OKP-BGUS Sonuç Raporu - Güney Marmara Kalkınma Ajansı

OKP-BGUS HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
GMKA SONUÇ RAPORU
Eylül 2012
İçindekiler
YÖNETİCİ ÖZETİ ............................................................................................................................................. 2
1.
OKP-BGUS Hazırlıkları Çalışma İlkeleri ............................................................................................. 3
2.
Ajansımız Tarafından Yürütülen OKP-BGUS Hazırlıkları Koordinasyon Çalışmaları ........................ 7
3.
2.1.
Anket Çalışmaları .......................................................................................................................... 9
2.2.
İşlik Çalışmaları .......................................................................................................................... 15
SONUÇLAR ....................................................................................................................................... 18
3.1.
Türkiye İçin Kalkınma Öncelikleri ve Stratejileri ....................................................................... 18
3.2.
TR22 Güney Marmara Bölgesi İçin Kalkınma Öncelikleri ve Stratejileri .................................. 21
3.2.1.
Tematik Alanlar Doğrultusunda Belirlenen Öncelik ve Stratejiler ..................................... 21
3.2.2.
Bölge Ekonomisi İçin Öngörülen En Öncelikli Sektörler ve Gelişim Stratejileri ............... 24
3.2.3.
Geliştirilebilecek İşbirlikleri ................................................................................................ 31
3.2.4.
Mekânsal Gelişme ve Mekânsal Planlama Önerileri ........................................................... 36
3.2.5.
Yerelde Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi ve Kalkınma Politikasının Yönetişimi ........ 37
EKLER
EK 1: OKP-BGUS Hazırlıkları Kapsamında Uygulanan Anket Formu
EK 2: OKP-BGUS Hazırlıkları Kapsamında Bölgede Yapılan Gazete Haberleri
EK 3: İşlik Çalışmaları Katılımcı Listeleri
EK 4: İnternet Anketi Üzerinden Alınan Tüm İşbirliği Önerileri (Orijinal Metin)
EK 5: GMKA 2012/1 Kalkınma Kurulu Gündemi
EK 6: Yönetim Kurulu Kararı (OKP-BGUS Hakkında)
EK 7: Kalkınma Kurulu Sonuç Bildirgesi
2014-2018 yıllarını kapsayacak Onuncu
düzeyindeki
Kalkınma
çizmek, kalkınma planıyla bölge planları
Planı
(OKP)
hazırlıkları
genel
stratejik
kapsamında bölgesel gelişme politikalarının
arasındaki
ve uygulamalarının ulusal düzeyde genel
güçlendirmek amacıyla Bölgesel Gelişme
stratejik çerçevesini belirlemesi öngörülen
Ulusal Stratejisi hazırlıkları katılım süreci,
Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (BGUS)
TR22 Düzey 2 Güney Marmara Bölgesi’nde
çalışmaları Kalkınma Bakanlığı tarafından
Ajansımız tarafından koordine edilmiştir.
başlatılmıştır. BGUS, “Bölgesel gelişme ve
Koordinasyon kapsamında ulusal ve bölgesel
bölgesel rekabet edebilirlik açısından ulusal
düzeydeki
düzeyde koordinasyonu sağlamak, mekânsal
aktarabilmek ve katılımcılığı artırabilmek
gelişme
için birtakım faaliyetler düzenlenmiş ve bu
ve
sosyo-ekonomik
kalkınma
tutarlılık
ilgili
ve
çerçevesini
tamamlayıcılığı
çalışmaları
politikaları arasında uyumu güçlendirmek ve
faaliyetler
alt ölçekli (bölge ve il) plan ve stratejilere
tarafından 21.06.2012 tarihli ve 3169 sayılı
genel
yazı ile bildirilen hususlar göz önünde
çerçeve
hazırlanan
oluşturmak
belge”
amacıyla
şeklinde
tarif
gerçekleştirilirken
paydaşlara
Bakanlık
bulundurulmuştur.
edilmektedir.
1960’dan günümüze olan planlı dönemde
Bu doküman, Ajansımız tarafından OKP ve
2014-2018 yıllarını kapsayan 10. Kalkınma
BGUS hazırlıklarına TR22 Güney Marmara
Planı
Bölge düzeyinde katkı sağlamak için rapor
ile
politikalarının
birlikte
ve
bölgesel
gelişme
uygulamalarının
ülke
olarak hazırlanmıştır.
Sayfa 2 / 39
OKP ve BGUS çalışmaları öncesi, sırası ve sonrasında göz önünde bulundurulan hususlar
şunlardır:

Yapılan tüm çalışmalar ve izlenen yollarda, Kalkınma Bakanlığı’nın “10. Kalkınma Planı
ve BGUS Hazırlık Çalışmaları” konulu resmi yazısı ile ortaya koyduğu çerçevede
şekillendirilmiştir.

Yapılacak olan çalışmaların detayları, metodolojisi ve faaliyet programlaması Yönetim
Kurulumuzun Temmuz ayı toplantısı ile karara bağlanmıştır.
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
Haftalar
Haftalar
Haftalar
Haftalar
FAALİYET TANIMI
1.
2.
3.
Bölge Paydaşlarına Gerekli Bildirimlerin
Yapılması
X
X
İnternet Sitesinin Hazırlanması
X
Faaliyet Programının Hazırlanması
4.
5.
X
X
6.
1.
2.
3.
4.
5.
X
X
X
X
X
X
X
X
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
X
X
X
X
3.
X
Faaliyet ve Programın Yönetim Kurulunca
Onaylanması
Bölgeden Gelen Görüşlerin Alınması ve
Derlenmesi
Genişletilmiş Kalkınma Kurulu
Organizasyonu
Bölgeden Elde Edilen Görüşlerin Kalkınma
ve Yönetim Kurullarında Görüşülmesi
X
X
X X X
Nihai Raporun Hazırlanması
Hazırlanan Raporun Bakanlığa Sunulması
X
Şekil 1:OKP-BGUS Çalışmaları Faaliyet Programı

5 Eylül 2012 tarihli Kalkınma Kurulu Toplantısı’nda OKP ve BGUS çalışmaları ayrı bir
gündem maddesi olarak ele alınmıştır. Çalışmaların hangi amaçla ve hususlar dahilinde
yürütüldüğüne dair Genel Sekreter tarafından konuşma yapılmış, Kalkınma Kurulu
Başkanı tarafından konunun önemi ayrıca vurgulanmıştır.

Bunlara ek olarak OKP ve BGUS kapsamında yapılacak olan işlik çalışmaları ile birlikte
çalışmalar hakkında kronolojik ve neden- sonuç ilişkine bağlı olarak detaylı bilgi
verilmiştir.
Sayfa 3 / 39
Şekil 2:2012/1. Olağan Kalkınma Kurulu Toplantısı

Ulusal, bölgesel ve yerel düzeydeki öncelikler arasında uyum sağlanması ve kalkınma
sürecinin tabana yayılması açısından paydaşlardan gelen fikirleri alabilmek için Ajans
tarafından kolaylaştırıcı rol üstlenilmesi esas alınmıştır. Genel Sekreter dahil Ajans
Personeli özünde diğer paydaşların görüşlerinin, önerilerinin veya taleplerinin alınmasına
yönelik düzenlenen toplantı ve oturumlarda katılımcı veya tartışmacı şeklinde yer
almamıştır. Bunun yerine çalışmalarda programın akışında olabilecek aksiliklere karşı
gerekli koordinasyon çalışmaları yürütülmüştür. Ayrıca işlik çalışmalarının uygun bir
formatta, açık ve istenilen verilere ulaşılabilmesi için Ajans uzmanlarınca hem
moderatörlük hem de raportör görevleri üstlenilmiştir.

Yürütülen çalışmaların daha geniş bir kitleye ulaşması amacıyla Kalkınma Kurulu
Toplantısı’nda yapılacak çalışmalara sadece üyeler yerine geniş bir katılımcı listesi davet
edilmiş, uygun bir süre öncesinde OKP ve BGUS çalışmaları ile ilgili internet sitesinden
duyuru yapılmış ve yerel gazetelerde konu ile ilgili haber servis edilmiştir.
Sayfa 4 / 39
Şekil 3:Yerel Gazete Haber Metni Örneği- 1

Ajansımızın Bölgede gerçekleştirdiği analiz ve araştırmalar kapsamında elde ettiği
birikimin
çalışmalara
aktarılabilmesi
ve
tartışmalar
sırasında
göz
önünde
bulundurulabilmesi için ilgili raporlar, değerlendirme ve bilgilendirme yazıları paydaşlara
önceden dağıtılmıştır. Söz konusu metinlerde yer alan konular ilgili tartışmalar sırasında
paydaşlar tarafından gündeme getirilmiş ve tartışmaya açılmıştır.

Bakanlık tarafından Bölgelerde Gerçekleştirilen Çalışmalarda Uyulacak Esaslar başlığı
altında yer alan unsurlardan bir tanesi de “iş programı ve çalışma takviminin izin verdiği
ölçüde Bakanlık yetkililerinin bu çalışmalara katılması hususunun gözetileceği”dir. Bu
çerçevede yapılan işlik çalışmalarına Bakanlık yetkilileri davet edilmiştir.
Sayfa 5 / 39
Şekil 4:Yerel Gazete Haber Metni Örneği- 2
Şekil 5:Ajans
İnternet Sitesi Pop-Up Görüntüsü

Paydaşların konuyla ilgili düşünce ve önerilerini hazırlamalarını ve nitelikli katkı
sağlamalarını teminen davet yazıları, gündem ve yapılacak çalışmalarla ilgili açıklama
metni ile birlikte 15.08.2012 tarihinden itibaren gönderilmeye başlanmış, davetlerin en az
15 gün öncesinden davet edilmesi öngörülen katılımcılara gönderilmesi hususu göz
önünde bulundurulmuştur.

