Demir Tekerlekli Traktör ile Yapılan Çeltik Ekiminde

Demir Tekerlekli Traktör ile Yapılan Çeltik Ekiminde

 Demir Tekerlekli Traktör ile Yapılan Çeltik Ekiminde İşletme
Verilerinin Belirlenmesi ve Maliyet Analizi Üzerine Bir Araştırma
Gıyasettin ÇİÇEK, Sarp K. SÜMER
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü,Çanakkale
[email protected]
Özet: Bu araştırmada çeltik işletmelerinde demir tekerlekli traktör (John Deere 5625) ile kullanılan
santrifüj ekim makinesine ait işletmecilik verileri belirlenerek, insan iş gücü ve makine ile yapılan
ekim işleminde basit maliyet karşılaştırması yapılmıştır. Santrifüj ekim makinesinin çalıştırılmasında
traktörün 540 ve 540E kuyruk mili seçeneklerinden yararlanılmıştır. Ayrıca iki yöntemin hangi alan
büyüklüğünde daha ekonomik olduğunun belirlenmesinde ise Eşdeğer Maliyet Analizi uygulanmıştır.
Araştırma sonucunda ortalama traktör hızı aynı vites kademesinde 540 ve 540E kuyruk mili
seçenekleri için sırasıyla 9.47 km/h ve 7.57 km/h, etkin alan kapasitesi 6.63 ha/h ve 5.3 ha/h, yakıt
tüketimi 8.11 lt/h ve 5.9 lt/h olarak tespit edilmiştir. Yapılan hesaplamalar sonucunda toplam
değişen giderler elle ekimde 48 TL/ha, makinalı ekimde kuyruk mili seçenekleri için sırasıyla 7.35
TL/ha ve 7.95 TL/ha, eşdeğer maliyet alanı ise 540 ve 540E kuyruk mili seçenekleri için sırasıyla
10.15 ha ve 10.3 ha olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çeltik ekimi, eşdeğer maliyet analizi, kuyruk mili, işletme verileri
A Research on Cost Analysis and Determination of Management Data in
Paddy Drilling with Steel Wheel Tractor
Abstract: In this research management data was determined for paddy seed broadcaster being
used with steel wheel tractor (John Deere 5625) in rice farms. Simple cost comparison between
seed broadcaster and hand broadcasting was performed. Paddy drilling with broadcaster were
refured separately for the 540 and 540E power take off (PTO) options. Cost analysis was done for
two method. In conclusion average speed, effective field capacity and fuel consumption were
found respectively 9.47 km/h and 7.57 km/h, 6.63 ha/h and 5.3 ha/h, 8.11 lt/h and 5.9 lt/h to 540
and 540E. Variable cost was found as 48 TL/ha for hand broadcasting, 7.35 TL/ha to 540 and 7.95
TL/ha to 540E. Equivalent cost of field was determined respectively 10.15 ha and 10.3 ha to 540
and 540E.
Keywords: Paddy drilling, equivalent cost analysis, PTO, management data
ekonomisine
GİRİŞ
katkısının
artırılması
için
modern
yöntemlerin uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle
çeltik üretiminde en yüksek verimliliği sağlamak için,
Beslenmede temel gıda maddelerinden biri olan
çeltiğin ülkemizde 2007 yılında 939 000 da alanda
işletme
üretimi yapılmış ve 648 000 ton ürün elde edilerek
kullanılacak
niteliği,
arazi
690 kg/da’lık ortalama verim sağlanmıştır. Toplam
parametreleri
tahıl alanlarının % 0.9’unu, tahıl üretim miktarının ise
derlenmiş
%2’sini oluşturan çeltik üretimi (TÜİK, 2008) tahıllar
duyduğu makineleri nitelik ve nicelikleriyle belirleyerek
içinde dünyada üçüncü, ülkemizde ise altıncı sırada
seçim yapabilme imkanı verecektir.
tarım
yapısı,
bilinmelidir.
verilerin
yapılacak
makinesinin
temel
Çeşitli
bulunması,
iş
makineler
kullanıcıya
ve
çalışma
için
ihtiyaç
Çeltik tarımının önemli bir aşaması olan ekim işlemi
yer almaktadır.
