Sanayide Temiz Üretim ve Eko-Verimlilik Örnek Uygulamaları

Transkript

1
Sanayide Temiz Üretim ve
Eko-Verimlilik Örnek Uygulamaları
Prof.Dr. Göksel N. Demirer
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Çevre Mühendisliği Bölümü
UNIDO Eko-Verimlilik Programı
UNIDO, TTGV
5 Mart 2009, Kayseri Organize Sanayi Bölgesi, Kayseri
6 Mart 2009, Nigde Ticaret ve Sanayi Odası, Niğde
12 Mart 2009, Adana Sanayi Odası, Adana
2
KÜÇÜK ÖLÇEKLİ
İŞLETMELERDE
GERÇEKLEŞTİRİLEN
EKOVERİMLİLİK UYGULAMA
ÖRNEKLERİ
Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
3
Hammadde ambalajının değiştirilmesiyle verimin arttırılması
Sinokrot Gıda A.Ş., Filistin
50 kg’lık
20 çuval
Sorun
Öneri
1’000 kg
Öğütme Makinesi
Yatırım: 1’000 US$
Yıllık Tasarruf: 26’000 US$
4
Hammadde Kaybını Önleyerek Kazancı Arttırmak
Rayyan Süt Ürünleri Ltd., Filistin
Milk
Milk
Milk
Süt
Sorun
Do
za
jla
m
a
va
na
s
ı
Yıllık Kazanç: 8.000 ABD $
Milk
Süt
Milk
Süt
Milk
Süt
Öneri
Yatırım: 600 ABD $
Milk
Süt
Milk
Milk
Süt
Milk
Süt
Milk
Süt
5
Gaz sızıntılarının güvenli ve düşük maliyetli malzemelerle önlenmesi
Ulusual Gaz Endüstrileri Sanayi. , Ürdün
Sorun
GAZ
Yatırım:
36 US$
Yıllık Kazançlar: 1’602 US$
Öneri
GAZ
polyester
reçine
6
Hammadde kazanımı için modern teknoloji uygulanması
Metal Üretim Sanayi, Ürdün
Sorun
Öneri
Yatırım:
2’143 US$
Yıllık Kazanç: 16’714 US$
Ürün
(65 ton / yıl)
Atık
Ürün
% 15 den az atık
7
ORTA VE BÜYÜK ÖLÇEKLİ
İŞLETMELERDE
GERÇEKLEŞTİRİLEN
EKOVERİMLİLİK UYGULAMA
ÖRNEKLERİ
8
GAZBETON ÜRETİMİNDE OLUŞAN FİRENİN ÜRETİM SÜRECİNDE
GERİ KAZANILMASI
AKG YALITIM VE İNŞAAT MALZ. SAN. ve TİC. A.Ş. (İZMİR)
AKG Gazbeton 410.000 m3/yıl kapasiteli İzmir ve 550.000 m3/yıl kapasiteli Kırıkkale
üretim tesisleriyle gazbeton yapı malzeme ve elemanları üretmektedir. Duvar blokları
ve donatılı elemanlarını da kapsayan bir ürün yelpazesine sahiptir.
Hedef: İzmir tesisinde gazbeton üretiminden oluşan ve satışa konu olamayacak fire
ürünün, ürün kalitesini bozmayacak şekilde tekrar üretime geri kazandırma sürecinin
geliştirilmesi.
Yöntem: • Dış kaynaklı doküman araştırmasının yapılması ile fikrin doğrulanması
• Malzeme ve mikro yapıda araştırma yaparak uygun adımların belirlenmesi
• Prototip çalışmaların yapılması ve sonuçlarının değerlendirilmesi
• İstatistiki değerlendirme ile en uygun yaklaşımın seçilmesi
• Nihai olarak kullanılabilecek olan uygulama reçetelerinin dizaynı
• Eldeki bilgilerle uygulamaya geçilmesi ve sonuçların takibi
• Üretim prosesine uyumun gerçekleştirilmesi ve sistemin kullanımı
Finansal Kaynak: Firma özkaynakları + TTGV Çevre Teknolojileri Desteği
9
Sonuç: Prosesteki değişikliklerin aktif kullanımı ile üretimden çıkan firenin geri
kullanımına olanak sağlanmıştır. Üretim tesislerinde kaçınılmaz olan proses firesinin,
kaliteyi bozmadan aynı ürün içinde kullanılabilirliği çevresel etki açısından da oldukça
önemlidir.