Gerek yapılan sunumlarda gerekse haber metinlerinde temel amacın bölge planı hazırlığı
olmadığı, OKP ve bunun hazırlıkları kapsamında bölgesel gelişme politikalarının,
uygulamalarının ulusal düzeyde genel stratejik çerçevesini belirlemesi öngörülen BGUS
çalışmaları olduğu vurgulanmıştır. Yapılan çalışmaların OKP ve BGUS’a altlık
oluşturmak amacıyla Ajansımız tarafından yürütüldüğü ifade edilmiş, burada elde edilen
sonuçların yapılacak bölge planı için önemli girdiler sunabileceğine de dikkat çekilmiştir.
Bölge temelli çalışmalardan elde edilecek sonuçların yeni dönem Bölge Planı için önemli
girdiler sağlama potansiyeli göz önünde bulundurularak raporlama çalışmaları titizlikle
yürütülmüştür.
Sayfa 6 / 39
TR22 Güney Marmara Bölgesi dahilinde paydaşların OKP ve BGUS hazırlık sürecine
katılım sürecinin koordinasyonu kapsamında Ajansımız tarafından yürütülen çalışmalar aşağıda
yer almaktadır:

Çanakkale ve Balıkesir illerinden oluşan TR22 Bölgesindeki paydaşlarımıza resmi
yazı, e-posta ve benzeri iletişim kanalları ile bölgesel ve ülke ölçeğinde çerçevesi
Bakanlıkça belirlenen konulara ilişkin görüş verebilmeleri için bilgilendirme
yapılmıştır.

Yürütülen çalışmalar Türkiye için Kalkınma Öncelikleri ve Stratejileri ve TR22
Güney Marmara Bölgesi için Kalkınma Öncelikleri ve Stratejileri temel başlıklarından
hareketle tasarlanmıştır.
Şekil 6:Anket Formu Görüntüsü- 1
Sayfa 7 / 39
Şekil 7:Anket Formu Görüntüsü- 2

İnternet sitemiz üzerinden 11 Temmuz -31 Ağustos 2012 tarihleri arasında anket
uygulaması
yapılmıştır.
Paydaşların
konuyla
ilgili
düşünce
ve
önerilerini
hazırlamalarını teminen anket çalışması, gerçekleştirilecek oturumdan makul bir süre
öncesinde başlatılmış olup anket sonuçlarının analiz edilip katılımcıların görüşlerine
sunulması açısından işlik çalışmalarının makul bir süre öncesinde internet sitemizden
kaldırılmıştır.
Şekil 8:Anket Formu Görüntüsü- 3
Sayfa 8 / 39

Anket uygulaması sonrasında
anket sonuçlarının değerlendirildiği, gelişme
alanlarının tekrar gözden geçirildiği, gelişme alanlarında gelişme öncelikleri ve
strateji önerilerinin tartışıldığı işlik çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

Elde edilen ham sonuçlar, Ajans tarafından değerlendirildikten sonra çalışmalara
katılan ve talep eden paydaşlara görüş için gönderilmiştir.

Yapılan çalışmalar, Yönetim Kurulu tarafından uygun bulunan “Faaliyet Programı”na
göre nihai rapor haline getirilmiştir.

