Yeni y lda ilham veren sofralar için

Yeni ylda ilham veren
sofralar için...
2013’ün damakta kalan lezzetlerini ve şk sofralarn birlikte hazrladk.
Yeni yln en keyifli anlarnda yine ayn heyecanla buluşmak dileğiyle...
444 50 40
facebook/Metrotoptancimarket
www.metro-tr.com
06
26
68
56
44
62
oteller
■ 2013 sezonunu kur artışı ve son dakika
satışları kurtardı........................................................ 6-16
■ Haber......................................................................... 18-24
yatırımlar
■ El değiştiren otellerde Antalya başı çekiyor ......... 26-32
■ Haber ........................................................................ 34-42
tedarikçiler
■ Peyzaj sektörüne olan ihtiyaç her
geçen yıl artıyor....................................................... 44-54
■ Röportaj-Hisar Yönetim Kurulu Başkan Vekili
İsmail Erdoğan.......................................................... 56-57
■ Haber......................................................................... 58-60
acenteler/havayolları
■ İç pazarda erken rezervasyon dönemi,
Avrupa standartlarına yaklaşıyor.......................... 62-67
■ Röportaj-Corendon Havayolları
Genel Müdürü Yıldıray Karaer................................ 68-69
■ Haber......................................................................... 70-77
■ Haberler .................................................................... 78-87
■ İstatistikler .................................................................... 88
Yetkin Medya Yayıncılık
Ticaret Limited Şirketi Adına
Yazı İşleri
Ece Yarkataş
Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Sebahattin Ercan
Ecem Ercan
Genel Koordinatör
Bülent Büyükaras
İletişim
12 aylık abonelik bedeli 90 TL’dir.
Abone olmak isteyenler için
hesap numarası:
Reklam
Yetkin Medya Yayıncılık Ltd. Şti. Türkiye İş
Bankası 4. Levent-İstanbul Şubesi.
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Editör
Özlem Kasa
[email protected]
Görsel Yönetmen
Türkel Hocaoğlu
[email protected]
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Tel: 0 212 278 77 41 pbx
Adres:
Yetkin Medya Yayıncılık
Emniyetevler Mah. Bornova Sok. No: 5/B,
4. Levent / İstanbul
Abonelik
Tel: 0 212 278 77 42 pbx
Faks: 0 212 278 77 68
IBAN: TR57 0006 4000 0011 1400 7932 49
Baskı:
(Dekont ve adres bilgilerinizi
0212 278 77 68 nolu faksa gönderiniz.)
Özgün Ofset
Tel: 0212 280 00 09
Issn: 2147-2300
Yayın Türü:
Ulusal, süreli, aylık
Baskı yeri ve tarihi:
İstanbul, Aralık 2013
SUNUŞ
Tur operatörleri için Türkiye
artık vazgeçilmez bir ülke
T
ürkiye, 2013’te de turizmde büyümesini sürdürdü. 10 ayda geçen yıla
göre yüzde 10,24 büyüme yakalayan Türkiye, yıl sonuna kadar 35 milyon turist
ağırlamaya hazırlanıyor. Gerek Gezi Parkı olayları, gerek Suriye’de yaşanan iç savaş
gerekse Mısır’da yaşanan darbe nedeniyle inişli çıkışlı bir sezon yaşayan turizm sektörünün
imdadına son dakika satışları yetişti. Döviz kurunun artması da turizmcilere olumlu yansıdı. Bu da
turizmin ne kadar değişken bir sektör olduğunu bir kez daha hatırlattı. Artık sezon başında sezona
ilişkin oluşturulan stratejiler sezon sonunda tutmuyor. Yani, evdeki hesap çarşıya uymuyor.
Rekabetin artması, rakiplerimizin agresif pazarlama stratejileri, Akdeniz Çanağı’nda yer alan Mısır,
Tunus gibi ülkelerdeki siyasal çalkantılar, tur operatörlerinin tutumu turizm sektöründeki hareketliliği
daha da artırıyor. Bu da sezonu bir bütün olarak görmeyi daha da zorlaşıyor. Dolayısıyla artık turizmciler,
sezondan ziyade periyotlara odaklanıyorlar. Pazardaki tüm değişimlere ve hareketliliğe rağmen Türkiye
bu yıl, elindeki kaliteli yüksek yatak kapasiteleri nedeniyle ne kadar önemli bir ülke olduğunu bir kez daha
kanıtladı. Mısır’da yaşanan darbe sonrası İspanya ve Yunanistan’a yönelen tur operatörleri, bölgesel ve iç
karışıklıklardan nasibini alan Türkiye’yi es geçemedi.
Diğer yandan incoming’de başarılı bir yıl geçiren Türkiye turizmi, iç pazarda da iyi bir yıl geçirdi. İç
pazarı her yıl biraz daha güçlenen Türkiye’de 2003 yılında başlatılan erken rezervasyon kampanyası, yerli
tatilciler tarafından artık kabul görüyor. Tur operatörlerinin erken rezervasyonda aldığı rezervasyonlar
her yıl biraz daha artıyor. Erken rezervasyon ile sağlanan yüzde 50’lere varan indirimli fiyatlar ve erken
rezervasyon iptal sigortası tatilcilerin ilgisini çekiyor. Erken rezervasyon oranının artması da iç pazarda
faaliyet gösteren tur operatörlerinin ve otelcilerin pazarın seyrini görmesini kolaylaştırıyor. Erken
rezervasyon kampanyasını kasım ayına kadar çeken tur operatörleri, erken rezervasyon satış oranlarını
her yıl artırıyorlar. Ayrıntıları dosyamızdan okuyabilirsiniz.
Turizm sektöründe gerek iç pazarda gerekse de uluslararası arenada yıldızı parlayan Türkiye’de otel
yatırımlarının gayrimenkul değeri de her geçen yıl artıyor. Bu da turizmde yatırım yapmak isteyen
kişi sayısını artırıyor. Ancak turizm sektöründe beklediğini bulamayan yatırımcılar, bazen otel yatırım
aşamasındayken bazen de yatırımı tamamladıktan sonra elden çıkarmaya çalışıyor. Öte yandan
gayrimenkul değeri yüksek oteller de değerinden dolayı el değiştirebiliyor. Otellerde el değiştirmeleri ele
aldığımız yatırım dosyamızda, el değiştiren otelleri bulabilirsiniz.
Oteller için önemli bir konu olan çevre düzenlemesi nedeniyle bu sayımızda peyzaj konusunu ele
aldık. Her şey dahil sistem nedeniyle tüm zamanını neredeyse otellerde geçiren turistler için çok önemli
olan bahçe ve çevre düzenlemesi, kıyı otelleri için büyük önem taşıyor. Konuyla ilgili peyzajcıların
değerlendirmelerine yer verdik.
Keyifle okumanız dileğiyle….
Turizm ve Yatırım Dergisi
24
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
08’2013
OTELLER
OTELLER
DOSYA
26
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
2013 sezonunu kur artışı ve
son dakika satışları kurtardı
Yılın ilk 10 ayında 32 milyona yakın turist ağırlayan Türkiye’de kıyı otelleri sezonu tüm
dalgalanmalara rağmen yükselişle kapattı. 10 ayda geçen yıla göre yüzde 10,24 büyüme yakalayan
Türkiye, yıl sonuna kadar 35 milyon turist ağırlamaya hazırlanıyor. Turizmciler bu yıl son dakika
satışları ve döviz kurunun artması nedeniyle sezonu mutlu kapattı.
2
013 sezonu turizmciler için sürprizlerle geçen bir yıl oldu. Kıyı otelleri
bu sezonda uluslararası pazardan
müşteri çekebilmek için fiyat kozunu oynadı. Dalgalı geçen sezonu, artan döviz
kuru ve Mısır’da yaşanan olaylar nedeniyle Türkiye’ye kayan turistler kurtardı.
Türkiye’deki resort oteller, bu yıl son dakika satışlarının etkisiyle toparlandı.
tış kaydeden Türkiye’ye yılsonu itibariyle
35 milyon ziyaretçi gelmesi bekleniyor.
Türkiye’yi ziyaret eden turistlerin yüzde
33,95’i Antalya, yüzde 29,38’i İstanbul,
yüzde 8,59’u Muğla, yüzde 7,19’u Edirne
ve yüzde 4,70’i İzmir sınır kapılarından
giriş yaptı. Yılın ilk 10 ayında Almanya,
Rusya ve İngiltere yine en büyük ilk üç
pazarı oluşturdu.
Sayısal verilere göre büyüme var
Gezi Parkı olaylarının faturası
turizmcilere çıktı
Sayısal olarak, 2012’ye göre yılı yüzde
5-8 arasında değişen bir büyümeyle kapatmaya hazırlanan Türkiye, yılın ilk 10
ayında 31 milyon 757 bin 624 kişi ağırladı.
Gelen ziyaretçi sayısı bakımından geçen
yılın aynı dönemine göre yüzde 10,24 ar-
Sürprizlerle dolu bir sezon geçiren
turizmciler yıl içinde yaşanan bir dizi
olaydan ciddi şekilde etkilendi. Sezon başında iyi bir erken rezervasyon dönemi
geçiren sektör, Mayıs ayında patlak ve-
ren Gezi Parkı olaylarının etkisinde kaldı.
Rezervasyonların durma noktasına geldiği bu dönemde İstanbul’da ciddi iptaller
meydana geldi. Olayların tüm Türkiye’ye
yansıması gerek iç pazarda gerekse
yurtdışı pazarlarında durgunluk ve rezervasyon kaymalarına yol açtı. Hükümetin
olayları sert yöntemler kullanarak bastırmaya çalışması, uluslararası arenada
Türkiye’nin imajını zedelerken, fatura turizmcilere çıkmış oldu.
En büyük sıkıntı yüksek
sezonda yaşandı
Temmuz ayında sıkıntılı geçmesinin
ardından, gerek Gezi Parkı olaylarının
durulması gerekse otellerin fiyatlarda ak12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
7
»
DOSYA
OTELLER
2011-2013(*)YILLARINDA ÜLKEMİZE GELEN YABANCILARIN
MİLLİYETLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI (OCAK-EKİM)
YILLAR
MİLLİYET
% DEĞİŞİM ORANI
2011
2012
ALMANYA
4 400 064
4 607 126
4 635 191
RUSYA FED.
3 364 387
3 470 173
İNGİLTERE
2 484 618
2 358 755
GÜRCİSTAN
2013* 2012/2011 2013/2012
4,71
0,61
4 131 087
3,14
19,05
2 412 786
-5,07
2,29
963 865
1 160 212
1 520 427
20,37
31,05
BULGARİSTAN
1 246 806
1 267 686
1 346 400
1,67
6,21
HOLLANDA
1 161 591
1 210 448
1 241 145
4,21
2,54
İRAN
1 662 481
1 055 524
1 032 651
-36,51
-2,17
FRANSA
1 044 123
937 202
958 698
-10,24
2,29
A.B.D.
675 070
682 413
699 331
1,09
2,48
UKRAYNA
567 349
586 362
698 895
3,35
19,19
İSVEÇ
543 432
588 612
657 005
8,31
11,62
İTALYA
672 655
641 165
651 523
-4,68
1,62
IRAK
310 138
446 324
619 011
43,91
38,69
BELÇİKA
552 103
573 616
615 482
3,90
7,30
YUNANİSTAN
604 705
561 440
582 645
-7,15
3,78
AZERBAYCAN
496 265
498 086
539 516
0,37
8,32
AVUSTURYA
484 346
465 554
479 666
-3,88
3,03
POLONYA
473 002
414 699
408 351
-12,33
-1,53
KAZAKİSTAN
295 142
353 293
398 144
19,70
12,70
NORVEÇ
360 200
387 658
397 593
7,62
2,56
DANİMARKA
355 876
373 829
379 216
5,04
1,44
İSVİÇRE
306 515
330 030
354 462
7,67
7,40
ROMANYA
354 068
345 938
352 729
-2,30
1,96
YABANCI TOPLAM 28 665 052 28 807 965 31 757 624
0,50
10,24
28
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
siyon vermeye başlaması, son dakika satışlarını artırdı.
Son dakika satışlarının artmasında Mısır’da yaşanan
darbe de etkili oldu. Mısır’a gidecek turistler, rezervasyonlarını iptal ederek, İspanya, Yunanistan ve Türkiye’ye
kaydırması, yüksek sezonu kötü geçiren otelciler için
can simidi oldu. Ramazan ayının sezon ortasına denk
gelmesi de turizmcileri etkileyen bir diğer olay oldu. Özellikle iç pazarı etkileyen bu durum, Ramazan Bayramı
tatiliyle birlikte tersine döndü. Kötü giden tablonun bir
anda değişmesi turizmcilere de rahat bir nefes aldırdı.
8 AYLIK DÖNEMDE AKDENİZ’DEKİ
TURİST SAYILARI (2013)
Ocak-Ağustos
(Milyon Kişi)
İSPANYA
TÜRKİYE
MISIR
YUNANİSTAN
TOPLAM
42,3
24
7,2
9,7
83,4
2013’ün kurtarıcısı Mısır
olayları ve kur artışları oldu
Değişim,
(%) OcakAğustos
4,5
10,6
-0,2
13,1
6,7
Değişim,
(%) MayısTemmuz
3,8
10,6
10,6
8
8,9
Sayısal verilere bakıldığında iyi bir sezon geçiren turizmciler, gelir anlamında da sıkıntılı günler yaşadılar.
Ancak Euro kurunun 2.400’lerden 2.700’ler seviyesine
ulaşması otelcileri bir nebzede olsa memnun etti. Son
dakika satışlarını almak için fiyatlarını düşüren otelciler, düşen fiyatları kur artışıyla telafi etmeye çalıştı.
Mısır’dan Türkiye’ye kayan rezervasyonlar, doluluklara
olumlu yansırken, verilen aksiyonlar nedeniyle karlılıkta aynı etkiyi yakalayamadı. Maliyet artışları nedeniyle
ülke enflasyonunun çok üzerinde bir enflasyona sahip
olan otellerde, karlılıklar turist artışları kadar olmadı.
DOSYA
OTELLER
2013’te sektörde neler öne çıktı?
İflaslar, sektörü üzdü
Her şeye rağmen artışla kapanan 2013
sezonunda Türkiye’nin önemli pazarlarından turist getiren tur operatörlerinin
batması pazarı etkileyen en önemli olayların başında yer aldı. Almanya, Hollanda
ve İskandinav pazarının önemli oyuncularının batması hem pazarlarında bir boşluk
yaşanmasına yol açtı hem de iflas nedeniyle paralarını alamayan otelcileri üzdü.
Sektörde prestij ve güven kaybına neden
olan iflaslar nedeniyle ciddi ekonomik kayıplar da yaşandı.
İflas edenlerin boşluğu
doldurulmaya çalışılıyor
İlk olarak Almanya’dan
Türkiye’ye turist getiren GTI
Travel ve Sky Airlines’ın iflas etmesi, sektöre darbe
vurdu. Türkiye spesyalisti
olan ve kışın Antalya’ya charter sefer yapan firma, Antalya’nın kış
turizmini olumlu anlamda etkiliyordu.
Firmanın boşluğunu Corendon ile Swiss
Bentour gidermeye aday… Bir diğer batan
tur operatörü Hollanda pazarından turist
getiren Oad Reisen oldu. Hollanda pazarının büyük oyuncularından biri olan Oad
Reisen’ın boşluğunu Corendon dolduracak gibi görünüyor.
Diğer yandan Danimarka’dan Türkiye’ye en çok turist getiren acente Scanway
de iflas eden acenteler arasına katıldı.
Türk tur operatörünün iflası, İskandinav
pazarı ağırlıklı çalışan Alanya’daki otelleri üzerken, pazarda bir boşluğa da neden
oldu. Farklı pazarlarda iflas eden bazı tur
operatörleri şunlar:
İflas Eden Bazı Tur
Operatörleri (2013)
Tur Operatörü
Turist Getirdiği Ülke
GTI Travel Sky Airlines
Almanya
Glauch Reisen
Almanya
Fefa Reisen
Almanya
ScanwayTyrkiet Eksperten
Danimarka
Oad Reisen
Hollanda
Fly Nonstop
Norveç
Sinyaya Ptitsa
Rusya
Gezi olayları
Bu yıl Türkiye’ye damgasını vuran olayların başında Gezi Olayları geldi. İstanbul
10
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Taksim Gezi Parkı’ndaki ağaçların kesilmesine karşı başlayan tepkiler dalga dalga
tüm Türkiye’ye yayılarak hükümete karşı
bir harekete dönüştü. Mayıs ayı sonunda
başlayan eylemler Haziran ayının sonuna
kadar devam etti. Olaylar nedeniyle başta
Taksim’deki oteller olmak üzere Türkiye
genelinde rezervasyon iptalleri yaşandı.
Kongre ve toplantılar iptal edildi. Haziran
ayında Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısındaki artış yüzde 4.93 ile ilk beş ayın oldukça
gerisinde kaldı. İlk 5 ayda yaşanan yüzde
18.47’lik artış hız keserek yüzde 14’ler seviyesine indi. Gezi Parkı olaylarının ardından
Bakanlık Almanya, Rusya ve İngiltere gibi
önemli pazarlarda tanıtım atağı yaparken,
sektör müşteri çekmek için fiyat indirimi
yapmak zorunda kaldılar.
Suriye olayları bölgede Ortadoğu
pazarını durma noktasına getirdi
Suriye ve Türkiye arasında yaşanan gerilim de sektörü etkileyen bir başka önemli
olay oldu. Özellikle Ortadoğu pazarını ciddi
şekilde etkileyen olaylar nedeniyle Ortadoğu ülkelerinden karayolu ile gelen turistler
ile çevre ülkelerle yapılan sınır ticareti bitme noktasına geldi. Öte yandan savaştan
kaçan binlerce Suriyeli mülteci Türkiye’ye
giriş yaptı. Suriye’den Türkiye’ye sınır kapılarından giriş yapan Suriyeli sayısı yılın ilk 8
ayında yüzde 125,36 oranında artarak 885
bin 272 kişiye çıktı. Bakanlık Eylül ayından
itibaren de Suriye’yi istatistiklerden çıkardı.
Mısır’daki darbe Türkiye’de
son dakika satışlarını artırdı
2013’te sektörün yüzünü güldüren ise
son dakika satışları oldu. Son dakika satışlarını beklenenin üzerinde artıran ise
Mısır’da Temmuz başında yaşanan darbe
oldu. Mısır’da ordunun yönetime el koyması nedeniyle ülkeye gidecek turistler
rezervasyonlarını başka ülkelere kaydır-
dılar. Mısır, darbe ve sonrasında; temmuz
ve ağustos aylarında bir milyondan fazla
turist kaybetti. Mısır’a gidemeyen turistler
İspanya, Yunanistan ve Türkiye’ye yöneldi.
AKTOB Ar-Ge tarafından yapılan tahminlere göre, Mısır’da bir milyonu bulan kaybın;
yüzde 40’ı Yunanistan, yüzde 35’i İspanya’ya, yüzde 10’u ise Türkiye’ye yöneldi.
Diğer Akdeniz ülkelerinin ise yüzde 15 dolayında pay aldığı tahmin ediliyor.
Sahil bandındaki yapıların yıkım
kararı turizmcilerin tepkisini çekiyor
Sektörün çok tartıştığı konuların başında kıyı denetimi ve usulsüz yapıların yıkımı
geldi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ile Bodrum’da yaptığı denetimlerden
sonra açıklama yapmış ve sahil bandında
kaçak yapıların yıkılacağını belirtmişti. Otel, restoran, bar, cafe gibi birçok yapının
yıkılmasını içeren denetimler Antalya’ya
kadar genişletildi. Yapılan kaçak yapıların
640 kilometrelik sahil bandında yapılan denetimlerin ardından 2014 turizm sezonuna
kadar yıkılması planlanıyor. Yıkım kararları
turizmcilerin de tepkisini çekerken, ruhsatı
olan yapıların da yıkılacağına ilişkin tartışmalar devam ediyor.
TUİK’in hesaplama yöntemi değişti,
Suriye istatistiklerden çıkarıldı
2013’te dikkatleri çeken bir diğer gelişme ise turizm gelirlerinin hesaplama
yönteminin değiştirilmesi oldu. Kültür
ve Turizm Eski Bakanı Ertuğrul Günay
tarafından başlatılan çalışmalar yeni
bakan Ömer Çelik tarafından uygulamaya konuldu. Türkiye İstatistik Kurumu
(TÜİK) hesaplama yöntemini Eurostat ve
Dünya Turizm Örgütü’ne göre güncelledi. Ziyaretçi sayısı hesaplamalarında da
değişiklik yapan bakanlık, son olarak Suriye’yi istatistiklerden çıkardı.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Osman Ayık / Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı
Yılsonu hedefleri tuttu;
38 milyonu yakalayacağız
T
ürkiye’ye geçen yıl 35 milyon turist geldi. Bu yıl yüzde 8’lik artışla yıl
sonuna kadar bu rakamın 38 milyona
çıkacağını tahmin ediyoruz. 2013 yılı turizmciler için başarılı geçti. Gezi olayları
ve Suriye’deki gelişmeler tedirginlik yarattı. Yüzde 5 ila 8 arasında artışla yılı
kapatmayı hedeflemiştik. Gezi ve diğer
olaylara rağmen sayılar beklentiler doğ-
rultusunda gerçekleşti. Türkiye’ye 2012’de
35 milyon civarında turist geldi. Yüzde 8
civarındaki artışla bu rakam, yaklaşık 38
milyona ulaşacak. 2014 ve 2015 yıllarında önemli büyümelerin gerçekleşeceğine
inanıyoruz. Dünya sıralamasında en çok
misafir ağırlayan 6’ncı ülke konumunda
olan Türkiye’nin kısa sürede ilk 5 arasında
yer almasını hedefliyoruz.
Gülçin Güner / Gold City Complex Genel Müdürü
Alanya’nın öncelikli
hedefi “sezonu uzatmak”
B
u yıl, Alanya için sezon iyi geçti.
2013 sezonunu yüzde 4’lük bir artışla kapatacağız. ALTİD üyelerinden
aldığımız verilere göre 2013 yılının
Mayıs-Ekim arası 6 aylık ortalama
doluluk oranı yüzde 85 oldu. Yabancı ziyaretçilerin milliyet dağılımında
ilk sırada Rusya (%27,4), ikinci sırada
Almanlar (%24), üçüncü sırada İskandinav ülkelerinden (%14,2) gelenler
aldı. Türk ziyaretçi oranı ise (% 8,5)
şeklinde oldu. Rus ziyaretçi sayısı bu
yıl arttı. Önceki yıllara göre bu sezon
da Ekim ve Kasım aylarına kaymalar
yaşadık. Veriler itibariyle 2013’ü yüzde 4’lük artışla kapatabileceğimizi
söylemek mümkün… Bölgede yatak
12
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
arzının kontrol edilmesi ve planlanması gerekiyor. Rekabetin; misafir
memnuniyeti ve kalite yönünde gelişiminin devam ettirilmesi önemli…
Fiyat ve kalite dengesi önemli; TL/
Dolar /Euro paritesi de sezon için
önem taşıyor. Gelirlerimiz yabancı
para cinsinden, giderler ise TL bazlı
oluyor. Ayriyeten mal girdisinde KDV
oranlarının değişken olması da KDV
farkı yaratıyor. Alanya turizminde en
önemli konu turizmi yıl boyunca yapmak. Amacımız kış döneminde uygun
tesislerin açık kaldığı, kalifiye personelin yıl boyunca istihdam edildiği,
personel sirkülasyonun minimum olduğu, çevre ve kültürü öne çıkartmış,
halkına ve dolayısıyla misafirine saygılı, sürdürülebilir turizmin en güzel
örneği olarak gösterilen ve de her
kesime hitap eden bir destinasyon
olabilmek. Alanya bu anlamda kurumlar eşgüdümünde çok iyi çalışmaların
ilk adımlarını atmış durumda. Bin
seyirci kapasiteli 10 kulvarlı kapalı olimpik yüzme havuzu, Konaklı Kongre
Merkezi, 15 bin kişilik stadyum yatırımlarının yanı sıra yol çalışmasının
başlamasıyla çalışmaların süreceği
Akdağ projesi ve golf alanları yatırım
süreci ile bölgemiz turizmini hem çeşitlendirmiş hem de uzatmış olacağız.
K. Kaan Kavaloğlu / Limak
Holding Turizm Koordinatörü
Son 10 yılın
en mükemmel
sezonunu yaşadık
S
on 10 yıl içinde 2013 otelcilik açısından
mükemmel bir yıl oldu. Bu sadece bizim başarımızdan kaynaklanmadı. Yakın
coğrafyamızdaki problemlerin ve kur politikalarının ilk defa bizim lehimizde olduğu bir
yıl yaşadık. Hem karlılıkta hem de cirolarda
ciddi artış yakaladık. 2014 yılı için gelen ilk
veriler olumlu yönde. İngiltere’nin yanı sıra Belçika, Almanya, Hollanda’dan gelen ilk
rakamlar olumlu. Ancak şu an her şeyin olumlu görünmesi 2014’ün mükemmel bir yıl
olacağı anlamına gelmez. Sosyopolitik engeller görüyorum. Türkiye bunları aşacaktır
ama yakın coğrafyamızdaki problemler
hemen bitecek
gibi görünmüyor. Türkiye ve
Antalya
kolay
terkedilen
bir
destinasyon değil ama tercih
edilmeyen
bir
destinasyon olabilir. Şu an için
rüzgar arkamızda. 2014 yılı şu
ortamda fena
görünmüyor.
İlker Yeşilmen / Boyalık Beach Hotel & Spa Genel Müdürü
İlk sezon olmasına rağmen keyifli
ve başarılı bir sezon geçirdik
28
Haziran tarihinde kapılarını misafirlerine açan tesisimiz için ilk
sezon oldukça olumlu, keyifli ve başarılı geçti. Açılış otellerinde yaşanabilecek
sıkıntıların hiçbiriyle karşılaşmadık. Bütçemizin üzerinde bir doluluk ile sezona
devam ediyoruz. Bu arada yeni açılmış
olmamıza rağmen kadronun çok hızlıca oturması, personelin tesisi hemen
sahiplenmesi ve misafir memnuniyet
oranının yüzde 95-96’larda olması bizleri daha çok sevindirdi. Çeşme oteli
olduğumuz için çoğunlukla Türk misafirleri ağırlıyoruz. İç pazarda sezon başında
yaşanan bazı sıkıntılardan çok etkilenmedik. Fakat beklemediğimiz şekilde
özellikle konaklayan misafirlerin olumlu görüşlerini aktarmaları, yaymaları ve
internet üzerinden yapılan çalışmalar
ışığında Avrupa pazarından toplantı
grupları aldık. Ayrıca bölge için alternatif
pazar diyebileceğimiz Azerbaycan, Danimarka ve Uzakdoğu’dan misafirlerimizin
gelmesi bizler için tatlı bir sürpriz oldu.
Planladığımız gecelemelerin yüzde 3 altında kalmamıza rağmen beklenen ciro
ve karlılıkta yüzde 30’un üzerinde seyreden bir sezon yaşadık.
12 ay açık kalacağız
Bölgemizdeki kış dönemi başlangıcı ekim sonu itibarı ile başlıyor. Biz 12
ay açık bir tesisiz. Kışın MICE’a ağırlık vereceğiz. Bakanlıklar, federasyonlar,
üniversiteler, şirketler, organize sanayi
bölgelerinde faaliyet gösteren firmalar ve
birçok uluslararası şirketlerin toplantı grupları ve kongreler ile bu dönemi geçireceğiz.
Ekim ayı doluluğumuz yüzde 78 idi. Toplantı
grupları sayesinde kasım ayı doluluklarımız
yüzde 62 ile beklediğimizden iyi gitti. İlk
kışımız olmasına rağmen beklentimizin üzerinde geçireceğiz. Sürekli yapılan iç ve dış
seyahatlerin geri dönüşlerini oldukça erken
almaya başladık. Ayrıca bölgeye özel olan
termal suyumuz, Shine SPA bölümümüzdeki özel masaj, bakım ve terapileri içeren
kişiye özel paketler ile sağlık turizmi ile kış
dönemini destekleyeceğiz. Şu an görüşmeleri tamamlanan diğer bir çalışmamızda
kış için 4-5 adet ayrı aktivite organizasyonları olacak. Boş tarihlerimizde ağırlıklı
İzmir ve çevresinden gelecek olan misafirlerimize el sanatlarından dans kurslarına,
yöresel yemek tariflerinden sağlıklı yaşam
egzersizlerine, nefes tekniklerinden yaşam
koçluğuna kadar birçok dönemsel aktivite-
ler yapacağız. Kışın yüksek karlılıktan çok,
karlılıkla beraber daimi personel sayılarımızı korumayı amaçlıyoruz. Kış sezonu için
Avrupa pazarından misafirlerimiz gelmeye
başladı. Özellikle Haziran sonu, Eylül ve Ekim aylarında yurtdışından gelen toplantı
grupları ile uzun kış dönemi için bazı noktasal çalışmalar yaptık. Oradan geri dönüşler
gelmeye başladı. Ama genel olarak bakıldığında tabiî ki iç pazar her segmentte ön
planda olacaktır.
Ekrem Curnal / Sunpark Hotels
Bu sezon yüzde 15
büyüme yaşadık
A
lanya’da 5 apart otel işletiyoruz.
2013 yılını geçen yıla göre yüzde
15 artışla kapattık. Sezonda doluluklarımız çok iyiydi. Ciromuzda
da yüzde 15 artış oldu. Biz ağırlıklı
İskandinav pazarıyla çalışıyoruz.
Zaten yüzde 15 büyüme hedeflemiştik. Gezi olaylarından ya da
Mısır’da yaşanan gelişmelerden
biz hiç etkilenmedik. Çünkü bizim
hedef kitlemiz farklı. Apart otelleri
tercih eden ve tekrar gelen müşterilere hitap ediyoruz. Dolayısıyla bu
dalgalanmalardan bizim grubumuz
pek etkilenmiyor. Kışın Sunpark
Beach ve Sunpark Marin otellerimiz açık olacak. Şu an doluluklar
zayıf geçiyor ama ocak döneminde
bir artış bekliyoruz. Kışın dinlenme amaçlı gelen ve uzun dönem
konaklayan yaşlı İskandinav turistleri ağırlıyoruz. 2014 sezonuna
ilişkin de bir şey söylemek için henüz erken ama tur operatörleriyle
yaptığımız görüşmelere göre 2012
seviyesinde olacağı yönünde bir
beklenti var. Bu da bizim için memnuniyet verici.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
13
OTELLER
GÖRÜŞLER
Nevzat Erol / Çenger Beach Resort İşletmecisi ve Yöneticisi
Sezonu kur artışı ve Mısır olayları kurtardı
5
yıldızlı Çenger Beach Resort Antalya
Manavgat’ta faaliyet gösteriyor. 2013
sezonunda iyi bir yıl geçirdik. Doluluklar
geçen yılla aynı oldu. Ama Gezi Olayları nedeniyle sektör yüzde 20 oranında
hem müşteri kaybetti hem de kazanç
kaybetti. Bu kaybı da Mısır’daki karışıklık nedeniyle Türkiye’ye kayan misafirler
telafi etti. Şayet Mısır’daki bu olaylar
olmasaydı, sezon iyi geçti diyemeyecektik. Ayrıca kurun yükselmesi de bizim
açımızdan çok iyi oldu. Dolayısıyla sektörü bu yıl hem kurun yükselişi hem de
Mısır olayları kurtardı. Gezi olaylarının
faturasını Türkiye’deki tüm turizmciler
ödedi. Örneğin Türkiye’yi çok iyi tanıyan
Almanlar son dakikaya kadar rezervasyon yapmadılar ve olaylar bittikten
sonra yüzde 20’ye varan indirimlerle
Türkiye’ye geldiler. Pazarda son dakika
satışları ve fiyat çok belirleyici… Bun-
ları verdiğinizde müşteri geliyor. Son
dakika satışları nedeniyle fiyatlar ciddi
oranda düştü. Yaşanan gelir kaybı da
döviz kurundaki artışla telafi edildi. Öte
yandan Türkiye, turizmde pazar çeşitliliğini sağladı. Avrupa, Rusya, Batı Avrupa,
Ş. Sadun Alp / Sürmeli Efes Genel Müdürü
Selim Soylu / Alaiye Hotels
2012’den yüzde 5
daha iyi bir
sezon geçirdik
2
013 sezonunu geçen yıla
göre yaklaşık yüzde 5’lik
bir artışla kapattık. Çalıştığım pazarlara baktığınızda,
temmuz ayında sıkıntı büyüktü. Para kazandığımız
en önemli ay olmasından
dolayı karlılığımıza olumsuz
yansıdı ancak sonraki ayların toparlanması ile birlikte
zarar kapatıldı. Ramazan
ayı nedeniyle iç pazar çok
düşmüştü. İskandinav pazarının yükselmesi sürpriz oldu diyebiliriz. Sezonda döviz kurunun
artması bize çok olumlu yansımadı çünkü dövizle
borçlu olduğumuz için maalesef kambiyo zararımız oldu. Kışın her iki otelimiz de açık olacak. Kış
sürprizlerle dolu, ancak geçen yıldan farklı olmayacağı kanısındayım. Biz kışın daha çok Almanya,
Türkiye, Hollanda ve İngiltere pazarlarından müşteri ağırlıyoruz.
14
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Polonya, Macaristan gibi pazarlarla devreye girmeseydi Türk turizmi şuan geldiği
noktaya gelemezdi. Pazar çeşitliliği dengeyi sağlıyor. 2014 için henüz erken ama
şuanda pazarlarla ilgili bir sıkıntı yok.
Satışlar durgun seyrediyor.
Kârlılıkta düşüşler yaşandı
2
013 sezonu, beklentilerimizi tam
olarak karşılamasa da gene de
ülkemiz ve şirketimiz adına olumlu geçti. Bazı olumsuzluklar nedeni
ile sezonun en hız kazandığı bir dönemde belirli bir süre rezervasyon
akışının durduğunu gözlemledik
ve bu da bizleri olumsuz etkiledi.
Her ne kadar daha sonra toparlanmalar olsa da bu toparlanmalar
daha çok fiyat düşürmelerle birlikte etkisini hissettirdi. Özellikle
İngiliz, Romen ve İran pazarlarında belirli düşüşler yaşadık; Bulgar
ve Rus pazarında ise ciddi artışlar
yakaladık. Doluluklar açısından bakıldığında 2012 yılı ile başa baş bir
sezon gibi görünüyor ancak 2012
sezonunun yaklaşık olarak yüzde
3-4 altında bir doluluk yaşandı.
Karlılıkta maliyetlerin ve girdilerin
çok yüksek olması nedeniyle düşüşler yaşandı. Döviz kurlarındaki
artışlar sezon başında olsaydı bizler açısından çok daha iyi olurdu.
Çünkü otellerin erken rezervasyon
döneminde almış oldukları öde-
meler kur artışlarından önce oldu.
Dolayısıyla kur farkları aleyhimize
bir faktör olarak ortaya çıktı. Daha sonra kurlardaki artış satın
almadaki gücümüzü arttırdı. Kış
sezonunda da tüm otellerimiz açık
olacak. Kış sezonunda yerli misafirler ağırlıkta olmakta, özelliklede
banket, toplantı, Anadolu grupları
bizlerin doluluğunda önemli bir yer
teşkil ediyor.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Aşkın Kahraman / Akka Hotels Turizm Koordinatörü
Artık dalgalı sezon değil;
iyi periyot veya kötü periyot var
S
on bir iki yıldır yaşadıklarımızdan gördüğümüz, artık her sezon kendi içinde
dalgalanmalar ile geçiyor. Bunun adına belki de iyi sezon ya da kötü sezon değil de;
iyi periyot kötü periyot diyebiliriz. Ayrıca değişmeyen bir gerçek var; bu da fiyat hizmet
standartının uygunsa ve piyasada afaki fiyat
dalgalanmaları yok ise işlerin iyi gitmesi olağan bir sonuç. Aksine bir durum ise tesisler
ve bölgeler bazında ayrıca değerlendirilmesi
gereken bir konudur. Akka Hotels olarak 2013
yılında geçtiğimiz yıllara göre iyi diyebileceğimiz bir sezon geçirdik. Planlamalarımızın
yüzde 5 üzerine çıktık. Sezona iyi başladık
çok iyi bir erken rezervasyon aldık. Özelliklere
BDT pazarında erken rezervasyonun payında
ciddi derecede artış oldu. Erken rezervasyondan olumlu sonuç almak sezonun sıkıntılı
dönemlerinde piyasada daha az rekabet etmemize ve fiyatlarımızı daha az indirmemize
neden oldu. Ancak yeni açılan tesisler ve piyasa koşulları sonucu ortaya çıkan fiyatlar ile
Balkan pazarında geceleme kaybı yaşadık.
Bu kaybı BDT ve diğer pazarlarla telafi ettik.
Özellikle yeni tesisler fiyat ile misafir almak
istiyorlar. Bu durum önümüzdeki yıllarda da
devam edecek. Bahane üretmek yerine alternatif üreterek bu tip sorunları çözmeyi
planlıyoruz. Ayrıca tesislerimizin Kemer’de
olması bizi sürekli piyasa koşulları ile mücadele etmeye hazırlıklı kılıyor. Bu nedenle, artık
bizim için de, piyasa için de iyi sezon kötü sezon yok aslında. Yaşananlar ve yaşanacaklar
tesisler bazında olup her tesisin gerçeği bir
birinden farklı oluyor. İyi bir sezonun ardından kışın iki tesisimizi açık tutacağız. Hizmet
standardımızı yükseltmek adına Kemer bölgesindeki tesislerimizi kapatmamayı tercih
ediyoruz. Kışın ağırlıklı Alinda tesisimizde
Alman ve Rus misafirler ile toplantı grupları
ağırlıyoruz. Antedon tesisimizde ise İngiliz,
Alman, Rus misafirleri ile toplantı gruplarını
ağırlıyoruz. 2014 sezonu için ilk veriler olumlu görünüyor. Genel piyasa koşullarının iyi
olacağını düşünüyorum. Döviz kurları 2013
sezonun olumlu etkide bulundu, 2014 yılında
ise bu seviyelerin korunması karlılıklarımızın
korumasına etki edecektir.
