Genel Yazım Kuralları - Vali Ali Cevdet Bey Ortaokulu

Transkript

Genel Yazım Kuralları - Vali Ali Cevdet Bey Ortaokulu
ÜNİTE: YAZIM KURALLARI
KONU: Genel Yazım Kuralları
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hâl eki olan “-de” kullanılmamıştır?
A) Aynada kendine bakıyor.
C) Başında büyük dert vardı.
B) Sırrımı da sakladı.
D) İçeride seni bekleyenler var.
Çözüm:
Türkçede kullanılan “-da, -de” lerin yazımında çok yanlışlık yapılmaktadır. Bunların ne şekilde yazılacağını
bilmek için bu ekleri iyi tanımamız gerekir. Bu soruda hâl eki olan “-de” nin bulunması isteniyor.
- de hâl eki : - Sadece isimlere gelir.
- Ünsüz benzeşmesi ve büyük ünlü uyumuna uyduğundan “-de, -da, -te, -ta” şekilde kullanılır.
-Eklendiği isme “bulunma” anlamı katar. - Daima bitişik yazılır.
A’ da aynada C’ de başında D’ de içeride hâl ekidir.
B’ de “da” bağlaçtır.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç olan de yanlış yazılmıştır?
A) Sevdim de ne oldu sanki.
C) Sen de bu okulda okumalısın.
B) Bana bakıp ta güldü.
D) Okul da evimize çok yakındı.
Çözüm:
Türkçede kullanılan diğer “de,da” bağlaçtır. Bağlaç olan de’ nin görevleri şöyledir:
- Cümleye dahi, bile, diğerlerinde olduğu gibi anlamı kazandırır. İki yargıyı bağlar.
- Ünsüz benzeşmesine uymaz. te, ta şekli yoktur. Büyük ünlü uyumuna uyar.
- Daima ayrı yazılır.
A’ da, C’ de ve D’ de doğru kullanılmıştır.
Ancak B seçeneğinde ayrı yazılmış olması doğrudur, te/ta biçiminde yazılması yanlıştır.
Not: Cümledeki de/da’ nın bağlaç mı yoksa hâl eki mi olduğuna karar vermede şöyle bir yol izleyebiliriz.
Cümleden çıkarılır. Anlam bozulursa hâl ekidir. Anlam bozulmazsa bağlaç olan de’dir.
3.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç olan de yanlış yazılmamıştır?
A) Televizyon da bu film daha önce oynadı.
C) Oyunda hile de yaptı.
B) Onun bu haline bakıp ta üzüldüm.
D) Seni sevdimde ne kazandım.
Çözüm:
Bu tür soruları yaparken de/da’ nın görev ayrımını iyi yapmalıyız. Yoksa görevini de ayırt edemeyiz.
A’da “Televizyon da” hâl eki olan de’ dir. Bulunma anlamı katar bu nedenle bitişik yazılmalıydı.
B’de bağlaç olarak kullanılmıştır, ayrı yazılır. Bu cümlede de ayrı yazılmıştır, ancak “da” şeklinde
yazılmalıydı.
D’de bağlaç olarak kullanıldığından ayrı yazılmalıydı.
C’ de ise hata yoktur.
İLKÖĞRETİM 7
122
TÜRKÇE
4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” farklı görevde kullanılmıştır?
A) Sana aklımdaki her şeyi söyledim.
B) Gazetedeki haberlere inanmamalısın.
C) Kapıdaki görevliye danıştık.
D) Bizim arabamız bozuldu sizinkiyle gidelim.
Çözüm:
Türkçede üç ayrı görevde kullanılan “ki” vardır. Bu nedenle üçü birbirine karıştırılabilir. Bunların yazımında da
farklılıklar olduğu için ayırmak güç olmaktadır. Ayrımı kolay yapabilmek için görevlerini iyi öğrenmeliyiz.
1 İlgi zamiri: (-ki) Bir adın yerine kullanılır. Yerine kullanıldığı adın anlamını karşılar.
Bizim köpek sizinki kadar güzel değil.
Burada köpek isminin yerine kullanılmıştır. İlgi zamiri olan “-ki” daima bitişik yazılır.
2 Sıfat türeten –ki : Bir ismin sonuna eklenerek onun sıfat olmasını sağlayan ektir. Daima bitişik yazılır.
Bahçe → isim, kedi → isim Bahçedeki kedi
sıfat
isim
3 Bağlaç olan ki : İki yargıyı, iki kavramı birbirine bağlar. Daima ayrı yazılır.
Anladım ki gelmeyecek Öyle bir baktım ki…
Not: Mademki, halbuki, oysaki, öyleki sözcüklerinde kalıplaşma söz konusu olduğundan bitişik yazılır.
Şimdi seçenekleri inceleyelim:
her şey ,
A’ da aklımdaki
türetmiştir.
Bizim arabamız bozulmuş sizinki ile gidelim. –ki araba adının yerini tutan ilgi zamiridir.
D’ de
5.
B’de gazetedeki haber, C’de kapıdaki görevliye tamlamalarında –ki sıfat
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ki’ nin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Sorunları öyle çok ki adam zor durumda.
Hediyeleri alınca öyle sevindiki, elinde ki düştü.
Kapımdaki posta kutusuna bak.
Sonunda onunki de bitti.
Çözüm:
Ki’ nin yazımı ile yanlışlık yapılıp yapılmadığını anlamak için öncelikle görevlerini tespit etmeliyiz.
A’ da “ki” bağlaçtır. Ayrı yazılmıştır. Doğrudur.
posta Sıfat türeten -ki olduğundan bitişik yazılır. Doğrudur.
C’ de “ki”
kapımdaki
D’ de “-ki” onunki kullanımında adın yerini tutan ilgi zamiri olduğu için bitişik yazılmıştır.Doğrudur.
B’ de ise sevindi ki sözcüğünden sonraki “ki” bağlaç olduğu için ayrı yazılmalıydı. “elindeki” ise ilgi zamiri
olan “ki” olduğu için bitişik yazılmalıydı.
6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” nin yazımında yanlışlık yoktur?
A) Tarladaki ürünleri çiftçiler toplasın.
B) Oyunda kazanamadımki sevineyim.
C) Başında ki derde çözüm bulamadım.
TÜRKÇE
123
İLKÖĞRETİM 7
D) Öyle güzelki benim ki sönük kaldı.
Çözüm:
A’da tarladaki ürünler sıfat türeten ki görevinde kullanıldığı için bitişik yazılmalıdır. Doğrudur.
Sıfat tam.
B’de bağlaç görevindedir. Ayrı yazılmalıdır.
C’de sıfat türeten “-ki” dir. Yanlış yazılmıştır. Bitişik yazılmalıdır.
D’de bağlaç olan ki (güzel ki) ayrı olmalıydı. “benimki” ilgi zamiri olan ki olduğu için bitişik olmalıydı.
7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) Hadi sende gel, bizim ki daha gelmedi.
B) Kanatların da yara olan kuşu tedavi ettiler.
C) Sonunda o da bize katıldı, çok ta mutluydu.
D) Kabul etmelisin ki hata yapıyorsun.
Çözüm:
Cümleleri inceleyelim:
A’ da “sende” yazımı yanlıştır. Burada “de” bağlaçtır, bu nedenle ayrı yazılmalıdır. “bizim ki” ayrı yazılmıştır.
Yanlıştır. Bu cümlede ilgi zamiri olduğu için bitişik yazılmalıydı.
B’ de “kanatların da” bitişik yazılmalıydı. Hâl eki olan “de” olduğu için.
C’ de “oda” yazımı yanlıştır. Burada bağlaç olduğu için ayrı olmalıdır. “çok ta” derken bağlaç olan de olduğu
için ayrı yazılması doğrudur ancak benzeşmeye uymaz, da olmalıdır.
D’ de ise hata yoktur.
8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi” yanlış yazılmıştır?
A) Anladın mı her soruyu yaparsın.
C) Sen gel miyormusun?
B) Tatlı mı tatlı çocuklar var.
D) Okula mı gidiyor?
Çözüm:
“mi” soru edatıdır. Farklı görevlerde kullanılır.
- Soru edatı olarak kullanılır. Sen mi okudun? Buraya geldin mi?
- Pekiştirme amacıyla ikilemelerin arasında kullanılır. Büyük mü büyük sorunlar
- Koşul anlamı vermek için kullanılır. Sen geldin mi ben giderim. Sevdin mi dünya güzelleşir.
“mi” daima ayrı yazılır, gelen ekler mi’ ye bitişir. Büyük ünlü uyumuna uyar. -mı, mi, mu, mü şekli vardır.
Yorgun
mu+dur ? → Yorgun mudur?
Seçenekleri inceleyelim:
A’ da koşul anlamı veren “mi” olarak kullanılmıştır. Yazımı doğrudur.
B’ de pekiştirme görevindedir. Yazımı doğrudur.
D’ de soru edatı olarak kullanılmıştır. Doğrudur.
C’ de ise yanlış yazılmıştır.
gel miyor
musun? Doğrusu → gelmiyor musun?
daralmaya
Soru edatıdır. Ayrı yazılmalıydı.
uğramış
olumsuzluk ekidir.
İLKÖĞRETİM 7
124
TÜRKÇE
1.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “de”
yanlış yazılmıştır?
6.
A) Senin de her istediğin olsun.
B) Bakıp ta geçme, dur.