Çeltik üretiminde birim alandan elde edilen ürün
dünyada ve ülkemizde genellikle elle veya santrifüj
miktarının artırılmasında, sulama ve gübrelemenin
ekim makinesiyle yapılmaktadır. Türkiye’de elle ekim
yanında uygulanan tarım teknolojilerinin de önemli
yoğun olarak yapılmakla beraber makineli ekimde
ölçüde etkili olduğu bilinmektedir. Çeltik tarımının ülke
mevcuttur.
197
Özellikle
lazer
sistemli
tesviye
makinelerinin kullanılmaya başlanması daha büyük
kullanılarak yapılan ekim olanaklarının araştırılması ve
tavalarda üretim yapılmasını sağlamıştır. Tavaların
iki
büyümesi, elle yapılan ekimin yerine makineli ekimi
belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda
zorunlu
çeltik
hale
getirmiştir.
Ekim
işlemi
sırasında
yöntemin
teknik
işletmelerinde
ve
ekonomik
demir
farklılıklarının
tekerlekli
traktör
ile
tamamen suyla kaplanmış tavalara çeltiğin santrifüj
kullanılan santrifüj ekim makinesine ait işletmecilik
ekim
kullanılacak
verileri 540 ve 540E kuyruk mili seçenekleri için ayrı
traktörlere, patinaj nedeniyle ilerleyemeyen lastik
ayrı belirlenerek, elle ve makineyle yapılan ekim
tekerlekler
takılması
işleminde basit maliyet karşılaştırması yapılmıştır.
gereklidir. Böylece insan işgücünün mekanik güç ile
Ayrıca iki yöntemin hangi alan büyüklüğünde daha
makinesiyle
yerine
ekilebilmesi
demir
için
tekerleklerin
değişimi sağlanarak ekim işlemi gerçekleştirilmektedir.
ekonomik olduğunun belirlenmesinde ise Eşdeğer
Ekim işlemi santrifüj ekim makinesiyle yapılmaktadır.
Maliyet Analizi uygulanmıştır.
Hacim ayarına dayanan tohum ekim yöntemlerinden,
MATERYAL VE YÖNTEM
yaşamalanı düzgünlüğü en iyi olan ekim yöntemi
serpme ekimdir (Önal, 2005). Serpme ekim yapılan
Materyal
santrifüj ekim makineleri, ekim makineleri arasında
Bu araştırmada denemeler Çanakkale iline bağlı
satın alma fiyatları en düşük olanlardır (Hunt, 2001).
Herhangi bir yörede insan işgücü arzının ihtiyacın
Ezine ilçesindeki bir işletmeye ait çeltik tarlalarında
üzerinde olması nedeniyle herhangi bir makinenin
yürütülmüştür. Bölgenin toprak özelliklerini yansıtan
edinilmesi ve işletilmesi belirli bir alan büyüklüğü için
tarlanın toprak bünyesi tınlı (% 26.8 kil, % 24.7 silt ve
ekonomik olmayabilirken, işgücünün kıt olduğu ve
% 48.5 kum) yapıya sahiptir.
iklimsel özellikleri nedeniyle de işlemin çok daha çabuk
Denemelerde John Deere 5625 traktör ve üç nokta
yapılması gereken bir başka yörede söz konusu
askı
makine
büyüklüğü
santrifüj
ekim
makinesi
kaçınılmaz
kullanılmıştır. Traktör ve santrifüj ekim makinesine ait
teknik özellikler Çizelge 2’de verilmiştir. Traktörün ön
karşılaştırıldığında çeltik işletmelerinin teknik olarak
ve
ihtiyaç duyduğu makinelerin yatırım değerlendirmeleri
tekerlekler
yapılmalı ve karlılığı yüksek olan yatırımlar seçilmelidir.
yürütüldüğü
ve
bağlı
olabilmektedir (Sındır, 1999). İnsan iş gücü ile
Çalışmanın
ekonomik
sistemine
arazilerin
bulunduğu
arka
tekerlekleri
yerlerine
demir
takılmıştır.
sökülerek
Ön
denemelerde
demir
tekerleklerin
tavalar
içinde,
özellikle
zeminlerde
çalışmayı
engelleyecek
yumuşak
düzeydeki
Güney Marmara yöresindeki çeltik üretimi Türkiye’deki
batmaları nedeniyle arka tekerleklerin yan yüzeylerine
çeltik
dairesel aparatlar eklenmiştir (Şekil 1 ve 2). Santrifüj
üretiminin
%
15.5’ini
oluşturmaktadır
(Gaytancıoğlu, 1997). Güney Marmara yöresinde çeltik
ekim
üretilen yerler ve üretim miktarları Çizelge 1’de
uygulamalarının her biri için ayrı ayrı denenmiştir. Her
belirtildiği gibidir.
