Kaolinit - WordPress.com

2012-2013
Emre ŞİŞMAN 20100804056
•
•
•
•
Aİ4[(OH)8/Sİ40ıo]
S. 2,0-2,5
Ö.a. 2,61-2,68
Triklinik
nx = 1,553 - 1,563
nx = 1,553 - 1,563
ny = 1,559 - 1,569
nz = 1,560- 1,570 Çiftkınna = 0,007 - 0,007 Optik İşaret (-)
2VX = (24°) - 42° - (50°)
k > m (zayıf)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Renk: Çoğunlukla tamamen renksiz durumdadır. Bazen soluk sarımsı bir renk de gösterebilir.
Şekil: Kristalleri psödohegzagonal - levhamsı bir durumdadır. 0,015-0,030 mm eninde ve 0,003 - 0,005 mm kalınlığında olan
kristalleri ancak elektron mikroskopu ile tanınabilir. Karmakarışık, birbirine paralel veya yelpaze şeklinde dizilim gösteren
yapraksı agregatlar halinde bulunur. Biyotit ve feldispat minerallerine göre kaolinit psödomorflarına da rastlanılabilir.
Dilinim : (001) yüzeyine paralel dilinime sahiptir.
ikizlenme : Mika kanununa göre olan ikizlerine rastlanılabilir.
Sönme : (010) yüzeyinde sönme açısı (Y ᴧ a) ~ +30 dolayındadır.
Optik Engebe : Belirgin değildir. Işıkkırma indisi kuvarsın ışıkkırma indisinden biraz daha büyüktür.
Çiftkırılma: Zayıftır. I. Dizinin gri ve beyaz girişim renkleri görülür.
Uzanım işareti: Uzunlamasına kesitlerinde ve dilinim izlerine göre pozitiftir.
Türleri : Allofan, hümit iklimde volkanik cam bakımından zengin tüflerin bozunmas: sonucu oluşan ve kaolinite geçişi teşkil eden,
amorf yapıda ışık kırma indisi diğer kil minerallerinin Işık kırma indisinden daha küçük bir bileşendir. Kaolinit ile aynı kimyasal
bileşime sahip olmaları nedeni ile özelliklerine burada kısaca yer verilen nakrit ve dikit mineralleri ise başlıca hidrotermal
koşullar altında oluşurlar.
Dikit başlıca, pirit, kalkopirit gibi sülfür mineralleri ile beraber kayaçların çatlak ve boşluklarında bulunur. Kaolinite
kıyasla biraz daha büyük, en çok yaklaşık 0,5 mm büyüklüğünde iyi gelişmiş kristallere sahip olan dikit, kil mineralleri arasında optik
işareti pozitif olan tek mineraldir.
Daha ender bulunan nakrit ise makaslama zonlarında, pegmatitlerde alkali feldispatların bozunma ürünü olarak,
dişten - kuvarsitlerin çatlaklarında, mermerlerin boşluklarında ikincil mineral olarak görülebilir. Diğer kaolinit grubu minerallerine
kıyasla daha büyük, bazen >5 mm olan kristaller halinde bulunduğu için nakrit minerallerinin mikroskopik olarak saptanması daha
kolay olabilir. Sönme açısı kaolinit ve dikite göre daha büyüktür (Y ᴧ a = +100 ile +120). Nakrit ve dikitin ışıkkırma indisleri ve
çiftkırması kaolinitin ışıkkırma indisi ve çiftkırmasına benzer yüksekliktedir.
Kaolinite benzer kimyasal bileşimdeki halloysit de montmorillonit grubu mineralleri gibi "şişen" bir mineraldir.
Renksizdir ve çok küçük borucuklar halinde bulunur. Mikroskopik yolla incelenmesi olanaksızdır. Saptanması röntgenografık yolla
olabilir. Kaolinit yataklarında diyajenetik olarak oluşan konkresyonlar, bozunma zonlarında merceksi ve porselenimsi kütleler halinde,
kaolinit, alünit, diyaspor, jibsit, montmorillonit mineralleri ile beraber bulunur. Plajiyoklazların ve tüflerin bozunması ile de halloysit
oluşabilir.
• Asitlerden Etkilenme : Kaolinit kaynar HCl veya H2SO4 asitten çok az etkilenir. HF asitte ise tamamen çözünür. Kaolinit ve diğer
kil mineralleri, analin boyalarını kolayca adsorbe ederler ve boyanabilirler. İncekesitte kaolinit miktarının saptanması için
boyama tekniğine başvurulabilir. İncekesitin % 0,5'lik sulu metilen mavisi çözeltisi ile oda sıcaklığında 10 dakika kadar
etkilenmesi sonucu kaolinit koyu mavi, nakrit, dikit, talk, serisit gibi mineraller ise açık mavi bir renk alırlar.
• Benzediği Mineraller : Kaolinit, nakrit ve dikit ile diğer kil minerallerinden en doğru olarak ancak röntgenografık yolla ayırt
edilebilir. Ancak büyükçe yapraklar halinde bulunduğu takdirde mikroskopik özelliklerine dayanılarak diğerlerinden ayrılabilir.
Montmorillonit küçük ışıkkırma indisine ve büyük çiftkırmaya sahiptir. İllit ve serisit :se daha büyük ışıkkırma indisi ve çiftkırma
gösterir.
• Bulunuşu : Asitik hidrotermal çözeltilerin etkisiyle birçok kayaçlarda bulunan feldispat, feldispatoyid, spodumen, sillimanitin ve
volkanik camların bozunması sonucu kaolinit oluşabilir. Bozunma sonucu olaşan toprakta, bazen lateritte ana bileşen olarak
bulunur. Denizel sedimanların çoğu değişik oranlarda ve çoğunlukla illit ile beraber kaolinit içerirler. Diyajenezin ileri derecede
etkili olması halinde killi kayaçlar kaolinit bakımından fakirleşirler.
Locality: Kintore opencut, Broken Hill, Yancowinna Co.,
New South Wales, Australia
Locality: Kintore opencut, Broken Hill, Yancowinna Co.,
New South Wales, Australia
Locality: Kintore opencut, Broken Hill, Yancowinna Co., New South
Wales, Australia
Locality: Wolfram Mine, Pittong, Victoria, Australia
• Kayaç Oluşturan Önemli Minerallerin Mikroskopta İncelenmesi
Prof. Dr. Yavuz ERKAN (T.M.M.O.B Yayın: 42)
• http://www.mindat.org
Dinleyip vakit ayırdığınız için
teşekkür ederim.