C) Hepsinde benim imzam var.
D) Aklımda kalanları anlattım.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hâl eki
olan “-de” yanlış yazılmıştır?
A) Televizyonda güzel film var.
B) Uçakda herkes korkuya kapıldı.
C) Bu şarkıda aşkımı anlattım sana.
D) Velilerde çocukların tüm notları vardı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç
olan “ki” yanlış yazılmıştır?
A) Öyle güçlüki kocaman taşı kaldırdı.
B) Bizimki yine uyumuyor, ağlıyor.
C) Bahçedeki güller sıcaktan kurumuş.
D) Onun anlattıklarını anlamadım ki…
7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat
türeten “-ki”nin yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
A) Sesindeki büyüleyici ton etkileyiciydi.
B) Kırlar bizim köyünki kadar güzeldi.
C) Bunları al ki zorlanmayasın.
D) Bıçakta ki keskinliğe bak.
3.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi”
yanlış yazılmıştır?
A) Sen onu dinledin mi?
B) Güzel mi güzel bir çocuktu.
C) Ben sevdimmi tam severim, dedi.
D) Kızı mı oğlu mu bakıyor?
8.
4.
5.
A) Konuyla ben ilgilenmem.
B) Eve arabayle geldi.
C) Yorumu ile şarkıyı güzel söyledi.
D) Dikkatle okursan anlarsın.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi
zamiri olan “ki” yanlış yazılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ile”nin
yazımı yanlıştır?
Aklımdaki konular bile silindi.
Arabanın ki yeni bitti.
Akşamki film nefisti.
Komşular ki yardıma bile gelmediler.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi”nin
yazımı yanlıştır?
9.
A) Okula gitmiyor muydunuz?
B) Topu kalelere sen mi yolladın?
C) Sorunların bitmiyormuydu?
D) Ağladı mı yer gök inler.
İLKÖĞRETİM 7
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
A) Kardeşini sev miyor musun?
B) Oğlum da oğlum, diye mi ağladı?
C) Sanırım gelemem mi, demiş.
D) Uzun mu uzun bir yol…
125
TÜRKÇE
10.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç
olan “de” yanlış yazılmıştır?
14.
A) Gelin mi olmak istiyor?
B) Anlamlı anlamlı baktı.
C) Bunlar ne, sinek mi ısırdı?
D) Sormadınmı kim diye?
A) Aynada saatlerce kendine baktı da ne
oldu?
B) Hadi uyu da dinlen, ben yaparım.
C) Okul da evde çok yakın buraya
D) Sen bizimle gel de…
15.
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ler,
-lar” yanlış yazılmıştır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki”nin
yazımında yanlışlık yoktur?
A)
B)
C)
D)
13.
16.
Sırada ki hasta gelsin.
Başkaları anlamaz ki beni.
Elimde ki yara geçmedi.
Benim ki yine kirlenmiş.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinden “-ler,lar” yanlış yazılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
17.
A) Ne yapayım, konular zordu.
B) Şimdilerde kimse kalmadıki.
C) Kitabı okuyup tamı verecek.
D) Uykundamı geldi ki?
İLKÖĞRETİM 7
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmıştır?
A) Seneler geçse de unutamam.
B) Dinleyip te çalıştım, daha bitmedi.
C) Grup en güzel şarkılarını bu konserde
söyledi.
D) Duvarda dedesinin resmi asılıydı.
A) Arabalar yolda kaldı.
B) Anneler sevgi deposudur.
C) Dayımlar bize gelecekti.
D) Paket’ler bize gelecek.
12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bitişik
yazılması gereken ki, ayrı yazılmıştır?
A)
B)
C)
D)
126
Hayırsızlar! Bir kere aramadılar.
Teyzem’ler bize kalmaya geldi.
Eyvâhlar olsun! Buna nasıl inandın?
İyi dileklerde bulundular.
Ben de korku filmi izleyemem ki.
Bir türlü derdimi anlatamadım ki.
Elde ki yara yarasıza duvar değildir.
O kim ki bana hesap soruyor.
TÜRKÇE
18.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi”nin
yazımında yanlışlık yoktur?
A)
B)
C)
D)
22.
Sen kavunu sev miyormuydun?
Ne işin vardı diyemi, sordu?
Pazar günümü geliyorsun?
Keskin mi keskin bir makastı.
A)
B)
C)
D)
23.
19.
Aşağıda cümlelerin hangisinde ayrı
yazılması gereken ki, bitişik yazılmıştır?
24.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
21.
TÜRKÇE
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Bende seni çarşıda gördüm.
Bu devirde herkes sorunlu.
Arkasında bizi görünce şaşırdı.
İçtim de hiç beğenmedim.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
A)
B)
C)
D)
Ne o, senin ki gelmemiş yine.
Gözlerinde öyle bir anlam varki.
Balıktaki fosfor başka gıdada yoktur.
Sınıfta ki kızlar birlik olmuş.
A) Dinlendin mi akşam üzeri?
B) Aşkda gurur olmaz.
C) Sevdadanda vazgeçtim.
D) Öyle bir sevdimki
A) Bana bir kez sordunmuki, ne
yapsaydım.
B) Şimdilerdeki hazırlıklar tatil içindi.
C) Yalnızlığımdaki üzüntüleri anlatamam.
D) Ayşe’deki zekâ kimsede yok.
20.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
25.
Bu şarkıyı sevmiyormusun?
Bu şarkıyı sev miyormusun?
Bu şarkıyı sevmiyor musun?
Bu şarkıyı sevmiyor mu sun?
Sen gelmedin ki konuşalım.
Çiçekte bir arı vardı.
Son oyunamı yetişemedi ki?
Dolaptaki dondurmayı bitirdim.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hâl eki
olan “-de” doğru yazılmamıştır?
A) Açıklıkta piknik yaptık.
B) Hayalimde böyle güzel bir ev vardı.
C) Saçlarında renkli renkli tokalar var.
D) Bebeği de beşik te bırakmış.
127
İLKÖĞRETİM 7
ÜNİTE: YAZIM KURALLARI
KONU: Genel Yazım Kuralları
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harfin kullanışı ile ilgili yazım yanlışı yoktur?
A)
B)
C)
D)
Seni Cuma’ya kadar bekleyeceğiz.
Bu yıl meclis, yeni döneme erken başlayacak.
Ömer Seyfettin, Halide Edip Milli edebiyat dönemi yazarlarındandır.
İki kardeş Beşiktaş Lisesi’nde okuyordu.
Çözüm:
Büyük harflerin kullanıldığı yerler şöyledir:
a) Cümle büyük harfle başlar : Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. Ak akçe kara gün içindir.
b) Bütün özel adlar büyük harfle başlar. Özel adları şöyle sıralayabiliriz :
• Kişi adları ve soyadları : İsmet İnönü, Ahmet Haşim…gibi
• Hayvanlara verilen adlar :
Fino durmadan havladı.
Pamuk biraz rahatsız.
• Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar : Türk, Alman, Rus; Karaçelli, Hacımusalı
• Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar : Türkçe, Azerice
• Din ve mitoloji kavramlarını karşılayan özel adlar büyük harfle başlar : Kıbele, Zeus, Allah
• Yer adları (kıta, ülke, bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde, sokak vb) büyük harfle başlar : Asya, Türkiye, İç
Anadolu, Ankara, Turgutlu, Akça köy ; Bahçelievler; Ziya Gökalp Caddesi, Asmalımescit Sokağı
• Kurum ve kuruluş adları büyük harfle başlar : Çankaya Lisesi, Çocuk Esirgeme Kurumu… gibi
• Kitap, dergi, gazete, tablo, heykel ve hukukla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge genelge adlarının
her kelimesi büyük harfle başlar : Sinekli Bakkal, Türk Dili, Hürriyet, Düşünen Adam (heykel) yazı
başlığının her harfi büyük yazılmışsa aradaki bağlaçlar büyük yazılır; ama her sözcük büyük harfle
başlamışsa bağlaç küçük yazılır. Babalar ve Oğullar, BABALAR VE OĞULLAR
• Milli ve dini bayramlar büyük harfle başlar : Cumhuriyet Bayramı, Ramazan Bayramı
• Tarihi olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar : Kurtuluş Savaşı, Milli Mücadele, Cilalı Taş Devri,
Tanzimat Dönemi
• Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar : Türklük, Türkolog, Avrupalı, Konyalı
• Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle başlar : Antep fıstığı,
Japonya gülü, Van kedisi
• Adres yazarken her sözcük büyük harfle başlar.
- Sayın Ali karakuş
- Erdal Apt.
- Hüsniye Cd. 30/A
- Kızılay / Ankara
Bu bilgiler doğrultusunda seçenekleri inceleyelim :
Belli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar :
29 Mayıs 1953 Salı günü,
28 Aralık 1982’de göreve başladı. Ancak belli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar :
Okullar genellikle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar.
Bu nedenle A seçeneğindeki “Cuma” sözcüğü, belli bir tarihi belirtmediği için küçük başlamalıydı.
Kurum, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm vb. kuruluş bildiren kelimeler, belli bir kurum kast edildiği
zaman büyük harfle başlar : Son aylarda Kurum, imla konusunda yoğun bir çalışma içine girmiştir.
Bu nedenle B’ de “meclis” sözcüğü büyük harfle başlamalıydı.
