TRAINER GUIDE BOOK-TR - the CP

Transkript

TRAINER GUIDE BOOK-TR - the CP
SEREBRAL PALSİ
EĞİTİM KILAVUZU
(03-18 Yaş Grubu) Serebral Palsi’li (Beyin Felçli) Çocukların
Anne Babaları ve Öğretmenleri için Destekleyici Paketlerin
Geliştirilmesi
Anlaşma No – 2010-3292/001-001
Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonunun görüşlerini yansıtmadığı gibi proje ve sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir.
TC
Ankara Valiliği
Milli Eğitim Müdürlüğü
http://ankara.meb.gov.tr
ISBN: 978-605-149-004-5
Türkçeye Uyarlayanlar
Seda Kıraç
Mehtap Coşgun Başar
Yazarlar
Modul 1: CP Hakkında Bilgi
Karina Riiskjaer Raun
Mette Kliim-Due
Betina Rasmussen
Peder Esben Bilde
Kirsten Caesar Petersen
Charlotte Jensen
Louise Boettcher
Modül 2: Yasal Düzenlemeler
Pîrvu IONICĂ
Luminiţa OPREA
Modül 4: Yaşam Kalitesi
Christa Beeke
Zoi Dalivigga
Vicky Detsi
Alkis-Iraklis Ginatsis
Vanessa Kapetsi
Miranda Karamichali
Giorgos Katsanis
Katerina Koutla
Dimitris Pappas
Katerina Spyridaki
Aggelina Theodorakopoulou
Modül 3: Bütünleştirme ve
Kabul
Stefano Cobello
Roberto Grison
Maria Rosa Aldrighetti
Modül 5: Bireyselleştirilmiş
Eğitim Programı
Banu Duman
Ayfer Yıldırım Erişkin
Mehtap Coşgun Başar
Seda Yazar Kıraç
Modül 6: Rehabilitasyon
Teknikleri, Eğitim ve
Sağlık Bakım Sistemleri
Mintaze Kerem Günel
Akmer Mutlu
Özgün Kaya Kara
Ayşe Livanelioğlu
Modül 7: Yardımcı
Teknolojiler
Rui Oliva Teles
Miguel Santos
Grafik Tasarım
Zeynep Aslan
Baskı
Pozitif Matbaası
Çamlıca Mahallesi Anadolu Bulvarı 145. Sok. No: 10/16 Yenimahalle/ANKARA
Tel: 0312 397 00 31 – Faks: 0312 397 86 12
www.pozitifmatbaa.com – e-posta:pozitifozitifmatbaa.com
©2012 Bu kitabın her türlü yayın hakkı TC Ankara Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne aittir. İzinsiz
çoğaltılamaz ve satılamaz.
“Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonun görüşlerini yansıtmadığı gibi, proje sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir”
Giriş
Bu kitapçık, Avrupa CP-PACK Projesi kapsamında geliştirilen Eğitici Klavuzu’dur: (a) projenin ilk
kısmında uygulanan ane babaların ve öğretmenlerin ihtiyaç analizi; (b)her bir ortağın uzmanlığı
ve onların işbirliğine dayalı çabaları; (c)projenin ikinci yılında yer alan pilot uygulama sürecinin
sonuçlarının bileşimidir. 3-18 yaş aralığındaki Serebral Palsi’li (SP) çocukların ve gençlerin anne
babaları ve öğretmenleri için 7 farklı Eğitim Modülü’nün eğitimciler tarafından kullanımını
desteklemek üzere tasarlanmıştır. Bu kılavuza ek olarak, hem eğiticilerin hem de katılımcıların
– SP’li çocukların anne babaları ve öğretmenleri – tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış
Eğitim Kitapçığı da oluşturulmuştur.
CP-PACK projesi, SP’li çocuklar ve gençlerle başa çıkabilmek için aileleri ve öğretmenleri
desteklemeye yönelik mevcut yaklaşımları iyileştirmeyi amaçlamıştır.
CP-PACK Eğitim Modülleri’nin geliştirilmesinin ilk adımı, SP’li çocukların anne babaları
ve öğretmenlerinin ihtiyaçlarına yönelik araştırma olmuştur. Anketler ve odak grubu
görüşmelerinden oluşan bu araştırma tüm ortak ülkelerde uygulanmış (Türkiye, Portekiz,
İtalya, Yunanistan, Romanya ve Danimarka1) ve her bir ortak ülkenin elde ettiği sonucu Ulusal
İhtiyaç Analizi Raporu’nda sunulmuştur. Tüm sonuçlar Genel İhtiyaç Analizi Raporu’nda
biraraya getirilmiştir.
Sonuçların elde edilmesinin ardından, SP’li çocukların hem anne babalarını hem de
öğretmenlerini hedefleyen 5, sadece anne babaları hedefleyen 1 ve sadece öğretmenleri
hedefleyen 1 olmak üzere toplam 7 Eğitim Modülü geliştirilmiştir. Her bir modül, uzmanlıklarına
uygun olmak üzere, ortaklığın bir üyesi tarafından geliştirilmiştir.
1. SP Hakkında Bilgi (Anne Baba Ve Öğretmenlere Yönelik Olarak) Danimarka
2. Yasal Düzenlemeler (Anne Baba Ve Öğretmenlere Yönelik Olarak) Romanya
3. Bütünleştirme ve Kabul (Anne Baba Ve Öğretmenlere Yönelik Olarak) İtalya
4. Yaşam Kalitesi (Anne Baba Ve Öğretmenlere Yönelik Olarak) Yunanistan
5. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (Anne Baba Ve Öğretmenlere Yönelik Olarak) Türkiye
6. Rehabilitasyon Teknikleri, Eğitim ve Sağlık Bakım Sistemleri (Sadece Anne Babalara Yönelik
Olarak) Türkiye
7. Yardımcı Teknoloji (Sadece Öğretmenlere Yönelik Olarak) Portekiz
Eğitim programının uygulaması, her bir eğitim modülünü ayrı ayrı veya modüllerin tümünü
içerebilir. Ayrıca her modülde eğitim süresi öneri olarak belirtilmiştir.
Modüller Atina’da Cerebral Palsy Greece tarafından ev sahipliği yapılan 3 günlük bir programla
pilotlanmıştır. Pilot program projede yer almış 6 ülkenin katılımcıları ile gerçekleştirilmiş ve
elde edilen bilgi, Avrupa nüfusuna uygunluğu ve stratejileri açısından değerlendirilmiştir.
Sonuçlar projenin internet sitesinde bulunabilen pilotlama hakkındaki bir çalışma raporunda
sunulmuştur www.cp-pack.eu
1
6 Ulusal İhtiyaç Analiz Raporu’nun yanında Genel İhtiyaç Analiz Raporu’nu da proje internet
sayfasında görebilirsiniz. www.cp-pack.eu. Tüm Ulusal İhtiyaç Analiz Raporları, Slebral Palsi’li
çocukların anne babaları ve öğretmenleri arasında gerçekleştrilen odak grup görüşmeleri ve
anketlerin sonuçlarından elde edilmiştir. Genel rapor, ulusal sonuçları biraraya getirmiş ve 7
eğitim modülünün konularını oluşturan sonuçları çıkarmıştır.
III
CP-PACK Proje Ortaklığı
Koordinatör Kurum:
Ankara Milli Eğitim Müdürlüğü (AMEM), Türkiye
Rukiye Peker (Koordinatör 01.04.2011- 30.10. 2012)
Banu Duman (Koordinatör 01.11.2010-30.03.2011)
Ayfer Yıldırım Erişkin
Mehtap Coşgun Başar
Seda Yazar Kıraç
Çetin Toraman
Rıza Arda ORTAÇ
Eş-faydalanıcılar:
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi (H.Ü.), Türkiye
Mintaze Kerem Günel (koordinatör)
Akmer Mutlu
Özgün Kaya Kara
Instituto Politécnico Do Porto, Escola Superior de Educação (ESE/IPP), Portekiz
Rui Teles (koordinatör)
Miguel Augusto Santos (editör)
Polo Europeo della Conoscenza – IC Lorenzi (Europole), İtalya
Stefano Cobello (koordinatör)
Marina Macarelli
Cerebral Palsy Greece (CPG), Yunanistan
Vasiliki Detsi (koordinatör)
Aikaterini Koutla
Eleni Roditi
Centre of Professional Training in Culture (CPPC), Romanya
Pirvu Ionica (koordinatör)
Luminita Oprea
Helene Elsass Center (HEC), Danimarka
Karina Riiskjær Raun (koordinatör)
Mette Kliim-Due
IV
Yasal Uyarı
Bu proje Avrupa Komisyonundan alınan destekle finanse edilmektedir. Bu ileti/
materyalin içeriği sadece yazarın görüşlerini ifade etmekte olup, Komisyon hiçbir
şekilde burada verilen bilgilerin kullanımından sorumlu tutulamaz.
Bu dökümandaki bilgiler, ortaklıkta yer alan ortakların birlikte çalışmasının bir
sonucudur. Bu dökümanın ana amacı, potansiyel kullanıcılar için bir kılavuz
olmaktır. Bu nedenle, döküman Serebral Palsi alanına eksiksiz bir yaklaşım olarak
değerlendirilemez. Sunulan bilgi, ortakların temel olarak kendi özel çalışmaları ve
hayat şartlarına bağlı deneyimlerinin bir sonucudur. Kullanıcıya, kendi durumu ve
şartlarını göz önünde bulundurması ve bu dökümanı SP’ye toplu bir yaklaşım olarak
anlaması kesinlikle tavsiye edilir.
İş bu dökümanda yer alan bilgilerin hiçbiri yasal tavsiye veya öneri olarak kabul
edilemez. İş bu dökümanın tüm içeriği belirli bir yer veya ortamdaki çok özel bir
duruma göre uyarlanabilir ve uyarlanmalıdır. Burada ifade edilen fikirlerden bazıları
genel mahiyettedir ve bu şekilde kullanılabilir. Münferit veya toplu olarak CP-PACK
ortakları burada verilen tavsiye ve çözümlerin uygulanmasından kaynaklanabilecek
doğrudan veya dolaylı herhangi bir olumsuz sonuç, hasar veya zarardan sorumlu
tutulamazlar.
V
Eğiticilerin Profilleri ve Görevleri
Eğitimin ortak konusunun SP olması sebebiyle, eğiticinin, projenin hedef grubuyla
(SP’li çocukların anne baba ve öğretmenleri) çalışma tecrübesine sahip olması
gerekmektedir. Söz konusu tecrübe eğitimsel, tıbbi, terapötik, duygusal, psikolojik
veya kanuni konular üstüne olabilir.
Eğitimci, SP’li çocuklara ilişkin hem anne babalar hem de öğretmenlerin yer aldığı özel
durumların farkında olmalı ve söz konusu durumları fark edebilmeli ve katılımcıların
tartışması ve pratik tecrübelerini paylaşmaları ve günlük uygulamalarında en son
bilgiyi kullanmaları için ilham vererek öğretim yöntem ve tekniklerini bu doğrultuda
uyarlamalıdır.
Örnek olarak, öğretmenler ortak bir eğitim seviyesindeyken anne babaların eğitim
seviyesi değişkenlik gösterebilir. Bu yüzden eğitici, anne babalara hitap ederken
yalın olmalı ve zor bilimsel terimlerden kaçınmalıdır. Diğer yandan kişi öğretmenleri
eğitirken daha bilimsel bir dil kullanması için teşvik edilmelidir. Fakat her iki durumda
da eğitici, anne babalar ve öğretmenleri soru sormaları ve/veya fikirlerini ifade
etmeleri için rahat hissettirmelidir.
Anne babalar ve öğretmenler arasındaki ortak bir konu da, her iki grubun da günlük
çalışma tecrübelerinden bilgi edinmesidir. Bununla birlikte SP’ li çocukların anne
babaları, çocuklarındaki yetersizlik gerçeğini görmek ve gerek kişisel gerekse aile
ve sosyal ortamda bunun üstesinden gelmek zorunda oldukları için bu uygulama
deneyiminde daha duygusal tepkiler gösterir.
Diğer taraftan, SP’li çocuklardaki eğitimsel gelişmenin pek çok unsura (kişilik,
fiziksel durum, bireyselleştirilmiş ihtiyaçlar, eğitim, terapiler, yardımcı teknoloji v.b.)
dayandığını bildiklerinden öğretmenler daha profesyonel bir tepki gösterirler.
Eğitici Klavuzu Nasıl Organize Edilir
Eğitici Klavuzu, potansiyel eğiticilere bir eğitim programını nasıl organize edecekleri
ve uygulayacakları konusunda bilgi sağlamayı amaçlar.
Her bir eğitim modülünün başlangıcında, Eğitici Klavuzu her modüle genel bir bakışla
çerçeveyi çizer (İçindekiler), konuyu, hedef grubu, genel amaç ve öğrenme çıktılarını,
içerik ve gereken zamanı, yöntemi, ölçme ve değerlendirme planını, destekleyici
materyalleri ve eğitim ortamını ve en son olarak da eğitici(ler)nin kalitesini ve bunların
birlikte nasıl kullanılması gerektiğini belirler. Altını çizmek isteriz ki, yukarıdaki tüm
bilgi yazarlar tarafından en uygun olarak değerlendirilendir, ancak her eğiticinin
gerçeğine göre uyarlanabilir ve uyarlanmalıdr.
VI
Aşağıdakileri içeren Eğitici Klavuzu, eğitim modülünün her bir oturumu/bölümü
hakkında daha spesifik ve detaylı bilgi sağlar:
1. Eğitim modülünün değerlendirmeyi de içeren her bir oturumunun süresi... Bu
bir öneri olarak değerlendirilmeli ve her bir eğiticinin gerçeğine uygun olarak
uyarlanmalıdır.
2. Her bir oturumun spesifik öğrenme çıktıları ile birlikte bunları gerçekleştirmek için
spesifik yöntem... Bir kez daha hatırlatalım: Bu prosedürler yazarlar tarafından
en uygun bulunanlardır ancak her eğitici bunları kendi gerçeğine uygun olarak
uyarlayabilir ve uyarlamalıdır.
3. Eğitimin en üst seviyede uygulanabilmesi için eğitimde bulunması ve kullanılması
gereken destek materyallerinin çeşitleri...
4. Bölüm hakkında geri bildirim...
5. Eğitim Kitapçığı’ndaki bilgiyi tamamlayıcı olarak önerilen okuma link ya da
kaynakları, internet siteleri ve diğer ilave bilgi listesi...
Bu çalışmanın SP’li çocuklar ve gençler için, kısıtlı bir şekilde olsa da, daha iyi bir
yaşam sağlanmasına katkıda bulunması dileğiyle...
CP-PACK projesi hakkında daha fazla bilgi için, lütfen proje internet sitesini
ziyaret edin: www.cp-pack.eu
CP-Pack Projesi Ekibi
VII
İçindekiler
Modül 1
Serebral Palsi Hakkında Bilgi....................................................................................................... 1
Bölüm 1 - SP hakkında genel bilgi........................................................................................ 5
Bölüm 2 - Beyin ve Nöroplastisite hakkında Genel Bilgi....................................................... 6
Bölüm 3 - Nöroplastisite esaslı Eğitim ve Öğrenme............................................................. 7
Bölüm 4 - Gıda – Nöroplastisiteye İlişkin Etkisi ve Önemi.................................................... 9
Bölüm 5 - SP ile ilgili Davranışsal ve Zihinsel Zorluklar ile Giderme Stratejileri.................. 10
Bölüm 6 - SP’ye Bağlı Olarak Görülen En Yaygın Zihinsel ve Davranışsal Problemler ile
Bunları Giderme Stratejileri............................................................................................... 11
Bölüm 7 - Ağrı/Ağrı yönetimi – Ne Yapmalı ve Nasıl Gidermeli.......................................... 12
Bölüm 8 - Yetişkinliğe Geçmeye Dair Hususlar, SP ve Diğer Yetersizliklere İlişkin Olarak
Yetişkinliğe Geçişte ve Yaşlandıkça Bilinmesi Gereken Özel Durumlar Nelerdir................. 14
Modül 2
Yasal Düzenlemeler.................................................................................................................. 15
Bölüm 1 - SP’li bir kişinin yasal durumu – Uluslararası & AB............................................. 18
Bölüm 2 - Yetersizlik/SP’si Olan Kişiler için İdari Destek..................................................... 20
Bölüm 3 - Yetersizlik/SP’si Olan Kişiler için Lojistik Destek................................................. 21
Bölüm 4 - Yetersizlik/SP’si Olan Çocuklarla İlgili Bireylerin/Okulların Faydalanabileceği
Maddi Destek..................................................................................................................... 22
Bölüm 5 - Okulların/Bireylerin Hak Ettiği Destekler Nasıl Elde Edilir.................................. 23
Bölüm 6 - Türkiye’de Yasal Düzenlemeler.......................................................................... 24
Modül 3
Bütünleştirme ve Kabul............................................................................................................ 27
Bölüm 1 - Ruh halinin üstesinden gelme (şok, inkâr vb.)................................................... 31
Bölüm 2 - Bütünleştirme, Bütünleştirmedeki Görev ve Sorumluluklar
(Okul İçi, Destek Hizmetleri vb.)......................................................................................... 33
Bölüm 3 - Sosyal Kabulün Artırılması................................................................................. 35
Bölüm 4 - Eğitsel Bütünleştirme, Eğitsel Bütünleştirme Uygulamaları Ve Eğitsel
Bütünleştirme Türleri......................................................................................................... 36
Bölüm 5 - Kaynaştırmanın Mantığı..................................................................................... 38
Bölüm 6 - Farklı Eğitim Seviyelerde Bütünleştirme Uygulamaları...................................... 40
Bölüm 7 - Geçiş Becerileri.................................................................................................. 42
IX
Modül 4
Yaşam Kalitesi........................................................................................................................... 43
Bölüm 1 - Aile Yaşamı......................................................................................................... 46
Bölüm 2 - Sosyal Yaşam...................................................................................................... 50
Bölüm 3 - Disiplinler Arası Bir Ekip ile İşbirliği.................................................................... 54
Modül 5
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP).................................................................................. 55
Bölüm 1 - Tıbbi Tanılama/ Eğitsel Değerlendirme, Yerleştirme.......................................... 59
Bölüm 2 - Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı; BEP’in Tanımı ve Avantajları...................... 61
Bölüm 3 - Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı; BEP’i Oluşturan Üyeler ve Görevleri.......... 63
Bölüm 4 - BEP Geliştirme Basamakları............................................................................... 64
Bölüm 5 - BEP’in Diğer Öğeleri........................................................................................... 66
Bölüm 6 - Bireyselleştirilmiş Öğretim Planının Geliştirilmesi............................................. 67
Modül 6
Rehabilitasyon Teknikleri, Eğitim ve Sağlık Bakım Sistemleri.................................................... 69
Bölüm 1 - Rehabilitasyon Yaklaşımlarının Temel Konseptleri............................................. 73
Bölüm 2 - Eğitim Yaklaşımları............................................................................................. 75
Bölüm 3 - Yaşam Boyu Terapi............................................................................................. 76
Bölüm 4 - Sağlık Bakım Sistemi.......................................................................................... 77
Modül 7
Yardımcı Teknolojiler................................................................................................................ 79
Bölüm 1 - Yardımcı Teknoloji’nin Temel Unsurları.............................................................. 83
Bölüm 2 - İnsan İle İlgili Bileşenler..................................................................................... 85
Bölüm 3 - Teknik Bileşenler................................................................................................ 87
Bölüm 4 - Sosyo Ekonomik Faktörler.................................................................................. 91
X
Modül 1
EĞİTİM KILAVUZU
Serebral Palsi
Hakkında Bilgi
Editör
Miguel Santos
Yazarlar
Karina Riiskjaer Raun
Mette Kliim-Due
Betina Rasmussen
Peder Esben Bilde
Kirsten Caesar Petersen
Charlotte Jensen
Louise Boettcher
Düzenleyen
Seda YAZAR KIRAÇ
DANİMARKA
Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonunun görüşlerini yansıtmadığı gibi proje ve sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir.
