Bölüm 4 Dosya Menüsü

StatiCAD-Yigma
KULLANIM KILAVUZU
V.3.0.0.0
Sayfa
1
İÇİNDEKİLER
Bölüm 1 Giriş
1.1 StatiCAD-Yigma Programı Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.2 Programın Genel Teknik Özellikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Bölüm 2 Programın Bilgisayara Kurulması . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.1 Esas Programın Kurulması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.2 Yardımcı Programların Kurulması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
2.2.1 Pdf Creator Programı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
2.2.2 Adobe Reader Programı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2.2.3 Vector Draw Lite File Convertor Programı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2.3 Programın Çalıştırılması: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2.3 Programın Güncellenmesi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Bölüm 3 Grafik Editörle Veri Girişi (Çiz)
3.1 Seçim Modu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
3.2 Aks Çizimi Yapılması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
3.3 Duvar Çizimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3.4 Döşeme Çizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3.5 Kiriş Hatıl Çizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
3.6 Düşey Hatıl Çizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
3.7 Kapı Çizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
3.8 Pencere Çizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Sayfa
2
3.9 Temel Çizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
3.10 Güçlendirme Mantosu Çizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Bölüm 4 Dosya Menüsü
Yeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Aç. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Kaydet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Farklı Kaydet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Son Projeyi Kurtar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Çıkış. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
Bölüm 5 Düzen Menüsü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Undo (Geri al) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Redo(İleri Al) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Kat Kopyala. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Sil. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Seçim Moduna Geç. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Kattaki Yapı Elemanlarını Seçilmemiş Yap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Kattaki Tüm Yapı Elemanlarını Seç. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Kattaki Seçilmiş Durumunu Ters Çevir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
Seçime Filtre Uygula. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
Obje Bul. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
Sayfa
3
Bölüm 5 Görünüm Menüsü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
Bölüm 6 Değiştir Menüsü
Seçili eleman Özellikleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .38
Bölüm 8 Analiz
Kat İçi Yük Aktarımları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
Katlar Arası Yük Aktarımı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . .42
Performans ve Güçlendirme. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .43
Sayfa
Bu sayfa boş bırakılmıştır.
4
Sayfa
5
Bölüm 1 Giriş
1.1 StatiCAD-Yigma Programı Tanımı
StatiCAD-Yigma yığma binaların deprem yönetmeliği esasları uyarınca statik analizinin ve
proje çizimlerinin yapılması işlevini gören bilgisayar programıdır.
Program yığma binaların statik hesap ve çizimlerini 2007 deprem yönetmeliği doğrultusunda
yapabilmektedir.
Programda grafik arayüze çizilen aks, duvar, döşeme, kiriş hatıl, düşeyhatıl, kapı, pencere,
temel elemanları ile oluşturulan yapı sistemi, analiz opsiyonlarına göre bir defada
çözmektedir. Yapılan analizlerde 2007 deprem yönetmeliği geometri kontrolleri, kayma ve
kütle merkezleri, duvarlarda kayma ve düşey gerilme kontrolleri, döşeme hesapları yapılarak
rapor dosyası hazırlanmaktadır.
Tüm proje çizimleri proje kapağı da dahil olmak üzere tek seferde ve tek tuşla
alınabilmektedir. Hazırlanan çizimler bütünleşik çizim editöründe editlenebilmekte veya
AutoCAD benzeri çizim programlarına aktarılabilmektedir.
1.2 Programın Genel Teknik Özellikleri
1.1.1. Aks, duvar, döşeme kiriş hatıl, düşey hatıl, kapı, pencere,temel elemanları ile bina
modelinin eksiksiz oluşturulabilmesi
1.1.2. Undo, redo, eleman bul, zoom in, zoom out, layer (katman), mesafe ölç, otomatik
eleman adlandır, duvar birleştir, hepsini seç, hiçbirini seçme, seçimi ters çevir, eleman sil,
eleman kopyala, eleman özellikleri değiştir gibi komutlarla editleme ve kullanım kolaylıkları
1.1.3. Sağ tuşla üzerine sağ tıklanan elemana göre özelleşen popup menü
1.1.4. Fare orta tekerleğini döndürerek çizimi imleç merkezinden yakınlaştırma(zoom) , fare
orta tekerine basıp sürükleyerek ekran kaydırma (pan)
1.1.5. Analiz sonuçlarına göre seçimli rapor oluşturma (kiriş hatıl yükleri, duvar yükleri,
döşeme hesapları, katlara etkiyen deprem yükleri, kayma ve kütle merkezi özet tablosu,
kayma merkezi koordinatları, kütle merkezi koordinatları, duvar kesme kuvvetleri, duvar
düşey gerilme kontrolleri, duvar kayma gerilmesi kontrolleri
1.1.6. Deprem yönetmeliği maddelerinden yığma bina ile ilgili hükümlerle bina için
değerlendirme raporu oluşturulması
1.1.7. Oluşturulan rapor ve çizimlerin PDF formatında kaydedilebilmesi
Sayfa
6
1.1.8. Proje çizimleri için otomatik kesit oluşturma
1.1.9. Seçimli kat kopyalama
1.1.10. Çizim oluşturulurken isteğe bağlı olarak pafta boyutunun otomatik ayarlanması, proje
kapağının otomatik eklenmesi, temel aplikasyon planı, temel hatılı detay çizimleri, duvar
planı çizilmesi, kapı yerlerinin duvar planında gösterilmesi, pencere yerlerinin duvar planında
gösterilmesi, yatay hatıl ve düşey hatıl detay çizimlerinin duvar planına veya kalıp planına
eklenmesi, kalıp planı kesitlerinin çizilmesi döşeme donatısı çizimlerinin yapılması işlemleri
yapılabilmektedir.
1.1.11. Çizimler wmf dosyası olarak ihraç edilebilmekte yardımcı program vasıtası ile dxf,
dwg vb. formatlara dönüştürülebilmekte veya direkt AutoCAD içerisine yapıştırılmak sureti
ile editlenebilmektedir.
1.1.12. Proje çizimlerini düzenlemek, değiştirmek, çıktı almak için bütünleşik ve çok
fonksiyonlu çizim editörü,
1.1.13. Analiz sonrası hata kontrolleri: Kesiti yetersiz yapı elemanlarının, uzunluğu yetersiz
duvarların ekranda gösterilmesi
1.1.14. Güçlendirme hesap ve raporları
1.1.15. Güçlendirme kesit çizimleri
Sayfa
7
Bölüm 2 Programın Bilgisayara Kurulması
2.1 Esas Programın Kurulması
2.1.1 Verilen Yükleme CD sindeki StatiCAD-Yigma_Setup_v3.xxx.exe kurulum programını
çalıştırınız.
2.1.2 Çıkan formda ileri tuşuna basınız. Lisans sayfasında lisans sözleşmesini kabul
ediyorsanız “Lisans sözleşmesini tüm maddeleri ile kabul ediyorum” seçeneğini işaretleyerek
ileri tuşuna basınız
Dizin sayfasında programın kurulacağı “C:\Program Files\StatiCAD Yigma” yolunu
değiştirmeyiniz. Kuruluma başlatmak için başlat tuşuna basınız.
Kurulum otomatik olarak yapılıp StatiCAD-Yigma Başarı ile kuruldu… sayfası
göründüğünde program kurulumu tamamlanmıştır.
2.1.3 İleri ve sonrasında çıkış düğmelerine basarak kurulum programından çıkınız.
2.2 Yardımcı Programların Kurulması
StatiCAD-Yigma Programının bazı özelliklerini kullanabilmeniz için bir takım yardımcı
programlarla gelir. Yardımcı programlara yükleme CD si içerisinde yardımcı programlar
klasöründe bulabilirsiniz. Yardımcı programlar ve fonksiyonları aşağıda listelenmiştir.
Yardımcı programlar demo versiyon ekinde verilmemekte olup ayrıca http://www.staticadyigma.com internet sitemizden download edilebilir.
2.2.1 Pdf Creator Programı: Bu program StatiCAD-Yigma tarafından hazırlanmış rapor ve
çizim dosyalarının pdf formatında kaydedilmesini sağlar. Ayrıca tarafınızdan hazırlanmış
herhangi bir yazdırılabilir belgeyi PDF formatına dönüştürebilmenize olanak tanır. Şahsi
kullanımınız için çalıştığınız programın yazdır menüsünde yazıcı olarak PDF creator
işaretleyerek ve yazdır tuşuna basarak sanal yazdırma ile istediğiniz dökümanı PDF formatına
çevirebilirsiniz. Freeware (Ücretsiz Bir Programdır).
PDF Creator programını kurmak için C:\Program Files\StatiCAD Yigma\Yardımcı Programlar
Klasöründe PDFCreator-x_x_x_setup.exe kurulum programını çalıştırarak PDF Creator
programını kurunuz. Kurulum esnasında yazıcı ismini değiştirmeyiniz.
Sayfa
8
Program bilgisayarınızda zaten yüklü ise kurulum tamamlanmayabilir. Bu durumda dilerseniz
eski programı kaldırıp (Denetim Masası\Program Ekle Kaldır) yeni olan versiyonunu
kurabilirsiniz.
PDF Creator programının ücretsiz yeni versiyonunu www.staticad-yigma.com internet
sitemizden veya http://www.pdfforge.org/ internet sitesinden indirebilirsiniz.
2.2.2 Adobe Reader Programı: PDF formatında programca veya değişik yollardan
hazırlanmış belgeleri görüntülemenizi sağlar. Program zaten yüklü ise bu programı tekrar
kurmaktan vazgeçebilirsiniz.
