tıklayınız. - Finansonline

Transkript

tıklayınız. - Finansonline
INTERNET VIOP KILAVUZU
1.BÖLÜM
VIOP HESAP AÇILIŞI
Finans Yatırım’da hesabı bulunan ESKİ müşterilerimizin mevcut hesaplarını VIOP’a tanımlayabiliriz.
Bunun için Müşteri Temsilciniz ile irtibata geçip ek sözleşmeleri imzalamanız gerekir.
*Türev Araçları Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi
*Risk Bildirim Formu
*Türev Araçlar Hesap Açma Şartları
*Opsiyon ve Vadeli İşlemler Risk Bildirim Formu
Finans Yatırım’da hesabı bulunmayan YENİ müşterilerimizin
sözleşmeleri imzalayarak yeni hesap açtırması gerekir.
VIOP sözleşmelerine ek olarak gerekli
VIOP hesap talebinizin sonrasında FİNANS YATIRIM’da bulunan/açılan hesap no TAKASBANK sisteminde eşleştirilir. İşlem
yapmak istenen hesabın 1 İŞ GÜNÜ ÖNCE saat 17:30‘a kadar tanımlatılmış olması gerekir. Saat 17:30’dan daha sonra açılan
hesaplarda izleyen ikinci borsa gününde işleme başlanabilir.
2.BÖLÜM
VIOP’TA KULLANILAN TERİMLER
Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri nelerdir?
Vadeli işlem, ileri bir tarihte, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal
göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni veya dövizi alma veya satma yükümlülüğü
getiren sözleşmedir. Ödeme ve teslimatın işlem yapılan günde veya çok kısa süre içerisinde yapıldığı
işlemlere spot veya nakit işlemler denir, ancak anlaşmanın bu gün yapılması, anlaşma
yükümlülüklerinin ise gelecekte yerine getirilmesi yönünde yapılan işlemler genel olarak vadeli
işlemlerdir.
Opsiyonlar, belli bir vadeye kadar (veya belirli bir vadede), opsiyona dayanak varlık oluşturan belli
miktardaki bir malı, finansal ürünü, sermaye piyasası aracını veya ekonomik göstergeyi belli bir
fiyattan (kullanım fiyatı) alma yada satma hakkını, belli bir prim karşılığında opsiyonu satın alan kişiye
(Uzun pozisyon sahibi) veren ancak zorunlu tutmayan, buna karşın opsiyonun satıcısını (Kısa pozisyon
sahibi) lehdar tarafından talep edilmesi halinde satmaya zorunlu tutan sözleşmelerdir. Iki tip opsiyon
vardır: Avrıpa Ve Amerika tipi opsiyonlar. Amerika tipi opsiyonlar, sözleşme ile tanınan hakkın vade
sonuna kadar herhangi bir tarihte kullanılabilirken Avrupa tipi opsiyonlarda hak sadece vade sonunda
kullanılabilrmektedir. VİOP’ta işlem gore opsiyonlar Avrupa tipi opsiyonlardır.
Dayanak Varlık Nedir ?
Tarafların alıp sattığı vadeli işlem sözleşmelerinin hangi varlıkla ilgili olduğunun ifadesidir (hisse senedi
endeksi, döviz, pay senedi v.b.).
Vadeli işlem sözleşmesinde Uzun (Long) ve Kısa (Short) Ne Demektir?
Her vadeli işlem sözleşmesinde uzun ve kısa olmak üzere iki taraf vardır.
Vadeli işlem sözleşmesinde uzun taraf dayanak malı teslim alma hak ve yükümlülüğüne sahip olan,
kısa taraf ise bunu teslim etmekle yükümlü olan taraftır. UZUN POZİSYON, yapılan işlemler
sonucunda alım yönünde net pozisyona sahip olunmasıdır. KISA POZİSYON, sahip olduğunuz toplam
INTERNET VIOP KILAVUZU
net pozisyon satış yönünde ise kısa pozisyon sahibisinizdir. Sahip olunan pozisyona aksi yönde işlem
yapmaya TERS İŞLEM (POZİSYON KAPATMA ) denir. Örneğin 10 adet uzun pozisyon aralık 2015
30 endeks sözleşmeniz olsun. Bu sözleşmeleri kapatmak için 10 adet aralık 2015 30 endeks
sözleşmesinin satılması gerekmektedir. 10 adet şubat 2015 30 endeks sözleşmesi satılırsa, yeni
durumda, aralık 2015 30 endeks sözleşmesinde 10 adet uzun, şubat 2015 30 endeks sözleşmesinde 10
adet kısa pozisyon sahibi oluruz.
Açık Pozisyon Nedir ?
Bir sözleşmede, ters işlemle kapatılmamış uzun veya kısa pozisyon sayısıdır.
Piyasa, yatırımcıların taşıdıkları net uzun veya net kısa pozisyonların toplamı açık pozisyon sayısını
belirler. Piyasada A ve B olamak üzere iki yatırımcının olduğunu varsayalım. A yatırımcısı B
yatırımcısına bir adet Nisan 2014 vadeli dolar sözleşmesi satarsa, açık pozisyon sayısı bir adet olur. Bu
işlemi takiben A yatırımcısı, B yatırımcısına dört adet daha Nisan 2015 vadeli dolar sözleşmesi satarsa
açık pozisyon sayısı beşe yükselir. B yatırımcısı aldığı sözleşmelerden üç tanesini A yatırımcısına geri
sattığında açık pozisyon sayısı ikiye düşer. Bu işlem B yatırımcının üç adet kısa, A yatırımcısının ise üç
adet uzun pozisyon almış olmasıyla mümkündür.
Başlangıç teminatı nedir?
Bir vadeli işlem sözleşmesi pozisyonu alındığında veya alınmadan önce, pozisyon için takas merkezine
yatırılması gereken teminattır.
Başlangıç teminatı günlük fiyat hareket sınırına göre oluşabilecek maksimum zararı karşılayacak
miktarda belirlenir ve nakit veya nakde kolayca çevrilebilir değerler olarak ilgili aracı kuruma yatırılır.
Aracı kurum bu teminatları takas kurumuna tevdi eder. Bu teminatın tutarı borsa ve takas kurumu
tarafından belirlenir. Aracı kurumlar müşterilerinden borsa tarafından belirlenmiş teminat tutarından
daha fazlasını talep edebilirler.Yatırılması gereken başlangıç teminat tutarı ,miktar veya oran olarak
sözleşme bazında belirlenir. Teminatlar sözleşme sayısı bazında yatırılır. Yatırımcı, beş adet altın
sözleşmesi almak yada satmak isterse, yatırılması gereken teminat tutarı, borsanın bir sözleşme almak
yada satmak için belirlediği teminat tutarının beş katı olmalıdır.