iki uygulama içinde kuyruk mili devri 540 1/min’dir.
makinesi
Ekonomik
Çalışmanın yürütüldüğü bölgede çeltik ekiminde
kuyruk
540
mili
ve
540E
olarak
kuyruk
tanımlanan
mili
540E
elle serpme yöntemi yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu
uygulaması standart kuyruk mili devrini (540 1/min)
araştırmada elle çeltik ekiminin alternatifi olan makine
daha düşük motor devrinde sağlamaktadır.
Çizelge 1. Güney Marmara yöresinde çeltik üretimi yapılan yerler ve üretim alanları (Anonymous,
2007)
Üretim yeri
Üretim alanı (ha)
Biga
5581.6
Ezine
742.6
Gönen
7146.8
Manyas
5000.0
Toplam
18471.0
198
Çizelge 2. Traktör ve santrifüj ekim makinesine ait teknik özellikler
Traktöre ait teknik özellikler
Markası ve tipi
JD 5625
Maksimum motor gücü (kW) BG
(62.5) 85
Kuyruk mili standart devri (1/min)
540
Motor devri (540/540E) (1/min)
2400/1700
Santrifüj ekim makinesine ait teknik özellikler
İş genişliği (m)
10
Depo hacmi (lt)
510-580
Maksimum çalışma devri (1/min)
540
Gerekli traktör motor gücü (BG)
40-60
Şekil 1. Demir tekerlekli traktör ile çeltik ekimi
Şekil 2. Demir tekerleğin şematik görünümü
199
Yakıt
tüketimi
değerleri;
yakıt
deposu
ve
ir=
(4)
VSK=
(5)
ile enjektörlerden depoya geri dönen yakıt miktarını
SDYG= SDYT.BDYF
(6)
ölçen ikinci bir sayaç kullanılarak belirlenmiştir. Ölçüm
HDYG= SDYG/CET
(7)
değerleri, birim zamanda tüketilen yakıt cinsindendir
SYG= SYT.BYF
(8)
(lt/h). İki sayacın ölçüm değerleri arasındaki fark, net
HYG= SYG/CET
(9)
yakıt tüketimini vermektedir. Tarla denemelerinde
SYT= 0,00059.P+0,02169
(10)
RF2
(11)
enjeksiyon pompası arasındaki gidiş hattından geçen
yakıt miktarını ölçen bir sayaç (Macnaught M05,
Macnaught Pty. Ltd., Australia) ve enjeksiyon pompası
traktör kuyruk mili tarafından geliştirilen döndürme
CBOM= (RF1).Co.(
momenti ve güç değerlerinin belirlenmesi için bir
kuyruk
mili
torkmetresi
(Datum
PTO-420)
kullanılmıştır.
HİG= SİM/CET
(12)
EMA=
(13)
Yöntem
Yöntem
karşılaştırmasında
karşılaştırılan
yöntemlerin
en
önemli
başlangıç
CET :Etkin alan kapasitesi
özellik,
ve
W :Makinenin iş genişliği (m)
bitiş
noktalarının aynı olmasıdır (Dinçer, 1976). Çeltik
V :Makinenin ilerleme hızı (km/h)
ekiminde
Et :Tarla etkinliği (0.7)(ASAE, 1995)
elle
ekim
ve
makineli
ekim
karşılaştırıldığında, her iki yöntemde de başlangıç
D :Amortisman (TL/yıl)
noktası olarak ekime hazır bir tarla, bitiş noktası olarak
Co :Makineyi satın alma fiyatı (TL)
ise ekim işlemi bitmiş tarla söz konusudur. Yöntem
CN :Hurda değeri (veya ikinci el satışından elde
edilen gelir) (TL)
karşılaştırılmasında bir diğer özellik ise karşılaştırılan
N :Makineyi elde tutma süresi (Makinenin satın
yöntemlerde çalışma koşullarının aynı olmasıdır.
alındığı yıl ile satıldığı yıl arasındaki zaman)(yıl)
Denemeler tesadüf parselleri deneme deseninde
üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Elle serpme ve
I
makineli ekim yöntemlerinin uygulandığı denemelerde
i
:Faiz oranı (ondalık)
serpme ekim süresi, traktör yakıt tüketimi, ilerleme
ir
:Gerçek faiz oranı (ondalık)
hızı,
in :Nominal faiz oranı (ondalık)
döndürme
momenti
ve
kuyruk
mili
gücü
ig :Enflasyon oranı (ondalık)
parametreleri ölçülmüştür.