• Oluşan firenin atık bertaraf maliyeti olarak 50.000 TL’nin yanısıra,
• Hammadde kullanımının azaltılması ile yıllık 320.000 TL tasarruf elde edilmesi
düşünülmektedir.
(Sistemin aktif kullanımı 1 yıllık periyodu tamamlanmadığından, rakamlar hedef değer
olarak değerlendirilmelidir)
Yatırım Maliyeti: Personel, teçhizat, sarf malzemeleri, araştırma ve test giderleri, proses
ekipmanları için toplamda yaklaşık 243.000 $ maliyet oluşmuştur.
Yıllık Kazanç: 370.000 TL
Proje Geri Dönüş Süresi: Yaklaşık 1 yıl
Kaynak: AKG YALITIM VE İNŞAAT MALZ. SAN. ve TİC. A.Ş.
10
ATIK SÜLFÜRİK ASİT ÇÖZELTİSİ
A.G. SIMPSON CO. LTD. (Oshawa, Ontaria, Kanada)
A.G. Simpson Co.Ltd. tampon başta olmak üzere farklı otomotiv bileşenleri üreten bir
firmadır. 3300 kişinin çalıştığı tesiste bu bileşenlerin kromla kaplanması ve
boyanması da gerçekleştirilmektedir.
Hedef: Demir ve nikelle kontamine olmuş, %70’lik atık sülfürik asit çözeltisinin %50
daha az üretimi ve tesis dışında tasfiye gereksiniminin tümüyle ortadan kaldırılması
Yöntem: Varolan uygulamaların ve atık üretiminin detaylı bir incelemesi sonucu, olası
geri kazanım olasılıkları belirlenmiş ve en uygun yöntem basit bir proses
modifikasyonu ile hayata geçirilmiştir.
Sonuç: Yıllık 4000 kg sülfürik asit atığının üretimi önlenmiş, 4000 kg atığın arıtma
tesisine yollanması yerine, yeniden kullanılması sağlanmıştır.
Yatırım Maliyeti: 25.000 Dolar
Yıllık Kazanç: 212.500 Dolar
Kaynak: http://www.on.ec.gc.ca/pollution/third-auto-parts/intro.html
DURULUMAMA SUYU AZALTIMI
JOHN CRANE CANADA INC. (Bundy of Canada,
Bramalea)
Bundy Şirketi entegre sıvı ve buhar transfer sistemleri, borulama
(tubing) ve montaj sistemleri üreten, dünyanın önde gelen otomotiv
endüstrisi tedarikçilerinden birisidir.
Tesiste otomotiv yakıt ve fren sistemlerinin elektrokaplamasının
yapıldığı bir proses yer almaktadır.
Hedef: Elektrokaplama işlemlerinden taşan durulama suyunun birim
parça üretimi başına %20 azaltılması
Yöntem: Kullanılan debi kontrolü ve geliştirilmiş proses yönetimi ile
tesisteki su kullanımı ile arıtma tesisindeki kimyasal kullanımı
azaltılmıştır.
Sonuç: Gerçekleştirilen çalışma sonrasında, iki yıl boyunca üretim
%20 artmasına karşın, su kullanımı sabit kalmıştır.
Yatırım Maliyeti: Yok
Yıllık Kazanç: Toplam su kullanımı ve arıtma maliyetinin % 20’si
Kaynak: http://www.ec.gc.ca/cppic/En/refView.cfm?refId=722
11
12
Yüzey Kaplama (Anotlama) Yapan Bir Firma
Sprey durulama sistemine geçildi
Ø Borular onarıldı
Ø Ürünler üzerindeki kimyasalların kaplama yapılan
tanklar üzerinde uzun süreler süzülmeleri sağlandı
Ø Günlük kontrol programı uygulandı
Ø Su kullanımı % 46 azaltıldı
Ø
13
Specific water consumption
of an anodizing company
1.500
l/m²
1.000
500
0
specific water consumption
1993
´94
´95
´96
´97
´98
´99
2000
1.263
1.273
919
600
392
425
400
400
Oto Tamir Atölyesi
Bir ultrafiltrasyon ünitesi kullanılmaya başlandı
Ø Temizleme sistemi modifiye edildi
Ø Yıkama kimyasalı kullanımında % 76, su kullanımında
% 80 azalma sağlandı
Ø
14
15
Firma
Açıklanmamış.
