : Bloomberg. BDDK, TCMB
Özellikle Çin ve Hindistan gibi dünya ekonomisinde payýný hýzla artýrmakta olan geliþen ülkelerde toparlanmanýn daha
hýzlý olduðu, krizin etkilerinin daha hýzla atýlmaya çalýþýldýðý IMFnin yayýnladýðý World Economic Outlook (October 2010)
raporunda da belirtiliyor.
Global Krizin Sonuçlarý ve Maliyeti
Dünya ekonomisi hýzla toparlanýrken, global krizin etkileri de 2010 yýlý itibariyle belirginleþmeye baþladý. Krizden çýkmak
için ABD ekonomisinde kurtarma operasyonlarý devreye girmiþ, Amerikan Merkez Bankasý FED piyasalara ciddi biçimde
likidite aktarmýþ faiz oranlarý ise ABDde tarihsel olarak en düþük düzeylere çekilmiþti. Benzer geliþmeler Almanyanýn
direnmesine karþýn AB bölgesinde de görüldü. Faizler hýzla yüzde 1 düzeyine çekilirken, ülkeler özel kesim firmalarýný
kurtarýrken, genelde de Yunanistan, Ýrlanda, Ýzlanda ve devamýnda da Portekiz ülkelerine yönelik kurtarma önlemleri
yürütüldü. Geliþmiþ ülkeler artan likiditeyi kontrol etmek ve piyasalardaki beklentileri olumluya çevirmek için finans
kurumlarýnýn bilançolarýný piyasa fiyatlamasý dýþýna taþýdý. Böylece sözkonusu kurumlarýn sahip olduðu ancak piyasada
deðeri hýzla düþen finansal varlýk ve/veya gayrimenkullerin piyasa fiyatý üzerinden deðil, elde edilme deðeri üzerinden
muhasebeleþtirilmesi yasallaþtýrýldý. Sonuçta piyasa deðeri hýzla düþen varlýklara sahip bilançolar kaðýt üzerinde kar
yazmaya baþladý. Bu giriþim 2009 yýlý ortasýndan itibaren piyasalardaki iyimser beklentilerin de kaynaðý oldu. Ancak
herþey ayný þekilde yolunda gitmiyor.
Finansal ve ekonomik istikrarýn saðlanmasýna yönelik kurtarma operasyonlarý ülkelerin mali dengelerini altüst ederken;
sonuçta artan bütçe açýklarý ve devasa boyuttaki kamu borçlarý mevcut sorunlarýn ötelenmesi anlamýna geliyor ve
sorun özel kesimden kamu kesimine aktarýlmýþ bulunuyor. Kriz öncesi ABD hazinesinin borç yükünün GSYÝHya oraný
yüzde 60 iken bu oran yüzde 90lara yükseldi ve Bütçe açýðýnýn GSYÝH oraný ise çift haneli rakamlara ulaþtý. Euro Bölgesinde
de Bütçe Açýðý/ GSYÝH oraný ortalama yüzde 3lerden kriz sonrasýnda yüzde 6lara yükseldi. Kamu Borcunun GSYÝHya
oraný ise yüzde 60 iken kriz sonrasý yüzde 90ýn üzerine çýktý. Japonyada da benzer geliþmeler sözkonusu: Örneðin Kamu
Borcunun GSYÝHya oraný yüzde 232yi aþarken, Blütçe Açýðýnýn GSYÝHya oraný da çift haneli rakamlarla ifade edilmeye
baþladý.
4
2010
EKONOMÝK RAPOR
Tablo 3. Kamu Borcu/GSYÝH Oraný (%)
120
120
110
110
Geliþmiþ G-20 Ülkeleri
100
100
90
90
80
80
70
70
Türkiye*
60
60
50
50
40
40
30
30
Geliþmekte olan G-20 Ülkeleri
20
20
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
2014
*Orta Vadeli Program (2010-2013) Hedefleri
Kaynak : IMF WEO Ekim 2010, Hazine, BDDK, TCMB
Dünya Ekonomisinde Yaþanan Riskler
Dünya ekonomisinde 2008 ve 2009 yýllarý, þirket iflaslarý ve þirket kurtarmalarýnýn belirginlik kazandýðý yýllar olarak tarihe
geçerken; 2010 yýlý ise ülke iflaslarýnýn gündeme geldiði ve ülkeleri kurtarmaya yönelik giriþimlerin yaþandýðý yýl olarak
akýllarda kalacak. 2011 yýlý ise bu aðýr baskýnýn altýnda ülkeler ve bölgeler arasýnda ayrýþýmýn yaþandýðý önemli bir dönemeç
yýlý olmaya þimdiden aday görünüyor:
1. Global Kriz etkisini en fazla geliþmiþ ülkelerde hissettirdi. Mevcut durumda geliþmiþ ülkeler yüksek kamu borçlarý ve
ciddi biçimde bozulan kamu mali dengeliri ile karþý karþýya kaldý. 2011 yýlý ve gelecek yýllar bu aðýr baskýlarýn altýnda
tüm ekonomileri etkilemeye devam edecek.
2. ABD ekonomisi neredeyse sýfýr düzeyindeki faiz ile finansal varlýk fiyatlarýný þiþirmeye devam ederken, bozulan mali
dengelerine çözüm aramaya devam ediyor. ABDnin sorunlarýný piyasalara likidite aktararak sürdürmesi parasýnýn hýzla
deðer kaybetmesine yol açýyor ve kur savaþlarý açýsýndan bir mevzi kazanmasýna neden oluyor. Ancak bunun da bir
maliyeti var: Hýzla kendisini hissettirmeye baþlayan enflasyon ve dünyada artan emtia fiyat baskýsý.
3. ABD ekonomisi artan dýþ açýklarýný kapatmaya yönelik olarak Çin ile savaþýný sürdürürken, Çin merkezi denetim sistemi
ile parasýnýn deðerini düþük tutumayý baþarýyor ve hýzla artan üretim gücü ile gelecekte Asyanýn aðýrlýðýnýn artmasýnýn
kaçýnýlmaz olduðunu ortaya koyuyor.
4. AB bölgesinde ise ayrýþma devam ediyor. Bir taraftan 2010 yýlýnda yüzde 3.6 büyüme yakalayan Almanya, diðer tarafta
ise Yunanistan, Ýspanya ve Portekiz gibi büyüme konusunda sýkýnýtý yaþayan ülkeler iki kutuplu AB ayrýþmasýnýn
iþaretlerini veriyor. Dünya ekonomisinin iyi olduðu yýllarda gereken reformalarý yapmayan ve bu konuda da pek
uyarýlmayan ABnin sorunlu ülkelerinin Euroyu çökertebileceði konusundaki korkularýn hala devam ettiði bölgenin
gelecekte mali disiplini artýrarak sorunularýný çözmesi bekleniyor. Ancak toplumsal muhalefetin ve sosyal dengelerin
bu disipline ne ölçüde uyulacaðý konusundaki kaygýlarý artýrýyor.
5. Geliþmiþ ülkeler arasýnda önemli bir yeri olan Japon ekonomisi global krizden öncelikle etkilenen ülkelerden biri
olmuþtu. Hýzla daralan dünya ticaret hacmi Japonyaya iþsizlikte artýþ, deflasyon, hýzla artan bütçe açýðý ve kamu borç
stoðu olarak yansýdý. 2010 yýlýnda dünya ekonomisi toparlanmaya baþladýðýnda Japonya rahat bir soluk aldý. Ancak
yüksek kamu borç stoðu konusunda çözümsüzlüðü devam etti. 2011 yýlýnda ise büyük bir nükleer felaket ile karþýlaþan
Japon ekonomisinin bu durumu kolay atlatmasý beklenmiyor. Ýlk tespitlere göre 300 milyar dolara ulaþan zarardan söz
edilse de radyasyonun etkileri bu rakamýn dýþýnda kalýyor.
6. Geliþmiþ ülkeler hýzla artan emtia fiyatlarý ve enflasyon baskýsýna karþý sýkýlaþma tercihi yapmakta zorlanýyor. ABD faiz
oranlarýnýn uzunca bir süre düþük kalacaðý sinyali verirken, AB Merkez Bankasý ise 0.25 oranýnda göstermelik faiz artýþý
ile yetinmek zorunda kalýyor. Kisaca geliþmiþ ükleler iþsizlik karþýsýnda enflasyonu tercih etmek zorunda kalýyor.
Enflasyon ise gelecek açýsýndan riske iþaret ediyor. Ancak bu ülkeler de de büyüme tercihi enflasyonla mücadelenin
bir baþka döneme ertelendiðini gösteriyor.
5
2010
EKONOMÝK RAPOR
7. Uluslararasý sermaye ise geliþmiþ ülkelerdeki düþük faiz oranlarý ve diðer sorunlar nedeniyle, nisbeten faiz oraný daha
yüksek dinamik geliþmekte olan ülkelere yönelmeyi tercih ediyor. Ancak bu kez uluslararasý sermaye; 2004-2008
yýllarýnda olduðu gibi doðrudan yabancý sermaye yatýrýmý biçiminde deðil, portföy yatýrýmý biçiminde ülkelere yöneliyor.
Çeþitli ülkeler portföy yatýrýmlarýnýn yýkýcý etkisine karþý kendilerini korumaya çalýþsa da artan risk iþtahý bu giriþimleri
þimdilik etkisiz býrakýyor.
8. Türkiye de uluslararasý sermayenin hýzla artan risk iþtahý nedeniyle tercih ettiði ülkelerden biri. Türkiye ekonomisi 2010
yýlýnda hýzla giriþ yapan uluslar arasý sermayenin etkisi altýnda performans gösterirken, sermayenin çýkýþý halinde
yaþanabilecek olasý risklerle karþý karþýya.
Tüm bu geliþmeler çerçevesinde; Türkiye ekonomisinin 2010 yýlýndaki performansýný ve 2011 yýlýndaki olasý geliþme ve
beklentileri ortaya koyabiliriz.
Emtia Fiyatlarýndaki Geliþmeler (1986-2010)
CI-CRB CCI Index (ICEFI) - Monthly Nearest OHLC Chart
700.00
650.00
600.00
550.00
500.00
450.00
400.00
350.00
300.00
250.00
200.00
150.00
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
CRB Indeksi, her türden hammadde ve emtia fiyatlarýndaki geliþmeyi aðýrlýklý ortalama olarak ölçen bir endekstir. Endeks
1997 Asya krizinin ardýndan 1999 yýlýnda dip yaptýktan sonra 2002 yýlýndan sonra genelde geliþmiþ ülkelerin uyguladýðý
geniþletici politikalarýn sonucunda tekrar yükselerek enflasyonist baský yaratmýþtý. Ancak bu baskýyý kaldýrmaya yönelik
olarak faizlerin yükseltilmesi ile birlikte sönen balon ve finansal piyasalarda yaþanan dalgalanma reel kesime yansýmýþ
ve dünya ekonomisi durgunluk ile karþý karþýya kalmýþtý. Durgunluktan çýkmak için uygulanan geniþletici politikalar
endeksi yeniden týrmandýrdý. Þimdi dünya ekonomisi yeni bir enflasyonist tehdit ile karþý karþýya. Ancak bu durum talep
artýþýndan deðil, geliþmiþ ülke paralarýna olan güvensizlikten ve alternatifsizlikten kaynaklanýyor.
6
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 Yýlýnda Türkiye Ekonomisi
Türkiye ekonomisi 2008 yýlýnýn üçüncü çeyreðinden itibaren hissedilir biçimde global krizin etkisi altýna girdi. Krizden
çýkýþ için alýnan önlemlerler gecikmiþ olsa da ekonomideki düþüþü durdurmayý baþardý ve ekonomi iç talep kaynaklý
büyüme sürecini 2009 yýlýnýn son çeyreðinden itibaren yeniden yakaladý. Hiç kuþkusuz bu geliþmede dünya ekonomisindeki
kýsmi toparlanma da etkili oldu.
2009 yýlýnda kamu harcamalarýndaki artýþ ile desteklenen büyümeye, 2010 yýlýnda özel kesim tüketim ve yatýrým harcamalarý
damgasýný vurdu. Ýhracatýn ise büyüme üzerinde etkisi oldukça sýnýrlýydý. Sonuçta 2009 yýlýnýn tamamýnda yüzde 4.8 olan
küçülmenin ardýndan 2010 yýlýnda Türkiye ekonomisi yüzde 8.9 gibi yüksek bir büyüme hýzý yakaladý. Bu yüksek büyüme
hýzý ile birlikte ekonomi 2008 yýlýndaki üretim düzeyini yeniden yakaladý.
Tablo 4. Mevsimsellikten Arýndýrýlmýþ GSYÝH ve Talep Unsurlarý
105
101.4
100.0
100
120
110
95
100
90
90
85
87.2
80
80
70
75
60
70
50
65
Nihai Yurt Ýçi Talep
Ýthalat
Ýhracat
40
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3
2003
2004 2005
Kaynak : TÜÝK, TCMB
2006
2007
2008 2009 2010
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 1 2 3
2002
2003 2004
2005
2006
2007 2008 2009 2010
Kaynak : TÜÝK, TCMB
Hiç kuþkusuz tüm firmalar büyümeden ayný oranda etkilenmedi. Özellikle iç talebe yönelik üretim yapan firmalarýn
üretim kapasiteleri 2008 yýlýnýn üzerine çýkarken, ihracata yönelik üretim yapan firmalarda toparlanma daha yavaþ
gerçekleþti.
7
2010
EKONOMÝK RAPOR
Tablo 5. Sanayi Üretim Endeksi (2008 Mart=100)
120
Ýç Piyasaya Yönelik
Üretim Yapan Firmalar
110
100
90
80
Dýþ Piyasaya Yönelik
Üretim Yapan Firmalar
70
60
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kaynak : TCMB
Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Dinamikleri
1. Geliþmiþ ülkelerdeki fazla likidite olumsuzlar içinde nispeten daha iyi durumda olan ülkelere akmaya baþladý. 2010
yýlý verilerine göre Türkiyeye 63.5 milyar dolar sermaye giriþi gerçekleþti. Giren sermayenin 19.6 milyar dolarý portföy
yatýrýmý, 8.9 milyar dolarý doðrudan yabancý sermaye yatýrýmý, 27 milyar dolarý dýþ borçlanma ve 4 milyar dolarý ise
nedeni saptanamayan Net Hata Noksan olarak deðerlendirilen sermaye giriþinden kaynaklandý.
2. Sermaye giriþi bir taraftan Türk Lirasýnýn deðerlenmesine yol açarken, diðer taraftan da fonlara ulaþýmý kolaþtýrdý. Döviz
giriþine baðlý faiz oranlarý düþmeye baþladý. Bu da varlýk balonlarýnýn oluþmasýna, teminat deðerlerinin de yükselmesine
neden olurken, kredi iþtahýný da kabartmaya baþladý.
3. Bankacýlýk sektörü 2009 yýlýnýn son çeyreðinden itibaren global krizin etkilerini azaltmak için iki kez yeniden yapýlandýrma
gerçekleþtirmiþ ve reel kesimin sýkýntýlarýný bir ölçüde paylaþmýþtý. Ancak 2010 yýlýnda yeniden yapýlandýrma yerine
kredi verme tercihi kullanýldý.
4. Bir taraftan hýzlý sermaye giriþi diðer taraftan bankalarýn kredi tercihini kullanmasý ekonomide parasal geniþlemenin
kontrolünü zorlaþtýrdý. Sonuçta; ekonomik büyümenin yüzde 3.5 ve deflatörün ise yüzde 6 olarak hedeflendiði Orta
Vadeli Program sapmaya baþladý. Ekonomi hýzla ýsýnmaya baþladý.
8
2010
EKONOMÝK RAPOR
Tablo 6. ABD, AB ve Türkiyede Kredi Geliþmeleri (% artýþ)
20
60
15
45
10
Türkiye
(sað eksen)
30
5
15
0
0
ABD
-5
-15
Euro Bölgesi
-10
2007
-30
2008
2009
2010
Kaynak : Bloomberg, BDDK, TCMB
Ýç Talebe Dayalý Büyüme ve Cari Açýk
Ýç talebin kredi kaynaklý olarak büyümesi, genelde zaten yetersiz olan tasarruflarýn daha hýzlý düþmesine neden olurken
kamu kesimindeki kýsmi toparlanmaya karþýn ithalat talebini artýrdý ve sonuçta cari açýk 2010 yýlýnda 48.5 milyar dolarý
aþarak yýllýk bazda GSYÝHnýn yaklaþýk yüzde 6.6sýna ulaþtý.
1. Portföy yatýrýmlarý aðýrlýklý büyük sermaye giriþi; 2010 yýlýnda son iki aydaki yüzde 5lik kur artýþýna raðmen Türk Lirasýnýn
deðerliliðinin devam etmesini saðladý. TCMBnin yayýnladýðý ve 2003 yýlýnýn temel alýndýðý Reel Efektif Döviz Kuru
Endeksine göre 2010 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibariyle Türk Lirasý (sepet) TÜFEye göre yüzde 26, ÜFEye göre ise yüzde
22 oranýnda deðerli hale geldi.
2. Kur savaþlarý ve korumacýlýk eðilimlerinin arttýðý gobal eðilimler dikkate alýndýðýnda; Türk Lirasýnýn deðerlenmesinin
firmalarý asýl iþinden kar etme yerine faaliyet dýþý gelirlere yönelttiði biliniyor. Reel kesimin yýl ortalamasý itibariyle
yaklaþýk 86 milyar dolarlýk döviz açýðýnýn Türk Lirasýnýn deðerlenmesi ile birlikte kur farký karý yarattýðý ve firmalarý
büyük ölçüde faaliyet dýþý gelirlere dayandýrmaya baþladýðý da bir gerçek.
3. Artan uluslararasý rekabete karþýn Türk lirasýnýn deðerlenmesinin önlenememesi rekabet gücünü hýzla düþürürken,
ithalatýn cazibesini artýrdý. Ýç talebi dayalý bir büyüme de ithalattaki artýþ ile birlikte cari açýðýn büyümesine neden oldu.
4. Cari açýðý artýran bir diðer önemli faktör ise uluslararasý piyasalardaki likidite geniþlemesinin petrol baþta olmak üzere
emtia fiyatlarýný yukarý yönlü hareket ettirmesi.
Tüm bu geliþmeler; 2010 yýlýnda cari açýðýn tehlikeli boyutlara ulaþmasýna ve söz konusu açýðýn finansmanýndaki kalitesizlik
de Merkez Bankasýný önlemler almaya itti. Doðal olarak Merkez Bankasýnýn bu giriþimi baþta bankalar olmak üzere çeþitli
kesimlerin itirazlarýna yol açtý.
9
2010
EKONOMÝK RAPOR
Tablo 7. Türkiyede Cari Açýk
Cari Ýþlemler Dengesi / GSYH
2
Cari Ýþlemler Dengesi / GSYH (Enerji Fiyat Etkisi Hariç)
0
0,5
-0,3
-1,8
-2
-2,5
-2,5
-2,5
-3,0
-2,9
-1,3
-2,3
-3,4
-3,7
-4
-4,6
-6
-6,1
-5,9
-5,7
-6,6
-8
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kaynak: TCMB ve Hazine Müsteþarlýðý
Cari Açýk ve Merkez Bankasý Müdahalesi
Merkez Bankasý 2010 yýlýnda ekonomideki aþýrý ýsýnmanýn yarattýðý cari açýk baskýsýný özellikle dünya ekonomisindeki
iyileþmenin sanýldýðýnýn aksine yavaþ olduðu ve risklerin büyük ölçüde devam ettiði biçimdeki uyarýlarla örtülü biçimde
vermeye çalýþtý. Ancak ardýndan kredi geniþlemesindeki artýþýn devam ettiði anlaþýlýnca zorunlu karþýlýk oranlarýný
yükseltmeye baþladý ve bankalara zorunlu karþýlýklar karþýlýðý ödediði faiz oranýný sýfýrladýðýný açýkladý. Böylece kredi
maliyetleri artýrýlmýþ oldu.
Sermaye hareketleri, kredi hacmindeki artýþ hýzý cari açýk ve Türk Lirasý'nýn deðerlenmesi arasýndaki güçlü iliþki; kontrol
edilemediði zaman belirsizlik de artýyordu. Merkez bankasýnýn bu sürece müdahalesi bankalarýn kredilerini artýrmaya
devam ettirmesiyle daha sert oldu. Yýlýn son ayýnda zorunlu karþýlýk oranlarý yeniden düzenlendi, kredi kartý alacaklarýndaki
asgari ödeme tutarý artýrýldý, konut kredilerinin finansmanýna üst sýnýr getirildi.
Alýnan kararlarýn 2011 yýlýnda etki göstermeye baþlayacaðý açýk. Çünkü bir taraftan bankalarý uzun vadeli kaynak bulmaya
zorlayan, diðer taraftan kredi maliyetlerini artýrarak kredi vermeyi zorlaþtýran söz konusu kararlar, ekonomideki büyümeyi
frenlemeyi hedefliyor. 2011 yýlýnda büyümenin yüzde 4.5 olarak hedeflenen orana çekilmesi ve böylece kýrýlgan dünya
ekonomisinde cari açýðýn daha makul düzeylere çekilmesi isteniyor.
Tabii ki Merkez Bankasýnýn bu giriþimlerini etkisizleþtirecek riskler de var. Sözkonusu riskler; 2011 yýlý ortasýnda yapýlacak
seçimler nedeniyle uygulanacak mali politikalar ile son ayda TLnin yüzde 5 deðer kaybýnýn ve dünyadaki emtia fiyatlarýnýn
enflasyon üzerine yansýmalarý olacaðý yönündedir.
10
2010
EKONOMÝK RAPOR
TL deðerlendi, Tüketim Arttý Kamu Dengesi Düzeldi
Global kriz yalnýzca geliþmekte olan ülkelerde deðil hemen tüm ülkelerde kamu maliyesinde bozulmalara yol açtý. 2009
yýlýnda Türkiyede de kamu maliyesinde ciddi bir bozulma ortaya çýkmýþ, vergi gelirleri hýzla düþerken, harcamalar artmýþ
sonuçta Bütçe Açýðýnýn GSYÝHya oraný yüzde 6ya ulaþmýþ, Kamu Borcunun GSYÝHya oraný ise yüzde 39.5den 45.5e
yükselmiþti. Ancak 2010 yýlýnda bu olumsuz trend tersine döndü.
1. Ekonomideki hýzlý tüketim artýþý ile birlikte kamunun dolaylý vergi tahsilatlarý ve genelde de vergi gelirlerinde önemli
artýþ oldu. 2010 yýlýnda bir önceki yýla kýyasla Bütçe Gelirleri yüzde 18, bunun içinde vergi gelirleri yüzde 22, dolaylý
vergiler ise yüzde 29 oranýnda artýþ gösterdi.
2. Türk Lirasýndaki deðerlenmenin devam etmesi ve sermaye giriþleriyle düþen faiz ve borçlanma maliyetleri bütçenin
faiz giderlerini ayný dönemde yüzde 9.3 oranýnda azalttý. Faiz dýþý giderler yüzde 13.9 artmasýna karþýn, faiz giderlerindeki
düþüþ Bütçe Giderlerinin yalnýzca yüzde 9.3 oranýnda artmasýna neden oldu.
3. Gelirler artarken, giderlerdeki artýþýn sýnýrlý kalmasý bütçe açýðýný 2010 yýlýnda 2009 yýlýna kýyasla yüzde 25 oranýnda
küçülttü. Böylece 2010 yýlýnda 39.6 milyar TL olan bütçe açýðýnýn GSYÝHya oraný yüzde 3.5 olarak gerçekleþti. 2010 yýlý
için hedeflenen oran ise yüzde 4 idi. Ekonominin iç talep itiþli hýzlý büyümesi kamu dengesini büyük ölçüde olumlu
etkiledi.
Tablo 8. Merkezi Yönetim Bütçe Açýðý / GSYÝH (%)
14
12
11,9
11,5
10
8,8
8
6
5,5
5,2
3,6
4
2,8
2
1,1
1,6
1,8
2007
2008
2,4
1,6
0,6
0
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2009
2010*
2011** 2012** 2013**
Kaynak: T.C. Maliye Bakanlýðý
11
2010
EKONOMÝK RAPOR
2011 Yýlý Beklentisi
Doðal olarak ekonomideki geliþmeleri analiz ederken büyüme bir baþlangýç noktasýdýr. Çünkü büyüme ekonomide
üretim artýþýný, istihdam ve iþsizlik gibi temel konulardaki olumlu trendi de ifade eder. Ancak büyümenin kaynaklarý ve
finansmaný da en az bu göstergeler kadar önemlidir.
Türkiye ekonomisi sermaye hareketlerinin serbest olduðu 1990 yýlýndan bu yana sermaye giriþ çýkýþlarýnýn etkisi altýnda
kaldý ve döviz giriþ çýkýþý ekonominin genel gidiþatýný belirledi. Faiz oranlarý, enflasyon, kamunun borçlarýný çevirme
becerisi, finansal varlýklarýn deðeri, bankalarýn kredi verme isteði, tüketim, yatýrým ve büyüme gibi birçok makro gösterge
sermaye giriþ çýkýþýnýn yarattýðý etki ile þekillendi. Genelde sermaye giriþi konusunda sorun yaþanmayan dönemlerde
ekonomi yükselen bir trend izlerken sermaye çýkýþý bu trendin tersine dönmesine neden oldu. Finansal piyasalar gibi
reel kesim de üretimden deðil, üretim dýþýndaki faaliyet gelirlerinden para kazanmayý 1990 yýlýndan sonra öðrendi. Reel
kesim bu uyuþmanýn etkisi ile üretim sorunlarýný dile getirmekte zorlandý. Reel kesimde istihdam yaratmak olgusu yerini
finansal karlýlýða býraktý. Gerçek sorunlarý tartýþmak yerine reel kesim genelde Merkez Bankasýnýn faiz düþürmesi ve/veya
yükseltmesi gibi para politikasý konularýný tartýþtý.
2011 yýlý Türkiye ekonomisinin geleceðini ayný kalýplar içinde tartýþmaya devam edersek, yine sermaye giriþ çýkýþýna ve
yabancý yatýrýmcýnýn risk iþtahýna baðlý olarak deðerlendirmeler yapmak gerekiyor.
Türkiye ekonomisi 2011 yýlýnda, büyük ölçüde global piyasalarda likidite artýþýnýn yarattýðý risklerin ektisini hissederken;
diðer taratan da Merkez Bankasýnýn aldýðý kararlar sonucu daralan kredi hacminin yarattýðý sorunlar ve seçimler nedeniyle
kamu maliyesinde yaþanabilecek olasý sonuçlarýn etkisi altýnda kalacak. Emtia fiyat riskleri sonucu ithal edilen enflasyon
da bu riskleri artýracak gibi görünüyor. Yurtiçinde bir taraftan yavaþlayan ekonomik büyüme diðer taraftan kendisini
hissettiren maliyet artýþlarý; uluslararasý piyasalarda ise likidite geniþlemesi, kur savaþlarý ve kur-emtia fiyatlarý oynaklýðý
2011 yýlýna damgasýný vurmasý bekleniyor.
Prof. Dr. Sadi Uzunoðlu
Trakya Üniversitesi ÝÝBF Öðretim Üyesi
12
EKONOMÝK RAPOR
2010
MERSÝN HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER
BOÞ
2010
EKONOMÝK RAPOR
TARÝH
Mersinin Kalkolitik, Ýlk Tunç ve Orta Tunç Çaðlarýndan bu yana bir yerleþim yeri olduðu anlaþýlmýþtýr. Yörede Hititler,
Asurlar, Fenikeliler, Frikyalýlar,Yunanlýlar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoðullarý ve Osmanlýlarýn kültür birikimi
mevcuttur.
M.Ö. 17-12 yy. arasýnda Hititler le çaðdaþ Kizuvatna Krallýðý hüküm sürmüþ, M.Ö. 1290-612 yýllarý arasýnda Kue Krallýðý
ve M.Ö. 546da Persler yöreye yerleþmiþlerdir. M.Ö. 334 yýlýnda Makedonya Kralý Büyük Ýskender bölgeyi ele geçirmiþ,
özellikle Silifke de etkinliðini sürdürmüþtür. Kral Selefkos Nikador, adýný bu ilçeye vererek hükümdarlýðýný M.Ö. 100 yýlýna
kadar devam ettirmiþtir. M.Ö. 66 yýlýnda Roma Ýmparatorlarýndan Pompeus, korsanlarýn iþgalindeki Mersin ve çevresini
zaptederek Soloi þehrini kendi adýna izafeten Pompeipolis olarak deðiþtirmiþtir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir
Roma eyaleti olmuþ, daha sonra doðu bölgesi Antoniusa verilmiþ ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleþerek
bir bilim merkezi olmuþtur. M.S. 330 yýlýna kadar bir yükselme devri yaþayan bölge Ýmparator Julyanus döneminde (361363) putperestliðin resmi din olmasý ve Hristiyanlara baský yapýlmasý nedeniyle büyük karýþýklýklar yaþamýþtýr. Ýlk Kral
Arcadius zamanýnda Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza þehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis
(Kanlýdivane) þehri kuruldu. Bizans döneminde þehirleþme geliþmiþ daha sonra Ýslam Ordularý Kýbrýsý ve Silifkeyi, Muaviye
döneminde de Kilikyayý ele geçirmiþlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslýlar bölgeyi egemenlikleri altýna almýþlardýr.
Bölgenin 705 yýlýnda Ýslam Ordularý tarafýndan tekrar ele geçirildiði ve 250 yýl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri
bilinmektedir. Çok kýsa bir süre Selçuklularýn elinde kalan Ýçel, 1516 yýlýnda Yavuz Sultan Selim zamanýnda Osmanlý
topraklarýna katýlmýþtýr. Ancak Mýsýr Valisi Kavalalý Mehmet Ali Paþa ayaklanmasý sýrasýnda Mersin ve çevresi Ýbrahim Paþa
tarafýndan ele geçirilmiþ, 1852 Kütahya Anlaþmasý ile Osmanlýlar yeniden egemen olmuþlardýr.
Osmanlý Devletinin son zamanlarýnda Ýçel de müstakil mutasarrýflýk ve Sancak kurulmuþ, Sancaðýn Merkezi Silifke ve bir
sürede Ermenek olmuþtur.
Önceleri Tarsus Ýlçesi Gökçeli bucaðýna baðlý olan Mersin 1850 yýlýnda Bucak Merkezi olmuþtur.
1864 yýlýnda Mersin de Kaza Teþkilatý, 1894 yýlýnda da merkezi Mersin ile Tarsus u içine alan Adana Vilayetine baðlý Sancak
Teþkilatý kurulmuþ, 1915 yýlýnda müstakil mutasarrýflýk olmuþtur.
Birinci Dünya Savaþýndan sonra 1918 yýlýnda tüm Çukurovayý iþgal eden Fransýz ve Ýngilizler, Kurtuluþ Savaþý sonunda
Ankara Anlaþmasý ile 3 Ocak 1922 de Mersini terk etmiþlerdir.
1924 yýlýnda Mersin Vilayeti kurulmuþtur. 1933 yýlýnda, Merkezi Silifke olan Ýçel Vilayeti laðvedilerek Silifke, Anamur,
Gülnar, Mut Ýlçeleri Mersine baðlanmýþ ve vilayetin adý Ýçel olarak deðiþtirilmiþtir.
1954 yýlýnda Erdemli, 1989 yýlýnda Aydýncýk (Gilindire), Bozyazý ve Çamlýyayla Ýlçelerinin kurulmasýyla Ýçel in Merkezi Ýlçe
Mersin ile birlikte ilçe sayýsý 10a yükselmiþtir.
Ýçel adý, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayýlý kanunun 1.maddesinde Mersin olarak deðiþtirilmiþtir.
Kaynak: Ýl Turizm Müdürlüðü
15
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN KRONOLOJÝSÝ
M.Ö. 6000-5500
M.Ö. 5500-3000
M.Ö. 3000-2000
M.Ö. 2000-1700
M.Ö. 1700-1200
M.Ö. 1200-612
M.Ö. 546-334
M.Ö. 301-101
M.Ö. 101-MS 395
M.S. 395-661
661
685-960
960
1082
1129
1224
1254
1357
1473
1516
1839
1852
1886
17 Aralýk 1918
19 Aralýk 1918
17 Mart 1920
20 Temmuz 1920
05 Aðustos 1920
20 Aralýk 1921
27 Aralýk 1921
03 Ocak 1922
1924
Neolitik Dönem
Kalkolitik Dönem
Ýlk Tunç Çaðý
Orta Tunç Çaðý
Kizuvatna Krallýðý
Kue Krallýðý
Persler Dönemi
Selefkos Dönemi
Roma Dönemi
Bizans Dönemi
Muaviyenin Ýçelde bazý yöreleri ele geçirmesi
Yörenin Bizanslýlar ile Araplar arasýnda sýk sýk el deðiþtirmesi
Bizanslýlarýn yöreye egemen olmasý
Süleyman Þahýn Ýçel yöresini ele geçirmesi
Ermenilerin Tarsusu ele geçirmesi
Alaaddin Keykubatýn Ýçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi
Karamanoðullarýnýn Ýçel yöresinde egemenliði
Silifkenin Karamanoðullarý Beyliðinin eline geçmesi
Gedik Ahmet Paþanýn Silifkeyi Osmanlý topraklarýna katmasý
Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlý yönetimine katýlmasý
Mýsýrlý Ýbrahim Paþanýn yöreyi ele geçirmesi
Ýçel yöresinin yeniden Osmanlý yönetimine katýlmasý
Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi
Mersinin Ýngiliz ve Fransýz birliklerince iþgal edilmesi
Tarsusun Fransýzlar tarafýndan iþgal edilmesi
Fransýzlarla ilk silahlý çatýþma Baþnalar Savaþý
Fransýzlarla Baðlar Savaþý
Pozantý Kongresi
Çukurovanýn iþgalciler tarafýndan boþaltýlmasý için Fransýzlarla Ankara Anlaþmasý
Tarsusun Kurtuluþu
Mersinin Kurtuluþu
Mersin Vilayetinin Kuruluþu
Kaynak: Mersin Valiliði
COÐRAFÝ KONUMU
ENLEMLER
BOYLAMLAR
KUZEY
DOÐU
KOMÞU ÝLLER VE UZAKLIKLARI
34o 47' 30''
34o 38' 00''
ÝL
ADANA
ANTALYA
KARAMAN
KONYA
NÝÐDE
16
ÝSTÝKAMET
Doðu
Batý
Kuzey batý
Kuzey
Kuzey doðu
UZAKLIK (KM)
69
487
236
367
198
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN ÝLÝ KÝLOMETRE CETVELÝ
Mersin
224
173
211
90
37
148
159
84
27
Anamur
51
13
314
187
87
146
140
251
Aydýncýk
38
263
136
36
95
89
200
Bozyazý
301
Çamlýyayla
174
127
74
238
133
249
187
174
238
63
Erdemli
111
122
47
64
Gülnar
59
64
175
Mut
75
186
Silifke
111
Tarsus
ÝLÇELERÝN YÜZÖLÇÜMÜ (KM2)
MERSÝN (MERKEZ )
1.772
ANAMUR
1.280
AYDINCIK
410
BOZYAZI
625
ÇAMLIYAYLA
675
ERDEMLÝ
2.078
GÜLNAR
1.769
MUT
2.554
SÝLÝFKE
2.666
TARSUS
2.024
TOPLAM
15.853
ÝLÝN ÝDARÝ DURUMU
Ýlçesi
AKDENÝZ
MEZÝTLÝ
TOROSLAR
YENÝÞEHÝR
ANAMUR
AYDINCIK
BOZYAZI
ÇAMLIYAYLA
ERDEMLÝ
GÜLNAR
MUT
SÝLÝFKE
TARSUS
TOPLAM
Belediye Sayýsý
1
3
6
2
3
1
3
2
11
5
2
9
6
54
Köy Sayýsý
8
15
32
8
37
10
14
10
50
41
90
66
129
510
17
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÖNEMLÝ COÐRAFÝ BÝLGÝLER
Ovalar
Mersin-Berdan ve Efrenk Ovalarý, Silifke, Gilindire (Aydýncýk) Ovalarý, Anamur, Bozyazý,
Ovacýk-Eðribük Ovalarý,
Vadiler
Anamur, Erdemli, Göksu(Silifke),Tarsus,
Yaylalar
Anamurda Kaþ, Abanoz, Beþoluk, Akpýnar
Aydýncýkda Söðüt, Göcüm, Karagöl
Bozyazýda Elmagözü, Kozaðacý
Erdemlide Sorgun, Mühlü, Pýnarbaþý,Avgadý (Aydýnlar), Karakýzderesi, Küçük Sorgun
(Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfýndýk, Güzeloluk
Gülnarda Bardat, Tersakan, Balyaran
Mersin (Merkez)de Gözne, Fýndýkpýnarý, Soðucak, Bekiralaný, Mihrican, Ayvagediði (Fatih),
Arslanköy, Kýzýlbað (Güzelyayla), Sunturas (Çaðlarca),
Mutta Kozlar, Çivi, Söðütözü, Sertavul, Elmapýnarý, Dað Pazarý
Silifkede Balandýz, Gökbelen, Kýrobasý (Mara Köyü), Uzuncaburç
Tarsusda Gülek. Çamlýyaylada Sebil, Atdaðý
Akarsular
Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur)
Göller
Çamlýyaylada krater göllerinin en büyüðü Çinili göl,
Gülnarda Kamýþlý, Uzun, Çýplak,
Silifkede set gölü (Akgöl, Keklik, Paradeniz)
Baraj Gölleri
Tarsusda Berdan, Gülnarda Aygýr, Mutda Gezende,
Göletler
Merkezde (Evcili Deðirmendere, Tepeköy Gölpýnarý), Tarsusda (Çavuþlu Kaleönü)
Erdemlide (Karakýz, Esenpýnar)
Daðlar
Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeðri, Kýzýl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklý,
Karaziyaret, Tol, Sunturas,
Tepeler
Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediði, Makamtepesi, Kaþkaya
Geçitler
Sertavul, Gülek
Obruklar
Cennet, Cehennem, Kanlýdivane
Maðaralar
Anamur: Köþekbükü, Çukurpýnar (Düden), Üðü, Bicikli
Aydýncýk: Aynalý Göl (Mavi Göl)
Bozyazý: Çaltý
Çamlýyayla: Mehribakan, Hacý Sarýnýn, Saydibi, Karain
Mut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Maðaralarý, Gökden Kapýz Bölgesi Maðaralarý,
Çayýrharman, Karýkoca,Karain, Kýravga, Alaoda,
Silifke: Cennet Çöküðü, Cehennem Çukuru, Astým- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklý Düden
Tarsus: Eshab-I Kehf
Þifalý Su Kaynaklarý
Gülnarda Kafesin Suyu, Mutda Hocantý, Tarsusta Akçakoca ve Keþbükü, Silifkede Saparca,
Mersinde Güneysu-Güneyyolu ,
Þelâle
Gülnarda (Ilýsu Köyünde Düþensu), Tarsus Þellalesi,
Kýyý Uzunluðu
326 Km.
Bitki Örtüsü
Kýyý ile 500-600 m. yükseklik arasýnda görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kýþ yeþil
kalan tipik bitki topluluðudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum,
kozayemiþ, böðürtlen, kuþburnu bu kuþakta doðal olarak yetiþmektedir. Makilerden sonra
ormanlar baþlar. Meþe 100-1000 m., kýzýlçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve
ardýç ise 2000 m. Yüksekliklerde yetiþir. 2500 m.den sonra çalýlýklara ve otlaklara rastlanýr.
Ýklimi
18
Mersinin kýyý kesiminde yazlarý sýcak ve kurak, kýþlarý ýlýk ve yaðýþlý Akdeniz iiklimi, iç
kesimlerde ve yükseklerde kara iklimi görülür.
2010
EKONOMÝK RAPOR
YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI
Anamur
Çamlýyayla
Mut
Silifke
Göksu Deltasý
Tarsus
Kýzýlaliler Keklik Koruma Alaný (4.500 Ha.)
Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alaný (27.000 Ha.)
Kestel Daðý Yaban Keçisi Koruma Alaný (1.961 Ha.)
Hisar ve Gedik Daðý Yaban Keçisi Koruma Alaný (4.763 Ha.),
Su Kuþlarý Koruma Alaný (4.350 Ha.)
Karabucak Turaç Koruma Alaný (1.635 Ha.)
Hopur-Topaþýr Daðkeçisi Koruma Alaný (9.014 Ha.)
AYLAR
Ortalama
Sýcaklýk ºC
En Yüksek
Sýcaklýk ºC
En Düþük
Sýcaklýk ºC
Ortalama Açýk
Günler Sayýsý
Ortalama Deniz
Suyu Sýcaklýðý ºC
Ortalama
Nisbi Nem %
Toplam Yaðýþ
Miktarý (mm)
Yaðýþlý Gün
Sayýsý
Aylýk Maksimum
Yaðýþ Miktarý (mm)
2010 YILI MERSÝN METEOROLOJÝK DEÐERLERÝ
OCAK
ÞUBAT
MART
NÝSAN
MAYIS
HAZÝRAN
TEMMUZ
AÐUSTOS
EYLÜL
EKÝM
KASIM
ARALIK
12,5
13,3
16,4
18,9
22,8
26,2
28,9
30,9
28,8
23,0
19,7
14,4
21,5
24,0
24,8
29,3
33,6
32,4
34,6
37,0
37,6
32,7
30,2
27,0
1,2
3,0
8,0
11,0
13,5
19,8
23,2
27,0
22,6
12,8
12,8
6,8
2
1
6
7
4
5
5
18
13
6
18
6
17,5
15,6
16,1
18,7
21,5
25,0
27,3
29,7
29,1
26,2
22,6
18,5
64,3
58,3
60,0
64,2
69,5
70,2
74,6
67,9
60,4
56,0
45,7
59,5
100,5
90,4
21,9
46,8
8,2
4,1
11,3
0,0
50,1
0,7
193,4
11
8
4
9
4
1
3
8
2
10
27,6
23,6
14,9
15,7
3,7
4,1
11,1
0,0
39,7
0,5
89,8
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüðü
19
BOÞ
EKONOMÝK RAPOR
2010
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI
BOÞ
2010
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > NÜFUS
EKONOMÝK RAPOR
NÜFUS
NÜFUS SAYIMI SONUÇLARI*
Türkiye
Mersin
Toplam Nüfus
Þehir
Köy
Nüfus Yoðunluðu
Yýllýk Nüfus Artýþ Hýzý ()
Toplam Nüfus
Þehir
Köy
Nüfus Yoðunluðu
Yýllýk Nüfus Artýþ Hýzý ()
2009
72.561.312
54.807.219
17.754.093
94
14,50
1.640.888
1.270.621
370.267
106
23,42
2010
73.722.988
56.222.356
17.500.632
96
15,88
1.647.899
1.281.048
366.851
106
4,26
* :Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi Sonuçlarý
Kaynak: TÜÝK
2009 yýlý Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi kapsamýndaki sayým sonuçlarýna göre 1.640.888 kiþi olan Mersin nüfusu, 2010
yýlý sayým sonuçlarýna göre 1.647.899 kiþiye yükselmiþtir. Nüfusun 819.515ünü erkek, 828.384ini ise kadýnlar oluþturmaktadýr.
Ülkemiz nüfusunun %2,2si Ýlimiz de ikamet etmektedir. Ýlimiz toplam nüfusu ile Türkiyenin 10.büyük ilidir. Nüfus
yoðunluðu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düþen kiþi sayýsý, Türkiye genelinde 96 iken nüfus yoðunluðunun en
fazla olduðu illerin sýralamasýnda Mersin 106 kiþi ile 19. sýrada yer almaktadýr. 2010 yýlý sonuçlarýna göre yýllýk nüfus artýþ
hýzý Türkiye genelinde 15,88, Ýlimizde ise 4,26 olarak gerçekleþmiþtir. Yýllýk nüfus artýþ hýzý ile iller arasýnda 45. sýrada
yerini almaktadýr. Türkiye genelinin aksine nüfus artýþ hýzý ilimizde yavaþladý gözlenmektedir.
MERSÝN ÝLÝ ÝLÇELERE GÖRE ÞEHÝR VE KÖY NÜFUSU
Ýl ve Ýlçeler
Mezitli
Akdeniz
Yeniþehir
Toroslar
Anamur
Aydýncýk
Bozyazý
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi 2009 Nüfus Sayýmý
Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi 2010 Nüfus Sayýmý
Þehir
119.092
284.333
186.967
251.838
34.227
8.004
15.615
2.861
45.241
8.357
28.966
51.684
233.436
1.270.621
Þehir
126.112
276.094
191.189
250.034
34.805
9.050
15.881
2.633
46.903
8.078
28.842
53.151
238.276
1.281.048
Köy
11.358
6.130
5.071
24.014
28.475
3.647
10.680
6.986
80.150
22.084
34.707
61.720
75.245
370.267
Toplam
130.450
290.463
192.038
275.852
62.702
11.651
26.295
9.847
125.391
30.441
63.673
113.404
308.681
1.640.888
Köy
12.056
6.045
5.017
24.948
28.257
2.835
10.851
6.721
79.635
20.473
34.765
60.951
74.297
366.851
Toplam
138.168
282.139
196.206
274.982
63.062
11.885
26.732
9.354
126.538
28.551
63.607
114.102
312.573
1.647.899
Kaynak: TÜÝK
2009 yýlý Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi kapsamýndaki sayým sonuçlarýna göre þehir nüfusunun toplam nüfus içerisindeki
payý %77,4 iken; bu oran 2010da %77,7ye yükselmiþ, köy nüfusu ise %22,6dan %22,3e gerilemiþtir.