Sürdürme teminatı nedir?
İşlemler sonrası oluşabilecek zararlar ile teminat miktarı düşebilir. Sürdürme teminatı, teminatın zarar
sonucunda düşebileceği asgari seviyeyi gösterir ve genellikle başlangıç seviyesinin belli bir miktarı
(örneğin %75) olarak belirlenir. Teminat miktarı sürdürme seviyesinin altına düştüğünde, teminatın
tekrar başlangıç teminatı seviyesine yükseltilmesi (sürdürme teminatından daha fazla bir teminat)
istenir bu çağrıya , teminat tamamlama çağrısı(MARGIN CALL) denilmektedir.
Piyasaya Göre Ayarlama (Mark-to-Market) nedir / Hesapların Güncellenmesi Nedir?
Vadeli işlem ve opsiyon borsasında açık pozisyon sahiplerinin bir önceki uzlaşma fiyatı ile son uzlaşma
fiyatı arasındaki farktan dolayı elde ettikleri kar veya zarar, hesaplarına işlem günü sonunda yansıtılır.
Bu işleme “Piyasaya Göre Ayarlama (Mark-to-Market) denir.
Uzun pozisyon bir vadeli işlem sözleşmesinde uzlaşma fiyatının alış fiyatının üzerinde gerçekleşmesi
durumunda kar, tersi durumda zarar elde edilmiş olur. Kar veya zarar tutarı teminat hesaplarına
günlük olarak yansıtılır.
INTERNET VIOP KILAVUZU
Yayılma Teminatı Nedir ?
Aynı sözleşmenin iki ayrı vadesinde, birinde kısa pozisyon alırken, diğerinde uzun pozisyon alma
durumuna yayılma denir. Bu durumda her bir sözleşme için gereken yayılma teminatı başlangıç
teminatının yarısıdır.
Nakdi Uzlaşma Nedir ?
Sözleşmelerin ifa edilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde vade sonunda dayanak varlık
taraflar arasında el değiştirmez. Bunun yerine, sözleşme fiyatı ile dayanak varlığın son işlem günündeki
cari fiyatı veya borsa tarafından belirlenen diğer yöntemler esas alınarak belirlenmiş fiyat arasındaki
fark kadar tutar taraflar arasında el değiştirir ve sözleşme bu şekilde ifa edilmiş olur.
Pozisyon Limiti Nedir ?
Borsa, manipülatif işlemleri sınırlamak ve suni arz ve talebi önleme suretiyle piyasanın sıkışmasını
engellemek amacıyla bir yatırımcının almış olduğu pozisyonları sözleşme sayısı bazında sınırlar. Bu
sınırlamaya pozisyon limiti denir.
Sicil bazında pozisyon limiti; aynı dayanak varlığa bağlı tüm sözleşmeler için bir sicile bağlı tüm
hesaplarda alınabilecek aynı yönlü pozisyonların karşılığındaki azami dayanak varlık sayısıdır. Bu limit,
MKK tarafından açıklanan fiili dolaşımdaki pay miktarının %5’idir.
Piyasa bazında pozisyon limiti; aynı dayanak varlığa bağlı tüm sözleşmeler için piyasada açık olan
pozisyon toplamının karşılık gelebileceği azami dayanak varlık sayısıdır. Bu limit, MKK tarafından
açıklanan fiili dolaşımdaki pay miktarının %100’üdür.
Uzlaşma fiyatı nedir?
Günlük olarak kar/zarar ve teminat yükümlülüklerinin hesaplanmasında kullanılan fiyattır. Uzlaşma
fiyatının nasıl belirleneceği her bir sözleşme bazında borsa tarafından belirlenir ve taraflara ilan edilir.
Yükümlülüklerin ifası bu uzlaşma fiyatı üzerinden yapıldığından, borsa bu fiyatın piyasanın gerçek
durumunu yansıtacak şekilde belirlenmesini sağlar. Bu nedenle uzlaşma fiyatı genellikle seansın belirli
bir bölümünde alınan fiyatların ağırlıklı ortalaması şeklinde bulunur.
3.BÖLÜM
KAR ZARAR HESAPLAMA
BIST30 SÖZLEŞMESİNDE KAR / ZARAR HESAPLAMA – ÖRNEK
BIST30 sözleşmelerinin pozisyon değerini hesaplarken işlem yaptığımız endeks puanını 10’a böleriz.
94,500 puanla işlem yaptıysak 101,500 /10 = 10150 TL değerinde alım/satım yapmış oluruz .
Bu sözleşmede başlangıç teminatı 1,010 TL ise, 1,010 TL yatırarak 10150 TL degerinde işlem yapmış
oluruz. Burada, 10150/1010=10.05, yaklaşık 1’e 10 kaldıraç söz konusudur.
İşlem komisyonu 10,150 TL üzerinden hesaplanır. Endeks sözleşmelerinde 1 tick (fiyat adımı) = 25
puan = 2,5 TL’dir.
INTERNET VIOP KILAVUZU
97,500 puandan kısa pozisyon alıp, ardından 97,000 puandan uzun pozisyonla kapatma: yüksek
fiyattan satıp ucuz fiyattan pozisyon kapattığımız için kardayız,aradaki fark 500 puandır. Bu rakamı
10’a bölersek 50 TL parasal ifadesini bulmuş oluruz. Yatırdığımız 1,045 TL teminat bakiyesi 1,095 TL
olur. 97,500 puandan uzun pozisyon alıp, ardından 97,200 puandan kısa pozisyonla kapatma: aldığımız
fiyatın altında satış yapmış olduk, 300 puan aşağıdan sattık. 300 puan /10 = 30 TL zarar etmiş
oluruz. Yatırdığımız 1,045 TL teminat bakiyesi 1,015 TL olur.
Bu işlemi ister seans içinde yapmış , isterseniz alım / satım ya da satım / alım işlemleri arasında günler olsun, hesaplamalar
aynı olacaktır.
ÖRNEK : ENDEKS SÖZLEŞME
Kar /Zarar
Teminat
Tamamlama
Çağrısı
Teminat Bakiyesi
05/03/2015 97,000 – 1 uzun pozisyon
-----
------
Başlangıç teminatı: 1,010 TL
Seans sonu uzlaşma
06/03/2015
fiyatı: 96,800
((96,800-97,000)/10)* 1 = -20
-------
990 TL
Uzlaşma / işlem fiyatı
Tarih
09/03/2015
Seans sonu uzlaşma
fiyatı: 94,000
((94,000-96,800)/10)*1 = -280
710 TL (757.50 tl olan sürdürme
seviyesinin
altına düştü, T+1 - 14:30 ‘a kadar 300
TL
300 TL
yatırmalı.
10/03/2015
Seans sonu uzlaşma fiyatı
95,000
(95,000-94,000)/10*1 adet=+100
-----
710 +300 mc+ 100 kar =1,110 TL
11/03/2015
Seans sonu uzlaşma fiyatı
96,250
(96,250-95,000)/10*1 adet=+125
----
1,235 TL
12/03/2015
1 adet alış işlemi fiyatı
96,500
(96,500-96,250)/10*1 adet=+25
-----
1,260 TL
ÖRNEK : DOLAR SÖZLEŞME