Alt Sektör
Dokuma tekstil ürünleri
Uygulanan
Atık
Azaltım
Etkinlikleri
Kapalı devre ultrafiltrasyon
sistemi ile tesiste kullanılan
polivinil alkolün (PVA) geri
kazanımı ve yeniden kullanımı
sağlanmıştır
Belirtilmemiş.
Sağlanan
Atık
Azaltımı
Tasarruf
540.000 Dolar/yıl (Amortisman
süresi: 13 ay)
TEMİZ ÜRETİM NEDİR ? (4/6)
16
Firma
CFI, Kuzey Karolina,
Karolina, ABD.
Alt Sektö
Sektör
Boyama, Ağ
Ağartma
Uygulanan Kirlilik
Önleme Yö
Yöntemi
Ekipman Modifikasyonu (otomasyon)
Atı
Atık Azaltı
Azaltım
Etkinlikleri
◊ Boyama tankları
tanklarında varolan ancak kullanı
kullanılmayan debi metreler, aktif
hale getirildi.
◊ Boyama tankları
tanklarına yerleş
yerleştirilen diferansiyel bası
basınç ileticileri yardı
yardımı ile
tanklardaki boyama çözeltisi
çözeltisi miktarları
miktarlarının sü
sürekli olarak ölçüm
çümü
sağ
sağlandı
landı.
◊ Kullanı
Kullanılan bir bilgisayar programı
programı/otomasyon sistemi yardı
yardımı ile
boyama tankları
tanklarında uygulanan boyama sü
süreç
reçleri otomatik olarak
izlenebilir/kontrol edilebilir hale getirildi.
◊ Bu otomasyon sistemi, farklı
farklı nitelik ve miktarlardaki kumaş
kumaşları
ların
boyanması
boyanması için gerektiğ
gerektiği kadar boya/boyama çözeltisi
çözeltisi kullanı
kullanımına
olanak verdi.
Atı
Atık Azaltı
Azaltımı
Su, ısı ve kimyasal kullanı
kullanımında % 66-16 arası
arasında azaltı
azaltım sağ
sağlandı
landı.
Toplam 53.374 m3/yı
m3/yıl su ve 407,8 ton/yı
ton/yıl kimyasal tasarrufu sağ
sağlandı
landı.
Su kullanı
kullanımı ve ayrı
ayrıca arı
arıtılması
lması gereken atı
atık su miktarı
miktarı da ciddi ölçüde
çüde
azaldı
azaldı.
Tasarruf
172.755 Dolar/yı
Dolar/yıl (Amortisman sü
süresi: 4 ay)
17
Firma
Sektör
Uygulanan Yöntemler
Atık Azaltımı ve Tasarruf
Ekonomik
Fayda
The
Zhongce
Beijing
Bira
Fabrikası,
Çin
Bira
Üretimi
Ekipman Modifikasyonu
◊ Yüksek bira kaybını ve
diatomit kullanımına sebep
olan ve tam üretim
kapasitesini karşılamayan
diatomit filtre için santrifüj
sistemi adapte edilmiştir.
◊ Üretimde optimizasyon
çalışmaları yapılmıştır.
◊ Üretimde optimizasyon
sonucu yıllık bira üretimi
3200 ton artırılmıştır, KOİ
emisyonu azaltımı yıllık 35,2
ton olarak gerçekleşmiştir.
◊ Hammadde tasarrufu ve
atık azaltımı sonucu yıllık
220.5 ton KOİ emisyon
azaltımı sağlanmıştır.
◊ Temiz üretim teknolojileri
uygulamaları sonucu elde
edilen yıllık KOİ emisyon
azaltımı 102 ton’dur.
