Etik Kodlar ve Mafya Etik Kodu Administrator tarafından yazıldı Salı

Etik Kodlar ve Mafya Etik Kodu
Administrator tarafından yazıldı
Salı, 17 Şubat 2009 15:22
Bülent BALKAN
Tedmer İcra Kurulu Üyesi,
Gazetelere yansıyan haberlere gore, Sicilya Mafyasının lideri Lo Piccolo yakalanmış,
evinde yapılan aramada Mafyanın ‘’uygulanmaya hazır’’ 10 kuralı yazılı olarak ele
geçirilmiş.
Mafya (orijinali Mafia) Morte Alle Francia İtalia Anela kelimelerinin kısaltılmışı ve İtalya
Fransaya ölüm diye bağırıyor anlamında. Mafia sloganı Korsikanın Fransadan ayrılarak
İtalyaya bağlanmasını isteyen Korsikalı şövalyeler tarafından kullanılmış. Örgütlenmenin
gizliliğe verdiği önem nedeniyle daha sonra tüm yeraltı örgütlenmelerin genel adı haline
gelmiş.
Tüm işkollarında olduğu gibi ‘’ kötülük ‘’ işinin de bazı kuralları var;
Örneğin fidye işinin temel kuralı ‘’iki kötülük aynı anda olmaz’’; fidye için kaçırdığınız
kişiyi parayı almanıza rağmen öldürürseniz, kimse bir daha size para ödemez, açıkçası iş
kolunuza zarar verirsiniz ve iş kolunuza olan güveni sarsarsınız.
Etik kod’u ; Bir kurumun temel değerlerinden hareketle nasıl davranılacağını ve
karar verileceğini gösteren davranış kuralları ve standartları içeren bir rehber olarak
tanımlayabiliriz.
İş dünyasındaki etik kodlara ve Mafyanın etik kodlarına karşılaştırmalı olarak bakarsak
hayli ilginç benzerlikler var;
Öncelikle on kuralı verelim ve sonra da yorumlayalım;
1-Tanıştırmayı daima 3. kişiler tarafından yap.
2-Arkadaşlarının karılarına bakma.
3-Polislerle görünme.
4-Barlara gitme.
5-Ulaşılabilir ol.
6-Atamalara saygı göster.
7-Karılarınıza saygılı olun.
8-Gerçeği söyleyin.
9-Başkalarının parasına dokunma.
10-Ailesinde polis olan bize üye olamaz.
Kuralların yorumlarına gelince; sondan başlıyoruz;
10- Ailesinde polis olan bize üye olamaz kuralı, tipik bir çıkar çatışması kuralıdır,
mafya bu kuralla çıkar çatışmasına yer vermemek için çok açık anlaşılabilir bir kural
koymuş . En büyük düşmanı ile ilişkinin bir çıkar çatışması görüntüsü vereceğini bir kural
olarak kabul etmiş.
9-Başkalarının parasına dokunma kuralı ( Buradaki başkasının parasının diğer mafya
ailelerinin veya aile üyelerinin paralarının olduğu anlaşılmaktadır) grup içinde yolsuzluk
ve hırsızlığı açık şekilde yasaklayan bir kuraldır
8-Gerçeği söyleyin ; doğruluk her yerde geçerlidir, Mafyada bile ; Mafyaya doğruyu
söylemeyenlerin başına neler gelebileceği hepimizin genel kültüründe vardır.
7-Karılarınıza saygılı olun ; Mafyanın en önemli kaygılarından güvenliği temin etmekle
ilgili bir kural olarak görünüyor, bu yolla gammazlamanın önüne geçme amaçlanmış.
6-Atamalara saygı göster ; iş disiplini ve otorite gücünün önemli olduğu bu iş kolunda bu
yapı etik kodla da korunmak istenmiş.
5-Ulaşılabilir ol ; güzel bir iş değeri, işte hızlılığı ve iletişimi güçlendiren bir ilke olarak
konulmuş görünüyor.
4-Barlara gitme ; Şirket sırrı ve müşteri sırrının korunmasına işaret etmekte , tüm
organizasyonlar için en önemli risk noktalarından biri.
3-Polislerle görünme.; Etik kurallara uymak yetmiyor, görüntüyü de korumalı, hakkınızda
şüphe yaratacak ilişkilere girmemelisiniz.
2-Arkadaşlarının karılarına bakma; cinsel taciz mafyada da hoşgörülmüyor.
1-Tanıştırmayı daima 3. kişiler tarafından yap. ; güvenlik mafyanın temel kaygılarından ,
riski azaltmaya yönelik bir kural.
Öncelikle etik kod yazılı bir belge ve Mafyanın da bu kurala uyduğunu görüyoruz,
Bu etik kod vesilesi ile etik kod ile davranış yönetmeliği arasındaki farka da biraz
değinelim; Etik kod etik değer ve prensiplere isteyerek ve gönüllü olarak uymayı, etiği
gaye edinmeyi vurgular iken, Davranış yönetmeliği zorlayıcı, standartlara uyumun ağırlıklı
olduğu bir belgedir. Bu anlamda yukarıdaki kurallar etik koddan daha çok davranış
yönetmeliği şeklinde kaleme alınmış.
Etik kodun kuralları arzulanan ve uyulması zorunlu olmak üzere iki başlıkta
sınıflandırılabilir arzulanan unsurlar ile İsteğe bağlı, çalışanların uymak için çaba
göstermeleri gereken standartlar kastedilir. Her çalışanın bu standartlara her zaman
ulaşması beklenmez, bu standartlara uymamanın bir cezası yoktur. Uyulması zorunlu
kurallar ise, tüm çalışanların uyması beklenen standartları içerir ve bu standarda
ulaşmamanın bir cezası vardır. Mafya etik kodundaki kuralların uyulması zorunlu kurallar
olarak yazıldığı görülmekte, Biz, etik kodda her iki grup unsurun da dengeli olmasını
öneriyoruz. Mafya etik kodunda bu öneriye uyulmamış ( Not ; bu eleştiriler tamamen
teknik nitelikte eleştirilerdir, Mafya etik kodunun yazılmasında emeği geçen Mafya
üyelerine yönelik değildir. Ayrıca kötü anılan bir işte iyi bir şeyler yapmak kutlanacak bir
çalışmadır, iş dünyasında kötü şeyler yapanlar için mesajımız ise bu cümle ile verilmiştir.)
Mafya etik kodunu diğer açılardan da irdelediğimizde şu hususlar göze çarpıyor;
Kurallar son derece açık, kısa ve net ,
Dili açık ve sade,
Kuralların arkasında çok temel bir ilke olduğu anlaşılıyor; ilkeler açıklanmamış, ancak
net davranış kuralları ile ilkelere işaret edilmiş.
Son olarak ; kötü anılan bir işte bile etik kod yazılmış iken,
kodlarını yazmak için kolları sıvamalıyız.
iş dünyasının etik