Dergiyi PDF formatında görmek için tıklayınız

Dergiyi PDF formatında görmek için tıklayınız

Anadolu’dan manzaralar | views from Anatolia
Orta Asya’da görülen Türk
çadır sanatından izler
taşıyan kümbetler, Ahlat’ın
en önemli tarihi eserleri…
Çadırın mimariye yansımış
şekli olan Ahlat kümbetleri,
alt kat mezar odası, üst kat
dua ve ibadet odası olmak
üzere genel olarak iki katlı.
Ahlat’ta Selçuklu, İlhanlı,
Karakoyunlu ve Akkoyunlu
dönemlerine ait 14 kümbet
bulunuyor.
The cupolas that bear the trace
of Turkish tent art which is seen
in Central Asia, are the most
important historical artifacts of
Ahlat. Ahlat cupolas that are the
architectural form of tents, have
two floor in general. First floor
is burial chamber and second
floor is prayer room. There are 14
cupolas belonging to periods of
Seljuk, Ilkhanid, Karakoyunlu and
Aqquyunlu in Ahlat.
AHLAT
Anadolu’ya giriş kapısı
Yazı - By: ???????
Entrance Door of Anatolia
Van Gölü’nün hemen kıyısında tarihin tanıklığını
günümüze taşıyan Anadolu’nun en önemli
yerleşim birimlerinden biri Ahlat… Orta Asya
Türk kültürünün pek çok izine rastlanan mezar
taşlarından eşsiz benzersiz kümbetlere, Ahlat’ta
tarihin izleri her adım başında karşınıza çıkıyor.
Witness of the history, one of the most
important settlements of Anatolia on the shores
of Lake Van, Ahlat... From tomb stones with the
traces of Central Asian Turkish culture to unique
cupolas, traces of the history can be seen at
every step.
50
ARALIK - DECEMBER 2013
Ahlat, Van Gölü’nün kuzey kıyısında doğal güzellikleri ve
tarihi dokusuyla dikkat çeken bir Doğu Anadolu ilçesi... Yöre,
insan yerleşimi için sunduğu mükemmel imkanlarla eski
çağlardan beri yerleşim alanı olarak kullanılmış. Stratejik
konumu ve bereketli toprakları nedeniyle Ahlat, tarih boyunca
bütün devletlerin ve milletlerin ilgisini çekmiş ve bundan
dolayı sık sık devletler arasında el değiştirmiş. Anadolu’da
Türk egemenilğinin kurulmasından sonra en önemli
merkezlerden biri olan Ahlat, bu özelliğini bugün korumasa da
tarihi yapılarıyla geçmişin görkemini ortaya koyuyor.
MALAZGİRT ZAFERİYLE TÜRK TOPRAĞI OLDU
Ahlat, 641 yılında Hz. Ömer döneminde İyaz bin Ganem
komutasındaki ordular tarafından İslam devletinin
topraklarına katılmış. Bu fetih sırasında İslam ordusundan 120
kişi şehit olmuş ve bu şehitler arasında sahabeden Muaz bin
Cebel’in oğlu Abdurrahman Gazi de bulunuyor.
Ahlat is an Eastern Anatolia town that attracts attention with
its natural beauties and historic fabric, on the north shore of
Van Lake. The region has been used as a settlement since time
immemorial under favour of excellent settlement potentials
it has offered to human. Because of its strategic location
and fertile soil, Ahlat has always attracted the attention of all
the states and nations throughout history and that’s why its
ruling state changed very often. After the Turks dominated in
Anatolia, Ahlat became one of the most important centers.
Even it doesn’t have this feature anymore; it presents the glory
of the past with its historical structures.
BECOME A TURKISH TERRITORY WITH MANZIKERT VICTORY
Ahlat was annexed to the territory of the Islamic state by
the army that was commended by Iyaz bin Ganem, in 642
during the period of Hz. Omer. 120 people of the army of
Islam became martyr during this conquest and Abdurrahman
ARALIK - DECEMBER 2013
51
Anadolu’dan manzaralar | views from Anatolia
Ahlat’taki Selçuklu mezar taşları Orta
Asya ile Anadolu arasındaki tarihsel
devamlılığın belgeleri adeta... Türkler,
Orta Asya’daki bu mezar kültürünü
İslami unsurları da ekleyerek yeni bir
sentez oluşturmuşlar. Mezar taşlarıyla
Orhun Abideleri’nin benzerliği Orta
Asya Türk kültürünün Ahlat’ta
devam ettiğini ve bu kültürün burada
kalmayıp Ahlat’tan Anadolu’ya
yayıldığını gösteriyor.