Döviz sözleşmelerinde (sözleşme büyüklüğü) 1 adet =1000 usd / 1000 euro olduğundan pozisyon
degerini hesaplarken ;
2,5850 kurdan 15 kontrat almış olalım. 15 adet * 1000 sözleşme büyüklüğü * 2,5850 işlem fiyatı =
38,775 TL olacaktır, komisyon bu rakam üzerinden kesilir.
Döviz sözleşmelerinde 1 tick ( fiyat adımı ) 0,0005 = 0,5 TL’ dir.
Tarih
Uzlaşma /İşlem Fiyatı
Kar / Zarar
T.T.
Miktarı
Teminat Bakiyesi
05/03/2015
5 adet Dolar söz. alış
Fiyatı 2,5800
--------
-----
5 adet *125 TL = 625 TL
06/03/2015
Seans sonu uzlaşma
fiyatı 2.5750
(2,5750-2,5800)*5000 usd = - 25 TL
-----
600 TL
09/03/2015
Seans sonu uzlaşma
fiyatı 2.5625
(2,5625-2,5750)*5000 usd =
-----
537,5 TL
10/03/2015
Seans sonu uzlaşma
fiyatı 2.5400
(2,5400-2,5625)*5000 usd = -112,5
43.75
425 TL
11/03/2015
5 adet satış işlemi
fiyatı 2.5500
(2,5500-2,5400)*5000 usd = 50
-----
518,75 TL
-62,5
INTERNET VIOP KILAVUZU
VIOP-Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi İşlem Örneği ;
Yatırımcı 10 Mart 2015 tarihinde altın fiyatlarının düşeceği beklentisiyle Vadeli İşlem ve Opsiyon
Borsa’sında VOB-Altın Vadeli İşlem Sözleşmesinde 10 kontrat satım yönünde (Short/Kısa Pozisyon) işlem
yapmıştır. Yatırımcı işlem öncesinde işlem yaptığı aracı kurumda bulunan Takas hesabına işlemin
gerektirdiği 80 TL teminatı yatırmıştır*.
*Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsa’sının,VOB –ALTIN Vadeli İşlem Sözleşmesi için belirlediği 1 kontrat için
başlangıç teminatının 8 TL dir.
Yatırımcı 91,10 fiyatla 10 kontrat satım işlemi yapmıştır, yatırımcı 7,500 TL teminat yatırarak (91,10
TL/Gr*1 gr*10 Kontrat) =9100 TL büyüklüğünde bir pozisyon açmış olur, bir diğer deyişle yatırımcı
yaklaşık 1’e 10 bir kaldıraçla, yatırdığı teminatın 10 katı büyüklüğünde pozisyon almıştır. Yatırımcının
başlangıç teminatı 8 TL iken pozisyonun sürdürme seviyesi 8 * %75 = 6 TL olacaktır yani olası zararlar
sonrası yatırımcının teminatı en fazla 6 TL seviyesine düşebilir , bu seviyenin altına düşmesi durumunda
teminatını tekrar 8 TL seviyesine çekmesi istenecektir.
ÖRNEK : ALTIN SÖZLEŞME
İşlem Miktarı
Tarih
10/02/2015
İşlem
Fiyatı
10
Uzlaşma
Fiyatı
Teminat
Bakiyesi
Kar/Zarar
91,92
80
+ 4,2 (91,92 91,50*1*10)
11/02/2015
91,50
84,2
12/02/2015
90,00
+ 15
99,2
13/02/2015
89,00
+7
106,2
16/02/2015
92,00
- 30
76,2
17/02/2015
90,00
+ 20
96,2
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda İşlem Gören GARAN Opsiyon Sözleşmesi Uzun
Pozisyon İşlem Örneği
Yatırımcı, 10 Mart tarihinde GARAN hisse fiyatının yükseleceği beklentisiyle, Vadeli İşlem ve Opsiyon
Piyasası’nda GARANA1215C7.00S0 Opsiyon Sözleşmesi’nde 1 TL prim karşılığında 10 kontrat alım
opsiyonunda (Long Call / Alım Uzun Pozisyon) uzun pozisyon almıştır. Yatırımcı bu işlemin karşılığında
10 TL prim ödemiştir. Opsiyonlarda sözleşme büyüklüğü 100 adet hisse senedine tekabül etmektedir.
Yatırımcı GARANA1215C7.00S0 Opsiyon Sözleşmesinde uzun pozisyon alarak vade sonuna kadar 7
TL’den 1,000 adet GARAN alma hakkını satın almıştır.
Şubat
Şubat
Şubat
Şubat
Şubat
Şubat
Şubat
12
11
10
9
8
7
6
Vadede/vadeye kadar
kullanım
Kullanılır
Kullanılır
Kullanılır
Kullanılır
Kullanılır
Kullanılmaz
Kullanılmaz
18 Şubat
5
4
Kullanılmaz
Kullanılmaz
Tarih
09
10
11
12
13
16
17
19 Şubat
GARAN Spot Fiyatı
50
40
30
20
10
0
0
Ödenen/Alınan
prim
-10
-10
-10
-10
-10
-10
-10
0
0
-10
-10
Kar/Zarar
Net kar/zarar
40
30
20
10
0
-10
-10
-10
-10
INTERNET VIOP KILAVUZU
Dayanak varlık fiyatının 7 TL’nin üzerinde olduğu seviyelerde yatırımcı kar edecek, altında olduğu
seviyelerde kaybı sadece ödediği prim kadar olacaktır. Yatırımcının almış olduğu bu pozisyonda
maksimum karı sınırsız, maksimum zararı ise ödediği primdir.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda İşlem Gören GARAN Opsiyon Sözleşmesi Kısa Pozisyon
İşlem Örneği
Yatırımcı, 10 Mart tarihinde Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda GARANA1215C6.00S0 Opsiyon
Sözleşmesi’nde 1 TL prim alarak 10 kontrat alım opsiyonunda (Short Call / Alım Kısa Pozisyon) kısa
pozisyon almıştır. Yatırımcı bu işlemin karşılığında 10 TL prim almıştır. Opsiyonlarda sözleşme
büyüklüğü 100 adet hisse senedine tekabül etmektedir. Yatırımcı GARANA1215C6.00S0 Opsiyon
Sözleşmesinde kısa pozisyon alarak vade sonunda kadar 6 TL’den 1000 adet GARAN alma hakkını
satmıştır.
Tarih
GARAN Spot Fiyatı
09 Şubat
10 Şubat
12
Vadede/vadeye
kadar kullanım
Kullanılır
-60
Ödenen/Alınan
prim
10
11 Şubat
12 Şubat
11
10
9
Kullanılır
Kullanılır
Kullanılır
-50
-40
-30
10
10
10
-40
-30
-20
13 Şubat
8
Kullanılır
-20
10
-10
16 Şubat
7
Kullanılır
-10
10
0
17 Şubat
6
Kullanılmaz
0
10
10
18 Şubat
5
Kullanılmaz
0
10
10
19 Şubat
4
Kullanılmaz
0
10
10
Kar/Zarar
Net kar/zarar
-50
Dayanak varlık fiyatının 6 TL’nin altında olduğu seviyelerde karşı taraf satın alma hakkını
kullanmayacak, dolayısıyla yatırımcı almış olduğu prim kadar kar edecektir. 6 TL’nin üzerinde olduğu
durumlarda ise karşı taraf hakkını kullanacaktır. Yatırımcının almış olduğu bu pozisyonda maksimum
karı almış olduğu prim, maksimum zararı ise sınırsızdır.
4.BÖLÜM
SEANS & EMİRLER
Sisteme gönderilen emirler normal seansta fiyat ve zaman önceliğine göre eşleşirler.

