Yıl:1 / Sayı:1 / Ocak 2016 - Yeni Milenyumda İnovasyon

Transkript

i
yen
m lenyumda
novasyon
yenimilenyumdainovasyontkd.com
Yıl:1 / Sayı:1 / Ocak 2016
Üç ayda bir yayınlanır.
TÜRKİYE
KİMYA DERNEĞİ
Kuruluşu: 1919
Derginin Künyesi
Dergi Sahibi
Türkiye Kimya Derneği
Adres: Halaskargazi Caddesi No.:15 (Eski no:53) D.:8 Uzay Apt. Harbiye / İstanbul
Tel : 0 212 240 73 31 / GSM: 0 544 422 19 88 / Faks: 0 212 231 70 37
E-posta: [email protected]
Editörler
Selçuk KARAATA & Banu ÖZKESER
Yayın Periyodu
Üç Ayda Bir
Web Tasarımı
Hasan KÜÇÜK (Bros Group)
Kapak Tasarımı
Banu ÖZKESER, Hasan KÜÇÜK (Bros Group)
Dergi İçerik Tasarımı
Hasan Küçük (Bros Group)
Dergi web sitesi
www.yenimilenyumdainovasyontkd.com
ISSN : 2458-844X
Bu dergide yer alan yazılardaki fikirlerden sahipleri sorumludur.
Türkiye Kimya Derneği hiçbir koşulda sorumlu tutulamaz.
Dergideki bilgilerin, haberlerin ve fotoğrafların telif hakları, haberin altında belirtilen web
sitesine ve/veya kaynağına aittir.
Teşekkür
İlk sayımızın yayınlanmasında
emeği geçen herkese,
desteklerinden dolayı özel
teşekkürlerimizi iletmek isteriz.
Saygılarımızla,
Banu Özkeser & Selçuk Karaata
İÇİNDEKİLER
Editörlerden3
İlk Sayıya Özel
4
• Editörlerimizi tanıyalım
“Yeni Milenyumda İnovasyon” Nasıl Doğdu?
Yeni Ufuklar, Yeni Bir Vizyon
6
• İnovasyon ile gelen güç: Hidromek Teknoloji ve Arge Merkezi
• Sanal Eğlence ile başlayıp Gerçek Tarıma uzanan
müthiş bir girişimcilik örneği: Komşuköy
İnovasyon Dünyasına Bilimsel Pencereden Bakış
17
• İntercooler Borusu Braketinde Meydana Gelen Kırılmanın
Önlenmesi İçin Analiz ve Test Çalışması
• Süreç inovasyonuna bir yaklaşım:
Proje performans değerlendirmesi
Kişisel Gelişim Köşemiz
22
• Sen Önemlisin
• Başarı Üzerine Söylenmiş Sözler
Mini Ansiklopedi25
• Kelimelerin Hikâyeleri
Buluşçu Defterinden Notlar
26
Türkiye Kimya Derneği Faaliyetlerinden
31
İlk sayımızla herkese merhaba,
Yeni bir dergi, yeni bir heyecan… Teknoloji yönetimi çatısında, ezberi
bozan bir dünya oluşturmaya başlayan inovasyonun her boyutunu
bu dergi aracılığıyla ele almak istedik. Artık günlük hayatımızda bile
inovatif yaklaşımlar büyük yer tutarken, tüm bunları bir çerçevede
sunarak kendi adımıza bir süreç inovasyonunu da gerçekleştirmeyi
hedefledik.
“Yeni milenyumda İnovasyon”; Girişimcilik ruhu ile yapılan önemli
atılımlar, çok sayıda projeye imza atmış firma yöneticilerinin yolu
inovasyondan geçen başarı hikayeleri, fikri ve sınai haklar yönetimi
ile çıtayı yükselten pazar öncülerinin tavsiyeleri, ar-ge alanındaki
güncel gelişmeler, bilimsel makaleler ve kişisel gelişim köşesi gibi bir
çok konuyu kapsayan bir e-dergidir. İş ve akademi dünyasında henüz
ilk sayı olmasına rağmen yaklaşık 5000 okuyucu ile buluşmuş olup,
bizce kendi başına önemli bir girişimcilik örneğidir. “Yeni milenyumda
İnovasyon”un, her sayısında ayrı bir yenilik ve farklılık yer alacaktır.
Böylece rutin bir dergi akışı değil, siz okuyucularımızın her yeni sayısını
merakla bekleyeceği bir içerik oluşturmaya özen göstermekteyiz.
Markanın ardındaki hikayenin inovasyonla yazıldığı günümüzde,
inovasyonu tema olarak alan bir derginin manifestosunda zaten
inovasyonun kendisinin olması kaçınılmazdır. Biz bu manifestoyu da
sizlerle birlikte oluşturma konusunda ısrarcıyız. Kısa, orta ve uzun vadeli
dergi yönetim planlarımızla birlikte sizlerden gelecek her türlü soru
ve önerilerle beslenecek olan dergimizi taleplerinizle şekillendirmek
isteriz. Çünkü burası sizin yeriniz, sizin derginiz…
Keyifle okumanız dileğiyle…
Banu ÖZKESER – Selçuk KARAATA
Yeni Milenyumda İnovasyon |
Editörlerden
3
4
İlk sayıya özel...
Editörlerimizi tanıyalım
Selçuk KARAATA
Kimdir?
07/11/1964, Ş.Urfa doğumlu olan Selçuk Karaata,
Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliğindeki lisans eğitimini 1986’da tamamlamış olup,
İstanbul üniversitesinde genel işletme, New York
üniversitesinden ise Finans Piyasaları alanlarında
sertifikasyon programlarını başarıyla neticelendirmiştir. İTÜ ve Linkoping Üniversitesinin ortak
yüksek lisans programından Bilim, Teknoloji ve
Toplum alanında yüksek lisans derecesi almıştır.
25 yılı aşan iş yaşamında özellikle inovasyon, ulusal ve uluslararası para piyasaları, KOBİ’ler ve endüstriyel dinamikler konusunda uzmanlık kazanmış, bu konularda projeler yürütmüş, eğitimler
vermiş ve makaleler çıkarmıştır. 1991-2005 yılları
arasında Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.’de Kurumsal
Pazarlama ve Genel Sekreterlik’te başkan yardımcısı olarak görev yapmıştır. Bu sırada Avrupa
Birliği Kısa Dönem Uzmanı olarak Avrupa Birliği
İş Geliştirme Programı için KOBİ Eylem Planı adlı
çalışmanın iki yazarından biri olarak çalışmıştır.
Aynı dönemde Türkiye’deki KOBİ’lerin yapılarını
ve KOBİ’lerin gelişimini değerlendirmek amacıyla
1200 KOBİ’yi kapsayan bir araştırma gerçekleştirmiş, KOBİ’lere yönelik daha etkin ve verimli finansal hizmetler geliştirilmesini amaçlayan projenin
yöneticiliğini yapmıştır. Halen Yaşar Üniversitesi
YAGEM (Yaşar ünv. Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi) bünyesinde koordinatör olarak
çalışmakta olan Sayın Karaata, evli ve iki çocuk
babasıdır.
E-posta: [email protected]
Yard. Doç. Dr. Banu ÖZKESER
Kimdir?
26/01/1979, Mersin doğumlu olan Banu Özkeser,
İçel Anadolu Lisesi mezunu olup, 2002 yılında Çukurova Üniversitesi Endüstri Mühendisliğini bölüm birincisi olarak tamamlamıştır. Mezuniyetten
hemen sonra özel sektörde çalışmaya başlayan
Dr. Özkeser, eş zamanlı olarak 2003-2005 yıllarında aynı bölümde yüksek lisansını başarıyla bitirmiştir. 2010’da Çukurova üniversitesi İİBF İşletme
bölümünde doktora programına başlayan Banu
Özkeser, proje yönetimi alanındaki tezi sonrasında 11/06/2014’de Dr ünvanını almaya hak kazanmıştır. 11 yıllık özel sektör deneyiminin ardından,
yardımcı doçent olarak akademik çalışmalarına
devam etmektedir. Dr Özkeser’in çalışma alanları; inovasyon, fikri mülkiyet hakları, proje yönetimi, üretim yönetimi, girişimcilik, performans
yönetimi ve stratejik planlamadır. Aynı zamanda
patent ve marka vekili olan Banu Özkeser, TÜSİAD Fikri haklar çalışma grubu üyesi olmakla birlikte, evli ve bir çocuk annesidir.