Seljuk tomb stones in Ahlat are like the
documents of historical continuity between
Central Asia and Anatolia. Turks added
Islamic factors in Central Asia tomb culture
and created a new synthesis. The similarity
between Orkhon inscriptions and tomb
stones shows that Central Asian Turkish
culture continued its existence in Ahlat and
spread to Anatolia in time.
Selçuklular’ın kuruluş sürecini tamamladığı Dandanakan
Savaşı ve özellikle Pasinler Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya
Türk akınları yoğunlaşmış ve Ahlat, Anadolu akınlarında
önemli bir üs ve karargah olarak kullanılmış. Türk- İslam
tarihi açısından büyük bir dönüm noktası olan Malazgirt
Savaşı’nın kazanılmasında Ahlat ve Ahlatlılar’ın payı büyük.
Alparslan, savaş öncesinde Ahlat’a gelmiş ve karargah olarak
Ahlat’ı kullanmış. Malazgirt Savaşı’nın öncü muharebeleri
Ahlat’ta kazanılmış ve Ahlat’ta Bizans’ın gücü kırılarak
Bizans’a son darbe Malazgirt’te indirilmiş.
AHLATŞAHLAR DEVLETİ
Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu’da Büyük Selçuklu
Devleti’ne bağlı beylikler kurulmuştur. Ahlatşahlar
zamanında Ahlat, ilim, kültür, medeniyet ve ticaret
açısından Ortaçağın en gelişmiş şehirlerinden biri olmuş.
Ahlat, ilim ve din adamları, mutasavvıf ve sanatkârlarıyla
meşhur bir şehir olduğu için şehre Kubbetü’l İslam denilmiş.
Bu unvan tarihte sadece Ahlat, Belh ve Buhara şehirleri için
kullanılmış.
1514 yılında yapılan Çaldıran Savaşı ile Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bölgeleri Osmanlı hakimiyetine geçmiş. Böyl¬ece
Osmanlılar Anadolu’daki ilk uğrak yerleri Ahlat’a yeniden
hakim olmuşlar. Tarihi kaynaklar, Kayı boyunun 11’inci
yüzyılın başlarında Mahan’dan hareketle Ahlat’a geldiğini ve
Ahlat’ta uzun süre kaldıktan sonra buradan batıya doğru göç
ettiklerini ortaya koyuyor. Osmanlı Sultanları Kanuni Sultan
Süleyman ve IV. Murat, Bağdat ve İran seferlerinde Ahlat’a
uğramayı ve ataları için dua etmeyi ihmal etmemişler.
52
ARALIK - DECEMBER 2013
Gazi, son of Muaz bin Jabal who is one of the companions
of prophet Muhammed, is among these martyrs. After the
Battle of Dandanakan when the Seljuks completed the
establishment process and especially Battle of Kapetron,
Turkish raid to Anatolia increased and Ahlat had been used as
an important base and headquarters during Anatolian raid.
Ahlat and its inhabitants made a major contribution to win
Battle of Manzikert that is a milestone in terms of TurkishIslamic history. Before the battle, Alp Arslan came to Ahlat
and used it as a headquarters. First fighting of the Battle of
Manzikert was won in here and the power of Byzantine was
weakened in Ahlat, then the death blow to Byzantine was
beaten in Manzikert.
AHLATSHAHS
After Malazikert Victory, principalities that were loyal to
the Great Seljuk Empire were founded. During the period
of Ahlatshahs, Ahlat was one of the most developed cities
of the Middle Ages in terms of science, culture, civilization
and trade. Ahlat was famous with its scientist, religious
functionary, sufis and artificers; that’s why the city called as
Kubbetü’l İslam. This title was only used for Ahlat, Balkh and
Bukhara cities throughout history.