İki
farklı
sistemin
:Faiz gideri(TL/yıl)
karşılaştırılmasında
VSK :Vergi, sigorta ve koruma gideri (TL/yıl)
daha
ekonomik olan sistemin belirlenmesinde faydalanılan
SDYG :Saatlik diesel yakıtı gideri (TL/h)
yöntemlerden
SDYT :Saatlik diesel yakıtı tüketimi (lt/h)
biriside
Eşdeğer
Maliyet
Analizidir
(Sındır, 1999). Denemelerde her iki ekim yöntemi için
BDYF :Birim diesel yakıtı fiyatı (TL/lt)
elde
HDYG :Hektara diesel yakıtı gideri (TL/ha)
edilen
parametreler
kullanılarak
maliyet
SYG :Saatlik yağ gideri (TL/h)
hesaplamaları ve eşdeğer maliyet analizi yapılmıştır.
SYT :Saatlik yağ tüketimi (lt/h)
İşletmede işletmecilik verilerinin belirlenmesinde
ve
maliyet
hesaplamalarında
kullanılan
BYF :Birim yağ fiyatı (TL/lt)
eşitlikler
HYG :Hektara yağ gideri (TL/ha)
aşağıda verilmiştir (Sındır, 1999).
P
CET =
(1)
D=
(2)
I=
(3)
:Anma motor gücü (kW)
CBOM :Birikimli bakım onarım gideri (TL)
RF1 ve RF2: Bakım onarım faktörleri (RF1: 0.63
RF2: 1.3)(ASAE, 1995)
h
:Makinenin birikimli kullanım süresi (h=1200
saat)(ASAE, 1995)
HİG :Hektara işçilik gideri (TL/ha)
SİM :Saatlik işçi gideri (TL/h)
200
EMA :Eşdeğer maliyet alanı (ha)
işleminde de kullanılmaktadır. Yön (1980) gübre
SGA :Makine sabit gideri (TL/yıl)
dağıtma makinası ile yapmış olduğu araştırmada etkin
SGB :Elle ekimde sabit gider (TL/yıl)
tarla kapasitesini 5.2 ha/h olarak tespit etmiştir.
DGA :Makine değişken gideri (TL/ha)
Araştırmada yakıt tüketimi değerleri 540E kuyruk
DGB :Elle ekimde değişken gider (TL/ha)
mili seçeneğinde 540 kuyruk mili seçeneğine kıyasla
ortalama % 27.25 daha düşük bulunmuştur (Çizelge
ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA
3). Yön (1980) gübre dağıtma makinesiyle 540 kuyruk
mili uygulaması için yapmış olduğu araştırmada
İşletmecilik Verileri
benzer yakıt tüketimi değerleri elde etmiştir.
Demir tekerlekli traktör kullanarak santrifüj ekim
Sümer ve ark. (2009), farklı traktör ve makineler
makinesiyle ekim yapıldığında elde edilen işletme
ile yürütmüş oldukları tarla denemelerinde 540E
verileri Çizelge 3’te verilmiştir.
kuyruk mili uygulamasında diğer uygulamaya göre %
540 ve 540E kuyruk mili uygulamaları ile yapılan
14.88-
%
34.41
oranlarında
yakıt
tüketimi
tasarruflarının sağlandığı saptamışlardır.
makineli ekim işlemlerinde traktör ilerleme hızları 540E
uygulamasında diğer uygulamaya kıyasla ortalama %
540 kuyruk mili seçeneği yerine 540E kuyruk mili
20 oranında daha düşük değerlerde bulunmuştur.
seçeneği kullanımında ilerleme hızında oluşan azalma
İlerleme hızlarındaki bu farklılık iki uygulamada kuyruk
nedeniyle, ekonomik kuyruk mili olarak da adlandırılan
mili devrinin farklı motor devirlerinde sağlanmasından
540E kuyruk mili seçeneğinde yakıt tüketiminden
kaynaklanmıştır.