Adobe Reader programını kurmak için C:\Program Files\StatiCAD Yigma\Yardımcı
Programlar Klasöründe AdbeRdrxxx_tr_TR.exe kurulum programını çalıştırarak kurulumu
yapınız.
Programın son sürümünü http://get.adobe.com/reader/ internet adresinden indirebilirsiniz.
2.3 Programın Çalıştırılması: Yükleme CD si ekinde verilen program kilidini
bilgisayarınıza takınız. Kilidin kurulumu otomatik olarak yapılacaktır. Kilit bilgisayara ilk
takıldığında otomatik kurulumu genellikle 60 sn den az kadar sürmektedir. Kilit bilgisayarca
tanındıktan sonra aygıt yüklemenin başarılı olduğu bildirilir. StatiCAD-Yigma programını
çalıştırabilirsiniz.
İyi günlerde, hayırlı işlerde, bol kazançlarla kullanın…
2.4 Programın Güncellenmesi: StatiCAD-Yigma_3_xxx_Guncelleme_Setup.exe kurulum
programını çalıştırınız. Çıkan formda ileri tuşuna basınız. Lisans sayfasında lisans
sözleşmesini kabul ediyorsanız “Lisans sözleşmesini tüm maddeleri ile kabul ediyorum”
seçeneğini işaretleyerek ileri tuşuna basınız
Dizin sayfasında programın kurulacağı “C:\Program Files\StatiCAD Yigma” yolunu
değiştirmeyiniz. Kuruluma başlatmak için başlat tuşuna basınız.
Kurulum otomatik olarak yapılıp StatiCAD-Yigma Başarı ile kuruldu… sayfası
göründüğünde program güncellemesi tamamlanmıştır.
Güncelleme upgrade veya downgrade amacıyla yapılabilir. Yani kurmuş olduğunuz
güncelleme ile ara versiyonları yükleseniz de yüklemeseniz de kurduğunuz versiyona
Sayfa
programınızı güncellemiş olacaksınız. Güncelleme ile alt versiyondan üst versiyona veya üst
versiyondan alt versiyona programınızı değiştirebilirsiniz.
9
Sayfa
10
Bölüm 3 Grafik Editörle Veri Girişi (Çiz)
3.1
Seçim Modu
Proje veri girişinde çiz menüsünde bina objelerinden yalnız bir tanesi aktiftir. Proje
objelerinde değişiklik yapmak için önce objelerin seçilmesi gerekli olabilir. Objeleri
seçebilmek ve çizim modundan çıkmak için seçim moduna geçilir.
Seçim moduna geçmek için ana formun çiz araç çubuğundan seçim modu düğmesi tıklanabilir
veya sağ tuş ile açılan menüden seçim modu seçeneği işaretlenebilir veya çiz menüsünden
seçim modu seçeneği tıklanabilir. Obje çizim modundayken (duvar, döşeme vb.) sağ tuş
tıklandığında program otomatik olarak aktif modu iptal ederek seçim moduna geçer.
Objeleri seçmek için seçim çerçevesi oluşturularak objeler seçilebileceği gibi objelerin
üzerine tıklanarak da seçilmesi veya seçilmiş ise seçilmişlik durumunun kaldırılması
sağlanabilir.
Seçim çerçevesi oluşturmak için çerçeve ilk noktası fare sol tuşu ile tıklanır, daha sonra
çerçeve ikinci noktası tıklanır. Seçilen objeler turuncu renkte gösterilir.
3.2-
AKS ÇİZİMİ
StatiCAD Yigma Programında çizim yapabilmek için önce ve mutlaka akslar çizilmelidir. Akslar
projenin net ve mutlak ölçülerle yapılabilmesini sağlayan çizim yardımcılarıdır. Statik hesaplar akslara
dayanılarak yapıldığından aynı kattaki duvar, kiriş hatıl ve döşemelerde farklı akslara bağlı elemanlar
arasındaki statik bağlantılar göz önüne alınamaz. Ancak katlar arası yük aktarımı yapılabilmesi için
objelerin aynı koordinatlardaki veya aynı isimdeki aksları paylaşması şart değildir. Aks Çizimi için
tuşuna basılarak aks çizimi araç çubuğu ekrana getirilir.
Sayfa
11
Şekil:Aks Çizimi Araç Çubuğu
Ana formda aks çiz düğmesine basıldığında aks çizimi araç çubuğu karşımıza çıkar. Bu araç
çubuğundaki düğmeler ve işlevleri aşağıda listelenmiştir.
Yatay Aks Çizimi
Dikey Aks Çizimi
Eğik Aks Çizimi
En son çizilen akstan itibaren mesafe alınarak aks çizimi
İşaretlenecek akstan itibaren mesafe alınarak aks çizimi
Yeni çizilecek aksın mesafesi
İşaretlenen seçeneklere göre aks çiz
Eğer proje üzerinde daha önce belirtilen yönde hiç aks çizilmemişse, aks mesafesi 0 (veya
farklı bir sayı) alınarak ve
tuşu seçili durumda olduğu halde
tuşuna basılarak ilk yatay veya
dikey aks çizdirilebilir.
Aks çizmek için önce aksın yatay mı dikey mi çizileceği
veya
tuşlarından birine
basılarak belirtilmelidir.
veya
tuşlarından biri seçilerek aksın en son çizilen akstan alınacak mesafeye göre mi
işaretlenecek akstan alınacak mesafeye göre mi çizileceği belirtilmelidir.
Eğer
tuşu seçiliyse
aks farenin sol tuşu ile seçilmelidir.
veya
tuşlarının seçilmişlik durumuna uygun olarak referans
Sayfa
kutucuğuna aksın öteleme mesafesi cm olarak girilir ve
12
düğmesi
tıklanarak aks çizimi yaptırılır.
Bu işlemler her çizilecek aks için tekrar edilir.
Çizilmiş olan aksı silmek için aks üzerinde sol tıklayarak aksı veya aksları seçin daha sonra
aks üzerinde veya başka bir obje üzerinde sağ tıklayarak açılır menüden sil seçeneğine tıklayınız. Veya
ana ekranda
düğmesine tıklayınız. Veya düzen menüsünden sil seçeneğini seçiniz.
Çizilmiş aksı kaydırmak için aks üzerinde sağ tıklayarak özellik değiştir seçeneğini tıklayın
çıkan pencerede öteleme mesafesi veya global koordinat girerek aksı kaydırın.
Şekil:Yatay ve dikey aks kaydırmak için diyalog pencereleri
Eğik aks çizebilmek için
Eğik Aks Çizebilmek için
dik çizim modu (ortho ) seçeneği işaretsiz olmalıdır.
düğmesi seçili hale getirilir ve daha evvel çizilmiş aksların kesişim
noktaları referans alınarak eğik aksın ilk ve ikinci noktası ana ekranda işaretlenir ve eğik aks çizilmiş
olur.
Yanlış çizilen eğik aksı silmek için eğik aksın üzerinde başka bir obje olmayan kısmında fare ile sol
tıklanarak seçilir sonrasında sağ tuş menüsünden veya edit/değiştir menüsünden sil komutu tıklanır.
Sayfa
3.3-
13
DUVAR ÇİZİMİ
Duvar Çizimi için ana ekrandaki
tuşuna basılarak duvar bilgi giriş formu ekrana getirilir.
Duvar Özellikleri Penceresinde Bilgi Girişi üç sekmeden yapılmaktadır.
3.3.1 Genel Ayarlar Sekmesi
Bilgi girişinde duvar adı kısmına bilgi girilmesine gerek yoktur. Program duvar çizilirken isimleri
otomatik vermektedir.
Çizilecek duvarları kalınlığı cm cinsinden girilir.
Duvar Üstü Hatıl Yüksekliği girilir. Duvar Üstü Hatıl Duvar genişliğinde ve burada belirtilen
yükseklik kadar alınır. Duvar üstü hatıl duvar çizildiğinde otomatik olarak çizilir. Duvar üstüne ayrıca
hatıl tanımlanmamalıdır. Duvar üzerinde ayrıca kiriş hatıl tanımlanması halinde analizde döşemeden
gelen yükü hem duvar hem de kiriş hatıl alacağından ve kiriş hatıl yükü uç noktalarındaki yapı
elemanlarına vereceğinden iki kere yük aktarımı yapılmış olur. Böyle bir hataya mahal vermemek için
duvar tanımlanan yerde üzerine kiriş hatıl tanımlanmamalıdır. Duvar üstü hatıllar duvarla birlikte
otomatik olarak zaten çizilmektedir.
Sayfa
14
Duvar Üst Kotu Değeri duvar üstü hatıl üst tepe noktasının kat üst koordinatı noktasından mesafesidir.
Duvar Alt Kotu İse duvar tabanının genel kat ayarlarında tanımlanan kat tabanından itibaren
mesafedir. Duvar Alt kotu kademeli yapılar haricinde sıfır değeri korunmalıdır.Mesafe işaretleri yukarı
(+) pozitif aşağı yön (-) negatiftir. Kat koordinatları ve kat tanımlamaları kat genel ayarlarından
yapılmaktadır. Yani normal şartlarda kat yüksekliğine eşit duvar çizmek istendiğinde Duvar Üst Kotu
ve Duvar Alt Kotu Değerleri sıfır ‘0’ olarak kalmalıdır.
