Sörn Deneyi ve Elli bir Yıl Kapalı Tutulan Ankara Rüzgar Tüneli (ART)

Sörn Deneyi ve Elli bir Yıl Kapalı Tutulan Ankara Rüzgar Tüneli
(ART)
Sörn (Cern) deneyi ile yüksek teknolojilerin geliştirildiği kapalı
devre tünellerin yapısını hepimiz öğrendik. Aslında Türkiye,
dünyanın hayranlık duyduğu bu tüneli 1947’de Ankara’da
yapmıştı. Bu tip tüneller kimi zaman daire, kimi zaman elips
şeklinde tünellerdir. Kısaca söylemek gerekirse; yüksek hızda
hava akımları, ya da gaz akışı sağlamakta, yüksek teknolojilerin
geliştirilmesi için yapılan deneylerde kullanılırlar.
Rüzgâr Tünelleri aerodinamik üzerine yapılan çalışmaların
olmazsa olmazıdır. Gazlar kullanılarak başka gezegenlerin
atmosferik yapıları dahi oluşturulabilir.
NASA'nın uzaya yollayacağı insanlı ya da insansız bütün uzay
gemilerini bu türden tünellerde denediği biliniyor. Uçakların ve uzay gemilerinin dışında rüzgâr
tünelinde denenen diğer özel nesneler arasında denizaltılar, paraşütler ve insanlı balonları
sayabiliriz. NASCAR araba yarışı ekibinin de yarış arabalarını böyle tünellerde sınadığı biliniyor.
Türkiye’de bu yüksek teknolojinin önünü açacak olan Ankara Rüzgâr Tüneli 1947 yılında
tamamlanmış ve yine aynı yıl 1947’de hiç kullanılmadan acele ile kapatılmış ve önüne
kocaman bir duvar örülmüştür.
1926 ile 1948 yılları arasında Eskişehir, Kayseri, Etimesgut ve Beşiktaş Özel Uçak Fabrikaları,
Etimesgut Uçak Motor Fabrikası, Tayyare Makinist Mektebi, Ankara Akköprü Planör Atölyesi gibi
kuruluşlarla Türk Havacılığı dünyada önemli bir yere sahip olmaya başlamıştı. Rüzgâr Tüneli ise
havacılığın ilerlemesi, uzay teknolojilerinin geliştirilmesi için en önemli etkenlerinden birisi idi.
Ankara Rüzgâr Tüneli 1940’lı yılların Ankara’sında uzay teknolojilerinin önünü açacak en önemli
yatırımdı. 1940’da planlanmış olmasına rağmen 1947’de inşaata başlanmış, 1950’de her şeye
rağmen tamamlanmıştı. Ankara’da, Beşevler’de kurulduğu yıllarda Almanya’nın tüm askeri
gücüne rağmen Alman bilim insanları Ankara Rüzgâr Tüneli teknolojisine gıpta ile bakıyorlardı.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapımına başlanan tünelin mekanik ve motor aksamları 1950
yılında monte edilmiş, çalışır duruma getirilmişti.
Peki, daha sonra ne oldu?
1947 ve 1998 yılları arasındaki elli bir yıl kapatıldı.
Duvar örüldü… Depo yapıldı… Yemekhane ve mescit olarak kullanıldı…
Bu yıllar, Türkiye’deki uçak fabrikalarının kapatıldığı, Amerikan Marşal yardımlarının yapıldığı,
dünyada ise uçak ve uzay teknolojilerinin geliştiği yıllardır. Dünya standartları üzerinde olan
Ankara Rüzgâr Tünelinin ise kapalı tutulduğu yıllardır. “Sizin uçak yapmanıza ne gerek var, biz
yaparız” denilen ve Amerikan'ın Türkiye’de bol miktarda “bizim çocuklar” yetiştirdiği yıllardır…
Yıllar, 1950’li yıllardır.
Ankara Rüzgâr Tüneli tamamlandıktan sonra çok ses çıkaracağı ve sağlıklı çalışmayacağı
söylenerek elli bir yıl boyunca çalıştırmamıştır. Ankara Rüzgâr Tüneli’nin elli bir yıl boyunca uçak
teknolojisi ve uzay teknolojilerinin geliştirilmesine hizmet etmesine izin verilmemiştir. 1972’de
TÜBİTAK’a devri ile bir yetkilinin 1990’da “şu tüneli bir çalıştıralım” demesi ile bakın 2009’da dahi
bilim insanlarının söylediği ne sonuçlar ortaya çıkmıştır.
Ankara Rüzgar Tüneli (ART)’nin teknik özellikleri:
Düşük ses altı kapalı devre rüzgâr tüneli
En yüksek hız: 100m/s,
Deneme odası boyutları: genişlik 3.05 m, yükseklik 2.44 m ve uzunluk 6 m.
Ankara Rüzgar Tüneli (ART)’nin Yetenekleri:
Üstün nitelikli akış özelliği.
En yüksek hızda çalıştığında bile düşük gürültü seviyesi.
Akım türbülans değeri %0,5’den az,
Kesit alan boyunca hız dağılım farklılığı en çok %0,2
1990 yılında denemek için çalıştırıldığında sessiz ve saat gibi çalıştığı ortaya çıktı. 1994’te
Ankara Rüzgâr Tüneli’nin içinin temizlenmesi, pervane ve motor sistemlerinin bakımı,
modernizasyonu ve bazı bölümlerin revizyonunun tamamlanması ile 1998 yılında tekrar hizmete
girdi. 1998 yılından günümüze kadar TÜBİTAK’ın ileri teknoloji geliştirmeleri ile ilgili deneylerinde
kullanılmakta.
Kurulduğu yıllarda dünya standartlarının üzerinde olan Ankara Rüzgâr Tüneli, 1947-1998 yılları
arasında elli bir yıl boyunca uçak teknolojisinin gelişimi için çalışıyor olabilirdi. Altmış iki yıl önce
Sörn’deki bilim insanları ile aynı teknolojiyi kurmaya çalışan insanlar, Altmış iki yıl boyunca bu
teknoloji üzerine araştırma yapıyor olabilirlerdi. Aerodinamik konusunda çalışmaların yapıldığı bir
merkez durumuna gelebilirdi. Ankara’da kurulan ve uzay teknolojisinin önünü açacak, Almanların
1947’de hayran oldukları bu teknolojik tesisin çalışmasını engelleyenler, bürokratlar, hükümetler,
bilim insanları, susanlar, itiraz etmeyenler, kapatanlar, açık tutulması için mücadele etmeyenler;
Bir ülkenin yarım asırlık gelişiminin önüne duvar ördünüz.
Hepiniz suçlusunuz.