Yrd. Doç. Dr. GökşenÇapar_Sunum

Türkiye’de Tarımsal Su Yönetimi
Üzerine Pilot Bir Proje:
Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi
Yrd. Doç. Dr. Gökşen ÇAPAR
Ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü
10 Şubat 2014
Bu proje, British Council tarafından “UK-Turkey Higher Education and Industry Partnership” programı çerçevesinde desteklenmektedir.
Ortak Kuruluşlar
TÜRKİYE
• Ankara Üniversitesi
– Su Yönetimi Enstitüsü
– Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
– Jeoloji Mühendisliği Bölümü
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi
– Çevre Mühendisliği Bölümü
– Kimya Mühendisliği Bölümü
• Gölbaşı İlçe Gıda Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü
İNGİLTERE
 Imperial College, London

Kimya Mühendisliği Bölümü
 Newcastle Üniversitesi

Tarım, Gıda ve Kırsal Kalkınma
Bölümü
Araştırmacılar
TÜRKİYE
İNGİLTERE
Ankara Üniversitesi
Imperial College, London
Yrd. Doç. Dr. Gökşen ÇAPAR
Prof. Dr. Kang LI
(Türkiye Takım Lideri)
(İngiltere Takım Lideri)
Prof. Dr. Süleyman KODAL
Dr. Zhentao WU
Prof. Dr. Mehmet ÇELİK
Dr. Francisco R. GARCIA
Uzm. Dr. Şebnem ARSLAN
Dr. Ben KINGSBURY
Araş. Gör. Cenk AKŞİT
Rami FAIZ
ODTÜ
Ana Maria Gouveia GIL
Prof. Dr. Ülkü YETİŞ
Nur Hidayati OTHMAN
Prof. Dr. Levent YILMAZ
Tao LI
Gölbaşı İlçe Gıda Tarım ve Hay. Müd.
Newcastle Üniversitesi
Güven ALPSOY
Dr. John GOWING
Orhan GÖNENÇ
Dr. Mike PALMER
Proje Arka Planı
•
•
•
•
•
•
•
•
Türkiye su zengini bir ülke değil; nüfus ve iklim değişikliği.
Türkiye AB’ne aday bir ülke; yükümlülükler var.
Gölbaşı 1990’dan bu yana “Özel Çevre Koruma Bölgesi”.
Mogan ve Eymir Gölleri, tarımsal kirlilik ve kentleşme baskısı
altında.
Bölgede su sıkıntısı; ortalama 400 mm yağış alıyor.
Bölgenin yer altı sularında doğal kirlilik var; bor vb.
Bölgede 488 endemik bitki türü ve 200 kuş türü mevcut.
Gölbaşı 50. Yıl Yerleşkesi sulama suyu sıkıntısı çekiyor.
Sorunlar….
Sukesen Deresi Rehabilitasyon
Çalışmaları; Kanal yenilendi ve Gerder
ve Örencik’ten taşıdığı suları Eymir
Gölü’ne boşaltan dere temizlendi.
Projenin Amacı
• Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde tarımsal faaliyetlerde
kullanılan su kaynaklarında su kalitesinin belirlenmesi,
• Sulama ve hayvancılıkta ihtiyaç duyulan su miktarının
belirlenmesi,
• Su kıtlığı yaşanan bölgede yağmur suyu hasadı, atıksu geri
kazanımı vb. alternatif yöntemlerin uygulanabilirliğinin
araştırılması,
• Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde su ile ilgili problemlere
daha iyi çözümler üretmek için tüm paydaşlar arasında
farkındalığın artırılması ve işbirliği fırsatları yaratılması.
Çalışma Alanı
Nüfus:
Gölbaşı ÖÇKB: 40803
Gölbaşı ilçesi (2013): 115924
Alan:
Gölbaşı ÖÇKB: 274 km2
Gölbaşı ilçesi: 738 km2
Mogan ve Eymir havzası : 971 km2
Mogan Gölü yüzey alanı: 5 km2
Eymir Gölü yüzey alanı: 1.2 km2
Arazi İnceleme Gezileri
İngiltere Ziyareti
Gölbaşı ÖÇKB Mahalleler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ballıkpınar (3 örnek)
Gaziosmanpaşa (1 örnek)
Gökçehöyük (2 örnek)
Hacılar (1 örnek)
Hacıhasan (2 örnek)
Karaoğlan (9 örnek)
Oğulbey (8 örnek)
Örencik (3 örnek)
Yağlıpınar (5 örnek)
Yavrucuk (3 örnek)
Yurtbeyi (4 örnek)
Toplam Örnek Sayısı: 41
• 10 köy çeşmesi
• 5 keson kuyu
• 18 sondaj kuyusu
• 6 eski şebeke
• 1 gölet
• 1 dere
Örnekleme Noktaları-1
Mahalle
Ballıkpınar
Gaziosmanpaşa
Gökçehöyük
Hacılar
Hacıhasan
Kullanım Amacı
Örnek
Adı
Kaynak
BP-1
Çeşme