Limitli, piyasa ve kapanış fiyatından (Gün sonunda hesaplanan uzlaşma fiyatı üzerinden
işlem gerçekleştirmek) olmak üzere emir yöntemleri vardır.

Kalanı pasife yaz, gerçekleşmezse iptal et, kalanı iptal et, şarta bağlı (stop loss
emirleri), strateji emirleri gibi emir türleri vardır.

Seans emri, günlük emir, iptale kadar geçerli ve tarihli emir girilebilir. İptale kadar geçerli” ve
“tarihli” sürelerinin seçilmesi durumunda, günlük fiyat hareket limitlerinin dışında emir girilebilir.
VIOP’ta, açık olan emirler ya da kısmi olarak gerçekleşmiş olan emirlerin gerçekleşmemiş olarak
bekleyen kısımları
İPTAL edilebilir, DÜZELTİLEBİLİR (Limit fiyatlı emirlerde fiyat
iyileştirmesi, orijinal emrin miktarının azaltılması, emrin geçerlilik süresinin istenildiği gibi
değiştirilmesi mümkündür).
INTERNET VIOP KILAVUZU

Eşleşme anında iptal edilen emirlerden, emrin parasal tutarı üzerinden 0,0001 oranında eşleşme
anında emir iptal ücreti alınacaktır.
Normal seans
saatleri
Öğle arası
09:10 - 17:40
Yok
09:10 - 17:45
Yok
09:10 - 17:45
Yok
Altın ve Elektrik Vadeli
İşlem Sözleşmeleri
09:10 - 17:45
Yok
Emtia Vadeli İşlem
Sözleşmeleri
09:10 - 17:45
Yok
Sözleşmeler
Pay Vadeli İşlem ve
Opsiyon Sözleşmeleri
Endeks Vadeli İşlem
ve Opsiyon
Sözleşmeleri
Döviz Vadeli İşlem ve
Opsiyon Sözleşmeleri
* Teminat tamamlama son saati t+1 günü saat 15:00.
5. BÖLÜM
TAKAS & TEMİNATLANDIRMA

Emirler hesap bazında girilir, işlemler hesap bazında gerçekleşir.

Takasbank hesabında yeterli teminatı bulunmayan hesaplar pozisyon alamaz.
İşlem yapan müşterinin teminatının Takasbank’ta bulunması zorunlu olduğundan Finans Yatırım’da bulunan hesabından
Takasbank’ta bulunan hesabına (ikisi de aynı numara olacaktır) teminat yatırmalıdır. Müşteri hesabında oluşan K/Z,
Takasbank tarafından geçilen nema
müşterinin Takasbank’taki hesabına geçilmektedir. Fakat müşterinin işlem
komisyonları ve nema vergisi Finans Yatırım’daki hesabına yansıtılmaktadır, dolayısıyla müşterinin cari hesabında bu
giderleri karşılayacak serbest bakiyenin bulunması gerekmektedir.
Örneğin : 5 adet Endeks sözleşmesi satmak istersek (short /kısa pozisyon) 5 adet * (1 adet için
Borsa’nın hesapladığı başlangıç teminatı olsun) 1,010 TL = 5,050 TL Takasbank hesabımıza
önceden yatırmış olmalıyız.

Borsa tarafından belirli periyotlarla seansiçi uzlaşma fiyatı belirlenerek geçici kar/zarar
hesaplamaları yapılır.Bu geçici kar zarar hesaplamaları, hesabımızda eksik / fazla teminat
oluşturacaktır.
INTERNET VIOP KILAVUZU
Yukarıdaki örneğin devamı olarak tekrar 2 adet daha satmak istediğimizde; önceki 5 adet
pozisyonumuzdan 200 TL zarar görünüyorsa, yeni işlem yapmak için 200 YL eksik teminat +
2020 TL (2 adet * 1010)=2220 TL yatırmalıyız. 200 TL kar görünüyor ise karı işlem yapmak
için kullanabiliriz, 1820 TL yatırmamız yetecektir. Piyasada fiyatlar değiştikçe geçici uzlaşma
fiyatları değişecek, dolayısıyla hesaplanan kar/zarar rakamları da gün boyunca değişecektir.

Kesin kar/zarar gün sonunda hesaplanan uzlaşma fiyatına göre bulunur. Zararlar aynı gün
müşteri hesaplarından kesilirken, karlar T+1 15:00’a dek hesaplara aktarılır.
Bu nedenle gün içinde oluşan karımızı, bugün işlem yapmak için kullanabiliriz, fakat çekemeyiz.
Karlar en erken t+1 günü çekilebilir.
Başlangıçta yatırdığımız teminatın %25’ini kaydettiğimizde sürdürme seviyesine inmiş oluruz.
Bu seviyeden TEMİNAT TAMAMLAMA ÇAĞRISI (Margin Call) gelecektir. Gün içinde fiyatlar
değiştikçe margin call’a girilip çıkılabilir. Gün sonunda teminat tamamlama çağrısı alan müşteri
t+1 günü teminatını başlangıç seviyesine tamamlamak ya da pozisyon kapatmak zorundadır
(nakit teminat eksiği olan müşteri sadece TL yatırarak teminatını tamamlayabilir). T+1 günü saat
14:30’a kadar teminat tamamlama yükümlülüğünü yerine getirmeyerek temerrüde düşmüş müşterinin türev araç
pozisyonları, Finans Yatırım tarafından müşterinin yeterli teminat miktarına ulaşana kadar likide edebilecektir.
Örneğin : Endeks kontratları için 5050 TL yatırıp 5 adet kısa pozisyon aldığımızda
Başlangıç teminatı 5050 TL
Sürdürme teminatı 3787,50 TL (başlangıç teminatının %75’i) oluşabilecek zararlar sonrası
teminatımız en az 3787,55 TL’ye kadar düşebilir. Bu seviye ve altına indiğimizde teminat
tamamlama çagrısı gelecektir. Teminatımız 3000 TL’ye indiğinde bizim 2050 TL yatırmamız veya
yaklaşık 3 adet alış (2050 TL eksik tem./1010 TL = 2.02) yaparak pozisyon kapatmamız
gerekmektedir.
Opsiyon sözleşmeleri için; eğer long
pozisyon alınmışsa (alım ya da satım opsiyonu
farketmeksizin) maksimum zarar ödenen prim kadardır.
Eğer short pozisyon alınmışsa maksimum zarar opsiyonun alım veya satım opsiyonu olmasına
göre değişir. Alım opsiyonlarında maksimum zarar sınırsız olacak, satım opsiyonlarında ise
kullanım fiyatı ile prim arasındaki fark kadar olacaktır.
Opsiyon alım satım işlemlerinde, prim işlem yapılırken ödenir veya tahsil edilir. Taşınan
pozisyona bağlı olarak mark to market kar veya zarar oluşmaz. Vadede veya vadeye kadar olan
süreçte opsiyonun kullanımı ile beraber hesaba oluşan kar / zarar tutarı yansıtılır.
Bulundurulması gereken teminat dayanak varlık fiyatındaki değişime bağlı olarak değişir.
Seans bitiminde saat 18:10 itibarıyla gün sonu uzlaşma fiyatları kullanılarak tüm
hesaplar güncellenir.