Nihai hale getirilen Rapor Eylül Yönetim Kurul’unda görüşülerek Kalkınma
Bakanlığına sunulmuştur.
Katılımcıların görüşlerini nitelikli ve uygun bir şekilde bildirebilmelerini kolaylaştırıcı,
süreçlerde düzenleyici olabilmek ve anketlerin doğru bir şekilde analiz edebilmek için anketler
seçilebilir formatta hazırlanmıştır.
Geniş bir paydaş tabanına ulaşabilmek için internet sitemiz üzerinden yürütülen anket
çalışmasına 54’ü faks, resmi yazı, e-posta ve 403’ü internet sitemiz üzerinden olmak üzere
toplamda 457 adet görüş bildirilmiştir.
Anket çalışmaları Türkiye için Kalkınma Öncelikleri, TR22 Güney Marmara Bölgesi için
Kalkınma Öncelikleri,
Bölge Ekonomisi İçin Önemli Görülen Sektörler, Türkiye’nin ve
Bölgemizin
Açısından
Gelişmesi
Geliştirilmesinde
Fayda
Görülen
İşbirlikleri
temel
başlıklarından hareketle yürütülmüştür.Anket sonuçları sistem aracılığıyla toplantıktan sonra
sınıflara ayrılmış ve ilgili başlıklar altında analiz edilerek analiz sonuçları işlik çalışmaları
sırasında katılımcıların değerlendirmesine sunulmuştur.
Sayfa 9 / 39
Şekil 9:Anket Sonuçlarının Sınıflandırıldığı Sistem Görüntüsü
Kalkınma Bakanlığı tarafından gönderilen resmi yazıda verilen örnek tematik alanlar
üzerinden yapılan anket sonuçlarına göre Türkiye’nin kalkınmasında öncelikli görülen ilk 3 alan
• Ar-Ge ve Yenilikçilik
• Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler Ve Mesleki Eğitim
• Enerji
olarak belirlenmiştir.
Sayfa 10 / 39
Diğer
Makroekonomi politikaları ve istikrar
15 20
12
35
Dış ticaret yapısının dönüşümü ve ihracat
54
Çevre politikaları ve yeşil büyüme
Ulaştırma ve lojistik
50
Altyapı
50
12
73
95
76
97
45
46
Kentsel politika ve doğal afetler
Mekânsal yapının etkinleştirilmesi
71
31
146
152
Enerji
109
Kırsal kalkınma
128
133
Tarım
Turizm
94
Sanayi politikası
232
102
Ar-ge ve yenilikçilik
109
Girişimcilik
Bilgi toplumu
105
106
100
63
Sosyal politika: kadın, gençlik, yaşlılar, dezavantajlı…
Sağlık
59
180
151
143
73
Beşeri kaynaklar, üniversiteler, mesleki eğitim
Yönetişim ve sosyal sermaye
194
109
50
56
TÜRKİYE
BÖLGE
144
164
Şekil 10:Türkiye ve Bölge İçin Kalkınma Öncelikleri
Kalkınma Bakanlığı tarafından gönderilen resmi yazıda verilen örnek tematik alanlar
üzerinden yapılan anket sonuçlarına göre Bölgenin kalkınmasında öncelikli görülen ilk 3 alan
• Turizm
•
Tarım
• Ar-Ge ve Yenilikçilik
olarak belirlenmiştir.
Ancak Ajansımız tarafından gerçekleştirilmiş ve halen devam eden analiz, strateji,
araştırma, planlama-programlama, uygulama ve izleme çalışmaları sonunda elde edilen teknik
bilgi gereğince Bölge için Enerjinin daha ön planda olduğu gözlemlenmiştir.
Sayfa 11 / 39
Balıkesir ve Çanakkale’de düzenlemiş olduğumuz yenilenebilir enerji bilgilendirme
toplantılarına gösterilen büyük ilgi ve Bölgemizin bu konuda sahip olduğu yüksek potansiyel göz
önüne alınarak Bölge için daha yüksek oy alan Ar-Ge ve Yenilikçilik yerine Enerji konusu
üzerinde çalışılması daha uygun olacaktır.
Sosyal hizmetler
4%
Spor
2%
Sağlık
Eğitim
4%
8%
Bilişim
Teknoloji 3%
5%
Savunma
1% Diğer
Balıkçılık
6%
Madencilik ve taş
ocakçılığı
3%
Gıda
8%
Mali kuruluşlar
0%
Dokuma, giyim
eşyası ve deri
2%
Orman ürünleri ve
mobilya
Kağıt ve kağıt
3%
ürünleri
1%
Kimya, petrol,
kauçuk ve plastik
Turizm Metal sanayi
ürünleri
14%
1%
2%
Ulaştırma,
haberleşme ve
depolama
3%
Toptan ve
perakende
ticaret İnşaat ve
1% bayındırlık
2%
1%
Tarım
15%
Enerji
10%
Şekil 11:Bölgenin Rekabet Gücünü Artıracak Sektörler
Anket sonuçlarına göre Bölgemizin rekabet gücünün artırılmasında, istihdamın
büyümesinde, gelirin adil paylaşılmasında ve daha çevreci bir ekonomi geliştirilmesinde etkili
olacağını düşündüğünüz en öncelikli 5 sektör sırasıyla
• Tarım
• Turizm
• Enerji
• Gıda
• Eğitim
şeklinde ifade edilmiştir.
Sayfa 12 / 39
Tarım sektörü 274 oy sayısı ve %15,3 oy oranı ile başı çekerken, Turizm 252 oy ve %14,1
oy oranı ile 2., Enerji 185 oy ve %10,4 oran ile 3., Eğitim 155 oy ve %8,7 oranı ile 4., Gıda 136
oy ve %7,6 ile 5. sırada gelmektedir.
Şekil 12:Anket Sonuçları: Öne Çıkan Sektörler
Sayfa 13 / 39
Bölgemizin hangi konularda, kimlerle işbirliği geliştirilebilir sorusuna 457 kişi/kuruluş
katılmış ve 727 adet öneri geliştirilmiştir. Paydaşlar tarafından geliştirilen önerilerin turizm,
tarım, sanayi, yenilenebilir enerji ve eğitim sektörleri üzerinde yoğunlaşması söz konusu
olmuştur. İşbirliği önerilerinin 27 tanesi yapılan analiz çalışmaları sonucu derlenmiş ve OKP-
160
140
Tarım
180
Turizm
BGUS İşlik Toplantısında katılımcıların tartışmasına açılmıştır.
İnşaat
Otomotiv
AR-GE
İhracat
Ekonomi
Bilişim
Madencilik
Lojistik
20
Teknoloji
Balıkçılık
Sağlık
Ulaşım
Hayvancılık
Kentleşme ve Çevre
Gıda
40
Ticaret
60
Eğitim
80
Sanayi
100
Yenilenebilir Enerji
120
0
Şekil 13:TR22 Güney Marmara Bölgesinin Işbirliği Yapması Önerilerinin Konulara Göre Dağılımı
Sayfa 14 / 39
Anket sonuçlarının analiz edilmesinin ve OKP-BGUS hazırlıkları kapsamında yürütülen
çalışmaların, anket sonuçlarının Kalkınma Kurulu’nda değerlendirilmesinin ardından öne çıkan
gelişme alanları üzerinden hareketle işlik çalışmaları düzenlenmiştir. İşlik çalışmaları,
Bölgemiz İçin
Tarım Oturumu
Turizm Oturumu
Enerji Oturumu
Sektörler Oturumu
İşbirlikleri Oturumu
Türkiye İçin
Ar-Ge ve Yenilikçilik Oturumu
Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim Oturumu
Enerji Oturumu
başlıkları altında düzenlenmiş olup anket sonuçları da oturumlar sırasında tartışmaya açılmıştır.
İşlik çalışmaları kapsamında düzenlenen oturumlarda anket sonuçlarına göre ön plana çıkan
alanlar üzerinde ortak bir görüşe varıldıktan sonra bu alanlardaki öncelik ve stratejilerin neler
olabileceğine dair çalışmalar yapılmıştır.
Sayfa 15 / 39
Şekil 14:İşlik Çalışmalarından Görüntüler-1
Bölgemizin rekabet gücünü artırılmasında, istihdamın büyümesinde, gelirin adil
paylaşılmasında, daha çevreci bir ekonomi geliştirilmesinde, en etkili olduğu öngörülen 5 sektör,
küme, ürün/hizmet veya ürün/hizmet grubunu ve bunların geliştirilmesi konusunda genel
stratejilerin ortaya koyulabilmesi amacıyla ayrı bir işlik çalışması düzenlenmiştir.
Şekil 15:İşlik Çalışmalarından Görüntüler-2
Sayfa 16 / 39
İşlik çalışmaları kapsamında son olarak hazırlanan rapor taslakları katılımcıların
görüşlerine sunulmuş ve gerek görülen değişikliklere yer verilerek katılımcılığın en etkili bir
şekilde sağlanması esas alınmıştır.
Şekil 16:İşlik Çalışmalarından Görüntüler-3
İşlik Çalışmaları Kapsamında Katılımcıların Oturumlara Göre Dağıtılması
OKP- BGUS çalışmaları sırasında Türkiye ve Bölgemiz için kalkınma önceliklerinin,
stratejilerin; Bölgemizin en etkili olduğu öngörülen 5 sektör, küme, ürün/hizmet, ürün/hizmet
grubunu ve bunların geliştirilmesi konusundaki genel stratejilerin, geliştirilmesinde fayda görülen
işbirliklerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu amaçla mümkün olduğunca geniş bir paydaş
tabanına ulaşma ve paydaşların ekonomik, sosyal ve kurumsal yönleriyle dengeli temsili,
katılımcılık ve gönüllülük ilkeleri esas alınmıştır. Bu doğrultuda “Oturumlar”da kamu, özel, sivil
toplum kesimi dâhil olmak üzere farklı sektörlerden orta ve üst düzeydeki temsilcileri bir araya
getirilmiştir. Çalışmaya sunulan katkının artırılabilmesi amacıyla katılımcılar sadece Kalkınma
Kurulu üyeleri ile sınırlı tutulmamıştır. Ayrıca belirli bir oturuma yönlendirilmiş katılımcıya
oturum kısıtı getirilmemiş olup katılımcının istediği diğer bir oturumda da yer alma imkânı
sağlanmıştır.
Sayfa 17 / 39
OKP ve BGUS hazırlıkları kapsamında Türkiye için kalkınma öncelikleri ve stratejilerine
yönelik yürütülen çalışmalar sonucunda “Ar-Ge ve Yenilikçilik” konusunda ortaya çıkan öncelik
ve stratejilere aşağıda yer verilmiştir.
Tema 1: Ar-Ge ve Yenilikçilik
Öncelikler
Öncelik 1.1: Ar-Ge çalışması yapılarak
katma değeri yükseltilebilecek ürünleri
tespit edilmesi
Stratejiler
S1:Teknik eksiklik nedeniyle üretilemeyen ithal ürünler üzerine
Ar-Ge çalışması yapılması
S2:Sektörel bazda yüksek girdi maaliyeti olan alanlarda Ar-Ge
çalışması yapılması
S1:Ar-Ge ve yenilikçilik üzerine eğitim verilmesi
Öncelik 1.2: Ar-Ge çalışması ve
yenilikçilik üzerine kültür eksikliğinin
giderilmesi
S2:Proje üretecek, ar-ge çalışması yapacak kişilerin yurtiçinde
tutulması
S3:Ar-Ge yapanlara vergi indirimi getirilmesi, teşvik
verilmesi,diğer türlü desteklerin sağlanması (teknik destek vs.)
S1:Tarımsal ürünlere coğrafi işaret konulmasına önem verilmesi ve
uluslararası tanınırlık belgesi alınması
Öncelik 1.3: Ülkemize özgü ürünlerin
markalaşma yoluyla tanıtılması
S2:Anaç tohum üretiminin desteklenmesi
S3:Sivil toplum kuruluşlarının markalaşma çalışmalarına ağırlık
vermesi
Sayfa 18 / 39
OKP ve BGUS hazırlıkları kapsamında Türkiye için kalkınma öncelikleri ve stratejilerine
yönelik yürütülen çalışmalar sonucunda “Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim”
konusunda ortaya çıkan öncelik ve stratejilere aşağıda yer verilmiştir.
Tema 2: Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim
Öncelikler
Stratejiler
S1: Piyasanın ihtiyaç duyduğu alanlara yönelik eğitim sisteminin
oluşturulması
Öncelik 2.1: Eğitim kalitesinin
artırılması
Öncelik 2.2: İş eğitiminin
yaygınlaştırılması
Öncelik 2.3: Sivil toplum bilincinin
oluşturulması
Öncelik 2.4: Beşeri kaynak
potansiyelinin harekete geçirilmesi
S2: Bölgesel ihtiyaçlara göre yükseköğrenimde bölümlerin
açılması
S3: Bağımsız ve bilimsel üniversite ortamının sağlanması
S4: Öğrencilerin sosyo-ekonomik olanaklarının iyiliştirilmesi
S1: Kamu kurumları tarafından açılan kursların bilinirliğin
artırılması
S2: Kurs açılma şartlarının yumuşatılması
S3: Hizmet içi eğitimin yaygınlaştırılması
S1:STK ve üniversitelerarası işbirliğinin artırılması
S2:STK’ların kurumsal yapılarının ve etkinliklerinin geliştirilmesi
S1: Beşeri kaynakların haritalamasının yapılması
S2:Verimliliği artırmak için sosyo-ekonomik alanda bu
potansiyelin kullanımının planlanması
S3:Sosyal güvenliğin özellikle kırsal kesime yaygınlaştırılması
OKP ve BGUS hazırlıkları kapsamında Türkiye için kalkınma öncelikleri ve stratejilerine
yönelik yürütülen çalışmalar sonucunda “Enerji” konusunda ortaya çıkan öncelik ve stratejilere