M. Boğaçhan Cönkeroğlu / Fame Residence Lara&Spa Genel Müdürü
Kurun yükselmesi tüm otelciler
tarafından memnuniyetle karşılandı
F
ame Residence Lara & Spa olarak genelde iyi ve sorunsuz bir yıl geçirdik.
2012 yılına oranla erken rezervasyon döneminde daha kısa zamanda daha fazla
rezervasyon alarak sezona çok daha rahat şekilde girdik. Bu dönemde Avrupa
pazarında beklediğimizden daha fazla ilgi
gördük ve sezonun birçok döneminde satışları durdurmak zorunda kaldık. Fakat
temmuz ayında yaşanan durgunluk tüm
bölgede olduğu gibi bizi de etkiledi. Bu yıl
kış aylarından başlayarak yüksek doluluk
oranları ile sezonu kapattık, bu da ciro
ve kar bakımından iyi bir yıl geçirmemizi
sağladı. Kurların uzun bir süreden sonra
yükselmesi tüm otelciler tarafından memnuniyetle karşılandı. Özellikle son 2 yılda
ülke enflasyonunun çok üzerinde olan otel
işletme maliyetlerinin düşmeye başlaması
16
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
karlılık oranını olumlu etkiledi. Arz talep
dengesi açısından bakıldığında Antalya’ya
gelen turistlerin sayısı yeni açılan otellerin yatak arzını şimdilik karşılıyor ama
hedeflenen dolulukları yakalamak için oteller maalesef belli aksiyonlara gitmek
zorunda kalabiliyorlar. Kaliteli hizmet veren ve fiyat/kalite oranı iyi olan oteller bu
durumdan fazla etkilenmiyor ancak bana
göre artık Antalya için arza göre talep yaratılmaya çalışmak yerine talebe göre arz
yapılması gereken döneme girdik. Fame
Residence Lara &Spa her yıl olduğu gibi kış
sezonunda açık olacak. Grubun Kemer ve
Göynük’te bulunan diğer 4 oteli ise kapalı
olacak. Kış sezonu için rezervasyon akışımız geçen yıla aynı oranda gidiyor. Kış
sezonunda Avrupa pazarından gelen ve
uzun dönem konaklayan sadık misafirleri-
miz en büyük oranı oluşturmakla beraber
bölgedeki diğer oteller gibi spor grupları ve
toplantı grupları kış sezonu için otel dolulukları açısından önemli bir yer tutuyor.
OTELLER
HABER
Türkiye’de kayak
merkezlerinin sayısı artıyor
Tur Operatörleri
Platformu’nun yaptığı
araştırmaya göre gençlerin
kayak sporuna olan ilgisi
artıyor. Türkiye’de oluşan bu
talebi karşılamak amacıyla
yeni kayak merkezleri
ekleniyor. Talep artışından
yurtdışındaki Courchevel,
Chamonix, St. Moritz, Zell am
See gibi kayak merkezleri de
nasibini alıyor.
T
ur
Operatörleri
Platformu’nun
sözcüsü Cem Polatoğlu, gençliğin
kayak yapmayı çok sevdiğini ve bu
sporu yapanların sayısının hızla çoğaldığını ifade etti. Tesislerin azlığı nedeniyle
yurtdışındaki kayak merkezlerinin tercih edildiğini belirten Polatoğlu, özellikle,
sömestr tatili döneminde otel bulmanın
oldukça zor olduğunu ve fiyatların bu
dönemde 3 katına kadar yükseldiğini
kaydetti.
Araştırmaya
göre
Türkiye’de
kayak yapmak isteyen kesim yurtdışındaki tesisleri de sömestr tatilinde tercih
ediyorlar. Yurtdışında Courchevel, Fransa’daki Chamonix, İsviçre’de St. Moritz,
Avusturya’daki Zell am See, İtalya’da Cortina, Amerika’da Aspen, Bulgaristan’da
Borovets’e binlerce Türk kayak yapmaya
gidiyor. Geçen yıl Courchevel’e gidenlerin sayısının 3 bin 500’e çıktığını belirten
Cem Polatoğlu, kişi başı ortalama harcamanın ise 3 bin ile 10 milyon Avro’nun
üzerinde olduğunu ifade ediyor. Bulgaristan’a giden Türk kayak sever sayısı ise
8 bin 500 kişi civarına çıktı.
Türkiye’de 50 kayak merkezi
proje veya yapım aşamasında
Türkiye’de ise 3 bin metre yüksekliği
aşan ve kayak için uygun 100’ün üzerinde dağ bulunuyor. Tur Operatörleri
Platformu’nun yaptığı araştırmaya göre
kullanıma açık kayak merkezlerinin sayısı 51’e ulaşırken; 50 yeni merkez ise
18
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
proje veya yapım aşamasında bulunuyor.
Bitmiş, geliştirilmekte olan veya proje
aşamasındaki yeni kayak merkezlerinin
bazıları şöyle:
❆ Kayseri - Erciyes; Erciyes 160 km
pistleri ile Alplerden sonra Avrupa’nın
ikinci büyük kayak merkezi olacak. Merkezin ilk etabı hizmet vermeye başladı.
❆ Erzincan - Sakaltutan -Bolkar;
Merkez, Erzincan’a 40 km’lik mesafede,
Bolkar dağlarında kurulu. Kayak merkezinde 1050 metre uzunluğunda, 1200
kişilik bir teleski tesisi ile 300 metre uzunluğunda baby-lift tesisi ve bir de
kayak evi bulunuyor. Pist uzunluğu 1100
metre ve orta-zor düzeydedir.
❆ Erzurum - Konaklı Kayak Merkezi;
Şehir merkezinden 17 km uzaklıkta bulunan Konaklı Kayak Merkezinde en uzun
lift 2145 metre. En üst noktası ise 3185 m
yüksekliktedir. 16 pisti bulunuyor.
ce İlçesi sınırlarında Hazarbaba Dağı
Elazığ’a 25 kilometre uzaklıkta. 2 bin
347 metre zirvesi bulunan Hazarbaba
Dağı’nda kayak sezonu aralık- mart ayı
arasında. Tesisin mevcut tele-ski tesisi,
2000 yılında büyütülerek 1700 metreye
çıkarıldı. Horizontal 8 pist bulunuyor. Kayak pistleri 3 km. uzunluğunda.
❆ Isparta - Davraz Kayak Merkezi;
Akdeniz bölgesinde Isparta il sınırları içerisinde il merkezine 26 km. uzaklıkta.
Davraz Dağı, 2635 m zirve yüksekliğine
sahip, Davraz Kayak Merkezinde ise 3 Adet otel ve 5 km’ye ulaşan uzun parkurlar
bulunuyor. Isparta şehir merkezine 26,
Süleyman Demirel Havaalanına 58km uzaklıktadır. 2 adet 300 metrelik baby lift
dışında 1210 metre uzunluğunda telesiyej ve 624 metre uzunluğunda teleski ile
2100 metre yüksekliğe ulaşılıyor.
❆ Erzurum - Kandilli Kayak Merkezi;
Şehir merkezine 36 km uzaklıkta. Pistlerin rakımı ise 1.713-1.767 m arasında
değişiyor. 2.5km, 3.75km ve 5 km mavi ve
kırmızı pistler mevcut.
❆ Bitlis Kayak Merkezi; Şehir merkezinde yer alan kayak merkezinde kayak
evi ile bir teleski tesisi bulunuyor. Tesisin
uzunluğu 725 metre, kapasitesi ise 710
kişidir. 1000 metre uzunluğunda orta ve
zor pist mevcut. Bölgede kayak için uygun aylar Aralık-Nisan arasıdır.
❆ Elazığ-Sivrice–Hazarbaba; Sivri-
❆ Bingöl - Yolaçtı (Kurucadağ); Bingöl
şehir merkezine 25 km. mesafede kayak
merkezinde 925 metre uzunluğunda bir teleski mevcut. Ayrıca, kayak evinin yanı sıra
acemi ve ileri düzey kayakçılar için pistler
mevcuttur. En uzun pisti ise 1000 metre.
❆ Bolu - Gerede Arkut Dağı Kayak
Merkezi; Gerede’ye 5 km mesafede bulunuyor. Kayağa yeni başlayanlar için 900
metrelik ideal pistlere sahip.
❆ Kastamonu - Ilgaz Yıldız Tepe kayak merkezi; 1800 metre rakımda yeni
bir kayak merkezidir. Telesiyej uzunluğu
1300 metre; pist uzunluğu ise 1700 metredir. Aynı zamanda kayak merkezinde
iki adet konaklama tesisi mevcut.
❆ İzmir – Ödemiş - Bozdağ; Tesis,
İzmir ili, Ödemiş İlçesi, Bozdağı Köyü sınırları içinde Bozdağı’nda kurulu. Aralık
ile Mart ayları arasında kayak yapılabiliyor. Kayak alanları 1700-2157 metre
yükseklikleri arasında bulunuyor. Bozdağ
Kayak Merkezi Oteli, Balçova Termal tarafından işletiliyor.
❆ Gümüşhane - Zigana Kayak Merkezi; 2.032 metre yüksekliğe sahip olan
kayak merkezinde 1 adet teleski ve baby-lift mevcut. 661 metre uzunluğunda
ve 843 kişilik merkez, kayak mevsimi Aralık-Nisan arasında oluyor.
❆ Ağrı - Bubi Dağı / Güneykaya – Eleşkirt Ağrı; Ağrı şehir merkezine 18 km.
uzaklıkta. 1227 metre uzunluğunda, 600
kişilik bir teleski, 1 adet alt istasyon binası içinde oturma salonu bulunuyor. Kayak
için en uygun zaman Aralık-Nisan ayları
arasında oluyor. En uzun Pist uzunluğu
1.200 metre olan Ağrı Eleşkirt Güneykaya
kayak merkezinde bir otel, iki adet günübirlik tesis mevcut.
❆ Antalya - Saklıkent; Beydağları üzerinde bulunan kayak merkezinde toplam
3 km’lik pist bulunuyor.
❆ Burdur - Salda Kayak Merkezi; Kayak alanı, 2.079 metre rakımdadır. En
uzunu 1.600 metre en kısası 950 metre
olan toplam 5 pistten oluşan kayak merkezindeki teleski tesisinin hat uzunluğu
860 metredir.
❆ Kars - Sarıkamış; 2.634 metre
yüksekliğindeki kayak merkezi Kars Havaalanı’na 50 km, şehir merkezine ise 60
kilometre uzaklıktadır. Toplam 12 km’yi
bulan 5 etaplı piste sahip.
❆ Kütahya - Gediz Murat dağı kayak
merkezi; Murat Dağı’nın zirvesi 2 bin 340
rakıma sahip. 1870 metere yüksekliğine
kurulan kayak pistleri mevcut.
❆ Ankara-Elmadağ; Şehir merkezine 18 kilometre uzaklıktaki Elmadağ’ın
yüksekliği 1.850 metredir. 900 metre uzunluğunda 1 adet pisti var.
❆ Muğla-Erendağı Kayak Merkezi;
1650 metre uzunluğunda ki hat üzerinde
teleski tesisiyle günde 800 kişi taşınabiliyor. 4 km. uzunluğundaki yeni kayak
pistinin ise önümüzdeki sezona yetiştirilmesi planlanıyor.
❆ Samsun – Ladik; Kayak merkezinin
650 metre uzunluğunda pisti bulunuyor.
❆ Nemrut Kayak Merkezi; 2 bin 550
metre pist uzunluğuna sahip. 75 yataklı
konaklama tesisi bulunuyor.
Yapım Aşamasında olanlar;
 Erzincan-Ergan Dağı Kayak Merkezi; Zirvesi 3 bin 258 m. Tesis tamamlandığında
12 kilometrelik kayak pisti olacak.
 Malatya Kayak Merkezi; Yama Dağı Kayak tesisinde çalışmalar devam ediyor.
70 yataklı bir tesis inşa edildi.
 Tunceli - Ovacık Kayak Merkezi; 1200 metre uzunluğunda teleski yapılıyor. Ayrıca
kayak merkezinde yapılacak olan konaklama tesisi, 5 katlı, 34 odalı ve 75 yataklı olacak.
 Hakkari - Şemdilli Kayak Merkezi
 Tarsus-Gülek Karboğazı Kayak Merkezi
 Van-Abalı Kayak Merkezi; Van merkeze 35 kilometre uzaklıkta Artos
dağının zirvesinde ve 2 bin 800 rakımlı. Kayak merkezinde henüz konaklama
tesisi yatırırmı ise bulunmuyor.
 Ardahan - Yalnızçam’da; bir adet sabit klemensli telesiyej ve bir adet
teleski inşa edilecek.
 Sivas - Yıldız Dağı Kış Sporları Turizm Merkezi
Geliştirme veya proje aşamasında olanlar;
 Trabzon-Çakırgöl’deki kayak alanının ön fizibilite
çalışmaları da tamamlandı. Tesis 2504 rakımlı olacak.
 Rize Ovit-Trabzon Uzungöl Kayak Merkezi
 Ordu-Çambaşı Kayak Merkezi
 Kayseri-Hacılar Kayak Merkezi
 Konya-Derbent Aladağ Kayak Merkezi
 Aksaray-Hasandağ Kayak Merkezi
 Artvin-Atabarı Kayak Merkezi
 Bayburt-Kop Dağı Kayak Merkezi
 Çankırı Yıldız Tepe Kayak Merkezi
 Bursa-Alaçam Kayak Merkezleri
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
19
OTELLER
HABER
Uluslararası ve Kültürlerarası Diyalog
Enstitüsü’nün 2’nci toplantısı yapıldı
Uluslararası ve Kültürlerarası
Diyalog Enstitüsü’nün ikinci
toplantısı Belek’te yer alan
Gloria Verde Resort otelinde
yapıldı. Ana konusu turizm olan
toplantıda, kitle turizminden
Mallorca’nın turizm yapısına
kadar birçok konu ele alındı.
M
erkezi Berlin’de bulunan Uluslararası ve Kültürlerarası Diyalog
Enstitüsü’nün (Inter Dialog Institü - IDI) ikinci toplantısı Antalya’nın turizm
merkezi Belek’teki Gloria Verde Resort
otelinde gerçekleşti. Toplantının ana başlıklarını ‘‘Kaliteli Turizme Doğru” ve ‘‘Kriz
Bölgeleri’nde Turizm” oluşturdu. Önemli
konuşmacıların katıldığı toplantıya çok
sayıda yerli ve yabancı konuk katıldı.
Gijon: ‘‘Mallorca, ucuz tatil
bölgesi haline dönüştü”
Toplantıda konuşan Özaltın Holding
Yönetim Kurulu Başkanı ve IDI Kurucu
Başkanı Nuri Özaltın, merkezi Federal
Almanya’nın başkenti Berlin’de bulunan
Uluslararası ve Kültürlerarası Diyalog
Enstitüsü’nü kendi başkanlığında kurulduğunu ifade etti. İlk toplantının Mart
ayında gerçekleştiğini hatırlatan Özaltın,
her yıl iki yuvarlak masa toplantısını Gloria otellerinde yapacaklarını dile getirdi.
Konuşmacı olan Mallorca’nın Turizm Bölümü Başkanı Alvaro Gijon ise Mallorca’nın
ucuz tatil bölgesi haline dönüştüğünü,
zengin turisti çekmek için yeni planlamalar
yapacaklarını kaydetti. IDI Genel Sekreteri
Hüseyin Baraner de şu anda Yemen’den
Küba’ya kadar tüm dünyada 7 bin 414 otel
inşaatı bulunduğunu ve dünyanın turizm
sektörüne yönelmesinin en büyük nedeninin istihdam yaratmak olduğunu vurguladı.
Panelde konuşmacı olarak katılan Türkiye
Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı
Osman Ayık ise kitle turizminin vazgeçilmez olduğunu; kaynaklarını tüketmeden
uygun ürünler yaratmanın görevleri olduğunu aktardı.
Workinn Hotel, misafirlerine ‘merhaba’ dedi
Uyar Group’a bağlı Golden Key otellerinin 4’üncüsü
Workinn Hotel misafirlerini ağırlamaya başladı.
Kocaeli Gebze’de yer alan Workinn Hotel,
yeşil bina sertifikası Leed Gold aldı.
A
ynı zamanda, Feng Shui
öğretisine göre tasarlanan
otelde, ağaç, ateş, toprak, metal
ve suyun değişik formları, renkleri ve materyalleri kullanılarak;
dengeli dağıtım sergilendi. Yin
ve Yang’ın dengesinin lobi,
restoran, bar, pastane, toplantı odaları, spor ve Spa alanları
gibi ortak mekanlarda ve odaların tamamında hissetmenin
mümkün olduğu Workinn Hotel’de 105 business room, 26
executive room, 2 engelli odası,
20
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
14 junior suite, 8 premier suite,
6 apart room, 1 Kral Suitin’den
oluşan toplam 162 adet oda
mevcut. Açık mutfağın egemen
olduğu otelin, mutfaklarında ise
İnoksan imzası yer aldı.
OTELLER
HABER
Kolin Hotel, 10’uncu yaşını kutladı
Çanakkale’de şehir otelciliği
alanında hizmet veren, şehrin tek
5 yıldızlı oteli Kolin Hotel, 10 yıldır
misafirlerini ağırlıyor. Kolin Hotel,
10’uncu hizmet yılını büyük bir gala
yemeği ile kutladı. Galaya, turizm
sektörünün ve iş dünyasının öne
çıkan isimleri katıldı.
Ç
anakkale’de 2003 Eylül’ünden beri hizmet sunan Kolin Hotel, 10’uncu
yılını büyük bir etkinlikle kutladı. Köklü
seyahat acenteleri, şehrin ileri gelenlerinin yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının
temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşen
10’uncu yıl gala gecesinde konuşma yapan Kolin Hotel Genel Müdürü V. Ahmet
Pınar, geçen süre içerisinde gerek konum,
gerek yapısı gerekse verdikleri hizmet ile
ulusal ve uluslararası düzeyde turizm ve
iş camiasında methiye ile bahsedilen bir
isim bir marka olduklarını söyledi. Güney
Marmara bölgesindeki 5 yıldızlı oteller arasında ilk 3’e girmeyi başardıklarını dile
getiren Pınar, Çanakkale otelciliğinde de
lokomotif bir görev üstenerek; her za-
man örnek olduklarını vurguladı. Pınar,
elde edilen başarıların kendilerini yeni
yatırımlara teşvik ettiğini aktararak; yakın zamanda İstanbul’da açılacak olan
Radisson Blu Tuzla ile de misafirlerini ağırlamaya başlayacaklarını kaydetti.
Ece
Vahapoğlu’nun
sunuculuğunu
yaptığı 10’uncu yıl kutlaması, Ankara’dan özel olarak gelen Ayhan Tekin
Orkestrası’nın müzikleri eşliğinde gerçekleşti. Galada, ayrıca Kolin Hotel Genel
Müdürü V. Ahmet Pınar, otele verdiği hizmetlerinden dolayı departman amirlerine
ve davetlilere teşekkür ettikten sonra dev
10’uncu yıl pastası kesildi.
Dünya Seyahat Ödülleri 2013’te
Türkiye’den üç otel ödül kazandı
Dünya Seyahat Ödülleri 2013 (2013 World Travel Awards) Katar’daki La
Cigale Hotel’de düzenlenen tören ile sahiplerini buldu. InterContinental
Hotels&Resorts, “Dünya’nın Lider Otel Markası” seçilirken, “Dünya’nın
Öncü Destinasyonu” olarak Dubai belirlendi. “Dünya’nın Öncü Oteli”
ise Burj Al Arab oldu. Gecede 4 Türk oteli de ödüle layık görüldü.
T
ürkiye’den üç otel ödüle
layık görülürken; yurtdışında faaliyet gösteren
Türk otel markasına ait
bir otel de ödül sahibi
oldu. Aynı zamanda,
Cornelia Diamond Golf Resort&SPA oteli ayrı iki
kategoriden ödül aldı. Türkiye’den ödül alanlar ve kategorileri ise şöyle;
World’s Leading All Suite Hotel&SPA: Hotel
Les Ottomans,
World’s Leading Fully Integrated Resort: Cornelia Diamond Golf Resort&SPA,
World’s Leading Golf Resort&SPA: Cornelia
Diamond Golf Resort&SPA,
World’s Leading Luxury Sharia Compliant
Hotel: Angel’s Peninsula,
World’s Leading Lifestyle Resort: Rixos The
Palm Dubai Hotel, Birleşik Arap Emirliği.
22
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
OTELLER
HABER
‘En Havalı 13 seyahat noktası’ndan
biri The Marmara Antalya oldu
Dünyanın önemli haber portallarından Cnn.com, ‘En havalı 13
seyahat noktası” seçkisini belirledi. The Marmara Antalya’nın da
içerisinde olduğu seçkide Royal Caribbean’ın da yer aldı.
C
nn.com’da yer alan haberde The
Marmara Antalya, dünyanın ilk dönen oteli özelliğiyle listeye girdi. Ayrıca,
haberde otelin özellikleri aktarıldı. The
Marmara Antalya’nın şu özellikleri belirtildi: “The Marmara Antalya dünyanın
ilk dönen oteli. 2 bin 750 tonluk bina,
478 ton suyun bulunduğu bir tankta,
suyun üstünde duruyor. Binanın en alttaki üç katı suyun altında yer alırken,
yüzeydeki üç katı 6 elektrik motorunun
desteği ile dönüyor. Ziyaretçileri manzaradan asla sıkılmayacakları bir otel
deneyimi bekliyor.”
Seçilen diğer seyahat noktaları ise
şunlar oldu:
1- Royal Caribbean Radiance of
the Seas
2- QT Hotel, Sydney, Australia
3- Holiday Inn Shanghai Kangqiao,
Shanghai, China
4- Gladstone Hotel, Toronto
5- Hotel Montaña Magica,
Los Rios, Chile
6- Royal Princess cruise ship
7- Marmara Antalya, Antalya, Turkey
8- Changi Airport, Singapore
9- Radisson Blu Stansted Airport,
Essex, UK
10- Wakayama Prefecture, Japan
11- Rangalis Island, Maldives
12- Hualien Farglory Ocean Park, Taiwan
13- InterContinental Danang Sun
Peninsula Resort, Danang City, Vietnam
İstanbul Marriott
Hotel Şişli’nin
‘executive chief’i
Hubert Bourdon oldu
TUROB’un ‘Afad Farkındalık
Eğitimleri’ devam ediyor
T
.C. İstanbul Valiliği Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve
Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği’nin (TUROB) işbirliği
ile otellerde çalışan personele yönelik başlatılan eğitim programının yeni
döneminde 14 otel daha “AFAD Temel
Farkındalık Eğitimine” katıldı.
Eğitim, tüm otel personeline yönelik deprem ve acil durumlar için bilinç
kazandırılması amaçlayan teorik eğitimleri kapsıyor. Eğitimin ilk dönemine
yaklaşık 4 bin 500 sektör çalışan katıldı.
‘Afad Temel Farkındalık Eğitimine Katılan Yeni Oteller’in isimleri ise şöyle:
24
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
1. Eresin Crown Sultanahmet
2. Europark Hotel
3. Holiday Inn Şişli
4. Sheraton İstanbul Ataköy
5. Radisson Blu Conference &
Airport Hotel, Istanbul
6. Kalyon Hotel
7. Divan İstanbul Otel
8. Crowne Plaza Old City
9. İstanbul Marriott Hotel
10. Four Seasons Hotel
11. Double Tree by
Hilton Old Town
12. Güneş Otel
13. Taksim Point Hotel
14. İstanbul Edition Hotel
İstanbul Marriott Hotel Şişli’nin executive
chef’i belli oldu. Fransa’dan Mısır’a,
İtalya’dan Japonya’ya, Dubai’den Çin’e kadar
dünyanın farklı noktalarında çalışmış Fransız
şef Hubert Bourdon, İstanbul Marriott
Hotel’de özel menüler hazırlayacak.
F
ransız şef Hubert Bourdon, eğitimini Fransa, Almanya ve
İtalya’da tamamlayarak; birçok
farklı uluslararası otel zinciri ve
önemli restoranlarda deneyim
kazandı. Profesyonel kariyerine
Fransa’daki restoranlarda başlayan ve ardından Mısır ve Ruanda’da
Le Meridien, Azerbaycan’da Hyatt
Hubert
Regency Hotel, Dubai ve Tokyo’da
Bourdon
Hilton, Çin’de Waldorf Astoria
Shanghai gibi otellerde executive chef, mutfak danışmanı ve mutfak yöneticisi olarak görev aldı. Bourdon,
Türkiye’de de Swissotel, Inter-Continental ve Divan
Grubunda üst düzey görevlerde bulundu.
YATIRIMLAR
YATIRIMLAR
DOSYA
26
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
El değiştiren otellerde
Antalya başı çekiyor
Son yıllarda gayrimenkul değeri en fazla artan yatırımların başında gelen oteller, ya
işlerin kötü gitmesi ya da çok iyi fiyat teklifleri nedeniyle el değiştiriyor. Turizm ve Yatırım
Dergisi’nin derlediği bilgilere göre 2012 ve 2013’te 4 ve 5 yıldızlı 40’tan fazla otel el
değiştirdi. El değiştiren otellerin yüzde 75’i ise Antalya’da yer aldı.
O
tellerin aset (varlık) değerlerinin
artması, yatırımcıların dikkatini
çekiyor. Otel yatırımlarının hızla
arttığı Türkiye’de bir yandan sektöre giren firma sayısı artarken diğer yandan da
el değiştirmeler yaşanıyor. Son yıllarda
gayrimenkul değeri en fazla artan yatırımların başında gelen oteller, ya işlerin
kötü gitmesi ya da çok iyi fiyat teklifleri
nedeniyle el değiştiriyor. Turizm ve Yatırım Dergisi’nin derlediği bilgilere göre
2012 ve 2013’te 4 ve 5 yıldızlı 40’tan fazla
otel el değiştirdi. El değiştiren otellerin
yüzde 75’i ise Antalya’da yer alıyor.
2012-2013’te 40’tan fazla
otel el değiştirdi
Turist ağırlayan ülke olarak konaklama yatırımlarıyla dikkat çeken Türkiye’de,
artan turist sayısı her geçen gün yeni
yatırımcıları turizme çekiyor. Turizm işletmeciliği alanında yeterince deneyimi
olmayan veya sektörde beklediği karlılığa
ulaşamayan bazı yatırımcılar ise otellerini işletme veya satış yöntemiyle elden
çıkarıyorlar. El değiştirmelerde otellerin
gayrimenkul değerlerinin ciddi oranda
artması da etkili oluyor. Bu nedenle 2012
ve 2013’te birçok otelin ya işletmecisi ya
da mülk sahibi değişti.
Antalya merkezdeki önemli
şehir otelleri el değiştirdi
Turizm ve Yatırım Dergisi’nin yaptığı araştırmaya göre 4 ve 5 yıldızlı
oteller kategorisinde 2012’de 15 otel el
değiştirirken, 2013’te 26 otel el değiştirdi.
Böylece 30 bine yakın yatak el değiştirmiş oldu. El değiştirmelerin büyük bir
kısmı ise Antalya’da yaşandı. Özellikle
Antalya merkezde yer alan Dedeman
Antalya, Hillside Su, Best Western Khan
Otel gibi eski ve önemli şehir otellerinin
el değiştirmesi dikkat çekti. Bilindiği gibi
Antalya merkezde hizmet veren Divan
Talya Oteli de bu yıl renovasyon nedeniyle kapatılmıştı. Antalya’yı Muğla,
İzmir, İstanbul ve Ankara illeri izliyor.
Oteller geçen yıllara göre değerlendi
Diğer taraftan el değiştirmeler 4 ve 5
yıldızlı otellerden daha çok butik ve apart
otellerde yaşanıyor. Yaşanan el değiştirmelerde gayrimenkul değerlerinin geçen
yıllara göre ciddi oranda arttığı gözleniyor. Online satış kanalı sahibinden.
com’un verilerine göre, satılık tatil köyü fiyatları bir önceki yıla oranla yüzde
402 artarak, ortalama satış fiyatı 300 bin
TL’den 1 milyon 500 bin TL’ye yükseldi.
2013’te satılık tesis
oranı yüzde 38 arttı
Sahibinden.com verilerine göre, 2013
yılında satılık turistik tesis sayısında yüzde 38 oranında artış yaşandı. En yüksek
ilan adedi artışı yüzde 90’lık oranla butik
otellerde yaşanırken, butik oteli yüzde 38
ile apart oteller ve yüzde 33 artışla tatil
köyleri takip etti. Turistik tesislerdeki ortalama satış fiyatı ise 1 milyon 725 bin TL
olarak kaydedildi.
Marmaris’te fiyat yüzde 1355 arttı
Sahibinden.com 2013 yılı turistik
tesis satış verilerine göre, gözde tatil
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
27
»
DOSYA
YATIRIMLAR
El değiştirmeden en
çok hareketlilik küçük
otellerde yaşandı.
Sahibinden.com verilerine
göre, 2013 yılında satılık
turistik tesis sayısında
yüzde 38 oranında artış
yaşandı. En yüksek ilan
adedi artışı yüzde 90’lık
oranla butik otellerde
yaşanırken, butik oteli
yüzde 38 ile apart oteller
ve yüzde 33 artışla tatil
köyleri takip etti.
beldelerinden Marmaris’te geçtiğimiz yıl
ortalama 495 bin TL olan tesis fiyatları,
bu yıl yüzde 1355 oranında artarak, 7 milyon 200 bin TL oldu. İlan adedi ise yüzde
200 oranında arttı. Antalya’nın Manavgat
ilçesinde de turistik tesis fiyatları yüzde
50 oranında artarak, ortalama 1 milyon
800 bin TL’ye yükseldi. Verilere göre Bakırköy ortalama 6 milyon 500 bin TL ile
İstanbul’un en yüksek fiyatla turistik tesis satışının gerçekleştiği ilçesi oldu.
En pahalı butik oteller İzmir’de
Türkiye’nin son dönemde en çok ilgi gören tatil merkezleri arasında olan
İzmir, butik otel fiyatlarıyla öne çıkıyor.
sahibinden.com, 2013 turistik tesis sa-
tış verilerine göre, İzmir’deki butik oteller
ortalama 2 milyon 900 bin TL’den alıcı
buldu. İzmir’i ortalama 765 bin TL ile Muğla takip etti. Otel fiyatlarında ise Antalya
ortalama 3 milyon 300 bin TL ile ilk sırada
yer alırken, İstanbul’da ortalama otel fiyatı 3 milyon 200 bin TL olarak belirlendi.
Apart oteller de Antalya’da ortalama 1
milyon 340 bin TL, Muğla’da da ortalama
937 bin 500 TL’den satışa sunuldu.
Konaklama sektörü güçlü yapısını
koruyor
Otel el değiştirmeleriyle ilgili geçtiğimiz aylarda çıkan haberler üzerine
değerlendirme yapan Akdeniz Turistik
Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB)
Başkanı Sururi Çorabatır, Türkiye’nin turizmde konuk ağırlayan (incomingci) ülke
olması nedeniyle sektörün lokomotifinin
konaklama kesimi olduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin turizmde 2023 hedeflerine
de Antalya öncülüğünde ulaşacağını belirten Çorabatır, otel el değiştirmeleri ile
ilgili olarak da şunları söyledi:
“2013 turizm sezonu öncesi AKTOB üyesi 455 otelden el değiştirenlerin sayısı
10’u bile bulmuyor. Bu oteller de sektörün
en eskilerinden kendi alanında marka olmuş, uzun yıllardır bölgede hizmet veren
gruplar tarafından satın alındı. Yatırımların belli bölgelere sıkışması yerine
ülkenin her yerine yayılması, yıllardan
beri dile getirdiğimiz bir görüştür. Bu görüşü de sektör gerçeği ile ilgili bilgilere
dayalı olarak yaptığımız araştırmalarla
destekliyoruz. Nitekim şimdi araştırmalara dayandırdığımız bu bilgilerin sektör
ile paylaşılması ve kamu yönetimine
aktarılmasının sonuçlarını görüyoruz.
Turizmin Anadolu’ya yayıldığı gerçeği
bilgi ve veriye dayalı bu tespitlerimizin
doğruluğunu gösteriyor. Turizmin ve yatırımların Anadolu’ya yayılmasına ilişkin
görüşlerimizi her platformda dile getirmekle de kalmıyor bu konuda edindiğimiz
deneyim ve birikimleri de paylaşıyoruz.”
28
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
2012 ve 2013’te hangi oteller
kimler tarafından satın alındı?
G
eçen yıl ve bu yıl özellikle Antalya’da
el değiştiren veya dikkat çeken satın
almalar yaşandı. Bu tesislerden öne çıkan bazı tesisler ise şunlar:
Aegean Dreams Hotel
Vera Hotels, otel sayısını 7’ye çıktı
Antalya’da faaliyet gösteren Vera Hotels & Resorts, Antalya’da 5 yıldızlı 2 yeni
oteli daha bünyesine kattı. Grubun Genel
Koordinatörü Ali Osman Erbaş, Bodrum’da
Aegean Dreams Hotel’i aldıklarını belirterek, şunları kaydetti: “5 yıldızlı bir oteli 10
yıllığına kiraladık. Böylece bu destinasyonda 2 tesisimiz oldu. Bu tesislerimizin yüzde
50’den fazlası İngiliz pazarına hitap edecek. Bodrum’daki yeni otelimizin tek yetkili
acentesi TUI ThomsonUK olacak. Önümüzdeki yıllarda Vera Otelleri’nin tamamını
tek yetkili olarak onlara vermeyi planladık.
Dolayısıyla Antalya’daki otellerimizde de
İngiltere pazarını ciddi olarak kuvvetlendirme amacındayız.” Antalya Belek’teki 5
yıldızlı Dyadom Hotel Belek Resort’un de
işletmesini 10 yıllığına kiraladıklarını belirten Erbaş, “2014 sezonuna iki adet 5 yıldızlı
otel daha ilave etmiş olduk. Hali hazırda
Best Western Plus Khan Otel
görüşme yaptığımız oteller var. 2014 yılında birkaç otel daha Vera’nın portföyüne
girebilir” diye konuştu.
Mısır’da otel almak için Mısırlı otelcilerle görüşme yaptıklarını açıklayan
Erbaş, olayların durulmasının ardından
prensipte anlaştıkları otellerle yeniden
görüşeceklerini kaydetti. Yunanistan’da
da otel alma planları olduğunu hatırlatan
Erbaş, Yunanistan’da yatırım yapmaktan vazgeçmediklerini, Aralık ortasından
itibaren oraya gidip görüşmeler yapacaklarını kaydetti.
Best Western Plus
Khan da el değiştirdi
Ataç İnşaat bünyesinde faaliyet gösteren Kışlahan Otelcilik, Antalya merkezdeki
Best Western Plus Khan Otel’i Güncem Turizme sattı. 15 milyon 250 bin TL’ye satılan
tesis ile Khan Beach&Bistro’yu satın alan
Güncem Turizm Grubu, oteli tamamen yenileyecek. Güncem Turizm, aynı zamanda
Side’de 3 yıldızlı otele de sahip.
mobilyalarının boyanması ve cilalanması, lobi, restoran, a la carte, gece kulübü,
beach bar dahil olmak üzere tüm genel mekanların yenilenmesi, havuz
kenarı ve pool bar bölgesi seramiklerinin değiştirilmesi ve komple iç ve dış
boyasını kapsadığını aktardı. Çetinkaya,
hedeflerinin 2016 yılı itibariyle Arcanus
Oteller zinciri olarak 2 ya da 3 otele çıkmak olduğunu dile getirdi.
Firmanın enerji alanında yatırım yaptığını ve özellikle yenilenebilir kaynaklı
enerji üretiminde yoğunlaştığını belirten
Çetinkaya, “Bu çerçevede güçlü nehir tipi enerji santralı olarak geçen yıl üretime geçen
1 adet ve 2014 Şubat ayında üretime geçecek diğer santralimiz ile enerji sektöründe
yatırımlarımız devam ediyor. Diğer yatırımımız ise entegre süt tesisi olarak hayvancılık
sektöründe varız. 338 bin metrekare alan
üzerine kurulu olan entegre süt tesisimizde
5.600 adet Amerika’dan ithal ineklerimiz ile
günlük 85 bin litre mikrobiyolojik açıdan AB
standartlarında süt üretimi yapıyoruz.”
Dilek Holding, Green Platan
Hotel ile Marmaris’e açıldı
Asteria Sorgun Resort
Dilek Holding, Çeşme Sheraton’dan sonra Marmaris’teki Green Platan Hotel’i satın
aldı. Pera’nın ilk 5 yıldızlı oteli Radisson
Blu’yu açan Dilek kardeşler, Ege’de ikinci bir
yatırıma daha hazırlanıyor. Otelin işletmesiyle ilgili uluslararası zincirlerle görüşen
holding, 303 odalı Green Platan Club Hotel
As İnşaat Turizm, Arcanus
Hotels markasıyla zincirleşecek
2006 yılından beri As İnşaat Turizm’e
ait olan ve 7 yıllığına Asteria Grubu tarafından işletilen Asteria Sorgun Resort’ü
artık mülk sahibi işletecek. Arcanus
Hotels markasıyla otel işletmeciliğine
girdiklerini açıklayan Arcanus Hotels Genel Koordinatörü Hikmet Çetinkaya, tesisi
Arcanus Side Resort adıyla işletmeye
başladıklarını söyledi. Side-Sorgun’da yer
alan ve 463 odası bulunan tesiste yapılacak renovasyon için 4
milyon avro tutarında bütçe ayırdıklarını
açıklayan Çetinkaya, otelde yapılacak
yenilemelerin tüm
t e l e v i z y o n l a r ı n ı n Hikmet
değiştirilmesi, oda Çetinkaya
Green Platan Hotel
& Spa’yı 2015’te hizmete açmayı planlıyor.
Grubun İstanbul’da Radisson Blu Pera ile
Radisson Blu Şişli adıyla iki otel yatırımı
daha bulunuyor.