Güncelleştirme işlemlerinde, öncelikle zarar eden hesapların nakit teminatlarından zarar tutarları
kesilir. Bu işlem sonucunda, teminat açığı oluşan hesaplar için ilgili müşterilere teminat tamamlama
çagrısı yapılır.
Seans bitimi ve teminat tamamlama çağrılarının yapılması ile birlikte takas süreci başlar.
INTERNET VIOP KILAVUZU



Takas Süresi: Saat 18:10 – T+1 15:00 arası
Teminat Tamamlama Çağrısı: Saat 17:55’ten itibaren
VOB’da gerçekleşen işlemlerin takası ( MARGINCALL -teminat tamamlama-ve karların geçilmesi )
işlemleri T+1 günü saat 15:00 ‘a dek tamamlanmaktadır.
Teminat tamamlama yükümlülüğü ile karşılaşılması durumunda söz konusu yükümlülüğün, T+1
Günü saat 15:00 ‘a kadar eksi nakit durmununda NAKDEN eksi nakit durumu yoksa pozisyon
kapatarak yada nakden yerine getirilmesi gerekir.
Takas yükümlülüğünü T günü tamamlamayan müşteri hesaplarında Margin Call tutarı T+1 günü
ÖNCEKİ MARJIN CALL (ÖMC) kolonunda takip edilecektir. Müşteri T günü hesaplanan ÖMC aşağıdaki
iki yöntemden biri kullanılarak kapatılabilecektir.
1) Takasbank’ta bulundurulan Mevcut Teminatın Arttırılması / NAKİT YATIRMA
2) a) (-) Nakitten kaynaklanan ÖMC durumu hariç olmak üzere T+1’de var olan pozisyonların
kapatılarak gerekli teminatın azaltılması ( kaç adet pozisyon kapatmam gerekir = Margın call tutarı /
bir adet için istenen başlangıç teminatı tutarı ) istenir
b) (-) Nakitten kaynaklanan ÖMC durumu varsa;
Örneğin ; müşteri hesabında 1 adet endeks-30 pozisyonu olsun,
Müşterinin günbaşı 510 TL nakit ve 750 TL değerinde hazine bonosu olsun, toplam teminatı 1260
TL‘dir. 1 adet sözleşme için 1010 TL istenmektedir ki müşterinin fazla teminatı da vardır. Gün sonunda
müşterinin 550 TL zarar ettiğini varsayalım, bu zarar nakit teminattan düşülecektir, müşterinin sadece
510 TL nakdi olduğundan bu hesap 45 TL MARGİN CALL ‘a düşecektir Bu durum (-) NAKİT
AÇIĞINDAN KAYNAKLANAN ÖMC durumudur. Çünkü minimum 505 TL nakit teminatı olması
gerekmektedir. Bu müşterinin pozsiyon kapatması yükümlülüğünü sonlandırmaz, mutlaka 40 TL nakit
yatırmak zorundadır.

Alınan pozisyonlar dolayısıyla tutulması zorunlu (bloke edilmiş) olan teminatlar çekilemez. Ayrıca,
teminat tamamlama yükümlülüğü olan hesaplar için, teminat çekme taleplerine izin verilmez.
TEMİNAT YATIRMA / ÇEKME
Serbest Teminat = Mevcut Teminat – Bul. Gereken Teminat +/- Kar/Zarar
(ST>0 ise Teminat Kompozisyonunu bozmamak şartıyla çekilebilir.)