23
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SÝSTEMÝ SONUÇLARINA GÖRE MERSÝN ÝLÝ NÜFUS PRAMÝDÝ
90+
ERKEK
KADIN
85-89
80-84
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
05-09
0-4
Kaynak: TÜÝK
8
6
4
2
0
0
2
4
6
8
X10000
2009 yýlý Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi kapsamýndaki sayým sonuçlarýna göre 0-14 yaþ grubu yani çalýþma çaðýna
gelmemiþ nüfusun toplam nüfus içerisindeki %25,6 olan payýnýn 2010 sonuçlarýnda da ayný seviyede kaldýðý, 15-24 yaþ
grubu arasýndaki genç nüfusun 2009 yýlýnda toplam nüfus içerisindeki payý %17,2 iken; 2010da bu oran %16,4e gerilediði
gözlenmiþtir. 15-64 yaþ grubunda bulunan çalýþma çaðýndaki nüfus ile 65 yaþ ve üzeri nüfusun, 2009 yýlýnda toplam
nüfus içerisindeki paylarý sýrasýyla %67,9 ile %6,7 iken, 2010 yýlýnda ayný seviyeyi koruduðu görülmektedir.
2010 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SÝSTEMÝ SONUÇLARINA GÖRE
ÝLÇE NÜFUSUNUN CÝNSÝYETE GÖRE DAÐILIMI VE ORTANCA YAÞ
Nüfus
Ýl ve Ýlçeler
Akdeniz
Mezitli
Toroslar
Yeniþehir
Anamur
Aydýncýk
Bozyazý
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Kaynak: TÜÝK
24
Erkek
140,977
31,750
6,031
13,429
4,674
63,233
14,221
31,683
57,208
155,297
96,160
67,537
137,315
819,515
Kadýn
141,162
31,312
5,854
13,303
4,680
63,305
14,330
31,924
56,894
157,276
100,046
70,631
137,667
828,384
Ortanca Yaþ
Toplam
282,139
63,062
11,885
26,732
9,354
126,538
28,551
63,607
114,102
312,573
196,206
138,168
274,982
1,647,899
Erkek
26.1
32.3
26.7
31.4
33.5
32.2
31.7
36.0
30.6
32.1
31.5
33.3
28.5
29.5
Kadýn
26.0
32.7
27.9
32.7
34.6
34.0
32.7
37.6
30.8
35.6
32.2
34.2
29.5
30.4
Toplam
26.3
32.5
28.2
32.1
34.1
33.1
32.2
36.8
30.7
33.8
31.8
33.8
29.0
29.9
2010
EKONOMÝK RAPOR
Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi 2010 nüfus sayýmý sonuçlarýna göre, Ülkemizde ortanca yaþ 29,2dir. Ortanca yaþ
erkeklerde 28,7 iken, kadýnlarda 29,8dir. Ýlimizde ise ortanca yaþ 29,9dur. Ortanca yaþ erkeklerde 29,5 iken, kadýnlarda
30,4dür.
DÖNEMLER ÝTÝBARÝYLE MERSÝN ÝLÝNÝN NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI
Dönemler
2008-2009
2009-2010
Aldýðý Göç
48.377
50.430
Verdiði Göç
49.209
51.739
Net Göç
- 832
-1.309
Net Göç Hýzý ()
- 0,51
- 0,79
Kaynak: TÜÝK
2009-2010 döneminde 24 il göç alýrken, 57 il göç vermiþtir. Net göç hýzýna göre illerin sýralamasýnda, - 0,79luk net göç
hýzý ile Mersin, Türkiye genelinde 28. sýrada yer almaktadýr. 2008-2009 dönemi ile karþýlaþtýrýldýðýnda net göç hýzýnýn
azaldýðý görülmektedir. Söz konusu dönemde Ýlimizin aldýðý göç 20-34 yaþ grubu, verdiði göç ise 15-29 yaþ grubu arasýnda
yoðunlaþtýðý görülmektedir.
DÖNEMLER ÝTÝBARÝYLE MERSÝN ÝLÝNÝN CÝNSÝYETE VE YAÞ GRUBUNA GÖRE VERDÝÐÝ GÖÇ
2008-2009
Yaþ Grubu
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65+
Toplam
Toplam
2.544
3.156
3.017
7.104
11.377
6.525
4.169
2.956
2.056
1.803
1.370
1.081
771
1.280
49.209
Erkek
1.308
1.620
1.561
3.116
4.676
3.061
2.158
1.587
1.090
937
711
543
389
580
23.337
2009-2010
Kadýn
1.236
1.536
1.456
3.988
6.701
3.464
2.011
1.369
966
866
659
538
382
700
25.872
Toplam
3.309
3.630
3.445
6.715
8.931
7.902
4.938
3.209
2.124
2.014
1.579
1.383
957
1.603
51.739
Erkek
1.714
1.906
1.716
3.049
3.657
3.631
2.466
1.639
1.103
981
807
699
471
775
24.614
Kadýn
1.595
1.724
1.729
3.666
5.274
4.271
2.472
1.570
1.021
1.033
772
684
486
828
27.125
Kaynak: TÜÝK
25
2010
EKONOMÝK RAPOR
2009-2010 DÖNEMÝ MERSÝN ÝLÝNÝN DÝÐER ÝLLERE VERDÝÐÝ GÖÇ
11%
12%
40%
7%
5%
2%
Adana
Ýzmir
Ýstanbul
4%
3%
3%
3%
Ankara
Gaziantep
3%
3%
Antalya
Diyarbakýr
Mardin
4%
Þanlýurfa
Hatay
Karaman
Konya
Diðer Ýller
Kaynak: TÜÝK
DÖNEMLER ÝTÝBARÝYLE MERSÝN ÝLÝNÝN CÝNSÝYETE VE YAÞ GRUBUNA GÖRE ALDIÐI GÖÇ
2008-2009
Yaþ Grubu
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65+
TOPLAM
Kaynak: TÜÝK
26
Toplam
3,390
4,219
3,771
4,547
8,105
6,771
4,916
3,582
2,317
2,073
1,559
1,143
767
1,217
48,377
Erkek
1,707
2,163
1,953
1,928
3,384
3,170
2,464
1,938
1,223
1,100
841
635
402
498
23,406
2009-2010
Kadýn
1,683
2,056
1,818
2,619
4,721
3,601
2,452
1,644
1,094
973
718
508
365
719
24,971
Toplam
3.875
4.216
3.697
4.563
9.398
7.012
5.083
3.557
2.284
1.955
1.407
1.213
824
1.346
50.430
Erkek
1.971
2.221
1.927
2.009
3.996
3.239
2.515
1.854
1.230
1.022
732
662
420
595
24.393
Kadýn
1.904
1.995
1.770
2.554
5.402
3.773
2.568
1.703
1.054
933
675
551
404
751
26.037
2010
EKONOMÝK RAPOR
2009-2010 DÖNEMÝ MERSÝN ÝLÝNÝN DÝÐER ÝLLERDEN ALDIÐI GÖÇ
11%
3%
8%
5%
5%
5%
49%
3%
Adana
Adýyaman
Diyarbakýr
Ýstanbul
3%
Þanlýurfa
Gaziantep
4%
4%
Ankara
Mardin
Hatay
Antalya
Diðer Ýller
Kaynak: TÜÝK
27
2010
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR
EKONOMÝK RAPOR
EÐÝTÝM - KÜLTÜR
Ýlimizde eðitim faaliyetleri Milli Eðitime baðlý çeþitli kademedeki okullar, Saðlýk Bakanlýðýna baðlý Saðlýk Meslek Liseleri
ve ikisi özel olmak üzere üç üniversite kanalýyla yürütülmektedir. Ýl genelinde toplam 540 (35i özel) ilköðretim okulu
ve 142 (16sý özel) lise ve dengi okul mevcuttur.
2009-2010 YILLARI BÝTÝRÝLEN EÐÝTÝM DÜZEYÝ VE CÝNSÝYETE GÖRE MERSÝN ÝLÝ NÜFUSU
2009
2010
Bitirilen eðitim düzeyi (6+ yaþtaki nüfus)
Toplam
Erkek
Kadýn Toplam
Erkek
Kadýn
Okuma yazma bilmeyen
100.013
19.577
80.436
77.156
14.457
62.699
Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen
302.903 148.374 154.529
305.012 144.335 160.677
Ýlkokul mezunu
439.526 213.932 225.594
380.677 172.549 208.128
Ýlköðretim mezunu
169.977
90.906
79.071
234.000 129.302 104.698
Ortaokul veya dengi okul mezunu
63.330
38.792
24.538
70.034
42.312
27.722
Lise veya dengi okul mezunu
239.391 133.152 106.239
255.931 139.772 116.159
Yüksekokul veya fakülte mezunu
97.438
57.525
39.913
101.050
59.743
41.307
Yüksek lisans mezunu
3.538
2.114
1.424
5.022
2.969
2.053
Doktora mezunu
1.152
712
440
1.539
890
649
Bilinmeyen
62.044
35.541
26.503
53.751
29.460
24.291
Toplam
1.479.312 740.625 738.687 1.484.172 735.789 748.383
Kaynak: TÜÝK
Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi (ADNKS) sonuçlarýna göre, ilimizde 6 ve üzeri yaþ grubunda, okuma yazma bilenlerin
oraný 2009 yýlýnda %89,1 iken 2010 yýlýnda %91,2ye yükselmiþtir. 691.872i erkek (%51), 661.393ü (%49) kadýn olmak
üzere 1.353.265 kiþidir. Mersinde okur yazar oraný %89,16 iken Türkiye genelinde %90dýr. Mersin, bu oranla Türkiye
genelinde il olarak 27. sýrada yer almaktadýr. Okuryazar kadýn nüfusun toplam kadýn nüfusa oraný il bazýnda %88,4,
Türkiyede ise %86,5dir. Yüksekokul veya fakülte bitirenlerin okul bitirenlere oraný, Türkiyede ise %9,9 iken, Mersinde
%9,6dýr. Ýl bazýnda okuma yazma bilmeyenler toplamý 77.156 kiþi olup, il nüfusunun %5,2sini oluþturmaktadýr. 305.012
kiþi ise okuma yazma bilmekle beraber bir öðrenim kurumundan mezun olmamýþtýr.
2009-2011 ÖÐRETÝM DÖNEMÝ EÐÝTÝM SEVÝYESÝNE GÖRE GÖRE OKULLAÞMA ORANI
2010/2011 2009/2010
Öðretim
Yýlý
Ýlköðretim
Türkiye
Mersin
Türkiye
Mersin
Kaynak: T.C. Milli Eðitim Bakanlýðý
28
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Brüt (%)
Net (%)
Toplam
106,48
98,17
107,62
99,25
107,58
98,41
107,09
99,15
Erkek
107,05
98,47
108,30
99,45
107,36
98,59
106,75
99,32
Ortaöðretim
Kadýn
105,88
97,84
106,90
99,04
107,81
98,22
107,45
98,97
Toplam
84,19
64,95
85,14
67,72
93,34
69,33
92,10
70,93
Erkek
89,14
67,55
88,37
69,32
99,06
72,35
95,86
72,94
Kadýn
78,97
62,21
81,76
66,05
87,31
66,14
88,17
68,82
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÝLKÖÐRETÝM OKULU ÖÐRENCÝ DURUMU*
Ýlçe Adý
Akdeniz
Yeniþehir
Mezitli
Toroslar
Anamur
Aydýncýk
Bozyazý
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Þehir
61
40
24
50
10
5
10
1
17
4
12
18
52
304
Okul Sayýsý
Köy
Toplam
61
40
6
30
5
55
20
30
1
6
8
18
5
6
47
64
18
22
36
48
32
50
56
108
234
538
Öðrenci Sayýsý
Þehir
Köy
Toplam
48.914
48.914
28.714
28.714
13.657
651
14.308
39.076
741
39.817
5.179
2.779
7.958
1.302
142
1.444
2.504
1.168
3.672
320
695
1.015
8.005
10.817
18.822
1.459
2.209
3.668
5.051
3.692
8.743
7.788
6.138
13.926
39.397
10.008
49.405
201.366
39.040
240.406
Öðretmen Sayýsý
1.913
1.506
672
1.778
460
77
234
60
1.100
203
425
785
2.030
11.243
*: Resmi ve Özel Okullarý kapsamaktadýr.
Kaynak: Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI LÝSE ÖÐRETÝMÝ ÖÐRENCÝ DURUMU
Ýlçe Adý Akdeniz
Yeniþehir
Mezitli
Toroslar
Anamur
Aydýncýk
Bozyazý
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Genel Lise Öðrenci Sayýsý
8.763
8.430
4.570
9.850
1.898
1.203
235
4.255
478
1.146
3.436
11.330
55.594
Meslek Liseleri Öðrenci Sayýsý
10.348
2.037
2.587
4.584
1.845
316
3.044
652
1.474
3.034
7.475
37.396
Özel Lise Öðrenci Sayýsý
1.163
135
132
64
546
2.040
2010-2011 öðretim yýlýnda genel lise öðrenci sayýsý bir önceki öðretim yýlýna göre %4, meslek liseleri öðrenci sayýsý %12;
özel lise öðrenci sayýsý %2 oranýnda artmýþtýr. Toplam lise öðrencisi sayýsý ise bir önceki öðretim yýlýna göre %7 oranýnda
artmýþtýr.
29
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÖZEL OKUL DURUMU
Ýlçe
Toroslar
Toroslar
Toroslar
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Mezitli
Mezitli
Mezitli
Anamur
Anamur
Bozyazý
Erdemli
Erdemli
Erdemli
Erdemli
Mut
Silifke
Silifke
Silifke
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Toroslar
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Yeniþehir
Erdemli
Silifke
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Okul Adý
Özel Bahçeþehir Ýlköðretim Okulu
Özel Metin Uður Sarýkaya Özel Eðitim Okulu
Özel Berraksu Özel Eðitim Okulu
Özel Ýçel Ýlköðretim Okulu
Özel Toros Ýlköðretim Okulu
Özel Yýldýrýmhan Ýlköðretim Okulu
Özel Doða Ýlköðretim Okulu
Özel Güney Geliþim Ýlköðretim Okulu
Özel Ýzel Özel Eðitim Okulu
Özel Derin Algý Özel Eðitim Okulu
Özel Lodos Özel Eðitim Okulu
Özel Umuda Gülümse Özel Eðitim Okulu
Özel Günýþýðý Özel Eðitim Okulu
Özel Tek Ufuk Özel Eðitim Okulu
Özel Tez Özel Eðitim Okulu
Özel Anamur Ýlköðretim Okulu
Özel Yýldýrýmhan Tekalan Ýlköðretim Okulu
Özel Yýldýrýmhan Aysal Aytaç Ýlköðretim Okulu
Özel Erdemli Yýldýrýmhan Ýlköðretim Okulu
Özel ODTÜ Geliþtirme Vakfý Mersin Ýlköðretim Okulu
Özel TED Mersin Ýlköðretim Okulu
Özel Erdemli Günýþýðý Özel Eðitim Okulu
Özel Yýldýrýmhan Mutlu Ýlköðretim Okulu
Özel Silifke Uður Ýlköðretim Okulu
Özel Taþeli Ýlköðretim Okulu
Özel Yýldýrýmhan Burak Ýlköðretim Okulu
Özel Tarsus Toros Ýlköðretim Okulu
Özel Tarsus Toros Sev Ýlköðretim Okulu
Özel Tarsus Ýlköðretim Okulu
Özel Tarsus Yýldýrýmhan Eðitim Okulu
Özel Çað Ýlköðretim Okulu
Özel Makbule Ölçen Özel Eðitim Okulu
Özel Duymed Özel Eðitim Okulu
Özel Aksuna Özel Eðitim Okulu
Özel Bahçeþehir Koleji
Özel Ýçel Anadolu Lisesi
Özel Toros Anadolu Lisesi
Özel Toros Fen Lisesi
Özel Yýldýrým Beyazýt Anadolu Lisesi
Özel Yýldýrým Han Anadolu Lisesi
Özel Mersin Doða Lisesi
Özel Yýldýrým Han Fen Lisesi
Özel Yýldýrýmhan Burç Fen Lisesi
TED Özel Mersin Lisesi
Özel Silifke Uður Lisesi
Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi
Özel Tarsus Amerikan Koleji
Özel Çað Lisesi
Özel Çað Fen Lisesi
Toplam
30
Öðrenci Sayýsý
258
103
36
249
522
607
404
343
65
10
18
20
108
81
18
109
232
122
208
220
428
2
158
142
86
47
102
469
47
441
374
18
92
75
135
218
160
64
233
242
161
70
15
132
64
52
275
146
73
8.254
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 öðretim yýlýnda, Milli Eðitim Bakanlýðýndan kurum açma ve öðretime baþlama izni alarak faaliyet gösteren
50 özel okulda, toplam 8.254 öðrenci öðrenim görürken, 2009-2010 öðretim yýlýnda faaliyet gösteren özel okul sayýsý
49, söz konusu okullarda öðrenim gören öðrenci sayýsý ise 8.007dir.
Yeniþehir
Mezitli
Anamur
Aydýncýk
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Endüstri Meslek Lisesi
Teknik Lise
Anadolu Teknik Lise
Anadolu Meslek Lisesi
Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi
Çok Programlý Lise (Erkek Tek. Baðlý)
Mesleki ve Teknik Eðitim Merkezi
Kýz Meslek Lisesi
Anadolu Kýz Meslek Lisesi
Meslek Lisesi
Anadolu Teknik Lise
Kýz Teknik Lise
Ticaret Meslek Lisesi
Anadolu Ticaret Meslek Lisesi
Anadolu Ýletiþim Meslek Lisesi
Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
Çok Programlý Lise (Tic.Turz. Baðlý)
Ýmam Hatip Lisesi
Anadolu Ýmam Hatip Lisesi
Ýþitme Engelliler Çok Programlý Lisesi
Saðlýk Meslek Lisesi
Çankaya Ýþ Okulu
Toplam
Toroslar
Okul Türü
Akdeniz
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI MESLEK OKULLARININ ÝLÇELERE GÖRE DAÐILIMI
2
1
2
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
17
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
14
2
1
2
1
6
1
1
1
1
1
1
1
7
1
1
1
1
1
1
1
1
8
1
1
1
1
1
1
1
1
6
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
12
3
3
3
3
1
1
1
1
1
1
1
1
1
21
14
11
15
3
2
4
1
6
6
1
1
1
6
3
1
3
4
7
4
1
5
1
100
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÇIRAKLIK VE KALFALIK EÐÝTÝMÝ GÖRENLERÝN DURUMU
Eðitim Veren Ýlçeler
Akdeniz
Anamur
Erdemli
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Çýrak Öðrenci
1.482
170
217
134
171
582
2.756
Kalfa Öðrenci
86
152
328
255
160
279
1.260
Öðretmen Sayýsý*
84
7
12
11
19
28
161
*: Öðretmen sayýlarýna idareci sayýsý dahildir.
31
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 öðretim yýlýnda Çýraklýk Eðitim Merkezlerinde 2.756 çýrak, 1.260 kalfa öðrenci eðitim görmektedir. Söz konusu
dönemde çýraklýk eðitimi alan öðrenci sayýsý, bir önceki öðretim yýlýna göre %19, kalfalýk eðitimi alan öðrenci sayýsý %12
oranýnda azalmýþtýr.
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI OKULLARA GÖRE ÖÐRETMEN VE ÖÐRENCÝ DURUMU
Meslek Okullarý
Genel Lise
Özel Lise
Ýlköðretim Okullarý (Resmi)
Ýlköðretim Okullarý (Özel)
Toplam
Okul Sayýsý
100
85
15
503
35
738
Öðretmen Sayýsý
2.365
3.002
361
10.582
661
17.811
Öðrenci Sayýsý
37.396
55.594
2.040
234.192
6.214
335.436
EÐÝTÝM SEVÝYESÝNE GÖRE OKUL, ÞUBE, ÖÐRETMEN VE DERSLÝK BAÞINA DÜÞEN ÖÐRENCÝ SAYISI
Eðitim Seviyesi
Türkiye
Mersin
Türkiye
Genel
Mersin
Mesleki ve Türkiye
Teknik
Mersin
Türkiye
Toplam
Mersin
Ortaöðretim
Ýlköðretim
Okul
316
433
492
562
338
358
408
463
2009/2010 Öðretim Yýlý
Þube Öðretmen
Derslik
25
22
32
26
21
31
27
18
31
26
17
34
26
17
36
25
16
37
26
18
33
26
16
35
2010/2011 Öðretim Yýlý
Okul Þube Öðretmen
Derslik
322 25
21
31
429 26
20
30
519 27
18
31
620 27
17
32
355 27
18
38
368 26
16
38
428 27
18
34
488 27
17
34
Kaynak: T.C. Milli Eðitim Bakanlýðý
Ýlimizde 2010/2011 öðretim döneminde ilköðretim eðitim seviyesinde okul, öðretmen ve derslik baþýna düþen öðrenci
sayýsýnda 2009/2010 yýlýna göre azalýþ olduðu, þube baþýna düþen öðrenci sayýsýnda ise bir deðiþim olmadýðý gözlenmektedir.
Söz konusu dönemde ortaöðretimde ise okul,þube ve öðretmen baþýna düþen öðrenci sayýsýnda 2009/2010 öðretim
yýlýna göre artýþ olduðu, derslik baþýna düþen öðrenci sayýsýnda azalýþ olduðu görülmektedir. Mersin, 2010/2011 öðretim
döneminde okul, þube, öðretmen ve derslik baþýna düþen öðrenci sayýsý ile Türkiye geneli ile karþýlaþtýrýldýðýnda sýrasýyla
9, 14, 24, 23. sýrada yer alýrken, ortaöðretimde ise söz konusu sýralama 13, 28, 35, 23 þeklindedir.
Mersinde yüksek öðrenim alanýnda biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çað, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç
üniversite ve Orta Doðu Teknik Üniversitesine baðlý Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek
Yüksekokulu bulunmaktadýr.
32
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI MERSÝN ÜNÝVERSÝTESÝ ÖÐRETÝM ELEMANI VE ÖÐRENCÝ SAYISI
Fakülte, Yüksek Okul ve Enstitüsü Adý
Fen-Edebiyat Fakültesi
Mühendislik Fakültesi
Ýktisadi ve Ýdari Bil. Fakültesi
Güzel Sanatlar Fakültesi
Týp Fakültesi
Su Ürünleri Fakültesi
Eczacýlýk Fakültesi
Eðitim Fakültesi
Mimarlýk Fakültesi
Tarsus Teknik Eðitim Fakültesi
Ýletiþim Fakültesi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Saðlýk Bilimleri Enstitüsü
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Devlet Konservatuarý
Beden Eðitimi Ve Spor Yüksekokulu
Saðlýk Yüksekokulu
Taký Teknolojisi ve Tasarýmý Yüksekokulu
Turizm Ýþletmeciliði Ve Otelcilik Yüksekokulu
Yabancý Diller Yüksekokulu*
Anamur Meslek Yüksekokulu
Aydýncýk Meslek Yüksekokulu
Erdemli Meslek Yüksekokulu
Gülnar Meslek Yüksekokulu
Mersin Meslek Yüksekokulu
Mut Meslek Yüksekokulu
Tarsus Meslek Yüksekokulu
Silifke Meslek Yüksekokulu
Saðlýk Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Silifke Uygulamalý Teknoloji ve Ýþletmecilik Yüksekokulu
Tarsus Uygulamalý Teknoloji ve Ýþletmecilik Yüksekokulu
Erdemli Uygulamalý Teknoloji ve Ýþletmecilik Yüksekokulu
Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Denizcilik Meslek Yüksekokulu
Rektörlük
Toplam
Öðretim Elemaný Sayýsý
121
80
43
31
417
22
18
58
24
21
17
55
48
45
24
12
17
3
9
78
10
3
11
12
9
15
21
8
9
31
4
1
10
48
8
49
1.392
Öðrenci Sayýsý
3.167
1.532
1.204
295
766
251
231
2.135
178
684
283
271
174
563
54
207
527
193
958
801
109
1.150
183
1.749
444
1.027
356
512
2.156
195
312
3.680
117
26.464
*: Yabancý Diller Yüksekokulunda eðitim gören öðrenciler, Ýsteðe Baðlý veya Zorunlu Yabancý Dil Hazýrlýk programýna kayýtlý ya da üniversitenin çeþitli
yüksekokul ve fakültelerinde ortak zorunlu yabancý dil dersi alan öðrenciler olduðundan, bu bölümün öðrenci sayýlarý verilmemiþtir.
Kaynak: Mersin Üniversitesi Rektörlüðü
33
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI MERSÝN ÜNÝVERSÝTESÝ AKADEMÝK PERSONEL DURUMU
Ünvaný
Profesör
Doçent
Yardýmcý Doçent
Öðretim Görevlisi
Okutman
Araþtýrma Görevlisi
Uzman
Toplam
Sayýsý
120
123
286
208
129
478
48
1.392
Kaynak: Mersin Üniversitesi Rektörlüðü
1992 yýlýnda kurulan ve üç kampuse yerleþtirilen Mersin Üniversitesinde toplam 11 fakülte, 3 enstitü, 20 yüksekokul
bulunmaktadýr. 2010-2011 öðretim yýlýnda 26.464 öðrencinin öðrenim gördüðü Mersin Üniversitesinde 120si Profesör,
123ü Doçent, 286sý da Yardýmcý Doçent olmak üzere toplam 1.392 öðretim elemaný görev yapmaktadýr. Mersin Üniversitesi
akademik personel sayýsý bir önceki öðretim yýlýna göre %0,1, öðrenci sayýsý ise %2 oranýnda azalmýþtýr.
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ODTÜ DENÝZ BÝLÝMLERÝ ENSTÝTÜSÜ AKADEMÝK PERSONEL VE ÖÐRENCÝ DURUMU
Ana Bilim Dalý
Kimyasal Oþinografi
Fiziksel Oþinografi
Deniz Biyolojisi ve Balýkçýlýk
Toplam
Toplam Araþtýrma Görevlisi
Prof.
2
1
2
5
3
Öðretim Üyesi Sayýsý
Doç.
Yrd.Doç.
Toplam
2
2
3
1
3
1
2
8
Master
6
3
9
Öðrenci Sayýsý
Doktora
1
6
4
11
Toplam
1
12
7
20
Kaynak: Orta Doðu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü
Erdemlide bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsünde; Fiziksel ve Kimyasal Oþinografi, Deniz Jeolojisi ve Jeofiziði, Deniz
Biyolojisi ve Balýkçýlýk Bölümleri mevcut olup, 8 öðretim üyesi bulunmakta ve 20 öðrenci öðrenim görmektedir.
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI SELÇUK ÜNÝVERSÝTESÝ SÝLÝFKE-TAÞUCU
MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMÝK PERSONEL DURUMU
Ünvaný
Profesör
Yardýmcý Doçent
Okutman
Uzman
Toplam
Kaynak: Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek Yüksekokulu
34
Sayýsý
2
5
14
6
2
29
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI SELÇUK ÜNÝVERSÝTESÝ SÝLÝFKE-TAÞUCU
MESLEK YÜKSEKOKULU ÖÐRENCÝ DURUMU
Bölümler
Ýktisadi ve Ýdari Programlar Bölümü
Teknik Programlar Bölümü
Toplam
Öðrenci Sayýsý
Normal Öðretim
Ýkinci Öðretim
546
338
268
136
814
474
Kaynak: Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek Yüksekokulu
Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek Yüksekokulunda, 29 öðretim üyesi bulunmakta ve 884ü Ýktisadi ve Ýdari
Programlar Bölümünde, 404ü Teknik Programlar Bölümünde olmak üzere toplam 1.288 öðrenci öðrenim görmektedir.
2010-2011 öðretim yýlýnda toplam öðrenci sayýsýnda bir önceki öðretim yýlýna göre %21 oranýnda azalmýþtýr.
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÇAÐ ÜNÝVERSÝTESÝ ÖÐRENCÝ DURUMU
Fakülte ve Yüksekokul Adý
Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi
Fen Edebiyat Fakültesi
Hukuk Fakültesi
Meslek Yüksek Okulu
Toplam
Öðrenci Sayýsý
1.036
334
482
394
75
2.321
Kaynak: Çað Üniversitesi Rektörlüðü
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÇAÐ ÜNÝVERSÝTESÝ
AKADEMÝK PERSONELÝ DURUMU
Ünvaný
Profesör
Doçent Dr.
Yardýmcý Doçent Dr.
Doktor
Araþtýrma Görevlisi
Okutman
Toplam
Personel Sayýsý
12
4
30
1
17
15
51
130
Kaynak: Çað Üniversitesi Rektörlüðü
1997de Mersin ve Adana arasýnda Yenicede kurulan ve Mersine 35 km. uzaklýkta olan Çað Üniversitesinde, üç fakülte,
bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadýr. 2010-2011 öðretim yýlýnda 2.321 öðrencinin eðitimini sürdürdüðü Çað
Üniversitesinde 12si Profesör, 4ü Doçent, 30u Yardýmcý Doçent olmak üzere toplam 130 akademik personel görev
yapmaktadýr. Çað Üniversitesi öðrenci sayýsý, 2010-2011 öðretim yýlýnda bir önceki öðretim yýlýna göre %17 azalýrken,
akademik personel sayýsý ise %4 oranýnda artmýþtýr.
35
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI TOROS ÜNÝVERSÝTESÝ ÖÐRENCÝ DURUMU
Fakülte ve Yüksekokul Adý
Ýktisadi, Ýdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
Mühendislik Fakültesi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Toplam
Öðrenci Sayýsý
10
50
15
75
Kaynak: Toros Üniversitesi
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI TOROS ÜNÝVERSÝTESÝ
AKADEMÝK PERSONELÝ DURUMU
Unvaný
Profesör
Doçent Dr.
Yardýmcý Doçent Dr.
Okutman
Toplam
Personel Sayýsý
6
1
3
13
23
Kaynak: Toros Üniversitesi
Toros Üniversitesi, 2010 yýlýnda Mersinde kurulan ikinci özel üniversite olarak, 2010-2011 öðretim yýlýnda ilk öðrencilerini
kabul ederek faaliyete geçmiþtir. 2010-2011 öðretim yýlýnda 6sý Profesör, 1i Doçent, 3ü Yardýmcý Doçent olmak üzere
toplam 23 akademik personel görev yapmakta olup, öðrenci sayýsý ise 75dir.
36
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝLÝMÝZÝN KÜLTÜREL DEÐERLERÝ
KÜLTÜREL DEÐERÝN ADI
Yumuktepe
Viranþehir (Soli-Pompeiopolis)
St. Paul Anýtý
Gözlükule
Kleopatra Kapýsý
Eshab-ý Kehf Maðarasý
St. Paul Kuyusu
Namrun Kalesi
Akkale
Kanlýdivane
Kýzkalesi
Silifke Kalesi
Frederik Barbaros Anýtý
Jüpiter Tapýnaðý
Narlýkuyu Mozaik Müzesi
Cennet Cehennem Maðarasý
Hagia Theklia
Uzuncaburç
Adamkayalar
Meydancýk Kalesi
Mut Kalesi
Alahan Manastýrý
Aynalýgöl Maðarasý
Kelenderis
Çaltý Maðarasý
Mamure Kalesi
Anemurium Antik Kenti
Köþebükü Maðarasý
YERÝ
Mersin
Mersin
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Çamlýyayla
Erdemli
Erdemli
Erdemli
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Erdemli
Gülnar
Mut
Mut
Aydýncýk
Aydýncýk
Bozyazý
Anamur
Anamur
Anamur
Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü
37
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN ÝLÝ HALK VE ÇOCUK KÜTÜPHANELERÝNDE BULUNAN
KÝTAP VE KÜTÜPHANEDEN YARARLANAN OKUYUCU SAYISI*
Ýlçesi
Akdeniz
Toroslar
Mezitli
Anamur
Bozyazý
Aydýncýk
Gülnar
Mut
Silifke
Erdemli
Tarsus
Çamlýyayla
Toplam
Halk Kütüphanesi
2
2
2
2
2
1
4
1
1
1
3
2
23
Çocuk Kütüphanesi
1
1
*: Ýl Halk Kütüphanesine baðlý olarak 1 adet Gezici Kütüphane bulunmaktadýr.
38
Kitap Sayýsý
50.456
6.901
14.057
22.769
5.009
4.150
18.998
7.692
15.159
17.470
36.216
9.629
208.506
Okuyucu Sayýsý
279.653
1.736
2.921
30.218
27.949
2.181
38.714
15.614
15.892
22.777
35.982
927
474.564
2010
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SAÐLIK
EKONOMÝK RAPOR
SAÐLIK
Ýl Saðlýk Müdürlüðü, baðlý birimleriyle koruyucu ve tedavi edici saðlýk hizmetleri ve saðlýk eðitim öðretim görevlerini
yürütmektedir. Hastane ve saðlýk merkezlerinde; ayakta ve yatarak tedavi hizmetleri, saðlýk ocaklarý ve dispanserlerde
de tedavi edici hizmetler verilmektedir. Bu kapsamda anne ve çocuk saðlýðý hizmetleri, aþýlar, aile planlamasý, bulaþýcý
hastalýklarýn önlenmesi, takibi ve çevre saðlýðý hizmetleri yer almaktadýr. Mersinde, 12 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve
10 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 23 adet hastane ile saðlýk hizmeti verilmektedir.
ÝLÝMÝZ SAÐLIK PERSONELÝNÝN SAYISAL DAÐILIMI
2009
516
679
388
1.721
1.408
1.319
583
6.614
Uzman Hekim
Pratisyen Hekim
Diþ Hekimi
Hemþire
Saðlýk Memuru
Ebe
Eczacý
Toplam
2010
573
682
383
1.710
237
1.304
608
5.497
Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü, Eczacýlar, Diþ Hekimleri Odasý
2010 yýlýnda Ýlimiz saðlýk personelinin sayýsal daðýlýmý incelendiðinde, uzman hekim sayýsýnýn 2009 yýlýna göre %11,
pratisyen hekim sayýsýnýn %0,4, toplam saðlýk personeli sayýsýnýn ise %17 oranýnda azaldýðý görülmektedir.
MERSÝN ÝLÝ SAÐLIK PERSONELÝ DAÐILIMI
2009
2010
516
573
679
682
388
383
1.721
1.710
1.408
237
1.319
1.304
583
608
Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü
39
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝLÝMÝZDEKÝ YATAKLI SAÐLIK KURUMLARININ HÝZMETLERÝ
Kuruluþun Adý
Mersin Ün.Týp Fak. Ar. Ve Uy. Hast.
Mersin Devlet Hastanesi
Toros Devlet Hastanesi
Mersin Kadýn Doðum ve Çocuk Hast. Hast.
Anamur Devlet Hastanesi
Aydýncýk Devlet Hastanesi
Bozyazý Devlet Hastanesi
Erdemli Devlet Hastanesi
Gülnar Devlet Hastanesi
Mut Devlet Hastanesi
Silifke Devlet Hastanesi
70. Yýl Tarsus Devlet Hastanesi
Çamlýyayla Ent. Hastanesi
Özel Ýmece Hastanesi
Özel Doðuþ Hastanesi-Mersin
Özel Yeniþehir Hastanesi-Mersin
Özel Gözde Diabet Hastanesi-Mersin
Özel Ömer Sayar Hastanesi
Özel Ortadoðu Hastanesi
Özel Vizyon Göz Merkezi
Özel Tarsus Kadýn Doðum Hastanesi
Özel Forum Yaþam Hastanesi
Özel Anamur Anamed Hastanesi
Genel Toplam
Yatak Sayýsý
2009
2010
402
407
500
502
400
255
298
301
145
134
30
30
30
30
120
120
50
50
50
50
165
164
722
722
10
43
69
30
30
27
27
40
42
49
49
50
50
12
12
22
22
75
42
3.185
3.193
Yatan Hasta Sayýsý
2009
2010
22.463
22.684
22.559
25.139
13.819
12.927
25.428
23.092
8.340
9.376
280
227
879
1.057
7.229
6.959
1.477
2.381
2.847
4.038
9.435
8.261
29.870
36.173
5.942
7.118
6.644
5.389
2.889
3.080
6.168
1.413
4.195
3.788
5.372
5.762
899
6.165
1.337
2.732
5.262
643
178.072
193.666
Poliklinik Hasta Sayýsý
2009
2010
410.272
428.357
818.676
825.756
670.907
625.031
234.817
237.905
139.838
164.618
22.389
13.648
23.603
18.104
241.948
267.391
37.557
44.953
99.826
108.805
236.951
238.193
1.085.920
951.118
8.829
86.372
96.652
101.742
86.936
89.288
77.886
78.423
25.030
40.686
32.919
100.651
102.926
41.738
56.454
17.070
34.546
91.675
17.637
4.578.674
4.555.369
Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü ile Mersin Üniversitesi Týp Fak. Araþ. ve Uygulama Hastanesi Baþ Hekimliði
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE
YATAKSIZ SAÐLIK HÝZMETÝ VEREN KURUMLAR*
Yataksýz Saðlýk Kurumlarý
Aile Saðlýðý Merkezi
Aile Hekimliði Birimi
Halk Saðlýðý Laboratuarý
Verem Savaþ Dispanseri
Ana Çocuk Saðlýðý ve Aile Planlama Merkezi
Sýtma Savaþ Dispanseri
Deri ve Zührevi Hastalýklarý Dispanseri
Saðlýk Evi
112 Komuta Kontrol Merkezi
112 Acil Yardým Ýstasyonu
Aðýz ve Diþ Saðlýðý Merkezi
Saðlýk Grup Baþkanlýðý
40
Adet
116
441
3
4
2
1
1
44
1
26
1
13
*: 5 Temmuz 2010 tarihinde Aile Hekimliði uygulamasýna geçildiðinden,
Saðlýk Ocaklarý kapatýlýp yerine Aile Saðlýðý Merkezleri ve Aile Hekimliði
Birimleri açýlmýþtýr.
2010
EKONOMÝK RAPOR
YATAK VE HEKÝM SAYISINA AÝT GÖSTERGELER
2009
1.195
1.373
3.185
515
Hekim Sayýsý
Hekim Baþýna Düþen Nüfus
Yatak Sayýsý
Yatak Baþýna Düþen Nüfus
2010
1.255
1.313
3.193
516
Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü, TÜÝK
Saðlýk hizmetlerine eriþimin önemli göstergeleri olan yatak ve hekim sayýsý ile bunlarýn nüfusa oranlarýný incelediðimizde;
yatak baþýna düþen nüfus sayýsýnda 2009 yýlýna göre artýþ olduðu; hekim baþýna düþen nüfusta ise iyileþmeler olduðu
görülmektedir.
Mezitli
Toroslar
Yeniþehir
Tarsus
Silifke
Anamur
Aydýncýk
Bozyazý
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
TOPLAM
Üniversite Hastanesi
Devlet Hastanesi
Özel Hastane
Aile Saðlýðý Merkezi
Aile Hekimliði Birimi
Halk Saðlýðý Laboratuarý
Ana Çocuk Sað. ve Aile Plan.Mer.
Verem Savaþ Dispanseri
Sýtma Savaþ Dispanseri
Týp Mer. ve Özel Dal Týp Mer.
Poliklinik
Özel Saðlýk Kabinleri
Saðlýk Grup Baþkanlýðý
112 Komuta Kontrol Merkezi
112 Acil Yardým Merkezi
Akdeniz
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE BULUNAN SAÐLIK KURUMLARININ DURUMU
1
2
4
19
76
1
1
14
5
10
1
3
1
8
34
3
1
1
1
3
1
18
73
1
1
2
3
1
2
2
9
50
5
2
5
1
3
1
2
19
86
1
1
1
4
1
4
1
10
32
1
2
1
2
1
1
6
17
1
1
2
1
1
2
1
1
3
1
1
1
4
7
1
1
1
1
3
1
-
1
13
35
1
1
2
1
3
1
5
8
1
1
1
3
17
1
1
1
12
10
116
441
3
2
4
1
33
9
21
13
1
26
*: Çamlýyayla 1 Nolu Acil Saðlýk Ýstasyonu faal olmayýp, toplam sayýya dahil edilmiþtir.
41
2010
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL GÜVENLÝK ÇALIÞMALARI
EKONOMÝK RAPOR
SOSYAL GÜVENLÝK ÇALIÞMALARI
Sosyal güvenlik sistemi; genel ve katma bütçeli kamu kurum ve kuruluþlarýnda çalýþan memurlarý kapsayan Emekli
Sandýðý, diðer ücretlileri kapsayan S.S.K ve baðýmsýz çalýþanlarý kapsayan Bað-Kurdan oluþmakta iken; yeni Sosyal Güvenlik
sistemi ile mevcut kurumlar tek çatý altýnda birleþtirilerek Sosyal Güvenlik Kurumu tarafýndan temsil edilmektedir.
MERSÝN ÝLÝ 4/A* KAPSAMINDAKÝ ÝÞYERÝ VE ZORUNLU SÝGORTALI SAYISI
2009
Daimi
Mevsimlik
Kamu
Özel
Erkek
Kadýn
Toplam
ÝÞYERÝ
SAYISI
20.074
3.409
620
22.863
23.483
ZORUNLU SÝGORTALI
SAYISI
109.737
33.197
15.705
127.229
112.049
30.885
142.934
2010
ORTALAMA GÜNLÜK
KAZANÇ (TL.)
37,41
28,99
65,78
31,83
35,87
34,61
35,60
ÝÞYERÝ
SAYISI
22.076
4.029
640
25.465
26.105
ZORUNLU
SÝGORTALI SAYISI
121.445
39.155
15.710
144.890
125.457
35.143
160.600
ORTALAMA GÜNLÜK
KAZANÇ (TL.)
40,52
31,27
71,83
34,84
38,65
37,73
38,46
*: Hizmet Akdine Tabi Çalýþanlar
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2010 yýlýnýn Aralýk ayý itibariyle; Mersinde bulunan iþyeri sayýsý önceki yýlýn ayný dönemine göre %11 artarak 26.105e,
bu iþyerlerinde çalýþan zorunlu sigortalý sayýsý ise %12 artarak 160.600e yükselmiþtir. Türkiyede hizmet akdine tabi
iþyerlerinin %2si Mersinde bulunurken, bu iþyerlerinde çalýþan zorunlu sigortalý sayýsý ile Mersin; Türkiye içerisinde %2
oranýnda paya sahiptir. Ýlimiz iþyeri sayýsýna göre iller içerisinde 9. sýrada yer alýrken; zorunlu sigortalý sayýsýna göre 13.
sýrada yer almaktadýr.
MERSÝN ÝLÝ 4/A KAPSAMINDAKÝ SÝGORTALILARIN DAÐILIMI
I- Aktif Sigortalýlar
Zorunlu Sigortalýlar
Çýraklar
Tarým
Ýsteðe Baðlý
Y.dýþý Topluluk Sigortalýlarý
II- Pasif Sigortalýlar (Aylýk Alanlar)
Malullük, Yaþlýlýk, Ölüm Sigortasý
Malullük Aylýðý Alanlar
Yaþlýlýk Aylýðý Alanlar
Ölüm Aylýðý Alanlar (Hak sahibi)
Ölüm Aylýðý Alanlar (Dosya)
Ýþ Kazasý Ýle Meslek Hastalýðý Sigortasý
Sürekli Ýþ Göremezlik Geliri Alanlar
Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi)
Ölüm Geliri Alan (Dosya)
Toplam Aylýk ve Gelir Alanlar (Dosya)
Toplam Aylýk ve Gelir Alanlar (Kiþi)
Aktif/Pasif Oraný
Sosyal Güvenlik Kapsamý
42
2009
157.768
142.934
7.153
6.174
1.453
54
2010
174.093
160.600
7.948
5.504
41
-
1.299
67.804
31.109
21.201
1.295
71.134
32.291
22.188
892
1.672
933
92.129
102.776
1,7
594.233
920
758
470
96.500
107.377
1,8
611.644
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN ÝLÝ 4/B* SÝGORTALILARIN DAÐILIMI
2009
Aktif Sigortalýlar
Aylýk Alanlar
-Dosya
-Kiþi
Yaþlýlýk
Malullük
Ölüm (Dosya)
Ölen Sigortalýlarýn Hak sahipleri
Aktif/Pasif Oraný
1479 S.K.
48.169
32.146
35.518
22.460
270
9.416
12.788
1,5
317.233
2926 S.K.
38.608
3.000
3.534
2.125
55
820
1.354
12,9
121.778
2010
TOPLAM
86.777
35.146
39.052
24.585
325
10.236
14.142
2,5
439.011
1479 S.K.
49.094
2926 S.K.
42.272
TOPLAM
91.366
33.287
37.200
23.386
291
9.610
13.523
1,5
325.196
3.492
4.083
2.482
65
945
1.536
12,1
133.726
36.779
41.283
25.868
356
10.555
15.059
2,5
458.922
*: Kendi Adýna ve Hesabýna Baðýmsýz Çalýþanlar
MERSÝN ÝLÝ 4/C* SÝGORTALILARININ DAÐILIMI
Aktif Sigortalýlar
Pasif Sigortalýlar (Aylýk Alanlar)
Dosya
Kiþi
Yaþlýlýk
Malullük
Vazife Malulü
Ölüm (Dosya)
Ölen Sigortalýlarýn Hak sahipleri
Vataniler
Aktif/Pasif Oraný
2009
44.106
38.304
42.045
30.016
573
164
7.551
11.292
1.262
1,15
196.196
2010
45.962
39.432
42.773
30.512
600
167
8.153
11.494
1.257
202.570
*: Kamu Ýdarelerinde Çalýþanlar
43
2010
EKONOMÝK RAPOR
2022 SAYILI KANUNA GÖRE MERSÝNDE AYLIK ALANLARIN DAÐILIMI
2009
Aylýk Alanlar
Malullük
Sakatlýk
Yaþlýlýk (65 +)
18 Yaþ Altý Sakatlar
Toplam
3816 S.K.G. Yeþil Kartlý
Sayýsý Toplam
Erkek
2.485
4.229
8.625
801
16.140
Kadýn
1.630
2.502
14.244
558
18.934
2010
Toplam
4.115
6.731
22.869
1.359
35.074
Erkek
2.995
4.468
8.690
994
17.147
232.021
Kadýn
2.113
2.765
14.371
668
19.917
Toplam
5.108
7.233
23.061
1.662
37.064
234.234
MERSÝN ÝLÝ SOSYAL GÜVENLÝK KAPSAMINDAKÝ KÝÞÝ SAYISI VE NÜFUSA ORANI
Yýllar Ýlin Toplam
Nüfusu
Sosyal
Aktif Çalýþan
Sosyal
Emeklilerin
Güvenlik Kiþi Sayýsýnýn
Güvenlik
Nüfusa
Kapsamýnda Ýl Nüfusuna Kapsamýnda
Oraný
ki Aktif
Oraný
Aylýk Alan Kiþi
Çalýþan Kiþi
Sayýsý*
Sayýsý
Sosyal
Güvenlik
Kapsamýnda
Bakmakla
Yükümlü
Tutulan Kiþi
Sayýsý**
Bakmakla
Yükümlü
Tutulanlarýn Ýl
Nüfusuna
Oraný
2009
1.640.888
288.651
% 17,6
183.873
%11,2
753.420
% 45,9
2010
1.647.899
312.094
%18,9
191.536
%11,6
772.078
% 46,9
*: Sosyal güvenlik kapsamýnda aylýk alan kiþi sayýsýna haksahibi kiþi sayýsý dahildir.