İÇERİK TABLOSU
Eğitim Modülü
“Serebral Palsi Hakkında Bilgi”
Bu modül, temel olarak beyin ve nöroplastisite hakkında en güncel bilgilere dayanan
ve konuya farklı açılardan yaklaşan teorik bir eğitim modülüdür. Ayrıca uygulama
tecrübelerinin bir sonucu olarak anne baba ve öğretmenlerin pek çok değerli bilgi
ve beceriye sahip olduğu göz önünde bulunduruldu. Bu nedenle kurs, aynı zamanda
katılımcıların (anne babalar/anne babalar, öğretmenler/öğretmenler ve anne
babalar/öğretmenler) kendi uygulama tecrübelerini paylaşmak ve tartışmak için
fırsat bulduğu bir yer olacaktır. Böylece katılımcılar en güncel bilgiyi uygulamaya nasıl
dönüştürecekleri konusunda birbirlerinden esinlenecektir.
2
Eğitim
Modülünün
Konusu
SP Hakkında Bilgi
Hedef grup(lar)
3-18 yaş aralığındaki Serebral Palsi’li (SP) çocukların anne baba ve
öğretmenleri
Amaç(lar)
Bu modülün asıl hedefi katılımcıların Serebral Palsi hakkındaki bilgilerini geliştirmektir – ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı ve sebep olduğu
zorlukların telafisi için neler yapılabileceği. Ayrıca;
1. Beynin nasıl çalıştığı ve teşhisin karmaşıklığı hakkındaki araştırmadan elde edilen en güncel bilgi hakkındaki farkındalığın arttırılması,
2. SP hakkındaki anlayışın motor- bilişsel ve öğrenme yetersizlikleri
açılarından geliştirilmesi,
3. Yetişkinlik döneminde bir yetersizliğe sahip olmanın özel şartları
hakkındaki anlayışın geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
Kazanımlar
Bu modül ile katılımcıların, SP hakkındaki araştırma kaynaklı en güncel bilgiden haberdar olmaları beklenmektedir. Modül, beyin hasarı
olarak SP hakkında bilgi ve beynin nasıl çalıştığını içermektedir. Katılımcılar SP’yi beyin hasarı olarak görerek aynı zamanda teşhisin karmaşıklığı ve SP hakkındaki anlayışın motor- bilişsel ve öğrenme yetersizlikleri açılarının farkında olacaktır. Böylece SP’li çocuklar arasında
bazı özelliklerin ortak olabileceğini bilseler de SP’nin belli bir çocukta
kendine özgü kişisel ‘sürümü‘ ile ortaya çıktığını öğreneceklerdir. Aynı
zamanda katılımcılar diğer anne babaların ve öğretmenlerin deneyimlerinden haberdar olacak, kendi durumlarına yönelik yeni/farklı
bakış açıları edinecek ve yeni girişimler ve eylemler söz konusu olduğunda diğerlerinden ilham alabilecektir.
Anne babalar için
Katılımcılar, kendi SP’li çocuğu ve onun günlük yaşamda SP’ye ilişkin
karşılaştığı zorlukları anlamak ve onunla yüzleşmek için bu konuların
öneminin farkındadır.
Öğretmenler için
Genel olarak katılımcılar, çalışmaları eğer uygun pedagojik yaklaşım,
strateji ve araçların tespiti için güncellenmiş bilgilere dayanıyorsa öğrenciler arasında SP ile ilgili karşılaşılan zorluklara uyum sağlamanın
mümkün ve tercih edilen bir yol olduğunu öğrenecektir.
İçerik
1. SP hakkında genel bilgi
2. Beyin ve nöroplastisite hakkında genel bilgi
1 Saat
3. Nöroplastisite esaslı Eğitim ve Öğrenme
1 Saat
1-3 konular üstüne grup tartışmaları/grup çalışması
İçerik (Genel ve/
veya Detaylı)
Süre
1 ¾ saat
4. Gıda – Nöroplastisiteye ilişkin etkisi ve önemi
1 saat
5. SP ile ilgili davranışsal ve zihinsel zorluklar ile giderme stratejileri
¾ saat
6. SP’ye bağlı olarak görülen en yaygın zihinsel ve davranışsal problemler ile bunları giderme stratejileri
¾ saat
7. Konu üstüne grup tartışmaları/grup çalışması
1 ¾ saat
8. Ağrı/ağrı yönetimi – ne yapmalı ve nasıl gidermeli
¾ saat
9. Yetişkinliğe geçmeye dair hususlar, SP ve diğer yetersizliklere ilişkin olarak yetişkinliğe geçişte ve yaşlandıkça bilinmesi gereken özel durumlar nelerdir?
1 saat
Gerekli Süre
9 3/4 saat + değerlendirme için1 saat = 10 3/4 saat
Yöntem
•
•
•
•
Ölçme ve
değerlendirme
planı (eğitmen/
katılımcı ve
modül)
Eğitim kursunun sonunda anketler, kontrol listeleri ve öz değerlendirme yoluyla değerlendirme
Ders anlatımı
Grup çalışması
Web tabanlı bilgi araçları
Katılımcılar arasında deneyim ve bilgi değişimi
3
4
İhtiyaç duyulan
destekleyici
eğitim materyali
Belgeler ve Power Point sunuları, web sitelerinin bağlantıları, kaynakların dağıtılması
Eğitim Ortamı
Grup çalışmaları, örnek olay incelemeleri, çalıştaylar, drama, vb. için
uygun iç mekânlar ile birlikte ders anlatımı/sunumlar için bir toplantı/konferans odası… Aynı zamanda PC’ye bağlanmış bir projeksiyon,
bir perde, bir kağıt yazı tahtası ve internet bağlantısı… İhtiyaç duyulduğunda internet bağlantısı olan ekstra pc’ler, video ve görsel-işitsel
ekipman, tahta ve/veya özel ekipmanlar/yardımcı cihazlar...
Eğitici(ler)nin
Özellikleri
Ders anlatımlarının, standardı mümkün olduğunca yüksek tutmak
için ve sunumda ele alınan her bir konudaki en güncel bilginin sunuma dâhil olduğunu garanti altına almak için, her biri konuştukları
alanda uzman olan konuşmacılar tarafından yapılması çok önemlidir.
Burada bu modül için eğiticinin rolü, hazırlık çalışmalarını yürütecek,
kurs oturumlarını koordine edecek ve belli konular için uygun uzmanlar/konuşmacıları tespit edecek kilit figür olarak belirlenmiştir. Eğitici aynı zamanda grup çalışması, tartışmalar ve benzer çalışmalarda
gruba rehberlik eden ve kursta katılımcıların mümkün olduğu kadar
aktif ortaklar ve dinleyiciler olarak yer almasını sağlamaktan sorumlu
kişidir.
Bölüm 1
SP Hakkında Genel Bilgi
Süre: 1/2 saat
Kazanımlar
1. Katılımcılar “Serebral Palsi” teşhisinin en son tanımını bilecek ve durumun tedavi
edilemeyen bir beyin lezyonu olduğunu anlayacaktır.
2. Katılımcılar durumun etiyolojisini bilecek ve beyin hasarının muhtemel sonuçları
olan geniş bir yelpazedeki belirtiler hakkında bilgi sahibi olacaktır.
Yöntem
• Ders anlatımı
• 1,2 ve 3. Oturumları birleştiren grup çalışması – oturum 3: Eğitimin etkileri.....
oturum hakkında daha fazla bilgi için aşağıyı okuyun
• Katılımcılar kitapçıkta daha fazla materyal için bağlantıları bulacaklardır – okuma
ve görüntülü konuşmalar.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet bağlantısı olan bilgisayar
Projeksiyon/tepegöz
Kağıt
Kalemler
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
5
Bölüm 2
Beyin ve Nöroplastisite Hakkında Genel Bilgi
Süre: 1/2 saat
Kazanımlar
Katılımcılar, beynin nasıl çalıştığı ve bu çalışmanın nasıl statik veya kati olmayıp
oldukça iki taraflı olduğu konusunda genel bir bilgi edinecek ve bu bilginin sonucu
olarak Serebral Palsi belirtilerine nasıl yaklaşacaklarını öğrenecektir.
Yöntem
• Ders anlatımı
• 1,2 ve 3. Oturumları birleştiren grup çalışması – oturum 3: Eğitimin etkileri.....
oturum hakkında daha fazla bilgi için aşağıyı okuyun
• Katılımcılar kitapçıkta daha fazla materyal için bağlantıları bulacaklardır – okuma
ve görüntülü konuşmalar.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet bağlantısı olan bilgisayar
Projeksiyon/tepegöz
Kağıt
Kalemler
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
6
Bölüm 3
Nöroplastisite Esaslı Eğitim ve Öğrenme
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılar, eğitimden beklenecek olan herhangi bir kalıcı ve olumlu sonuç var ise
hangi teorik hususların dikkate alınması gerektiğini bilecektir. Bu temelde katılımcılar,
evde ve okul/enstitüdeki günlük faaliyetlerde eğitim uygulamak için fikirleri ve
araçları öğrenecektir.
Yöntem
• Ders anlatımı
• 1,2 ve 3. Oturumları birleştiren grup çalışması – oturum 3: Eğitimin etkileri.....
oturum hakkında daha fazla bilgi için aşağıyı okuyun
• Katılımcılar, kitapçıkta daha fazla materyal için bağlantıları bulacaktır: okuma ve
görüntülü konuşmalar.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• İnternet bağlantısı olan bilgisayar
• Projeksiyon/tepegöz
• Kağıt
• Kalemler
1,2 ve 3. Oturumları birleştiren grup çalışması (1¾ saat):
• Kursun koordinatörü tarafından idare edilecek
• 5-6 kişilik gruplar (öğretmenler ve ebeveynleri gruplara ayırmak ya da bir araya
getirmenin uygun olup olmayacağını değerlendirin)
• ¼ saat giriş, 1 saat grup çalışması, ½ saat ortak sonuçlar için
• Grup çalışması (bu bağlantıda bir görev formu mevcuttur: bakınız: www.cp-pack.
eu / Knowledge about CP
» İşlevsel seviyeye odaklanarak grubun geri kalanına çocuğunuzu (öğrenci)
gösterin.
7
» Grupta, günlük yaşamdaki eğitim faaliyetlerinin uygulamasının arttırılması için
ne gibi imkânlar bulabildiğinizi tartışın.
» Bugün eve birlikte götüreceğiniz en önemli gördüğünüz bir fikri seçin.
• Genel toplantıda tekrar bir araya gelindiğinde, her katılımcı grubun geri kalanıyla
kendi en önemli fikrini paylaşır
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
8
Bölüm 4
Gıda – Nöroplastisiteye İlişkin Etkisi ve Önemi
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılar, beyin üzerindeki beslenme şekli etkileri hakkında farkındalıklarını
artıracaklar ve sağlıklı bir beslenme şeklinin uygulanması hakkında pratik tavsiyeler
öğrenecektir.
Yöntem
• Ders anlatımı
• Kullanılabilecek düşünme soruları kitapçıkta bulunmaktadır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet bağlantısı olan bilgisayar
Projeksiyon/tepegöz
Kağıt
Kalemler
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
9
Bölüm 5
SP ile İlgili Davranışsal ve Zihinsel Zorluklar ile Giderme
Stratejileri
Süre: 3/4 saat
Kazanımlar
Katılımcılar, duyusal girdinin nasıl işlendiğini daha iyi anlayacaktır. Bu bölümde kısaca
propriyoseptif, vestibüler ve görsel duyular üzerinde durularak yedi duyu kısaca
ele alınacak ve duyusal entegrasyon doğru çalışmadığında bunun SP’li çocuğu nasıl
etkilediği ortaya konacaktır. Buna ek olarak katılımcılar kullanılabilecek ve günlük
hayata entegre edilebilecek bazı giderme stratejileri hakkında fikir sahibi olacaktır.
Yöntem
• Ders anlatımı
• Katılımcılar arasında kişisel deneyim ve bilgi alışverişi
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet bağlantısı olan bilgisayar
Projeksiyon/tepegöz
Kağıt
Kalemler
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
10
Bölüm 6
SP’ye Bağlı Olarak Görülen En Yaygın Zihinsel ve
Davranışsal Problemler ile Bunları Giderme Stratejileri
Süre: 3/4 saat
Kazanımlar
Katılımcılar, SP’ye ilişkin son zamanlarda yapılan ampirik çalışmalardan elde edilen
güncel teorik bilgileri edinecektir. Katılımcılar, öğrenme sorunlarının bireysel bilişsel
problemlerden kaynaklandığının ancak bunların belli toplumsal durumlarda ve
öğrenme faaliyetlerinin organize edildiği öğrenme ortamlarında ortaya çıktığının;
ve çocuğa doğru desteğin olup olmaması durumuna göre bunların şekillendiğinin
farkına varacaktır.
Yöntem
• Ders anlatımı
• Kullanılabilecek düşünme soruları kitapçıkta bulunmaktadır
• Katılımcılar arasında kişisel deneyim ve bilgi alışverişi
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet bağlantısı olan bilgisayar
Projeksiyon/tepegöz
Kağıt
Kalemler
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
11
Bölüm 7
Ağrı/Ağrı yönetimi – Ne Yapmalı ve Nasıl Gidermeli
Süre: 3/4 saat
Kazanımlar
1. Katılımcılar; ağrı, karmaşıklığı, psikolojik doğası ve farklı unsurların ağrı deneyimini
nasıl etkilediği hakkındaki bilgilerini artıracaktır. Bu bilgi, belli bir çocuğun
deneyimini ve ağrıyla karşılaştığında ne yaptığını anlamayı kolaylaştıracaktır.
2. Katılımcılar, tamamlayıcı tedavileri ve çocuğun ağrının üstesinden nasıl geldiğini
bilecek ve böylelikle çocuğun hissettiği ağrı duygusunu azaltmak için ona yardımcı
olacaktır.
Yöntem
• PowerPoint sunuları (destekleyici materyallerde bulunabilir, www.cp-pack.eu /
Knowledge about CP)
• Ağrı şekli ve ağrı ölçer (destekleyici materyallerde bulunabilir, www.cp-pack.eu
/ Knowledge about CP ve aynı zamanda sayfa 118 ve 119, bu bağlantıyı takiben:
http://www.dpf.dk/Item.aspx?Department=5&Category=23&Item=3412
» Bazı çocuklar için ağrıyı bir ağrı şekliyle çizmek daha uygun olabilir. Bu şekilde
ağrı daha somut bir hale gelir ve anne babalar ve diğer yetişkinler ile daha
kolay paylaşılabilir. Bazen ağrı ölçer kullanımı daha uygun olabilir.
• Kaynak çizelgesi (destekleyici materyallerde bulunabilir, www.cp-pack.eu /
Knowledge about CP)
» Her bir aile ve öğretmen, çocuğun ağrısı olduğunda neyin faydalı olacağını
değerlendirirken bir kaynak çizelgesinde beyin fırtınası yapmaktan
faydalanabilir. Eğer mümkünse çocuğun kaynak çizelgesini doldurmaya
katılması tavsiye edilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• İnternet bağlantısı olan bilgisayar
• Projeksiyon/tepegöz
• Kağıt
• Kalemler
12
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
13
Bölüm 8
Yetişkinliğe Geçmeye Dair Hususlar, SP ve Diğer
Yetersizliklere İlişkin Olarak Yetişkinliğe Geçişte ve
Yaşlandıkça Bilinmesi Gereken Özel Durumlar Nelerdir
Süre: 1 saat
Kazanımlar
1. Katılımcılar, toplumun aktif bir bireyi olarak yetişkin gibi yaşayabilmek için
yetersizliğin kabulünün önemini bilecektir.
2. Katılımcılar, vücut fiziksel bir yetersizlikle büyürken zihinsel, fiziksel ve biyolojik
tehditleri bilecektir.
3. Katılımcılar, – grup tartışmasından esinlenerek – bu tehditlerin oluşmadan
belirlenebileceğini öğrenecektir.
Yöntem
• Ders anlatımı
• Katılımcılar kitapçıkta okuma için tavsiye edilen yayınları bulabilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet bağlantısı olan bilgisayar
Projeksiyon/tepegöz
Kağıt
Kalemler
Değerlendirme
•
Önerilen Okumalar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
Kaynaklar
bakınız: www.cp-pack.eu / Knowledge about CP
14
Modül 2
EĞİTİM KILAVUZU
Yasal Düzenlemeler
Editör
Miguel Santos
Yazarlar
Pîrvu IONICĂ
Luminiţa OPREA
Düzenleyen
Mehtap COŞGUN BAŞAR
ROMANYA
Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonunun görüşlerini yansıtmadığı gibi proje ve sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir.
İÇERİK TABLOSU
Eğitici Kılavuzu
“Yasal Düzenlemeler”
CP-PACK projesi kapsamında geliştirilen bu eğitim modülü, Selebral Palsi’li (SP)
çocukların anne baba ve öğretmenlerinin ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla yapılan
anket ve odak grup görüşmelerinden elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanmıştır.
Hazırlanan bu modül ile SP’li çocukların anne babaları ve öğretmenlerinin yasal
mevzuat konusunda bilgilendirilmeleri amaçlanmıştır.
Eğitim
modülünün
konusu
Yasal düzenlemeler
Hedef grup(lar)
3-18 yaş aralığındaki Serebral Palsi’li (SP) çocukların öğretmenleri ve/
veya anne babaları
Hedef(ler)
Katılımcılar yasal hükümleri eğitim materyallerine rahatlıkla yansıtabilir hale gelecek.
Kazanım(ları)
Eğitim modülünün sonunda katılımcılar;
• SP ile ilgili yasal hükümleri tespit edebilecek,
• SP ile ilgili yasal hükümleri ayırt edebilecek,
• Gelecekteki eğitimler için içerik olarak yasal hükümleri yorumlayıp
özetleyebilecek,
• Yasal hükümler üstüne eğitim içeriği oluşturabilecektir.
İçerik
İçerik (Genel ve/
veya Detaylı)
16
Süre
1. SP’li bir kişinin yasal durumu - Uluslar arası & AB seviyesi
1 Saat
2. Yetersizliği/SP’li kişiler için idari destek
1 Saat
3. Yetersizliği/SP’li kişiler için lojistik destek
1 Saat
4. Yetersizliği/SP’li çocuklara ilişkin olarak bireylerin/
okulların faydalanabileceği maddi destek
1 Saat
5. Hak eden okullar/bireyler için nasıl destek sağlanacağı
2 Saat
Katılımcıların Değerlendirilmesi
1 Saat
Gerekli Süre
6 saat + değerlendirme için 1 saat = 7 saat
Yöntem
Sunum (PowerPoint sunusu)/ders, soru-cevap, beyin fırtınası, tartışma, örnek olay incelemesi, problem tabanlı öğrenme, grup çalışması
Ölçme ve
değerlendirme
planı (eğitmen/
katılımcı ve
modül)
Eğitim kursunun sonunda anketler, kontrol listeleri ve öz değerlendirme yoluyla değerlendirme
İhtiyaç duyulan
destekleyici
eğitim materyali
Belgeler ve Power Point sunuları, örnek olay ve problem tabanlı öğrenme için hazırlanmış senaryolar, web sitelerinin bağlantıları, kaynakların dağıtılması
Eğitim Ortamı
Grup çalışmaları, örnek olay incelemeleri vb. için uygun yerler ile
birlikte dersler/sunumlar için bir toplantı/konferans odası; aynı zamanda Pc’ye bağlanmış bir projektör, bir ekran, bir kağıt yazı tahtası
ve internet bağlantısı; ihtiyaç duyulduğunda internet bağlantısı olan
ekstra Pc’ler, video ve görsel-işitsel ekipman, tahta, katılımcıların yazması için kağıt ve kalem
Eğitici(ler)nin
Özellikleri
Eğitmen hukukçu veya yetersizliği olan kişiler ile ilgili yasal mevzuat
üzerine uzmanlaşmış kamu görevlisi olmalıdır. Eğitmenin yetişkinlere
eğitim vermiş olması tercih edilmelidir.
17
Bölüm 1
SP’li Bir Kişinin Yasal Durumu – Uluslararası & AB
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan:
1. Yetersizliğe ilişkin uluslararası ve AB yasal belgeleri tanımlamaları,
2. bu yasal belgelerin kendi ülkelerinde ne kadar uygulandığını anlamaları,
3. yetersizliğin tanımını kullanmaları ve açıklamaları beklenecektir.
Yöntem
• Sözleşmeler ve antlaşmaların yasal metinleri üstüne anlatım
• Tanımlanan yasal metinler üstünde tartışma
• Katılımcılardan yetersizliği olan kişilerle ilgili faaliyetleri olan uluslararası
kuruluşların programlarını belirlemeleri için internet kullanmaları istenebilir.
