şüpheli alacak karşılığı uygulaması

BAĞIMSIZ DENETİM VE
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
Ġstanbul, 15 Nisan 2011
MALĠ MEVZUAT SĠRKÜLERĠ
NO : 2011 / 36
KONU
:
6215 Sayılı Kanun ve 6217 Sayılı Kanunla Yapılan Bazı DeğiĢiklikler Hk.
I.6215 SAYILI KANUNLA YAPILAN BAZI DEĞĠġĠKLĠKLER
12 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6215 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun” ile bazı Kanunlarda değişiklikler yapılmış olup, bu değişikliklerden vergi
mükelleflerini ilgilendirenler özetle aşağıdaki bölümlerde açıklanmıştır.
1. 5746 Sayılı AR-GE Kanunu’nda Yapılan DeğiĢiklik
12 Mart 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış olan 5746 sayılı AraĢtırma ve GeliĢtirme
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun 3.maddesinin (5) numaralı fıkrasında “Teknogirişim
Sermayesi Desteği” konusu düzenlenmiştir.Fıkra hükmünde; “bu fıkra uyarınca yılı bütçesinde AR-GE
projelerinin desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin
tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamının, her takvim yılı için 10.000.000 (Yeni) Türk Lirasını
geçemeyeceği; bu tutarların, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden
değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı” ifadelerine yer verilmiştir.(Bakınız, 2008/33 Sayılı
Sirkülerimiz.)
6215 sayılı Kanunla anılan fıkra hükmünde geçen “10.000.000 Yeni Türk Lirasını” ibaresi
“50.000.000 Türk Lirasını” şeklinde değiştirilmiştir. Bu suretle teknogirişim sermaye desteği için ayrılan
kaynak önemli ölçüde artırılmıştır.
2. 6762 sayılı Mevcut Türk Ticaret Kanununda Yapılan DeğiĢiklikler
Bilindiği üzere, 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nu yürürlükten kaldıran
13.1.2011 tarih ve 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu 14 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.Ancak, bahse konu Kanunun bazı maddeleri için farklı yürürlük tarihleri belirlenmiş olmakla
birlikte, genel olarak 1/7/2012 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.(Bakınız, 2011/22 sayılı
Sirkülerimiz.)
6215 sayılı Kanunla, 1/7/2012 tarihinde (genel olarak) yürürlükten kalkacak olan 6762 sayılı
Mevcut Türk Ticaret Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmış olup, bu değişiklikler kısaca aşağıda
açıklanmıştır.Yapılan değişiklikler 6215 sayılı Kanunun yayımı (12 Nisan 2011) tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2.1.Ticaret Sicili Kayıtlarının Elektronik Ortamda Tutulabilmesine ĠliĢkin Düzenleme
YapılmıĢtır.
Ticaret sicili defterlerinin şekli ve nasıl tutulacakları konusu 6762 sayılı Türk Ticaret
Kanununun 28.maddesinde düzenlenmiştir.
6215 sayılı Kanunla, ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda tutulabilmesine ilişkin olarak,
anılan maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Sanayi ve Ticaret
Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Bu kayıtlar ile tescil ve ilan edilmesi gerekli içeriklerin
düzenli olarak elektronik ortamda depolanan ve sunulabilen merkezi ortak veri tabanı, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde oluşturulur.
www.degerymm.com.tr
~1~
www.ecovis.com.tr
BAĞIMSIZ DENETİM VE
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
Ticaret sicili kayıt işlemlerinin elektronik ortamda yapılması için toplanması ve işlenmesi gerekli
olan kişisel veriler, kişisel verilerin korunması ve bilgi güvenliğinin sağlanmasına ilişkin tedbirler mevzuata
uygun bir şekilde alınarak korunur.”
2.2.Ticari Defterlerin Elektronik Ortamda Tutulabilmesine ĠliĢkin Düzenleme YapılmıĢtır.
Defter tutma mükellefiyeti 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 66.maddesinde
düzenlenmiştir.
6215 sayılı Kanunla bahse konu maddeye, birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“Bu defterler elektronik ortamda veya dosyalama suretiyle tutulabilir. Bu defterlerin açılış ve
kapanış onaylarının şekli ve esasları ile bu defterlerin nasıl tutulacağı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye
Bakanlığınca çıkarılacak müşterek bir tebliğle belirlenir.”
Ayrıca, aynı maddenin tacirlerin işletmeleriyle ilgili belgelerin dosyalanması ve saklanmasına
ilişkin ikinci fıkrası da, aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.
“Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu
kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda
saklamakla yükümlüdür.”
