bugday-cesitleri

Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
Ülkemizde Yetişen Buğday Çeşitleri
Türkiye'de yetiştirilen buğdaylar tür ve çeşit olarak çok farklıdır. Bir zamanlar "durum" nev'i ve
çeşitleri fazla yetiştirildiği halde son 50 yılda daha ziyade ekmeklik çeşitlerin üretilmesi artış
göstermiştir. Bununla beraber durum ve yumuşak buğdayların yetiştiği bölgeler tabiat şartlarının
tesiriyle pek fazla değişmemiştir.
KIRAÇ-66
Sap uzunluğu orta(80-90 cm), yeşil, tüysüz, orta genişlik ve uzunlukta yapraklıdır. Başakları
kılçıklı, çıplak beyaz-krem kavuzlu, orta uzun, orta sık ve hafif eğiktir. Tanesi yarı sert beyaz,
oval, orta uzunlukta, orta geniş, yuvarlak yanaklı, 1000 tane ağırlığı 40,3 gr'dır.Kışlık gelişme
tabiatlıdır. Kışa dayanması çok iyi, kurağa dayanması iyidir. Yatmaya dayanması orta,
orta-erkenci, gübreye reaksiyonu iyi, tane dökmez ve harman olma kabiliyeti çok iyidir.Sürmeye
dayanıklı, paslara orta hassastır. Kır bayır yerlere iyi intibak etmesi ve çok geniş bir adaptasyon
kabiliyeti göstermesi nedeniyle Orta Anadolu'nun kır bayır ve yarı taban topraklarına tavsiye
edilir.
ANADOLU BEYAZ
Başaklar kılçıksız, kırmızı başaklıdır.
Tanesi uzunca ve az çok karınlıdır. Beyaz renklidir.Ekmeklik sert buğday olup, ekmeklik kalitesi
iyidir.
Alternatif, orta erkencidir. Kışa ve kurağa dayanıklı, yatmaya, tane dökmeye zayıftır.
Verimli topraklarda yatar. 1000 tane ağırlığı 40 gr'dır.
Hastalıklara, özellikle sürmeye zayıftır.
Orta Anadolu ve Geçit Bölgeleri'ne tavsiye edilir. (Ankara yöresinde çok az yetiştirilmektedir.)
Beyaz Yarı Sert
ADANA-99
Bitki boyu 95-110 cm olup yatmaya dayanıklıdır.
Beyaz sık kılçıklı bir başak yapısına sahiptir.Beyaz, renkli oval yapıda sert bir tanesi olup 1000
tane ağırlığı 40-42 gr.' dır.
Kışa ve kurağa orta derecede dayanıklıdır. Orta erkencidir.
Sarı, kahverengi paslara ve septoria'a karşı dayanıklı, ekmeklik kalitesi iyi bir çeşittir.
Sahil bölgelerine önerilir.
1/8
Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
CEYHAN-99
Bitki boyu 90-100 cm olup yatmaya dayanıklıdır. Beyaz kılçıklı başak yapısına sahiptir. Başak
uzunluğu orta olup, başaklar dik duruşludur.
Taneleri oval, sert, beyaz renkli olup, 1000 tane ağırlığı 42-45 gr'dır.
Kışa ve kurağa orta derecede dayanıklı ekmeklik bir buğday çeşididir. Yatmaya mukavim olup,
gübreye reaksiyonu iyidir. Hasat-Harman kabiliyeti iyidir. Hasat olgunluğunda kılçıkları
dökülmez. Sarı, kahverengi pasa ve Septoria'ya dayanıklıdır. Sahil Bölgelerine tavsiye
edilmektedir.
SEYHAN-95
Bitki boyu 80-95 cm olup, sağlam yapılıdır. Yaprakları yeşil, tüysüz ve dik duruşludur. Başakları
beyaz renkli ve sık kılçıklı olup başak yoğunluğu ortadır. Başak uzunluğu 7-9 cm'dir. Taneleri
beyaz renkli, sert yapıda ve oval şekillidir. 1000 tane ağırlığı 40-42 gr'dır. Kışa ve kurağa orta
derecede dayanıklıdır. Yatmaya mukavim, gübreye reaksiyonu ve harman olma kabiliyeti iyidir.