Attaleia, icradan Akbank’a satıldı
Beşiktaş Kulübü As Başkanı Faik Akdil’in
sahibi olduğu Antalya Belek’teki Attaleia Otel İcradan satışa konuldu. Oteli, en büyük
alacaklısı olan Akbank icradan 140 milyon
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
29
»
DOSYA
YATIRIMLAR
Kombassan Holding, Doubletree by
Hilton Ankara’yı bünyesine kattı
Dedeman Antalya
TL’ye satın aldı. Bünyesinde otel ve tatil
köyü bulunan Attaleia’nın kimin tarafından
işletileceği ise henüz belli değil.
Barut, Antalya’da
büyümeye devam ediyor
2013’ün dikkat çeken satın almalarından
biri de Dedeman Antalya’nın el değiştirmesi oldu. 42 yıldır Antalya’da 10 otel ile
hizmet veren Barut Hotels, Antalya’nın en
eski otellerinden Dedeman Antalya’yı satın aldı. Barut Akra ismiyle baştan aşağıya
yenilenerek Mayıs 2014’te hizmet vermeye başlayacak otel ile Barut Grubu ilk kez
şehir otelciliğine adım atacak. Öte yandan
Dedeman Grubu da kıyılarda yer alan tüm
otellerden çıkmış oldu.
Pekkan Grubu’na ait olan Ankara’nın
marka oteli Doubletree by Hilton Ankara
Kombassan Holding’e satıldı. 2010 yılında
15 milyon dolara inşa edilen ve 209 odası
bulunan otel Bera markasıyla hizmet verecek. Pekkan Grubu şehir otelciliğinden
çekilirken, Kombassan Holding, Bera markasılı otel sayısını dörde çıkardı. Grubun
ikisi Konya’da, biri Alanya’da olmak üzere
toplam 3 oteli bulunuyor.
Sunpark Hotels, 5. tesisini kiraladı
Alanya’da 4 apart oteli bulunan Sunpark
Hotels, yine Alanya bölgesinde Aramis Otel’in işletmesini sahibi Ağaoğlu Ticaret’ten
10 yıllığına devraldı. Böylece grubun otel
sayısı toplamda 5’e çıktı. Grubun diğer 4
tesisinin mülkiyeti ise kendisine ait.
Permak Venedik’te otel satın aldı
İnşaat, teknoloji, makine ve enerji alanlarındaki faaliyet gösteren Permak,
ilk turizm yatırımıni İtalya’da yaptı. Permak Şirketler Grubu, Venedik’teki en
değerli gayrimenkullerden olan San Cle-
San Clemente Adası
mente Adası’nı ve üzerindeki resort oteli
150 milyon avroya satın aldı. Permak Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı
Selim Uyar, Venedik’in gözbebeği kabul
edilen San Clemente Adası, üzerindeki 5
yıldızlı San Clemente Palace Resort, konferans binası, 1131 yılından kalan tarihi
kilise, golf sahası, tenis kortu ve yüzme
havuzu ile birlikte aldıklarını açıkladı.
Manastırdan 2003 yılında otele dönüştürülen 205 odalı tarihi yapı, orijinal yapısı
korunarak bir restorasyon çalışmasından
geçiriliyor. Uyar, “Venedik’te yeni tesisler
açılacağından rekabete girmek için burayı
yenilemeyi tercih ettik. 2014 sezonuna iyi
bir kadroyla girmek istiyoruz” dedi.
Kamuya ait 779 kamp özelleştirilecek
K
Karpuzkaldıran Kampı’nın da bulunduğu
askeri tesisler satılabilecek. Ankara ve
İstanbul’un yanı sıra İzmir, Antalya, Balıkesir, Çanakkale, Diyarbakır, Erzurum,
Erzincan, Sivas ve Tekirdağ’da bulunan
230 tesis için TOKİ’nin kat ve arsa karşılığı proje geliştireceği bildirildi.
onaklama yatırımlarında dikkat çeken el değiştirme alanlarından biri
de kamuya ait kamplar olacak. Ak Parti Hükümeti’nin geçtiğimiz yıl aldığı bir
karar ile kamuya ait kamplar, 2014’te özelleştirilecek. Buna göre Sosyal Güvenlik
Kurumu (SGK), düzenleyici ve denetleyici
kurullar, Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT),
Devlet Malzeme Ofisi (DMO), Kamu ihale
Kurumu (KİK), Milli Piyango İdaresi ile Bakanlıklar ile askeriyeye ait kamplar ihale
yöntemiyle satılacak.
Hükümet, 2014’te
779 sosyal tesisi satacak
Hükümetin 2014 yılı bütçe tasarısına
göre 2014’te satışına başlanacak sosyal
tesislerin satışlarından 500 milyon lira
gelir elde edilmesi bekleniyor. TBMM’ye
sunulan 2014 yılı bütçe tasarısının gelir
hedefleri bölümünde sosyal tesis satış
geliri bölümünün karşısına 500 milyon
liralık gelir tahmini yer aldı. Hazine
Müsteşarlığı, kurumların kendi mülkiyetindeki taşınmazlar üzerinde bulunan
tatil köyü, termal tesis, eğitim ve dinlenme kampları, spor tesisleri, misafirhane
ve diğer sosyal tesislerin Maliye Bakanlığı’na bildirilmesini istemişti. 779 sosyal
30
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Yapılacak düzenlemeyle özelleştirilecek bazı tesisler şunlar:
Maliye Bakanlığı Eğitim ve
Dinlenme Tesisleri (Kirazlıyayla)
tesisin satışı için çalışma başlatan Maliye
Bakanlığı, daha sonra askeri tesislere ait
kampları da listeye ekledi.
İlk satışlar sahil kenarlarından olacak
Maliye Bakanlığı ilk satışlara, daha
çok gelir getireceği düşüncesiyle sahil
şeridindeki tesislerden başlayacak. Yine
Türkiye’deki 230’dan fazla askeri sosyal
tesisin satışının önünü açan tasarı Meclis’e gönderildi. Buna göre Yüksek Askeri
Şura (YAŞ) toplantıları öncesi üst düzey
askerlerin ağırlandığı ve aralarında ünlü
l Türk Silahlı Kuvvetleri: Karpuzkaldıran, Ören, Side, Kuşadası, Akçay, Erdek,
Uludağ, Gemlik, Çanakkale Barbaros, Güzelyalı, İskenderun, Anamur, Heybeliada,
Kumburgaz, Foça.
l Emniyet Genel Müdürlüğü: Didim,
Antalya Lara, Ayvalık, Adana Yumurtalık,
Bursa Karacabey, Urla, Tekirdağ Kumbağ
tesisleri.
l Maliye Bakanlığı: Ayvalık, Gökova, Marmaris, Uludağ, Bursa Karacabey,
Ankara Çakırlar Çiftliği, Adana Karataş,
Didim, Balıkesir Sarımsaklı, Çanakkale
Güzelyalı, Denizli Karahayıt, Büyükada,
Kumburgaz, İskenderun, Akyaka.
l Milli Eğitim Bakanlığı: Gökçeada,
Çanakkale, İğneada, Yenifoça, Silifke-Kapızlı.
DOSYA
YATIRIMLAR
EL DEĞİŞTİREN OTELLER (2012-2013)
2013
YERİ
Double Tree By Hilton
Ankara
KİMDE İDİ
KİME GEÇTİ
DURUM
YENİ ADI
Pekkan Grubu
Kombassan Holding
mülkiyet
Double Tree By
Hilton Ankara
Asteria Sorgun
Antalya
Asteria Hotels
Ali Yıldırım -Mülk sahibi
mülkiyet
Arcanus Side Resort
Dedeman Antalya
Antalya
Dedeman Grubu
Barut Hotels
mülkiyet
Barut Akra
Dedeman Park Antalya
Antalya
YATAK
416
964
1000
184 (oda)
Dedeman Grubu
Barut Hotels
mülkiyet
Barut Akra Park
Best Western Plus Khan Antalya
Kışlahan Otelcilik-Ataç İnş.
Güncem Turizm
mülkiyet
Best Western Plus Khan
270
Sea Life Hotel
Antalya
Ayhan Sarıtaş
Nevzat Güven
mülkiyet
Sea Life Hotel
666
Hillside Su Hotel
Antalya
Alke Turizm/Onat Men.
Turaçlar Turaçlar
mülkiyet
Hotel Su
592
Iberostar Bellis
Antalya - Serik
Iberostar Bellis Grubu
Çalışkanlar KardeşlerMülk sahibi
mülkiyet
Bellis Hotel
600
Xena Relax Otel
Antalya-Alanya
Xena Hotels
Caretta Hotel
işletme
Caretta Relax Hotel
620
Attaleia Tatil Köyü
Antalya-Belek
Aköz Grubu
Akbank
mülkiyet
950
Attaleia Shine
Luxury Hotel
Antalya-Belek
Aköz Grubu
Akbank
mülkiyet
600
Adam & Eve
Antalya-Belek
Kayı Grup
Stone Group
mülkiyet
Royal Adam & Eve Hotel
Dyadom Belek Resort
Antalya-Belek
THC Turizm Otelcilik
Vera Hotels
işletme
Vera Sea Gate Hotel
520
Kemer Resort
Antalya-Kemer
Ataç Grubu
Barut Hotels
mülkiyet
Barut Kemer
750
Majesty Kemer Beach
Antalya-Kemer
Doğan Holding
Ceylan Turizm
mülkiyet
Kemer Beach
800
Joy Kiriş World
Antalya-Kemer
Unit
ETS
işletme
Lucida Beach
Antalya-Kemer
Ascen Turizm
Mısra Turizm
işletme
Club Magic Life
Kemer Imperial
Antalya-Kemer
TUI
OTİ Holding
mülkiyet
Asdem Labada
Antalya-Kemer
Ascen Turizm
Can Garden Resort
Antalya-Manavgat
Büyükcan Tarım Tur.
Seven Seas Imperial
Antalya-Manavgat
Asteria Side
Antalya-Side
Asteria Elita Resort
Aegean Dream Resort
Mystic Bodrum Hotel
Bodrum
Lykia World Ölüdeniz
Muğla-Fethiye
Lykia Turizm
Liberty Hotels
işletme
2012
YERİ
KİMDE İDİ
KİME GEÇTİ
DURUM
YATAK
Lykia World Antalya
Antalya-Belek
Silkar Holding
Club Med
işletme
1180
Innova Resort & Spa
Antalya-Belek
Mal sahibi
Vera Hotels
işletme
Alatimya Village
Antalya-Kemer
Kazakiş
Crystal Hotels
mülkiyet
1000
Club Belpınar
Antalya-Kemer
mal sahibi
Palmariva Club
işletme
750
Nashira Resort Hotel&SPA
Antalya-Manavgat
TUI
EHA Grup
işletme
Stone Palace
Antalya-Side
Stone Palace
Vera Hotels
mülkiyet
Amara Beach
Antalya-Side
Amara World-Tez Tour
Alva Donna
mülkiyet
820
Sisus Hotel
Çeşme
Terbay
Dila Otelcilik
işletme
130
Pera Palace Hotels
İstanbul
Demsa Grup
Jumeirah Group
işletme
400
Crowne Plaza Old City
İstanbul-Laleli
Naz Tekstil
Dorak Holding
mülkiyet
550
Merit Park
KKTC
Serenas
Merit Hotels
işletme
750
Dedeman Damascus
Suriye
Dedeman
S.TB
işletme
455
Dedeman Palmyra
Suriye
Dedeman
S.TB
işletme
344
Dedeman Aleppo
Suriye
Dedeman
S.TB
işletme
325
32
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
1000
863
MagicLife Kemer Imperial
536
205 (oda)
işletme
Novissima Turizm
işletme
Can Garden Resort
450
TUI
OTİ Holding
mülkiyet
Seven Seas Imperial
1128
Asteria Hotels
Şükrü Vural-Side Star
mülkiyet
Side Star Elegance
Antalya-Side
Asteria Hotels
Turaçlar
mülkiyet
Sunis Elita Beach Resort
1341
Bodrum
Bozatlı International
Vera Hotels
işletme
Vera Aegean Dreams Resort
550
Ramada Resort Bodrum
Lykia World Ölüdeniz
Vera Hotel Verde
702
107 oda
2700
750
1460
Vera Stone Palace Resort
1100
YATIRIMLAR HABER
Ekim ayında 29 tesise teşvik verildi
Ekonomi Bakanlığı, Ekim
ayında 5’i modernizasyon
olmak üzere 29 tesis için
414.222.381 TL teşvik verdi.
Böylece 2013 yılının ilk 10
ayında 246 turizm projesi 3,1
milyar TL’lik teşvik aldı. 10
aylık dönemde teşvik belgesi
alan tesislerin yüzde 70’ini 3 ve
4 yıldızlı otellerin oluşturdu.
ŞEHİR
ANTALYA
ANTALYA
ANTALYA
ANTALYA
ANTALYA
AYDIN
BATMAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ESKİŞEHİR
HAKKARİ
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İZMİR
İZMİR
K.MARAŞ
K.MARAŞ
KARS
KOCAELİ
MUĞLA
MUŞ
NEVŞEHİR
SAKARYA
VAN
Toplam
ŞEHİR
K.MARAŞ
34
2
E
kim ayında teşvik desteği alan 29
projeden 5 tanesi tevsi ve modernizasyonlardan oluşurken kalanlar ise komple
yeni yatırımlardan oluşuyor. Ekim ayında
131.915.490 TL’lik tutar ile en çok teşvik
alan illerin başında Antalya gelirken onu
180.657.292 TL’lik pay ile İstanbul takip
etti. Ekim ayında teşvik alan otellerden
8’er tanesini 5 ve 3 yıldızlı iken; 7 tanesi 4
yıldız, 4’ü ise butik otellerden oluştu.
Genel olarak 2013 yılının ilk 10 ayına
bakıldığında ise turizm sektörü yeni yatırımlar için 2013 yılının ilk 10 ayında 3,1
milyar TL’lik teşvik aldı. Dolayısıyla, 246
yeni proje ile 53 binden fazla yeni yatak
devreye girmiş olacak. AKTOB’un Ar-ge
verilerine göre yaklaşık 58 ilde süren veya projelendirilen 246 projenin yüzde 70’i,
3 ve 4 yıldızlı otellere ayrılırken; 5 yıldızlı
oteller teşviklerin yüzde 14’ünü meydana
getiriyor. Butik veya özel belgeli tesisler
ise yüzde 12’yi oluşturuyor. 2013 yılın
ilk 10 aylık döneminde teşviklerde öne
çıkan iller ise Antalya ve İstanbul oldu.
Yapılacak yeni yatırımların yüzde 27’si
Antalya’da, yüzde 21’i ise İstanbul’da bulunuyor.
EKİM 2013’TE TEŞVİK BELGESİ ALAN FİRMALAR
FİRMA ADI
PLUSTUR TURİZM İŞLETMELERİ
DENİZ 28 TURİZM OTELCİLİK LTD. ŞTİ.
TG OTELCİLİK İNŞ. VE TUR. İŞL. A.Ş.
PANDOMİM TURİZM İNŞ. TİC. A.Ş.
HACIOĞLU TİC. OTEL İŞLET. TURİZM
KUŞTUR KUŞADASI TURİZM END.A.Ş.
ATLIHAN TURİZM PET. LTD. ŞTİ.
EYMEN TURİZM OTELCİLİK LTD. ŞTİ.
OTURANEL MİMAR. MÜH. YAPI TUR.
SENA PLAN PROJE TAS. MİM. İNŞ.
YÜKSEKOVA CİLO SEYAHAT TURİZM
LAZZONİ MOBİLYA İNŞ. TURİZM
GECEM DİNLENCE GEREÇLERİ A.Ş.
ERSA İNŞAAT PROJE TURİZM A.Ş.
ERSA İNŞAAT PROJE TURİZM A.Ş.
PONTE DIŞ TİCARET V TEKSTİL A.Ş.
İPEKYOLU KUYUM. KIY. TAŞ. TUR. OTEL.
AKBEY PEYZAJ İNŞAAT TAŞ. ORG.TRZ.
ÇETİN TELEK TURİZM YAT. VE İŞLET.
ÖZDERE ÖZKANLAR PETROL İNŞ.
İLKNUR AĞAOĞLU
ELBİSTAN EROĞLU TURİZM, , LTD. ŞTİ.
İSO DENİZCİLİK TURİZM LTD. ŞTİ.
HLS YAPI İNŞ. TAAH. TUR. LTD. ŞTİ.
AKM YAPI TAAH. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
MALAZGİRT OTELCİLİK TURİZM
YURTKUR TURİZM OTELCİLİK İNŞ.
BORDO - HAS YAPI ADİ ORTAKLIĞI
ÖZALP GRAND İNŞAAT TURİZM
TÜRÜ
MODERNİZASYON
KOMPLE YENİ YATIRIM
TEVSİ, MODERNİZASYON
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
MODERNİZASYON
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
TEVSİ, MODERNİZASYON
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
MODERNİZASYON
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
KOMPLE YENİ YATIRIM
TESİS
5* TATİL KÖYÜ
5*
5* OTEL
4* OTEL
4* OTEL
5* TATİL KÖYÜ
3* OTEL
3* OTEL
BUTİK OTEL
3* OTEL
3* OTEL
5* OTEL
ÖZEL KONAKLAMA TESİSİ
5* OTEL
4* OTEL
4* OTEL
5* OTEL
4* OTEL
3* OTEL
4* OTEL
Diğer sosyal hizmetler
4* OTEL
BUTİK OTEL
3* OTEL
BUTİK OTEL
3* OTEL
BUTİK OTEL
5* OTEL
3* OTEL
TEŞVİK BELGESİ İPTAL EDİLEN FİRMALAR
ODA VE YATAK SAYISI
808 YATAK
844 YATAK
1200 YATAK
532 YATAK
430 YATAK
450 ODA, 948 YATAK
90 YATAK
33 ODA, 57 YATAK
20 YATAK
84 YATAK
100 YATAK
134 ODA, 268 YATAK
68 YATAK
800 YATAK
800 YATAK
96 ODA, 192 YATAK
252 ODA, 504 YATAK
142 YATAK
68 YATAK
256 YATAK
120 YATAK
90 ODA, 147 YATAK
25 ODA, 50 YATAK
64 YATAK
20 YATAK
116 YATAK
106 YATAK
200 ODA, 400 YATAK
152 YATAK
FİRMA
TÜRÜ
HİZMET TÜRÜ
ELBİSTAN EROĞLU TURİZM, İNŞ. DAYANIKLI TÜKETİM MODERNİZASYON, Lokantalı oteller 147 YATAK, Lokantalı
MALLAR VE MOBİLYA PETROL ÜRÜNLERİ LTD. ŞTİ.
TEVSİ
oteller 4 YILDIZ, Lokantalı oteller 90 ODA
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
TEŞVİK TUTARI
8.510.000
43.685.161
18.083.997
34.103.992
27.532.340
9.748.320
5.925.746
620.146
8.557.705
4.573.230
4.578.885
24.449.000
3.816.244
72.217.000
48.703.000
12.611.800
11.708.120
7.152.128
3.048.000
9.926.935
1.267.850
4.875.480
2.737.130
2.918.730
1.197.382
1.799.430
6.911.200
28.531.410
4.432.020
414.222.381
TEŞVİK TUTARI
11.013.400
YATIRIMLAR HABER
Er Yatırım’ın iki oteli 2016’da açılacak
10 yılda 20 otel yapmak için
yola çıkan Er Yatırım’ın ilk
oteli İzmir’de, ikinci oteli ise
İstanbul’da yapılacak. İzmir
Bayraklı’da 120 odalı iş otelinin
inşaatına başlayan Er Yatırım,
İstanbul Ataşehir’de ise
arazisini aldığı 150 odalı
otelin inşaatına hazırlanıyor.
3 ve 4 yıldızlı iş ve şehir
otellerine yönelen grup,
işletme için uluslararası
zincirlerle görüşüyor.
U
zun yıllardır kömür ve denizcilik
alanlarında faaliyet gösteren Er
Yatırım, 10 yılda yapmayı planladığı 20 otelin birini İzmir’de diğerini ise
İstanbul’da yapacak. Turizm basınıyla
düzenlediği sohbet toplantısında yatırım stratejileriyle ilgili açıklamalarda
bulunan Er Yatırım Genel Müdürü Ferzan Çelikkanat, grup olarak gayrimenkul
portföyü oluşturmak ve uluslararası büyük fonların dikkatini çekmek için 10 yılda
20 otel yapma kararı aldıklarını açıkladı.
Otellere yaklaşık 300 milyon dolarlık yatırım yapılacağını hatırlatan Çelikkanat,
Türkiye’de öne çıkan şehirlerde 3 ve 4
yıldızlı iş otelleri yapacaklarını kaydetti. Türkiye’de iyi iş otellerine ihtiyaç
olduğunu belirten Çelikkanat, otellerin
maliyetiyle ilgili şunları söyledi: “Markalı
bir otelin odabaşı 80 bin dolar civarında.
Metrekareye 1,500 dolar diyoruz. 120
odalı bir tesisin yatırım maliyeti, arazi
hariç 8-12 milyon dolar arasına oturtuyor. 3 ve 4 yıldızlı iş otelleri olacak.”
İlk otel İzmir’de, ikincisi
İstanbul’da olacak
Otel yatırımlarına başladıklarını
dile getiren Ferzan Çelikkanat, “İlk inşaatımız İzmir Bayraklı’da. Burada bir
kompleks projenin içinde yer alıyoruz.
110 odalı, yaklaşık 8 bin metrekare bir
inşaat alanına sahip. İş ve tamamen
şehir oteli… Teknolojik altyapısı olan,
36
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Ferzan
Çelikkanat
ortalama 1 veya 1,5 gün konaklamaya
yönelik, single iş insanların konakladığı
ve iyi bir kahvaltı veren bir tesis olacak.
Sınırlı ala carte dediğimiz bir hizmet
skalası olacak. Diğeri ise İstanbul Ataşehir’de. Burada da 150 odalı bir tesis
yapacağız. Henüz inşaat başlamadı.
Toplantı salonlarının olduğu, finans
merkezine hitap eden bir tesis olacak.
Her iki otel de 2016’nın sonlarına doğru
açılacak.”
İşletme için uluslararası
markalarla görüşüyoruz
Otellerin işletmesi için Türkiye’ye yeni
girecek olan uluslararası bir markayla el
sıkışmak üzere olduklarını açıklayan Çelikkanat, “Nerede hangi markaya ihtiyaç
varsa o markayla ilerlemeye karar verdik.
Otelin yerine göre uygun markayı tespit
edip onunla masaya oturuyoruz. Ama
şuanda Türkiye’ye ilk defa girecek bir
markayla çok yol kat ettik. Uluslararası
bir markanın 4 yıldızlı alt markalarından
biri ve Türkiye’ye ilk defa bizimle girecek”
şeklinde konuştu.
Otellerde minimum
yüzde 40 kârlılık hedefliyoruz
Uzun vadede İstanbul, İzmir, Mersin,
Adana, Diyarbakır, Gaziantep, Konya, Trabzon gibi illere yöneleceklerini ancak bu
illerin zaman içinde duruma göre değişebileceğini ifade eden Çelikkanat, İstanbul’da
iş insanlarının iş bölgeleri içinde otel yapacaklarını söyledi. Çelikkanat, sözlerini şöyle
tamamladı: “Her bir yatırımın minimum 15
yılda geri döndürmeniz gerekiyor. Bunun
üzerine çıkıyorsa bankalar onu çok ticari bir
iş gibi görmüyor. Bizim hedefimiz de öyle.
Her otelimizde minimum yüzde 40 karlılığı
yakalamak istiyoruz. Ataşehir’deki araziye
250 odalı bir tesis de sığar ancak biz bunu tercih etmiyoruz. Çünkü orada yüzde 60
doluluklardan bahsediliyor. Bu da 100 odalı
bir tesiste 40 oda, 200 odalı bir tesiste ise
80 oda boş kalacak. Dolayısıyla boş kalan
tarafın maliyeti sırtınızda yük oluyor. Pazarın ihtiyacı ile dengeli bir şekilde yapıp
karlılığı da yüzde 40 seviyesinde tutmayı
hedefliyoruz. Ama görüştüğümüz marka
önce İstanbul’dan girmek istiyor. Sonra
teşvikli bölgelere gideceğiz.”
YATIRIMLAR HABER
Accor, franchise yönteminden vazgeçti
Uluslararası otel zinciri Accor, değişen yönetimiyle birlikte
büyüme stratejisini de değiştirdi. Daha önce kiralama
yönteminden vazgeçip franchise’a yöneldiğini açıklayan zincir,
değişen yönetim ile birlikte mülkiyeti kendisine ait olan otel
sayısını artırma hedefini yeniden benimsedi.
Y
aklaşık üç buçuk ay önce göreve
başlayan Accor Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Sebastien Bazin, Accor
olarak gelecekte daha fazla mülkiyeti
kendi ellerinde olan otel yatırımı yapacağını açıkladı. Kiralama yönetimiyle
otel işletmesi yapan otel zinciri Accor,
daha önce franchise anlaşmaları ile
büyüyeceğini bildirmişti. Şirketten yapılan son açıklamaya göre şirket kira ve
franchise sözleşmeleri yerine, otellerin
mülkiyetlerini almayı öngören bir stratejiyle genişlemeye devam edecek.
Hotel Service ve Hotel-Invest birimleri
ile Accor yönetimi yeniden düzenlendi
Yönetimi yeniden şekillendirilen Accor CEO’su Bazin, büyüme stratejisi
gereği grubun iki ayrı yapı ile faaliyetlerini sürdüreceği bildirildi. Buna göre, Hotel
Services adı altına hizmet veren birim
otel işletmeciliği ve franchise anlaşmalarından sorumlu olacak. Toplamda 3 bin
600 otel ve 460 bin oda takip edecek olan
Hotel Services biriminde franchise ve otel işletmeciliğinden gelecek olan gelirler
de kontrol edilecek. Öte yandan, diğer
bir birim olan Hotel-Invest ise otel yatırımları alanında hizmet verecek. Grubun
yeni stratejisi mülkiyetindeki otel sayısını yükseltmek olacak. Şu an ise Accor’un
kendi mülkiyetinde 300 otel bulunuyor.
Sebastien Bazin
Yeni stratejisi doğrultusunda yönetimi
yeniden düzenlenen Accor Yönetim Kurulu 5’i bölge şefi olmak üzere 10 üyeden
meydana gelecek.
Pronto Tour
Zanzibar’da
otel yapacak
S
Beckham, Singapur Marina Bay Sands
ile turizm sektörüne geçiş yaptı
Ünlü İngiliz futbolcu
David Beckham, Las
Vegas Sands ile anlaştı.
Otelcilik sektörüne
giriş yapan Beckham,
Singapur’daki Marina
Bay Sands oteli için
çalışacak.
38
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
İ
ngiliz futbolcu David Beckham, ABD’li bir şirkete ortak
olup, otelcilik işine girdi. Beckham, lüks otel zincirlerinden
Las Vegas Sands ile güçlerini
birleştirdi. Singapur’daki Marina Bay Sands için çalışacak
olan Beckham yaptığı basın
toplantısında yeni fikirler geliştirmenin olumlu bir enerji
verdiğini söyledi.
En pahalı kumarhane otellerinden olan Marina Bay
Sands, 2010 yılında açıldı.
Maliyeti 4 milyar sterlini aşan otelin 2 bin 600 odası,
altı tane dünyaca ünlü aşçısı
ve 500 masalı bir kumarhanesi mevcut.
on yıllarda en çok yatırım alan
bölgelerden biri olan sahra
altı Afrika ülkeleri, turizm yatırımcılarından büyük ilgi görüyor.
Ağırlıklı olarak Türkiye’den yurt
dışına turist götüren tur operatörü Pronto Tour, geçtiğimiz yıl
Zanzibar adasında aldığı arsayı
otel yatırımıyla değerlendirecek. Dünya gazetesinde yer alan
açıklamaya göre Pronto Tour
Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran aldıkları araziyi resort otel
yapmayı düşündüğünü bildirdi.
Zanzibar adasının Maldivler gibi
bir yer olduğunu vurgulayan Onaran, “Zanzibar’da doğal Afrika
yaşanıyor” dedi. Villa tarzı bir
yapı olacağını belirten Onaran,
Afrika’ya ulaşım olanaklarının
arttığını; Türk Hava Yolları’nın
Afrika’da 30 noktaya gittiğini
aktardı.
Balsamo Suits
Ataşehir’de misafirlerine
“Merhaba” diyecek
İ
Hilton, 19,2 milyar
dolar piyasa değeri
ile halka arz edecek
H
ilton Worldwide 19,2
milyar dolarlık piyasa değeriyle halka arz
edilmeye hazırlanıyor. Halka arzından 2,4 milyar dolar gelir
gelmesi ön görülen ünlü otel zinciri,
2007 yılında milyar dolara Blackstone Group tarafından satın alınmıştı.
Hilton’un halka arzdan sonra piyasa
değerinin 19,2 milyar dolar
olması bekleniyor.
Dünya üzerinde 4 bin
oteli bulunan Hilton, Blackstone tarafında satın alındıktan
sonra hızla bünyesindeki otel sayısını
artırdı. Otelin oda sayısı son yıllarda
yüzde 34 yükseldi. Zincirin oda sayısının yüzde 78’i hala ABD’de yer alıyor.
Diyarbakır
Novotel, 2015’te
hizmet verecek
Uşak’ta Ramada
markalı otel
yatırımı
D
iyarbakır
Otel
Yatırım A.Ş., Accor ile anlaşarak
Diyarbakır’a Novotel
açmak için imza attı.
Diyarbakır Novotel’in
2015’te açılması planlanıyor. Otelde,
yaklaşık 176 odası, 6 toplantı salonu, fitness center, yüzme havuzu ve
restoran olacak. Accor’un Türkiye’de
Novotel, İbis, Mercure markaları olmak
üzere yaklaşık 13 oteli bulunuyor.
Düzenlenen imza töreninde Accor
Otelleri Türkiye Genel Müdürü Murat
Kadaifcioğlu, Diyarbakır Otel Yatırım
A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Abdulaziz Can ve ortağı Şaban Bal, Poya
Proje Organizasyonu Genel Müdürü
Aziz Özyılmaz katıldı.
S
ağlık
sektörüne
yönelik
yatırımlar gerçekleştiren Ceylanlar Otelcilik,
5 yıldız standartlarında otel yatırımına imza
atacak. Uşak ilinde yer alacak olan
otelin işletmesi için Wyndham Hotels&Resorts’un alt markasında bulunan
Ramada Hotels yapacak.
Yapımının son aşamasına gelinen
otelde, 124 oda, 3 toplantı salonu,
600 kişilik konferans salonu, ala carte restoran olarak da hizmet veren
restoranı, kapalı yüzme havuzu ve
Türk Hamamı bulunuyor. Ramada
markasıyla Türkiye’de şu an 12 otel
bulunuyor.
stanbul’un
Anadolu
yakasının öne çıkan
ilçelerinden Ataşehir’e
turizm
yatırımlarının
adresi olmaya devam ediyor. Bu yatırımlardan
birisi olan Balsamo Suits’in sene sonunda
açılması bekleniyor. İş dünyasına yönelik olarak tasarlanan otelin, altyapı bedeli dahil 7
milyon dolara mal olacağı bildirildi. Balsamo
Suits, 30 oda, 4 toplantı odası ve bir balo salonu ile hizmet verecek.
Yaklaşık 4 ayda yapımı tamamlandı
İstanbul dışından gelenlere hem konaklama hem de toplantı yapmak isteyenlere
fırsat sunan otelde ayrıca 350 kişi kapasiteli Cafe Locale İstanbul bulunuyor. Yapımı
dört ay süren otelin iç dizaynı Mimar Sezgi
Beğendik’e ait. Öte yandan beyazın hakim
olduğu odalarda Smart TV, ücretsiz internet
bulunuyor.
Kervansaray iki otel
hissesinin yüzde
50’sini satışa çıkardı
K
ervansaray Yatırım Holding’i, Kamuoyu
Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı
açıklamada Kervansaray Lara Otel ve Kervansaray Kundu otellerinin yüzde 50’lik hisseleri
için İranlı işadamı Mirahmed Shoseu ile görüşmelere başladığını duyurdu.
Holding’in açıklamasına göre: “Her iki gayrimenkulün tamamı için (%100’ü) değerleme
sonucu tespit edilen bedel toplam 272.965.000
TL’dir. Söz konusu gayrimenkuller için değerleme sonucu tespit edilen bedelin yüzde 50’sine
tekabül eden toplam 136.482.500 TL’den aşağı olmamak üzere Mirahmed Shoseu ile satış
görüşmelerine başlanmıştır” denildi.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
39
YATIRIMLAR HABER
Soçi’de Türk firmaları 1,6 milyar
dolarlık iş tamamlayacak
Soçi bölgesinde olimpiyatlar
için hazırlanan projelerde
yaklaşık 18 Türk firması yer
aldı. Projelerinin ilk adımını
teslim etmeye başlayan Türk
firmaları 1,5 yıl gibi bir sürede
1,6 Milyar dolarlık iş yapacak.
Projede çok sayıda 5 ve 3
yıldızlı otel ile medya merkezi
ve apart oteller yer alıyor.
K
ış Olimpiyatları Oyunları 2014’ün
ev sahibi Rusya’nın Soçi Bölgesinde
olimpiyatlar için yapılan otel projeleri
teslim edilmeye başladı. Türk firmalarının gerçekleştirdiği projelerin bir kısmı
geçen ay tamamlandı. Yaklaşık 1,5 yıl
gibi bir sürede toplamda 700 bin metrekare inşaat yapan yaklaşık 18 Türk
firması, 1,6 milyar dolarlık iş gerçekleştirecek. Türk firmaları Soçi’de yaklaşık 12
otel ve çok sayıda apart otel ile beraber
konutlar, alışveriş merkezleri ve medya
merkezi projesinde yer alıyor.
Soçi’deki projelerde çok sayıda
otel ve medya merkezi bulunuyor
Otel projelerini tamamlayıp teslim
edenlerden bir tanesi Monolit Beton,
olimpiyatlar için 4 otel projesinde yer
aldıklarını belirtti. İlk otel komplek-
Güngören Belediyesi’ne
ait arsa “otel yatırımı”
için satışa çıkarıldı
M
ülkiyeti İstanbul’daki
Güngören Belediyesi’ne ait olan, imar durumu
turizm tesis alanı olarak belirtilen ve Merter Tekstil ve
Moda Merkezi’nin içerisinde
yer alan arsa otel yatırımı için satışa çıkarıldı. Turistik Otelciler, İşletmeciler ve
Yatırımcılar Birliği’nin (TUROB) internet
sitesinde Güngören Belediye’sinin açıklaması aşağıdaki gibidir:
“Türkiye’mizin
Avrupa’da
ve
Dünyada tekstil konusunda tanınan markası olan ülkemiz tekstil
ihracatının yüzde 40’nın gerçekleştirildiği, Merter Tekstil ve Moda Merkezi
içerisinde bulunan siz değerli turizm
yatırımcılarının dikkatini çekeceğini
düşündüğümüz Belediyemiz mülki-
40
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
yetindeki turizm tesis planlı
arsamız satışa sunulmuştur.
Söz konusu arsa Merter
Tekstil ve Moda Merkezi’nin
tam kalbinde ve lokasyon
olarak E-5 ile raylı sisteme
yürüme mesafesinde olup, Atatürk
Havalimanı ve Esenler Otogarı’na 10
dakikalık mesafededir.
Bu bölge tüm dünya ülkelerine
tekstil ürünleri ihraç eden ve bu amaçla alışveriş için yoğun iş adamı ve
misafirlerin uğrak yeri konumundadır.
Ve maalesef konaklama konusunda
yeterli bir iki otel haricinde nitelikli tesis ilçemizde bulunmamaktadır.
İstanbul’un ve bölgenin turizm
potansiyeli dikkate alındığında acil
olarak otel yatırımına ihtiyaç duyulmaktadır.”
sini bitiren firmanın yapacağı diğer
otellerden bir tanesi Krasnaya Polayan
dağında bulunuyor. Otel projelerini teslim eden firmalardan diğer bir tanesi
Sembol Construction’ın yapacağı bölümde 5 adet 5 yıldız standartlarında
otel, birçok 3 yıldızlı otel ve medya merkezi mevcut.
Sabancı Grubu,
İstanbul Şişli’de
otel yapacak
S
akıp Sabancı Ailesi, İstanbul Şişli’de otel
yapmaya hazırlanıyor. Sabancı Ailesi’nin
Şişli Kuştepe Mahallesi’nde merkezi konumdaki 4 bin 600 metrekare arsaya inşa etmek
istediği 15 katlı otel için onay alındı. Sabancı Grubu’nun otel inşaatına başlamak için
ruhsat almayı bekliyor. Yapılması planlanan
otelin yüksekliği 55 metreyi geçmeyecek.
YATIRIMLAR HABER
Arjantin’de konaklama tesislerinin
sayısı her geçen gün artıyor
Turizm sektöründe büyük bir
ivme kazanan Arjantin’inde
2013 yılında konaklama
yatırımlarının yüzde 3 artması
bekleniyor. Tophotelsproject’in
araştırmasına göre en önemli
proje Buenos Aires’te yer alan
St.Regis Hotel&Residence,
2014 yılında misafirlerini
ağırlamaya başlayacak.
A
rjantina’da yerel turizm sürekli gelişiyor. Tophotelsproject’in verilerine
göre 2013 yılında Arjantin’de konaklama
tesislerinin yüzde 3 oranında artması
bekleniyor. Orta ve üst segment için daha fazla potansiyel barındıran Arjantin’de
öne çıkan projelerden bir tanesi Buenos
Aires’teki St.Regis Hotel&Residences.
Starwood Grubunun lüks otel kategorisinde yer alan St. Regis Hotel Buenos
Aires 160 odasıyla Haziran 2014’te kapılarını açmaya hazırlanıyor.
3 ve 4 yıldız standartlarındaki
tesislere ihtiyaç var
Arjantin piyasa uzmanlarına göre,
Zarate ve Campania şehirleri ile Buenos
Aires’in kuzeyindeki Panamericana yolu
boyunca, 3 ve 4 yıldızlı tesislere ihtiyaç
bulunuyor. Aynı zamanda ülkenin iç kısımlarındaki Bahia Blanca, Rafael, Villa
Maria, Neuquen, Puerto Madrzn ve Commodore Rivadavia şehirleri yeni tesisler
için birçok fırsat sunuyor. Diğer potansiyel merkezler de şarap üretiminin ön
planda olduğu Cuyo bölgesi. Otellerin,
ofislerin, apartmantların ve mağazaların
bir arada bulunduğu çok amaçlı gayrimenkuller şu anki trendlerden bir tanesi.