“Yeni Milenyumda İnovasyon”
Nasıl Doğdu?
Haziran 2009’da Sabancı Üniversitesinde gerçekleşen ÜSİMP
kongresine davetli konuşmacı olarak katılmıştım. Üniversite-Sanayi işbirlikleri temalı konuşmamın öncesinde Sayın Selçuk Karaata hocam ile tanıştık ve sunumum sonrasında da;
inovasyon, ar-ge ve projeler temalı sohbetlerimiz diğer akademisyenlerimizle birlikte devam etti. İnovasyon ile dolu dolu geçen bir etkinlik ve bir gün oldu. Sürekli iletişimde kalarak geçen
dört yılın ardından Selçuk hocam vesilesiyle tanıştığım, Prof
Dr Mehmet Mahramanlıoğlu hocamın bu
alandaki yaklaşımları da her görüşme sırasında yeni fikirlerin doğuşuna vesile oluyordu.
Aslında bu derginin ilk yapı taşı, Keynote
konuşmacı olarak davet edildiğim uluslararası IUPAC 2013 kongresinde atıldı diyebilirim. Çünkü Ağustos
2013’den bugüne Selçuk hocam ve Mehmet hocamla ortak bir
girişimde bulunmak istemiştik. Ancak doğru zamanı ve doğru
yeri yakalamak hemen mümkün olamayabiliyor. İlerleyen görüşmeler sonrasında ise bu girişimcilik fikrimizi artık hayata geçirme zamanının geldiği görüşünde ortak paydada buluştuk ve
çalışmalara başladık.
Geriye dönüp bakınca zamanın çabuk geçtiğini ve bu girişimimizde tamamlanan çok sayıda faaliyet olduğunu görüyorum.
Ama, “Yeni milenyumda inovasyon”un bu ilk sayısına, ekip olarak bize ve arkamızda bizleri sonsuz destekleyen kıymetli hocalarıma baktığımda ise, çok uzun bir zaman planı ve her sayısı ile
yükselecek bir dergi çıtası olduğunun da farkındayım…
5
İlk sayıya özel...
Yeni Ufuklar
Yeni Bir Vizyon
İnovasyon ile gelen güç:
Hidromek Teknoloji ve Arge Merkezi
Hidromek, başarı
hikayesi inovasyondan
geçen, 2005 yılından
günümüze ar-ge
faaliyetlerini sürdüren
güçlü bir firma…
2014 yılında Bilim,
Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığından aldıkları
Ar-Ge Merkezi belgesi
ile faaliyetlerini
tescilleyen Hidromek,
çalışmalarıyla
Türkiyenin gururları
içinde önemli bir
aktör…
Bu başarılara atılan
imzanın altındaki büyük
Hidromek ailesinin
kıymetli bir üyesi olan,
Hidromek Teknoloji ve
Arge merkezi Teknik
Destek Yöneticisi Aykut
Dilden ile inovasyon
üzerine bir röportaj
yaptık.
Yeni Ufuklar Yeni Bir Vizyon
7
8
Yeni Ufuklar Yeni Bir Vizyon...
Hidromek ve Hidromek Ar-Ge
merkezini bize kısaca tanıtır
mısınız?
Bugün, iş makineleri sektöründe Türkiye’nin önde
gelen üreticilerinden olan Hidromek, 1978 yılında
Ankara’da 200 metrekarelik bir alanda kurulmuştur.
Hidromek; bugün kazıcı yükleyici, hidrolik ekskavatör
ve motor greyder ürün gamını, toplam 120.000 m2
açık ve 80,400 m2 kapalı alanda üçü Ankara’da, biri
İzmir’de ve biri de Bangkok’ta olmak üzere robotlar ve
modern CNC tezgâhları ile donatılmış beş üretim tesisinde üretmektedir. 2013 yılında Hidromek küreselleşme vizyonunun bir parçası olarak Mitsubishi Heavy
Industries (MHI) Şirketinin greyder iş makineleri kolunu tüm know-how alt yapısı ve Tayland‘da bulunan
üretim tesisi ile beraber satın aldı. Bu satın alma ile
Hidromek mevcut ürün gamına greyder üretimini de
eklemiş oldu. Aynı zamanda bu satın alma Hidromek’i
aks ve şanzıman üreticisi konumuna da getirmiş oldu.
Hidromek, Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yürütülen ve vizyonu “10 yılda 10 dünya markası yaratmak”
olan Turquality programının destek kapsamına giren
iş makineleri sektöründeki ilk firmadır.
Hidromek iş makineleri, uluslararası kuruluşlardan, IF 2012 Germany–Product
Design Award, 2011
USA-Good Design Award, 2010 Desing Turkey–İyi Tasarım, 2008 Design Turkey–Üstün Tasarım ödülleri almıştır.
2014 yılında Hidromek Ar-Ge ve Teknoloji Merkezi,
Bilim Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan incelemeler sonrasında Türkiye’nin 157. Ar-Ge Merkezi
olmuştur.
1400 m2 ofis ve 960 m2 atölye olacak şekilde kapalı
alanı bulunan Hidromek Teknoloji ve Ar-Ge Merkezi
bünyesinde 3 doktora, 14 yüksek lisans ve 60 lisans
seviyesinde olmak üzere toplam 115 personel görev
yapmakta olup organizasyonel yapı müdürlük ve yöneticiliklerden oluşmaktadır. Ar-Ge Merkezi bünyesinde TÜBİTAK – TEYDEB destekli proje çalışmalarının
yanı sıra öz kaynaklar kullanılarak yapılan çok sayıda proje de eş zamanlı olarak yürütülmektedir. İmal
edilebilirlik, imal edilme süresinin tasarım ile iyileştirilmesi, kalıp aparat tasarımları ve ürün kalitesi ve
teknolojisinin arttırılmasına yönelik yapılan çalışmalar
üretime yönelik ar-ge faaliyetleri arasında sayılabilir.
Hidromek A.Ş. Teknoloji ve Ar-Ge Merkezi çalışma alanı yeni ürün geliştirme, mevcut ürünlerde iyileştirme,
ürünlerin rekabetçi yönünü arttırma başlıkları altında
toplanabilir. Hidromek, 2014 yılında Türkiye’de ilk 500
sanayi kuruluşu arasında 165. Sırada yer almaktadır.
Aynı zamanda, son 3 yıldır dünyanın en büyük ilk 50
makine üreticisinin bulunduğu “YellowTable” listesinde 46. sırada yer alan HİDROMEK bu listeye giren ilk
ve tek Türk iş makinesi üreticisidir.
9
Son 3 yıldır dünyanın
en büyük ilk 50 makine
üreticisinin bulunduğu
“YellowTable” listesinde 46.
sırada yer alan HİDROMEK bu
listeye giren ilk ve tek Türk iş
makinesi üreticisidir.
Hidromek Ar-Ge merkezi
olarak vizyon ve misyonunuz
nelerdir?
Hidromek Teknoloji ve Ar-Ge Merkezi’nin vizyon ve
misyonu Hidromek A.Ş. ile eş doğrultuda planlanmış
olup vizyonumuz “İş makineleri sektöründe bir dünya
markası olmak”tır. Benimsediğimiz misyonumuz ise
“Çevreye duyarlı, rekabetçi ürün ve hizmetler üreterek müşteri ve diğer paydaşlarımızın ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak, toplumun kalkınmasına katkı
sağlamak.” şeklindedir.
Kurumumuz, gelecek 10 yıllık stratejik büyüme planlarını oluşturmuş ve “Dünya Markası Olma” vizyonu
doğrultusunda ilerlemektedir. Bu bağlamda, Ankarada yeni tesisler kurmak üzere 900,000 m2 arsa satın almış ve üzerine ilk tesisinin inşası için çalışmaları
başlatmıştır. Hidromek, 2014 yılında Türkiye’de ilk 500
sanayi kuruluşu arasında 165. Sırada yer almaktadır.