Eastern and Southeastern Anatolia came under domination
of Ottoman with Battle of Chaldiran in 1514. Thus, ottomans
dominated Ahlat, their first stamping ground in Anatolia
again. Historical sources reveal that Kai tribe came to Ahlat
from Mahan at the beginning of the 11th century and stayed
here for a long time, then they immigrated to west from here.
ILAN
20x26,5 cm
ARALIK - DECEMBER 2013
53
Anadolu’dan manzaralar | views from Anatolia
Tarih Öncesi Dönemlerden itibaren kullanılan Harabeşehir Mağaraları
Harabeşehir Caves that has been using since the prehistoric periods
Türk- İslam tarihi açısından
büyük bir dönüm noktası
olan Malazgirt Savaşı’nın
kazanılmasında Ahlat ve
Ahlatlılar’ın payı büyük.
Alparslan, savaş öncesinde
Ahlat’a gelmiş ve karargah
olarak Ahlat’ı kullanmış.
Malazgirt Savaşı’nın öncü
muharebeleri Ahlat’ta
kazanılmış.
Ahlat and its inhabitants made
a major contribution to win
Battle of Manzikert which is a
milestone in terms of TurkishIslamic history. Before the
battle, Alparslan came to Ahlat
and used it as a headquarters.
First fighting of the Battle of
Manzikert was won in here.
AHLAT KÜMBETLERİ
Ahlat’ın tarihteki ihtişamının en önemli kanıtı olan
kümbetler, dönemin büyükleri ve yöneticileri için yapılmış
anıt mezarlardır. Orta Asya’da görülen Türk çadır sanatından
izler taşıyan bu yapılar, çadırın mimariye yansımış şeklidir.
Ahlat kümbetleri, alt kat mezar odası, üst kat dua ve ibadet
odası olmak üzere genel olarak iki katlıdır. Ahlat’ta Selçuklu,
İlhanlı, Karakoyunlu ve Akkoyunlu dönemlerine ait 14
kümbet bulunuyor.
Ahlat’taki kümbetlerden ikisi tamamlanamamış, yarım
bırakılmış. Şehrin en eski anıt mezarı, kare planlı Şeyh
Necmeddin Türbesi. Tarihteki savaşlar, yağmalar ve
depremlere rağmen günümüze ulaşabilen Ahlat kümbetleri,
Emir Bayındır Kümbeti, Ulu Kümbet, Hasan Padişah
Kümbeti, Erzen Hatun Kümbeti, Keşiş Kümbeti ve Çifte
Kümbetlerdir. Ahlat kümbetleri, birbirinden farklı mimari
özellikleriyle taşın sanata dönüştüğü şaheserler.
AHLAT CAMİLERİ
Ahlat’ın geçmişteki ihtişamını ve ‘Kubbet’ül İslam’ lakabını
günümüze ulaştıran çok az eser kalmış. Bunların en eskisi
Selçuklu Kalesi karşısında kazılarla ortaya çıkarılan ‘Ulu
Cami’ ve onun 100 metre ilerisinde bulunan 1477 tarihli
‘Bayındır Mescidi’. 1500’lü yıllarda yapılan Osmanlı Kalesi
içindeki iki tarihi cami de günümüze ulaşmayı başarmış.
Bunlar 1565’te yapımı tamamlanan İskender Paşa Camii ve
1584’te tamamlanan Kadı Mahmut Camii...
54
ARALIK - DECEMBER 2013
Ottoman Sultans, Suleiman the Magnificent and Murat IV made
a point of stopping by Ahlat and praying for ancestors during
Baghdad and the Persian campaign.
AHLAT CUPOLAS
The most important proof of Ahlat’s glory in history, the
cupolas are the mausoleums which were built for the elders
and rulers of the period. The cupolas that bear the trace
of Turkish tent art which is seen in Central Asia, are the
architectural form of tents. Ahlat cupolas have two floors in
general. First floor is burial chamber and second floor is prayer
room. There are 14 cupolas belonging to periods of Seljuk,
Ilkhanid, Karakoyunlu and Aqquyunlu in Ahlat.