Doğuş Grubu’ndan Yunanistan’a ikinci yatırım
Doğuş Grubu, Yunanistan’ın başkenti Atina’da yer alan Astir Palace Resort Vuliagmeni yarımadasını satın alan
konsorsiyumda yer aldı. Doğuş, daha önce de Atina’nın ünlü Flisvos Marina’sına Yunan yatırımcı ile ortak olmuştu.
D
oğuş Grubu, Yunanistan’daki turizm
yatırımlarına bir yenisini ekledi. Grup,
Arap yatırımcılarla birlikte, 300 dönümden
oluşan ülkenin en değerli turizm parçasına
yüzde 30’luk hisse ile ortak oluyor. Yunanistan’ın başkenti Atina’nın en görkemli
parçası olarak kabul edilen ‘Astir Palace Resort Vuliagmeni’ yarımadasının satışına
ilişkin 4 şirketin katıldığı ihalede teklif mektupları açıldı. İhaleye en yüksek teklifi 400
milyon avro ile Arap sermayeli AGC Jermyn
Sreet Real Estate Fund IV LP verdi. Konsorsiyumda Türkiye’den Doğuş Grubu da yer
alıyor. Doğuş, daha önce de Atina’nın ünlü
Flisvos Marina’sına Yunan yatırımcı ile ortak olarak adından söz ettirmişti.
Yarımadadaki oteller lüks
otellere dönüştürülecek
Atina’daki Vuliagmeni bölgesinde yer
42
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
alan Astir Palace Resort Vuliagmeni bünyesinde 123 yataklı Arion Resort&Spa
oteli, 58 adet bungalov tipi ev, 160 yataklı
The Westin Athens otel kompleksi ve faaliyet dışı olan Afrodit oteli bulunuyor.
Ayrıca Astir plajı, Vuliagmeni marinası,
lüks restoranlar, kongre ve etkinlik salonları, yardımcı yapılar ile 3 tenis, golf,
futbol, voleybol ve basketbol oynama sahaları, otomobil ve helikopter parkları da
yer alıyor. Yeni yatırımcının, Astir Palace’a 15-20 civarında lüks villa yapması
bekleniyor. AGC, otelleri elden geçirerek
lüks otellere dönüştürecek. Ayrıca Vuliagmeni marinayı büyük yatlar için uygun
hale getirecek.
TEDARiKÇiLER
TEDARİKÇİLER DOSYA
44
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Peyzaj sektörüne olan
ihtiyaç her geçen yıl artıyor
Yapılaşmanın, sanayileşmenin ve nüfusun artmasıyla son yıllarda dikkat çekmeye başlayan peyzaj
sektörü, özellikle büyük şehirlerde ciddi talep görüyor. Sektörün iç pazardaki işlem hacmi yaklaşık
10 milyar dolar civarına yaklaşırken, yurtdışındaki işlem hacmi 100 milyon dolar seviyesine çıktı.
Sektörün bitki ithalatı geçmişe göre azalırken, ihracat 100 milyon dolar seviyelerine ulaştı.
H
ızla artan betonlaşma ve plansız
yerleşim nedeniyle doğal alanların
sonuna kadar tüketilmesi, insanları bunu telafi edecek yöntemlere itiyor.
Aşırı yapılaşma peyzaj ile ikame edilmeye çalışılıyor. Fransızca kökenli peyzaj,
‘manzara’ anlamına geliyor. Coğrafyamızda Osmanlı’dan beri uygulama alanı
bulan peyzaj, özellikle 90’lardan sonra artan yapılaşma ve sanayileşmeyle birlikte
büyümeye başladı. Özellikle İstanbul gibi
yerlerde toprağın değerlenmesi ve her
metrekaresinin yapılaşmaya açılması ile
çarpık yapılaşma, peyzaj uygulamalarına olan ihtiyacı katladı. Pazardaki işlem
hacmi iç pazarda yaklaşık 10 milyar dolar
civarına yaklaşırken yurtdışında ise 100
milyon dolar seviyesine çıktı. Sektörün
bitki ithalatı geçmişe göre azalırken, ihra-
cat 100 milyon dolar seviyelerine ulaştı.
pıyor. CF Fuarcılık A.Ş. Genel Müdürü
Hakan Yüksel’in Flower Show Türkiye
fuarının açılışında verdiği bilgilere göre
Türkiye’de toplam 3.359 hektar alanda
ve 28 ilde süs bitkileri üretimi yapılıyor.
Türk çiçekleri dünya üzerinde 55’ten fazla
ülkeye ihraç ediliyor. Süs bitkileri sektörünün dünyadaki büyüklüğü ise 100
milyar dolara ulaştı. Diğer yandan eskiden yurtdışından daha çok bitki ithal
eden peyzaj sektörü, bugün Avrupa’dan
ithal edilen bitkilerin büyük çoğunluğunu
kendi yetiştirip ihraç ediyor.
Türkiye 55 ülkeye süs
bitkisi ihraç ediyor
Peyzajın iç pazar hacmi
10 milyar dolara çıktı
Özellikle dış mekan süs bitkisi yetiştiriciliği pazarı alanında hızlı büyüyen
sektör, bu alanda 55 ülkeye ihracat ya-
İhracatın yanı sıra peyzaj alanında
ciddi bir iç pazar bulunuyor. Türkiye Süs
Bitkileri Üreticileri Alt Birliği Başkanı Sa12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
45
»
TEDARİKÇİLER DOSYA
vaş Akcan’dan aldığımız bilgilere göre
sektörün iç pazardaki hacmi 10 milyar
dolar seviyesine ulaştı. Günümüzde peyzaj; büyük şehirlerde belediyelere ait park
ve bahçelerden yol ve otoyol kenarlarına,
site ve villaların çevre düzenlemesinden
askeriye, otellere, hastaneler, ofis binaları, alışveriş merkezlerinin iç ve dış mekan
peyzajından müstakil ev, bina ve villalara
kadar çok geniş bir uygulama alanı buluyor. Dolayısıyla peyzaj firmalarının en
büyük müşterilerini belediyeler, büyük
inşaat şirketleri, alışveriş merkezleri ve
kısmen de oteller oluşturuyor.
da günün ihtiyaçlarına göre değişiyor.
Bugün peyzaj düzenlemeleri arasında
bitkisel düzenlemenin yanı sıra sulama sistemi, drenaj ve bir takım diğer alt
yapıları, istenilen toprak, sert zeminler,
havuzlar, aydınlatma elemanları, çocuk
oyun grupları gibi tüm çevresel düzenlemeler giriyor. Peyzaj firmaları özellikle
kıyı otellerinde yüzme havuzu, restoranlar, pool bar, snack bar, aquapark, çocuk
kulübü, genç kulübü, spor alanları, sahil düzenlemesi, iskele, yol, anfi tiyatro,
foodcoarth gibi tüm dış mekanların düzenlemesini yapıyor.
Peyzaj sektörünün
kapsamı da genişliyor
Otel yatırım maliyetinin yüzde 5’ini
peyzaj uygulamaları alıyor
Gelişmekte olan ve her geçen yıl biraz daha büyüyen sektörün kapsamı
Oteller için de önemli
sektörlerden biri olan
peyzaj, otel yatırım
maliyetinin yüzde 5 ile
15’ini oluşturuyor. Ancak
peyzaj uygulamalarında
asıl maliyeti bakım
hizmetleri tutuyor.
Maliyetleri kısma
yolunu seçen oteller ise
peyzaj uygulamalarının
bir kısmını ve bakım
maliyetleri kendi içinde
çözmeye çalışıyorlar.
46
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Peyzaj firmalarından alınan bilgiye
göre 5 yıldızlı büyük bir Antalya otelinin
ortalama peyzaj maliyeti alanına ve bulunduğu yere bağlı olarak 1 milyon doları
buluyor. Dolayısıyla ortalama 12 milyon
avro maliyeti 800 yataklı bir tesisin, peyzaj maliyeti de havuz gibi sert zeminler
dahil yüzde 5 ile yüzde 15 arasında değişiyor. Ancak peyzaj uygulamalarında asıl
maliyeti bakım hizmetleri tutuyor. Yaşayan bir alan yaratan peyzaj şirketleri,
uygulamasını gerçekleştirdikleri bahçelere deyim yerindeyse bebekleri gibi
bakmak istiyorlar.
Peyzajda asıl maliyet
bakım hizmetlerinde
Peyzajda
en
önemli konuların başında ise uygulamanın
yanı sıra bakım hizmetleri geliyor.
Uygulaması yapılan bahçelerin sürdü-
»
TEDARİKÇİLER DOSYA
masına vermek yerine kendi bünyesinde
çözmeye çalışıyor.
Şehir otellerinde bahçe
iç mekana ve çatılara taşınıyor
rülebilirliğinin sağlanması için periyodik
olarak bakımının yapılması gerekiyor. Bu
bakım hizmetleri için oteller ihaleye çıkabiliyor. İhaleyi kazanan peyzaj firması ise
otel çevresinin yıllık bakımını bir program çerçevesinde yerine getiriyor. Ancak
maliyetlerini kısmak isteyen birçok otelci gerek peyzaj uygulamaları gerekse de
bakım maliyetlerinden feragat etmeye
çalışıyorlar. Birçok otelci bu işi peyzaj fir-
Şehir otellerinde ise durum daha farklı
gelişiyor. Peyzaj için bir bahçesi bulunmayan şehir otelleri daha çok iç mekan
bitkileriyle çözüm geliştiriyorlar. Otelin
giriş kısmında küçük de olsa düzenleme
yapan şehir otelleri, peyzaj uygulaması
yapılacak alanların azalmasıyla birlikte yaratıcılıklarını kullanıyorlar. Peyzaj
mimarları, çatı bahçelerinden hobi bahçelerine, teras bahçelerinden dikey
bahçelere kadar yapının farklı alanlarına
estetik katıyorlar. Şehir otellerinde trend
bu alanlara kayıyor.
Aromatik bitkiler ve
narenciyeler dikkat çekiyor
Peyzaj trendlerinde kekik, nane
gibi aromatik bitkilerin yanı sıra saksıda yetişebilen narenciyeler büyük ilgi
görüyor. Türkiye’de eskimeyen trendlerden biri de renkli ve çiçekli bitkiler.
Otel bahçe tasarımlarında modern,
net ama bir o kadar da fantastik detaylar öne çıkıyor. Antalya’ya da çiçekli
Sardunya çeşitleri, Begonvil çeşitleri,
narenciyeler, zeytinler ön plana çıkıyor.
Kentlerde özellikle yeni teras bahçeleri,
dikey bahçeler ile az su tüketen doğaya
dost sistemler tercih ediliyor. 2013’te
kriz söylentilerine rağmen iyi bir yıl geçirdiklerini açıklayan peyzaj firmaları,
2014’te de iyi bir yıl bekliyor.
Flower Show Türkiye, peyzaj sektörünün büyüklüğünü gözler önüne serdi
P
eyzaj sektörünün en büyük fuar olan
Flower Show Türkiye, CYF Fuarcılık
organizasyonu geçtiğimiz ay İstanbul
Fuar Merkezi’nde gerçekleştirildi. 5. kez
düzenlenen Flower Show Türkiye Süs
Bitkileri, Peyzaj ve Yan Sanayileri İhtisas
Fuarı’nda 20 farklı ülkeden 300’e yakın
katılımcı yer aldı. Profesyonel ihtiyaç
sahipleri kadar, müstakil konut sahipleri, villalar ve siteler için bahçe tasarımı,
peyzaj uygulaması, bakım hizmeti ve süs
bitkileri ile ilgili ürün ve hizmetlerin bir
arada bulunabileceği fuarda; belediyeler,
sivil ve askeri tüm kamu kurumlarının,
inşaat projeleri, oteller, alışveriş merkezleri, kafe ve restoran gibi peyzaj
uygulaması gereken tüm projeler için ihtiyaç duyulabilecek her tür bitki, ekipman
ve proje – uygulama firmaları yer aldı.
Sektör 55 ülkeye bitki ihraç ediyor
Fuarda konuşan CYF Fuarcılık A.Ş.
Genel Müdürü Hakan Yüksel sektörle
ilgili şu bilgileri verdi: “Öncesinde kimsenin yakından tanımadığı bir sektör olan
süs bitkileri, günümüzde isminden söz
ettiren, çok büyük alanlarda üretimin
yapıldığı dev bir ticari alan haline geldi.
Sahip olduğu coğrafi ve iklimsel avantaj
ile Türkiye, süs bitkileri yetiştiriciliğinde
48
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
önemli bir yere sahip. Günümüzde Türkiye’de toplam 3.359 hektar alanda ve
28 ilde süs bitkileri üretimi yapılıyor ve
dünyanın birçok ülkesi Türkiye’den besleniyor. Türk çiçekleri dünya üzerinde
55’ten fazla ülkeye ihraç ediliyor. Türkiye peyzaj sektörünün, dünya ile rekabet
edebilmesi için yeterli bilgi ve donanıma
sahip olduğunu biliyoruz. Bitki ve peyzaj sektörüne yönelik gerçekleştirilen
Flower Show Türkiye ile amacımız; yerli
ve yabancı profesyonel ziyaretçiler ile
katılımcıların ihracat ve ithalat ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikte profilleri
bünyemizde barındırarak sektörün çözüm noktası olabilmek” dedi.
TEDARİKÇİLER GÖRÜŞLER
Peyzaj firması temsilcilerinin sektöre ilişkin değerlendirmeleri:
Savaş Akcan / Türkiye Tohumcular Birliği - Türkiye Süs Bitkileri Üreticileri Alt Birliği Başkanı
İnsanların bozdukları doğayı tekrar
yakalamaya çalışmanın adı peyzajdır
P
eyzaj kavramı sadece bitkileri kapsamıyor. Peyzaj uygulamalarına bitkilerin
yanı sıra bahçe mobilyaları, sulama kanalları, aydınlatma elemanları, havuz ve
göletler, sert zemin uygulamaları gibi
bahçeyle ilgili her şey giriyor. Peyzaj sektörünün iç pazarda yaklaşık 10 milyar dolar
civarında işlem hacmi bulunuyor. Yurtdışında ise 100 milyon dolar seviyesinde
bir işlem hacminden söz etmek mümkün.
Sektörün bitki bazında ithalatı da 100
milyon dolar civarında seyrediyor. Peyzaj,
gelişmekte olan bir sektör ve her yıl biraz
daha gelişiyor. Yasal mevzuatlarımız yeni
yeni oturmaya başladı. Günümüzde yapılaşmanın artması nedeniyle yeşil alanlar
gittikçe azaldı. Bundan 10 yıl önce çatıda
bahçe yapacağımızı söyleseydik insanlar
bize gülerdi. Şimdi çatı bahçeleri elzem oldu. Çünkü toprak değerlenince biz bütün
alanları kullanıma açmak açısından zorladık. Peyzaj sanayi, yapılaşma ve artan
nüfus nedeniyle daha çok büyük şehirlerde
gelişiyor. Günümüzde peyzajda bitki kısmı azalıyor. Daha minimal bitkilerle bitki
efekti vererek, sert zemin ve iç mekan uygulamaları yapılıyor. Örneğin İstanbul’da
1990’larda Kemer Country’de villalar 3
dönümde bir inşa edilirken bugün 100
metrekarede bire düştü.
Turizm sektörü peyzaja
yeterince önem vermiyor
Sektörün
lokomotif
pazarlarını
kamusal alanlar ve büyük inşaat şirketleri oluşturuyor. Şuan yaptığımız
çalışmalara baktığınızda; büyük projeler,
sanayi yatırımları, yollar, otobanlar ve şehir peyzajı ağırlıkta. Sektör olarak daha
çok belediyelerle çalışıyoruz. Genel olarak
oteller bizim için çok ciddi bir Pazar değil.
Resort otellerde çevre düzenlemesi çok
önemli ama baktığınızda peyzaj olması
gereken noktada değil. Antalya’daki 100
otelden belki 10 tanesi gerçek anlamda
peyzaj uygulaması görmüştür. Otellerde
peyzaja ayrılan bütçe çok düşük. 200 milyon dolar yatırım maliyeti olan bir otelin
peyzaj bütçesi 1 milyon dolar bile değil.
Otellerin yoğun olduğu bölgelerde peyza-
ja talep artıyor ancak oralarda daha çok
lokal firmalarla iş çözülüyor. Antalya’da
ciddi sayıda peyzaj firması çalışıyor. Ege
ve Akdeniz’de ise bahçe peyzajı öne çıkarken İstanbul gibi şehir otellerinde iç mekan
peyzajı öne çıkıyor. Öte yandan peyzajda
işin en az bütçeli kısmı işin yapılmasıdır.
Bakım yapmak ve sistemin sürdürülebilirliğini sağlamak daha önemlidir. Asıl yatırım
da buradadır. Oteller işletme giderlerini minimize etmek için bakım maliyetlerinde de
kısıyorlar.
Teoman Akçalı / Eko Garden Peyzaj
Peyzajın öneminin anlaşılması gerekiyor
F
irmamızı Antalya’da 15 yıl önce
kurduk ancak ben 23 yıldır peyzaj
mimarlığı yapıyorum. Peyzaj alanında,
uygulama ve üretim yapıyoruz. Daha çok
dış mekan çiçek, ağaç ve çalı bitkileri üzerine çalışıyoruz. 13 yıldır da Türkiye’de
uzun yıllar dayanıklı olan çiçekli bitkiler
ve aromatik bitkilerin fidelerini satıyoruz. Oteller Antalya için büyük bir pazar.
Antalya’da otellerin hem projesini hem
uygulamasını gerçekleştiriyoruz. Biz
Türkiye genelinde çalışıyoruz ama toplam faaliyet alanımızın Antalya için
yüzde 80’ini oteller oluşturuyor. Daha
sonra da otel bakımı işini üstleniyoruz.
Taşore edilen otellerin bahçelerinin
bakımını yapıyoruz. Maxx Royal’in bakımını biz gerçekleştiriyoruz. Yıllarca
50
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Club Med’lerin bakımı gibi birçok otelin
peyzaj bakımını üstlendik. Bakım kapsamında yer alan bahçenin ilaçlanması,
gübrelenmesi, biçme gibi tüm işlerini yıllık bir plan dahilinde ve otel yönetiminin
onayıyla uyguluyoruz. Yeni otel yatırımları eskiye göre azaldı. Ama renovasyon
çalışmalarında yer alıyoruz. Yenileme
çalışması sırasında bahçe de bozuluyor.
Biz de düzenlemesini yapıyoruz. Her geçen gün otelcinin talebi, yapılan işin daha
ucuz olması yönünde. Bazı otelciler her
şeyin en sonuna ulaşmak ve her şeyin
içinde olmak istiyorlar. Profesyonel bir
yatırımcının meslek disiplinlerine güvenmesi gerekiyor. Güvendiği zaman ortaya
iyi şeyler çıkar. Peyzaj olmadan ülkenin
planlaması, geleceği olmaz. Peyzajın öneminin anlaşılması gerekiyor. Peyzajda
trendler Avrupa’yla birlikte gelişiyor. Antalya’ya baktığınızda çiçekli Sardunya
çeşitleri, Begonvil çeşitleri, narenciyeler,
zeytinler şuanda en öne geçen trend bitkiler oldular. Son 3 yıldır kekik, nane gibi
öne geçen aromatik bitkiler öne çıkıyor.
Tülay Tosun / Palmiye Peyzaj
Otellerde modern, net ve
fantastik detaylar öne çıkıyor
F
irma olarak peyzaj alanında 1986 yılından bugüne önce tasarlıyoruz, sonra
detaylarımızı çözüyoruz, detaylarımızın
gerektirdiği ürünleri temin ve inşa ediyoruz.
2000 yılında markalaşma çalışmalarımızı tamamladık. Tasarım markamız “Tülay
Tosun”, temalı imalatlarımız ve özel ürünlerimizin markamız “palmart” ve Türkiye
distribütörü olduğumuz çatı örtüsü “palmex” olmak üzere üç markamız bulunuyor.
Palmart, ar-ge çalışmalarını yaklaşık 15 yıl
yaptığımız GFRP Panel Yapay Kaya ürünleri
alanında çalışıyor. Bir dünya markası olmayı
hedefleyen şirketimiz yurtdışı çalışmalarına ilk kez 2005 yılında Girit/Yunanistan ile
adım attı. Bu yıl yaptığımız çalışmaları bir
kitapta derledik. Bölgemiz turizm bölgesi
olduğundan referanslarımızın yüzde 100’e
yakını turizm sektöründe yer alıyor. Yüzme
havuzu, dış mekanda al a carte’lar restoran,
pool bar, snack bar, aquapark, çocuk kulübü,
genç kulübü, spor alanları, sahil düzenlemesi, iskele, yol, anfi tiyatro, foodcoarth
gibi dış mekan tasarımlarının tamamında
hizmet veriyoruz. Turizm tesisleri teknoloji, fonksiyonel, ihtiyaçları doğrultusunda
belli sürelerde yenilenmeye ihtiyaç duyar.
Dış mekan kullanımları da bu ihtiyaçlara
bağlı olarak değişiklik gösterir. İşte o zaman yeniden tasarım yapmamız gerekiyor.
Dolayısıyla oteldeki renovasyonun boyutuna göre bahçeyi yeniden tasarlıyoruz. Otel
bahçe tasarımlarında modern, net ama bir
o kadar da fantastik detaylar öne çıkıyor.
Peyzaj mimarlığı tasarım mesleğidir
Peyzaj alanında edindiğim tecrübeler ve
dünyada gördüğüm örnekler doğrultusunda
diyebilirim ki peyzaj tasarımı arazi plastiği,
alt yapısı, iklim, sosyoloji, komşu alanların
kullanım tipleri gibi genelden detaya doğru bir yol izliyor. Fonksiyonel, estetik ve
ekonomik en doğru kullanımın ortaya çıkarılması önemli... Çalışırken pozitif enerjiyi,
dinlenirken huzuru ve mutluluğu ancak doğru tasarlanmış mekanlarda bulabiliriz. Bizim
yaptığımız asıl iş tasarım ve programımızın
elverdiği ölçüde tasarladıklarımızı her pro-
jeyi uyguluyoruz. Firmamızın bir fidanlığı
yok ancak “tüm fidanlıklar bizim” diyerek
ihtiyacımızı Türkiye ve yurtdışından temin
ediyoruz. Ülkemizde peyzaj mimarlığı mesleği, yeşil alan uygulaması, bitkisel materyal
temini ve dikimi olarak algılanıyor. Ama bu
meslek yapısal ve bitkisel tasarımları bir
bütünüdür. Peyzaj mimarlığı tasarım mesleğidir. Bizi diğer tasarım disiplinlerinden
(yapı mimarlığı, iç mimarlık) ayıran başlıca özelliğimiz dendroloji bilgimizdir. Arazi
seçiminde, yapı ve arazi şekillendirilmesi aşamasında mutlaka söz sahibi olmalıdır.
Bana göre ancak birlikte tasarlanan mekanlar amacına tam olarak ulaşır.
Ediz Temel / Lotus Peyzaj Genel Müdürü
Peyzajda trendler mimariye ve
dekorasyona bağlı olarak değişiyor
L
otus peyzaj firması 1994 yılında
kuruldu. Peyzaj alanında; proje kontrolörlüğü, danışmanlık, bitkisel yumuşak
ve sert peyzaj alanlarında her türlü peyzaj
uygulaması, otomatik sulama sistemleri,
aydınlatma uygulaması, bahçede kullanılacak obje ithalatı, bahçe bakım hizmetleri
olmak üzere her kademede hizmet veriyoruz. Ödenmiş sermayesi 600 bin TL olan
şirketimiz geçen bu zaman içinde yurt içinde ve yurt dışında 400’ü aşkın değişik
boyutlarda peyzaj proje ve uygulamasına imza attı. Oteller ile çalışmalarımız
yıllara göre değişkenlik göstermekle beraber toplam faaliyetlerimizde yüzde
25-30’unu oluşturuyor. Sadece 2013’te
Cevahir Asia, Hilton Kozyatağı, Hilton Çorlu gibi otel projelerinde yer aldık. Oteller
doğal olarak kendi yapılarına uygun un-
surları vurgulayacak hususları öncelikle
ortaya çıkaracak peyzaj projeleri ve uygulamaları istiyor. Otel giriş alanlarının
çok prestijli ve etkili olmasını istiyorlar.
Estetikle fonksiyonelliğin en optimum
düzeyde yakalandığı projelere önem veriyorlar. Aynı zamanda üzerinde parti
verebilecekleri alanlar için çim veya sert
zemin oluşturulmasını tercih ediyorlar.
Peyzaj çoğu zaman otelin dekorasyonu
ile paralel olarak gündeme geliyor. Peyzaj proje ve uygulamalarındaki trendler
de mimariye ve dekorasyona bağlı olarak
değişiyor. Mimarinin tarzına bağlı olarak
örneğin bitkilendirmede formal, simetrik
veya daha doğal düzenlemeler tercih edilebiliyor. Günümüzde daha doğal ve sade
düzenlemeler gündemde. Bununla birlikte
zamansız tasarım olarak tabir edilen çok
moda olmadan klasikleşebilecek, insanları
sıkmadan keyif alınabilecek peyzaj tasarımları tercih ediliyor. Peyzajda kullanılan
en önemli unsurların canlı materyallerden
oluşması, onun zaman boyutunun önemini ortaya koyuyor. Yani peyzaj zaman
içerisinde değişen unsurları içerdiği için
çok moda ve kolay eskiyen trendlerden
kaçınmak gerekiyor.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
51
TEDARİKÇİLER GÖRÜŞLER
Raşit Tüter / Tüter Garden
Resort otel bahçeleri küçülmeye başladı
P
eyzaj sektörü, Türkiye de son 20 yılda
çok önem kazandı. Son birkaç yılda;
Irak, Azerbaycan, Türkmenistan, Rusya gibi komşu ülkeler de yeni pazarımız
olmaya başladı. Avrupa’dan ithal edilen
bitkilerin büyük çoğunluğunu artık kendimiz yetiştirip ihraç edebiliyoruz. Üretim
sektörünün hızla desteklenmesi gerekiyor. Sektördeki pek çok arkadaşımız
Avrupa ve diğer ülke meslektaşlarından
daha iyiler. Yeter ki bakış açısı profesyonelce olsun...
Tüter
Garden
Peyzaj,
turizm
yatırımlarının atağa geçtiği 1989 yılında Antalya-Manavgat’ta kuruldu. O
zamanlar “peyzaj” sözcüğü bile telaffuz edilmiyordu. Ziraat Fakültelerinde,
1988 yılında “peyzaj mimarı” unvanı ile
diploma verilmeye başlandı. Firmamız
5 peyzaj mimarı, 1 ziraat mühendisi ile
üretim ve uygulama alanlarında faaliyetlerimize devam ediyor. Firma olarak hem
peyzaj bitkileri üretimi hem de turistik tesisler ile park ve bahçelere ait alanlarda;
peyzaj planlama, projelendirme, sulama
otomasyonu ile sert zeminler dahil bütün
uygulamaları yapıyoruz. Çalışmalarımı-
zın yüzde 80’i turizm sektörüne yönelik...
Otellerde 2005 yılına kadar peyzaj önem
kazanmaya devam etti. Ancak son 7-8 yılda her şey dahil sistemiyle birlikte yatak
sayısı öne çıkarak, bahçeler küçülmeye
başladı. Otel yatırımının son aşaması olan
peyzaj çalışmaları, ekonomik nedenlerden
dolayı “en ucuza en güzeli yaratma” hüneri isteniyor. Bu görüş yatırımcıların yüzde
90’ı için geçerlidir. Bu durumda da kalite
düşüyor. 800 yataklı bir tesisin şu dönemde yaklaşık 12 milyon avro maliyeti olduğu
düşünülünce, peyzaj maliyeti de havuz gibi sert zeminler dahil yüzde 5 ile yüzde 15
arasında değişiyor. Ekonomik rahatlığa kavuşan otel işletmecisi tekrar dar alanda en
iyi peyzaj için harcama yapıyor. Her yıl en
az 1 tesisi bu şekilde revize ediyoruz. 2013
yılında 4 adet 5 yıldız,1 adet 4 yıldız otel
peyzajı olmak üzere 7 proje tamamladık.
Nesrin K. Otuzoğlu / Karaoğlu Peyzaj Genel Müdürü
Teras bahçeleri, dikey bahçeler
ve az su tüketen bitkiler revaçta
K
araoğlu Peyzaj 1994 yılında kuruldu
ve yaklaşık 20 yıldır peyzaj uygulama
işleri yapıyoruz. Konut, AVM, otel, hastane ve yol gibi birçok alanda bitkisel
uygulama çalışmaları gerçekleştiriyoruz.
Ada Plant diye ayrı bir firmamız daha
var. Bu firmamız da bitki üretiyor. Karaoğlu Peyzaj olarak da hem yapısal hem
bitkisel olarak tüm uygulamaları ve hydroseeding yöntemiyle çimlendirme ve
bitkilendirme işleri yapıyor. Biz daha çok
yapısal ve bitkisel olarak tüm hizmetleri
anahtar teslimi olarak veriyoruz. Yapısal
derken binanın dışındaki açık alanlardaki havuzlar, yürüme yolları, duvarlar
gibi tüm alanları kastediyoruz. Peyzaj
açısından oteller çok önemli ve ana sektörlerden bir tanesi. Ama otel peyzajı
52
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
daha çok kıyı bölgelerinde ve golf alanlarında uygulama alanı buluyor. Büyük
kentlerde açık alan azlığından peyzaja
yeterince yatırım yapılmıyor. Onun için
zaman zaman çatı bahçeleri, dikey bahçeler gibi çalışmalar yapıyoruz. Daha önce
birçok otel projesinde yer aldık. Crowne
Plaza, Zorlu Center, Kamelya World Hotels, WOW Topkapı Palace gibi otellerin
projesinde vardık. Biz uygulamacıyız,
tasarımcı değiliz. Son yapılan uygulamalarda doğa dostu yaklaşımlar öne çıkıyor.
Kentlerde özellikle yeni teras bahçeleri,
dikey bahçeler tercih ediliyor. Çünkü ciddi
yeşil alan sıkıntısı doğuyor. Az su tüketen doğaya dost sistemler tercih ediliyor.
Kıyı bölgelerindeki otellerde müşterinin
beklentilerini esas alan uygulamalar öne
çıkıyor. Tabi biz tasarımcı olmadığımız için daha çok firmalarla ve zaman zaman
mimar veya yatırımcıyla çalışıyoruz. 2013
çok iyi geçti. Hedeflerimizi gerçekleştirdik. Şimdi 2014’e hazırlanıyoruz.
TEDARİKÇİLER GÖRÜŞLER
Metin Aktomas / Marmara Fidancılık
Peyzaj alanına ciddi yatırımlar yapılıyor
P
eyzaj son 10 yıldır hızlı gelişen bir sektör. Bu sürede sektöre ciddi yatırımlar
yapıldı. Çünkü peyzaja ihtiyaç geçmişe göre
arttı. Eskiden bitkilerin birçoğu yurtdışından
geliyordu. Onlarda toprağa adapte ederek
üretiliyordu. Şimdi bu oran azalarak devam
ediyor. Netice itibariyle birçok site yapılıyor.
Artık ev alacak insanlar bahçeye ve peyzaja
da bakıyor. Dolayısıyla büyük inşaat firmaları peyzajın önemini anladılar. Bu alana
para harcamaya başladılar. Eskiden 100
bin lira harcadığı işe bugün 1 milyon harcayabiliyor. Bizim işimizde bitkiyi kendiniz
üretiyorsanız bir anlam ifade ediyor. Bitki de
zaman içinde üretilen ve belli bir süre sonra satış hacmine gelen bir ürün. Dolayısıyla
bir ürünün satılması için en az 3 ya da 5 yıl
gerekiyor. Bizde 20 yaşın üstünde de ağaç
var, 6 aylık fide de var. 150 hektarlık alanda
ihtiyacı karşılayacak ciddi üretime sahibiz.
Bu alanda döneme göre farklı trendler öne
çıkıyor. Dönemsel ve popüler olan bitkiler
var. Bizim halkımız renkli ve çiçekli bitkiyi
seviyor. Değişmeyen tek şey bu…
Otellerdeki payımızı
önümüzdeki 5 yılda artıracağız
Bir grup firması Marmara Fidancılık’ın
peyzaj sektöründe hizmet veren 6 firması bulunuyor. Dolayısıyla bahçeye dair her
türlü hizmeti sunan bir grup firmasıyız.
Otellerle kurulduğumuz 1994’ten beri çalışıyoruz. Ancak oteller bizim iş hacmimizde
çok büyük bir alanı kapsamıyor. Bizim ağırlığımızı kamusal yatırımlar ve büyük inşaat
firmalarının geliştirdiği projeler oluşturuyor. Bir de bizim üretip yurtdışına ihracatını
yaptığımız bitkilerimiz var. Yıllık 10 milyon
doların üzerinde ihracat yapıyoruz. Azerbaycan, Türkmenistan, Ortadoğu ülkeleri ile
çalışıyoruz. Savaştan ve bölgedeki karışıklıklar olmadan önce Suriye, İran, Irak, Libya
vb. ciddi müşterimizdi. Antalya’da çok peyzaj firması var ama köklü firma sayısı az.
Biz orada önümüzdeki 5 yılda ciddi şekilde
ilerlemeyi planlıyoruz. Otellerin paranın
çoğunu binaya harcadığını biliyoruz. Ama
parayı bahçeye harcamaktan imtina ediyorlar. Bizimki biraz lüks tüketime giriyor.
Paranın bittiği yerde bizim işimiz başlıyor.
Eldeki kalan son parayla bir şeyler yapmaya
çalışıyorlar. Ama yine de çok ciddi projeler
yapılıyor. O ciddi projelerin içinde biz de
var olmaya çalışıyoruz. Yaptığımız çalışmalarda mimarla çalışıyoruz. Bina içinde
iç mimarla dışında ise hem mimarla hem
peyzaj mimarları ve varsa işverenin konseptini oluşturan mimari grupla hareket
ediyoruz. 5 yıldızlı bir Antalya otelinin ortalama peyzaj maliyeti alanına ve bulunduğu
yere bağlı olarak 1 milyon doları buluyor. Bu
rakam; sulama sistemi, drenaj ve bir takım
diğer alt yapıları, istenilen toprak, çimlendirilmesi, bitkilendirmesi gibi tüm çalışmaları
içeriyor. 2013 yılı beklentilerimiz seviyesinde geçti. Yurtiçindeki potansiyel de devam
ediyor. 2013’te başarılı uygulamalar yaptık,
kârlı da bir yıl oldu. 2014’te de hedeflerimizi
tutturacağımıza inanıyorum.
Cem Şirin / Cem Botanik
Biyolojik göletler, peyzajın parlayan yıldızı olacak
B
iz aile şirketi olarak 40 yıllık bir firmayız ve kurulduğumuzdan beri peyzaj
işleri yapıyoruz. Kavacık ve Baltalimanı’nda olmak üzere İstanbul’da iki merkezimiz
var. İnsanların bitkilere ilgisi çok arttı.
Yurtdışında gördüğünüz her şey Türkiye’de de yapılmaya başlandı. Çok ciddi bir
rekabet var. Bu durum fiyatlara yansıyor.
Eskiden kaliteyi arayan bir müşteri kitlesi
vardı, bugün iş olsun, yeşillik olsun düşüncesiyle hareket ediliyor. 5-6 yıldır biyolojik
göletler yapıyoruz. Avrupa için eski ama
Türkiye için yeni bir alan. Gelecekte yıldızı
parlayan bir bölümümüz olacak. Faaliyet
gösterdiğimiz sektörlerin başında alışveriş merkezleri geliyor. Oteller ise peyzaj
işlerinin yanı sıra bakımını da aldığınızda
bize sürekli iş çıkartan bir sektör. Bu anlamda hareketli bir sektör... Ayrıca bir otel
projesinde yer almak bizim için prestij-
2
54
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
dir. Müşterinin ince eleyip sık dokuduğu,
iyi iş yaptığı işleri halletmeye çalışıyoruz. Les Ottomans Hotel, Grand Hyatt ve
Park Hyatt İstanbul Maçka gibi otel projelerinde yer aldık. Biz otelin mimarisine
göre peyzaj yapıyoruz. Ona göre saksılar
ayarlıyoruz, bitkilerimizi koyuyoruz. Otelciler bakım anlaşması yaptığınızda bitkisi,
çiçeği de dahil her şeyi bir pakette çözmek istiyorlar. Eskiden ekstra talepler
daha fazla oluyordu. Otel peyzajlarında
dikey bitkilendirmeyle ilgili epey bir talep
almaya başladık. O iyi bir trend oldu. Oteller veya AVM’ler artık çatılarında yeşil
görmek istiyorlar. Ama bizim en büyük
trendimiz biyolojik havuzlar veya biyolojik göletler. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı
insanların içinde yüzeceği biyolojik havuz
ve göletlere izin vermiyor. Avrupa’da bu iş
30 yıldır yapılıyor. Bakanlık Türkiye’de klor
kullanmadığımız için uygun görmüyor.
Uygun görse bütün otellerin havuzlarını
biyolojik havuza çevirebiliriz. Yasal iznin
çıkacağını umut ediyoruz. Ama bunun için
biraz mücadele etmek lazım.
TEDARİKÇİLER RÖPORTAJ
İsmail Erdoğan / Hisar Yönetim Kurulu Başkan Vekili:
HORECA’da yeniden yapılanacak
olan Hisar, hedef büyüttü
‘‘1 Ocak 2014 itibariyle turizm
sektörüne yönelik yeni bir
yapılanmaya gidiyoruz.
Daha hızlı ve kaliteli bir
servis vermeyi hedefliyoruz.