Tarihi olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar : Kurtuluş Savaşı, Yükselme Devri.
Bu yüzden C seçeneğindeki dönem adını oluşturan her sözcük büyük başlamalı, “Milli Edebiyat Dönemi”
şeklinde olmalıydı.
D’ de bir hata yoktur.
İLKÖĞRETİM 7
128
TÜRKÇE
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirmelerin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Evi güpe gündüz soymuşlar.
Onları el ele gördüm.
Annem meyveleri tek tek yıkadı.
Ak koyunun kapkara kuzusu olmuştu.
Çözüm:
Pekiştirme genellikle örneklerle, ikilemelerle ya da araya “mi” edatının getirilmesiyle yapılır.
Kapkaranlık bir geceydi
Masmavi gökyüzüne bak’
Pekiştirme ön eklerle yapılmıştır.
Tatlı tatlı bir rüzgar esiyordu.
Olanları bir bir anlattı.
Pekiştirme ikilemelerle yapılmıştır.
Güzel mi güzel bir yemek yedik.
Pekiştirme mi edatıyla yapılmıştır.
Pekiştirmede sözcüğün başına getirilen ön ek her zaman bitişik yazılır. İkilemeler ise ayrı yazılır. İkilemelerin
arasında herhangi bir noktalama işareti kullanılmaz. İsim hâl ekleriyle yapılan ikilemeler ayrı yazılır.
Şimdi seçenekleri inceleyelim.
B’ de “el ele”
C’ de “tek tek” sözcükleri ikilemedir ve doğru yazılmıştır.
D’ de “kapkara” sözcüğü ön ekle yapılmış bir pekiştirmedir. “kara” sözcüğünün ilk seslisine kadar olan “ka”
alınmış. Bunun sonuna “p” sesi getirilerek elde edilen “kap” hecesi “kara” sözcüğünün başına getirilmiştir. Ön
eklerle yapılan pekiştirme bitişik yazılır. Bu nedenle yazımı doğrudur.
A’ da ise ön ekle yapılan “güpe gündüz” pekiştirmesi ayrı yazıldığı için yazım yanlışı yapılmıştır.
3.
I. 24 Temmuz 1995’te Alican doğdu.
II. 1989 yılında İstanbul’a geldik.
III. Bu yıl Ağustosun son haftası tatile gitmek istiyorum.
IV. Dersler 13.09.2004 Pazartesi günü başlıyor.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
Çözüm:
Ay ve gün adları belli bir günü bildiriyorsa büyük, bunun dışında küçük harfle başlatılır.
Bugün 7 Ağustos 2004 Cumartesi
Geçen Pazar bana uğramıştı.
Sonbahar ayları şunlardır : Eylül, ekim, kasım
Tarihlerin yazımında şunlara dikkat ederiz :
Gün ve yıl sayıları rakamla; ay hem rakamla hem de yazıyla gösterilir.
7 Ağustos 2004
7 . 08 . 2004
7 . VIII . 2004
7 / 08 / 2004
UYARI : Tarih bildiren sayılardan sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır.
I, II ve IV’ te yazım yanlışı yoktur.
III’ te ise “Ağustos” sözcüğü belli bir tarihi bildirmediğinden küçük harfle başlamalıydı.
TÜRKÇE
129
İLKÖĞRETİM 7
4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Sıkma canını, her şey düzelecek.
C) Senden hiçbir şey istemiyorum.
B) Sana bir şey sormak istiyorum.
D) Hâlâ bazışeyler düzelmemiş.
Çözüm:
“şey” sözcüğü belgisiz zamirdir. Daima ayrı yazılır. A, B, C’deki kullanımlar doğrudur. D’deki kullanım
yanlıştır.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün yazımı yanlıştır?
A)
B)
C)
D)
Birtakım garip kadınlar geçti buradan.
Kendine yeni bir takım elbise almak istiyorum.
Birtakım koltuğa bu kadar para verilir mi?
Birtakım konularda anlaşamıyorlar.
Çözüm:
“Birtakım” sözcüğü herhangi bir anlamında yani belgisiz sıfat olarak kullanıldığında bitişik; sayı sıfatı olarak
kullanıldığında ise ayrı yazılır.
- Babam eve birtakım kitaplar getirdi.
Belgisiz sıfat
- Bir takım iç çamaşırı aldık.
Sayı sıfatı
Seçenekleri incelediğimizde
A ve B’ de belgisiz sıfat olarak kullanılmıştır. Bu nedenle bitişik yazılması doğrudur.
B ve C’ de sayı sıfatı olarak kullanılmıştır. Bu yüzden C seçeneğinde ayrı yazılmalıydı.
6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Bu ülkede hukuğun üstünlüğü var.
Yaşamak istediği yer Güney Amerika’ydı.
Cisimlerin ağırlığı yer çekiminin bir sonucudur.
Köydeki bağ bozumu törenleri erken başlamış.
Çözüm:
Türkçede “p,ç,t,k” ile biten sözcükler ünlü ile başlayan ek alırsa ; p → b’ ye, ç → c’ ye, t→d’ ye, k→g/ğ’ ye
dönüşür.
Ünsüz yumuşaması yazıya yansıtılır. Fakat özel isimlerin yumuşaması yazıya yansıtılmaz.
Doğru
Yanlış
Meric’e
Meriç’e
Ahmed’in Ahmet’in
Yabancı asıllı kimi sözcüklerde yumuşama olmaz.
Doğru
Yanlış
Sanadın
sanatın
hukuğu
hukuku
O halde A seçeneğindeki “hukuğu” sözcüğü “hukuku” şeklinde olmalıydı.
İLKÖĞRETİM 7
130
TÜRKÇE
7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün yazımı doğrudur?
A) Dışarı çıkmadan önce kipriklerine rimel sürdü. B) Kirbitleri nereye koydun.
D) Buğday anbarımız Konya
C) Elinde bir çömlek sade yağla gelip oturdu.
Çözüm:
Kimi sözcüklerin söyleyişinde görülen ses değişmesi yazıda gösterilemez.
Doğru
Yanlış
kiprik
kirpik
kirbit
kibrit
çölmek
çömlek
Türkçede n’den sonra b gelmez; b’den önce gelen, m’ ye dönüşür.
Doğru
Yanlış
perşenbe
perşembe
penbe
pembe
anber
ambar
çenber
çember
UYARI : Kimi özel isimlerde, rütbe isimlerinde ve birleşik sözcüklerde n’li yazılış doğrudur.
İstanbul, Safranbolu, onbaşı, sonbahar, binbaşı…vb
Seçenekleri incelediğimizde C’ de yazım yanlışı olmadığını görürüz.
8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yoktur?
A)
B)
C)
D)
Yalnışını düzeltmek ister bir hali yok.
Peyami Safa’nın “Yanlızız” adlı romanını okudum.
Yalnış karar verdiğimi anladım.
Bunu yalnız sana anlatıyorum.
Çözüm:
Söyleyişte, kimi sözcüklerde ses değişikliği görülür. Bu yanlış söyleyişler yazıda gösterilmez.
Doğru
Yanlış
yanlız
yalnız
yalnış
yanlış
kipri
kirpi
riks
risk
Seçenekleri incelediğimizde D seçeneğinde yazım yanlışı olmadığını görürüz.
TÜRKÇE
131
İLKÖĞRETİM 7
1.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
büyük harfin kullanımı ile ilgili yazım
yanlışı yapılmıştır?
5.
A) Derinden bir sesle: “şimdi geliyorum.”
dedi.
B) Ona yeni bir ad buldular: Boncuk
C) Biz Muhtar Zeki’ye danıştık.
D) Şimdi Çeşme Sokakta oturuyor.
A) Her sene Antalya’ya gider.
B) Biz Pazar günleri gideriz.
C) Köpeğimiz Çomar sabaha kadar havladı.
D) Gazi Mustafa Kemal’in sözlerini esas al.
6.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
sayıların yazımı ile ilgili yanlışlık
yapılmıştır?
7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmıştır?
8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikilemenin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük
harfin kullanımı ile ilgili yazım yanlışı
vardır?
A) Artık Rusça öğreniyorum.
B) Bu teknoloji Amerikan Ordusunda yok.
C) Değerli arkadaşlarım, Sizleri özledim.
D) Biz gerçeği Yüzbaşı Cemal’den
öğrendik.
A) Elele verip karar aldılar.
B) Top top kumaşlar satıldı.
C) Bunun sonucunu kat kat alacaksın.
D) Günden güne iyileşiyorum.
İLKÖĞRETİM 7
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayıların yazımında yanlışlık yapılmamıştır?
A) Yıllarca yüzelli milyona çalıştı.
B) Dedem seksen beş yaşındaydı.
C) Biz ondakika sonra geliriz.
D) İkiyüz tane kitabı vardı.
A) İstanbul Üniversitesi’ni bitirdim.
B) Doktor Mehmet Bey gelmiş.
C) Ağrı Dağı Efsanesi varmış.
D) Türk dil kurumu çalışmalarını bitirdi.
4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
A) Hergün bizi kapıda karşılardı.
B) Bu domatesler sep sertti.
C) Dertli dertli ne düşünüyorsun?
D) Bir çok kasetin korsanı var.
A) Bize tam beş yüz elli tane soru verdiler.
B) Hepimiz üçer üçer aldık.
C) Bundan onbeş yıl önce geldik.