aşağıda yer verilmiştir.
Tema 3: Ulusal Enerji
Öncelikler
Öncelik 3.1: Alternatif enerji
kaynaklarının çeşitlendirilmesi,
kullanımının artırılması
Stratejiler
S1: Mevzuat konusunda kurum/kuruluşlar tarafından işbirliği
içerisinde tek bir karar çıkarılması
S2: Nükleer enerji santrallerinin kurulması
S3: Rüzgar enerjisi tesislerinin maliyetlerinin düşürülmesi,
yerli üretimin teşvik edilmesi
Sayfa 19 / 39
S4: Enerji sektörüne ilişkin mevzuat çalışmalarının tüm
taraflarla işbirliği içerisinde belirlenmesi ve uygulanması
S5: Enerji sektöründeki aktörlerin görev ve sorumluluklarının
daha şeffaf bir şekilde tanımlanması
S6: Ulusal düzeyde güneş enerjisi kullanımının teşvik edilmesi
S1: Yeraltı ve yerüstü tesislerin modern standartlarda
yapılması, bakım onarım hizmetlerinin profesyonelce
gerçekleştirilmesi
Öncelik 3.2: Enerji arz güvenliğinin
ve uluslararası enerji fiyatlarıyla
rekabet edilebilirliğin sağlanması
S2: Daha ucuz enerji temini için enerji kaynaklarımızın
çeşitlendirilmesinin teşvik edilmesi
S3: Vergi, fon ve harçlar konusunda tüketiciler lehine
iyileştirmelerin yapılması
S1: Enerji tasarrufu konusunda farkındalığın artırılması için
gerekli çalışmaların yapılması
Öncelik 3.3: Enerji tasarrufu
yapılması
S2: Kaçak elektrik kullanımını önlemeye yönelik çalışmaların
yapılması
Sayfa 20 / 39
OKP ve BGUS hazırlıkları kapsamında Bölgemiz için kalkınma öncelikleri
ve stratejilerine yönelik yürütülen çalışmalar sonucunda “Tarım” konusunda ortaya
çıkan öncelik ve stratejilere aşağıda yer verilmiştir.
Tema 1: Tarım
Öncelikler
Stratejiler
S1: Yöresel ürünlerin markalaşma ve coğrafi işaret
çalışmalarının tamamlanması
Öncelik 1.1: Etkin pazarlama stratejilerinin
oluşturulması
S2: Paketleme ve standardizasyon çalışmalarının
desteklenmesi
S3: Ürün kalitesinin arttırılması için eğitim gibi
çalışmaların yapılması
S4: Reklam ve tanıtım faaliyetlerin artırılması
S1: Kaliteye bağlı sübvansiyon uygulamasının
artırılması
S2: Yenilenebilir enerjinin kullanımının
yaygınlaştırılması
Öncelik 1.2: Üretim maliyetlerinin
düşürülmesi
S3: Üretim alanlarının yapılacak toprak analizlerine
göre düzenlenmesi
S1: Mevcut şartlara(iklim ve toprak gibi) uygun
üretimin yapılması
S2: Kooperatiflerin kurumsal kapasitesinin artırılması
S3:Tarımsal OSB'nin kurulması
Öncelik 1.3: Üretim planlaması için
orgnanizasyon yapılması
S4: Toprak haritalarının oluşturularak tarım alanlarının
korunması
S5: Ürünlerin değiştirilmeli olarak yetiştirilmesi
(münavebeli)
S1: Damızlık çiftliklerinin desteklenmesi
S2: Tarımsal eğitim ve yayımın desteklenmesi
Öncelik 1.4: Mevcut tarımsal desteklerin
belirli alanlarda artırılması
S3: Arıcılıkta tesis ve pazarlamanın desteklenmesi
S4:Basınçlı sulama sistemlerinin desteklenmesi
S5:İthal edilen arıcılık ürünlerinin yerli üretimlerinin
desteklenmesi
S6: Küçük ve orta ölçekli üretimin desteklenmesi
S1: Meraların ıslah edilmesinin artırılması
Öncelik 1.5: Ekolojik dengenin korunması
S2: Gen kaynaklarının belirlenerek koruma altına
alınması ve üretim sürecine girmesi
S3: Yöresel doğal bitki türlerinin envanter çalışmasının
yapılması
Sayfa 21 / 39
OKP ve BGUS hazırlıkları kapsamında yürütülen çalışmalar sonunda Bölgemiz için
belirlenen gelişme alanlarından “Turizm”e yönelik ortaya çıkan öncelik ve stratejiler şu
şekildedir:
Tema 2: Turizm
Öncelikler
Stratejiler
S1:Bölgenin turizm potansiyeli ve envanterinin
ilan edilmesi
Öncelik 2.1: Bölgenin turizm bölgesi ilan
edilmesi
S2:Turizm bölgesi ilanı için yönetim çalışması
yapılması
S1:Profesyonellerle çalışılması
S2:Fuar ve tanıtım organizasyonlarında Ajansın
profesyonellerle çalışması
S3:Bölgede yapılan etkinliklerin
güçlendirilmesi(fuar, festival, sanatsal etkinlik)
Etkinliklerin aktif ve işlevsel olması
Öncelik 2.2: Reklam, tanıtım, promosyon
çalışmalarının yapılması
S4:Basın, yayın kuruluşlarıyla iletişim sağlanması
S5:Tanıtım çalışmaları yapılması (Thy ile tanıtım
anlaşması yapılması)
S1:Yetişmiş işgücünün bölgede kalabilmesi(dil
bilen eleman eksikliğinin giderilmesi)
Öncelik 2.3:Hizmet Kalitesinin Artırılması
S2:Turizmle ilgili toplumun bilinçlendirilmesi
S3:Çevre temizliğinin sağlanması
S4:Yerel kültürün ön plana çıkarılması
S5:Bölgenin tarihi, konumu göz önünde
bulundurulması ve hedef kitlenin belirlenmesi
(alternatif turizmin entegre edilmesi)
S6:Alternatif turizmde bürokrasi engelinin ortadan
kaldırılması ,
S1:Yatırım teşviki ve düşük faizli kredi verilmesi
S2:Yatırımcıların bölgeye çekilmesi
Öncelik 2.4:Turizm yatırımları ve altyapı
çalışmalarının artırılması
S3:Havayolu ulaşım sorununun çözülmesi,bölgeye
sefer düzenleyen firma sayısının artırılması,sivil
havacılığın geliştirilmesi
S4:Denizyolu ulaşımının geliştirilmesi(kruvaziyer
liman eksikliği,limanlarda hizmet ücretlerinin
yüksek olması problemlerinin çözülmesi)
Öncelik 2.5:Turizm bilinci oluşturulması
S1:Kamu otoritelerinin yaptığı toplantıların çözüm
odaklı hale getirilmesi, Kamu kurumlarının
aksiyon alması ve koordinasyon sağlaması
Sayfa 22 / 39
S2:Yerel yönetimlerin turizm alanında daha etkin
olması.
S3:Bölge halkına ilkokuldan itibaren bölgeyi
tanımaya yönelik eğitim verilmesi, halkın
bilinçlendirilmesi
S4:Kurallara uymayanlara yönelik yaptırımların
etkili hale getirilmesi.(çevre temizliği, atık
yönetimi gibi konularda Denetim eksik, yasalar
tam olarak uygulanmıyor )
S5: Kamu spotu oluşturulması
OKP ve BGUS hazırlıklarına katılım süreci doğrultusunda Bölgemiz için belirlenen
gelişme alanlarından “Enerji”ye yönelik ortaya çıkan öncelik ve stratejiler şu şekildedir:
Tema 3: Bölgesel Enerji
Öncelikler
Stratejiler
S1: Hayvansal atıklardan(biyogaz, biyokütle)
enerji elde edilmesi
S2: Güneş enerjisi tesisleri kuran işletmelere
yönelik devlet teşviklerinin artırılması
S3: Zeytin atıklarından elde edilen granüllerin
yakıt olarak kullanılması
Öncelik 3.1: Yenilenebilir enerji
kaynaklarının (güneş enerjisi, rüzgar
enerjisi, biyogaz,…) daha etkin kullanılması
S4: Rüzgar enerji santrallerinin kurulumunda yer
seçimine dikkat edilmesi
S5: Rüzgar enerjisi üretiminde EPDK’dan lisans
alan ancak faaliyete başlayamayan firmaların
faaliyete geçmesinin sağlanması
S6: Yenilenebilir enerji üretimine yönelik bölgesel
Ar-ge kapasitesinin artırılması
S7: Yenilenebilir enerji kullanımı kapsamında
farkındalığın artırılması
Sayfa 23 / 39
S8: Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi gibi
yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili yatırım
yapmak isteyenlere yönelik desteklerin artırılması
S1: Sıcak su(termal) kaynaklarının bölgede tespit
edilmesi, iskan alanlarında, turistik tesislerde ve
tarımsal üretimde kullanımının teşvik edilmesi
Öncelik 3.2: Yenilenemez enerji (fosil
yakıtlar) kaynaklarının çevresel
sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda
kullanımının sağlanması
S2: Bölgemizde yeterli kaynağın bulunması
nedeniyle termik santrallerin kurulması
S3: Bölgemizde bulunan kömür rezervlerinin ve
kömürlerin kükürt oranlarının tespit edilmesi
S4: Bor rezervlerinden enerji elde edilmesine
yönelik çalışmaların yapılması
Anket sonuçları Sektörler Oturumunda tartışmaya açılmış ve öne çıkan sektörlerde
değişiklik yapılması üzerinde fikir birliğine varılmıştır. Buna göre Gıda Sektörüne Tarım
Sektörünün altında yer verilmesi ve onun yerine Bölgenin sahip olduğu potansiyeller dikkate
alındığında diğer bir önemli sektör olan Madencilik ve Taşocakçılığının değerlendirilmesi
gerektiği sonucuna oy çokluğu ile varılmıştır. Oylama sonuçlarına göre sosyal hizmetler
sektörüne 2 oy, inşaat ve bayındırlık sektörüne 3 oy, madencilik ve taşocakçılığı sektörüne 8 oy
verilmiştir. Nitekim bölgesel düzeyde Ajans tarafından yürütülen analiz, araştırma, planlamaprogramlama, uygulama ve izleme çalışmaları göz önünde bulundurulduğunda Madencilik ve
Taşocakçılığı sektörü Bölgemiz için ayrı bir önem arz etmektedir. Bu konu kapsamında her
platformda görüşler ve öneriler dile getirilmekte olup Ajans tarafından hazırlanan “Maden
Potansiyeline Bir Bakış” isimli çalışmanın geliştirilmesi, detaylandırılması ve bu sektörün Bölge
için öneminin daha da vurgulanması yönünde fikirler Kalkınma Kurulu Toplantısında
sunulmuştur. Katılımcılara ve diğer ilgili paydaşlara daha önceden dağıtılmış olan araştırma
çalışmalarından birinin bu sektöre yönelik olması da katılımcılar tarafından vurgulanmıştır.
Sayfa 24 / 39
Ortaya koyulan öngörülerin Ajans tarafından daha önce gerçekleştirilen teknik çalışmalara
dayandırılması gerektiği de göz önünde bulundurulduğunda Bölge için öncelikli sektörlerden biri
olarak Madencilik ve Taşocakçılığı’na yer verilmiştir.
Yapılan değerlendirmeler ile birlikte çevreci bir ekonomi unsuru da katılımcıların
dikkatinden kaçmamış, bu doğrultuda sektöre yönelik gelişme stratejileri üretilmiş ve belirlenen
her sektör için sektörün Bölge için neden etkili olacağının gerekçesi, sektörde öne çıkan alt
sektörler ve alt sektörler dikkate alınarak oluşturulmaya çalışılan gelişim stratejileri önerileri
tartışılmıştır.
Bu değerlendirmeler ışığında özetleyecek olursak Bölgede öne çıkan sektör, küme,
ürün/hizmet, ürün/hizmet grupları Tarım, Turizm, Enerji, Eğitim, Madencilik ve Taşocakçılığı
olarak belirlenmiştir.
TARIM SEKTÖRÜ
Tarım sektörü; zeytincilik, zeytinyağı üretimi, şarap üretimi, yumurtacılık, kırmızı ve
beyaz et, kanatlı yetiştiriciliği, büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği, süt üretimi, arıcılık,
deniz ürünleri, su ürünleri, tohumculuk, dericilik, bağcılık, sebze meyve üreticiliği alt sektörleri
ile birlikte Bölgedeki ürün çeşitliliği, coğrafi yapı (ovalar, fazla engebenin olmayışı vs.) ve toprak
yapısının uygunluğu, sulama imkanları (su kaynaklarının, sulama sistemlerinin ve kanallarının
bulunması vs.), tarım alanlarında özellikle sulanabilir alanların artırılıyor olması, yaygın organik
tarım yapabilme imkanı ve Bölge illerinin vizyonlarının bu sektöre dayanıyor olması gerekçeleri
ile öne çıkmaktadır. Ülke içindeki Bölgenin tarımsal ürünler üretimindeki payına baktığımızda
sahip olunan rekabetçi üstünlük de sektörün Bölge için önemine işaret etmektedir.
Söz konusu sektörün geliştirilmesi konusunda sunulan genel stratejiler ise;