Şuanda gastronomide ciddi
fırsatlar var. Turizm ve
Yatırım Dergisi’nin haberine
göre 2014 ve 2015’in ilk
yarısında 172 yeni tesis
açılacak. Bu otellerin
ihtiyaçlarını en iyi şekilde
karşılamaya çalışacağız.”
Ç
atal-kaşık-bıçak alanında Türkiye’nin
en eski markalarından biri olan Hisar,
HORECA’da yüzde 35 olan pazar payını artırmayı planlıyor. 2014 yılı için bu
alanda yeni bir yapılanmaya gidecek olan
Hisar, buna bağlı olarak üretim kapasitesini de artıracak. Hisar’ın yeni dönem
çalışmalarını Hisar Yönetim Kurulu Başkan Vekili İsmail Erdoğan ile konuştuk.
n Firma olarak Hisar’ı
tanıyabilir miyiz?
Hisar, 1968 yılında bir aile şirketi olarak
faaliyetine başladı. Ancak ticari geçmişimiz daha da eskiye dayanıyor. İlk olarak
çatal-kaşık-bıçak imalatıyla başladık. Satış kanallarına baktığımızda ev kesiminde
bayii kanalıyla ve kendi perakende mağazalarımızla ilerliyoruz. 15 adet Hisar’a
ait perakende ve 32 franchise mağaza
ile 125 Hisar Konsept mağazaya sahibiz.
285 züccaciye mağazası ve 9 adet zincir
markette varız. Gastronomi alanında da
yeniden bir yapılanma ile bayilerimizle
birlikte pazar payımızı arttırmayı hedefliyoruz. Marka olarak biz şu anda Avrupa
değil, dünya normlarındayız. Türkiye’de
Turquality programına dahil olan 80 firma
içindeyiz. Dünyada da bizim sektörde de
HORECA’da faaliyet gösteren bütün bayilerin tanıdığı, bildiği bir markayız.
56
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
n Üretim kapasitenizden
bahsedebilir misiniz?
Hisar olarak 2500 adet ürün gamımız
var. Toplam üretimimizin yüzde 15’ini
ihraç ediyoruz. Ortadoğu, Mısır, İspanya,
Kuzey Amerika ve Türk Cumhuriyetleri
başta olmak üzere toplam 32 ülkeye ihracat yapıyoruz. Amerika’da çalışmayı
çok arzu ettiğimiz Crate and Barrel firmasıyla iş birliği içindeyiz. Ayrıca 2015’e
kadar yurtdışında gerek franchise vererek gerekse kendi mağazamızı açarak
büyümek istiyoruz.
n Biraz da ürün gamınızla
ilgili bilgi alabilir miyiz?
Biz HORECA’da (otel-restaurant-cafe)
masaüstü ekipmanları alanında faaliyet
gösteriyoruz. Bu alanda çatal-bıçak-kaşık ile masaüstü aksesuarı üretiyoruz.
Cam ve porselen alanında yaptığımız
üretimler ise sadece ev/zücaciye kesimine yönelik. HORECA’ya cam ve porselen
üretmeyi düşünmüyoruz. Ben şuna inanıyorum: HORECA’da bizim ihtisas alanımız
çatal-kaşık-bıçak ve muhtelif aksesuar
üzerine... Ülkemizde cam ve porselen alanında büyük üreticiler varken bizim bu
konuda çalışma yapmamız anlamsız olur.
n Turizm sektöründe nasıl
bir yapılanmanız var?
1 Ocak 2014 itibariyle turizm sektörüne yönelik yeni bir yapılanmaya gidiyoruz.
Daha hızlı ve kaliteli bir servis vermeyi
hedefliyoruz. Şuanda gastronomide ciddi
fırsatlar var. Turizm ve Yatırım Dergisi’nin
haberine göre 2014 ve 2015’in ilk yarısında 172 yeni tesis açılacak. Bu otellerin
ihtiyaçlarını biz elimizden geldiğince en
iyi şekilde karşılamaya çalışacağız. Hedefimiz tabii hepsine ulaşabilmek. Sadece
yeni açılacak oteller değil, mevcut tesislerin de 5 yılda bir yeni çatal-kaşık-bıçak
ihtiyacı doğuyor. 5-8 yıl arasında ürünlerin
kendiliğinden değişme ihtiyaçları ortaya
çıkıyor. Konseptleri değişiyor. 2 yılda bir
sürtünmeden doğan çizilmeleri gidermek
için parlatma ihtiyacı doğuyor. Firma olarak bu servisleri de veriyoruz.
n Turizm sektörü toplam faaliyet
alanınızın ne kadarını oluşturuyor?
geriye gidiyor. Bu tabii bizi karlılık anlamında bir hayli zorluyor. Bizim kapasite
artırımları, otomasyon çalışmaları, maliyetleri aşağı çekme vb. gibi tüm çabamız
bu doğrultuda. Başka da çıkış yolu yok.
Dünyada rekabetten doğan oturmuş bir
takım fiyat göstergeleri var. Öte yandan
şu anda birçok firma üretimlerini Çin’e
kaydırmış durumda. Dışarıdan kaliteli, kalitesiz hatta sağlığa zararlı ürünler olmak
üzere her türlü ürün çok rahat girebiliyor.
Bunun için bir önlem de yok, sadece küçük
bir gümrük vergisi var. Yerli üretici olarak
korunmasız durumdayız. Biz ülkemizde
üretim yaparak bunlarla mücadele ediyoruz. Bu konuda görev devlete düşüyor.
Kaliteli ürünler tabii ki ithal edilsin ama
kalitesiz ürünlerin ithali durdurulmalı. Ayrıca ihtiyaca anında cevap verebilmek için
olabildiğince stoklu çalışıyoruz.
Otelleri HORECA’nın içerisinde ele alıyoruz. HORECA’nın payı yıllara göre
değişiyor ama bizim ölçümlerimize göre
yüzde 30-35 arasında değişen bir pazar
payına sahibiz. Her yıl verdiğimiz ürünlerin aşağı yukarı yüzde 10’unda eksilme
oluyor. Bir kere bunları tamamlıyoruz.
Bunun yanı sıra, ağırlıklı olarak 5 yıldızlı otellerin ihtiyaçları oluyor. Hedefimiz
orta, üst ve lüks segment oteller. Ayrıca
4 yıldız oteller, kafe-bar hepsine hizmet
vermeye çalışıyoruz.
n Otellerin segmentlerine yönelik
farklı markalarınız var mı?
Bizim Hisar Optima diye bir serimiz
var. Burada daha ekonomik ürünleri piyasaya vermeyi hedefliyoruz. Hisar Stüdyo
serimizde sadece tasarım ürünler yapıyoruz. Yine üst segmentte Premiere ve
Exclusive serilerimiz mevcut. Hem dış
pazarlar için bu gerekiyordu hem de ilgi
çekmesi için bu seriyi tasarladık.
n Trendler neler? Bu alanda
trendler sık değişiyor mu?
n Tasarımlarınızı nasıl yapıyorsunuz?
Bizim kendi tasarım ekibimiz var. Bu
ekibin başında da ben varım. Bu benim
özel hobim. Premiere, Exclusive ve Hisar Optima serilerinin tasarımlarının
tamamını biz yapıyoruz. Ayrıca ünlü tasarımcılarla çalışıyoruz. Örneğin, Stüdyo
serisini Can Yalman, İnci Mutlu gibi isimlerin tasarımlarıyla oluşturduk.
n Üretim alanında
genişleme planınız var mı?
Şu an ciddi bir genişleme çalışması
içindeyiz. Makinelerimizde modernizasyon yapıyoruz. Tamamen modernizasyon,
otomasyon ile ilgili çalışmalarımız var.
Kapasiteyi 2014 yılının başından itibaren
en az yüzde 35-40 civarında arttırmış
olacağız. Daha fazla otomasyonla daha
büyük rakamlara ulaşacağız.
n Bu büyümeyle birlikte
HORECA’da da büyüme olacak mı?
Tabii ki. Şu anda özellikle yeni açılacak
tesislerle ilgili yakın takipteyiz. Sevindirici
olan, bir Türk markası olarak bizi tercih
etmeleri... Bilinen otel zincirlerinin hemen
hemen hepsinde ürünlerimiz mevcut.
Hem servis hem de kalite açısından özellikle 5 yıldızlı ve 4 yıldızlı tesislere en
iyi hizmeti vermeye çalışıyoruz. HORECA
alanında yurt dışına çıkmayı planlıyoruz.
Tabii ki, orada da bu sektöre hizmet veren
bayiler var. Onlarla da en uygun olanıyla
ihracatımızı yapmaya çalışıyoruz.
n Yabancı markaların da tedarik
zincirine girebiliyor musunuz?
Evet tabii… Bildiğiniz otel zincirlerinin
hepsinde varız. Ancak üzülerek söylüyorum ki hala yabancı marka hayranlığı
var. Biz bunu kırmaya çalışıyoruz, çünkü
bizim ürünlerimizin yabancı marka adı
altında Çin’de üretilen ürünlerden daha
kaliteli olduğunu iddia ediyoruz. Maliyetlerimizi de kontrol altında tutarak en
iyiyi vermeye çalışıyoruz. Çelik gibi birçok
hammaddemizi yıllardan beri Avrupa’dan
ithal ediyoruz. Ürünlerimize doğru kullanımla orantılı olarak 100 yıl garanti
veriyoruz. Her zaman en iyi servisi veriyoruz ve ürünlerimizin sürekli arkasındayız.
Tek vazgeçilmez trend ürünün hijyenik olması… Bunun için de mümkün
olduğunca az desen olması gerekiyor. O
nedenle hiçbir şekilde karmaşık desen
vermiyoruz. Daha sade veya hafif görüntüler kullanıyoruz. Burada kullanım
açısından bizim tavsiyelerimiz şunlar;
bıçaklar çok sert olduğu için özellikle yıkama esnasında birbirlerine sürtünüp
çizebiliyor. Bu nedenle bıçakların ayrı yıkanması gerekiyor. Bulaşık makinesinde
agresif deterjanlar kullanılmaması önemli. Bir de makineden çıktıkları zaman
üzerlerinde kalan nemi bir saat içinde
almak gerekiyor. Bunlar ürünün uzun ömürlü olmasını sağlıyor.
n Son olarak 2013 sizin için nasıl
geçti? 2014 hedefleriniz neler?
Mesela 2011 genel olarak hem HORECA’da hem ev kesimi/zücaciyede çok
başarılı bir yıldı. 2012’de belli bir düşüş
yaşandı. 2013’te de 2012’yi geçtik ama
daha iyi olmamız lazım. 2011’i yakalamış
değiliz ama yakalayacağız. 2014’te 2011’i
de geride bırakacağımızı umuyorum.
n Pazarla ilgili genel bilgi almak
istersek, kalite ve fiyat dengesi
konusunda neler diyebilirsiniz?
Şu anda şöyle bir trend var. Kalite
yükseliyor, fiyatlar ya yerinde sayıyor ya
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
57
TEDARİKÇİLER HABER
Kale Kilit 60. yılında da pazar lideri
Kale Kilit, 60. yılını yeni ürün
teknolojileriyle kutluyor.
İçlerinde İtalya, Çin, Burkina
Faso ve Kolombiya’nın da olduğu
100’den fazla ülkeye ihracat
yapan Kale Kilit, 2014 yılında
üretimini yüzde 20 artıracak.
T
ürkiye’nin lider kilit üreticisi Kale Kilit,
kuruluşunun 60. yılını da pazar lideri
olarak kutluyor. Güvenlik alanında entegre hizmet anlayışıyla Türkiye’de her 3
evden 1’inin tercihi olan “Kale Kilit”, dünyada 100’ün üzerinde ülkeye ulaşıyor.
2012 yılında yaptığı 60,7 milyon dolarlık ihracatıyla metal eşya kategorisinde
7 kez üst üste ihracat şampiyonu olan
Kale Kilit’in hedefi Türkiye’deki liderliğini
global pazara taşırken bir dünya markası
haline gelmek.
Kale Kilit’in 60. Yıldönümü dolayısıyla
düzenlenen basın toplantısında konuşan
Yönetim Kurulu Başkanı Sedat Özgür, “2
bin çalışanımızla, günde 100 binin üzerinde kilit ve silindir üretim kapasitemizle
faaliyet göstermekten büyük mutluluk
duyuyoruz” dedi. Dünya çapında bir mar-
ka olma hedefi doğrultusunda son 3 yılda
35 milyon dolar yatırım yaptıklarını açıklayan Özgür, buna paralel olarak üretim
kapasitesini de yüzde 30 artırdıklarını
belirtti. Kale Kilit’in bu yılki ciro beklentisinin yaklaşık 250 milyon dolar olduğunu
ifade eden Özgür, “Önümüzdeki yıl ise
entegre güvenlik anlayışına paralel yeni ürünler ve yeni makine yatırımlarıyla
üretim kapasitemizi yüzde 20 artırmayı
hedefliyoruz” dedi.
Satışlarının yüzde 60-65’ini iç pazara, yüzde 35-40’ını ise yurtdışı pazarına
yaptıklarını belirten Özgür, 100’den fazla
ülkeye ihracat yaptıklarını Türkiye’nin kilit
ihracatının yüzde 70’ini Kale Kilit’in gerçekleştirdiği kaydetti. Özgür, Çin Şangay’da
ve Birleşik Arap Emirlikleri Dubai’de ofis
açtıklarını ifade etti. Kale Kilit’in 2013’te
yaklaşık 250 milyon dolar ciro elde eden
şirket, toplam 36 milyon kilit üretti. Firma
2014 yılında üretimini yüzde 20 artıracak.
Elita Gıda, “Türkiye 100
Projesi”nde 42’inci sırada yer aldı
A
llWorld Network ve TOBB’un öncülüğünde ve TEPAV’ın desteğiyle
Türkiye’nin en hızlı büyüyen şirketleri-
ne dikkat çekmek amacıyla yürütülen
“Türkiye 100 Projesi” çalışmasının
sonuçları açıklandı. Buna göre, Sunar
Grup şirketlerinden Elite Gıda, Türkiye’nin en hızlı büyüyen 100 şirketten
42’incisi oldu. “Türkiye 100 Projesi
Ödülü” nü, 5’inci İzmir Kongresi’nde
Sunar Grup adına Elita Gıda Genel Müdürü İbrahim Ethem Can ile birlikte
Sunar Grup Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Çomu aldı. Birleşmiş Milletler
Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) madalyasına sahip Sunar Grup, 2010-2012
döneminde sergilediği yüzde 202’lik
büyüme ile listeye girdi.
Sunar Grup, Birleşmiş Milletler Gıda
ve Tarım Örgütü’nü (FAO) Dünya Gıda
Günü kapsamında Adana’da ağırladı.
58
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Polin, Ukrayna’daki
Orbita Aquapark’ın
kaydıraklarını yeniledi
U
krayna, Koblevo’da 2011 yılında 4 hektar
açık alan üzerine kurulan, Orbita Aquapark
mevcut su parkını genişletirken Polin firmasını tercih etti. Yeni eklenen kaydıraklar ile
beraber parkın toplam alanı 12 hektara ulaştı.
Geçtiğimiz yaz açılan yeni parka Polin, roket
formundaki Looping Rocket, küçük misafirler
için Cennet Adası Su Oyun Grubu, kaydırağa ait
doğal ışık efektleri bulunan Black Hole, Rafting
Slide ve Wide Rafting Slide, Çocuk Oyun alanı
gibi ürünlerini ekleyecek.
Uyumsoft, e-fatura için özel
entegratörlük hizmeti sunuyor
2014 başından itibaren elektronik fatura uygulaması başlayacak. E-fatura
için özel entegratörlük hizmeti sunan Uyumsoft firmasından Volkan
Şahin, bu hizmeti alacak olan işletmeleri, işbirliği yapacağı firmaların
izin belgelerini kontrol etmeleri konusunda uyarılarda bulundu.
B
u yıl sonu itibariyle 25 bine yakın işletme e-fatura’ya geçmeye
hazırlanıyor. Oteller, restoranlar da e-fatura uygulamasına geçmek zorunda
kalacak. E-fatura özel entegratörlük
hizmeti sunan Uyumsoft firmasından
Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri A.Ş. Kanal Yöneticisi Volkan Şahin, konuyla
ilgili bilgi verdi. Şahin, saklama hizmeti
izni ile Kamu Sertifikasyon Merkezi tarafından Mali Mühür onayı almış olan
Uyumsoft A.Ş’nin, e-Fatura entegratörleri arasında olduğunu belirtti. E-Dönüşüm
projelerinde yer alan Uyumsoft, Gümrük
ve Ticaret Bakanlığı Merkezi Sicil Kayıt
Sistemi (MERSİS), Esnaf Bilgi Sistemi
(ESBİS), Hal Kayıt Sistemi (HKS) ve Bilim
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Portalı projelerini başarıyla yürüttüklerini
ifade eden Şahin, ISO 9001, ISO27001, ISO
22301, ISO 10002, ISO 20000, ISO 22301
sertifikalarına sahip olduklarını aktardı.
E-faturada, özel entegratörlerin
izin belgelerine dikkat etmeli
E-faturaya geçecek olan firmalara uyarılarda bulunan Şahin, özel entegratörler
ile imza atacak olan işletmeler, Saklama
Hizmeti Verme İzni’nin olması gerektiğine
vurguladı. Elektronik fatura ile ilişkili detaylı bilgi için Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’nın
internet sitesinde bulunabileceğini aktaran
Şahin, entegratör firmalarının mali mühür
altyapısının değerlendirildiği ‘‘Mali Mühür
Uyum Değerlendirme Raporu” nu, yine kamu sertifikasyon merkezine ait internet
sitesinden takip edilebileceğini dile getirdi.
Güral Armatür,
müşterilerine yeni
bir model sunuyor
G
Abkay Grup, iklimlendirme
pazarının geleceğini konuştu
F
ujitsu Türkiye distribütörü Abkay Grup,
Türkiye’ deki tüm bayi ve servislerine
yönelik olarak üç günlük organizasyon
gerçekleştirdi. Antalya’da düzenlenen etkinliğe 400’ün üzerinde katılım sağlandı.
Yapılan toplantıda, Türkiye iklimlendirme
pazarı değerlendirilirken, Abkay Grup 2014
planlamasını ve stratejik yol haritasını
bayi ve servisleri ile paylaştı. Üç gün süren
etkinlikte ayrıca, iklimlendirme pazarının
eniş çeşit yelpazesine sahip Güral Armatür, banyo ve mutfak armatürlerine
bir yenisini daha ekledi. Leipzig armatür
modeli, zarif işçiliği, estetik çekiciliği, göz
alıcı parlaklığı ile banyo ve mutfaklarda
güçlü ve etkileyici bir hava yaratıyor. Leipzig modeli, banyo, evye, duş ve lavabo
bataryası ile modern banyo ve mutfakların
tamamlayıcısı konumda. Aynı zamanda
yeni model, kolay kullanımı ile evye üzerinde yüksek görünüme sahip.
geleceği, yeni enerji yönetmeliği, satış
sonrası hizmetlerin yeni yapılandırması
konularının da görüşüldüğü toplantıda,
pazarda ses getirecek kampanyalar da
bizzat şirketin Genel Müdürü Kerem Okudan tarafından açıklandı.
Katılan misafirler için Aspendos ve
Perge antik kentine, Kurşunlu Şelalesi
ve Milli Park ziyaretleri gerçekleştirildi.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
59
TEDARİKÇİLER HABER
Paloma Hotels ile Unilever Food
Solution gıda atığına savaş açtı
Ev dışı tüketimdeki gıda israfına karşın bilinç oluşturmak amacıyla Unilever
Food Solutions ile Paloma Hotels “Gıda Atığını Önleyelim”
projesine imza attı. Proje kapsamında Paloma otellerindeki
personele ve yöneticilere belirli konularda eğitim verildi.
U
nilever Food Solutions ile Paloma
Hotels “Gıda Atığını Önleyelim” adlı
projeyle iş birliği yapıyor. Bu yılın ilkbaharında başlayan proje, ev dışı tüketim
sektöründeki gıda atığını azaltarak hem
profesyonel mutfakları daha verimli kılmayı hem de doğayı korumayı amaçlıyor.
Projeyi değerlendiren Unilever Food Solutions Türkiye Genel Müdürü Önder Arsan,
Türkiye’de yapılan pilot araştırmalarına göre turizm sektöründe yaklaşık 325 bin ton
gıda atık tahmin ettiklerini belirtti. Projeye
başlama hedefleri olarak gıda atıklarının
doğru yönetilmesi için bilgilendirmek ve bu
alanda bilinç oluşturmaya katkı sağlamak
olduğunu aktaran Arsan, yaklaşık yüzde
20 civarında gıda atığını azaltmanın birçok
işletme için potansiyel erişebilir bir hedef
olduğunu dile getirdi.
Gıda atığında azalma başladı
Proje kapsamında, Paloma Hotels’in
bünyesindeki otellerde, “Mutfak Üretim
Alanları Geri Dönüşüm Gıda Atıkları, Açık
Büfelerden Misafir Geri Dönüşüm Gıda Atıkları, Satın Alma ve Stoklamadan Kaynaklı
Gıda Atıkları” başlıklarında ölçümlemeler
yapıldı. Aynı zamanda, Paloma Grubu otellerinin Genel Müdürleri, Yiyecek & İçecek
Müdürleri, Mutfak Şefleri ve Mutfak Koordinatörleri için ‘Atık Yönetimi’ eğitimi
düzenlendi. Atık ölçümlerinin sonucunda
şu verilere ulaşıldığı bildirildi;
l Paloma Grubu otellerinde (The
Paloma Oceana Resort Hotel, Renaissance Antalya Beach Resort & SPA,
Sentido Perissia Hotel) tabaktan dönen
atıklarda günlük yaklaşık yüzde 10-12
Seyahat severler, online
uygulamalara önem veriyor
C
loudArena
firması,
günümüzün
nabzını tutuyor. Firmanın ortakları, akıllı telefon ve tabletlerinden online
rezervasyon yaptırdıktan sonra konaklama süresince seyahat deneyimlerini dış
dünyayla paylaşan yeni bir müşteri segmenti dikkat çekiyor. “Dijital Seçkinler”
olarak adlandırılan seyahat severler, her
an internete bağlanmaları sağlayan ikinci bir cihaza sahip. Seyahatlerini online
planlayıp, akıllı telefon ve tabletlerinden
online rezervasyon gerçekleştiren “Dijital
Seçkinler”, diğer misafirlere oranla yüzde
30 daha fazla harcama yapıyorlar.
“Misarfirler, web sitelerine
her türlü cihazlar ile ulaşmalı”
CloudArena kurucu ortaklarından Tolga Yalçınkaya, bu tip misafirleri çekmek
isteyen işletmelerin öncelikle turistik
tesislerinin web sitelerinin her türlü cihazlardan ulaşılması ve kolay rezervasyon
60
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
imkanı sunmasını
öneriyor.
Aynı
zamanda,
sosyal medyada
aktif olarak misafirlerin dikkatinin
çekilmesi gerektiğini
aktaran
Tolga
Yalçınkaya, “DiYalçınkaya
jital Seçkinler”in
yüzde 84’ü olumlu bir web sitesi deneyimi önemli bulduklarını belirtiyor.
Seyahat planı yaparken bu gezginlerin
yüzde 22’sinin web sitesini incelediğini
vurgulayan Yalçınkaya, yüzde 20’sının
online deneyimleri kişisel deneyim ile
eşdeğer tuttuklarını aktardı. Satın almaların yüzde 39’u tabletler üzerinden
gerçekleştirdiklerini öne çıkaran Yalçınkaya, HotelRunner ile tüm cihazlarla
uyumlu bir web sitesinden online rezervasyon almayı sağlayabileceklerini belirtti.
Önder Arsan
(50-75) kg arasında azalma oldu.
l Misafirlerin tüketim tercihleri ortaya
çıktı. Örneğin, otel misafirleri açık büfeden
genellikle garnitür karıştırılmış yemekler
yerine daha minimal yemekleri tercih ediyor.
l Atık yönetiminin düzenli yapılması
ve organik atıkların diğer atıklardan ayrıştırılmasıyla birlikte Paloma Grubu, hayvan
barınakları ile işbirliği yapabilmeye başladı.
l Mutfaktan ve tabaktan dönen atıklar
ölçüldüğü ve tek bir konteynerde biriktirdikleri için çöp torbası tasarrufu sağlandı.
l Otel başına günlük çöp torbası tüketimi yaklaşık 40-50 adet azaldı.
LSG Sky Chefs,
Kazakistan pazarına
hizmet sunmaya başladı
U
çak içi ikram hizmeti alanında hizmet veren en önemli şirketlerinden LSG Sky Chefs,
Kazakistan havayolu ikram hizmetleri pazarına girdiğini açıkladı. LSG Sky Chefs, Almaty
Uluslararası Havalimanı’nın yan kuruluşu JSC
Almaty İkram Hizmetleri’yle işbirliğine adım
attı. Yılda yaklaşık dört milyon yolcuya hizmet
veren ve ülkenin yolcu trafiğinin yarısını ağırlayan Almaty Uluslararası Havalimanı’nda (ALA),
Air Astana, SCAT, Transaero, Lufthansa, KLM,
Asiana Airlines, Ukraine International, Etihad
Airways, Czech Airlines, Bek Air ve Hainan Airlines dahil olmak üzere 11 firma bulunuyor.
Aynı zamanda, havalimanında tek ikram hizmetleri veren kuruluş Almaty İkram Hizmetleri,
günlük ortalama 7 bin 600 öğünden fazla uçak
yemeği üretiyor. Dünya genelinde 300’ü aşkın
havayolu şirketiyle işbirliği yapan ve yılda 527
milyon öğün uçak yemeği üreten LSG Sky Chefs Grubun bünyesindeki şirketlerin 2013 yılı
konsolide cirosu 2.5 milyar Avro civarındadır.
DOSYA
ACENTELER
ACENTELER
62
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
İç pazarda erken
rezervasyon dönemi, Avrupa
standartlarına yaklaşıyor
İç pazar için 2014 hedeflerini açıklayan tur operatörleri, erken rezervasyon kampanyasının
ilk dönemini yüzde 50’lere varan indirimlerle başlattılar. Kasım ayında başlayan erken
rezervasyon kampanyalarının ilk etabını aralık sonu bitirecek olan acenteler, 2014’te toplam
rezervasyonların yüzde 50’ye yakınını erken rezervasyondan yapacak.
İ
ç turizmde yeni dönem çalışmalarına
başlatan tur operatörleri, erken rezervasyon dönemini de başlattı. 2014
sezonu için erken rezervasyon kampanyalarını açıklayan tur operatörleri, Kasım
ve Aralık aylarını kapsayan kampanyanın
ilk döneminde yüzde 50’lere varan indirim yapacaklar. Mayıs ayına kadar devam
edecek olan kampanya kapsamında tur
operatörleri, toplam rezervasyonlarının
yüzde 50’ye yakınını erken rezervasyonlardan almayı hedefliyor.
Erken rezervasyon kampanyası
kasım ayına kadar çekildi
Türkiye’de ilk olarak 2003 yılında başlatılan erken rezervasyonlar, her yıl daha
da gelişerek iç Pazar için önemli bir rezervasyon kaynağı oldu. İlk olarak nisan ayı
ortalarında başlatılan erken rezervasyon
kampanyaları bugün Avrupa’da olduğu
gibi kasım ayına kadar çekildi. 2003’te ilk
başlatıldığında yüzde 25 indirim oranlarıyla yola çıkan tur operatörleri bugün
yüzde 50’lere varan indirim uyguluyorlar.
Erken rezervasyonlar artık tüm
paket turlarda uygulanıyor
İç pazarın en önemli dinamikleri
arasına giren erken rezervasyon kampanyaları, yurtiçi tatil paketlerinin yanı
sıra tüm paket turlara kadar genişletildi.
Seyahat iptal sigortası eşliğinde yurtdışı
turlarından kültür turlarına, kruvaziyer
turlarından kış turizmine kadar tüm paket turlarda uygulanmaya başlayan erken
rezervasyon kampanyaları sayesinde
Türkiye’de de tatil alışkanlıkları gelişme-
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
63
»
ACENTELER
DOSYA
EN ÇOK TERCİH EDİLEN
TATİL DESTİNASYONLARI
BODRUM
KEMER
l BELEK
l ALANYA
l SİDE
ye başladı. Kredi kartına taksit imkanının
da desteklediği erken rezervasyonların
artışında, tatile 72 saat kala rezervasyonun iptal edilmesine olanak tanıyan
“Erken Rezervasyon Sigortası” da önemli
bir etken oldu.
Seyahat iptal sigortası erken
rezervasyon sayısını katlıyor
Erken
rezervasyon
kampanyasını aşamalı olarak dört etapta
tamamlayan tur operatörleri, mayıs
ayında erken rezervasyon dönemini kapatıyorlar. Kampanyanın her etabında ise
indirim oranları biraz daha düşürülüyor.
Öte yandan erken rezervasyon kampanyalarında son 3 yıldır uygulanmaya
başlanan “Erken Rezervasyon Sigortası”
kampanyaya ilginin katlanarak artmasına vesile oldu. Bu sigorta sisteminde
tatilci tatilini 72 saat kalaya kadar iptal
edebiliyor. Seyahat bedelinin yüzde biri
karşılığında yapılan seyahat iptal sigortası nedeniyle artık erken rezervasyon
döneminde iki ya da 3 farklı tarih için rezervasyon yaptıranlar oluyor.
İkinci çeyrekte 16 milyon
232 bin kişi seyahat etti
Özellikle kriz dönemlerinde oteller için
can simidi olan iç pazar, her geçen yıl artan
64
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Yurtiçi tatil paketlerinin
yanı sıra kültür turlarından,
kruvaziyer turlarına, kış
turizminden cruise turlara
kadar tüm paket turlarda
uygulanmaya başlayan erken
rezervasyon kampanyaları
sayesinde, Türkiye’de de tatil
alışkanlığı artarak devam
ediyor. Erken rezervasyon
sigortası ile kredi kartına
taksit yapılması gibi
uygun ödeme koşullarının
yaygınlaşması, iç pazarı
oteller için vazgeçilmez
pazarlar arasına taşıyor.
ziyaretçi sayılarıyla vazgeçilmez pazarlar
arasına giriyor. Özellikle Ege Bölgesi için
önemli pazarların başında gelen iç pazarda TÜİK verilerine göre Hanehalkı Yurtiçi
Turizm, 2. Çeyrek 2013 Yurtiçinde ikamet
edenler 16 milyon 232 bin seyahat gerçekleştirdi. 2. dönemde, bir ve daha fazla
geceleme kaydı ile ülke içinde yaptıkları
KUŞADASI
ÇEŞME
l MARMARİS
l FETHİYE
l LARA
l
l
l
l
toplam seyahat sayısı bir önceki yılın aynı
çeyreğine göre yüzde 7,2 artarak 16 milyon
232 bin seyahat olarak gerçekleşti. Seyahate çıkanlar, ortalama 262 TL harcadı.
Harcamaların yüzde 8,1’i
paket tura gitti
Bu çeyrekte seyahate çıkanlar, 116
milyon 118 bin geceleme yaptı. Ortalama geceleme sayısı 7,2 gece, seyahat
başına yapılan ortalama harcama ise
262 TL oldu. Yerli turistlerin, yurtiçinde
yaptıkları seyahat harcamaları 2013 yılı
2. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 15 artarak 4 milyar 257
milyon 748 bin TL olarak gerçekleşti.
Seyahat harcamaları, kişisel veya paket
tur harcamaları olarak yapıldı. Yurtiçi turizm harcamasının yüzde 91,9’unu
(3 milyar 913 milyon 108 bin TL) kişisel,
yüzde 8,1’ini (344 milyon 640 bin TL) ise
paket tur harcamaları oluşturdu.
Paket
turlarla
tatile
gidenler
Türkiye’de Ege ve Antalya’ya yöneldi. Tatilcilerin Bodrum, Kemer, Belek, Alanya,
Side, Kuşadası, Çeşme, Marmaris, Fethiye ve Lara gibi destinasyonları tercih
ediliyor. 2014 programlarını açıklayan
bazı tur operatörlerinin 2013 değerlendirmeleri ve 2014 beklentileri şöyle:
Tur operatörlerinin 2014 hedefleri neler?
Erken rezervasyon kampanyası başladı
K
ültür ve Turizm Bakanlığı, TÜRSAB, THY,
TUROB ve TÜROFED tarafından her yıl
düzenlenen Erken Rezervasyon Kampanyası, bu yıl 10 Aralık’ta başlatıldı. Nisan
2014’te sona erecek kampanya ile ilgili açıklama yapan TÜRSAB Başkanı Başaran
Ulusoy, erken rezervasyon sayesinde yüzde 38 civarında indirim sağladıklarını ve
2014’te de erken rezervasyona talebin artmasını beklediklerini söyledi. Türkiye’den
78 ülkeye turist gittiğini belirten Ulusoy,
“Türkiye’ye 3 buçuk yıl içinde vize kolaylığı
sağlanacak. Türkiye vize uygulanacak ülke
değil, önünün açılması lazım. Yunanistan
ve İtalya kolaylık sağladı, gidişler arttı” şeklinde konuştu.
Özarslan: 2013 başarılı geçti
Türk turizminin 2013’te başarılı bir yıl
geçirdiğini açıklayan Kültür ve Turizm Ba-
rezervasyon kampanyaları ile yabancıya
ucuz, Türklere pahalı tatil algısının kalktığını ifade eden Özarslan, şöyle devam etti:
“Emeklilere yönelik sosyal turizme ağırlık
verilmeli. Turizm kültürünü geliştirecek ve
atıl kapasiteyi azaltacak yönde çalışılmalı.”
Erken rezervasyon oranları
Avrupa seviyesine çıkmalı
Başaran Ulusoy
kanlığı müsteşarı Özgür Özaslan, Hollanda,
İngiltere ve İran pazarında artış olacağını
söyledi. Ekonominin gelişmesi açısından
iç turizmin önemli olduğunu ve iç turizmin
krizlerden daha az etkilendiğini belirten
Özarslan, turizm sezonunun nisan-ekim
arasına sıkıştığını ve sezonun tüm yıla yayılması gerektiğini ifade etti. Erken
TÜROFED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet İşler ise şunları kaydetti:
“Hedef büyütmek lazım. Yüzde 15’lerde olan erken rezervasyon oranının Avrupa’nın
sahip olduğu yüzde 65 seviyesine çıkması gerekiyor.” İşler, Erken Rezervasyon
Kampanyası ile sadece deniz-kum-güneş
tatili değil, ‘Ülkeni tanıt’ kampanyasıyla
Anadolu’ya da seyahatler düzenlediklerini
ve bunun tatile çıkan kişi sayısını ikiye, üçe
katlanacağını vurguladı.
Etstur, 2014’te hedefini
836 bin kişiye çıkardı
İ
ç pazarın en büyük tur operatörlerinden
Etstur, 2014’te yüzde 13’lük bir büyümeyle 836 bin yolcu taşımayı planlıyor. Tur
operatörü 2013’te 740 yolcusunun yüzde
47’si erken rezervasyon yaptı. Bini aşkın
otel ve yurt dışında 60 destinasyonu kapsayan yüzlerce tur paketiyle çalışmalarına
devam eden Etstur, 2014’te 330 bin kişiyi
avantajlı koşullarda tatil imkanı sağlamayı
amaçlıyor. Bu yıl 290 bin kişiye erken rezervasyon ile tatile götürmeyi planlayan
Etstur, kampanyaya, Kıbrıs Otelleri, Disneyland Paris ve Cruise Turlarını da dahil
etti. Türkiye’den Disneyland Paris’e yapılan bütün rezervasyonların 2013’te yüzde
80’ini yapan Etstur, bu oranı 2014’te yüzde
95’e çıkarmayı hedefliyor.
Etstur’un yıllara göre yolcu sayısı
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014*
*Etstur’un 2014 hedefi.
350.597
363.248
401.740
472.588
533.582
602.514
740.000
836.000
Erken rezervasyon oranı yüzde 47’ye çıktı
2013 yılını değerlendiren ve 2014 beklentilerini açıklayan Etstur Yönetim Kurulu
Başkanı Mehmet Ersoy, “2013 bizim için
başarılı bir yıl oldu. Türkiye’deki en çok satış
yapan ilk 10 tur operatörü arasında payımız
yüzde 56’ya çıktı. Etstur olarak, 2013’ün
başındaki hedefimiz, 700 bin misafir idi.
Şu anki verilere baktığımızda hedefimizin
üzerine çıktığımızı görüyoruz. 2013’te kişi
sayısında yüzde 21, cirosal olarak ise yüzde 30’luk bir büyüme yaşandı. Ege Bölgesi
satışlarında yüzde 12, Akdeniz Bölgesi sa-
Etstur erken Rezervasyon Oranları
Yıl
2003
2004
2005
2006
Yüzde (%)
12
17
20
38
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
41
41
47
47
47
47
47
tışlarında yüzde 31 oranında artış yaşandı.
Yıl sonunda bütün turlarımızın toplamında
740 bin kişiye ulaşacağız. 2013 bizim için
başarılı bir yıl oldu” diye konuştu.
2014’te kişi sayısında yüzde 13, ciroda
ise yüzde 30 büyüme ile 836 bin kişi hedeflediklerini açıklayan Ersoy, 25 Kasım’da
başlayan erken rezervasyon nisan sona kadar devam edeceğini söyledi. Erken
rezervasyon kampanyasının yüzde 45’e
varan indirimle başlarken her ay yüzde 5’lik
oranda azalarak devam edeceğini belirten Ersoy, “Etstur olarak ilk uygulamasına
2003’te başladığımız erken rezervasyon
sisteminin toplam içindeki payı yüzde 12
iken bugün bu oran yüzde 47’ye yaklaştı.
Sistemin Avrupa ortalaması ise yüzde 65
seviyelerindedir” şeklinde devam etti.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
65
ACENTELER
DOSYA
Jolly Tur, 36’lık büyüme
WOW’da yüzde 35
hedefiyle 2014’ü karşılıyor erken rezervasyon
fırsatı başladı
S
W
ektörde 26 yılı geride bırakan Jolly
Tur, 2014 yılına kişi sayısında yüzde
23, ciroda yüzde 29 olmak üzere toplamda yüzde 36 büyüme hedefiyle girecek.