Bu suretle, daha önce vergi mevzuatında elektronik kayıt ve belge düzenine ilişkin olarak
yapılan değişikliklere de uyum sağlanacak şekilde, ticari defterlerin ve belgelerin elektronik ortamda
tutulabilmesi ve saklanabilmesi konusunda imkan getirilmiştir.Ancak uygulama için Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı ile Maliye Bakanlığının müşterek Tebliği beklenecektir.
2.3.Anonim ġirketlerde Ġmtiyazlı Hisselere ĠliĢkin Sınırlandırıcı ve Mevcut Ġmtiyazları Sona
Erdirici Düzenleme YapılmıĢtır.
6762 sayılı Kanunun 401.maddesinde, anonim şirketlerde esas mukavele ile bazı nev’i
hisse senetlerine kar payı veya tasfiye halindeki şirket mevcudunun dağıtılması vesair hususlarda imtiyaz
hakları tanınabileceği hükmüne yer verilmiştir.
6215 sayılı Kanunla bahse konu maddeye aşağıdaki fıkra eklenerek, imtiyaz uygulaması
belli kişilerle sınırlanmış ve ayrıca yeni düzenlemeye aykırı şirket sözleşmelerinin de altı ay içinde yeni
düzenlemeye uygun hale getirilmesi istenmiştir.
“Pay sahipleri arasında Devlet, il özel idaresi, belediye ve diğer kamu tüzel kişileri,
sendikalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve bunların üst kuruluşları bulunan anonim şirketlerde ve
iştiraklerinde; kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflar lehine tesis edilebilecek imtiyazlar
hariç olmak üzere, diğer pay sahiplerinden biri veya birkaçı lehine bu Kanunda düzenlenen herhangi bir
imtiyaz tesis edilemez.
İkinci fıkraya aykırı esas mukaveleler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay
içinde anılan fıkra hükmüne uygun hale getirilir. Gerekli esas mukavele değişikliklerinin ve uyarlamalarının
bu süre içinde gerçekleştirilmemesi halinde, ilgili esas mukavele hükümleri bu sürenin dolduğu tarihte
kendiliğinden geçersiz hale gelir ve esas mukavelede öngörülen imtiyazların tümü kanunen sona erer.”
2.4.Güvenli Elektronik Ġmza Ġle Yapılamayacak ĠĢlemler Ġle Elektronik Ortamda
Yapılabilecek ĠĢlemlere ĠliĢkin Ek Madde Düzenlemesi YapılmıĢtır.
6215 sayılı Kanunla, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“Çevrimiçi işlemler
EK MADDE 2 – Poliçe, bono, çek, makbuz senedi, varant ve kambiyo senetlerine benzeyen
senetler güvenli elektronik imza ile düzenlenemez. Bu senetlere ilişkin kabul, aval ve ciro gibi senet üzerinde
www.degerymm.com.tr
~2~
www.ecovis.com.tr
BAĞIMSIZ DENETİM VE
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
gerçekleştirilen işlemler güvenli elektronik imza ile yapılamaz.
Konşimentonun, taşıma senedinin ve sigorta poliçesinin imzası elle, faksimile baskı, zımba,
ıstampa, sembol şeklinde mekanik veya elektronik herhangi bir araçla da atılabilir. Düzenlendikleri ülke
kanunlarının izin verdiği ölçüde bu senetlerde yer alacak kayıtlar el yazısı, telgraf, teleks, faks ve elektronik
diğer araçlarla yazılabilir, oluşturulabilir, gönderilebilir.
Ticaret şirketleri ile gerçek ve tüzel kişi diğer tacirlere ilişkin olarak, bu Kanunun zorunlu tuttuğu
bütün işlemler elektronik ortamda güvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Bu işlemlerin dayanağı
olan belgeler de aynı usulle elektronik ortamda düzenlenebilir. Zaman unsurunun belirlenmesi gereken ve
yönetmelikte düzenlenen hallerde güvenli elektronik imzaya eklenen zaman damgasının tarihi, diğer
hâllerde merkezî veri tabanı sistemindeki tarih esas alınır.
Şirket adına imza yetkisini haiz kişiler şirket namına kendi adlarına üretilen güvenli elektronik
imzayla imza atabilirler. Bu durumda, kullanılacak nitelikli elektronik sertifikalarda sertifika sahibi alanı
içerisine, sertifika sahibinin ismiyle birlikte temsil ettiği tüzel kişinin de ismi yazılır. Bu husus tescil ve ilan
edilir.
Bu maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.”
3. 6111 Sayılı Yeniden Yapılandırma Kanununda (Torba Kanununda) Yapılan DeğiĢiklikler
6215 sayılı Kanunla, 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar
ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun (Torba Kanun) da da bazı değişiklikler yapılmıştır.