• Katılımcılar uluslararası yasal belgelerin daha iyi uygulanması için mevcut yasal
süreçleri harekete geçirmeleri yönünde desteklenebilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Örnek olay incelemesi
• İnternet
Değerlendirme
• Ülkenizde henüz onaylanmamış uluslararası yasal belgeler var mı?
• Size göre hangi hükümler diğerlerine göre daha önemlidir?
• Uluslararası yasal belgelerin ne seviyede ulusal yasal sistemin bir parçası olduğunu
düşünüyorsunuz?
• Uluslararası yasal belgelerin hükümleri altında yasal korunmayı ne gibi durumlarda
talep edebiliyorsunuz?
18
Önerilen Okumalar
International Covenant on Civil and Political Rights;
Convention on the Rights of Persons with Disabilities
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights;
Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination;
Convention against Torture and other Cruel, Inhuman and Degrading Treatment or
Punishment;
Convention on the Rights of the Child;
Declaration of the Rights of Mentally-Retarded Persons,
Declaration on the Rights of Disabled Persons,
World Programme of Action concerning Disabled Persons,
Tallinn Guidelines for Action on Human Resources Development in the Field of
Disability,
Principles for the Protection of Persons with Mental Illness and the Improvement of
Mental Health Care,
Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities,
Sundberg Declaration on Actions and Strategies for Education, Prevention and
Integration, adopted by the UNESCO World Conference on Actions and Strategies for
Education, Prevention and Integration, Malaga (Spain), 2 - 7 November 1981,
Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education,
adopted by the UNESCO World Conference on Special Needs Education: Access and
Quality, Salamanca, 7 - 10 June 1994.
19
Bölüm 2
Yetersizlik/SP’si Olan Kişiler için İdari Destek
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan;
• Yetersizliği olan kişilerin haklarının korunması için hangi kamu kurumlarının
görevli olduğunun anlaşılması,
• Yetersizliği olan kişilerin yararı için kamu ve/veya özel sistemin nasıl
yapılandırıldığının anlaşılması
• Ham yasal maddelerin öğrenilecek bilgiye dönüştürülmesi beklenmektedir.
Yöntem
• Kanun ve benzer bir yasal kaynağın yapısı hakkında sunum ve ders.
• Yetersizlik ve çocuklarla ilgili alanlarda görevli olabilecek farklı seviyelerdeki kamu
kurumlarının sunumu.
• Yetersizliği olan çocukları destekleyen kamu kurumları ve özel kuruluşlar
arasındaki farklar üstüne tartışma.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Bilgisayar,
• Projeksiyon,
• İnternet bağlantısı,
Değerlendirme
• Yetersizliği olan çocukların desteklenmesi konusunda kamu ve özel sektör
kuruluşları arasında yetkiler nasıl bölünmüştür?
• Genel yasal çerçevede yetersizliği olan çocuklar nasıl görülmektedir?
• Kayıt altına alan, destek veren ve bakım hizmeti sağlayan yetkili makamlar
arasında herhangi bir fark var mı?
Önerilen Okumalar
Ulusal yasal çerçeve kullanılacaktır.
20
Bölüm 3
Yetersizlik/SP’si Olan Kişiler için Lojistik Destek
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan
• Hareketlilik ve genel çevre açısından SP’li çocukların günlük yaşamını iyileştirmeyi
hedefleyen yasal hükümleri tanımlamaları
• Ham yasal metinleri uygulanabilir öğrenme materyallerine dönüştürebilmeleri
beklenmektedir.
Yöntem
• Yasal metinler üstüne dersler ve sunumlar
• Soru-cevap oyunları
• Katılımcılardan kendi cümleleriyle yasal hükümleri nasıl anladıklarını anlatmaları
beklenecektir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Bilgisayar,
• Projeksiyon,
• Katılımcılar için kâğıt ve kalem
Değerlendirme
• SP için tespit edilebilecek farklı tipte lojistik destek var mıdır?
• Zorunlu olarak lojistik destek sağlayan kuruluşlar var mıdır?
• Lojistik destek nasıl sağlanır ve erişilir hale gelir?
Önerilen Okumalar
Ulusal yasal belgeler (kanunlar) kullanılacaktır.
21
Bölüm 4
Yetersizlik/SP’si Olan Çocuklarla İlgili Bireylerin/Okulların
Faydalanabileceği Maddi Destek
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan;
•
•
•
•
SP’li çocuklar için maddi destek sağlayan yasal hükümlerin belirlenmesi
Maddi destek almak için tamamlanması gereken yasal süreçlerin belirlenmesi
Yasal hükümlerin öğrenme materyallerine çevrilmesi beklenmektedir.
Ayrıca katılımcılara yasal hükümlerin açıklanması beklenmektedir.
Yöntem
•
•
•
•
Yasal hükümler hakkında dersler
Öğrenme materyallerin geliştirilmesine yönelik alıştırmalar
Pratik öğrenme yaklaşımlarının geliştirilmesine yönelik alıştırmalar
Rol yapma çalışmaları, katılımcıların bir kısmı kamu görevlisini bir kısmı yasal
danışmanı canlandıracaktır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
•
Bilgisayar,
Projeksiyon,
Beyaz perde,
Katılımcılar için kâğıt ve kalem
Post-it veya diğer kendinden yapışkanlı renkli kâğıtlar
Değerlendirme
• Maddi destek ve diğer destekler arasında nasıl ayrım yapabilirsiniz?
• Hangi destek kuruluşları, hangi destek bireyleri desteklemek içindir?
• Maddi destek istemek ve sağlamak için yasal işlem hangisidir?
Önerilen Okumalar
Ulusal kanunlar kullanılacaktır
22
Bölüm 5
Okulların/Bireylerin Hak Ettiği Destekler Nasıl Elde Edilir
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan;
• Destek talep etmek ve destek tahsisi için yasal süreci belirlemeleri
• Kanun tarafından belirlenen aşamaları tarif etmeleri
• Formlar ve yasal terimlerle nasıl baş edeceklerini kendi eğittikleri katılımcılara
açıklamaları
• Ham kanun metinlerini öğrenme materyallerine dönüştürebilmeleri beklenecektir.
Yöntem
•
•
•
•
Katılımcılarla yasal hükümler hakkındaki bilgi tartışılabilir
Doğru bir şekilde doldurulmuş formlar gösterilebilir
Formların doldurulması ile ilgili uygulama yapılabilir
Katılımcılardan farklı roller seçmesi istenebilir
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
•
Bilgisayar
Projeksiyon,
Beyaz Perde
Yasal formların kopyaları
Katılımcılar için kâğıt ve kalem
Değerlendirme
• Yasal danışmanlar tarafından yapılan en yaygın hatalar hangileridir?
• Önceden kamu kurumları tarafından reddedilmiş bir hak için talepte bulunmaya
ilişkin yasal süreç hangisidir?
• Yasal danışman desteği verecek kurumlar hangisidir?
Önerilen Okumalar
Ulusal kanunlar ve mevzuatın kopyaları kullanılacaktır.
23
Bölüm 6
Türkiye’de Yasal Düzenlemeler
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan;
Ulusal yasa sistemi içinde neler yapabileceklerini anlamaları beklenmektedir.
Yöntem
•
•
•
•
Katılımcılarla yasal hükümler hakkındaki bilgi tartışılabilir
Doğru bir şekilde doldurulmuş formlar gösterilebilir
Formların doldurulması ile ilgili uygulama yapılabilir
Katılımcılardan farklı roller seçmesi istenebilir
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
•
Bilgisayar
Projeksiyon,
Beyaz Perde
Yasal formların kopyaları
Katılımcılar için kâğıt ve kalem
Değerlendirme
Önceden kamu kurumları tarafından reddedilmiş bir hak için talepte bulunmaya
ilişkin yasal süreç hangisidir?
Önerilen Okumalar
Ulusal kanunlar ve mevzuatın kopyaları kullanılacaktır
24
Katılımcıların Değerlendirilmesi
Detaylı olmayan değerlendirme, sağlanan bilginin katılımcılar tarafından ne kadar
anlaşıldığını kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Bu değerlendirme 10 ila 20 arasında
sorudan oluşan, üç adet önceden belirlenmiş ve biri doğru olan cevaplara sahip
matriks şeklinde anketlerle yapılabilir.
Öncekine ek olarak daha derinlemesine bir değerlendirme yapılması tavsiye edilir. Bu
değerlendirme iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, katılımcılardan verilen bir
konu hakkında dikkatle kısa bir kompozisyon veya öğrenme materyali hazırlamaları
istenecektir. İkinci aşamada, katılımcılardan bir değerlendirme komisyonuna veya
diğer katılımcılara çalışmalarını sözlü olarak sunmaları istenecektir.
25
Modül 3
EĞİTİM KILAVUZU
Bütünleştirme ve
Kabul
Editör
Miguel Santos
Yazarlar
Stefano Cobello
Roberto Grison
Maria Rosa Aldrighetti
Düzenleyen
Seda YAZAR KIRAÇ
İTALYA
Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonunun görüşlerini yansıtmadığı gibi proje ve sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir.
İÇERİK TABLOSU
Anne Baba ve Öğretmenler için Eğitim Modülü
“Bütünleştirme ve Kabul”
Alandaki son gelişmelere dayanan bu teorik eğitim modülü, konu ile ilgili farklı
hususları ele alacaktır.
Biz ayrıca anne babaların ve öğretmenlerin uygulama deneyimlerinden fazlasıyla bilgili
olduklarını düşünüyoruz. Bu nedenle, kurs aynı zamanda katılımcıların (anne babalar/
anne babalar, öğretmenler/öğretmenler ve anne baba/öğretmenler) uygulamadaki
deneyimlerini paylaşabilecekleri ve tartışabilecekleri bir fırsat platformu olmalıdır.
Bu şekilde, katılımcılar birçok farklı durumda çocuğun bütünleştirme ve kabulü
konusunda nasıl hareket edecekleri konusunda birbirlerinden ilham alacaklardır.
Eğitim
modülünün
konusu
Bütünleştirme ve Kabul
Hedef Kitle(ler)
3-18 yaş arası Serebral Palsi (SP) olan çocukların anne-baba ve öğretmenleri
Amaç(lar)
Bu modül tamamlandığında katılımcılar
• Hem ev hem de okul ortamında SP’li çocukların kabul seviyesini artıracak ve bu kabul durumunu akrabalar, yetkili makamlar, boş zaman
organizasyonları vb. gibi diğer durumlara nasıl uygulayacaklarını öğrenmiş olacaktır.
Kazanımlar
Anne-babalardan aşağıdakiler beklenecektir:
1. SP’li çocukları olmasına karşı geliştirdikleri ruh hallerinin (şok, inkâr,
reddetme ve depresyon) üstesinden gelebilme.
2. Yetersizliğinden dolayı SP’li çocuk acı ve kriz işaretleri gösterdiğinde
ne yapılabileceğini öğrenme.
3. Bütünleştirme uygulamalarında başarı elde etmek için rollerinin ne
olduğunu anlama.
4. Okuldaki bütünleştirme ürünleri ile günlük hayat arasında bağlantı
kurma.
5. Elde edilen tüm eğitim sonuçlarının diğer aile fertleriyle paylaşılmasının önemini anlama.
Öğretmenlerden aşağıdakiler beklenecektir:
1. Eğitsel bütünleştirme ve değişik çeşitlerinin uygulanması.
2. SP’li çocukların okul ortamına yönlendirilmesinin sağlanması.
3. SP’li çocukların özelliklerine göre okul ortamının düzenlenmesi.
28
Anne-baba ve öğretmenlerden aşağıdakiler beklenecektir:
1. Bütünleştirme ürünleri hakkında görev ve sorumluluklarını bilme.
2. Bütünleştirme organizasyonlarında kullanılan tüm destek hizmetlerinden faydalanma.
3. SP’li çocuklarının sosyal ortamlarda kabul seviyesini artırma.
ANNE- BABALAR için içerik
İçerik (Genel ve/
veya Detaylı)
1. Ruh halinin üstesinden gelme (şok, inkâr, reddetme, depresyon vb.)
1 Saat
Grup çalışması: ruh halinin üstesinden gelme
1 Saat
2. Bütünleştirme, bütünleştirmedeki görev ve sorumluluklar (okul içi, destek hizmetleri vb.)
1 Saat
Grup çalışması - Bütünleştirmedeki görev ve sorumluluklar
(okul içi, destek hizmetleri vb.)
2 Saat
3. Sosyal kabulün artırılması
1 Saat
ÖĞRETMENLER için içerik
İçerik (Genel ve/
veya Detaylı)
Süre
Süre
1. Eğitsel bütünleştirme, eğitsel bütünleştirme uygulamaları ve eğitsel bütünleştirme türleri
2 Saat
Grup çalışması - Eğitsel bütünleştirme, eğitsel bütünleştirme
uygulamaları ve eğitsel bütünleştirme türleri
1 Saat
2. Kaynaştırmanın mantığı
2 Saat
3. Farklı eğitim seviyelerinde bütünleştirme uygulamaları
1 Saat
4. Geçiş Becerileri
1 Saat
5. Bütünleştirmedeki görev ve sorumluluklar (okul içi, destek hizmetleri vb.)
1 Saat
Grup çalışması – Bütünleştirmedeki görev ve sorumluluklar
(okul içi, destek hizmetleri vb.)
1,5 Saat
Gerekli Süre
Anne-babalar: 6 saat + 1 saat değerlendirme = 7 saat
Öğretmenler: 9,5 saat + 1 saat değerlendirme = 10,5 saat
Yöntem
•
•
•
•
•
Anlatım,
Örnekler ve tartışma,
Örnek olaylar,
Web araştırması,
Çalıştay ve gruplar halinde çalışma
29
Ölçme ve
değerlendirme
planı (eğitmen
/katılımcı ve
modül)
Eğitim kursunun sonunda anketler, kontrol listeleri ve öz değerlendirme
yollarıyla değerlendirme.
İhtiyaç duyulan
destekleyici
eğitim materyali
Çalışma ve PowerPoint sunumlarının çıktıları, örnek olay incelemeleri
için hazırlanmış senaryolar ile problem esaslı öğrenme, web sitesi bağlantıları, kaynaklar
Eğitimsel Ortam
Ders anlatımları ve sunumlar esnasında kullanılacak bir toplantı odası/
konferans salonu, ayrıca grup çalışmaları, örnek olay incelemeleri, çalıştaylar, drama vb. için uygun bir yer. Buna ek olarak bilgisayara bağlı
bir projektör, perde, kağıt yazı tahtası ve İnternet erişimi. Gerektiğinde
İnternet erişimi olan ekstra bilgisayarlar, video ve işitsel-görsel ekipman,
tahta ve/veya özel ekipman/yardımcı cihazlar bulundurulmalıdır.
Eğitmen(ler)in
Özellikleri
Modülü bir veya birden fazla eğitmen uygulayacaktır. Eğitmen veya eğitmenlerin eğitim alanında profesyoneller olmaları, sadece uygulama alanında deneyimli değil aynı zamanda bunu yansıtacak beceriye de sahip
olmaları gerekecektir. Ayrıca eğitmenin bütünleştirmeye arkadaşça ve
açık bir yaklaşımı olmalıdır.
30
Bölüm 1
Ruh Halinin Üstesinden Gelme (Şok, İnkâr vb.)
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Eğitimin sonunda katılımcılar, kriz yaşadığı süre boyunca bir kişinin yaşadığı tipik
tepkiler ve aşamaları belirleyecektir.
Anne babalar arasında eş olarak ortaya çıkabilecek zorluklar ile çok geç olmadan nasıl
bir müdahalede bulunulması gerektiği hakkında bilinçleneceklerdir.
Katılımcılar, tanıya ilişkin gerçekleri çocuğun durumunu anlamada yardımcı olmak
üzere akrabalara bildirmenin önemini anlayacaktır.
Büyükanne ile büyükbabaları ve diğer akrabalar ile yakın arkadaşları, kriz içinde
oldukları sürede kendilerine yardımcı olmalarının önemini anlayacaktır.
Katılımcılar, herkesin menfaatine olacak faydalı bir şekilde aile ile akrabalar arasında
“iyi işbirliği”ne yardımcı olacak araçları bilecektir.
Katılımcılar, SP’li çocuğun yaşamak durumunda olduğu kendi kısıtlı durumuna bağlı
olan acı ve kriz aşamaları hakkında bilgi sahibi olacak ve bu aşamaların üstesinden
gelebilmek için araçlar belirleyecektir.
Yöntem
• Konu anlatımı
• Grup çalışması
Grup çalışmasına girişte eğitmen katılımcılara yönelik değerlendirme soruları
soracaktır.
Katılımcılar 4-5 kişilik gruplara ayrılacaklardır.
Grup çalışmasına örnekler:
Gruptan bir veya iki katılımcıyı grubun geri kalanına kişisel deneyimlerini aktarmak
üzere seçin: Çocuğunuzun SP’li olduğunu öğrendiğinizde nasıl bir tepki verdiniz?
Büyükanne ve büyükbabalar, diğer yakın arkadaş ve akrabaların tepkisi nasıl oldu?
Kardeşler nasıl tepki gösterdiler? SP’li çocuğunuz, içinde bulunduğu yetersizliğine
31
ilişkin kendini nasıl ifade etti? Bu yetersizlikten dolayı acı, depresyon işaretleri
gösterdi mi?
Grup içerisinde duymuş olduklarınız hakkında düşünün ve kriz döneminde olan bir
aileye yardımcı olmanın en iyi yolunu tartışın. Akrabalar ve arkadaşlardan gelen
tepkilere cevap vermenin en iyi yolu ne olabilir? Kardeşlerden gelen tepkilere cevap
vermenin en iyi yolu ne olabilir ve içinde bulunduğu durumdan dolayı acı veya
depresyon gösteren çocuğa yapılması gereken en faydalı şey nedir?
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet erişimi olan bilgisayar
Projektör/tepegöz
Kağıt
Kurşun kalemler
Değerlendirme
Spesifik bölüme ilişkin geri bildirim ve katılımcıların değerlendirmesi olmayacaktır.
Önerilen Okumalar
Emily Pearl Kingsley: ‘Holland’ - a poem about getting a child with a disability:
http://www.our-kids.org/Archives/Holland.html
About Emily Pearl Kingsley:
http://en.wikipedia.org/wiki/Emily_Kingsley
Ariel - a case story (go to page 34):
http://www.livingwithcerebralpalsy.com/pdfs/SPuk.pdf
32
Bölüm 2
Bütünleştirme, Bütünleştirmedeki Görev ve Sorumluluklar
(Okul İçi, Destek Hizmetleri vb.)
Süre: 3 saat
Kazanımlar
Katılımcılar, doğal bir şekilde SP’li çocuklarını farklı durumlarda bütünleştirme ve
entegre etme çabalarında kendilerine yardımcı olabilecek okul, sınıf, spor faaliyetleri,
sosyal organizasyonlar gibi araçları ve çocuk ile ilgili bilgileri iletmenin en iyi yolunu
belirleyecektir.
Yöntem
• Konu anlatımı
• Grup çalışması
Bu oturumdaki çalışma üç saat sürecektir.
Birinci bölümde (1 saat sürecek) bütünleştirmeyi desteklemek adına okul ve
hizmetlerin görev ve sorumlulukları işaret edilerek konu anlatılacaktır. Ders esnasında
slayt sunumları yapılacak, şemalar ile zihinsel haritalar kullanılarak en önemli
unsurlara odaklanılacaktır.
İzleyen iki saat boyunca grup çalışması yapılacaktır. Grup çalışması konular arası
öğrenme ve öğretim yöntemlerinin kullanımına dair fırsatlar sağlayacaktır. Bu da
tartışmalar ile aynı sorunun farklı şekilde karşılaşılabileceği ve çözülebileceğinin
kabulüne olan isteği destekleyecektir.
Grup çalışması ve tartışmanın amacı, görüşlerin örtüşmesini sağlamaktan ziyade
ifade edilen tüm düşüncelerin özgünlüğünü dikkate almaktır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• İnternet erişimi olan bilgisayar
• Projektör/tepegöz
• Kağıt
• Kurşun kalemler
33
Değerlendirme
Spesifik bölüme ilişkin geri bildirim ve katılımcıların değerlendirmesi olmayacaktır.