2013 yılında ciroda yüzde 27, kişi sayısında ise yüzde 21 olmak üzere toplamda
yüzde 30 büyüyerek büyüme hedeflerini
tutturan tur operatörü, 2013 yılında yurtiçi departmanında yüzde 27’lik, yurt
dışı departmanında yüzde 46’lık, Kıbrıs
departmanında yüzde 27’lik, kültür turlarında yüzde 49’lik, cruise turlarında
ise yüzde 78’lik büyüme kaydetti. 2014’te
hedeflediği yüzde 36’lık büyümenin yüzde 60’ını erken rezervasyonlardan elde
etmeyi bekleyen acente, Kasım ayında
yüzde 50 indirimle ilk dönem kampanyasını başlattı. Jolly Tur Genel Müdürü
Figen Erkan, yurtiçinde 700’ü aşkın tesisle
çalışan acentenin, yurtiçi paket turlarda
“Erken Rezervasyon Sigortası” ile yurtdışında ve cruise turlarında ise “seyahat
koruma” paketleriyle güvence vereceğini
kaydetti.
2014’te müşterilerin yüzde
60’ı erken rezervasyon yaptıracak
Jolly Tur yurtdışı turlarında yeni bir
kış kampanyası başlattıklarını belirten
Erkan, aralık ayında “Yurt dışı Yaz Erken
rezervasyon kampanyasını” da başlatacaklarını ifade etti. Erkan, gemi turları ve
kültür turlarında da erken rezervasyon
Figen Erkan
kampanyası düzenleyeceklerini söyledi. Jolly Tur Genel Müdürü Figen Erkan,
Jolly Tur’un 2013 rakamları ve 2014 beklentileriyle ilgili şu bilgileri verdi: 2013’te
toplam rezervasyonun yüzde 55’ini erken
rezervasyondan alan Jolly Tur, 2014’te
de yurtiçi misafirlerin yüzde 60’ını erken
rezervasyondan yararlanması bekliyor.
2013’te Jolly Tur’la tatile gidenlerin yüzde
13,62’si Bodrum’u, yüzde 13,60’ı Kemer,
yüzde 11,15’i Belek, yüzde 10,70’i Alanya,
yüzde 10,36’sı Side, yüzde 7,70’i Kuşadası,
yüzde 4,41’i Çeşme, yüzde 4,71’i Marmaris, yüzde 3,90’ı Fethiye ve yüzde 3,21’i
Lara’yı tercih etti. Yurtdışında; Orta Avrupa, Klasik İtalya, Benelüx –Paris ve
Balkanlar tercih edilirken, kültür turlarında; Karadeniz, Kapadokya, Ege Akdeniz
ve GAP turları tercih edildi. Cruise turlarında ise Ege&Adriyatik, Yunan Adaları,
Kuzey Avrupa ve Akdeniz turları öne çıktı.
OW Otelleri’nin tek yetkili acentesi MNG Turizm, erken rezervasyon
kampanyasını yüzde 35’e varan indirim ve
kredi kartına 4 ay erteleme avantajı sağlıyor. WOW Oteller Zinciri’nde devam eden
erken rezervasyon fırsatı ile 72 saat öncesine kadar rezervasyonu iptal garantisi
veriliyor. Türkiye’nin ilk temalı otellerinden WOW Topkapı Palace, Antalya Aksu
Kumsalı’nda yer alıyor. Konforun yansıtıldığı otelde Türk ve dünya mutfaklarından
örnekler bulunuyor. Tatil yaparken saray atmosferi ile birlikte kendinizi özel
hissedeceğiniz WOW Kremlin Palace’da
sunulan limitsiz yerli ve yabancı içecekler
ile 7 ayrı bar, Türk ve Dünya mutfakların
farklı lezzetlerini bir arada sunan a la carte
restoranlar bulunuyor.
World Of Wonders Oteller Zinciri’nin
halkalarından WOW Bodrum Resort,
Gümbet koyuna hakim manzarası hizmet veriyor. WOW Bodrum Resort’te, Türk
mutfağı ile birlikte dünya mutfaklarının da
en seçkin örnekleri sunuluyor.
Odeon 400’ü aşkın tesisle hizmet verecek
A
ğırlıklı Rusya ve BDT ülkelerinden
Türkiye’ye turist getiren OTI Holding’in yurtiçi markası Odeon Tours, 2014
erken rezervasyon kampanyası 400’ü
aşkın tesiste yüzde 50’ye varan indirimle
başlattı. Kredi kartlarına vade farksız 12
taksit imkânı sunan acente Allianz Sigorta güvencesi ile erken rezervasyon iptal
sigortası da sunuyor. Odeon Tours İç Pazar Müdür Vekili Mehmet Kamçı, “Yüzde
50’ye varan indirimlerle tatil planlama
imkanı bütçelere büyük katkı sağlayacak.
Tatil tarihini belirlemesine karşın son
dakikada bir işinin çıkmasından endişe
eden tatilcilere ise tavsiyemiz, tatile 72
saat kalana kadar koşulsuz iptal hakkı
sağlayan ‘Erken Rezervasyon Sigortası’
yaptırmalarıdır” dedi.
66
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Erken rezervasyonun
avantajları çok fazla
Erken rezervasyonla istenilen tatilin, istenilen zamanda ve yerde, en uygun
fiyatla alındığına dikkat çeken Kamçı; “Er-
Mehmet Kamçı
ken rezervasyon döneminde kazanılan
tek avantaj erken ödeme indirimleri ve
dolayısıyla fiyat avantajları değil. Yoğun
yerli ve yabancı turist talepleri sebebiyle
otellerdeki dolulukların artması, gerçekte
konaklama yapılmak istenen oda tiplerinin kalmamasına sebep olabiliyor. Mevcut
alternatifler içinden yerlerini erkenden
ayırtan misafirler, zaman ilerledikçe yaşanacak yer bulma ve istediği özelliklerde
tesis ve odayı ayırtma sorununu ortadan
kaldırmış oluyor” şeklinde konuştu. Türk
Hava Yolları’nın avantajlarla dolu özel yolcu
programı Miles&Smiles’ın üyeleri, Odeon
Tours’dan gerçekleştirecekleri tüm yurt içi
otel (şehir otelleri hariç) rezervasyonları ile
THY uçaklı Kıbrıs paketlerinde her 100 TL
harcama karşılığı 50 bonus mil kazanıyor.
Touristica’nın
Tatilsepeti.com, 200 bin kişiye
erken rezervasyon ile tatil satacak hedefi 40 bin kişi
T
T
atilsepeti.com Yönetim Kurulu
Başkanı Kaan Karayal, erken rezervasyon kampanyası ile 2014 yaz
sezonu için 200 bin kişiye yüzde 50’ye varan indirimle tatil satmayı hedeflediklerini
söyledi. Geçtiğimiz yaz sezonundaki toplam rezervasyonların yüzde 45’inin erken
rezervasyon kampanyası ile yapıldığını
vurgulayan Karayal, 2014 yaz sezonunda
ise bu oranın yüzde 50’ye yükseleceğini
öngördüklerini belirtti. Karayal, kampanyanın ilk döneminde 20 bin civarında
tatilcinin erken rezervasyon yaptıracağını düşündüklerini söyledi. Karayal,
sitede bulunan 15 farklı tur operatörü
ile Türkiye’deki erken rezervasyon kampanyaları arasında en fazla seçeneği
sunduklarını belirtti.
Aileler erken rezervasyon ile
2 bin TL tasarruf ediyor
Hizmet veren kaliteli otel sayısının
artması ve yükselen rekabet nedeniyle
fiyatlarda bu yıl daha yüksek indirim oranlarının söz konusu olduğunu vurgulayan
Karayal şu bilgileri verdi: “Geçtiğimiz yaz
sezonunda toplam rezervasyonların yüzde 45’inin erken rezervasyon kampanyası
ile yapıldığını gördük. 2014 yaz sezonu için yapılacak toplam rezervasyonların ise
yüzde 50’sinin erken rezervasyonla alınacağını düşünüyoruz. Erken rezervasyon
tatilcilerin önemli miktarlarda tasarruf
etmesini sağlıyor. Tatilini erken rezervasyon ile satın alan bir misafir günlük
Kaan Karayal
ortalama 300 TL yerine indirimler sayesinde 160 TL ödeyebiliyor. Dolayısıyla, iki
kişilik bir ailenin bir haftalık tatillerini erken rezervasyon döneminde satın alarak
2 bin TL civarında tasarruf edebileceğini
söyleyebiliriz.”
Erken rezervasyon yapacak olan
tatilcilerin çok tercih ettikleri destinasyonlara da değinen Kaan Karayal, tatil
satın alacak kişilerin en çok Antalya ve
özellikle Kemer’i tercih etmesini beklediklerini ifade etti.
ouristica, 16 Aralık tarihine kadar
devam edecek olan
erken rezervasyon ilk dönemine, yüzde
50’ye varan indirimlerle girdi. Bazı kredi
kartlarına 4 ay ötelemeli, 12 ay taksit imkanı sunan acente bu yıl, yurtiçi, Kıbrıs ve
cruise gezilerine ilave olarak; yurtdışı ve
kültür turlarında da, 1 Ocak 2014 tarihi itibariyle erken rezervasyon kampanyası
başlatacak. Touristica, 2014 yılı erken rezervasyon döneminde, ortalama 40 bin
rezervasyona ulaşmayı hedefliyor. Acente, yurtiçi ve Kıbrıs otel rezervasyonları
için, erken rezervasyon sigortasıyla uçak
bedeli hariç, tesise gidişten 72 saat önce
kesintisiz iptal etme hakkı tanıyacak. Touristica’dan erken rezervasyon yaptıranlar,
rezervasyon yaptırdığı dönemdeki tüm avantajlardan yararlanmakla birlikte; eğer
gideceği tarihte ek bir avantaj söz konusu
olursa, o haklardan da yararlandırılacak.
20. yılında, 20 TL’ye uçuruyor
Yurtiçi, yurtdışı ve Kıbrıs’ta, ortalama
500’ün üzerinde marka tesis ile çalışan
Touristica, 2014 yılında, 20. kuruluş yıldönümünü kutlayacak olan acente, bu
nedenle Antalya’daki bazı tesislere; Pegasus Havayolları’nın uçtuğu İstanbul,
İzmir, Adana, Trabzon gibi illerden tek yön
20 TL’ye uçuş imkanı sağlayacak. Acente
Türkiye genelinde; call-center, online satış sistemi ve ülke geneline yayılan 140
yetkili satış acentası aracılığı ile satışlarını gerçekleştiriyor.
Setur, ilk turda yüzde 40 indirim yapacak
2
014’te erken rezervasyon kapsamında yüzde 40’a varan indirim verecek
olan Setur, kampanyayı mart ayına kadar
devam ettirecek. Setur Turizm Müdürü
Oktay Temeller, müşterilerinin indirimlere ek olarak Türk Hava Yolları yolcu
programı Miles&Smiles ile mil kazanma
kampanyasından da yararlanabileceklerini belirtti. Setur müşterileri, yapılan her
100 TL harcama karşılığında 50 bonus
mil hediye edilen Miles&Smiles kampanyasından da faydalanabilecek. Temeller,
mart ayına kadar devam edecek erken
rezervasyon kampanyasının, müşterilerinin tatillerini normal fiyattan çok
daha uygun olarak ve taksit seçeneği ile
alınabileceğine dikkat çekti. Erken rezervasyon döneminde yerli turistin yabancı
turiste göre avantajlarını değerlendiren
Oktay
Temeller
Oktay Temeller, “Son iki yıldır oteller ve
yerli tur operatörleri, yerli turisti olabildiğince erken rezervasyon yapmaya teşvik
ediyor. Bu sayede, yerli turistler de son
yıllarda yabancı turistler gibi fiyat avantajlarından faydalanabiliyor” diye belirtti.
Türkiye’de yerli turistin erken rezervasyona ilgisinin oldukça yüksek olduğunu
belirten Temeller, Türk tatilcilerin artık
erken rezervasyona inandığını ve iptal sigortası ile gönül rahatlığıyla rezervasyon
yaptırdığını söyledi. En çok tercih edilen
noktalarda yerli turist için önceliğin her
zaman Bodrum, sonrasında ise Belek,
Kemer ve Çeşme olduğunu dile getirdi.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
67
ACENTELER
RÖPORTAJ
Yıldıray Karaer / Corendon Hava Yolları Genel Müdürü
Almanya pazarına giren Corendon,
tarifeli uçuş belgesi de aldı
Türkiye’nin önemli pazarlarından Hollanda ve Belçika pazarında faaliyet gösteren Corendon,
geçtiğimiz ay Almanya pazarına giriş yaptı. SHGM’den tarifeli uçuş belgesi alan havayolu şirketi,
Almanya pazarında 2013 başlarında iflas eden Sky Airlines’ın boşluğunu doldurmaya hazırlanıyor.
H
ollanda ve Belçika’da faaliyet gösteren önemli tur havayolu şirketi
Corendon, Almanya pazarına da
girdi. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden (SHGM) tarifeli uçuşlar için belde alan
havayolu şirketi, geçtiğimiz aylarda da Almanya pazarına girmişti. Almanya’da Sky
Havayollarının iflasıyla meydana gelen
boşluğu doldurmaya aday olan Corendon,
2014’te 2 milyon yolcu taşımayı hedefliyor. Corendon Airlines Genel Müdürü
Yıldıray Karaer, sıcak gelişmeleri Turizm
ve Yatırım Dergisi için değerlendirdi.
n 2013 sezonu sizin için nasıl geçti?
Geçen yıla göre değişim ne oldu?
Sektör olarak sezona, Türkiye’ye gelecek turist sayısında bir artış olacağı
öngörüsü ile girildi. 2013 yılı ile ilgili
planlama çalışmalarımızda da benzer bir
büyüme trendinde olacağımızı öngördük. Sezon içinde İstanbul’daki olayların
olumsuz yansımasının Antalya’yı etkileyebileceği yönünde bazı endişelerimiz
bulunmaktaydı, ancak program ve yolcu sayımızda bir azalma olmadığı gibi
ilave taleplerle karşılaştık. Dolayısıyla
gerek yolcu sayısı ve gerekse ciro bazında sezonu önceki yıla göre yüzde 20’nin
üzerinde bir artışla kapatıyoruz.
n Çalıştığınız pazarlara baktığınızda
hangi pazarlarda sıkıntı yaşadınız,
hangilerinde sürprizler oldu?
Kazakistan pazarında sezon sonuna doğru charter havayolları için gelen
kısıtlamalar sıkıntı yarattı. Ancak Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğü’nün girişimleri
sayesinde uçuşlarımıza devam edebildik.
Önümüzdeki sezon için hala risk var. Biz
de buna göre hareket planı oluşturacağız
tabii ki. Hollanda ve Belçika neredeyse
büyümesi durmuş pazarlar. Fakat bizim
tur operatörümüz Corendon’un bu pazarlardaki etkinliği sayesinde bu ülkelerden
getirdiğimiz turist sayısında her yıl düzenli artış devam ediyor.
n Bu yıl turist girişleri dalgalı bir
seyir izledi. Karlılıklar açısından
baktığınızda nasıl bir yıl oldu? Döviz
kurundaki artış sizi nasıl etkiledi?
Bizim gelirimizin yüzde 90’ı avro; ödemelerimizin ise yüzde 50’si Amerikan
doları, yüzde 5’i TL ve geri kalanı avro olduğu için Euro/Dolar paritesindeki
dalgalanmalara karşı aldığımız pozisyon
çok önemli. Ancak geçtiğimiz dönemde
paritenin 1,30 üzerinde seyretmesi karlılığımızı olumlu etkiledi. Parite ve yakıt
maliyetlerinin sabitlenmesi ve kontrol
altında tutulması amacıyla forward ve
opsiyon gibi türev ürünler sayesinde
68
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
2013 sezonunu ciro ve
yolcu sayısı olarak geçen
yıla göre yüzde 20 artışla
kapatacak olan Corendon
Airlines, 2014’te filosuna
ekleyeceği iki uçakla
2 milyon yolcuya
ulaşmayı hedefliyor.
hedeflerimize ulaşmakta bir sorunla karşılaşmadık. Programımızdaki uçuşların
üzerine gelen ilave talepler de karlılığımızı olumlu etkiledi.
n Corendon olarak tarifeli sefer
belgesi aldınız. Bu belgeyi alma
amacınız nedir? Hangi alanda
kullanmayı planlıyorsunuz?
Kurulduğumuz günden bugüne müşteri memnuniyetine yatırım yapıyoruz.
Hâlihazırda Belçika, Hollanda gibi pazarlara düzenli uçuşlarımız vardı zaten.
Tarifeli uçuşlarımız ile de hem müşteri
memnuniyetini arttırmayı hedefliyor;
hem de uçtuğumuz uluslararası havalimanlarında tarifeli havayollarına tanınan
haklardan yararlanmak istiyoruz.
Tabii her geçen gün arttırmaya devam
ettiğimiz doluluk oranları ve faaliyet gösterdiğimiz pazarlardan gelen talepler de
bizi bu kararı almaya cesaretlendiren etkenler oldu. Bunu yürüttüğümüz istikrarlı
ve sürdürülebilir büyüme politikasının bir
aşaması olarak görüyoruz. Uzun vadede
bir hedefimiz de kış turizmindeki hacmimizi daha da arttırmak.
n Kış sezonu için beklentileriniz
nedir? Kış sezonu için hangi
pazarlar öne çıkıyor?
Kışın öncelikle uçaklarımızı wetlease
olarak uçuş talebinin arttığı pazarlardaki
havayollarına kiralamayı tercih ediyoruz.
Bu sezon iki uçağımızı Pakistan’a kiraladık.
Biz halihazırda kış döneminde sağlık ve
kültür turizmi için gelen grupları, alışveriş
gruplarını, futbol takımlarını, golf turistlerini gerek kendi operatörümüz gerekse diğer
tur operatörleri ile birlikte charter uçuşlarla
taşıyoruz zaten. Ayrıca kış döneminde atıl
kalan diğer zamanları da uçak bakımlarını
yaparak değerlendiriyoruz.
Tur operatörlerinden şu anda kış turizmi için beklentimize paralel bir hacim
göremiyoruz. Biz uzun vadede tarifeli uçuş ağımızı geliştirerek, Türkiye’nin golf,
kültür, alışveriş gibi geniş ürün yelpazesinden de faydalanarak hizmetlerimizi
geliştirmek ve turizmin 12 aya yayılması
konusunda faaliyeti arttırmak istiyoruz.
Mesela İngiltere’den golf turizmine yoğun
ilgi var. Biz tarifeli uçuşlarımız sayesinde
bu gibi niş pazarları hedefliyoruz.
n Almanya pazarında varsınız.
Almanya’da GTI- Sky Airlines’in
boşluğunu doldurmaya adaysınız
mısınız?
Başta öyle bir planımız olmadı, fakat
her şey kendiliğinden gelişti. Rusya ile
başa baş turist getiren ve Avrupa’daki
en büyük hacme sahip olan ülke Almanya. Dolayısıyla bizim için de önemi
yadsınamaz. Zaten Almanya pazarında
faaliyetimiz mevcuttu. 2014 sezonu için
sektörden bizimle çalışmak adına ciddi
bir talep oldu. Bunun Avrupa pazarındaki yıllardır sürdürdüğümüz başarılı
operasyonlarımızdan ve güvenilirliğimizden kaynaklandığını düşünüyoruz. Şu
anda sektörün en önde gelen 5-6 tur operatörüyle kontratlarımızı imzalamış
durumdayız. Almanya’nın yaklaşık 20
havalimanından haftada 40 sefer düzenleyerek sezon boyu 250 bin turist
getirmeyi öngörmekteyiz.
n 2014’e dair ilk gözlemleriniz nedir?
2014 nasıl bir yıl olacak?
Avrupa pazarı için Türkiye’nin turist
tercihi olarak diğer pazarların önüne geçeceğini öngörüyoruz. Talep şimdiden
gayet yoğun... Biz her zaman olduğu gibi
ölçülü davranmak istiyoruz. Bu sebeple
filomuza 2 uçak daha ekleyerek büyüyeceğiz. Hedefimiz 2014’te 2 milyon yolcu
taşımak. Geçen yıl Oad Reisen pazarın
dördüncüsü biz ise beşincisiydik. 2014’te
Oad Reisen’in iflası nedeniyle oluşan
boşluk sayesinde pazar payımızı yükseltmeyi hedefliyoruz.
Corendon Airlines tarifeli
uçuşlar için gerekli ruhsatı aldı
C
orendon Airlines, Sivil Havacılık
Genel Müdürlüğü’nden (SHGM)
tarifeli uçuş belgesi aldı. Düşük fiyatlı hizmet (low-cost) sunacak olan
Corendon Airlines, büyümesini tarifeli
uçuşlarda devam ettirecek. Düzenli seferler düzenledikleri Belçika ve
Hollanda’da yüksek pazar payına
ulaştıklarını açıklayan Corendon Airlines’ın Yönetim Kurulu Başkanı
ve Genel Müdürü Yıldıray Karaer,
tarifeli havayolu olma kararını yürüttükleri istikrarlı ve sürdürülebilir
büyüme politikasının bir aşaması
olarak aldıklarını açıkladı. Yolcu emniyeti, konforu ve memnuniyetine
yatırım yaptıklarını ifade eden Karaer,
havacılıkta müşteri memnuniyetini
arttırmanın en önemli unsurlarından
birinin tarifeli uçuşlara geçmek olduğunu kaydetti.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
69
ACENTELER
HABER
Lufthansa, THY ile ortak uçuş
ve mil anlaşmasına son verdi
Alman Havayolu şirketi Lufthansa, fazla kullanılmadığı gerekçesiyle
THY ile ‘‘code share” olarak adlandırılan ortak uçuş ve mil
anlaşmasına tek taraflı olarak son verdi. Karara tepki gösteren
THY yönetimi ise kararın tekrar gözden geçirilmesini istedi.
A
lman havayolu şirketi Lufthansa,
THY ile yaptıkları ortak uçuşları fazla kullanılmadığı için iptal etme kararı
aldıklarını söyledi. Lufthansa Sözcüsü
Aage Dünhaupt, son 5 yılda hem THY
hem de Lufthansa’nın faaliyetlerini çok
büyüttüğünü, THY’nin halen dünyadaki
en büyük ağa sahip olduğunu, dolayısıyla 5 yıl öncesinden farklı olarak, ortak
uçuşların artık o kadar da önemli olmadığını söyledi. “THY ile yaptığımız ortak
uçuşlar fazla kullanılmadığı için buna
son verdik” diyen Dünhaupt, “Lufthansa
ve THY’nin ortak teşebbüsü SunExpress
faaliyetlerini sürdürüyor. Hem Lufthansa hem de THY Star Alliance üyesi.
Dolayısıyla THY ile çalışmaya devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Lufthansa THY ile ortak uçuş ve
mil anlaşmasını sona erdirdi
Lufthansa’nın yaptığı değerlendirmelerde ortak uçuşlara talebin azaldığı,
yapısal maliyetlerin oluştuğu sonucuna
vardığını belirten Sözcü Dünhaupt, “code share” olarak adlandırılan ortak bilet
uygulamasına son verme kararlarını yak-
laşık 4 hafta önce Türk tarafına ilettiklerini
söyledi. THY ile işbirliği konusunda aldıkları ikinci kararın, Lufthansa kartına sahip
yolcularının THY uçuşlarında kazandıkları millere ilişkin olduğunu belirten Sözcü
Aage Dünhaupt, bundan sonra Lufthansa
uçuşlarından, THY uçuşlarına göre daha
fazla mil kazanılacağını belirtti. “Ortak
uçuşların iptali ve mil hesaplamalarındaki yenilik dışında işbirliği konularında bir
değişiklik olmadığını” belirten Lufthansa
yetkilisi, değişikliklerden yolcuların fazla etkilenmeyeceğini savunurken, “THY,
Almanya’ya yapılan uçuşlarda güçlü.
Lufthansa da Türkiye’ye yapılan uçuşlarda güçlü. Her iki havayolundan da yeterli
arz sunmaya devam edecektir” dedi.
THY kararın yeniden gözden
geçirilmesini istiyor
Alman havayolu şirketi Lufthansa’nın
THY ile işbirliğini sınırlandırma kararına
ilişkin açıklama yapan Türk Hava Yolları
(THY) yönetimi, şunları kaydetti: “Lufthansa’nın tek taraflı olarak iki konuda
aldığı kararı doğru bulmuyoruz ve tekrar
gözden geçirileceğini umut ediyoruz.”
Aage Dünhaupt
Açıklamada, THY’nin hizmet kalitesi ve
geniş uçuş ağıyla gerçekleştirdiği büyümesini sürdürdüğü belirtilirken, “Uçtuğu
tüm ülkelerde adil rekabet koşullarıyla
hareket eden Türk Hava Yolları, yolcularına daha iyi hizmet sunmak için
çalışmaktadır. THY üyesi olduğu Star
Alliance ittifakı aracılığıyla da tüm üye
havayollarının yolcularına hizmet vermektedir. Ortak uçuş (Code-share) ve mil
kazanımı ve kullanımı (FFP) uygulamaları da bu çerçevede değerlendirilmelidir.
Lufthansa’nın tek taraflı olarak bu iki konuda aldığı kararı doğru bulmuyoruz ve
tekrar gözden geçirileceğini umut ediyoruz” ifadelerine yer verildi.
Qatar Airways, Sabiha Gökçen’den uçmaya başlayacak
İstanbul Sabiha
Gökçen Uluslararası
Havalimanı’nın uçuş ağına
Qatar Airways de katıldı.
Mayıs 2014’ten itibaren
Sabiha Gökçen’den
Doha’ya haftada dört
sefer gerçekleştirecek
olan Qatar Airways,
Türkiye’den iki farklı
noktadan sefer yapıyor.
70
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
H
ızlı büyüyen İstanbul Sabiha Gökçen
Uluslararası Havalimanı’na yeni bir
havayolu daha katıldı. Gelecek yılın Mayıs
ayından itibaren Qatar Airways, İstanbul
Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’ndan haftada dört sefer gerçekleştirecek.
Türkiye’den iki farklı noktadan uçan Qatar
Airways, Sabiha Gökçen Havalimanından
Doha’ya uçuşlara başladığında haftada
18’e çıkmış olacak.
Qatar Airways’nın Sabiha Gökçen hattında 12 business class ve 132 ekonomi
sınıfı koltuğa sahip 2 bölümlü bir Airbus
A320 hizmet verecek.
FTI, 2014’te Türkiye’ye
1 milyon turist hedefliyor
Alman tur operatörü FTI, 2014 yılında Türkiye’ye 1 milyon turist
getirmeyi planlıyor. Türkiye’deki sezonu 12 aya yaymak için oteller
ile daha yakın bir işbirliği yapmak istediklerini aktaran
FTI CEO’su Dietmar Gunz, kalifiye personeli kaybetmemek
için sezonun genişlemesinin önemine dikkat çekti.
F
TI CEO’su Dietmar Gunz, firmanın Türkiye planlarını açıkladı. Türkiye’de daha
çok çalışmak istediklerini belirten Gunz,
2014 mali yılı içerisinde 1 milyon misafiri
Türkiye’de ağırlamayı planladıklarını dile
getirdi. Türkiye’deki oteller ile daha yakın
çalışmayı istediklerini aktaran Gunz, Türkiye’de sezonu 12 aya yayacak şekilde bir
işbirliği geliştirmeyi düşündüklerini ifade
etti. Nitelikli personeli kaybetmemek için
sezonun 12 aya yayılmasının önemli olduğunu vurgulayan Gunz: “Geçtiğimiz iki
yıl içinde Türkiye’de kış aylarında Kasım
ayından Nisan ayına kadar olan dönem-
de ciddi gelişmeler oldu. Türkiye’de kış
turizmi yaz turizminden daha hızlı büyüyor” dedi. Öte yandan, Türkiye’nin 12 ay
güneş gören ülkeler ile rekabet içerisinde
olduğunu ifade eden Gunz, geçen yıl kış
sezonunun geliştirmek adına SunExpress ile birlikte çalıştıklarını hatırlatarak,
Türkiye’nin altyapısının kışa uygun hale
getirilmesi gerektiğini ve uçuş sıklıklarının artırılmasını önerdi.
Oteldeki SPA’lar turistlere
ekonomik çözümler sunabilir
Antalya dışındaki destinasyonların
Dietmar Gunz
da devreye sokulması gerektiğinin altını çizen Dietmar Gunz, kışın Türkiye’nin
pazarlanması için otellerdeki SPA’lara
dikkat çekti. Otellerdeki SPA’ların hep
dışarıdan yönetildiğini belirten Gunz,
SPA’ların turistlere ekonomik çözümler sunulabileceğini vurguladı. Gunz,
FTI’yın Türkiye’ye olan trafiği geliştirmek
ve diğer ülkelerle olan maliyetini düşük
tutarak; sezonu genişletmeye çalıştıklarının altını çizdi.
Avrupa’da acentelere sınırlama gelebilir
Alman Seyahat Acenteler Birliği BEST-RMG kongresi Bentour Swiss’in
öncülüğünde İstanbul’da gerçekleşti. Sektörün ileri gelenlerinin bir
araya geldiği kongrede DRV Başkanı Jürgen Büchy, Avrupa’da yeniden
yapılandırılacak olan seyahat sektöründe, kurumsal vergiler ve yeni
sigorta yönetmeliğinin; acenteleri sınırlayacağını bildirdi.
A
lman
seyahat
acentelerinin
işbirliği örgütü BEST- RMG’nin kongresi, Bentour Swiss’in organizasyonu
ile İstanbul Grand Cevahir Otel’de gerçekleşti. Kongreye Almanya’dan 400’ün
üzerinde seyahat acentesinin yanı sıra kongre açılışında Kültür ve Turizm
Bakanlığı Müsteşarı Özgür Özaslan, Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı İbrahim
Yazar, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy,
Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı
Murat Ersoy, TUROB Başkanı Timur Ba-
yındır, Bentour Swiss CEO’su Kadir Uğur
ve çok sayıda davetli katıldı.
Turizmgüncel’den
Savaş
Daş’ın
haberine göre DRV Başkanı Jürgen Büchy, paket tur seyahatlerine ilişkin yeni
sigorta yönetmeliğinin başlarını ağrıtabileceğini belirtti. Acenteler için getirilmeye
çalışılan kurumsal vergilerin sıkıntılar
yaratacağını kaydeden Büchy, Avrupa
genelinde yapılacak olan yeniden düzenlemelerin acenteleri sınırlayacağına
dikkat çekti.
Der Touristik yeniden yapılandı
Aynı kongrede konuşma yapan Der
Touristik CEO’su Dr. Norbert Fiebig ise
ana şirket REWE’nin bu yıl yeni bir yapılandırmaya gidilerek, hem yapılarının
hem de isimlerinin değiştiğini ifade etti.
Jürgen Büchy
Seyahat sektörünün dışına birçok alanda
faaliyet gösterdiklerini vurgulayan Fiebig,
yeni yapılanmayla bu durumu değiştirdiklerini aktardı. Yeni yapılanma ile marka
ve acentelerini bir araya getirdiklerini öne
çıkaran Fiebig, acente ve operatörlerin
özel olduğunu; asıl performansın kalıcı
kalitede olması gerektiğini; bu prensiple
hareket ettiklerini dile getirdi.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
71
ACENTELER
HABER
Pegasus, kârını yüzde 93 artırdı
2013 ilk 9 ayının finansal
verilerini açıklayan Pegasus,
vergi öncesi kârlarının 2 katına
çıktığını açıkladı. Pegasus Hava
Yolları Genel Müdürü Sertaç
Haybat, vergi öncesi kârının
geçen yılın aynı döneminde
yüzde 93 artarak; 226 milyona
ulaştığını kaydetti.
H
alka açıldıktan sonra ilk kez 2013 finansal verilerini paylaşan Pegasus,
vergi öncesi kârlarının 2 katına çıktığını
bildirdi. Konuya ilişkin açıklamada bulunan
Pegasus Hava Yolları Genel Müdürü Sertaç Haybat, vergi öncesi kârını geçen yılın
aynı dönemine kıyaslandığında yüzde 93
artarak; 226 milyon TL’ye ulaştığını belirtti. Rekabetin büyüdüğü ve talebin arttığı
havayolu pazarında maliyetleri azaltarak
yer aldıklarını ekleyen Haybat, koltuklarda
yapılan düzenlemeyle uçakların 700 kilogram daha hafif olduğunu, bunun da yakıtta
tasarruf getirdiğini vurguladı.
Yeni sipariş edilen uçaklarda yüzde
15 yakıt tasarrufu yapılacak
Pegasus, Airbus’a sipariş ettiği 12 milyar dolarlık A320neo ve A321neo’lardan
oluşan 100 uçakta tasarruflu LEAP-1A
motorlarının kullanılmasına karar ver-
di. Pegasus, LEAP-1A motorları için GE
(General Electric) - Snecma ortaklığındaki CFM Int. firması ile uzun dönemli
anlaşmaya imza attı. Yeni sipariş verilen uçaklarda yakıtta yüzde 15 tasarruf
sağlayacaklarını açıklayan Pegasus Hava Yolları Genel Müdürü Sertaç Haybat,
böylece maliyetlerini yüzde 7-8 aşağıya
indireceklerini ifade etti. Pegasus’un yeni
uçaklarının ilk teslimi tarihi 2016 olacak.
Pegasus Asia da filo ve tarifeli
uçuş ağını genişletiyor
Diğer yandan Pegasus’un ikinci markası Pegasus Asia, hem uçak sayısını
hem de uçuş ağını genişletiyor. Yurtiçi
ve yurtdışında toplam 45 uçuş noktasına uçan Pegasus Asia, 9 noktaya daha
American Airlines ve US Airways
birleşme kararı onaylandı
ABD’nin büyük havayolu şirketlerinden American
Airlines ve US Airways havayollarının birleşme kararı
aldı. Birleşme kararı onaylanan iki firma, filolarını
tamamen birleştirip tek bir havayoluna çevirecek.
Birleşimin bir kaç yıl içerisinde olması planlanıyor.
B
u yılın Ağustos ayında ABD Adalet Bakanlığı tarafından rekabet kaygısıyla birleşmeleri reddedilen American Airlines ve US
Airways havayollarının birleşmesine izin verildi.
Birleşmeleri için gerekli prosedürün Aralık ayı içinde tamamlaması beklenen firmalar, filolarını da
tamamen birleştirecek. İki havayolu şirketinin tek
bir havayolu kuruluşu olmasının için ise birkaç
yılı bulacağı öngörülüyor. Firmalar birleştikten
sonra tarife ve fiyat uyumuna geçecek.
72
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
uçuş başlatmaya hazırlanıyor. Pegasus
Hava Yolları ile Kırgız havayolu şirketi Air
Manas’ın ortak markası “Pegasus Asia”
yeni bir Boeing 737-400 satın aldı. Uçak
sayısını ikiye çıkaran Pegasus Asia, yeni
uçağı ile kısa sürede Kırgızistan içinde Oş,
Kırgızistan dışında ise Moskova, Dubai,
Çelyabinsk, Perm, Surgut, Krasnoyarsk,
Duşanbe ve Urumçi tarifeli uçuşlarına
başlayacak. Mart ayında İstanbul-Bişkek seferlerine başlayan Pegasus Asia,
misafirlerini Bişkek’ten Türkiye içinde
15, yurt dışında 30, toplamda 45 noktaya
bağlantılı uçuyor. İstanbul-Bişkek karşılıklı uçuşlarının fiyatlarında yaklaşık
yüzde 60’lık gerilemeyi sağlayan Pegasus
Asia, başlayan uçuşların ilk sekiz ayında
59 bin misafiri ağırladı.
Wings Abroad Holidays,
2014’te 16 bin 500 turist
getirmeyi planlıyor
İ
rlanda’da faaliyet
gösteren Türkiye
spesiyalisti Wings
Abroad Holidays,
ikinci yılında İrlanda’da seyahat acentesi konsorsiyumu tarafından yılın en iyi tedarikçisi seçildi. Kazandıkları ödül için
seyahat acenteleri ile destek içerisinde olma stratejilerinin
etkisinin büyük olduğunu vurgulayan Wings Abroad Genel
Müdürü Tayfun Gökpınar, 2014 yılında İzmir ve Bodrum havalimanlarına haftalık 4 uçuş ile 16 bin 500 turist getirmeyi
planladıklarını vurguladı.
Wings Abroad Holidays, iki yıldır sürdürdükleri Türkiye operasyonlarında ağırlıklı Kuşadası ve Bodrum’a ziyaretçi getiriyor.
SunExpress, 2014 yılında altı
yeni noktaya sefer başlatacak
SunExpress 2014 yılında
uçuş ağına yeni 6 nokta ilave
ederken; İzmir aktarmalı
uçuşlarını artırmayı hedefliyor.
SunExpress, İzmir’den
Kopenhag, Helsinki, Paris,
Lyon ve Nantes’e uçuşlarına
başlayacak.
T
ürk Havayolları ile Lufthansa’nın
ortak kuruluşu SunExpress, 2014
yaz sezonunu hem iç hatlarda hem dış
hatlarda toplam 6 yeni destinasyonu
uçuş ağına ekledi. Aynı zamanda, 2014
yazında haftada 1.256 uçuş ile 237 bin
koltuk arz edecek olan SunExpress,
İzmir’den gerçekleştirdiği aktarmalı uçuşlarına ağırlık vererek, İzmir’den dış
hatlarda Danimarka’nın başkenti Kopenhag, Finlandiya’nın başkenti Helsinki
ve Fransa’da Paris (CDG), Lyon ve Nantes’e, iç hatlarda ise Konya’ya uçmayı
planlıyor. Fransa’dan Strasburg’a olan
uçuşlarını yaz sezonunda başlatacak
SunExpress iç hatta 15 noktaya haftada 204 uçuş yapacak. Antalya’dan ise
haftada 80 uçuş ile toplam 9 iç hat destinasyonuna uçacak.
SunExpress, 2014’te İzmir’den
bağlantılı 976 uçuş planlıyor
İç hatlarda 15, dış hatlarda ise 25 noktaya uçan SunExpress, İzmir’den haftada
976 bağlantılı uçuş sayısına ulaşacak.