Yöresel ve bölgesel olarak prestijli yerel/bölgesel ürünler olarak pazarlama
stratejisi oluşturulması,

Coğrafi işaret sahibi olunan yerel ve bölgesel yetişen tarım ürünleri ile geleneksel
olarak üretimi yapılan gıda ürünlerinin artırılması,
Sayfa 25 / 39

Markalaşma ve patent bilincinin geliştirilmesi,

Ulaştırma altyapısının ve lojistiğin iyileştirilmesi (Tüm sektörler ve özellikle
tarıma dayalı sanayi için gerekli görülmektedir.),

Balıkçı barınaklarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması,

Bağcılığı ve şarap üretiminin desteklenmesi, yerel ve bölgesel gastronomi destekli
tanıtımlar yapılması amacıyla tanıtım grubunun kurulması

Üniversiteler tarafından yürütülen Ar-Ge çalışmalarının artırılması,

Hayvancılıktaki devlet desteklerinin artırılması,

Tarım alanlarının amacı dışında kullanılmasının engellenmesi,

Özel sektör fidan yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması,

Kanatlı sektöründe pazar çeşitlemesinin yapılması,

Yem standartlarının geliştirilmesi ve iyileştirilmesi,

Arazi toplulaştırılmasına dikkat edilmesi şeklinde ifade edilmiştir.
TURİZM SEKTÖRÜ
Turizm sektörü; kongre turizmi, sağlık turizmi, ekoturizm, av ve doğa turizmi, kruvaziyer
turizmi, kıyı ve yat turizmi, kültür turizmi, sörf ve dalış turizmi alt sektörleriyle birlikte
Bölgedeki termal kaynaklar, turizm çeşitliliği, tarihi, doğal ve kültürel değerler (Truva, Gelibolu
Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Gelibolu Mevlevihanesi, Adalar, Kuş cenneti, Troya Milli Parkı,
Kazdağları vb), batıklar, Bölgenin iki denize de kıyısının bulunması, uzun kıyı şeridine sahip
olması, uluslararası su yolu üzerinde olması, coğrafi özellikleri, Balkan ülkelerine yakınlığı,
ikliminin uygunluğu, ulusal ve uluslararası alanda tanınırlığı gerekçeleri ile öne çıkmaktadır.
Sayfa 26 / 39
Söz konusu sektörün geliştirilmesi konusunda sunulan genel stratejiler ise;

Sahip olunan potansiyelin açığa çıkarılabilmesi için mevcut altyapının ve
üstyapının geliştirilmesi,

Jeotermal kaynakların Kestanbol ve Tuzla Bölgesindeki örnekleri gibi
değerlendirilmesi,

Sürdürülebilir turizm için yöresel değerlerin, sit alanlarının ve tarihi dokunun
korunması, yöresel değerlerin konaklama tesislerinde yansıtılmasının sağlanması
amacıyla pansiyon ve Belediye ruhsatlı otellere yerel öğeler içeren bölgesel
derecelendirme koyulması. (Örneğin Romanya'da Daisy-papatya ve Kuzey
İspanya Asturias'daki trisquel-üçlü spiral simgelerinin bu derecelendirme için
seçilip uygulanması vb.)

Çevresel değerlere sahip çıkılması ve gerekli koruma tedbirlerinin alınması,

Cazibe alanlarının artırılarak geceleme sürelerinin uzatılması ve geceleme
sürelerinin uzatılması için bölgede turistin
zaman geçirmek isteyeceği
alternatiflerin yaratılması ve kolay ulaşılabilir olması için daha çok turizm
danışma ofisinin açılması

Sektöre yönelik yatırımlarda bürokratik engellerin kaldırılması,

Devremülklerin geliştirilmesi için teşviklerin artırılması,

Turist sayısının artırılması için büyük tesislerin inşa edilmesi,

Kruvaziyer turizmin geliştirilmesi,

Turizm sektörüne yönelik kalifiye personelin yetiştirilmesi ve yetiştirilen
personelin bu alana kanalize edilmesi,

Turistik yerlerde yaşayanların söz konusu yerlerin imajının olumsuzlanmaması
için turistlere karşı davranışlar ve tutumlar hakkında bilinçlendirilmesi,
Sayfa 27 / 39

Tarihi, mitolojik ve kültürel değerlerin tanıtımda değerlendirilmesi şeklinde
belirlenmiştir.
EĞİTİM SEKTÖRÜ
Eğitim sektörü; mesleki eğitim, üniversite eğitimi, sosyal hizmet eğitimi alt sektörleri ile
birlikte sektör çeşitliliğinin fazla olması ve buna yönelik nitelikli insan kaynağı ve özellikle ara
eleman ihtiyacının bulunması, eğitime yönelik talebin yüksek olması, bölge üniversitelerinin
eğitime önem vermesi, bölgedeki üniversitelerin eğitim kalitesinin hızla artması, bölgenin
üniversite eğitimi için tercih ediliyor olması nedenlerine bağlı olarak öne çıkmaktadır.
Söz konusu sektörün geliştirilmesi konusunda sunulan genel stratejiler ise;

Üniversite ile sanayi sektörü arasında iletişiminin güçlendirilmesi,

Yetişmiş insan kaynağının değerlendirilmesi yönünde gerekli tedbirlerin alınması,

Mevcut üniversitelerin kadrolarının güçlendirilmesi,

Afet konusunda bilinçlendirmeye yönelik eğitimlerin artırılması,

İkinci üniversitelerin açılması için gerekli ortamın hazırlanması,

Mesleki eğitimde sürekliliğinin sağlanması,

Turizm sektöründe Mesleki Yeterlilik Kurumunun eğitim standartları ile uyumlu
nitelikli personelinin yetiştirmesi,

Sahip olunan potansiyeller doğrultusunda uygulama kurslarının açılması (turizm
sektörü personeline yönelik dil kursları, iletişim kursları, gıda güvenliği ve aşçılık
kursları vb.),

Şehir merkezlerinden uzakta olan üniversite kampüsleri ile şehirdeki sosyal
imkanların entegre edilmesi ve bu imkanların geliştirilmesi,

Sosyal hizmet uygulamalarının eğitim ile desteklenmesi (dezavantajlı gruplar,
şehit ve gazilere yönelik eğitimlerin sosyal hizmet rehabilitasyon merkezi, çocuk
evlerinde yaygınlaştırılması),

Dezavantajlı gruplara (engelliler, yaşlılar, kadınlar, şehit, gaziler, çocuklar)
yönelik eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması,
Sayfa 28 / 39

