halatların yapıları

HALATLARIN YAPILARI
Halatlar oluşturulma tekniği (örgü veya büküm) ile kullanılan malzemeye (polyester, naylon
vb) göre sınıflandırılırlar. Buna göre
a-Bükümlü Halatlar: Standart
olarak 3 kollu halatlar bu
gruptadır. Yapı olarak esnek,
üretim olarak ucuzdur. Gam
yapmaya yatkındırlar. Kasa ve
dikiş
yapılması
kolaydır.
Sürtünmeye dayanıklı oldukları
için, bağlama halatı olarak
yaygın
olarak
kullanılırlar.
Askeri
gemilerin
palamar
halatları hala günümüzde 3
kollu halatlardandır.
Saatin tersi yöne bükülerek
(yoma bükümlü) elde edilen
lifler damarları (filasa) oluşturur.
Bunun tam aksi yönünde
döndürülen damarlar kolları
oluşturur.
Bu şekilde elde
edilen 3 kolun saat yönünün
tersine döndürülmesiyle (bükülmesiyle) halat ortaya çıkar. Buna düz büküm denir. Bazı özel
üretim halatlarda kollar büküm yönü tam ters olarak üretilmiş olabilir, bunlara da gomina
bükümlü halat denir.
b-Tek örgü Halatlar: 8 veya 4’ün katları (12, 16 gibi) kol sayısından oluşur. Kolların yarısı
saat yönünde (S), diğer yarısı saat yönün tersine (Z) örülmüştür. Bükülme değil ama örgü
tekniği ile oluşturulur. Bu şekilde örülen halatlara salmastra örgü de denir. Bükülme tekniği
kullanılmadığı için, gam yapmazlar. Aynı malzemeden üretilmiş 3 kollu halatlara kıyasla,
daha az esnek ancak daha mukavimdir. Kasa ve diğer dikişleri kolaydır. 3 kollu halatlara
kıyasla daha yumuşak yapıda oldukları için, özellikle belli bir kalınlığın üzerinde, örneğin
20’lik gibi, dar alanda kolay kıvrılabildikleri için şehir hatları ve ticari motorların koltuk halatları
olarak tercih edilirler.
c-Çift Örgü Halatlar: Salmastra örgü tekniği ile elde edilen iki halatın biri dış, biri iç yapıdan
olacak şekilde birbirlerinin üzerlerine geçirilmeleri ya da daha doğru bir ifade ile örülerek bu
şekilde oluşturulmaları tekniği ile elde edilir. İç ve dış yapılar birbirinin aynı malzemeden
üretilebileceği gibi, farklı malzemelerden de oluşturulabilir (içi dyneema, dışı polyester gibi).
Kılıf tabir edilen dış yapı,- karıştırılmaması amacıyla- özellikle yelken donanımında
birbirinden farklı renklerden oluşturulması adettendir.
d-Paralel örgü Halatlar: İç yapısı örgü değil ancak birbirine paralel olarak seyreden
genellikle bükümlü liflerden oluşan halatlardır. Çift örgüye kıyasla esnemesi daha da azdır.
Bu sebeple statik halat olarak da adlandırılırlar.
Kaide itibarıyla halattaki kol sayısı arttıkça mukavemet artar, esneklik azalır.
HALATLARIN MALZEMELERİ
A-DOĞAL LİFLER
Artık günümüzde dekoratif amaçlar dışında ön planda tercih edilmeyen sisal, kenevir, manila
gibi liflerdir. Kahverengi ve tonlarında üretilir, yanmayan, suya ve güneşe az dayanıklı,
mukavemetleri modern sentetik liflerle karşılaştırıldığında oldukça zayıf malzemelerdir.
Denizcilik sektöründe genelde manila kullanılır.
B-POLYAMİD (NAYLON)
Dupont tarafından 1950’lerde bulunmuş, ilk sentetik liftir. Sadece halat endüstrisinde değil,
günlük kullanımda da yaygındır. Diğer sentetik liflere kıyasla oldukça esnek ve mukavimdir.
Islanınca mukavemetinde kayıp olur (%15-20). Esneklik özelliği sebebiyle marin
uygulamalarda, bağlama, demirleme ve tonoz uygulamalarında kullanılır. Yanarken mavi
duman çıkartarak, küçük alevle yanar.
C-POLYESTER (DAKRON, TERİLEN)
Oldukça mukavim, sürtünmeye dayanıklı bir liftir. Bağlama halatı olarak ve armada kullanılır.
İç yapısı çok mukavim yüksek modüllü liflerden mamul halatların dış kılıflarında yaygın olarak
kullanılır.
D-POLİPROPİLEN
Polyester ve Naylona kıyasla çok daha ucuz, yaygın olarak üretilen bir halattır. En önemli
özelliği sudan hafif olmasıdır. Bu amaçla uzun kıç koltuğu donanımlarında kullanılır. UV
direnci çok az, mukavemeti modern lifler içerisinde en dayanıksız halattır.
E-HMPE (High Modulus Polyethylene-DYNEEMA/SPECTRA)
Çok düşük esneme oranları, çok yüksek mukavemet ve çok hafif olması sebebiyle halat
endüstrisinde önemli değişiklikler yapmış bir malzemedir. UV direnci mükemmel, sürtünmeye
dayanıklılığı çok yüksektir. Suda yüzmesi sebebiyle römorkörlerde çeki halatı olarak
kullanılır. Vinçlerde çelik halat yerine ve balık oltası makinelerinde misina yerine yaygın
olarak kullanılır.
F-ARAMİD (KEVLAR, TEKNORA)
Çok mukavim, çok az esneyen bir liftir. Mandar gibi esnemenin asgari olması gereken
hareketli donanımlarda kullanılır. UV direnci nispeten düşük, sürtünmeye karşı dayanıksızdır.
Yelken liflerinde ve çelik yeleklerin imalatında kullanılır.
G-VECTRAN (LCP)
Çok az esneme, çok düşük sünme özelliği sebebiyle, devamlı yük altında kalacak yapılarda
kullanılır. Bok yüklenmelerde belirti vermeden kopar. Bu sebeple marin uygulamalarda henüz
yaygınlaşmamıştır.
H-ZYLON (PBO)
Isıya karşı çok dayanıklı olan bu lif, Japonya’da tesadüfen bulunmuştur. Bu özelliği
sebebiyle, itfaiye ceketlerinde kullanılmaktadır. Çok az esneyen, sünme özelliği çok az, UV
direnci çok düşük bir liftir. Marin endüstride kullanımı kısıtlıdır.