Two of the cupolas in Ahlat were not completed, left
unfinished. The oldest mausoleum of the city is square planed
Shaykh Najm al-Tomb. Emir Bayındır cupola, Master-Şagir
cupola, Hasan Padişah Cupola, Erzen Hatun Cupola, Monk
cupola and Çifte Cupolas are the extant Ahlat cupolas despite
all wars, pillages and earthquakes. Ahlat cupolas are the
masterpieces that turn the stone into art with its several
architectural features.
AHLAT MOSQUES
There are only a few structures that reflect the past glory of
Ahlat and ‘Kubbet’ül İslam’ sobriquet. The oldest ones are
Grand Mosque which was unearthed with the excavations in
front of Seljuk Castle and 1477 dated Bayındır Prayer Room
that is 100 meters away from Grand Mosque. Two historical
OSMANLI VE SELÇUKLU KALELERİ
Ahlat, coğrafi konumu, yeraltı ve yerüstü zenginlikleri,
Vangölü’nün kuzey kıyısındaki eğimli arazisi ve geniş ovası
ile ilk tarih çağlarından beri farklı kavimlerin yerleşim alanı
olmuştur. Doğu ve batı uygarlıkları arasında köprü vazifesi
gören Ahlat, fethedilmesi zor bir kaleye sahipti. Ahlatşahlar
döneminde yıkılıp yeniden inşa edilerek güçlendirilen
Ahlat Kalesi, Anadolu’ya yapılan Türk akınlarında üs olarak
kullanılmış. ‘Taht-ı Süleyman Mahallesi’nde sarp kayalıklar
üzerine inşa edilen ‘iç kale’ kısmı günümüze kadar ulaşmış.
Yerleşimin değişmesi sonucu, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni
Sultan Süleyman’ın İran seferleri sırasında Ahlat’ta, hemen
Van Gölü kıyısına yeni bir kale yapılmış.
HAMAMLAR
Evliya Çelebi, Ahlat’ta binlerce hamamdan bahseder. Bu
abartılı sayıya rağmen yine de kazılarla ortaya çıkartılan
hamamlar, Ahlat’ta çok gelişmiş bir su kültürü olduğunu
ortaya koyar. ‘Büyük’ ve ‘Küçük’ olarak adlandırılan Çifte
Hamam ile Harabeşehir Hamamı bunu kanıtlar. Mimarisi,
taş işçiliği, ısıtma ve mükemmel su sistemleri, yıkanma
kabinleri ve süslemeleri ile göz kamaştıran hamamlardan
büyük olanı 14’üncü yüzyıl eseridir.
BAYINDIR KÖPRÜSÜ
Ahlat’taki akarsuların üzerine yapılan köprülerden
günümüze sadece Bayındır Köprüsü ulaşmış. Kanuni
Sultan Süleyman’ın İran seferi sırasında tahtını kurduğu
mosques in Ottoman castle that was built in 1500s, have
managed to reach the present day. These are Iskender Pasha
Mosque whose construction was completed in 1565 and Kadi
Mahmud Mosque, competed in 1584.
OTTOMAN AND SELJUK CASTLES
Ahlat has been a settlement of different tribes with its
geographic location, underground and aboveground treasures,
sloping area on the north shore of Lake Van and large plains.
Ahlat which acts as a bridge between eastern and western
civilizations, had a hard to conquer castle. Ahlat castle was
demolished and rebuilt during the period of Ahlatshahs. The
castle was used as a base during Turkish raids to Anatolia.
“Interior castle” section that was built on steeps of Taht-ı
Süleiman Neighborhood, manage to reach the present day. As
a result of settlement chance, a new castle was built next to
the shore of Lake Van during Persian Campaign of Sultan Selim
the Stern and Suleiman the Magnificent.
TURKISH BATHS
Evliya Çelebi mentions about thousands of Turkish Baths
in Ahlat. This number is exaggerated, but the baths that
unearthed during excavations, reveals that there was a highly
developed water culture in Ahlat. Çifte Baths that includes two
parts as a big and small, and Harabeşehir Bath prove that. The
baths dazzle with their architecture, masonry, heating and
excellent water systems, washing cabins and decorations. The
big one is a 14th century structure.