Aynı zamanda, Gazipaşa Havalimanı’n-
dan Almanya’nın Frankfurt, Leipzig ve
Düsseldorf’a uçuş başlatan SunExpress,
Gazipaşa Havalimanı’ndan Köln, Münih ve Stuttgart’a uçuş ekleyecek. 2014
sezonunda Adana - Köln, Adana-Hannover, Adana-Nürnberg, Adana-Stuttgart,
Ankara-Hannover,
Ankara-Nürnberg,
Gaziantep-Stuttgart ve Trabzon-Stuttgart uçuşlarını sürdüren SunExpress,
yeni uçuş noktasını Kayseri’den Amsterdam’a olmasını planlıyor.
Tez Tour, 2013’te yüzde 14 büyüme yakaladı
Geçtiğimiz aylarda Rusya’daki havayolu partneri Transaero ile yollarını
ayıran Tez Tour, I Fly firmasının stratejik ortağı oldu. BDT ve Orta
Avrupa ülkelerinden yılda 2 milyonu aşan müşteriye hizmet veren
Tez Tour, 2013 sezonunu yüzde 14 büyüme ile kapattı.
I
Fly havayolu şirketinin de stratejik
ortağı olan Tez Tour, 2013 sezonunu
başarılı bir şekilde kapattı. Turizm ve Yatırım Dergisi’ne açıklamalarda bulunan
Tez Tour Yönetim Kurulu Başkanı Seyfi
İmamoğlu, 2013 sezonuna ilişkin şunları söyledi: “2013 yılı bizim açımızdan iyi
geçti. 2012 yılına göre yüzde 14 oranında
büyüme sağlayarak hedeflerimize ulaştık. Ülkedeki ekonomik kriz nedeniyle
Ukrayna ve Romanya pazarlarında geçen yıla göre gerileme yaşandı. Bunun
dışındaki tüm ülkelerde artış kaydettik.
Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki; 2014
yılı erken rezervasyon satışları önceki
yıla göre daha iyi olacak. Ancak genel
anlamda, Türkiye adına, 2013 yılından
çok farklı bir tablo olacağını düşünmüyorum. 2013 sezonunda yakalanan seyir
devam edecek.”
Tez Tour hakkında
1994 yılında kurulan Tez Tour, Alkan
Grup faaliyetlerinin kalbini oluşturuyor.
Yaklaşık beş bin çalışanı ile 27 ülkede (Rusya, Ukrayna, Litvanya, Letonya,
Estonya, Kaz akistan, Beyaz Rusya, Bulgaristan, Romanya, Moldova, Türkiye,
Mısır, Tayland, İspanya, Andorra, Yunanistan, Küba, Dominik Cumhuriyeti, Sri
Lanka, Maldivler, BAE (Dubai), Avusturya,
Brezilya, Meksika, Çin, Hırvatistan, İtalya)
ve 79 ofiste hizmet veriyor. Tur operatörlüğü, otel işletmeciliği, inşaat sektörü
Seyfi İmamoğlu
ve havayolu ulaştırmacılığı alanlarında
faaliyet gösteren holding, 2011 sezonunda Türkiye iç pazarında da tatil paketi
satışlarına başladı. Tur operatörlüğü faaliyetlerine ek olarak Amara World ve PR
Club otel zincirlerini de yöneten firma,
popüler tatil merkezlerinde yeni otel inşaatları da yapıyor.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
73
ACENTELER
HABER
Jolly Tur, 7 milyon TL’lik
teknoloji yatırımı yaptı
Teknolojik altyapısını yenileyerek www.jollytur.com’u yeniden
kuran Jolly Tur, network sistemi, dijital haberleşme ve güvenlik
sistemleri için 7 milyon TL civarında yatırım gerçekleştirdi. Jolly Tur,
internet sitesinde dinamik paketleme sistemini getirdi.
N
etwork sistemi, dijital haberleşme
ve güvenlik sistemleri üzerine altyapı çalışmaları yapan Jolly Tur, 2005
yılından itibaren teknolojik yatırımlarına hız verdi. Son iki yılda bu alana 7
milyon TL’lik yatırım yapan Jolly Tur’un
önemli atağı ise yeni seyahat platformu www.jollytur.com oldu. Seyahat
bloğu gibi yeni yüzü ile hizmet veren
internet sitesinde, yurtdışı oteller,
otobüs bileti, uçak bileti gibi ürün çeşitliliği artırılırken; tercih edilen üründe
tatilciye kültürel özelliklerden alışveriş
yapılacak en iyi noktalara, restoranlardan gezilmesi gereken yerlere detaylı
önerilere de yer veriliyor. Aynı zamanda, ‘dinamik paketleme’ sistemi ile
müşteriler gitmek istedikleri bölgeyi
veya oteli yazarak kendi paketini oluşturma imkanı sağlıyor.
Mobil aplikasyonlar ile akıllı
telefonlar ve tabletten
işlemler çok kolay
Mobil teknolojide ise Ios ve Android altyapısını hazırlayan Jolly Tur,
aplikasyondan direkt satın alma
işlemlerinin güvenli yapılmasının garantisini veriyor. Sigorta gibi tüm ek
hizmetlerin tek bir sayfadan tamamlanabilmesinin yanında galerilerin
büyük görsel ile görüntülenmesi, harita destekli detaylı otel bilgilerine
erişim ve daha fazla multimedya
içeriği ile mobil aplikasyonları Aralık
ayından itibaren kullanıma sundu.
Sami Alan, Onur Air’daki Genel
Müdürlük görevinden ayrıldı
Onur Air’da Genel Müdürlük görevini yürüten Sami Alan göreve
başladıktan 52 gün sonra görevinden resmen ayrıldı. Alan, yaptığı yazılı
açıklamada kendisine verilen sözlerin tutulmadığını ileri sürdü. Onur Air,
Sami Alan’dan sonra Genel Müdürlük görevine Teoman Tosun’u getirdi.
A
tlasjet’ten ayrıldıktan sonra Onur
Air’da Genel Müdürlük görevine
gelen Sami Alan, kendisine verilen
sözlerin tutulmadığı gerekçesiyle görevinden 52 gün sonra ayrıldı. Yaptığı
yazılı açıklamada karşılıklı yapmış
oldukları anlaşma ile görevine son
verdiğini belirten Alan görevinden
ayrılma gerekçesini “Bunun nedeni; geçen kısa sürede bana verilmiş
olan sözlerin tutulacağına olan inancımı kaybetmiş olmam ve benim
sorumluluğum altında çalışmayı
kabul etmiş olan 1650 arkadaşıma
karşı duyduğum sorumluluktur” şeklinde ifade etti.
74
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Sami Alan
Onur Air’ın genel müdürlüğüne
Teoman Tosun getirildi. Tosun, Onur
Air’deki yeni görevinden önce Best
Havayolları’nda genel müdürlük görevini yürütmüştü.
Odeon Tours,
EFQM 5 Yetkinlik
Belgesini aldı
OTI Holding’in bünyesinde yer alan
Odeon Tours, sürdürülebilirliği
geliştirmek amacıyla kurulan
Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı’nın
belirli değerlendirmeler sonucunda
yetkinlik belgesini aldı.
T
ürkiye’nin yanı sıra Rusya, Ukrayna,
Beyaz Rusya, Polonya,
Mısır ve Tayland’daki
iştirakleri ile tur operatörlüğü, seyahat acenteliği, havacılık, otelcilik
ve güvenlik ana alanlarında faaliyet gösteren
OTI Holding bünyesindeki Odeon Tours, turizm
alanı için verilen EFQM 5 Yıldız Yetkinlik Seviye
Belgesi’ni almaya hak kazandı.
Avrupa’daki
kuruluşların
sürdürülebilirlik açısından geliştirilmesi hedefiyle
kurulan EFQM’in (Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı) yürüttüğü İş Mükemmelliği Modeli Saha
Değerlendirme Sürecinden geçen Odeon
Tours, yetkinlik belgesini 22’inci Ulusal Kalite
Kongresi’nde aldı. Odeon Tours daha öncede
Türkiye’de seyahat acenteciliği hizmetlerinin
tamamını kapsayacak şekilde ISO 9001 Kalite
Yönetim Sistem Standardı Belgesi almıştı.
Geliri yüzde 10,5
artan easyJet, uçuş
filosunu genişletiyor
easyJet’in 2013 yılı finansal raporunda geliri 4,258
milyon pound, net borcu ise 156 milyon pound olarak
açıklandı. Doluluk oranı yüzde 99,3’e ulaşan easyJet,
2015 yılında filosuna 6 uçak daha katmaya hazırlanıyor.
İ
ngiliz low-cost havayolu şirketi easyJet’in 2013 yılı finansal
raporu açıklandı. Rapora göre
havayolu şirketinin geliri yüzde
10,5 oranında artarak 4,258 milyona ulaştı. EasyJet’in net borcu
ise 156 milyon pound olarak belirlendi. Koltuk başına toplam
geliri yüzde 7 oranında artarak;
62,58 pounda yükselirken, doluluk oranı yüzde 0,6 oranında
artarak yüzde 99,3’e ulaştı. Taşınan yolcu sayısı ise 60,8 milyona
yükselerek yüzde 4’lük artış kaydetti.
Fransa’da da bölgesel uçuştaki payını artıran easyJet
aynı zamanda, Airbus ile yaptığı anlaşmanın sonucunda 2015
ilkbaharında 6 uçağın alımını
netleştirdi.
Temel Kotil
Temel Kotil, Avrupa
Havayolları Birliği’nin
başkanı oldu
Türk Hava Yolları’nın (THY) Genel Müdürü Temel
Kotil, birçok önemli havayolu şirketinin bulunduğu
Avrupa Havayolları Birliği’nin (AEA) Yönetim
Kurulu Başkanlığı’nı iki yıl süre ile gerçekleştirecek.
H
avacılık sektörünün önemli organizasyonlarından
Avrupa Havayolları Birliği'nin (Association of European Airlines-AEA) Yönetim Kurulu Başkanı Temel Kotil
oldu. AEA Yönetim Kurulu Başkanlığı iki yıl sürecek olan Kotil, yılda iki kez yapılacak toplantılara başkanlık
edecek. Konu ile ilgili açıklama yapan Kotil, dünyanın
önemli havayollarını bünyesinde barındıran AEA içerisinde THY’nin yüzde 12,5’lik payı olduğunu belirtti. AEA,
1952’den beridir faaliyet gösteriyor.
Kabil’in yanı sıra Mezar’ı Şerif’de uçuş başlayacak
Aynı zamanda, uçuş ağını hızla artıran THY, Afganistan’ın başkenti Kabil’e düzenlediği seferlere Mezar-ı
Şerif’i de ekledi. Böylece, THY, 104 ülkede 240’ıncı destinasyonuna ulaştı. İstanbul- Mezar-ı Şerif uçuşları
haftada üç frekans olarak yapılacak.
Havaş’ın yeni Genel Müdürü Nurzat Erkal
T
ürkiye’nin önemli yer hizmetleri şirketlerinden Havaş’ın üst yönetiminde görev
değişikliği oldu. Havaş Genel Müdür Vekili Nurzat Erkal, aralık ayı itibariyle Genel Müdürlük
görevini üstlendi. 10 Haziran 2013 tarihinden
bu yana Havaş Genel Müdür Vekili olarak görev yapan Nurzat Erkal, aralık ayından itibaren
Genel Müdür görevine atandı. 2005’ten beri bu
görevi sürdüren Müjdat Yücel bundan böyle TAV
Havalimanları Holding Üst Yöneticisi (CEO) Danışmanı ve Havaş Yönetim Kurulu Üyesi olarak
göreve devam edecek.
İnşaat Mühendisi olan Nurzat Erkal, 1989
yılında Galatasaray Lisesi’nden, 1994 yılında
ise İstanbul Teknik Üniversitesi’nden mezun
oldu. 1994-2005 yılları arasında özel sektörde
ve kamu sektöründe çeşitli görevler üstlendi.
2005 yılında havacılık sektörüne adım atarak,
2005-2010 yılları arasında Türk Hava Yolları’nda
İnşaat Emlak Daire Başkanlığı görevini yürüttü.
2010 yılında TAV ailesine katılarak, TAV G Otopark Yapım Yatırım ve İşletme A.Ş.’de Genel
Müdür olarak görev yapan Nurzat Erkal, İngilizce
ve Fransızca biliyor.
Nurzat Erkal
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
75
ACENTELER
HABER
Savaş turizmi alanında hizmet
veren acenteler artıyor
Son yıllarda, savaş turizmine
yönelik hizmet sunan acentelerin
sayısında artış yaşanıyor. War
Zone Tours, Untamed Borders,
Political Tours gibi acenteler sadece
savaş alanlarını kapsayan seyahat
imkanları sunuyorlar. Bu seyahatleri
tercih edenler ise zengin ve orta
yaşlı insanlardan oluşuyor.
S
avaş turizmi alanında faaliyet gösteren War Zone Tours şirketinin tur
kataloğunda Bağdat’tan Mogadişu’ya
kadar çeşitli yerler bulunuyor. Financial
Times yazarı Emma Jacobs’un haberine
göre, Bağdat’ta turistik bir gezinin maliyeti
40 bin dolar civarında. War Zone Tours’un
sahibi Rick Sweeney, müşterilerinin çoğunun iş dünyasından zengin ve orta yaş
olduğunu belirtiyor. Aynı zamanda, kalaşnikof tüfeğiyle fotoğraf çektirmek isteyen
gençlerinde bulunduğunu aktaran Sweeney, şirketinin 2008’den bu yana hizmet
verdiğini aktarıyor.
İngiliz James Willcox’un yardımıyla bir Pakistanlı ve bir Afgan tarafından 2006’da
kurulan Untamed Borders. Firma, daha
çok Afganistan ve Orta Asya bölgesinde
seyahatler düzenliyor. New York Times’ın
Balkanlar eski muhabiri Nicholas Wood’un
2011 yılında kurduğu Political Tours firması ise Libya, Kuzey Kore’deki mali kriz
sonrası ayaklanmaların baş gösterdiği
Londra’ya seferlere yer verdi. Wood, Bingazi’de ABD Büyükelçisi’nin içinde olduğu 4
Savaş turizmine yönelik
acentelerin sayısı artıyor
Son dönemlerde, ‘savaş turizmi’
alanında tur düzenleyen acentelerin sayısında artış yaşanıyor. Bunlardan bir tanesi
kişinin öldürülmesinin ardından Libya’ya
seyahatleri durdurduklarını belirtiyor.
Online otel rezervasyon sitesi
otelz.com faaliyete geçti
İş adamı Cemil Islıkçı, 2 milyon dolar yatırımla ön ödemesiz rezervasyon
sistemi olan otelz.com’u kurdu. İş veya tatil amaçlı seyahat eden
herkese çok çeşitli konaklama seçeneklerini sunan otelz.com, hesaplı ve
kullanımı kolay rezervasyon sistemini sağlamayı amaçlıyor.
İ
Cemil Islıkçı
76
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
ş adamı Cemil Islıkçı tarafından kurulan
otel rezervasyon sitesi otelz.com, Kasım ayından beri hizmet veriyor. Binlerce otelden
oluşan ürün gamıyla faaliyet gösteren otelz.
com 2 milyon dolarlık yatırım ile kuruldu.
Ön ödemesiz rezervasyon imkanı sağlayan
otelz.com, önümüzdeki iki sene içerisinde
5 yıldızlı otelden pansiyona rezidanstan
hostele kadar 8 binin üzerinde konaklama
tesisi ile anlaşma yapmayı hedefliyor. Rezervasyon esnasında hiçbir şekilde ücret
alınmayan otelz.com’da, misafirler otele giriş tarihinden 200 gün kalaya kadar yapılan
rezervasyonların yüzde 40; 150 gün kalaya
kadar yapılan rezervasyonlarda ise yüzde 35
indirim sağlıyor.
Emirates Grup, hızla büyüyor
Emirates Grup, 2013 yılı ilk altı aylık gelirlerini açıkladı. Gelirleri
yüzde 13’lük artış ile 11,5 milyar dolara ulaşan Emirates aynı
zamanda 2020 yılında teslim almak üzere 200 uçak siparişi verdi.
E
mirates Grubu, 2013 yılının ilk altı
aylık gelirlerini açıkladı. Buna göre,
grubun geliri geçen yıla oranla yüzde
13’lük bir artış kaydederek 11,5 milyar
dolara yükseldi. Aynı dönemde net kâr
rakamı da yüzde 4’lük bir artışla 600
milyon dolara ulaştı. Emirates’in taşıdığı yolcu sayısı yüzde 15 artarak;
21,5 milyona yükseldi. Emirates uçak
filosuna yeni eklediği 10 uçak ile birlikte kapasitesinde yüzde 16’lık bir artış
yaşadı. Doluluk oranı yüzde 79,2 seviyesine taşıyan Emirates, Haneda ve
Stockholm gibi iki yeni uçuş noktası belirleyerek; uçuş ağını genişletti. Son bir
yılda, Adelaide, Lyon, Phuket, Varşova
ve Cezayir uçuşlarını gerçekleştirerek;
Kabil, Kiev, Taipei ve Boston ise uçuş
ağına ekleyecek yeni destinasyonlar olarak belirledi.
Emirates, 2020 yılında verdiği
200 uçak siparişini teslim alacak
Mali yılın ilk altı ayında Emirates;
altı A380, üç 777 ve bir 777 kargo uçağı olmak üzere 10 geniş gövdeli uçağı
filosuna kattı. Emirates, filosuna eklemek için 76 milyar dolar değerinde 150
adet Boeing 777X ve 50 adet 23 milyar değerinde Airbus A380 siparişi
verdi. Emirates, son verdiği uçak siparişini 2020’de teslim almayı planlıyor.
Kamil Koç, Mavi Bagaj ile yolcularına avantajlar sunuyor
Kamil Koç, yeni hizmeti “Mavi Bagaj” platformu ile yolcularına
birçok yiyecek, giyim ve eğitim markasında indirim fırsatı
sunacak. Sunulan fırsatların toplamı 8 milyon TL’ye ulaşacak.
K
amil Koç, hayata geçirdiği yeni hizmet “Mavi Bagaj” platformu ile
yolcularına Türkiye’nin önde gelen birçok markasında indirim ve fırsatlar
sunacak. Kamil Koç yolcuları ve ‘Yolkart’
sahipleri, Mavi Bagaj platformunun ilk
ayında Sbarro, Popeyes, Arby’s restoranları; Network, Fabrika ve Divarese
markalarının online siteleri ile English
Time Dil Okulları şubeleri ve cicek.com
internet sitelerindeki avantajlardan
faydalanabilecek. Kamil Koç Otobüsleri
A.Ş. Genel Müdürü Kemal Erdoğan, Mavi
Bagaj platformunun ilk ayında yolcularına yarım milyon TL’lik, yıl sonunda ise
yaklaşık 8 milyon TL’lik fayda sağlamayı
planladıklarını belirtti.
Kâmil Koç yolcuları sahip oldukları
‘Yolkart’ı kullandıkça biriken puanları
aracılığıyla; kampanya döneminde Kamil Koç’tan bilet satın alanlar ise sahip
olacakları fırsat kodları ile indirim ve avantajlardan yararlanabilecekler.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
77
HABERLER
ALTİD yönetimi değişti
Toplam yatak
kapasitesi 1,5
milyonu aşacak
Alanya Turistik İşletmeciler
Derneği (ALTİD) yeni yönetimini
belirledi. Derneğin yeni başkanı
Burhanettin Sili oldu. ALTİD eski
başkanı Gülçin Güner’in aday
olmadı seçimlerde aynı zamanda
TÜROFED kongresinde oy
kullanacak delegeler de belirlendi.
K
A
LTİD’in 11 Kasım’da yapılan kongresinde,
başkanlığa
geçtiğimiz
aylarda Konaklı Turistik İşletmeciler Derneği (KONTİD) Başkanlığı görevinden
ayrılan Burhanettin Sili seçildi. Alanya Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen
kongreye 243 ALTİD üyesinden 75’i katılarak oy kullandı. Eski ALTİD Başkanı
Gülçin Güner’in aday olmadığı seçime
Burhanettin Sili
Gülçin Güner
Burhanettin Sili tek listeyle girdi. Aynı
toplantıda, TÜROFED’in kongresinde oy
kullanacak delegeler de belirlendi.
ALTİD’İN YENİ YÖNETİM KURULU
ALTİD Yönetim Kurulu
Burhanettin Sili
Hızır Bozdoğan
Mehmet Dahaoğlu
Elvan Güneş
Mikail Ülker
Levent Alanya
Hüsnü H. Yüksek
Halil Çakır
Hüseyin Balıkçıoğlu
Erhan Yönet
Tolga Gürel
Şevki Taç
Mehmet Aydına
Dursun Karaca
Mevlüt Kılınç
Denetleme Kurulu
Mehmet A. Kemaloğlu
Mustafa Dinler
Kasım Küçükertan
TÜROFED Delegeleri
Gülçin Güner
Bursa Hava
Yolları gün sayıyor
B
ursa Büyükşehir Belediye Başkanı
Recep Altepe, Bursa’da düzenlenen
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Güney Marmara Bölgesel Yürütme
Kurulu toplantısında, Bursa Hava Yolları
(BHY) ile ilgili çalışmaların hızla ilerlediğini
belirtti. Kısa sürede faaliyete başlamak
istediklerini bildiren Altepe, BHY’nin
kuruluşuyla ilgili işlemleri gerçekleştirdiklerini kaydetti. Uçak firmaları ile son
görüşmelerini sürdürdüklerini aktaran
Altepe, hava ulaşımını gerçekleştirecek
uçakların belirlenmesinden sonra kısa
sürede faaliyete geçeceklerini ifade etti. Bursa’ya hava ulaşımındaki eksikliği
gidermek için İstanbul’a deniz uçağı ve
helitaksi seferlerini başlatılmıştı.
78
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Hasan Şakiroğlu
Mikail Ülker
Burhanettin Sili
Hızır Bozdoğan
Hüseyin Balıkçıoğlu
Mehmet Dahaoğlu
Halil Çakır
Ali Döven
Hüsnü H. Yüksek
Müfit Kaptanoğlu
Hüseyin Hacıkadiroğlu
Ufuk Cömertoğlu
Serhat Kayış
Ramazan Aslan
Kamil Köseoğlu
Ertuğrul Gürel
Faik Kaptanoğlu
Elvan Güneş
Levent Alanya
Recep Tolga Gürel
Hayriye S. Argun
İbrahim Sipahioğlu
Gökalp Canko
alkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan “2014 Yılı Programı- Genel
Ekonomik Hedefler ve Yatırımlar” yayınlandı. Turizm sektörü açısından yapılan
değerlendirmelerde 2013 sonuna kadar
Türkiye’ye gelecek turist sayısının 34,6
milyonu bulacağı ve toplamda 33 milyar
dolara yakın harcama yapılacağı ön görülüyor. Aynı zamanda, Kültür ve Turizm
Bakanlığından belgeli yatak sayısı 725
bin, belediye belgeli yatak sayısı ise 515
bin olacak. Yatırım aşamasındaki 274 bin
yatakla birlikte toplam yatak kapasitesi
de 1,5 milyonu aşması bekleniyor.
Turizm gelirlerine olumsuz
yansıyan durumlar tespit edildi
Öte yandan, hazırlanan programda turist sayısındaki artışa rağmen
turist başına elde edilen gelirin istenilen düzeyde gerçekleşmediği belirtildi.
Ayrıca, hızlı büyüyen bazı yabancı tur
operatörlerinin fiyat ve koşulları tek taraflı belirlemesinin Türkiye’nin turizm
gelirleri açısından olumsuz sonuçlar
yarattığına değinildi. Kıyı alanlarında
insan kaynağının kullanımlar ile küresel
iklim değişikliğinin doğurduğu olumsuzlukların önlenmesi için “bütünleşik
kıyı alanları yönetim modeli” oluşturulması gerektiği saptandı.
Araştırma için 1.186 plaj takip edilecek
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
yüzme su alanı ile su havzasına
etki edebilecek kirlilik kaynaklarını
tespit etmek için 1.186 plajı takibe
aldı. Projenin 2014 yılı sonunda
bitmesi planlanıyor.
ve Şehircilik Bakanlığı resmi
Çevre
internet sitesinde yapılan yazılı açık-
lamaya göre, “Türkiye Kıyılarında Yüzme
Suyu Profillerinin Belirlenmesi Projesi” bir
başlangıç raporu, 3 ara rapor ve bir nihai
rapordan oluşacak. Bu kapsamda 1.186
plajı takibe alan Bakanlık, yüzme suyu alanı ile yakınında bulunan su havzasına etki
edebilecek potansiyel kirlilik kaynakları ve
riskleri belirleyerek; tedbir programı oluştu-
racak. Proje sonuçları
2014’un sonunda ortaya çıkacak.
Kirlilik hakkında veri toplanılacak
Konu ile ilgili açıklama yapan Çevre Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Muhammet
Ecel, proje ile yüzme suyu alanının içinde
bulunduğu su kütlesinin tipolojik özellikleri
tespit edileceğini belirtti. Kirliliğin önlenmesi
için veri toplanacağını aktaran Ecel, gerekli
olursa yüzme suyu izleme noktaları revize
edileceğini ifade etti. Mavi bayrak alan sahil
sayısı açısından İspanya ve Yunanistan’dan
sonra Türkiye’nin üçüncü sırada yer aldığını
dile getiren Ecel, 2013 yılında 383 adet plaj
ve 21 marina ile 13 yat mavi bayrak almaya
hak kazandığını hatırlattı.
Berlin, geceleme sayılarında
Avrupa’da 3. sıraya yerleşti
Berlin Ziyaretçi Bürosu, İstanbullu acentelerle bir araya geldi. Ocak Eylül 2013 döneminde Türkiye’den bir önceki yıla göre 7’lik bir artışla
28 binden fazla kişiyi 72 bin 500 gece ağırlayan Berlin, Türkiye’den
aldığı turist sayısını artırmak istiyor. Berlin, Londra ve Paris’ten
sonra geceleme sayılarında üçüncü sıraya yerleşti.
B
erlin Turizm Şefi Burkhard Kieker ve
5 yıldızlı 10 otel temsilcisi İstanbul’a
gelerek hem destinasyon tanıtımı hem de
Berlin’deki moda, kültür ve sanat etkinlikleri hakkında bilgi verdiler. Toplantıya
katılan Almanya’nın İstanbul Başkonsolosu Jutta Wolke, “Önümüzdeki yıl Berlin
ve İstanbul arasındaki kardeşliğin 25. Yılı
olacak. 1989’dan beri böyle bir kardeşlik
var. Berlin 1989’dan beri dünyaya daha
çok açıldı. Berlin’de 200 bin Türk yaşıyor.
Her iki şehirde de iş ilişkilerini daha da
geliştirmek istiyoruz. Vize konusunda düzenlemeler var. Türkiye’de 8 ofis ile hizmet
veriyoruz” diye konuştu.
Berlin, gecelemede Paris ve
Londra’dan sonra 3. oldu
Berlin Turizm Ofisi ve TÜRSAB’ın
katkılarıyla düzenlenen workshop’ta
Rusya, Mısır ile
çalışan acentelere
sınırlamayı kaldırdı
R
usya, Mısır’a turist gönderen tur operatörlerine
getirdiği
sınırlamayı
kaldırdı. Rusya Turizm Ajansı Rosturizm’in
ardından, Dışişleri Bakanlığı da Mısır’ın
artık turistler için tehlikeli olmadığını açıkladı. Noviye İzvestiya gazetesinin yer alan
haberinde, açıklama yapan Rusya Dışişleri
Bakanlığı, Mısır sahillerinin artık turistler
için tehlikeli olmadığını kaydetti. Rus Hükümeti yaptığı açıklamada Mısır’a giden
turistlerin sahil bölgelerinin dışındaki yerlere gitmemeleri konusunda uyardı. Mısır’a
giden vatandaşlarının ihtiyatlı davranmalarını belirtti.
Temmuz ayında Mısır’a giden Rusyalı
turist sayısı yüzde 40 azalarak 97 bin 300
kişiye geriledi. Ağustosta devam eden düşüş
yüzde 3 dolaylarında gerçekleşti.
konuşan Berlin Tourismus & Kongress
GmbH Genel Müdürü Burkhard Kieker,
2012’de Berlin’de 25 milyon geceleme yaşandığını hatırlatarak bu yıl 27 milyonu
zorlayacaklarını açıkladı. Berlin’in Londra
ve Paris’ten sonra gecelemelerde üçüncü
olduğunu dile getiren Kieker, Türkiye’den
bu yıl Türklerde de 100 bin geceleme
beklediklerini kaydetti. Berlin’de yılda
1400’den fazla etkinlik düzenlendiğini
belirten Kieker, Berlin’de 140 bin yatak
olduğunu ve her segmente otel için yatırımcıların ve uluslararası zincirlerin
Berlin’e gelmek istediğini dile getirdi.
Kieker, ayrıca Berlin merkezde Alman kayzerinin sarayını yeniden inşa
ettiklerini ve 2018’te açılacak sarayı
kongre merkezi olarak kullanılacağını
sözlerine ekledi.
Burkhard Kieker
Berlin-İstanbul kardeşliğinin
25. Yılını kutlayacak
2014 yılında Berlin duvarın yıkılışının
25. yıldönümünü kutlayacak olan kent,
aynı zamanda İstanbul ve Berlin kardeş
şehir olmasının da 25 yılını kutlayacak.
Ocak- Haziran arasında Berlin’i 5,3 milyon
kişi ziyaret etti. Berlin’e gelen ziyaretçiler
12,4 milyon geceleme yaptı. Kente yurtdışından gelen turist sayısı geçen yıla
oranla yüzde 11,4’lük bir artış kaydetti.
Berlin’i yurtdışından ziyaret edenlerin sayısında en hızlı artışı kaydeden yüzde 28
ile Hindistan oldu. Yüzde 27 ile Çin; yüzde 10.5 ile Brezilya, Hindistan’ı takip etti.
Berlin’i ziyaret eden yerli turistlerin sayısı
ise yüzde 3,8 artışla 3,4 milyona çıktı.
Avrupa HORECA’sı
manifestosunu yayınladı
Avrupa Otel, Restoran ve Kafeler Birliği (HOTREC) 16 maddelik
manifestosunu açıkladı. Avrupa Birliği’nde (AB) yasama döneminde
Avrupa seçimleri adayları tarafından desteklenmesi istenildi.
T
uristik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği’nin (TUROB) üyesi
olduğu, Avrupa konaklama sektörünün
profesyonel temsilcisi HOTREC (Avrupa Otel, Restoran ve
Kafeler Birliği), gelecek AB
yasama dönemine ilişkin
Avrupa seçimleri adayları
tarafından desteklenmek
üzere, turizm sektörünün önceliğini oluşturan
16 maddelik manifestosunu açıkladı. HOTREC
Başkanı Kent Nyström,
gelecek yıl Avrupa’da
yapılacak seçimlerdeki
adayların, AB’de ilerleme ve istihdamın
artması için manifestolarının desteklemelerini istedi.
Yaklaşık iki yıl önce TUROB’un
üye olduğu HOTREC, 20142019 döneminde Avrupa
konaklama sektörü tarafından desteklediği konular
içerisinde, Avrupa Parlamentosu’nda turizm üzerine bir
grup oluşturulması, turizm
kobilerinin
finansmanının
kolaylaştırılması, vize prosedürlerinin
kolaylaştırılması
gibi konular bulunuyor.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
79
HABERLER
Başaran Ulusoy
yeniden TÜRSAB
başkanı oldu
T
İstanbul Valiliği, turizme 20 Milyon
TL’lik destek paketi hazırlıyor
İstanbul turizmini geliştirmek adına İstanbul Valiliği çeşitli projelere
imza atıyor. 2013 yılında yaklaşık 10 milyon TL’lik bütçe ile 16 ayrı
projeye destek veren İstanbul Kalkınma Ajansı, howtoistanbul.com
sitesini hayata geçirdi. İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, turizm için
20 milyon TL’lik destek paketi daha çıkaracaklarını açıkladı.
İ
stanbul Valiliği’nin İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) desteği ile İstanbul Dijital
Platform Projesi’ kapsamında hazırlanan
internet sitesi www.howtoistanbul.com,
İngilizce ve Türkçe yayın yapmaya başladı.
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün yanı sıra
TÜRSAB ve İRO’nun katılımıyla yürütülen
proje bünyesinde hayata geçen internet
sitesinin kamuoyuna tanıtımı için Kalyon
Otel’de İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu
ev sahipliğinde bir toplantı turizm profesyonellerinin katılımıyla gerçekleştirildi.
Basın
toplantısında
konuya
iliş-
kin açıklama yapan Vali Hüseyin Avni
Mutlu, İstanbul’un turizm potansiyelini
artırmak amacıyla 2012 yılı içerisinde
İSTKA’nın 10 milyon TL’lik bütçe ile 16 ayrı projeye destek verdiklerini dile getirdi.
2013 yılı içerisinde turizmi geliştirmek
için yeni bir fon hazırladıklarını belirten
Vali, yakında açıklanacak olan paketin 20
milyon TL tutarında olacağını açıkladı.
howtoistanbul.com sitesi, İstanbul’daki
güncel kent etkinliklerine dair bilgiler, uçuş bilgileri ve uçak biletlerinin alınması,
rezervasyonların yapılması gibi önemli
bilgilere yer veriyor.
İstanbul-Ankara arası
hızlı tren 2014’te açılacak
U
laştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanı Binali Yıldırım, İstanbul-Ankara Yüksek Hızlı Tren Hattı’nın gelecek
yıl Şubat ayında devreye girebileceğini
açıkladı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına Ak Parti’den adaylığını koyan
Binali Yıldırım, Meclis Plan Bütçe Komisyonu’nda, 2014 yılı bütçesiyle ilgili
sunumunda İstanbul-Ankara hızlı treninin önümüzdeki yıl açılacağını belirtti.
Öte yandan İstanbul-İzmir arasını 3,5
saate indirecek Gebze-Orhangazi-İzmir otoyolu projesinin en önemli geçiş
80
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
noktası olan İzmit Körfez Köprüsü inşaatının ayaklarının üzerine yerleştirilmeye
başlanıldı. Köprünün yanı sıra otoyol çalışmalarının da hızla devam ettiği proje,
İstanbul’da yapılan 3’üncü köprüye otoyol ile bağlanacak. Bursa’ya kadar olan
kısmının 2015 yılının ortalarında bitirilmesi planlanan köprünün yüzde 28’i
tamamlandı. Projenin geri kalan kısmının
ise 2017 yılında bitirilmesi planlanıyor.
Körfez’in üzerinde inşası yapılan köprü
tamamlandığında, feribot ile 45 dakikada
bitirilen Körfez geçişi, 2 dakikaya inecek.
ÜRSAB
21’inci
Olağan Genel Kurulu gerçekleştirildi.
TÜRSAB Olağan Genel Kurulu’nda bir
daha aday olmayacağını açıklamasına
rağmen başkanlığa yeniden aday olan
Başaran Ulusoy 1168 oy ile seçildi. İki
listenin yarıştığı başkanlık seçiminde
diğer aday Emin Çakmak ise 892 oy aldı. Başaran Ulusoy, TÜRSAB Başkanlığı
görevinde 8’inci döneme girmiş oldu.
TÜRSAB’ın Yönetim Kurulu Asil Listesi’nde ise şu isimler yer aldı:
l Başaran Ulusoy,
l Firuz B. Bağlıkaya, l Dr. Bülent Katkak,
l Burak Tonbul, l Muammer Güner,
l Nebil Çelebi, l Çetin Gürcün,
l Hande Arslanalp, l Davut Günaydın.
Türkiye’de dalış
turizmine ilgi
giderek büyüyor
M
uğla’nın Marmaris İlçesi’nde sekiz
dalış merkezi bu yıl Nisan - Ekim
ayları arasındaki dalış sezonunda 26
bine yakın turisti ağırladı. İngiliz, Alman,
Hollandalı ve Rus turistlerin yanı sıra, 5
binden fazla Türk turist de dalış yapmak
üzere Marmaris’te bulundu. Marmaris
Paradise Dalış Merkezi Sahibi Behçet
Kutlu, sezonda dalış yapan yerli ve yabancı turist sayısında geçen yıla oranla
yüzde 10 artış olduğunu açıkladı. Türkiye genelinde 400’e yakın dalış merkezi
bulunduğunu belirten Kutlu, 300’e yakın
merkezin turizm bölgelerinde faaliyet
gösterdiğini bildirdi. Dalış turizminin
geliştirilmesi için devletin daha fazla ilgi
göstermesi gerektiğini dile getiren Kutlu, Kasım ayının da dalış sezonuna dahil
edilmesi gerektiğini vurguladı.
TUYED 2014 turizm trendlerini açıkladı
Turizm Yazarları ve Gazetecileri Derneği (TUYED) 2014 turizm trendlerini
12 madde halinde açıkladı. Buna göre, kişilere özel rehber, yaşlılara özel
tesisler, otantik deneyim sunan seyahatler gündemde olacak.