D) Babam on sekiz yaşındayken evden
ayrılmış.
3.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
büyük harfin kullanımı ile ilgili yazım
yanlışı yapılmıştır?
132
TÜRKÇE
9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmamıştır?
14.
A) Mustafa efendi hepimizi severdi
B) Oğlu büyümüş Doktor olmuş
C) Ankara Kalesi tüm şehri kucaklıyordu.
D) Yüksek öğretim kurulu yenileşme çabası
içindedir.
10.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmıştır?
A) Her zaman Müslümanlık anlatıldı.
B) Devlet Malzeme Ofisi ödenek aldı.
C) Yunus Emre Mahallesi bir üst sokak.
D) O yıllarda insanlar hristiyanlık
etkisindeydi.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
çizili sözcüğün yazımı doğrudur?
A) Kiprikleri çakmaktan yanmış.
B) Anbar ağzına kadar doluydu.
C) Binbaşı Mehmet açıklama yaptı.
D) Elinde kirbit vardı, onunla oynuyordu.
15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ay adı
yanlış yazılmıştır?
A) Dedem ekimde bize gelecek.
B) Kimse eylülde okula gelmedi.
C) Bu yıl Ağustosta tatile gideceğim.
D) 18 Temmuz 1996’da doğdu.
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
çizili sözcükte yazım yanlışı vardır?
A) Az önce bizi annem aradı.
B) Seninki hiç güzel olmamış.
C) Sen yanlız yaşayamazsın.
D) Göz göze gelince utandı.
16.
12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmıştır?
A) Büyülü bir havada yan yana oturdular.
B) Küçük küçük kağıtlara not yazmış.
C) Her yeri tertemiz yapmışsın.
D) Yapraklar sap sarı olmuş, dökülüyor.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
büyük harfin kullanımı ile ilgili yazım
yanlışı yapılmıştır?
A) Mehpare Teyze bize kek yapmış.
B) Surlara bayrağı Ulubatlı Hasan dikmiş.
C) Adnan Bey konuyla ilgili açıklama yaptı.
D) Kimse Serap Hanım kadar iyi olamaz.
13.
17.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmıştır?
A) “Halı Dokuyan Kızlar” tablosu nefisti.
B) Kurtuluş Savaşı yılları zor geçti.
C) Bayiden bir Gazete al gel.
D) Anneler Günü hüzünlü geçer benim için.
A) Herşey gönlünce olsun.
B) Hiçbir milletvekili kararı onaylamadı.
C) Birçok kalemim vardı, kaybettim.
D) Pek çok yeni karar aldım.
TÜRKÇE
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmıştır?
133
İLKÖĞRETİM 7
18.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
ikilemelerin yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
22.
A) Apar, topar bizi çağırdı.
B) Bu yol çok çok üç gün sürer.
C) Derli toplu olmalısın, toparlan.
D) Temiz temiz örtüler serdik.
19.
A) Bakanlar Kurulu görüşmelere başladı.
B) Çocuk Esirgeme Kurumu’nda büyümüş.
C) Milli kütüphanede araştırma yapıyor.
D) Türkiye Büyük Millet Meclisi tatile girdi.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde büyük
harfin kullanımı ile ilgili yazım yanlışı
yapılmıştır?
23.
24.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
çizili sözcüğün yazımı doğrudur?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“birtakım” sözcüğü yanlış yazılmıştır?
25.
A) Bize bir takım kitap verdiler.
B) Birtakım insanlar hiç yaşlanmaz.
C) Kendime birtakım elbise aldım.
D) Sorularım birtakım insanları üzdü.
İLKÖĞRETİM 7
Aşağıdaki coğrafi cümlelerin hangisinde
yer adlarının yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
A) Türkiye’nin tuz ihtiyacını Tuz Gölü
karşılar.
B) Muş ovası uzun ve yemyeşil görünüyor.
C) Anadolu Kavağı’nda balık yedik.
D) İstanbul Boğazı’nın siyasi önemi var.
A) Bu hareketin çok yalnıştı.
B) Hiçbir öğrenci anlamadı.
C) Bizi yanlız bıraktılar.
D) Herkez ayağa kalksın
21.
Aşağıdaki tarihlerin hangisinin yazımda
yanlışlık yapılmıştır?
A) 16 Ağustos 2004
B) 23 . 08 . 2005
C)17 / 09 / 2006
D) 18 . Eylül . 2007
A) Akşam suç ve cezayı bitirdim.
B) Van Gölü’nün kıyısından geçtik.
C) Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
coşkuyla kutlandı.
D) 19 Mayıs 1919’da Kurtuluş Savaşı
başladı.
20.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kurum
ve kuruluş adlarının yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gün adı
yanlış yazılmıştır?
A) Her cumartesi burada toplanırız.
B) Kimse Salı günü gelemez.
C) Komşular çarşamba günü bize geliyor.
D) Yıllarca pazar günleri de çalıştım.
134
TÜRKÇE
ÜNİTE: YAZIM KURALLARI
KONU: Genel Yazım Kuralları
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmalarla ilgili bir yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
TRT’ nin yayınları arasında çok kaliteli olanları var.
Bu yıl ÖSS’ yi kazanamadı.
PTT’nin hizmetlerinde aksama var.
Ablam ODTÜ’ne kaydoldu.
Çözüm:
Kısaltmalara getirilen ekler kesme işareti ile ayrılır. TBMM’nin, TDK’nın, TV’ye…
Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu; büyük harflerle yapılan kısaltmalara
getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır : kg’ dan, cm’ yi mm’ den ; BDT’ye THY’de...
Seçenekleri incelediğimizde D’ de yazım yanlışı olduğu görülür. ODTÜ’ne değil, ODTÜ’ ye şeklinde
olmalıydı.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne → açılımlı biçimde
ODTÜ’ye → kısaltılmış biçimde
2.
Yapıt, dergi, gazete adları, büyük harfle başlar.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamayla ilgili bir yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
“Bir Çift Yürek” adlı roman büyük ilgi gördü.
Hediye kampanyalarına sadece Cumhuriyet Gazetesi katılmadı.
Kibarlık budalası, Moliere’nin bir eseri
Tempo Dergisi, okuyucularına gezi rehberi veriyor.
Çözüm:
Kitap, dergi, gazete vb adların her kelimesi büyük harfle başlar : Nutuk, Kendi Gök Kubbemiz, Anadolu
Notları ; Hürriyet, Milliyet gibi.
Özel ada dahil olmayan gazete, dergi, tablo vb sözler büyük harfle başlamaz : Milliyet gazetesi, Türk Dili
dergisi, Halı Dokuyan Kızlar tablosu.
Seçenekleri incelediğimizde eser adlarının her kelimesi büyük harfle başlatıldığından C’ de Moliere’nin eseri
“Kibarlık Budalası” şeklinde olmalıydı.
3.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Kendini dünya vatandaşı olarak tanımlıyordu.
Bugün Güneş çok yakıcı.
Dünyamızın uydusu Ay’dır.
Onunla ay ışığında yaptığımız yürüyüşleri çok özlüyorum.
Çözüm:
Gezegen ve yıldız adları coğrafya ya da gökbilim konularında terim olarak kullanıldığı zaman büyük harfle
başlar ; bunun dışındaki durumlarda küçük harf kullanılır.
- Senin dünyada bir benzerin yok. Doğru yazılmıştır.
- Dünya Güneş çevresindeki dönüşünü 365 günde tamamlıyor. Doğru yazılmıştır.
B seçeneğinde “Güneş” terim anlamlı sözcük olarak değil, yan anlamda kullanıldığı için küçük harfle
yazılmalıydı.
TÜRKÇE
135
İLKÖĞRETİM 7
4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “13.15’de Eminönü İskelesinde buluşalım.”cümlesindekine
benzer bir yazım yanlışı vardır?
A) 1960’dan beri kayıp.
B) Nihaller 6’ncı katta oturuyor.
C) Onunla saat 18’ de buluşacağız.
D) 18. yüzyıl başarılı romancılarındandır.
Çözüm:
Sert ünsüzle (p, ç, t, k, s, ş, f, h) biten bir sözcük, “c, d, g” ünsüzleriyle başlayan bir ek alırsa c → ç’ ye ,
d → t’ye, g →k’ye dönüşür. Buna “sert ünsüzlerin benzeşmesi” denir.
Sert ünsüzle biten sayılara getirilen ekler de uygun olan sert ünsüzle yazılmalıdır. 1945’te , 22’den… gibi
13.15’de Eminönü İskelesinde buluşalım. Cümlesinde rakama getirilen ekteki uygunsuzluk dikkat çeker.
13.15’ te şeklinde olmalıydı. Aynı hata A seçeneğinde vardır. 1960’ dan değil 1960’tan şeklinde olmalıydı.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Türkiye’nin Güneyi bu aylar çok sıcak olur.
Rüzgâr kuzeyden esiyor.
Yağışlar Doğu Karadeniz’de artacakmış.
Bulgaristan kuzeybatı komşumuzdur.
Çözüm:
Yön adları bir özel ada bağlı olmadan kullanıldığında küçük harfle yazılır.
- Güneş doğudan doğar.
Özel ada bağlı olarak kullanıldığında;
Özel addan önceyse büyük harfle yazılır.
Doğu Anadolu’da bahar şenlikleri coşkuyla kutlandı.
Özel addan sonraysa küçük harfle yazılır.