Küçükbaş hayvancılık(125)
BP-2
Keson kuyu

Büyükbaş hayvancılık (10)
BP-3
Sondaj
kuyusu
İçme
(İ)
Sulama Hayvancılık
(S)
(H)

Açıklama
Peyzaj sulama
GP-1 Keson kuyu
Kullanılmıyor
GH-1
Çeşme 1

Küçükbaş hayvancılık
GH-2
Çeşme 2

Küçükbaş hayvancılık
HA-1
Sondaj
kuyusu
HH-1 Keson kuyu
HH-2
Sondaj
kuyusu

Peyzaj sulama (okul bahçesi)

Büyükbaş hayvancılık (100)

Büyükbaş hayvancılık (650)
Örnekleme Noktaları-2
Mahalle
Karaoğlan
Kullanım Amacı
Örnek
Adı
Kaynak
KO-1
Sondaj
kuyusu
KO-2
Çeşme
KO-3
KO-4
KO-5
KO-6
KO-7
KO-8
KO-9
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Çeşme
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Gölet
(Yukarı)
İçme
(İ)
Sulama Hayvancılık
(S)
(H)

Açıklama
Sebze sulama

Küçükbaş hayvancılık (60)








İnsani tüketim,
Büyükbaş hayvancılık (60)
İnsani tüketim,
Büyükbaş hayvancılık (100)
İnsani tüketim,
Büyükbaş hayvancılık
İnsani tüketim,
Büyükbaş hayvancılık (25)
Meyve sulama,
Büyükbaş hayvancılık (80)
Meyve sulama,
Büyükbaş hayvancılık (80)
Meyve sulama,
Küçükbaş hayvancılık (2500)






Örnekleme Noktaları-3
Kullanım Amacı
Mahalle Örnek Adı Kaynak
OB-1
OB-2
Oğulbey
OB-3
OB-4
OB-5
OB-6
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Eski
şebeke
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
OB-7
Çeşme
OB-8
Sondaj
kuyusu
İçme
(İ)
Sulama Hayvancılık
(S)
(H)

Büyükbaş hayvancılık (125)

Sebze sulama

Sebze sulama


Açıklama

İnsani tüketim , Hayvancılık

Sebze sulama

Sebze sulama

Hayvancılık

İnsani tüketim , Hayvancılık
Örnekleme Noktaları-4
Mahalle
Örnek
Adı
ÖR-1
Örencik
ÖR-2
ÖR-3
YP-1
Yağlıpınar
YP-2
YP-3
YP-4
YP-5
Kullanım Amacı
Kaynak
Eski
şebeke 1
Eski
Şebeke 2
Keson
kuyu
Sondaj
kuyusu
Eski
şebeke
Dere
Çeşme 1
Çeşme 2
İçme
(İ)
Sulama Hayvancılık
(S)
(H)

İnsani tüketim

İnsani tüketim


Açıklama
Sebze sulama

Küçükbaş (800), Büyükbaş (33)

İnsani tüketim , Hayvancılık

Küçükbaş hayvancılık

Hayvancılık

Küçükbaş hayvancılık(400)
Örnekleme Noktaları-5
Mahalle
Kullanım Amacı
Örnek
Adı
Kaynak
YC-1
Keson kuyu

Peyzaj sulama
YC-2
Eski şebeke

Sebze sulama
İçme
(İ)
Sulama Hayvancılık
(S)
(H)
Açıklama
Yavrucuk
YC-3
YB-1
Yurtbeyi
(Gerder)
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Kullanılmıyor