Verim potansiyeli yüksek (700-800 kg/da) bir çeşittir
Kahverengi ve sarı pasa dayanıklı, septoria'ya karşı hassastır.
Ege ve Akdeniz bölgelerinin sahil kesimlerine önerilmektedir.
KAŞİFBEY-95
Dik saplıdır.
Başakları kılçıklıdır ve olgunlukta başak rengi beyazdır.
Beyaz sert tanelidir. Taneleri toparlak ve küçük olup ekmeklik kalitesi iyidir.
Yazlık olup, yatma ve tane dökmeye mukavemeti iyidir. 1000 tane ağırlığı 35-38 gr'dır. Verimi
yüksektir.
Sarı pasa hassas, kahverengi ve kara pasa orta dayanıklıdır.
Ege Bölgesi'ne tavsiye edilir.
Diğer Beyaz Buğdaylar
DARIEL
Beyaz renkli, iri taneli ve sert yapıda bir çeşittir. 1000 tane ağırlığı 38 gr'dır.
Soğuğa ve kurağa dayanımı iyidir. Ekmeklik kalitesi ve verimi iyidir.
Kahverengi pasa ve septoria'a karşı dayanıklı, sarı pasa orta dayanıklıdır.
Çukurova ve Ege Bölgeleriyle GAP Yöresine tavsiye edilmektedir.
2/8
Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
TAHİROVA-2000
Bitki boyu orta uzunluktadır. Bitki gelişimi diktir.
Başaklar beyaz renkte, kılçıklı ve paralel kenarıdır. Başak yoğunluğu ortadır.
Taneler beyaz renktedir. 1000 tane ağırlığı 36 gr'dır.
Yazlık gelişme tabiatındadır. Sahil kuşağında kışa, kurağa ve yatmaya dayanımı iyi olan bir
çeşittir. Harman olma kabiliyeti iyidir. Tane dökmez.
Sarı pas, kara pas ve küllemeye dayanıklıdır.
Marmara Bölgesine, özellikle Sakarya ve civarına tavsiye edilmektedir.
Kırmızı Sert
SAGİTTARİO
Sapı sağlam ve yatmaya dayanıklıdır.
Başakları kılçıklıdır.
Taneleri kırmızı yarı sert yapılıdır. 1000 tane ağırlığı 40-44 gr'dır.
Erkenci, soğuğa dayanıklı, kardeşlenmesi normaldir.
Pas ve Septoria'ya mukavimdir.
Sahil ve geçit bölgelerine tavsiye edilir.
KARASU-90
Sap uzunluğu orta-uzun, yaprakları yeşil, tüysüz ve orta geniştir.
Başakları hafif eğik, orta uzunlukta ve seyrektir. Sarımsı-beyaz renkli, kılçıksızdır.
Taneleri kırmızı renkli, orta uzunlukta olup, 1000 tane ağırlığı 48 gr'dır.
Kışlık karakterlidir. Yatmaya mukavemeti iyidir. Gübreye karşı reaksiyonu ve harman olma
kabiliyeti iyidir. Orta erkenci bir çeşittir.
Sürme, rastık ve paslara karşı mukavemeti iyidir.Orta Anadolu'nun yüksek yerleri ve Doğu
Anadolu'nun sulanabilir alanlarına tavsiye edilir.
Kırmızı Yarı Sert
GOLİA-99
Bitki boyu kısa olan çeşidin yaprakları yeşil renkte ve yarı dik yapıdadır.
Başak orta yoğunlukta, kılçıklı ve beyaz renktedir.
Taneler yumurta şeklinde küçük ve koyu kırmızı renkte olup, camsı özellikte, yarı sert tanelere
sahiptir. Ekmeklik kalitesi iyidir.1000 tane ağırlığı 34-36 gr'dır. Harman olma kabiliyeti ve
gübreye reaksiyonu iyidir.
3/8
Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
Yapay ve doğal koşullarda sarı pasa, kahverengi pasa ve septoria'ya dayanıklıdır. Güneydoğu
Anadolu Bölgesi, Çukurova ve Trakya için tavsiye edilmektedir.