ARALIK - DECEMBER 2013
55
Anadolu’dan manzaralar | views from Anatolia
Taht-ı Süleyman Mahallesi’nde yer alan köprü, kesme
taştan yapılmış. Köprünün altından akan dere, 50 metre
ileride küçük bir şelale oluşturuyor. Bayındır Köprüsü,
Akkoyunlular döneminde 15’inci yüzyıl sonlarına doğru
Ahlat hükümdarı Bayındır Bey adına yaptırılmış. Anadolu taş
köprüleri arasında kendine özgü mimarisiyle ayrı bir öneme
sahip.
ANADOLU’NUN ORHUN ABİDELERİ
Tarihin önemli kaynakları arasında yer alan mezar taşları ait
oldukları toplumların inançlarını, sanat anlayışlarını, sosyal
ve kültürel yapılarını yansıtırlar. Selçuklu mezar taşları
Orta Asya ile Anadolu arasındaki köprüyü gösteren önemli
belgelerr. Türkler, Anadolu’ya geldikten sonra Orta Asya’daki
bu mezar kültürünü İslami dönemde de devam ettirmişler ve
İslami unsurları da ekleyerek yeni bir sentez oluşturmuşlar.
Ahlat’taki mezar taşlarıyla Orhun Abideleri’nin benzerliği
Orta Asya Türk kültürünün Ahlat’ta devam ettiğini ve bu
kültürün burada kalmayıp Ahlat’tan Anadolu’ya yayıldığını
gösteriyor. İslam dünyasının en büyük mezarlığı olan
Selçuklu Mezarlığı’nda 12’nci yüzyılla 14’üncü yüzyıllar
arasında Ahlatşahlar, Eyyubiler, İlhanlı ve Osmanlı dönemine
ait, çeşitli tiplerde 8 bin 169 mezar taşı bulunuyor.
BAYINDIR BRIDGE
Among the bridges over the rivers in Ahlat, only Bayındır Bridge
manage to reach the present day. The bridge that is located in
Taht-ı Süleiman Neighborhood where Suleiman the Magnificent
throne is during Persian Campaign, made of cut stone. The river
under the bridge creates a little waterfall 50 meters later. Bayindir
Bridge was built on behalf of Ahlat emperor Bayındır Bey towards
the end of the 15th century during the period of Aqqoyunlu. The
bridge has a particular importance with its unique architecture
among the stone bridges of Anatolia.
ORKHON INSCRIPTIONS OF ANATOLIA
One of the most important sources of the history, tomb stones
reflect the beliefs, sense of art, social and cultural structures of the
society they belong. Seljuk tombs are important documents that
show the bridge between Central Asia and Anatolia. After the Turks
came to Anatolia, they maintained this tomb culture of Central
Asia during Islamic period and they create new synthesis by adding
Islamic factors. The similarity between Orkhon inscriptions and
tomb stones shows that Central Asian Turkish culture continued
its existence in Ahlat and then spread to Anatolia in time. There
are 8 thousand 169 tomb stones belonging to Ahlatşah, Eyyubis,
Ilkhanid and Ottoman periods between 12th and 14th century in
the Seljuk Cemetery, the largest cemetery of Islamic world.
İLİM ADAMLARI VE MUTASAVVIFLAR
12’nci ve 15’inci yüzyıllar arasında Ahlat’ta yetişen ilim
adamları ve mutasavvıflar Anadolu kültür ve medeniyetinin
gelişmesine önemli katkılarda bulunmuş. Siyasi istikrar ve
ticaretin gelişmiş olması Ahlat’ta ilim, sanat ve kültürün de
ilerlemesini sağlamış. Bu dönemde Ahlat’ta birçok ilim adamı
ve mutasavvıf yetişmiş.
SCIENTISTS AND SUFIS
Scientists and Sufis who were trained in Ahlat between 12th and
15th century, made major contributions for the development of
Anatolian culture and civilization. With the developed political
stability and trade; science, art and culture were developed too.
Many Scientists and Sufis were trained in Ahlat during this period.