Aynı zamanda, son 3 yıldır dünyanın en büyük ilk 50
makine üreticisinin bulunduğu “YellowTable” listesinde 46. sırada yer alan HİDROMEK bu listeye giren ilk
ve tek Türk iş makinesi üreticisidir.
10
İnovasyon ve fikri mülkiyet alanlarına ilişkin Hidromek arge
merkezinde yapılan faaliyetlerden kısaca bahseder misiniz?
Kurumumuz bünyesinde yapılan her proje faaliyetinin patent, tasarım tescil veya faydalı modele dönüştürülmesi
ile ilgili çalışmalarımız her geçen gün artarak devam etmektedir. Günümüz itibari ile başvurusu yapılmış, ilan aşamasında veya tescil edilmiş olan toplam 21 adet patent ve faydalı modelimiz mevcuttur. Ürün gamının gelişmesi
ve yeni teknolojiler ile birlikte tasarım çalışmalarındaki süreklilik nedeni ile patent başvuruları ilerleyen dönemde
artarak devam edecektir.
Bir arge yöneticisi olarak sizce
Ar-Ge stratejisine ulaşmadaki
kilit nokta nedir?
Ar-Ge stratejisine ulaşmadaki kilit nokta geleceği ve geleceğin teknolojilerini iyi saptamaktan geçer. Hedefinizi
doğru belirledikten ve bu hedefe kilitlenmek, ortak akıl ve
kurum içi dinamiklerin eşdeğer çalışması, ekip ruhu Ar-Ge
stratejilerinize ve başarıya ulaşmadaki kilit noktalardır.
Aykut DİLDEN
Hidromek
Teknoloji ve Ar-Ge Merkezi
Teknik Destek Yöneticisi
Üniversite-sanayi işbirlikleri
açısından çalışmalarınızı
paylaşır mısınız?
Ar-Ge sürecinde karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik olarak üniversitelerin ilgili bölümlerinden
danışmanlık hizmetleri alınmakta konusunda uzman
hocalarla projeler yapılmaktadır. Yapılan bu çalışmalar ışığında problemlerin çözümünün yanı sıra oluşan
sinerji ile sanayinin yanında üniversitelerde bu ortaklıklardan olumlu yönde etkilenmektedir. Buna örnek
olarak, karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik
personellerimizin üniversitelerde yaptığı yüksek lisans
çalışmaları verilebilir. Kurum olarak lisans eğitimini tamamlamış mühendislerimize yüksek lisans yapmaları
konusunda teşvik etmekle birlikte yüksek lisans bitirme tezlerini de firmamız ile ilgili konu ve çalışmalardan
seçmelerini sağlamaktayız. Ayrıca Çankaya Üniversitesi Merkez Kampüsü Rektörlük binasında 15 Ekim 2014
tarihinde Hidromek ile Çankaya Üniversitesi arasında
ülkemizdeki mühendislik programlarında bulunmayan
iş makinelerinin tasarımı, imalatı ve testi alanlarında
teorik ve uygulamalı bilgi birikimi olan mekatronik ve
makine mühendislerinin yetişmesi sağlamak, Ar-Ge
çalışmalarında yoğun işbirliği gerçekleştirmek, ortak
projeler oluşturmak ve üniversite-sanayi işbirliğini
geliştirmek amacıyla bir işbirliği protokolü imzalandı.
Çankaya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ziya Burhanettin Güvenç ile Hidromek Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Basri Bozkurt’un imzaladığı bu protokolle Çankaya
Üniversitesi ile Hidromek arasında uzun süreli yeni
bir işbirliğinin adımı atılmış oldu. Hidromek ile Çan-
kaya Üniversitesi arasındaki bu işbirliği protokolü ile
“İş Makinesi” opsiyonunu seçen mekatronik ve makine mühendisliği öğrencilerine iş makinelerine yönelik seçmeli dersler verilecek; öğrenciler Hidromek’in
sağlayacağı uygulamaya yönelik teknik eğitimler ve
uzun süreli staj olanaklarına sahip olacaktır. Bunların
yanı sıra kişisel gelişim ve iş hayatına yönelik ek eğitimler de bu opsiyonda yer alacaktır. İş makinesi opsiyon programından yüksek başarıyla mezun olanlara
Hidromek’te istihdam önceliği tanınacaktır. Hidromek
Ar-Ge’nin üniversite sanayi işbirliği çalışmaları sadece
bunlarla sınırlı değildir. 2013-2014 akademik yılı, Güz
döneminde dördüncü yıl tasarım stüdyosu öğrencileriyle, ID 401 Endüstriyel Tasarım dersi kapsamında
gerçekleştirilen bu proje, ODTÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı ve Hidromek işbirliğinde yürütüldü. Projenin
amacı, var olan problemlere çözüm önerileri geliştirmek üzere kazıcı-yükleyici kabininin içini yeniden düşünmek ve böylece Hidromek HMK102S ve HMK102B
modellerinde kullanılan kazıcı-yükleyici iş istasyonlarının tasarımına katkıda bulunmaktı.
Öğrencilerden, operatörün üç ana çalışma biçimi (yol
sürüşü, yükleme ve kazma) ve bunların arasındaki
geçişlere dair sorunlara kullanıcı merkezli, yenilikçi
ve farklılaşmış tasarım çözümleri sunmaları ve kullanışlılık, ergonomi, etkileşim ve kullanıcı deneyimi
açılarından operatör konforu konusunu ele almaları
beklendi. Geliştirdikleri tasarım önerilerinde öğrencilerin, Hidromek marka kimliğini de bu ürün grubunda
yansıtıldığı şekliyle dikkate almaları ve bu doğrultuda
aydınlatma, malzeme ve biçimsel elemanlar gibi yeni
iç mekan tasarım elemanları önermeleri beklendi.
11
12
Özetle, Hidromek Ar-Ge
merkezi için inovasyon ne
demektir?
Bilineni iyileştirme bilinmeyeni ise bulmaya yönelik
yapılan, insan hayal gücünün sınırlarını test eden bütün çalışmalar bizim için birer inovasyondur.
Çalışanlarımız arasında yaptığımız beyin fırtınaları,
üniversiteler ve akademisyenler ile yaptığımız görüşmeler bizlere her gün yeni fikirler sağlamakta ve Hidromek Ar-Ge kendini her geçen gün daha iyi ve daha
teknolojiyi geliştirmek için çalışmaktadır.
Bilineni iyileştirme
bilinmeyeni ise
bulmaya yönelik
yapılan, insan hayal
gücünün sınırlarını
test eden bütün
çalışmalar bizim için
birer inovasyondur.
Aykut Dilden ve ekibine değerli zamanlarını ayırdıkları için çok teşekkür ederiz
Sanal Eğlence ile başlayıp Gerçek Tarıma uzanan
müthiş bir girişimcilik örneği:
Komşuköy
İlk olarak bir TV kanalının ana haber bülteninde izledim. Hemen web’den
detaylı araştırdım. Komşuköy internet üzerinde her geçen gün daha
fazla zaman geçiren, aynı zamanda da doğallığa özlem çeken insanlara
yani toplumun büyük kitlesine hizmet vermek üzere başlayan harika bir
girişimcilik hikâyesi
Hikâyenin kahramanları; Özden Akyıldız, Uğur Akyıldız ve Oğulcan Atay…
Yeni Ufuklar Yeni Bir Vizyon
13
14
Komşuköy’ün girişimcilik
serüveni nasıl başladı?
Dünya genelinde sağlıklı beslenmeye olan büyük ilgi
ve şehir içi tarımcılığa duyduğumuz merak bize ilham
verdi. Şehirli çiftçiler hayal etmeye başladık. Hayalimizdeki bu insanlar hem şehir hayatında aktif rol
oynuyorlar, hem sağlıklı yaşamaya özen göstererek
her anlarının keyfine varıyorlardı. Bugün üyelerimize
baktığımızda, Komşuköy’de gerçekten de bilinç düzeyi
son derece yüksek, renkli ve keyifli bir kitle görüyoruz.