Örneğin duvar üst kotu katın üst kotundan 1m aşağıda olan duvar için duvar üst kotu değeri -100
girilmelidir. Değer girişi sonunda duvar üstü hatıl üst kotu kat seviyesinden 100 cm aşağıda olacaktır.
3.3.2 Statik/Malzeme Sekmesi
E1-E7 Tanımlı duvarlarından bir tanesi seçilmesi halinde duvar birim hacim ağırlığı, duvar basınç
emniyet gerilmesi, duvar çatlama emniyet gerilmesi değerleri deprem yönetmeliği tablolarından
seçilerek ilgili kutulara yazılmaktadır. E1-E7 tanımlı malzemeler kullanılması durumunda söz konusu
değerlerin değiştirilmesine gerek olmadığı düşüncesi ile yeşil renge boyanır.
Programda otomatik olarak seçilen Duvarlarda Basınç Emniyet Gerilmesi (fem) değeri için 2007
Deprem Yönetmeliği tablo 5.3 kullanılır. Kullanıcı tarafından istenirse 2007 Deprem yönetmeliği
Duvarlarda Basınç Emniyet Gerilmesi başlıklı Madde 5.3.2. kapsamındaki diğer yöntemler veya
Sayfa
15
farklı yöntem ve deneyler sonucu bulunan değerler de ilgili kutucuklara yazılarak modelleme
yapılabilir.
Güçlendirme Projelerinde fem ve to kutucuklarına duvarların
mevcut malzeme dayanımları
girilecektir. Mevcut malzeme dayanımları mevcut binada deneysel olarak elde edilmiş Duvar Basınç
dayanım gerilmesi (narinlik azaltması yapılmamış), ve Duvar çatlama dayanım gerilmesidir. Duvar
çatlama dayanım gerilmesi duvarın düşey yük olmaksızın deneysel olarak tespit edilen kayma
dayanım gerilmesidir.
Duvarlarda dayanım deneylerinin yapılması gerekliliği konusunda Mevcut Bina İnceleme ve
güçlendirme ile ilgili konulara bakınız.
Duvarların birim hacim ağırlıkları sıva ağırlığı da kullanıcı tarafından hesaplanarak kg/m3 olarak
programa girilebilir veya E1-E7 malzemeler için programda yazılı değerler kullanılabilir.
3.3.3 Analiz Seçenekleri
Güçlendirme projelerinde düçlendirilmiş duvarın kompozit kesit göreli rijitliklerini dikkate almak
veya daha farklı göreli duvar rijitliği değerlerini kullanmak gibi nedenlerle Duvarların k rijitlik çarpanı
için özel değer tanımlanabilir.
Sayfa
16
K çarpanının programca seçilmesi seçeneği işaretlenirse duvar ucunda düşey hatıl veya duvara dik
yönde bir duvar varsa k değeri 1.2 aksi durumlarda 1.0 seçilir.
3.4- DÖŞEME ÇİZİMİ
Önemli Not: Yük aktarımı yapılabilmesi için döşeme kenarı yük aktarılacak elemanın
ortasından (statik aksı) mesnetlenmelidir.
StatiCAD-Yigma programında döşemeler üzerlerindeki yükün ve zati ağırlıkların duvarlara
aktarımı için kullanılırlar. Döşeme hesap aksları ise betonarme döşemelerin donatı hesaplarının
yapılmasını sağlarlar. Döşeme olan bir bölgede döşeme hesap aksının olmaması ilgili kısım için
betonarme döşeme hesap ve çizimlerinin yapılmaması manasına gelir. Benzer şekilde döşeme hesap
aksı olan fakat döşeme olmayan bir bölgede döşeme hesap aksından duvarlara yük aktarımı olmaz ve
döşeme hesap aksı kütleleri deprem hesaplarında kullanılmaz. Dikdörtgen döşeme
döşeme
veya dörtgen
komutu ile döşeme oluşturulduğunda döşeme hesap aksları da aynı koordinatlarda aynı
özelliklerle otomatik oluşturulur. L,T,Z,H gibi özel şekilli döşemelerde döşeme donatılarının düzgün
çizilebilmesi için döşeme hesap akslarının koordinatlarının değiştirilmesi gerekebilir. Bu gibi
durumlarda döşeme hesap aksları
gibi komutlarla yeniden düzenlenebilir. Özel durumlar
haricinde döşeme hesap aksları otomatik oluşturulduğundan başkaca bir işlem yapmaya gerek yoktur.
Tanımları gereği döşemelere ve döşeme hesap akslarına farklı G ve Q yükleri, farklı kotlar
farklı döşeme yükseklikleri, farklı mesnetleme koşulları uygulanabilmektedir. Dolayısı ile çizilmiş
döşemelerin G,Q,H,Kot değerleri değiştirilirken beraberinde (özel bir durum yoksa) döşeme hesap
aksı özellikleri de değiştirilmelidir.
Döşeme Çizimi için ana ekrandaki
tuşuna basılarak döşeme bilgi giriş formu ekrana getirilir.
tuşu basılı durumdayken (döşeme araç çubuğu gösterimdeyken) döşeme çizim modu aktiftir
Sayfa
Döşeme çizimi araç çubuğunda
17
kutucuğuna döşemenin zati betonarme ağırlığı hariç
kaplama yükleri toplamı (Tavan sıvası+kaplama altı tesfiye betonu+ kaplama ağırlığı+... vb.)girilir.
Giriş birimi kg/m2 dir.
Döşeme çizimi araç çubuğunda
kutucuğuna döşeme ve döşeme hesap aksı üzerindeki
hareketli yük değeri girilir.
döşeme ve döşeme hesap aksı betonarme yüksekliğidir. Gerekmesi halinde değiştirilir.
döşeme üstünün genel kat ayarlarında tanımlanan kat üst noktasından itibaren
yüksekliğidir. Pozitif( +) değerler yukarı, negatif değerler ( -) aşağı yönü işaret ederler. Örneğin kat
tavanından 25 cm düşük döşeme için Kot değeri -25 olarak girilmelidir.
Döşeme çizimi araç çubuğunda
tuşu basılıyken program dikdörtgen döşeme çizim modundadır.
Fare ile döşeme sol üst noktası ve döşeme sağ alt noktası ana ekranda fare sol tuşu ile seçildiğinde
program döşemeyi ve döşeme hesap akslarını çizer.
Döşeme çizimi araç çubuğunda
tuşu basılıyken program dörtgen döşeme çizim modundadır.
Dikdörtgen veya dikdörtgen olmayan döşeme çizilebilir. Döşemeyi tanımlamak için dört köşe
noktasının ana ekranda düğüm noktaları baz alınarak tıklanması gerekir. Fare ile döşeme sol üst
noktası, döşeme sağ alt noktası, sol alt noktası, sağ üst noktası
ana ekranda fare sol tuşu ile
tıklandığında program dörtgen döşemeyi ve döşeme hesap akslarını çizer.
Döşeme ve döşeme hesap aksı çizilirken tıklamaların farklı sıra ile yapılması durumunda program
tıklanma sıralamasını düzenler.
Sayfa
18
Döşeme çizildiğinde program bütün döşemeler dört kenarından mesnetliymiş gibi yük aktarım
alanlarını (döşeme köşelerinden çizilen açıortaylarla) gösterir. Yük aktarım alanları 1-2-3 kenarından
mesnetli döşemeler için analiz sonucunda doğru bir şekilde gösterilmeye çalışılır.
Döşeme açıortay kesim noktaları (mavi iç çizgiler) döşeme dışında oluşmuşsa döşemenin silinip tekrar
çizilmesi uygun olur. Analiz sonucunda program hatalı yük aktarımı yapan döşeme varsa bulup
ekranda seçili olarak gösterir ve döşemenin hatalı olduğunu belirtir. Bu durumda hatalı döşemenin
silinip tekrar çizilmesi ve yeniden analiz yapılması uygundur.
StatiCAD Yigma döşemeden kiriş hatıllara ve duvarlara yük aktarımı yaparken üçgen ve yamuk
alanlara göre yük aktarımını doğrusallaştırmakta ve bağlantılı elemanlara yük aktarımı yapılmaktadır.
Yük aktarımı yapılabilmesi için döşeme kenarı yük aktarılacak elemanın ortasından (statik
aksı) mesnetlenmelidir.
Döşeme kenarının tamamında taşıyıcı eleman olmaması halinde (duvar, kiriş hatıl, başka döşeme) yük
aktarımında sıkıntı yoktur. Ancak döşeme betonarme hesabı dört tarafından mesnetli döşemeler ile tek
tarafından mesnetli (konsol) döşemelerde yapılabilmektedir. İki ve Üç tarafından mesnetli döşemeler
için emniyetli yönde kalınması için çaba harcanmıştır.
Döşeme kenarının bir kısmında taşıyıcı herhangi bir eleman olmaması durumunda (duvar , kiriş hatıl),
kenarlarında yük aktaran eleman olmayan kısımlar (kiriş hatıl veya duvar) olmaması halinde söz
konusu kısımlarda yük aktarımı yapılamamaktadır.Planda L,T,+,H ve benzeri biçimde olan döşemeler
için hesapta bir miktar farklılık olduğundan daha hassas hesap yapmak isteyen kullanıcı döşeme
kenarlarına sürekliliği sağlamak için kiriş hatıllar yerleştirebilir.
Döşeme statik betonarme hesapları TS.500 de verilen basit yönteme göre yapılmaktadır. Yöntemin
hangi durumlarda kullanılabileceğini kullanıcı araştırmalı yöntemin kullanılamayacağı durumlarda
döşeme hesaplarını uygun yöntemlerle ayrıca yapmalıdır.