Önerilen Okumalar
http://www.tohumotizm.org.tr/pdf/Egitimin_Durumu.pdf
http://www.milieu.it
http://www2.unescobkk.org/elib/publications/243_244/Teaching_children.pdf
http://books.google.it
http://books.google.it
www.aare.edu.au/08pap/spa08682.pdf
34
Bölüm 3
Sosyal Kabulün Artırılması
Süre: 1 saat
Kazanımlar
1. Katılımcılar, toplumdaki (okulda, evde, sosyal ve sağlık hizmetleri ile temasta)
hangi mekanizmaların sosyal kabul önünde engel teşkil edebileceğini bilecek ve
bilincine varacak, bunun olmasını önleyecek araçları bilecektir.
2. Katılımcılar, çevreden dışlama ve kabul edilmeme tavırları ile karşılaştıklarında
SP’li çocukta hangi mekanizmaların ve duyguların ortaya çıkabileceğini bilecek ve
bunun olmasını önleyecek araçlar hakkında bilgi sahibi olacaktır.
Yöntem
Konu anlatımı
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet erişimi olan bilgisayar
Projektör/tepegöz
Kağıt
Kurşun kalemler
Değerlendirme
Spesifik bölüme ilişkin geri bildirim ve katılımcıların değerlendirmesi olmayacaktır
Önerilen Okumalar
Erving Goffman, Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity, 1963. (Ed. it.
by Roberto Giammanco. Stigma. Identity denied. Ombre Corte, Verona, ed. 2003).
• Giampiero Griffo Emilio Aristide, “Le parole sono pietre’’, 2005. In www.
superando.it.
• Schianchi Matthew, La terza nazione del mondo. I disabili tra pregiudizi e realtà,
Feltrinelli, Milan, 2009.
• http://www.education.com/reference/article/social-acceptance-rejectionchildren-disabilties/
• http://icarefumane.jimdo.com/
• http://www.un.org/disabilities/default.asp?id=150
35
Bölüm 4
Eğitsel Bütünleştirme, Eğitsel Bütünleştirme Uygulamaları
Ve Eğitsel Bütünleştirme Türleri
Süre: 3 saat
Kazanımlar
1. Katılımcılar, tüm çocuklar/öğrenciler için – gerek yetersizliği gerek tipik gelişimi
olsun – bireysel olarak karşılaşılan zorluklara ve bireysel farklılıklara karşılıklı
saygının gösteridiği bir ortamda, eşit sınıf ve mekâna sahip okullar inşa edilmesi
için gerekli araçları bilecek ve bunlardan faydalanma konusunda da bilgi sahibi
olacaktır.
2. Katılımcılar, alternatif iletişim olasılıkları hakkında bilgi edinecek ve SP’li çocukların
okulda bütünleştirilmesinde kullanılan diğer araçları birbirlerinden öğrenecektir.
Yöntem
• Konu anlatımı
• Grup çalışması
Bu oturum için önerilen faaliyetlerin amacı deneysel ve yenilikçi olmaktır: Aslında
niyetimiz öğretmenler ve anne babalarla ters bir bütünleştirme denemektir: (sınıf ve
dış ortamda pedagojik ve eğitsel deneyim olarak kullanmak). Bu şu demektir: Haydi,
hepimiz yetersizlikler durumunu tecrübe edelim.
Geliştirilen eğitim deneyimi, dikkati SP’li öğrenciden (yaşadığı sıkıntılar ve kısıtlamalar)
bağlama geçirmeyi amaçlayacaktır. Bu bağlamın ortam ve materyal, örneğin sınıf
arkadaşları/grupları olarak anlaşılması gereklidir. Bütünleştirme, her şeyden önce
öğrencinin özel eğitimsel ihtiyaçları için hoş karşılama ve entegre edici bir ortam
anlamına gelir: İlişkilerin tesis edilebildiği, yakın dostlukların kurulabildiği, diyalog ve
iletişimin mümkün olduğu bir ortam.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
36
İnternet erişimi olan bilgisayar
Projektör/tepegöz
Kâğıt
Kurşun kalemler
Değerlendirme
Spesifik bölüme ilişkin geri bildirim ve katılımcıların değerlendirmesi olmayacaktır
Önerilen Okumalar
http://comforty.com/inclusionseries/webresources.htm
http://www.learningrx.com/making-special-education-inclusion-work-faq.htm
www.eenet.org.uk/resources/docs/Index%20Italian.pdf
37
Bölüm 5
Kaynaştırmanın Mantığı
Süre: 2 saat
Kazanımlar
1. Katılımcılar, tüm çocuklar için kaynaştırma eğitiminin başarılı olduğunu
düşünüyorlarsa, iyi işleyen bir bütünleştirme stratejisi ve planının önemini
anlayacaktır.
2. Katılımcılar, öğretmenlerin bütünleştirme konusunda eğitim almış olmalarını
sağlayan bilinçli stratejinin önemini anlayacak ve anne babalar ile okul arasındaki
işbirliğinin önemini kavrayacaktır.
3. Katılımcılar, değişik çocuklar ve farklı güçlükleri olan akranlarına katılabilmek
için çocuklara yardımcı olunması ve onlara bazı şeyler öğretilmesinin değerini
bilecektir.
4. Katılımcılar, toplumun her kademesinden ve kesiminden tüm vatandaşlar için
bütünleştirici ve demokratik bir toplumu garanti etmenin yolu olarak bütünleştiren
bir kaynaştırma okul sisteminin değerini bilecektir.
Yöntem
• Konu anlatımı
• Katılımcılar ekstra materyal için kitapçıkta bağlantılar bulabilirler.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• İnternet erişimi olan bilgisayar
• Projektör/tepegöz
• Kağıt
• Kurşun kalemler
Değerlendirme
Spesifik bölüme ilişkin geri bildirim ve katılımcıların değerlendirmesi olmayacaktır
38
Önerilen Okumalar
Do Special schools lead to discrimination? – a video
(Micheline and Lucy Mason join parent Jonathon Bartley on the Big Questions BBC
show. They are successfully arguing that inclusion in mainstream schools is the only
way to end the discrimination caused by attending segregated special schools and
units. The argument is won. Children and young people should be included in local
ordinary schools with all the support they need).
http://www.youtube.com/watch?v=P38tJ1w-dRA
39
Bölüm 6
Farklı Eğitim Seviyelerinde Bütünleştirme Uygulamaları
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılar, okulda kabul üzerinde çalışırken çocukluk döneminde hangi konuları
dikkate almaları gerektiği hakkında bilgi sahibi olacaktır. Bunlardan hangilerinin
birincil hangilerinin ikincil önem taşıdığını bileceklerdir.
Yöntem
• Konu anlatımı
• Grup çalışması
Bu oturumdaki çalışma bir buçuk saat sürecektir.
Birinci bölümde (yaklaşık yarım saat) konu anlatımı yapılacak, eğitimin farklı
seviyelerine yönelik bütünleştirme önerilerine işaret edilecektir. Ders, slayt gösterimi,
şemalardan faydalanma ve zihin haritaları ile önemli unsurlara odaklanma şeklinde
işlenecektir.
İzleyen bir saat içerisinde grup çalışması yapılacaktır. Bu grup çalışması konular arası
öğrenme ve öğretme yöntemlerine dair fırsatlar sunacaktır. Bu da tartışmalar ile aynı
sorunun farklı şekilde karşılaşılabileceği ve çözülebileceğinin kabulüne olan isteği
destekleyecektir.
Grup çalışması ve tartışmanın amacı görüşlerin örtüşmesini sağlamaktan ziyade ifade
edilen tüm düşüncelerin özgünlüğünü dikkate almaktır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• İnternet erişimi olan bilgisayar
• Projektör/tepegöz
• Kâğıt
• Kurşun kalemler
40
Değerlendirme
Spesifik bölüme ilişkin geri bildirim ve katılımcıların değerlendirmesi olmayacaktır.
Önerilen Okumalar
www.sinpia.eu/atom/allegato/152.pdf
http://web.accaparlante.it/paralisi-cerebrali-infantili
http://education.jhu.edu/newhorizons/Exceptional%20Learners/Inclusion/
General%20Information/inclusion_preschool.htm
41
Bölüm 7
Geçiş Becerileri
Süre: 1 saat
Kazanımlar
1. Eğitimin sonunda katılımcılar, geçiş planlamasının temel amaçlarını tartışabilecek,
2. Programlar arası geçişin önemini tartışabilecek,
3. Başarılı bir geçişin aşamalarını açıklayabilecektir.
Yöntem
• Konu anlatımı
• Grup Çalışması
Bu oturumdaki çalışma 3 saat sürecektir.
Birinci bölümde (2 saat sürecek) farklı eğitim seviyelerde bütünleştirme
uygulamalarına işaret edilerek konu anlatılacaktır.
Ders esnasında slayt sunumları yapılacak, şemalar ile zihinsel haritalar kullanılarak en
önemli unsurlara odaklanılacaktır.
İzleyen bir saat boyunca grup çalışması yapılacaktır. Grup çalışması, konular arası
öğrenme ve öğretim yöntemlerinin kullanımına dair fırsatlar sağlayacaktır. Bu da
tartışmalar ile aynı sorunun farklı şekilde karşılaşılabileceği ve çözülebileceğinin
kabulüne olan isteği destekleyecektir.
Grup çalışması ve tartışmanın amacı görüşlerin örtüşmesini sağlamaktan ziyade ifade
edilen tüm düşüncelerin özgünlüğünü dikkate almaktır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
İnternet erişimi olan bilgisayar
Projektör/tepegöz
Kâğıt
Kurşun kalemler
Değerlendirme
Spesifik bölüme ilişkin geri bildirim ve katılımcıların değerlendirmesi olmayacaktır.
Önerilen Okumalar / Kaynak
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Geliştirilmesi, Editör; Yard. Doç. Dr. Oğuz
Gürsel, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
42
Modül 4
EĞİTİM KILAVUZU
Yaşam Kalitesi
Editör
Miguel Santos
Yazarlar
Christa Beeke
Zoi Dalivigga
Vicky Detsi
Alkis-Iraklis Ginatsis
Vanessa Kapetsi
Miranda Karamichali
Giorgos Katsanis
Katerina Koutla
Dimitris Pappas
Katerina Spyridaki
Aggelina Theodorakopoulou
Düzenleyen
Mehtap COŞGUN BAŞAR
YUNANİSTAN
Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonunun görüşlerini yansıtmadığı gibi proje ve sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir.
İÇERİK TABLOSU
Anne Babalar için Eğitim Modülü
“Yaşam Kalitesi”
CP-PACK Projesi kapsamında hazırlanan bu eğitim modülü, Serebral Palsi’li
çocukların anne babaları ve öğretmenlerine yapılan anket sonuçları ve odak grup
görüşmelerinden elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanmıştır. Bu modül, teorik
bilgileri ve SP’li çocukları olan anne babaların yaşam kalitesini artırmada yararlı
olacak pratik uygulama ile yöntemleri içermektedir.
Eğitim
modülünün
konusu
Hedef Grup(lar)
Amaç(lar)
Kazanımlar
İçindekiler
(Genel ve/veya
Detaylı)
Yaşam Kalitesi
Serebral Palsi (SP) olan 3-18 yaş grubu çocukların anne babaları
Anne babalar hayat kalitelerini artırmada yararlı olacak yollar ve yöntemler öğreneceklerdir.
Anne babalardan aşağıdakiler beklenecektir:
• Günlük yaşam aktivitelerini daha basit işlere dönüştürmenin yollarını
öğrenmek;
• SP’li çocuk ile oyun oynamanın önemli fark etmek ve bunu gerçekleştirmenin yollarını öğrenmek;
• Kendileri ve çocukları için boş zaman etkinliklerinin önemini fark etmek;
• Uzmanlar ile işbirliği içinde olmanın ailelere neler katabileceğini anlamak.
İçerik
Süre
1) Aile hayatı
1.1 Günlük Yaşam Aktiviteleri
3 Saat
1.2 SP’li çocuk ve kardeşleriyle oyun oynama
50 Dakika
a) Oyun
b) Oyunun faydaları
c) Yetersizlik ve oyun
2) Sosyal Yaşam
2.1 Destek Sistemi
2.2 SP’li çocuklar ve anne babaları için sosyal faaliyetler
2.3 Anne babalar için boş zaman
2.4 SP’li çocuklar için eğlenme ve boş zaman
3 Saat
20 Dakika
3) Disiplinlerarası ekip ile işbirliği
a) Terapistlerle işbirliği
b) Sosyal hizmetlerle işbirliği
c) Öğretmenlerle işbirliği
50 Dakika
Katılımcıların değerlendirilmesi
44
1 Saat
Gerekli Süre
8 saat + 1 saat değerlendirme = 9 saat
Yöntem
Anlatım, örneklerin tartışılması, çalışma grupları, iyi uygulamaların gösterilmesi
Ölçme ve
değerlendirme
planı (eğitmen
/katılımcı ve
modül)
Eğitim kursunun sonunda anketler, kontrol listeleri ve sözlü geri bildirim
yollarıyla değerlendirme
İhtiyaç duyulan
destekleyici
eğitim
materyali
Ders anlatımları ve PowerPoint sunumların çıktıları, web sitesi bağlantıları, kaynaklar
Eğitimsel
Ortam
Ders anlatımları ve sunumlar esnasında kullanılacak bir toplantı odası/
konferans salonu; ayrıca grup çalışmaları, örnek olay incelemeleri, çalıştaylar vb. için uygun bir yer... Buna ek olarak bir PC’ye bağlı bir projektör,
perde, kağıt yazı tahtası ve Internet erişimi; Gerektiğinde İnternet erişimi
olan ek PC’ler, video ve işitsel-görsel ekipman, tahta ve/veya özel ekipman/yardımcı cihazlar bulundurulmalıdır.
Eğitici(ler)nin
Özellikleri
Eğiticilerin SP’li çocuklarla deneyimi olmalıdır.
45
Bölüm 1
Aile Yaşamı
Oturum 1.1: Günlük Yaşam Faaliyetleri
Süre: 50 dk
Kazanımlar
Katılımcılardan SP’li çocuklarına Günlük Yaşam Aktiviteleri sırasında daha bağımsız
olabilmeleri ve hissedebilmeleri için nasıl yardım ve destek sağlayabileceklerini
öğrenmeleri beklenecektir.
Yöntem
• “Günlük Yaşam Aktiviteleri”nin anlamının, sınıflandırmasının ve bu konuda
eğitimin öneminin anlatılması;
• Günlük Yaşam Aktiviteleri ve Yardımcı Teknolojiler konusunda tüm grup veya
küçük gruplar halinde tartışma; Bazı Yardımcı Teknolojilerin anlatılmasından
sonra grubun küçük gruplara ayrılması ve bunların kullanımı konusunda tartışması
gereklidir. Anne babaların Yardımcı Teknolojilerin kullanımı ve Günlük Yaşam
Aktiviteleri yapılması konusunda cesaretlendirilmeleri gereklidir.
• SP’li çocukların Günlük Yaşam Aktivitelerini gerçekleştirdiği bir video ile
desteklenerek, günlük yaşam aktiviteleri ile ilgili iyi uygulamaların gösterilmesi;
• Soru-cevap, anne babalar ile kendi kişisel deneyimleri hakkında tartışılması
ve görüş alış verişinde bulunulması (neye ihtiyaçları olurdu, ne tür zorluklarla
karşılaşıyorlar, karşılaştıkları zorluklara nasıl çözümler bulmuşlar, öneriler)...
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Günlük yaşam faaliyetleri için cihazlar veya görüntüleri
• Video-projektör
• Dizüstü bilgisayar
• Dvd-oynatıcı
• Kağıt ve kalemler
46
Değerlendirme
• SP’li bir çocuğun günlük yaşam aktiviteleri konusunda eğitilmesi neden önemlidir?
• Günlük Yaşam Aktivitelerinde kullanılan teknolojiler, SP’li çocuğun anne babaları
için faydalı mıdır?
• Uzmanlar, anne babalara günlük yaşam aktivitelerinde kullanılan cihazlar hakkında
nasıl tavsiyede bulunabilir?
Önerilen Okumalar
• Trombly, C. (1995). Planning Guiding and documenting therapy. In C.
• Trombly, C. (Ed). Occupational Therapy for PHYSICAL Dysfunction, 4th ed.
Baltimore: Wilkins & Williams.
• Krigger KW (2006). Cerebral Palsy: An Overview. American Family Physician; Jan 1,
2006; 73, 1; Health Modulepg. 91
• en.wikipedia.org/wiki/Activities_of_daily_living
• Sifaki M. (1998). Δραστηριότητες καθημερινής ζωής. .Τ.Ε.Ι. Αθηνών, Ελλάδα
Oturum 1.2: SP’li çocuk ve kardeşleriyle oyun oynama
Süre: 1saat
Kazanımlar
1.
2.
3.
4.
Oyun terimini ve oyunun faydalarını öğrenme;
Oyunun gelişim alanlarına olan etkisini öğrenme;
SP’li çocukların sınırlılıklarına uygun oyun faaliyetini seçme;
Bir oyun faaliyetini kolaylaştırma ve geliştirme konusunda yetişkinin rolünü
anlama.
Yöntem
• Yetersizliği olan ve olmayan çocuklarla oyun oynamanın faydalarına dair anlatım
ve PowerPoint sunumu: Eğitmen, içerik konusunda esnek olmalıdır çünkü
katılımcı grubu ve onların SP’li çocuklarının spesifik özelliklerini dikkate almak
oldukça önemlidir.
• İyi uygulamaların sunumu: Faaliyetin amacına, ortama ve çocuğun yaşına
göre önerilebilecek olan oyunları daha iyi anlamak adına SP’li çocukların oyun
faaliyetlerine katılımını içeren sunumlar.
47
• Tüm grup olarak tartışma: Eğitmen ve katılımcılar, sunum esnasında ortaya
çıkan ve/veya kendilerini ilgilendiren diğer konuları tartışacaktır. Katılımcılar,
herkesin birbirini rahatlıkla görebileceği bir daire şeklinde oturacaktır. Katılımcılar,
kendilerini tanıtacak ve SP’li çocuklarına dair bazı bilgiler verecektir. Ayrıca
katılımcılar, SP’li çocukları ile oynarken şimdiye kadar izledikleri yolları anlatacaktır.
Daha sonrasında ise eğitmen bir hikaye söyleyecek ve bunu tartışmayı önerecektir.
Bu tartışmanın amacı anne babalerin karşılaştıkları güçlüklere yönelik çözümler
sağlamak ve/veya onlara yol göstermek olacaktır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
Tükenmez kalem, kurşun kalem, defter
DVD oynatıcısı olan dizüstü bilgisayar
Perde
DVD, projektör
Değerlendirme
•
•
•
•
Hangi günlük faaliyet sizin ve çocuğunuz için yeni bir oyun faaliyeti olabilir?
Hangi günlük faaliyet tüm aile için yeni bir oyun faaliyeti olabilir?
Bu oturum size çocuğunuzla daha fazla zaman geçirme konusunda fikirler verdi mi?
Çocuğunuzla birlikte yeni bir faaliyet geliştirebileceğinizi düşünüyor musunuz?
Önerilen Okumalar
• Garvey C. (1990) “Play” Cambridge MA Harvard University Press.
• Ginsburg K (.2006) Clinical Report doi:10.1542/peds.2006-2697 American
Academy of Pediatrics (AAP) “The importance of play in promoting healthy child
.Development and maintaining strong parent –child bonds.”
• Piaget J. (1962)”Play, dreams and imitation in childhood”, New York Norton.
• Piaget, J. (1928). The Child’s Conception of the World. London: Routledge and
Kegan Paul.
• Freud S. (1905)”Three essays on the theory of sexuality”.(trad:”Drei Abhandlungen
zur Sexualtheorie )
• Kennedy M. (2001)”My perfect son has cerebral palsy, a mother’s guide of helpful
hints», Paperback.
• Finnie N. (1997)”Handling the young child with cerebral palsy at home”, FCSP
• Musselwhite, C. (1986). Adaptive play for special needs children: Strategies to
enhance communication and learning. San Diego, CA: College-Hill Press
• Darbyshire, P. (1980). Play and profoundly handicapped children. Nursing Times,
76, 1538-1543.