Teminat yatırma son saati
Teminat çekme son saati
Opsiyon kullanım talimatı son saati
Otomatik opsiyon kullanım saati
17:30
15 :40
17:45
18:10
İşlem Teminatı Kompozisyonu
Takasbank nezdinde bulundurulması gereken işlem teminatının en az %50’sinin nakit teminattan
oluşması gerekmektedir. Dolayısıyla toplam işlem teminatı içinde nakit dışı teminatların oranı en fazla
%50 olabilir. Hesap güncelleştirme sırasında zarar eden hesaplardan zarar tutarının kesilmesi
durumunda söz konusu oranın tutturulma şartı aranmaz. Nakit dışı teminat içindeki hisse senedi, A tipi
yatırım fonu ve borsa yatırım fonu teminatlarının toplam payı ise toplam nakit dışı teminatın %20’sini
geçemez.
INTERNET VIOP KILAVUZU
SÖZLEŞME TEMİNATLARI
Başlangıç
Teminatı
Sürdürme SpreadTeminatı
BIST30 Endeks
955
Teminatı%
75
TL-Dolar
140
75
50
TL-Euro
EURO DOLAR Çapraz
Kuru
Altın
160
75
50
160
75
50
9
75
50
Altın Ons
270
75
50
Elektrik
780
75
50
Pamuk
455
75
50
Buğday
540
75
50
35
75
50
SASX
(TL) %
50
Pay senetleri Vadeli İşlem Sözleşmeleri için teminatlar;
Başlangıç
Teminatı
Sürdürme SpreadTeminatı
Teminatı(TL) %
%
75
50
AKBNK
90
EREGL
40
75
50
GARAN
90
75
50
ISCTR
60
75
50
SAHOL
105
75
50
TCELL
115
75
50
THYAO
95
75
50
TUPRS
890
75
50
VAKBN
55
75
50
YKBNK
50
75
50
HALKB
155
75
50
KCHOL
145
75
50
KRDMD
15
75
50
PETKM
40
75
50
PGSUS
205
75
50
TOASO
265
75
50
TTKOM
60
75
50
EKGYO
30
75
50
SISE
40
75
50
240
75
50
ARCLK
INTERNET VIOP KILAVUZU
**BIST vadeli işlem ve opsiyon piyasasında teminatlandırma portföy bazlı teminatlandırma yöntemi
olan SPAN ile yapılacaktır. Başlangıç teminatının %75’i sürdürme seviyesi olacaktır.Portföyde yer alan
varlıklara ait değişik fiyat seviyelerinde ve volatilitede senaryolar oluşturarak portföyün bir gün içinde
maruz kalabileceği toplam riski belirlenip 16 farklı senaryo içinde ortaya çıkan en yüksek risk teminat
olarak alınır. Sadece futures sözleşmelerde işlem yapıldığında yukarıdaki kontrat bazlı listede görülen
rakamları 1 kontrat için hesaplanacak başlangıç teminatı olarak alabilirsiniz. Bu teminat tutarları
Takasbank tarafından yapılan değişikliklere paralel farklılık gösterecektir.
BIST tarafından belirlenen pay senedi vadeli işlem sözleşmelerinde vadeler arası yayılma pozisyonu da
alınabilmektedir.
Pay vadeli
Vadeler arası
işlem
yayılma
sözleşmesi
AKBNK
90
EREGL
40
GARAN
90
ISCTR
60
SAHOL
105
TCELL
115
THYAO
95
TUPRS
890
VAKBN
55
YKBNK
50
ARCLK
240
EKGYO
30
HALKB
155
KCHOL
145
KRDMD
15
PETKM
40
PGSUS
205
SISE
40
TOASO
265
TTKOM
60
Aynı hisseye ait farklı vadelerde yayılma pozisyonu açmak istenirse; intra-spread değeri ile miktarı
çarparak teminat rakamına ulaşabilirsiniz. Örneğin, GARAN için Aralık vadede 100 adet long pozisyon
almıştınız. Ocak vadede de 100 adet short pozisyon aldığınızı varsayarsak; yatırılacak olan teminat
rakamı (105*100) 10.500 TL olacaktır.
INTERNET VIOP KILAVUZU
Kabul Edilebilir Teminat, Değerleme Katsayılar, Değer Güncellemeleri
Teminat
Grubu
Min.
Oran
Max.
Oran
Değ.
Değ.
Kriteri
Katsayısı
Nakit (TL)
TL
0.50
1.00
1.00
Döviz (USD,EUR)
DVZ
0.00
0.50
0.94
TCMB döviz alış kuru
15;30’da
açıklanan
valörlü fiyat
Devlet İç
Borçlanma
Senetleri
DIBS
0.00
0.50
0.91
BİAŞ Tarafından İlan
Edilen Fiyat
TR-cari
Hisse Senedi
(İMKB-30)
BIST 30
0.00
0.25
0.76
Imkb 2.seans AOF
Borsada işlem gerçekleşmemişse,
son seansa ait en iyi alış ve en iyi
satış
emirlerinin
aritmetik
ortalaması,
Yatırım Fonu KB
YF-B Tipi 0.00
(Hisse Yoğun)
0.25
0.82
Fonun birim pay fiyatı
Kurucu tarafından ilan edilen fiyat
Yatırım Fonu KB
YF-A Tipi 0.00
(Diğer)
0.50
0.88
Fonun birim pay fiyatı
Kurucu tarafından ilan edilen fiyat
Açıklama
ertesi
gün
Nakit Teminatların Nemalandırılması : Takasbank’ta, yatırılan vadeli işlem teminat
hesaplarındaki TL cinsi işlem teminatlar Takasbank tarafından günlük olarak nemalandırılır.
Teminat Hesaplama
30 endeks’te 5 kontrat alış yapmak isteyen müşteri için ;
1) tüm teminatı nakit gönderecekse kontrat sayısı * ilgili sözleşme için belirlenmiş başlangıç teminatı
5 * 1045 TL = 5050 TL
2) teminatın bir kısmını döviz gönderecek; 5050 TL’nin min. %50 nakit göndermek mecburiyetinde
5050 * 0.30= 2525 TL nakit kalan 2525 TL için;
2525 = 2, 60 (MB gösterge alış kuru) * 0,94 ( döviz degerleme katsayısı ) *
3657,5 / 2.444 = 1033,14 USD göndermeli.
x usd
3) teminatın bir kısmını bono olarak gönderecek ; 2525 TL nakit olmak zorundaydı, kalan kısım için
2525= 0.95072 ( Bononun TR-Cari fiyatı ) * 0,90 ( bono degerleme katsayısı ) *
x nominal
bono
2525 / 0,85565 = 2950,97 TL nominal degerinde bono gönderilmeli.
Yayılma (Spread) Teminatı : Aynı sözleşmenin iki ayrı vadesinde, birinde kısa (satış yönünde)
pozisyon alırken, diğerinde uzun (alış yönünde) pozisyon alma durumuna yayılma denir. Bu durumda
INTERNET VIOP KILAVUZU
her bir sözleşme için gereken yayılma teminatı başlangıç teminatının yarısıdır. Örneğin; 30 endeks
sözleşmesinin şubat vadesinde 2 kontrat almış, aralık vadesinde 1 kontrat satmış olalım. Burada 1
tane yayılma pozisyonu oluşmuştur, 1 kontratta uzun pozisyon vardır. Teminat açısından 1 adet
Spread pozisyonunu 1 açık pozisyon gibi düşünebilirsiniz. 1 açık pozisyon için istenen teminat 1,010
TL ise, spread’in teminatı da 1010 TL olacaktır, kalan 1 adet uzun pozisyon için de 1010 TL
alacağımızdan toplam 2020 TL teminat yatırılacaktır.
INTERNET VIOP KILAVUZU
VIOP’ta İŞLEM GÖREN SÖZLEŞMELERİN ÖZELLİKLERİ
Sözleşme Adı
Sözleşme
Büyüklüğü
1 adet
söz.için
BIST30 Vadeli
İşlem
Sözleşmeleri
Kotasyon
Şekli
IMKB 30 PUAN /10
IMKB 30 PUAN /10
Mini BIST30
Opsiyon
Sözleşmeleri
Min. Fiyat
Adımı
25 endeks puanı =
2,5 TL
Baz fiyatın %±15’i
Örn:84,250 puan/10
=8425 TL
BIST30 Opsiyon
sözleşmeleri
Günlük Fiyat
Hareketi