Avrupa’nın güneyinde yağışlar can almış.
B, C ve D seçeneklerinde yer – yön adlarının kullanımı doğrudur. A’ da ise “Türkiye’nin güneyi” şeklinde
olmalıydı.
6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) Bu kanun 1980’da çıktı.
B) Ayşen bu yıl 3. üncü sınıfa geçti.
C) Tıp Fakültesine 1999’da başlamıştım.
D) 1970’de üniversite öğrencisiymiş.
Çözüm:
Rakamlarla yazılan sayılar ek alırsa kesme işaretiyle ayrılır ve sayılara uygun olan ekler getirilir. Bu nedenle
A’ da 1980’ de şeklinde olmalıydı.
Sıra sayıları ekle gösterildiği zaman rakamdan sonra sadece kesme işareti ve ek yazılır; ayrıca nokta
konmaz : 8. inci değil 8’ inci,
Bu nedenle B’ de 3’üncü şeklinde olmalıydı.
D’ de ise 1970’de değil, 70’te olmalıydı.
C’ de ise bir yazım yanlışı yoktur.
İLKÖĞRETİM 7
136
TÜRKÇE
7.
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili bölümlerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Onunla yüzgöz olmak istemiyorum.
Komşumuz Hatice teyze, kaynanasıyla hiç anlaşamazdı.
Akşam üstü size uğrarım.
Kötü bir şey olduğunu hissettim.
Çözüm:
Birleşik sözcükler iki ya da daha çok sözcüğün, yeni bir kavramı karşılamak üzere birleşip kalıplaşmasıyla
oluşur. Birleşik kelimeler bitişik de ayrı da yazılabilmektedir.
Birleşik kelimeler aşağıdaki durumlarda bitişik yazılırlar :
• Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır : pazartesi ( Pazar ertesi), sütlaç (sütlü aş)
• Dilimize Arapçadan girmiş azil, emir, hüküm, kayıp, keşif, küfür, nakil gibi bir takım kelimeler etmek,almak
olunmak, eylemek yardımcı filleriyle birleşirken ikinci hecedeki ünlülerini düşer, yardımcı eylemle bitişik
yazılır : hükmetmek, kaybolmak.
• Dilimize Arapçadan girmiş af, his, ret, zan gibi bir takım kelimeler etmek, edilmek, olmak, olunmak,
eylemek yardımcı fiilleriyle birleşirken sonraki sesler asıllarına uyarak çift sese dönüşür. Bu tür birleşik
fiiller bitişik yazılır : affetmek, zannetmek, reddolunmak.
• Vurgusu son heceye kaymış birleşik kelimeler bitişik yazılır : açıkgöz, anaerkil, küçükbaş gibi. Vurgusu
son hecede bulunan ikilemeler de bitişik yazılır : cırcır, hoşbeş, şıpşıp, yüzgöz.
• Kelimelerden biri veya ikisi birleşme sırasında benzetme yoluyla anlam değişmesine uğrarsa bu tür
birleşik kelimeler bitişik yazılır; aslanağzı (bitki), gelin parmağı (üzüm)
• -e, -a ve –ı, -i, -u, -ü ekleriyle yapılan yardımcı fiiller anlam değişmesine uğradığı için bitişik yazılır :
gidedurmak; çıkagelmek; öle yazmak.
• Bir veya iki öğesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır: albeni, ateşkes, yazboz.
• -an |- en|- r|- ar|- er|- maz|- mez| ekleriyle kurulmuş sıfat fiil gruplarında kalıplaşmış birleşik kelimeler
gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır : ağaçkakan, ağrıkesen, yelkovan.
• Hayvan, bitki, organ ve çeşitli nesne adlarıyla kurulan ve içinde renklerden birinin adı veya renk sözü
geçmeyen “renk” adları bitişik yazılır : camgöbeği, fildişi, gülkurusu.
• Somut olarak yer bildirmeyen üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan bileşik kelimeler bitişik
yazılır: akşamüstü, akşamüzeri, suçüstü.
• İki veya daha çok kelimenin birleşmesinden oluşmuş kişi adları, soyadları ve lakaplar bitişik yazılır :
Alper; Abasıyanık, Tanpınar; Tepedelenli Ali Paşa.
• İki veya daha çok kelimeden oluşmuş Türkçe yer adları bitişik yazılır : Çanakkale, Gümüşhane,
Şebinkarahisar.
• Ara yönleri bildiren kelimeler bitişik yazılır : kuzeybatı
• senet, çek vb. ticari yazılarda geçen kelimeler bitişik yazılır : İkiyüzellialtımilyarbeşyüzmilyon.
Seçenekleri inceleyelim:
Somut olarak yer bildirmeyen üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik
yazılır. Bu nedenle C seçeneğinde birleşik sözcük “akşamüzeri” şeklinde bitişik yazılmalıydı.
A’ da “yüzgöz” kelimesinin vurgusu son hecede olduğu için bitişik yazılmıştır.
B’ de “kaynana” sözcüğü ses düşmesine uğradığı için bitişik yazılmıştır.
D’ de ise his sözcüğü ile etmek yardımcı fiiliyle birleşirken ses türemesi olduğu için bitişik yazılmıştır.
8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik eylemlerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık vardır?
A)
B)
C)
D)
TÜRKÇE
Biraz rahat ol.
Adam ailesini terketti.
Lütfen bunları kendine dert etme.
Bana biraz okuduğun kitaptan söz eder misin?
137
İLKÖĞRETİM 7
Çözüm:
Etmek, edilmek, olmak, olunmak, eylemek, kılmak yardımcı fiilleriyle kurulan bileşik fiillerde isim herhangi bir
ses düşmesine veya türemesine uğramazsa bu tür bileşik fiiller ayrı yazılır : dans etmek, yok olmak, azat
Seçenekleri incelediğimizde B’ de ses türemesi ya da düşmesi olmadığı için birleşik eylem “terk etmek”
şeklinde ayrı yazılmalıydı.
9.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde birleşik kelimelerin yazımı doğrudur?
A)
B)
C)
D)
Annem misafirler için suböreği yapmıştı.
Kardeşim kendine açıkmavi bir elbise almıştı.
Haftasonu hiç dinlenmedim.
Günden güne durumu kötüleşiyor.
Çözüm :
•
•
•
•
•
•
•
Köy, mahalle, dağ, tepe, göl, ırmak, deniz, su vb kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz kelime
söz konusu yer adını anlatabiliyorsa bu tür yer adları ayrı yazılır: Alp Dağları; Marmara denizi.
Şehirlerden sonra verilmiş unvanlar ayrı yazılır: Gazi, Mogosa, Şanlı Urfa.
Ev, ocak ve yurt kelimeleriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır : aş evi, doğum evi, huzur evi.
Somut olarak yer bildiren üst sözüyle oluşturulan birleşik kelimeler ve terimler ayrı yazılır : arka üstü, baş
üstü.
Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır : on dört, elli iki.
İçinde bulunduğumuz gün ve dönemin dışında belli bir tarihi gösteren “bu gün” kelimesiyle “şu gün” ertesi
gün, geçen gün, her gün öbür gün” kelimeleri ayrı yazılır.
Herhangi bir sözcüğündeki bir kelimesi gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır.
Şimdi seçenekleri inceleyelim:
Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Bu nedenle A’ daki birleşik kelime “su
böreği” şeklinde ayrı yazılmalıydı.
• Renk tonunu bildirmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır. Bu yüzden B’ deki birleşik
sözcükte “açık mavi” şeklinde ayrı yazılmalıydı.
• Zamanla ilgili birleşik kelimeler ayrı yazılır.
C seçeneğinde de birleşik sözcük “hafta sonu” şeklinde ayrı yazılmalıydı.
D’ de yazım hatası yoktur.
İLKÖĞRETİM 7
138
TÜRKÇE
1.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
kısaltmaların yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
5.
A)
B)
C)
D)
A) Bu karalar THY’de etkili oldu.
B) Hepimiz dr. Mehmet Bey’e güveniriz.
C) Kağıt, kalem, çanta, silgi vs. ne
gerekliyse alalım.
D) Alb. Mustafa hareket emri verdi.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz
benzeşmesine uyulmamıştır?
A)
B)
C)
D)
3.
4.
6.
Bence sen yanılıyorsun.
İnsanca yaşamak herkesin hakkı.
Bize dostca davrandılar.
Soruları kolayca cevapladım.
7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
kısaltmalara getirilen eklerde yanlışlık
yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
TÜRKÇE
8.
139
Hepimiz 1. sınıftaydık.
Sınav da altıncı oldum.
Biz 5. inci katta oturuyoruz.
Her ayın 19. günü çekiliş var.
Aşağıdakilerin hangisinde yazım yanlışı
yoktur?
A)
B)
C)
D)
Nato’da görüşmeler başladı.
Prof.’a göre bu beslenme yanlıştı.
TRT’de yenileşme kararı alındı.
UNESCO’ya üye ülkelerdendir.
Boynum tutuldu.
Sabırımı taşırma.
Burunu kanadı.
Kahırını ben çektim.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinin yazımı yanlıştır?
A)
B)
C)
D)
Başhekim hastaneyi iyi yönetiyordu.
Bu eser boş eser olarak kabuledilir.
Olay yerine baş savcı geldi.
Bu filmde baş rol oynamış.
Konuyu emrettiği gibi halletmişler.