**:Sosyal güvenlik kapsamýnda bakmakla yükümlü tutulanlarýn (yararlanýcýlarýn) sayýsý tahmini olarak verilmiþtir.
Mersinde Soysal Güvenlik Kapsamýndaki kiþi sayýsý, nüfus göstergeleri ile birlikte incelendiðinde; 2010 yýlýnda Sosyal
Güvenlik Kapsamýndaki aktif çalýþan sayýsýnýn, 2009 yýlýna göre %8 artarak 312.094 kiþiye yükselmiþtir. Sosyal Güvenlik
Kapsamýnda aktif çalýþan sayýsýnýn nüfusa oraný 2009 yýlýnda %17,6 iken, 2010 yýlýnda bu oran %18,9dur. 2010 yýlýnda
Sosyal Güvenlik Kapsamýnda aylýk alanlarýn sayýsý %0,4 artarak 191.536 kiþiye, emeklilerin il nüfusuna oraný ise %11,2den
%11,6ya yükselmiþtir. Sosyal Güvenlik Kapsamýnda Bakmakla Yükümlü Tutulan kiþi sayýsý geçen yýla göre %2 artarak
772.078 kiþiye, bakmakla yükümlü tutulanlarýn il nüfusuna oraný ise %45,9dan %46,9a yükselmiþtir.
44
2010
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL HÝZMETLER
EKONOMÝK RAPOR
SOSYAL HÝZMETLER
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZ SOSYAL HÝZMETLER MÜDÜRLÜÐÜNE BAÐLI
SOSYAL HÝZMET KURULUÞLARININ DURUMU
Kuruluþun Adý
Mersin Yetiþtirme Yurdu Müdürlüðü
Mersin Çocuk Yuvasý Müdürlüðü
Mersin Özürlü Bakým ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü
Mersin Nihat Sözmen Zihinsel Özürlü Çocuklar
Bakým ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü
Aile Danýþma Merkezi Müdürlüðü
Çocuk ve Gençlik Merkezi Müdürlüðü
Mersin Erkek Koruma Bakým ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü
Mersin Kýz Çocuk Sosyal Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü
Erdemli Huzurevi Müdürlüðü
Kadýn Konukevi Müdürlüðü
Ýlk Adým Ýstasyonu
MTSO Akdeniz Toplum Merkezi Müdürlüðü
Halkkent Toplum Merkezi Müdürlüðü
Çilek Toplum Merkezi Müdürlüðü
Tarsus Toplum Merkezi Müdürlüðü
Çocuk Evleri
Yeri
Mersin

"

Kapasitesi
76
100
80
80
Mevcut
65
88
74
87
Hizmet Türü
Yatýlý Kuruluþ
Yatýlý Kuruluþ
Yatýlý
Yatýlý

Tarsus
Mersin
30
25
88
14
14
28
12
18
77
10
3
26
Gündüzlü Kuruluþ
Yatýlý
Yatýlý
Yatýlý
Yatýlý Kuruluþ
Yatýlý Kuruluþ
Yatýlý
Kaynak: Mersin Ýl Sosyal Hizmetler Müdürlüðü
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZ DÝÐER SOSYAL HÝZMET KURULUÞLARININ DURUMU
MERSÝN
Kreþ ve Gündüz Bakým Evi
Huzurevi
Çocuk Kulüpleri
Özürlü Bakým ve Rehabilitasyon Mrk.
SÝLÝFKE
TARSUS
ANAMUR
ERDEMLÝ
TOPLAM
Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite
41
2.229
6
268
5
170
3
156
1
35
56
2.858
5
221
1
44
6
265
4
97
3
55
3
85
10
237
4
210
1
80
5
290
Kaynak: Mersin Ýl Sosyal Hizmetler Müdürlüðü
45
2010
TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL HÝZMETLER
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝL MERKEZÝ VE ÝLÇELERDEKÝ DERNEKLERÝN DURUMU
Dernekler
Akdeniz, Yeniþehir,
Toroslar, Mezitli
Anamur
Aydýncýk
Bozyazý
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Dini Hizmet
73
Kamu Yararýna
29
Kültür ve Sanat
85
Sosyal
500
Spor
134
Diðer
22
Toplam
843
2
39
3
2
19
30
168
5
2
3
1
4
7
12
63
7
1
10
3
3
50
36
195
55
7
19
6
78
12
38
45
96
856
1
2
20
2
3
18
30
210
3
1
6
7
1
5
14
59
70
8
25
8
156
28
51
144
218
1.551
Kaynak: Mersin Valiliði Ýl Dernekler Müdürlüðü
46
EKONOMÝK RAPOR
2010
EKONOMÝK YAPI VE
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER
BOÞ
2010
EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK
EKONOMÝK RAPOR
EKONOMÝK YAPI
TARIM VE ORMANCILIK
2010 YILINDA MERSÝNDE ARAZÝ VARLIÐI
Arazi Nevi
Tarým Arazisi
Çayýr ve Mera Arazisi
Orman ve Fidanlýk
Tarým Dýþý Araziler
Toplam
Alan (hektar)
406.000
59.282
840.347
279.671
1.585.300
(%)
%25
%4
%53
%18
%100
Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü
Akdeniz Havzasýnýn içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlýk yüzölçümü ile Türkiyenin yüzölçümünün yaklaþýk
%2sini oluþturmaktadýr. Ýl yüzölçümünün %53ünü orman arazisi, %25ini tarým arazisi, %18ini tarým dýþý arazi oluþtururken,
%4ünü de çayýr ve mera arazisi oluþturmaktadýr.
ÝLÝMÝZ ARAZÝ VARLIÐININ DAÐILIMI
Tarým Dýþý
Araziler
18%
Tarým Arazisi
25%
Çayýr - Mera
Arazisi
4%
Orman Arazisi
52%
49
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝNDE ÝÞLENEN TARIM ARAZÝSÝNÝN KULLANIMI
2009
Hektar
1-Tarla Arazisi
247.835
2-Bahçe Arazisi
57.255
Meyve Bahçesi
30.216
Narenciye Bahçesi
27.039
3- Bað Arazisi
23.470
4- Sebze Arazisi
32.329
5- Zeytinlikler
36.227
6- Süs Bitkileri
28
7-Tarýma Elveriþli Olup Kullanýlmayan Arazi
8.856
Toplam
406.000
%
61,0
14,1
5,8
8,0
9,0
2,2
2010
Hektar
%
248.945
61,3
56.528
13,9
30.217
26.311
23.355
5,8
30.538
7,5
37.302
9,2
21
9.311
2,3
406.000
Ýlimizdeki tarým arazilerinin kullaným alanlarýna göre daðýlýmý incelendiðinde; tarla arazilerinin %61lik, bahçe arazilerinin
%14lük, bað, sebze ve zeytinlik alanlarýn %23lük paya sahip olduklarý görülmektedir. Geri kalan %2lik alanlar ise süs
bitkileri ve tarýma elveriþli olup kullanýlmayan arazilerin oluþturduðu alanlardýr.
50
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI ÖNEMLÝ ÜRÜNLERÝN EKÝM DÝKÝM ALANLARI VE ÜRETÝM MÝKTARLARI
ÜRÜNLER
TAHILLAR
Buðday
Arpa
Çavdar
Mýsýr
Çeltik
Yulaf
Diðer
BAKLAGÝLLER
Nohut
Fasulye
Mercimek(Yeþil)
Mercimek(Kýrmýzý)
Burçak
Bakla
Diðer
ENDÜSTRÝYEL BÝTKÝLER
Pamuk
YAÐLI TOHUMLAR
Susam
Yer Fýstýðý
Soya Fasulyesi
Ayçiçeði
SEBZE ÜRÜNLERÝ
Açýk Sebze Alaný
Soðan (Kuru)
Biber
Domates
Fasulye
Bezelye
Hýyar
Kabak
Patlýcan
Bakla
Karpuz
Diðer
Örtü Altý Sebze Alaný
Domates
Hýyar
Patlýcan
Biber
Kabak
Karpuz
Diðer
MEYVE ÜRÜNLERÝ
Elma
Kayýsý
Þeftali
Üzüm
Gaziantep Fýstýðý
Çilek(örtüaltý dahil)
Muz(örtüaltý dahil)
Limon
Portakal
Mandalina
Altýntop
Zeytin
Diðer
GENEL TOPLAM
Ekim ve Dikim Alanlarý
(Hektar)
175.998
125.231
25.801
460
23.850
624
0
32
29.654
18.646
177
68
1
65
4
10.692
7.562
7.562
11.486
4.599
1170
3.525
2.192
34.476
22.097
594
2.947
5.885
1.932
749
716
284
751
1.180
258
6.801
12.379
2.159
989
755
2.126
742
1.333
4.276
112.895
4.696
6.231
3.892
22.452
507
3.766
2.496
10.468
7.994
4.200
791
36.859
8.542
372.071
Üretim Miktarý
(Ton)
718.745
342.728
60.081
789
311.693
3.094
0
360
97.225
17.660
202
68
2
13
22
79.258
33.199
33.199
26.716
5.536
2.249
12.363
6.569
1.793.398
914.611
10.364
59.335
555.621
22.586
6.593
28.052
8.622
24.859
7.197
9.400
181.982
878.787
218.664
119.621
53.867
140.526
49.460
86.476
210.173
1.906.947
91.077
55.381
64.707
220.961
1.205
142.268
144.963
488.013
281.392
158.320
35.698
131.758
91.203
4.576.230
51
2010
EKONOMÝK RAPOR
Mersin ili, arazi yapýsý tarýmsal çeþitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkýsý olan illerden
biridir. Elveriþli toprak yapýsý, bitkisel üretimde sulu tarýmýn yaygýnlýðý, ýlýman iklimi ve geliþmiþ alt yapýsý ile yüksek katma
deðerli ürünler yetiþtirilmektedir. Türkiye narenciye üretiminin %27sini, sebze üretiminin %7sini, meyve üretiminin
%12sini, tarla ürünlerinin %2sini toplamda ise Türkiye tarým ürünlerinin %4,4ünü Mersin saðlamaktadýr. Ýlimiz, Türkiye
limon üretiminin %62sini, portakal üretiminin %17sini, muz üretiminin %69unu, çilek üretiminin %47sini, zeytin
üretiminin %9unu domates üretiminin %8ini karþýlamaktadýr. Bununla birlikte ülkemiz greyfurt ihracatýnýn %35i, portakal
ihracatýnýn %39u, limon ihracatýnýn %33ü, mandarin ihracatýnýn %26sý toplamda narenciye ihracatýnýn %33si, armut
ihracatýnýn %20si, patates ihracatýnýn %19u, kayýsý ihracatýnýn %16sý, biber ihracatýnýn %14ü ve çilek ihracatýnýn %13ü
Mersin firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilmektedir.
2010 yýlýnda Mersin ilinde önemli ürünlerin ekim dikim alanlarý ve üretim miktarlarýný incelediðimizde; ekim ve dikim
alanlarýnýn 2009 yýlýna göre %22, üretim miktarýnýn ise %15 oranýnda arttýðý görülmektedir. Mersin ilindeki ekili alanlarda
%47lik oranla en büyük payla tahýllar ekilmekte, bunu sýrasýyla %31 ile meyve, %9 sebze, %8 baklagiller, %3 ve yaðlý
tohumlar ve %2 ile endüstriyel bitkiler takip etmektedir. Tahýllar ve diðer bitkisel ürünlerin üretimi içerisinde buðday,
toplam tarla ürünleri üretiminin %48ini, mýsýr %43ünü oluþturmaktadýr. Açýk sebze ekim alanlarýnýn %27sini domates
oluþturmaktadýr. Ýlimizde meyve ekim ve dikim alanlarýnda ilk sýrayý %33lük oranla zeytin almakta ve onu %21lik oranla
narenciye, %20lik oranla da üzüm izlemektedir.
2010 YILINDA ÝÞLENEN TOPRAKLARIN
KURU/SULU TARIM DAÐILIMI
Kuru Tarým Arazisi
Sulu Tarým Arazisi
TOPLAM
Hektar
250.000
156.000
406.000
%
%55
%45
% 100
Kaynak:T.C.Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü
2010 YILI MERSÝN ÝLÝNDE EKÝLEN ALANLARIN DAÐILIMI
MEYVE
ÜRÜNLERÝ
31%
TAHILLAR
47%
SEBZE ÜRÜNLERÝ
9%
YAÐLI TOHUMLAR
3%
ENDÜSTRÝYEL BÝTKÝLER
2%
52
BAKLAGÝLLER
8%
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI MERSÝN ÝLÝ ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE ÜRETÝM MÝKTARI
TAHILLAR
0%
BAKLAGÝLLER
1%
39%
2%
ENDÜSTRÝYEL
BÝTKÝLER
16%
81%
YAÐLI TOHUMLAR
42%
SEBZE ÜRÜNLERÝ
MEYVE ÜRÜNLERÝ
MERSÝN ÝLÝ ORGANÝK TARIMSAL ÜRETÝM MÝKTARI (TON)
Ürünler
Keçiboynuzu
Muz
Üzüm
Zeytin
Defne
Limon
Hýyar
Mandarin
Yenidünya
Domates
Diðer
Toplam
2009
100
6.337
1.176
508
120
287
142
123
102
171
981
10.047
2010
1.970
1.873
1.572
495
450
294
224
123
106
99
437
7.643
Deðiþim (%)
1870,4%
-70,4%
33,7%
-2,5%
275,0%
2,2%
58,3%
0,0%
3,9%
-42,1%
-55,4%
-23,9%
Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý
Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðü
MERSÝN ÝLÝ ORGANÝK TARIMSAL ÜRETÝM VERÝLERÝ
Çiftçi Sayýsý
Üretim Alaný (da)
Üretim Miktarý (Ton)
2009
2010
Deðiþim (%)
296
6.948
10.047
206
9.452
7.643
-31%
36%
-24%
Mersin'in Türkiye
Ýçerisindeki Payý
%2.6
%2.8
%3.2
Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðü
2010 yýlýnda Mersin'de organik tarýmsal üretim miktarý önceki yýla göre %24 oranýnda azalarak 7.643 ton olarak
gerçekleþmiþtir. Organik tarýmsal üretimde %26'lýk payla keçiboynuzu ilk sýrada yer alýrken, onu %25'lik payla muz ve
%21'lik payla üzüm takip etmektedir. Mersin; 2010 yýlýnda organik tarýmsal üretimde iller içerisinde 13. sýrada yer alýrken,
üretim alanýna göre 3. sýrada, çiftçi sayýsýna göre 15. sýrada yer almaktadýr.
53
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN FÝRMALARININ GERÇEKLEÞTÝRDÝÐÝ YAÞ MEYVE SEBZE ÝHRACATI
ÜRÜN
ARMUT
AYVA
BEZELYE
BÝBER
ÇAY
ÇÝLEK
DÝÐER BAKLAGÝLLER
DÝÐER SEBZELER
DÝÐER TAZE MEYVELER
DOMATES
ELMA
ERÝK
FASULYE
GREYFURT
HAVUÇ, TURP
HIYAR, KORNÝÞON
HURMA
ISPANAK
ÝNCÝR
KABAK
KARNABAHAR
KARPUZ
KAVUN
KAYISI
KESTANE
KÝRAZ, VÝÞNE
LAHANA
LÝMON
MANDARÝN
MANTAR
MARUL, HÝNDÝBA
MAYDANOZ
NAR
PATATES
PATLICAN
PIRASA
PORTAKAL
SARMISAK
SOÐAN, ÞALOT
ÞEFTALÝ
ÜZÜM
DÝÐER TURUNÇGÝLLER
GENEL TOPLAM
Kaynak: AKÝB
54
2009
MÝKTAR (KG)
TUTAR($)
3.434.398
1.996.018
1.812.769
1.222.808
41.355
21.259
9.238.992
9.365.865
41,366
171.931
2.432.508
3.175.559
277.895
197.358
511.973
644.604
140.547
75.895
24.436.249
16.470.379
15.400.025
5.935.183
1.519.491
1.221.125
294,886
382.461
47.454.900
30.064.078
6.064.776
1.983.316
2.767.466
2.279.468
255.064
202.521
1.316.469
1.484.296
250.592
505.224
2.016.850
1.452.469
510,933
358.595
10.094.055
2.120.137
2.260.477
1.509.869
2.636.965
3.518.925
32.460
69.521
5.727.918
13.101.770
1.361.691
674.855
134.864.283
93.075.362
87.605.574
60.260.374
71.412
198.312
1.113.765
1.328.448
1.669.806
1.629.389
4.587.308
3.714.136
848,986
542.438
614.862
631.752
3.559.489
1.581.373
99.447.357
61.933.597
48.288
75.752
8.209.185
2.488.541
3.554.738
2.943.905
6.843.706
6.068.947
42.420
27.078
495.414.249
336.704.893
2010
MÝKTAR (KG)
TUTAR ($)
3.757.561
1.782.626
965.271
778.432
5.710
9.259
8.984.201
9.749.932
23.807
123.823
3.222.655
3.589.000
68.587
67.670
403.117
427.875
73.614
101.990
25.325.760
19.093.550
15.228.269
6.914.774
2.080.027
1.564.599
281.146
417.322
55.376.493
35.054.434
3.241.940
895.463
2.704.101
2.419.855
262.095
280.042
1.415.698
1.362.324
230.223
620.352
2.675.544
1.934.921
232.251
170.875
11.445.038
2.825.182
1.232.324
1.460.803
3.795.048
4.268.267
47.867
86.801
5.070.836
10.043.520
1.589.402
767.984
138.242.829
101.954.204
107.660.428
73.574.557
31.684
125.978
671.487
1.218.826
734.810
568.770
6.295.920
5.372.933
5.698.760
1.774.320
1.101.173
928.574
3.870.996
2.032.090
86.265.611
58.785.162
96.835
220.025
9.293.749
3.137.940
9.247.241
5.640.755
7.916.014
7.102.986
526.866.121 369.248.795
DEÐÝÞÝM (%)
MÝKTAR
TUTAR
9%
-11%
-47%
-36%
-86%
-56%
-3%
4%
-42%
-28%
32%
13%
-75%
-66%
-21%
-34%
-48%
34%
4%
16%
-1%
17%
37%
28%
-5%
9%
17%
17%
-47%
-55%
-2%
6%
3%
38%
8%
-8%
-8%
23%
33%
33%
-55%
-52%
13%
33%
-45%
-3%
44%
21%
47%
25%
-11%
-23%
17%
14%
3%
10%
23%
22%
-56%
-36%
-40%
-8%
-56%
-65%
37%
45%
571%
227%
79%
47%
9%
29%
-13%
-5%
101%
190%
13%
26%
160%
92%
16%
17%
6%
10%
2010
EKONOMÝK RAPOR
2009 - 2010 YILLARI YAÞ MEYVE VE SEBZE ÜRÜNLERÝ
ÝHRACATINDA ÝLK 5 ÜRÜNDEKÝ DEÐÝÞÝM
$
120.000.000
22%
17%
100.000.000
16%
80.000.000
60.000.000
10%
40.000.000
20.000.000
0
-5%
LÝMON
MANDARÝN
2009
PORTAKAL
2010
GREYFURT
DOMATES
Deðiþim(%)
Kaynak: AKÝB
55
140
800
244
500
100
0
45
250
800
0
400
140
500
1.735
2.900
1.460
300
3.100
750
4
1.840
800
40
Akdeniz
Çapa Makinesi
Damla Sulama Tesisi
Diskli ve Diðer Týrmýklar
Elektropomp
Harman Makinesi
Hayvan Pulluðu
Hububat Ekim Makinesi
Gübre Daðýtma Makinasý
K.Milinden Hareketli Pulverizatör
Karasaban
Krema Makinesi
Kültüvatör
Motorlu Pülverizatör
Pulluk
Römork
Santrifüj Pompa
Sedyeli Motorlu Pulverizatör
Sýrt Pülverizatörü
Su Tankeri
Süt Saðým Tesisi
Toplam Traktörler
Toprak Frezesi (Rotovatör)
Yaðmurlama Tesisi
Cinsi
Anamur
10
150
360
1.300
135
20
0
0
190
1.500
100
80
320
363
420
253
20
2.900
95
0
439
40
150
Aydýncýk
15
1
10
980
10
0
84
0
1
0
4.200
0
40
22
270
0
0
20
140
0
0
15
0
6.600
0
5.500
20
120
0
0
15
0
0
30
90
300
250
220
15
1.800
80
0
290
0
5.700
Bozyazý
56
0
100
0
25
35
180
0
0
100
160
0
130
150
330
230
20
5
900
50
0
250
0
0
Çamlýyayla
Erdemli
2.600
300
50
1.157
5
0
0
0
6
325
200
170
10
10
465
0
1.550
90
550
1.382
1.065
300
2010 YILI KULLANILAN TARIMSAL ARAÇ VE GEREÇLERÝN MÝKTARI (ADET)
Gülnar
0
230
11
75
330
2
50
40
74
0
4
15
200
502
500
56
2
3.000
90
3
699
0
0
Mezitli
50
250
54
100
50
0
21
50
130
0
80
28
100
606
330
250
60
500
150
2
1.103
200
8
Mut
2.250
660
1
3.932
20
500
150
2.500
1.960
3.200
200
1.000
20
30
600
200
950
750
650
3.217
2.097
2.120
Silifke
326
6.110
411
1.628
256
1.800
234
472
201
990
155
351
255
4.103
2.201
340
19
2.510
777
0
1.929
119
54
Tarsus
792
4.293
42
232
624
0
412
1.823
1.713
0
1.953
5.968
461
6.531
5.945
1.723
373
4.285
1.954
146
6.968
95
2.484
Toroslar
110
375
64
215
141
0
15
55
180
0
122
35
155
895
720
435
55
1.130
255
4
802
250
13
Yeniþehir
0
1.768
126
0
0
0
0
0
155
0
0
15
58
373
456
320
0
438
147
0
1.399
0
0
Toplam
1.578
27.376
3.278
13.140
2.113
3.562
807
2.730
4.643
2.990
5.314
7.632
3.504
20.337
17.129
7.498
859
26.393
5.318
210
20.892
1.529
8.950
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010
EKONOMÝK RAPOR
SEÇÝLMÝÞ MEYVE ÜRÜNLERÝNDEN MEYVE VEREN AÐAÇ SAYISI
2009
Elma
Armut
Ayva
Yenidünya
Üzüm¹
Çilek¹
Muz¹
Dut
Ýncir
Keçi Boynuzu
Nar
Trabzon Hurmasý
Erik
Kayýsý Ve Zerdali
Kiraz
Kýzýlcýk
Viþne
Þeftali
Zeytin
2010
Meyve Veren Yaþta
Aðaç Sayýsý
Meyve Vermeyen
Yaþta Aðaç Sayýsý
Meyve Veren Yaþta
Aðaç Sayýsý
Meyve Vermeyen
1.093.601
121.268
27.994
78.271
213.479
37.610
24.360
24.248
116.016
138.489
276.237
109.156
411.966
1.058.276
261.928
8.140
1.373
1.673.385
4.096.705
558.795
29.834
1.953
16.338
21.224
0
0
922
29.414
21.585
443.756
6.589
188.226
413.663
197.157
585
1.060
370.700
7.530.722
1.188.623
153.329
29.027
4.247.095
224.523
37.660
24.961
24.140
113.520
109.678
433.292
106.949
309.819
1.198.301
389.418
8.180
1.557
1.593.108
4.247.095
343.259
32.587
2.148
7.194.743
975
29.248
21.250
533.581
7.884
215.260
415.442
138.546
630
1.115
229.758
7.194.743
(¹)Çilek, muz, ahududu ve üzümde meyve veren ve meyve vermeyen aðaç sütunlarý alan (hektar) dýr.
SERT KABUKLU MEYVE VEREN AÐAÇ SAYISI
2009
Antep Fýstýðý
Ceviz
Badem
Meyve Veren
269.635
103.280
243.538
Meyve Vermeyen
139.520
71.296
72.719
2010
Meyve Veren
260.379
124.756
257.668
Meyve Vermeyen
136.940
65.066
90.065
TURUNÇGÝLLER MEYVE VEREN AÐAÇ SAYISI
2009
Limon
Turunç
Altýntop
Portakal
Mandalina
Meyve Veren
3.817.457
1.800
146.216
2.343.958
1.067.687
Meyve Vermeyen
193.389
150
26.512
131.329
49.180
2010
Meyve Veren
3.267.893
1.800
166.206
2.289.313
1.192.089
Meyve Vermeyen
511.453
150
166.107
304.082
56.700
57
2010
EKONOMÝK RAPOR
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE SERA ALANLARI (Dekar)
Ýlçeler
AKDENÝZ
ANAMUR
AYDINCIK
BOZYAZI
ERDEMLÝ
GÜLNAR
MEZÝTLÝ
MUT
SÝLÝFKE
TARSUS
TOROSLAR
YENÝÞEHÝR
Toplam
Cam Sera
18
1.340
3.732
1.027
10
160
5
0
182
0
0
0
6.474
Plastik Sera
16.988
18.220
70
8.070
16.100
30
1.115
15
5.283
4.590
8
65
70.554
Yüksek Tünel
3.002
13.123
0
0
0
90
445
0
0
13.272
105
6
30.043
Alçak Tünel
140
2.040
0
250
160
0
40
0
50
14.037
0
0
16.717
Toplam Sera
20.148
34.723
3.802
9.347
16.270
280
1.605
15
5.515
31.899
113
71
123.788
Ýþletme Sayýsý
2.175
13.315
2.195
1.783
11.300
250
165
19
1.250
3.624
18
15
36.109
Ýlimizdeki sera alanlarý ve seracýlýk faaliyetlerini incelediðimizde; plastik seranýn sera çeþitleri içerisinde öne çýktýðý ve bu
nitelikteki seralarýn Anamur, Akdeniz, Erdemli ve Bozyazý ilçesinde yoðunlaþtýðý görülmektedir. 2010 yýlý itibariyle ilimizde
bulunan seralarýn %57si plastik sera, %24ü yüksek tünel, %14ü alçak tünel, %5i ise cam seradýr. Seralarda ekilen ürünlerin
daðýlýmýna baktýðýmýzda, cam seralarda hýyar ve patlýcan üretimi ilk sýrada yer alýrken, plastik seralarda muz, domates
ve biber, yüksek tünel seralarda çilek, alçak tünelde karpuz üretimi önemli yer tutmaktadýr.
2010 YILI ÜRÜN TÜRLERÝNE GÖRE ÖRTÜ ALTI EKÝM ALANLARI ve ÜRETÝM MÝKTARI
Ürünlerin Türü
Biber
Çilek
Domates
Fasulye
Hýyar
Kabak
Karpuz
Muz
Patlýcan
Üzüm
Diðer
Cam Sera
(da)
176
1
663
30
3.192
0
0
0
2.272
0
140
Plastik Sera
(da)
16.095
150
20.676
13
5.803
1.910
0
22.878
1.886
1.023
120
58
Yüksek Tünel
(da)
4.992
13.000
210
1.420
892
5.285
0
0
3.390
0
854
Alçak Tünel
(da)
0
2.260
40
0
0
220
13.327
0
0
0
870
Toplam Ekilen
Alan (da)
21.263
15.411
21.589
1.463
9.887
7.415
13.327
22.878
7.548
1.023
1.984
Toplam
Üretim (ton)
140.526
60.624
218.664
2.361
119.621
49.460
86.476
137.230
53.867
2.558
7.401
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI SULAMA VE SULANAN ALANLARIN DAÐILIMI
Sorumlu Ýdarelere Göre
67. Teknik Þube Sorumluluk Bölgesi
Mersin Ovasý Sulamasý
Tarsus-Berdan Ovasý Sulamasý
Erdemli Pompaj Sulamasý
Gilindires Sulamasý
Alata-Kýzýlalan Sulamasý
Limonlu-Kumkuyu Sulamasý
Arslanköy Göleti Sulamasý
62. Þube Sorumluluk Bölgesi
Silifke Ovasý Sulamasý (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri)
Anamur Ovasý Sulamasý
Bozyazý Sulama Ovasý
Aydýncýk-Yenikaþ Pompaj Sulamasý
Mut Pompaj Sulamasý
Kýzýlgeçit Sulamasý
ASO Sulamasý
Pamukova
Toroslar
Yukarý Seyhan
Seyhan
Tarsus Onköy
Genel Toplam
Sulama Alaný (Hektar)
25.237
8.481
14.371
550
800
800
63
151
10.072
5.860
3.775
1.370
750
2.013
79
36.235
11.084
9.447
1.363
2.358
11.983
71.544
Sulanan Alan (Hektar)
23.195
7.608
13.191
532
851
731
181
101
7.003
5.552
1.993
641
228
503
79
33.448
10.100
9.303
1.293
2.441
10.311
70.907
Kaynak: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý Devlet Su Ýþleri Genel Müdürlüðü
DSÝ VI.Bölge Müdürlüðü
59
60
*:Sulama birliklerinin merkezleri dikkate alýnarak yapýlmýþtýr. 4 sulama birliðinin (Pamukova, Seyhan, Toroslar, Y.Seyhan) sulama alanlarý Adana-Mersinde bulunmaktadýr.
Kaynak: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý Devlet Su Ýþleri Genel Müdürlüðü
DSÝ VI. Bölge Müdürlüðü
Sorumlu Ýdarelere Göre Sulama Her Çeþit Fidan Her Çeþit Meyve Pamuk Sera Pamuk Yer Fýstýðý Çilek Muz Mýsýr Narenciye Hububat Sebze Diðerleri Toplam
59,5
0
1.563,8
0
39,8
160,4
24,6
120,4
0
7,1
17,3
1.993
Anamur Ovasý Sulamasý
0
0
0
99
0
129
22
326
0
44
0
21
0
641
Bozyazý Ovasý Sulamasý
480,8
114,5
0
543
0
74
1.040 4,7
384
1.720
2
55,6
1.133,3 5.551,9
Silifke Ovasý Sulamasý
0
503,3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
503,3
Mut Pompaj Sulamasý
0
30,3
0
170
0
0,5
0
0
0,8
26,2
0
0,6
0
228,4
Aydýncýk-Yenikaþ Pompaj Sulamasý
0
31,5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
47,5
0
79
Kýzýlgeçit Sulamasý
62.Þube Toplam
0
Mersin Ovasý Sulamasý
1.679,8
422,8
0
0
0
0
0
0
15,7
4.900,2
0
589,4
0
7.607,9
Tarsus-Berdan Ovasý Sulamasý
740
370,5
23
2.568,9 58,3
0
0
0
2.848,7
1.771,9
0
4.500,1
332,9 13.191,3
Gilindires Sulamasý
0
0
0
1,7
0
0
0
0
0
710,6
0
138,5
0
850,8
Alata-Kýzýlalan Sulamasý
0
9,5
0
210
0
0
0
5,5
0
475
0
31
0
731
Limonlu-Kumkuyu Sulamasý
0
0
0
0
0
0
0
0
0
134
0
47
0
181
Erdemli Pompaj Sulamasý
38,4
4,8
0
205,3
0
0
0
0,5
0
281,8
0
1,3
24
532,1
Arslanköy Göleti Sulamasý
0
94
0
0
0
0
0
0
0
0
6,5
0
100,5
67.Þube Toplam
2.458,20
901,6
23
2985,9
58,3
0
0
6
2864,4 8.273,50
0
5313,8
356,9 23.194,60
Toroslar
747
287
34
0
59
119
0
0
2.893
2.592
0
346
2.260
9.303
Yukarý Seyhan
74
0
7
0
63
3
0
0
633
144
7
27
342
1.293
Seyhan
70
19
63
0
156
0
0
0
1.235
66
0
85
810
2.441
Pamukova
501
18
305
0
740
8
0
0
5.685
533
0
294
2.321
10.100
Tarsus Onköy
357
109
411
0
987
0
0
0
5.896
332
0
664
1.966
10.311
ASO
1.749
433
810
0
2.005
130
0
0 16.342
3.667
7
1.416
7.699 33.448
2010 YILI SULANAN ALANLARIN MAHSUL CÝNSLERÝNE GÖRE DAÐILIMI (Hektar)
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI ÝLÝMÝZÝN ORMAN ALANI (Hektar)
Normal Koru (Verimli) Orman Alaný
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alaný
Normal Baltalýk (Verimli) Orman Alaný
Bozuk Baltalýk (Verimsiz) Orman Alaný
Toplam
378.739
459.192
908
1.508
840.347
Kaynak: Mersin Orman Bölge Müdürlüðü
2010 YILI ÝLÝMÝZÝN ORMAN SERVETÝ (m3)
Normal Koru (Verimli) Orman Serveti 33.764.881
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti
3.839.947
Normal Baltalýk (Verimli) Orman Serveti
144.410
Bozuk Baltalýk (Verimsiz) Orman Serveti
3.125
Toplam
37.752.363
Mersin ili genel alanýnýn %53ünü oluþturan ormanlýk alanýn yaklaþýk %45i verimli orman niteliði taþýmaktadýr. Ýlimiz
orman serveti ise 37.752.363 m3 olup, bunun en önemli kýsmýný normal koru(verimli) orman serveti oluþturmaktadýr.
61
62
Akdeniz
1.152
214
345
54
725
2.490
1.231
-
Emvalin Cinsi
Tomruk (m3)
Tel Direk (m3)
Maden Direk (m3)
Sanayi Odunu (m3)
Kaðýtlýk Odun (m3)
Lif-Yonga Odun (m3)
Sýrýk (m3)
Toplam (m3)
Top.Yap.Od.Ster St.
Defne Yapraðý (kg)
Kekik (kg)
Karaðan Yap. (kg)
Biberiye (kg)
Kýzýlçam Kozalaðý (kg)
Mersin Yapraðý (kg)
Toroslar
12.484
53
3.236
2.789
648
2.081
157
21.448
9.298
27.002
670
Mezitli
7.985
6
1.588
1.780
239
1.297
59
12.954
3.526
11.250
450
Anamur
41.064
291
7.312
13.543
1.273
63.483
46.127
54
47.850
-
Bozyazý
21.491
14
2.244
6.506
1.145
37
32
31.469
40.782
6.000
3.000
Erdemli
4.519
1.088
1.571
566
4.110
11.854
13.903
22.000
-
MERSÝN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜÐÜ ÝLÇELER ÝTÝBARÝYLE 2010 YILI ÜRETÝM CETVELÝ
Gülnar
8.570
1.852
2.405
2.312
562
71
15.772
18.059
501
-
Aydýncýk
14.703
26
1.669
4.046
471
58
20.973
13.939
-
Mut
6.537
1.145
2.992
2.499
1.388
284
14.845
10.534
53.606
-
Silifke
13.371
2.187
6.738
3.941
8.539
307
35.083
23.424
30.000
-
Tarsus
7.983
7.291
674
1.568
2.256
476
20.248
2.317
140.088
31.044
5.320
-
Çamlýyayla
29.121
4.907
7.338
3.135
4.399
48.900
6.778
6.250
7.400
31.123
-
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝLÝMÝZ HAYVAN VARLIÐI
2009 (Adet)
90.435
90.415
20
5.792
1.426
2.919
1.420
27
489.309
198.094
291.215
5.789.327
5.780.147
858.315
4.921.832
6.870
255
2.055
146.960
538
Büyükbaþ Hayvanlar
Sýðýr
Manda
Tek Týrnaklý
At
Eþek
Katýr
Deve
Küçükbaþ Hayvanlar
Koyun
Kýl keçi
Kanatlý Hayvanlar
Tavuk
-Yumurtacý
- Broiler
Hindi
Kaz
Ördek
Arý kovaný (fenni)
Arý kovaný (eski tip)
2010 (Adet)
83.542
83.536
6
4.176
1.116
1.938
1.095
27
554.582
242.111
312.471
6.467.337
6.458.352
971.900
5.486.452
6.635
295
2.055
151.461
570
ÝLÝMÝZDE ELDE EDÝLEN HAYVANSAL MADDELERÝN ÜRETÝMÝ
Ton
CÝNSÝ
2009
111.622
5.158
7.815
2.676
319
74.518.250
Süt
Et (kýrmýzý)
Et (beyaz)
Bal
Balmumu
Yumurta (adet)
2010
133.534
9.364
10.285
2.522
227
69.202.750
ÝLÝMÝZDE KESÝLEN HAYVAN MÝKTARI
Cinsi
Büyükbaþ
Sýðýr
Dana
Küçükbaþ
Koyun-Kuzu
Keçi-Oðlak
Özel Mezbahanede* / Adet
2009
9.262
5.953
-
2010
3.372
3.124
248
3.858
3.734
124
Belediye Mezbahanelerinde/Adet
2009
7.230
5.247
1.983
57.553
42.377
15.176
2010
5.770
4.189
1.581
44.395
35.361
9.034
Kaynak: Ýlçe Belediye Baþkanlýklarý ile Hadi Doðan Mersin Et Entegre Tesisleri
*: Özel Mezbahanede kesimi yapýlan büyükbaþ ve küçükbaþ hayvan sayýsý toplu olarak alýnmýþtýr.
63
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILINDA ÝLÝMÝZDEKÝ DENÝZ VE TATLI SU BALIKÇILIÐININ DURUMU
Av Sahalarý
Seyhan, Berdan, Göksu Nehirleriyle Lemas, Bozyazý ve Dragon Çaylarýnýn denize döküldüðü
mansaplar ile Viranþehir ve Týrtar açýklarý verimli av sahalarýdýr. Silifke Ýlçesi hudutlarý
dahilinde bulunan ve 2.100 hektar alana sahip olan Paradeniz-Akgöl Dalyaný da önemli
av sahalarýmýzdan biridir. Ayrýca Ýlimizde, Kazanlý kasabasýnda açýlan suni göletle deniz
ürünleri (kefal ve levrek) üretimi yapýlmaktadýr.
Balýkçý Teknelerinin Barýndýðý Liman ve Barýnaklar
Karaduvar, Mersin, Taþucu, Yeþilovacýk, Aydýncýk ve Bozyazý.
Balýkçý Teknesi Sayýsý
Balýkçý teknesi sayýsý 572 adet.
Balýkçý Ailesi Sayýsý
2.500
Ýlimizde Avcýlýk
Trol (Sürütme Aðý), Gýrgýr (Çevirme Aðý), Uzatma Aðlarý (Molozma, Palamut, Kefal,
Barbunya aðlarý), Paraketa ile yapýlmaktadýr.
Avlanan Balýklar
Trol aðý ve paraketa ile Demeresal (dip), gýrgýr aðý ile de orta su ve pelajik balýklar
yakalanmaktadýr. Ayrýca Paradeniz-Akgölde dalyancýlýk usulü ile balýk avlanmaktadýr.
Ýlimizde avlanan balýklarýn (Deniz ürünlerinin) baþýnda Lagos, Barbunya, Mercan, Dil,
Ýskarmoz, Mezgit, Karides, Mürekkep balýðý, Kalamar, Levrek, Karagöz, Çipura, Ýstavrit,
Ýzmarit, Mýrmýr, Kýrlangýç, Karakulak, Halili, Sardalya, Turna, Kolyoz gelmektedir.
Ýlimizin 2010 Yýlý Su Ürünleri Üretimi
Deniz Ürünleri Üretimi: 1.800 Ton,
Tatlý Su Balýklarý Üretimi: 44 Tonve
Kültür Balýklarý Üretimi: 700 Tondur.
Ýlimizde Su Ürünleri Avcýlýðý ve Kontrolü
1380 Sayýlý Yasa Çerçevesinde Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý Mersin Tarým Ýl Müdürlüðünce
yapýlmaktadýr. Ayrýca Sahil Güvenlik Komutanlýðý kontrol destek hizmetlerini de
yürütmektedir.
Ýlimizdeki Ýstihsal ve Satýþ Amacýyla Kurulmuþ Kooperatifler
Ýlimizde hali hazýrda faal durumda bulunan ve istihsal ve satýþ amacýyla kurulmuþ olan
kooperatifler Karaduvar-Mersin, Silifke Yeþilovacýk, Taþucu, Aydýncýk ve Anamurda olmak
üzere 10 adet kooperatif bulunmaktadýr.
Tatlý Su Balýkçýlýðý
Ýlimizde tatlý su balýkçýlýðý, tesis edilen iþletmeler ile akarsu, dere ve çaylarda avcýlýk yoluyla
ayrýca göl-gölet ve baraj göllerinin balýklandýrýlmasý þeklinde olmaktadýr. Ýþletmelerin
tamamýnda Gökkuþaðý Alabalýðý yetiþtirilmektedir. Ýlimiz sýnýrlarý dahilinde faal halde 21
adet alabalýk iþletmesi bulunmakta ve bunlarýn üretim miktarý yýllara göre deðiþmekle
beraber toplam ortalama 250 Ton/Yýl dýr. Ayrýca 1 adet akvaryum balýklarý yetiþtiriciliði
iþletmesi bulunmaktadýr.
Balýklandýrma ve Kerevitlendirme Projesi
Ýlimiz sýnýrlarý içerisinde bulunan Gölpýnar Göletine 30.000 adet, Fýndýklý Göletine 20.000
adet, Deðirmençay Göletine 20.000 adet, Esenpýnar Göletine 100.000 adet, Karakýz
Göletine 20.000 adet, Çavuþlu Göletine 100.000 adet, Hortu Göletine 300.000 adet,
Karakuyu Göletine 12.000, Çelebi Göletine 10.000 adet, Aydýnlar Göletine 14.000 adet
aynalý sazan yavrusu atýlmýþtýr.
Su Ürünleri Pazarlama ve Satýþ Tekniði
Ýlimizde su ürünlerinin pazarlanmasý çoðunlukla komisyoncular tarafýndan yapýlmaktadýr.
Bir bölümü de kurulmuþ bulunan su ürünleri kooperatiflerinin açmýþ olduklarý satýþ bürolarý
tarafýndan yapýlmaktadýr. Çok az bir bölümü ise istihsal yapanlar tarafýndan
pazarlanmaktadýr. Pazarlanan balýklarýn çoðu taze olarak tüketilmektedir. Bir bölümü de
baþta Ýstanbul, Ankara, Ýzmir ve Antalyaya olmak üzere iç pazarlara da gönderilmektedir.