LİF TİPİ
NAYLON
POLYESTER
PP
HMPE
VECTRAN
ARAMID
XYLON
Mukavemet (g/den)
7.5-10.5
7--10
6,5
40
23--26
28
42
Uzama¹
Sürtünmeye
Dayanıklılık
15-28%
12-18%
18-22%
3,60%
3,30%
4,60%
2,50%
Çok iyi
Mükemmel
Zayıf
Çok iyi
İyi
Çok zayıf
Çok zayıf
Yıkama Sıcaklığı (°C)
50-60
50-60
30
30
60
80-90
50
Erime Noktası (°C)
218
256
165
147
300
500*
650*
UV Direnci
Çok iyi
Mükemmel
İyi
Mükemmel
Zayıf
Zayıf
Zayıf
Düğüm Güvenilirliği³
60-65
55-60
55-65
35-50
30-50
30-35
35-55
Özgül Ağırlık
1,14
1,38
0,91
0,98
1,4
1,56
Sünme**
Çok az
İhmal edilebilir
Az
Az
Yok
1,39
İhmal
edilebilir
Yok
Uzama: Kopma yükündeki halatın uzama oranı
Düğüm Güvenilirliği³: Yüksek modüllü liflerde düğüm ve bağ yapmak yerine kasa dikişleri
tercih edilmelidir.
Sünme: Uzun süre yükte kalan liflerde oluşan değişiklikler. Sünme geri dönmez.
*: Aramid ve Xylon sıcağa karşı çok dayanıklı liflerdir. Yüksek ısılarda dahi erimezler.
A-Genel ıskota ve hareketli donanımlarda, polyester çift örgü
B-Demir ve tonoz halatlarında 3 kollu naylon
C-Koltuk halatlarında 3 veya 8 kollu polyester veya naylon
C¹-Sahile verilen uzun koltuk halatlarında çift örgü polipropilen
D-Mandar halatlarında çift örgü Dyneema veya paralel örgü Polyester
E-Sabit armalarda tek örgü Dyneema tercih edilir.
Bağlama halatı olarak kullanılacak halatın çapı, teknenin metre cinsinden boyu ile aynıdır.
Buna göre 12 metrelik bir teknede 12 cm’lik bağlama halatı kullanılması uygundur.
Bağlama halatı olarak en az 2’şer adet, tekne boyunda palamar halatı ve 2’şer adet de tekne
boyunun en az 2/3’ü boyunda spring (pürmeçe) halatı bulundurulmalıdır. Bağlama
halatlarında esneme kapasitesi ve kolay kasa oluşturulması sebebiyle 3 veya 8 kollu halatlar
tercih edilir.
İkinci demir düzeneği ve yedek çapa için, teknede en az 30 metrelik yekpare bir halat
bulundurulur. Esneme kpasitesi sebebiyle genelde, 3 kollu naylon tercih edilir.
Bunlardan başka güneyde seyahat edecek tekneler için en az 50 metrelik 1 adet halat veya
perlon bulundurmak uygun olur. Bu boyda halatların, elde roda edilmesi zor olduğu için
makarada muhafaza edilebilirler. Uzun halatların gam yapması yatkınlığı sebebiyle, çift örgü
veya 8 kollu yapılar, 3 kollu olanlara tercih edilmelidir.
Perlon bağlama elemanlarına bağ yapılmamalı, sabit kasa tercih edilmelidir.
DİKİLER VE EKLER
Denizcilikte halatları geçici olarak uç uca eklemek veya kasa oluşturmak amacıyla çeşitli
bağlar kullanılır. En sıklıkla kullanılanlar izbarço, camadan, sancak bağıdır.
İki halatı kalıcı olarak uç uca eklemek veya kasa oluşturmak için dikiş teknikleri kullanılır.
Bu aşamada esas amaç sadece estetik bir görüntü elde etmekten çok, halatın mukavemetini
mümkün olduğunca fazla korumaktır.
Bahsi geçen bağlarda (izbarço %35) halat
mukavemetinin yaklaşık %30’unu, bazen yarısını (sancak %45, camadan %55) kaybeder.
Halatların yapılarına göre farklı dikiş teknikleri mevcuttur. Kasa
dikişleri ve uç uca eklemeler başlangıçta karışık gözükmekle
beraber, biraz halat parçalamayı göze alan her tekne sahibinin,
birkaç deneme ile rahatlıkla kavrayacağı uygulamalardır.
Bu tip dikişlerde, halatın yapısına göre kabaca iki tip teknik
uygulanır. Bunlardan ilkinde, halat kollarına ayrılır. Büküm veya
örgü tekniğine uygun olarak bedenin kolları içine örülür. 3 kollu
ve 8 kollu halatların dikişleri bu şekilde yapılır.
12 kollu tek örgü veya daha fazla kola sahip çift örgü halatların
dikişlerinde ise halatın tamamı veya bir kısmı, beden içinde belli
uzunlukta ilerletilerek
dikiş oluşturulur.
Sentetik veya doğal lif
halatlar,
çelik
halatlardan farklı olarak metal malzemeler ile kasa veya uç
uca eklenmesi tavsiye olunmaz. Kerye, baskı pres veya
sıvama gibi teknikler halatlarda uygulanmamalıdır.
Eğer
aşağıda anlatılacak teknikler uygulanamıyorsa, uygun iğneler
ile halatı (yapısı ne olursa olsun) uç uca dikmek veya kasa
oluşturmak söz konusu olabilir. Bu işlem için, halatın dış kılıfını
oluşturan lifler kullanılabileceği gibi, özel
üretim mumlu piyan inceleri de tercih
edilebilir.
Bu şekilde oluşturulan dikişin üzerine, aynı
liften mamul ince ile halatın kalınlığının en az
7-8 katı sıkıca sarmak (façuna yapmak) veya
Fransız piyanı ile güçlendirmek uygun olur.
Bu dikişin kısa tutulması veya yanlış malzeme
kullanılması ciddi mukavemet kayıplarına yol
açar.
Ancak ne kadar iyi yapılırsa yapılsın, bu
teknikler ile standart dikiş teknikleri kadar
mukavim sonuçlar elde edilmesi mümkün
değildir.
Perlon yapıdaki taşıyıcıların dikiş ile
birleştirilmesi veya kasa yapılmasında dikkat edilecek husus, dikiş yönünün halat yönüne dik
yapılmamasıdır. Bu amaçla uzunlamasına veya zigzag dikiş hatları kullanılır.
KULLANILAN ALETLER
Kavela (kapalı ve açık), iğne seti, biz, makas, bıçak, kalem, bant ve çakmak.