Sen de bize geliverseydin.
Birden karşıma çıkınca öle yazdım.
Bizimle birlikte gelebilirsin.
Aşağıdakilerin hangisinde yazım yanlışı
yoktur?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki
birleşik sözcük doğru yazılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
birleşik eylem yanlış yazılmıştır?
Mektubu APS’ne verdim.
Beni arıyan soran yoktu.
Beni yalnızca sen aradın.
Kabile hep Batı’ya gitti.
İLKÖĞRETİM 7
9.
14.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
kısaltmaların yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
A) Bu kumaştan 15 cm’ den fazla alma.
B) Ünlü yazar TDK’de görev yapıyor.
C) Bize TUBİTAK’ dan haber ulaştı.
D) Kocatepe Mah. boruları değişiyor.
10.
“Sınıfca pikniğe gittik.”
cümlesindeki yazım yanlışının aynısı
hangi seçenekte vardır?
A)
B)
C)
D)
11.
Uzunca bir yol yürüdük.
1453’te İstanbul fethedildi.
Seni sevmeyeni ben de sevmem.
Çorapcıda renk renk çoraplar vardı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Tavuklar ambara girmiş.
Safranbolu evleri tarihi eserdir.
Sen pembe elbise mi giydin?
Hadi Çarşamba günü sinemaya gidelim.
16.
Her konuyu A’ dan Z’ ye konuştuk.
Dünya’nın uydusu Ay’dır.
Ne hâliniz varsa görün, diyordu.
Her istediğim olsun diye ağlamayor.
Arkadaşımla dün kavga ettik.
Hemen dışarı çıkın, diye emir etti.
Öğretmen kızınca sınıfı terk etti.
Söylediklerin içime dert oldu.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
çizili sözcüğün yazımında yanlışlık
yapılmamıştır?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik
sözcüklerin yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
A) Sen kendini üzme ben hâllederim.
B) İnsan düşünceleri nedeniyle
hapsolmamalı.
C) Orayı hemen terkettim.
D) Bu kitabı almayı arzu ettim.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
13.
15.
Uzaydan Dünya’nın resimleri çekilmiş.
Seni Dünyalar kadar seviyorum.
Çocukları onun Dünyasını dolduruyordu.
Sadece dünyada yaşam var bence.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“Dünya” sözcüğü yanlış yazılmamıştır?
17.
A) Tavşan İLE Kaplumbağa
B) Tavşan İle Kaplumbağa
C) TAVŞAN İLE KAPLUMBAĞA
D) Tavşan ile kaplumbağa
Ahbapca oturup oğluyla sohbet etti.
İki yıl TEK’de çalışmış.
Pendiğ’e bir saatte gittik.
Yalnızca üç gün kalabildik.
İLKÖĞRETİM 7
Aşağıdaki başlıklardan hangisinin yazımı
doğrudur?
140
TÜRKÇE
18.
“Ağaçdaki kuş yuvasına bakmak
I
II
III
istemiştim.”
IV
22.
A)
B)
C)
D)
cümlesinde numaralı sözcüklerin
hangisinin yazımı yanlıştır?
A) I
B) II
C) III
“Çocuk annesinin gögüsüne yatınca
I
II
III
rahatlamıştı.”
IV
cümlesinde numaralanmış sözcüklerin
hangisinin yazımı yanlıştır?
A) I
20.
B) II
C) III
A)
B)
C)
D)
24.
TÜRKÇE
Aşağıdaki altı çizili sözcük ayrı yazılmalıdır?
A)
B)
C)
D)
Annem imam bayıldıyı güzel yapar.
Gecekonduların yıkımı hızlandı.
Aslanağzı diye çiçek varmış.
Serçeparmağında bile yüzük vardı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
çizili birleşik sözcükte yazım yanlışı
yoktur?
A)
B)
C)
D)
Uçağa binemem, korkarım.
Erdeğ’e giden minibüslere bin.
Sana balığa çıkalım dedim.
Karabük’e en kısa nasıl gidilir?
D) IV
25.
21.
“Zonguldağ’a giderken yolda çok eğlendim.”
cümlesindeki yazım yanlışının aynısı
seçeneklerin hangisinde vardır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bileşik
sözcüğün yazımında yanlışlık yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Herkesin bir derdi var.
Ağzımın içi yara oldu.
Değirmenin suyu nerden geliyor.
Akılımın ucuna gelmezdi.
D) IV
23.
19.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinde yazım yanlışı vardır?
Birkaç soruyla konuyu açıkladı.
Birtakım elbise aldım.
Hiçbir olayla ilgim yoktu.
Biraz beni dinlesen keşke.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer yön
bildiren sözcüğün yazımı yanlıştır?
A) Beyaz ayılar Kuzey’e yakın ülkelerde
yaşar.
B) Bu programda Batı Anadolu tanıtıldı.
C) Ailece Güney Amerika’ya yerleştiler.
D) Her sene Doğu Anadolu’da kuraklık
yaşanır.
Geceleri görmiyen birisin.
Artık sevmiyeceğim, dedi.
Kimse derdini anlatmıyor.
Sen gel deye her şeyi yapar.
141
İLKÖĞRETİM 7
1.
Yardımcı eylemlerle kurulan birleşik
sözcüklerin oluşumunda ses düşmesi veya
türemesi varsa sözcükler bitişik, yoksa ayrı
yazılır.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
A) Ali kafa dengi bir çocuktu.
B) Kayboldum derken sen karşıma çıktın.
C) Dışarı çıkacağımızı söyleyince çarçabuk
hazırlandı.
D) Seni boşyere üzmüşüm.
Yukarıdaki kurala göre aşağıdaki bileşik
sözcüklerden hangisinin yazımı
yanlıştır?
A) Sınavdan önce notlarımı son bir kez
tekrarettim.
B) Bütün gün televizyon seyretti.
C) Bu şehri terk etmek zor.
D) Dert etme, ben yardım ederim.
6.
2.
A) Kirlilik Dünyanın en büyük sorunlarından
biri.
B) Gelirken Ayşe’yi de çağır.
C) İstanbul Üniversitesinden mezun olmuş.
D) Ayşe teyze bize geldi.
Aşağıdaki birleşik sözcüklerin hangisinin yazımı yanlıştır?
A)
B)
C)
D)
Beni yıllar önce terk etmiştin.
Bu yıl ilkbahar uzun sürdü.
Böyle bir teklifi reddetmek mümkün mü?
Hayalettiklerin bir gün mutlaka
gerçekleşecektir.
7.
3.
A) Mithat Bey dün seni aradı.
B) Mehtap hanımın oğluyla yaşıtız.
C) Ahmet Ümit’in “Patasana” romanını çok
beğendim.
D) Babası fizik öğretmeniymiş.
8.
Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili
sözcük veya sözcük gruplarının hangisinde yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük
harflerin kullanımına ilişkin bir yanlışlık
yapılmıştır?
A) Her yıl Mayıs ayında bahar şenliklerimiz
olur.
B) Osman Çavuş, karakterinden çok
etkilendim.
C) Dün gece Buraklar bize geldi.
D) Tolostoy, Rus Edebiyatının önde gelen
isimlerindendir.
Kendine rengârenk elbise almış.
Senden hiç birşey istemedim.
Böyle dolunaylı geceleri çok severim.
Herhangi bir sorunla karşılaşmak
istemiyorum.
İLKÖĞRETİM 7
Unvanlar ve takma adlar özel isme bağlı
olarak kullanıldığında ilk harf büyük yazılır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinin yazımı yanlıştır?
A) Seninle hafta sonu ala balık yemeye
gidelim.
B) Gelişigüzel bir ödev hazırlamıştı.
C) Olayı anlatmama izin vermeden art arda
sorular sordu.
D) Her iki takım da dişe diş mücadele etti.
4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük
harflerin kullanımıyla ilgili yazım yanlışı
yapılmıştır?
142
TÜRKÇE
9.
Özel adı tamamlamayan unvan sıfatları
küçük harfle yazılır.
13.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” nin
yazımı doğrudur?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdakilerden hangisinde, bu kurala
uyulmamıştır?
A) Ayşe Nine, torunlarını anlatmaya
doyamazdı.
B) Rıza Efendi, yine bahçeyi süpürüyordu.
C) Tezi kabul edildiği takdirde Profesör
olacakmış.
D) Evimiz Edirnekapı ve Balat arasında bir
yerdedir.
14.
Taksim’de ki gösteriye katılmış.
Yarın ki sınav kaçta?
Eve geldim ki herkes ağlıyordu.
Bu çocukların içinde benim ki en güzeli.
Aşağıdakilerden hangisinde “ki” nin
yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Oysaki sana herşeyi anlatmıştım.
B) Sendeki bu güzellik bende de olsaydı
keşke.
C) Aklımda ki her şeyi unuttum.
D) Bunların hepsi bendeki kitapta var.
10.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Tatile ağustos sonu gibi gideceğiz.
1980’den beri İstanbul’da oturuyorum.
Çok çalışıp ODTÜ’ye girdi.
Her hafta Cumartesi günü bana telefon
ederdi.
15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
A) Sınıftaki gürültü ne?
B) Sanıyorum ki bütün bu olayların
sorumlusu o.
C) Bu konuda konuşmayalım.
D) Biranda dünyam karardı.
11.
Aşağıdakilerden hangisinde “-da,-de”
nin yazımı doğrudur?