64
2010
EKONOMÝK YAPI > ÝMALAT SANAYÝ
EKONOMÝK RAPOR
ÝMALAT SANAYÝ
2002 GENEL SANAYÝ VE ÝÞYERLERÝ SAYIMI 1. AÞAMA SONUÇLARI:
ÝLLERE GÖRE ÝÞYERÝ SAYISI
Sýra No
1
2
3
4
5
6
7
8
Ýller
Ýstanbul
Ankara
Ýzmir
Bursa
Antalya
Konya
Adana
Mersin
Ýþyeri Sayýsý
351.053
133.652
121.470
78.278
68.495
56.185
49.137
43.754
Türkiye Ýçindeki Payý (%)
18,66
7,10
6,46
4,16
3,64
2,99
2,61
2,33
Kaynak: TÜÝK
ÝLLERE GÖRE ORTALAMA ÇALIÞAN SAYISI
Sýra No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Ýller
Ýstanbul
Ankara
Ýzmir
Bursa
Antalya
Kocaeli
Adana
Konya
Denizli
Gaziantep
Mersin
Ortalama Çalýþan Sayýsý
1.799.831
544.607
475.584
324.204
207.079
168.086
159.023
135.443
123.167
113.451
110.523
Türkiye Ýçindeki Payý (%)
27,76
8,40
7,33
5,00
3,19
2,59
2,45
2,09
1,90
1,75
1,71
Kaynak: TÜÝK
ÝÞYERÝ SAYISI VE ÝSTÝHDAM
Madencilik ve Taþocakçýlýðý
Ýmalat
Elektrik, Gaz ve Su
Ýnþaat
Toptan ve Perakende Ticaret; Motosiklet ve Motorlu
Araçlar ile Kiþisel Eþyalar ve Ev Eþyalarýnýn Onarýmý
Otel ve Lokantalar
Ulaþtýrma, Depolama ve Haberleþme
Mali Aracý Kuruluþlarýn Faaliyetleri
Gayrimenkul, Kiralama ve Ýþ Faaliyetleri
Eðitim
Saðlýk Ýþleri ve Sosyal Hizmetler
Diðer Sosyal, Toplumsal ve Kiþisel Hizmet Faaliyetleri
TOPLAM
TÜRKÝYE
Ýþyeri Sayýsý
Çalýþanlar Ortalamasý
2.393
75.841
272.513
2.126.896
1.721
57.819
35.611
224.210
868.186
174.390
267.237
20.958
96.039
6.697
33.386
101.748
1.880.879
2.007.384
546.088
502.774
175.889
334.778
78.755
101.148
222.102
6.453.684
MERSÝN
Ýþyeri Sayýsý
Çalýþanlar Ortalamasý
58
359
5.426
25.983
58
1.124
783
3.405
20.653
4.322
5.853
447
2.303
173
873
2.805
43.754
41.869
9.860
11.028
2.171
5.628
1.918
1.998
5.180
110.523
Kaynak: TÜÝK
65
2010
EKONOMÝK YAPI > ÝMALAT SANAYÝ
EKONOMÝK RAPOR
2002 Genel Sanayi ve iþyeri sayýmý sonuçlarýna göre Mersin de faaliyet gösteren iþyeri sayýsý toplam 43.754 adet olup
bu iþyerlerinde 110.523 kiþi istihdam edilmektedir. Ýlimizdeki toplam iþyeri sayýsýnýn; %17si ve istihdamýn ise %25ilik
payý sanayi(madencilik ve taþocakçýlýðý, imalat ve elektrik, gaz, su) sektörü oluþturmaktadýr. Toplam iþyeri sayýsýnýn,
%47sini toptan ve perakende ticaret, %13ünü ulaþtýrma, depolama ve haberleþme, %12sini imalat, %10u otel ve
lokantalar %18ini diðer sektörlerde faaliyet gösteren iþyerleri oluþturmaktadýr. Ýstihdamýn sektörel daðýlýmýna göre; %38i
toptan ve perakende ticaret, %24ü imalat, %10u ulaþtýrma, depolama ve haberleþme,%9u otel ve lokantalar, %5erlik
eþit oranlarla gayrimenkul, kiralama ve iþ faaliyetler ile diðer sosyal, toplumsal ve kiþisel hizmet faaliyetleri ve %9u diðer
sektörlerde istihdam edilmektedir.
Ýþyeri sayýsý ve istihdamýn Türkiye geneli içerindeki yeri incelendiðinde; ilimizdeki iþyeri sayýsý ve istihdam sýrasýyla Türkiye
genelinin %2,3ünü ve %1,7sini oluþturmaktadýr. Türkiye genelindeki bu paylarý ile, iþyeri sayýsýnda 8., istihdamda ise
11. sýrada yer almaktadýr.
2010 YILI KÜÇÜK SANAYÝ SÝTELERÝNE AÝT ÝSTATÝSTÝKÎ BÝLGÝLER
Küçük Sanayi Sitesinin Adý
ÝLÇE
Anamur Küçük Sanayi Sitesi
Bozyazý Küçük Sanayi Sitesi
Erdemli Küçük Sanayi Sitesi
Gülnar Küçük Sanayi Sitesi
Mersin Küçük Sanayi Sitesi
Mezitli Küçük Sanayi Sitesi
Mut Küçük Sanayi Sitesi
Silifke Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus Küçük Sanayi Sitesi
Týrmýl Küçük Sanayi Sitesi
Toroslar Küçük Sanayi Sitesi
Toplam
Anamur
Bozyazý
Erdemli
Gülnar
Akdeniz
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Mersin
Toroslar
Kaynak: Mersin Sanayi ve Ticaret Ýl Müdürlüðü
66
TOPLAM
ÝÞYERÝ
141
48
254
80
754
130
104
204
276
463
88
2.542
DOLU
ÝÞYERÝ
141
48
254
80
754
130
104
204
273
463
88
2.539
BOÞ
ÝÞYERÝ
0
0
0
0
0
0
0
0
3
0
0
3
BÝR ÝÞYERÝNDE ÇALIÞAN
ORTALMA ÝÞÇÝ SAYISI
5
3
2
2
5
2
2
4
3
6
2
10.344
2010
EKONOMÝK YAPI > ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN-TARSUS ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ
ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝNÝN 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE SON PARSELASYON DURUMU
1. Bölgede
2. Bölgede (Geliþme Alaný)
Toplam
Parsel/Adet
156
47
203
Tahsis Edilen Parsel/Adet
156
38
194
Boþ Parsel/Adet
9
9
Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüðü
2010 yýlý sonu itibariyle bölgede, 1. bölgede bulunan 156 sanayi parselinin tamamý, Geliþme Alanýnda bulunan 47
parselin 38i tahsis edilmiþ olup, 9u ise boþ kalmýþtýr. Söz konusu dönemde yatýrýma yönelen firmalarýn 104ü üretime
geçmiþ, 21i inþaat halinde, 4ü proje safhasýnda iken, üretimi durdurulan firma sayýsý ise 12dir.
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝNDE
TAHSÝS YAPILMIÞ FÝRMALARIN SEKTÖRLER ÝTÝBARÝYLE DURUMU (ADET)
Üretime Ýnþaat
Proje
Üretimi Duran
Geçen Halinde Safhasýnda
Firmalar
Gýda, Ýçki ve Tütün Sanayi
21
3
Dokuma, Giyim Eþyasý ve Deri Sanayi
2
1
Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayi
4
Kâðýt-Kâðýt Ürünleri ve Basým Sanayi
3
1
1
Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi
26
5
1
Taþ ve Topraða Dayalý Sanayi
10
2
2
Metal Ana Sanayi
4
2
Metal Eþya, Makine ve Teçhizat Sanayi
39
2
2
Diðer Ýmalat Sanayi
1
2
Diðer
1
TOPLAM
110
12
3
10
Faaliyet Alaný
Organize Sanayi Bölgesinde üretime geçen firmalarýn sektörel olarak daðýlýmý incelendiðinde; aðýrlýklý olarak Metal Eþya,
Makine ve Teçhizat Sanayi, Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi ile Gýda, Ýçki ve Tütün Sanayi olduðu görülmektedir.
Söz konusu dönemde Bölgede faaliyet gösteren firmalarda fiili istihdam ise 2010 yýlý sonu itibariyle yaklaþýk 6.000 kiþidir.
67
2010
EKONOMÝK YAPI > ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ
EKONOMÝK RAPOR
ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ ELEKTRÝK TÜKETÝMÝ
'000 kWh
18.000
16.000
14.000
%42
%30
%39
%36
%35
%42
%41
%28
%12
%17
%8
%4
12.000
10.000
8.000
6.000
2009
2010
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
10.406
13.573
8.908
12.117
9.530
13.512
9.616
13.346
10.311
14.571
10.597
15.042
11.614
15.632
12.111
15.470
13.404
15.002
14.646
15.881
13.180
13.740
13.945
16.361
2010 yýlýnda Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarý incelendiðinde; gerek elektrik gerekse
doðalgaz tüketiminin 2009 yýlýnýn üzerinde gerçekleþtiði görülmektedir. Bölgede tüketilen enerji miktarýndaki geliþmeler
aylýk bazda incelendiðinde; yýlýn dokuz aylýk dönemindeki artýþ eðiliminin, 2009 yýlýnda yaþanan ekonomik krizin de
etkisiyle daha belirgin olduðu, yýlýn son çeyreðinde ise baz etkisiyle enerji tüketimi artýþ hýzýnýn gerilediði görülmektedir.
Yýllýk bazda bölgede tüketilen elektrik miktarý %26lýk artýþla 174.246.009 kWh, doðalgaz tüketimi ise %45lik artýþla
118.752.757 sm³ seviyesine yükselmiþtir.
ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ DOÐALGAZ TÜKETÝMÝ
('000 sm3)
11.000
10.000
9.000
8.000
%64
%28
%78
%72
%87
%75
%72
%65
%7
%3
%12
%57
7.000
6.000
5.000
4.000
2009
2010
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
5.847
9.615
5.170
8.894
5.535
9.859
5.386
9.408
5.495
10.273
5.624
9.696
6.272
10.336
6.538
10.256
7.797
9.981
9.500
10.156
9.510
9.756
9.389
10.524
68
2010
EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET
EKONOMÝK RAPOR
DIÞ TÝCARET
DIÞ TÝCARET ÝSTATÝSTÝKLERÝ
Ýhracat Deðeri ($)
Ýthalat Deðeri ($)
Hacim ($)
Denge ($)
Karþýlama Oraný (%)
Türkiye
Mersin Hinterlandý
Mersin Firmalarý
Türkiye
Mersin Hinterlandý
Mersin Firmalarý
Türkiye
Mersin Hinterlandý
Mersin Firmalarý
Türkiye
Mersin Hinterlandý
Mersin Firmalarý
Türkiye
Mersin Hinterlandý
Mersin Firmalarý
2006
85.534.675.518
3.260.200.589
775.076.018
139.576.174.148
5.701.445.780
465.610.398
225.110.849.666
8.961.646.369
1.240.686.416
-54.041.498.630
-2.441.245.191
309.465.620
61,3%
57,2%
166,5%
2007
107.271.749.904
4.067.335.574
892.530.140
170.062.714.501
7.827.489.080
733.383.126
277.334.464.405
11.894.824.654
1.625.913.266
-62.790.964.597
-3.760.153.506
159.147.014
63,1%
52,0%
121,7%
2008
132.027.195.626
5.262.182.458
1.075.866.617
201.963.574.109
9.753.116.402
956.588.710
333.990.769.735
15.015.298.860
2.032.455.327
-69.936.378.483
-4.490.933.944
119.277.907
65,4%
54,0%
112,5%
2009
102.142.612.603
4.682.518.158
1.048.626.371
140.928.421.211
7.139.247.915
689.728.534
243.071.033.814
11.821.766.073
1.738.354.905
-38.785.808.608
-2.456.729.757
358.897.837
72,5%
65,6%
152,0%
2010
113.975.607.143
5.911.180.115
1.182.422.319
185.535.044.040
10.188.638.896
1.080.208.068
299.510.651.183
16.099.819.011
2.262.630.387
-71.559.436.897
-4.277.458.781
102.214.251
61,4%
58,0%
109,5%
Kaynak: TÜÝK
MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝHRACATTAKÝ GELÝÞMELER
$
1.400.000.000
1.200.000.000
1.000.000.000
800.000.000
600.000.000
400.000.000
200.000.000
0
24,9%
20,5%
15,2%
-2,5%
2006
Kaynak: TÜÝK
2007
Ýhracat
2008
2009
%
30,0%
25,0%
20,0%
12,8% 15,0%
10,0%
5,0%
0,0%
-5,0%
2010
Deðiþim
MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝTHALATTAKÝ GELÝÞMELER
$
1.200.000.000
1.000.000.000
800.000.000
600.000.000 15%
400.000.000
200.000.000
0
2006
Kaynak: TÜÝK
58%
57%
30%
-28%
2007
Ýthalat
2008
2009
2010
80%
60%
40%
20%
0%
-20%
-40%
Deðiþim(%)
69
2010
EKONOMÝK RAPOR
Dýþ talep konusunda sýkýntý yaþayan ülkelerin baþýnda yer alan Türkiye; bir taraftan AB ülke ekonomilerinde yaþanan
sýkýntýlar, diðer taraftan Türk lirasýnýn deðerli olmasý ihracat konusunda yaþanan sýkýntýlarý artýrmaktadýr. Bu çerçevede;
2010 yýlýnda ihracat, Türkiye genelinde yüzde 12 oranýnda artýþ gösterdi. Ayný dönemde ise Mersin hinterlandý kapsamýnda
faaliyet gösteren firmalarýn ihracatý ile Mersin firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen ihracat Türkiyenin üstünde, sýrasýyla
yüzde 26 ve yüzde 14 oranýnda artýþ göstermiþtir.Ayný dönemde Türkiye genelinde ithalat yüzde 32 oranýnda artarken,
ilimiz hinterlandýnda ve Ýlimiz firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen ithalat sýrasýyla %43 ve yüzde 58 oranýnda artmýþtýr.
Ýthalattaki hýzlý artýþ, dýþ ticaret açýðýný Türkiye ve ilimiz hinterlandýnda yükseltirken; Ýlimiz firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen
ticarette dýþ ticaret fazlasýnýn daralmasýna ve ihracatýn ithalatý karþýlama oranýnýn ise gerilemesini beraberinde getirmiþtir.
2010 yýlýnda Mersin firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen ihracatta; önemli aðýrlýða sahip olan tarým ve hayvancýlýk, gýda
ürünleri ve içecek ürünleri ihracatýnda artýþ etkili olduðu gözlenirken, Metalik olmayan diðer mineral ürünler ihracatýndaki
azalýþ ve Metal eþya sanayi (makine ve teçhizatý hariç) ürünleri ihracatýnda önceki yýla göre deðiþim olmamýþtýr. Ýthalattaki
hýzlý yükseliþte önemli paya sahip olan sektörlerin baþýnda tarým ve hayvancýlýk ürünleri, kok kömürü, rafine edilmiþ
petrol ürünleri ve nükleer yakýtlar, kimyasal madde ve ürünleri sektörleri gelmektedir.
000 $
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
2009 - 2010 YILLARI AYLAR ÝTÝBARÝYLE MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN
GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝHRACATIN DAÐILIMI
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
2009
104.398
85.989
80.724
85.809
79.031
70.805
77.999
64.900
67.304
92.979
100.268
138.422
2010
100.285
88.767
100.347
90.317
93.704
92.170
94.036
77.760
89.318
103.323
107.426
144.969
Kaynak:TÜÝK
000 $
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Ekim
Kasým
Aralýk
2009
50.260
47.406
47.462
51.558
47.192
50.014
69.169
56.366
51.148
60.022
65.211
93.962
2010
72.274
79.913
99.358
11.631
75.733
75.234
85.844
79.562
70.995
92.475
89.541
144.647
Kaynak:TÜÝK
70
2009 - 2010 YILLARI AYLAR ÝTÝBARÝYLE MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN
GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝTHALATIN DAÐILIMI
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN FÝRMALARININ DIÞ TÝCARETÝNÝN SEKTÖR GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI ($)
Sektörler
Tarým ve hayvancýlýk
Ormancýlýk ve tomrukçuluk
Balýkçýlýk
Maden kömürü , linyit ve turb
Metal cevherleri
Taþocakçýlýðý ve diðer madencilik
Gýda ürünleri ve içecek
Tütün ürünleri
Tekstil ürünleri
Giyim eþyasý
Dabaklanmýþ deri, bavul, el çantasý, saraciye ve ayakkabý
Aðaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasýr vb.
örülerek yapýlan maddeler
Kaðýt ve kaðýt ürünleri
Basým ve yayým; plak, kaset vb.
Kok kömürü, rafine edilmiþ petrol ürünleri ve nükleer
yakýtlar
Kimyasal madde ve ürünler
Plastik ve kauçuk ürünleri
Metalik olmayan diðer mineral ürünler
Ana metal sanayi
Metal eþya sanayi (makine ve teçhizatý hariç)
Baþka yerde sýnýflandýrýlmamýþ makine ve teçhizat
Büro, muhasebe ve bilgi iþleme makinalarý
Baþka yerde sýnýflandýrýlmamýþ elektrikli makine ve
cihazlar
Radyo, televizyon, haberleþme teçhizatý ve cihazlarý
Týbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
Motorlu kara taþýtý ve römorklar
Diðer ulaþým araçlarý
Mobilya ve baþka yerde sýnýflandýrýlmamýþ diðer ürünler
Elektrik, gaz ve su
Atýk ve hurdalar
Eðlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler
Diðer hizmet faaliyetleri
Toplam
2009
2010
DEÐÝÞÝM (%)
Ýhracat
538.207.170
1.859.282
2.528.495
363.034
4.975.647
6.873.537
104.049.219
5.581.344
14.113.925
25.891.969
672.158
5.703.575
Ýthalat
247.760.502
389.721
199.939
751.343
572
87.811
39.228.138
1.019.217
29.132.907
2.213.483
270.400
811.878
Ýhracat
551.269.307
4.019.189
5.435.938
245.038
6.789.591
11.810.871
110.036.626
44.157.087
11.047.000
29.530.522
1.061.751
4.968.621
Ýthalat
350.558.622
704.700
57.079
8.127
780
118.630
65.241.501
657.371
41.869.721
4.246.935
385.437
860.950
Ýhracat
2,4%
116,2%
115,0%
-32,5%
36,5%
71,8%
5,8%
691,2%
-21,7%
14,1%
58,0%
-12,9%
Ýthalat
41,5%
80,8%
-71,5%
-98,9%
36,4%
35,1%
66,3%
-35,5%
43,7%
91,9%
42,5%
6,0%
5.395.871
647.600
1.556.557
14.352.089
218.116
207.390.376
8.534.735
450.930
1.100.552
22.953.044
412.525
315.841.394
58,2%
-30,4%
-29,3%
59,9%
89,1%
52,3%
21.635.532
31.378.462
120.187.559
17.145.638
69.098.381
46.787.691
143.928
3.523.625
49.590.448
4.069.656
19.478.466
6.726.950
6.288.624
38.826.086
570.557
1.805.923
24.872.291
77.315.214
102.064.728
28.374.701
69.737.410
67.014.236
196.607
5.524.480
124.751.676
5.851.942
18.969.927
5.690.379
7.540.115
64.059.148
199.886
4.788.439
15,0%
146,4%
-15,1%
65,5%
0,9%
43,2%
36,6%
56,8%
151,6%
43,8%
-2,6%
-15,4%
19,9%
65,0%
-65,0%
165,2%
230.610
2.079.520
9.410.860
160.749
6.303.131
862
2.119.901
539
1.048.626.371
2.340.621
3.490.361
7.823.860
1.209.658
1.929.028
1.740.061
11.743
689.728.534
364.081
1.217.045
6.894.518
130.371
6.345.940
889
1.912.050
1.182.422.319
4.961.475
3.764.719
7.937.616
2.516.123
4.519.676
20.639.955
14.332
85.844
1.080.208.068
57,9%
-41,5%
-26,7%
-18,9%
0,7%
3,1%
-9,8%
12,8%
112,0%
7,9%
1,5%
108,0%
134,3%
1086,2%
631,0%
56,6%
Kaynak: TÜÝK
71
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝHRACAT (000 $)
Türkiye Ýçerisindeki Pay (%)
Fasýl
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
72
Fasýl Adý
Canlý hayvanlar
Etler ve yenilen sakatat
Balýklar,kabuklu hayvanlar,yumuþakçalar,diðer omurgasýzlar
Süt ve süt mamulleri,kuþ ve kümes hay.yumurtalarý,bal vb.
Tarifenin baþka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar
Canlý bitkiler ve çiçekçilik müstahzarlarý
Yenilen sebzeler ve bazý kök ve yumrular
Yenilen meyvalar,kabuklu yemiþler,turunçgil ve kavun kabuðu
Kahve,çay,paraguay çayý ve baharat
Hububat
Deðirmencilik ürünleri,malt,niþasta,inülin,buðday gluteni
Yaðlý tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi
Laklar,sakýzlar,bitkisel özsu ve hülasalar
Örülmeye elveriþli bitkisel maddeler,bitkisel müstahzarlar
Hayvansal ve bitkisel yaðlar ve bunlarýn müstahzarlarý
Et,balýk,kabuklu hayvan,yumuþakça vb hayvansal müstahzarlar
Þeker ve þeker mamulleri
Kakao ve kakao müstahzarlarý
Esasýný hububat,un,niþasta,süt teþkil eden müstahzarlar
Sebze,meyva,bitki parçalarý,sert kabuklu yemiþ konserveleri
Yenilen çeþitli gýda müstahzarlarý
Meþrubat,alkollü içkiler ve sirke
Gýda sanayii kalýntý ve döküntüleri,hazýr hayvan gýdalarý
Tütün ve tütün yerine geçen iþlenmiþ maddeler
Tuz,kükürt,toprak ve taþlar,alçýlar ve çimento
Metal cevherleri,cüruf ve kül
Mineral yakýtlar,mineral yaðlar ve müstahsallarý,mumlar
Ýnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileþikler
Organik kimyasal müstahsallar
Eczacýlýk ürünleri
Gübreler
Debagat ve boyacýlýkta kullanýlan hülasa,boya,macun,sakýzlar
Uçucu yaðlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb
Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yýkama-yaðlama madde.
Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb
Barut,patlayýcý maddeler,pirotekni mamulleri,kibrit vb
Fotoðrafçýlýkta,sinemacýlýkta kullanýlan eþya
Muhtelif kimyasal maddeler
Plastik ve plastikten mamul eþya
Kauçuk ve kauçuktan eþya
Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler
Deri eþya,saraciye eþyasý,seyahat eþyasý,baðýrsaktan eþya
Türkiye
Ýhracat
7.322
208.012
312.935
303.491
33.747
56.086
1.108.714
3.494.150
103.472
349.962
723.120
182.898
4.683
23.363
458.604
55.776
387.542
431.051
804.954
1.491.715
554.816
229.572
27.536
697.027
2.509.582
1.286.081
4.505.845
930.971
520.326
558.212
205.587
532.800
492.057
678.234
94.367
15.581
14.050
399.848
3.717.488
1.895.400
115.760
371.018
Mersin Hinterlandý
Ýhracat
294
33.927
8.124
49.985
2.377
2.353
283.753
593.677
8.158
173.865
69.007
40.919
1.870
18.734
32.785
7.880
61.279
52.304
217.803
122.409
55.158
44.523
3.525
46.947
335.173
458.247
7.367
173.550
31.002
17.411
7.592
80.113
7.286
22.111
5.326
340
141
11.423
318.566
94.793
7
1.485
Mersin Firmalarý
Ýhracat
11.326
5.739
5.301
1.547
191.538
343.673
3.500
2.819
16.168
8.378
1.877
2.142
8.450
231
3.259
932
40.339
17.025
3.145
1.100
550
44.161
102.129
6.790
1.384
281
266
9.802
671
988
886
6.643
4.134
5
659
57.228
20.697
20
272
Mersin
Hinterlandý
4,0%
16,3%
2,6%
16,5%
7,0%
4,2%
25,6%
17,0%
7,9%
49,7%
9,5%
22,4%
39,9%
80,2%
7,1%
14,1%
15,8%
12,1%
27,1%
8,2%
9,9%
19,4%
12,8%
6,7%
13,4%
35,6%
0,2%
18,6%
6,0%
3,1%
3,7%
15,0%
1,5%
3,3%
5,6%
2,2%
1,0%
2,9%
8,6%
5,0%
0,0%
0,4%
Mersin
Firmalarý
5,4%
1,8%
1,7%
2,8%
17,3%
9,8%
3,4%
0,8%
2,2%
4,6%
40,1%
9,2%
1,8%
0,4%
0,8%
0,2%
5,0%
1,1%
0,6%
0,5%
2,0%
6,3%
4,1%
0,5%
0,0%
0,0%
0,1%
1,8%
0,3%
0,2%
0,2%
1,0%
4,4%
0,0%
0,2%
1,5%
1,1%
0,0%
0,1%
2010
EKONOMÝK RAPOR
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
78
79
80
81
82
83
84
85
Postlar,kürkler,taklit kürkler ve mamulleri
Aðaç ve aðaçtan mamul eþya:odun kömürü
Mantar ve mantardan eþya
Hasýr:saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller
Odun hamuru:lifli selülozik maddelerin hamurlarý,hurdalar
Kaðýt ve karton:kaðýt hamurundan kaðýt ve kartondan eþya
Basýlý kitap,gazete,resim vb baský sanayi mamulu,el yazmalarý
Ýpek
Yün,kýl,at kýlý:bunlarýn iplik ve dokumalarý
Pamuk,pamuk ipliði ve pamuklu mensucat
Dokumaya elveriþli bitkisel lifler,kaðýt ipeði ve dokumalarý
Dokumaya elveriþli suni ve sentetik lifler
Sentetik ve suni devamsýz lifler
Vatka,keçe,dokunmamýþ mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri
Halýlar ve diðer dokumaya elveriþli maddeden yer kaplamalarý
Özel dokunmuþ mensucat,dantela,duvar halýlarý,iþlemeler
Emdirilmiþ,sývanmýþ,kaplanmýþ mensucat,bunlardan teknik eþya
Örme eþya
Örme giyim eþyasý ve aksesuarlarý
Örülmemiþ giyim eþyasý ve aksesuarlarý
Mensucattan mamul diðer eþya,kullanýlmýþ eþya,paçavralar
Ayakkabýlar,getrler,tozluklar vb eþya ve aksamý
Baþlýklar ve aksamý
Þemsiye,baston,kamçý,kýrbaç ve bunlarýn aksamý
Hazýr kuþ tüyü ve insan saçý mamulleri,yapma çiçekler
Taþ,alçý,çimento,amyant,mika vb maddelerden eþya
Seramik mamulleri
Cam ve cam eþya
Ýnciler,kýymetli taþ ve metal mamulleri,madeni paralar
Demir ve çelik
Demir veya çelikten eþya
Bakýr ve bakýrdan eþya
Nikel ve nikelden eþya
Aluminyum ve aluminyum eþya
Kurþun ve kurþundan eþya
Çinko ve çinkodan eþya
Kalay ve kalay mamulleri
Diðer adi metaller,sermetler,bunlardan eþya
Adi metallerden aletler,býçakçý eþyasý,sofra takýmlarý
Adi metallerden çeþitli eþya
Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçalarý
Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçalarý
174.895
573.345
330
619
14.612
1.217.155
84.344
3.700
173.222
1.449.877
21.755
1.250.370
1.120.923
302.615
1.267.375
479.599
286.798
1.267.132
7.741.628
4.639.951
1.838.963
395.739
14.364
11.267
1.135
1.028.161
787.092
903.488
3.748.594
8.761.001
4.855.067
1.063.538
11.042
1.917.209
6.360
11.410
2.302
8.262
158.742
581.248
9.407.838
7.535.773
3
20.503
0
33
18
41.363
1.730
58
2.015
195.488
1.047
193.714
132.602
67.794
187.428
3.485
362
40.969
4.938
21.099
33.086
13.684
745
351
15
87.640
16.496
135.475
42
131.486
337.054
34.085
23
38.082
737
469
3
92
1.839
5.121
296.863
113.584
20
4.960
0,213
9
11
8.602
336
1
7.563
40
928
431
191
320
232
25
151
3.452
26.798
3.867
844
20
23
8
6.451
1.569
3.568
3.586
17.762
68.835
103
2.976
8
12
0,105
82
2.147
1.338
67.112
6.134
0,0%
3,6%
0,1%
5,4%
0,1%
3,4%
2,1%
1,6%
1,2%
13,5%
4,8%
15,5%
11,8%
22,4%
14,8%
0,7%
0,1%
3,2%
0,1%
0,5%
1,8%
3,5%
5,2%
3,1%
1,3%
8,5%
2,1%
15,0%
0,0%
1,5%
6,9%
3,2%
0,2%
2,0%
11,6%
4,1%
0,1%
1,1%
1,2%
0,9%
3,2%
1,5%
0,0%
0,9%
0,1%
1,4%
0,1%
0,7%
0,4%
0,0%
0,5%
0,2%
0,1%
0,0%
0,1%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,6%
0,2%
0,2%
0,1%
0,2%
0,7%
0,6%
0,2%
0,4%
0,1%
0,2%
1,4%
0,0%
0,2%
0,1%
0,1%
0,0%
1,0%
1,4%
0,2%
0,7%
0,1%
73
2010
EKONOMÝK RAPOR
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
Kaynak: TÜÝK
74
Demiryolu ulaþým araçlarý vb,aksam ve parçalarý
Motorlu kara taþýtlarý,traktör,bisiklet,motosiklet ve diðer
Hava taþýtlarý,uzay araçlarý,aksam ve parçalarý
Gemiler,suda yüzen taþýt ve araçlar
Optik,fotoðraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazlarý,týbbi alet.
Saatler ve bunlarýn aksam ve parçalarý
Müzik aletleri:bunlarýn aksam,parça ve aksesuarý
Silahlar ve mühimmat,bunlarýn aksam,parça ve aksesuarlarý
Mobilyalar,aydýnlatma,reklam lambalarý,prefabrik yapýlar
Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçalarý
Çeþitli mamul eþya (kalemler, fýrçalar vb)
Sanat eserleri,koleksiyon eþyasý,antikalar
Zati eþya, kumanya ve baþka yerde belirtilmeyen diðer eþyalar
TOPLAM
16.841
13.813.629
294.359
1.114.331
367.162
20.299
8.749
187.602
1.786.442
65.729
118.385
2.956
166.530
113.975.607
1.029
149.797
1.325
272
4.833
119
77
1.696
76.006
2.103
3.091
3
5.615
5.911.180
290
6.725
18
43
792
64
17
5.119
417
571
1.796
1.182.422
6,1%
1,1%
0,5%
0,0%
1,3%
0,6%
0,9%
0,9%
4,3%
3,2%
2,6%
0,1%
3,4%
5,2%
1,7%
0,0%
0,0%
0,0%
0,2%
0,3%
0,2%
0,3%
0,6%
0,5%
1,1%
1,0%
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝTHALAT (000 $)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
Canlý hayvanlar
Etler ve yenilen sakatat
Balýklar,kabuklu hayvanlar, yumuþakçalar, diðer omurgasýzlar
Süt ve süt mamulleri, kuþ ve kümes hay.yumurtalarý, bal vb.
Tarifenin baþka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar
Canlý bitkiler ve çiçekçilik müstahzarlarý
Yenilen sebzeler ve bazý kök ve yumrular
Yenilen meyvalar, kabuklu yemiþler, turunçgil ve kavun kabuðu
Kahve, çay, paraguay çayý ve baharat
Hububat
Deðirmencilik ürünleri, malt, niþasta, inülin, buðday gluteni
Yaðlý tohum ve meyvalar, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi
Laklar, sakýzlar, bitkisel özsu ve hülasalar
Örülmeye elveriþli bitkisel maddeler, bitkisel müstahzarlar
Hayvansal ve bitkisel yaðlar ve bunlarýn müstahzarlarý
Et,balýk, kabuklu hayvan, yumuþakça vb hayvansal müstahzarlar
Þeker ve þeker mamulleri
Kakao ve kakao müstahzarlarý
Esasýný hububat, un, niþasta, süt teþkil eden müstahzarlar
Sebze, meyva, bitki parçalarý, sert kabuklu yemiþ konserveleri
Yenilen çeþitli gýda müstahzarlarý
Meþrubat, alkollü içkiler ve sirke
Gýda sanayii kalýntý ve döküntüleri, hazýr hayvan gýdalarý
Tütün ve tütün yerine geçen iþlenmiþ maddeler
Tuz, kükürt, toprak ve taþlar,alçýlar ve çimento
Metal cevherleri,cüruf ve kül
Mineral yakýtlar,mineral yaðlar ve müstahsallarý,mumlar
Ýnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileþikler
Organik kimyasal müstahsallar
Eczacýlýk ürünleri
Gübreler
Debagat ve boyacýlýkta kullanýlan hülasa,boya,macun,sakýzlar
Uçucu yaðlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb
Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yýkama-yaðlama madde.
Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb
Barut,patlayýcý maddeler,pirotekni mamulleri,kibrit vb
Fotoðrafçýlýkta,sinemacýlýkta kullanýlan eþya
Muhtelif kimyasal maddeler
Plastik ve plastikten mamul eþya
Kauçuk ve kauçuktan eþya
Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler
Deri eþya,saraciye eþyasý,seyahat eþyasý,baðýrsaktan eþya
Ýthalat
Ýthalat
Ýthalat
333.293
250.174
133.830
128.277
38.273
49.757
315.380
315.147
103.376
1.056.747
52.782
1.558.753
32.122
6.860
990.266
4.267
52.453
406.759
169.328
62.915
375.926
138.990
739.080
368.274
314.261
998.513
38.496.313
1.423.788
4.400.320
4.410.048
1.016.777
1.545.048
984.293
625.558
429.274
35.951
223.838
1.795.418
9.730.505
2.321.640
473.295
408.835
67.359
1.537
8.418
62.443
3.885
1.029
273.070
169.069
23.974
327.356
3.579
261.199
304
2.204
285.185
164
2.662
24.138
4.687
10.781
6.958
34.789
56.389
20.969
7.922
29.316
2.453.201
130.077
126.264
335
63.133
115.751
2.010
15.464
25.827
2.853
1.186
74.630
1.332.726
180.865
1.894
348
1.935
9.116
762
1.957
565
1.693
165.026
55.428
6.657
63.810
21
42.038
212
493
419
0
156
925
881
97
1.124
5.511
17.273
21.165
135
1
315.850
5.511
4.903
41
9.688
2.981
1.097
4.637
2.572
81
11
5.315
76.133
11.898
1.342
110
0,6%
3,6%
0,6%
1,5%
1,5%
3,4%
52,3%
17,6%
6,4%
6,0%
0,0%
2,7%
0,7%
7,2%
0,0%
0,0%
0,3%
0,2%
0,5%
0,2%
0,3%
4,0%
2,3%
5,7%
0,0%
0,0%
0,8%
0,4%
0,1%
0,0%
1,0%
0,2%
0,1%
0,7%
0,6%
0,2%
0,0%
0,3%
0,8%
0,5%
0,3%
0,0%
20,2%
0,6%
6,3%
48,7%
10,2%
2,1%
86,6%
53,6%
23,2%
31,0%
6,8%
16,8%
0,9%
32,1%
28,8%
3,8%
5,1%
5,9%
2,8%
17,1%
1,9%
25,0%
7,6%
5,7%
2,5%
2,9%
6,4%
9,1%
2,9%
0,0%
6,2%
7,5%
0,2%
2,5%
6,0%
7,9%
0,5%
4,2%
13,7%
7,8%
0,4%
0,1%
75
2010
EKONOMÝK RAPOR
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
78
79
80
81
82
83
84
85
76
Postlar,kürkler,taklit kürkler ve mamulleri
Aðaç ve aðaçtan mamul eþya:odun kömürü
Mantar ve mantardan eþya
Hasýr:saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller
Odun hamuru:lifli selülozik maddelerin hamurlarý,hurdalar
Kaðýt ve karton:kaðýt hamurundan kaðýt ve kartondan eþya
Basýlý kitap,gazete,resim vb baský sanayi mamulu,el yazmalarý
Ýpek
Yün,kýl,at kýlý:bunlarýn iplik ve dokumalarý
Pamuk,pamuk ipliði ve pamuklu mensucat
Dokumaya elveriþli bitkisel lifler,kaðýt ipeði ve dokumalarý
Dokumaya elveriþli suni ve sentetik lifler
Sentetik ve suni devamsýz lifler
Vatka,keçe,dokunmamýþ mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri
Halýlar ve diðer dokumaya elveriþli maddeden yer kaplamalarý
Özel dokunmuþ mensucat,dantela,duvar halýlarý,iþlemeler
Emdirilmiþ,sývanmýþ,kaplanmýþ mensucat,bunlardan teknik eþya
Örme eþya
Örme giyim eþyasý ve aksesuarlarý
Örülmemiþ giyim eþyasý ve aksesuarlarý
Mensucattan mamul diðer eþya,kullanýlmýþ eþya,paçavralar
Ayakkabýlar,getrler,tozluklar vb eþya ve aksamý
Baþlýklar ve aksamý
Þemsiye,baston,kamçý,kýrbaç ve bunlarýn aksamý
Hazýr kuþ tüyü ve insan saçý mamulleri,yapma çiçekler
Taþ,alçý,çimento,amyant,mika vb maddelerden eþya
Seramik mamulleri
Cam ve cam eþya
Ýnciler,kýymetli taþ ve metal mamulleri,madeni paralar
Demir ve çelik
Demir veya çelikten eþya
Bakýr ve bakýrdan eþya
Nikel ve nikelden eþya
Aluminyum ve aluminyum eþya
Kurþun ve kurþundan eþya
Çinko ve çinkodan eþya
Kalay ve kalay mamulleri
Diðer adi metaller,sermetler,bunlardan eþya
Adi metallerden aletler,býçakçý eþyasý,sofra takýmlarý
Adi metallerden çeþitli eþya
Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçalarý
Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçalarý
Ýthalat
Ýthalat
Ýthalat
81.910
1.098.375
6.433
12.341
544.956
2.819.743
138.083
39.865
369.955
3.385.770
256.953
1.685.962
2.089.035
420.354
181.415
173.847
285.182
372.156
1.007.370
1.550.013
146.877
659.674
42.197
41.787
31.307
427.961
390.126
616.460
3.036.963
16.118.040
1.966.625
3.299.333
168.362
2.487.568
179.709
433.671
55.019
86.328
583.036
673.973
21.264.461
14.639.439
0
27.224
0
119
35.729
199.069
205
28
18.543
1.185.584
200.080
102.475
615.795
19.277
3.636
15.816
14.436
5.765
5.882
24.666
11.278
0
730
4.540
10.826
56.616
25.153
27.467
59
166.641
113.828
9.186
0
22.247
1.027
533
0
10.152
16.081
5.567
628.005
162.602
1
911
0
0
142
23.153
139
0
101
31.048
22.185
1.306
13.949
5.294
66
272
140
13
764
3.784
3.069
28
167
20
14
16.916
821
2.027
26
4.196
4.201
7.247
0
2.537
16
0
0
1
1.181
1.017
62.831
10.426
0,0%
0,1%
0,0%
0,0%
0,0%
0,8%
0,1%
0,0%
0,0%
0,9%
8,6%
0,1%
0,7%
1,3%
0,0%
0,2%
0,0%
0,0%
0,1%
0,2%
2,1%
0,0%
0,4%
0,0%
0,0%
4,0%
0,2%
0,3%
0,0%
0,0%
0,2%
0,2%
0,0%
0,1%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,2%
0,2%
0,3%
0,1%
0,0%
2,5%
0,0%
1,0%
6,6%
7,1%
0,1%
0,1%
5,0%
35,0%
77,9%
6,1%
29,5%
4,6%
2,0%
9,1%
5,1%
1,5%
0,6%
1,6%
7,7%
0,0%
1,7%
10,9%
34,6%
13,2%
6,4%
4,5%
0,0%
1,0%
5,8%
0,3%
0,0%
0,9%
0,6%
0,1%
0,0%
11,8%
2,8%
0,8%
3,0%
1,1%
2010
EKONOMÝK RAPOR
0
Ýthalat
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
Demiryolu ulaþým araçlarý vb,aksam ve parçalarý
526.476
Motorlu kara taþýtlarý,traktör,bisiklet,motosiklet ve diðer
13.419.213
Hava taþýtlarý,uzay araçlarý,aksam ve parçalarý
3.156.116
Gemiler,suda yüzen taþýt ve araçlar
1.040.619
Optik,fotoðraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazlarý,týbbi alet.
3.437.572
Saatler ve bunlarýn aksam ve parçalarý
253.280
Müzik aletleri:bunlarýn aksam,parça ve aksesuarý
36.748
Silahlar ve mühimmat,bunlarýn aksam,parça ve aksesuarlarý
152.277
Mobilyalar,aydýnlatma,reklam lambalarý,prefabrik yapýlar
1.080.868
Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçalarý
471.822
Çeþitli mamul eþya (kalemler, fýrçalar vb)
387.300
Sanat eserleri,koleksiyon eþyasý,antikalar
22.548
Zati eþya, kumanya ve baþka yerde belirtilmeyen diðer eþyalar
364.865
TOPLAM
185.535.044
Ýthalat
Ýthalat
3.395
50.443
66.305
6.003
22.921
929
396
266
64.694
7.642
2.650
130
49
10.188.639
5
7.939
166
2.288
3.741
11
50
0
5.307
1.029
67
14
16
1.080.208
,0%
0,1%
0,0%
0,2%
0,1%
0,0%
0,1%
0,0%
0,5%
0,2%
0,0%
0,1%
0,0%
0,6%
0,6%
0,4%
2,1%
0,6%
0,7%
0,4%
1,1%
0,2%
6,0%
1,6%
0,7%
0,6%
0,0%
5,5%
Kaynak: TÜÝK
77
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝHRACAT ($)
2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝTHALAT ($)
Ülke Adý
A.B.D.
ABD Küçük Out. Ad.
ABD Virjin Adalarý
Afganistan
AHL Serb. Bölge
Almanya
Amerikan Okyan.
Amerikan Samoa
Andorra
Angola
Anguilla
Antalya Serb. Bölge
Antigua ve Barbuda
Arjantin
Arnavutluk
Aruba
Avrupa Serb. Bölge
Avustralya
Avusturya
Azerbeycan
B.A.E.
Bahamalar
Bahreyn
Bangladeþ
Barbados
Belçika
Belize
Benin
Bermuda
Beyaz Rusya
Bolivya
Bosna-Hersek
Botsvana
Brezilya
Brunei
Bulgaristan
Burkina Faso
Burma
Bursa S.Bölge
Burundi
Butan
Cape Verde
Cayman Adalarý
Cebelitarýk
Ülke Adý
A.B.D.
ABD Küçük Out. Ad.
ABD Virjin Adalarý
Afganistan
AHL Serb. Bölge
Almanya
Amerikan Okyan.
Amerikan Samoa
Andorra
Angola
Anguilla
Antalya Serb. Bölge
Antigua ve Barbuda
Arjantin
Arnavutluk
Aruba
Avrupa Serb.Bölge
Avustralya
Avusturya
Azerbeycan
B.A.E.
Bahamalar
Bahreyn
Bangladeþ
Barbados
Belçika
Belize
Benin
Bermuda
Beyaz Rusya
Bolivya
Bosna-Hersek
Botsvana
Brezilya
Brunei
Bulgaristan
Burkina Faso
Burma
Bursa S.Bölge
Burundi
Butan
Cape Verde
Cayman Adalarý
Cebelitarýk
78
Türkiye
3.768.530.763
139.902
3.114.405
259.799.164
208.086.153
11.484.874.975
0
64.099
332.877
109.527.737
29.252
96.906.407
3.725.220
179.194.878
241.161.005
412.375
135.650.324
336.582.348
834.898.607
1.551.103.622
3.337.655.881
6.300.587
171.974.099
169.547.081
4.818.696
1.960.585.836
2.342.502
116.928.879
830.409
186.841.024
5.880.838
224.366.503
615.927
614.015.345
590.215
1.497.924.986
10.297.813
19.093.944
226.483.409
4.386.646
92.736
5.838.862
38.245.645
153.450.903
Mersin Firmalarý
9.296.079
0
0
496.610
37.358
73.124.407
0
0
0
1.581.139
1.157
2.241
18.000
259.221
986.708
0
0
729.045
8.298.595
14.361.128
11.155.713
42.354
356.694
16.502.878
93.866
4.232.216
0
17.290
0
8.908.450
0
4.492.700
0
6.578.525
0
15.545.603
28.184
0
0
31.720
0
0
0
2.291
Türkiye
12.318.561.889
69.474
4.043.723
5.097.508
49.302.101
17.548.288.665
1.798
94.404
1.236
276.260
0
8.393.578
0
281.128.023
86.843.357
1.372
108.284.575
444.884.021
1.439.230.253
865.131.286
698.420.581
1.534.111
71.682.248
844.660.552
1.337.801
3.213.707.100
2.332.896
3.217.116
150.739
154.633.347
1.613.057
72.328.496
0
1.347.524.962
150
1.700.713.246
44.872.445
23.840.017
104.137.235
1.511
3.047
2.019
1.594.749
6.731
Mersin Firmalarý
77.467.221
0
0
80.000
0
40.817.019
0
0
0
0
0
0
0
13.235.454
2.779
0
0
2.980.463
5.016.233
3.126.997
0
0
0
21.181.080
10.268.470
112.927
2.002.567
0
56.513
0
1.244
0
14.994.539
0
1.702.875
1.385.954
14.944
0
0
0
0
0
0
2010
EKONOMÝK RAPOR
Ülke Adý
Ceuta
Cezayir
Christmas Adalarý
Cibuti
Cocos Adalarý
Cook Adalarý
Çad
Çek Cumhuriyeti
Çin
Danimarka
Denizli Serb.Bölge
Doðu Timor
Dominik
Dominik Cum.
Ege Serbest Bölge
Ekvator
Ekvator Ginesi
El Salvador
Endonezya
Eritre
Ermenistan
Estonya
Etiopya
Falkland Adalarý
Faroe Adalarý
Fas
Fiji
Fildiþi Kýyýsý
Filipinler
Filistin
Finlandiya
Fransa
Fransa Güney Böl
Fransýz Polinezyasý
G.Antep Serb.Bölge
Gabon
Gambiya
Gana
Gine
Gine Bissau
Gizli Ülke
Grenada
Grönland
Guam
Ülke Adý
Ceuta
Cezayir
Christmas Adalarý
Cibuti
Cocos Adalarý
Cook Adalarý
Çad
Çek Cumhuriyeti
Çin
Danimarka
Denizli Serb.Bölge
Doðu Timor
Dominik
Dominik Cum.