Komşuköy üç genç girişimci tarafından hayata geçirildi. Çiftçiliği şehirli insanın hayatına kolay adapte
olacak şekilde geliştirdik. Bu sayede yerinizden hiç
kalkmadan, bilgisayar ekranınızdan, tek tıkla yöneteceğiniz bir tarla oluşturduk. Ve bu tarla, aslında gerçek
Komşuköy tarlanızın sanal bir kopyası. Yani, Komşuköy
ekranınızda, kolayca ve eğlenerek gerçekleştirdiğiniz
fide ekme, verimliliği artırıcı bakım gibi tüm işlemler,
gerçek Komşuköy bahçenizde sizin adınıza çiftçilerimiz tarafından birebir uygulanıyor.
Bize biraz çalışma alanlarınız
ve hizmetlerinizden bahseder
misiniz?
Komşuköy’de GDO ve kimyasallardan uzak bir tarım
uygulanıyor. Sadece organik sertifikalı gübreler kullanıyoruz. Kardeş bitkiler yöntemi ile de ekinlerimizi
koruyoruz. Bu sayede bitkiler tarım zararlılarına karşı birbirlerini koruyorlar. Örneğin domatesin yanına
kadife çiçeği ekiyoruz, bu sayede toprak nematotları
yok ediliyor. Aynı şekilde fesleğen ekiyoruz o da hem
yaprak bitlerini yok ediyor hem de domatese özel bir
aroma veriyor.
Tazelik lezzette büyük fark yaratıyor. Sabah erkenden tarlalarından hasat edilen ürünler gün içerisinde üyelerimize ulaştırılıyor, dolayısı ile en taze
ürünleri Komşuköylüler tüketme şansına sahip
oluyor. Komşuköy’de market veya semt pazarlarında olduğu gibi ürünlerin bekleme süreçleri yok.
Tüketimin ve dışarıya bağımlılığın arttığı günümüz
toplumunda Komşuköy, üyelerine kendi ürünlerini yetiştirebilme ve ürünlerini diğer üyeler ile takas edebilme imkânı sunuyor. Bu sayede üyeler, yalnızca kendi
ürünlerini takas ederek, para ödemeden diğer ihtiyaçlarını da karşılayabilecekler.
Gelecek için
hedefleriniz
nelerdir?
Türkiye’nin farklı bölgelerindeki çiftçiler ile işbirliklerini arzuluyoruz. Komşuköy’ün kalite esaslarını
benimseyip ailemize dahil
olmak isteyecek çiftçiler ile
güzel işbirlikleri yapacağımıza inanıyoruz. Komşuköy’ün tüm fonksiyonları
ile gerçek bir doğal ürün
üretim ve satış platformu
olmasını hedefliyoruz. Bu
anlamdaki ilk iş modeli olacağından, projeyi globale
taşımak da en büyük hedeflerimizden biri.
15
16
Genç girişimcilere önerileriniz
nelerdir?
Özgün, uygulanabilir ve kuvvetli bir iş fikrine sahip olmaları ilk adım.
İkinci ve bana göre esas adım ise kendilerine ve işe inanmaları! Çünkü hayata geçirme safhasında zorlayıcı bir çok aşamadan geçiliyor
ve birtek başarabileceğine inanlar gerçek hayatta da başarılı oluyor.
Dünya da başarılı projelere imza atmış girişimcilerin hikayelerine
baktığınızda ortak noktaları projeye başlarken genelde kendilerinden projeye inanan kimsenin olmamasıdır.
Komşuköy ekibine, bu keyifli röportaj için çok teşekkür ediyor, başarılar diliyoruz
İntercooler Borusu Braketinde Meydana Gelen
Kırılmanın Önlenmesi için Analiz ve Test Çalışması
Analysis and Test to Prevent Breakage Occurring The
Intercooler Pipe And Bracket
Mert TECİMER, Test Mühendisi, HİDROMEK Ar-Ge Teknik Destek Yöneticiliği
[email protected]
Yunus SEZER, Analiz Mühendisi, HİDROMEK Ar-Ge Teknik Destek Yöneticiliği
[email protected]
Özet
Abstract
Bu çalışmada HMK 220LC-3 ekskavatörlerde kullanılan
In this work the solution to the brekage of intercooler pipe
intercooler borusu braketlerinde meydana gelen kırılmanın
brackets occuring in HMK220LC-3 excavators is explained.
önlenmesi amacıyla test ve analiz çalışması yapılmıştır.
As a first step the engine working frequency and the natural
Öncelikle motor çalışma frekansları hesaplanmış sonrasında
modes of the system is determined using computer aided
bilgisayar destekli analiz programı kullanılarak sistemin
analysis and verifications were done experiementally
doğal modları belirlenmiş, titreşim ve gerinim testleriyle
by performing vibration and strain tests. Utilizing these
doğrulama yapılmıştır. Bu testler sonucu yeni bir braket
results a new bracket was designed and manufactured. The
tasarlanarak üretilmiş ve doğrulama testleri yapılarak eski
verification tests were performed.
braketle karşılaştırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Titreşim, Gerinim, Analiz, Test.
Key Words: Vibration, Strain, Analysis, Test.
İnovasyon Dünyasına
Bilimsel Pencereden Bakış
17
18
1.Giriş
Bu çalışma ile mevcut problem öncelikle bilgisayar
ortamında sonlu elemanlar metodu kullanılarak analiz
edilmiş ve takiben elde edilen verilerin gerçek değerlerle
örtüştüğünü görmek amaçlı doğrulama testleri yapılmıştır.
Sonlu elemanlar yöntemi birçok ürünün tasarım ve
geliştirme aşamasında büyük önem taşımaktadır. Tasarımlar
üretim ve test sürecine girmeden bilgisayar ortamında
değerlendirilerek uygun seçim yapılmaktadır. HİDROMEK
A.Ş. bünyesinde bulunan analiz ve simülasyon programlarını
ele alınan bu konu ve daha birçok konuda kullanmakta,
ilaveten mevcut mühendislik tecrübesiyle yoğurarak ileri
teknolojili yapılar tasarlayıp gerçeğe çevirerek testlerle
doğrulamaktadır.
2.Kırılma Meydana Gelen Braket İçin Yapılan
Çalışmalar
Sonlu elemanlar modeli kabuk elemanlar kullanılarak
oluşturulmuştur. Bu modelde “kaynaklar kaynaklı
bağlantılarda kabuk eleman modeli” [2] ile modellenmiştir.
Bu model daha önce kolere edilip, %3 hata payı vardır.
Şekil 2. Sistemin sonlu elemanlar analiz hazırlık görseli.
Sonlu Elemanlar Yöntemi ile sistem analizi için öncelikle
incelenen parçanın konumu ve bu parça ile etkileşimde
olan parçalar belirlenmiştir.
Şekil 3. Sistemin sonlu elemanlar analiz sonuç görseli.
Şekil 1. Kırılma meydana gelen parça ve parçaya etkiyen
parçalar.
Çalışmaya konu braket, motor ve intercooler borusu arasına
bağlanmaktadır. Buna bağlı olarak analiz için kullanılacak
sistem boru braket ve motor üst bağlantı parçası olarak
belirlenmiştir. Analiz aşamasında sisteme ait doğal frekans
değeri elde edilmek istendiğinden öncelikle motorun
ateşleme frekans [1] değerleri bulunmuştur.
Şekil 4. Sistem ivmeölçer ve strain gauge bağlantı noktaları
ve sonlu elemanlar veri toplama bölgeleri.
Sistemin sonlu elemanlar metodu kullanılarak modal analizi
yapılmış ve test verileri ile karşılaştırılmıştır.
Yapılan modal analiz sonucu elde edilen veriler aşağıda
verilmiştir.
(1)
Yukarıdaki denkleme göre yapılan işlemlerde 4 silindirli
motor için elde edilen ateşleme frekans değerleri şu
şekilde belirlenmiştir;
900 Rpm:30 Hz
1800 Rpm:60 Hz
2000 Rpm:66 Hz
Mod 1: 15,9 Hz
Mod 2: 21,1 Hz
Mod 3: 42,5 Hz
Sisteme yapılan darbe testi sonuçları ile modal analiz
sonuçları
karşılaştırıldığında
verilerin
örtüştüğü
gözlemlenmektedir.