A)
B)
C)
D)
12.
Bu saatte sokakda işin ne?
Ev de hiç ekmek kalmamış.
O çocukta ne buluyorsun?
Konuşta bilelim her şeyi.
16.
A) Ayşe’nin saçları benim ki kadar uzun
değil.
B) Tokamı gördünmü?
C) Madem ki istemiyordun neden geldin?
D) Dışarıda öyle bir gürültü var ki.
Aşağıdakilerden hangisinde “-de” nin
yazımında yanlışlık yapılmıştır?
17.
A) Bana gelirken defterlerinide kitaplarınıda
getir.
B) Sorun sende değil bende.
C) Senin de benim de çok çalışmamız
lâzım.
D) Geçerken seni de bırakalım mı?
TÜRKÇE
Hangi cümlede yazım yanlışı yoktur?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
A) Ayşen mi aradı?
B) O kız İzmir’li mi?
C) Çocukları da torunları da ziyaretine
gelmemiş.
D) Sanki istedin de gelmedim.
143
İLKÖĞRETİM 7
18.
A)
B)
C)
D)
19.
22.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı yapılmıştır?
Gazetede ki yazıyı okudun mu?
Kitaptaki bilgiler yanlıştı.
Üniversiteyi kaç yılda bitirdin?
Türkçede bazı ekler büyük ünlü
uyumuna uymaz.
A) Anneme deniz menekşesi aldım; çünkü
bu çiçeği çok sever.
B) Bahçeye hanım eli diktik.
C) Çıtkırıldım tavırları beni deli ediyor.
D) Her fırsatta barışsever bir insan
olduğunu söyler.
23.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük
harflerin kullanımıyla ilgili yazım yanlışı
yapılmıştır?
21.
A)
B)
C)
D)
24.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bitişik
yazılması gereken “de / da” ayrı
yazılmıştır?
A)
B)
C)
D)
Akşamki yemek çok lezzetliydi.
Şurası muhakkak ki yaşam çok kısa.
Benimkini de terziden alır mısınız?
Senin söylediklerine halbuki inanmıştı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “da,de”
nin yazımı yanlıştır?
A) O yalan dünyanızda yaşamıyorum.
B) Ayşe de kitabım kaldı.
C) Kim bilir seni bekleyen kim şimdi o
yollarda?
D) Bugün sen de gel bize.
Tiyatroya sen de geliyor musun?
Sorular da oldukça zormuş.
Sınıf ta seni bulamadım.
O da çok başarılı bir sanatçı.
Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili
sözcük yanlış yazılmamıştır?
25.
A) Atatürk’ün babası Ali Rıza beydir.
B) Türkiye’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa
Kemal Atatürk’tür.
C) Ayşe Ablam tatlı yapıyor.
D) Kemal reis balığa çıkmış.
İLKÖĞRETİM 7
“Türkçede “ki” bağlacı uyuma girmez ve her
zaman ayrı yazılır.”
Aşağıdakilerin hangisinde bu
açıklamaya uymayan bağlaç vardır?
A) 14 Temmuz 1975’te doğmuş.
B) Doktor Günter Bey’den randevu aldın
mı?
C) Ağrı dağı, Türkiye’nin en büyük dağıdır.
D) Ay, Dünyanın etrafında döner.
20.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayrı
yazılması gereken birleşik sözcük bitişik
yazılmıştır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
144
Yarın sinemaya gidecekmisiniz?
Şirin mi şirin bir kızı var.
Baktı mı insanın içini deliyor.
Geleceğimizi haber vermişler mi?
TÜRKÇE
1.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
A) Böyle mi karşılayacaktın beni?
B) O kadar çok konuştun ki, Ahmet te
söylediklerini duydu.
C) Yalnızlıkta, bütün teselliler yalnızlıkta.
D) Onun geldiğini görmedin mi?
2.
A) Elmayı soyda ye; armudu soyda ye.
B) Yalan söyleyende makbul insan değildir.
C) Yinede doğru sözü söylemekten
kaçınmamalıdır.
D) Bu da tıpkı mezar taşlarındaki başa
benzer.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “da,
de”nin yazımı yanlıştır?
6.
A) Para ile imanın kimde olduğu belli
olmaz.
B) Tatile bizimle beraber onlarda gelecek.
C) Zor günümde arkasını dönen dostum
değildir.
D) Orada da aynı şeyden vardı.
3.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinin yazımında yanlışlık vardır?
A) Birçoğu bu konuşmayı dinlemedi.
B) Çok yönlü bir insan olmaya çalışıyor.
C) Cankurtaran yelekleri gerçekten işe
yarar mı?
D) Herşeyi unutabilirim; ancak ihanetini
asla.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bitişik
yazılması gereken birleşik sözcük ayrı
yazılmıştır?
7.
A) Eve giderken dilberdudağı alalım.
B) Aslan kuyruğu adında bir bitkiyi ilk kez
duydum.
C) Ramazan ayının sütlü güllacını çok
severim.
D) Cumartesi arkadaşımın düğünü var.
4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de,da”
nın yazımı doğrudur?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-de”
hal eki yanlış yazılmıştır?
A) Her şeyi her yer de söyleyen densiz ve
gevezedir.
B) Yaşayışını da şartlara uygun şekilde
düzenlemelisin.
C) Değişik zamanlarda apayrı fikirler
savunulabilir.
D) İnsanların dertleri de sorumluluklarına
göredir.
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili
sözcüklerin hangisinde yazım yanlışı
vardır?
8.
A) Size bir kişiden bahis etmek istiyorum.
B) Nixan, hitaplarını gerçek insana değil,
sanki bastonlara karşı yapıyordu.
C) Karşılaşacağı kimselere sarf edilmek
üzere depolanmış hazır cümleleri vardı.
D) Sporculara, önde gelen işadamlarına,
din adamlarına…
TÜRKÇE
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
A) Bu kadar çeşidi kısa zamanda nasıl
hazırladın?
B) Ömürümce bu iyiliğini unutmayacağım.
C) Her soruda onu tersliyor.
D) Kitapçıyla görüşmeye gitti.
145
İLKÖĞRETİM 7
9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
13.
A) Sen Batı Anadolu’yu gördün mü?
B) Onlara kuzey batıdan esen rüzgârları
sordum.
C) Öğretmenimiz Ağrı Dağı’nın hikâyesini
anlattı.
D) Nemrut Dağı’nı görmeyi çok istiyorum.
A) Bizim bunlardan hiç haberimiz
olmamıştı.
B) Her şey zıddı ile vardır .
C) Madem ki gelmeyecekti, bir telefon
etmesi gerekirdi.
D) Oraya gitmeyeceğimi defalarca
söyledim.
10.
14.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi
yanlış yazılmamıştır?
A) İşler hiçte istediğim gibi yürümedi.
B) Haksız rekabetin baş rol oyuncusu
hırstır.
C) Ali Amcanın işine son verildi.
D) Sonuçta dinleyen de, dinlemeyen de
kendini belli edecektir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı yoktur?
A)
B)
C)
D)
15.
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
O seni aramayınca ölesiye ağladın mı?
Sende dindi bitmeyen sonsuzluğumuz.
Çine yolculuk beni yordu.
Bu yalnızlığı sen de duyuyor musun?
Bugün on beş yaşına girdi.
Berbere git te traş ol.
Ölen genç daha yirmibeş yaşındaymış.
Yunus Emre bir şiirinde “dil hikmetin
yoludur” diyor.
“Sinirsisteminin en önemli parçası olan
beyin kafa tasının içini tamamen doldurur
ve ağırlığı 1200 – 1500 gram arasındadır.”
Yukarıdaki paragrafta yanlış yazılmış
olan kaç sözcük ya da sözcük grubu
vardır?
A) IV
12.
I. alaturka
II. gece kondu
III. değiş tokuş
IV. çokbilmiş
16.
B) II ve III
C) III ve IV
D) II veIV
İLKÖĞRETİM 7
C) II
D) I
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinin yazımı yanlıştır?
A) Bu seçimlerde yine sandık başkanı
olmuşsun?
B) Dün gece bir sabahçıkahvesi bulup
oraya gitmiş.
C) Siz sac ekmeğini bilir misiniz?
D) Saat kulesinin önünde buluşalım.
Numaralanmış sözcüklerden hangi
ikisinin yazımı doğru değildir?
A) I ve II
B) III
146
TÜRKÇE
17.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinin yazımı doğrudur?
A)
B)
C)
D)
21.
Bu gökdeleni yeni görüyorum.
Annemde gizlişeker çıktı.
Uzun zamandır güllaç yemedim.
Gökgürültüsünden korkuyorum.
A)
B)
C)
D)
22.
18.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
23.
Yukarıdaki şiirde kaç tane yazım yanlışı
yapılmıştır?
A) 1
20.
B) 2
C) 3
24.
D) 4
TV’ deki programlar eğitici değil.
Babası TEK’te çalışıyor.
Eğitim için ABD’ye gitti.
PTT’ dan emekli olmuyor.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde
büyük harfin kullanımı ile ilgili yazım
yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Bir daha dünyaya gelsem
Yine seni severdim
Beni üzesin diye
Beni delidivane edesin diye,
Biliyorum
Sende bir daha dünyaya gelsen
Yine beni sevmezdin
Kahırımdan öleyim diye
Hülya Hanım çok dürüst biriydi.