Dikdörtgen döşeme
veya dörtgen döşeme
komutu ile döşeme oluşturulduğunda
döşeme hesap aksları da aynı koordinatlarda aynı özelliklerle otomatik oluşturulur. L,T,Z,H gibi özel
şekilli döşemelerde döşeme donatılarının düzgün çizilebilmesi için döşeme hesap akslarının
koordinatlarının değiştirilmesi gerekebilir. Bu gibi durumlarda döşeme hesap aksları
gibi
komutlarla yeniden düzenlenebilir. Özel durumlar haricinde döşeme hesap aksları otomatik
oluşturulduğundan başkaca bir işlem yapmaya gerek yoktur.
Döşeme araç çubuğunda sil
hesap aksı silinebilir.
komutu aktifken döşeme hesap aksı üzerine tıklanarak döşeme
Sayfa
Döşeme araç çubuğunda edit
19
komutu aktifken döşeme hesap aksı üzerine tıklandığında
döşeme hesap aksı silinir sonrasında aynı özellikte yeni döşeme hesap aksı oluşturmak için döşeme
hesap aksı sol üst, sağ alt, sol alt, sağ üst noktaları tıklanır.
Döşeme araç çubuğunda
komutu aktifken yeni döşeme hesap aksı oluşturmak için
döşeme hesap aksı sol üst, sağ alt, sol alt, sağ üst noktaları tıklanır. Böylece yeni bir döşeme hesap aksı
oluşturulur.
Not:
ve
komutları döşeme ve döşeme hesap akslarını aynı anda oluştururken
komutu sadece döşeme hesap aksı oluşturur. Yük aktarımında ve deprem hesaplarında kullanılan
döşemeyi tekrar oluşturmaz. Özel durumlar haricinde
ve
komutları yeterli olabilecektir.
Programda döşeme üzerinde duvar tanımlanması halinde üst kat duvarlarından alt kat döşemelerine
yük aktarımı yapılmamaktadır. Dolayısı ile döşeme üzeri duvar tanımlama mecburiyeti olduğunda
duvar altında (alt kat tavanında) kiriş hatıl çizilmesi uygun olacaktır. Kiriş hatıllar mevcut durumda
yoksa kiriş hatıl yüksekliği döşeme kalınlığına eşit alınabilir.
Düğmesi döşeme araç çubuğundaki ayarların başka bir form üzerinde yapılabildiği bir
pencere açmaktadır. Yeni çizilecek döşeme ve döşeme hesap akslarında bu özelliğin kullanılması
gereksizdir. Döşeme veya döşeme hesap akslarının özellikleri değiştirileceğinde özellik değişimleri bu
form üzerinde yapılmaktadır.
Sayfa
20
Bilgi girişinde döşeme adı kısmına bilgi girilmesine gerek yoktur. Program döşeme çizilirken isimleri
otomatik vermektedir.
H Çizilecek döşeme kalınlığı cm cinsinden girilir.
Döşeme kaplaması birim alan ağırlığı girilirken döşeme betonarmesi zati ağırlığı girilmemelidir.
Program döşeme kalınlığına göre döşemenin zati ağırlığını otomatik hesaplamaktadır. Döşeme
betonarmesi üzerinde ve altındaki kaplama malzemelerinin ağırlığı hesaplanarak kg/m2 cinsinden
ağırlıklar (sıva, şap, asma tavan, seramik, ahşap vs) girilmelidir.
Döşeme harketli yükü TS.498 esasları uyarınca kullanıcı tarafından seçilmelidir.
Döşeme bilgi giriş formu doldurulduktan sonra tamam tuşuna basılarak pencere kapatılır. Daha önce
çizilen aks kesişimlerinden geçecek şekilde döşemelerin ilk noktası ve ikinci noktası işaretlenerek
istenilen sayıda döşeme çizilir.
Programın döşeme çizim modunda kalabilmesi için döşeme çizilirken döşeme çizimi araç çubuğunun
kapatılmaması gerekir.
Sayfa
21
3.5- KİRİŞ HATIL ÇİZİMİ
Kiriş hatıl Çizimi için ana ekrandaki
tuşuna basılarak Kiriş hatıl bilgi giriş formu ekrana getirilir.
Bilgi girişinde hatıl adı kısmına bilgi girilmesine gerek yoktur. Program hatıl çizilirken isimleri
otomatik vermektedir.
Çizilecek hatıl kalınlığı cm cinsinden girilir. Hatıl genişliğinin duvar genişliğine eşit alınması tavsiye
edilir.
Hatıl yüksekliği değeri girilir. Hatıl yüksekliği kısa açıklıklarda duvar üstü hatıl yüksekliğine eşit
alınması, uzun açıklıklarda ise sehim şartını sağlayacak şekilde alınması tavsiye edilir.
Program duvar üstü hatılların varlığını duvar çiziminde dikkate almaktadır. Bunun yanında kapı ve
pencere üstü kiriş hatılları ise otomatik olarak gerçekleştirmektedir. Kapı veya pencere üstü kiriş
hatıllar kapı veya pencere silindiğinde silinir. Kapı veya pencere kaydırıldığında kaydırılır.
Kullanıcının kapı veya pencere çiziminden sonra aynı bölgeye tekrar kiriş hatıl çizmemesi gerekir.
Kiriş hatıllar genellikle kısa açıklıklarda kullanıldığından statik betonarme hesapları program
tarafından yapılmamaktadır. Açıklığı fazla olan hatılların kullanılması tavsiye edilmemesine rağmen
kullanılması halinde statik ve betonarme hesap ve çizimleri programdan bağımsız olarak ayrıca
yapılmalıdır. Program kiriş hatıl donatılarını deprem yönetmeliğinde verilen kurallara bağlı olacak
şekilde konstrüktif olarak çizer.
Programda döşeme üzerinde duvar tanımlanması halinde üst kat duvarlarından alt kat döşemelerine
yük aktarımı yapılmamaktadır. Dolayısı ile döşeme üzeri duvar tanımlama mecburiyeti olduğunda
duvar altında (alt kat tavanında) kiriş hatıl çizilmesi uygun olacaktır. Kiriş hatıllar mevcut durumda
yoksa kiriş hatıl yüksekliği döşeme kalınlığına eşit alınabilir.
Sayfa
22
Hatıllar düşey yüklerin duvarlara düzgün bir şekilde aktarılmasını sağlayan ve döşemelerin hesap
varsayımlarına göre davranmasını sağlayan (duvar üstlerinde ekstra rijitlik oluşturarak döşeme
sehimini azaltan) yapı elemanları olduğundan yığma binalarda kullanılmaktadır.
3.6- DÜŞEY HATIL ÇİZİMİ
Düşey hatıl Çizimi için ana ekrandaki
tuşuna basılarak Düşey hatıl çizimi araç çubuğu ekrana
getirilir.
tuşu basılıyken ve Düşey hatıl çizimi araç çubuğu aktifken düşey hatıl çizimi yapılabilir.
Düşey hatıllar ana ekran üzerinde iki defa tıklama yapılarak çizilir. İlk tıklama düşey hatılın çizileceği
referans noktasını belirtir. İkinci nokta ise düşey hatılın çizim yönünü belirtir.
kutusuna girilecek değer ilk tıklanan noktadan itibaren ikinci tıklanan nokta doğrultusunda
mesafedir.
seçeneklerinden soldaki seçili olması durumunda ilk tıklanan
değerle düşey hatıl sola hizalı çizilir.
mesafe kutusundaki
Sayfa
23
Bilgi girişinde Düşey hatıl adı kısmına bilgi girilmesine gerek yoktur. Program Düşey hatıl çizilirken
isimleri otomatik vermektedir.
Çizilecek Düşey hatıl kalınlığı cm cinsinden girilir. Hatıl genişliğinin duvar genişliğine eşit alınması
tavsiye edilir.
Düşey Hatıl boyu değeri girilir.
Düğüm noktasından mesafe düşey hatılın ana ekranda tıklanan noktadan itibaren kaç cm ileride
çizileceğini belirler.
Dışmerkezlik değerinin sıfır olarak bırakılması tavsiye edilir.
Düşey hatıl çizilmesi için ekranda iki kez fare sol tuşu ile tıklama yapılması gerekir. İlk tıklanan
noktada düşey hatılın düğüm noktası işaretlenir. İkinci tıklanan nokta yatayda ilk tıklanan noktayla
aynı hizadaysa (veya aynı hizaya yakınsa) düşey hatıl yatay (x-x ekseni doğrultusunda) olarak çizilir.
İkinci tıklanan nokta düşeyde ilk tıklanan noktayla aynı hizadaysa (veya aynı hizaya yakınsa) düşey
hatıl düşey (y-y ekseni doğrultusunda) olarak çizilir.
Sayfa
24
3.7-KAPI ÇİZİMİ
Kapı Çizimi için ana ekrandaki
basılarak Kapı çizimi araç çubuğu ekrana getirilir.
tuşu basılıyken ve Kapı çizimi araç çubuğu aktifken Kapı çizimi yapılabilir.
kutusuna girilecek değer ilk tıklanan noktadan itibaren ikinci tıklanan nokta doğrultusunda
mesafedir.
seçeneklerinden
değerle kapı sola hizalı çizilir.
kapı ortadan hizalı çizilir.
seçili olması durumunda ilk tıklanan
mesafe kutusundaki
seçili olması durumunda ilk tıklanan mesafe kutusundaki değerle
seçili olması durumunda ilk tıklanan mesafe kutusundaki değerle kapı
sağdan hizalı çizilir.
düğme seçili durumdaysa kapı çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın sağındaysa
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile kapının sol kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak kapı çizer.
düğme seçili durumdaysa kapı çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın solundaysa
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile kapının sağ kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak kapı çizer.
düğme seçili durumdaysa kapı çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın üstündeyse
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile kapının alt kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak kapı çizer.
düğme seçili durumdaysa kapı çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın saltındaysa
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile kapının üst kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak kapı çizer.