Ege Serbest Bölge
Ekvator
Ekvator Ginesi
El Salvador
Endonezya
Eritre
Ermenistan
Estonya
Etiopya
Falkland Adalarý
Faroe Adalarý
Fas
Fiji
Fildiþi Kýyýsý
Filipinler
Filistin
Finlandiya
Fransa
Fransa Güney Böl
Fransýz Polinezyasý
G.Antep Serb.Bölge
Gabon
Gambiya
Gana
Gine
Gine Bissau
Gizli Ülke
Grenada
Grönland
Guam
Türkiye
41.930
1.506.891.585
0
30.771.469
3.125
1.947.703
3.323.113
694.306.756
2.259.784.885
766.007.946
4.605.546
2.113
2.103.355
30.073.111
542.806.600
35.131.187
32.741.894
2.104.754
250.731.623
6.828.272
15.685
90.534.717
175.013.406
0
165.413
624.320.336
1.056.152
47.924.283
70.782.429
40.304.886
296.093.371
6.055.129.911
98.599
1.170.984
7.663.497
18.697.188
20.696.689
96.476.725
27.688.016
2.513.854
0
222.558
10.458
278.982
Mersin Firmalarý
0
6.712.006
0
2.587.349
0
0
0
13.793.094
9.716.377
5.112.773
0
0
4.674
0
235.312
0
366.359
0
606.608
1.181.000
0
1.296.189
817.491
0
0
1.790.225
0
130.152
390.697
1.913.451
543.740
20.675.936
0
0
0
31.159
1.183.667
95.160
424.643
0
0
0
0
0
Türkiye
65.082
2.274.924.282
50.929
387.102
0
0
113.195
1.327.676.938
17.180.628.655
678.756.963
2.315.015
0
11.902
9.957.947
176.499.508
79.051.488
57.257
383.900
1.476.658.613
10.187
2.626.280
146.192.295
40.933.596
851
43.549
396.797.711
194
97.214.765
107.400.070
576.261
1.115.496.426
8.176.441.978
0
0
361.873
4.965.728
10.010
194.358.368
2.654.914
0
861.564.990
0
4.417
23.145
Mersin Firmalarý
0
312.000
0
0
0
0
0
580.017
86.962.254
458.930
0
0
0
0
0
23.335.878
17.002
0
6.629.405
0
0
0
9.141.353
0
23.467
10.825
0
8.762
376.231
0
1.220.448
8.365.815
0
0
0
0
0
124.100
44.241
0
0
0
0
0
79
2010
EKONOMÝK RAPOR
Ülke Adý
Guatemala
Guyana
Güney Afrika
Güney Kýbrýs
Güney Kore
Gürcistan
Haiti
Heard Ve Mcdon.Ad.
Hýrvatistan
Hindistan
Hollanda
Hollanda Antilleri
Honduras
Hong Kong
Irak
Ýngiliz Virjin Ad.
Ýngiliz.Ok.Ad.
Ýngiltere
Ýran
Ýrlanda
Ýspanya
Ýsrail
Ýst.Deri Serb.Böl.
Ýsveç
Ýsviçre
Ýtalya
Ýzlanda
Jamaika
Japonya
K.K.Türk.Cum.
Kamboçya
Kamerun
Kanada
Karadag
Katar
Kayseri Serb.Bölge
Kazakistan
Kenya
Kes.Ülke ve Böl.
Kýrgýzistan
Kiribati
Kocaeli Serb.Bölge
Kolombiya
Komorolar
80
Türkiye
16.307.809
5.498.448
369.231.843
627.560
304.590.354
769.441.160
20.611.907
3.699
249.503.988
606.835.305
2.461.434.263
19.581.752
4.606.142
247.540.912
6.041.773.475
74.652.238
29.828
7.238.004.934
3.043.413.224
339.324.920
3.564.857.455
2.082.970.224
267.620.345
947.362.788
2.057.165.624
6.509.577.445
7.454.765
22.751.214
272.229.184
978.110.832
4.489.609
48.604.590
479.548.388
27.178.509
162.545.837
103.456.951
819.895.814
86.361.006
11.315.778
129.213.408
98.146
65.436.783
52.862.545
3.077.078
Mersin Firmalarý
0
29.773
1.005.574
0
1.272.883
5.626.219
0
0
2.828.690
2.595.397
21.649.925
0
0
749.078
217.136.322
118.361
0
19.587.751
31.456.367
2.120.596
10.320.517
32.876.349
6.100
3.904.896
1.319.338
24.091.390
0
1.230
3.364.725
57.590.020
56.104
205.413
1.080.754
253.371
760.431
0
1.796.051
2.694.562
142.719
692.862
203
0
0
2.904
Ülke Adý
Guatemala
Guyana
Güney Afrika
Güney Kýbrýs
Güney Kore
Gürcistan
Haiti
Heard Ve Mcdon.Ad.
Hýrvatistan
Hindistan
Hollanda
Hollanda Antilleri
Honduras
Hong Kong
Irak
Ýngiliz Virjin Ad.
Ýngiliz.Ok.Ad.
Ýngiltere
Ýran
Ýrlanda
Ýspanya
Ýsrail
Ýst.Deri Serb.Böl.
Ýsveç
Ýsviçre
Ýtalya
Ýzlanda
Jamaika
Japonya
K.K.Türk.Cum.
Kamboçya
Kamerun
Kanada
Karadag
Katar
Kayseri Serb.Bölge
Kazakistan
Kenya
Kes.Ülke ve Böl.
Kýrgýzistan
Kiribati
Kocaeli Serb.Bölge
Kolombiya
Komorolar
Türkiye
11.907.640
2.412.769
889.635.176
290.105
4.764.041.746
290.725.481
56.028
0
211.348.175
3.409.808.985
3.155.964.982
325.439
1.988.787
118.243.559
1.354.510.032
215.519
2.712
4.680.550.737
7.644.781.502
873.961.307
4.839.988.246
1.359.635.677
43.839.880
1.922.782.267
3.153.682.472
10.203.336.632
18.092.222
6.456
3.297.749.939
58.178.056
27.980.664
39.910.908
915.317.047
6.213.975
177.045.995
86.605.052
2.470.966.578
13.377.658
29.117.142
30.899.692
0
32.766.610
296.765.626
2.873.334
Mersin Firmalarý
6.052.146
0
1.474.976
0
12.167.736
613.131
0
0
435.647
38.079.714
5.901.752
0
12.575
57.612
950.440
0
0
13.549.455
5.426.567
19.964
8.590.521
21.987.610
0
3.917.203
7.005.461
41.880.698
0
0
1.413.033
11.068.378
0
0
118.953.664
0
0
0
2.930.685
1.218.177
66.102
10.232.822
0
0
805.770
69.390
2010
EKONOMÝK RAPOR
Ülke Adý
Kongo
Kosova
Kostarika
Kuveyt
Kuzey Kore
Kuzey Mariana Ad.
Küba
Laos
Lesotho
Letonya
Liberya
Libya
Liechtenstein
Litvanya
Lübnan
Lüksemburg
Macaristan
Madagaskar
Makao
Makedonya
Malavi
Maldivler
Malezya
Mali
Malta
Mardin Serb.Bölge
Maritus
Marshall Adalarý
Mayotte
Meksika
Menemen Deri S.Bölge
Mersin Serbest Bölge
Mýsýr
Moðolistan
Moldova
Moritanya
Mozambik
Namibya
Nauru
Nepal
Nijer
Nijerya
Nikaragua
Niue Adasý
Ülke Adý
Kongo
Kosova
Kostarika
Kuveyt
Kuzey Kore
Kuzey Mariana Ad.
Küba
Laos
Lesotho
Letonya
Liberya
Libya
Liechtenstein
Litvanya
Lübnan
Lüksemburg
Macaristan
Madagaskar
Makao
Makedonya
Malavi
Maldivler
Malezya
Mali
Malta
Mardin Serb.Bölge
Maritus
Marshall Adalarý
Mayotte
Meksika
Menemen Deri S.Bölge
Mersin Serbest Bölge
Mýsýr
Moðolistan
Moldova
Moritanya
Mozambik
Namibya
Nauru
Nepal
Nijer
Nijerya
Nikaragua
Niue Adasý
Türkiye
45.449.799
294.078.539
7.554.328
395.005.043
665.101
0
15.264.342
1.242.734
551.306
66.140.172
67.324.629
1.934.066.162
8.155.380
208.322.833
619.481.057
25.757.901
441.392.305
26.978.180
234.030
262.727.511
3.402.635
7.426.471
225.056.010
9.923.326
410.435.607
9.334
22.496.277
80.604.732
2.366.038
145.507.651
19.871.588
240.798.742
2.260.700.798
11.151.072
148.318.455
37.436.149
45.689.139
3.431.557
0
8.610.500
14.739.186
250.631.834
1.352.244
0
Mersin Firmalarý
590.947
1.565.638
0
7.580.860
15.540
0
0
0
389.821
2.621.695
688.009
14.796.619
0
2.706.267
9.835.657
3.219
4.472.592
87.266
0
2.768.027
0
0
3.616.895
0
623.803
0
153.859
47.059
0
0
0
45.739.139
44.188.489
70.026
6.027.378
18.144
21.703
0
0
755.380
0
3.149.731
0
0
Türkiye
11.227.604
13.606.648
60.506.111
214.513.146
4.558.843
48.914
1.697.746
1.314.080
141.995
71.359.887
7.596.137
425.652.133
2.024.405
119.165.489
228.536.206
114.342.465
1.382.192.866
1.914.957
434.098
52.399.170
20.221.735
10.704
1.124.036.067
1.397.249
195.306.954
1.874.769
6.574.024
0
1.509.531
494.608.472
71.589.465
71.342.752
926.279.537
895.909
110.731.543
1.440.560
43.346.032
243.614
16.661
9.616.236
8.942
602.557.381
145.823
56.461
Mersin Firmalarý
0
349.633
9.996.091
786.979
0
0
0
0
0
8.127
0
1.600.023
0
1.811.836
727.000
629.395
4.771.990
389.203
0
1.004.500
39.968
0
4.054.605
0
8.643.245
0
0
0
0
950.483
0
5.086.623
21.796.988
0
294.028
0
1.499.759
0
0
225
0
15.444.259
0
0
81
2010
EKONOMÝK RAPOR
Ülke Adý
Norveç
Orta Afrika Cumhuriyeti
Özbekistan
Pakistan
Palau
Panama
Papua Yeni Gine
Paraguay
Peru
Polonya
Portekiz
Rize Serb.Bölge
Romanya
Ruanda
Rusya Federasyonu
Samoa
Samsun Serb.Bölge
San Marino
Sao Tome ve Prin.
Senegal
Sierra Leone
Singapur
Sirbistan
Slovakya
Slovenya
Solomon Ada.
Somali
Sri Lanka
St Helene ve Dep.
St Lucia
St Pierre
St Vincent
St.George.ve Sand.Ad.
St.Kitts ve Nevis
Sudan
Surinam
Suriye
Suudi Arabistan
Svaziland
Þeyseller
Þili
Tacikistan
Tanzanya
Tayland
Ülke Adý
Norveç
Orta Afrika Cumhuriyeti
Özbekistan
Pakistan
Palau
Panama
Papua Yeni Gine
Paraguay
Peru
Polonya
Portekiz
Rize Serb.Bölge
Romanya
Ruanda
Rusya Federasyonu
Samoa
Samsun Serb.Bölge
San Marino
Sao Tome ve Prin.
Senegal
Sierra Leone
Singapur
Sirbistan
Slovakya
Slovenya
Solomon Ada.
Somali
Sri Lanka
St Helene ve Dep.
St Lucia
St Pierre
St Vincent
St.George.ve Sand.Ad.
St.Kitts ve Nevis
Sudan
Surinam
Suriye
Suudi Arabistan
Svaziland
Þeyseller
Þili
Tacikistan
Tanzanya
Tayland
82
Türkiye
343.777.542
1.040.783
282.969.762
248.171.703
3.529
140.710.313
2.353.443
24.806.892
159.386.731
1.504.562.159
465.324.317
1.364.652
2.598.685.503
7.992.757
4.632.269.298
42.379
4.299.734
1.775.407
473.168
83.266.631
24.465.473
598.402.780
306.445.718
454.948.581
356.507.445
43.067
4.810.314
32.016.453
0
241.382
0
6.164.718
36.980
3.349.206
227.612.145
3.070.934
1.849.002.389
2.219.413.653
98.219
4.439.141
81.214.516
144.111.420
89.329.441
220.015.893
Mersin Firmalarý
1.266.345
331.383
4.137.258
1.105.993
0
442.575
0
0
0
16.742.783
611.590
0
20.243.041
1.242.013
108.627.738
0
0
0
0
1.639.843
392.534
1.794.131
7.645.836
2.959.034
1.078.153
0
376.587
2.084.616
0
0
0
5.911
0
8.146
17.726.648
0
19.464.589
20.192.323
0
405.478
187.043
116.817
3.272.381
373.782
Türkiye
828.587.677
5.145.051
861.373.489
749.931.328
0
20.670.036
7.502
221.920.555
78.575.376
2.620.952.306
503.658.339
0
3.449.172.789
0
21.599.562.709
0
5.147.104
782.649
5.557
1.448.675
10.609.787
210.769.531
109.522.472
926.716.316
291.300.090
0
1.361.149
155.567.174
461
7.023
2.646
5.031.783
3.363
2.688.451
5.214.731
116.523
662.650.720
2.437.304.313
9.147
254.057
311.709.442
283.689.489
14.331.532
1.280.624.170
Mersin Firmalarý
4.176.443
0
5.059.335
5.845.660
0
112.435
0
0
1.125.064
3.535.828
6.448.608
0
1.295.051
0
243.295.088
0
0
0
0
20.180
0
215.828
556.890
16.502
285.419
0
0
639.885
0
0
0
0
0
0
406.415
0
2.103.746
6.688.210
0
0
960.815
120.081
451.158
2.006.728
2010
EKONOMÝK RAPOR
Ülke Adý
Tayvan
Togo
Tokelau Adalarý
Tonga
Trabzon Serb.Bölge
Trakya Serbest Bölge
Trinidad ve Tobago
Tubitak Tekn.Ser.Böl
Tunus
Tuvalu
Türk ve Caicos Ad.
Türkmenistan
Uganda
Ukrayna
Umman
Uruguay
Ürdün
Vallis ve Fortuna
Vanuatu
Venezuella
Vietnam
Yemen
Yeni Kaledonya
Yeni Zelanda
Yumurtalýk S.Bölge
Yunanistan
Zaire(Kongo Dem. Cum.)
Zambia
Zimbabve
Toplam
Ülke Adý
Tayvan
Togo
Tokelau Adalarý
Tonga
Trabzon Serb.Bölge
Trakya Serbest Bölge
Trinidad ve Tobago
Tubitak Tekn.Ser.Böl
Tunus
Tuvalu
Türk ve Caicos Ad.
Türkmenistan
Uganda
Ukrayna
Umman
Uruguay
Ürdün
Vallis ve Fortuna
Vanuatu
Venezuella
Vietnam
Yemen
Yeni Kaledonya
Yeni Zelanda
Yumurtalýk S.Bölge
Yunanistan
Zaire(Kongo Dem. Cum.)
Zambia
Zimbabve
Toplam
Türkiye
136.782.759
30.544.081
0
112.694
7.867.395
126.154.093
24.954.018
5.063.908
714.404.955
10.688
254.678
1.139.156.786
13.562.231
1.261.224.400
129.330.213
31.808.381
572.215.150
11.716
1.010.140
44.166.073
106.208.847
328.909.755
3.258.070
64.152.889
19.226.873
1.456.193.177
13.870.194
6.032.566
2.247.081
113.975.607.143
Mersin Firmalarý
2.104.059
246.218
0
0
0
0
40.565
0
15.172.638
0
0
13.460.487
298.060
43.313.193
203.317
1.329
3.975.942
0
0
7.919.115
896.022
727.748
31.291
0
305.436
12.593.456
0
0
0
1.182.422.319
Türkiye
1.842.911.564
6.963.501
11.568
0
286.033
34.726.604
1.558.330
3.317.645
280.405.564
0
0
386.342.009
11.494.165
3.832.744.022
39.464.452
171.877.121
42.752.093
479
126
149.846.117
751.327.484
1.044.386
0
48.029.577
75.770.617
1.541.599.493
3.170.364
8.315.718
6.549.303
185.535.044.040
Mersin Firmalarý
5.810.331
169.595
0
0
0
0
0
0
230.645
0
0
5.600.765
426.601
6.601.652
0
718.968
824.623
0
0
18.978.388
3.412.759
0
144.586
0
1.061.906
20.461.801
0
0
3.575.883
1.080.208.068
Kaynak: TÜÝK
83
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN ÝLÝ DIÞ TÝCARET ÝSTATÝSTÝKLERÝNÝN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI
ÜLKE GRUPLARI
Avrupa
Avrupa Birliði
Diðer Avrupa Ülkeleri
Afrika
Kuzey Afrika
Diðer Afrika Ülkeleri
Amerika
Kuzey Amerika
Orta Amerika ve Karayipler
Güney Amerika
Asya
Yakýn ve Orta Doðu Asya Ülkeleri
Diðer Asya Ülkeleri
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
Avustralya ve Yeni Zelanda
Diðer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
Diðer Ülkeler
Serbest Bölgeler
Toplam
2009
Ýhracat($)
456.229.645
220.534.303
235.695.342
104.535.649
67.000.135
37.535.514
15.558.002
6.450.570
335.513
8.771.919
404.234.069
369.509.640
34.724.429
1.570.835
1.559.857
10.978
171.186
55.447.904
1.037.747.290
Ýthalat($)
318.462.164
114.447.250
204.014.914
39.661.120
22.660.640
17.000.480
161.381.302
87.129.707
5.932.640
68.318.955
159.558.078
22.441.206
137.116.872
1.881.413
1.881.413
35.120
4.129.152
685.108.349
2010
Ýhracat ($)
Ýthalat ($)
536.937.650
464.902.815
253.399.144
187.153.337
283.538.506
277.749.478
126.166.739
61.860.024
82.768.801
23.950.481
43.397.938
37.909.543
26.145.064
287.814.791
10.376.833
196.423.258
793.225
17.236.657
14.975.006
74.154.876
446.781.536
256.157.621
377.935.990
43.237.153
68.845.546
212.920.468
816.720
3.125.049
760.336
3.125.049
56.384
188.377
66.102
46.325.586
6.148.529
1.183.361.672
1.080.074.931
Deðiþim (%)
Ýhracat
Ýthalat
18%
46%
15%
64%
20%
36%
21%
56%
24%
6%
16%
123%
68%
78%
61%
125%
136%
191%
71%
9%
11%
61%
2%
93%
98%
55%
-48%
66%
-51%
66%
414%
10%
88%
-16%
49%
14%
58%
Kaynak: TÜÝK
Dýþ ticaretteki geliþmeler ülke gruplarý itibariyle incelendiðinde; Avrupa, Amerika ve Asya ülkelerinden yapýlan ithalatta
önemli artýþlar oldu gözlenirken, ihracattaki artýþta ise Avrupa, Asya ve Afrika ülkelerinin etkili olduðu görülmektedir.
Ülke gruplarý itibariyle dýþ ticaret içerisindeki paya baktýðýmýzda; Avrupa, Afrika ve Amerika ülkelerinin ihracat içerisindeki
paylarýnýn yükseldiði Asya, Okyanusya ve Kutup Bölgelerinin paylarýnýn gerilediði ithalatta ise Amerika ve Asya ülkelerinin
payýnýn arttýðý, Avrupa ülkelerinin payýnýn ise gerilediði gözlenmektedir.
84
2010
EKONOMÝK YAPI > MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ
Bölgenin Toplam Brüt Alaný
Bölgenin Net Parsel Alaný
Kiraya Verilen Toplam Alan
Kiraya Verilebilir Toplam Alan
836.322 m2
570.365 m2
570.365 m2
-
Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü
MERSÝN SERBEST BÖLGESÝNDEKÝ ÝSTÝHDAMIN DAÐILIMI
7.000
0%
6.800
-2%
6.600
-4%
6.400
-6%
6.200
-8%
6.000
5.800
Toplam
Deðiþim
2008
2009
2010
6.855
6.219
6191
-6%
-9%
-0,5%
-10%
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE YATIRIM HARCAMALARININ DAÐILIMI (ABD $) (*)
Bina
Makine-Teçhizat
Ýþgücü
Diðer(Büro Malzemesi)
Toplam
Türkiye'den
63.099.000
12.588.500
5.045.327
972.400
81.705.227
Yurtdýþýndan
4.710.000
1.531.000
13.256
261.800
6.516.056
Toplam
67.809.000
14.119.500
5.058.582
1.234.200
88.221.282
(*) Beyan Edilen
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE BÖLGEYE GETÝRÝLEN
SERMAYE MÝKTARININ DAÐILIMI (ABD $)
Menþei
Sermayenin Cinsi
Ayni
Nakdi
Toplam
Türkiye
81.705.227
24.790.428
106.495.655
Yabancý
6.516.056
916.639
7.432.695
Toplam
88.221.282
25.707.067
113.928.349
85
2010
EKONOMÝK RAPOR
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE VERÝLEN RUHSATLARIN SAYISI
Yerli
Yabancý
Yerli-yabancý Ortaklýðý
Toplam
Yatýrýmcý
173
23
43
239
Kiracý
269
17
28
314
Toplam
442
40
71
553
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE FÝRMA SAYISI
Yerli
Yabancý
Yerli-Yabancý Ortaklýðý
Toplam
Firma Sayýsý
317
32
54
403
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE FAALÝYET RUHSATLARININ KONULARINA GÖRE DAÐILIMI
Yerli
Faaliyet Konularý
Alým-Satým
Bankacýlýk-Sigortacýlýk
Ýþyeri Kiralama
Üretim
Depolama
Montaj-Demontaj
Ýþletici
Diðer
Toplam
Kiracý
131
3
36
1
2
173
Yatýrýmcý
76
2
80
62
46
1
2
269
Yabancý
Kiracý
20
3
23
Yatýrýmcý
9
4
1
3
17
Yerli-Yabancý Ort.
Kiracý
33
1
1
8
43
Yatýrýmcý
10
1
8
3
6
28
Genel
Toplam
279
7
93
113
55
547
2010 yýlý sonu itibariyle, Mersin Serbest Bölgesinde 13ü yabancý olmak üzere toplam 6.191 kiþi istihdam edilmektedir.
2009 yýlýna göre istihdam %0,5 oranýnda azalýrken, 2010 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest
bölgeler içinde istihdam edilen kiþi sayýsýna göre 3. sýrada yer almaktadýr. Söz konusu dönemde faaliyet gösteren firma
sayýsý, 2009 yýlýnýn belirtilen dönemine göre %3 azalarak 403e gerilemiþtir. Mersin Serbest Bölgesinde faaliyet gösteren
firmalarýn %51i alým-satým, %20si üretim, %17si iþyeri kiralama, %10u depolama, %1i bankacýlýk sigortacýlýk, %1i ise
diðer hizmetler alanlarýnda yer almaktadýr.
86
2010
EKONOMÝK RAPOR
YILLAR ÝTÝBARÝYLE MERSÝN SERBEST BÖLGESÝNDE TOPLAM TÝCARET HACMÝ ($)
Yýllar
2006
2007
2008
2009
2010
Türkiye'den
Bölgeye
220.728.753
306.653.957
313.271.178
238.687.103
260.493.613
Bölgeden
Türkiye'ye
494.774.673
663.330.926
700.327.739
364.953.413
447.361.780
Yurtdýþýndan
Bölgeye
649.055.007
898.422.429
913.409.038
669.403.794
801.983.650
Bölgeden
Yurtdýþýna
519.446.325
687.923.582
710.913.536
645.592.821
717.469.740
Toplam
1.884.004.759
2.556.330.893
2.637.921.491
1.918.637.131
2.227.308.782
2010 YILI TÝCARET HACMÝNÝN SEKTÖREL DAÐILIMI
SANAYÝ GRUBU
68%
TARIM GRUBU
32%
Mersin Serbest Bölgesinde 2009 yýlýnda ekonomik krizin etkisiyle ticaret hacmindeki azalýþýn, 2010 yýlýnda yerini artýþa
býraktýðý, geçen yýla göre %16lýk artýþla 2,2 milyar $a ulaþtýðý görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler
toplam ticaret hacminde, 2009 yýlýnda %11lik payla 4. sýrada yer alýrken, 2010 yýlýnda da %12lik payla yerini koruduðu
görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi ticaret hacminin sektörel olarak daðýlýmý incelendiðinde; sanayi ürünlerinin toplam
ticaret hacminin %67sini oluþturduðu ve geçen yýla göre %11lik artýþla 1,5 milyar $a yükselmiþtir. Sektörde ticaret
hacmindeki artýþta dokumacýlýk mamulleri, kimya sanayi mamulleri ve iþlenmiþ tütün ürünleri sektörleri etkili olmuþtur.
Tarým ürünleri ise toplam ticaret hacminin %32sini oluþtururken, geçen yýla göre %29 oranýnda artarak yaklaþýk 704
milyon $a gerilemiþtir. Tarým sektöründeki ticaret hacmindeki söz konusu geliþmede, meyveler ve sanayi bitkileri alt
sektörlerinin etkili olduðu görülmektedir.
2010 YILI TÝCARET HACMÝNÝN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI (1.000 ABD $)
ÜLKE GRUPLARI
OECD Ülkeleri
AB Ülkeleri
Diðer OECD Ülkeleri
Türk Cumhuriyetleri
Eski S.S.C.B
Ýslam Ülkeleri
Diðer Ülkeler
Türkiye
Toplam
Bölgeye
Giriþ
399.130.591
208.464.325
190.666.266
38.610
34.631.669
11.038.933
62.531.590
294.612.258
260.493.613
1.062.477.264
Bölgeden
Çýkýþ
167.431.132
142.826.697
24.604.626
4.563.195
45.497.513
37.407.162
355.054.483
107.516.064
447.361.780
1.164.831.520
Toplam Ticaret
Hacmi
566.561.723
351.291.022
215.270.892
4.601.805
80.129.182
48.446.095
417.586.073
402.128.322
707.855.393
2.227.308.784
Toplam Ticaret Hacmi
Ýçindeki Payý (%)
25%
16%
10%
0,2%
4%
2%
19%
18%
32%
100%
87
2010
EKONOMÝK RAPOR
Bölgede gerçekleþen ticaretin ülke gruplarýna göre daðýlýmý incelendiðinde; ticaret hacmi içerisinde önemli aðýrlýða sahip
olan Türkiye ve AB ülkelerinin ticaret hacmindeki geçen yýlki azalýþýn, 2010 yýlýnda yerini artýþa býraktýðý, Ýslam Ülkelerinin
ise ticaret hacmindeki artýþýn yerini azalýþa býraktýðý görülmektedir.
2009-2010 YILLARI AYLAR ÝTÝBARÝYLE
MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ TÝCARET HACMÝ
'000 $
250.000
%39
200.000
%3
%50
%22
%8
-%5
%5
%34
%31
%17
-%14
%33
150.000
100.000
50.000
0
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
2009
151.699
146.858
139.069
125.647
151.190
165.136
159.503
182.709
154.376
147.042
159.582
235.824
2010
157.007
153.678
193.501
187.876
183.758
177.753
186.149
174.347
202.433
194.995
213.761
202.052
2010 YILI TÝCARET HACMÝNÝN SEKTÖRLERE GÖRE DAÐILIMI (1.000 $)
Türkiye
Mersin
Mersin Serbest
Serbest Bölgeleri Serbest Bölgesi Bölgesinin Payý(%)
I.TARIM
1.067.490
703.674
66%
A-Bitkisel Ürünler
992.304
698.807
70%
B-Hayvansal Ürünler
68.295
3.940
6%
C-Su Ürünleri
2.064
158
8%
D-Orman Ürünleri
4.826
768
16%
II.MADENCÝLÝK-TAÞOCAKÇILIÐI
53.700
20.751
39%
III.SANAYÝ
17.451.017
1.502.884
9%
A-Ýþlenmiþ Tarým Ürünleri
1.131.015
624.378
55%
B-Ýþlenmiþ Petrol Ürünleri
17.973
2.421
13%
C-Sanayi Ürünleri
16.302.028
876.084
5%
TOPLAM
18.572.206
2.227.309
12%
Sektörler
88
2010
EKONOMÝK YAPI > MERSÝN LÝMANI FAALÝYETLERÝ
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN LÝMANI FAALÝYETLERÝ
MERSÝN LÝMANI HAKKINDA ÖNEMLÝ BÝLGÝLER
Ýþleticisi
Hizmete Açýlýþ Tarihi
Toplam Rýhtým Uzunluðu
Liman Alaný
Deniz Alaný
Kullanýlan Net Saha
Kapalý Alan
Rýhtým Derinlikleri
Gemi Kabul Kapasitesi
Dökme Kuru & Dökme Sývý Yük Kapasitesi
Genel Kargo Kapasitesi
Konteyner Operasyon Kapasitesi
Sahalarda Konteyner Tutma Kapasitesi*
Mersin Uluslararasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ.
12.05.2007
3.245 m
105 hektar
3.225.330 m2
105 hektar
15.170 m2
14 m-10 m
max uzunluk 305 m, max draft 13 m
5.000.000 Ton
1.000.000 Ton
4.800.000 TEU
1.445.000 TEU/Yýl
*:Konteyner stoklama kapasitesi aktarma payý býrakýlmaksýzýn, tam kapasite hesaplanmýþtýr.
Kaynak: Mersin Uluslararasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ.
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE MERSÝN LÝMANI
KONTEYNER ÝLE YÜKLEME-BOÞALTMA ARAÇLARI
Araç Cinsi
Gentry-Crane
Dolu Konteyner Forklifti
Boþ Konteyner Forklifti
Saha Kreynleri
Mobil Vinçler
Forkliftler
Týrlar
Çekiciler
Treylerler
Mini Loder (Bobcat)
Adet
5
15
12
19
7
62
61
19
85
5
Kapasitesi/Ton
40-45
40-45
8
35-40
70-140
3-5-9-11-16
50
25-50
50
1,5
Kaynak: Mersin Uluslararasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ.
89
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN LÝMANI GEMÝ TRAFÝÐÝ
4.500
8,0%
4.400
6,4%
4.300
6,0%
6,9%
4.200
4,0%
4.100
2,0%
4.000
-1,0%
3.900
0,0%
3.800
-2,8%
-1,0%
3.700
3.600
-2,0%
-4,0%
2006
2007
2008
GEMÝ SAYISI
Kaynak: Mersin Deniz Ticaret Odasý
2009
2010
DEÐÝÞÝM
MERSÝN LÝMANI YÜKLEME BOÞALTMA TONAJLARI
30.000.000
25.000.000
20.000.000
15.000.000
10.000.000
5.000.000
0
DAHÝLÝ
ÝHRACAT
ÝTHALAT
TRANSÝT
TOPLAM
2008
1.431.042
7.114.182
9.228.793
2.083.406
19.857.423
2009
1.483.597
7.877.050
10.100.613
1.962.073
21.423.333
2010
1.246.818
9.402.253
11.914.321
1.756.137
24.319.529
Mersin Limaný yük taþýma istatistikleri incelendiðinde; 2009 yýlý Mersin Limaný yük trafiði artýþ hýzýndaki yavaþlamanýn
ardýndan, 2010 yýlýnda artýþ hýzýnýn yükseldiði görülmektedir. Limandaki yük trafiði; yükleme 10.568.932 ton, boþaltma
13.750.598 tona; toplam yük trafiði ise %14 artarak 24.319.530 ton olarak gerçekleþmiþtir. Limana operasyon için uðrayan
gemi sayýsý 2009 yýlýna göre %1 oranýnda azalarak 4.416ya gerilemiþtir.
90
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN LÝMANI PETROL ÜRÜNLERÝ YÜKLEME-BOÞALTMA TONAJLARI
Yýllar
2006
2007
2008
2009
2010
Dâhili
916.139
987.912
1.018.458
1.045.026
924.040
Ýhracat
166.226
273.426
79.094
346.468
302.121
Ýthalat
2.972.213
3.082.528
3.073.565
3.688.914
3.863.362
Transit
2.042
1.455
4.623
1.556
1.765
Toplam
4.056.620
4.345.321
4.175.740
5.081.964
5.091.288
Deðiþim(%)
-%24,9
%7,1
-%3,9
%21,7
%0,2
Limanda elleçlenen yüklerin önemli bir kýsmýný teþkil eden petrol ürünlerinin; ATAÞ Rafinerisinin, 1 Ocak 2005 tarihi
itibarý ile rafineri fonksiyonunu kapatýp sadece depo hizmeti vermesinin etkisiyle, söz konusu tarihten itibaren toplam
yük içerisindeki payýnýn giderek azaldýðý ve 2010 yýlýnda %21 seviyesinde gerçekleþtiði görülmektedir.
MERSÝN LÝMANINA PETROL ÜRÜNLERÝ DIÞINDAKÝ
YÜKLERLE ÝLGÝLÝ YÜKLEME-BOÞALTMA DEÐERLERÝ
Yýllar
2006
2007
2008
2009
2010
Dâhili
384.598
430.586
412.584
438.571
322.778
Ýhracat
5.733.704
6.213.605
7.035.088
7.530.582
9.100.132
Ýthalat
4.578.711
5.373.303
6.155.228
6.411.699
8.050.959
Transit
1.325.786
1.527.287
2.078.783
1.960.517
1.754.372
Toplam
12.022.799
13.544.781
15.681.683
16.341.369
19.228.241
Kaynak: MDTO
Mersin Limanýndan yapýlan ihracat son beþ yýllýk dönem için deðerlendirildiðinde; ihracat artýþýnýn düzenli olarak devam
ettiði, 2010 yýlýnda artýþ hýzýnýn yükseldiði ve son beþ yýlýn en yüksek seviyesine ulaþtýðý görülmektedir. 2010 yýlýnda
Mersin Limanýnda ihracat kapsamýnda tahliye edilen yükler, önceki yýla göre %19 artýþ göstererek 9,4 milyon tona
ulaþmýþtýr. Mersin Limanýndan en çok ihracat yapýlan sektörler son beþ yýllýk dönem için incelendiðinde; genel kargo
ihracat artýþ hýzýnýn yýllar itibariyle yükseldiði, 2009 yýlýndaki yavaþlamanýn 2010 yýlýnda yerini yükseliþe býraktýðý, maden
yükleri ihracat artýþ hýzýnýn iniþli çýkýþlý bir seyir izlediði, 2009 yýlý ihracatýndaki gerilemenin, 2010 yýlýnda yerini artýþa
býraktýðý, çimento ihracatý artýþ hýzýnda 2006-2009 dönemindeki yavaþlamanýn, 2010 yýlýnda ise yerini azalýþa býraktýðý
gözlenmektedir.
Söz konusu dönem için Mersin Limanýnda ithalat kapsamýnda tahliye edilen yükler incelendiðinde; ihracattaki geliþmelerle
paralellik gösterdiði, son beþ yýl içerisinde ithalat kapsamýndaki yüklerde en yüksek seviyeye 2010 yýlýnda ulaþtýðý
gözlenmektedir. 2010 yýlýnda, Mersin Limanýnda ithalat kapsamýnda tahliye edilen yükler, bir önceki yýla göre %18
oranýnda artýþ göstererek 11,9 milyon ton seviyesine ulaþmýþtýr. Toplam ithalat yükleri içerisinde ilk sýrada yer alan petrol
ürünleri ithalatýnýn yýllar itibariyle iniþli çýkýþlý bir seyir izlediði, 2009 yýlýndaki artýþýn 2010 yýlýnda hýz kestiði, tahýl ithalatýnýn
2006-2009 döneminde artýþ hýzýnýn yavaþladýðý, 2010 yýlýnda ise azalýþa geçtiði, genel kargo ithalatýnýn iniþli çýkýþlý bir
seyir izlediði, 2009 yýlý ithalatýndaki azalýþýn, 2010 yýlýnda yerini yükseliþe býraktýðý gözlenmektedir.
Mersin Limaný transit yük hacminde 2005-2007 döneminde artýþ hýzýnda önemli bir deðiþim olmadýðý, 2008 yýlýnda ise
artýþ hýzýndaki yükseliþin 2010 yýlýnda yerini azalýþa býraktýðý gözlenmektedir. Transit taþýmacýlýk yükleri içerisinde ilk sýrada
yer alan konteyner yüklerinin artýþ hýzýnda 2007-2008 yýllarýndaki yavaþlamanýn, 2010 yýlýnda yerini yükseliþe býraktýðý,
meyve yüklerinde 2005-2008 döneminde iniþli çýkýþlý eðilimi ardýndan, 2009 ve 2010 yýllarýnda artýþ hýzýnýn yavaþladýðý,
dondurulmuþ et yüklerinde ise yýllar itibariyle iniþli çýkýþlý bir seyir izlediði görülmektedir.
91
2010
EKONOMÝK RAPOR
Mersin Limanýnda dahili taþýmacýlýk yüklerinin 2006-2009 yýllarý arasýnda artýþ hýzýnda yavaþlama olduðu gözlense de
2010 yýlýnda bir önceki yýla göre %16 oranýnda azalarak 1,2 milyon ton seviyesinde gerçekleþtiði görülmektedir. 2010
yýlýnda dâhili taþýmacýlýkta yükleme ve boþaltma bazýnda toplam hareketin %74lük kýsmýný petrol ürünleri, %6sýný genel
kargo, %5ini maden ürünleri teþkil etmektedir.
MERSÝN LÝMANI KONTEYNER TRAFÝÐÝ (TEU)
Yýllar
2006
2007
2008
2009
2010
Yükleme
318.758
390.845
415.823
426.678
502.613
Boþaltma
321.953
401.425
428.808
413.713
517.210
Toplam
640.711
792.270
844.631
840.391
1.019.823
Son beþ yýllýk dönemde Limanda elleçlenen yüklerdeki artýþa paralel olarak konteyner adedi bazýnda da artýþ olduðu
ve 2010 yýlýnda Limana giren konteyner sayýsýnýn en yüksek seviyeye ulaþtýðý görülmektedir. 2010 yýlýnda konteyner
adedi bazýnda (TEU), 2009 yýlýna göre yüklemede %18lik, boþaltmada ise %25lik artýþ olduðu görülmektedir.
MERSÝN LÝMANINA GELEN KONTEYNER
VE RO-RO TÝPÝ GEMÝ SAYISI
Yýl Konteyner Gemisi Ro-Ro Gemisi
2008
1.238
614
2009
1.338
671
2010
1.391
614
Kaynak: TCDD Mersin Liman Ýþletmesi Müdürlüðü
MERSÝN LÝMANI YOLCU TRAFÝÐÝ
( Yolcu Sayýsý )
Yýl
2008
2009*
2010*
Gelen
7.021
8.120
6.431
Giden
10.944
6.491
5.436
Toplam
17.965
14.611
11.867
Deðiþim (%)
-%18,7
%18,8
*: Tarife dýþý yolcu sayýsý dahil edilmemiþtir.
MERSÝN LÝMANI BAÐLANTILI ARAÇ VE YÜK TRAFÝÐÝ
Hinterlanddan Limana Gelen
Limandan Hinterlanda Giden
Yýl
Kamyon** Yük*** Vagon** Yük*** Kamyon** Yük*** Vagon** Yük***
20.063
-2008
124.556
-84.540
-4.551
--303.881
2009*
-2.504.600
-2.072.487
-65.636
2010*
693.274
3.338.407 12.621 340.376
708.835
5.681.832 12.621
68.898
*: Tablodaki istatistiki bilgiler, araç/vagon üstünde limana gelen ve limandan giden konteynerize yük tonajlarýný göstermektedir.
**: Adet, ***: Ton
92
2010
EKONOMÝK YAPI > TÝCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERÝ
EKONOMÝK RAPOR
TÝCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERÝ
MERSÝN TÝCARET BORSASININ ÝÞLEM HACMÝ
2009
CÝNSÝ
Hububat (Kg)
Hububat Mamulleri (Kg)
Bakliyat ve Mamulleri (Kg)
Yaðlý Tohumlar (Kg)
Küspe ve Prina (Kg)
Bitkisel Yaðlar(Kg)
Hayvansal Yaðlar (Kg)
Bitkisel Gýda Maddeleri (Kg)
Hayvansal Gýda Maddeleri (Kg)
Kuru Meyveler (Kg)
Yaþ Meyveler (Kg)
Meyve Çekirdekleri (Kg)
Orman Ürünleri (Kg)
Canlý Hayvanlar
Büyük Baþ (Adet)
Küçük Baþ (Adet)
Kümes Hayvanlarý
Piliç (Kg)
Ham Deriler
Büyük Baþ Hayvan Derileri (kg)
Küçük Baþ Hayvan Derileri (Adet)
Baðýrsaklar (Adet)
Çeþitli Maddeler (Kg)
Pamuk (Kg)
Yem (Kg)
Muhtelif Gýda Maddeleri (Kg)
Diðer Yan Ürünler (Kg)
GENEL TOPLAM
2010
Miktar
506.234.848
97.678.678
560.195.023
15.359.847
4.257.904
1.918.949
45.168
23.232.770
1.583.264
13.023.951
624.389.037
1.186.320
2.022.864
Deðer (TL)
359.610.675
97.300.434
842.696.780
39.257.664
605.679
3.231.535
560.259
9.936.643
8.427.555
15.944.666
412.056.436
650.421
7.851.871
Miktar
591.552.083
113.392.729
643.586.953
27.414.021
3.512.309
3.696.592
30.993
33.853.934
2.892.955
9.993.892
670.655.916
1.119.910
1.226.817
Deðer (TL)
477.380.624
110.057.707
878.974.413
70.120.465
582.679
8.596.478
432.605
18.748.727
21.944.358
13.613.483
479.088.372
598.985
3.864.207
38.018
15.800
30.663.700.64
3.161.309.38
9.480
21.800
25.118.082
9.312.078
--
--
28.462
120.964
609
1.004
459
5.084.669
17.895.846
-230.958.032
235.490
2.105.358.550
609
4.211
1.148
8.030.818
35.974.035
-148.636.360.56
200.552
2.024.803.361
6.284.042
80.477.726
3.069.870
256.704.889
272.700
2.449.798.073
11.732.940
237.517.060
1.135.211
162.074.348
174.365
2.531.188.151
Kaynak: Mersin Ticaret Borsasý
93
2010
EKONOMÝK RAPOR
TARSUS TÝCARET BORSASININ ÝÞLEM HACMÝ
2009
CÝNSÝ
Hububat (Kg)
Hububat Mamulleri (Kg)
Bakliyat ve Mamulleri (Kg)
Yaðlý Tohumlar (Kg)
Küspe ve Prina (Kg)
Bitkisel Yaðlar (Kg)
Bitkisel Gýda Maddeleri (Kg)
Hayvansal Gýda Maddeleri (Kg)
Kuru Meyveler (Kg)
Yaþ Meyveler (Kg)
Meyve Çekirdekleri (Kg)
Orman Ürünleri (Kg)
Canlý Hayvanlar
Büyük Baþ (Adet)
Küçük Baþ (Adet)
Kümes Hayvanlarý
Piliç (Kg)
Piliç (Adet)
Ham Deriler
Çeþitli Maddeler (Kg)
Pamuk (Kg)
Pamuk Çiðitli (Kg)
GENEL TOPLAM
2010
Miktar
997.354.584
43.147.102
-42.087.117
1.121.400
73.300
748.060
38.473.731
263.591
108.832.009
-3.524.193
Deðer ( TL)
438.677.781
25.100.969
-33.240.645
55.175
285.534
561.928
17.365.226
2.022.784
79.132.312
-4.303.265
Miktar
1.032.199.703
41.411.632
43.217
133.595.993
583.964
619.091
1.980.972
44.723.798
2.982.828
106.010.166
5.880
1.951.476
Deðer ( TL)
501.781.039
26.686.530
91.883
98.913.709
23.359
2.570.071
2.029.149
17.022.765
7.818.771
72.996.481
12.348
2.609.801
940
5.541
1.212.333
629.669
1.084
4.389
2.026.915
659.734
1.485.203
--
4.353.618
--
602.718
122.791
1.821.488
79.596
1.533.087
21.139.371
10.575.575
1.270.364.804
168.804
43.465.140
8.085.430
658.660.613
-32.071.093
19.204.506
1.418.115.301
-108.531.289
26.551.967
872.226.895
Kaynak: Tarsus Ticaret Borsasý
MERSÝN TOPTANCI HALÝNÝN ÝÞLEM HACMÝ (TL)
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
TOPLAM
2009
10.572.060
10.880.200
11.327.330
10.964.900
16.576.400
20.195.590
19.454.670
12.328.400
8.684.400
8.810.200
10.269.150
11.802.260
151.865.560
2010
12.029.730
10.273.570
10.664.470
22.285.050
24.536.910
30.098.960
25.105.140
15.751.450
12.622.000
16.541.700
20.738.250
18.628.635
219.275.865
Kaynak: Mersin Büyükþehir Belediyesi Toptancý Hal Müdürlüðü
94
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILINDA ÝLÝMÝZ TOPTANCI HALLERÝNDE EN ÇOK ÝÞLEM GÖREN TAZE SEBZE MÝKTARI
Ton
Cinsi
Bakla
Barbunya
Bezelye
Biber (Sivri-Dolma)
Domates
Fasulye
Havuç
Ispanak
Kabak
Karnabahar
Kurusoðan
Lahana
Patates
Patlýcan
Pýrasa
Roka
Salatalýk
Turp
Yeþil Soðan
Mersin
588
1.161
32.218 39.226
6.319
2.474
10.235
11.967
2.162
15.562
1.644
20.691
19.833
3.338
17.226
Tarsus
18.570
4.734
822
1.270
9.140
1.840
630
Silifke
5
106
614
76
12
32
72
715
162
15.235
5.638
760
137
12.324
450
125
451
Bozyazý
0,5
17,5
123,9
963,8
1031,4
Erdemli
2
25.141
22,7
0,2
6,3
3,1
860,8
Kazanlý
3.150
1.180
25
150
25
150
250
100
150
500
Aydýncýk
89
23
13.888
22.982
Anamur
0,6
15
349
7
12
2.646
573
Kaynak: Mersin Büyükþehir Hal Müdürlüðü ile Yukarýda Yer Alan Ýlçelerin Hal Müdürlükleri
95
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILINDA ÝLÝMÝZ TOPTANCI HALLERÝNDE EN ÇOK ÝÞLEM GÖREN BAÞLICA TAZE MEYVE MÝKTARI
Ton
Cinsi
Armut
Avokado
Ayva
Çaðla
Çilek
Dut
Elma
Erik
Greyfurt
Hurma
Karpuz
Kavun
Kayýsý
Kiraz
Kivi
Limon
Mandalin
Muz
Nar
Pepino
Portakal
Þeftali
Üzüm
Mersin (Murt)
Yeni Dünya
Mersin
Tarsus
Silifke
Bozyazý
Erdemli
Kazanlý
600
Aydýncýk
200
792
252
1.249
16.531
3.002
14.616
6.280
1.982
1.039
29.011
14.138
783
2.728
880
315
318
350
2.640
1.850
750
2.585
2.183
540
202
5
3
170
65
21
257
80
86
66
91
6.872
0,4
7
307
2
61
1
1
500
650
30
30
100
20
750
30
200
174
8.404
7.661
4.887
3.275
1.470
3.795
142
63
20
2
8
42
0,3
500
100
50
25
670
2
173
Kaynak: Mersin Büyükþehir Hal Müdürlüðü ile Yukarýda Yer Alan Ýlçelerin Hal Müdürlükleri
96
14
Anamur
1
Mut
6
8.410
13
1
5
0,3
0,8
33
4
80
5
4.225
6
100
3
4
0,2
1.329
7.051
2010
EKONOMÝK YAPI > TURÝZM
EKONOMÝK RAPOR
TURÝZM
Mersin ili, coðrafi konumu itibariyle, Akdeniz Bölgesinin Çukurova bölümünün batýsýnda Doðu Akdeniz Havzasýnýn
önemli bir bölümünü kapsamaktadýr. 330 km.lik sahil þeridiyle, Türkiyenin en uzun sahil þeritlerinden birine sahiptir.