Yarın Pamuk’u veterinere götürsem.
Mustafa Dayım Ankara’ya gitti.
Bize Doktor Adnan Bey yardım etti.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
kısaltmaların yazımında yanlışlık
yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
A) İnan ki, kimse bana senin gibi bakmadı.
B) Saçlarını kestane rengine boyamamış
mıydın?
C) Bu hediyeyi haketti.
D) Hafta sonu Çınarcık’a gidebiliriz.
19.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
Her yıl Fethiye’ye gideriz.
Sayın meslektaşım:”Bu yanlış.” dedi.
Sana Mehmet Bey’i tanıtayım.
Bulutlar Batıdan geliyordu.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
ikilemenin yazımında yanlışlık vardır?
A) Ödevlerini günü gününe yapmalısın.
B) El ele tutuşup yürüdüler.
C) Çocuklar yan yana dizildi.
D) Güleoynaya pikniğe gittik.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı yoktur?
25.
A) Kitabın on dokuzuncu sayfasındayım.
B) Bu yıl Nisan ayında evlenmeyi
düşünüyor.
C) Atatürk 19 Mayıs’ da Samsun’a çıktı.
D) Okul gezisinde Topkapı sarayı’nı
görmüştüm.
TÜRKÇE
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
A) Sorular zormu zor bence.
B) Kapıyı iyice kilitledin mi?
C) Sende bizi anla.
D) Anladımki gelmeyecek.
147
İLKÖĞRETİM 7
1.
“Kalabalığın içinde inanılmaz bir yalnızlık
duydu.” cümlesinin ögelerinin sıralanışı
hangi seçenekte doğru verilmiştir?
5.
A) Konu komşu ziyarete geldi.
B) Pek çok haber ulaştı.
C) Birçok kitabı vardı.
D) Sırıl sıklam âşık olmuş.
A) dolaylı tümleç – zarf tümleci – yüklem
B) zarf tümleci – dolaylı tümleç – yüklem
C) dolaylı tümleç – nesne – yüklem
D) zarf tümleci – özne – yüklem
6.
2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
A)
B)
C)
D)
“Gece yarısına doğru kapımızı gürültüyle
çaldı.”
cümlesinin ögelerinin sıralanışı hangi
seçenekte doğru verilmişti?
A) dolaylı tümleç – nesne – zarf tümleci –
yüklem
B) nesne – zarf tümleci – nesne – yüklem
C) zarf tümleci – nesne – zarf tümleci –
yüklem
D) zarf tümleci – dolaylı tümleç – nesne –
yüklem
3.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
çizili söz öbeğinin yazımı yanlıştır?
7.
1935’te doğmuş ünlü şair.
Bu yaz Ayvalığ’a gidiyoruz.
Yarın tiyatroya sizde mi geliyorsunuz?
Ak deniz insanı sıcaktır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yoktur?
A) Her sene Haziranda toplanırız.
B) Kar, tipi Cuma günü bastırdı.
C) Sen Pazar günü gel, gezelim.
D) Kimse pazartesi törenini izlemedi.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı yapılmıştır?
8.
A) Bana kalırsa sen haklısın.
B) İkimiz için de en iyisi bu.
C) Koşakoşa boynuma sarıldı.
D) Yazmaktan ellerim ağrıdı.
“Ne yazıkki bende seni arıyamadım.”
cümlesinde kaç yerde yazım yanlışı
yapılmıştır?
A) 1
9.
4.
B) 2
C) 3
D) 4
“Anadolu’nun bağırında ne delikanlılar
yaşıyor bir bilsen.”
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
cümlesindeki yazım yanlışının aynısı
hangi seçenekte vardır?
A) Bahçede ki çiçekler solmuş.
B) Koruma görevlisi işini iyi yapıyor.
C) Hadi! Sen de gel benimle.
D) Herkes beni dinlesin.
A)
B)
C)
D)
İLKÖĞRETİM 7
148
Denizin suyu çok soğuktu.
Başımın ağrısı geçmedi.
Gönlümün sultanı diye severdi.
Alınımızım yazısı böyle denir mi?
TÜRKÇE
10.
14.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı yoktur?
A) Saçının rengide çok güzeldi.
B) Genç, ömründe hiç gülmedi.
C) İnsanları tanıyıp ta değerlendirmeliyiz.
D) Okul da hiç konuşmazdı.
A)
B)
C)
D)
15.
11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf
tümleci yoktur?
A)
B)
C)
D)
Söylediklerimi ona yetiştirmiş.
Yere düşünce dizim yaralandı.
Arkadaşlarımla her gün dereye girerdik.
Yıllar sonra iki arkadaş buluştu.
13.
Çarşıdan çorap da alalım.
Kitapta birçok olay açıklanıyor.
Bana hesapta yaptırdı.
Salıncakta çok mutlu görünüyor.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
yazım yanlışı vardır?
A)
B)
C)
D)
Cumhuriyet 29 Ekim 1923’de ilan edildi.
Konuşmaları dinlerken çok sabretti.
Bir de baktım ki karşımda duruyor.
Gönlümüzden geçenleri konuştuk.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” nin
yazımında yanlışlık yoktur?
1. Üstümüzde masmavi bir gökyüzü.
2. Denizleri aşmak mı zor?
3. Herşey değişiyor bu dünyada.
4. Uluslararası alandada iş yapıyor.
A)
B)
C)
D)
Yukarıdaki hangi iki cümlede yazım
yanlışı yoktur?
16.
12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de/da”
nın yazımı yanlıştır?
Gönlünde ki her neyse söyle.
Forma numarası benim ki ile aynı.
Toplumda ki kanayan yaralar anlatıldı.
Sen ki bunca şeye dayandın.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
yanlışı vardır?
17.
A) Sinekler öldü mü ki?
B) Okulda okul değil mi?
C) Bardaktaki meyve suyuydu.
D) Ne o beni bekle miyormuydunuz?
TÜRKÇE
A) 1 ve 2
B) 2 ve 3
C) 3 ve 4
D) 2 ve 4
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden
fazla yazım yanlışı vardır?
A) Uçakta yemek servisi yapıldı.
B) Uzun kirpiklerinde hayran kaldım.
C) Ülkeler arasında kıriz varki, inanılmaz.
D) Şimdiden tüm Dünyasını kitaplar
doldurdu.
149
İLKÖĞRETİM 7
18.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne
yüklem uyumu yoktur?
22.
A) Zaman hızla akıp geçiyor.
B) Dolaplar niye bu kadar dolu?
C) Başarılı olmak için çok çalışıyoruz.
D) Filimler sırayla gösterime giriyorlar.
19.
A) Çalışmak, çok çalışmak gerekiyor bu
işte.
B) Başbakan bakanlar kurulunu
toplayamadı.
C) Beyaz zambaklar doldurmuş her yanı.
D) Her zaman duygulanırım ağlayan çocuk
gördüğümde.
“Bir ülkenin sanatı, kültürü, o ülkeyi denizi,
kumsalları, güneşi kadar tanıtır.”
cümlesinin öznesi hangi seçenekte doğru verilmiştir?
A)
B)
C)
D)
23.
“ Gürül gürül akan köy çeşmesinin soğuk
suyu bu yaz kurudu.” cümlesinin
ögelerinin sıralanışı hangi seçenekte
doğru verilmiştir?
A)
B)
C)
D)
Hiç kimse onunla görüştüğümü bilmiyor.
Masraflara artık tek maaşla yetişemiyor.
Hayvanları koruma derneği iyi çalışıyor.
Artık dayanılmıyor bu olaylara.
özne – nesne – yüklem
özne – zarf tümleci – yüklem
özne – dolaylı tümleç – yüklem
özne – nesne – zarf tümleci – yüklem
Aşağıdaki cümlelerin hangisi olumsuzdur?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögelerinin dizilişi bakımından diğerlerinden
farklıdır?
A)
B)
C)
D)
25.
21.
“Saçını iki yandan örgü yapmış, çok da
güzel olmuş.” cümlesi ile ilgili hangisi
yanlıştır?
A) Sıralı cümledir.
B) Olumludur.
C) Her ikisi de fiil cümlesidir.
D) Bağlı cümledir.
Bir ülkenin sanatı
O ülkeyi
Bir ülkenin sanatı, kültürü
Denizi, kumsalı, güneşi
24.
20.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi kurallı,
olumsuz, fiil cümlesidir?
Numaralanmış cümlelerden hangisi,
yükleminin türüne göre diğerlerinden
farklıdır?
Sevgi dolu bir aileyi özlüyorum.
Her türlü çılgın fikir vardı onda.
İstanbul bu tepeden nefis görünüyor.
Gerçekleri bir türlü söyleyemedim.
İLKÖĞRETİM 7
I. Yaşına göre çok ufaktı.
II. Olduğundan daha ufak ve cılız gösteriyordu.
III. İncecik bir yüzü, kemikleri fırlamış
dizleri, simsiyah saçları vardı.
IV. Görünüşünden pek hoşnut değildi.
A) I
150
B) II
C) III
D) IV
TÜRKÇE

Benzer belgeler

YAZIM KURALLARI 1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü

YAZIM KURALLARI 1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur? A) Hadi sende gel, bizim ki daha gelmedi. B) Kanatların da yara olan kuşu tedavi ettiler. C) Sonunda o da bize katıldı, çok ta mutluydu. D) Kab...

Detaylı