Sayfa
Pratiklik açısından
25
düğmenin seçili durumda olması tavsiye edilir.
kutucuğuna kapı genişliği
kutucuğuna kapı yüksekliği girilir.
Kapılar ana ekran üzerinde iki defa tıklama yapılarak çizilir. İlk tıklama Kapının çizileceği referans
noktasını belirtir. İkinci nokta ise kapının çizim yönünü belirtir. İlk tıklamanın aks kesişim noktasında
ikkinci tıklamanın ise aks üzerinde ötelenecek mesafe doğrultusunda yapılması aks üzerindeki duvarın
bölünmesi ve kapının duvarla bütünleşmesi açısından uygun olur. Kapı duvarın üzerine doğru bir
şekilde çizilebilmişse program duvarı otomatik olarak iki parçaya bölecek ve kapı üzerinde otomatik
olarak kiriş hatıl oluşturacaktır.
Şekil:Plan görünüşünde doğru kapı çizimi
3B görünüşde doğru kapı çizimi
Şekil:Plan görünüşünde yanlış kapı çizimi
3B görünüşde yanlış kapı çizimi
Sayfa
26
düğmesi kapı araç çubuğunda gösterilmeyen ek kapı özelliklerini değiştirebilmenizi sağlar.
Yapılabilecek ek ayarlar için kullanılır.
düğmesine basınca kapı özellikleri bilgi giriş formu
gösterilir.
Kapı Bilgi giriş formunda kapı araç çubuğunda girilebilen bilgilere ek olarak kapı birim alan ağırlığı
değeri değiştirilebilmektedir.
3.8-PENCERE ÇİZİMİ
Pencere Çizimi için ana ekrandaki
basılarak Pencere çizimi araç çubuğu ekrana getirilir.
tuşu basılıyken ve Pencere çizimi araç çubuğu aktifken Pencere çizimi yapılabilir.
kutusuna girilecek değer ilk tıklanan noktadan itibaren ikinci tıklanan nokta doğrultusunda
mesafedir.
seçeneklerinden
değerle pencere sola hizalı çizilir.
seçili olması durumunda ilk tıklanan
mesafe kutusundaki
seçili olması durumunda ilk tıklanan mesafe kutusundaki
Sayfa
değerle pencere ortadan hizalı çizilir.
27
seçili olması durumunda ilk tıklanan mesafe kutusundaki
değerle pencere sağdan hizalı çizilir.
düğme seçili durumdaysa pencere çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın sağındaysa
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile pencerenin sol kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak pencere çizer.
düğme seçili durumdaysa pencere çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın solundaysa
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile pencerenin sağ kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak pencere çizer.
düğme seçili durumdaysa pencere çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın üstündeyse
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile pencerenin alt kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak pencere çizer.
düğme seçili durumdaysa pencere çizimi için tıklanan ikinci nokta birinci noktanın saltındaysa
program düğüm noktası mesafesi olarak, tıklanan nokta ile pencerenin üst kenarı arasındaki mesafeyi
kullanarak pencere çizer.
Pratiklik açısından
düğmenin seçili durumda olması tavsiye edilir.
kutucuğuna pencere genişliği
kutucuğuna pencere yüksekliği girilir.
Pencereler ana ekran üzerinde iki defa tıklama yapılarak çizilir. İlk tıklama pencerenin çizileceği
referans noktasını belirtir. İkinci nokta ise pencerenin çizim yönünü belirtir. İlk tıklamanın aks
kesişim noktasında ikinci tıklamanın ise aks üzerinde ötelenecek mesafe doğrultusunda yapılması aks
üzerindeki duvarın bölünmesi ve pencerenin duvarla bütünleşmesi açısından uygun olur. Pencere
duvarın üzerine doğru bir şekilde çizilebilmişse program duvarı otomatik olarak iki parçaya bölecek
ve Pencere üzerinde otomatik olarak kiriş hatıl oluşturacaktır.
Sayfa
Şekil:Plan görünüşünde doğru pencere çizimi
3B görünüşde doğru pencere çizimi
Şekil:Plan görünüşünde yanlış pencere çizimi
3B görünüşde yanlış pencere çizimi
28
düğmesi pencere araç çubuğunda gösterilmeyen ek pencere özelliklerini değiştirebilmenizi
sağlar. Yapılabilecek ek ayarlar için kullanılır.
formu gösterilir.
düğmesine basınca pencere özellikleri bilgi giriş
Sayfa
29
Pencere Özellikleri Bilgi giriş formunda pencere araç çubuğunda girilebilen bilgilere ek olarak
pencere birim alan ağırlığı ve pencere parapet yüksekliği değeri değiştirilebilmektedir. Pencere parapet
yüksekliği, döşeme üstü ile pencere altı arasında kalan duvar parçasının yüksekliğine (pencere altının
döşeme üstünden yüksekliğine) eşittir.
3.9- TEMEL ÇİZİMİ
Önemli: 1- Duvar altında temel algılanabilmesi için temeller duvarların orta noktasından geçen
statik akstan tanımlanmalıdır (İstenirse kaçıklık verilebilir).
2-Duvar altında temel algılanabilmesi için temeller duvarları içine alacak şekilde tek
parça çizilmelidir.
3- Bir akstaki tüm duvarların altına tek temel yaparak modelleme 2. Maddedeki işlemin
yapılması açısından daha uygundur
Temellerin temel katında çizilmesi gerekmektedir. Temel katına proje akslarını kopyalamak
için bina alt katından temel katına kopyalama yaptığınızda akslar temel katına kopyalanmış olur. Bu
işlem için aktif kat bina alt katı iken kat kopyala düğmesine basarak çıkan pencerede temel katını
seçiniz. Sonrasında aktif katı temel katı yaptığınızda, kopyalandığını gördüğünüz alt kat aksları ve
çizilmiş duvar izdüşümleri temel çizimini kolaylaştıracaktır.
Temel Çizimi için aktif kat temel katı yapıldıktan sonra ana ekrandaki
bilgi giriş formu ekrana getirilir.
tuşuna basılarak Temel
Sayfa
30
Bilgi girişinde Temel adı kısmına bilgi girilmesine gerek yoktur. Program Temel çizilirken isimleri
otomatik vermektedir.
Çizilecek Temel genişliği ve temel yüksekliği cm cinsinden girilir.
Sol delta ve sağ delta değerleri temel uçlarında aks düğüm noktasından kaç cm ileriye kadar temellerin
uzatılacağını belirler.Bu değer için temele diğer yönde saplanan temelin genişliğinin yarısı
kullanılabilir.
Dışmerkezlik (kaçıklık) temel orta ekseninden geçen sanal aksın program aksına olan mesafesidir.
Temel üst kotu değeri kademeli yapılarda ve yarım bodrumlu yapılarda temel üst kotu=duvar alt kotu
olacak şekilde verilebilir. Temel üst kotu değeri statik hesap işleyiş şeklini değiştirmemektedir. Diğer
bir ifade ile kademeli veya yarım bodrumlu yapıda temel alt kotu değeri değiştirilmese dahi program
yük aktarımını yapabilmektedir.
Temel parametreleri girildikten sonra tamam tuşu ile çıkılır ve ana ekranda temelin ilk ve ikinci
noktaları düğüm noktalarından işaretlenerek temel çizimi yapılır.
3.10-GÜÇLENDİRME MANTOSU (PÜSKÜRTME BETON) ÇİZİMİ
Önemli: Güçlendirme mantosu duvar ortasından geçen statik akstan modellenmelidir
Programda kullanılan güçlendirme mantosu terimi püskürtme beton veya tamir harcıyla
uygulanan duvar üzerine çelik hasır yerleştirilen ve duvara ankrajı yapılan
betonarme tabakası
oluşturarak güçlendirmeyi tanımlar.
Güçlendirme mantosu çizebilmek için ana ekrandaki
Güçlendirme Mantosu Özellikleri bilgi giriş formu ekrana getirilir.
tuşuna basılarak Duvar
Sayfa
31
Gelen formda manto adı programca otomatik verildiğinden değiştirilmesi gerekmemektedir.
Mantolanacak duvar kalınlığı değeri cm olarak girilir. Duvar ve manto dışmerkezliği değeri sıfır olarak
korunur. Manto sol/alt çıkma boyu tıklanan noktadan itibaren sola veya alta doğru kaç cm
uzatılacağını, Manto sağ/üst çıkma boyu tıklanan noktadan itibaren sağa veya üste doğru kaç cm
uzatılacağını belirler. Beton manto kalınlığı değeri girilir.Eğer kademeli yapı değilse veya duvarlarda
alt kot-üst kot değerleri sıfırsa beton mantosunun da alt ve üst kotları sıfır olarak bırakılmalıdır.
Eğer duvarın üst veya sol yüzü kaplanacaksa
yüzü kaplanacaksa
radyo düğmesi, sağ veya alt
radyo düğmesi seçili duruma getirilir.