Büyükbaş hayvancılık (100)
YB-2
Çeşme 1

Büyükbaş hayvancılık (600)
YB-3
Eski şebeke

Hayvancılık
YB-4
Çeşme 2

Hayvancılık
Su Kalitesi Analiz Sonuçları
İçme Suyu Kalitesi
Elektriksel İletkenlik (20 °C) (umhos/cm)
4.500
4.000
3.500
3.000
2.500
TS 266 650 umhos/cm ( Sınıf 2 Sular)
2.000
1.500
1.000
500
BP-1
BP-2
BP-3
GP-1
GH-1
GH-2
HA-1
HH-1
HH-2
KO-1
KO-2
KO-3
KO-4
KO-5
KO-6
KO-7
KO-8
KO-9
OB-1
OB-2
OB-3
OB-4
OB-5
OB-6
OB-7
OB-8
ÖR-1
ÖR-2
ÖR-3
YP-1
YP-2
YP-3
YP-4
YP-5
YC-1
YC-2
YC-3
YB-1
YB-2
YB-3
YB-4
0
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
pH
14,0
13,0
12,0
11,0
TS 266: 6,5  pH  8,5
10,0
9,0
8,0
7,0
6,0
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YC-3
Yavrucak
YB-1
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,0
Organik madde (mg/l)
7,00
6,00
TS266 : 5,0 mg/l Organik madde
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Toplam Sertlik (°F)
180,00
TS 266: Sertlik için limit yok
160,00
140,00
120,00
 37.5 F
25 - 37.5 F
12.5 - 25 F
7.5 - 12.5 F
 7.5 F
: çok sert
: sert
: orta sert
: yumuşak
: çok yumuşak
100,00
80,00
60,00
40,00
20,00
BP-1
BP-2
BP-3
GP-1
GH-1
GH-2
HA-1
HH-1
HH-2
KO-1
KO-2
KO-3
KO-4
KO-5
KO-6
KO-7
KO-8
KO-9
OB-1
OB-2
OB-3
OB-4
OB-5
OB-6
OB-7
OB-8
ÖR-1
ÖR-2
ÖR-3
YP-1
YP-2
YP-3
YP-4
YP-5
YC-1
YC-2
YC-3
YB-1
YB-2
YB-3
YB-4
0,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
Ca (mg/l)
Mg (mg/l)
400,00
350,00
300,00
TS266: 100 mg/l Ca
TS266: 30 mg/l Mg
250,00
200,00
150,00
100,00
50,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Nitrit (mg/l)
Nitrat (mg/l)
Amonyum (mg/)
1,00
250,00
0,95
0,90
0,85
0,80
200,00
0,75
0,70
0,65
0,60
150,00
0,55
0,50
0,45
0,40
100,00
0,35
0,30
0,25
TS266: 25 mg/l Nitrat
TS266: 0.1 mg/l Nitrit
0,20
0,15
50,00
0,10
0,05
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GP-1
GH-1
BP-3
BP-2
0,00
BP-1
0,00
Sodyum (mg/l)
700,00
600,00
500,00
400,00
300,00
200,00
TS266: 20 mg/l Sodyum
100,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Bor (mg/l)
10,00
9,00
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
TS266: 1 mg/l Bor
1,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
İçme Suyu Kalitesi-Değerlendirme
 5/41 örnek ölçülen parametreler açısından UYGUN (%12);
ancak analiz edilmesi gereken ek parametreler var.
 36/41 örnek içme-kullanma suyu olarak UYGUN DEĞİL (%88);
 9/36 örnek içme-kullanma amaçlı kullanılıyor (%25),
İçme Suyu Raporları
Su Kalitesi Analiz Sonuçları
Sulama Suyu Kalitesi-1
Mahalle
Tuzluluk
Bor Sınıfı
Örnek
ve
Kaynak