131.800
Dolar/yıl
(Amortism
an süresi :
2,6 yıl)
18
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
TARAFINDAN BÜYÜK ÖLÇEKLİ
İŞLETMELERDE GERÇEKLEŞTİRİLEN
TEMİZ ÜRETİM
ÇALIŞMALARINA ÖRNEKLER
19
BİR SÜT ÜRETİMİ FABRİKASI İÇİN TEMİZ
ÜRETİM FIRSATLARININ ARAŞTIRILMASI
Bu çalışmada Türkiye’nin önde gelen bir süt işleme
tesisindeki pastörize süt üretimi prosesinde temiz
üretim fırsatları araştırılmıştır. Süt üretim prosesi
kaynaklı çevresel yükler belirlenmiş ve kütle-denge
analizine dayanan bir atık azaltım denetlemesi
yöntemi aracılığıyla atık azaltım olanakları
belirlenmiştir. Daha sonra seçilen olanaklar çevresel
fayda ve ekonomik uygulanabilirlik yönünden
değerlendirilmiş ve tesise sunulmuştur.
20
Çalışılan Tesis
Çalışmada incelenen firma yıllık 18 milyon litre süt işleme
kapasitesine sahip bir süt ürünleri fabrikasıdır.
Fabrikanın bir atıksu arıtma tesisi bulunmadığından,
üretilen atıksu fabrikanın yanındaki bir çaya deşarj
edilmektedir.
Dolayısıyla TÜ teknikleri ile kirliliğin azaltılması hem bir
ihtiyaç hem de önemli bir fırsatı işaret etmektedir.
Pastörize süt üretimi çiğ süt alımı ve pastörizasyon olmak
üzere iki temel prosesi içermektedir.
İşletmenin Proses Akım Şeması
Klarifikatör
21
CW
T
CW
Clarifier
Çið
Süt
1
FM
Filtre
Filtre
Dengeleme
Tanki
Sogutma Plakalari
Çig Süt Tanki
Klarifikatör
Çamuru
Çig Süt
Saklama Tanklari
A. Çig Süt Alim Prosesi
HW
HW
1
Odor
Krema
Pastörizasyon
FM
Dengeleme
Tanki
CW
Separatör
CW
Kokusuzlastirma
Separatör (Deodorizasyon)
camuru
Sise Paketleme
Kanal
Karton Paketleme
Her zaman
kullanilmayan
hat
Karistirma
Sicak tutma borulari
PastörizeSüt
Saklama
Tanklari
Homojenizatör
B. Süt Pastörizasyonu
Debi ölcer
FM
Pompa
T
Zaman Kontrollu
Çek Vana
Piston
22
YÖNTEM
√ Bu çalışmada uygulanan temiz üretim denetlemesi yöntemi bu konuda
önde gelen kurumlarca (UNEP, DEPA, 2000; Technical Pollution Prevention Guide,
1997; Environment Protection Authority, 1997; Sustainable Business Associates, 1998; New
York State Department of Environmental Conservation Pollution Prevention Unit, 2001)
hazırlanan farklı kılavuz ve kontrol listelerinin derlenmesi ve yeniden
organize edilmesiyle oluşturulmuştur.
√ Temiz üretim denetlemesi yöntemi olarak kütle-dengesi kullanılmıştır.
√ Bu çalışmada kapsamında sadece süt üretimi prosesi ele alınmıştır.
√ Kütle dengesine girdi ve çıktılarının belirlenmesi için debi ölçümleri ile
proseslerin farklı basamaklarından kaynaklanan atık yüklerini belirlemek
üzere deneysel analizler (KOİ, AKM, Alkalinite ve pH) yapılmıştır.
√ Kullanılan yöntemin temel aşamaları Tablo 1’de verilmektedir.