Duvarların boydan boya mantolanması halinde program 2007 deprem yönetmeliği 7.F.4
formülüne göre manto için gerekli donatıyı hesaplayabilmektedir. Özel değer kullanılmak istenmesi
halinde seçenekleri verilen çelik hasırlardan biri kullanılabilir.
Sayfa
32
Tamam düğmesi ile çıkıldıktan sonra mantolanacak duvar aksında ilk ve ikinci nokta
tıklanarak manto çizilir.
Sayfa
33
Bölüm 4 Dosya Menüsü
Yeni: :Üzerinde çalışılan projeyi silerek yeni bir proje açar. Program ilk açılışında bu
komutun kullanılması gerekli değildir. Komut üst araç çubuğunda
simgesi ile de temsil
edilir.
Aç: Kayıtlı bir projenin açılmasını sağlar. Programca kaydedilen projelerin data dosyası
uzantısı syp dir. Aç komutu ile standart dosya aç penceresi gelir ve bilgisayarın herhangi
klasöründe kayıt edilmiş projeler açılabilir. Komut üst araç çubuğunda
simgesi ile de
temsil edilir.
Kaydet: Çalışılmakta olan projenin kaydedilmesini sağlar. Programca kaydedilen projelerin
data dosyası uzantısı syp dir. Kaydet komutu ile standart dosya kaydet penceresi gelir ve
bilgisayarın herhangi klasörüne proje kaydedilebilir. Komut üst araç çubuğunda
simgesi
ile de temsil edilir.
Farklı Kaydet: Projenin kopyasını yeni isimle kaydeder.
Son Projeyi Kurtar: Herhangi bir şekilde kaydedilemeden çıkılan projeler bu yöntemle geri
yüklenebilir. Son proje bu yöntemle yüklendiğinde önceki oturumda yapılan işlemlerin tümü
için undo ve redo özellikleri aktif olmaktadır. Son çalışılan proje bu yöntemle yüklendiğinde
farklı kaydet ile kaydedilmelidir.
Çıkış: Programı kapatarak çıkılmasını sağlar. Ekran sağ üstündeki kapatma düğmesi de
kullanılabilir.
Sayfa
34
Bölüm 5 Düzen Menüsü
Undo (Geri al) :Programın son oturumunda yapılan işlemlerin tümünü adım adım geri alma
işlevini görür. İstenilen sayıda undo yapılabilir. Eğer önceki oturumda yapılan işlemlerden de
geri alınmak istenen varsa program ilk açılışında son projeyi kurtar seçeneği ile önceki
oturumdaki proje yüklenir ve undo işlemi yapılabilir. Komut üst araç çubuğunda
simgesi
ile de temsil edilir.
Redo(İleri Al) :Undo yapılmış tüm işlemler redo tuşu ile tekrar ileri alınabilir. Komut üst araç
çubuğunda
simgesi ile de temsil edilir.
Kat Kopyala:Bulunan kattaki objeleri seçilen diğer katlara kopyalar. Kat kopyalama işlemi
yapılmadan önce Ayarlar/Genel Kat Ayarları komutu ile veya üst araç çubuğunda
düğmesine tıklayarak gelen pencerede projeye gerektiği kadar kat ilavesi yapılmalıdır.
Kat kopyala komutu ile gelen pencerede kopyalama yapılmak istenen katlar seçilir ve
kopyalanması istenen yapı elemanları seçilir. Temel katı da kopyalanacak katlar arasında
seçili ise program temel katına sadece aktif katın akslarını kopyalar.
Sayfa
Kat kopyala komutu üst araç çubuğunda
35
simgesi ile de temsil edilir.
Sil: Çizilmiş objelerden istenilenleri silmek için önce ilgili objeler seçili hale getirilir ve sil
komutuna tıklanır. Komut sağ araç çubuğunda
simgesi ile de temsil edilir. Aktif katta
seçili obje yoksa düğme aktif değildir.
Seçim Moduna Geç: Proje veri girişinde çiz menüsünde bina objelerinden yalnız bir tanesi
aktiftir. Proje objelerinde değişiklik yapmak için önce objelerin seçilmesi gerekli olabilir.
Objeleri seçebilmek ve çizim modundan çıkmak için seçim moduna geçilir.
Seçim moduna geçmek için ana formun çiz araç çubuğundan seçim modu düğmesi tıklanabilir
veya sağ tuş ile açılan menüden seçim modu seçeneği işaretlenebilir veya çiz menüsünden
seçim modu seçeneği tıklanabilir. Obje çizim modundayken (duvar, döşeme vb.) sağ tuş
tıklandığında program otomatik olarak aktif modu iptal ederek seçim moduna geçer.
Objeleri seçmek için seçim çerçevesi oluşturularak objeler seçilebileceği gibi objelerin
üzerine tıklanarak da seçilmesi veya seçilmiş ise seçilmişlik durumunun kaldırılması
sağlanabilir.
Seçim çerçevesi oluşturmak için çerçeve ilk noktası fare sol tuşu ile tıklanır, daha sonra
çerçeve ikinci noktası tıklanır. Seçilen objeler turuncu renkte gösterilir.
Komut sol araç çubuğunda
simgesi ile de temsil edilir.
Kattaki Yapı Elemanlarını Seçilmemiş Yap: Seçilmiş olan tüm objeleri seçilmemiş yapar.
Komut sağ araç çubuğunda
simgesi ile de temsil edilir.
Kattaki Tüm Yapı Elemanlarını Seç: Kattaki tüm objelerin tek tuşla seçili hale gelmesini
sağlar. Bu komut uygulandıktan sonra özellik değiştir komutu ile filtreli eleman değişikliği
yapılması veya seçim filtresi uygulanması pratiklik sağlar. Komut sağ araç çubuğunda
simgesi ile de temsil edilir.
Sayfa
Kattaki Seçilmiş Durumunu Ters Çevir: Kattaki
seçilmemişleri ise seçilmiş yapar. Komut sağ araç çubuğunda
36
seçilmiş objeleri seçilmemiş,
simgesi ile de temsil edilir.
Seçime Filtre Uygula: Kattaki seçilmiş olan objelerden istenen cinste olanların seçili
kalmasını sağlar. Komut tıklandığında çıkan formda seçili kalması istenilen yapı
elemanlarının işaret kutuları seçili bırakılır. Seçilmişliğin iptal edilmesi istenen yapı
elemanlarının ise işaretleri kaldırılır.
Komut sağ araç çubuğunda
simgesi ile de temsil edilir. Aktif katta seçili obje yoksa
düğme aktif değildir.
Obje Bul: Kattaki ismi bilinen bir objeyi seçili hale getirmeye yarar. Komut tıklandıktan
sonra çıkan pencerede obje ismi küçük/büyük harf dizilimine de dikkat edilerek yazılır.
Bul ve seç tuşu ile yapı elemanı seçilir. Özellikle üst üste çizilmiş ve alttaki
seçilemeyen veya nerede olduğu bilinemeyen hatalı objelerin seçiminde kullanışlıdır. Bul ve
Sayfa
37
seç düğmesi kullanıldıktan sonra düzen menüsünden sil düğmesi tıklanarak veya özellik
değiştir tuşu tıklanarak seçili eleman değiştirilebilir.
Komut üst araç çubuğunda
simgesi ile de temsil edilir.
Bölüm 6 Görünüm Menüsü
Hiçbirini seçme: Aktif katta Seçilmiş objeleri seçilmemiş hale getirir.
Hepsini seç: Aktif kattaki tüm objeleri seçer
Seçimi Ters Çevir: Aktif katta seçilmiş olan elemanları seçilmemiş, seçilmemiş olan objeleri
seçilmiş yapar
Sil :Aktif kattaki seçilmiş objeleri siler
Sayfa
38
Özellik değiştir: Seçilmiş elemanların özelliklerini değiştirir.
Ana ekrandaki özellik değiştir düğmesine basıldığında aşağıdaki formdan hangi tür elemanların
değiştirilmek istendiği sorulur.
Seçilen eleman cinsine göre özellik değişimi bilgi giriş formu ekrana gelir. Bu formda sadece
özelliği değiştirilmesi istenen kısımlara bilgi girişi yapılmalıdır. Gelen formda seçilmiş objelerin
özelliği ortak olması durumunda ilgili kutucukta değer görülür(örn birimhacim ağırlığı,hatıl
yüksekliği,fem,to,malz) Özelliklerin farklı olması durumunda kutucuklarda sıfır veya boşluk
değeri görülür.(Örn Duvar Adı, Duvar Genişliği) Sadece veri girişi yapılan kutucuklara ilişkin
değerler seçili duvarlarda değiştirilecektir.
Sayfa
39
Seçilen elemanlardan biri üzerinde sağ tıklanarak açılan menuden özellik değiştir seçeneği
tıklanırsa farenin üzerinde bulunduğu eleman cinsine göre özellik değişimi penceresi ekrana
gelir.
Ayrıca çizim alanı içerisinde herhangi bir obje üzerinde sağ tıklanıp sadece farenin üzerinde
bulunduğu objenin özellikleri de değiştirilebilmektedir.
Sayfa
40
YÜK AKTARIMLARI
KİRİŞ HATILLARCA AKTARILAN YÜKLER
Tanım:
Kiriş hatıl: Kapı veya pencere boşlukları üzerinde ve kullanıcının kendi tanımladığı bina
kısımlarında altında tam dolu duvar bulunmayan veya hiç duvar bulunmayan yatay hatıllar
programda kiriş hatıl olarak adlandırılır.