Kavelalar kapalı veya açık olarak üretilmişlerdir.
Metal, ahşap veya benzeri kompozit malzemelerden
genelde konik yapıda üretilmişleridir. Açık konik
kavelalar veya İsveç kavelaları giriş yönünün tersine
kullanılır, böylelikle halatı geçirmek kolaylaşır.
Çift örgü halatların kavela setleri bilinen standart
kavelalardan biraz farklı olabilir. Samson ve Selma
firmalarının bu iş için özel ürettiği paslanmaz veya
aluminyumdan oluşan setler mevcuttur.
Keza özellikle 8-10 mm’in altındaki yüksek
mod üllü lifler için daha ince ancak sağlam
yapıda malzemeler kullanılabilir. Bunların
orjinalleri sipariş edilebileceği gibi, biraz
modifiye ederek herhangi bir atölyede
yaptırmak, ya da bir telden basitçe imal
etmek
de
söz
konusu
olabilir.
İğneler geniş delikli, tercihen üçgen kesidi
olan pala veya balta olarak adlandırılan
özel iğnelerdir. Dikişli piyanlarda iğneyi
halatın içinde ilerletmek için kullanılan, avuç
içine oturan sert kısımları mevcut elciklere
vardamena
adı
verilir.
Kalın halatlarda çuvaldız da kullanılabilir.
İğneleri çıkartmak için ayarlı pense
kullanırken, giriş yönüne paralel çekmeye
dikkat
edilmezse
iğne
kırılabilir.
İğneyi halata rahatça saplamak için
balmumundan geçirmek kolay kaymasını
sağlar.
3 KOLLU-BÜKÜMLÜ HALATLARDA KASA DİKİİ
Halatın ucuna kalıcı kasa oluşturma
amacıyla yapılan dikişe, kasa dikişi denir.
Genellikle sabit bağlanmalarda, tonozlarda
ve
donanımlarda
kullanılır.
Özellikle metal bir yüzey ile temas halinde,
halatın yıpranmasına engel olan radansa
kullanılarak, mukavemet kayıpları en aza
(%5-10) kadar indirilebilir. Örneğin, geçici
amaçla en yaygın olarak kullanılan izbarço
bağındaki mukavemet kaybı %30-35
oranlarındadır.
İster
amatör
ister
profesyonel denizcilikte en çok kullanılan, kolay bir dikiş olan 3 kollu halata kasa yaparken
bazı hususlara dikkat etmek gerekir.
Aslında her üç halatı farklı renklere boyayarak dikiş
yapmak, sistemi anlamak açısından daha uygun
olabilir. Eğer halat üzerine boya ile işaret
yapılacaksa, mümkünse açık renk halatlar tercih
edilmelidir.
3 kollu halatlarda sabit kasa yapmanın en zor kısmı,
her 3 kolun da beden üzerinde ilk olarak hangi
aralıklardan geçeceğini tespit etmekte yatar. Bu ilk
adım
doğru
yapıldıktan
sonrası
kolaydır.
Her 3 kol da yeterli
miktarda
çekilerek,
kolların
sıkışması
sağlanır. Kolların gam
yapmaması, hiç birinin gevşek kalmaması dikişin sağlamlığı
açısından önemlidir.
İlk kolun tam olarak nereden geçirileceği,
oluşturulacak kasanın boyu belirler. Eğer radansa
kullanılacaksa, yük altında halatın esneyip, kasanın
gevşeyeceği hesaplanmalıdır.
Burada dikkat edilecek husus, ilk kol çımadan
bedene doğru geçirilir. Bu kolun çıktığı yerden ikinci kol geçirilir, üçüncü kol ise kasa ters
çevrildikten
sonra,
ilk
kolun
girdiği
yerden
çıkacak
şekilde
geçirilir.
İlk geçirilen kol, beden tarafında bir kol atlayarak sonrakinin altından geçirilir. Bu işlem diğer
2 kola da uygulanır. Bundan sonra, dikiş aynı prensibe uygun olarak devam ettirilir. Çıkan
kol, beden de bir sağlam kol atlayarak ikincisinin altından geçirilir. Kolların birbirini
sıkıştırması prensibiyle, sağlam bir yapı elde edilir.
Eğer aynı aralıktan birden fazla kol giriyor veya çıkıyorsa işlemde yanlışlık vardır. Yanlış olan
bölümü söküp işlem tekrar edilmelidir.
Sentetik halatlarda en az 5’er tur, doğal lif
halatlarda en az 3’er tur örmeye devam
edilmelidir.
Kasa dikişinin bitişinde, yumuşak bir geçiş
sağlamak için 2. kolu bir kez, 3. kolu ise 2 kez
fazladan geçirmek uygulanabilir. Kollar en
dibinden değil, biraz pay bırakarak (kolun
kalınlığı kadar) kesilir. Bir diğer yöntem ise
her kolu filasa (damarlarını) ayırdıktan sonragenelde 12 tanedir- yarısını kesip, kalan altısı ile örgüye devam etmektir.
Kasa oluşturulduktan sonra, sert bir zeminde yuvarlanarak kolların oturması sağlanır.
Radansaya yapılan kasalarda, kasanın gevşeyerek yerinden çıkmaması için oluşturulacak
piyan, tam yük değil ama gerginlik altında yapılmalıdır. Tercihen hem dikişin başladığı yerde,
ama aynı zamanda radansaya girdiği yere de uygulamakla, yük altında dönme eğilimi olan 3
kollu halatın radansadan çıkması engellenmiş olur. Buna yönelik olarak köprülü üretilmiş
radansalar mevcuttur.
3 kollu halatlarda kasa dikişini anlamanın bir diğer yolu, iki 3 kollu halat çımasını birbirine
eklemek için kullanılan kolbastı dikişini incelemektir.
3 KOLLU-BÜKÜMLÜ HALATLARDA KOLBASTI DİKİİ
İki adet 3 kollu halatı ucuca bağlamak için kullanılan dikiş kolbastı dikişidir.
Kollar sentetik halatlarda 4 veya 5’er, doğal lif halatlarda 3’er tur geçirilmeye yetecek kadar
her iki yönde açılır.
Halatın daha fazla açılmaması için kolların bittiği yere bir adet piyan yapılır. Piyanın ince ile
yapılması, kalın bir bant kullanılmaması, kolların birbirine yaklaşmasını ve başlarken
karıştırılmaması açısından kolaylık sağlar. Kollar birbiri içine, her bir aralıkta sadece tek bir
kol olacak, tıpkı ata binecek tarzda karşılıklı getirilir. Bundan sonra önce bir halatın
çımasındaki kollar, aynı kasa dikişindeki gibi, birer atlayacak tarzda ilerletilir.