Örn:84,250 puan/10
=8425 TL
IMKB 30 PUAN /1000
Örn: 84,250
puan/1000)*1 TL
=84.25 TL
1 adet dayanak varlık
bazında prim fiyatı
virgülden sonra iki
basamak halinde kote
edilir. (örn. 1,01; 1,02)
1 adet dayanak varlık
bazında prim fiyatı
virgülden sonra iki
basamak halinde kote
edilir. (örn. 1,01; 1,02)
Opsiyon prim fiyatları
için fiyat değişim limiti
yoktur.
Opsiyon prim fiyatları
için fiyat değişim limiti
yoktur.
0,025 (25 endeks
puanı) (Min. Fiyat
AdımıDeğeri = 2,5 TL)
Vade Sonu Uzlaşma
Fiyatı
BIST30 endeksinin son işlem gününde
spot piyasadaki seansta sürekli
müzayedenin son 30 dakikasında ilan
edilen değerin zaman ağırlıklı
ortalaması ile kapanış değerinin
sırayşa 80% ve 20% oranlarıyla
ağırlıklandırılması ile bulunan değerin
1000 e bölündükten sonraki değer ile
kullanım fiyat arasındaki fark.
Sözleşme
Vadesi
Son İşlem
Günü
Her vade ayının
Her vade ayının
son iş günü
son iş günü
Bir adet sözleşme ve
katları
Her vade ayının
BIST30 endeksinin son işlem gününde
spot piyasada piyasadaki seansta
son iş günü
sürekli müzayedenin son 30
dakikasında ilan edilen değerin zaman
ağırlıklı ortaaması ile kapanış değerinin
sırayşa 80% ve 20% oranlarıyla
ağırlıklandırılması ile bulunan değerin
1000 e bölündükten sonraki değer ile
kullanım fiyat arasındaki fark.
Bir adet sözleşme ve
katları
BIST30 endeksinin son işlem gününde
spot piyasadaki seansta sürekli
müzayedenin son 30 dakikasında ilan
edilen değerin zaman ağırlıklı
ortaaması ile kapanış değerinin
sırayşa 80% ve 20% oranlarıyla
ağırlıklandırılması ile bulunan değerin
1000 e bölündükten sonraki değer ile
kullanım fiyat arasındaki fark.
Her vade ayının son iş
günü
Vade Ayları
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim
ve Aralık. Piyasada aynı anda, içinde
bulunulan aya en yakın üç vade ayına
ait sözleşmeler işlem görür. Bu üç
vade ayından biri Aralık değilse, Aralık
vade ayı ayrıca işleme açılır.
Her vade ayının
son iş günü
Her vade ayının son iş
günü
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim
ve Aralık. Piyasada aynı anda, içinde
bulunulan aya en yakın üç vade ayına
ait sözleşmeler işlem görür. Bu üç
vade ayından biri Aralık değilse, Aralık
vade ayı ayrıca işleme açılır.
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim
ve Aralık. Piyasada aynı anda, içinde
bulunulan aya en yakın üç vade ayına
ait sözleşmeler işlem görür. Bu üç
vade ayından biri Aralık değilse, Aralık
vade ayı ayrıca işleme açılır.
INTERNET VIOP KILAVUZU
Her vade ayının
TL/Dolar
TL/Dolar Opsiyon
Sözleşmeleri
1.000 ABD Doları
1 ABD Doları'nın TL
cinsinden değeri
virgülden sonra dört
basamak halinde kote
edilir (örn. 1,6155 TL
veya 1,6160 TL).
Baz fiyatın % ±10'u
0,0005 (Min. Fiyat
AdımıDeğeri = 0,5 TL)
1.000 ABD Doları
Virgülden sonra bir
basamak olacak
şekilde TL cinsinden
kote edilir.
Opsiyon prim fiyatları
için fiyat değişim limiti
yoktur.
Bir adet sözleşme ve
katları
1.000 Euro
TL/Euro
EUR/USD Çapraz
Kuru
1000 Euro
1 Euro nun TL
cinsinden değeri
virgülden sonra dört
basamak halinde kote
edilir (örn. 2,1155 TL
veya 2,1160 TL)
1 Euro’nun ABD Doları
cinsinden değeri
virgülden sonra dört
basamak halinde kote
edilir.1,2710;1,2711
gibi
Baz fiyatın % ±10'u
Baz fiyatın % ±10'u
0,0005 (Min. Fiyat
AdımıDeğeri = 0,5 TL)
0.1 ABD Doları’na
karşılık gelmektedir.
Her vade ayının
Vade döngü ayları Şubat, Nisan,
Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık'tır.
Piyasada aynı anda, içinde bulunulan
aya en yakın üç döngü ayı işlem görür.
Bu üç vade ayından biri Aralık değilse
Aralık vadeli sözleşmeler de ayrıca
işleme açılır.
TCMB'nin son işlem günü saat 15:30
itibariyle açıklayacağı gösterge
niteliğindeki ABD Doları satış kuru
son iş günü
son iş günü
TCMB'nin son işlem günü saat 15:30
itibariyle açıklayacağı gösterge
niteliğindeki ABD Doları satış kurunun
1.000 ,le çarpımı ile opsiyon kullanım
fiyatı arasındaki fark
Her vade aynın son iş
günü
Her vade aynın son iş
günü
Her vade ayının
Her vade ayının
son iş günü
son iş günü
Her vade ayının
Her vade ayının
Vade döngü ayları Mart, Haziran, Eylül
ve Aralık.
son iş günü
(Aynı anda içinde bulunulan aya en
yakın iki vade ayına ait sözleşmeler
işlem görür. Bu iki vade ayından biri
Aralık ayı değilse, Aralık vade ayı
ayrıca işleme açılır.)
TCMB'nin son işlem günü saat 15:30
itibariyle açıklayacağı gösterge
niteliğindeki Euro satış kuru
TCMB'nin son işlem günü açıkladığı
gösterge niteliğindeki Euro /USD
çapraz kurudur. En yakın fiyat adımına son iş günü
yuvarlanır.
Yılın tüm ayları ( aynı anda içinde
nulunulan ay ve bu aya en yakın vade
olmak üzere toplam 2 vade ayına ait
sözleşmeler işlem görür.
Vade döngü ayları Şubat, Nisan,
Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık'tır.
Piyasada aynı anda, içinde bulunulan
aya en yakın üç döngü ayı işlem görür.
Bu üç vade ayından biri Aralık değilse
Aralık vadeli sözleşmeler de ayrıca
işleme açılır.
INTERNET VIOP KILAVUZU
1 ons altının ABD
Dolar cinsinden değeri
virgülden sonra iki
basamak
Altın Ons
1 ONS ALTIN
1 gram saf altın
VOB-Anadolu
Kırmızı Buğday
Baz fiyatın % ±10'u
halinde kote edilir.
(Örnek: 1.150,20;
1.150,25 gibi).
Altın
VOB-Ege Pamuk
Her vade ayının
1.000 kg(1 ton)
5,000 kg(5 ton)
1 gr altının TL
cinsinden değeri
virgülden sonra iki
basamak halinde kote
edilir.
0,05 ABD Doları’na
karşılık gelmektedir.
The London Fixing oluşan altın
dolar/ons fiyatı
Baz fiyatın % ±10'u
1 kğ pamuğun TL
cinsinden değeri
virgülden sonra üç
basamak halinde kote
edilir.(örn.1,750 TL )
Baz fiyatın % ±10'u
1 kg buğdayın TL
cinsinden değeri
virgülden sonra dört
basamak halinde kote
edilir. (örn. 0,3865 TL
veya 0,3870 TL)
Baz fiyatın % ±10'u
Her vade ayının
son iş günü
son iş günü
Her vade ayının