tasarruf
karakteristiklerinin
belirlenmesi
rağmen
etkin
alan
kapasitesinde aleyhte bir durum söz konusu olmuştur
Sümer ve ark. (2009), ekonomik kuyruk mili
çalışma
sağlanmasına
(Çizelge 3).
amacıyla
kuyruk milinden hareketli farklı makinelerle tarla
Kuyruk mili çalışma hızının her iki kuyruk mili
denemelerini yürütmüşlerdir. Aynı vites kademesinde
uygulamasında (540 ve 540E) 540 1/min olduğu
540 yerine 540E uygulamasında santrifüj gübre
dikkate alınırsa kullanılan ekim makinesi için gerekli
dağıtma makinesi ile yürütülen tarla denemelerinde
moment değeri, moment ve devir sayısının gücün
traktör ilerleme hızının 540 uygulamasına kıyasla %
birer fonksiyonu olmaları nedeniyle, kuyruk mili gücü
15.89-
üzerinde doğrudan etkilidir.
%
bildirmişlerdir.
22.6
oranları
Gasparetto
arasında
ve
ark.
azaldığını
çeltik
Denemelerde kuyruk mili döndürme momenti ve
tarlasında demir tekerlekli tekerleğin yuvarlanma
(1992)
güç verilerinin değerlendirilmesinde 540 ve 540E
direncini tespit etmek amacıyla çalışmalarını 2.5 km/h
uygulamaları için kuyruk mili devrinin eşit (540 1/min)
ve 6 km/h ilerleme hızlarında yapmışlardır. Tezer ve
olması nedeniyle her iki uygulamanın ortalamaları
Sabancı (1991) ile Ülger ve ark. (2002) ise serpme
dikkate alınmıştır (Çizelge 3).
ekimde
ilerleme
hızının
6.4-10
km/h
aralığında
olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada seçilen ilerleme
hızları araştırıcıların belirttiği aralıklardadır.
Etkin alan kapasitesi 540 ve 540E kuyruk mili
seçenekleri için sırasıyla 6.63 ha/h ve 5.3 ha/h
bulunmuştur.
Yörede
çeltik
ekiminde
kullanılan
santrifüj ekim makinası aynı zamanda gübre dağıtma
Çizelge 3. Santrifüj ekim makinesine ait işletme verileri
İşletme verileri
540
540E
Ortalama hız (km/h)
9.47
7.57
Etkin alan kapasitesi (ha/h)
6.63
5.3
Yakıt tüketimi(lt/h)
8.11
5.9
Kuyruk mili döndürme momenti (Nm)
58
58
Kuyruk mili gücü (kW)
3.28
3.28
201
Makineli Ekimde Giderler
Elle Ekimde Giderler
Faiz giderinin hesaplanmasında nominal faiz oranı
(In) 0.175, enflasyon oranı (Ig) 0.085 ve gerçek faiz
Denemeler sonucunda elle ekimde iş başarısı
oranı (Ir) 0.083 olarak hesaplanmıştır.
0.625 ha/h bulunmuştur. Masraf hesaplamalarında 1
Amortisman, faiz, vergi, sigorta ve korumadan
oluşan
sabit
giderlerin
toplamı
412.47
saçıcı ve 3 dökücü için toplam 30 TL/h gider
TL/yıl
belirlenmiştir. Birim alan maliyeti ise 48 TL/ha olarak
hesaplanmıştır.
bulunmuştur.
Elle
Makineli ekimde 1 traktör sürücüsü ve 2 dökücü
ekim
ve
kuyruk
mili
seçenekleri
işçi (tohumların makineye aktarılmasında çalışan) için
karşılaştırıldığında el ile ekimde 48 TL/ha, 540 kuyruk
22.5 TL/h gider belirlenmiştir. Birim alan işçilik
mili seçeneğinde 7.35 TL/ha, 540E kuyruk mili
maliyeti ise 3.4 TL/ha olarak hesaplanmıştır. 540
seçeneğinde
kuyruk mili devri için yakıt ve yağ tüketimi 3.68 TL/ha,
saptanmıştır. Birim alana düşen maliyet elle ekimde en
540E
yüksek değer olarak tespit edilmiştir. Kuyruk mili
kuyruk
mili
devri
için
ise
3.37
TL/ha
ise
7.95
TL/ha
incelendiğinde
ise
değişken
ekonomik
gider
bulunmuştur. Bakım onarım gideri 540 kuyruk mili
seçenekleri
olarak
seçeneği için 0.27 TL/ha, 540E kuyruk mili seçeneği
adlandırılan 540E kuyruk mili seçeneğinde tespit
edilen birim alan maliyeti, 540 kuyruk mili seçeneğine
için ise 0.33 TL/ha olarak hesaplanmıştır.