Sonra diğer çımaya geçilir, işlem tekrarlanır. Her iki yönde en az 3’er tur geçirilir.
Kollar yeterli sayıda geçirildiğinde estetik görünüm kazanılması açısından bir koldaki damar
sayısı azaltılarak inceltme yapılabilir. Buna sıçan kuyruğu denir.
Estetik olarak düzgün bir sonlanma sağlayabilmek için, ilk koldan sonra 2. kol fazladan bir,
3. kol ise fazladan iki kez geçirilebilir.
3 KOLLU-BÜKÜMLÜ HALATLARDA MATİZ DİKİİ
Kolbastı dikişi halat kalibresini belli oranda arttırır. Her ne kadar günümüzde 3 kollu halatlar
hareketli donanımlarda pek tercih edilmiyor olsalar da, palanga veya makara gibi
donanımdan geçen halatlarda kalınlık artışı kabul edilemez bir durum olduğu için, iki halatın
uc uca eklenmesi söz konusu olduğunda kolbastı yerine matiz dikişi tercih edilmelidir.
Kolbastı dikişine kıyasla biraz daha titizlik isteyen, nispeten zor bir dikiştir.
Aynı kalınlıkta ve yapıda iki halatı uç uca eklemekte kullanılır. Sentetik halatlarda, doğal
liflere göre sıyrılma olasılığı daha fazla olduğu için modern donanımlarda pek tercih edilmez.
Dekoratif olarak kullanılır. Benzeri bir dikişi çapa halatını, zincire örmekte kullanmak
mümkündür.
Kollar 36 kol genişliğinde her iki yöne doğru açılır.
Aynı kolbastı dikişinde olduğu gibi, dipleri piyanlanır. Kolların çımaları, açılmaması için eğer
sentetikse geçici olarak yakılır, yoksa bantlanır veya piyanlanır. Yukarıdaki resimdeki gibi, 2.
Kolyaklaşık 25 tur kadar geriye doğru açılrken onun zerine gelen 5. Kol oluşan boşluğu
doldurur.
Aynı işlem ters tarafta 3 ve 6. kollar için de uygulanır. Ortada kalan 1 ve 4. kollar tam
merkezde kalır. Birleşme yerlerinde karşılıklı kollar camadan bağındaki gibi tek tur ile
düğümlenir. Burada tur yönü halatın büküm yönüne uygun olarak yapılmalıdır.
Halattaki asıl kol geriye doğru açılırken, diğer halattan gelen kol aynı yönde döndürülerek
oluşan boşluğun içini dolduracak tarzda sarılır. Bu işlem esnasında kol halata sarılırken,
kendi üzerindeki bükümün bir miktar kaybolur. Sarmadan önce her turda biraz fazladan
bükmek sayesinde, kolların açılmasına, çiğ kalmasına engel olunur.
Kolların dibi, açılma bedene doğru devam etmemesi amacıyla piyanlanır veya bantlanır.
Burada kullanılacak olan bantın çok geniş olmaması önemlidir, tercihen bir ince ile tek kat
piyanlanmalıdır. Bu sayede oluşturulan dikişte, birbiri üzerine sarılacak kollar arasında boşluk
kalmaz.
Kolların bileşkesinde tek tur düğümden sonra, kollar ters yönlere doğru kolbastı dikişindeki
gibi birkaç tur geçirilir.
ZİNCİR HALAT EKLERİ
Bazı özel durumlarda ırgattan geçen kalibre zincire halat eklemek gerekebilir. Bu ekin, ırgat
kavaletasından rahatlıkla geçebilmesi, sıkışmaması için kalınlığı arttıran bir bağ (örn izbarço)
kullanılmaz.
Benzer şekilde zincir-halat kombinasyonunun kullanıldığı teknelerde de, ekin uygun şekilde
yapılması, her sezon en az bir kez kontrol edilmesi ve
yıpranma aşınma söz konusu ise değiştirilmesi veya tazelenmesi gerekmektedir. Çapa
halatlarında esneme istenilen bir özellik olduğu için genellikle kullanılan halat 3 kolludur. Bu
yapı hem ekteki dikiş için de en uygun yapıdır. 3 kollu bükümlü halatlar zincire 3 farklı
yöntemle eklenir.
a-Aynı kasa oluşturmada olduğu gibi, kasa kısmı çok kısa tutularak, zincirin son halkasına
veya bazen son halkaya eklenen bir kilide kasa dikişi prensibi kullanılarak dikiş oluşturulur.
Yıpranmaya engel olmak için bu bağlantıda radansa kullanılmaz. Radansa halatın
kalibresinin 4 katı büyük olacağı için kavaletadan geçmez, sıkışır. Dolayısıyla kalıcı
bağlantılarda, halatın metal ile temas ettiği noktaya aşınmayı engellemek amacıyla, kısa bir
hortum veya benzeri bir ürün ile güçlendirme sağlanabilir.
3 kollu kasa dikişini zincirin son baklasına örerken dikkat edilecek husus, kolların ikisinin bir
yönden, sonuncu kolun ise diğer yönden geçirilmesidir. Bundan sonra dikiş aynı kasa
dikişindeki gibi devam eder.
b-Diğer bir yöntem, matiz dikişinde olduğu gibi yapılan dikiştir. Buradaki husus halatın
sadece 2 kolu son bakladan geçirilir. Kollardan bir tanesi tam son bakla seviyesinde kesilen
üçüncü kolun geri açılması suretiyle oluşan boşluğa yerleştirilmesi ile oluşturulur. Bu sarma
işlemi, 36 tur devam eder. Bakladan geçirilen diğer kol aynı kolbastı dikişinde olduğu gibi
diğer kolların arasından geçirilir. Bu tip ekin avantajı halatın kalibresini hemen hemen hiç
kalınlaştırmamasıdır. Mukevemeti kolbastı dikişine kıyasla daha azdır.
c-İster 3 kollu ister daha fazla sayıda kollu bükümlü halatlar, veya diğer tüm tip çift örgü
halatları zincire örmek için kullanılan bir dikiş tekniği daha vardır. Bu teknikte, kollar bükümlü
ise tamamen açılır, örgü ise tamamen düz hale getirilir. Sonra kendi içinde 4 ana kol olacak
şekilde tekrar gruplandırılır. Çift örgü halatlarda bu grupların damarlarının, bir kısım dış kılıf
bir kısım iç yapı olmasında yarar vardır.