Üniversitelerde ihtiyaç duyulan bölümlerin açılması (geriatri bölümü gibi),

Sosyal hizmet politikalarının geliştirilmesinde üniversitelerle işbirliği yapılması)
şeklinde ifade edilmiştir.
ENERJİ SEKTÖRÜ
Enerji sektörü; jeotermal enerji, rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, termik enerji, hidrojen
enerjisi, bioenerji alt sektörleri ile birlikte enerji ihtiyacının yurtdışından karşılandığı ülkemizde
Bölgedeki enerji potansiyelinin (Çanakkale Çan’da kurulan termik santral, jeotermal kaynaklar,
RES’ler vs.) yüksek olması, Balıkesir Bandırma’da doğalgaz çevrim santralinin bulunması,
Bozcaada’da Türkiye’de bir ilk olan hidrojen santrali projesinin bulunması, yer şekillerinin ve yer
altı kaynaklarının uygun olması (coğrafi koşullar vs), bioenerji kaynaklarının bulunması
kapsamında öne çıkmaktadır.
Söz konusu sektörün geliştirilmesi konusunda sunulan genel stratejiler ise;

Sanayide enerji kaynağı olarak doğalgaz kullanımının yaygınlaştırılması,

Kırsal yerleşim yerlerinde biotesislerin kurulması,

Tarihi dokunun bozulmaması için uygun enerji nakil hatlarının ve enerji
kaynağının kullanılması,

Jeotermal enerjinin ısınma ve seracılıkta kullanılması,

Jeotermal kaynakların
ısınmada kullanımı için ile ilgili gerekli
yasal
düzenlemelerin yapılması ve denetim mekanizmalarının oluşturulması,

Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile ilgili bilinçlendirme faaliyetlerinin
yapılması,

Tarımda rüzgâr ve güneş enerjisindeki hibrit modellerinin geliştirilmesi olarak
belirtilmiştir.
Sayfa 29 / 39
MADENCİLİK VE TAŞOCAKÇILIĞI
Madencilik ve taşocakçılığı sektörü; bor, mermer, kurşun, kömür, altın, kil, uranyum,
değerli taşlar alt sektörleriyle birlikte Bölgedeki maden rezervleri ve çeşitliliğinin zengin olması,
yer altı ve yer üstü kaynakların yaygın olması, maden kaynaklarının yerel olarak bulunduğu
yerlerde başka ekonomik imkânların bulunmaması (özellikle kırsal yerlerde) ve buralar için yeni
istihdam alanları sağlaması gerekçeleri ile öne çıkmaktadır.
Söz konusu sektörün geliştirilmesi konusunda sunulan genel stratejiler ise;

Maden analiz laboratuvarlarının kurulması (Kil hariç analiz aşamasında yurtdışına
bağımlılık söz konusudur.),

Maden ve çevre ilişkisi boyutunda halkın yeterli ve gerekli bir şekilde
bilinçlendirilmesi,

Sektördeki üretimin denetimler altında yapılması,

Madenlerin hammadde olarak değil işlenerek pazarlanması ve bölgeye olan katma
değerinin artırılması,

Lojistiğin geliştirilmesi,

Kilin işlenmesi ve kullanımına yönelik tedbirlerin alınması,

Üniversitelerde maden mühendisliği bölümünün açılması,

Üniversite-sanayi işbirliğinin geliştirilmesi,

Madenlerin işlenmesi için Ar-Ge çalışmaları artırılması ve teknoloji transferinin
yapılması,

Madencilik sektörüne yönelik ara eleman yetiştirilmesi,

Meslek yüksek okullarında buna yönelik bölümlerin açılması ve bu bölümlerde
Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verilmesi,
Sayfa 30 / 39

Bölge halkının sektöre ilişkin olumsuz algısının giderilmesine yönelik
bilinçlendirme çalışmalarının yapılması,