Bahse konu değişiklikler genel olarak vergi mükellefiyetlerine ilişkin olmamakla birlikte, bilgi
vermek amacıyla aynen aşağıya alınmıştır.(6111 sayılı Kanunun tam metni 2011/24 sayılı Sirkülerimiz
ekinde yer almaktadır.)
MADDE 26 – 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 17 nci maddesinin yirmibirinci fıkrasının (a) ve (b)
bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca, tarımsal amaçlı kooperatiflere veya bu kooperatiflerin
ortaklarına 31/12/2010 tarihinden önce kullandırılan ve bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla muaccel
hale gelen krediler ile müteakiben yeniden yapılandırılan kredi alacaklarının bakiye asılları ile ödenmeyen
alacağın vadesinin başlangıç tarihi itibarıyla bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Bakanlıkça bu Kanunun
yayımlandığı tarihte kredilere uygulanan sözleşme faiz oranı esas alınarak hesaplanacak tutar ile
TEFE/ÜFE aylık değişim oranlarının yıllık toplamı dikkate alınarak basit usulde hesaplanacak tutardan
düşük olanı esas alınarak hesaplanacak borç tutarının; bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen dördüncü
ayın sonuna kadar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı il müdürlüklerine başvuruda bulunularak kredinin kalan
vadesi beş yıldan az olan borçlular için ilk taksit 2011 yılı Eylül ayından başlamak üzere ve her yıl ilk taksidin
tekabül ettiği ayda toplam beş eşit taksitte ödenmesi şartıyla, kredinin kalan vadesi beş yıldan fazla olan
borçlular için de kalan vade süresinde ve aynı koşullarla ödenmesi şartıyla bu alacakların ödenen kısmına
isabet eden fer’ilerin tahsilinden vazgeçilir.
b) Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce dava konusu edilmiş ve/veya icra takibi başlatılmış
alacaklar için, borçlunun bu fıkra hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunması halinde davalar
sonlandırılır ve icra takipleri durdurulur. Bu fıkra kapsamında borçları yapılandırılan kooperatif ve/veya
ortaklarının borçları müteakiben tasfiye olunacak alacaklar hesaplarından çıkarılarak vadesi gelmemiş
hesaplara aktarılır.”
MADDE 27 – 6111 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin (a) bendiyle 1/7/1964 tarihli ve 488
sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı
bölümüne eklenen fıkranın (40) olan numarası (41) olarak değiştirilmiştir.
MADDE 28 – 6111 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Bu Kanunun
yayımından itibaren” ibaresi “1/8/2011 tarihinden itibaren” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 29 – 6111 sayılı Kanunun geçici 11 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
www.degerymm.com.tr
~3~
www.ecovis.com.tr
BAĞIMSIZ DENETİM VE
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
II.6217 SAYILI KANUNLA YAPILAN BAZI DEĞĠġĠKLĠKLER
14 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6217 sayılı “Yargı Hizmetlerinin
Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile bazı Kanunlarda
değişiklikler yapılmış olup, bu değişikliklerden mükellefleri ilgilendirenler özetle aşağıdaki bölümlerde
açıklanmıştır.Bahse konu değişiklikler 6217 sayılı Kanunun yayımı (14 Nisan 2011) tarihinde yürürlüğe
girmiĢtir.
1. Yargı Harçları Ġle Ġlgili Düzenleme YapılmıĢtır.
6217 sayılı Kanunla, 492 sayılı Harçlar Kanununun;
a) “Yargı Harçları” başlıklı (1) sayılı Tarifesinin “A-Mahkeme Harçları” bölümünün;
i)”Hukuk ve Ticaret davalarıyla,idari davalarda ihtilafsız yargı konularında ve icra tetkik
mercilerinde” başlığında yer alan “Hukuk” ibaresinden sonra gelmek üzere “ceza” ibaresi eklenmiş,
ii)”IV.Temyiz ve İtiraz Harçları” kısmı başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“IV. Temyiz, istinaf ve itiraz harçları:
a) Yargıtay hukuk dairelerine yapılacak temyiz başvurularında
90 TL
b) Yargıtay ceza dairelerine yapılacak temyiz başvurularında
40 TL
c) Danıştaya yapılacak temyiz başvurularında
90 TL
d) Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil olmak üzere bölge
idare mahkemelerine itirazen yapılacak başvurularda
50 TL
e) Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine yapılacak istinaf yolu
başvurularında
50 TL
f) Bölge adliye mahkemeleri ceza dairelerine yapılacak istinaf yolu
başvurularında
20 TL
g) İdarî yaptırımlar konusunda sulh ceza mahkemelerince verilen son
karara karşı itirazen yapılacak başvurularda
20 TL
h) İcra mahkemelerinin kararlarına karşı itirazen yapılacak başvurularda
20 TL”
b) “Noter Harçları” başlıklı (2) sayılı Tarifesinin “II – Maktu Harçlar” bölümünün (11) numaralı
bendinde “miras taksim mukaveleleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “mirasçılık belgesi” ibaresi
eklenmiştir. (Bu ekleme, 6217 sayılı Kanunla Noterlere “Mirasçılık Belgesi” verme yetkisinin tanınmasına
bağlı olarak yapılmış ve bu suretle Noterlerce verilecek mirasçılık belgeleri Noter harcına tabi tutulmuştur.)