Yeni oluşturulan kolların ikisi, birbirlerinin zıt yönünde olacak şekilde ilk bakladan geçirilir.
Diğer iki kol, ilk baklayı atlayıp, ikinci bakladan yine birbirlerine zıt yönde geçirilir. İlk bakladan
çıkanlar iknciyi atlayıp üçüncüden olacak şekilde tüm kollar toplam 8 kere geçirilir. Kolların
zincirin baklalarında bükülme olmayacak kadar sıkılır. En son geçirmeden sonra kollar geriye
doğru döndürülerek, zincirin ucuna doğru 2-3 bakla daha devam ettirilir. Piyan veya façuna
tekniği ile incelerle kolların açıkta kalmaması sağlanabilir. Bekil olarak düzensiz görülmekle
beraber oldukça sağlam bir ektir.
Bu şekilde oluşturulmuş ekte, kollar açıkta olduğu için aralarına kum girmesi sık karşılaşılan
bir konudur ve eki zayıflatır. Yeterli kalınlıkta çift örgü bir halatın dış kılıfı, veya ısıtılınca
kendiliğinden sıkışan termik bir makaron ya da bu iş üretilmiş polyester örgü ekin üzerine
geçirilerek kolların ve bağlantının daha mukavim olması temin edilebilir.
8 KOLLU HALATLARDA KASA DİKİİ
8 kollu halatlar genelde ticari yolcu gemi veya motorlarının
bağlama halatı olarak kullanılır. Polipropilen, polyester veya
naylondan imal edilirler. 3 kollu halatlara göre daha az esnek
ancak daha mukavim ve kolay kıvrılan halatlardır. Kasa
dikişleri nispeten kolaydır.
1-Halatın çımasından itibaren 10 kol sayılır ve işaretlenir.
Buraya A diyelim.
2-A noktasına bant veya ince ile bir piyan yapılır.
3-Kasanın büyüklüğü
hesaplanarak, ikinci işaret yapılır
(B noktası)
4-Kolların yarısı saat yönüne,
diğer yarısı saat yönünün aksine
döner. Bunların saat yönüne
dönen kollar kalemle işaretlenir.
Diğer tarafta, aynı yöne dönen
kolların işaretlenmesi için halat
ters çevrilir.
5- Kolların her birinin ucu ayrı ayrı
bantlanır ve açılır.
6-Tüm kollar açıldığında aynı
renkteki kollar 2’li gruplar halinde
bantlanır. Böylece yarısı işaretli, yarısı işaretsiz 4 grup ikili kol oluşmuş olur.
7- Bu gruplardan biri işaretli biri işaretsiz iki adet, ikili kol bedenin üst tarafındaki aralıktan
sokulur.
8-Diğer grup ise bu aralığın tam tersi taraftaki (180°) aralıktan sokulur. Bu işlem için halat
kasası ters çevrilir.
9-Örülme
işleminde,
işaretli
kollar
işaretsiz
kolların
altından
geçirilir.
10-İlk tur tamamlandıktan sonra, kollar bir sonraki paralel, yani aynı yönde seyreden kolun
altından geçirilir. Bu işlem esnasında, diğer yönden gelen kolun altta kalmasına dikkat edilir.
Dolayısıyla bir sabit bir hareketli kol altta kalmış olur.
11- Kasa ters çevrilerek aynı işlem bu tarafa da uygulanır.
12-Bu işlem 4 kez tamamlanınca, iki grup halindeki kolların ucundaki bant açılarak, tek kol
halatın dibinden kesilir. Kalan birer kol birkaç kez tekrar geçirilir.
13-Sert bir zeminde yuvarlanarak ezilerek, kolların yerine oturması sağlanır.
TEK ÖRGÜ HALATLARDA KASA DİKİİ
12 veya 16 kollu olarak üretilen tek
örgü halatların kollarının yarısı
saat yönünde, diğer yarısı ise saat
yönünün
tersine
olarak
örülmüşlerdir.
Bu
örgüye
salmastra örgüsü de denir.
8 den daha fazla sayıda koldan
oluşan halatlarda kasa dikişleri ve
uc uca eklemeler, az sayıda kollu
halatlardaki gibi kolların birbirin
altından teker teker geçirilmesi
suretiyle
yapılan
dikişlerden
farklıdır.
Bu tip halatlarda, halatların çıması
diğer beden içerisinden halatın
kalınlığına göre hesaplanmış belli oranda geçirmek veya ilerletmek suretiyle dikiş oluşturulur.
Esasında bu şekilde birbiri içine geçen iki tek kollu halat ile çift örgü yapı elde edilmiş olur.
1-Halatın ucu kesilir ve açılmaması için tekrar bantlanır.
2-Halatın en ucundan kalınlığının 50 katı uzaklığındaki nokta işaretlenir. Sabit armalarda
kullanımda bu uzunluk 70 katına kadar arttırılabilir.
Bu uzunluk, Selma ve Samson tarafından üretilmiş özel kavelalara göre iki kavela boyuna
tekabül eder.
3-Yeteri miktarda kasa boyu hesaplandıktan sonra, 3. İşaret konur.
4-Kasanın veya ekin bir yapının diğer bir yapı içinde, belli bir uzunlukta oluşturulması
yöntemi ile elde edilen dikişlerde, yapının birden kalınlaşmaması çok önemlidir. Bu tür
basamak veya ani kalınlaşmalar en zayıf noktayı oluştururlar. Bu yüzden ister tek örgü (12
kollu) veya çift örgü halatlarda, yumuşak geçiş kalınlaşma sağlamak için 12 kollu bir halatta,
her iki yöne doğru seyreden birer lif çekilerek dışarı alınır. Bu işlem her 5 veya7 kol atlanarak
tekrarlanır. İşleme halatın ucundan değil ama kasaya en yakın yerden başlamak aynı kolu
defalarca çekiştirilmesine engel olur. Bu sayede her iki yönde de toplam 8 kol çıkartıldıktan
sonra, bunlar en dibinden kesilir.
Bu tür kesilmeler makas veya bıçakla yapılmalı, kesinlikle yakarak kesilmemelidir.
İlerletme tekniği ile yapılan dikişlerde, iç yapıda yakma sonucu liflerin uçları toparlaşır.
Bu da kaymaya engel olur.
6-Halatın çıması, kavelanın dibine bantla
tutturulur. Selma kavelaların içindeki çentik
aynı görevi görür. Tek kollu halatlar, örgü
tekniği itibarıyla rahatlıkla gevşetilebilirler. Bu
sayede kavela ve halat, dış kılıf içinden
rahatlıkla ilerletilir.