48
• Li, A. (1983, December). Play therapy with mentally retarded children. Association
for Play Therapy Newsletter, 2(4), 3-6
• Salomon, M. (1983). Play therapy with the physically handicapped. In C. Schaefer
& K. O’Connor (Eds.), Handbook of play therapy. (pp. 455-456). New York: John
Wiley & Sons Common Threads Publications Ltd. ISBN 1-904792-13-8.
• Auerbach S.(2004) Dr. Toy’s Smart Play Smart Toys (How To Raise A Child With a
HIgh PQ (Play Quotient). ISBN 0-97855-400-0.
• Auerbach S.(1999) FAO Schwarz Toys For A Lifetime: Enhancing Childhood
Through Play). ISBN 0-7893-0355-8
• Shelly Newstead (2004). The Buskers Guide to Playwork. Common Threads
Publications Ltd. ISBN 1-904792-13-8
• Erikson, E. H. (1950) “Childhood and society.” New York: Norton (1950); Triad/
Paladin (1977), p. 242
• Bratton, S.C., Ray, D., Rhine, T., & Jones, L. (2005). “The efficacy of play therapy
with children: A meta-analytic review of treatment outcomes”. Professional
Psychology: Research and Practice, 36, 376 – 390.
• Meyer, D. (1993) “Siblings of children with special health and developmental
needs: Programs, services and considerations.” ARCH Factsheet, 23, 1-4.
• Fromberg, D.P. (1990). Play issues in early childhood education. In Seedfeldt, C.
(Ed.), Continuing issues in early childhood education, (pp. 223-243). Columbus,
OH: Merrill.
• Dogra, A., and Veeraraghavan, V. (1994). A study of psychological intervention
of children with aggressive conduct disorder. Ind. Journal of Clinical Psychology,
n.21, p. 28-32.
• Paul Tough, “Can the right kinds of play teach self-control?”, New York Times,
2009/09/27 (reviewing the “Tools of the Mind” curriculum based on Vygotsky’s
research).
• Rousseau J-J.”Emile” (1979). Trans. Allan Bloom, New York Basic Books.
• Freud, S. (1909). Freud S. (1909b). Analyse der Phobie eines fünfjährigen Knaben
(“Der kleine Hans”) Jb. psychoanal. psycho-pathol. Forsch, I, 1-109; GW, VII, p.
241-377; Analysis of a phobia in a five-year-old boy. SE, 10: 1-149
Web siteleri
http://www.caringforcerebral palsy.com
http://cerebralpalsytoysandplayaids.com
http://palsycerebral.org/paralysie-cerebrale-jouer
http://www.childdevelopementinfo.com
49
Bölüm 2
Sosyal Yaşam
Oturum 2.1: Destek Sistemi
Süre: 45 dk
Kazanımlar
Katılımcılardan aşağıdakileri bilmeleri beklenecektir:
1. Bir destek sisteminin seviyeleri;
2. Bir destek sisteminin bireye ve/veya aileye neler sağlayabileceği;
3. Bir destek sisteminin kullanımı ve faydası.
Yöntem
• Konu anlatımı ve PowerPoint sunumu: Eğitici, katılımcılara, bireye/aileye destek
sağlamakta kullanılan resmi ve resmi olmaya yolları açıklar. Destek sisteminden
faydalanmanın yolları ile SP’li kişiler ve ailelerinin içinde bulunduğu şartları
iyileştirmede destek sisteminin etkisinin anlatılması oldukça önemlidir.
• Grup çalışması: Eğitici, SP’li çocukları olan ailelerin aldıkları desteklere ilişkin
tartışma başlatır. Katılımcılar ve eğiticinin, görsel temas sağlayacak şekilde daire
biçiminde oturmaları gereklidir. Daha sonraki bölümlerde verilen değerlendirme
soruları geliştirilmesi gereken konuların birer parçasıdır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Video projektör,
• Kağıt ve tükenmez kalem
Değerlendirme
Grup çalışmasının sonucu, oturuma ilişkin geri bildirim sağlayacaktır.
Önerilen Okumalar
• Stephen Murgatroyd and Ray Woolfe (1982): “Coping with Crisis” Harper and
Row Publishers, London.
• Robert M. Moroney (1976): “The Family and the State” Longman Group Limited,
London.
50
• Mary A. Slater and Lynn Wikler (1986): “Normalized” Family Resources for
Families with a Developmentally Disabled Child, National Association of Social
Workers.
Oturum 2.2: SPli çocuklar ve aileleri için sosyal faaliyetler
Süre: 45 dk
Kazanımlar
Katılımcılardan aşağıdakiler beklenecektir:
1. Sosyal faaliyetlere katılımın aile için öneminin anlaşılması;
2. Uzmanların aileye nasıl yardımcı olacağı ve aileyi nasıl destekleyeceklerinin
bilinmesi.
Yöntem
• Konu anlatımı ve PowerPoint sunumu: Eğitici, gün içinde ailece yapılan sosyal
faaliyetlerin neler olduğunu açıklamalıdır. SP’li çocuğun, ailece yapılan sosyal
faaliyetlere katılımı oldukça önemlidir çünkü bu katılım sosyal ilişkilerini ve toplum
ile irtibatını ilerletmede faydalıdır.
• Konu anlatımı ve PowerPoint sunumu: Aile ilişkileri için sosyal faaliyetlerin
anlamı...
• Konu anlatımı ve PowerPoint sunumu: Uzmanlarla yapılan işbirliği, çocuğun sosyal
faaliyetlere katılımını desteklemede faydalıdır. Bu bölümde eğitici, katılımcılarla
tartışır veya örnek olay incelemesi tekniğini kullanır.
• Soru-cevap: katılımcıların ihtiyaçları doğrultusunda veya oturumda ele alına
konuya göre...
Yardımcı Eğitim Materyalleri
Video projektör
Değerlendirme
• SP’li çocuğunuzun en sevdiği sosyal faaliyet hangisidir ve neden?
• Sosyal faaliyetlere katılmanın faydaları nelerdir?
Önerilen Okumalar
•
51
Oturum 2.3: Anne babalar için boş zaman
Süre: 50 dk
Kazanımlar
Katılımcılardan aşağıdakiler beklenecektir:
1. SP’li çocuğun anne babaları olarak kendileri için boş zamanın değer ve önemini
anlama.
2. Onlara zaman ayırmayı önleyen zorlukların üstesinden gelme.
3. Anne babaların boş zamanı olmasını mobilize eden ve kolaylaştıran daha geniş
kapsamlı sosyal sistemler ve hizmetler hakkında bilgi edinme.
Yöntem
• SP’li çocukların anne babaları ile aile ilişkileri için boş zamanın önemi ve değerinin,
ayrıca anne babaların boş zamanını yönetmenin yollarının anlatılması ve buna
ilişkin PowerPoint sunumu...
• Grup tartışması: Her birine bir eğitici düşecek şekilde anne babalar iki gruba
ayrılacak ve grup tartışması yapılacaktır. Eğiticiler katılımcılara bazı fikirler sunacak
ve onları kendi fikirlerini söyleme konusunda cesaretlendirecektir. Sonunda soru
ve cevap kısmını nihai tartışma izleyecektir (bu konulara dair bazı örnekler Destek
Materyaller’de verilmiştir).
• SP’li çocukların anne babalarının boş zaman geçirmesini sağlayacak ve
destekleyecek iyi uygulamalar, videolar, fotoğraflar veya programların gösterilmesi.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
Dizüstü bilgisayar,
Defterler, tükenmez kalemler, kurşun kalemler
Renkli markerler,
İki yuvarlak masa
Değerlendirme
Eğitim Kitapçığı’nda bahsedilen, 20 dakika süre ile anne babaların tartışma ve fikir alış
verişi, oturuma dair geri bildirim olarak kullanılabilir.
Önerilen Okumalar
• Croustalakis G., (2000). “Children with special needs”, Athens, Phychopedagogiki
Paremvasi
52
• Minuchin, S., (2009). “Families and Family Therapy, Athens, Greek Letters, 61-62.
• Toti Gianni, 1982, “Leisure Time”, Athens, Memory
• Cerebral Palsy Greece – Research Dep. (2004), “My brother and I: The siblings of
people with cerebral palsy look to the future”, Athens, Cerebral Palsy Greece
Oturum 2.4: SP’li çocuklar için eğlenme ve boş zaman
Süre: 50 dk
Kazanımlar
Katılımcılardan aşağıdakiler beklenecektir:
1. SP’li bir çocuk için boş zamanın önemini anlama;
2. Çocuklarının boş zamanını iyi değerlendirmesi konusunda nereden bilgi
edineceğini bilme;
3. Çocuklarının bakımı için ücretli yardımcı/asistanların seçimi konusunda genel bir
kritere sahip olma.
Yöntem
• Bölüm hakkında PowerPoint sunumu ve konu anlatımı.
• İyi uygulamaların gösterilmesi: SP’li bir çocuk ile anne babasının bir asistan ile
işbirliğinin yansıtıldığı bir videonun gösterilmesi faydalı olacaktır. SP’li çocukların
boş zamanları ile eğlen-dinlen faaliyetleri konusunda bir asistanın kendi fikirlerini
anlatması da faydalı olacaktır.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
Kağıt, tükenmez kalemler
Video-projektör
DVD oynatıcı,
Dizüstü bilgisayar
Değerlendirme
• Daha önce çocuğunuz için hiçbir yardımcı/asistan ile işbirliği yaptınız mı?
• Bir yardımcı/asistan ile çocuğunuz hangi faaliyetlere katılabilir?
Önerilen Okumalar
Dr Feluka Vasiliki, “People with motor disabilities and their free time”, article
53
Bölüm 3
Disiplinler Arası Bir Ekip ile İşbirliği
Oturum 3.1: Disiplinler arası bir ekip ile işbirliği
Süre: 50 dk
Kazanımlar
Katılımcılardan aşağıdakiler beklenecektir:
1. Disiplinlerarası ekip tarafından dile getirilen konuları anlama;
2. Rehabilitasyon Ekibi hizmetlerinden tam anlamıyla faydalanma.
Yöntem
• Disiplinlerarası ekip ile ekip ve aile arasında olması gereken etkileşimler hakkında
konu anlatımı ve sunum...
• Tartışma, sorular ve cevaplar...
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Video-projektör
• Dizüstü bilgisayar
Değerlendirme
Grup çalışmasının sonucu oturuma ilişkin geri bildirim sağlayacaktır.
Önerilen Okumalar
• White Book on Physical and Rehabilitation Medicine in Europe
Copyright© 2006 by Section of Physical and Rehabilitation Medicine and European
Board of Physical and Rehabilitation Medicine, Union Européenne des Médecins
Spécialistes (UEMS) and Académie Européenne de Médecine de Réadaptation.
• UN Standard Rules to provide persons with disability full participation and
equality. New York: United Nations; 1994.
• Rehabilitation and integration of people with disabilities: policy and integration.
Strasbourg: Council of Europe Publishing; 2003. 7th ed. p. 369
• L. Gagnard et M. Le Metayer, Rééducation des Infirmes Moteurs Cérébraux,
Expansion Scientifique Française, 2000
54
Modül 5
EĞİTİM KILAVUZU
Bireyselleştirilmiş
Eğitim Programı
(BEP)
Editör
Miguel Santos
Yazarlar
Banu Duman
Ayfer Yıldırım Erişkin
Mehtap Coşgun Başar
Seda Yazar Kıraç
Program Geliştirme Uzmanı
Çetin Toraman
TÜRKİYE
İÇERİK TABLOSU
Öğretmenler için Eğitim Modülü
“Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı ”
Bu eğitim modülü, CP PACK projesi kapsamında ve serebral palsili (beyin felçli)
çocukların anne babaları ve öğretmenleri arasındaki odak grubu görüşmeleri ve
anketlerinin sonuçlarından elde edilmiş olan İhtiyaç Analazi Raporuna uygun olarak
hazırlanmıştır. Bu, eğitim planlamasına ilişkin en son verilere dayalı olarak konuya
değişik açılardan yaklaşacak olan kuramsal bir eğitim modeli olmaktadır. Ancak
aynı zamanda, pratik bir araçtır. Çünkü öğretmenler ve diğer eğiticiler ile disiplinler
arası ekiplerin üyeleri, pratik deneyimlerden elde edilen önemli bilgi hazinesi ile
uygulamada en son verilerin / bilgilerin nasıl uygulanacağı hususunda bilgi sahibi
olacaklardır.
Eğitim modülünün
konusu
Bireyselleştirilmiş Eğitim Proğramı
Hedef Grup(lar)
3 ila 18 yaşlarında serebral palsili (beyin felçli) (CP) öğrencilerin öğretmenleri
Amaç(lar)
Katılımcılar, SP’li öğrencilere yönelik olarak Bireyselleştirilmiş Eğitim
Programı hazırlayabileceklerdir.
Kazanımlar
Katılımcılardan şunları başarmaları beklenecektir:
1. SP’li öğrenciye ilişkin tıbbi tanılama / eğitsel değerlendirmenin kavranması ,
2. SP’li öğrencinin uygun eğitim programına yerleştirilip yerleştirilmediğinin tartışılması
3. BEP’in anlaşılması
3a.BEP tanımının öğrenilmesi
3b.BEP’in avantajlarının öğrenilmesi
3c. BEP üyelerinin ve görevlerinin tanımlanması ve disiplinler arası
işbirliğinin öğrenilmesi
4. BEP’in geliştirilmesi
4a.Öğrencilerin ihtiyaçlarının tespit edilmesi
4b.Öğrenci hakkında performans raporlarının hazırlanması
4c. Uzun ve kısa dönemli amaçlar
4d.BEP başlama ve bitiş tarihlerinin ve BEP kapsamında sorumlu
olan kişilerin tespit edilmesi
56
5. BEP’deki diğer ögelerin kavranması
5a.Destek hizmetlerinin tespit edilmesi
5b.Kullanılacak olan materyallarin tespit edilmesi
5c. Ortamda gerekli uyarlamaların yapılması
5d.Doğru öğretim yöntemlerinin tespit edilmesi
6. Bireyselleştirilmiş Öğretim Planı (BÖP) nın kavranması
6a.Bireyselleştirilmiş Öğretim Planının tanımlanması
6b.BÖP’nın hazırlanması
6c. BÖP’ı kullanarak değerlendirme yapılması
6d.Öğretimsel amaçların tespit edilmesi
İçerik
1. Tıbbi tanılama / Eğitsel Değerlendirme
Çocukların eğitsel bir program kapsamına yerleştirilmesi
2. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP)
2a.BEP’nın tanımı
2b.BEP’nın avantajları
İçerik (Genel ve /
veya Ayrıntılı)
Süre
2 Saat
2 Saat
3. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP)
3a.BEP üyeleri ve bunların görevleri
3b.BEP Üyeleri ve disiplinler arası işbirliği
2 Saat
4. BEP Geliştirmesinin adımları
4a.öğrencinin ihtiyaçlarının tespit edilmesi
4b.Öğrenciye ilişkin olarak performans raporlarının
yazılması / hazırlanması
4c. Uzun ve kısa dönemli amaçların hazırlanması
4d.BEP başlama ve bitiş tarihlerinin ve BEP
kapsamında sorumlu kişilerin tespit edilmesi
6 Saat
5. BEP’daki diğer öğeler
5a.Destek hizmetleri
5b.Kullanılacak olan materyaller
5c. Ortamla ilgili ayarlama
5d.Doğru eğitim yöntemleri
2 Saat
6. Bireyselleştirilmiş Öğretim Planı (BÖP)
6a.Bireyselleştirilmiş Öğretim Planının tanımı
6b.BÖP Geliştirme
6c. BÖP’nın kullanılarak değerlendirme yapılması
6d.Öğretimsel amaçların tespit edilmesi
3 Saat
Değerlendirilme
1 Saat
57
Gerekli Süre
17 saat + değerlendirme için 1 saat = 18 saat
Yöntem
Sunum (Power Point sunumu), soru cevap oturumları, beyin fırtınası, tartışmalar, vaka incelemeleri, sorun odaklı öğrenme, drama, grup
çalışması
Değerlendirme
planı (eğitmen
/katılımcı ve
modül)
Eğitim kursu sonunda anket, Kontrol listeleri ve öz değerlendirme vasıtası ile değerlendirme
Destekleyici eğitim
materyali
Ders notları ve Power Point sunumları, vaka incelemelerine ilişkin önceden hazırlanmış senaryolar ve sorun tabanlı öğrenme, web sitesi
linkleri, kaynak yayınlar.
Eğitim Ortamı
Grup çalışması, vaka incelemeleri, çalıştaylar, drama vs’ye uygun olan
fiziksel iç mekanların yanı sıra ders / sunum sırasında bir toplantı salonu / konferans odası. PC’ye bağlı bir projektör / tepegöz, ekran, çevirmeli yazı tahtası ve İnternet erişimi. İhtiyaç duyulması halinde, üzerinde Internet bağlantısı, video ve işitsel görsel donanım, yazı tahtası ve /
veya özel donanım / yardımcı cihazlar.
Eğitmenin /
Eğitmenlerin
Nitelikleri)
Eğitmen, CP’li öğrencilerin eğitiminde uzmanlık sahibi olmalıdır. Yüksek lisans bitirmiş olması tercih edilir.
Eğer bu gerekliliklere sahip SP konusunda uzman nitelikli bir eğitmen
mevcut değilse, bu takdirde, eğitmen, uzun sure SP’li öğrenciler ile
çalışmış ve belli programlara yönelik sertifikaları olan biri olabilir.
58
Bölüm 1
Tıbbi Tanılama/ Eğitsel Değerlendirme, Yerleştirme
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan şunları başarmaları beklenecektir:
1. SP’li öğrenciye ilişkin tıbbi tanılaması/ eğitsel değerlendirmesinin kavranması .
2. SP’li öğrencinin uygun eğitim programına yerleştirilip yerleştirilmediğini tartışma.
Yöntem
• Tanılama ve değerlendirmenin önemini kavramayı sağlayan motivasyon soruları
sorulabilir.
• Değerlendirmede nelere dikkat edileceğine vurgu yapan motivasyon soruları
sorulabilir.
• Rol oynama ile grubun eğitime ısındırması yapılabilir.
• Grup ikiye bölünüp, birinci gruba “değerlendirme sürecinde hangi basamakların
olabileceği”, ikinci gruba ise “eğitsel değerlendirmenin nasıl yapılabileceği”
konusunda görüşlerini yazmaları istenebilir. Daha sonra bu görüşler tüm grup ile
değerlendirilir.
• Vaka örnekleri ile değerlendirmede dikkat edilen noktalar tartışılabilir.
• Önemli görülen bilgiler eğitici tarafından sunulabilir.
• Vaka örnekleri ile yanlış yerleştirme yapıldığı düşünülen bireylerle ilgili neler
yapılacağı tartışılabilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Vaka örnekleri
• Senaryo / kurgu
• Değerlendirme örnekleri
• İnternet
59
Değerlendirme
• Bu oturumda öğrenmiş olduğunuz hususların sizin eğitim ortamınıza katkıları
nelerdir?
• Tıbbi tanı / teşhis mi yoksa eğitsel değerlendirme mi önce gelir?
• Öğretmenler tarafından hazırlanmış olan testler gibi teşhis / tanı ve değerlendirme
dönemi içinde her tür testin kullanılması mümkün mü?
• Yerleştirme süreci kapsamında ne gibi hususlar göz önünde tutulmaktadır?
• En az kısıtlayıcı ortam ilkesi ve yerleştirme arasındaki bağlantı nedir?
Önerilen Okumalar
• http://www.european-agency.org/country-information
• Jessica M. Kramer & Joy Hammel (2011): “I Do Lots of Things”: Children with
cerebral palsy’s competence for everyday activities, International Journal of
Disability, Development and Education, 58:2, 121-136
• http://dx.doi.org/10.1080/1034912X.2011.570496
• Kargın, T. (2007):Eğitsel Değerlendirme ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı
Hazırlama Süreci, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi,
8 (1) 1-13
• http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/39/927/11547.pdf
• Ataman, A. (Editor), (2003). Özel Gereksinimli Çocuklar Ve Özel Eğitime Giriş.
Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
60
Bölüm 2
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı; BEP’in Tanımı ve
Avantajları
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan şunları başarmaları beklenecektir;
• BEP tanımının öğrenilmesi
• BEP’ın sahip olduğu avantajların öğrenilmesi
Yöntem
• Öğrencilerimiz için yıllık planları neden yaptığımıza ilişkin motivasyon soruları
sorulabilir.