PEHLİVAN
Sapları orta uzunlukta, yaprakların rengi yeşil ve bayrak yaprağı kıvrık yapıdadır. Başaklar
çıkıntılı, paralel kenarlı, beyaz ve orta yoğunlukta bir yapıya sahiptir. Tane, dış görünüş olarak
Bezostajaya benzer fakat rengi daha koyu kırmızı olup taneleri daha iricedir. Ekmeklik kalitesi
iyidir.1000 tane ağırlığı 36-37 gr'dır. Kışlık olan çeşidin harman olma kabiliyeti ve gübreye
reaksiyonu iyidir. Yapay ve doğal koşullarda sarı pasa dayanıklı, sürmeye hassas, kahverengi
pasa toleranslıdır. Trakya Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne tavsiye edilmektedir.
SARAYBOSNA
Sap 70-75 cm uzunluğunda, yapraklar tüysüz ve diktir. Başakları kılçıksız, beyaz kavuzlu, orta
sıklıktadır. Başak boyu küçük olup, bazı durumlarda başaklar üstten basık görünümlü de
olabilirler. Taneleri küçük, mat kırmızı renkli, yarı sert yapıdadır. 1000 tane ağırlığı 36-38 gr'dır.
Soğuğa toleranslı olup, kurağa hassastır. Gübreye reaksiyonu iyi, yatmaya karşı dayanıklı, tane
dökmez. Verim potansiyeli orta, harman olma kabiliyeti iyidir. Orta erkenci ve kışlıktır.
Kahverengi pasa hassas olup, kara pas ve sarı pas ile kök ve kök boğazı hastalıklarına
dayanıklıdır. Küllenmeye karşı toleranslıdır. Trakya-Marmara Bölgesi ve diğer sulanan alanlarda
tavsiye edilir.
Diğer Kırmızı Buğdaylar
KATEA-I
Sap orta-uzun, yapraklar gri yeşil renkte ve orta genişliktedir. Sap uzunluğu 95-100 cm
arasındadır.
Başakları kılçıksız, orta uzunlukta, başak yoğunluğu orta sıktır. Başaklar hafif eğimli vaziyette
dururlar. Kırmızı, yarı sert ve orta uzun taneli olup,ekmeklik kalitesi ortadır. 1000 tane ağırlığı
36-40 gr arasındadır. Kurağa dayanıklı, orta erkenci, verim potansiyeli yüksek bir çeşittir. –15
°C'nin altındaki soğuklardan etkilenir. Tane dökmez, harman olma kabiliyeti iyidir. Sürme ve
rastığa dayanıklı, paslara karşı toleranslıdır.
Trakya ile Güney Marmara Bölgelerine tavsiye edilmektedir.
PROSTAR
Bitki boyu 70-75 cm olan çeşidin yaprakları koyu yeşil renkte, tüysüz ve yarı dik bir yapıdadır.
Başaklar orta sık, kılçıklı ve dik bir yapıdadır. Kılçık rengi açık sarıdır.
4/8
Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
Taneler oval şeklinde ve kırmızıdır.1000 tane ağırlığı 33-40 gr'dır.
Kışlık olan çeşidin harman olma kabiliyeti ve gübreye reaksiyonu iyidir. Soğuğa, kurağa ve
yatmaya dayanıklıdır.
Küllenmeye dayanıklı, kahverengi ve sarı pasa ise orta dayanıklıdır.
Trakya-Marmara Bölgesi'ne tavsiye edilir.
SANA
Bitki boyu 80 cm. civarındadır. Sap sağlamlığı orta, çok elastik, rengi soluk sarımsıdır.
Başakları kılçıksızdır.
Taneleri kırmızı renkli yarı sert bir buğday olup tane özellikleriyle yarı sert buğday performansı
gösterir.Ekmeklik kalitesi ortadır.
Soğuğa, kurağa ve yatmaya dayanıklıdır. 1000 tane ağırlığı 40-42 gr'dır.
Hastalıklara dayanıklı erkenci bir çeşittir.
MAKARNALIKLAR
Anadolu Durum
ALTINTAŞ-95
Sap 110-120 cm boyundadır.
Başakları kılçıklı ve kahverengi kavuzludur.
Tane kehribar renkli, camsı yapılıdır. Yatmaya ve kurağa dayanıklıdır. 1000 tane ağırlığı ve
hektolitresi yüksek, makarnalık kalitesi iyidir.
Tarla koşullarında sarı pas, kara pas, sürme ve rastığa dayanıklı, kahverengi pasa ise orta
dayanıklıdır.