7-3. İşaretin olduğu yerden sokulan kavela, en
az 2 kavela uzunluğu ilerisine konulan 4.
işaretin olduğu yere kadar ilerletilir. Bu işlem
esnasında halatın bir veya birkaç lifinin
ilerletilen halata veya kavelaya takılmamasına
özellikle dikkat edilir.
7-Eğer bu işlem ters yönden çekilme suretiyle
yapılacaksa, 4. İşaretin olduğu yerden sokulan
kılavuz, 3. İşaretin olduğu yerden çıkartılır. Halatın en ucu, kılavuzun aralığına sıkıştırılarak,
işlem ters yönde uygulanır.
8-Kavela ile beraber dışarı alınan halatın üzerindeki tüm bantlar çıkartılır. Ucu 45 derece açı
verilerek kesilir. Dış kılıf sıvazlanarak ucun kaybolması sağlanır.
9-Bu şekilde oluşturulan tek örgü kasa, oldukça mukavimdir. Ancak iç halat, ters yönde
çekilirse, kasa bozulur. Buna engel olmak amacıyla 3. İşaretin olduğu yere dikişli piyan
yapılması veya Brummel’in tarif ettiği kilit tekniği uygundur.
BRUMMEL KASASI
Tek kollu halatların kasalarını, eğer dikiş
uygulanmazsa bozmak çok kolaydır. Dikiş
halatın ve kasanın mukavemetini belli oranda
azalttığı düşünüldüğü için ters yönde
çekmelerde kasanın bozulmasına engel
olmak amacıyla Brummel’in tarif ettiği bir
teknik
uygulanır.
Buna
göre:
1-3. İşaretin olduğu yer yukarıda anlatıldığı
gibi tespit edilip halatın ucu aynı şekilde
hazırlandıktan sonra, içinden geçirme işlemi
yapılmadan önce bir kilit oluşturulur.
2-Bu kilit halatın çımasının beden içinden ve
bedeninin çıma içinden birer kez geçirilmesi
ile oluşturulur.
Bedenin çok uzun olduğu durumlarda, tüm
halatı çıma üzerindeki aralıktan geçirmemek
için bir başka teknik de tarif edilmiştir. Daha
basit olarak, çıma üzerine yapılan aralık daha geniş kavela kullanılarak iyice genişletilir,
buradan beden değil ama kasanın tamamı geçirilir.
3-Bu yapılırken, bir kavela ile halatın tam ortasından bir boşluk yaratılır. Bu yapılırken kolların
yarısı bir tarafta, diğer yarısı diğer tarafta kalmalıdır.
4-Kilit oluşturulduktan sonra, halat her dört yöne çekilerek, yapının üst üste gelmesi, arada
boşluk kalmaması sağlanır. Halat kalınlığı kadar bir aralık bırakılarak, 3. İşaretin olduğu
yerden 4. İşarete doğru içerden ilerletme işlemine başlanır.
ÇİFT ÖRGÜ HALATLARDA KASA DİKİİ
1. grup çift örgü halatlarda, halatın kılıfı tabir edilen dış yapısı ile iç yapı aynı malzemeden
üretilmiştir. Ancak daha mukavim yapıları sebebiyle kullanılan dyneema, spectra veya
vectran gibi yüksek modüllü tabir edilen liflerde, genelde kılıf ile iç yapının mukavemeti
oranları farklıdır. Bu tip halatların dikişleri de farklıdır.
1-Halatın çımasını bantlayın
2-Halatın ucundan bir kavela boyu (halat kalınlığının 21 katı) ölçüp, A noktasını işaretleyin
3-Oluşturulacak kasayı tespit edip, kasanın bittiği yere B noktasını işaretleyin.
4-Bu noktadan itibaren bedene doğru 5 kavela boyu veya 2-3 metre sonraya bir tespit bağı
yapın.
Bu bağa sonradan çok yük binecek, çözülebilir bir bağ olmasına dikkat edin.
5-Halatı kuvvetle kıvırarak liflerin gevşemesini sağlayın.
6-2. İşaretin olduğu yerde, dış kılıfı liflere zarar gelmeyecek şekilde açarak, iç yapıyı dışarı
çıkartın.
7-İç yapının çımasını da bantlayın
8- Kılıfı iç yapı üzerinde, birkaç kez ileri ve geri kaydırın. İşlemin en sonunda yapılacak işi
kolaylaştıracaktır.
9-En son seferde, kılıfı mümkün olduğunca gergin bir şekilde çekerek halatın son şeklini
almasını sağlayın. Bu sayede iç yapıya koyulacak işaretin yeri de doğru tespit edilmiş olur.
10-İç yapıya B’ işaretini koyun.
11-Kılıf içerisinden daha fazla miktarda iç yapı çekerek dışarı çıkartın.
12-B’ noktasından bedene doğru, 1/3 kavela boyu (halat kalınlığının yaklaşık 8 katı) uzaklığa
C’ işaretini, bundan sonra da 1,5 kavela boyu uzağa da D’ işaretini koyun.
13-Kılıf tarafına geçerek A noktasından çımaya doğru olan bölümü inceltme işlemini yapın.
Genelde 24 veya 32 koldan oluşan kılıf üzerinde her 5 veya 7 kolda bir işaretleyerek, her
seferinde saat yönünde ve saat yönünün aksine birer kol çıkartarak gövdeye en yakın yerden
kesin. Ucunu tekrar bantlayın.
14- Kılıfın ucunu kavelaya içine sokup, kavelaya bantlayın. Bantın fazla kalın olmamasına
dikkat edin. İtici kullanılan işlemlerde bu banta fazla yük binmeyecektir.
Eğer köprülü bir radansa veya sustalı kilit gibi sonradan açılmayacak sabit bir yere
monte edilmesi planlanıyorsa, bu aşamada yerine koymak gerekir.
15-Kavelayı C’ noktasından sokup D’ noktasından çıkartın.
16-Kılıfın en uç kısmına bir düğüm atarak geri kaçmasına engel olun. Bu iş için her iki yapıyı
yanlamasına geçen bir biz de aynı, görevi görür.
17- İç yapının bantlı ucunu kavelanın açık tarafına yerleştirip, bantlayın.
18-Kılıf üzerinde B noktasından 1/3 kavela boyu ileride, bedene doğru C noktasını
işaretleyin.