• SP’li çocukların bu yıllık planları takip edip edemeyeceğine ilişkin motivasyon
soruları sorulabilir.
• Gruptan gönüllüler belirlenip, bu gönüllülere engelli birey rolü oynamaları
istenebilir. Grupla nerelerde zorlandıkları, bu çocukların eğitimi ve onlar için
belirlenecek eğitimsel amaçlarda nelere dikkat edileceği ile ilgili değerlendirme
yapılır.
• BEP hakkında grubu bilgilendiren sunular yapılabilir.
• Grup üçe ayrılır. Birinci gruba BEP’nın öğrenci için yararlarının neler olabileceği,
ikinci gruba BEP’nın aileler için yararlarının neler olabileceği, üçüncü gruba
ise BEP’nın öğretmenler için yararlarının neler olabileceği ile ilgili görüşler
geliştirmeleri istenebilir. Daha sonra bu görüşler tüm grupla paylaşılabilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Bilgisayar
• Projeksiyon
• Perde
61
Değerlendirme
• Bu oturumda öğrenmiş olduğunuz hususları sınıfınızdaki uygulamalara nasıl
yansıtırsınız?
• Yetersizliği olan bireylerin değişik bir müfredat takip etmesi gerektiği düşüncesinde
misiniz?
• BEP’in öğretmene yönelik her hangi bir faydası var mı?
Önerilen Okumalar
• Özyürek, M., (2004) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı: Temelleri ve Geliştirilmesi,
Kök Yayıncılık, Ankara
• Lewıs,R.,B., Doorlag, D.H. (2010); Teachıng Specıal Students In General Educatıon
Classrooms. 8. Edition, Prentice Hall
• Tekin, E.(1996) İşlevsel ve Etkili Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları,Anadolu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6, 111-122
62
Bölüm 3
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı; BEP’i Oluşturan
Üyeler ve Görevleri
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan şunları başarmaları beklenecektir;
BEP’ı oluşturan üyelerin ve bunların görevlerinin tanımlanması ve disiplinler arası
işbirliğinin öğrenilmesi
Yöntem
• Gruba BEP’nın üyelerinin kimler olabileceği sorularak beyin fırtınası yaptırılabilir.
Ortaya çıkan görüşler grupla değerlendirilir.
Eğitim kitapçığındaki şeklin katılımcılar tarafından doldurulması istenebilir.
Gönüllü olanların “BEP’nın üyeleri ile ilgili” doldurduğu bu etkinliği grupla
paylaşması istenebilir.
• Katılımcılar beş gruba ayrılır. Her gruba 10 dakika süre verilir. Bu sürede BEP’nin
üyelerinin görevlerinin neler olabileceği hakkında görüşler sunmaları istenebilir.
Her gruptan birer sözcü belirlenerek bu görüşleri tüm grupla paylaşması istenebilir.
• Katılımcılarla BEP’nın üyeleri ve görevleri ile ilgili bilgiler paylaşılabilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Bilgisayar,
• Tepegöz / projeksiyon makinesi,
• Perde
Değerlendirme
• BEP’nı oluşturan üyeleri öğrenmiş bulunuyorsunuz. Bu oturumdan once her hangi
bir BEP hazırladınız mı?
• Yanıtınız “evet” ise, bunu kiminle hazırladınız?
• Bu oturumdan sonra öğreniciniz için BEP hazırlamak istemeniz halinde, kiminle
çalışmak istiyorsunuz?
Önerilen Okumalar
Smith, T. E. C., Polloway, E.A., Patton,J.R., Dowdy, C.,A. (2011); Teaching Students
With Special Needs In Inclusive Settings , Prentice Hall, 6. Edition.
63
Bölüm 4
BEP Geliştirme Basamakları
Süre: 6 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan şunları başarmaları beklenecektir;
1.
2.
3.
4.
öğrencinin ihtiyaçlarının tespit edilmesi
öğrenciye ilişkin olarak performans raporlarının yazılması
uzun ve kısa dönemli amaçlar
BEP başlama ve bitiş tarihlerinin ve BEP’te sorumlu olan kişilerin tespit edilmesi
Yöntem
• Videoda bir sınıf ortamı ve bu sınıftaki SP’li birey/bireylerin değişik derslerdeki
durumları izletilebilir. Video izlendikten sonra katılımcılara SP’li bireylerin
ihtiyaçlarının eğitsel, özbakım, sosyal-duygusal ihtiyaçlarının neler olduğunu
belirleyip belirleyemedikleri sorulabilir.
• “Sınıfınızdaki SP’li bir bireyin ihtiyaçlarını nasıl belirlersiniz?” sorusu ve tartışması
ile eğitime hazırlık yapılabilir.
• “İhtiyaç belirlemede ne tür araç/araçlardan yararlanılabilir?” sorusu ile beyin
fırtınası yapılabilir. Ortaya çıkan görüşler değerlendirilebilir.
• Performans yazımı ile ilgili bilgiler katılımcılarla paylaşılabilir.
• Önceden performansı alınmış bir SP’li birey vaka sunumu olarak grupla
paylaşılabilir. Bu vaka üzerinden katılımcılar ikiye ayrılabilir. İlk gruba bu
vakadaki birey için uzun dönemli amaçları yazmaları istenebilir. Uzun dönemli
amaçların uygunlu tartışıldıktan sonra ikinci gruba kısa dönemli amaçları yazması
istenebilir. Katılımcılar ile uzun dönemli ve kısa dönemli amaçların uygunluğu
değerlendirilebilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
•
•
•
•
64
Bilgisayar,
Tepegöz / projeksiyon makinesi,
Destekleyici materyaller (kısa ve uzun dönemli amaçlara örnekler ve BEP örnekleri)
Perde
Değerlendirme
• SP’li bir öğrencinin ihtiyaçlarının ve performansını nasıl tespit edebilirsiniz?
• Uzun dönemli amacın tespit edilmesinde uyulması gereken önemli hususlar
nelerdir?
• BEP başlama ve bitiş tarihleri nasıl tespit edilir?
Önerilen Okumalar
• Özyürek, M., (2004)Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı: Temelleri ve Geliştirilmesi,
Kök Yayıncılık, Ankara
• Lewıs,R.,B., Doorlag, D.H. (2010) Teachıng Specıal Students In General Educatıon
Classrooms. 8. Edition, Prentice Hall
• Tekin, E.(1996) İşlevsel ve Etkili Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları,Anadolu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6: 111-122
• Smith, T. E. C., Polloway, E.A., Patton,J.R., Dowdy, C.,A. (2011) Teaching Students
With Special Needs In Inclusive Settings , Prentice Hall, 6. Edition.
• Weıshaar, P.,M., (2010) What’s New In… Twelve Ways to Incorporate StrengthsBased Planning into the IEP Process. The Clearing House, 83: 207–210.
65
Bölüm 5
BEP’in Diğer Öğeleri
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan şunları başarmaları beklenecektir;
1.
2.
3.
4.
Destek hizmetlerinin tespit edilmesi
kullanılacak olan materyallerin tespit edilmesi
gerekli ortam ayarlamalarının yapılması
doğru ders yöntemlerinin tespit edilmesi
Yöntem
• Katılımcılarla eğitimin dolayısıyla BEP’nın başarıyla sonuçlanması için gerekli
destek servislerin, materyallarin, çevre düzenlemesinin ve öğretim yöntemlerinin
neler olduğu ile ilgili bilgiler paylaşılabilir.
• Örnek bir çevre düzenlemesi yapılabilir.
• Kısa dönemli bir amaç ya da öğretimsel amaçlardan bir ya da birkaçı için örnek
öğretim yöntem/yöntemleri uygulaması yapılabilir.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Bilgisayar
• Tepegöz / projeksiyon makinesi,
• Perde
Değerlendirme
• Destek hizmetlerinin tespit edilmesinde nelerin dikkate alınması icap eder?
• Sağlanan ortam SP’li her bir öğrenci için aynı mı yoksa farklı mıdır? Lütfen
açıklayınız.
• Öğretim metodolojileri ve teknikleri nasıl tespit edilir?
Önerilen Okumalar
• Choate, J.,S., (2004) Successful Inclusıve Teachıng Prowen Ways To Detect And
Correct Specıal Needs, 4. Baskı. Allyn & Bacon
• Özyürek, M., (2004)Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı: Temelleri ve Geliştirilmesi,
Kök Yayıncılık, Ankara
66
Bölüm 6
Bireyselleştirilmiş Öğretim Planının Geliştirilmesi
Süre: 3 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan şunları başarmaları beklenecektir;
1.
2.
3.
4.
Bireyselleştirilmiş öğretim planının tanımlanması,
Ayrıntılı değerlendirme yapabilmesi,
Öğretimsel amaç yazabilmesi,
BÖP hazırlayabilmesi beklenmektedir.
Yöntem
• Bireyselleştirilmiş Öğretim Planı (BÖP) ve bunun işlevinin tanımının katılımcılar ile
paylaşılması
• Ölçüt bağımlı testlerin (ÖBT) BÖP’nın hazırlanması için nasıl kullanılacağını
paylaşınız.
• Etkinlik 5’de yazılmış olan kısa dönemli amaçları analiz ederek Etkinlik 6’da
öğretimsel / ders amaçları oluşturulacağı konusunu açıklayanız.
• Gönüllü katılımcılara sahip oldukları öğretimsel / ders amaçlarını ve BÖP tablosunu
diğer kişilerle paylaşmasını öneriniz.
• Grup ile yazılı öğretimsel / ders amaçlarını tartışarak öğrenmenin gerçekleşmesini
sağlayınız.
• BÖP’nın öğelerini paylaşınız.
BEP’nın geliştirilmesini sağlamak üzere kontrol listesini katılımcılar ile paylaşınız.
Özellikle, onlarla kontrol listesindeki ölçütleri tartışınız. Bu şekilde, BÖP’nin
hazırlanmasında dikkat edilecek olan maddelere yönelik olarak onların bu hususta
daha iyi bilgi sahibi olmalarını temin ediniz.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Bilgisayar,
• Tepegöz / projeksiyon makinesi,
• Perde,
67
Değerlendirme
• Bu oturumda öğrenmiş olduğunuz konuların sınıfınızdaki uygulamalara katkı
sağlayacağına inanıyor musunuz?
• Yanıtınız “evet” ise, bu ne gibi bir katkı sağlayacaktır?
• Düşünceleriniz nelerdir? Sizce hangisi daha kolay? Bir amaca tek bir adımla mı
yoksa adım adım ulaşmak mı? Neden?
Önerilen Okumalar
Özyürek, M., (2004)Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı: Temelleri ve Geliştirilmesi,
Kök Yayıncılık, Ankara
68
Modül 6
EĞİTİM KILAVUZU
Rehabilitasyon
Teknikleri, Eğitim
ve Sağlık Bakım
Sistemleri
Editör
Miguel Santos
Yazarlar
Mintaze Kerem Günel
Akmer Mutlu
Özgün Kaya Kara
Ayşe Livanelioğlu
TÜRKİYE
Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonunun görüşlerini yansıtmadığı gibi proje ve sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir.
İÇERİK TABLOSU
Aileler ve Öğretmenler için Eğitim Modülü
“ Rehabilitasyon Teknikleri, Eğitim ve Sağlık Bakım
Sistemleri”
Bu uygulama modülü, CP-PACK projesi ve Serebral Palsi’li (SP) çocukların aile ve
öğretmenleri arasında yapılan grup görüşmelerinin sonuçlarından derlenen ihtiyaç
analizi raporu kapsamında üretilmiştir. Bu modül, rehabilitasyon teknikleri, uygulama
ve sağlık bakım sistemleri ile ilgili önemli konular hakkında bilgi verir ve SP’li çocukların
aileleri ve öğretmenleri tarafından günlük yaşamda uygulanacak pratik öneriler sunar.
Eğitim modülünün
konusu
Rehabilitasyon teknikleri, uygulama ve sağlık bakım sistemleri
Hedef Grup(lar)
03- 18 yaş arasındaki SPli çocukların aile ve öğretmenleri
Amaç(lar)
Bu modül, rehabilitasyon teknikleri, uygulama ve sağlık bakım sistemleri ile ilgili önemli konular hakkında bilgi vermeyi amaçlar ve 03-18
yaş aralığındaki SP’li çocukların aileleri ve öğretmenleri tarafından
günlük yaşamda uygulanacak pratik öneriler sunar.
Kazanımlar
İçerikler (Genel
ve/veya Detaylı)
70
Uygulama modülü sonunda eğitim alanlardan şunlar beklenir:
• Rehabilistasyon teknikleri, uygulama ve sağlık bakımı sistemleri ile
ilgili en yeni teorileri ve işleyişi anlamak;
• Özel ülke şartlarına göre, çocukların eğitim ve rehabilitasyon oluşumlarını, sistemlerini ve metotlarını bilmek;
• Evde, okulda ve sosyal hayatta çocuğun ihtiyaçlarına ve bozukluklarına göre rehabilitasyon tekniklerini uygulamak;
• Bakım, tedavi, terapi, eğitim ve sosyal yaşama katılım sürecinde
SP’li çocuğu motive etmek.
İçerik
Time Needed
1. Rehabilitasyon Yaklaşımlarının Temel Konsepti
• Eşlik eden durumlar (oral motor, görme
bozukluğu, konuşma ve iletişim problemleri,
bilişsel, duyusal problemler vb.)
• Uygulama sıklığı ve miktarı, tekrarlama,
aktivite ve çocuğun aktif katılımı
5 Saat
• Kişisel problem çözme
• Fizyoterapi ve rehabilitasyon – ne zaman,
neden, nasıl?
• İş uğraşı terapisi – ne zaman, neden, nasıl?
• Kas tonusu için tıbbi ve cerrahi tedavi
2. Eğitim Yaklaşımları
• Çocukların işitme ve konuşma, bilişsel ve
algısal, oral-motor problemler için tedavi
yaklaşımları
• Fiziksel uygunluk ve dayanıklılığı arttırmak
(güçlendirici programlar, nörogelişimsel
terapi, koşu bandı eğitimi, lokomat, suit
terapi, ev bazlı/okul bazlı eğitim programları,
hedefe yönelik terapi, sanal gerçeklik terapisi
vb.)
• Özel bir görevde ya da pozisyonda tutuşlar
ya da pozisyonlamalar (yüzüstü, sırtüstü,
yan yatış ve oturma pozisyonları, taşıma
yöntemleri)
2 Saat
3. Yaşam boyu terapi
• Yaşam boyu terapide motivasyon
• ICF’nin yaşa göre aktivite ve sosyal katılımı
• Boş zaman ve spor aktiviteleri
• Çocuklar için ilgili sporları bulmak / hangi
çocuk için hangi spor dalı uygun
• SP’li çocukların ailelerine, akranlarına,
kardeşlerine, ikizlerine uyumu (Kabul, dahil
olma, sosyal katılım ve paylaşım)
2,5 Saat
SAĞLIK BAKIM SİSTEMİ
Sağlık bakım sistemi ile baş etme eğitimi: en yeni
• Başlangıç yönetimi
• Rehabilitasyon için multidisipliner takım ve sağlık
bakım sistemi için roller
2,5 Saat
Öğrencilerin değerlendirilmesi
Gerekli Süre
1 Saat
13 s: modül içeriği
1 s: değerlendirme
Toplam: 14 s
71
Yöntem
Uzman, interaktif yaklaşım (çizimler- video pratiği, Power Point sunumları, soru- cevap, vaka çalışması vb.), tartışmalar, oyunlaştırmalar
ile katılımlı ders
Tartışma grupları
Eğitim politikasındaki ilgili yasalar kişisel öğrenmeye izin vermek adına
projenin internet sitesine konabilir
Değerlendirme
ve değerlendirme
planı
Uygulama dersinin sonundaki anketler, kontrol listeleri ve öz- değerlendirme ile yapılan değerlendirme
Likert veya sıralı skalalar gibi test öncesi ve sonrası anketlerinin yapılması
aşağıdaki parametrelerin işaret edilmesi için kullanılabilir:
• Uygulama öncesi ve sonrası farkındalığın ölçümü
• Uygulama öncesi ve sonrası bilginin ölçümü
• Modüller hakkındaki memnuniyetin ölçümü
• Yeni adımımız için aile eve öğretmenlerin yorumlarını almak
Eğitim için gerekli
materyaller
Broşür dağıtımı ve Power Point sunumları, vaka çalışması ve öğrenme
bazlı problem için hazır senaryolar, internet sitesi linkleri, referanslar
Eğitim ortamı
Dersler/sunumlar sırasında toplantı/konferans odası, aynı zamanda
grup çalışması, vaka çalışmaları, atölyeler, drama vb. için uygun alanlar
bulunmalıdır. Ayrıca, bir bilgisayara bağlı projektör, bir ekran ve bir sunum tahtası ile internet bağlantısı, ihtiyaç halinde internet bağlantısı
olan ekstra bilgisayar, video ve görsel-işitsel ekipmanı, tahta ve/veya
özel ekipman/yardımcı aletler, maketler, simule ev ve okul gereçleri
bulundurulmalıdır.
Eğitimcinin niteliği
Eğitmenler, fizyoterapist/iş uğraşı terapisti olmalıdır.
72
Bölüm 1
Rehabilitasyon Yaklaşımlarının Temel Konseptleri
Süre: 5 saat
Kazanımlar
Aile ve öğretmenlerin, çocuk ile iletişim sırasında SP’li çocuklara eşlik eden
durumlar konusunda bilgi ve farkındalıkları artacaktır. Anne baba ve öğretmenler,
rehabilitasyon yaklaşımlarının yoğunluğu ve tekrarı, çocuğun bu rehabilitasyona olan
aktif katılımının önemi ve çocuğun gelişimine olan katkısı ile ilgili bilgi sahibi olacaktır.
Anne baba ve öğretmenler, her bir çocuğun kişisel sorunlarını ve profesyonel destek
almanın önemini öğrenir, bu konuda farkındalıkları artar. Anne ve öğretmenler,
“fizyoterapistin” kim olduğu, fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamalarının içeriği ve
açılımı ve çocuğun fizyoterapi ve rehabilitasyona yönlendirilmesi hakkında bilgi sahibi
olur. Anne ve öğretmenler, “iş uğraşı terapistinin” kim olduğu, iş uğraşı terapisinin
içeriği ve açılımı ve çocuğun iş uğraşı terapisine yönlendirilmesi konusunda bilgi
sahibi olur. Anne ve öğretmenler, SP’li çocukların kas tonusu için son tıbbi ve cerrahi
müdahaleler ile ilgili bilgi sahibi olur.
Yöntem
İnteraktif eğitim (beyin fırtınası, soru-cevap, ders, makette gösterimler, bilgi için
eğitim kitapçığına bakın)
Yardımcı Eğitim Materyalleri
Projektör, dizüstü bilgisayar, ekran, tahtalar, kağıt ve kalemler, maket bebek ve
sandalye, yastık gibi bazı fizyoterapi ve iş uğraşı terapisi malzemeleri
Değerlendirme
• SP’li çoçuklarda meydana gelebilen eşlik eden problemler nelerdir?
• Sizin çocuğunuzda ya da öğrencilerinizde hangi problemlerin olduğunu
düşünüyorsunuz?
• Rehabilitason yaklaşımlarının yoğunluğu ve tekrarı hakkında ne öğrendiniz?
• Çocuğun aktif katılımı deyince ne anlıyorsunuz?
73
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Fizyoterapist kimdir?
Ne zaman fizyoterapi ve rehabilitasyon?
Niçin fizyoterapi ve rehabilitayson?
Nasıl bir fizyoterapi ve rehabilitasyon?
İş uğraşı terapisti kimdir?
Ne zaman iş uğraşı terapisi?
Niçin iş uğraşı terapisi?
Nasıl iş uğraşı terapisi?
SP’li çocuklarda cerrahinin ne zaman gerekli olduğunu düşünüyorsunuz?
SP’li çocuklarda Botolinum Toksin uygulamasının ne zaman gerekli olduğunu
düşünüyorsunuz?
Önerilen Okumalar
• Children with Cerebral Palsy: A Parent’s Guide , Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd
Edition.
• Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community
Workers, Author-Archie Hinchcliffe, 2007.