Marmara Adasının mermer üretimini olumsuz etkileyen faktörlerin giderilmesi ve
öncelikle elektrik altyapısının güçlendirilmesi olarak ifade edilmiştir.
Türkiye’nin ve Bölgemizin kalkınması açısından komşu düzey 2 bölgelerle, komşu
olmayan bölgelerle ve komşu ülkelerle ne tip işbirlikleri geliştirilebileceğinin belirlenmesi için
internet sitemiz üzerinden uygulanan anketler kapsamında gelen 727 işbirliği önerisinin
derlenmesiyle oluşturulan ve aşağıda yer alan 27 işbirliği önerisi “İşbirlikleri Oturumu”nda
katılımcıların tartışmasına açılmıştır. İnternet üzerinden alınan tüm öneriler düzenlenmemiş hali
ile EK 3’te verilmiştir.
İşbirliği
Yapılacak
Bölge
Hangi
Alanda
İşbirliği
1
İtalya, Hollanda
Tarım
2
Antalya, Isparta
Tarım
3
İstanbul, Bursa
Tarım
4
Ege ve Akdeniz
Bölgesi
Tarım
5
Bursa
Tarım
6
Ege Bölgesi
Turizm
Ege ve
Kapadokya
Bölgesi
Ege ve Akdeniz
8
Bölgesi
Doğu ve G.D.
9
Anadolu
Ege ve Akdeniz
10
Bölgesi
7
Ne Tip Bir İşbirliği
İyi tarım uygulamaları, modern tarım teknolojileri
konusunda eğitim, bilinçlendirme faaliyetlerinin artırılması
Tarımsal örgütlenmenin yaygınlaştırılması, üreticilerin bir
çatı altında birleştirilmesi, üretici örgütlerinin birbirleriyle
iletişimlerinin artırılması
Tarım ürünlerinin işlenerek pazarlanması ve paketlenmesi
Bölgede yetiştirilebilecek tohum ve fide geliştirilmesi için
ilgili kurumlarla işbirliği yapılması
Organik tarıma uygun alanların değerlendirilmesi ve üretilen
organik ürünlerin tanıtılması
Kıyı alanlarında turizmin geliştirilmesi, turizmin sadece kıyı
bölgeleri ile sınırlı kalmaması, iç kesimlerdeki tarihi ve
kültürel değerlerin de tanıtılması
Turizm
Alternatif turizm çeşitleri potansiyelinin harekete
geçirilmesi için iyi uygulama örneklerinin incelenmesi
Turizm
Turizm potansiyeli yüksek olan yerlerde nitelikli, hizmet
kalitesi yüksek tesislerin kurulması için işbirliği yapılması
Turizm
El sanatlarının turizme kazandırılması
Turizm
Ortaklaşa turlar düzenlenmesi, ortak mavi tur ağlarının
kurulması
Sayfa 31 / 39
11
Ege ve Akdeniz
Bölgesi
12 İzmir
13 Hollanda
14 Almanya
Turizm
Turizm sektörü personelinin niteliğinin artırılması için
Bölgemizde turizm sektöründe çalışan personeller ile Ege ve
Akdeniz'dekilerin tecrübe paylaşımında bulunması
Bölgemizde yüksek potansiyele sahip rüzgar sörfünün
geliştirilmesi, ulusal ve uluslararası platformda tanıtılması
Bölgenin fiziksel özelliklerinin (termal kaynaklar, oksijen
Sağlık
oranı vs.) sağladığı avantajla Avrupa'nın yaşlı nüfusunun
Turizmi
taleplerine cevap verebilecek bakım evleri ve rehabilitasyon
merkezlerinin kurulması
Yenilenebilir Rüzgar türbinlerinin motor ve diğer parçalarının üretilmesi
Enerji
hususunda teknoloji transferinin yapılması
Turizm
15 Denizli
Yenilenebilir Jeotermal kaynakların seracılıkta kullanımının
Enerji
yaygınlaştırılması
16 Ege Bölgesi
Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmesi, bu enerji
Yenilenebilir
kaynaklarının en etkin şekilde kullanılması için projelerin
Enerji
geliştirilmesi ve halkın bu doğrultuda bilinçlendirilmesi
17
Marmara ve Ege
Bölgesi
Yenilenebilir Bölgemizin biokütle potansiyelinden daha fazla
Enerji
yararlanılması
18 İstanbul
Ticaret
19 İstanbul, İzmir
Ticaret
20
Marmara
Bölgesi
Ticaret
21
Karadeniz
Bölgesi
Balıkçılık
22 Bursa
23 Eskişehir
Sanayi
Kentleşme
ve Çevre
İhracat kapasitesinin artırılması
İş geliştirme, girişimcilik, pazarlama ve markalaşma
konularında Bölgedeki farkındalığı artıracak eğitimlerin
düzenlenmesi
Arge-İnovasyon çalışmaları konusunda bölgede farkındalık
sağlanması
Balık çiftlikleri, yetiştirme havuzları, balıkçılığı
geliştirmeye yönelik faaliyetlerin yürütülmesi
Otomotiv yan sanayi firmalarının OSB’lerde açılmasının
teşvik edilmesi ve özendirilmesi
Şehirleşme konusunda insanlara daha kaliteli yaşam alanı
yaratılması için uygulanan iyi uygulama örneklerinin
Bölgemize uygulanması
24
İstanbul ve
İzmir
Lojistik
İki büyük merkez (İzmir ve İstanbul) ile uluslararası ticarete
konu lojistik ulaşımının kolaylaştırılmasına yönelik bilgi
alışverişinin yapılması ve gerekli altyapının düzenlenmesi.
25
Marmara ve Ege
Bölgesi
Lojistik
Bölgenin yakın sahil kentleri ve kendi ilçeleri arasında deniz
taşımacılığının geliştirilmesi için deniz bölge müdürlükleri,
valilik, belediyeler ile işbirliği yapılması
Ticaret
Zeytinyağını tanımayan bölgelerde yaşayan insanlara körfez
zeytinyağının, yeşil zeytininin tanıtılması ve bu bölgelerin
tüketicilerini bu konuda eğitilerek tüketiminin artırılması
Ticaret
KOBİ'lerin, ticaret ve sanayi odalarının dış ticaret önemi
konusunda farkındalık sağlanması
İç Anadolu,
26 Karadeniz,
Trakya
27
İstanbul ve
İzmir
Sayfa 32 / 39
Katılımcılara bu öneriler basılı halde dağıtılmış ve üzerlerinden teker teker okunarak
herhangi bir yorumlarının olup olmadığı sorulmuştur. Katılımcılar 7 ve 8. öneriyi birbirine yakın
bulup birleştirilmesini teklif etmişlerdir. Bu teklif üzerine öneri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
7-8
Ege, Akdeniz
ve Kapadokya
Bölgesi
Turizm
Alternatif turizm çeşitleri potansiyelinin harekete geçirilmesi
için iyi uygulama örneklerinin incelenmesi ve turizm
potansiyeli yüksek olan yerlerde nitelikli, hizmet kalitesi
yüksek tesislerin kurulması için işbirliği yapılması
Ardından katılımcılara kendi işbirliği önerileri olup olmadığı sorulmuş ve aşağıdaki
öneriler alınmıştır:
İşbirliği
Yapılacak
Bölge
28 Kanada
Hangi
Alanda
İşbirliği
Maden
Analizi
İzmir ve Bölge
içi
Ulaşım
İznik, Kütahya,
30 Eskişehir ve
İtalya
Seramik
29
31 İtalya
İzmir, Manisa,
32 zeytin üreten
diğer bölgeler
33
Bölge içi ve
Bursa
34
Romanya ve
İspanya
Bölge içi ve
35
İspanya
Müzecilik
Prina
Kullanım
Alanı
Geliştirilmesi
Çevre
Düzeni Planı
Turizm
Kaz dağları
ve Troya
Milli Parkı
Ne Tip Bir İşbirliği
Mineral analizi laboratuvarı kurulumu konusunda bilgi
transferi yapılması
İzmir-Çanakkale arasında ulaşımın geliştirilmesi amacıyla
demiryolu ve diğer ulaşım türlerinde yatırımlar yapılması
Çanakkale seramiklerine ait form ve desen envanteri
oluşturulması, Eskişehir’de güzel bir örneği bulunan hem
normal hem sanat seramiğinde analiz kapasitesi olan bir
seramik laboratuvarı açılması ve bu işbirlikleri sayesinde
önemli bir değer olan Çanakkale seramiklerinin
canlandırılması
Çankale müzelerinde eksikliği hissedilen tam donanımlı bir
konservasyon
laboratuvarı
kurulması,
personelinin
yetiştirilmesi ve Çanakkale’nin batık potansiyelinin
müzecilik yoluyla değerlendirilmesi
Kozmetik, yakıt, vb. alanlarda kullanılan prina (zeytinyağı
yan ürünü) için yeni kullanım alanları geliştirilmesi
Katılımcı süreçlere ağırlık vererek, bölge içi toplantılar
düzenleyerek çevre düzeni planı yapılması
Turizmde konaklama tesislerinde bölgesel derecelendirilme
sistemi kurulması ve bu sayede bölgenin hayat tarzının
konaklama sektörüne yansıtılması
Uzun vadeli gelişme planları çalışmalarının yapılması
Sayfa 33 / 39
Katılımcılar arasında yapılan oylamada bu önerilerden beşi (7, 16, 29, 33 ve 34) daha
detaylı tartışılmak üzere seçilmiştir. Bu öneriler katılımcılar tarafından önce detaylı şekilde
tartışılmış ve içeriği hakkında görüş birliğine varıldıktan sonra bu işbirliklerinin hangi araçlarla
gerçekleştirilebileceği görüş alış verişinde bulunulmuştur.
İşbirliği
Yapılacak
Bölge/Ülke
Akdeniz ve
Kapadokya
Bölgesi
Ege Bölgesi
İşbirliği
Konusu
Turizm
İşbirliği İçeriği ve Araçları
Alternatif turizm çeşitleri potansiyelinin harekete geçirilmesi için
iyi uygulama örneklerinin incelenmesi ve turizm potansiyeli
yüksek olan yerlerde nitelikli ve hizmet kalitesi yüksek tesislerin
kurulması amacıyla işbirliği yapılabilir. Antalya'da Likya Yolu
gibi Çanakkale'de yürüyüş rotası olarak düzenlenebilecek Kral
Yolu var. Antalya'da yürüyüş rotasının düzenlenmesinde büyük
katkısı olan Kate Clow ve Belek Turizm Yatırımcıları Ortak
Girişimi (BETUYAB) ile çalışılabilir. AKUT'un da yürüyüş
rotaları düzenlenmesi konusunda tecrübeleri mevcuttur. Tarihi
yürüyüş yollarının ortaya çıkarılmasında üniversitelerin arkeoloji
bölümleri vaz geçilmez paydaşlardandır. Kapadokya ülkemizde
deniz-kum-güneş turizminin dışına çıkabilmiş iyi örneklerdendir.
Yerinde incelemelerle ve uzmanların bir araya geleceği
toplantılarla tecrübe paylaşımı sağlanabilir. Her il için bir Turizm
Konsey'i kurulması gündemdedir. Bu konseyler ildeki turizmle
ilgili tüm paydaşları kapsayacak. Turizm Konsey'lerinin
kurulmasının ardından işbirliği yapılacak illerin turizm
konseyleriyle ortak projelerin geliştirileceği toplantılar yapılabilir.
Turizm konusunda il kültür ve turizm müdürlükleri, Çanakkale
Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği Derneği
(ÇATOD), Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB),
Turizm Rehberleri Birliği, kent konseyleri ve yerel yönetimler
önemli paydaşlar arasındadır.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmesi, bu enerji
kaynaklarının en etkin şekilde kullanılması için projelerin
geliştirilmesi ve halkın bu doğrultuda bilinçlendirilmesi alanında
yenilenebilir enerji konusunda ülkemizin önde gelen
bölgelerinden Ege Bölgesi ile işbirliği yapılabilir. Ege Bölgesi
hem rüzgar enerjisi hem jeotermal enerji potansiyeli bakımından
TR22 Güney Marmara Bölgesine benzemektedir ve bu
Yenilenebilir
kaynakların kullanımı konusunda bölgemize oranla daha fazla
Enerji
tecrübe sahibidir. Yenilenebilir enerji ile ilgili bilgilendirme
toplantıları düzenleyerek, ortak araştırma projeleri geliştirerek,
yenilenebilir enerji ile ilgili iletişim ve sosyal medya ağları
kurarak işbirliği yapılabilir. Bu işbirlikleri üniversiteler, sanayi ve
ticaret odaları, yerel yönetimler, çevreyle ilgili sivil toplum