göre daha fazla bulunmuştur. 540 dan 540E kuyruk
Bu hesaplamalardan giderek makineli ekimde
toplam değişken giderler 540 kuyruk mili devri için
mili
7.35 TL/ha ve 540E kuyruk mili devri için 7.95 TL/ha
azalmaya rağmen değişken giderlerde meydana gelen
seçeneğine
geçilirken
yakıt
tüketimindeki
olarak bulunmuştur.
artışa, etkin alan kapasitesindeki düşüş sebep olarak
gösterilebilir. Etkin alan kapasitesindeki düşüş ise aynı
vites
kademesinde
ilerleme
hızındaki
kaynaklanmıştır
Çizelge 4. Makineli (540/540E ) ve elle ekimde değişen ve sabit giderler
540
540E
Elle ekim
Birim alan işçilik maliyeti (TL/ha)
3.40
4.25
48
Yakıt ve yağ tüketimi (TL/ha)
3.68
3.37
-
Bakım ve onarım gideri (TL/ha)
0.27
0.33
-
Toplam değişken giderler (TL/ha)
7.35
7.95
48
412.47
412.95
Toplam sabit giderler (TL/yıl)
Şekil 3. Makine (540/540E 1/min) ve el İle ekimde değişken giderler
202
-
azalmadan
Aynı çalışma koşullarında 540 yerine 540E kuyruk
mili
seçeneği
kullanımında,
ilerleme
ekonomik iken, daha küçük alanlarda elle ekim daha
hızındaki
ekonomik olmaktadır.
Makineli ekim ve elle ekimin karşılaştırıldığı bu
azalmaların dengelenmesi için daha yüksek ilerleme
hızlarının
sağlanacağı
bir
vites
çalışmada
kademesinde
eşdeğer
maliyet
analizi
yöntemi
uygulanarak eşik alan büyüklüğü tespit edilmiştir.
çalışılması, bu olumsuzluğu engelleyebilir.
Denemeler sonucunda elde edilen değerler sonucunda
540 kuyruk mili seçeneğinde 10.15 ha, 540E kuyruk
Eşdeğer Maliyet Analizi
seçeneğinde
mili seçeneğinde ise 10.3 ha alandan daha büyük
kullanıldığında Eşdeğer maliyet alanı 10.15 ha, 540E
alanlar için makineli ekim daha ekonomik olmaktadır.
seçeneğinde kullanıldığında ise Eşdeğer maliyet alanı
Ortalama çeltik üretim alanının 5.74 ha (Anonymous,
10.3 ha olarak belirlenmiştir (Şekil 4 ve 5). Bu alanlar
2007) olduğu ve makineli ekimin yapılmadığı yörede
makineyle ve elle ekimde toplam maliyetlerin birbirine
işletmelerin % 12.5’i (yöredeki çeltik üretim alanının
eşit olduğu alan büyüklükleridir. Belirlenen alanlardan
% 42.2’sini oluşturmaktadır) eşik alan olarak bulunan
daha büyük alanlarda yapılan makineli ekim daha
değerlerden
Traktör
kuyruk
mili
540
daha
büyük
çeltik
ekim
alanına
sahiptirler.
Şekil 4. Makine ve el ile ekimde eşdeğer maliyet alanı (540 kuyruk mili seçeneği için)
gelebilecek kayıplar minimum düzeye indirilip verimlilik
SONUÇ
büyük ölçüde artırılacaktır.