• http://www.cerebralpalsysource.com/Treatment_and_Therapy/
• http://cerebralpalsy.org/about-cerebral-palsy/therapies/
• http://www.treatmentofcerebralpalsy.com
74
Bölüm 2
Eğitim Yaklaşımları
Süre: 2 saat
Kazanımlar
Anne baba ve öğretmenler, çocukların bilişsel, algısal, konuşma, oral motor gibi eşlik
eden problemleri için tedavi yaklaşımlarını öğrenecektir ve bu yaklaşımlarla ilgili
farkındalıkları artacaktır. Anne baba ve öğretmenler, çocuğun nöromotor gelişimini
desteklemek için temel ve destekleyici tedavi yaklaşımlarını öğreneceklerdir. Anne
baba ve öğretmenler, okulda, evde vb. günlük yaşamda çocuğu uygun şekilde
pozisyonlamayı öğrenecektir.
Yöntem
Daha fazla bilgi için interaktif eğitim (sorular ve cevaplar, konferans, gösterim), eğitim
kitapçığına bakınız.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
Projektör, dizüstü bilgisayar, DVD-çalar, ekran, yazı tahtaları, kağıt ve kalem
Değerlendirme
•
•
•
•
•
Oral-motor problemler çocuğunuzda neler meydana getirebilir?
Çocuğunuzun konuşma terapisine ihtiyacı olduğunu nasıl anlayabiliriz?
Çocuğunuz hangi terapi tekniklerini alıyor yada ihtiyaç duyuyor?
Evde ve okulda çocuğunuz için hangi pozisyon ve tutuş tekniklerini kullanıyorsunuz?
“Handling” (tutuş tekniği) nedir?
Önerilen Okumalar
• Children with Cerebral Palsy: A Parent’s Guide , Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd
Edition.
• Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community
Workers, Author-Archie Hinchcliffe, 2007.
• http://www.cerebralpalsysource.com/Treatment_and_Therapy/
• http://cerebralpalsy.org/about-cerebral-palsy/therapies/
• http://www.treatmentofcerebralpalsy.com
75
Bölüm 3
Yaşam Boyu Terapi
Süre: 2,5 saat
Kazanımlar
Eğitimin sonunda, anne baba ve öğretmenler SP ile ömür boyu yaşam hakkında
bilgiler öğrenecek ve farkındalıklarını arttıracaktır.
Yöntem
İnteraktif eğitim (sorular & cevaplar, ders, gösterme) ayrıntılı bilgi için eğitim
kitapçığına bakınız.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
Projektör, laptop, DVD-çalar, ekran, tahtalar, kâğıt ve kalem
Değerlendirme
Hayat boyu terapi ile SP arasındaki ilişki nedir?
Önerilen Okumalar
• Children with Cerebral Palsy: A Parent’s Guide , Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd
Edition.
• Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community
Workers, Author-Archie Hinchcliffe, 2007.
• http://www.cerebralpalsysource.com/Treatment_and_Therapy/
• http://cerebralpalsy.org/about-cerebral-palsy/therapies/
• http://www.treatmentofcerebralpalsy.com
76
Bölüm 4
Sağlık Bakım Sistemi
Süre: 2,5 saat
Kazanımlar
Eğitimin sonunda anne baba ve öğretmenler, çocukları ve kendileri için sağlık bakım
sisteminin kolaylıkları ve desteği, aynı zamanda sağlık uzmanları ekibi ve bunların
rehabilitasyondaki rolleri hususunda bilgi sahibi olacaktır.
Yöntem
İnteraktif eğitim (sorular & cevaplar, ders, gösterme). Ayrıntılı bilgi için eğitim
kitapçığına bakınız
Yardımcı Eğitim Materyalleri
Projektör, Laptop, DVD-çalar, ekran, yazı tahtası, kâğıt ve kalem
Değerlendirme
• Çocuğunuzun takibinde hangi sağlık uzmanlarına ihtiyaç duyuyorsunuz?
• Rehabilitasyon ekibinin üyeleri kimlerdir ?
Önerilen Okumalar
• Children with Cerebral Palsy: A Parent’s Guide, Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd
Edition.
• Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community
Workers, Author-Archie Hinchcliffe, 2007.
• http://www.cerebralpalsysource.com/Treatment_and_Therapy/
• http://cerebralpalsy.org/about-cerebral-palsy/therapies/
• http://www.treatmentofcerebralpalsy.com
77
Kaynaklar
•
•
•
•
http://www.cerebralpalsysource.com/Treatment_and_Therapy/
http://cerebralpalsy.org/about-cerebral-palsy/therapies/
http://www.treatmentofcerebralpalsy.com
Kerem Gunel M. (2009) The view on pediatric rehabilitation with the title of
cerebral palsy from the perspective of a physiotherapist, Acta Ortopaedica Et
Traumatologia Turcica, 43(2):173-181.
• Papavasiliou, A.S. (2009) Management of motor problems in cerebral palsy: a
critical update for the clinician. European journal of paediatric neurology: EJPN:
official journal of the European Paediatric Neurology Society, 13 (5), 387-396.
• Himpens, E., Van den Broeck, C., Oostra, A., Calders, P.,Vanhaesebrouck, P.
(2008) Prevalence, type, distribution, and severity of cerebral palsy in relation
to gestational age: a meta-analytic review. Developmental medicine and child
neurology, 50 (5), 334-340.
• Versaw, D., Wood, B.,Wood, A. (2008). The Infant at high risk for developmental
delay. J. Tecklin (Ed.). Pediatric Physical Therapy. Philadelphia: Lippincott Williams
& Wilkins
78
Modül 7
EĞİTİM KILAVUZU
Yardımcı
Teknolojiler
Editör
Miguel Santos
Yazarlar
Rui Oliva Teles
Miguel Santos
Düzenleyen
Seda YAZAR KIRAÇ
PORTEKİZ
Bu proje, Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Çok Taraflı Projeler faaliyeti çerçevesinde Avrupa
Komisyonundan alınan hibe ile yürütülmektedir. Bu projenin içeriği ve sonuçları hiçbir şekilde Avrupa
Komisyonunun görüşlerini yansıtmadığı gibi proje ve sonuçları ile ilgili tüm sorumluluk proje sahiplerine aittir.
İÇERİK TABLOSU
Anne-Baba ve Öğretmenler için Eğitim Modülü
“Yardımcı Teknolojiler”
Bu eğitim modülü, CP-PACK Projesi kapsamında ve Serebral Palsi’li (beyin felçli)
öğrencilerin anne babaları ve öğretmenleri arasındaki odak grup görüşmeleri ve
anketlerin sonuçlarından elde edilmiş olan İhtiyaç Analizi Raporu’na uygun olarak
hazırlanmıştır.
Modülün çok pragmatik olduğu ve aynı zamanda da pratik ve yardımcı yeterlilikler
sağladığı varsayılmaktadır. YT’nin önemli olduğu birçok alanda fikir paylaşımı ve ipucu
paylaşımında bulunmada işbirliğine dayalı çalışmanın hayati önemi vardır.
Bu eğitim modülü kapsamında teknolojinin kullanımı ve bunun toplumsal ortamlarda
Serebral Palsi’li çocukların karşı karşıya olduğu işlevsel sınırlamaların üstesinden
gelinmesinde nasıl yardımcı olabileceği hususunda bir tartışmaya yer verilecektir.
SP’de özgün işlevsel sınırlamalara yönelik özgün teknoloji kullanımı hususunda bilgi
ve öğretim teknikleri de sağlanacaktır.
Eğitim Modülünün
Yardımcı Teknolojiler
Konusu
Hedef Grup(lar)
3 ila 18 yaş arası CP’li çocukların anne babaları ve öğretmenleri
Amaç(lar)
Serebral Palsi’li çocukların anne babaları ve öğretmenleri, erişilebilirliği
teşvik eden ve iletişim, öğrenme, hareketlilik imkanı ve günlük yaşam
faaliyetlerini kolaylaştıran yeni cihazları tespit edip bunların araştırmasını yapabilecektir.
Bu kişiler, yeni teknolojik çözümlerin nasıl uygulanacağını ve bu konuda
nasıl uygun değerlendirme ve takip hizmetlerinin bulunacağını öğrenecektir.
Kazanımlar
Eğitimin sonunda katılımcılar, şunların yerine getirilmesi için gerekli olan bilgi temeli ve becerilerini kazanmış olduklarını ortaya koymuş
olacaktır:
• Serebral Palsi’li öğrencilerin potansiyelini azami seviyeye çıkaran ve
bunların entegrasyonunu kolaylaştıran Yardımcı Teknoloji’nin tespit
edilmesi
• Serebral Palsi’li çocuklara yönelik uygun teknolojinin seçimine ilişkin
sürecin kolaylaştırılması için gerekli becerilerin ortaya konulması
• Yardımcı Teknoloji’nin dil becerilerini, çözüm becerilerini, işlevsel
becerileri ve yaşam becerilerini nasıl kolaylaştırdığının tanımlanması
ve ortaya konulması
• Yardımcı Teknoloji’nin Serebral Palsi’li çocuklara nasıl öğrenme
imkânları sağladığına dair kazanılmış olan bilginin tanımlanması ve
ortaya konulması
80
1. Yardımcı Teknoloji’nin Temel Unsurları
Yardımcı Teknoloji ve SP
YT tanımları
Teknolojik Bilgi
Sınıflandırma
Evrensel tasarım
İçerik (Genel ve/
veya ayrıntılı
olarak)
2. İnsan ile ilgili bileşenler İnsan ile ilgili bileşenler
Özürlülükle ilgili hususlar
Yaşam kalitesi, özerklik ve bireysel güç kazanma
Değerlendirme ve seçme süreci
3. Teknik bileşenler
İletişime yönelik YT
Hareketlilik yeteneğine yönelik YT
El Hareketleri/Manipülasyona yönelik YT
Oryantasyon/Uyum Sağlamaya yönelik YT
4. Sosyo-ekonomik bileşenler
Seçimle ilgili faktörler
Hizmet sunumu
Bilgi kaynakları
Gerekli Süre
8 saat (2 saatlik kaynaşma oturumu)
Yöntem
Sunum/ortaya koyma faaliyetleri
Sürekli destek olarak harmanlanmış öğrenmeden (LMS Moodle) yararlanma
İşbirliğine ilişkin araçlar (Forum, özel sözlükler ve Wiki)
Vaka İncelemesi faaliyetleri
Değerlendirme
Eğitim kursu sonunda anket, kontrol listesi ve öz değerlendirme yolu ile
değerlendirme
Yerinde katılım ve İnternet üzerinden çevrim içi faaliyetler.
Vaka İncelemesi
Materyaller
• Ders notları dağıtılması ve Power Point sunumları, vaka incelemeleri
ve soruna dayalı öğrenmeye yönelik olarak hazırlanan senaryolar,
web sitesi bağlantı adresleri, referanslar/kaynak eserler
• YT alanında tam, eksiksiz ve güncel bibliyografya/kaynakça
• Özgün cihazlar ve yazılımlara ait kişisel dokümantasyon
• Elde edilecek rehberler: AVRUPA KOMİSYONU DG XIII – Telematik
Uygulamaları – Son Kullanıcılara Yönelik Yardımcı Teknoloji Eğitimi
• Eğitici-Proje DE 3402 / Teslimat Kalemi D06.3’e ilişkin rehberler
81
Eğitim Ortamı
Grup çalışması, vaka incelemeleri, çalıştaylar, drama vs’ye uygun olan
fiziksel iç mekanların yanı sıra ders/sunum sırasında bir toplantı salonu/
konferans odası... PC’ye bağlı bir projektör/tepegöz, ekran, çevirmeli
yazı tahtası ve İnternet erişimi... İhtiyaç duyulması halinde, üzerinde Internet bağlantısı, video ve işitsel görsel donanım, yazı tahtası ve/veya
özel donanım/yardımcı cihazlar...
Görsel–işitsel öğrenme nesneleri de dahil olmak üzere, işbirliğine dayalı
faaliyetler ve ek bilgilere yönelik sanal bir ortam mevcuttur.
Eğiticinin /
Eğiticilerin
Nitelikleri)
Eğiticilerin, uluslararası piyasalardaki en iyi ve kapsamlı Yardımcı Teknoloji ürünleri hakkında teknik bilgisinin ve ayrıca geniş bir bilgi hazinesinin olması gerekir.
82
Bölüm 1
Yardımcı Teknoloji’nin Temel Unsurları
Süre: 1 Saat
Kazanımlar
Katılımcıların, Teknik Gereçler/Yardımcı Teknoloji ile bunun değişik sınıflandırma
seviyeleri hakkında bilgi sahibi olmaları ve YT’nin özellikle Serebral Palsi’nin ilgi alanları
başta olmak üzere, bazı bağlamlar kapsamında rolü hakkında bilinçlilik geliştirmeleri
beklenir. Eğitimden sonra katılımcılar, özellikle eğitim ortamlarının (UDL) ilgi alanı
olan hususlar başta olmak üzere, Evrensel Tasarım esasları ile bağlantı kurabilecektir.
Yöntem
Bu bir sunum modülüdür. Katılımcıların, teknolojilerin kendi hayatları ve çocuklarının
öğrencilerinin günlük faaliyetlerini ilgilendiren konulardaki rolü hakkında küçük
bir anketi doldurmaları ve beyin fırtınası tartışması yapmaları gerekmektedir.
Sınıflandırmalar ve bu bilgi alanındaki uluslararası kuruluşların bir listesinin yanı sıra
YT’ye ilişkin bazı tanımlar sunulacaktır.
Düşük, orta ve yüksek teknolojiye ilişkin örnekler, SP ortamlarında kavramsallaştırılmış
resim ve fotoğraflar yardımı ile gösterilecektir. Katılımcılara Evrensel Tasarım ve
bunun Yardımcı Teknoloji ile olan bağlantısı hakkında bilgi de verilir.
Modül Sunumu (Power Point )
Konular
Yardımcı Teknoloji ve CP
Faaliyet / Etkinlik: Beyin fırtınası tartışması yapılması. Günlük yaşamda YT’nin Serebral
Palsi’li çocukların yaşamlarının kalitesinde önemli bir rol oynayan kimi durumların
düşünülmesi...
YT’nin tanımları
Faaliyet/Etkinlik: Sunulmuş olan değişik tanımların karşılaştırılması ve nelerin
Yardımcı Teknoloji olduğu ve nelerin de Yardımcı Teknoloji olmadığı hususuna ilişkin
örneklerin ortaya konulmaya çalışılması...
83
Teknoloji Bilgisi
Faaliyet/Etkinlik: Yardımcı amaçlara sahip olduğu bilinen düşük teknoloji cihazları ve
daha karmaşık donanıma ilişkin bir liste hazırlayınız.
Sınıflandırma
Faaliyet / Etkinlik: 3 sınıflandırma tablosunu (ISO9999, MPT, Heart) araştırıp
karşılaştırınız ve Serebral Palsi vakalarında kullanılan en yaygın cihazları tespit etmeye
çalışınız.
Evrensel Tasarım
Faaliyet / Etkinlik: Evrensel Tasarıma ilişkin yedi esasa yönelik durumları örneklendiriniz
ve bunların her birine ilişkin örnek durumlar veriniz.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• Sınıflandırma ve Yardımcı Ürünlerin Terminolojisi: http://cirrie.buffalo.edu/
encyclopedia/en/article/265/
• Evrensel Tasarımın Yedi Esası: http://www.udll.com/media-room/articles/theseven-principles-of-universal-design/
• Evrensel Tasarım Merkezi: http://www.ncsu.edu/project/design-projects/udi/
• Öğrenmeye İlişkin Evrensel Tasarım: http://www.cast.org/
• Öğrenmeye İlişkin Evrensel Tasarım Ulusal Merkezi: http://www.udlcenter.org/
• Herkese yönelik tasarım http://www.data.org.uk/index.php?Itemid=320&id=246
&option=com_content&task=view
• Inclusive Design Research Center: http://idrc.ocad.ca/index.php/resources
• Yardımcı Teknolojiye Yönelik Olarak YENİLİKÇİLİĞİN GÜCÜNDEN AZAMİ YARARIN
SAĞLANMASI - National Centre for Technology Innovation (Teknolojik Yenilik
Ulusal Merkezi), 11 Aralık 2009
Fundamentals of AT.pptx (AT’nin Temel Unsuları dosyası)
Universal Design.pptx (Evrensel tasarım dosyası)
Değerlendirme
Değerlendirme ve geliştirme önerileri içeren küçük anket.
84
Bölüm 2
İnsan ile İlgili Bileşenler
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Katılımcılardan, şunları kapsayan alanlarda konulara ilişkin geniş fikir sahibi olmaları
beklenir: Sosyal modeller kapsamında ve Uluslararası İşlevsellik Sınıflandırması
ve Dünya Sağlık Örgütü perspektifinden yetersizlik, engelli olma ve bunların
dezavantajları. Katılımcılar, bir değerlendirme süreci (işlevsel) ile bir YT seçim
sürecinin bazı adımları hakkında da bilgi sahibi olacaktır.
Yöntem
Bu, katılımcıları düşünmeye sevk eden bir oturum olup bu kapsamda, sunumsal
yöntemler ve işbirliğine dayalı tartışmalar yoluyla, insanlardaki engellerin etkisi
ile ilgili bazı hususları ve Yardımcı Teknolojinin özerklik ve kişisel güçlenmeyi
kolaylaştırmak suretiyle birey ve ortam arasındaki boşluğun doldurulmasında nasıl
yardımcı olacağını analiz edeceğiz.
Grup, YT kabülü/reddi ve yer açma ve uyum kavramına ilişkin sorunları tartışma
imkanı bulacaktır.
Konular
Engellilikle ilgili hususlar
Faaliyet/Etkinlik: Zedelenme,yetersizlik ve engel kavramlarını tartışınız ve YT’nin
rolünü açıklayınız.
Yaşam kalitesi, özerklik ve bireysel güç kazanma
Faaliyet/Etkinlik:Serebral Palsi’li çocuklar için tekerlekli sandalye seçimi yaparken göz
önünde tutulması gereken doğru tavır hakkında düşününüz.
Bağlamlar ve Ortam değişkenleri
Faaliyet/Etkinlik: Şu ifadelere ilişkin olarak düşününüz.
Yardımcı Teknoloji ürünlerinden ve hizmetlerinden yeterince yararlanılmamaktadır.
85
Yardımcı Teknoloji’den yararlanılmaması kısmen bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
Yardımcı Teknoloji’nin edinilmesi sürecinde sağlık uzmanları önemli yol göstericilerdir.
Değerlendirme ve seçim süreci
Faaliyet/Etkinlik: YT’nin başarı ya da başarısızlığına yol açan en önemli faktörleri
önemlerine göre sıralayınız.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
• International Classification of Functioning, Disability ve Health (İşlevsellik,
Özürlülük ve Sağlığa İlişkin Uluslararası Sınıflandırma) (ICF): http://www.who.int/
Classifications/icf/en/
• Classification and terminology of assistive products (Yardımcı Ürünlere İlişkin
Sınıflandırma ve Terminoloji): http://cirrie.buffalo.edu/encyclopedia/en/
article/265/
• Special Needs Technology Assessment Resource Support Team (Özel İhtiyaçlar
Teknoloji Değerlendirme Kaynak Destek Ekibi) (START): http://www.nsnet.org/
start/
• SETT Framework (SETT Çerçevesi): http://www2.edc.org/ncip/workshops/sett/
SETT_Framework.html
Human Factors.pptx (İnsanla İlgili Faktörler dosyası)
Değerlendirme
Değerlendirme ve geliştirme önerileri içeren küçük anket. Anketler, platform (moodle)
üzerinden temin edilebilecektir. http://cppack.ese.ipp.pt/
86
Bölüm 3
Teknik Bileşenler
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Bu oturumun sonunda katılımcıların, birkaç yardımcı donanım türünün potansiyelinin
nasıl tespit edilip değerlendirileceğini öğrenmeleri ve bunların SP’li bir çocuğa yönelik
işlev seçiminde kullanılmasında bir derece yeterlilik kazanmaları beklenmektedir.
İletişim alanında Alternatif ve Tamamlayıcı İletişim materyalleri ile yüz yüze gelecekler
ve ICT’ye fiziksel erişebilirliğe yönelik ücretsiz donanım ve yazılım çözümleri ve
okuma ve yazma süreçlerinde yardımcı olunmasının yanı sıra, kullanılabilirlik ve PC’ye
erişebilirlik konusunda bazı yazılım uyarlama stratejilerini öğreneceklerdir.