kuruluşları, meslek odaları ve özel sektörden ilgili kuruluşlar
arasında geliştirilebilir.
Sayfa 34 / 39
İzmir ve Bölge
içi
Bölge içi ve
Bursa
Romanya ve
İspanya
Ulaşım
Çevre
Düzeni Planı
Turizm
İzmir-Çanakkale-Balıkesir arasında ulaşımın geliştirilmesi
amacıyla başta demiryolu olmak üzere tüm ulaşım türlerinde
yatırımlar yapılması gerekmektedir. Balıkesir ve Çanakkale
illerinin hava yolları ağına entegrasyonu zayıftır. Ulaşımın
gelişmesi pek çok konuda gelişmeyi beraberinde getirebilecek bir
katalizör etkisine sahiptir. Bu sebeple, başta Valilikler, yerel
yönetimler, meslek odaları, sanayi ve ticaret odaları ve
milletvekilleri olmak üzere bölgenin ulaşım konusunda paydaşları
farkındalık oluşturmak üzere aktif olmalıdır.
Katılımcı süreçlerle çevre düzeni planı yapılması bölgemiz için
büyük önem arz etmektedir. Çevre düzeni planları pek çok ilde
İhale usulüyle özel sektöre yaptırılmaktadır. İhaleyi alan şirketler
çevre düzeni planını hazırlarken Bölgede kısıtlı sayıda toplantı
düzenlenerek değil, geniş kitlelerin katılımını sağlayacak,
tabandan-tavana
yönetişimin
gerçekleştiği
çalıştaylar
düzenlemelidirler. Bu amaçla çevre düzeni planını revize edilmesi
süreci devam eden Bursa İli ile mutlaka tecrübe paylaşımı
gerçekleştirilmelidir. Bursa il çevre düzeni planı belediye ve il
özel idaresinin yakın işbirliğinde hazırlanmakla kalmayıp Nisan
2011'den bugüne 700 kadar kurumla 40 toplantıda yapılarak geniş
tabanlı bir katılımcılık sağlanmaktadır. Bu konuda önemli
paydaşlar olan il özel idareleri, belediyeler, Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlükleri, üniversiteler, meslek odaları, kent konseyleri ve
Ajans, Bursa ilindeki paydaşlar ile ortak toplantılar, yüz yüze
görüşmeler, çalıştaylar düzenleyerek süreç hakkında detaylı bilgi
almalıdır.
Turizmde "konaklamanın bölgesel derecelendirilmesi" henüz
Türkiye'de yapılmış bir uygulama değildir. Kısaca ifade etmek
gerekirse konaklama tesislerinin bölgeyi yansıtmaktaki başarıları
temel alınarak bölge tarafından değerlendirilmesini içerir. Bu
amaçla öncelikle bölgedeki turizmle ilgili paydaşların bir araya
gelmesi ve bölge turizm tesislerinde vurgulanacak değerler
hakkında karar alması ve ardından derecelendirme konusunda
standartlar belirlemesi gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse
kahvaltıda Körfez zeytinlerinin servis edilmesi ve salatalarda
Ayvalık zeytinyağı kullanılması standart olarak belirlenebilir.
Derecelendirme sistemi sayesinde bölgeye gelen turistlerin
bölgenin hayat tarzını da deneyimleme imkânı artacaktır.
Bölgesel derecelendirme sistemini hayata geçiren ülkelerden olan
Romanya ve İspanya ile bu konuda tecrübe paylaşımı yoluyla
işbirliği sağlanabilir. İspanya'da konaklama tesislerinde bölgesel
derecelendirme hareketi Asturias Kalkınma Ajansı tarafından
başlatılmıştır. Üniversite, TURSAB, İl Kültür ve Turizm
Müdürlükleri, ÇATOD, belediyeler ve kaymakamlıklar, meslek
odaları, sanayi ve ticaret odaları bu konudaki önemli paydaşlar
arasındadır.
Sayfa 35 / 39
Bölgenizin kalkınmasını hızlandıracak, bölgelerarası ve bölge içi gelişmişlik farklarının
azaltılmasına katkıda bulunacak mekânsal gelişme ve mekânsal planlama (çevre düzeni planları,
imar planları gibi) konularındaki öneriler önceliklendirilerek aşağıda sıralanmıştır:
1. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 30 Eylül 2011 tarihinde imzaladığı sözleşme ile
Balıkesir ve Çanakkale illeri için çevre düzeni planlarını oluşturmaya başlamıştır.
Söz konusu plan için Ajansımızdan da görüş alınmıştır. Verilen görüşümüz TR22
Güney Marmara Bölge Planı (2010-2013) stratejik dokümanında öngörülen
stratejiler ve özellikle mekânsal gelişim şeması kapsamında olmuştur. Balıkesir ve
Çanakkale illeri için çevre düzeni planlarının hazırlanıyor olması planlı gelişme
alanındaki en temel ve öncelikli adımlardandır. Devam eden süreçler Ajansımız
tarafından takip edilmekle birlikte, söz konusu planların tamamlanmasının
ardından asıl önemli olan, planları hayata geçirecek olan alt-düzey planların buna
göre hazırlanması ve ilgili kuruluşların tüm çalışmalarını bu çerçevede
yürütmesidir. Sonuç olarak; çevre düzeni planlarının hayata geçirilmesinde
yerelde olduğu kadar merkezde de gerekli destek ve takibin yapılması
gerekmektedir.
2. Çanakkale’nin önemli iki ilçesi Bozcaada ve Gökçeada’ya yönelik Ajansımız
tarafından özel bir çalışma grubu kurularak bir rapor oluşturulmuştur
(http://www.gmka.org.tr/bolgesel_raporlar bağlantısından ulaşılabilir). Söz konusu
Rapor’da da tespit edildiği üzere her iki ada için “Koruma Amaçlı İmar Palnı”
olarak nitelendirilen alt düzey bir plan oluşturulması, adaların stratejik önemi yanı
sıra mevcut potansiyelin etkin şekilde ve çevreyi dikkate alarak değerlendirilmesi
açısından gereklidir.
3. 2009 yılında hazırlanan İstanbul Çevre Düzeni Planı artık hayat geçmeye başlamış
ve söz konusu planın etkisi çerçevesinde “İstanbul’un Sanayisinin Yer
Değiştirmesi”
konusu
gündeme
gelmiştir.
Konuyu
Ajansımız, Marmara
Bölgesindeki diğer Ajanslarla birlikte yakından takip etmektedir. Duruma ilişkin
Ajansımızca bir rapor oluşturulmuştur. (http://www.gmka.org.tr/bolgesel_raporlar
Sayfa 36 / 39
bağlantısından ulaşılabilir). Söz konusu Rapor’da Bölgemizin özellikle kuzeyinde
yer alan çeşitli alanlar tespit edilmiştir. Hali hazırda TR22 Bölgesi için hazırlanan
Çevre Düzeni Planları sonrasında oluşturulacak alt planlarda özellikle bu konunun
dikkate alınması ve gerekirse önerilen mekânlar için daha özel planların
hazırlanması uygun olabileceği düşünülmektedir.
Kalkınma Ajanslarının Etkili ve Verimli Çalışması Konusundaki Tespit ve
Öneriler
1. Bölgenin kalkınmasına Ajansların güçlü etkilerinin olabilmesi için Ajans
personelinin devamlılığının ve dolayısıyla bilgi birikiminin sağlanabilmesi
gerekmektedir. Bu nedenle Ajans uzmanlarının hali hazırda oldukça yüksek olan
ayrılma oranlarının düşürülmesi için ayrılma sebepleri hakkında derinlemesine
analizler yapılması ve Kalkınma Bakanlığı’nın, Ajans personeli özlük hakları
konusunda iyileştirme çalışmalarını ivedilikle tamamlaması,
2. Kalkınma Bakanlığı’nın, Bölge Planlarının merkezi düzeyde diğer Kurumlarca da
öncelikli olarak değerlendirilmesi için gerekli önlemleri alması,
3. Ajansların hayata geçmesinden bu yana elde edilen tecrübeler ışığında, 5449 sayılı
Kanun ve Kanunun Gerekçesi’nin esası ile uygulamaların esası arasında ortaya
çıkan farkı giderecek şekilde gerekli kanun değişikliğinin yapılması,
4. Ajansların performansına bağlı olarak merkezden alacakları kaynağın hem Ajans
hem Yönetim Kurulu hem de Kalkınma Kurulu’nun etkin calışması/motivasyonu
icin kullanılabilmesi icin gerekli mevzuat değişikliğinin yapılması,
Sayfa 37 / 39
5. Ajanslarda oluşan iş yüklerinin tek bir ölçütle ya da sistemle merkezi olarak
bizzat sahada ölçüm yapılarak değerlendirilmesi hususları söz konusu tespit ve
öneriler arasında yer almaktadır.
Kalkınma Politikasının Yönetişimi Konusundaki Tespit ve Öneriler
1. Yönetişim konusu diğer politika ve girişimlerde olduğu gibi bölgemizde
uyguladığımız kalkınma politikalarında da istenilen düzeyde değildir. Diğer
ajanslarla yapılan görüşmelerde bazı bölgeler hariç ağırlıklı olarak paralel
sonuçlara varılmıştır. Durum böyle olunca konunun kültürümüzle ilgili olduğu
sonucuna varılmaktadır. Bu çerçevede, uygulanacak her politikada olduğu
gibi kalkınma politikalarında da yönetişim konusunun kademeli geliştirilmesi, bir
başka ifadeyle, mevcutta uygulanandan daha yavaş ve sistematik işlenmesi
gerekmektedir. Hâlihazırda yönetişimin sağlanması için yapılan girişimler sonucu
her geçen gün Bölgemizde oluşan yılgınlığı gözlemliyoruz. Bunu en açık şekilde
Kalkınma Kurullarının toplanmasında Ajans olarak yaptığımız
ön hazırlık
çalışmaları ve elde edilen sonuçlarından anlıyoruz. Nitekim yerel gazetedeki bir
köşe yazarının ifade ettiği gibi “toplantıya katılım ve toplantı öncesi telefonlarla da
aranarak davet edilen her iki kentten bazı üyelerin çeşitli mazeretlerini öne sürerek
katılımcı olmamaları,…….,Kalkınma Bakanlığı’nın hazırlamakta olduğu Onuncu
Kalkınma Planı ve Bölgesel Gelişme Stratejisine Güney Marmara (TR22) Bölgesi
için kaynak oluşturacak çalışma gruplarına katılımcıların pek azının kalması ve bu
gruplarda yapılan beyin fırtınalarında fikir ve önerilerini belirtmemiş olmalarının
hem kendileri hem de bölge kalkınması için talihsizlik olduğu” şeklindeki ifadeleri
de
bunun
bir
göstergesidir.
(http://www.ajanspress.com.tr/Viewer/Press/NewsViewer.aspx?t=Nzg5NQ==&r=
MQ==&id=MTkzOTQzNTI=&all=MjI3Njg=&b=NzM4OTE0&s=MjI3Njg=&As
pxAutoDetectCookieSupport=1 bağlantısından yazının tam metnine ulaşılabilir.)
Sayfa 38 / 39
2. Ajans uzmanlarının mali destekler dışında sahada daha çok olması paydaşları ile
sürekli etki ve iletişim halinde olması gerekir. Ancak kurulan mevcut sistem saha
çalışmalarını yalnızca mali destekler kapsamında yapılabilecekler kadar hareket
etme imkânı vermektedir. Bunu mevzuatın sınırlaması değil fiziki olarak
gerçekleşmesi şeklindeki bir sınırlamayla gerçekleştirmektedir. Durum böyle
olunca insan kaynaklarının çok az bir kısmı bölgeyle bu bakış açısında temasta
olabiliyor. Bu, Bölge bilgisinin elde edilmesini yavaşlatırken oluşturulan
politikalarında zayıf karnını oluşturmaktadır. Ajansların görünürlüklerinin artık
yeteri ölçüde özellikle kırsalda sağlandığı düşüncesiyle; Ajansları ya yalnızca mali
destek kuruluşları (tüm desteklerin dağıtıldığı) haline getirmek ya da tamamen
mali destek veren kuruluş pozisyonundan çıkartmak gerekmektedir.
Sayfa 39 / 39