19
Grafik 1. Modal analiz ve darbe test verileri.
Şekil 5. Yeni tasarlanan braket.
Bu uygunluk sonrasında farklı çevrimlerle doğrulama testleri
yapılarak parçaya etkiyen gerilim değerleri ölçülmüştür.
Braketin test grafikleri incelendiğinde motor harmonikleri
ve braketin doğal frekansı birbirini tetikleyerek rezonans
durumuna geçtiği görülmüştür.
Şekil 6. Yeni braketli sistemin sonlu elemanlar analiz
hazırlık görseli.
Grafik 2.Testler ve sonlu elemanlar analiz sonucu elde
edilen gerilme değerleri.
Bu değerler ışığında yapılan sonlu elemanlar analizlerinde
gerilmelerin braket üstüne dik olarak geldiği görülmektedir.
Bu konu ile ilgili yapılan araştırmalar sonucunda uluslararası
kaynak enstitüsü FAT sınıfı 521 için 80-50 Mpa [3] gerilme
değeri belirtmektedir.
3.Yeni Tasarlanıp Üretilen Braket İçin Yapılan
Çalışmalar
Mevcut braket için yapılan testler ve analizler istenilen
gerilme değerinin üzerinde olduğunu göstermektedir.
Bu durum sonucunda yeni bir braket tasarımına gidilmiş
ve üretimi gerçekleştirilerek sonlu elemanlar analizleri
ve doğrulama testlerinin tamamı bu yeni braket için de
uygulanmıştır.
Şekil 7. Yeni braketli sistemin sonlu elemanlar analiz sonuç
görseli.
Yapılan modal analiz sonucu elde edilen veriler aşağıda
belirtilmektedir.
Mod 1: 20,1 Hz
Mod 2: 30,4 Hz
Mod 3: 49,2 Hz
Yeni sistem darbe testi sonuçları ve modal analiz sonuçları
karşılaştırıldığında verilerin yeni braket için de örtüştüğü
görülmektedir.
Gerilme değerindeki düşmeye ek olarak iyileştirme ve
optimizasyon çalışmaları devam ettirilmiş olup ilgi modal
analiz sonucu elde edilen verilere kaydırılmıştır. Bu
bağlamda doğal frekans değerlerinin yeni brakette eski
brakete göre daha yüksek olduğu görülmektedir.
20
Yapılan testlerde doğal frekans değerlerinin de
düşürülmesinin sistem ömrü için etkili bir faktör olduğu
anlaşılmış ve iyileştirmeler bu yönde yapılmıştır.
Bu durumun çözümü için uygulanan testlerde değerin
sistem üstünden değil, sistemin bağlı bulunduğu parçalarda
revizyona gidilerek düşürüleceği sonucuna varılmıştır.
Grafik 3. Yeni braket modal analiz ve darbe test verileri.
Yeni braket için eski brakete uygulanan doğrulama testleri
tekrar edilmiş ve bunun sonucunda gerilme değerleri
gözlenmiştir.
Grafik 5. Vurma testi karşılaştırma grafiği.
Grafik 4. Yeni brakete yapılan testler ve sonlu elemanlar
analiz sonucu elde edilen gerilme değerleri.
Grafik incelendiğinde gerilme değeri yeni brakette ortalama
30 Mpa değerlerine düşürülmüştür. Bu değer Fat sınıfı için
belirlenen aralıktan daha düşük bir veri olduğundan parça
kuvvetlendirilmiş ve gerinim değeri azaltılmıştır. Bu da
kırılma durumunun ve ömür tayininin daha uzun sürelerde
olacağını göstermektedir.
4.Sonuç
Yapılan çalışma ile parça üzerindeki gerilmeler uygun
çalışma aralığının altına çekilerek tasarım doğrulanmıştır.
Bu durum Şekil 8. de bölgesel olarak gösterilmiştir.
Doğal frekans değerinin mukayesesi için yapılan vurma
testleri sonucu boru bağlantı hortumu daha rijit bir hale
getirilerek Grafik 5.deki açık renkli eğri elde edilmiştir.
Sistemin mevcut hali mavi renkli eğridir.
Eğriler incelendiğinde açık renkli eğrideki doğal frekans
değerinin 20 Hz sistemin ise 30 Hz olduğu test verilerinde
görülmektedir. Bu testler sonucunda belirtilen bağlantının
boyutsal optimizasyonu ile sistemin doğal frekansının
düşürüleceği ön görülmektedir.
Tüm bu çalışmalar sonucunda mevcut problem analiz
ve test çalışmalarıyla irdelenmiş, elde edilen veriler
değerlendirilerek gerekli değişiklikler yapılmıştır. Bu
çalışmada bahsedilen braket 4 haftalık bir sürede tasarlanıp,
analizi ve doğrulama testleri yapılarak prototip çalışması
tamamlanmıştır.
Referanslar
[1.] HAPPIAN-SMITH J. (2001) An Introduction to Modern Vehicle
Design. Syf :225 (8.81)
[2.] ERIKSSON A. (2006) Weld Evaluation Using FEM: A Guide to
Fatigue – Loaded Structures. Syf: 142 – 181
[3.] HOBBACHER, A. (2008). Recommendations for fatigue design
Şekil 8. Bölgesel olarak eski ve yeni braket gerilme
değerleri.
of welded joints and components. IIW document IIW-182307 ex XII-2151r4-07/XV-1254r4-07. Paris, France.
Süreç inovasyonuna bir yaklaşım:
Proje performans değerlendirmesi
Yard Doç Dr Banu ÖZKESER
Proje performans değerlendirmesi hem gelecek projeler için önemli bir veritabanı hem de proje yönetimindeki başarının temel taşıdır. Aynı zamanda bir
projenin kendisiyle birlikte iki ana çıktılarından birisi
olarak da ele alınabilir. Ancak genelde firmalar günü
kurtarıp hızla yeni proje başlangıçlarına imza atma
eğilimde oldukları için, tamamlanan projelerin performanslarının değerlendirilmesine vakit ayıramamaktadır. Halbuki, geri bildirim alınmadan ilerlenmesi
aynı hatanın bir daha karşılaşılma riskini de birlikte
getirmektedir. Daha çok orta ve uzun vadeli planlama için bir yatırım niteliğinde olan proje performans
değerlendirmesi alanında, risk analizi ile bütünleşik
organizasyonel performans değerlendirmesine ilişkin
bir çalışma lieratürde henüz gözlemlenmemiştir. Proje performans değerlendirme süreci, mevcut işin akış
şeması hazırlandıktan sonra süreç yönetimi çatısında
bir inovasyon olarak da değerlendirilebilir. Herhangi
bir projenin tamamlanmasının ardından bağımsız bir
ekip tarafından hangi uygulamaların başarılı, hangilerinin başarısız olduğu hakkında öğrenme amaçlı bilgi
toplama süreci olan proje performans değerlendirmesi, uygulanan kuruluşun gelecekte gerçekleştireceği çalışmalar için de aslında kurumsal bir hafızadır. En
iyi uygulamaların belirlenmesi ve kazanılan know-how
için de bir bakıma konfirmasyondur.
Buradan yola çıkarak, performans değerlendirme süreci için projeye ilişkin belirlenen kriterler ölçümü ile
en iyi uygulamalar ele alınıp vaka analizleri yazılabilir.
Başarısızlık söz konusu ise bu sapmanın nedenleri ve
öğrenilen dersler de firmanın bilgi birikimine önemli
katkılar sağlar. Daha da detay boyut ele alınacak olursa,
kurumsal hafıza dolayısıyla hangi problemlerin hangi
peryotta karşılaşıldığına ilişkin istatistiklere de ulaşılabilir. Her bir proje için oluşturulan proje performans
özgeçmişi, veritabanından sürekli geçmiş verilere ulaşılabilir olması nedeniyle akıllı; risk takip noktaları ile
de bütünleşik yapıda olacaktır. İnsan kaynağının, projenin kilometre taşları veya ara çıktıları gereğince risk
takip noktalarını oluşturması ile gerçekleşen kontrolü
de sapmayı minimize etme amaçlıdır. Proje esaslarının zamanında tamamlanmaması söz konusu olursa
sistem ikaz vererek gerekli önlemlerin alınmasıyla ilgili
proje ekip üyelerinin hepsine bilgi ulaşacaktır. Böylece proje yönetimi detay kırılımda sapma göstermesi
ortadan kaldırılacak şekilde muhafaza edilebilecektir.