Her vade ayının
son iş günü
son iş günü
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim
ve Aralık. (Aynı anda içinde bulunulan
aya en yakın üç vade ayına ait
sözleşmeler işlem görür.)
Min. Fiyat AdımıDeğeri
= 0,01 TL
Son işlem gününde Londra da The
London Fixing oluşan altın dolar/ons
fiyatının MB 15:30 açıklanan ABD
Doları satış kuru kullanılarak TL/gram
a çevrilmesi ile bulunan değer
0,005 (Min. Fiyat
AdımıDeğeri =5 TL)
Son işlem gününde ve öncesindeki
asgari 2 iş gününe ait İzmir Ticaret
Borsası’nda oluşan Ege Standart 1
baz kalite pamuk fiyatlarının miktar
ağırlıklı ortalamasıdır.
Her vade ayının son iş
günü
Her vade ayının son iş
günü
0,005 (Min. Fiyat
AdımıDeğeri =2,5 TL)
İlgili ticaret borsalarından alınan
fiyatlarla bulunur.
Her vade ayının son iş
günü
Her vade ayının son iş
günü
Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık.
(Aynı anda içinde bulunulan aya en
yakın iki vade ayına ait sözleşmeler
işlem görür.)
0,10
Vade ayının her bir saati için Piyasa
İşleticisi tarafından açıklanan KPTF
tarafından hesaplanan basit aritmetik
ortalama son uzlaşma fiyatı olur.
Her vade ayının son iş
günü
Her vade ayının son iş
günü
Yılın bütün ayları.(Aynı anda içinde
bulunulan ay ve bu aya en yakın üç
vade olmak üzere toplam 4 vade ayına
ait sözleşmeler işlem görür.)
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim
ve Aralık. Aynı anda içinde bulunulan
aya en yakın üç vade ayına ait
sözleşmeler işlem görür.
Mart, Mayıs, Temmuz, Ekim ve Aralık
(Aynı anda içinde bulunulan aya en
yakın iki vade ayına ait
sözleşmeler işlem görür.)
VOB-Baz Yük
Elelktrik
(Nakdi Uzlaşmalı)
Her vade ayındaki gün
sayısına ve yaz/kış
saati uygulamasına
göre değişmektedir.
1 MWh elektrik
enerjisinin TL değeri
virgülden sonra iki
basamak olarak ifade
edilir(örn.121,25)
Baz fiyatın % ±10'u
INTERNET VIOP KILAVUZU
Pay Opsiyon
Sözleşmeleri
Standart sözleşmeler
için 100 adet Eski
pay senedi
Bir adet dayanak
varlığın opsiyon primi
olarak, virgülden sonra
iki basamak olacak
şekilde işlem girilir.
Standart sözleşmeler
için 100 adet Eski
pay senedi
1 adet dayanak varlık
bazında, virgülden
sonra iki basamak
halinde kote edilir.
(örn. 9,01; 9,02)
Fiyat değişim limiti
yoktur.
Bir adet sözleşme ve
katları
Her vade ayının son iş
günü
Her vade ayının son iş
günü
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim
ve Aralık. Piyasada aynı anda, içinde
bulunulan aya en yakın iki vade ayına
ait sözleşmeler işlem görür. Bu iki vade
ayından biri Aralık değilse, Aralık vade
ayı ayrıca işleme açılır.
Her vade ayının son iş
günü
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim
ve Aralık. Piyasada aynı anda, içinde
bulunulan aya en yakın iki vade ayına
ait sözleşmeler işlem görür. Bu iki vade
ayından biri Aralık değilse, Aralık vade
ayı ayrıca işleme açılır.
Pay Vadeli İşlem
Sözleşmeleri
Baz fiyatın % +20'sidir
0,01
Dayanak varlık olarak kabul edilen pay
senedinin, son işlem gününde spot
Her vade ayının son iş
piyasadaki seansta oluşani kapanış
günü
fiyatı, vade sonu uzlaşma fiyatı olarak
kabul edilir..
SÖZLEŞMELERİNİN HEPSİ İÇİN
GÜN SONU UZLAŞMA
FİYATI
POZİSYONLİMİTLERİ&
UZLAŞMA ŞEKLİ
DOLAR KURU
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır: • Seans sona ermeden önceki son 10
dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir. • Eğer son 10 dakika içerisinde 10'dan az işlem yapıldıysa, seans
içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde
hesaplanan uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma fiyatı
tespit edilebilir. • Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması, • Bir önceki günün uzlaşma fiyatı, • Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması, •
Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak
hesaplanacak "teorik" vadeli fiyatlar.
VOB'da işlem görecek sözleşmeler için uygulanacak olan pozisyon limitleri toplam açık sözleşme sayılarının mutlak adedi ve yüzdesel değeri olmak kaydıyla iki şekilde takip edilir. Yüzdesel limitlerin kontrol
edilmesine ancak mutlak limitler aşıldıktan sonra başlanır.
Mutlak limit hesap bazında ve HER VADE AYI için;
DÖVİZ ,EUR/USD ÇAPRAZ KUR ve ENDEKS sözleşmeleri için 20.000 adet
ALTIN ,PAMUK, BUĞDAY sözleşmeleri için 10,000 adet,
ALTIN ONS sözleşmelri için 30,000 adet
PAY SENEDİ VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDE FİZİKİ TESLİMATLI UZLAŞMA DİĞER TÜM SÖZLEŞMELERDE NAKDİ UZLAŞMA YAPILIR.
Dolar cinsinden işlem gören EUR-USD sözleşmelerinde ABD Doları değerlerinin TL'ye çevrilmesinde TCMB tarafından saat 15:30 itibarıyla açıklanan gösterge niteliğindeki ABD Doları Satış Kuru esas
alınır.Borsa tarafından gerekli görülen durumlarda ya da TCMB tarafından gösterge niteliğindeki ABD Doları Satış Kurunun aç›klanmamas durumunda, Dolar Kuru spot piyasada oluşan Dolar kurları dikkate
alınarak güncellenebilir. Altın ve Altın ons sözleşmelerinde Londra’da The London Fixing oluşan altın dolar/ons fiyatının MB 15:30 açıklanan ABD Doları satış kuru kullanılarak TL/gram a çevrilmesi ile değerlenir.
INTERNET VIOP KILAVUZU

Benzer belgeler

pay vadeli işlem sözleşmeleri

pay vadeli işlem sözleşmeleri VIOP-Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi İşlem Örneği ; Yatırımcı 10 Mart 2015 tarihinde altın fiyatlarının düşeceği beklentisiyle Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsa’sında VOB-Altın Vadeli İşlem Sözleşmesinde...

Detaylı

Vadeli işlem sözleşmesi nedir?

Vadeli işlem sözleşmesi nedir? Uzun pozisyon bir vadeli işlem sözleşmesinde uzlaşma fiyatının alış fiyatının üzerinde gerçekleşmesi durumunda kar, tersi durumda zarar elde edilmiş olur. Kar veya zarar tutarı teminat hesaplarına ...

Detaylı