AHLATLI SANATKÂRLAR
Orta Çağ’ın önemli bilim, kültür ve sanat merkezi olan
Ahlat, yetiştirdiği sanatkârlarıyla da Türk tarihinde ayrı bir
öneme sahipr. Şehirde çok sayıda sanatkârın yetişmesinde,
Anadolu’da ilk kez Ahlat’ta oluştuğu bilinen Ahilik
Teşkilatı’nın payı büyüktür. Bugün Anadolu’da Ahlat dışında
çok önemli bazı sanat eserleri, Ahlatlı sanatkârların imzalarını
taşımaktadır. Bu eserler; Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası,
Konya Alaattin Camii, Tercan Mamahatun Türbesi, Gevaş’ta
Halime Hatun Kümbeti ve Niğde Alay Hanı...
ARTIFICERS OF AHLAT
Ahlat that one of the most important science, culture and art
center of Middle Ages, has an important place in Turkish history
with the artificers it trained. Ahi community that was establish
in Ahlat for the first time, made a major contribution to train
these artificers. Today, many very important art works not only in
Ahlat, in entire Anatolia were created by artificers of Ahlat. These
artworks: Divriği Grand Mosque and Hospital, Konya Alaeddin
Mosque, Tercan Mama Hatun Mausoleum, Halima Hatun Cupola in
Gevaş and Nigde Khan…
ILAN
20x26,5 cm
Ahlat Selçuklu Mezarlığı’nda boyları 4.5 metreye ulaşan şahideli mezar taşları
yapıldıkları dönemin ilim, kültür, sanat ve zenginliğini yansıtırlar.
56
ARALIK - DECEMBER 2013
ARALIK - DECEMBER 2013
57
Anadolu’dan manzaralar | views from Anatolia
AHLAT MUTFAĞI
Ahlat mutfağı, et, balık ve bulgura dayanıyor.
Yörenin birbirinden şifalı bitkileri de geleneksel
yemeklerin tamamlayıcı unsurları. Asırlara
dayalı zengin kültür ve gelenekler, yemeklerde de
kendini gösteriyor. Kış soğuk ve uzun geçtiğinden
sebzeler yazdan kurutulur, köftelik ve pilavlık
bulgur, domates ve biber salçası gibi ihtiyaçlarıyla
birbirinden güzel meyve reçelleri hazırlanıp
depolanır. Yazın taze taze fırına sürülen inci kefali,
kış şartları da düşünülerek tuzlanıp saklanıyor.
AHLAT CUISINE
Ahlat cuisine is based on meat, fish and cracked
wheat. Herbs of the region are the complementary
elements of traditional meals. Centuries old
rich culture and traditions show themselves in
meals too. Winter is very cold and long, that’s why
vegetables are dried in summer and needs such as
coarse cracked wheat and fine burghul, tomato and
paprika paste, delicious fruit jams are prepared and
stored. Pearl mullet that is put in the oven as fresh
in summer, is salted and stored for the winter.
ILAN
20x26,5 cm
EL SANATLARI
HANDICRAFTS
58
Tarihin zirvesinde olduğu dönemlerde mükemmel taş
işçiliğinin yanı sıra seramik ve çini sanatında da dünyaya
hitap eden Ahlat’ta bu sanatlar son dönemlerde yeniden
canlanmaya başlamış. Açılan kurslar ve atölyelerde üretilen
birbirinden güzel eserler Ahlat’a gelen ziyaretçilerin
beğenisine sunuluyor. El sanatlarının yanı sıra Ahlat’taki
atölyelerde taş, ahşap ve bakırdan tarihi eser maketleri ve
birbirinden güzel hediyelik eşyalar üretiliyor.
Ahlat that was an important center of the world in terms of
ceramic and tile art in addition to excellent stonemasonry
when it was the peak of the history. These arts are revived
recently. Many beautiful works that are produced in the
courses and workshops, are offered to the visitors in Ahlat.
Besides handicraft, stone, wood and copper model of historical
artifacts and beautiful souvenir are produced in workshops in
Ahlat.