(Her hakkı saklıdır)
İnovasyon Dünyasına
Bilimsel Pencereden Bakış
21
22
Sen ÖNEMLİSİN!
İlk sayımıza özel olarak, araştırdığım ve çevremde
gözlemlediğim çok güzel bir konuyu tamamen bana
özgü kelimeler ve yorumlarla kaleme almak istedim.
Konumuz: “Ben Dili”…
Bu konuyu tanımlarken ilk cümlemde neden “çok
güzel” şeklinde bir sıfat kullanmış olabilirim? Çünkü
toplum olarak bu dili fazlasıyla yanlış kullanmaktayız.
Özellikle çocuklarla ebeveynler arasındaki iletişimi ele
alacak olursak, yaptırım gücü baskın olan bu dile daha
sık başvurmaktayız. Örneğin çocuk yemeğini yemediği zaman “Bak yemezsen ben giderim” cümlesini kaç
kişi kullanmaktadır sizce? En arka sırada oturan bir
öğrenci gibi çekinerek ama dürüstçe elini kaldıranlardanım. Ama cesurca söyleyebilirim ki, bu cümleyi bir
elin parmaklarını geçmeyecek kadar az kullanmışımdır.
İşte bizim toplum olarak yanlış kullandığımız nokta
da burada başlıyor. İstediğimiz bir şey gerçekleşmediği zaman hemen kendimizi özne olarak kullanıp
olumsuz ekli bir yüklem ile sonlandırarak cümle kuruyoruz. Yalnız bu noktada hem etken hem de edilgen
roldeyiz. Nasıl mı? Örneğin; “Beni aramazsan, seninle konuşmak istemiyorum” cümlesini duyan bir kişi,
arama konusunda karşısındaki kişiden psikolojik baskı
görmektedir. Bilinçaltında ise nedeni sorgulanmadan
kurulan bu cümleyi söyleyen kişide sorun olduğunu,
kendisinde bir problem bulunmadığını ama yine de
araması gerektiğini düşünmeye başlayacaktır. Dolayısıyla isteklerinden vazgeçecek ve kişiliği de bir süre
sonra kendi içinde hapsolacaktır. Mutsuz olacak ya da
ancak başkasının isteğini yerine getirirse kendi çapında mutlu olduğu yanılgısına kapılacaktır. Buna benzer
“Çok güzel yemek yaptım, yemezsen ben de seninle
dışarı çıkmak istemiyorum” cümlesinde de benzer
olgu yaşanmaktadır. Cümleyi duyan kişi kendisini zorunlu ama mutsuz hissederek bir ihtimal beklenen fiili
gerçekleştirecektir ama sonuç her iki kişiyi de mutsuz
edecektir. Örnekleri arttırılabilecek bu tarz cümleleri
kimi zaman biz söylüyoruz, kimi zaman da duyuyoruz.
Her hakkı saklıdır, 30.09.2015
ğer elimizin başparmağı da karşımızdaki kişiyi gösterecek şekilde bir jest’e bürünmüşken bu konuşmayı
yapıyorsak, aslında daha vurgulu biçimde kendimizi
suçladığımızı göstermekteyiz. Nasıl mı? Çünkü diğer
parmaklarımız kapalı ve yönü söyleyeni işaret etmektedir.
Peki bu “ben dili”nden kurtulmayı nasıl başarabiliriz?
Özneyi veya cümledeki vurguyu yine karşımızdaki kişi
yaparak tabİi ki…
Yukarıdaki örneklerden birisini alarak yola çıkalım.
“Beni aramadın. Senin için endişelendim” şeklinde bir
cümle duymak kişinin kendisini önemli hissettirecek
ve açıklama için fırsat verilmiş olacaktır. Dolayısıyla
konuşup konuşmama konusunda bir sonraki adımda
yine açıklama yapılarak karar verilebilecektir. Bu bize
ne sağlar? Cümlenin, odak noktasını karşımızdaki kişi
haline getirir. Kelimelerimiz “Ben” odaklı değil, “Sen”
odaklı olur. Karşımızdaki kişiyle olumsuz ve yaptırım
içerikli bir iletişimden uzaklaşırız. Çünkü isteksizce
yapılan faaliyet hedefine ulaşamaz ve verim içermez.
Bir süre sonra peki? Çok fazla beklentiye girmemeyi
ve kendimize yetmeyi de öğreniriz. Çünkü karşımızdaki kişinin tepkiselliğine bağlı bir kişi olmayız. Sadece kendi çabamızla kendimiz için yaptıklarımızdan
sorumluluk duyarız. Başkasının istediğimiz bir şeyi
yerine getirmemesi kendisini bağlar. Bundan kaynaklı
alacağımız karar ise bizi bağlar. Özetle; Önemli olan
sensin, Sen Önemlisin!
Başarı Üzerine Söylenmiş Sözler
“Engeller beni durduramaz,
her bir engel kararlığımı
daha da güçlendirir.”
“Dünyada birçok kabiliyetli
kişiler, küçük bir cesaret sahibi
olmadıkları için kaybolurlar. “
Leonardo Da Vinci
Sydney Smith
“Başarının sırlarından biri, geçici
başarısızlıkların bizi yenmesine
izin vermemektedir.”
“Düşünmek ve söylemek kolay,
fakat yaşamak, özellikle de başarı
ile sonuçlandırmak çok zordur. “
Mark Kay
Ziya Gökalp
“İnsan sahip olduklarının
toplamı değil, fakat henüz
gerçekleştiremediklerinin
toplamıdır.”
“Mevcut bilgi birikimimizle
öyle sorunlar yaratırız ki,
aynı birikimimiz bu sorunları
çözmemize yetmez.”
Jean Paul Sartre
Albert Einstein
“Başkaları için duyduğun
kaygı, kendin için duyduğun
kaygının önüne geçtiği zaman
olgunlaşmışsın demektir.”
“Ne kadar bilirsen bil,
söylediklerin karşıdakinin
anlayabileceği kadardır.”
John Mac Noughton
“Çömez yakınıyormuş: “Bize
öyküler anlatıyorsun ama
anlamlarını açmıyorsun.” Usta
yanıt vermiş: “Biri sana meyveyi
çiğneyerek ikram etse hoşuna
gider mi?”
Paul Brunton
Mevlânâ
23
24
TURKISH
CHEMICAL SOCIETY
MACR 2016
World Polymer Congress Istanbul 17-21 July
46th IUPAC
WORLD POLYMER CONGRESS
July 17-21, 2016
VENUE / Halic Congress Center
Halic Congress Center
Istanbul / Turkey
Symposium topics for MACRO 2016
1.
Recent Developments in Polymer Synthesis
3.
Macromolecules & Nanotechnology
2.
4.
5.
6.
GALA DINNER / Galatasaray Island
An island between two continents.
7.
8.
9.
Polymer Characterization by New and
Combined Techniques
Macromolecules in Biotechnology &
Medicine
Energy, Optics, & Optoelectronics
Polymer and Polymer-Based Membranes
Smart and Functional Polymers
Renewable Resources and Biopolymers
Polymer Engineering, Processing, and
Characterization
10. Polymer Physics
11. Polymer Education
12. Industrial Polymers
13. Porous Polymer and Gels
14. Modeling and Simulation of Polymers
macro2016.org
TURKISH CHEMICAL SOCIETY
Halaskargazi Caddesi No.:53 D.:8
Uzay Apt. Harbiye / İstanbul / Turkey
Phn. : +90 212 240 73 31
Fax: +90 212 231 70 37
E-mail: [email protected]
CONGRESS SECRETARIAT
Halaskargazi Cad. Tavukçu Fethi Sok. Köşe Palas Apt.