Duvar Üstü Hatıl: Duvarların üzerinde duvar genişliğine eşit genişlikte bulunan ve
yüksekliği programa duvar veri giriş formuyla verilen duvarlara gelen yüklerin duvarlara
düzgün şekilde yayılmasını sağlayan yapı elemanlarıdır.
Program duvar üstü hatılların varlığını duvar çiziminde otomatik olarak dikkate
almaktadır. Çizilen duvarların üstüne bir daha hatıl çizilmemesi gerekmektedir.
Bunun yanında kapı ve pencere üstü kiriş hatılları ise otomatik olarak
gerçekleştirmektedir. Kapı veya pencere üstü kiriş hatıllar kapı veya pencere silindiğinde
silinir. Kapı veya pencere kaydırıldığında kaydırılır. Kullanıcının kapı veya pencere
çiziminden sonra aynı bölgeye tekrar kiriş hatıl çizmemesi gerekir.
Kiriş hatıllar döşeme açıklığını azaltmak, konsol döşemelerin rijitliğini artırmak vb.
Amaçlarla kullanılabilir.
Kullanıcı tarafından çizilen kiriş hatılların duvara yük aktarması isteniyorsa kiriş
hatılın sol veya sağ uçlarından biri duvar aksından başlamalıdır.
Kiriş hatıllar genellikle kısa açıklıklarda kullanıldığından statik betonarme hesapları
program tarafından yapılmamaktadır. Açıklığı fazla olan hatılların kullanılması tavsiye
edilmemesine rağmen kullanılması halinde statik ve betonarme hesap ve çizimleri
programdan bağımsız olarak ayrıca yapılmalıdır. Program kiriş hatıl donatılarını deprem
yönetmeliğinde verilen kurallara bağlı olacak şekilde konstrüktif olarak çizer.
Hatıllar düşey yüklerin duvarlara düzgün bir şekilde aktarılmasını sağlayan ve
döşemelerin hesap varsayımlarına göre davranmasını sağlayan (duvar üstlerinde ekstra rijitlik
oluşturarak döşeme sehimini azaltan) yapı elemanları olduğundan yığma binalarda
kullanılmaktadır.
Sayfa
41
Program döşemelerdeki yayılı yükleri döşeme zati ağırlığını da otomatik hesaplayarak
çevresindeki kiriş hatıllara ve duvarlara aktarır. Kiriş hatılların yük aldığı yapı elemanları
şunlardır.
1- Zati: Kendi ağırlığı
2- Üst Kat duvarlarının ağırlıkları ve bu duvarlara gelen sabit ve hareketli yükler.
3- Kiriş hatılın bulunduğu katta bağlı bulunduğu aksa bağlı döşeme sabit ve hareketli yükleri
4-Kiriş hatıl üst katında üstünde bulunan ve kiriş hatılın bulunduğu katta devam etmeyen
düşey hatıl yükleri (düşey hatıla gelen dış yükler (zati ve hareketli) de dahil)
5-Kiriş hatılın bulunduğu katta kiriş hatıl altındaki kapı veya pencere üstündeki duvar parçası
zati ağırlığı
6-Kiriş hatıl üst katında üstünde bulunan kapı veya pencere zati ağırlığı ve pencere altı
parapet zati ağırlığı
7-Kiriş hatıla saplanan başka bir kiriş hatılın zati ve hareketli yükleri
Kiriş Hatılın Yük Aktardığı Yapı Elemanları Şunlardır.
1-Kiriş hatılın sol veya sağ ucunun bağlı olduğu kat duvarları (kiriş hatılın sol veya sağ
ucunda birden fazla duvar var ise kiriş hatılca aktarılacak yükler duvar sayısına otomatik
bölünmektedir)
a- Kiriş hatılın bir ucu boşta ise kiriş hatılı program otomatik olarak konsol olarak
tanımakta ve yüklerin tamamını bağlı bulunduğu yapı elemanına vermektedir.
b-Kiriş hatıl iki ucu boşta ise analiz yapılırken kullanıcıya uyarı mesajı verilmektedir.
c-Kiriş hatıl üzerine gelen yükleri G ve Q yükleri olarak ayırarak iki ucuna da eşit yük
değerini iletmektedir.
Duvar ve Düşey Hatıl Yük aktarımları kısmı yardım dosyasına daha sonra eklenecektir…
Sayfa
42
KATLAR ARASI YÜK AKTARIMI
Bilindiği gibi deprem yönetmeliği duvarların üst üste olmasını öngörmektedir.
Programda Alt kat ve üst kat duvarlarında yük aktarımı isteniyor ise duvarların yaklaşık üst
üste olması yeterlidir. Yük aktarımı yapılabilmesi için duvarların aynı akstan çizilmesinde
gerek yoktur. Aşağıdaki durumlarda katlar arasında duvarların yük aktarımı yapılmaktadır.
Şekillerden görüldüğü üzere üst kattaki duvarın iz düşümünün en az bir kenarından
alt kat duvarları içinde kalması halinde yük aktarımı yapılmaktadır. Duvarlarda yük
aktarımını duvar yükleri raporlarından kontrol edilebilir.
Sayfa
43
StatiCAD-Yigma İle Yığma Binaların Performans Değerlendirilmesi ve Güçlendirilmesi
Giriş
StatiCAD-Yigma Programı yığma binaların statik hesabını deprem yönetmeliği esaslarına göre
elastisite teorisi esasları çerçevesinde yapmaktadır.
Kapsam
Deprem yönetmeliğinde yığma bina hesap prensipleri ağırlıklı olarak elastisite teorisi kapsamındadır.
(Emniyet gerilmesi yöntemi) StatiCAD-Yigma Programı İle Mevcut Bina Statik Analizi, Mevcut Binanın
Performans Analizi, Güçlendirilmiş Durum Statik Analizi, Güçlendirilmiş Durum Performans Analizi,
Güçlendirilmiş Durum Kompozit Kesit Tahkikleri yapılabilmektedir.
Söz konusu hesapların yapılabilmesi için öncelikle Proje Genel Ayarları>Performans>Bu proje mevcut
binanın inceleme ve güçlendirme projesidir işaret kutusunun (checkbox) işaretlenmesi gerekmektedir.
Sonrasında ise Proje Genel Ayarları Formunda Uygun Seçimlerin Yapılması gerekmektedir
MEVCUT YAPININ DEPREM PERFORMANSININ BELİRLENMESİ
1- Bina modellemesi mevcut binanın uygulama projesine ve yerindeki röleve ve ölçümlere göre
yapılır.
2- Duvar Özellikleri formunda fem (Duvar basınç emniyet gerilmesi) bilgi giriş kutusuna fd (Duvar
basınç dayanımı) değeri girilmelidir. Duvar basınç dayanım değerleri Deprem Yönetmeliği Madde 5.3.2
esaslarına göre deneysel olarak veya tablo değerleri ile elde edilebilir.
3- Duvar Özellik değerleri binada ölçümü yapılmış ve deneysel olarak elde edilen değerlerle (duvar
özellikleri formunda) tanımlanır veya değiştirilir.
4-Mevcut yapının deprem performans hesabı yapılması için Proje Genel Ayarları>Performans>Bu
proje mevcut binanın inceleme ve güçlendirme projesidir işaret kutusunun (checkbox) işaretlenmesi
gerekmektedir.
Sayfa
44
5-Proje Genel Ayarları>Performans>Bu proje mevcut binanın inceleme ve güçlendirme projesidir
işaret kutusunun (checkbox) işaretlendiğinde Proje Genel Ayarları>Güçlendirme>Güçlendirme
Mantosu Rijitlik ve Ağırlıklarını Analizde Dikkate Al seçeneği işaretli değilse mevcut binanın
performans raporunda güçlendirme mantoları dikkate alınmayacak ve performans rapor başlığı
“MEVCUT BİNA DEPREM PERFORMANS RAPORU (GÜÇLENDİRME ÖNCESİ)” olacaktır.
6-Proje Genel Ayarları>Performans>Bu proje mevcut binanın inceleme ve güçlendirme projesidir
işaret kutusu (checkbox) ve Proje Genel Ayarları>Güçlendirme>Güçlendirme Mantosu Rijitlik ve
Ağırlıklarını Analizde Dikkate Al seçeneği işaretendiğinde analiz sonucunda bina modelinde
güçlendirme mantoları ağırlık ve rijitlikleri dikkate alınacak ve performans rapor başlığı
“GÜÇLENDİRİLMİŞ BİNA DEPREM PERFORMANS RAPORU” olacaktır.
7-Proje Genel Ayarları>Performans>bina bilgi düzeyi kısmında deprem yönetmeliği madde 7.2.13
ilkelerine göre bina bilgi düzeyini seçtiğinizde analiz sonucunda eleman kapasitelerinde (basınç
dayanım gerilmeleri ve kayma dayanım gerilmeleri) bilgi düzeyi katsayıları ile eleman kapasiteleri
çarpılır.
8-Proje Genel Ayarları>Performans>İvme Spektrum Çarpanı Olarak Deprem yönetmeliği Tablo 7.7 ye
göre seçilen değer ile deprem kuvvetleri çarpılır. Mevcut bina inceleme ve güçlendirmelerinde bina
önem katsayısı uygulanmaz (her bina türü için I=1 alınır)
Güçlendirme Mantolarının Çizilmesi
1-Güçlendirmede duvarların kompozit (mantolarla birlikte) kapasitelerinin hesaplanabilmesi için
güçlendirme mantoları ile duvarlar aynı aks ekseninden tanımlanmalıdır.