Çalışmada kullanılan yöntem
Aşama
İş
1- Planlama ve
organizasyon
TÜ Denetlemesi
A.Yönetimden onay alınması
Programının Oluşturulması B.TÜ planı geliştirilmesi için takımın
ve Organizasyonu
oluşturulması
2- Ön-denetleme (niteliksel
denetleme)
Tesis Bilgilerinin
Toplanması
İşletme profilinin oluşturulması
3-Denetleme (niceliksel
denetleme)
Çevresel Denetleme
Yapılması
A.İşletme verilerinin derlenmesi
B.Saha gözleminin yapılması
C.TÜ fırsatlarının belirlenmesi
D.TÜ fırsatlarının organize edilmesi
4- Değerlendirme ve
Fizibilite Çalışması
Fizibilite Çalışmasının
Yapılması
A.Fizibilite çalışmasının yapılması
İşin alt tanımları
23
Önerilen TÜ araçları arasında:
24
İyi işletme prosedürü (GHK)
Ekipmanların ve bağlantıların onarılması,
Küçük proses kontrolü ekipmanlarının yerleştirilmesi
İşletme yöntemlerinin değiştirilmesi
Çeşitli proses sularının yeniden kullanımı,
Süt çamuru ve sütlü suların saha dışında hayvan yemi olarak ve
sığırların sulanmasında kullanımı
Alkali çözeltinin başka ekipmanların temizlenmesinde yeniden
kullanımı,
Teknolojik değişikliği
Otomatik temizleme sistemi (CIP) kullanımı
Su kullanımında verimlilik için shut-off spray nozüllerin monte edilmesi
Alternatif kimyasallar
Temizlik için alternatif kimyasal maddelerin kullanılması
yer almıştır.
25
Bu çalışmanın sonuçlarına göre:
Engellenebilecek
Su
Kullanımı
(kg/gün)
Deşarj
(kg/gün
)
47329.7
9089.2
Geri
Kimyasal
kullanımı
(kg/gün)
101.1
Azaltılan
KOİ
Kazanılan Su (kg/gün
(kg/gün)
)
18636.9
181.9
AKM
(kg/gün
)
Alkalinite
(kg/gün)
20.7
40.1
Ω Bu değerler, önerilen TÜ önlemleri hayata geçirildiğinde, bu fabrikanın
→ kullanım suyunu %50, varolan atık su deşarjlarını %9.3, varolan
kimyasal madde kullanımını %65.4, KOİ yükünü 181.9 kg/gün ve AKM
yükünü 20.7 kg/gün oranında azaltabileceğini, ve
→ kullanım suyunun % 19.6’ı da yeniden kullanabileceğini
göstermektedir.
ÖRNEK ÇALIŞMA 1
26
BİR KAĞIT HAMURU VE KAĞIT FABRİKASINDA TEMİZ ÜRETİM
OLANAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Bu çalışmada, bu fabrika için temiz üretim fırsatları araştırılmıştır.
Bu kapsamda bir metodoloji geliştirilmiş, hammadde, enerji ve su
girdileri belirlenerek, tesisin çevresel performansı, sonraki
çalışmalara temel oluşturması için, diğer ülkelerde benzer
sistemlerle çalışan kağıt hamuru ve kağıt fabrikaları için önerilen
ve uygulanan Çevresel Performans Göstergeleri ile
karşılaştırılmıştır. Gerçekleştirilen kütle dengesi analizi sonrası,
ilgili literatür de kullanılarak, uygulanabilir atık azaltım
seçenekleri belirlenmiştir. Son olarak, fabrikanın üretim
verimliliğini arttırmak için belirlenen atık azaltım seçenekleri
karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.
Fabrikanın Akım Şeması
27
28
METODOLOJİ
◊ Farklı kaynaklardan birtakım atık denetimi kılavuzları (UNEP, UNIDO,
USEPA ve diğerleri) araştırılmış ve bu çalışmada kullanılacak metodolojiyi
derlemek amacı ile kullanılmıştır.
◊ Atık denetimini gerçekleştirmeden önce, denetim için gerekli tüm
bilgilerin toplanıldığını gösterecek bir kontrol listesi (checklist)
hazırlanmıştır.
◊ Toplanan veriler, ABD, Kanada, Avustralya ve Avrupa’daki şirketlerin
uluslararası çevresel performans göstergeleri ile karşılaştırılmıştır. Bu
karşılaştırma tesisteki çeşitli süreçlerin geliştirilmesi için çeşitli fırsatlar
sunmuştur.
◊ Bu yöntemle belirlenen her temiz üretim fırsatı için farklı atık azaltımı
yöntemleri incelenmiş ve belirlenmiştir.
29
ÖNERİLEN TEMİZ ÜRETİM OLANAKLARI
UYGUN ATIK AZALTIMI DÜZEYLERİ
ve
SEKA Balıkesir Fabrikası’nın üç ana proses bölümü için farklı
kaynaklardan
toplanan
ÇPG’ler
tablolaştırıldıktan
sonra,
fabrikanın performansı bu göstergelerin ortalama değerleri ile
karşılaştırılmıştır. Daha sonra bunlar tesis yönetimi ve personeli
ile tartışılmıştır.