c) Yargı harçlarında istisnaları düzenleyen 13 maddesine eklene ibare ile, Kamu adına C.Savcıları
tarafından hukuk mahkemelerinde açılan davalar yanı sıra “kanun yolu başvuruları ile ceza
mahkemelerinden verilen kararlara karşı kanun yolu başvuruları” da istisna kapsamına alınmıştır.
2. 6098 Sayılı Yeni Borçlar Kanununun Bazı Hükümlerinin 5 Yıl Süreyle Uygulanmamasına
ĠliĢkin Düzenleme YapılmıĢtır.
Bilindiği üzere 22/4/1926 tarihli ve 818 sayılı Borçlar Kanunu’nu yürürlükten kaldıran 11/1/2011
tarih ve 6098 sayılı “yeni Türk Borçlar Kanunu” 4 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.Ancak, bahse konu Kanunun 1/7/2012 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.(Bakınız,
2011/21 sayılı Sirkülerimiz.)
www.degerymm.com.tr
~4~
www.ecovis.com.tr
BAĞIMSIZ DENETİM VE
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
6217 sayılı Kanunla, Anılan kanunun “Kira Sözleşmesi” bölümünde;
a) “Genel Hükümler” arasında yer alan;
-“Alt kira ve kullanım hakkının devri” başlıklı 322.maddesinin,
-“(Kiralananın Kullanılmaması) Genel olarak” başlıklı 324.maddesinin,
-“(Sözleşmenin Sona Ermesi) Taşınır kiralarında” başlıklı 330.maddesinin,
b) Konut ve Çatılı ĠĢyeri Kiralarında
-“Uygulama alanı” başlıklı 339.maddesinin,
-“Kullanım giderleri” başlıklı 341.maddesinin,
-“Kiracının güvence vermesi” başlıklı 342.maddesinin,
-“(Kira bedeli) Genel olarak” başlıklı 343.maddesinin,
-“Dava açma süresi ve kararın etkisi” başlıklı 345.maddesinin,
-“Kiracı aleyhine düzenleme yasağı” başlıklı 346.maddesinin,
-“Dava süresinin uzaması” başlıklı 353.maddesinin,
kiracının Türk Ticaret kanununda tacir olarak sayılan kiĢiler ile özel hukuk ve kamu
hukuku tüzel kiĢileri olduğu iĢyeri kiralarında, 1/7/2012 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle
uygulanmaması yönünde değişiklik yapılmıştır.Bu halde, belirlenen süre boyunca kira sözleşmesinde bu
maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak, sözleşme serbestisi gereği, kira sözleşmesi hükümleri
uygulanmaya devam olunacaktır.
Saygılarımızla
Değer Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., Büyükdere Cad. Nevtron İş Hanı No.119/6, 34349 Gayrettepe İstanbul Türkiye
Tel: +90 212 211 9901, 02, 04
Faks: +90 212 211 9952 E-mail: [email protected]
A Member of ECOVIS International tax advisors accountants auditors lawyers in Austria, Belgium, Bulgaria, China, Croatia, Cyprus, Czech Republic,
Denmark, Estonia, France, Germany, Great Britain, Greece, Hong Kong, Hungary, India, Ireland, Italy, Japan, Republic of Korea, Latvia, Lithuania,
Luxembourg, Malta, Netherlands, Norway, Poland, Portugal, Qatar, Romania, Russia, Slovak Republic, Slovenia, Spain, Sweden, Switzerland,
Turkey, Ukraine and USA (associated partners).
ECOVIS International is a Swiss association. Each Member Firm is an independent legal entity in its own country and is only liable for its own
acts or omissions, not those of any other entity. Değer Bağımsız Denetim ve YMM A.ġ. is a Turkish Member Firm of ECOVIS International
www.degerymm.com.tr
~5~
www.ecovis.com.tr