No:28/3 Osmanbey - Şişli - İstanbul / TURKEY
Phn.: +90 (212) 296 66 70
Fax: +90 (212) 296 66 71
E-mail: [email protected]
www.brosgroup.net
Kelimelerin Hikâyeleri
Her kelime ardında bir tarih, bir hikaye barındırır. Nasıl doğmuşlar,
günümüze kadar nasıl ulaşmışlar? Kelimelerin kökenlerine inen
yolculuğumuzdan bazı kesitleri paylaşmak istedik.
Kitap:
Arapça kökenli bir sözcüktür.
Aslı “ketebe” yani yazmaktan gelen “kitab” (yazılı
olan, yazılan) kelimesidir. Türkçesi ise “bitig”tir ve
diğer yazılışıyla “bitik” ya da “betik”tir.
İnovasyon:
İnovasyon,
Latince bir sözcük olan “innovatus”tan türemiştir.
“Toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni
yöntemlerin kullanılmaya başlanması” anlamındadır.
Türkçe’de “yenilik”, “yenileme” gibi sözcüklerle
karşılanmaya çalışılsa da, anlamı tek bir sözcükle ifade
edilemeyecek kadar geniştir.
Teknoloji:
Antik Yunan döneminin
ünlü oyun yazarı Aeschylus, MÖ 415 yılında yazdığı
Prometheus Bağlı (Prometheus Bound) isimli
oyununda Titan Prometheus’un hikâyesini anlatır.
Aeschylus’a göre Prometheus’un insanlığa verdiği,
ateşten daha fazlasıydı; tüm “teknik“ yetenekler
insanlara bahşedilmişti. Artık insanoğlu mantıklı
düşünebiliyordu, marangozluğu, ev yapmayı,
yazmayı, astronomiyi, aritmetiği ve ata binmeyi
öğrenmişti. Aeschylus, bu yetenekler için techne
kelimesini kullanmıştır. Bu tanım “episteme (bilgi)”
kelimesinden farklı olarak “zanaat, yetenek, hüner”
anlamlarını karşılar; teknoloji sözcüğünün kökeni de
buradan gelir, techne (zanaat, hüner) ve logia (bilgi).
Kaynak:
•
•
http://e-bulten.library.atilim.edu.tr/sayilar/2013-06/yans2.html
www.dilforum.com
Telefon:
Yunancada uzak
anlamına gelen “telos” ile ses anlamına gelen “föne”
kelimelerinin birleşimi sonucunda “Telosfone”
kelimesi oluşturulmuştur. “Telefon” kelimesi ise
dilimize Fransızca”telephone”dan gelmiştir.
Geometri:
Yunancada “yer”
anlamı taşıyan “geo” ve “ölçme” anlamına gelen
“metron” kelimelerinin birleşmesinden doğmuştur.
Parlamento: Bir görüşe göre bu kelime İtalyanca’dan,
başka bir yoruma göre de Fransızca’dan dilimize girmiştir. Birinci görüş gereğince İtalyancadaki “parlare”
kelimesinden türemiş olan parlamento, “konuşulan
yer” manâsını taşır. Diğer görüş gereğince de “parler”
(konuşmak) fiili ile “mentir” (yalan söylemek) fiilinin
birleşmesinden oluşmaktadır.
Fotoğraf:
İlk kez 25 Şubat 1839
tarihinde bir dergide yayınlanan bir makalede alman
astronom Madler tarafından kullanılmıştır. Madler
tarafından yazılan makalede geçen “photographe”
kelimesi, eski Yunan diline göre “ışık” anlamına
gelen “fotos” ve “çizmek” anlamına gelen “graffein”
kelimelerinin birleştirilmesinden oluşturulmuştur.
25
Mini Ansiklopedi
26
M. Kaan DERİCİOĞLU, ANKARA PATENT BÜROSU
[email protected]
[email protected]
BİLİYOR MUSUNUZ?
WIPO Dünya Fikri Haklar Örgütü tarafından her yıl
yayımlanan yıllık patent istatistikleri, dünya çapındaki buluş faaliyeti konusunda fikir vermektedir. 1995
yılında dünya çapında yapılan patent başvurusu ve
verilen patent sayılarındaki yaklaşık 2,5 kat artış konunun önemini vurgulamaktadır.
Patent başvurusu
1995 - 1.047.400 / 2013 – 2.567.900
Verilen patent
1995 – 427.600 / 2013 - 1.169.900 (1)
2013 yılında yapılan patent başvurusu sayısı ile verilen patent sayısı arasındaki 1.398.000 fark, patente
ulaşım olayının ne kadar zor olduğunu göstermektedir.
Ar-Ge faaliyeti ile uğraşan ve buluş yapmaya odaklanan kişiler, öncelikle 2.567.900 ve daha sonra
1.169.900 kişi arasına girmek durumundadır. Bir başka ifade ile buluşlarının korunması için patent başvurusu yapılmalı, uzun ve zorlu süreci geçerek patent
alınabilmelidir. Bu ortamda başarı, geleceği düşünen,
kurgulayan, katma değer yaratan yenilikçi kişilerin
olacaktır.
Bunu sağlamak için nasıl bir yol izlemelidir? Nereden
başlamalıdır? Süreçte neler yapmalıdır? Bu soruların
yanıtları için ilk olarak önerilen Buluşçu Defteri bu yazının konusu olarak seçilmiştir.
Bir patent, yeni olan, bir buluş basamağı içeren ve
sanayiye uygulanabilir buluşlara Devlet tarafından
münhasır bir hak verir. (2)
Patent sisteminde bir buluş, genellikle teknik bir
sorunun, yeni ve yaratıcı bir çözümü olarak açıklanır. Yeni bir cihazın, ürünün, yöntemin veya sürecin
yaratılması veya bilinen bir ürünün veya sürecin geliştirilmesi buluş kapsamındadır. (2) Teknik sorunları
saptamak ve bu sorunlara teknik çözümler bulmak
amaçlı çalışmalarda bir buluşçu defteri (3) tutulması,
bir kişinin yaratıcı düşüncesinin yazıldığı bir günlük
olarak kabul edildiği için çok önemlidir.
Buluşçu Defteri, buluşçuların fikirlerini, buluş sürecini, deneysel testleri, sonuçları ve gözlemleri kaydetmek için; buluşçular, bilim insanları ve mühendisler
tarafından yapılan araştırmaların tüm aşamalarının
kayıt edilmesinde kullanılır. (4) Buluşçu Defteri, yenilikçi fikirlerden başlayan ve hedeflenen aşamaya
gelindiği zaman sona eren bir eylemin tutanağı veya
günlüğüdür.
Buluş yapmak, bilgi, emek, sabır, zaman, para gerektirir. Buluş yapan kişiler eylemlerinin karşılığını doğal
olarak almak ister. Bu konuyu «Marifet iltifata tabidir.
İltifatsız marifet zayidir» atasözü çok iyi ifade etmektedir. Eğer buluş, gerçekten yeni, sanayiye uygulanabilir
ve bir buluş basamağını içeriyorsa, Devlet tarafından
PATENT VERİLEREK korunacaktır. Ancak patent tarifnamesi olarak adlandırılan metinde buluşun yeterince
açık ve tam tanımlanması ve teknolojiye katılan yeniliklerin istemlerde belirtilmesi gerekecektir. (5)
(1). WIPO Intellectual Property Indicators, 2014 Edition http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/wipo_pub_941_2014.pdf
(2). http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/sme/917/wipo_pub_917.pdf
(3). “Laboratuvar Defteri – Laboratory Notebook”, “Buluş Defteri – Invention’s Notebook”, “İnovasyon Defteri – Innovation Notebook”
vb. kullanımları da vardır.
(4). http://en.wikipedia.org/wiki/Inventor’s_notebook
(5). KHK 551 TARİFNAMENİN AÇIKLIĞI
MADDE 46 - Tarifname, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini
sağlayacak nitelikte açık ve yeterli yazılır.
EPC Article 83 Disclosure of the invention
The European patent application must disclose the invention in a manner sufficiently clear and complete for it to be carried out by
a person skilled in the art.