Adı
Alkalilik
YarıHassas
Dayanıklı
Sınıfı
hassas
BP-1
Ballıkpınar
BP-2
BP-3
Gaziosmanpaşa
Gökçehöyük
GP-1
GH-1
GH-2
Hacılar
Hacıhasan
HA-1
HH-1
HH-2
Çeşme
Keson
kuyu
Sondaj
kuyusu
Keson
kuyu
Çeşme
1
Çeşme
2
Sondaj
kuyusu
Keson
kuyu
Sondaj
kuyusu
YORUM
T2-A1
3
2
1
UYGUN
T4-A2
5
3
2
UYGUN DEĞİL
T2-A1
1
1
1
UYGUN
T3-A1
3
2
1
UYGUN; DİKKAT
T3-A2
2
1
1
UYGUN
T2-A1
2
1
1
UYGUN
T4-A4
5
5
5
UYGUN DEĞİL
T3-A1
1
1
1
UYGUN
T3-A1
2
1
1
UYGUN; DİKKAT
Sulama Suyu Kalitesi-2
Mahalle
Örnek
Adı
KO-1
KO-2
Karaoğlan
KO-3
KO-4
KO-5
KO-6
KO-7
KO-8
KO-9
Tuzluluk
ve
Kaynak
Alkalilik
Hassas
Sınıfı
Sondaj
T3-A1
5
kuyusu
Çeşme
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Çeşme
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Gölet
(Yukarı)
Bor Sınıfı
YORUM
Yarıhassas
Dayanıklı
5
5
UYGUN DEĞİL
T2-A1
2
1
1
UYGUN
T2-A1
1
1
1
UYGUN
T2-A1
1
1
1
UYGUN
T2-A1
1
1
1
UYGUN
T2-A1
1
1
1
UYGUN
T2-A1
3
2
1
UYGUN
T2-A1
1
1
1
UYGUN
T2-A1
1
1
1
UYGUN
Sulama Suyu Kalitesi-3
Bor Sınıfı
Tuzluluk
Örnek
ve
Mahalle
Kaynak
Adı
Alkalilik
YarıHassas
Dayanıklı
Sınıfı
hassas
Sondaj
OB-1
T3-A1
3
2
1
kuyusu
Sondaj
OB-2
T4-A1
1
1
1
kuyusu
Oğulbey
Sondaj
OB-3
T2-A1
1
1
1
kuyusu
Eski
OB-4
T2-A1
1
1
1
şebeke
Sondaj
OB-5
T3-A1
1
1
1
kuyusu
Sondaj
OB-6
T4-A1
1
1
1
kuyusu
OB-7 Çeşme
OB-8
YORUM
UYGUN; DİKKAT
UYGUN DEĞİL
UYGUN
UYGUN
UYGUN; DİKKAT
UYGUN DEĞİL
T3-A1
1
1
1
UYGUN; DİKKAT
Sondaj
T3-A1
kuyusu
1
1
1
UYGUN; DİKKAT
Sulama Suyu Kalitesi-4
Mahalle
Örnek
Adı
Tuzluluk ve
Kaynak Alkalilik
Sınıfı
Hassas
ÖR-1
Eski
şebeke 1
T2-A1
ÖR-2
Eski
Şebeke 2
Bor Sınıfı
YORUM
Yarıhassas
Dayanıklı
1
1
1
UYGUN
T2-A1
2
1
1
UYGUN
T3-A1
1
1
1
UYGUN; DİKKAT
T3-A1
1
1
1
UYGUN
T3-A1
2
1
1
UYGUN; DİKKAT
T4-A2
2
1
1
UYGUN DEĞİL
T2-A1
1
1
1
UYGUN
T3-A1
2
1
1
UYGUN; DİKKAT
Örencik
ÖR-3
YP-1
Yağlıpınar
YP-2
YP-3
YP-4
YP-5
Keson
kuyu
Sondaj
kuyusu
Eski
şebeke
Dere
Çeşme 1
Çeşme 2
Sulama Suyu Kalitesi-5
Örnek
Mahalle
Adı
Kaynak
Bor Sınıfı
Tuzluluk ve
Alkalilik
YarıHassas
Dayanıklı
Sınıfı
hassas
YORUM
YC-1 Keson kuyu
T3-A1
3
2
2
UYGUN; DİKKAT
YC-2 Eski şebeke
T2-A1
2
1
1
UYGUN
T4-A4
5
5
5
UYGUN DEĞİL
T3-A1
2
1
1
UYGUN
T2-A1
2
1
1
UYGUN
YB-3 Eski şebeke
T2-A1
2
1
1
UYGUN
YB-4
T2-A1
1
1
1
UYGUN
Yavrucak
YC-3
YB-1
Yurtbeyi
YB-2
(Gerder)
Sondaj
kuyusu
Sondaj
kuyusu
Çeşme 1
Çeşme 2
Sulama Suyu Kalitesi-Değerlendirme
• 24/41 örnek ölçülen parametreler açısından
UYGUN (%59).
• 10/41 örnek DİKKATLİ KULLANILMALI (%24);
• 7/41 örnek UYGUN DEĞİL (%17).
Sulama Suyu Raporları
Su Kalitesi Analiz Sonuçları