Tarsustan Anamura kadar, antik kentleri, tarihi ve doðal deðerleri, ören yerleri ile Mersin, bir turizm kenti potansiyeline
sahiptir. Ýlimizde, turizmin çeþitlendirilerek geliþtirilmesi, bütün bir yýla yaygýn her mevsim turizm yapýlmasý için; kongre
ve teþvik Turizmi, dað, yayla ve kýþ turizmi, inanç, kültür turizmi, termal turizmi, deniz, yat turizmi, eko turizmi gibi turizm
çeþitleri ile Silifke-Taþucu-Anamur-Antalya arasý karayolu projesi, Karboðazý Kýþ Sporlarý Turizm Merkezi Projesi açýða
çýkarýlmamýþ turizm ve kültürel deðerlerin turizme kazandýrýlmasý, tanýtýlmasý ve geliþtirilmesi projeleri gibi projeler ve
ilimizde ilan edilen sekiz adet Turizm Merkezi ve Bölgesinin entegreli olarak ele alýnarak, sözü edilen turizm potansiyellerinin
hayata geçirilmesi gerekmektedir.
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ BELEDÝYE BELGELÝ
KONAKLAMA TESÝSLERÝNÝN ÝLÇELERE GÖRE DAÐILIMI
Ýlçeler
Otel Motel Pansiyon Apart Sosyal Kamp Toplam Tesis Oda Daire Çadýr Karavan Bungalov Yatak
Otel
Tesis Mokamp
Sayýsý
Mezitli
1
2
3
203
422
Yeniþehir
1
1
2
186
372
Toroslar
1
1
72
144
Akdeniz
29
29
731
1.318
Silifke
28
8
61
2
3
102
1.712
65
90
4.789
Erdemli
10
19
101
130
2.296
9.745
Tarsus
6
6
118
205
Anamur
18
5
9
4
3
39
573
90
12
1.284
Bozyazý
2
2
50
134
Aydýncýk
1
1
30
114
Gülnar
2
2
42
102
Mut
3
3
46
113
Çamlýyayla 1
1
2
43
97
Toplam
102
32
173
8
1
6
322
6.102
155
90
12
18.839
97
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ TURÝZM ÝÞLETME BELGELÝ KONAKLAMA TESÝSLERÝ
Bulunduðu Yer
Mersin
Mersin
Mersin-Mezitli
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin-Bozyazý
Mersin
Mersin-Kýzkalesi
Mersin-Tarsus
Mersin
Mersin-Erdemli
Mersin-Bozyazý
Mersin
Mersin-Erdemli
Mersin-Anamur
Mersin-Erdemli
Mersin-Silifke
Mersin-Erdemli
Mersin-Erdemli
Mersin-Mut
Mersin-Mut
Mersin
Mersin
Mersin-Erdemli
Mersin
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin
Mersin-Anamur
Mersin-Kýzkalesi
Mersin-Erdemli
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin-Anamur
Mersin-Silifke
Mersin-Erdemli
TOPLAM
Tesisin Adý
Hiltonsa Oteli
Mersin Oteli
Sahil Martý
Altýn Orfoz Oteli
Pinepark Holiday Cl.
Anemurion Otel
Gondol Oteli
Club Hotel Barbarossa
Tarsus Þelale Oteli
Nobel Oteli
Kilikya Oteli
Mamure Otel
Büyük Yalçýn Otel
Olbios Marina Resort
Grand Hermes Hotel
Eylül Hotel
Mediterrenean Otel
Admiral Otel
Korykos Otel
Neslihan Otel
Bulutbey & Spa Oteli
Mistur Oteli
Gökhan Oteli
Ya-Ka Oteli-K.Kalesi
Park Hotel Yalçýn
Göksu Oteli
Tolya Otel
Yaþat Oteli
Luna Piena Otel
Angel Saadet Oteli
Davut Otel
Kar Otel
Kardelen Otel
Akdeniz Otel
Grand Aktaþ Oteli
Yan Oteli
Ýntermot-Boðsak
Merada Apart Otel
98
Sýnýfý
*****
****
****
****
****
****
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
*
*
*
Motel
Apart Otel
Kapasitesi
Oda
Yatak
189
378
102
207
61
122
112
232
68
232
74
150
78
140
79
158
50
104
72
144
75
162
40
80
72
144
84
204
70
140
79
170
58
116
63
141
25
50
41
96
20
56
68
120
28
56
15
30
30
59
24
50
25
50
39
81
32
68
12
24
15
30
30
60
67
134
36
61
40
80
21
42
65
134
168
554
2.227
4.859
2010
EKONOMÝK RAPOR
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ TURÝZM YATIRIM BELGELÝ TESÝSLER
Bulunduðu Yer
Mersin-Erdemli
Mersin-Erdemli
Mersin-Erdemli
Mersin-Tarsus
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Erdemli
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin-Mezitli
Mersin-Mezitli
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Bozyazý
Mersin-Gülnar
Mersin-Anamur
Mersin-Tarsus
Mersin-Mezitli
Mersin-Yeniþehir
Mersin-Erdemli
Mersin-Anamur
Mersin-Erdemli
Mersin-Erdemli
Mersin-Silifke
Mersin-Erdemli
Mersin-Toroslar
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Mersin-Tarsus
Tesisin Adý
Otel Den-Þah
Neoplis Otel
Kervan Otel
Limmer Tarsus Otel&Resort
Combatsun Otel
Valentine Otel
Gloria Soloi Golf Resort
CK Tatil Köyü
Gloria Sandon Otel
Limmer Otel&Resort
Öz De Otel
Selefkos Resort Hotel
Göknar Butik Otel
Susanoðlu Resort Otel
Yücesoy Atlantis Otel
Grand Martý Otel
Dream of Cleopatra
Ýç Otel Antbel
Limmer Tarsus Otel&Resort
Gloria Kydnos Saðlýk Merkezi
Ýç Hotels Antbel Tarsus
Mamure Otel
Otel Erdað
Grand Ful-Ta Otel
Limmer Otel&Resort
Jasmin Court Otel
Mislina Otel
Akboða Otel
Alataþ Otel
Pal Otel
Denizkumu Oteli
Jasmin Court Apart Otel
Neoplis Apart Otel
Arslanköy Turizm Konaklama Tesisi
Limmer Golf
Gloria Soloi Golf Resort
Gloria Kydnos Saðlýk Merkezi
Ýç Günübirlik Tesis
Türü
Otel
Otel
Otel
Tatil Köyü
Otel
Otel
Tatil Köyü
Tatil Köyü
Otel
Tatil Köyü
Otel
Otel
Butik Otel
Otel
Otel
Otel
Tatil Köyü
Otel
Otel
Tatil Köyü
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Apart
Apart
Dað Evi
Golf Tesisi
Golf Tesisi
Saðlýklý Yaþam Tesisi
Günübirlik Tesis
Sýnýfý
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
5 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
Butik Otel
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
4 Yýldýz
3 Yýldýz
3 Yýldýz
3 Yýldýz
2 Yýldýz
2 Yýldýz
2 Yýldýz
Oda
120
190
125
400
130
374
150+50Ap.
475
499
400
101
82
33
84
70
88
475
477
100
100
477
85
155
49
100
30
40
52
32
23
30
39 Ap
1.221 Ap.
10 Dað Evi
-
Kapasitesi
Yatak
240
420
408
800
262
988
400
1.000
1.000
800
236
170
66
224
140
206
1.000
1.000
200
200
1.000
175
338
100
200
60
64
104
70
46
60
78
2.424
20
-
Lokanta
650
1.130
330
800
1.000
1.040
650
1.000
1.200
800
150
250
250
320
500
673
1.000
1.000
550
350
1.000
200
900
550
550
290
50
50
50
680
150
400
99
2010
EKONOMÝK RAPOR
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ TURÝZM ÝÞLETME BELGELÝ YEME-ÝÇME TESÝSLERÝ
Bulunduðu Yer
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin-Silifke
TOPLAM
Tesisin Adý
Ali Baba Kordon
Þimal Yýldýzý
Öz Tropicana Bar
Grand Deniz Yýldýzý
Botanik Garden
Begonvil Restoran
Kafe Miz
Sýnýfý
2. Sýnýf
Yüzer (Yeme-Ýçme)
2. Sýnýf
2. Sýnýf
1. Sýnýf
Özel Tesis
Kapasitesi
80 Kiþilik
104 Kiþilik
25 Kiþilik
150 Kiþilik
80 Kiþilik
150 Kiþilik
100 Kiþilik
689 Kiþilik
Türü
Lokanta-Bar
Yüz. Tesis
Bar
Lokanta
Lokanta
Lokanta
Özel Tesis
Ýlimizde 6.866 oda, 14.499 yatak kapasiteli 39 adet turizm yatýrým belgeli tesis, 7 adet 689 kiþi kapasiteli turizm iþletme
belgeli yeme-içme tesisleri bulunmaktadýr. Mersinde belediye iþletme belgeli konaklama tesisi sayýsý 322 iken, turizm
iþletme belgeli konaklama tesisi sayýsý 38dir. Turizm iþletme belgeli konaklama tesislerinden alýnan cevaplara göre; 2010
yýlýnda ortalama doluluk oraný %43 olup, geçen seneye göre 1 puanlýk azalýþ söz konusu olmuþtur.
%
TURÝZM ÝÞLETME BELGELÝ TESÝSLERÝN DOLULUK ORANLARI
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
2009
2010
Ocak
38,2
33,3
Þubat
44,0
37,1
Mart
37,5
35,4
100
Nisan
39,2
41,3
Mayýs Haziran Temmuz Aðustos
39,9 41,4
61,1
52,7
40,1 44,0
69,3
57,9
Eylül
36,2
53,0
Ekim
37,3
38,5
Kasým
36,6
34,8
Aralýk
36,7
34,5
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI ÝLÝMÝZ DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ-ÇIKIÞ YAPAN ZÝYARETÇÝ SAYISI
GÝRÝÞ
Aylar
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
TOPLAM
Yerli
7.318
5.269
5.625
7.803
9.096
12.902
17.279
12.097
10.838
7.914
15.098
6.221
117.460
ÇIKIÞ
Yabancý
572
556
955
1.003
1.213
1.833
4.118
3.016
1.765
1.118
1.670
976
18.795
Yerli
7.273
8.430
7.380
8.750
9.532
9.623
14.557
12.633
15.014
9.745
13.223
7.418
123.578
Yabancý
607
663
877
1.123
1.246
1.573
2.902
3.585
2.908
1.468
1.675
957
19.584
TOPLAM
Giriþ
7.890
5.825
6.580
8.806
10.309
14.735
21.397
15.113
12.603
9.032
16.768
7.197
136.255
Çýkýþ
7.880
9.093
8.257
9.873
10.778
11.196
17.459
16.218
17.922
11.213
14.898
8.375
143.162
ÝLÝMÝZ DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ YAPAN ZÝYARETÇÝLERÝN DAÐILIMI
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
2010 yýlýnda ilimiz deniz sýnýr kapýlarýndan giriþ yapan yerli ve yabancý ziyaretçilerin sayýsý 2009 yýlýna göre %6 oranýnda
artmýþtýr. Söz konusu artýþ, giriþ yapan yerli ziyaretçi sayýsýnda %5, yabancý ziyaretçi sayýsýnda %12 olarak gerçekleþmiþtir.
2010 yýlýnda ilimiz deniz sýnýr kapýlarýndan giriþ yapan ziyaretçilerin sayýsýnýn geçen yýlýn üzerinde bir seyir izlediði,
Temmuz ayýnda yýlýn en yüksek seviyesine ulaþtýðý görülmektedir. Kasým ayýnda ise bayram tatili olmasýnýn da etkisiyle
özellikle yerli turist sayýsýndaki artýþ, giriþ yapanlarýn sayýsýnda yükseliþe neden olmuþtur. Ýlimiz deniz sýnýr kapýlarýndan
giriþ yapan yabancý ziyaretçilerin ülke gruplarýna göre daðýlýmý incelendiðinde, Avrupa ve Asya ülkelerinden gelen
ziyaretçilerin sayýsýnýn arttýðý, Afrika ülkelerinde önemli bir deðiþim olmadýðý, Okyanusya ve Kutup Bölgeleri, Amerika
ile Diðer Ülkelerde ise az da olsa artýþ olduðu görülmektedir.
101
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ YAPAN YABANCI
ZÝYARETÇÝLERÝN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI
Ülke Gruplarý
Avrupa
Avrupa Birliði
Afrika
Kuzey Afrika
Diðer Afrika Ülkeleri
Amerika
Kuzey Amerika
Orta Amerika ve Karayipler
Güney Amerika
Asya
Yakýn ve Orta Doðu Asya Ülkeleri
Diðer Asya Ülkeleri
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
Avustralya ve Yeni Zelanda
Diðer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
Diðer Ülkeler
Toplam
2009
13.821
2.738
11.083
102
95
7
667
667
1.358
1.234
124
103
103
799
16.850
2010
15.671
2.935
12.736
81
57
24
240
209
2
29
2.524
1.945
579
117
117
162
18.795
MERSÝN DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ YAPAN
ZÝYARETÇÝLERÝN BAZI ÜLKELERE GÖRE DAÐILIMI
Uyruðu
Ýngiltere
A.B.D.
Almanya
Yunanistan
Bulgaristan
Romanya
Ukrayna
Gürcistan
Rusya Fed.
Diðer Ülkeler
Yabancý Toplamý
KKTC Toplamý
Türk Toplamý
Genel Toplam
2009
TOPLAM
768
638
543
502
436
369
332
265
250
3.320
7.423
9.427
112.193
129.043
102
Uyruðu
Ýngiltere
Bulgaristan
Yunanistan
Suriye
Almanya
Romanya
Ukrayna
Rusya Fed.
Ýran
Diðer Ülkeler
Yabancý Toplamý
KKTC Toplamý
Türk Toplamý
Genel Toplam
2010
TOPLAM
801
679
628
621
563
540
344
313
307
3.412
8.208
10.587
117.460
136.255
2010
EKONOMÝK YAPI > MADENCÝLÝK
EKONOMÝK RAPOR
MADENCÝLÝK
MERSÝN ÝLÝ MADEN VE ENERJÝ KAYNAKLARI
Cinsi
Bakýr
Kurþun
Çinko
Kurþun,Çinko
Barit
Barit
Demir
Demir
Demir
Demir
Demir
Dolomit
Yeri
Açýklamalar
Anamur - Ortakonuþ
Tenör
%1 S, %22 Pb
%28 Zn
Tarsus-Çiðdemgölü
Anamur - Aþaðýkuren Ky.
Silifke - Torul - Çýlbayýr Ky.
Silifke - Pelitpýnarý Sahasý
Gülnar-Kocaþlý Grubu (Yanýþlý,Besi T.,Taþbaþý T.)
Gülnar - Dedeler Sahasý
Gülnar - Örendüzü Zuhuru
Anamur - Melleç Yataðý
Aydýncýk Yataðý
%16.75 Zn, %57.19 Pb
%94.15 BaSO4
%77-96 BaSO4
%24-39 Fe2O3
%16-50 Fe2O3
%40-57 Fe2O3
%35 Fe2O3
%50 Fe2O3
%19.5 MgO
Dolomit
Silifke Yataðý
%19.45 MgO
Fosfat
%2.15-20.83 P2O5
Dolomit
Dolomit
Anamur-Pembecik, Bahçekayaðý, Tekmen,
Karaharnup, Lenger Ky.
Aslanköy Yataðý
Silifke - Ovacýk Yataðý
21.000 ton görünür+muhtemel
2.250 ton görünür rezerv
1.000.000 ton görünür+muhtemel
Cevher 750 m. uzunluk ve 100 m. geniþliktedir.
5-30 cm. kalýnlýðýnda
90.000 ton muhtemel
9.841.717.818 ton görünür+muhtemel
21.287.606.880 ton mümkün rezerv
75.240.000.ton görünür
192.199.366 ton muhtemel
Küçük mercekler þeklinde zuhurlar
Krom
Manyezit
Manyezit
Çimento
Çimento
Ýl Geneli
Mut - Çatalköy
Tarsus - Sarýkavak Ky.
Mersin - Merkez
Silifke - Taþucu Sahasý
Linyit
Tarsus - Çamlýyayla
Sýcak Su
Güneyyolu
Kuvars Kumu
Kuvarsit
Tarsus
Ovacýk
Tuz
Yenice-Arap Ali Yataðý
%54 CaO, %0.24 MgO
%32.14 CaO, %19.45 MgO, %0.50 SiO2,
%0.76 Fe2O3
%10-48 Cr2O3
%45 MgO
%46 MgO
10.000 ton rezerv
220.000.000 ton görünür+muhtemel
1.5-2 milyon ton görünür+muhtemel
100.000 ton muhtemel
111.000.000 ton marn
Su: %19.00
Kül: %35.00
Kükürt: %3.5
AID K kal/kg: 2.300
Sýcaklýk: 34.5-37.5 °C
Debi: 1.6 lt/sn.
Potansiyel: 0.02 MWt
Milyonlarca ton, detaylý etüde ihtiyaç var
Ovacýk ilçesinde çok yaygýn olarak
bulunur.
%95 NACl, %5nCaSO4
Kapalý iþletme
4.458 ton görünür rezerv
Kullaným alaný kaplýca
64 milyon ton görünür rezerv
Kaynak : M.T.A. Genel Müdürlüðü Doðu Akdeniz Bölge Müdürlüðü
Mersin ilinin %87si daðlarla kaplý bir yapýdadýr. Orta Toroslarýn ilin bütünü içerisinde yer almasý nedeniyle madencilik
yönünden zengin kaynaklar ihtiva ettiði söylenmekte, ancak yeterli araþtýrmalarýn tamamlanmamasýndan dolayý fiili
durum bunu yansýtmamaktadýr.
Ýlde çýkartýlan Demir Ýskenderun Demir Çelik Fabrikalarýnda iþlenmekte ve linyit de Ýç Anadolu yöresine gönderilmektedir.
Demir yataklarý Anamur, Gülnar ve Silifke ilçelerinde; krom il genelinde, linyit Tarsus Çamlýyaylada bulunmaktadýr.
103
2010
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > MÝLLÝ GELÝR
EKONOMÝK RAPOR
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER
MÝLLÝ GELÝR
CARÝ FÝYATLARLA-GSYÝH
Türkiye
GSYÝH
(Milyon TL.)
52.224.945.129
77.415.272.307
124.583.458.276
178.412.438.499
YIL
1998
1999
2000
2001
Mersin
GSYÝH
(Milyon TL.)
1.419.094.404
2.181.421.253
3.424.605.768
5.040.086.494
Mersin'in GSYÝH
Ýçindeki Payý
(%)
2,7
2,8
2,7
2,8
Mersin'in GSYÝH
Geliþme Hýzý
(%)
78
53,7
57
47,2
Kaynak: TÜÝK
SABÝT FÝYATLARLA- GSYÝH (1987 FÝYATLARIYLA)
Türkiye
GSYÝH
(Milyon TL.)
116.113.609
110.645.883
118.789.113
109.885.336
YIL
1998
1999
2000
2001
Mersin
GSYÝH
(Milyon TL.)
3.001.226
2.950.785
3.079.797
2.948.871
Mersinin GSYÝH
Ýçindeki Payý
(%)
2,6
2,7
2,6
2,7
Mersin'in GSYÝH
Geliþme Hýzý
(%)
2,6
-1,7
4,4
-4,3
Kaynak: TÜÝK
ÝLLERÝN GSYÝH ÝÇÝNDEKÝ PAYLARI (SABÝT FÝYATLARLA)
ÝSTANBUL; 21,5%
ANKARA ; 7,7%
ADANA ; 2,9%
ANTALYA; 2,7%
MERSÝN ; 2,7%
Diðer; 11,5%
KONYA; 2,1%
HATAY ; 1,6%
GAZÝANTEP; 1,5%
DÝÐER ÝLLER ;
56,4%
KAHRAMANMARAÞ; 1,0%
CARÝ FÝYATLARLA DOLAR CÝNSÝNDEN KÝÞÝ BAÞINA DÜÞEN GSYÝH
YIL
1998
1999
2000
2001
Kaynak: TÜÝK
104
Türkiye $
3.176
2.847
2.941
2.146
Geliþme Hýzý %
5
-10,3
3,3
-3,7
Mersin $
3.579
3.299
3.297
2.452
Geliþme Hýzý %
2,4
-7,8
-0,06
-25,6
Mersin Sýra No
18
16
17
16
2010
EKONOMÝK RAPOR
2001 YILI CARÝ FÝYATLARLA ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE GSYÝH
Sektörler
1. Tarým
a. Çiftçilik ve hayvancýlýk
b. Ormancýlýk
c. Balýkçýlýk
2. Sanayi
a. Madencilik ve taþocakçýlýðý
b. Ýmalat sanayii
c. Elektrik, gaz, su
3. Ýnþaat
4. Ticaret
a. Toptan ve perakende ticaret
b. Otel, lokanta hizmetleri
5. Ulaþtýrma ve haberleþme
6. Mali kuruluþlar
7. Konut sahipliði
8. Serbest meslek ve hizmetler
9. (Eksi) Ýzafi banka hizmetleri
10. Sektörler toplamý (1-9)
11. Devlet hizmetleri
12. Kâr amacý olmayan özel hizmet kuruluþlarý
13. Toplam (10 + 11 + 12)
14. Ýthalat vergisi
15. GSYÝH (Alýcý fiyatlarýyla) (13+14)
Deðer
000 000 TL
948.054.884
914.791.364
20.923.904
12.339.616
1.343.014.636
6.714.167
1.279.123.123
57.177.346
126.792.847
877.158.357
691.695.264
185.463.093
674.697.030
125.998.772
222.776.511
174.008.316
52.473.280
4.440.028.071
366.865.898
5.248.905
4.812.142.875
227.943.619
5.040.086.494
Sektör
Paylarý (%)
18,8
18,2
0,4
0,2
26,6
0,1
25,4
1,1
2,5
17,4
13,7
3,7
13,4
2,5
4,4
3,5
1,0
88,1
7,3
0,1
95,5
4,5
100,0
Geliþme
Hýzý (%)
28,8
29,1
18,3
25,3
69,1
228,2
67,6
97,8
29,4
46,6
45,1
52,6
51,7
23,3
48,9
50,0
138,5
47,2
53,2
91,6
47,7
37,6
47,2
Kaynak : TÜÝK
GSYÝH'NIN SEKTÖREL OLARAK DAÐILIMI
Ulaþtýrma
ve
Haberleþme
13%
Devlet
Hizmetleri
7%
Tarým
19%
Ticaret
17%
Kaynak : TÜÝK
Ýnþaat
Sanayi
3%
Diðerleri
14%
Sanayi
27%
105
2010
EKONOMÝK RAPOR
20062008 YILLARI ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE TR62 (ADANA, MERSÝN)
BÖLGESÝ CARÝ FÝYATLARLA GAYRÝSAFÝ KATMA DEÐERÝ (1.000 TL.)
ÝKTÝSADÝ
FAALÝYET KOLLARI
Tarým
Sanayi
Hizmetler
Gayri Safi Katma Deðer
TÜRKÝYE
MERSÝN
2006
2007
2008
2006
2007
2008
62.662.754
64.331.717 72.274.585 4.466.842 5.014.007 5.262.912
188.646.805 209.515.201 232.475.082 6.307.753 7.191.925 8.042.157
417.108.706 480.537.624 549.835.548 16.405.820 18.502.708 20.815.049
668.418.265 754.384.542 854.585.214 27.180.415 30.708.639 34.120.118
Kaynak : TÜÝK
2008 yýlý iktisadi faaliyet kollarýna göre gayri safi katma deðer Türkiye genelinde 855 milyar TL'dir. TR62 (Adana, Mersin)
Bölgesinde ise 34 milyar TL'dir. TR 62 (Adana, Mersin) bölgesi için gayri safi katma deðerin iktisadi faaliyet kollarýna göre
daðýlýmýnda 20,8 milyar TL (%61) ile hizmetler ilk sýrada yer alýrken, hizmetleri 8 milyar TL (%23,6) sanayi ve 5,3 milyar
TL (%15,4) ile tarým sektörü takip etmektedir. 2006-2008 döneminde TR 62 (Adana, Mersin) bölgesinde faaliyet kollarýna
göre gayri safi katma deðer paylarýna bakýldýðýnda hizmetler ve sanayi sektörünün paylarýnýn arttýðý, tarým sektörünün
payýnda da azalýþ olduðu görülmektedir.
2006-2008 YILLARI ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE
TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ GAYRÝ SAFÝ KATMA DEÐER PAYLARI
100%
80%
60,4
60,3
61
23,2
23,4
23,6
16,4
16,3
15,4
2006
2007
2008
60%
40%
20%
0%
Kaynak : TÜÝK
Tarým
Sanayi
Hizmetler
20062008 YILLARI ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE TR62 (ADANA, MERSÝN)
BÖLGESÝ GAYRÝ SAFÝ KATMA DEÐERÝNÝN TÜRKÝYE ÝÇERÝSÝNDEKÝ PAYI
2006
2007
2008
7.1
7.8
7.3
Tarým
3.3
3.4
3.5
Sanayi
3.9
3.9
3.8
Hizmetler
4.1
4.1
4.0
Gayri Safi Katma Deðer
6
6
6
TR62 (ADANA, MERSÝN) Bölgesi Sýra No
Kaynak : TÜÝK
106
2010
EKONOMÝK RAPOR
Bölgesel gayri safi katma deðer hesaplarýna göre TR 62 alt bölgesinde yer alan Adana ve Mersin illerinin Türkiye geneli
içerisindeki payý %4'dür. Ülkemizde üretilen her 100 liralýk katma deðerin 4 lirasý Bölgemiz kaynaklýdýr. Söz konusu oran
ile TR 62 alt bölgesi 26 bölge içerisinde 6.sýrada yer almaktadýr. Bölgesel gayri safi katma deðer hesaplarýný sektörel olarak
incelediðimizde, tarým sektöründe Bölgemiz tarafýndan üretilen %7,3'lük katma deðer ile 26 bölge içerisinde ikinci sýrada,
sanayi sektöründe üretilen %3,5 ile 8.sýrada, hizmetler sektöründe ise %3,8'lik pay ile 7. sýradadýr.
20062008 YILLARI TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ
KÝÞÝ BAÞINA DÜÞEN GAYRÝ SAFÝ KATMA DEÐERÝ
Kiþi baþýna GSKD (TL)
Kiþi baþýna GSKD ($)
Sýra
2006
7.674
5.327
12
2007
8.569
6.593
12
2008
9.431
7.363
12
Kaynak : TÜÝK
TR 62 (Adana, Mersin) bölgesinde kiþi baþýna düþen gayri safi katma deðer 20062008 yýllarý arasýnda sýrasýyla 5.327,
6.593 ve 7.363 $ olarak gerçekleþmiþtir. 26 Bölge içersinde TR62 (Adana, Mersin) bölgesi 12. sýrada yer almaktadýr.
107
2010
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > FÝYAT ENDEKSLERÝ
EKONOMÝK RAPOR
FÝYAT ENDEKSLERÝ
KENTSEL YERLER TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ÝNDEKSÝ DEÐÝÞÝM ORANLARI ( % )
(2003 = 100)
TR62
(Adana, Mersin*)
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
Bir Önceki
Aya Göre
Deðiþim Oraný
2009
0,36
-0,03
1,32
0,80
1,10
-0,39
0,51
0,25
0,40
1,98
1,19
0,76
2010
1,67
2,08
0,12
1,11
-0,76
-1,13
-0,48
0,95
1,73
2,39
-0,40
-0,27
Bir Önceki Yýlýn
Aralýk Ayýna
Göre Deðiþim Oraný
2009
0,36
0,33
1,66
2,47
3,60
3,19
3,71
3,97
4,39
6,46
7,72
8,55
2010
1,67
3,78
3,90
5,06
4,26
3,08
2,58
3,55
5,35
7,86
7,43
7,13
Bir Önceki Yýlýn
Ayný Ayýna
2009
9,41
7,40
7,83
6,84
5,76
6,56
6,27
6,73
6,78
6,17
6,98
8,55
2010
9,95
12,27
10,94
11,28
9,24
8,43
7,36
8,11
9,54
9,98
8,25
7,13
12 Aylýk
Ortalamalara
2009
10,20
10,05
9,97
9,79
9,36
9,05
8,57
8,25
7,95
7,48
7,18
7,09
2010
7,16
7,57
7,84
8,22
8,50
8,65
8,74
8,84
9,07
9,38
9,48
9,35
(*): TR62 : Ýstatistik amaçlý bölge sýnýflamasý Adana ve Mersin illerine göre düzenlenmiþtir.
Kaynak: TÜÝK
KENTSEL YERLER TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ÝNDEKSÝ DEÐÝÞÝM ORANLARI (%)
(2003 = 100)
Bir Önceki
Aya Göre
Deðiþim Oraný
TÜRKÝYE
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
Kaynak: TÜÝK
108
2009
0,29
-0,34
1,10
0,02
0,64
0,11
0,25
-0,30
0,39
2,41
1,27
0,53
2010
1,85
1,45
0,58
0,60
-0,36
-0,56
-0,48
0,40
1,23
1,83
0,03
-0,30
Bir Önceki Yýlýn
Aralýk Ayýna
2009
0,29
-0,06
1,05
1,07
1,71
1,83
2,08
1,78
2,18
4,64
5,96
6,53
2010
1,85
3,32
3,93
4,55
4,17
3,59
3,09
3,50
4,77
6,69
6,72
6,40
Bir Önceki Yýlýn
Ayný Ayýna
2009
9,50
7,73
7,89
6,13
5,24
5,73
5,39
5,33
5,27
5,08
5,53
6,53
2010
8,19
10,13
9,56
10,19
9,10
8,37
7,58
8,33
9,24
8,62
7,29
6,40
12 Aylýk
Ortalamalara
2009
10,54
10,41
10,29
9,98
9,49
9,08
8,52
7,99
7,52
6,95
6,53
6,25
2010
6,16
6,38
6,53
6,87
7,20
7,41
7,59
7,83
8,16
8,45
8,59
8,57
Bir Önceki Aya Göre Oraný (%)
Kaynak: TÜÝK
Ana Harcama Gruplarý
Gýda ve Alkolsüz Ýçecekler
Alkollü Ýçecekler ve Tütün
Giyim ve Ayakkabý
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diðer Yakýtlar
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakim Hizmetleri
Saðlýk
Ulaþtýrma
Haberleþme
Eðlence ve Kültür
Eðitim
Lokanta ve Oteller
Çeþitli Mal ve Hizmetler
Giyim ve Ayakkabý
Saðlýk
Ulaþtýrma
Haberleþme
Eðitim
Lokanta ve Oteller
Ocak
1,33
21,00
-7,79
1,41
0,78
-0,12
3,02
-0,23
0,48
0,00
0,97
-0,51
1,33
21,00
-7,79
1,41
0,78
-0,12
3,02
-0,23
0,48
0,00
0,97
-0,51
Þubat
6,18
4,13
-5,37
0,51
0,04
-0,38
1,44
0,10
-0,29
0,00
1,77
0,63
7,60
26,00
-12,74
1,93
0,82
-0,49
4,51
-0,13
0,19
0,00
2,75
0,12
Mart
-0,05
0,01
-4,31
0,11
0,04
0,04
0,83
3,30
-0,31
0,00
2,44
0,68
7,54
26,00
-16,50
2,04
0,86
-0,46
5,37
3,16
-0,12
0,00
5,26
0,80
Nisan
1,01
-0,03
14,52
0,13
0,79
0,57
0,10
-4,91
-1,22
-0,05
1,34
-0,04
8,62
25,97
-4,38
2,17
1,66
0,11
5,48
-1,90
-1,34
-0,05
6,67
0,75
Mayýs
-5,88
0,01
12,98
0,15
0,37
0,00
-0,09
-1,36
-0,34
0,61
1,37
1,36
2,24
25,98
8,03
2,33
2,03
0,11
5,39
-3,24
-1,67
0,56
8,14
2,12
Haziran
-4,59
-0,01
0,65
0,35
0,31
0,00
-0,20
0,73
0,21
1,27
0,45
-0,25
-2,46
25,97
8,73
2,69
2,35
0,11
5,18
-2,53
-1,47
1,84
8,63
1,86
Temmuz
-0,25
0,01
-7,16
0,25
1,18
0,28
0,78
-0,11
-0,55
0,26
0,37
-1,90
-2,71
25,97
0,95
2,94
3,56
0,39
6,00
-2,64
-2,01
2,10
9,03
-0,07
Aðustos
5,07
0,00
-3,85
-0,38
-0,04
-0,30
-0,31
-0,95
-0,07
0,27
-0,01
-0,55
2,22
25,98
-2,95
2,55
3,51
0,09
5,67
-3,56
-2,08
2,37
9,02
-0,62
Eylül
6,43
-0,57
-5,09
0,75
0,65
0,05
0,09
-1,85
0,10
1,24
2,24
1,42
8,79
25,26
-7,88
3,32
4,18
0,14
5,77
-5,34
-1,98
3,64
11,46
0,79
Ekim
5,75
-0,57
8,06
0,30
-0,33
0,05
0,06
-0,64
-0,63
-0,32
2,03
1,49
15,05
24,55
-0,46
3,63
3,84
0,19
5,84
-5,94
-2,59
3,30
13,72
2,29
Kasým
-2,78
0,64
2,59
0,80
0,25
0,00
0,58
0,29
-0,39
0,00
0,14
0,73
11,85
25,35
2,12
4,46
4,09
0,19
6,45
-5,67
-2,98
3,30
13,88
3,04
TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ENDEKSÝ VE DEÐÝÞÝM ORANI (%) (2003=100)
Aralýk
-2,67
0,01
0,54
1,18
0,15
0,02
1,05
2,67
-0,53
0,00
-0,04
2,03
8,87
25,36
2,67
5,70
4,25
0,20
7,57
-3,15
-3,49
3,30
13,84
5,13
EKONOMÝK RAPOR
Bir Önceki Yýlýn Aralýk Ayýna Göre Deðiþim (%)
2010
109
110
Bir Önceki Yýlýn Ayný Ayýna Göre (%)
Ana Harcama Gruplarý
Giyim ve Ayakkabý
Saðlýk
Ulaþtýrma
Haberleþme
Eðitim
Lokanta ve Oteller
Giyim ve Ayakkabý
Saðlýk
Ulaþtýrma
Haberleþme
Eðitim
Lokanta ve Oteller
Kaynak: TÜÝK
Oniki Aylýk Ortalamalara Göre Deðiþim (%)
Ocak
10,24
46,82
3,81
9,35
-3,34
1,77
11,32
2,39
8,98
6,56
15,39
8,33
9,56
16,87
0,05
9,99
-1,90
2,53
0,86
3,36
9,79
5,98
15,22
11,65
Þubat
16,70
52,77
5,29
9,54
-1,93
1,29
11,43
3,73
8,12
6,53
14,27
6,25
10,34
21,23
0,49
9,44
-2,55
2,55
1,72
3,32
9,83
5,95
14,95
11,10
Mart
12,19
42,65
2,48
9,49
0,46
1,34
13,87
7,58
7,27
6,53
14,19
5,77
10,45
24,28
0,93
8,99
-2,73
2,58
2,95
3,68
9,77
5,92
14,70
10,52
Nisan
11,97
42,55
1,24
10,67
4,63
-0,75
15,67
2,00
5,44
6,48
15,08
7,41
10,53
27,29
1,13
8,78
-2,29
2,20
4,61
3,54
9,46
5,90
14,60
10,30
Mayýs
5,48
42,49
0,86
10,70
5,06
-0,94
14,47
0,46
5,05
5,96
16,31
8,21
10,16
30,26
1,46
8,63
-1,63
1,79
6,27
3,26
9,19
5,94
14,69
10,07
Haziran
4,74
42,41
-0,04
10,05
5,60
-0,96
11,45
0,04
5,11
2,66
15,51
7,54
9,57
33,17
1,58
8,44
-0,82
1,39
7,67
2,90
8,96
5,57
14,78
9,80
Temmuz
4,93
28,17
-0,28
9,66
5,27
-0,68
10,89
-0,27
-0,95
2,59
15,32
4,50
9,15
33,80
1,53
8,67
-0,08
1,02
8,93
2,58
7,73
5,26
14,97
9,23
Aðustos
9,99
26,09
3,50
7,72
5,02
-0,92
8,42
-1,45
-0,66
2,82
13,32
2,90
9,26
34,05
1,87
8,67
0,58
0,75
9,60
2,18
6,59
5,01
14,89
8,35
Eylül
16,15
25,36
0,26
7,55
5,48
-0,89
8,52
-3,41
-0,26
3,64
14,35
2,60
9,88
34,24
1,73
8,69
1,30
0,47
10,31
1,72
5,58
4,91
14,90
7,38
Ekim
20,41
24,50
2,73
5,02
2,60
-0,85
6,72
-5,12
-1,15
3,27
13,97
3,84
11,04
34,32
1,98
8,62
1,60
0,21
10,61
1,00
4,61
4,79
14,77
6,74
Kasým
14,67
25,33
0,46
5,13
3,90
-0,85
6,05
-4,82
-2,65
3,30
14,72
3,24
11,59
34,48
1,84
8,50
2,27
-0,05
10,58
0,35
3,55
4,69
14,78
5,95
TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ENDEKSÝ VE DEÐÝÞÝM ORANI (%) (2003=100)
Aralýk
8,87
25,36
2,67
5,70
4,25
0,20
7,57
-3,15
-3,49
3,30
13,84
5,13
11,36
34,64
1,81
8,32
3,02
-0,20
10,44
-0,21
2,44
4,42
14,68
5,44
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > PARASAL GÖSTERGELER
EKONOMÝK RAPOR
PARASAL GÖSTERGELER
KREDÝLERÝN DAÐILIMI* (BÝN TL.)
TÜRKÝYE
Toplam Nakdi Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Alacaklar
Gayri Nakdi Krediler
2009
356.845.499
335.170.279
21.675.220
131.921.490
2010
537.997.447
518.274.716
19.722.731
151.795.327
MERSÝN
Deðiþim (%)
51%
55%
-9%
15%
2009
5.168.207
4.774.062
394.145
1.149.281
2010
7.748.329
7.371.930
376.399
1.532.296
Deðiþim (%)
50%
54%
-5%
33%
*: Geçici Veriler
Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Türkiyede ve Ýlimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili geliþmeler incelendiðinde; 2010 yýlýnda Türkiyede toplam nakdi krediler
geçen yýla göre %51 artarak yaklaþýk 538 milyar TL.ye, gayri nakdi krediler ise %15 artarak yaklaþýk 152 milyar TLye
yükselmiþtir. Küresel krizin etkisiyle 2009 yýlýnýn ilk yarýsýnda duraklayan kredi hacminin, ekonomide yaþanan toparlanmaya
baðlý olarak 2009 yýlýnýn ikinci yarýsýndan itibaren artmaya baþladýðý görülmektedir. Küresel krizin etkisiyle Aralýk 2009
itibarýyla en yüksek seviyesine ulaþan takipteki alacaklar, sonrasýnda yaþanan düþüþ eðilimi neticesinde 2009 yýlsonuna
göre %9 azalarak Aralýk 2010 itibarýyla 19,7 milyar TL seviyesine gerilemiþtir.
Ýlimizde ise; toplam nakdi kredilerin geçen yýlýn ayný dönemine göre %50lik artýþla yaklaþýk 7,8 milyar TLye yükseldiði,
takibe düþen alacaklarýn %5lik azalýþla 376 milyon TLye gerilediði, gayri nakdi kredilerin ise %33lük artýþla 1,5 milyar
TL olarak gerçekleþtiði görülmektedir. Kredi hacminde yýlýn ilk çeyreðinde gözlenen artýþýn, ikinci çeyreðinde ekonomideki
canlanmanýn etkisiyle hýzýný yükselttiði ve söz konusu yükseliþin yýlýn üçüncü çeyreðinde de devam ettiði, yýlýn son
çeyreðinde ise artýþ hýzýnýn bir miktar yavaþladýðý görülmektedir. Yýlýn ilk iki çeyreðinde takipteki alacaklardaki duraklamanýn,
üçüncü çeyrekte yerini bir miktar yükseliþe býraktýðý, yýlýn son çeyreðinde ise gerilediði görülmektedir.
MEVDUATIN DAÐILIMI* (BÝN TL.)
TÜRKÝYE
Tasarruf Mevduatý
Tasarruf Mevduatý Türk Lirasý
Tasarruf Mevduatý Döviz Tevdiat Hesabý
Diðer Mevduat
Diðer Mevduat Türk Lirasý
Diðer Mevduat Döviz Tevdiat Hesabý
Toplam Mevduat
2009
313.711.243
211.462.989
102.248.254
167.184.404
112.955.280
54.229.124
480.895.647
2010
352.284.553
253.719.626
98.564.927
247.999.361
174.626.344
73.373.017
600.283.914
MERSÝN
Deðiþim (%)
12%
20%
-4%
48%
55%
35%
25%
2009
5.015.670
4.016.362
999.308
961.205
658.194
303.011
5.976.875
2010
5.562.384
4.631.117
931.267
1.505.177
1.093.159
412.018
7.067.561
Deðiþim (%)
11%
15%
-7%
57%
66%
36%
18%
*: Geçici Veriler
2010 yýlýnda Türkiye genelinde toplam mevduat 2009 yýlýna göre %12 artarak 600 milyar TLye, ulaþtýðý görülmektedir.
Toplam mevduatýn 2010 yýlýnda gösterdiði arýþta, özellikle yýlýn son çeyreðindeki artýþýn ivme kazanmasý etkili olmuþtur.
2010 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibarýyla ilimizdeki toplam mevduat hacminin, geçen yýlýn ayný dönemine göre %18 arttýðý
görülmektedir. Yýlýn ilk çeyreðinde yavaþlayan mevduat artýþ hýzýnýn, ikinci çeyrekte hýzýný yükselttiði, üçüncü çeyrekte
de söz konusu yükseliþin devam ettiði, dördüncü çeyrekte bir miktar yavaþladýðý görülmektedir. Mevduatýn krediye
dönüþüm oraný Türkiye genelinde %73den %74e yükselirken; Mersinde ise %87den %86ya gerilemiþtir. Mersin Türkiye
genelinde toplam mevduat büyüklüðü ile iller arasýnda 9. sýrada yer almaktadýr.
111
2010
EKONOMÝK RAPOR
TÜRKÝYE
Banka Þube Sayýsý
Toplam Nakdi Kredi/ Toplam Mevduat
Toplam Nakdi Kredi/Tasarruf Mevduatý
Takipteki Alacaklar/Toplam Nakdi Kredi
2009
9.541
%74
%114
6
MERSÝN
2010
10.008
%90
%153
4
2009
166
%86
%103
8
2010
172
%110
%139
5
TÜRKÝYE GENELÝ BÝREYSEL BANKACILIK ÝSTATÝSTÝKLERÝ* (BÝN TL.)