Hareket yeteneği alanında katılımcıların, SP’li çocuklara yönelik en önemli donanımı
tanımaları ve SP’ye ilişkin uyarlanmış sporların ana biçimleri ve özelliklerinin yanı sıra
mevcut olan mimari erişebilirliğin ve bazı teknik çözümlerin önemini de göz önünde
bulundurarak değişik ortamlar için en uygun çözümün seçilmesinde yeterlilik yani
ustalık göstermeleri de beklenir.
Katılımcılar, beslenme, giyim, ev bakımı, ev içi çözümler ve ortam kontrol stratejileri
gibi alanlarda, Serebral Palsi’li çocuklar için piyasada mevcut günlük faaliyet/
aktiviteye yönelik pratik çözümleri de tespit edebilecektir.
Yöntem
Oturum tamamen Yardımcı Teknoloji alanındaki donanım ve cihazlara ayrılmıştır.
Mümkün olan durumlarda, katılımcıların gerçek YT cihazları ile tanışmaları
sağlanacaktır ancak bunların çoğu resim olarak ve internet üzerinden yapılan
araştırmalar kapsamında katılımcılara gösterilebilecektir.
Bu modül, (HEART modülünü takiben) 4 alt modülü ayrılmıştır: Bu alt modeller,
iletişim, hareket yeteneği, el hareketleri yeteneği/manipülasyon ve oryantasyondur.
Materyallerin işlevsel bir yaklaşım kapsamında ve Serebral Palsi’li çocukların
ihtiyaçları bağlamında sunulması için her tür çaba gösterilmelidir.
87
3.1 İletişim
İletişim alanında katılımcılar, uygulamanın değişik bağlamları ile ilgili bazı tamamlayıcı
ve alternatif iletişim sistemlerini karşılaştırma imkanına sahip olacaktır. Modül,
hareket sistemlerinin, motor, duyu ya da bilişsel engellere uyarlanması için gerekli
farklı stratejilerin yanı sıra, fiziksel ve görsel erişebilirliğine ilişkin çok sayıda donanım
türü üzerinde de odaklanacaktır.
Faaliyetler/Etkinlikler:
• SP’ye ilişkin ana iletişim ihtiyaçlarını tartışınız.
• PECS ve BLISS PECS’deki aynı kelimeyi/sembolü karşılaştırınız.
• Ellerinizi kullanmadan bir çubuk yardımı ile PC’ye erişim sağlamanın yollarının
pratiğini yapınız.
• Yazı yazmaya (kalem tutmaya) ilişkin düşük teknolojili bir yardım unsuru geliştiriniz.
3.2. Hareketlilik kabiliyeti
Bu alt modül kapsamında katılımcılara, uyarlamaların yanı sıra bazı hareketlilik
sağlayıcı cihazlar, mekanik ve elektrik ulaşım araçları gösterilmektedir. Değişik yaygın
mimari engeller tespit edilecek ve katılımcılardan, YT’den yararlanmak sureti ile
buna yönelik olası çözümleri bulmaları istenecektir. Spor ve eğlence Faaliyetleri/
Etkinliklerinin de bu kapsamda ele alınması gereklidir.
Faaliyetler/Etkinlikler:
• Tekerlekli sandalye ile merdiven çıkmanın zorluğunu yenmeye yönelik bazı
çözümleri tartışınız.
• Yaşadığınız şehirdeki önemli mimari engelleri önceliklerine göre sıralayınız.
• Bir ekibin/BC 1 ve BC 2 olarak sınıflandırılan oyuncuların yer aldığı Bocca oyunu
tertip ediniz.
3.3 El hareketleri yeteneği/manipülasyon
Burada anne baba ve öğretmenlerin, beslenme, giyinme, ev bakımı vs gibi alanlarda
Serebral Palsi’li çocuklara yönelik olarak piyasada mevcut olan günlük faaliyetlere/
etkinliklere ilişkin pratik çözümleri tespit etme imkanları olacaktır. Katılımcıların ev
içi çözümler ve ortam kontrol stratejileri ile temas içinde olması gerekir. Katılımcıların
çocuklarına/öğrencilerine yönelik en uygun eğlence çözümlerini de tespit edebilmeleri
beklenmektedir.
Faaliyetler / Etkinlikler:
Grup, demotik (toplumsal) sistemlerin yardımı ile “mükemmel evi (ortamı)”
“yaratacaklardır”.
88
3.4 Oryantasyon
Bu oturumda katılımcılar, yere atıfta bulunma yöntemine dayalı güvenlik/emniyet
çözümleri de dahil olmak üzere bazı oryantasyon ve hareket yeteneği sistemlerini
tespit edecektir. Katılımcılar, bilişsel oryantasyon ve eğitsel amaçlara yönelik (çoğu
ücretsiz olan) yazılımların bir listesini de inceleyecektir. Katılımcılar, diğer teknik
faktörlerin aynı yapısını takip ederek GPS sistemlerine dayalı oryantasyon çözümleri
ile tanışacak ve bilişsel engellerin üstesinden gelinmesinde yardımcı olan bazı yazılım
türlerini değerlendirip karşılaştıracaktır.
Faaliyetler / Etkinlikler:
Bilişsel gelişimde kullanılabilecek eğitsel yazılımların tespit edilmesi ve bunların
temel özelliklerinin not alınması...
Yardımcı Eğitim Materyalleri
İletişim
http://www.makaton.fr/
http://www.mayer-johnson.com/
http://www.catedu.es/arasaac/
http://www.words-plus.com/website/products/hand/mmaccs.htm
http://www.pecs.org.uk/general/what.htm
http://www.proloquo2go.com/
http://www.mayer-johnson.co.uk/downloads/trials/details/id/447/?___SID=U
http://www.sensorysoftware.com/
Prices, Keyboards, Tobii:, Brain Control, Muscle-Computer, PC Accessibility ,
Boardmakershare, Dasher, Camera Mouse, AbilityNet, Accessibility in Apple
Products, Accessibility in Microsoft Products, Yardımcı Teknoloji Eye Tracking
Mouse, Open Source Special Access to PC Software (Fiyatlar, Klavyeler, Tobii; Beyin
Kontrolü, Kasa Dayalı Bilgisayar, PC Erişilebilirliği, “Boardmakershare”, “Dasher”,
Kameralı Fare, AbilityNet, Apple ürünlerine erişilebilirlik, Microsoft ürünlerine
erişebilirlik, Yardımcı Teknolojiye Dayalı Gözle Takip Faresi, Açık Kaynaklı PC
Yazılımına Özel Erişim İmkanları
TCCommunication.pptx (Eğitimcinin ihtiyaç duyduğu kaynaklar)
89
Hareketlilik kabiliyeti
Çocuklara Yönelik Yardımcı Teknoloji Cihazları | eHow.co.uk http://www.ehow.co.uk/info_8315500_assistive-technology-devices-kids.
html#ixzz1jpSPMteT
Neatech Chair Models (Neatech markalı tekerlekli sandalye modelleri): http://www.
neatech.it/index.php
Apple: Empowering Disabled Apple Users(Apple: Özürlü Apple Kullanıcılarına Güç
Kazandırılması): http://atmac.org/
Home Solutions (Ev içi çözümler): http://www.escadafacil.pt/index.htm
Handy - Occasion: http://mashable.com/2011/10/05/tech-disabled/
iBot: http://www.youtube.com/watch?v=xK5uAeEV7tI
Office Organix: http://www.officeorganix.com/default.htm
TCMobility.pptx (Eğitimcinin ihtiyaç duyduğu kaynaklar)
Manipülasyon / el becerileri kazanma
Ambient Assisted Living: http://www.aalforum.eu/
Neater Eater: http://www.youtube.com/watch?v=RVjU3jfKHAc
TCManipulation.pptx (Eğitimcinin ihtiyaç duyduğu kaynaklar)
Oryantasyon
Trekker System: http://www.youtube.com/watch?v=gsTZqKGtkyI
Animation: http://goanimate.com/
Mindmapping: http://www.mindmapping.com/
Podcasting: http://vocaroo.com/
Virtual reality: http://www.vrlogic.com/html/head_mounted_displays.html
Wiki: http://www.wikispaces.com/
Zaid Learning: http://zaidlearn.blogspot.com/2008/04/free-learning-tool-for-everylearning.html
TCOrientation.pptx (Eğitimcinin ihtiyaç duyduğu kaynaklar)
90
Bölüm 4
Sosyo Ekonomik Faktörler
Süre: 1 saat
Kazanımlar
Oturum sonunda katılımcılar, kendi ülkelerinde YT finansmanına ilişkin bilgi araştırması
yapabilecek ve ulusal ya da uluslararası veri tabanlarından sağlanan bilgilere dayalı
olarak alım planlaması yapabilme becerileri ortaya koyabilecektir.
Katılımcılar, Avrupa seviyesinde en son Yardımcı Teknoloji ürünlerini, piyasa
eğilimlerini ve gelişmeleri değerlendirebilecektir.
Yöntem
Bu modül, değişik ülkelerde ve değişik sosyal ve kültürel bağlamlara yönelik olarak
YT hakkında bilgi edinme ihtiyacına hitap etmektedir. Modülün, piyasada faaliyette
bulunan değişik satıcılar arasında dikkatli ve mantıklı bir seçim sürecinden sonra,
kimden, nereden, nasıl ve ne zaman kurumsal ya da devlet desteği alınabileceği
konusunda önemli ipuçları sağlaması beklenmektedir.
Konular
• Seçim Faktörleri
• Hizmet Sunumu
• Bilgi Kaynakları
Faaliyet / Etkinlik:
Ülkenizdeki teknik gereçler/Yardımcı Teknoloji ürünlerini kapsayan veri tabanını
araştırınız.
Ülkenizde çocuğunuz/öğrencinize yönelik bir YT paketinin reçetelmesi ve finansmanı
konusunda özel bir dosya tutunuz.
Yardımcı Eğitim Materyalleri
http://www.eastin.eu/pt-PT/searches/products/index
http://www.vlibank.be/
91
http://www.handicat.com/
http://www.dlf-data.org.uk/
http://www.hmi-basen.dk/r0x.asp?ldbid=1
http://www.rehadat.de/eastin.htm
http://portale.siva.it/
Resna: http://resna.org/
SNOW: http://snow.idrc.ocad.ca/
WATI: http://www.wati.org/
Unesco: http://www.unesco.org/new/en/education/themes/strengtheningeducation-systems/inclusive-education/
EASTIN: http://www.eastin.eu/en-GB/searches/products/index
SEconomical.pptx (Eğiticinin ihtiyaç duyduğu kaynaklar)
Değerlendirme
Değerlendirme ve geliştirme önerileri içeren küçük anket...
Anketler, platform üzerinden temin edilebilecektir (Moodle).
Kaynaklar
• EUROPEAN COMMISSION DG XIII, Telematics Application Programme, Disabled
ve Elderly Sector, Education in Assistive Technology for End Users - Guidelines for
Trainers, draft 3402 / eustatic - Deliverable D06.3 [DOC01] (AVRUPA KOMİSYONU
DG XIII, Telematik Uygulama Programı, Engelli ve Yaşlılar Sektörü, Nihai Kullanıcılar
İçin Yardımcı Teknoloji Eğitimi – Eğiticilere Yönelik Rehber, taslak 3402 / Eustatic –
Teslim Kalemi D06.3 [DOC01])
• EUROPEAN COMMISSION, State of persons with disabilities in the enlarged
European Union: the European Action Plan 2006-2007, Brussels, 28.11.2005,
COM (2005) 604 final (AVRUPA KOMİSYONU, Genişleyen Avrupa Birliği’nde Engelli
Kişilerin Durumu: Avrupa Eylem Planı 2006 – 2007, Brüksel, 28.11.2005, COM
(2005) 604 Son Şekli)
• Equal Opportunities for Persons with Disabilities: A European Action Plan EUROPEAN COMMISSION - Brussels, 30.10.2003 - COM (2003) 650 final - İletişim
from the Commission, the European Parliament, the European Economic ve
Social Committee ve the Committee of the Regions. (Engelli Kişilere Yönelik Eşit
92
İmkanlar: Avrupa Eylem Planı - AVRUPA KOMİSYONU, Brüksel, 30.10.2003 – COM
(2003) 650 Son şekli – Komisyon, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Ekonomik ve
Sosyal Komitesi ve Bölgeler Komitesi Yayını)
• Lee KS, Thomas DJ, “Control of Computer-Based Technology for People with
Physical Disabilities - An Assessment Manual”, University of Toronto Press,
1990. (Lee Ks, Thomas DJ, “Fiziksel Engelli Kişilere Yönelik Bilgisayara Dayanan
Teknolojinin Kontrolü”, Toronto Universitesi Yayınları, 1990)
• D. Robinson, P. Morato, R. Martin, Clara HS, “New Technologies in Special
Education: From Wonder to Reality”, IV National Meeting of EE - Calouste
Gulbenkian - Education Service, 1989. (D. Robinson, P. Morato, R. Martin, Clara HS,
“Özel Eğitimde Yeni Teknolojiler: Düşünceden Gerçeğe”, EE – Calouste Gulbenkian
IV. Ulusal Toplantısı – Eğitim Servisi, 1989)
• SHAW, Deborah. Libraries of the future: glimpses of a networked, distributed,
collaborative, hyper, virtual world. Libri, v.44, n.3, p.206-223. Sept. 1994 (SHAW,
Deborah, Geleceğin Kütüphaneleri: Ağa Bağlı, Dağıtık, İşbirliğine Dayalı, Hiper,
Sanal Bir Dünyadan İlk Manzaralar. Libri, Cilt 44, No 3, s. 206 – 223, Eylül 1994)
• Heerkens YF, Bougie T, de Kleijn-de Vrankrijker MW. 2012. Classification and
terminology of assistive products. In: JH Stone, M Blouin, Editörs. International
Encyclopedia of Rehabilitation. Available online: http://cirrie.buffalo.edu/
encyclopedia/en/article/265/ (Heerkens YF, Bougie T, de Kleijn-de Vrankrijker
MW. 2012. Yardımcı Ürünlerin Sınıflandırması ve Terminolojisi. Editörlüğünü JH
Stone ve M Blouin’in yapmış olduğu Uluslararası Rehabilitasyon Ansiklopesinde
yayınlanmıştır. İnternet’te şu adresten temin edilebilir: http://cirrie.buffalo.edu/
encyclopedia/en/article/265/)
• COOK, A. , M. & HUSSEY, S. M. (2001). Assistive Technologies: Principles And
Practice . ISBN: 0323006434. Mosby Inc - an academically-oriented book targeted
primarily at undergraduate ve graduate university students. It aims to “provide
a framework for Yardımcı Teknoloji which is both broad in scope ve specific in
content.”
• Hutinger, P.L., & Others. State of Practice: How Assistive Technologies Are Used
in Educational Programs of Children With Multiple Disabilities.- a Final Report for
the Project: Effective Use of Technology to Meet Educational Amaçlar of Children
with Disabilities. Washington, D.C.: Office of Special Education ve Rehabilitation
Services (1994). (Hutinger, P.L., ve Diğerleri. Uygulama Durumu: Birden Fazla
Engeli Olan Çocuklara Yönelik Eğitsel Programlarda Yardımcı Teknolojiler Nasıl
Kullanılır? Engelli Çocuklara Yönelik Eğitsel Amaçların Başarılması İçin Etkin
Teknoloji Kullanımı Projesi için Son Rapor. Washington, D.C.: Özel Eğitim ve
Rehabilitasyon Hizmetleri Dairesi (1994))
• Bain & Leger (1997), Assistive Technology: an interdisciplinary approach, written
for “rehabilitation service providers who are not necessarily AT specialists” ve
93
as such has more of a practical applications bias. (Bain & Leger (1997), Yardımcı
Teknoloji: Disiplinlerarası Bir Yaklaşım, “mutlaka YT uzmanı olması gerekmeyen
rehabilitasyon hizmeti sağlayıcılarına yönelik olarak yazılmıştır ve bundan dolayı
da daha çok genel uygulamalara yönelik yönü ağır basmaktadır)
• Church & Glennen - The handbook of Assistive Technology, focuses on the
“practical application” of Yardımcı Teknoloji ve is intended to be used as a hand
book ve resource guide for professionals in their daily work.(1992), (Church &
Glennen - Yardımcı Teknoloji El Kitabı; Yardımcı Teknolojinin “pratik uygulaması”
üzerinde odaklanmaktadır ve uzmanlar tarafından günlük çalışmalarında el kitabı
ve kaynak rehberi olarak kullanılması amaçlanmaktadır)
• Fundamentals of Assistive Technology, RESNA (1999), is a resource manual
designed to be used in conjunction with the RESNA Fundamentals in Assistive
Technology Course. It contains twelve modules written by experts in the field
along with other useful course materials. (RESNA (1999) tarafından hazırlanan
Yardımcı Teknoloji’nin Temel Unsurları adlı eser, Yardımcı Teknoloji Kursu’nda
RESNA Temel Unsurları ile birlikte kullanılmak üzere tasarlanmış olan bir kaynak
el kitabıdır. Diğer faydalı kurs materyalleri ile birlikte sahada uzmanlar tarafından
yazılmış olan on iki modülü içerir)
• Azevedo L, Féria H, Nunes da Ponte M, Wänn J-E, Zato Recellado J (1994).
European Curricula in Rehabilitation Technology Training. Report E.3.2, European
Commission Heart Line E Rehabilitation Technology Training project. (Azevedo L,
Féria H, Nunes da Ponte M, Wänn J-E, Zato Recellado J (1994). Rehabilitasyon
Teknolojisi Eğitiminde Avrupa Müfredat Programları. Rapor E.3.2, Avrupa
Komisyonu Esas E Rehabilitasyon Teknolojisi Eğitim Projesi.)
• IMPACT consortium (1998). Increasing the IMPACT of Assistive Technology, WP2
deliverable, From dreams to realities. (IMPACT Konsorsiyumu (1988). Yardımcı
Teknoloji’nin ETKİSİNİN artırılması, WP2 teslimat kalemi, Rüyadan Gerçeğe)
• TELEMATE consortium (1998), Analysis of Assistive Technology (AT) training ve
User Needs. NOTE: this document is restricted to members of the TELEMATE
consortium. (TELEMATE konsorsiyumu (1998), Yardımcı Teknoloji (AT) eğitimi ve
kullanıcı ihtiyaçlarının analizi. NOT: Bu belgenin dağıtımı, TELEMATE konsorsiyumu
üyeleri ile sınırlı tutulmaktadır.)
• World Health Organization, WHO (1980), International Classification of
Impairments, Disabilities, ve Handicaps. (Dünya Sağlık Örgütü, WHO (1980),
Zedelenmelerin, Yetersizliklerin ve Engellerin Uluslararası Sınıflandırması)
• World Health Organisation, WHO (1997). ICIDH –2. International Classification of
Impairments, Activities and Participation. A Manual of Dimensions of Disablement
ve Handicaps. (Dünya Sağlık Örgütü, WHO (1997). ICIDH – 2. Engeller, Faaliyet ve
Katılımın Uluslararası Sınıflandırması. Yetersizlik ve Engellerin Boyutlarına İlişkin
El Kitabı)
94
• Turner-Smith, A., Abrahamsson, B., and Wänn, J-E. (1995) Qualifications in
Rehabilitation Engineering – teaching processes in the UK ve Sweden. In: I.
P. Porrero ve R. P de la Bellacasa, eds. The European Context for Assistive
Technology, 136-139,). Amsterdam: IOS press (Turner-Smith, A., Abrahamsson,
B., ve Wänn, J-E. (1995) Rehabilitasyon Mühendisliği’nde Nitelikler – İngiltere ve
İsveç’te Öğretim Süreçleri. Editörlüğünü I. P. Porrero ve R. P. de la Bellacasa’nın
yaptığı Yardımcı Teknoloji’ye İlişkin Avrupa Bağlamı adlı yayında çıkmıştır; 136 –
139). Amsterdam: IOS Press)
• http://www.eaccessibility.org/
• http://www.ataccess.org/
• http://atnetworkblog.blogspot.com/2010/04/so-what-is-atacp.html
• http://www.cited.org/index.aspx
• http://www.dinf.ne.jp/doc/english/index_e.html
95