Çiftlik Hayvanları İçme Suyu Kalitesi
Elektriksel İletkenlik (20 °C) (umhos/cm)
5.500
5.000
Çok iyi : 1500-5000 umhos/cm (FAO + NAS)
4.500
4.000
3.500
3.000
2.500
Mükemmel: 1500 umhos/cm
(FAO + NAS)
2.000
1.500
1.000
500
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YP-5
YC-1
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
KO-9
OB-1
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0
Ca (mg/l)
200,00
Üst limit: 150 mg/L Ca (FAO + NAS)
150,00
100,00
50,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YC-3
Yavrucak
YB-1
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GP-1
GH-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Nitrat (NO3- cinsinden) (mg/l)
480,00
440,00
NAS ve FAO üst limit : 440 mg/l NO3400,00
360,00
320,00
280,00
240,00
133-220 mg/l NO3-: Uzun süre tüketildiğinde zararlı olabilir
200,00
160,00
120,00
45-132 mg/l NO3-: Beslenme düşük nitrat içeriyorsa ve dengeli ise kullanılabilir
80,00
40,00
0-44 mg/l NO3-: Zararsız
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Nitrit (NO2- cinsinden) (mg/l)
2,50
NAS + FAO: 33 mg/L NO22,00
1,50
1,00
0,50
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HA-1
HH-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Sodyum (mg/l)
700,00
600,00
500,00
400,00
FAO + NAS üst limit: 300 mg/l Sodyum
300,00
200,00
100,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
OB-1
KO-9
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Bor (mg/l)
10,00
9,00
8,00
7,00
6,00
NAS standardı: 5 mg/l Bor
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh.
Karaoğlan
Oğulbey
Köy/Mahalle/Örnek Adı
Örencik
Yağlıpınar
Yavrucak
Yurtbeyi
YB-4
YB-3
YB-2
YB-1
YC-3
YC-2
YC-1
YP-5
YP-4
YP-3
YP-2
YP-1
ÖR-3
ÖR-2
ÖR-1
OB-8
OB-7
OB-6
OB-5
OB-4
OB-3
OB-2
KO-9
OB-1
KO-8
KO-7
KO-6
KO-5
KO-4
KO-3
KO-2
KO-1
HH-2
HH-1
HA-1
GH-2
GH-1
GP-1
BP-3
BP-2
BP-1
0,00
Çiftlik Hayvanları İçme Suyu KalitesiDeğerlendirme
• 29/41 örnek ölçülen parametreler açısından
UYGUN (%71).
• 12/41 örnek UYGUN DEĞİL (%29).
Hayvancılık İçme Suyu Raporları
Gölbaşı ÖÇKB Bitki Deseni
Yulaf
Buğday
Arpa
Armut
Adi Fiğ
Aspir
Bağ
Elma
Fasulye
Korunga
Macar Fiğ
Mercimek
Nohut
Şeker Pancarı
Silajlık Mısır
Ayçiçeği
Badem
Kiraz
Çayır Otu
Yonca
Çavdar
Kimyon
Gölbaşı Bitki Deseni
Yulaf
Buğday
Arpa
Armut
Adi Fiğ
Aspir
Bağ
Elma
Fasulye
Korunga
Macar Fiğ
Mercimek
Nohut
Şeker Pancarı
Silajlık Mısır
Ayçiçeği
Badem
Kiraz
Çayır Otu
Yonca
Çavdar
Kimyon
Yulaf
Buğday
Arpa
Armut
Adi Fiğ
Aspir
Bağ
Elma
Fasulye
Korunga
Macar Fiğ
Mercimek
Nohut
Şeker Pancarı