TÜRKÝYE
TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ
-TAÞIT KREDÝSÝ
-KONUT KREDÝSÝ
-DÝÐER TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ
-KREDÝLÝ MEVDUAT HESABI
-DÝÐER
KREDÝ KARTLARI
BÝREYSEL KREDÝLER TOPLAMI
2009
Nakdi Krediler
93.244.359
4.394.261
44.851.450
43.998.648
2.650.137
41.348.511
36.576.013
129.820.372
2010
Takipteki Krediler
4.033.601
506.681
961.402
2.565.518
4.338.721
8.372.322
Nakdi Krediler
129.033.346
5.665.615
60.793.473
62.574.258
2.798.330
59.775.928
43.581.905
172.615.251
Takipteki Krediler
3.638.046
360.510
859.240
2.418.296
3.858.770
7.496.816
MERSÝN ÝLÝ BÝREYSEL BANKACILIK ÝSTATÝSTÝKLERÝ* (BÝN TL.)
MERSÝN
TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ
-TAÞIT KREDÝSÝ
-KONUT KREDÝSÝ
-DÝÐER TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ
-KREDÝLÝ MEVDUAT HESABI
-DÝÐER
KREDÝ KARTLARI
BÝREYSEL KREDÝLER TOPLAMI
2009
Nakdi Krediler
1.793.328
106.809
880.266
806.253
43.417
762.836
671.977
129.820.372
2010
Takipteki Krediler
88.753
8.434
22.724
57.595
79.621
8.372.322
Nakdi Krediler
2.476.188
124.720
1.196.576
1.154.892
51.217
1.103.675
883.430
172.615.251
Takipteki Krediler
80.980
6.780
17.199
57.001
100.237
7.496.816
*: Geçici Veriler. Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Bireysel kredilerle ilgili geliþmelere bakýldýðýnda; Türkiye genelinde Aralýk 2010 itibariyle 172,6 milyar TLye ulaþan bireysel
kredilerin %25,2si kredi kartý alacaklarýndan, %74,8i ise tüketici kredilerinden oluþmaktadýr. Mersinde kullandýrýlan
bireysel kredilerin ise yaklaþýk 3,4 milyar TLye ulaþtýðý ve bireysel kredilerin %26,3ünün kredi kartý alacaklarýndan,
%73,7sinin ise tüketici kredilerinden oluþtuðu görülmektedir. Tüketici kredileri içinde en fazla paya Türkiye genelinde
%47,1, Mersinde ise %48,3lük payla konut kredilerinin sahip olduðu gözlenmektedir. Gerek Türkiye genelinde gerekse
Mersinde tüm bireysel kredi türlerinde artýþ olduðu gözlenmektedir. Konut kredisi faiz oranlarýndaki düþüþün, konut
kredisindeki artýþta etkili olduðu söylenebilir. Bireysel kredilerin takibe dönüþüm oraný Türkiye genelinde 2009 yýlý
sonunda %6,4 iken; Aralýk 2010 itibariyle %4,3e; Mersinde ise %6,8den %5,4e gerilemiþtir. Bireysel kredilerin türleri
itibariyle takibe dönüþüm oranlarý incelendiðinde; Türkiyede taþýt kredisinin takibe dönüþüm oranýnýn %11,5den %6,4e
konut kredilerinin %2,1den, %1,4e, kredi kartý alacaklarýnýn %11,9dan %8,9a; Mersinde ise taþýt kredilerinin %7,9dan
%5,4e, konut kredilerinin %2,6dan %1,4e, kredi kartý alacaklarýnýn ise %11,8den %11,3e gerilediði göze çarpmaktadýr.
Bireysel kredilerde takibe dönüþüm oranlarýnda gözlenen düþüþlerde, faiz oranlarýndaki gerilemeyle birlikte kredi
talebindeki artýþýn yaný sýra, ekonomik krizin geri ödemelerdeki olumsuz etkilerinin azalmasýnýn etkili olduðu söylenebilir.
112
*: Geçici Veriler
GIDA, MEÞRUBAT VE TÜTÜN SANAYÝ
ÝNÞAAT
METAL ANA SANAYÝ VE ÝÞLENMÝÞ MADEN ÜRÜNLERÝ
TEKSTÝL VE TEKSTÝL ÜRÜNLERÝ SANAYÝ
TOPTAN, PERAKENDE TÝCARET VE KOMÝSYONCULUK
TURÝZM
ZÝRAAT VE BALIKÇILIK
FÝNANSAL KURULUÞLAR
MERSÝN
GIDA, MEÞRUBAT VE TÜTÜN SANAYÝ
ÝNÞAAT
METAL ANA SANAYÝ VE ÝÞLENMÝÞ MADEN ÜRÜNLERÝ
TEKSTÝL VE TEKSTÝL ÜRÜNLERÝ SANAYÝ
TOPTAN, PERAKENDE TÝCARET VE KOMÝSYONCULUK
TURÝZM
ZÝRAAT VE BALIKÇILIK
FÝNANSAL KURULUÞLAR
TÜRKÝYE
SEÇÝLMÝÞ SEKTÖREL KREDÝLER* (BÝN TL)
Nakdi
Krediler
136.526
96.361
26.224
23.073
436.930
22.971
522.206
3.180
Nakdi
Krediler
9.749.837
17.774.060
11.148.958
9.994.019
19.474.621
5.213.369
14.954.740
10.640.514
2009
Takipteki
Krediler
12.333
22.624
1.027
12.744
30.383
1.165
38.346
1.015
2009
Takipteki
Krediler
739.551
1.183.325
391.194
1.678.749
1.606.830
276.016
941.356
123.966
Gayri Nakdi
Krediler
41.081
117.874
19.524
7.361
241.760
9.075
43.398
70.333
Gayri Nakdi
Krediler
3.489.376
27.178.196
8.344.152
4.125.603
11.367.245
1.197.582
1.358.593
12.849.319
Nakdi
Krediler
349.013
148.975
51.318
33.063
722.388
40.624
763.573
4.423
Nakdi
Krediler
17.915.065
29.934.294
20.523.811
15.567.548
29.758.185
11.402.825
22.811.166
18.415.527
2010
Takipteki
Krediler
10.070
17.561
1.346
8.977
17.018
1.057
49.648
380
2010
Takipteki
Krediler
619.783
1.277.825
374.333
1.548.650
1.236.693
311.431
997.220
41.565
Gayri Nakdi
Krediler
88.327
153.697
23.978
14.848
308.172
11.879
47.733
5.651
Gayri Nakdi
Krediler
4.342.175
32.618.395
10.545.309
5.645.881
12.763.251
1.505.825
1.556.229
10.664.547
Nakdi
Krediler
156%
55%
96%
43%
65%
77%
46%
39%
Nakdi
Krediler
84%
68%
84%
56%
53%
119%
53%
73%
DEÐÝÞÝM %
Takipteki
Krediler
-18%
-22%
31%
-30%
-44%
-9%
29%
-63%
DEÐÝÞÝM %
Takipteki
Krediler
-16%
8%
-4%
-8%
-23%
13%
6%
-66%
Gayri Nakdi
Krediler
115%
30%
23%
102%
27%
31%
10%
-92%
Gayri Nakdi
Krediler
24%
20%
26%
37%
12%
26%
15%
-17%
2010
EKONOMÝK RAPOR
113
2010
EKONOMÝK RAPOR
Aralýk 2010 itibariye bankacýlýk sektörünün Türkiye genelinde KOBÝlere 166 milyar TL. nakdi kredi, 80 milyar TL gayri
nakdi kredi kullandýrdýðý; KOBÝlere kullandýrýlan kredilerin 6,4 milyar TLlik kýsmýnýn takibe düþtüðü görülmektedir.
Mersinde ise söz konusu dönemde KOBÝlere 2,1 milyar TLlik nakdi kredi, 654 milyon TLlik gayri nakdi kredi kullandýrýldýðý
ve kredilerin 106 milyon TLlik tutarýnýn takibe düþtüðü görülmektedir. KOBÝlere kullandýrýlan kredilerin seçilmiþ sektörlere
göre daðýlýmý incelendiðinde; Türkiye genelinde inþaat, toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk, ziraat ve balýkçýlýk
sektörlerinin; Mersinde ise ziraat ve balýkçýlýk, toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk, gýda, meþrubat ve tütün
sanayi sektörlerinin ilk sýrada yer aldýðý gözlenmektedir. KOBÝ kredileri içerisinde en yüksek takibe dönüþüm oraný sektörler
itibariyle deðerlendirildiðinde; Türkiye genelinde tekstil ve tekstil ürünleri sanayi, ziraat ve balýkçýlýk, inþaat; Mersinde
tekstil ve tekstil ürünleri sanayi, inþaat ve finansal kuruluþlar sektörlerinin ilk sýrada yer almaktadýr.
AYLIK ORTALAMA DÖVÝZ KURLARI1
Aylar
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
2009
ABD DOLARI
1,5891
1,6524
1,7045
1,6042
1,5518
1,5398
1,5137
1,4792
1,4852
1,4621
1,4800
1,4995
EUR0
2,1149
2,1156
2,2187
2,1170
2,1116
2,1584
2,1317
2,1084
2,1576
2,1667
2,2055
2,1943
2010
ABD DOLARI
1,4663
1,5056
1,5283
1,4879
1,5348
1,5703
1,5363
1,5016
1,4889
1,4185
1,4295
1,5132
EUR0
2,0973
2,0639
2,0755
1,9994
1,9395
1,9181
1,9561
1,9418
1,9438
1,9702
1,9626
1,9993
Dolar/Euro Paritesi
2009
2010
1,33
1,43
1,28
1,37
1,30
1,36
1,32
1,34
1,36
1,26
1,40
1,22
1,41
1,27
1,43
1,29
1,45
1,31
1,48
1,39
1,49
1,37
1,46
1,32
(1) Döviz Alýþ Kuru
Kaynak: DPT, Merkez Bankasý
2010 YILI PROTESTOLU SENETLER
AYLAR
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz
Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
TOPLAM
TÜRKÝYE
Adet
Tutar TL.
80.120
583.144.468
66.102
400.753.809
79.895
473.358.381
71.813
448.517.458
71.917
415.436.331
78.046
458.226.029
77.363
542.943.130
75.108
452.651.779
79.738
461.397.378
72.680
416.872.774
72.549
426.870.495
75.269
504.083.856
900.600 5.584.255.888
Kaynak: T.C. Merkez Bankasý
114
Adet
1.440
1.196
1.488
1.326
1.386
1.489
1.341
1.265
1.387
1.196
1.314
1.319
16.147
MERSÝN
Tutar TL.
8.691.574
7.453.535
7.175.852
8.056.155
8.585.888
8.402.428
7.722.674
7.551.275
7.715.466
8.498.776
6.785.833
6.603.851
93.243.307
2010
EKONOMÝK RAPOR
Türkiye ile Ýlimizde protesto edilen senetlere bakýldýðýnda; 2010 yýlýnda Türkiyede protesto edilen senet sayýsýnda, geçen
yýlki artýþýn, 2010 yýlýnda yerini azalýþa býraktýðý, önceki yýla göre %23lük azalýþla 900.600 adete; senet sayýsýndaki
geliþmelere paralel olarak, protesto edilen senet tutarýnýn da %26 azalarak 5,6 milyar TLye gerilediði görülmektedir.
Ýlimizde ise protesto edilen 1.000 TL. ve üzeri tutarýndaki senet sayýsý önceki yýla göre %25 azalarak 16.147ye; protesto
edilen senet tutarý ise %30 azalarak 93 milyon TLye gerilediði gözlenmektedir. Gerek Türkiye genelinde gerekse Mersin
ilinde protesto edilen senet sayýsý ve tutarýndaki azalýþ, 2009 yýlýnda ekonomide gözlenen daralmanýn, 2010 yýlý ile birlikte
yerini canlanmaya býraktýðýnýn bir göstergesi olarak deðerlendirilebilinir.
MERSÝN ÝLÝ PROTESTO EDÝLEN SENET TUTARLARININ YILLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
140.000.000
30,0%
19,5%
120.000.000
20,0%
100.000.000
10,0%
8,5%
80.000.000
0,0%
60.000.000
-10,0%
40.000.000
-20,0%
-30,0%
20.000.000
-29,6%
0
2008
2009
Tutar
-40,0%
2010
Tutar Deðiþim
TÜRKÝYE'DE PROTESTO EDÝLEN SENETLERÝN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
ADET
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
2009
2010
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
104.672
80.120
95.539
66.102
99.027
79.895
98.612
71.813
96.391
71.917
Haziran Temmuz Aðustos
97.301
78.046
104.992
77.363
97.646
75.108
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
99.272
79.738
95.465
72.680
81.671
72.549
104.738
75.269
115
2010
EKONOMÝK RAPOR
TÜRKÝYE'DE PROTESTO EDÝLEN SENET TUTARLARININ AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
(1.000 TL VE ÜZERÝ)
BÝN TL
800.000
600.000
400.000
200.000
0
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
2009 718.686 592.497 613.807 585.108 586.619 624.006 701.335 615.691 637.299 623.622 553.517 678.696
2010 583.144 400.754 473.358 448.517 415.436 458.226 542.943 452.652 461.397 416.873 426.870 504.084
MERSÝN ÝLÝ PROTESTO EDÝLEN SENETLERÝN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
ADET
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
2009
2010
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
1.929
1.861
1.928
1.926
1.779
1.783
1.792
1.676
1.690
1.733
1.509
1.924
1.440
1.196
1.488
1.326
1.386
1.489
1.341
1.265
1.387
1.196
1.314
1.319
MERSÝN ÝLÝ PROTESTO EDÝLEN SENET TUTARLARININ AYLAR ÝTÝBARÝYLE
DAÐILIMI (1.000 TL VE ÜZERÝ) ('000 TL.)
(Bin TL)
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
2009
2010
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
Haziran
Temmuz Aðustos
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
11.365
11.469
11.818
12.372
10.796
10.821
11.153
9.952
10.221
10.316
8.738
13.357
8.692
7.454
7.176
8.056
8.586
8.402
7.723
7.551
7.715
8.499
6.786
6.604
116
2010
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > YATIRIMLAR
EKONOMÝK RAPOR
YATIRIMLAR
GENEL ÝDARE YATIRIMLARI
2011 YILI MERSÝN ÝLÝ YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAÐILIMI* (Bin TL.)
Sektörü
Tarým
Enerji
Ulaþtýrma
Eðitim
Saðlýk
Diðer Kamu Hizmetleri
TOPLAM
Proje Sayýsý
4
2
2
6
5
6
25
Proje Toplamý
681.197
52.570
309.727
111.768
286.627
551.529
1.993.418
2011 Yýlý Ödeneði Toplamý
11.600
12.500
7.000
14.998
20.000
53.771
119.869
*:14.01.2010 tarih ve 27462 sayýlý mükerrer Resmi Gazetede yayýnlanan 2010 yýlý yatýrým programýndan derlenmiþtir.
Kaynak: Ýl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüðü
2011 YILI MERSÝN ÝLÝ YATIRIMLARININ KURULUÞLARI ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI (Bin TL.)
Kuruluþu
Proje Sayýsý Proje Toplam 2011 Yýlý Ödeneði Toplam
DSÝ Genel Müdürlüðü
4
681.197
11.600
Elektrik Üretim A.Þ.Genel Müdürlüðü
2
52.570
12.500
TCK Genel Müdürlüðü
2
309.727
7.000
Mersin Üniversitesi
10
315.393
31.998
Adalet Bakanlýðý-Ceza Ýnf.Kur.Tutukev.Ýþ.Y.K.
1
62.000
5.000
Devlet Su Ýþleri Gn.Md.-Ýller Bankasý Gn.Md.
3
475.973
43.271
Saðlýk Bakanlýðý
3
96.558
8.500
TOPLAM
25
1.993.418
119.869
Kaynak: Ýl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüðü
KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖREL DAÐILIMI (Bin TL.)
Tarým
Madencilik
Enerji
Ulaþtýrma-Haberleþme
Turizm
Eðitim
Saðlýk
Diðer Kamu Hizmetleri
Ýl Toplamý
Türkiye Ýçerisindeki Payý
Türkiye Ýçerisindeki Sýrasý
2009
29.195
193
18.828
2.441
36.719
24.500
180.368
292.244
%1,1
11.sýrada
2010
24.479
179
8.500
7.251
5.934
46.670
25.800
139.858
258.671
%0,8
19.sýrada
Payý
2009
2010
%10
%9,5
%0,1
%0,1
%3,3
%6
%2,8
%1
%2,3
%13
%18,0
%8
%10,0
%62
%54,1
Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Devlet Planlama Teþkilatý Müsteþarlýðý
117
2010
EKONOMÝK RAPOR
Kamunun ilimize yaptýðý yatýrýmlar sektörel olarak incelendiðinde; aðýrlýklý olarak eðitim, saðlýk ve tarým sektörlerine
yatýrým yapýldýðý; buna karþýlýk madencilik, turizm ve ulaþtýrma-haberleþme sektörlerinin kamu yatýrýmlarýndan daha az
oranda pay aldýðý görülmektedir. Ýlimizin; Türkiye genelindeki toplam kamu yatýrýmlarý içerisinden aldýðý pay 2009 yýlýnda
%1,1 iken 2010 yýlýnda %0,8e; Türkiye içerisindeki sýrasý ise 11den 19a gerilemiþtir. 2010 yýlýnda toplam yatýrýmlarý
içerisinde sahip olduðu %3,3lük payla enerji sektörü yatýrým yapýlan yeni bir sektör olarak karþýmýza çýkmaktadýr.
2010 YILINDA YATIRIM TEÞVÝK BELGELERÝNÝN DAÐILIMI
Genel Teþvik Sistemine Göre
Bölgesel Teþvik Sistemine Göre
Büyük Ölçekli Yatýrýmlara Göre
Genel Toplam
Belge Sayýsý
Sabit Yatýrým (TL)
Ýstihdam
Belge Sayýsý
Ýstihdam
Belge Sayýsý
Ýstihdam
Belge Sayýsý
Ýstihdam
Türkiye
2.274
16.610.740.810
53.512
2.002
19.004.833.974
82.377
13
21.842.522.999
3.459
4.289
57.458.097.783
139.348
Mersin
52
245.875.847
1.019
33
270.937.199
1.278
85
516.813.046
2.297
Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý
2009 yýlýnda Türkiye genelinde yatýrým teþvik belgesi, bu belgeler ile yapýlacak yatýrýmýn ve yaratýlacak istihdamýn düzeyi
2008 yýlýna kýyasla gerilemiþti ancak 2010 yýlýnýn yatýrým eðiliminin hýzla arttýðý, istihdam yaratýmý hariç belge sayýsý ve
yatýrým tutarýnýn önemli ölçüde arttýðý görülmektedir.
Mersinde yatýrým teþvik belgesine baðlanan sabit yatýrým projesi sayýsý 93 iken; 2010 yýlýnda bu rakamýn 85e gerilemiþtir.
Teþvik Belgeleri kapsamýnda öngörülen yatýrým harcamalarý tutarý ise; %12 artarak yaklaþýk 517 milyon TL. olarak
gerçekleþmiþtir. Yatýrým projelerine öngörülen istihdamda ise önemli deðiþim olmamýþtýr. Yatýrým tutarýnýn %41ini
hizmetler, %39unu imalat, %9unu tarým, %5ini enerji, %5ini madencilik sektörlerine yapýlan yatýrýmlar oluþturmaktadýr.
Teþvik sistemi kapsamýnda Mersin, Türkiye içerisinde yatýrým tutarýna göre 22., yatýrým teþvik belgesi sayýsýna göre 14.,
istihdama göre 21. sýrada yer almaktadýr.
118
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILINDA YATIRIM TEÞVÝK BELGELERÝNÝN SEKTÖREL DAÐILIMI
Genel Teþvik
Sistemine Göre
Genel Toplam
Bölgesel Teþvik
Sistemine Göre
Mersin
Türkiye
Tarým
Madencilik
Ýmalat
Enerji
Hizmetler
Tarým
Madencilik
Ýmalat
Hizmetler
Tarým
Madencilik
Ýmalat
Enerji
Hizmetler
Tarým
Madencilik
Ýmalat
Enerji
Hizmetler
Belge Sayýsý
3
2
26
1
20
4
6
13
10
7
8
39
1
30
513
260
2.271
153
1.092
14.760.050
8.070.000
75.283.527
28.000.000
119.762.270
32.922.143
17.750.000
126.067.851
94.197.205
47.682.193
25.820.000
201.351.378
28.000.000
213.959.475
2.940.309.703
1.986.031.904
33.246.934.376
6.766.683.000
12.518.138.800
Ýstihdam
78
41
590
10
300
263
85
516
414
341
126
1.106
10
714
14.946
5.662
67.563
2.637
48.540
ULUSLARARASI SERMAYELÝ ÞÝRKETLER
Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan açýklanan geçici verilere göre; 2009 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibariyle Mersinde faaliyet
gösteren uluslar arasý sermayeli þirket sayýsý 394 iken; 2010 yýlýnýn söz konusu döneminde bu rakam 431dir. Mersin,
Türkiyede bulunan uluslararasý sermayeli þirketlerin illere göre sýralamasýnda %1,7lik payla 8.sýrada yer almaktadýr.
Söz konusu dönemde Mersinde faaliyet gösteren uluslararasý sermayeli þirketlerin sektörel daðýlýmý incelendiðinde;
%51i toptan ve perakende ticaret, %13ü ulaþtýrma, haberleþme ve depolama hizmetleri ve %12si imalat sanayi sektöründe
faaliyet göstermektedir. Ýmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararasý sermayeli þirketlerde gýda ürünleri ve içecek
imalatý birinci sýrada yer alýrken, bunu tekstil ürünleri ve mobilya imalatý izlemektedir.
119
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝNDEKÝ YABANCI SERMAYELÝ FÝRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAÐILIMI*
Sektörler
Tarým, Avcýlýk, Ormancýlýk ve Balýkçýlýk
Madencilik ve Taþocakçýlýðý
Ýmalat Sanayii
Gýda Ürünleri ve Ýçecek Ýmalatý
Tekstil Ürünleri Ýmalatý
Mobilya Ýmalatý; B.Y.S. Diðer Ýmalat
Plastik ve Kauçuk Ürünleri Ýmalatý
Kaðýt ve Kaðýt Ürünleri Ýmalatý
Diðer Ýmalat
Elektrik, Gaz ve Su
Ýnþaat
Toptan ve Perakende Ticaret
Oteller ve Lokantalar
Ulaþtýrma, Haberleþme ve Depolama Hizmetleri
Gayrimenkul Kiralama ve Ýþ Faaliyetleri
Diðer Toplumsal, Sosyal ve Kiþisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
31.12.2009
17
7
47
16
6
2
3
3
17
4
22
205
16
49
21
6
394
31.12.2010
15
7
52
19
5
4
3
3
18
4
26
218
19
57
26
7
431
*:Geçici veriler. Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý
Mersinde faaliyet gösteren uluslar arasý sermayeli þirketlerin ülke gruplarýna göre daðýlýmý incelendiðinde; %48i Yakýn
ve Ortadoðu, %28i AB, %5i ise Kuzey Amerika ülkeleri ortaklý þirketlerdir. Söz konusu ülke gruplarý içerisinde yer alan Irak,
Almanya ve Suriye ortaklý þirketler, Mersinde faaliyet gösteren uluslar arasý sermayeli þirketler arasýnda ilk sýrada yer
almaktadýr.
MERSÝNDEKÝ YABANCI SERMAYELÝ FÝRMALARIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI*
ÜLKE GRUPLARI
AB Ülkeleri
Almanya
Ýngiltere
Hollanda
Diðer AB Ülkeleri
Diðer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakýn ve Orta Doðu Ülkeleri
Irak
Suriye
Lübnan
Diðer
Diðer Asya
Diðer Ülkeler
Toplam
*:Geçici veriler. Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý
120
31.12.2009
110
42
13
12
43
27
8
19
13
6
7
201
108
25
16
52
20
2
394
31.12.2010
119
51
12
13
43
18
8
20
15
5
11
205
112
28
18
47
48
2
431
Kaynak: Mersin Vergi Dairesi Baþkanlýðý
TAHAKKUK
1.619.830.401,01
329.347.690,19
357.821.519,92
250.133.305,85
169.588.906,52
289.062.196,26
68.071.332,77
68.585.171,67
39.211.969,23
12.101.075,89
30.318.541,55
14.054.549,88
4.440.291,08
3.364.196,78
152.987.410,10
1.732.882.099,58
5.141.800.658,28
2009
TAHSÝLÂT
1.106.989.286,86
173.606.940,35
156.484.647,34
171.780.386,05
83.734.280,81
89.370.490,98
42.453.603,89
44.443.752,19
28.270.389,64
7.625.202,88
22.370.433,02
9.246.752,089
2.568.665,47
1.910.731,99
152.987.410,10
1.732.882.099,58
3.826.725.074,04
TAHSÝLÂT ORANI %
%68
%53
%44
%69
%49
%31
%62
%65
%72
%63
%74
%66
%58
%57
%100
%100
%74
TAHAKKUK
1.881.727.044,40
373.042.905,13
479.574.659,67
333.390.138,52
192.835.540,99
313.940.230,05
81.620.606,34
77.139.851,88
46.874.644,43
12.665.873,86
33.353.793,39
15.948.932,45
5.309.884,43
3.770.614,31
182.701.340,74
2.409.360.469,09
6.443.256.529,68
2010
TAHSÝLÂT
1.218.079.440,60
171.945.744,47
202.460.680,67
236.257.312,44
90.174.881,27
100.577.216,98
48.657.811,03
48.970.705,40
30.116.496,08
7.972.055,25
22.502.389,40
9.822.219,49
2.369.760,65
2.130.583,30
182.701.340,74
2.409.360.469,09
4.784.099.106,86
TAHSÝLÂT ORANI %
%65
%46
%42
%71
%47
%32
%60
%63
%64
%63
%67
%62
%45
%57
%100
%100
%74
EKONOMÝK RAPOR
VERGÝ DAÝRESÝ
URAY VERGÝ D.
ÝSTÝKLAL VER.D.
LÝMAN VERGÝ D.
TOROS VERGÝ D.
ÞEHÝTKERÝM V.D.
KIZILMURAT V.D.
ERDEMLÝ VER.D.
SÝLÝFKE VERGÝ D.
ANAMUR VER. D.
GÜLNAR MAL MD.
MUT MAL MD.
BOZYAZI MAL MD.
AYDINCIK MAL MD.
ÇAMLIYAYLA M.MD.
MUH.MD.DÝÐ.ML.M.
GÜMRÜK SAYMANLIÐI
TOPLAM
ÝLÝMÝZDE VERGÝ DAÝRELERÝNÝN TAHAKKUK VE TAHSÝLAT DURUMU (TL.)
KAMU GELÝRLERÝ
2010
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > KAMU GELÝRLERÝ
121
122
Kaynak: Mersin Vergi Dairesi Baþkanlýðý
VERGÝNÝN TÜRÜ
GELÝR VERGÝSÝ
KURUMLAR VER.
KATMA DEÐER V.
DAMGA VERGÝSÝ
MOTORLU TAÞ.V.
VERASET ÝNT.V.
BANKA SÝG.M.V.
HARÇLAR
DÝÐER VERGÝLER
VERGÝ GEL.TOP.
VERGÝ DIÞI G.TOP.
TEÞEBBÜS VE MÜLKÝYET GEL.
GÜMRÜK GELÝRLERÝ
GENEL TOPLAM
TAHAKKUK
663.087.803,31
174.081.536,03
441.495.313,70
75.953.694,73
144.323.467,79
1.979.747,66
39.325.988,29
92.339.612,87
772.319.856,74
2.404.907.021,12
966.407.187,05
37.604.350,53
1.732.882.099,58
5.141.800.658,28
ÝLÝMÝZ VERGÝ GELÝRLERÝNÝN MUKAYESESÝ (TL.)
2009
TAHSÝLÂT
515.085.907,51
108.184.745,07
280.821.656,16
52.365.106,75
101.408.560,68
1.494.877,30
37.922.218,54
80.454.189,58
749.112.742,06
1.926.850.003,65
137.146.347,83
29.846.622,98
1.732.882.099,58
3.826.725,074,04
TAHSÝLÂT ORANI%
%78
%62
%64
%69
%70
%76
%96
%87
%97
%80
%14
%79
%100
%74
TAHAKKUK
738.766.617,57
199.790.579,55
511.846.285,98
94.755.682,12
159.174.315,86
3.594.297,57
37.862.899,94
128.558.394,70
876.092.898,46
2.750.441.971,75
1.238.185.197,51
45.268.891,33
2.409.360.469,09
6.443.256.529,68
2010
TAHSÝLÂT
563.216.816,66
123.161.606,25
310.052.518,35
67.845.820,94
113.736.953,52
2.253.004,32
36.497.826,91
113.533.563,01
835.907.046,52
2.166.205.156,48
171.961.879,28
36.571.602,01
2.409.360.469,09
4.784.099.106,86
TAHSÝLÂT ORANI%
%76
%62
%61
%72
%71
%63
%96
%88
%95
%79
%14
%81
%100
%74
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010
EKONOMÝK RAPOR
MAHALLÝ ÝDARELERÝN BÜTÇE TAHMÝNLERÝNE
DAYANAN GELÝR DURUMU (TL.)
Ýl Özel Ýdaresi
Köyler
TOPLAM
2010
53.000.000
1.998.178
54.198.178
2011
55.000.000
2.400.316
57.400.316
Kaynak: Ýl Mahalli Ýdareler Müdürlüðü-Ýl Özel Ýdare Müdürlüðü
MERSÝN BÜYÜKÞEHÝR VE MERKEZ ÝLÇE BELEDÝYELERÝNÝN
2011 MALÝ YILI BÜTÇELERÝ
BELEDÝYENÝN ADI
Büyükþehir Belediyesi
Akdeniz Belediyesi
Yeniþehir Belediyesi
Toroslar Belediyesi
Mezitli Belediyesi
BÜTÇE TUTARI (TL)
(A) ÖDENEK
(B) GELÝRLERÝN EKONOMÝK
CETVELÝ
SINIFLANDIRILMASI
397.504.304,00
335.026.078,00
74.700.000,00
67.700.000,00
46.806.258,00
46.806.258,00
49.285.000,00
46.785.000,00
43.000.000,00
43.000.000,00
Kaynak: Ýl Mahalli Ýdareler Müdürlüðü
ÝL ÖZEL ÝDARESÝNÝN BÜTÇESÝ
Harcamalar
Cari Harcamalar
Yatýrým Harcamalarý
Transfer Harcamalarý
TOPLAM
BÜTÇE TUTARI (TL)
2010
2011
18.399.288,27
20.059.976,00
26.634.315
28.579.081,00
7.966.396,73
6.360.943,00
53.000.000
55.000.000,00
ÝL ÖZEL ÝDARESÝNDEN 2011 YILINDA KURUMLARA AYRILAN PAYLAR (TL)
KURUMUN ADI
Özel Ýdare Müdürlüðü
Köye Yönelik Hizmetler Daire Baþ.
Bayýndýrlýk Ve Ýskan Müdürlüðü
Milli Eðitim Ýl Müdürlüðü
Saðlýk Müdürlüðü
Tarým Ýl Müdürlüðü
Kültür ve Turizm Ýl Müdürlüðü
Spor Ýl Müdürlüðü
Emniyet Ýl Müdürlüðü
Sosyal Hizmetler Müdürlüðü
Çevre Orman Müdürlüðü
Sivil Savunma Müdürlüðü
TOPLAM
Cari Hr.
19.764.976,00
120.000,00
175.000,00
20.059.976,00
Yatýrým Hr.
18.847.075,00
8.827.000,00
100.000,00
4,00
80.000,00
400.000,00
300.000,00
2,00
25.000,00
28.579.081,00
Transfer Hr.
6.360.943,00
6.360.943,00
TOPLAM
44.972.994,00
8.827.000,00
100.000,00
4,00
200.000,00
400.000,00
300.000,00
2,00
200.000,00
55.000.000,00
123
2010
MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM
EKONOMÝK RAPOR
ÝSTÝHDAM
HANEHALKI ÝÞGÜCÜ ANKETÝ SONUÇLARI
2009
NÜFUS VE ÝÞGÜCÜ DURUMU
15 ve daha yukarý yaþtaki nüfus ('000)
Ýþgücü durumu ('000)
Ýstihdam edilenler
Ýþsiz
Ýþgücüne katýlma oraný (%)
Ýþsizlik oraný (%)
Ýstihdam oraný (%)
Ýþgücüne dahil olmayanlar ('000)
Ýþ bulma ümidi yok
Ýþ aramayýp, iþbaþý yapmaya hazýr olanlar
Mevsimlik Çalýþanlar
Ev Ýþleriyle Meþgul
Öðrenci
Emekli
Çalýþamaz Halde
Diðer
Erkek
1.290
961
766
195
74,5
20,3
59,4
329
27
44
102
72
76
8
Kadýn
1.323
386
285
101
29,2
26,1
21,5
937
54
126
1
358
89
25
151
133
TR62 (Adana, Mersin)*
2010
Toplam
2.613
1.347
1.051
296
51,6
22
40,2
1.266
81
170
1
358
191
97
227
141
Erkek
1.315
977
828
149
74,3
15,3
63
337
27
42
97
81
79
12
Kadýn
1.345
431
345
86
32
19,9
25,7
914
47
120
1
350
87
23
145
140
Toplam
2.660
1.408
1.173
235
52,9
16,7
44,1
1.251
74
162
1
350
184
104
224
152
(*):TR62:Ýstatistik amaçlý bölge sýnýflamasý Adana ve Mersin illerine göre düzenlenmiþtir.
Kaynak:TÜÝK
ÝSTÝHDAMIN EKONOMÝK FAALÝYET KOLLARINA GÖRE DAÐILIMI (1.000 KÝÞÝ)
SEKTÖRLER
Tarým
Sanayi*
Hizmetler
Toplam
TR62 (Adana, Mersin)
2010
2009
Erkek Kadýn
174
129
189
29
402
127
766
285
Toplam
303
218
529
1.051
Erkek
192
195
441
828
Kadýn
163
34
148
345
Toplam
355
229
589
1.173
Deðiþim (%)
Erkek
10%
3%
10%
8%
Kadýn
26%
17%
17%
21%
Toplam
17%
5%
11%
12%
(*): Ýnþaat sektörü, sanayi sektörü içinde deðerlendirilmiþtir.
Kaynak: TÜÝK
Türkiye Ýstatistik Kurumunun açýklamýþ olduðu Hanehalký Ýþgücü Anketi sonuçlarýna göre, 2010 yýlýnda TR62 (Adana,
Mersin) bölgesinde, kurumsal olmayan çalýþma çaðýndaki (15 ve daha yukarý yaþtaki) nüfus 47 bin kiþi artmýþtýr. 2010
yýlýnda iþgücüne katýlma oraný önce yýla göre 1,3 puanlýk artýþ göstererek %52,9 olmuþtur. Erkeklerde iþgücüne katýlma
oraný 0,2 puanlýk azalýþla %74,3e, kadýnlarda ise 2,8 puanlýk artýþla %32 olarak gerçekleþmiþtir.
124
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 yýlýnda istihdam edilenlerin sayýsý önceki yýla göre 122 bin kiþi artarak 1 milyon 173 bin kiþiye ulaþmýþtýr. Ýstihdam
edilenlerdeki artýþ 2009 yýlýnda %5,3 düzeyinde iken bu oran 2010 yýlýnda %11,6 düzeyinde gerçekleþmiþtir. Ýstihdamýn
cinsiyete göre daðýlýmý incelendiðinde, erkeklerde 62 bin kiþi, kadýnlarda ise 60 bin kiþi artýþ olmuþtur. Ýstihdamýn sektörel
daðýlýmýna bakýldýðýnda artýþýn hizmetler ve tarým sektöründe yoðunlaþtýðý görülmektedir. Söz konusu dönemde, istihdam
edilenlerin, %30u tarým, %50si hizmetler, %20si sanayi sektöründe yer almaktadýr. Bir önceki yýla göre tarým sektöründe
istihdamda %17, hizmetler sektöründe %3lük, sanayi sektöründe %5lik artýþ olmuþtur.
TR62(Adana, Mersin) bölgesi, istatistiksel amaçlý bölge sýnýflamasý Düzey 2de yer alan 26 adet bölge içerisinde, 2009
yýlýnda %22lik iþsizlik oraný ile 1. sýrada yer alýrken, 2010 yýlýnda söz konusu oran 5,3 puanlýk azalýþla %16,7 seviyesine
ulaþmýþ ve sýralamadaki yeri 2.sýraya gerilemiþtir. 2010 yýlýnda TR62 bölgesinde kadýnlarýn iþsizlik oraný önceki yýla göre
6,2 puan azalarak %19,9, erkeklerin iþsizlik oraný ise 5 puan azalarak %15,3 düzeyine gerilemiþtir.
ÝSTÝHDAMIN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI
55+
9%
15-19
7%
20-24
10%
35-54
45%
25-34
29%
Kaynak: TÜÝK
ÝSTÝHDAM EDÝLENLERÝN ÝÞTEKÝ DURUMU (1.000 KÝÞÝ)
TR62 (Adana, Mersin)*
Ücretli, maaþlý ve yevmiyeli Ýþveren ve kendi hesabýna
Tarým
Erkek
Kadýn
Toplam
Tarým Dýþý
Erkek
Kadýn
Toplam
Genel Toplam
2009
50
39
89
435
116
551
640
2010
50
37
87
477
128
605
692
2009
106
8
114
143
25
168
282
2010
114
18
132
143
33
176
308
Ücretsiz aile iþçisi
2009
20
82
102
12
15
27
129
2010
28
108
136
16
21
37
173
Kaynak: TÜÝK
125
2010
EKONOMÝK RAPOR
TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde, 2010 yýlýnda istihdam edilenlerin %30unu oluþturan tarým sektöründe; istihdam
edilenlerin %38i ücretsiz aile iþçisi, %37si iþveren ve kendi hesabýna çalýþanlar oluþtururken %25ini ücretli, maaþlý ve
yevmiyeli çalýþanlar oluþturmaktadýr. 2009 yýlýna göre tarým sektöründe en fazla istihdam artýþýnýn ücretsiz aile iþçisi
olarak çalýþan kadýnlarda olduðu gözlenmektedir. Söz konusu dönemde istihdamýn %70ine sahip olan tarým dýþý
sektörlerde ise istihdamýn %74ünü ücretli, maaþlý ve yevmiyeli çalýþanlar oluþtururken, %22sini iþveren ve kendi hesabýna
çalýþanlar, %4ünü ücretsiz aile iþçileri oluþturmaktadýr.
TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde, son üç yýllýk dönem istihdam edilenlerin iþteki durumu karþýlaþtýrýldýðýnda ücretli,
maaþlý ve yevmiyeli çalýþanlar ile iþveren ve kendi hesabýna çalýþanlarýn payýnýn azaldýðý ücretsiz aile iþçisi olarak çalýþanlarýn
payýnýn arttýðý gözlenmektedir.
ÝSTÝHDAMIN ÝÞYERÝ BÜYÜKLÜÐÜNE VE SOSYAL GÜVENLÝK KURUMUNA KAYITLILIK DURUMUNA
GÖRE DAÐILIMI (1.000 KÝÞÝ)
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayýtlýlýk
Kayýtlý
Ýþyeri Büyüklüðü
Kayýtlý Deðil
1-9
10-24
25-49
50+
Toplam
Erkek
338
22
16
8
384
Kadýn
207
18
8
2
235
Toplam
545
40
24
10
619
Erkek
192
39
93
120
444
Kadýn
38
10
30
32
110
Toplam
230
49
123
152
554
Erkek
530
61
109
128
828
Toplam
Kadýn
245
28
38
34
345
Toplam
775
89
147
162
1.173
Kaynak: TÜÝK
2010 yýlýnda TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde istihdamýn iþyeri büyüklüðüne göre daðýlýmý incelendiðinde; istihdamýn
%66sý 1-9 kiþi istihdam eden mikro iþletmelerde istihdam edilirken, %20si küçük ölçekli iþletmelerde, %14ü ise orta
büyüklükteki isletmelerde yer almaktadýr. Söz konusu dönemde istihdamýn %53ü sosyal güvenlik kurumuna kayýtlý
olmadýðý, %47sinin ise kayýtlý olduðu görülmektedir.
EÐÝTÝM DURUMUNA GÖRE ÝSTÝHDAMIN DAÐILIMI (15+,1.000 Kiþi)
Eðitim Durumu
Okuma yazma bilmeyen
Lise altý
Lise ve dengi meslek okulu
Yükseköðretim
Cinsiyet
Erkek
Kadýn
Toplam
Erkek
Kadýn
Toplam
Erkek
Kadýn
Toplam
Erkek
Kadýn
Toplam
2009
23
29
52
493
162
655
169
53
222
80
41
121
2010
18
36
54
521
201
722
187
57
244
102
51
153
Kaynak: TÜÝK
2010 yýlýnda TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde eðitim durumuna göre istihdamýn daðýlýmýna bakýldýðýnda istihdam
edilenlerin %62si lise altý eðitimli olanlar, %21i lise ve dengi meslek okulu, %13ünü yükseköðretim mezunlarý, %5i ise
okuryazar olmayanlar oluþturmaktadýr. 2009 yýlýna göre lise altý eðitim ve yükseköðretim düzeyinde eðitim sahibi olanlarda
istihdamda önemli artýþlar olduðu gözlenmektedir.
126
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝSTÝHDAM EDÝLENLERÝN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI
Kanun yapýcýlar üst düzey yöneticiler ve
müdürler
Profesyonel meslek mensuplarý
17%
Yardýmcý profesyonel meslek mensuplarý
Büro ve müþteri hizmetlerinde çalýþan
elemanlar
Hizmet ve satýþ elemanlarý
Nitelikli tarým,hayvancýlýk,avcýlýk,ormancýlýk
ve su ürünlerinde çalýþanlar
Sanatkarlar ve ilgili iþlerde çalýþanlar
Tesis ve makina operatörleri ve montajcýlar
Nitelik gerektirmeyeniþlerdeçalýþanlar
13%
7%
14%
46%
26%
6%
5%
6%
6%
Kaynak: TÜÝK
TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde istihdam nitelik gerektirmeyen iþlerde çalýþanlar, nitelikli tarým, hayvancýlýk, avcýlýk,
ormancýlýk ve su ürünlerinde çalýþanlar, hizmet ve satýþ elemanlarý ile sanatkarlar ve ilgili iþlerde çalýþanlarýn yer aldýðý
meslek gruplarýnda yoðunlaþmaktadýr.
ÝÞGÜCÜ PÝYASASI BÝLGÝLERÝ
Açýk Ýþler
Baþvurular
Ýþe Yerleþtirmeler
Ýþsizlik Ödeneðine Baþvuru
Kayýtlý Ýþsiz
Kayýtlý Ýþgücü
2009
165.941
1.435.020
99.809
598.711
1.689.349
1.858.855
TÜRKÝYE
2010
369.134
1.217.860
187.106
427.043
1.414.541
1.604.355
Deðiþim(%)
122%
-15%
87%
-29%
-16,3%
-13,7%
2009
1.969
31.299
1.461
7.649
44.118
45.781
MERSÝN
2010 Deðiþim(%)
3.160
60%
26.825
-14%
1.678
15%
6.642
-13%
29.775
-32,5%
33.050
-27,8%
Kaynak: Türkiye Ýþ Kurumu
2010 yýlýnda Ýlimiz iþgücü piyasasý bilgilerine baktýðýmýzda iþ baþvurusunda bulunanlarýn sayýsý özellikle yýlýn son çeyreðinde
hýz kazanmýþ ve önceki yýla göre %14 oranýnda azalýþ göstermiþtir. Açýk iþ sayýsýndaki artýþa paralel olarak iþe yerleþtirmelerde
%15 oranýnda artýþ yaþanmýþ ve iþsizlik ödeneðine baþvurularda ise %13 oranýnda azalýþ kaydedilmiþtir. Ýþgücü göstergelerini,
Türkiye ile karþýlaþtýrdýðýmýzda, Türkiye genelinde ve ilimizde iþsizliðin azaldýðý gözlenmektedir. 2010 yýlýnda Türkiye
genelinde bir önceki yýla kýyasla açýk iþler hýzla artarken; yeni iþ için baþvurular ve iþsizlik ödeneðine baþvuranlarda hýzlý
düþüþ gerçekleþti. Ýþe yerleþmelerdeki artýþ oraný yüzde 87 lere ulaþmýþtýr. Mersin ili ise hýzlý göç ve demografik yapýsý
göz önüne alýndýðýnda; Türkiye geneline kýyasla istihdamdaki iyileþme sýnýrlý kaldýðýný söyleyebiliriz.