BASTONCULUK:
Ceviz ve dut ağacıyla manda boynuzundan imal edilen
bastonlar, Ahlat’ın tanıtımında özel bir yer tutar. Üretilen
bastonlar, hem ilçeye gelen ziyaretçilere, hem de çeşitli
yollarla yurtiçine ve yurtdışına pazarlanıyor.
WalkIng stIck:
Walking sticks that are made from water buffalo horn, walnut
and mulberry tree, have a special place in introduction of Ahlat.
Produced walking sticks are marketed to visitors of the town,
domestically and abroad in various ways.
TAŞ İŞLEME SANATI:
Ahlat’ın en önemli sanatı, taş işlemeciliği. Nemrut Krater
Gölü eteklerinden çıkan ‘Ahlat taşı’ bölgenin yanı sıra
Anadolu Türk mimarlığına damgasını vurmuş. Selçuklu
döneminden başlayarak buradan çıkan ustalar Ahlat’ta
olduğu kadar Anadolu’nun dört bir yanında da ‘mimari
şaheserler’ ortaya koymuşlar. Ahlat kümbetleri ve abidevi
mezar taşları ünlü ustaların taşı bir kaneviçe gibi işlemeleri
sonucu ortaya çıkmış eserler. Ahlat evleri kışın sıcak, yazın
serin tutan Ahlat taşından yapılır. Yumuşak bir yapıya sahip
olan Ahlat taşı, günümüzde artık makinelerle kesilerek dış
duvarların kaplanmasında kullanılıyor.
Stonework:
The most important art of Ahlat, stonework… “Ahlat
stone” that is extracted from the foothills of Nemrut Crater
Lake, leaves its remark on Anatolian Turkish architecture
as well as the region. The masters of Ahlat has created
“architectural masterpieces” not only in the region but also
all around Anatolia since the Seljuk period. Ahlat cupolas and
monumental tomb stones were created as a result of famous
masters’ attentive and niggling works. Ahlat houses are made
from Ahlat stone which keeps warm in winter and cold in
summer. Ahlat stone that has a soft structure, is used to cover
the facades by cutting with machines in our days.
ARALIK - DECEMBER 2013
ARALIK - DECEMBER 2013
59
Anadolu’dan manzaralar | views from Anatolia
DOĞU ANADOLU’NUN
EN GÜZEL GÖLLERİ
MOST BEAUTIFUL LAKES
OF EASTERN ANATOLIA
Ahlat, Türkiye’nin iki büyük zirvesi, Süphan ve Nemrut
dağları arasında yer alıyor. Van Gölü’ne eğimli platolar üzerine
kurulmuş olan Ahlat, bu eğim sayesinde hemen her yerinden
‘deniz manzaralı’ bir yerleşim imkanı sunuyor. Zira tüm bölge
halkı için Van Gölü bir göl değil, bir deniz!
Ahlat’ta gezilecek, görülecek pek çok doğal ve tarihi güzellik yer
alıyor. Bu yazımızda sizlerle bu eşsiz manzaraları paylaşacağız.
Ahlat is located between the two high summits of Turkey, Suphan
and Nemrut Mountains. Ahlat was established on sloping plateaus
near Lake Van. Due to this slop, it gives the opportunity of “sea
view” settlement almost in everywhere. Because Lake Van is not
a lake, it is a sea for the locals!
There are many natural and historic beauties to sightseeing. In
this article, we will share with you these unique landscapes.
NEMRUT KRATER GÖLÜ
Nemrut Krater Gölü’nün üçte ikilik bölümü Ahlat sınırları
içinde yer alır. Türkiye’nin en büyük, dünyanın ikinci büyük
krater gölü olan Nemrut Krater Gölü, Ahlat’a 25 kilometre
mesafede... Nemrut Gölü’ne, en rahat ve en güvenli ulaşım
Ahlat’tan sağlanıyor. Bahar ve yaz aylarında doğa turizminin
ağırlıkta olduğu Nemrut Dağı, eteklerindeki kayak tesisleri ile
kış sporları bakımından da doğal bir ortam oluşturuyor
Nemrut Dağı’nın en yüksek noktası 3.050 metre. Bir
volkan olan Nemrut Dağı’nın son püskürmesi 1441 yılında
gerçekleşmiş. Nemrut Krater Gölü, deniz seviyesinden 2.247
metre, Van Gölü’nden ise 600 metre yükseklikte...