Silajlık Mısır
Ayçiçeği
Badem
Kiraz
Çayır Otu
Yonca
Çavdar
Kimyon
TOPLAM
KURU TOPLAM
SULU TOPLAM
Gölbaşı ÖÇKB Ekilen Alan
32.000
28.000
24.000
20.000
16.000
12.000
8.000
4.000
0
ALAN (da)
Yulaf
Buğday
Arpa
Armut
Adi Fiğ
Aspir
Bağ
Elma
Fasulye
Korunga
Macar Fiğ
Mercimek
Nohut
Şeker Pancarı
Silajlık Mısır
Ayçiçeği
Badem
Kiraz
Çayır Otu
Yonca
Çavdar
Kimyon
TOPLAM
KURU TOPLAM
SULU TOPLAM
Gölbaşı Bölgesi Ekilen Alan
500.000
450.000
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
Gölbaşı ÖÇKB
Gölbaşı
Ekili Alan Karşılaştırması
Toplam Alan
30458
Gölbaşı ÖÇKB
Gölbaşı
489429
Kuru Tarım Yapılan Alan
30424
Gölbaşı ÖÇKB
Gölbaşı
478099
Sulu Tarım Alanları
Bitki Deseni
Gölbaşı ÖÇKB
Alan (Da)
Gölbaşı
Alan (Da)
Armut
29
6714
Fasulye
0
950
Korunga
0
502
Mısır (Silajlık)
0
345
Çayırotu
5
5
Yonca
0
2814
TOPLAM
34
11330
ORAN
333
Sulu Tarım Yapılan Alan
Gölbaşı ÖÇKB
Gölbaşı
Sulama Suyu İhtiyacı
Bitki Deseni
Armut
Gölbaşı ÖÇKB
(m3/yıl)
Gölbaşı
(m3/yıl)
17.342
4.014.972
Fasulye
384.750
Korunga
220.378
Mısır (Silajlık)
148.350
Çayırotu
2195
Yonca
TOPLAM
ORAN
2195
1.235.346
19.537
6.005.991
307
Hayvancılık Su İhtiyacı
Tür
Gölbaşı ÖÇKB (Adet)
Gölbaşı (Adet)
Büyükbaş
6471
17576
Küçükbaş
11241
97353
Kanatlı
210000
368800
Su ihtiyacı (m3/yıl)
Gölbaşı ÖÇKB
Su ihtiyacı (m3/yıl)
Gölbaşı
Büyükbaş (50 L/gün)
118096
320762
Küçükbaş (15 L/gün)
61544
533008
Kanatlı (0.3 L/gün)
22995
40384
TOPLAM
202635
894153
4.4
Tür
ORAN
Alternatif Su Kaynağı
Çatı Yağmur Suyu Hasadı
• Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesinde meyve
sebze yetiştiren bir aile, çatı büyüklüğünün
yarısı kadar bir bahçe için bir yıllık sulama suyu
ihtiyacının tamamını yağmur suyu hasadı ile
karşılayabilir.
Sonuçlar
• Örneklenen su kaynaklarının büyük çoğunluğu, içmekullanma suyu olarak doğrudan KULLANILMAMALI.
• Örneklenen su kaynaklarının ½’sinden fazlası sulama
suyu olarak KULLANILABİLİR; diğer yarısı için ÖNLEM
ALINMALI (yıkama suyu, dayanıklı bitkiler) veya
KULLANILMAMALI.
• Örneklenen su kaynaklarının ¾’ü çiftlik hayvanları
içme suyu olarak KULLANILABİLİR, ¼’ü
KULLANILMAMALI.
• Yağmur suyu hasadı, sulama suyu temininde yer altı
suyuna baskıyı azaltmak için, kullanılabilir.
Yayınlar
• G. Capar, C. Aksit, M. Celik, S. Kodal, Evaluation of Groundwater Quality
used for Agriculture in Ankara-Golbasi Special Environmental Protection
Area, Proceedings of the Second International Conference on Water,
Energy and the Environment Kusadası, Turkey September 21-24, 2013.
TEŞEKKÜRLER