Kunduru 1149'un ekildiği alanlara önerilmektedir. Orta Anadolu ve Batı geçit Bölgesi kışlarına
dayanıklıdır.
KIZILTAN-91
Saplar 90-95 cm uzunluğunda, yaprakları yeşil renkli, tüysüz ve yaprak duruşu yarı yatıktır.
Başakları dik duruşlu, 7-8 cm uzunluğunda, yoğunluğu orta sıktır. Kılçıklı olup, hasat olgunluğu
döneminde kılçıklarını dökmez.Tane kehribar renkli, oval yapıda, 8-9 mm uzunluğundadır. 1000
tane ağırlığı 46-48 gr olup,camsı görünüşlü sert bir yapıya sahiptir. Karın çizgisi dar, derinliği
sathi ve yanak şekli yuvarlaktır. Kışa dayanması iyi, kuraklığa dayanması orta iyidir. Erkenciliği
orta, verim potansiyeli iyidir. Yatmaya dayanması iyidir. Harman olma kabiliyeti iyidir.Sürmeye
ve rastığa dayanıklı, sarı pasa toleranslıdır. Kahverengi pasa ise orta dayanıklıdır.Orta Anadolu
5/8
Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
ve Geçit Bölgelerine tavsiye edilmektedir.
Diğer Durum Buğdaylar
DİYARBAKIR-81
Sapları 90-110 cm uzunluğunda, yaprakları yeşil, tüysüz, dar ve uzundur.
Başaklar dik-yarı dik duruşlu, orta uzunlukta (7-8 cm) ve orta genişliktedir.
Taneler sert yapılı ve kırmızı renklidir. 1000 tane ağırlığı 40-45 gr'dır.Kışa, kurağa ve yatmaya
dayanıklılığı iyi olup, orta erkenci bir çeşittir. Gübreye reaksiyonu iyidir. Tane dökmez. Harman
olma kabiliyeti iyidir.
Sürmeye orta dayanıklı, rastığa dayanıklıdır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde özellikle 1. ve 2. alt bölgelere (Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin,
Gaziantep, Adıyaman, Siirt ve Batman) tavsiye edilir.
EGE-88
Sap uzunluğu 90-100 cm, yaprakları yeşil renkli, tüysüz ve dar yapılı dik duruşludur. Başak şekli
fusiform olup, yarı dik duruşludur. Kısa kılçıklı, dış kavuz rengi beyaz ve tüylüdür. Başak
yoğunluğu sık ve uzunluğu ise 6, 5-7 cm'dir. Kılçıkları siyah olup uç kısımlarda renk beyazdır.
Hasat olgunluğuna gelindiğinde kılçıklar dökülmez.Tane amber renkli, eliptik şekilde, 7-8 mm
uzunluğundadır. 1000 tane ağırlığı 45-48 gr'dır.Kışa ve kurağa mukavemeti orta, yatmaya karşı
mukavim olup, erkenci bir çeşittir. Gübreye reaksiyonu iyi olup, tane dökmez, harman olma
kabiliyeti iyidir. Yazlık karakterli olup verimli bir çeşittir.Sürmeye karşı mukavim olup, rastık, sarı
pas, kara pas ve kahverengi paslara orta hassastır. Sarı ve kahverengi paslara fide devresinde
dayanıklıdır.Sahil kuşağı ve Güneydoğu Anadolu Bölgesine tavsiye edilmektedir.
SALİHLİ-92
Bitki boyu kısadır.
Başaklar kılçıklı, paralel kenarlı ve beyaz renktedir. Taneleri yumurta şeklinde, beyaz ve kısa
tüylü. 1000 tane ağırlığı 45-48 gr. dır.
Yazlık bir çeşittir, soğuğa ve kurağa mukavemeti orta, yatmaya ve dane dökmeye mukavemeti
iyi. Makarnalık çeşittir.
Kara pasa dayanıklı, sarı ve kahverengi pasa orta dayanıklıdır.
Akdeniz Bölgesi ve Ege Bölgesi'ne tavsiye edilir.