19-Kavelayı A noktasından sokarak C’den çıkacak şekilde ilerletin. Bu işlem için itici de
kullanılabileceği gibi,
20-Eğer A ile C arası mesafe uzunsa, gerekirse bir sefer çıkıp tekrar aynı yerden girmek
suretiyle işlem ikiye bölünebilir. Eğer bu şekilde yapılacaksa bunun iç yapının olmadığı A ile
B arasında yapılması uygundur. Kılıf içerisindeki iç yapı bir miktar daha dışarı doğru
çekilerek kavelanın çalışması için yeterli mesafe sağlanır.
21-Çift örgü halatların kasa dikişlerinde en zor bölüm olan, B ile C noktası arasındaki
ilerletmedir. Bu aşamada titiz olunmalıdır. Eğer kavela bantlandıysa, kavelanın ucunun
çekilmesi bağlantıyı kopartabilir. Halatın kollarının gam yapmamış olmasına dikkat
edilmelidir.
22-Bu tip dikişlerde en önemli yer her iki yapının birbirinin içine geçtiği, C’ ile A noktasının üst
üste
geldiği noktadır. Burası kuvvetli bir bantla bantlanarak kaymaması sağlanır. Bazıları bu iş için
bir de biz saplamayı isterler, hatta iki yapıyı kısa bir tespit dikişi ile kaymazlığı sağlamak bile
düşünülebilir.
23-Kılıfın inceltilmiş ucundaki düğüm açılır. Uç taraftaki kollar 45° açıyla kesilir. A-C’ noktası
sabit tutularak kılıf iç yapı içerisinde kayacak şekilde sıvazlanır.
24-Aynı sıvazlama işlemi kılıfın beden tarafına doğru yapılır. C noktasından çıkan iç yapının
bir kısmı içeri doğru ilerler. Bu sıvazlama oldukça güçlü bir şekilde her iki yöne doğru, A-C’
noktası ilişkisi bozulmamasına dikkat edilecek şekilde birkaç kez tekrarlanır.
25-C noktasından çıkan iç yapı tam o seviyede işaretlenerek, bir miktar halatın kalınlığının 23 katı kadar dışarı çekilir. Tam o noktadan kesilerek, kalan uç 45° açı yapacak şekilde
inceltilir.
26-Tekrar sıvazlama ile iç yapının bu sefer tamamen kılıf içerisinde kaybolması sağlanarak
yapı tamamlanır.
27-Kasanın tamamlanması için yapılacak sıvazlama işlemi ise, başta 2-3 metre civarına
atılan bağın, sağlam bir yere tespit edilmesi ve tüm kılıfın oluşturulan yapı üzerinde kayması
ile sağlanabilir.
28-Bu aşamada kasaya gerginlik uygulamak şarttır. Bu hem kılıfın hem de iç yapını gergin
kalmasını sağlar, kayma işlemi kolaylaştırılmış olur.
29-Bu işlemin özellikle kalın halatlarda yük altında yapılması işi kolaylaştırır. Bunu sebebi,
yük altında iken halatın iç yapıların incelmesi, kaymayı kolaylaştırmasıdır. Gerekirse büyük
bir vinç kullanılması önerilebilir. Vinc kullanırken devamlı yükte tutmak yerine arad gevşetip
tekrar tekrar yük uygulamak daha iyi sonuç verir.
3
0-Gerekirse B-C arasında özellikle çokça sıkışan yapı büyükçe bir çekiçle sert zeminde
yumuşatılır.
YÜKSEK MODÜLLÜ LİFLERDE KASA DİKİİ
İç yapısı Dyneema veya Vectran kılıfı ise polyester liflerden oluşan halatlar, yapı itibarıyla çift
örgü olmakla beraber, halatın mukavemetinin büyük kısmı iç yapıda olduğu için, kasa veya
uç uca ekleme teknikleri yukarıda anlatılan çift örgü halatların tekniklerinden farklıdır.
Bazı üreticiler, tek örgü şeklinde üretilmiş iç yapının kendi üstüne yapılacak bir kasanın
mukavemet olarak yeterli olacağını, dış kılıfı sadece estetik amaçlarla kasaya dahil edildiğini
düşünmekteler.
Bu tip kasalar için birkaç farklı yöntem mevcuttur. Yöntemler arasındaki farka rağmen prensip
aynıdır. Farklı uygulamalar, standart kavela setleri ölçüleriyle yapılan, halatın dış çapı esas
alınarak oluşturulan kasa dikişi prensiplerinin bu yapı halatlara uygulanmaması gerekliğinden
kaynaklanmaktadır.
Öncesinde yaklaşık 1 kavela boyu (çapın yaklaşık 25 katı) iç yapıyı dışarı çıkartıp kesmek,
dış kılıfta bir bolluk yaratır. Bu işlem sayesinde, kasa oluşturmanın en sonundaki sıvazlamayı
kolaylaştırır.
Kasaya eğer bir sustalı kilit takılacaksa, bunu yanına bir ikincisi yerleştirilecek kadar büyük
yapmakta yarar vardır.
En sondaki sıvazlama işlemi için bir vinç ve sağlam bir bağlantı kullanmak gerekebilir.
Eğer içteki yapı ile dış kılıf arasında bir ikinci kılıf varsa, tüm kasa dikişi (halat çapının
yaklaşık 200 katı veya 5-6 kavela boyu) boyunca bu sıyrılmalıdır.
1-Halatın ucu kesilir bantlanır.
2-Çımasından bedene doğru 2 kavela
boyu (kalınlığın yaklaşık 50 katı)
ölçülür. İşaretlenir.
3-Bazı üreticiler bu aşamada, yapılan
hesabı halatın yüksek modüllü iç
yapısının kalınlığına göre hesaplar ve
uygular. En mukavim liflerde (Amsteel
Plus veya Dyneema S) gibi bu oran
75 katına kadar çıkartılabilir.
4-Kasanın uzunluğu tespit edilir. İkinci
işaret konur (B)
5-Aynı normal çift örgü halatlardaki
gibi iç yapı çıkartılır. Ancak farklı olarak B noktasından değil, A noktasından çıkartılır.
6-Genellikle 32 kollu olan dış kılıfı olan halatlarda bu işlem daha zordur. Gerekirse, bazı lifler
kılıftan çıkartılabilir.
7-İç yapının ucu bantlanır.
8-B noktasından 6-10 kavela boyu uzağa bir bağ yapılır.
9-İç yapı ve dış kılıf birkaç kez en ucundan bağın olduğu yere kadar sıyrılıp tekrar düzeltilir.