Bu sayede daha esnek bir yapıya kavuşan üretici
Elle ekim ve makineli ekimin karşılaştırıldığı bu
araştırmada belirli bir alandan (yaklaşık 10 ha) daha
aynı
zamanda
iş
gücü
yönetiminde
meydana
büyük alanlarda yapılacak çeltik tarımında makineli
gelebilecek olası sorunlardan da kurtulmuş olacaktır.
ekimin tercih edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Elde edilen sonuçlardan da görüldüğü gibi yakıt
Tarımsal üretimde miktar ve kalitenin artırılması için
tüketiminden bir tasarruf sağlanmasına rağmen etkin
tüm işlemlerin en kısa zamanda amaca uygun olarak
alan
yapılması gerekmektedir. Bu da tarım makinelerinin
masraflarda bir artış meydana gelmektedir. Uzun
etkin bir şekilde kullanımı ile mümkündür. Küçük
vadede düşünüldüğünde bu araştırma için 540E
kapasitesinin
düşmesinden
dolayı
değişen
parsellere sahip çeltik işletmeleri makineli tarım
kuyruk mili seçeneğinin belirgin bir ekonomikliğinin
yapamamaktadırlar. Parsellerin birleştirilerek büyük
olmadığı gözlenmektedir. Diğer tarım makineleri için
tavalarda üretim yapılması üreticileri makineli tarıma
yapılacak çalışmalar sonucunda elde edilecek verilere
zorlayacak, sonuçta hem zamandan hem de masraftan
göre çiftçilerin doğru bilgilendirilerek yönlendirilmeleri
büyük tasarruflar sağlanarak, üretimde meydana
daha doğru olacaktır.
203
LİTERATÜR LİSTESİ
Akıncı. İ. ve A. Sabancı. 1994. Toprak İşleme Makineleri
ile
Çalışmada
Temel
İşletmecilik
Verileri
Üzerine
Bir
Araştırma. Tarımsal Mekanizasyon 15. Ulusal Kongresi.
S:384-393. Antalya.
Anonim, 2007. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Biga
İlçe Tarım Müdürlüğü Verileri. Biga.
ASAE 1995. Agricultural Machinery Management Data.
ASAE Standarts, ASAE Data: ASAE D497.2 MAR94, S:335342.
Culpin, C. 1975. Profitable Farm Mechanization. Granada
Publ. 3rd Ed. ISBN 0246 11571 8, Great Britain.
Dinçer, H. 1976. Tarım İşletmelerinde Makine Kullanma
Masrafları. A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü.
Ankara.
Evcim, Ü. 1990. Tarımsal Mekanizasyon İşletmeciliği ve
Planlaması Veri Tabanı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Yayınları. Yayın No: 495. İzmir
Gasparetto, E., P. Febo, D. Pessina, ve E. Rizzato. 1992.
The Rolling Resistance of Narrow Steel Wheels in Italian
Paddy Fields. Journal of Agricultural Engineering Research.
Volume:52.
Gaytancıoğlu, O. 1997. Türkiye’de Çeltikte Uygulanan
Üretim, Fiyat ve Pazar Politikalarının Değerlendirilmesi.
Doktora Tezi. Trakya Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü
Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı. Edirne.
Hunt, D. 2001. Farm Power and Machinery Management.
Tenth Edition. Iowa State University Press. USA.
Önal, İ. 2005. Serpme Ekimin Matematik-İstatistik
Esasları ve Ekim Makinalarının Denemelerinde Kullanılması.
Tarım Makinaları Bilimi Dergisi. Cilt: 1. Sayı: 2.
Sındır, K. O. 1999. Tarımda Makine Seçimi ve Ortak
Kullanım Modelleri. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü APK
Daire Başkanlığı. Ankara.
Sümer, S. K., H. Kocabıyık, S. M. Say ve G. Çiçek. 2009.
Traktörlerin
Ekonomik
Kuyruk
Mili
(540E)
Çalışma
Karakteristiklerinin Teknik ve Ekonomik Analizi. 25. Ulusal
Tarımsal Mekanizasyon Kongresi Bildiri Kitabı. Isparta.
(Basım aşamasında).
Tezer, E. ve A. Sabancı. 1991. Tarımsal Mekanizasyon 1.
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, No: 33.
Adana.
TÜİK, 2008. www.tuik.gov.tr
Ülger, P., E. Güzel, B. Kayişoğlu, B. Eker, B. Akdemir, Y.
Pınar, Y. Bayhan ve C. Sağlam. 2002. Tarım Makinaları
İlkeleri. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Ders
Kitabı. No: 29. Tekirdağ.
Yön, A. 1980. Çukurova Tarım İşletmelerinde Kullanılan
Çeşitli Makine Alet ve Ekipmanların İşletme Değerleri. T. C.
K. K. B. Tarsus Bölge Topraksu Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü. Genel Yayın No:89. Tarsus.
204