MAKARNALIK BUĞDAY ÇEŞİTLERİ
6/8
Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
ÇEŞİT-1252: Bölgemizde yapılan deneme ve adaptasyon çalışmalarında taban ve sulu
şartlarda 500-850kg/da arasında verimler gözlenmiştir. Aynı şartlarda Çakmak-79 çeşidine
nazaran verim ve kalite yönünden daha üstün durumdadır. T.M.O. gruplamasında 1.sınıf
makarnalık olup yüksek fiyat bulmaktadır. Hızlı bir yayılma göstermektedir.
KIZILTAN-91:Taban ve sulu şartlarda Çakmak-79'dan daha yüksek verim vermektedir. Kurağa
mukavemeti iyi olup susuz ve taban arazilerde Kunduru-1149'dan daha verimlidir. 1.sınıf
makarnalık gruptadır. Kuru şartlarda 300-500kg/da, sulu şartlarda 450-700kg/da'lık verimler
gözlenmiştir. Bölgede yayılmaktadır.
SELÇUKLU-97:Taban ve sulu alanlar için geliştirilen bu çeşidin gübreye cevabı yüksek olup
verimi yetiştirme şartlarının uygunluğuna göre 400-750 kg/da arasında değişir. Boyu 80 cm,
yatmaya dayanıklı, açık kahverengi başaklı ve kılçıklıdır.
ANKARA-98:Taban ve yarı taban alanlarla makarnalık buğday yetiştirilen yüksek bölgelere
tavsiye edilmektedir. Kılçıklı ve kahverengi kavuzludur. Kışa ve soğuğa dayanıklıdır. Dane
dökmez. Verimi 400-500 kg/da arasındadır.
KUNDURU-1149:Kurağa dayanıklı olması nedeniyle kıraç arazilerde ve verim kabiliyeti düşük
sulama imkanı olmayan arazilerde önerilmektedir.Kılçıklı açık kahverengi, kavuzlu, iri başaklı, iri
danelidir. Boyu 120-130 cm.dir. Verim potansiyeli yüksek olan yerlerde ve fazla yağışta uzun
boyu nedeniyle yatmaya hassastır. Verimi 350-400 kg/da arasındadır.
ALTINTAŞ-95: 110-120 cm. boyunda kışlık çeşittir. Kısa boylu ve yatmaya dayanıklıdır.
Başakları kılçıklı, kahverengi kavuzlu ve camsı daneye sahiptir. Kurak alanlar için geliştirilmiştir.
EKMEKLİK BUĞDAY ÇEŞİTLERİ
PEHLİVAN: Kışlık ekmek buğday çeşididir. Beyaz başaklı kılçıksızdır. Bitki boyu uzun olup
90-95 cm. boyundadır. Tanesi kırmızı renklidir. Kurağa dayanıklı olduğundan kıraç koşullarda
ekimi tavsiye edilir.
7/8
Buğday Çeşitleri
Yazar Administrator
Salı, 29 Haziran 2010 11:58 - Son Güncelleme Salı, 29 Haziran 2010 14:00
BEZOSTAJA-1:Taban ve sulanabilen alanlara önerilmektedir. Başakları kılçıksız, beyaz
kavuzlu; sapları kısa boyludur. Sert-kırmızı danelidir. Kışlık bir çeşit olup, soğuğa dayanıklıdır.
Ancak kurağa az dayanıklıdır. Erkenciliği orta olup yatmaya dayanıklıdır. En iyi sonuç
sonbaharda erken çıkış sağlandığında alır.
GEREK-79: Soğuğa ve kurağa dayanıklı olup kardeşlenmesi yüksektir. Başakları kılçıklıdır.
Verim potansiyeli kuru tarım alanlarında 500-600 kg/da' ya kadar ulaşır. Dane dökmez.
ALTAY-2000: Kılçıklı, uzun, dane rengi beyaz, kışa ve kurağa dayanıklı, orta erkenci, yarı
taban ve kıraç yerlere önerilir. Sürme, rastık, sarı pas, toprak kaynaklı buğday virüs
hastalıklarına dayanıklıdır. Ortalama verim dekara 300 Kg.’dır.
GÜN-91: Kışa ve kurağa dayanıklı, kıraç arazilerde ekilebilir. Başakları beyaz kılçıklı olup
olgunluk döneminde kılçıkları dökülmez. Daneleri kırmızı renklidir. Orta erkenci ve yatmaya
dayanıklıdır
8/8