Tesisin her proses bölümü için belirlenen maksimum atık azaltımı
düzeyleri (farklı çalışmalardan, kitapçıklardan, rehberlerden vb.
edinilen) ile birlikte temiz üretim olasılıkları da tesis yönetimi
tarafından onaylanmıştır.
Zaman kısıtlaması nedeniyle Temiz Üretim yöntemlerinin
detayları bu sunumda yer almamıştır. Ancak gerekli bilgilere ana
kaynaktan ulaşılabilir.
30
Odun depolama ve doğrama işlemleri için belirlenen
atık azaltımlarının özeti
Parametre
Beklenen Maksimum Azaltı
Azaltım
Kütük Yüzdü
zdürme
Suyunun Geri
Devri
Yağ
Yağmur Suyu
Kontrolü
Kontrolü
Beklenen Toplam
Maksimum
Azaltı
Azaltım
Su Tüketimi (m3/ton üretilen hava
ile kurutulmuş hamur)
3
-
3
BOİ5 (kg/ton üretilen hava ile
kurutulmuş hamur)
2
-
2
KOİ (kg/ton üretilen hava ile
kurutulmuş hamur)
3
-
3
TAKM (kg/ton üretilen hava ile
kurutulmuş hamur)
11.5
4
15.5
Atık Su Üretimi (m3/ton üretilen
hava ile kurutulmuş hamur)
3
-
3
31
CTMP Proses işlemleri için belirlenen atık
azaltımlarının özeti
Beklenen Maksimum Azaltım
Geliştirilmiş
Hammadde
Seçimi
Geliştirilmiş
Doğrama
ve Eleme
Uzatılmış
Delignifikasyon
Dökülme
Kontrolu
Beklenen
Toplam
Maksimum
Azaltım
Su Tüketimi (m3/ton üretilen
3
-
-
3
6
BOİ5 (kg/ton üretilen hava ile
kurutulmuş hamur)
9
11
13
5
38
KOİ (kg/ton üretilen hava ile
kurutulmuş hamur)
28
20
32.5
20
100.5
TAKM (kg/ton üretilen hava
ile
kurutulmuş hamur)
6.5
8
-
5
19.5
Su Üretimi (m3/ton
üretilen
3
-
-
3
6
Parametre
Atık
Kağıt makine işlemlerinde belirlenen atık
azaltımlarının özeti
32
Beklenen Maksimum Azaltım
Ek Vakum
Çekme
Tankları
Vakum
Pompaların
da
Kullanılan
İzolasyon
Suyunun
Azaltılması
Keçe
Duşlarınd
a
(Felt Shower)
Kullanılan
Temiz Suyun
Azaltılması
Bez
İzolasyonların
(Gland Seal)
değiştirilmesi
Su Tüketimi (m3/ton
üretilen kağıt)
-
1
1
0.5
2.5
BOİ5 (kg/ton
üretilen kağıt)
7
-
-
-
7
KOİ (kg/ton
üretilen kağıt)
15
-
-
-
15
TAKM (kg/ton
üretilen kağıt)
10
-
-
-
10
-
1
1
0.5
2.5
Parametre
Atık Su Üretimi
(m3/ton
üretilen hava ile
kurutulmuş hamur)
Beklenen
Toplam
Maksimum
Azaltım
33
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE AVRUPA BİRLİĞİ IPPC
DİREKTİFİ İLE UYUM ÇALIŞMALARI: BAT
UYGULAMALARI PROJESİ
Prof.Dr. Ülkü Yetiş yürütücülüğündeki bu proje kapsamında
Türkiye’nin önde gelen bir tekstil fabrikasında kirlilik önleme ve
arıtma çalışmaları sürdürülmektedir.
Halen devam eden bu çalışma kapsamında Tekstil Sektörü
BAT Referans Dokümanı baz alınarak “Mevcut En İyi
Teknikler”
Teknikler arasından işletme ile paralellik gösterenler
seçilmiştir. Tesiste varolan prosesler ile ilgili olduğu için seçilen
kirlilik önleme ve azaltma olanakları prosesler özelinde
incelenmiş ve proses değerlendirmeleri sonucunda 22 adet
uygulanabilir Kirlilik Önleme ve Azaltma Seçeneği belirlenmiştir
ve bunlardan 4 tanesi uygulanmıştır.