10-İç yapı ile dış yapının kaymasına engel olmak için bu noktada iç yapı üzerine işaret konur
(A’)
11-İç yapı aynı standart çift örgü halatlardaki gibi inceltilir. Aslında kasa dikişinin
mukavemetini sağlayan bu yapıdır ve tek örgü halatlardaki dikiş prensibi uygulanır. Hatta son
aşamada kılıf kasaya dahil etmeyen uygulamalar da mevcuttur.
12-A ile B noktası arası halat bölümü, radansanın içine oturacak bölüm, kaymamasına dikkat
edilerek, (gerekirse her iki noktaya yani A ve B’ye birer biz veya iğne geçirilir) B noktasından
yaklaşık 2,5 kavela uzunluğu iç yapı çıkartılır.
13-Tam veya bu aşamada eğer, bir sustalı kilit veya sabit bir yapıya montaj sözkonusu ise
hazırlanmış uçlar geçirilmelidir.
14-İnceltilmiş iç yapı, B noktasından itibaren çıkartılmış diğer iç yapının içine sokulur.
15- Bu işlem esnasında halatın gam
yapmaması, yönünün düzgün olmasına
dikkat edilmelidir.
16-Bu tür halatların dikişleri, standart çift
örgü halatlara kıyasla daha zordur.
17-Sıvazlama işlemi gerekirse bir vinç
kullanılarak yapılmalıdır.
18-
Liflerin yerine oturması için sert bir zemin üzerinde ağır bir tokmakla ezmek kayma işlemini
kolaylaştırır.
PİYANLAR
Günümüzde tamamen sentetik halatlardan oluşan donanımda piyan artık sadece görsel
amaca
hizmet
etmektedir.
Bunun
sadece
birkaç
istisnası
vardır.
Sentetik halatların hemen hepsinde, uçlarının yakılması suretiyle liflerinin veya kollarının
açılmasına engel olmak mümkündür. Halatın ucu yakılırken bu iş için özel olarak üretilmiş
yakma aparatları kullanılabileceği gibi, basit bir çakmak veya ocak ateşi ile yakmak da
mümkündür.
Çakmak ile yakarken, öncesinde bantlayıp düzgün
şekilde keserek uygun bir yüzey elde etmek yararlı
olur.
Piyan için kullanılan gırcala veya inceler genelde
mumlu olarak üretilirler.
Hangi piyan kullanılırsa kullanılsın, piyanın
uzunluğu halat kalınlığından kısa olmamalıdır.
A-ADİ PİYAN
Öncesinde bir kroz oluşturarak, yanlamasına yeterli
sayıda sarılma yapılır. Bunları sararken piyan
incesinin üst üste binmemesi veya aradan halatın
kendisi görülecek şekilde aralık kalmamasına dikkat
etmek gerekir. Sıkı sarmak şarttır, aksi takdirde
piyan açılır. Sonunda piyan incesinin ucu başta bırakılan krozun içinden geçirilmek suretiyle,
yapılan bağ ve incenin uçları çekiştirilerek piyanın altında kalması sağlanır.
B-YELKENCİ PİYAN
3 kollu veya bükümlü halatlarda kullanılır, çift örgü halatlarda uygulanamaz. Dikişli olarak da
yapılabilir veya kollarının açılması ile de oluşturulur. Sonu bağlanarak tamamlandığı için, adi
piyana kıyasla daha dayanıklıdır.
C-FRANSIZ PİYANI
D-DİKİLİ PİYAN
İster çift örgü, ister bükümlü halatlarda kullanılabilir.
Özellikle genova iskotalarının genova tarafındaki
ızbarço çımaları gibi çok fazla harekete maruz
kalan halatlarda tercih edilir. Yanlamasına geçişler
tamamlandıktan sonra, en az iki bazen 3 veya daha
fazla sayıda iğne ile halatı enlemesine geçirmek
suretiyle piyanın açılmasına engel olunur. Sonu ilk
dikine kollardan birisine yapılan kazık bağı ile
tamamlanır.,
HALATLARIN KULLANIMI İLE İLGİLİ HUSUSLAR
1- Halatları tuzdan, güneşten ve sürtünmeden mümkün
olduğunca koruyunuz.
2- Sürtünme noktalarında koruyucu kılıflar, hortum veya
yastık görevi görecek yumuşak malzemeler ile badarna
ediniz. B iz bu amaçla yangın hortumu kullanıyoruz.
3- Sürtünmenin zararları özellikle düşük radiuslu keskin
kenarları metal yüzeylerde daha fazladır.
4- Metal yüzeyler
kullanınız.
ile
temas
sözkonusu
ise radansa
5- Dalgalı ve çırpıntılı denizlerde, esnetici kullanınız. Halatın
kopma sebeplerinin başında ani şok yüklenmeler
gelmektedir.
6- İhtiyaca göre uygun malzeme ve kalınlıkta halat seçiniz.
7- Kullanılacak bağı doğru seçiniz, düzgün uygulayınız.
8- Kalıcı bağlamalarda kasa dikişi yapınız/yaptırınız.
9- Halatlarınızı havalanan bir yerde kuru olarak saklayınız,
yerde sürüklemeyiniz.
10- Sık sık tatlı su ile durulayınız. Yıkamak amacıyla
deterjan veya çamaşır suyu kullanmayınız.
11- Halatlarınızın çımalarını düğümlemeyiniz.
12- Yakarak veya piyan yaparak düzgün kalmalarını
sağlayınız.
13- Dışı aşınmış, kolları yıpranmış halatları
değiştirin ya da uygun şekilde ek yapınız.
ya
14- Zincir halat eki, sustalı kilit veya diğer
bağlantılardaki kasa dikişlerini her sezon başında
gözden geçirin.
15- Halatların gam yapmasına izin vermeyin. Oluştuğunda ucu serbest bir şekilde,
teknenin arkasından suda çekerek gamını alın.
16- Halatları roda ederek saklayın. Tüm halatlar ancak özellikle 3 kollu-bükümlü halatlar
saat yönüne doğru roda edilirler
17- Teknede halatın ve usturmaçanın fazlası olmaz!
REFERANSLAR
Gemici Bağları. Yalçın Özalp Denizler Kitabevi 2005
Rigger’s Apprentice. Brion Toss. Mc Graw Hill 1998
The splicing handbook. Barbara Merry. Mc Graw Hill. 2010
Knots: Complete Visual Guide. Des Pawson. DK 2012
Ashley Book of Knots. Clifford Ashley. Doubleday Publication. 1993
Complete Book of Anchoring and Mooring. Earl Hinz. Cornell Maritime 2001
Samson Splicing Instructions