Ar-Ge faaliyeti genellikle uzun bir süreç içerir. Eğer bu
süreçte yapılan çalışmalar, yasal olarak kabul edilecek
bir biçimde kayıt edilmezse, geliştirilecek buluşu tarifnamede yeterince açık ve tam tanımlamak mümkün
olamayacaktır. Buluşçu Defteri’nin en önemli özelliği
Ar-Ge faaliyeti sürecinde oluşturulan teknik çözümlerin kanıtlanmasını sağlamasıdır. Ayrıca teknik çözümlerin Ar-Ge faaliyetinin hangi aşamasında gerçekleştiğini kanıtlamak mümkün olabilecektir.
Üçüncü kişilerin buluştan esinlenip esinlenmediği
konusu da aşamaların izlenmesi ile saptanabilecektir. Örneğin, sonraki tarihli bir buluşun önceki tarihli
olandan tersine mühendislik sonucu ortaya çıkıp çıkmadığı, herhangi bir bilginin önceki buluştan alınıp
alınmadığı veya tesadüfen aynı sonuca ulaşılıp ulaşılmadığı, aşamaların izlenmesi ile saptanabilecektir. (6)
Buluşçu Defteri’nden yasal yarar sağlanması için yapılan değişikliklerin, saptanan bulguların, buluşçu tarafından farklı kabul edilen bütün gelişmelerin doğru ve
ayrıntılı olarak belgelenmesi önemlidir.
- Buluşçunun buluşu ilk yapan olarak belirlenmesi,
- Buluşun kapsamının belirlenmesi,
- Buluşun yapıldığı tarihin saptanması,
- Patent tarifnamesi ve istemlerin yazılması için gerekli bilgileri içermesi,
- Buluşu gasp etmek isteyenlere karşı kanıt oluşturması,
- Bir dava sırasında kullanılabilecek buluş ile ilgili
tüm bilgileri içermesi,
- Bir veya iki tanığın imzalarını içermesi.
BÜYÜK MUCİTLER NELER
YAPMIŞ?
Leonardo da Vinci’nin ve Edison’un buluşçu defteri
tuttuğuna ilişkin bilgiler bulunmaktadır.
Leonardo da Vinci’den örnekler:
- Mürekkepli kalem kullanılmalıdır. (7)
- Buluşçu Defteri’nin her sayfasına tarih atılmalıdır.
- Buluşçu Defteri’nin her sayfasına araştırmayı yapan kişinin ve şahit kişinin veya kişilerin imzası
atılmalıdır.
- Sayfalarda boşluk kalmamalı, boşluk kalan kısımlar çizilerek doldurulmalıdır.
- Yapılan yazılar silinmemeli, üstü çizilerek ve paraf
atılarak defterde tutulmalıdır.
- Buluşçu Defteri’ne başka verilerin yapıştırılarak
eklenmesi halinde (excel tabloları, grafikler, çizimler, vb.) ilgili verinin kenarlarına paraf atılarak,
söz konusu eklemenin buluşçu tarafından yapıldığı kanıtlanmalıdır.
- Buluşçu Defteri, bir defter şeklinde ise ciltli olmalı, spiralli defter olmamalı ve defter yapraklarının
koparılması mümkün olmamalıdır.
- Elektronik olarak da Buluşçu Defteri tutmak
mümkün olup, bunun için özel programlar kullanılmalıdır.
- Buluşçu Defteri, kilitli bir ortamda saklanmalıdır.
Buluşçu Defteri ile elde edilen avantajlar şu şekilde
özetlenebilir:
(6). Av. Ekin Karakuş Öcal, Laboratuvar Defterinin Hukuki Yorumu, Sunu, Anadolu Üniversitesi, 2015
(7). Laboratuvar Kalemi Testi, Laboratuvar Araştırma Defteri, Entekno Limited, Eskişehir.
27
28
Edison Örneği:
Edison’un 4000 defter doldurması, Edison yarattığı yeniliklerin günümüze kadar ulaşmasını sağladığı için önemlidir.
http://site.njtea.org/wp-content/uploads/2012/01/innovation-notebook-Latest1.pdf
ÖRNEKLERİMİZE BAKALIM…
Buluşçu Defteri Örneği 1
Buluşçu Defteri Örneği 2
http://site.njtea.org/wp-content/uploads/2012/01/innovationnotebook-Latest1.pdf
http://www.amazon.com/Inventors-Notebook-Patent-Yourself-Companion/
dp/1413306446
29
Laboratuvar Defteri Örneği
Yayımcı: Entekno Ltd. - Eskişehir
İnternette «inventor’s notebook veya laboratory notebook» sorgusunda birçok örnek bulunmaktadır.
https://www.google.com.tr/search?q=inventor’s+notebook&biw=1821&bih=829&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=quktVdKCFsbLaIPKgKAC&sqi=2&ved=0CDgQsAQ&dpr=0.75
Sonuç olarak, Buluşçu Defteri geleneğinin Türkiye’de oluşturulması ve
yaygınlaştırılması, aşağıdaki istatistiklerdeki değerler, Türkiye’nin lehine olarak,
mutlaka yansıyacaktır.
30
TÜRKİYE’NİN 2013 YILI PATENT VERİLERİ
http://www.tpe.gov.tr/TurkPatentEnstitusu/statistics/
Faaliyetlerinden
ZAMANA KARŞI BİR YARIŞ:
İNOVASYON
Türkiye Kimya Derneği himayesinde gerçekleşen
“Zamana Karşı Bir Yarış: İnovasyon” adlı seminerle 4 Kasım 2015 tarihinde Marmara Üniversitesi
Göztepe Kampüsünde alanında önemli çalışmaları
olan dinleyiciler ve konuşmacılar bir araya gelmiştir. Zamanla gerçekleşen değişim, bunun beraberindeki trendler ve bir buluş kadar önemli olan
buluşçu defteri örneklerinin yer aldığı seminerde
inovasyon ve fikri mülkiyet alanında yer edinmiş
isimler sunumlarını gerçekleştirmişlerdir.
Ankara Patent Bürosu Genel Müdürü Kaan Dericioğlu, BMGI Genel Müdürü Tevfik Durmuşoğlu
ve Kanuni Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Müdürü Yard Doç Dr Banu Özkeser’in katılımıyla
gerçekleşen etkinlikte çok sayıda akademisyen ve
öğrencinin yer almasıyla inovasyon odak noktası
olmuştur.
Seminerdeki konuşmacılar ve konu başlıkları şöyle
olmuştur:
BULUŞÇU DEFTERİ – INVENTOR’S
NOTEBOOK”
Kaan DERİCİOĞLU
Ankara Patent Bürosu Genel Müdürü
TRENDLER VE İNOVASYON
M. Tevfik DURMUŞOĞLU
BMGI Genel Müdürü
İNOVASYONUN TEMEL KAVRAMLARI VE
TÜRKİYE’DEN ÖRNEKLER
Dr. Selçuk KARAATA
Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi
!NOVASYON YOLCUSU KALMASIN
Yard. Doç. Dr. Banu ÖZKESER,
Kanuni Üniversitesi Öğretim Üyesi
Türkiye Kimya Derneği
31
28. Ulusal
Kimya
Kongresi
15-21 Ağustos 2016
Mersin Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
Kimya Bölümü
MERSİN
www.kimya2016.org
TÜRKİYE
KİMYA DERNEĞİ
Kuruluşu: 1919
i
yen
m lenyumda
novasyon
ISSN : 2458-844X
www.yenimilenyumdainovasyontkd.com

Yıl:1 / Sayı:1 / Ocak 2016 - Yeni Milenyumda İnovasyon

Transkript

Benzer belgeler

SSİY PRG - Academy Anatolia

Eğitimde Teknoloji Kullanımı - BTO 305

KONYA ZİRVESİ PROGRAMI 1.8. Türkiye`nin

Kıymetli Genç Girişimciler Projesi

innoCentrum Enterprise

Slayt 1 - WordPress.com

Biyo-taklit

1 İnovasyonun özellikleri ve türleri 1.3 Krizden

Öğrenen Bireyler, Öğrenen - Kütüphane