Zirvede ikisi devamlı, üçü mevsimlik olmak üzere beş göl
bulunuyor. Nemrut göllerinin büyük olanı yarım ay şeklindeki
Mavi Göl. Derinliği 155 metre, yüzölçümü 13 kilometrekare.
Yeşil renkli Ilıca Gölü’nün alanı 3 kilometrekare, derinliği 8
metre civarında. Ilıca Gölü içinde ve çevresinde çok sayıda sıcak
su kaynağı yer alıyor. En önemlisi, gölün kuzey doğusunda yer
alan sıcak su kaynağı. Ilıca Gölü’nün içinde yer alan mineral
madde miktarı, sıcaklığın da etkisiyle oldukça yüksek olup, bu
özelliği ile göl suları bazı hastalıkların tedavisinde kullanılıyor.
NEMRUT CRATER LAKE
Two thirds of Nemrut Crater Lake is located within the boundaries
of Ahlat. Nemrut Crater Lake is the biggest crater lake of
Turkey and second biggest crater lake of the world. It is 25
kilometers away from Ahlat and the most comfortable and safe
transportation to Lake Nemrut is provided from Ahlat. Mount
Nemrut where nature tourism is dominant during months of
spring and summer, creates a natural environment for winter
sports with ski resort at the foot of it.
The highest point of Mount Nemrut is 3050 meters. Mount
Nemrut is a volcano and its last eruption happened in 1441.
Nemrut Crater Lake is 2247 meters above the sea level and 600
meters above from Lake Van.
There are five lakes at the summit including two permanent and
three seasonal. The biggest lake of Nemrut is lunate Lake Mavi.
Its depth is 155 meters and its surface area is 13 square meters.
Green colored Lake Ilı’s area is 3 square meters and its depth
about 8 meters. There are many hot water sources inside Lake Ilı
and around it. The most important one is located on the north of
the lake. Amount of mineral matter in Lake Ilı is quite high with
the effect of temperature. With this feature, water of the lake is
used for the cure of some diseases.
VAN GÖLÜ
Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü, Nemrut Dağı’nın
püskürmesiyle oluşan volkanik kıyı set gölü. Kıyılarının
uzunluğu 30 kilometre. Yüzmeye elverişli plajları sayesinde göl,
yaz aylarında yoğun ziyaretçi akınına uğruyor. Akarsuların göle
döküldüğü alanlarda oluşan sazlıklarda çok sayıda kuş türüne
sahip olan Van Gölü, nehir ağızlarında yaşayan inci kefali ile de
ziyaretçilerine lezzetli balık ziyafeti sunuyor.
NAZİK GÖLÜ
Nazik Gölü, Ahlat’ın 16 kilometre batısında yer alıyor. Göl,
akarsu kaynakları, kar ve yağmur sularıyla besleniyor. Gölün
en önemli özelliklerinden biri de kış mevsiminde üzerinden
araç geçecek şekilde donması. Göl çevresindeki yerleşimler
arasındaki ulaşım kış aylarında donan göl üzerinden sağlanıyor.
Göl sularının tatlı olması nedeniyle gölde bol miktarda aynalı
sazan balığı üretimi yapılıyor.
60
ARALIK - DECEMBER 2013
ILAN
20x26,5 cm
LAKE VAN
Lake Van is the biggest lake of Turkey. It is a volcanic coast levee
lake which was formed by eruption of Mount Nemrut. Length of
its banks is 30 kilometers. Because of its beaches for swimming,
the lake is influxed with visitors during summer months. Lake Van
has many bird species in the reed fields that were formed by the
water of rivers. It offers banquet for its visitors with pearl mullet
that is living in the river mouth.
LAKE NAZIK
Lake Nazik is located 16 kilometers away from the west of Ahlat.
The lake is fed by river resources, snow and rain water.one of the
most important features of the lake is that it freezes in winter,
even vehicles can pass through. The transportation to settlements
around the lake is provided on the frozen lake. Water of the lake is
sweet water, that’s why carp production is copiously done.
ARALIK - DECEMBER 2013
61