127
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝÞ BAÞVURUSUNDA BULUNANLARIN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
2010
Kaynak : Türkiye Ýþ Kurumu
Ekim
Kasým
Aralýk
2009
ÝÞSÝZLÝK ÖDENEÐÝNE BAÞVURANLARIN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
2010
Ekim
Kasým
Aralýk
2009
AÇIK ÝÞ SAYISININ AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
600
500
400
300
200
100
0
Ocak
Þubat
128
Mart
Nisan
Mayýs
2010
2009
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝÞE YERLEÞTÝRMELERÝN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI
400
350
300
250
200
150
100
50
0
Ocak
Þubat
Mart
Nisan
Mayýs
2010
Eylül
Ekim
Kasým
Aralýk
2009
129
2010
EKONOMÝK RAPOR
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝÞGÜCÜ BÝLGÝLERÝNÝN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI
ÝÞ BAÞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI
0,46%
9%
2010
28%
22%
15%
11%
8%
8%
0,27%
2009
7%
0%
27%
10%
15-19
20%
20-24
23%
30%
25-29
16%
12%
7%
8%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
30-34
35-39
40-44
45-64
65 ve Daha Büyük
ÝÞE YERLEÞTÝRMELERÝN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI
4%
25%
2010
27%
21%
11%
7%
5%
3%
2%
18%
2009
0%
29%
10%
23%
20%
30%
40%
50%
15-19
20-24
25-29
30-34
60%
35-39
15%
70%
40-44
80%
11%
90%
100%
45-64
KAYITLI ÝÞGÜCÜNÜN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI
0,1%
2%
2010
17%
29%
22%
15%
9%
8%
0,3%
2009
4%
0%
130
24%
30%
22%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-64
14%
80%
9% 2%
90%
65 ve Daha Büyük
100%
2010
EKONOMÝK RAPOR
KAYITLI ÝÞSÝZLERÝN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI
0,1%
2%
2010
18%
28%
21%
14%
9%
8%
0,2%
2009
4%
23%
0%
29%
22%
13%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-64
80%
8% 2%
90%
100%
65 ve Daha Büyük
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝÞGÜCÜ BÝLGÝLERÝNÝN
ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI
ÝÞ BAÞVURUSUNDA BULUNANLARIN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI
0,24%
2%
1%
2010
39%
39%
12%
7%
0,04%
0,22%
10%
2009
4%
41%
31%
7% 5%
0,01%
0%
20%
40%
Okur Yazar Olmayan
Ortaöðretim (Lise ve Dengi)
Yüksek Lisans
60%
Okur Yazar
Ön Lisans
Doktora
80%
100%
Ýlköðretim
Lisans
131
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝÞE YERLEÞTÝRMELERÝN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI
1%
2010
3%
56%
33%
5% 3%
59%
30%
5% 4%
1%
2009
1%
0%
20%
Okur Yazar Olmayan
40%
Okur Yazar
Ýlköðretim
60%
80%
100%
Ön Lisans
Lisans
KAYITLI ÝÞGÜCÜNÜN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI
2%
1%
2010
39%
39%
12%
7%
3%
2009
3%
0%
Okur Yazar Olmayan
132
38%
20%
Okur Yazar
35%
40%
Ýlköðretim
60%
13%
80%
7%
100%
Ön Lisans
Lisans
2010
EKONOMÝK RAPOR
KAYITLI ÝÞSÝZLERÝN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI
1%
2010
39%
2%
2%
2009
39%
39%
12%
36%
12%
7%
7%
3%
0%
20%
40%
Okur Yazar Olmayan
Yüksek Lisans
60%
Okur Yazar
Ön Lisans
Doktora
80%
100%
Ýlköðretim
Lisans
133
BOÞ
EKONOMÝK RAPOR
2010
ALT YAPI SÝSTEMLERÝ
BOÞ
2010
ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ENERJÝ
EKONOMÝK RAPOR
ENERJÝ
2010 YILI ELEKTRÝK GENEL ABONE DURUMU
Akdeniz,Yeniþehir,
Toroslar, Mezitli
Anamur
Bozyazý
Aydýncýk
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Sanayi
730
Ticaret
48.867
Resmi Daire
1.632
T.Sulama
8.660
Þantiye
8.538
Mesken
292.539
Diðer
2.819
Toplam
363.785
39
21
9
4
48
62
102
55
514
1.584
3.297
1.321
594
528
9.382
1.122
3.012
6.930
13.770
88.823
144
113
53
52
250
196
220
378
437
3.475
6.182
3.946
433
672
7.566
1.078
4.098
5.099
2.472
40.206
1.261
451
82
189
1.172
112
310
1.391
1.667
15.173
30.396
12.217
4.855
10.784
57.128
15.488
27.311
60.106
106.210
617.034
271
195
105
87
885
452
474
707
1.149
7.144
41.590
18.264
6.131
12.316
76.431
18.510
35.527
74.666
126.219
773.439
Kaynak: Toroslar Elektrik Daðýtým A.Þ.-Mersin
Toroslar Elektrik Daðýtým A.Þ.den edinilen bilgilere göre; 2010 yýlý sonu itibariyle elektrik genel abone sayýsý bir önceki
yýla göre %3 oranýnda artarak 773.439a yükselmiþtir. Abone grubunun %47si merkez ilçede, %16sý Tarsusda, %10u ise
Erdemlide bulunmaktadýr.
MERSÝN' DE ABONE GRUBUNA GÖRE ÇEKÝLEN ENERJÝNÝN DURUMU (kWh)
Abone Grubu
Sanayi
Ticaret
Resmi Daire
Tarým Sulama
Mesken
Diðerleri
Toplam
2009
944.820.026
378.578.238
198.029.315
94.894.823
946.333.134
235.909.771
2.798.565.307
2010
841.374.579
320.000.707
118.899.470
107.785.490
975.766.083
340.336.640
2.704.162.969
2010 yýlý sonu itibariyle Mersinde tüketilen enerji miktarý bir önceki yýla göre %3 oranýnda azalýþ göstererek 2.704.162.969
kWha gerilemiþtir. Tüketilen enerji miktarý kullaným alanlarýna göre incelendiðinde; %36sý meskenler, %31i sanayi, %12si
ise ticarethaneler tarafýndan tüketilmektedir. 2010 yýlýnda sanayi sektöründe tüketilen enerji miktarý, 2009 yýlýna göre
%11, ticarethanelerde %15 oranýnda azalýrken, meskenlerde ise %3 oranýnda artýþ göstermiþtir. Sanayi sektöründe enerji
tüketiminde geçen yýlki artýþýn, 2010 yýlýnda yerini azalýþa býraktýðý görülmektedir.
137
2010
ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ENERJÝ
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE KÖYLERDEKÝ ELEKTRÝK ABONE DURUMU
ÝLÇE ADI
Merkez
Anamur
Bozyazý
Aydýncýk
Çamlýyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
KÖY SAYISI
63
37
13
10
10
50
41
90
66
129
509
KÖY ABONE SAYISI
26.514
13.058
3.384
1.815
4.483
20.145
8.627
21.056
24.630
30.231
153.943
2009-2010 YILLARI ABONE GRUBUNA GÖRE ÇEKÝLEN ENERJÝNÝN DAÐILIMI
kWh
1.000.000.000
800.000.000
600.000.000
400.000.000
200.000.000
0
Sanayi
Ticaret
Resmi Daire Tarým Sulama
2009
138
2010
Mesken
Diðerleri
2010
ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ULAÞTIRMA
EKONOMÝK RAPOR
ULAÞTIRMA
Mersinde ulaþým aðýrlýklý olarak karayolu ile saðlanmaktadýr. Ülkemizdeki bütün yerleþim birimlerine karayolu ile baðlantýsý
bulunmaktadýr. Mersinde 508 km.si devlet yolu, 673 km.si il yolu, 184 km.si otoyol, 5.008 km.si köy yolu olmak üzere
toplam 6.373 km karayolu bulunmaktadýr. 2010 yýlýnda kaydý yapýlan taþýtlarýn illere göre yoðunluðu incelendiðinde
Mersin, %3lük payla yedinci sýrada yer almaktadýr. Ýlimizde demiryolu baðlantýsý bulunmakta ve denizyolu ile ulaþým
saðlanmaktadýr. Havaalaný olmamasýna raðmen, hava yolu ile ulaþým Adana hava alanýndan saðlanmaktadýr.
ÝLÝMÝZDEKÝ MOTORLU VE MOTORSUZ ARAÇLARIN DURUMU
Aracýn Cinsi Motorlu
Motosiklet
Otomobil
Minibüs
Otobüs
Kamyonet
Kamyon
Traktör
Çekici
Özel A.Taþýt
Tanker
Arazi Taþýtý
TOPLAM
Motorsuz
Römork
Yarý Römork
TOPLAM
2009
109.712
150.504
6.887
7.161
53.584
17.862
27.177
6.827
833
1.408
1.721
383.676
2010
122.480
151.345
6.296
5.133
65.029
13.792
27.385
8.025
628
1.079
1.239
402.431
Deðiþim (%)
%12
%1
-%9
-%28
%21
-%23
%1
%18
-%25
-%23
-%28
%5
175
7.542
7.717
229
10.044
10.273
%31
%33
%33
Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüðü Trafik Tescil Þube Müdürlüðü
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ ARAÇLARIN
ÝLÇELERE GÖRE DAÐILIMI (%)
Akdeniz, Yeniþehir
Toroslar
Mezitli
53%
Tarsus
18%
Anamur
5%
Bozyazý
2%
Gülnar
1%
Erdemli
8%
Mut
4%
Silifke
9%
139
2010
EKONOMÝK RAPOR
2009-2010 YILLARI MERSÝN'DE YAPILAN ARAÇ TESCÝL ÝÞLEMLERÝ
ADET
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
Trafikten
Toplam
Çekme
Yeni
Kayýt
Devir
Hurda
2009
43.184
32.464
2.917
3.700
82.265
2010
48.520
45.788
3.687
2.820
100.815
MERSÝN'DE ARAÇ SATIÞLARININ TÜRLERÝNE GÖRE DAÐILIMI
Araç Türü
Aðýr Ticari Araç
Hafif Ticari Araç
Binek Araç
Toplam
2009
677
4.639
7.608
12.924
2010
1.149
5.823
9.757
16.729
DEÐÝÞÝM (%)
%70
%26
%28
%29
Kaynak: MODER
Mersin Otomobil Yetkili Satýcýlarý Derneðinden edinilen bilgilere göre; Mersinde 2010 yýlýnda araç satýþlarýnýn geçen yýla
göre %29 artarak 16.729a yükseldiði görülmektedir. Tüm araç türleri satýþlarýnda geçen yýla göre artýþ olduðu gözlenirken,
hafif ve ticari araç satýþlarýnda artýþ yaþanmasý, ticari faaliyetler açýsýndan olumlu sayýlabilecek bir geliþmedir. Aylýk bazda
Þubat ayýndan itibaren düzenli artýþ eðiliminin Aralýk ayýnda hýzýný arttýrdýðý görülmektedir. Söz konusu geliþmede
otomotiv sektöründeki yýlsonu kampanyalarýnýn etkili olduðu söylenebilir.
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE
MERSÝN KARAYOLU DURUMU
Ýl Yolu
Devlet Yolu
Otoyol
Köy Yolu
TOPLAM
Uzunluðu ( km.)
673
508
184
5.008
6.373
Kaynak: T.C. Ulaþtýrma Bakanlýðý Karayollarý Genel Müdürlüðü
T.C. Mersin Ýl Özel Ýdaresi Köye Yönelik Hizmetler Daire Baþkanlýðý
140
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝLÝMÝZDEKÝ DEMÝRYOLU YÜK TAÞIMACILIÐININ DURUMU
Cinsi
Hububat-Bakliyat
Maden cevheri
Suni Gübre
Muhtelif Eþya
Soda
Akaryakýt
Pomza taþý
Yurt dýþý
Kaðýt
Demir
Konteyner
Diðerleri
Toplam
2009
Gelen
1.274
3.469
137.504
32.748
4.588
460
378.394
70.148
628.585
Giden
623
882
83.986
68.187
3.405
72.131
240
25.343
3.876
41.489
144.315
5.832
450.309
2010
Gelen
12.251
109.767
29.915
9.026
242
326.399
49.200
536.800
Giden
5.219
1.124
94.155
94.519
5.430
111.169
183
19.418
3.527
29.061
103.190
4.027
471.022
Kaynak: T.C. Devlet Demiryollarý Genel Müdürlüðü Mersin Lojistik Müdürlüðü
Kara Yolu Ulaþýmý
Türkiyede olduðu gibi Mersinde de, yolcu ve yük taþýmacýlýðý karayollarý üzerine yoðunlaþmýþtýr. Serbest bölgenin varlýðý
ve yoðun liman faaliyetleri, ilimizde ulaþtýrma sektörünün önemini artýrmýþtýr. Limanda yükleme ve boþaltmasý yapýlan
yüklerin ülke içerisine daðýlýmý çoðunlukla karayolu ile saðlanmaktadýr. Ýl ekonomisinde önemli bir yeri olan tarýmsal
üretim içerisindeki meyve ve sebze ürünlerinin daðýtýmý da yine aðýrlýklý olarak karayollarý üzerinden yapýlmaktadýr.
Deniz Yolu Ulaþýmý
Doðu Anadolu Bölgesi, Güneydoðu Anadolu Bölgesi ve Ýç Anadolu Bölgeleri ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleþtirmek
için Mersin Uluslararasý Limanýný kullanmaktadýr. Ayrýca Ortadoðu Ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine, ABD ve
AB ülkelerine ithalat-ihracat ve bu ülkelere transit yük taþýmacýlýðý yapýlmaktadýr. 2007 yýlýna kadar, T.C. Devlet Demiryollarý
tarafýndan iþletilen Mersin Limaný, 11.05.2007 tarihinde özelleþtirilmiþtir. Bu tarihten itibaren Mersin Limanýndaki
faaliyetler, PSA-Akfen grubuna ait Mersin Uluslar arasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ. tarafýndan yürütülmektedir.
Demir Yolu Ulaþýmý
Ýl sýnýrlarý içerisinde 55 km. çift hat yolcu ve yük taþýmacýlýðý yapýlmaktadýr. Yolcu trenlerinin sevk ve kabulü için 3 adet
yolcu peronu ve yük trenleri için 3 adet yükleme rampasý olup, Mersin limanýna 250 metre demir yolu ile hat baðlantýsý
bulunmaktadýr. Liman içinde de 31 km Demiryolu ile 51 adet makas bulunmaktadýr. Deniz yolu ile gelen transit yükler
demir yolu ile Ortadoðu ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine taþýnmaktadýr.
Hava Yolu Ulaþýmý
Mersinde hava alaný bulunmamaktadýr. Ancak il sýnýrlarý içerisinde Çukurova Bölgesel Havalimaný kurulmasý için çalýþmalar
yürütülmektedir. Mevcutta hava yolu ulaþýmý; il merkezine 69 km. uzaklýktaki Adana hava alanýndan yapýlmaktadýr. Hava
alanýndan yurt içi ve yurt dýþýna düzenli olarak uçak seferleri yapýlmaktadýr.
141
2010
ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > HABERLEÞME HÝZMETLERÝ
EKONOMÝK RAPOR
HABERLEÞME HÝZMETLERÝ
ÞEHRÝMÝZDE POSTA HABERLEÞMESÝ VE TELGRAF HÝZMETLERÝ
Posta Haberleþmesi
Mektup, Posta ve Tebrik Kartý
Deðer Konulmuþ Mektup ve Kart
Taahhütlü Maddeler
Gazete ve Basýlmýþ Kaðýt
Küçük Paket, Ticaret Eþyasý Örneði
Ücretsiz Posta Malzemeleri
Toplam
Telgraf Hizmetleri
Yurt Ýçi Telgraf
Yurt Dýþý Telgraf
Giren (Þehrimize)
Çýkan (Þehrimizden)
Adet
2009
2010
3.207.719
2.896.620
129
84
996.558
961.234
1.610.982
390.893
21.709
20.641
10.400
482.226
5.847.497
4.751.698
4.778
2
4.680
4.780
4.051
2
4.005
4.053
Kaynak: Mersin PTT Baþ Müdürlüðü
2010 yýlýnda ilimizde posta haberleþmesi kapsamýnda gönderilen ücretsiz posta malzemeleri dýþýndaki tüm gönderilerde
ve yurtiçi telgraf sayýsýnda geçen yýla göre azalýþ olduðu görülmektedir. Özellikle gazete ve basýlmýþ kaðýt gönderilerinde
geçen yýla göre önemli miktarda azalýþ olduðu gözlenmektedir.
BASIN-YAYIN FAALÝYETLERÝ
ÝLÝMÝZDEKÝ ULUSAL BASIN KURULUÞLARI
TEMSÝLCÝLÝKLERÝ SAYISI
Ýlçeler
Akdeniz
Mezitli
Toroslar
Yeniþehir
Toplam
Temsilcilikler
10
2
2
14
Kaynak: T.C. Mersin Valiliði Basýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürlüðü
142
2010
ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > HABERLEÞME HÝZMETLERÝ
EKONOMÝK RAPOR
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE YAYIN YAPAN
ÖZEL TELEVÝZYON VE RADYOLARIN ÝLÇELERE GÖRE SAYISI
Ýlçeler
Akdeniz
Mezitli
Toroslar
Yeniþehir
Anamur
Erdemli
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Televizyonlar
5
1
6
Radyolar
13
1
1
3
4
2
3
7
34
2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE YAYIN YAPAN
GAZETE VE DERGÝLERÝN ÝLÇELERE GÖRE SAYISI
Ýlçeler
Akdeniz
Mezitli
Toroslar
Yeniþehir
Anamur
Bozyazý
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Gazeteler
60
2
8
1
1
4
1
2
3
19
101
Dergiler
5
1
6
143
2010
ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > KONUT
EKONOMÝK RAPOR
KONUT
KULLANIM AMACINA GÖRE YAPILACAK YENÝ VE ÝLAVE YAPILAR (YAPI RUHSATI)
KULLANIM AMACI
ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR
BÝR DAÝRELÝ BÝNALAR
ÝKÝ VE DAHA FAZLA DAÝRELERÝ BÝNALAR
HALKA AÇIK ÝKAMET YERLERÝ
TOPLAM
OTEL VB. BÝNALARI
ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ BÝNALAR
OFÝS (ÝÞYERÝ) BÝNALARI
TOPTAN VE PERAKENDE TÝCARET BÝNALARI
TRAFÝK VE ÝLETÝÞÝM BÝNALARI
SANAYÝ BÝNALARI VE DEPOLAR
KAMU EÐLENCE, EÐÝTÝM, HASTANE VEYA BAKIM
KURULUÞLARI BÝNALARI
ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ DÝÐER BÝNALAR
TOPLAM
BÝNA SAYISI
YÜZÖLÇÜMÜ (m²)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
2009
2010
600
940
104.395
163.505
600
942
1.534
2.881
1.640.851 4.712.747
9.851
26.916
5
9
20.060
32.818
0
0
2.139
3.830
1.765.306 4.909.070
10.451
27.858
19
28
19.784
46.078
1
2
23
24
141.699
68.392
0
0
68
144
84.455
222.840
28
190
3
0
170
0
0
0
63
131
141.312
268.857
8
2
30
30
121.320
158.461
0
0
9
19
4.925
8.727
2
4
215
376
513.665
773.355
39
198
Kaynak : TÜÝK
2010 yýlýnda yapý ruhsatý baz alýndýðýnda, Mersinde kullaným amacýna göre yapýlacak yeni ve ilave yapýlarýn sayýsý 2009
yýlýna göre %79 oranýnda artarak 4.206ya yükselmiþtir. Söz konusu dönemde yapý ruhsatý verilen binalarýn %91ini
oluþturan ikamet amaçlý binalar önceki yýla göre %79, %9unu oluþturan ikamet amaçlý olmayan binalar ise %75 oranýnda
azalýþ göstermiþtir. Yapý ruhsatý verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Yeniþehir ve Tarsus ilçelerinde yoðunlaþtýðý gözlenmektedir.
144
2010
EKONOMÝK RAPOR
KULLANIM AMACINA GÖRE BÝTEN YENÝ VE ÝLAVE YAPILAR (YAPI KULLANIM ÝZÝN BELGESÝNE GÖRE)
KULLANIM AMACI
ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR
BÝR DAÝRELÝ BÝNALAR
ÝKÝ VE DAHA FAZLA DAÝRELERÝ BÝNALAR
HALKA AÇIK ÝKAMET YERLERÝ
TOPLAM
OTEL VB. BÝNALARI
ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ BÝNALAR
OFÝS(ÝÞYERÝ) BÝNALARI
TOPTAN VE PERAKENDE TÝCARET BÝNALARI
TRAFÝK VE ÝLETÝÞÝM BÝNALARI
SANAYÝ BÝNALARI VE DEPOLAR
KAMU EÐLENCE, EÐÝTÝM, HASTANE VEYA BAKIM
KURULUÞLARI BÝNALARI
ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ DÝÐER BÝNALAR
TOPLAM
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DAÝRE SAYISI
2009
626
98.198
626
1.317
2.123.190
14.881
6
22.031
0
1.949
2.243.419
15.507
12
29.371
1
34
43.176
0
148
174.212
36
3
664
0
69
68.789
9
38
80.112
0
12
6.620
0
316
402.944
46
2010
409
59.719
409
747
1.011.573
6.571
7
15.680
0
1.163
1.086.972
6.980
5
17.792
0
14
46.017
0
40
120.137
15
0
0
0
10
114.967
2
38
117.647
0
7
8.463
4
114
425.023
21
Kaynak : TÜÝK
2010 yýlýnda yapý kullaným izin belgesi baz alýndýðýnda, Mersinde kullaným amacýna göre biten yeni ve ilave yapýlarýn
sayýsý 2009 yýlýna göre %44 oranýnda azalarak 1.277ye gerilemiþtir. Söz konusu dönemde kullaným izin belgesi verilen
binalarýn %91ini oluþturan ikamet amaçlý binalar önceki yýla göre %40, %9unu oluþturan ikamet amaçlý olmayan binalar
ise %64 oranýnda azalýþ göstermiþtir. Yapý kullaným izin belgesi verilen ilçelerin en fazla Tarsus, Silifke ve Toroslar ilçelerinde
yoðunlaþtýðý gözlenmektedir.
145
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN ÝLÝ VE ÝLÇELER BAZINDA YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANIM ÝZÝN BELGELERÝNE GÖRE KONUT ÝSTATÝSTÝKLERÝ
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
146
YAPI
RUHSATI
199
266.533
139.256.754
430
41
40.214
21.206.064
173
1
958
492.461
7
21
25.235
13.282.788
98
56
8.274
4.209.647
67
133
265.710
138.987.553
1.292
14
2.199
1.118.532
19
142
194.348
101.314.134
935
93
48.038
25.365.786
257
281
214.033
115.439.140
1.374
2009
YAPI KULLANMA
ÝZÝN BELGESÝ
113
116.028
57.145.555
302
107
78.086
41.343.209
583
85
23.310
11.700.980
186
26
17.372
9.117.843
102
45
6.146
3.197.890
52
258
430.758
207.965.282
2.556
23
4.024
1.997.741
26
350
746.275
355.867.716
5.262
173
70.109
34.890.972
451
341
209.970
110.463.837
1.358
YAPI
RUHSATI
265
405.233
227.681.695
806
89
104.612
61.656.609
629
15
8.623
4.875.263
51
66
61.003
35.511.415
298
98
16.493
9.189.043
121
297
397.155
228.189.325
1.905
60
29.754
17.137.491
184
480
1.236.347
728.882.524
6.061
258
134.435
77.073.148
792
550
437.070
253.563.640
2.593
2010
YAPI KULLANMA
ÝZÝN BELGESÝ
43
106.972
51.177.518
134
68
37.335
20.847.656
216
9
5.765
3.257.282
31
24
18.226
10.345.393
109
51
13.764
7.871.017
59
99
145.754
71.606.781
908
9
10.459
5.800.836
13
105
221.783
110.641.436
1.253
71
41.257
21.812.882
215
219
139.307
75.313.661
942
2010
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN ÝLÝ VE ÝLÇELER BAZINDA YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANIM ÝZÝN BELGELERÝNE GÖRE KONUT ÝSTATÝSTÝKLERÝ
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
BÝNA SAYISI
DEÐER (TL.)
DAÝRE SAYISI
2009
YAPI
YAPI KULLANMA
RUHSATI
ÝZÝN BELGESÝ
419
318
380.794
282.444
200.382.351
135.114.146
1.601
1.214
595
232
251.281
185.977
130.539.883
92.092.683
1.501
1.228
359
194
581.354
475.864
312.187.406
236.833.959
2.736
2.233
2.354
2.265
2.278.971
2.646.363
1.203.782.499
1.297.731.813
10.490
15.553
2010
YAPI
YAPI KULLANMA
RUHSATI
ÝZÝN BELGESÝ
600
229
685.807
264.615
393.288.835
134.271.318
3.374
1.186
805
190
619.298
97.595
355.628.779
51.392.456
3.290
471
623
160
1.546.595
409.163
908.039.386
228.702.842
7.952
1.464
4.206
1.277
5.682.425
1.511.995
3.300.717.153
793.041.078
28.056
7.001
Kaynak: TÜÝK
147
2010
EKONOMÝK RAPOR
2010 YILI MERSÝN ÝLÝ BELEDÝYE SINIRLARI ÝÇERÝSÝNDEKÝ SAHÝL SÝTELERÝNÝN DAÐILIMI
Belediye Adý
Mersin Merkez Ýlçe
Mezitli
TOPLAM
Erdemli
Arpaçbahþiþ
Çeþmeli
Kargýpýnarý
Kocahasanlý
Limonlu
Tömük
Kumkuyu
Kýzkalesi
Ayaþ
TOPLAM
Silifke
Taþucu
Atakent
Atayurt
Narlýkuyu
Yeþilovacýk
Arkum
TOPLAM
Gülnar (Büyükeceli)
Aydýncýk
Bozyazý
Tekeli
Tekmen
TOPLAM
Anamur
Ören
TOPLAM
GENEL TOPLAM
Kaynak: Ýlgili Belediye Baþkanlýklarý
148
Belediye Sýnýrlarý Ýçerisindeki
Toplam Konut Sayýsý
Site Sayýsý
Konut Sayýsý
87
87
14
23
14
18
25
33
67
8
53
34
289
13.741
13.741
1.918
3.500
2.880
2.573
934
2.717
12.136
1.375
1.570
1.930
31.533
58.575
58.575
16.500
6.468
4.240
4.749
2.152
4.234
15.129
805
1.723
1.930
57.930
46
318
19
3
17
16
181
3
8
24
14
7
56
117
14
131
744
2.286
8.630
1.727
104
1.884
1.048
12.730
137
320
1.248
752
428
2885
4.860
700
5.560
66.449
8.820
13.905
4.420
1.298
3.313
2.148
33.904
1.247
2.904
6.520
1.542
2.379
14.592
19.482
4.000
23.482
188.483
EKONOMÝK RAPOR
2010
SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI
BOÞ
2010
SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > MTSO HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER
EKONOMÝK RAPOR
MERSÝN TÝCARET VE SANAYÝ ODASI HAKKINDA
GENEL BÝLGÝLER
ÜYELERÝMÝZÝN HUKUKÝ STATÜLERÝNE GÖRE DAÐILIMI
Kuruluþ Nevi
Hakiki Þahýs Firmalarý
Kollektif Þirketler
Komandit Þirketler
Limited Þirketler
Anonim Þirketler
Yabancý Sermayeli Þirketler
Kooperatifler
Vakýf ve Dernek Ýþletmeleri
TOPLAM
2009
6.024
100
8
11.324
1.181
468
773
10
19.888
2010
6.096
98
8
11.943
1.227
532
770
10
20.684
Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý
2010 yýlý sonu itibariyle Odaya kayýtlý üye sayýsý, geçen yýla göre %4 oranýnda artarak 20.684e yükselmiþtir. Söz konusu
dönemde yeni kayýt yaptýran firma sayýsý, 2009 yýlýna göre %17 artarak 1.388e yükselirken; kapanan firma sayýsý ise %10
azalarak 592ye gerilemiþtir. Kayýtlý üyelerin hukuki statülerine göre daðýlýmý incelendiðinde, 2009 yýlýna göre yabancý
sermayeli firma sayýsý %14, limited þirketlerin sayýsý %5, anonim þirketlerin sayýsý %4 þahýs firmalarýnýn sayýsý %1 oranýnda
artarken ve kooperatiflerin sayýsý %0,4 oranýnda azalmýþtýr.
YENÝ KAYIT YAPTIRAN FÝRMALARIN HUKUKÝ STATÜLERÝNE GÖRE DAÐILIMI
1500
1000
500
0
Limited
Þirketler
Anonim
Þirketler
Kollektif
Þirketler
Kooperatifler
Vakýf ve
Dernek
Ýþletmeleri
Gerçek Kiþi
Tacirleri
TOPLAM
2009
852
109
0
4
1
221
1.187
2010
989
112
0
6
2
279
1.388
151
2010
EKONOMÝK RAPOR
KAYIT SÝLDÝREN FÝRMALARIN HUKUKÝ STATÜLERÝNE GÖRE DAÐILIMI
750
500
250
0
Limited
Þirketler
Anonim
Þirketler
Kollektif
Þirketler
Kooperatifler
Gerçek Kiþi
Tacirleri
Vakýf ve
Dernek
Ýþletmeleri
TOPLAM
2009
339
57
3
18
243
0
660
2010
326
46
2
9
207
2
592
YILLAR ÝTÝBARÝYLE AÇILAN KAPANAN FÝRMALAR
1.600
60%
49%
1.400
50%
1.200
40%
30%
1.000
17%
800
6%
6%
600
-10%
-13%
2006
Yeni Kayýt Yaptýran
-20%
2007
2008
2009
Kayýt Sildiren
Yeni Kayýt Deðiþim (%)
-30%
2010
Kayýt Sildiren Deðiþim (%)
YILLAR ÝTÝBARÝYLE ÜYE SAYISI
21.000
20.500
4%
20.000
3%
3%
19.000
17.500
5%
4%
3%
20.684
19.286
4%
3%
19.888
3%
18.097
2%
17.567
2%
17.000
1%
16.500
1%
16.000
2005
2006
152
3%
18.637
18.500
18.000
5%
4%
19.500
0%
-10%
-23%
200
0
10%
-8% 2%
-4%
400
20%
2007
2008
2009
2010
0%
2010
EKONOMÝK RAPOR
31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ODAMIZA KAYITLI FAAL ÜYELERÝN GRUPLARA GÖRE DAÐILIMI
Grup No.su
1.GRUP
2.GRUP
3.GRUP
4.GRUP
5.GRUP
6.GRUP
7.GRUP
8.GRUP
9.GRUP
10.GRUP
11.GRUP
12.GRUP
13.GRUP
14.GRUP
15.GRUP
16.GRUP
17.GRUP
18.GRUP
19.GRUP
20.GRUP
21.GRUP
22.GRUP
23.GRUP
24.GRUP
25.GRUP
26.GRUP
27.GRUP
28.GRUP
29.GRUP
30.GRUP
31.GRUP
32.GRUP
33.GRUP
34.GRUP
35.GRUP
36.GRUP
37.GRUP
38.GRUP
39.GRUP
40.GRUP
41.GRUP
42.GRUP
43.GRUP
44.GRUP
FAAL ÜYE SAYISI
DÝÐER*
TOPLAM ÜYE SAYISI
Grup Adý
SEBZE ve MEYVELERÝN TÝCARETÝ
SEBZE ve MEYVELERÝN YETÝÞTÝRÝLMESÝ, ÝÞLENMESÝ, PAKETLENMESÝ
TAHILLARIN YETÝÞTÝRÝLMESÝ ve TÝCARETÝ
BAKLAGÝLLERÝN YETÝÞTÝRÝLMESÝ ve TÝCARETÝ
HAYVANCILIK, ET ve ET ÜRÜNLERÝ TÝCARETÝ
TARIM ALETLERÝ, GÜBRE, ZÝRAÝ ÝLAÇ ve FÝDE TÝCARETÝ
GIDA MADDELERÝ TOPTAN TÝCARETÝ
GIDA MADDELERÝ PERAKENDE TÝCARET
ELEKTRÝKLÝ EV ALETLERÝ TÝCARETÝ
BÝLGÝSAYAR ve DONANIMLARI ile TELEKOMÜNÝKASYON ARAÇLARI TÝCARETÝ
GAZ ve AKARYAKIT ÝMALATI ile TÝCARETÝ
KONFEKSÝYON, TEKSTÝL ve AYAKKABI TÝCARETÝ
HALI, MOBÝLYA ve EV EÞYASI TÝCARETÝ
MOTORLU ARAÇLARIN TÝCARETÝ
TAÞIT ARAÇ ve PARÇALARI TÝCARETÝ
ÖZEL AMAÇLI YAPILARIN ÝNÞAATI ve ONARIMI
KONUT AMAÇLI YAPILARIN ÝNÞAATI ve ONARIMI
YAPI KOOPERATÝFLERÝ
ÝNÞAAT DESTEK FAALÝYETLERÝ ve PROJE YAPANLAR
ÝNÞAAT MALZEMELERÝ TÝCARETÝ
MADENLERÝN ÇIKARILMASI, ÝÞLENMESÝ ve TÝCARETÝ
YURTDIÞI YÜK ve YOLCU TAÞIMACILIÐI
YURTÝÇÝ YÜK ve YOLCU TAÞIMACILIÐI
DENÝZ TAÞIMACILIÐI ve DESTEK HÝZMETLER
PARASAL ve FÝNANSAL HÝZMETLER
DEÐERLÝ METALLER ve MÜCEVHER TÝCARETÝ
LOKANTA ve KAFETERYALAR
OTELLER ve TURÝSTÝK ÝÞLETMELER ile SANAT, SPOR ve EÐLENCE YERLERÝ
TIBBÝ MALZEME ÝMALATI ve TÝCARETÝ
SAÐLIK HÝZMETLERÝ
EÐÝTÝM ve DESTEK HÝZMETLERÝ
REKLAMCILAR, MATBAALAR, HALKLA ÝLÝÞKÝLER ve ÝLETÝÞÝM HÝZMETLERÝ
SÝGORTACILIK HÝZMETLERÝ
MÜÞAVÝRLÝK ve ARACILIK HÝZMETLERÝ
GAYRÝMENKUL ARACILARI, GÜVENLÝK ve TEMÝZLÝK HÝZMETLERÝ
KONFEKSÝYON, TEKSTÝL ve AYAKKABI SANAYÝ
GIDA SANAYÝ
ORMAN ÜRÜNLERÝ SANAYÝ
HALI, MOBÝLYA ve EV EÞYASI SANAYÝ
TAÞIT ARAÇ ve PARÇALARI SANAYÝ ile ONARIMI
PLASTÝK ve KÝMYASAL MADDELER SANAYÝ
METAL SANAYÝ
MAKÝNA ve YEDEK PARÇA SANAYÝ
ENERJÝ SÝSTEMLERÝ ile ELEKTRÝKLÝ ARAÇ GEREÇ SANAYÝ
FAAL ÜYE SAYISI
DÝÐER*
TOPLAM ÜYE SAYISI
Üye Sayýsý
554
173
172
293
144
168
342
398
225
291
519
498
218
154
174
391
649
107
473
364
207
493
712
233
130
178
223
254
183
144
267
193
273
358
186
134
235
93
107
128
218
190
139
148
11.733
8.951
20.684
*: Durumu Geçici Terkin ve Üyeliði Askýda Olan Üyeler. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý
153
SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > ÝLÝMÝZDEKÝ MESLEKÝ KURULUÞLAR
2010
EKONOMÝK RAPOR
ÝLÝMÝZDEKÝ MESLEKÝ KURULUÞLAR
Ticaret ve Sanayi Odalarý
- Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý
- Anamur Ticaret ve Sanayi Odasý
- Erdemli Ticaret ve Sanayi Odasý
- Mut Ticaret ve Sanayi Odasý
- Silifke Ticaret ve Sanayi Odasý
- Tarsus Ticaret ve Sanayi Odasý
- Mersin Deniz Ticaret Odasý
Akdeniz Ýhracatçý Birlikleri
- Akdeniz Hububat Bakliyat Yaðlý Tohumlar ve Mamulleri Ýhracatçýlar Birliði
- Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Ýhracatçýlarý Birliði
- Akdeniz Yaþ Sebze-Meyve ve Mamulleri Ýhracatçýlarý Birliði
- Akdeniz Aðaç Mamulleri ve Orman Ürünleri Ýhracatçýlarý Birliði
- Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri Ýhracatçýlarý Birliði
- Akdeniz Hazýr Giyim ve Konfeksiyon Ýhracatçýlarý Birliði
- Akdeniz Demir ve Demir Dýþý Ýhracatçýlarý Birliði
- Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Ýhracatçýlarý Birliði
Ticaret Borsalarý
- Mersin Ticaret Borsasý
- Tarsus Ticaret Borsasý
Ziraat Odalarý
- Mersin Ziraat Odasý
- Anamur Ziraat Odasý
- Erdemli Ziraat Odasý
- Silifke Ziraat Odasý
- Tarsus Ziraat Odasý
-Aydýncýk Ziraat Odasý
-Mut Ziraat Odasý
-Çamlýyayla Ziraat Odasý
Mersin Barosu
Mersin Serbest Muhasebeciler ve Mali Müþavirler Odasý
Mimarlar Odasý Mersin Þubesi
Ýnþaat Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi
Makine Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi
Elektrik Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi
Çevre Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi
Ziraat Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi
Gýda Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi
Mersin Tabip Odasý
Mersin Diþ Hekimleri Odasý
Mersin Veteriner Hekimler Odasý
25. Bölge Mersin Eczacý Odasý
Mersin Esnaf ve Sanatkarlarý Odalarý Birliði
- Mersin Bakkallar ve Bayiler Odasý
- Mersin Berberler ve Kuaförler Odasý
154
Üye Sayýsý
2009
2010
27.118
27.879
19.888
20.684
1.187
1.084
1.644
1.650
542
576
1.209
1.488
2.265
2.016
383
381
4.808
5.874
603
689
156
182
904
1.129
700
815
428
458
305
329
968
1.335
744
937
1.455
1.591
1.209
1.359
246
232
103.328
110.092
20.186
21.272
9.002
9.373
15.560
16.450
11.482
13.048
26.464
28.479
2.847
2.969
15.887
16.401
1.900
2.100
1.172
1.258
1.533
1.541
470
510
1.024
1.100
1.230
1.329
707
742
189
197
1.445
1.473
341
240
1.530
1.580
388
383
487
333
583
608
54.250
56.240
2.267
2.407
1.529
1.485
2010
EKONOMÝK RAPOR
Üye Sayýsý
- Mersin Büfeciler Esnaf Odasý
- Mersin Camcýlar Esnaf Odasý
- Mersin Çiçekçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Mersin Tüm Emlakçýlar Meslek Odasý
- Mersin Elektrik, Bobinaj ve Benzerleri Teknisyenleri Odasý
- Mersin Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Mersin Fýrýncýlar Un ve Undan Mamul Ürünler Ýmalat ve Satýcýlarý Odasý
- Mersin Fotoðraf Sanatkarlarý Odasý
- Mersin Giyim Eþyasý Ýmalat ve Satýcýlarý Esnaf Odasý
- Mersin Hamallar Odasý
- Mersin Hurdacýlar Odasý
- Mersin Kahveciler Odasý
- Mersin Kasaplar Esnaf Odasý
- Mersin Kýrtasiyeciler Odasý
- Mersin Kundura Deri Mamulleri ve Hediyelik Eþya Ýmalat Tamir ve Satýcýlarý ESO
- Mersin Kuyumcular Odasý
- Mersin Kebapçýlar Lokantacýlar Kafeteryacýlar Pastacýlar Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Mersin Madeni Sanatkarlar Odasý
- Mersin Manavlar ve Seyyar Satýcýlarý Odasý
- Mersin Marangozlar ve Mobilyacýlar Odasý
- Mersin Matbaacýlar Odasý
- Mersin Milli Piyangocular Odasý
- Mersin Minibüsçüler Odasý
- Mersin Oto Sanatkarlarý Odasý
- Mersin Sýhhi Tesisatçýlar Güneþ Enerjisi Ýmalatçýlarý ve Tenekeciler Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Mersin Süt ve Süt Mamulleri Ýmalat ve Satýcýlarý Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Mersin Servis Aracý Ýþletmecileri Esnaf Odasý
- Mersin Þoförler ve Otomobilciler Odasý
- Mersin Terziler Odasý
- Mersin Taksiciler Esnaf Odasý
- Mersin Tüpçüler Esnaf Odasý
- Mersin Pazarcýlar Odasý
- Tarsus Bakkallar ve Bayiler Odasý
- Tarsus Berberler ve Kuaförler Odasý
- Tarsus Biriketçiler, Karocular, Büzcüler, Mozaikçiler ve Büz Borucularý Odasý
- Tarsus Elektrik Teknisyenleri Odasý
- Tarsus Fýrýncýlar Odasý
- Tarsus Fotoðrafçýlar Odasý
- Tarsus Kahveciler ve Eðlence Yerleri Odasý
- Tarsus Kasaplar Odasý
- Tarsus Kebapçýlar Lokantacýlar Odasý
- Tarsus Kunduracýlar Odasý
- Tarsus Kuyumcular Odasý
- Tarsus Madeni Sanatkarlar Odasý
- Tarsus Mobilyacýlar ve Marangozlar Odasý
496
347
146
690
393
720
475
141
1.230
241
255
1.622
404
283
470
257
1.727
1.511
222
1.030
141
301
756
768
303
116
518
2.607
540
562
155
690
1.917
440
256
361
160
202
872
174
423
173
110
1.016
369
497
392
149
748
425
851
463
149
1.290
246
261
1.749
423
299
499
265
1.850
1.541
290
1.064
160
344
779
830
303
111
555
2.637
554
602
192
683
2.045
459
265
407
170
256
906
186
472
179
116
1.033
403
155
2010
EKONOMÝK RAPOR
Üye Sayýsý
- Tarsus Seyyar ve Sabit Tuhafiyeciler ve Zücaciyeciler Odasý
- Tarsus Þoförler ve Otomobilciler Odasý
- Tarsus Tenekeciler Odasý
- Tarsus Terziler Odasý
- Tarsus Servis Aracý Ýþletmeciler Esnaf Odasý
- Anamur Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Anamur Terziler Odasý
- Anamur Þoförler ve Nakliyeciler Odasý
- Aydýncýk Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Aydýncýk Þoförler ve Nakliyeciler Odasý
- Bozyazý Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Bozyazý Þoförler ve Nakliyeciler Odasý
- Erdemli Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Erdemli Þoförler ve Otomobilciler Odasý
- Erdemli Oto Sanatkarlarý ve Madeni Eþya Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Gülnar Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Gülnar Þoförler ve Nakliyeciler Odasý
- Mut Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Mut Þoförler Nakliyeciler ve Otomobilciler Odasý
- Mezitli Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Silifke Bakkallar ve Bayiler Odasý
- Silifke Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Silifke Þoförler ve Otomobilciler Odasý
- Silifke Minibüsçüler Odasý
- Tömük Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
- Çamlýyayla Esnaf ve Sanatkarlar Odasý
Kaynak: Yukarýda Yer Alan Kuruluþlar
156
984
2.770
215
208
445
1.915
121
458
372
124
724
184
2.985
942
555
560
310
1.186
435
1.799
658
3.146
963
349
1.160
296
1.016
2.720
242
242
458
1.968
123
418
364
121
763
186
3.114
967
572
569
266
1.178
441
1.911
663
3.129
924
348
1.238
309
2010
EKONOMÝK RAPOR
SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > MERSÝNDE FAALÝYET GÖSTEREN SENDÝKALAR
MERSÝN DE FAALÝYET GÖSTEREN SENDÝKALAR
Ünvaný
Öz-Orman-Ýþ
Petrol-Ýþ
Öz Gýda-Ýþ
Teksif
Selüloz-Ýþ
Kristal
Kristal- Çitser
T. Yol-Ýþ
Koop-Ýþ
Türktis
Tümtis
Liman-Ýþ
T. Saðlýk-Ýþ
Hizmet-Ýþ
Hizmet-Ýþ
Hizmet-Ýþ
Toleyis
Türk Harb-Ýþ
Belediye-Ýþ
Belediye-Ýþ
Genel-Ýþ
Genel-Ýþ
Genel-Sen
PUÝS
Birleþik- Metal -Ýþ
TOPLAM
Faaliyet Sahasý
Tarým-Orman
Petrol, Kimya
Gýda
Dokuma
Kaðýt
Çimento-Cam
Çimento-Cam
Yapý-Ýnþaat
Büro, Kooperatif
Kara Taþ.
Kara Taþ.
Liman Tah.
Saðlýk
Genel Hizmetler
Genel Hizmetler
Genel Hizmetler
Otel- Eðlence
Harb Sanayi
Genel Hizmetler
Genel Hizmetler
Genel Hizmetler
Genel Hizmetler
Genel Hizmetler
Ýþverenler Sen.
Metal-Çelik
Kurulu Bulunduðu Yer
Mersin
Mersin
Tarsus/Mersin
Tarsus / Mersin
Silifke / Mersin
Tarsus / Mersin
Mersin
Mersin
Tarsus-Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Tarsus / Mersin
Mersin Ýl Bþk.
Mersin 2. Þube
Mersin
Mersin
Mersin
Anamur/ Mersin
Mersin
Arpaçsakarlar
Tarsus / Mersin
Mersin
Mersin
Ýþyeri Sayýsý
----------1
2
------4
-2
----9
Ýþçi Sayýsý
----------30
659
------99
-348
----1.136
T.Ý.S Sayýsý
----------1
2
------4
-2
----9
Kaynak: T.C. Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý Adana Bölge Müdürlüðü
157

İndirmek için tıklayınız... - Mersin Ticaret Ve Sanayi Odası

Transkript

Benzer belgeler

Araş. Gör. Zeliha Duran - Edebiyat Fakültesi

tarim ingtur davetiye 2010

1. KADEME ANTRENÖR YETİŞTİRME KURSU 04

YENİ AÇILAN EĞİTİM KURUMLARINA ÖĞRETMEN ATAMA İNHA

Adalet Komisyonu Bayan İnfaz Koruma Memuru