34
IPPC
PP ≡ Integrated Pollution Prevention and
Control
EKÖK ≡ Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü
IPPC Direktifi (96/61/EC ) endüstriyel üretim;
⇒kaynaklı kirliliğin önlenmesini (örneğin ham madde seçimi, temiz
teknolojiler, vd.)
ve
⇒sürecinde ortaya çıkan kirliliğin kontrolünü (örneğin arıtma
tesisleri ile)
kapsamaktadır.
PROJE KAPSAMINDA
KİRLİLİK ÖNLEME SÜRECİ
Prosesler Hakkında Bilgi Edinimi
BAT Referans Dokümanı İle Çakıştırma
22 Adet Kirlilik Önleme Seçeneği
Seçeneklerin Uygunluğunun Belirlenmesi
Uygulanması Öngörülen 4 Adet Seçenek
35
36
PROJE KAPSAMINDA KİRLİLİK ÖNLEME
SÜRECİ (Devam)
Yüksek Su, Boya ve Yardımcı Kimyasal
Kullanımı nedeniyle Dikkat Çeken Prosesler
(Proses Sırasına Göre);
Ø
BOYAMA
Ø
HAŞILLAMA
Ø
TERBİYE
37
UYGULANAN SEÇENEKLER
1. ALTERNATİF KİMYASAL KULLANIMI
2. HALAT BOYAMADA TERS AKIM PRENSİBİ
İLE YIKAMA
3. KULLANILMAYAN TEKNELERDE KILAVUZ
ATLAMA
4. KOSTİK GERİ KAZANIMI
SEÇENEK 1: ALTERNATİF
KİMYASAL KULLANIMI
Amaç: Çevre ve İnsan Sağlığı üzerinde Daha az
Zararlı Kimyasal Kullanımı
Neler yapıldı;
Mevcut Kimyasallar İncelendi (Tüketim Miktarları,
Reçeteler, GBF’leri)
Problemli Kimyasallar Belirlendi (Toksik, Düşük
Biyo-Parçalanabilirlik, Kansorejen vs.)
38
SEÇENEK 1: ALTERNATİF
KİMYASAL KULLANIMI
Neler yapıldı;
8 Adet Problemli Görünen Kimyasal Madde Belirlendi
2 Adet İyon Tutucu, 1 Stabilizatör, 3 Kükürt Boyarmadde, 1
Rekabet ? Formaldehit İçerikli Reçine ve 1 Adet Dispergatör
Alternatifler Belirlendi, Proseslere ve Ürün Kalitesine
Uygun Olan Yeni Kimyasallar Kullanılamaya Başlandı
Çevresel İzlemeler Yapıldı
Biyo-Parçalanabilirlik Testleri
39
40
SEÇENEK 1: SONUÇLAR
Boyama Bölümü İyon Tutucu Madde Değişikliği,
Atıksu Biyo-parçalanabilirliği Arttırıldı (%40’tan
%60’a)
Arıtma Tesisi KOİ yükü azaltıldı (Aylık 3100 kg KOİ
yükü azaltımı)
Boyama Bölümü Kükürt Boya Değişikliği,
Sucul Yaşam ve Mikroorganizmalar için Çok Toksik
özelliğe sahip Sülfid Miktarı azaltıldı (%70’in
üzerinde Sülfid azaltımı)
41
TEŞEKKÜRLER
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
Çevre Mühendisliği Bölümü
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Tel: 210 58 67, 210 26 41
Faks: 210 26 46
e.posta: [email protected]

Sanayide Temiz Üretim ve Eko-Verimlilik Örnek Uygulamaları

Transkript

Benzer belgeler

Endüstriyel Simbiyoz Kavramı ve Uygulama Örnekleri

İKİNCİ ÖĞRETİM BÖLÜMLERİMİZDEN %10`a GİREN

Temiz Üretim - REC Türkiye

CV İçin Tıklayınız.

Sistem Uzmanı – BASIS