T
UYED Başkanı Kerem
Köfteoğlu yaptığı yazılı açıklamada, 2014’te
dünya turizminde bir toparlanma olacağını dile
getirerek, turizmde yaşları
18-30 arasında değişen gençlerin yanı
sıra, yaşlılara yönelik ürün ve hizmetlere de tanık olacaklarını ifade etti. Aynı
zamanda, seyahat danışmanlığı yerine
Twitter, facebook ve sosyal medya kanaat önderlerinin tercih edileceğini dile
getiren Köfteoğlu, Afrika’ya gezilerin moda olacağını ve eko hostellere de rağbet
edileceğini vurguladı. Köfteoğlu, çalışmalardan elde edilen veriler doğrultusunda
oluşturulan 2014’ün başlıca 12 turizm
trendini şöyle sıraladı:
ce hassas olan bu kesim,
kötü hizmete asla tahammül etmiyor. Kalabalıktan
hoşlanmayan ve iyi para
harcayan yaşlılara yönelik
tesislerin sayısı artacak.
n ‘Yaratıcı turizm’ büyüyecek: Özgünlük, otantik ve deneyimleri buluşturan
seyahatler artıyor.
n ‘Tatil anneleri’ yeğenlerini tatile çıkaracak: Profesyonel bir işi olan ama
çocuğu olmayan hala ve teyzeler yeğenlerini alıp tatile götürecek. Bu kesime özel
turlara rağbet olacak.
n Oteller günübirlik ofislere dönüşecek: İş dünyasının yoğun insanları
arasında, otel odalarını günübirlik ihtiyaçlar için kullanma eğilimi hız kazanacak.
n Kişiye özel rehberlikler yaygınlaşacak: Özel gezi rehberleri piyasası
internette giderek canlanıyor ve klasik gezi rehberlerine alternatif olarak gelişiyor.
n Şehir turizminin yıldızı parlayacak:
İstanbul iki kıta arasında deniz altından
yolculuk deneyimi sunan Marmaray sayesinde daha da cazip hale gelecek.
n Millennial kuşak gezecek: “Millennialler” olarak tanımlanan 1980-2000 yılları
arasında doğanlar arkadaşları veya organize turlarla, konser ve benzer etkinliklere
katılmaya can atıyor. Bunlara yönelik hazırlanacak turlar rağbet görecek.
n Yeni bloklar çok konuşulacak: Önceki yıllardaki BRICS bloğuna Sri Lanka,
Endonezya, Malezya, Meksika ve Arjantin’den oluşan SLIMMA ile yine Meksika,
Malezya, Endonezya, Nijerya ve Tayvan’ın oluşturduğu MMENT bloğunu çok
konuşacağız.
n Yaşlılara yönelik tesisler artacak:
Müşteri ilişkileri konusunda son dere-
n Teknoloji belirleyici olacak: Sosyal
Kerem Köfteoğlu
medyadan her alanda yararlanılacak.
Klasik pazarlama yerini mobil pazarlamaya bırakacak.
n Molalarda masaj rağbet görecek: Otel veya bir kongre merkezinde toplantıya
katılanlar, toplantılara ara verilen molalarda sağlıklarını iyileştirip rahatlamak
istiyor. Bu eğilim toplantı aralarında hem
de havalimanlarında kısa süreli masaj
hizmetlerini yaygınlaştıracak.
n Glamping’ler daha da öne çıkacak:
Glamping, İngilizce ‘Glamourous’ (göz
kamaştırıcı) ile ‘Camping’ (kamp) kelimelerinin bileştirilmesiyle ortaya çıktı.
n Nehir turları gözde olacak: Volga,
Ren, Seine, Tuna, Mekong, Yangtze, Amazon, Kwai ve Duoro en gözde nehirler
olarak karşımıza çıkacak.
Kapadokya’ya direkt uçuşların yapılması isteniyor
Kapadokya’da faaliyet
T
gösteren turizm şirketleri
ve seyahat acenteleri,
Nevşehir Havalimanı’na
direkt uçuşların olmasını
talep ediyor. Bölgeye
yapılacak direkt uçuşlar
Kapadokya’ya gelen
turist sayısını artıracağı
gibi Kapadokya’nın Efes
gibi müstakil turizm
destinasyonu olmasını da
sağlayacak.
ürkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB)
Kapadokya Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı Muammer Sak, yaptığı açıklamada, bölge
turizminin gelişmesi ve ziyaretçi sayısının
arttırılması için Nevşehir Havalimanı’na yurt
dışından direkt uçuşların başlatılması gerektiğini ifade etti. Bölgeye Japonya’nın yanı sıra
Almanya ve Fransa’dan yoğun bir şekilde turist geldiğini dile getiren Sak, bu nedenle ilk
etapta söz konusu ülkelerden direk uçuşların
başlamasının önemli olduğunu vurguladı. Kapadokya’ya direkt uçuşların olmasının turist
sayısında artışı da sağlayacağını vurgulayan
Sak, Antalya ve İzmir ile bağlantıların kurulmasının önemli olduğunu belirtti. Hızlı tren
projesinin Ankara-Konya bağlantılı olmasının
önemli olduğunu dile getiren Sak, yerli turist-
lerin bölgeye kolay gelmesinde önemli bir paya
sahip olacağını ifade etti. Aynı zamanda Muammer Sak, yurtdışından Nevşehir Havalimanı’na
direkt uçuşlarla Kapadokya’nın paket tur kapsamından çıkıp, Efes gibi müstakil destinasyon
olabileceğine dikkat çekti.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
81
HABERLER
İstanbul’da turist sayısı artarken doluluklar düştü
STR Global’in verilerine
göre İstanbul’un doluluk
oranları yaklaşık yüzde 7
düştü. STR Global’ın verilerini
değerlendiren TUROB Başkanı
Timur Bayındır, turizm
istatistiklerindeki tutarsızlığa
değindi. Bayındır, 2014 yılı için
parlak bir tablo çizmedi.
S
TR Global’in yaptığı araştırmaya göre 2013’ün ilk 10 aylık döneminde
İstanbul’un doluluk oranı yüzde 6,9 düşüş göstererek yüzde 73,5’den yüzde
68,4’ye geriledi. Bu verilere göre İstanbul,
Avrupa’daki en büyük düşüşü yaşayan
destinasyon oldu. STR Global’ın verilerini değerlendiren TUROB Başkanı Timur
Bayındır, TUİK verilerine göre İstanbul
turist sayısında geçen yıla oranla yüzde 9,3’lük artış yaşadığını; kentin 2013
ilk 10 ayında ise yüzde 11,9’luk artış
kaydettiğini aktardı. STR Global ile TUİK
verilerindeki tutarsızlığa dikkat çeken
Bayındır: “Bir yandan gelen sayısı artıyor
bir yandan otellerde konaklayan sayısında düşüş var. Veriler arasındaki bu
çelişkinin sebebini, İstanbul’daki yatak
kapasitesinin hızlı artışı, transit geçişler,
günlük kiralık konutlar, taksim olayları
ve Suriye’den gelenlerin durumu oluşturuyor” dedi. Gezi olayları sonrasında tam
bir toparlamanın söz konusu olmadığını
ifade eden Bayındır, 2014 yılının parlak
olmadığını ekledi.
Topbaş: “Turist sayısını ve kişi başına
harcamayı yükseltmek amacımız”
Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği’nin (TUROB) Geleneksel
Öğle Yemeği’ne katılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, 2004
yılında göreve geldiklerinde “Turizm Geliştirme Platformu” kurduklarını hatırlattı.
İstanbul, marka değeri yüksek önemli bir
kent olduğunu ifade eden Topbaş, Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısının 2013 yılı
sonunda 38 milyona çıkmasını beklediklerini aktardı. Hedeflerinin turist sayısını
İzmir, Expo 2020’yi de kaybetti
2
020 Expo’yu almak için uzun zamandır çaba gösteren İzmir, Expo’yu kazanamadı. Expo 2020’yi
Dubai kazandı. Paris’te OECD binasında yapılan
oylamanın ikinci turunda İzmir elendi. İkinci kez
Expo ev sahipliği kaybetmesinin üzüntüsünü yaşayan İzmir, “Daha iyi bir dünya
için yeni yollar/Herkes için
sağlık” temasıyla yarıştı. Oylama öncesinde İzmir Valisi
ve EXPO 2020 Yönlendirme
ve Yürütme Komitesi Başkanı
Mustafa Toprak ve İzmir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu
başkanlığındaki heyet yoğun
kulis çalışmaları yapmasına
rağmen İzmir, ikinci aşamayı
geçemedi.
82
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
artırmak ve ilk etapta 50 milyon turist ağırlamak olduğunu belirten Topbaş, ikinci
amaçlarının kişi başına turizm harcamasını yükseltmek olduğunu vurguladı.
Tekfur Sarayı ve Anemon
Zindanları’nın restorasyonları sürüyor
Aynı zamanda, Kadir Topbaş’ın başlattığı Tekfur Sarayı ve Anemas Zindanları’nın
restorasyon çalışmaları devam ediyor.
Restorasyon alanlarında denetim yapan
Başkan Topbaş, bu eserlerin İstanbul turizmine doping etkisi yapacağını dile getirdi.
Tekfur Sarayı’nın restorasyonunun kısa
süre içinde tamamlanması ve 2014 yılı içinde turizme kazandırılması hedefleniyor.
İç hatlarda tavan fiyat 299 TL oldu
İç hat uçuşlarındaki tavan
fiyat uygulamasında orta yol
bulundu. Sektör temsilcileriyle
yapılan görüşmede, iç hatlarda
en pahalı uçak biletinin 299
TL olması kararlaştırıldı.
Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanı Yıldırım, en
pahalı ekonomi uçak bileti
299 lira olacağını açıkladı.
U
laştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım,
sektör temsilcileriyle yaptığı toplantının ardından yaptığı açıklamada,
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün bir
süredir sektör temsilcileriyle bir araya gelerek uçak bilet fiyatlarına yönelik
değerlendirmelerde bulunduğunu söyledi. Vatandaşların bilet alışverişlerinde
fiyatların artmasına yönelik şikayette
bulunduklarını belirten Yıldırım, konuya
ilişkin ortak bir noktaya ulaştıklarını ifade
etti. Havacılık sektörünün 2013’te yüzde
15’in üzerinde büyüdüğünü dile getiren
bakan Yıldırım, “Toplam hava sahamızdaki uçak sayısı 4 binin üzerine çıkmış
durumda. Bu sene ülke nüfusu kadar iç
hatlarda uçuş gerçekleşmiş olacak. Yani
76 milyonu aşmış olacağız. Toplam iç dış
hatlarda da 150 milyonu aşacağız” dedi.
Ortalama bilet fiyatı 150 TL
Sektörün cirosunun 17 milyar doların
üzerine çıktığını hatırlatan Yıldırım, geçen
yıl 600 bin vatandaşın 50 liranın altında
bilet fiyatıyla uçtuğunu belirterek, şöyle
devam etti: “Toplam uçuşların yüzde 28’i
yani üçte birinden azı 100-150 lira arasında bilet aldı. Toplam yolcuların yüzde 15’i
de 150-200 lira arası, yüzde 11’i 200-250
Binali Yıldırım
arasında bilet alarak uçtu. 300 liranın üzerinde bilete para ödeyen toplam yolcu
sayısı yüzde 1,5. Öyle görüldüğü gibi biletler astronomik falan değil. Hepsini bir
arada düşündüğünüz zaman 300 lirayı geçen sadece yüzde 1,5. Vatandaş uçak bileti
için ortalama 150 lira ödedi. En pahalı hizmet olmayan hizmettir. Uçak gitmiyorsa
ne kadar ucuz uçulursa uçulsun hiç kimse
onunla ilgilenmez.”
En pahalı bilet 299 TL olacak
SHGM, Türkiye Özel Sektör Havacılık
İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) ve havayolu işletmelerinin bir karara vardıklarını
anlatan Yıldırım, şunları kaydetti: “Gönüllülük bazında, zorunlu değil, gönüllü
olarak en pahalı ekonomi bileti 299 lira
olacak. En pahalı diyorum, bunun altında
uçanlar da olabilir. Ona bir itirazım yok.
Onlar tamamen kendi verecekleri kararlardır. Ama hepsinin ortak mutabakata
vardığı ölçü budur. 299 lirayı ne zaman
alırsanız alın bileti. Sınırlama da yok,
isterseniz 3 ay önceden alın belki daha
ucuz olur, ama seyahate saatler kala,
günler kala da alsanız yine 299 lirayı geçmeyecektir. Bu ne demektir, 299 liraya da,
50 liraya da bilet var.”
TÖSHİD: Tavan fiyatı
gönüllü olarak uygulayacağız
Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) Başkanı
Sertaç Haybat da şunları söyledi: “Zaten herhangi bir mevzuat değişikliğine
ihtiyaç yok çünkü bu iç hatlarda uçan
şirketlerin gönüllü olarak uygulayacakları bir tavan fiyattır. Bu tavan fiyatta
ekonomik verilerde anormal gelişmeler
olmadığı müddetçe bu tavan fiyatı uygulamaya devam edeceğiz. Herhangi bir
müdahalede bulunmadan şirketlerin bu
kararı almış olması da bence çok olumlu
bir gelişmedir. Bu karar umarım tüm tüketicilere yararlı olur.”
Sertaç Haybat
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
83
HABERLER
Slovenya, tanıtım çalışmalarını sürdürüyor
Slovenya Turizm Kurulu, Türkiye ile turizm ilişkileri
genişletmek amacıyla tanıtım çalışmalarına hız
kesmeden devam ediyor. Türkiye’deki acente
yetkililerini bir araya getiren Slovenyalı yetkililer,
Türkiye’den gelenlerin 27 bin geceleme yaptığını
belirtti. 2012 yılında turizminde yüzde 5 artış yaşayan
Slovenya’yı en çok Ruslar ziyaret ediyor.
T
ürkiye ile ilişkileri geliştirmek isteyen Slovenya tanıtım çalışmalarına devam ediyor. Slovenya Turizm Kurulu, The
Marmara Hotel’de düzenlediği workshop ve networking toplantısı ile Türkiye’deki acente yetkilileriyle bir araya geldi. Toplantıda
konuşan Slovenya Turizm Kurulu Satış Direktörü Bojan Meden,
toplantılarda kurulan yeni bağlantılarla iki ülke arasındaki turizm işbirliğinin başarıyla devam ettiğini kaydetti.
Slovenya 2012’de yüzde 5 artış kaydetti
Toplantıda Slovenya turizmiyle ilgili bir sunum yapan Slovenya
Turizm Kurulu Satış Görevlisi Lucija Jager, Rusya’yı Hollanda ve Ukrayna takip etti. Slovenya en çok turisti komşu ülkeleri Avusturya,
İtalya, Almanya, Rusya ve Hollanda’dan aldığını belirtti. 2012 verilerine göre Slovenya’ya 3,2 milyon turist geldiğini aktaran Jager,
toplamda 9,3 milyon gecelemeye yapıldığını bildirdi. 2011 yılına gö-
Lucija Jager
re yüzde 5’lik artış kaydeden Slovenya’nın artan turizminden en çok
payı yüzde 36’lık dilimle Rusya aldı. Türkiye’den gelenlerin 27 bin
geceleme yaptığını ifade eden Jager, Türk ziyaretçilerinin Ljubljana,
başkent ve diğer şehir merkezlerini tercih ettiklerini aktardı.
Slovenya’ya gelen turistlerin yüzde 33’ü, Spa turizmi için
gelirken; geri kalanlar ise Slovenya’yı kayak ve şehir turizmi amacıyla ziyaret ediyor.
Yılbaşı turlarında Avrupa, kayak
bölgeleri ve termal oteller gözde
Bu sene yılbaşı turlarına katılacak olan
B
150 bin civarında tatilci, 100 milyon
liranın üzerinde harcama yapacak.
Yurtiçinde kayak bölgeleri ile termal
oteller ilgi görürken, yurtdışı tatilcilerinin
tercihi Avrupa olacak.
u sene yılbaşı tatilini hafta
sonuyla birleştiren yaklaşık 100120 bin kişi yurtiçi, 20-30 bin kişi ise
yurtdışı turlarıyla 2014’ün gelişini
kutlayacak. Turlara katılanlar toplam
100 milyon liranın üzerinde harcama
yapacak. Türkiye Seyahat Acentaları
Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy, yılbaşında 150 bin kişinin tatil
yapacağını tahmin ettiklerini açıkladı. Yılbaşında 100 binin üzerinde
kişinin yurtiçinde kış sporlarının yapıldığı merkezler ile termal otellerin
yanı sıra Kıbrıs’a ilgi gösterdiğini,
yurtdışında ise sıcak bölgeler ile Orta
Avrupa’yı tercih ettiğini belirtti.
Kayak bölgelerinin yanı sıra
termal otellere de ilgi büyük
Milliyet gazetesinden Fehim
Genç’in acente yetkililerinden derlediği bilgilere göre bu yıl yılbaşı için
yurtiçinde seyahat edecek olanların
tercihleri ağırlıklı olarak Bodrum,
Çeşme, Antalya, İstanbul, İzmir ve
84
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Kapadokya oldu. Kayak bölgelerine
de ilginin arttığı sezonda Uludağ,
Kartalkaya, Palandöken, Sarıkamış,
Abant ve Afyon’un yanı sıra termal oteller de talep görüyor. Bu
dönemde önemli ölçüde ziyaretçi
ağırlayacak olan Kıbrıs’ta da yurtiçinde olduğu gibi sanatçılı oteller
tercih ediliyor. Yurtdışında ise ağırlıklı Roma, Paris, Amsterdam,
Londra, Prag ve Barselona turları
tercih edilirken Belgrad, Beyrut ve
Dubai ile vize uygulaması olmayan
Bangkok Pattaya da ilgi görüyor.
TÜSİAD, turizmin sürdürülebilirliğini
paydaşlarıyla ele alıyor
TÜSİAD Turizm Çalışma
Grubu’nun 2011’de hazırladığı
“Sürdürülebilir Turizm” raporu,
sektöre tanıtılmaya devam
ediyor. İzmir’de “Sürdürülebilir
Turizm Semineri” düzenleyen
TÜSİAD, raporun sonuçlarını
paydaşlarıyla değerlendirildi.
T
ÜSİAD tarafından hazırlanan “Sürdürülebilir Turizm” raporuna ilişkin ayrıntılar
ve çözüm önerilerinin değerlendirildiği bu
ilk toplantının açılış konuşmaları TÜSİAD
Yönetim Kurulu Üyesi ve Sektörel Politikalar ve Sektörel Derneklerle ilişkiler
Komisyonu Başkanı Sedat Şükrü Ünlütürk, Eski Turizm Bakanı Işılay Saygın ve
İzmir Vali Yardımcısı Cumhur Güven Taşbaşı tarafından yapıldı.
Akdeniz Çanağı 90 yılda
tamamen kirlenecek
Seminerde, “Vizyon 2050 Türkiye ve
Sürdürülebilir Turizm Raporu” konulu
bir sunum gerçekleştiren TÜSİAD Turizm
Çalışma Grubu Başkanı Naile Göçen Çukurova, şu noktalara değindi: “Küresel
ölçekte turizmden kaynaklanan karbon
salınımları, iklim değişikliğine yol açan
faktörlerin yüzde 5 ile yüzde 12’sini oluşturuyor. Tahminlere göre sera gazı
salınımları olağan seyrinde devam ederse 2035’te bu oran yüzde 130 artarak
yüzde 11,5’e çıkacak. Bu artış dünya turizminin 1/3’ünü, turizm gelirlerinin ise
1/4’ünü oluşturan Akdeniz Çanağı’nın,
90 yıl içinde tamamen kirleneceğini gösteriyor. Bu durum, konumu dolayısıyla
ülkemizi de yakından ilgilendirmektedir.
Bu gelişmeler ışığında turizm sektörünün sürdürülebilir bir eksende yeniden
yapılandırılması kritik önem arz ediyor.”
Çözüm sürdürülebilir turizm anlayışı
Türkiye’nin rekabet gücü ve turizmden elde ettiği gelir bakımından oldukça
geride olduğunu hatırlatan Çukurova, bu
olumsuzluğun kaldırılması için turizm
konseylerinin oluşturulması ve bu konseyler tarafından uluslararası sürdürülebilir
turizm standartları doğrultusunda kamu,
özel sektör, STK, yerel yönetimler ve yerel
halk iş birliği içinde turizm planlarının geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
Seminerde ayrıca “Türkiye’de Sürdürülebilir Turizm Uygulamaları” konulu bir
panel de düzenlendi. Panelde konuşan
TSKB Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı
Orhan Beşkök, TSKB olarak sürdürülebilirlik önceliklerinin çevre ve sürdürülebilir
bankacılık, kurumsal yönetim ile uyum ve
sosyal katkı ana ekseninde toplandığını
dile getirerek, yenilebilir enerjiye verdikleri desteği dile getirdi.
Uzungöl’e 170 milyon avroluk turizm yatırımı
Trabzon ve Doğu
Karadeniz bölgesinin
ekonomisinin
dönüştürülmesi ve
geliştirilmesi için Trabzon
Ticaret ve Sanayi Odası
(TTSO) çeşitli projeler
geliştirdi. Bunların
içerisinde Uzungöl ve
Ovit bölgesinin turizmini
geliştirmek için 170 milyon
Avroluk turizm yatırımı da
bulunuyor.
T
rabzon’u ve bölge ekonomisini dönüştürecek,
kalkınma projeleri açıklandı. Yeni projelerle
ilgili bilgi veren Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası
(TTSO) Başkanı Suat Hacısalihoğlu, Trabzon ve Doğu Karadeniz’deki potansiyeli harekete geçirmek
için yoğunlaşan projeler arasında Uzungöl-Ovit
kış turizmi mastır projesi de bulunduğunu açıkladı. Projeler arasında biyoteknoloji merkezi, peynir
altı suyu projesi, lojistik merkez, basitleştirilmiş
gümrük hattı, organize sanayi bölgeleri, kümelenme projeleri, tersane projesi, kent müzesi,
opera ve bale müdürlüğü, kongre merkezi, istihdam, teşvik ve girişimcilik yer alıyor.
Uzungöl-Ovit bölgesine 170 milyon
avroluk turizm yatırımı yapılacak
TTSO tarafından yürütülen ve Doğu Karadeniz
Kalkınma Ajansı (DOKA) tarafından desteklenen
“Her Mevsim Karadeniz Projesi Master Planı”
kapsamında, Trabzon’daki Uzungöl beldesi ile
Rize’nin İkizdere ilçesindeki Ovit Dağı arasında
oteller ve kayak tesislerini de kapsayan 170 milyon Avroluk turizm yatırımı planlandı.
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
85
HABERLER
Türkiye, Macaristan arasındaki
turizm geliştirilecek
Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı
heyeti, Macaristan Ekonomi
Bakanlığı heyeti ile Budapeşte’de bir
araya geldi. Düzenlenen, toplantıda
iki ülkenin turizm hacmini
3 katına çıkarma hedefi konuldu.
Dünyada
bisiklet turizminin T
geliri artıyor
Muğla, dünyada yayılan bisiklet
turizmini geliştirmenin yollarını
arıyor. Muğla’nın 12 ana yol, 65 bin
kilometre bisiklet ağına dahil olması
bölge turizmine katkı sağlayacak.
2020 yılına kadar bisiklet turizminden
beklenti 54 milyar Avro civarında.
M
uğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) bilim etkinlikleri kapsamında
Coğrafi Bilgi Sistemleri Uzaktan Algılama
ve Araştırma Merkezi tarafından Ticaret
ve Sanayi Odası Konferans Salonu’nda
çalıştay düzenlendi. MSKÜ Coğrafi Bilgi
Sistemleri Uzaktan Algılama ve Araştırma
Merkezi Müdürü Ceyhun Özçelik, bisiklet
sporları ve turizmini yaygınlaştırarak dijital bisiklet rotalarının önemini gündeme
taşımayı amaçladıklarını dile getirdi. Bu
amaç doğrultusunda, EuroVelo Avrupa
Bisiklet Ağları’nda 12 ana yol, 65 bin kilometre bisiklet ağının bulunduğunu belirten
Özçelik, 5,4 milyon bisiklet turistinin varlığına değindi. 2020 yılına kadar bisiklet
turizminden 54 milyar Avroluk beklentiye
dikkat çeken Özçelik, Türkiye’nin bu ağa
dahil olmasıyla cazibesinin artacağını vurguladı. Bu kapsamda, Dijital Bisiklet Ağları
Projesiyle bölgenin turizmine daha fazla
katkı sunacakları ifade edildi.
ürkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı heyeti, Macaristan Ekonomi Bakanlığı
heyeti ile Budapeşte’de bir araya geldi.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’ye giden Macar
turist sayısının yaklaşık 90 bin; Türkiye’den Macaristan’a gelenlerin ise 50 bin
dolaylarında olduğunu belirten turizm
heyetleri, rakamların 3 katına çıkması için çalışmalara başlayacaklarını
bildirdi. Türk heyeti ise Türkiye’den Macaristan’daki vize uygulamalarının engel
olduğunu aktardı.
Toplantıların ardından Türkiye adına
Hedef büyüten Yunanistan,
İstanbul’da turizm ofisi açtı
Yunanistan, Türkiye ile arasındaki turizmi geliştirmek için İstanbul’da
ofis açtı. Türkiye pazarına önem veren Yunanistan, uzak ülkelerden gelen
turistler için Türkiye’yi de kapsayan ortak projeleri geliştirilmesini istiyor.
Y
unanistan’ın Turizm Bakanı Olga
Kefaloyanni, iki ülke arasında turizm alanında işbirliğini geliştirmek
için İstanbul’da ofis açtı. Yunanistan’ın
Türkiye pazarına verdiği öneme değinen Bakan Kefaloyanni, yeni yıldan
itibaren turizm sektöründe faaliyet
gösteren Türk iş adamlarına ve Türk turistlere hizmet vermesi için Yunanistan
Başkonsolosluğu ile işbirliği yapılarak
İstanbul’da özel bir temsilci görevlendirdiklerini açıkladı.
Kefaloyanni: “Türkiye ile ortak
projeler geliştirilmeli”
Türkiye ile Yunanistan’a gelen
turistlerin benzerliklerinin ve farklılıklarının ortaya çıkarılıp ortak projelerin
geliştirilmesinin gerekliliğine değinen
Bakan Kefaloyanni, Çin, Hindistan gibi
uzak ülkelerden turistlerin hem Türkiye’yi hem Yunanistan’ı ziyaret ederek
86
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
Müsteşar Özgür Özaslan, Macaristan
adına ise Müsteşar Dr. Viktoria Horvath
işbirliği protokol anlaşmasını imzaladılar. Özgür Özaslan yaptığı açıklamada,
turizm sektöründeki meslektaşların buluşmasını sağlayacak çalışmalara imza
atacaklarını bildirdi. İki ülke arasında
yıllık 150 bin dolaylarındaki seyahat
hacmini 3 katına çıkacağına inandığını dile getiren Özarslan, Macaristan’ın
kültür ve termal turizmi açısından Türkiye’ye hitap eden ülkelerin başında
geldiğini açıkladı.
Olga Kefaloyanni
turistler çok önemli fırsatlar yakalayabileceklerini belirtti. Vize konusunda
açıklama yapan Bakan Kefaloyanni,
Ocak ayında AB dönem başkanlığını
üstlendiklerini; vize konusunu gündeme taşıyacaklarını bildirdi.
Ordu’daki teleferik turizmi canlandırdı
Ordu’da kent merkezine
ulaşımını kolaylaştırmak adına
2,5 yıl önce kurulan teleferik
Kurban bayramı tatiline kadarki
süreçte toplam 1 milyon 800
bin 30 kişi tarafından kullanıldı.
Turizmin geliştiği bölgelerden
Ordu’nun şimdiki hedefi ise
sahil şeridinde mavi bayrak
sahibi kent plajı yapmak…
İ
ki buçuk yıl önce Ordu Boztepe’ye yapılan 21 kabinden oluşan ve 9 milyon
TL’ye mal olan teleferik istasyonunun
kentin gelişimine katkısı oldukça büyük.
Teleferiğin turizme katkısıyla ilgili açıklama yapan Ordu Belediye Başkanı Seyit
Torun, teleferik istasyonu kurulduktan
sonra kenti ziyaret eden ve kentte konaklayan turist sayısının önemli ölçüde
arttığına dikkat çekti. Başkan Torun,
“Daha önceki yıllarda tur otobüsleri Karadeniz gezisine çıkıp Ordu’yu ziyaret
ettikten sonra konaklamadan gidiyordu. Şimdi ise turlar Ordu’da konaklıyor,
Quasar İstanbul’da İsviçre
Festivali düzenlenecek
T
ürkiye’deki İsviçreli gayrimenkul
yatırımı Quasar İstanbul,
İsviçre Başkonsolosu Monika Schmutz
Kırgöz himayesinde ilk defa düzenlenecek Türkiye’deki İsviçre Festivali’ne ev
sahipliği yapacak. İlk olarak Ekim 2014’te
yapılacak olan festival, her yıl Quasar İstanbul’da düzenlenmeye devam edecek.
İki ülke arasındaki dostluğu ve işbirliğini
artırmayı hedefleyen festivalde, İsviçreli
markalarının katılımının yanı sıra İsviçreli ve Türk sanatçıların konuk olacağı
konserlere ve sergilere yer verilecek. Aynı zamanda festivalde, İsviçre kültürünü
yansıtacak etkinliklerin rüzgarı esecek.
Aşçılık okulu İsviçre Eğitim
Kurumu’nun tanıtımı gerçekleşti
İsviçre’nin en seçkin otelcilik ve
aşçılık okullarını bünyesinde bulunduran İsviçre Eğitim Grubu’nun (Suisse
Education Group-SEG), tanıtım toplantısı ise İsviçre Başkonsolosluğu’nda
belirtti. Ordu’nun yeni hedeflerini anlatan Ordu Belediye Başkanı Seyit Torun
Boztepe teleferiğinden sonra sahil kıyı şeridinde modern kent plajı ve park
projesini de gerçekleştirmek için çalıştıklarını, bu projenin tamamlanmasıyla
da mavi bayrak almayı hedeflediklerini
dile getirdi.
teleferikle Boztepe’ye çıkıyor, Ordu’yu
geziyor” diyerek gelen turist sayısındaki artışa vurgu yaptı. Özellikle, 9 günlük
Kurban Bayramı tatili süresince 39 bin
189 kişinin teleferiği kullandığını öne
çıkaran Torun, teleferik ile bayram tatiline kadarki süreç içerisinde toplamda
1 milyon 800 bin 30 kişinin taşındığını
Monika
Schmutz Kırgöz
gerçekleştirildi. Tanıtımda, 4 okul, 7
kampüste eğitim veren SEG’in yılda 4
bin 500’e yakın mezun verdiği belirtildi.
SEG mezunlarının 30’u Türklerden oluşuyor. Türk öğrenci sayısının artması
için geçen yıl AC Tourism Catering ve
Consultancy Services ile SEG arasında yapılan anlaşma doğrultusunda AC
Tourism Catering, SEG’e bağlı 4 okulun
Türkiye temsilcisi oldu.
AB ile Türkiye arasında
vize muafiyeti için
görüşmeler başladı
D
ışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, 16
Aralık’ta vize serbestliği sürecinin resmen
Ankara’da başladığını
belirtti. Türkiye’nin en
geç 3,5 yıl içerisinde
vize muafiyetine kavuşacağını bildiren
Ahmet
Dışişleri Bakanı, AB
Davutoğlu
ile Türkiye arasında vize serbestliği diyaloğu görüşmelerinin
ve geri kabul anlaşmasının imzalanmasına
karar verildiğini açıkladı. Avrupa Birliği (AB)
Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ise
konuyla ilişkin olarak şunları söyledi: “Kısa bir
süre içerisinde AB yetkilileri ülkemize gelecek
ve vatandaşlarımızın vize muafiyet sürecini
başlatmak için yol haritasını resmiyete döküp
imzalar atılacak. Geri kabul anlaşmasını eş zamanlı yapmayı öngörüyoruz.”
12’2013
ǀ turizm&yatırım ǀ
87
İSTATİSTİKLER
Türkiye’nin ziyaretçi
sayısı 10 ayda
yüzde 10 büyüdü
2
013 yılı Ocak-Ekim döneminde ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 10,24 artış göstererek 31 milyon 757 bin 624
oldu. 2013 yılı Ocak-Ekim döneminde ülkemize en çok
ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında Almanya
yüzde 14,60 (4.635.191) ile birinci, Rusya Federasyonu
yüzde 13,01 (4.131.087) ile ikinci, İngiltere yüzde 7,60
(2.412.786) ile üçüncü sırada geldi.
İngiltere’yi ise Gürcistan ve Bulgaristan izledi. Ekim ayında 3 milyon 402 bin 460 ziyaretçi ağırlarken,
geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre turist sayısı yüzde
11.52 oranında arttı.
İSTANBUL’A GELEN YABANCI SAYILARI
İSTANBUL
2012
2013
2012’ye Göre 2012’ye Göre
Değişim
Değişim
Oranı (Aylık) (Kümülâtif)
OCAK
451.662
532.276
17,8
17,9
ŞUBAT
494.124
617.015
24,9
21,6
MART
659.826
838.201
27,0
23,8
NİSAN
818.788
936.961
14,4
20,6
MAYIS
867.511
1.058.771
22,0
21,0
HAZİRAN
939.508
957.894
2,0
16,8
TEMMUZ
966.337
926.266
-4,1
12,9
AĞUSTOS
950.062
1.074.950
13,1
13,0
EYLÜL
940.156
1.006.014
7,0
12,2
EKİM
913.134
998.442
9,3
11,9
KASIM
652.790
770.288
5,8
11,4
TOPLAM
8.728.880
9.720.078
İstanbul, yükselişini
sürdürüyor
İ
stanbul gelen ziyaretçi sayısında yükselişini sürdürüyor. 2013 yılı Ocak-Kasım aylarında İstanbul’a
gelen yabancı sayısını geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 11 artış gösterdi. Ocak - Ekim aylarında
Türkiye’ye genel ziyaretçilerin yabancıların yüzde
28’i İstanbul’a gelmiş oldu.
İstanbul’a gelen ziyaretçilerin milletlerine bakıldığında yüzde 11,3 ile Almanlar ilk sırayı alırken
ikinci sırayı yüzde 5,5 ile Ruslar, yüzde 4,9 Amerikalılar, yüzde 4,6 ile Fransızlar, yüzde 4,4 ile İngilizler,
yüzde 4,2 ile İtalyanlar, yüzde 3,6 ile İranlılar, yüzde
2,7 ile Hollandalılar, yüzde 2,5 ile Libyalılar, yüzde 2,3
paylar ile Ukraynalılar ve Iraklılar izledi.
88
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 12’2013
OCAK-EKİM 2013 DÖNEMİNDE GELEN YABANCI
ZİYARETÇİLER (KARŞILAŞTIRMALI)
MİLLİYET
ALMANYA
RUSYA FED.
İNGİLTERE
GÜRCİSTAN
BULGARİSTAN
HOLLANDA
İRAN
FRANSA
A.B.D.
UKRAYNA
İSVEÇ
İTALYA
IRAK
BELÇİKA
YUNANİSTAN
AZERBAYCAN
AVUSTURYA
POLONYA
KAZAKİSTAN
NORVEÇ
DANİMARKA
İSVİÇRE
ROMANYA
İSPANYA
YABANCI TOPLAM
(*) Veriler Geçicidir.
YILLAR
% DEĞİŞİM ORANI
2011
2012
2013* 2012/2011 2013/2012
4 400 064 4 607 126 4 635 191
4,71
0,61
3 364 387 3 470 173 4 131 087
3,14
19,05
2 484 618 2 358 755 2 412 786
-5,07
2,29
963 865 1 160 212 1 520 427
20,37
31,05
1 246 806 1 267 686 1 346 400
1,67
6,21
1 161 591 1 210 448 1 241 145
4,21
2,54
1 662 481 1 055 524 1 032 651
-36,51
-2,17
1 044 123
937 202
958 698
-10,24
2,29
675 070
682 413
699 331
1,09
2,48
567 349
586 362
698 895
3,35
19,19
543 432
588 612
657 005
8,31
11,62
672 655
641 165
651 523
-4,68
1,62
310 138
446 324
619 011
43,91
38,69
552 103
573 616
615 482
3,90
7,30
604 705
561 440
582 645
-7,15
3,78
496 265
498 086
539 516
0,37
8,32
484 346
465 554
479 666
-3,88
3,03
473 002
414 699
408 351
-12,33
-1,53
295 142
353 293
398 144
19,70
12,70
360 200
387 658
397 593
7,62
2,56
355 876
373 829
379 216
5,04
1,44
306 515
330 030
354 462
7,67
7,40
354 068
345 938
352 729
-2,30
1,96
270 974
248 926
261 771
-8,14
5,16
28 665 052 28 807 965 31 757 624
0,50
10,24
Antalya, 11 ayda 10,5 milyonu yakaladı
A
ntalya’ya 11 ayda gelen ziyaretçi sayısı yüzde 7,75 artışla 10 milyon 491 bin
544 kişiye ulaştı. 11 aylık dönemde Rusya yüzde 20,89 oranında artışla liderliğe ulaşırken Almanya yüzde 1,63 düşüşle ikinci ikinciliğe oturdu. Hollanda
üçüncülüğe yerleşirken, Ukrayna dördüncü, İsveç ise beşinci sıraya yerleşti. Öte
yandan Almanya dışında Avusturya, Fransa, Polonya pazarlarında düşüş yaşandı.
ANTALYA’YA GELEN ZİYARETÇİ SAYISI (OCAK-KASIM)
MİLLİYETLER
RUSYA FEDERASYONU
ALMANYA
HOLLANDA
İNGİLTERE
UKRAYNA
İSVEÇ
NORVEÇ
BELÇİKA
KAZAKİSTAN
AVUSTURYA
FRANSA
DANİMARKA
POLONYA
İSVİÇRE
ÇEK CUMHURİYETİ
FİNLANDİYA
BELARUS (BEYAZ RUSYA)
YABANCI ZİY.TOP.
YERLİ ZİYARETÇİLER
GENEL TOPLAM
2 011
2 012
2 706 754
2 720 487
531 418
457 970
350 048
366 762
275 719
229 235
188 241
264 105
334 086
207 460
259 625
153 714
158 446
113 474
73 763
9 391 307
416 539
9 807 846
2 748 858
2 818 270
522 757
404 948
326 162
346 239
297 514
234 711
224 089
230 076
248 061
200 374
213 073
157 832
157 642
116 816
79 976
9 327 398
409 411
9 736 809
2 013
(OCAKKASIM)
3 323 084
2 772 462
540 972
437 327
383 321
376 631
297 696
263 903
260 226
227 347
219 135
214 589
206 022
166 654
147 080
133 260
125 439
10 095 148
396 396
10 491 544
2013 / 2012
ORANSAL
SAYISAL
DEĞİŞİM DEĞİŞİM (%)
574 226
20,89
- 45 808
-1,63
18 215
3,48
32 379
8,00
57 159
17,52
30 392
8,78
182
0,06
29 192
12,44
36 137
16,13
- 2 729
-1,19
- 28 926
-11,66
14 215
7,09
- 7 051
-3,31
8 822
5,59
- 10 562
-6,70
16 444
14,08
45 463
56,85
767 750
8,23
- 13 015
-3,18
754 735
7,75