Sayfa
45
2-Duvar Güçlendirme Mantosu Özelliklerinde Manto Adının değiştirilmesine gerek yoktur. Program
eleman isimlerini otomatik vermekte karışık sırayla çizilen elemanların isimleri sıralanmak istenirse
üst araç çubuğunda sırala düğmesine basarak otomatik sıralama yapılabilir.
3- Mantolanacak duvar kalınlığı kutusunda duvar kalınlığı değeri girilir.
4-Manto sol/ alt çıkma boyu dış duvar mantolarında mantolanacak duvarın sol veya altından dik
saplanan duvarın kalınlığının yarısı alınması uygun olabilir. Sol/alt çıkma boyu mantonun tanımlandığı
sol/alt aksın ne kadar ilerisinde veya gerisinde çizileceğini belirler. Pozitif veya negatif değer
verilebilir.
6-Manto sol/ alt çıkma boyu iç duvar mantolarında mantolanacak duvara dik saplanan duvarın
kalınlığının yarısının negatif işaretlisi (örneğin -10) alınması uygun olabilir. Sol/alt çıkma boyu
mantonun tanımlandığı sol/alt aksın ne kadar ilerisinde veya gerisinde çizileceğini belirler. Pozitif veya
negatif değer verilebilir.
7-Manto sağ/ üst çıkma boyu tanımı için (5) ve (6) nolu maddelerden yararlanabilirsiniz.
8-Beton manto kalınlığı Deprem Yönetmeliği gereğince en az 3 cm verilmelidir. Mantoların rijitlikleri
dikkate alınarak statik hesap yapıldığında manto kalınlığı mantoların alacağı deprem yükünün
belirlenmesindeki etkenlerden biridir.
9- Alt Kot: eğer modellediğiniz kat bodrum kat ve binanız kademeli ise manto alt kotunu duvar alt
kotuna eşitleyebilirsiniz.
10-Üst Kot: eğer modellediğiniz kat En Üst kat ve binanız kademeli ise manto üst kotunu duvar üst
kotuna eşitleyebilirsiniz. Manto alt veya üst kotunu duvar alt veya üst kotundan farklı girmeniz halinde
analiz sonuçları olması beklenen sonuçtan uzaklaşabilir.
11- Bina uygulamasında manto alt veya üst kotunun duvar alt veya üst kotundan farklı verilmesi
binanızın deprem performansının azalmasına sebep olabilir.
Sayfa
46
12-Duvarın dikey duvarlarda sol yüzünü, yatay duvarlarda üst yüzünü kaplamak için üst sol yüz
kaplama seçeneğini aktif hale getirebilirsiniz.
13-Duvarın dikey duvarlarda sağ yüzünü, yatay duvarlarda altyüzünü kaplamak için alt sağ yüz
kaplama seçeneğini aktif hale getirebilirsiniz.
14- Tamam Düğmesine Tıklayarak ve ana modelleme ekranında aks kesişim noktalarına tıklayarak
mantonun ilk ve ikinci ucunu işaretleyiniz. Manto Çizilecektir.
15-Güçlendirme Mantolarının Duvar basınç emniyet gerilmelerine katkısını dikkate almak veya
Güçlendirme Mantolarının Duvar Kayma Kapasitesine Katkısını Deprem Yönetmeliği 2007 7F.4
formülüyle hesaplamak istiyorsanız dış duvarlarda mantoların başlangıç ve bitiş noktalarını duvar
başlangıç veya bitiş noktalarına eşit veya büyük almanız gerekmektedir. (7F.4 formülünün tanımından)
15-Güçlendirme Mantolarının Duvar basınç emniyet gerilmelerine katkısını dikkate almak veya
Güçlendirme Mantolarının Duvar Kayma Kapasitesine Katkısını Deprem Yönetmeliği 2007 7F.4
formülüyle hesaplamak istiyorsanız duvar içi mantolarının başlangıç ve bitiş noktalarını duvar
başlangıç veya bitiş noktalarına eşit veya büyük almanız gerekmektedir. (7F.4 formülünün tanımından)
Ekranda ve çizimlerde manto ve duvar arakesitinde (manto ve dik saplananan duvar kesişim bölgesi)
manto çizili olacağından manto rijitliklerinde duvar arakesiti kadar bir fazlalık oluşacaktır. Ancak
analizde bu durum dikkate alınmakta olup manto alanları kesişim bölgesinin alanı kadar küçültümekte
olduğundan hesaplarda fark ortaya çıkmamaktadır. Çizimlerde manto duvar kesişiminde manto
çizgisinin ayrıca trimlenmesi (budama, silme) uygun olacaktır.
16-Duvar mantosu kapı veya pencere boşluğunu kapsayacak şekilde çizildiğinde mantolar kapı veya
pencere boşlukları ile otomatik olarak bölünür ve konstrüktif mantolar otomatik oluşturulur.
Konstrüktif mantolar ile ilgili detaylı bilgi sonraki konuda verilmektedir.
Konstrüktif Manto Nedir.
Sayfa
47
Bilgi Notu: Konstrüktif Güçlendirme Manto Pencere üstündeki ve altındaki veya kapı üstündeki duvar
parçalarında mantonun devam ettirilmesidir. Duvar boşluklarında mantonun devam ettirilmesi dolu
duvar parçalarındaki mantoların rijitliğini artırır ve binada daha iyi bir güçlendirme sağlar.
Güçlendirme mantoları çizilirken kapı veya pencereye gelen kısımlarda konstrüktif mantolar
programca otomatik oluşturulur ve özellikleri kullanıcı tarafından bu formdaki bilgilerin değiştirilmesi
ile değiştirilebilir.
StatiCAD-Programı İle Yığma Bina Performans Değerlendirmesi Yapmak İçin Proje Genel Ayarlarından
Performans, Güçlendirme ve Diğer Ayarlar Sekmesindeki Seçeneklerden Uygun Olanlarını İşaretlemek
Gerekmektedir.
Güçlendirme Seçenekleri ve Analiz Raporlarına Etkisi Aşağıdaki Gibi Listelenmiştir.
Sayfa
48
GÜÇLENDİRİLMİŞ YAPI ANALİZ OPSİYONLARI
Projedeki güçlendirme mantolarının dikkate alınabilmesi için “Güçlendirme Mantosu Rijitlik ve
Ağırlıklarını Analizde Dikkate Al” işaret kutusu (checkbox) seçili olmalıdır. İşaret kutusu seçildiğinde
güçlendirme mantosu ağırlıkları duvar zati ağırlıklarına ilave edilir. Güçlendirme mantosu birim hacim
ağırlığı 2500 kg/m3 olarak alınır.
Güçlendirme mantolarının rijitlikleri veri girişi yapılan Ecs/Eduvar (Güçlendirme Mantosu Elastisitise
Modülünün Duvar Elastisite Modülüne Oranı ) bilgi değiştirme kutusuna girilen oran ölçeğinde dikkate
alınır.
Örneğin kalınlığı 5cm uzunluğu 300 cm olan bir mantonun Ecs/Eduvar oranı=5 ise mantonun rijitliği
k*A/H ifadesine Ecs/Eduvar çarpanı eklenerek (Ecs/Eduvar)*k*A/H=(5)*1*(0,05*3)/H olarak
hesaplanır. Formüldeki H manto uçlarındaki kapı veya pencere boşluklarından küçük olanın
yüksekliğidir. Eğer manto uçlarında kapı veya pencere boşluğu mevcut değil ise H değeri kat
yüksekliğine eşit alınır.
H değerinin manto uçlarındaki kapı ve pencere boşluklarından küçük olanının yüksekliği olarak
alınabilmesi için pencere alt ve üstünde veya kapı üstünde konstrüktif manto tanımlı olması
gerekmektedir.
Formülden görülebileceği gibi manto ucundaki kapı ve pencerelerin H değerinin dikkate alınması
manto rijitliğini artıracağından mantonun alacağı deprem kuvvetini artırır.
Güçlendirme projesinde Ecs/Eduvar oranının girilmesi güçlendirmenin en kritik noktalarından biridir.
Ve mantoların ne ölçüde deprem yükü alacağını belirler.
Sayfa
49
Bu oran sıfır alınırsa mantolara deprem yükü etkitilmez. Bununla beraber manto içerisine konulacak
minimum donatı nedeniyle bağlı olduğu duvarın kesme kapasitesini artırır.
Programda manto rijitliklerini elastisite teorisine göre hesabı yapılan Ecs/Eduvar oranından belirlemek
istemezseniz güçlendirilmiş duvar için özel rijitlik katsayısı belirleyebilirsiniz. Elbette belirleyeceğiniz
rijitlik katsayısı genel kabul görmüş yaklaşımları baz almalı ve hesaba dayalı olmalıdır.
Bilindiği gibi duvar rijitlikleri k*A/H olarak belirleniyor ve formüldeki k duvar uç eleman durumuna
göre 1 veya 1,2 değeri alabiliyordu.
Güçlendirilmiş duvar için k değerinin kullanıcı tarafından artırılması güçlendirilmiş (kompozit) duvara
gelen kesme kuvvetini verilen oran kadar artıracaktır.
Duvar özellikleri diyalog kutusunda yapılan güçlendirmenin mevcut duvar rijitliğini kaç kat artırdığını
belirterek özel tanımlı k katsayısı ile analiz yaptırabilirsiniz.
Sayfa
50